ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2013) 179 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Δεύτερη έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ EL EL

2 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Δεύτερη έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Η εσωτερική ασφάλεια υπό τις σημερινές συνθήκεςη εσωτερική ασφάλεια υπό τις σημερινές συνθήκες Η στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ είναι σχεδιασμένη κατά τρόπον ώστε να επιτρέπει στην Ευρώπη να αντεπεξέρχεται σε υπάρχουσες προκλήσεις, καθώς και σε νεοεμφανιζόμενες απειλές, με βάση κοινή προσέγγιση, η οποία προβλέπει τη συμμετοχή τόσο παραγόντων της ΕΕ όσο και του εθνικού και τοπικού επιπέδου. Η στρατηγική αυτή είναι θεμελιωμένη στις κοινές αξίες του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, της αλληλεγγύης και της αμοιβαίας συνδρομής. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να διασφαλίζει την πλήρη συμμόρφωση με τις εν λόγω αρχές, ιδίως δε με τον Ευρωπαϊκό Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Μια από τις σοβαρότερες απειλές για την εσωτερική μας ασφάλεια είναι το οργανωμένο έγκλημα και οι βλαβερές του συνέπειες για την οικονομία της ΕΕ, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά. Παραδείγματος χάρη, η Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τον 'Ελεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος (UNODC) εκτιμά ότι τα έσοδα από αξιόποινες δραστηριότητες κατά το 2009 είναι πιθανό να ανήλθαν στο ποσό των 2,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ περίπου, το οποίο ισοδυναμεί με το 3,6 % του παγκόσμιου ΑΕΠ περίπου. Η διαφθορά, η απάτη και το λαθρεμπόριο συνεπάγονται τεράστιες απώλειες για τις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ σε μια περίοδο κατά την οποία η αναγκαιότητα σταθερών εσόδων και σταθερής φορολογικής βάσης αποτελεί καίριο πρόκριμα για την αντιμετώπιση των δημόσιων ελλειμμάτων. Η αναζήτηση των χρημάτων και η προσπάθεια ανάκτησης των εσόδων που προέρχονται από αξιόποινες δραστηριότητες εξακολουθούν να αποτελούν πρωταρχική επιδίωξη της στρατηγικής της ΕΕ για την εξάρθρωση των κυκλωμάτων οργανωμένου εγκλήματος. Η Επιτροπή έχει ήδη δρομολογήσει πρωτοβουλίες και μηχανισμούς για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου, όπως η οδηγία σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η τέταρτη οδηγία σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η οδηγία για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Η διοικητική προσέγγιση, η οποία παρέχει δυνατότητες για την ανίχνευση και την αντιμετώπιση της διείσδυσης των εγκληματιών στην οικονομία, προάγει εκ παραλλήλου τον στόχο της διευθέτησης των ανισορροπιών οι οποίες προκαλούνται, μεταξύ άλλων, από το οργανωμένο έγκλημα, καθώς και της δημιουργίας κατάλληλων προϋποθέσεων για την άνθιση της εσωτερικής αγοράς. Η πρόσφατη σύσταση, στο πλαίσιο της Ευρωπόλ, του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο (γνωστού ως «EC3») αποσκοπεί στην ενίσχυση της ικανότητας της Ευρώπης να προστατεύει πολίτες, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις, καθώς και τις υποδομές που χρησιμοποιούν, από κυβερνοεπιθέσεις, οι οποίες είναι ικανές να προκαλέσουν τεράστιες οικονομικές ζημίες. EL 2 EL

3 Η στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας (στο εξής: «ΣΕΑ») στηρίζεται σε πέντε στρατηγικούς στόχους: εξάρθρωση των διεθνών εγκληματικών δικτύων, πρόληψη της τρομοκρατίας, ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας, ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων και αύξηση της ανθεκτικότητας σε κρίσεις και καταστροφές. Στην έκθεση του 2011 σχετικά με την εφαρμογή της ΣΕΑ, η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και η εγκληματικότητα στον κυβερνοχώρο χαρακτηρίζονταν ως δύο κύριες προκλήσεις που θα έπρεπε να αντιμετωπισθούν κατά το επόμενο έτος. Έκτοτε έχουν γίνει πολλά, εκ παραλλήλου με δράσεις οι οποίες αναλήφθηκαν στο πλαίσιο των υπόλοιπων στόχων της στρατηγικής. 2. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΕΤΟΣ 2.1. Στρατηγικός στόχος 1: Εξάρθρωση των διεθνών εγκληματικών δικτύων Εκτιμάται ότι οι δραστηριότητες των δικτύων του οργανωμένου εγκλήματος είναι σήμερα περισσότερο περίπλοκες, πολυσχιδείς και διεθνούς εμβέλειας παρά ποτέ. Παραδείγματος χάρη, το οργανωμένο έγκλημα που στηρίζεται στη χρήση του Διαδικτύου θα εξακολουθήσει να αυξάνεται παράλληλα με την αυξανόμενη χρήση του ευρυζωνικού Διαδικτύου και των κινητών συσκευών. Ο κύκλος πολιτικής της ΕΕ σε σχέση με τη σοβαρή και οργανωμένη εγκληματικότητα συμβάλλει στον συντονισμό της επιχειρησιακής συνεργασίας σχετικά με φαινόμενα εγκληματικότητας τα οποία παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το σύνολο της ΕΕ. Τα κράτη μέλη ενεργούν από κοινού με στόχο την καταπολέμηση της διασυνοριακής εγκληματικότητας βάσει ορισμένων προτεραιοτήτων, με την υποστήριξη των οργανισμών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Τα φαινόμενα εγκληματικότητας στα οποία αποδίδεται προτεραιότητα καθορίζονται μέσω αξιολογήσεων απειλών που εκπονεί η Ευρωπόλ (πρόκειται ιδίως για την «Αξιολόγηση απειλών όσον αφορά το σοβαρό και το οργανωμένο έγκλημα στην ΕΕ», γνωστή ως «SOCTA»), επί τη βάσει πληροφοριών που παρέχουν τα κράτη μέλη. Επί του παρόντος, διεξάγεται βραχύς κύκλος πολιτικής ο οποίος καλύπτει την περίοδο ως φάση άντλησης διδαγμάτων ενόψει της διεξαγωγής ενός πλήρους κύκλου πολιτικής, που θα καλύπτει την περίοδο Στις αρχές του 2013, η Επιτροπή εξέδωσε προτάσεις για την έκδοση τέταρτης οδηγίας σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες 1, καθώς και για την έκδοση κανονισμού σχετικά με τις μεταφορές χρηματικών ποσών 2. Η προαναφερθείσα πρόταση κανονισμού θα συμπληρωθεί, εντός του 2013, από πρόταση για την έκδοση οδηγίας για την ποινικοποίηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η εν λόγω δέσμη νομοθετικών πράξεων αποσκοπεί στην αντιμετώπιση νεοεμφανιζόμενων κινδύνων και απειλών, ιδίως με την ενίσχυση της διαφάνειας των νομικών προσώπων. Δράσεις για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες αναπτύσσονται επίσης εκτός των συνόρων της ΕΕ από την Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, σε συνεργασία με περιφερειακούς φορείς στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική. Στις αρχές του 2013 εγκρίθηκε επίσης πρόταση οδηγίας σχετικά με την παραχάραξη και την κιβδηλεία νομισμάτων 3. Στην πρόταση αυτή προβλέπονται, ειδικότερα, νέες ποινικές κυρώσεις. Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο είναι η υποχρέωση των κρατών μελών να συγκροτήσουν αποτελεσματικά εργαλεία έρευνας για τον εντοπισμό περιπτώσεων παραχάραξης/κιβδηλείας νομισμάτων, ισοδύναμα με αυτά που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος ή άλλων σοβαρών εγκλημάτων COM(2013) 45/3. COM(2013) 44/2. COM(2013) 42 τελικό. EL 3 EL

4 Οι προτάσεις για την έκδοση οδηγίας σχετικά με την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης 4, καθώς και οδηγίας σχετικά με ποινικές κυρώσεις για τις πράξεις προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες και τις πράξεις χειραγώγησης της αγοράς 5 αποτελούν πρόσθετα εργαλεία του ποινικού δικαίου με τα οποία αντιμετωπίζονται καίριοι παράγοντες τρωτότητας οι οποίοι σχετίζονται με τις εμπορικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά και με τις κεφαλαιαγορές, αντιστοίχως. Η Επιτροπή εξακολούθησε να προωθεί μια νέα στρατηγική πρωτοβουλία της ΕΕ για την πάταξη της διαφθοράς. Η πρωτοβουλία αυτή στηρίζεται σε διττή προσέγγιση: αφενός, στην κατάρτιση «Έκθεσης σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ», με στόχο την ανά τακτά χρονικά διαστήματα αξιολόγηση των προσπαθειών των κρατών μελών κατά της διαφθοράς και, αφετέρου, στην απόδοση μεγαλύτερης έμφασης στα φαινόμενα διαφθοράς τα οποία διατρέχουν διάφορους εσωτερικούς και εξωτερικούς τομείς πολιτικής της ΕΕ. Συνεστήθη ομάδα δεκαεπτά εμπειρογνωμόνων σε θέματα διαφθοράς, καθώς και δίκτυο τοπικών ανταποκριτών έρευνας σε όλα τα κράτη μέλη, με σκοπό την επεξεργασία της πρώτης έκθεσης σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ, η οποία θα υποβληθεί το Το σχέδιο σχετικά με τα Ευρωπαϊκά Εθνικά Συστήματα Ακεραιότητας (ENIS), το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Επιτροπή, ολοκληρώθηκε από την Transparency International το 2012 και καλύπτει 23 κράτη μέλη της ΕΕ, τη Νορβηγία και την Ελβετία. Δεκατρείς, συνολικά, φορείς και κλάδοι σε κάθε χώρα αναλύθηκαν και βαθμολογήθηκαν με κριτήριο την ικανότητά τους να αντεπεξέρχονται στη διαφθορά. Η Transparency International δημοσίευσε τις αξιολογήσεις για τις επιμέρους χώρες, καθώς και συγκριτική αναλυτική έκθεση. Οι συστάσεις και τα συμπεράσματα των αξιολογήσεων στο πλαίσιο του ENIS συγκαταλέγονται στις πηγές από τις οποίες αντλούνται στοιχεία για τις εργασίες που αφορούν την έκθεση σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ. Η δήμευση του προϊόντος αξιόποινης δραστηριότητας μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας, καθώς αναιρεί το οικονομικό κίνητρο των εγκληματιών, προστατεύει την οικονομία από τη διαφθορά και τη διείσδυση σε αυτήν εγκληματικών στοιχείων και συντελεί στην αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η Επιτροπή εξέδωσε πρόταση οδηγίας σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων εγκλήματος στην ΕΕ 6 με σκοπό να είναι πιο εύκολη η δέσμευση και δήμευση των κερδών που προέρχονται από σοβαρή και οργανωμένη εγκληματικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της εφαρμογής κοινών ελάχιστων κανόνων, πράγμα που επιτρέπει συγχρόνως την προστασία της νόμιμης οικονομικής δραστηριότητας. Οι προσπάθειες που καταβάλλονται σε επίπεδο ΕΕ συνοδεύονται από την ανάληψη πρωτοβουλιών σε επίπεδο κρατών μελών, όπως είναι η συγκρότηση νέων υπηρεσιών και κλιμακίων για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων παράνομης προέλευσης στην Αυστρία, τη Ρουμανία και την Εσθονία, καθώς και η συνδρομή την οποία η Ευρωπόλ παρέχει στα κράτη μέλη μέσω της ειδικής υπηρεσίας της για τα περιουσιακά στοιχεία που αποτελούν προϊόν εγκληματικής δραστηριότητας (Europol Criminal Assets Bureau - «ECAB»). Ορισμένα κράτη μέλη έχουν επίσης θεσπίσει μηχανισμούς για την επαναχρησιμοποίηση των περιουσιακών στοιχείων που κατάσχονται προς όφελος δημόσιων και κοινωνικών σκοπών COM(2012) 363 τελικό. COM(2011) 654 τελικό. COM(2012) 85 τελικό. EL 4 EL

5 Το σχέδιο που αφορά το ισπανικό «Κέντρο αριστείας για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων και τη συναφή επαγγελματική κατάρτιση» (CEART), το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπόνησε «Λευκή βίβλο σχετικά με τις υπηρεσίες ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων», στο οποίο περιγράφονται αναλυτικά οι δραστηριότητες κάθε τέτοιας υπηρεσίας. Το σχέδιο CEART περιελάμβανε επίσης διεθνή κύκλο μαθημάτων κατάρτισης σχετικά με την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων και τις χρηματοοικονομικές έρευνες ο συγκεκριμένος κύκλος μαθημάτων ήταν από τους πρώτους κύκλους μαθημάτων πανευρωπαϊκής εμβέλειας τους οποίους μπορούσαν να παρακολουθήσουν οι επαγγελματίες οι οποίοι ασχολούνται με υποθέσεις ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνήψε νέες συμφωνίες με τις ΗΠΑ και την Αυστραλία για τη χρήση και τη διαβίβαση των φακέλων ονομάτων επιβατών (φάκελοι PNR) 7, ενώ οι διαπραγματεύσεις με τον Καναδά βρίσκονται κοντά σε σημείο ολοκλήρωσης. Οι συμφωνίες αυτές καθιστούν δυνατή την ανάλυση δεδομένων από τους εταίρους μας με σκοπό την πρόληψη, την ανίχνευση και τη διερεύνηση σοβαρών διασυνοριακών αξιόποινων πράξεων, περιλαμβανομένων των εγκλημάτων τρομοκρατίας. Τα δεδομένα PNR συμβάλλουν στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εξάρθρωση εγκληματικών δικτύων, ιδίως επειδή επιτρέπουν την ταυτοποίηση ατόμων τα οποία προηγουμένως ήταν «άγνωστα» στις αρχές επιβολής του νόμου, αλλά παρόλα αυτά θεωρείται ότι εγκυμονούν κίνδυνο για την ασφάλεια σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Η Στρατηγική της ΕΕ για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων ( ), η οποία εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2012, εστιάζεται στην αύξηση των ποινικών διώξεων κατά των διακινητών, στην παροχή συνδρομής και προστασίας στα θύματα της εμπορίας ανθρώπων και στην πρόληψη του συγκεκριμένου φαινομένου, μέσω της επέκτασης και συμπλήρωσης της οδηγίας που εκδόθηκε το Ο «Συντονιστής της δράσης κατά της εμπορίας ανθρώπων» της ΕΕ φέρει πρωταρχική ευθύνη για την υλοποίηση της στρατηγικής με στόχο τη βελτίωση του συντονισμού και της συνεκτικότητας μεταξύ των εμπλεκόμενων παραγόντων. Το «Επιχειρησιακό σχέδιο δράσης για την εμπορία ανθρώπων», του οποίου ηγούνται από κοινού το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Κάτω Χώρες, είναι ένας από τους οκτώ τομείς προτεραιότητας στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ σε σχέση με τη σοβαρή και οργανωμένη εγκληματικότητα. Με στόχο την καλύτερη στοχοθέτηση και συνεκτικότητα της εξωτερικής διάστασης των προσπαθειών της ΕΕ στον τομέα της εμπορίας ανθρώπων, συμφωνήθηκε με τα κράτη μέλη, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και τους οργανισμούς της ΕΕ, ένας κατάλογος τρίτων χωρών προτεραιότητας. Οι διασυνοριακές ανταλλαγές πληροφοριών στο εσωτερικό της ΕΕ έχουν πρωταρχική σημασία για την καταπολέμηση της σοβαρής και διασυνοριακής εγκληματικότητας. Υπάρχουν, παρόλα αυτά, περιθώρια βελτίωσης. Η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της σχετικά με το ευρωπαϊκό πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών (EIXM), καθορίζει ένα σχέδιο στρατηγικής για την καλύτερη εφαρμογή των ήδη υπαρχόντων μηχανισμών της ΕΕ, τη συστηματικότερη χρήση του διαύλου της Ευρωπόλ για την ανταλλαγή πληροφοριών και την καθιέρωση εθνικών ενιαίων σημείων επαφής, προκειμένου να επιτευχθεί η συνένωση των βασικών διαύλων ανταλλαγής πληροφοριών ΕΕ L 186 της , σ. 4 (Αυστραλία) και ΕΕ L 215 της , σ. 5 (ΗΠΑ). Οδηγία 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της. COM(2012) 735 τελικό. EL 5 EL

6 Η νέα στρατηγική της ΕΕ για τα ναρκωτικά ( ) αποδίδει βαρύτητα, μεταξύ άλλων, στη δυναμική που καταγράφεται στις αγορές παράνομων ναρκωτικών ουσιών, καθώς και στη μετατόπιση των διαδρομών διακίνησης ναρκωτικών, στο διασυνοριακό οργανωμένο έγκλημα και στη χρήση νέων τεχνολογιών επικοινωνιών ως παραγόντων που διευκολύνουν τη διάθεση παράνομων ναρκωτικών και νέων ψυχοτρόπων ουσιών. Η στρατηγική αυτή θέτει μια σειρά στόχων, που περιλαμβάνουν: τη συμβολή σε μετρήσιμη μείωση της ζήτησης ναρκωτικών ουσιών, της εξάρτησης από τα ναρκωτικά και των συνδεόμενων με τα ναρκωτικά κινδύνων για την υγεία και κοινωνικών κινδύνων και βλαβών τη συμβολή στη διακοπή της τροφοδοσίας της αγοράς παράνομων ναρκωτικών, καθώς και στη μετρήσιμη μείωση της διαθεσιμότητάς τους την ενθάρρυνση του συντονισμού μέσω της ενεργού συζήτησης και ανάλυσης των εξελίξεων και των προκλήσεων στον τομέα των ναρκωτικών σε ενωσιακό και σε διεθνές επίπεδο. Η «Έκθεση για τις αγορές ναρκωτικών της ΕΕ», η οποία παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 2013, αποτέλεσε σημαντικό βήμα προόδου σε σχέση με τον συντονισμό μεταξύ οργανισμών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των εσωτερικών υποθέσεων με στόχο την πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος και της διακίνησης παράνομων ναρκωτικών ουσιών. Η έκθεση αυτή, την οποία κατήρτισαν από κοινού το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ) και η Ευρωπόλ, επεσήμαινε μια σειρά καινοφανών τάσεων, που περιλαμβάνουν την κινητή παραγωγή των ουσιών αμφεταμίνη και έκσταση και την εκρηκτική αύξηση η οποία καταγράφεται σε σχέση με νέες ψυχοτρόπους ουσίες που προσφέρονται με επιθετικούς τρόπους στους νέους μέσω του Διαδικτύου. Η ανάπτυξη συνεργασίας σε πανευρωπαϊκή κλίμακα και η σαφής κατανόηση των εξελίξεων στις αγορές ναρκωτικών έχουν καθοριστική σημασία για την αποτελεσματική επιβολή του νόμου σε αυτόν τον ταχέως μεταβαλλόμενο τομέα. Η Ευρωπόλ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής ανταλλαγής πληροφοριών στην ΕΕ, μέσω της παροχής συστημάτων που επιτρέπουν την ανταλλαγή και αποθήκευση πληροφοριών, καθώς και μιας πλειάδας υπηρεσιών επιχειρησιακής υποστήριξης και προϊόντων ανάλυσης. Μέχρι το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2012, η Ευρωπόλ είχε διευκολύνει την ανταλλαγή και πλέον επιχειρησιακών μηνυμάτων, και είχε κινήσει σχεδόν υποθέσεις. Η Ευρωπόλ παρείχε συνδρομή για αυξανόμενο αριθμό 10 επιχειρήσεων σχετικά με υποθέσεις μεγάλης σοβαρότητας στα κράτη μέλη, με την παροχή υπηρεσιών επιχειρησιακής υποστήριξης και την κατάρτιση 600 και πλέον εκθέσεων επιχειρησιακής ανάλυσης. Οι συνεισφορές πληροφοριών από πλευράς κρατών μελών στα «αρχεία δεδομένων εργασίας προς ανάλυση» αυξήθηκαν συνολικά κατά 40% μετά την εφαρμογή των προτεραιοτήτων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ, και μάλιστα παρουσίασαν αύξηση της τάξεως του 60% στον τομέα της εμπορίας ανθρώπων. Η διασυνοριακή συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών διευκολύνονται επίσης μέσω της επαγγελματικής κατάρτισης σε επίπεδο ΕΕ την οποία παρέχει η Ευρωπαϊκή Αστυνομική Ακαδημία (Cepol). Το 2012, η Cepol παρείχε κατάρτιση σε σχεδόν άτομα τα οποία συμμετείχαν σε 100 και πλέον διαφορετικές δραστηριότητες κατάρτισης σχετικά με πληθώρα θεμάτων, τα οποία κυμαίνονταν από το χρηματοοικονομικό έγκλημα και την παράνομη διακίνηση ναρκωτικών έως τις κοινές ομάδες έρευνας (ΚΟΕ), την εμπορία ανθρώπων και την εγκληματικότητα στον κυβερνοχώρο. Η Eurojust εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό παράγοντα όσον αφορά τη δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις. Η καταπολέμηση της σοβαρής και οργανωμένης 10 Αύξηση 43% σε σύγκριση με το EL 6 EL

7 εγκληματικότητας υπήρξε και παραμένει προτεραιότητα για τις υποθέσεις με τις οποίες ασχολείται η Eurojust. Οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες κάνουν την εμφάνισή τους όχι μόνο ως ένα αυτοτελές στοιχείο αλλά και ως εγκάρσιο χαρακτηριστικό το οποίο προσθέτει μια σοβαρότερη συνιστώσα σε άλλου είδους αξιόποινες πράξεις. Το 2012, η Eurojust καταχώρησε 231 υποθέσεις που αφορούσαν την οργανωμένη εγκληματικότητα έναντι 197 υποθέσεων το Ένα ακόμη αποτελεσματικό εργαλείο για τον εντοπισμό των κακοποιών έγκειται στη χρήση κοινών ομάδων έρευνας (ΚΟΕ). Η χρηματοδότηση που παρέχεται από τη Eurojust διευκολύνει τη σύσταση ΚΟΕ με γνώμονα τις επιχειρησιακές ανάγκες, ακόμη και μέσα σε σύντομη προθεσμία. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2013, η Eurojust είχε παράσχει υποστήριξη, μέσω του δεύτερου σχεδίου χρηματοδότησης ΚΟΕ, σε 87 διαφορετικές ΚΟΕ επί τη βάσει 252 αιτήσεων χρηματοδότησης που της υποβλήθηκαν. Οι πλείστες ΚΟΕ εστιάζουν το έργο τους στη διακίνηση ναρκωτικών και την εμπορία ανθρώπων, αλλά ασχολούνται επίσης με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, την απάτη, τη διαφθορά και τις οργανωμένες ληστείες. Η ΚΟΕ με την ονομασία «Υπόθεση Τόκιο» συνεστήθη από κοινού από το Βέλγιο, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, με τη συμμετοχή της Eurojust και της Ευρωπόλ, προκειμένου να διερευνήσει ένα κύκλωμα «μεταφορέων» τους οποίους στρατολογούσε ένα κύκλωμα οργανωμένου εγκλήματος στο Βέλγιο και τη Γαλλία με σκοπό τη διεθνή διακίνηση ναρκωτικών από τη Βραζιλία και ορισμένες χώρες της κεντρικής Αφρικής προς την Ιαπωνία μέσω Λονδίνου. Πραγματοποιήθηκε κοινή επιχείρηση, στο πλαίσιο της οποίας συνελήφθησαν αρκετά άτομα στο Βέλγιο και το Ηνωμένο Βασίλειο. Δύο άτομα καταδικάστηκαν ακολούθως σε φυλάκιση οκτώ ετών και καταβολή προστίμου ευρώ και σε φυλάκιση έξι ετών και έξι μηνών και καταβολή προστίμου ευρώ, αντιστοίχως. Ενέργειες προς ανάληψη το 2013 Η Επιτροπή πρόκειται: να δημοσιεύσει την πρώτη έκθεση σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ, η οποία θα περιλαμβάνει συστάσεις προς τα κράτη μέλη να προτείνει την έκδοση οδηγίας για τη θέσπιση ποινικών κυρώσεων σε σχέση με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες να προτείνει τη μεταρρύθμιση της Eurojust να αναλάβει πολιτική πρωτοβουλία για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων με σκοπό την προάσπιση της εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ να προτείνει δύο νομοθετικές πράξεις για την τροποποίηση της απόφασης 2005/387/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 10ης Μαΐου 2005, σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών, την αξιολόγηση κινδύνων και τον έλεγχο νέων ψυχοτρόπων ουσιών, καθώς και της απόφαση-πλαισίου 2004/757/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2004, για τη θέσπιση ελάχιστων διατάξεων σχετικά με τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης των εγκλημάτων και τις ποινές που ισχύουν στον τομέα της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών να υποβάλει κανονισμό σχετικά με την ίδρυση Ευρωπαϊκής Εισαγγελικής Αρχής με στόχο τη βελτίωση της προστασίας του προϋπολογισμού της EL 7 EL

8 Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ενεργότερο άσκηση ποινικών διώξεων στον συγκεκριμένο τομέα να εκδώσει ανακοίνωση σχετικά με ολοκληρωμένη στρατηγική για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να προβούν στις εξής ενέργειες: ταχεία επίτευξη προόδου όσον αφορά τη διαπραγμάτευση της πρότασης για τη μεταρρύθμιση της Ευρωπόλ και της Cepol, σε συνδυασμό με απόδοση μεγαλύτερης βαρύτητας στην κατάρτιση των λειτουργών επιβολής του νόμου, με στόχο την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με αντικείμενο, αφενός, την οδηγία σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων εγκλήματος στην ΕΕ και, αφετέρου, την οδηγία για τη χρήση των δεδομένων επιβατών (δεδομένων PNR) με σκοπό την επιβολή του νόμου συνέχιση της περαιτέρω ανάπτυξης των πόρων και των αρμοδιοτήτων των εθνικών υπηρεσιών ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων έλεγχος της εφαρμογής των συστάσεων που διατυπώνονται στην ανακοίνωση σχετικά με το ευρωπαϊκό πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών (EIXM) ανάληψη δράσης, με βάση τα καθοριζόμενα στις στρατηγικές της ΕΕ, με στόχο την αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων και της διακίνησης ναρκωτικών έλεγχος της εφαρμογής των συστάσεων που θα διατυπώνονται στην επικείμενη πρώτη έκθεση σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ, του 2013 εφαρμογή επιχειρησιακών σχεδίων δράσης εντός του πλαισίου του κύκλου πολιτικής αναφορικά με τα εξής: εμπορία ανθρώπων, κινούμενες οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, λαθρεμπόριο αγαθών με τη χρήση εμπορευματοκιβωτίων, συνθετικά ναρκωτικά, οδοί διέλευσης των ναρκωτικών με προέλευση τη Δυτική Αφρική και εγκληματικότητα εκπορευόμενη από τα Δυτικά Βαλκάνια Στρατηγικός στόχος 2: Πρόληψη της τρομοκρατίας και αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης και της στρατολόγησης τρομοκρατών Σύμφωνα με την Ευρωπόλ, μολονότι ο συνολικός αριθμός τρομοκρατικών επιθέσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ έχει παρουσιάσει μείωση τα τελευταία έτη, η τρομοκρατική απειλή επί του παρόντος δεν είναι ενιαία αλλά έχει ποικίλες όψεις (τρομοκρατία εμπνεόμενη από την Αλ Κάιντα, τρομοκρατία δεξιάς, αριστερής ή αναρχικής προέλευσης, αυτονομιστική τρομοκρατία, τρομοκρατία ενός και μοναδικού ζητήματος), με πιθανή αύξηση των περιπτώσεων προπαρασκευής επιθέσεων από μέρους μεμονωμένων δραστών ή μικρών ομάδων που δρουν αυτόνομα. Επιπλέον, οι γεωπολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, στην περιοχή του Σαχέλ και στο Κέρας της Αφρικής θα έχουν επιπτώσεις για τις συνθήκες ασφάλειας στην Ευρώπη. Πρέπει, ιδίως, να αναφερθεί η περίπτωση των φανατικών πολιτών της ΕΕ οι οποίοι μεταβαίνουν σε περιοχές συγκρούσεων, συμμετέχουν στις εκεί συγκρούσεις EL 8 EL

9 ως «ξένοι μαχητές» και στη συνέχεια επιστρέφουν στην Ευρώπη διαθέτοντας πλέον πείρα από ένοπλες συγκρούσεις τα άτομα αυτά εξακολουθούν να συνιστούν απειλή για την ΕΕ. Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας εξακολούθησε να αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ένα έτος κατά το οποίο οι επιθέσεις στην Τουλούζη και το Μπουργκάς κατέδειξαν με τραγικό τρόπο πόσο υπαρκτή είναι η απειλή της τρομοκρατίας. Την επαύριο της επίθεσης στο Μπουργκάς, η Ευρωπόλ παρείχε πολύτιμη επιχειρησιακή υποστήριξη στις βουλγαρικές αρχές. Εξάλλου, το δίκτυο AirPol της ΕΕ, το οποίο απαρτίζεται από τις αστυνομικές αρχές που φέρουν την ευθύνη για την ασφάλεια στους αερολιμένες και στις πέριξ αυτών περιοχές, εξέδωσε κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με νέα μέτρα και διαδικασίες ασφαλείας, με σκοπό την αποτροπή παρόμοιων επιθέσεων κατά το επόμενο εικοσιτετράωρο. Η εντολή του δικτύου AirPol τού ανετέθη με βάση απόφαση του Συμβουλίου στον απόηχο των επιθέσεων κατά φορτηγών πλοίων στην Υεμένη το 2010 το δίκτυο αυτό καταβάλλει προσπάθειες για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τη συγκρότηση ικανοτήτων βάσει του προγράμματος της Επιτροπής για τη χρηματοδότηση δράσεων με σκοπό την πρόληψη της εγκληματικότητας (ISEC). Η τρομοκρατία εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στις προτεραιότητες του επιχειρησιακού έργου της Eurojust 11. Εξάλλου, το 2012, η Eurojust επεξεργάστηκε περαιτέρω την έννοια και τα περιεχόμενα του μηχανισμού της για την παρακολούθηση των ποινικών καταδικών για αδικήματα τρομοκρατίας (Terrorism Convictions Monitor TCM), ο οποίος παρέχει επισκόπηση των δικαστικών εξελίξεων που σχετίζονται με την τρομοκρατία στα κράτη μέλη, καθώς και δικαστική ανάλυση επιλεγμένων υποθέσεων. Τον Δεκέμβριο του 2012, η Eurojust και η Ευρωπόλ συνδιοργάνωσαν εργαστήριο επαγγελματιών στο οποίο συμμετείχαν ειδικοί σε θέματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας από την Ινδία και την ΕΕ. Σκοπός του ήταν η προώθηση της δικαστικής συνεργασίας με τον καθορισμό κοινών συμφερόντων, καθώς και ο προβληματισμός σχετικά με τα συναφή πρότυπα. Η ευρωπαϊκή πολιτική για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στηρίζεται στην πρόληψη. Το Δίκτυο Ενημέρωσης σχετικά με τη Ριζοσπαστικοποίηση (RAN) συγκροτήθηκε από την ΕΕ με στόχο να αναπτυχθούν δεσμοί μεταξύ των διαφόρων παραγόντων οι οποίοι ασχολούνται επιτόπου με την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης και του βίαιου εξτρεμισμού ανά την Ευρώπη (πρόκειται για επαγγελματίες πρώτης γραμμής, εμπειρογνώμονες επιτόπου δράσης, λειτουργούς των κοινωνικών υπηρεσιών, πανεπιστημιακούς, ΜΚΟ, κ.λπ.). Το δίκτυο RAN απαρτίζεται από οκτώ θεματικές ομάδες και παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για την ανταλλαγή εμπειριών και αποτελεσμάτων. Τα έως τώρα πορίσματα των εργασιών του RAN εξηγήθηκαν επίσης ακολούθως σε εκείνους που χαράσσουν πολιτική και συζητήθηκαν στο πλαίσιο συνεδρίου υψηλού επιπέδου στα τέλη Ιανουαρίου του Οι συστάσεις του δικτύου RAN, ιδίως εκείνες που διατυπώθηκαν από την ομάδα εργασίας για τους ξένους μαχητές, θα συμβάλουν επίσης στις προσπάθειες της ΕΕ για την ενίσχυση των συνεργειών μεταξύ των πολιτικών εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας. Το πρόγραμμα ISEC έχει παράσχει υποστήριξη σε σχέδια που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης και του βίαιου εξτρεμισμού, ιδίως με την παροχή 11 Συνολικά, 32 υποθέσεις που σχετίζονταν με την τρομοκρατία καταχωρήθηκαν από τη Eurojust το 2012, περιλαμβανομένων υποθέσεων σχετικών με τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. EL 9 EL

10 καλύτερης κατάρτισης και πληροφόρησης στους επαγγελματίες του χώρου, την απεμπλοκή και την αποριζοσπαστικοποίηση, την ενίσχυση της ικανότητας απόκρισης των πολιτών και της κοινωνίας των πολιτών, τη διάδοση μαρτυριών θυμάτων της τρομοκρατίας και την καταπολέμηση της τρομοκρατικής προπαγάνδας. Τέτοιου είδους σχέδια υλοποιούνται επί του παρόντος από συμμετέχουσες οργανώσεις οι οποίες εδρεύουν, π.χ., στο Βέλγιο, τη Δανία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ένα ακόμη παράδειγμα προσπάθειας για την πρόληψη της τρομοκρατίας αποτελεί η θέσπιση από την ΕΕ, βάσει του κανονισμού της σχετικά με την κυκλοφορία στην αγορά και τη χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών 12, του πλέον προηγμένου συστήματος παγκόσμιας εμβέλειας για την αποτροπή της πρόσβασης σε πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τρομοκράτες. Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, επεξεργάζεται επί του παρόντος νέες προτάσεις σχετικά με την απειλή για την ασφάλεια σε επίπεδο ΕΕ την οποία αντιπροσωπεύουν οι χημικές, βιολογικές, ραδιενεργές και πυρηνικές ουσίες και οι εκρηκτικές ύλες (CBRN-E). Έμφαση αποδίδεται στις πλέον χρήσιμες δράσεις που θα μπορούσαν να αναληφθούν κατά τα προσεχή έτη, καθώς και στην εξασφάλιση συνεργειών από το έργο που έχει ήδη συντελεσθεί στους τομείς που σχετίζονται με τις CBRN-E, περιλαμβανομένης της ανίχνευσης, με βάση δύο εκθέσεις προόδου οι οποίες δημοσιεύτηκαν το Η Επιτροπή έχει ξεκινήσει την επανεξέταση της οδηγίας σχετικά με την προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας 13, με στόχο να προτείνει νέα προσέγγιση για το θέμα το πρώτο εξάμηνο του Επιδίωξη είναι η διασφάλιση της αδιάλειπτης λειτουργίας των υπηρεσιών που έχουν ζωτική σημασία για την κοινωνία. Η απώλεια ή διακοπή της λειτουργίας υποδομών ζωτικής σημασίας ενδέχεται να έχει σοβαρότατες συνέπειες για την κοινωνία. Στο πλαίσιο του σχεδίου Poseidon, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα προστασίας υποδομών ζωτικής σημασίας, προσδιορίστηκαν απειλές και παράγοντες τρωτότητας που αφορούν τόσο τις υποδομές ζωτικής σημασίας όσο και τους μηχανισμούς λήψεως αποφάσεων, με σκοπό τη βελτίωση της ασφάλειας των διασυνοριακών επιβατικών μεταφορών στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Τα αποτελέσματα περιλαμβάνονται στη σχετική πιλοτική μελέτη (Πρόληψη της τρομοκρατίας σε θαλάσσιες περιοχές Περιπτωσιολογική ανάλυση του σχεδίου Poseidon) και αφορούν, επί παραδείγματι, τις στρατηγικές καταπολέμησης της τρομοκρατίας όσον αφορά τις μεταφορές με οχηματαγωγά. Οι ολοκληρωμένες συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών μέσων μεταφοράς προϋποθέτουν μια στιβαρή στρατηγική πάταξης της τρομοκρατίας με στόχο την προστασία της σταθερότητας του εμπορίου και τη διατήρηση εμπιστοσύνης στην ασφάλεια και προστασία του δικτύου μεταφορών. Το 2012, η Επιτροπή εξέδωσε έγγραφο σχετικά με την ασφάλεια των μεταφορών 14, όπου επεσήμαινε μια σειρά τομέων πρωταρχικής σημασίας για την αποτελεσματική άμβλυνση των τρομοκρατικών απειλών. Μεταξύ άλλων, το έγγραφο αυτό εισηγείται τη δημιουργία ενός γενικού πλαισίου ασφάλειας για τους παρόχους μεταφορικών υπηρεσιών, το οποίο θα περιλαμβάνει, επί παραδείγματι, προγράμματα ασφάλειας, επιμόρφωση και διαδικασίες ενημέρωσης σε θέματα ασφάλειας, καθώς και σχεδιασμό για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας /0246 (COD). Οδηγία 2008/114/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας, και σχετικά με την αξιολόγηση της ανάγκης βελτίωσης της προστασίας τους. SWD(2012) 143 τελικό. EL 10 EL

11 Σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των αερομεταφορών, οι εξελίξεις διαμορφώνονται με γνώμονα τις απειλές, ενώ η τεχνολογία ανίχνευσης επιβάλλεται να είναι σε θέση να συμβαδίζει με τις καινοτομίες που επινοούν διαρκώς οι τρομοκρατικές ομάδες. Η καθιέρωση σε επίπεδο ΕΕ εναρμονισμένου συστήματος για την πιστοποίηση του εξοπλισμού ελέγχου των αερολιμένων βρίσκεται τώρα σε τελικό στάδιο, ενώ για τον εξορθολογισμό των σχετικών επιστημονικών εργασιών αναπτύσσεται διεθνής συντονισμός. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη στηρίζουν ενεργά δοκιμές καινοτόμου τεχνολογίας με στόχο την καλύτερη ανίχνευση των διαφόρων τύπων απειλής (π.χ. σε σχέση με τη μεταφορά φορτίων, τις αποσκευές και τα φυσικά πρόσωπα). Πέραν διαφόρων ερευνητικών δραστηριοτήτων που αφορούν τη δοκιμή καινοτόμων τεχνολογιών, η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, έχει δρομολογήσει προδραστικές εργασίες ανίχνευσης, οι οποίες έχουν συμπεριλάβει μια σειρά επιχειρησιακών δοκιμών, τόσο κατά τη διεξαγωγή του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου «Euro 2012» όσο και σε τομείς που άπτονται της ασφάλειας των μέσων μαζικής μεταφοράς και των δημόσιων κτιρίων, με στόχο την επεξεργασία των πλέον αποτελεσματικών μοντέλων ασφάλειας. Παραδείγματος χάρη, η Επιτροπή υλοποιεί το πρόγραμμα ITRAP (πρόγραμμα αξιολόγησης της ακτινοβολίας από παράνομη διακίνηση), το οποίο αποσκοπεί στην παροχή ανεξάρτητης αξιολόγησης του εξοπλισμού ανίχνευσης ακτινοβολίας που είναι διαθέσιμος στην αγορά, ο οποίος χρησιμοποιείται για την ανίχνευση και την ταυτοποίηση πυρηνικών και ραδιενεργών υλικών. Η επαγγελματική κατάρτιση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της αποτελεσματικής εφαρμογής των συστημάτων ασφαλείας. Παράδειγμα συγκεκριμένης δράσης την οποία υποστηρίζει η Επιτροπή στον συγκεκριμένο τομέα αποτελεί η σύσταση του «Ευρωπαϊκού κέντρου κατάρτισης για την ασφάλεια» (EUSECTRA), του οποίου αποστολή είναι η κατάρτιση προγράμματος κατάρτισης σε θέματα ασφάλειας που θα απευθύνεται στους επαγγελματίες του τομέα επιβολής του νόμου. Το δίκτυο ATLAS, ένα δίκτυο της ΕΕ στο οποίο μετέχουν δυνάμεις επέμβασης κατά της τρομοκρατίας και το οποίο έχει θεσπισθεί και χρηματοδοτείται από την Επιτροπή μέσω του προγράμματος ISEC από το 2008, αποσκοπεί σε βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των ειδικών μονάδων επέμβασης στην ΕΕ και στηρίζει τη λειτουργία τους σε καταστάσεις κρίσης (π.χ. σε περίπτωση τρομοκρατικής επίθεσης ή ομηρείας) οσάκις ένα κράτος μέλος χρήζει συνδρομής. Εκτός αυτού, επεξεργάζεται κοινές πλατφόρμες για την παροχή κατάρτισης, την ανταλλαγή εξοπλισμού και την ανάπτυξη στενής συνεργασίας στις παραμεθόριες περιοχές των κρατών μελών. Ενέργειες προς ανάληψη το 2013 Η Επιτροπή πρόκειται: να επικαιροποιήσει την προσέγγιση της ΕΕ για την αντιμετώπιση του βίαιου εξτρεμισμού με την ανάπτυξη ευρωπαϊκής «φαρέτρας» με βάση τις βέλτιστες πρακτικές στα κράτη μέλη να προτείνει δράσεις σε σχέση με τις CBRN-E να αναπτύξει εργαλεία για τη βελτίωση της ανίχνευσης τρομοκρατικών απειλών σε όλους τους τομείς, περιλαμβανομένων προτύπων για την ασφάλεια των αερομεταφορών να προτείνει νέα προσέγγιση σε σχέση με την προστασία ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας. EL 11 EL

12 Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται: να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την πρόληψη και την καταπολέμηση του βίαιου εξτρεμισμού να εφαρμόσουν το σχέδιο δράσης για την ασφάλεια της αεροπορικής μεταφοράς φορτίων να συγκροτήσουν τις αναγκαίες διοικητικές δομές για την εφαρμογή του κανονισμού σχετικά με τις πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών Στρατηγικός στόχος 3: Αύξηση των επιπέδων ασφάλειας των πολιτών και των επιχειρήσεων στο Διαδίκτυο Καταγράφεται εξάπλωση σε σχέση με μια πλειάδα δραστηριοτήτων που αφορούν απάτη στο διαδίκτυο και οι οποίες περιλαμβάνουν τις αθέμιτες συναλλαγές μέσω του διαδικτύου, τη χρήση παρένθετων προσώπων για τη μεταφορά χρημάτων που έχουν αποκτηθεί με παράνομους τρόπους και τους ψευδεπίγραφους δικτυακούς τόπους. Κατά την τελευταία διετία παρατηρήθηκε επίσης αύξηση των κρουσμάτων ηλεκτρονικής πειρατείας (hacking) και των παράνομων δραστηριοτήτων που βασίζονται στη χρήση του διαδικτύου. Η καταπολέμηση της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο δεν αποσκοπεί μόνο στον περιορισμό της εγκληματικότητας στο επιγραμμικό περιβάλλον, αλλά και στην κατοχύρωση ενός ασφαλούς κυβερνοχώρου εντός του οποίου είναι δυνατή η άνθηση της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Ο στόχος αυτός εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα για την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, και ένα από τα μέσα για την επίτευξή του συνίσταται στο Ψηφιακό Θεματολόγιο για την Ευρώπη. Είναι σημαντικό να υπάρχει συνένωση των πόρων σε επίπεδο ΕΕ με στόχο τη βελτίωση της πρόληψης και την ενίσχυση της ικανότητας απόκρισης. Ήδη έχουν ληφθεί σημαντικά μέτρα προς την κατεύθυνση αυτή, τόσο σε στρατηγικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Η «Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο» 15, η οποία εγκρίθηκε τον Φεβρουάριο του 2013, προσδιορίζει ένα ολοκληρωμένο όραμα και θέτει επί τάπητος τις ενέργειες που απαιτούνται, με βάση τη στιβαρή προστασία και προαγωγή των δικαιωμάτων των πολιτών, προκειμένου να καταστεί η ΕΕ το ασφαλέστερο επιγραμμικό περιβάλλον στον κόσμο. Η στρατηγική αυτή αποβλέπει στα εξής: ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας των δικτύων και των πληροφοριών δραστική μείωση του ηλεκτρονικού εγκλήματος κατάστρωση πολιτικής της ΕΕ για την κυβερνοάμυνα ανάπτυξη των βιομηχανικών και τεχνολογικών πόρων για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο προαγωγή της έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α) και αναβάθμιση της διεθνούς πολιτικής της ΕΕ για τον κυβερνοχώρο. Η στρατηγική υπογραμμίζει την ανάγκη για ενισχυμένη συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των σχετικών φορέων για την παροχή έγκαιρης ανίχνευσης και μιας πιο συντονισμένης απόκρισης. Οι στόχοι της στρατηγικής είναι αλληλοενισχυόμενοι. Για παράδειγμα, ο στόχος της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας των δικτύων και των πληροφοριών περιλαμβάνει δράσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση των συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και στη σύσταση εθνικών ομάδων αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην πληροφορική (CERT). Αυτές οι δράσεις θα στηρίξουν με τη σειρά τους την καταπολέμηση της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο. 15 JOIN(2013) 1 τελικό. EL 12 EL

13 Οι στόχοι αυτοί επισημάνθηκαν στην πρόταση οδηγίας για την ασφάλεια δικτύων και πληροφοριών 16 που συνοδεύει τη στρατηγική. Ο κύριος στόχος της πρότασης είναι να εξασφαλισθεί η ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η πρόταση έχει ως στόχο να αυξήσει την εθνική ετοιμότητα, να ενισχύσει τη συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ και να διασφαλίσει ότι οι φορείς εκμετάλλευσης των βασικών υπηρεσιών και υποδομών διεξάγουν την ενδεδειγμένη διαχείριση κινδύνου και αναφέρουν τα σοβαρά περιστατικά στις αρμόδιες εθνικές αρχές. Ένα σημαντικό βήμα για την καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο υπήρξε η σύσταση, στο πλαίσιο της Ευρωπόλ, του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο (EC3), στις αρχές του Το Κέντρο, σε στενή συνεργασία με τη Eurojust, θα ενισχύσει την ικανότητα της ΕΕ να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη και περίπλοκη απειλή που αποτελεί το έγκλημα στον κυβερνοχώρο και να αποτελέσει κομβικό σημείο για ζητήματα σχετικά με το έγκλημα στον κυβερνοχώρο. Θα παρέχει καλύτερη επιχειρησιακή ικανότητα στήριξης σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά το διασυνοριακό έγκλημα στον κυβερνοχώρο, καθώς και ειδικευμένες εκτιμήσεις στρατηγικής και εκτιμήσεις απειλών, και πιο στοχοθετημένη κατάρτιση και Ε&Α που θα έχουν ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη εξειδικευμένων εργαλείων για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο. Το Κέντρο θα αναπτύξει επίσης συνεργασία όχι μόνο με τα όργανα επιβολής του νόμου, αλλά και με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Λόγω του εγγενώς διασυνοριακού χαρακτήρα του φαινομένου και της ανάγκης για διεθνή συνεργασία, το EC3 θα είναι σε θέση να προωθήσει τη σύμπραξη των οργάνων επιβολής του νόμου της ΕΕ με άλλους διεθνείς παράγοντες όπως η Interpol και να αξιοποιήσει τις προσπάθειες άλλων παραγόντων όπως η βιομηχανία ΤΠΕ ή το «Σώμα του Διαδικτύου για την εκχώρηση ονομάτων και αριθμών» (ICANN). Το EC3 θα είναι σε θέση να εκφράζει ανησυχίες και να διατυπώνει προτάσεις, μέσω της Επιτροπής, σχετικά με θέματα που αφορούν τη διακυβέρνηση του Διαδικτύου. Το EC3 θα έχει επίσης επαφές με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών (ENISA), που συγκεντρώνει και πραγματοποιεί ανάλυση της ασφάλειας των δικτύων και των πληροφοριών, στηρίζει τα κράτη μέλη στην ανάπτυξη εναρμονισμένων προσεγγίσεων παροχής στοιχείων, συμβάλλει στην ανάπτυξη ικανοτήτων των CERT και στην αύξηση της ευαισθητοποίησης των τελικών χρηστών. Χάρη στην προβλεπόμενη ανανέωση της εντολής του, ο ENISA θα συνεχίσει να προσφέρει τη στήριξή του στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή και κατά τα προσεχή έτη. Ένα άλλο παράδειγμα στρατηγικής πρωτοβουλίας που ανελήφθη κατά το 2012 ήταν η πρωτοβουλία ΕΕ-ΗΠΑ για τη δημιουργία παγκόσμιας συμμαχίας κατά της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο. Η συμμαχία, στην οποία μετέχουν 48 χώρες ανά τον κόσμο κατά την έναρξή της, θα συμβάλει στην προώθηση της παγκόσμιας συνεργασίας για την καταπολέμηση της παιδικής πορνογραφίας στο Διαδίκτυο. Αυτή η συμμαχία, που ενώνει χώρες βάσει μιας κοινής δέσμης στόχων και επιδιώξεων, αναμένεται να οδηγήσει στον εντοπισμό και στη διάσωση περισσότερων θυμάτων παιδικής ηλικίας, στην αποτελεσματικότερη δίωξη των δραστών, στην καλύτερη πρόληψη αξιόποινων πράξεων και στη μείωση των διαθέσιμων εικόνων σεξουαλική κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο. Η ευρωπαϊκή στρατηγική για ένα Διαδίκτυο καλύτερο για τα παιδιά 17 ενισχύει ακόμα περαιτέρω τα προληπτικά μέτρα καθορίζοντας δράσεις για την ασφάλεια των παιδιών με βάση τη χειραφέτηση και την προστασία, προτρέποντας κατ αυτόν τον τρόπο τα παιδιά σε υπεύθυνη χρήση του Διαδικτύου COM(2013) 48 τελικό. COM (2012) 196. EL 13 EL

14 Η πρόταση οδηγίας για τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών 18, η οποία είναι υπό διαπραγμάτευση μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, αποσκοπεί στην προσέγγιση των ποινικών νομοθεσιών των κρατών μελών στον τομέα του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο και εισάγει ορισμούς και κυρώσεις για την παράνομη πρόσβαση σε συστήματα πληροφοριών, την παράνομη παρεμβολή σε συστήματα και δεδομένα και την παράνομη υποκλοπή. Επιπλέον, η πρόταση προβλέπει κυρώσεις για την παραγωγή, πώληση, προμήθεια για χρήση, εισαγωγή και διανομή εργαλείων που χρησιμοποιούνται για τη διάπραξη αυτών των αδικημάτων. Μόνο έξι κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν ακόμα επικυρώσει τη σύμβαση της Βουδαπέστης για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο. Επιπλέον, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο είναι ένας από τους οκτώ τομείς επιχειρησιακής συνεργασίας στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ για το οργανωμένο και το σοβαρό διεθνές έγκλημα. Στις ειδικές δράσεις που πρέπει να εφαρμόσουν τα κράτη μέλη με επικεφαλής τη Ρουμανία περιλαμβάνονται η σύσταση εθνικών συστημάτων υποβολής εκθέσεων σε κάθε κράτος μέλος όσον αφορά παραβιάσεις δεδομένων/περιστατικά στον κυβερνοχώρο/εγκλήματα στον κυβερνοχώρο για νομικές οντότητες και πολίτες, η ενίσχυση της διακυβέρνησης του Διαδικτύου έτσι ώστε οι χρήστες στον κυβερνοχώρο να μπορούν να εντοπισθούν από τις αρχές των κρατών μελών για λόγους νόμιμης επιβολής του νόμου, και ο μετριασμός εργαλείων (δίκτυα προγραμμάτων ρομπότ «botnets») που διευκολύνουν μαζικές επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Το πρόγραμμα ISEC (πρόληψη και καταπολέμηση της εγκληματικότητας) παρέχει συγχρηματοδότηση για να συνδράμει τα κράτη μέλη στην ενίσχυση της ικανότητάς τους να αντιμετωπίζουν το έγκλημα στον κυβερνοχώρο και να προαγάγουν τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου τομέα. Μεταξύ των πρόσφατων επιτυχών σχεδίων περιλαμβάνεται η σύσταση δικτύου εθνικών κέντρων αριστείας για την προαγωγή πρωτοβουλιών συνεργασίας μεταξύ ερευνητών, ακαδημαϊκών και αρχών επιβολής του νόμου που έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία συγκεκριμένων εργαλείων για την κατανόηση, την ανίχνευση και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο. Σήμερα υπάρχουν οκτώ τέτοια κέντρα που χρηματοδοτούνται από την Επιτροπή. Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή έχει συνεισφέρει σχεδόν 5 εκατομμύρια ευρώ για την ανάπτυξη ικανοτήτων όσον αφορά την κατάρτιση και την έρευνα σχετικά με το έγκλημα στον κυβερνοχώρο στα κράτη μέλη. Ενέργειες προς ανάληψη το 2013 Η Επιτροπή πρόκειται: να διασφαλίσει ότι το Ευρωπαϊκό Κέντρο για Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο (EC3) στο πλαίσιο της Ευρωπόλ λαμβάνει σημαντικά μέτρα ώστε να καταστεί πλήρως λειτουργικό να υλοποιήσει τη στρατηγική ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κυβερνοχώρο να στηρίξει την υιοθέτηση της προτεινόμενης οδηγίας για τον καθορισμό μέτρων ώστε να εξασφαλισθεί κοινό υψηλό επίπεδο ασφάλειας δικτύων και πληροφοριών σε ολόκληρη την ΕΕ και να προωθήσει τη νέα εντολή του ENISA 18 COM(2010) 517 τελικό. EL 14 EL

15 να συνεχίσει να στηρίζει, να αναπτύσσει και να διευρύνει την παγκόσμια συμμαχία κατά της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να προβούν στις εξής ενέργειες: στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κέντρο για Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο (EC3) στενή συνεργασία με την Eurojust και τον ENISA εφαρμογή του επιχειρησιακού σχεδίου δράσης για εγκλήματα στον κυβερνοχώρο στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής να επιδιώξουν τους κοινούς πολιτικούς στόχους της παγκόσμιας συμμαχίας κατά της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο, και να αναλάβουν ειδικές δράσεις για την επίτευξή τους να υποστηρίξουν την επικύρωση και την εφαρμογή της Σύμβασης της Βουδαπέστης του Συμβουλίου της Ευρώπης για εγκλήματα στον κυβερνοχώρο Στρατηγικός στόχος 4: Ενίσχυση της ασφάλειας μέσω της διαχείρισης των συνόρων Τον Δεκέμβριο του 2011, η Επιτροπή παρουσίασε νομοθετική πρόταση για ένα ευρωπαϊκό σύστημα επιτήρησης των συνόρων (Eurosur). Η έγκρισή του προβλέπεται για το 2013 και θα παρέχει στα κράτη μέλη και στους οργανισμούς της ΕΕ κοινό πλαίσιο για την ανταλλαγή πληροφοριών σε σχεδόν πραγματικό χρόνο και διοργανική συνεργασία σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο με στόχο την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και του διασυνοριακού εγκλήματος. Το Eurosur θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της προστασίας και τη διάσωση της ζωής μεταναστών. Εθνικά κέντρα συντονισμού για την επιτήρηση των συνόρων στα οποία συμμετέχουν διάφορες εθνικές αρχές, όπως οι συνοριοφύλακες, η αστυνομία, η ακτοφυλακή και το ναυτικό, συστάθηκαν από 18 χώρες του Σένγκεν που βρίσκονται στα νότια και ανατολικά εξωτερικά σύνορα και οι οποίες είναι οι πρώτες που προσχώρησαν στο Eurosur. Αυτά τα 18 εθνικά κέντρα συντονισμού έχουν συνδεθεί από τον Frontex στο δίκτυο Eurosur σε πειραματική βάση. Στο πλαίσιο του Eurosur, το Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων (External Borders Fund - EBF) χρηματοδότησε σημαντικά περιφερειακά συστήματα επιτήρησης, επιτρέποντας καλύτερο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων του χώρου Σένγκεν. Το EBF χορήγησε συνεισφορά στο ισπανικό ολοκληρωμένο σύστημα επιτήρησης SIVE (Sistema Integrado de Vigilancia Exterior), το οποίο εστιάσθηκε ιδίως στο στενό του Γιβραλτάρ, στις Κανάριες και Βαλεαρίδες νήσους και στις νότιες ακτές της Μεσογείου. Το EBF συνέβαλε επίσης σημαντικά στο γαλλικό σύστημα επιτήρησης των ακτών. Με διττό στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας στα σύνορα και τη διευκόλυνση των ταξιδιών και της εισόδου για υπηκόους τρίτων χωρών, η Επιτροπή εξέδωσε στις αρχές του 2013 δύο νομοθετικές προτάσεις για τη δημιουργία συστήματος εισόδου/εξόδου (EES) και προγράμματος καταχώρισης των ταξιδιωτών (RTP), η καλούμενη δέσμη μέτρων για ευφυή σύνορα. Μετά από πολλά έτη ανάπτυξης και δοκιμών, το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν ΙΙ (SISII) θα καταστεί πλήρως λειτουργικό και θα παρέχει πρόσθετα μέσα διαχείρισης των συνόρων. Παράλληλα, η ολοκλήρωση της παγκόσμιας ανάπτυξης του συστήματος πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS) θα ενισχύσει περαιτέρω την ασφάλεια. EL 15 EL

16 Η Επιτροπή συνδράμει την Ελλάδα στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης, το οποίο περιλαμβάνει επίσης μια συνιστώσα διαχείρισης των συνόρων, προκειμένου να βελτιωθεί η ικανότητα της Ελλάδας να ελέγχει καλύτερα τα εξωτερικά της σύνορα, και ιδίως τα σύνορά της με την Τουρκία. Στον τομέα της τελωνειακής διαχείρισης των συνόρων, συνεχίσθηκαν οι εργασίες για την εφαρμογή της κοινής διαχείρισης κινδύνων, και η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για τη διαχείριση τελωνειακών κινδύνων και την ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας 19. Στόχος αυτής της ανακοίνωσης είναι να προωθηθεί η συζήτηση με το θεσμικό όργανο όσον αφορά τις συστάσεις προκειμένου να εξασφαλισθούν οι προϋποθέσεις για την από κοινού βελτίωση της τρέχουσας κατάστασης. Επιπλέον, σε συνέχεια του σχεδίου δράσης υψηλού επιπέδου για την ασφάλεια των αερομεταφερόμενων φορτίων, συνεχίζονται οι εργασίες με τις αρχές μεταφοράς και τους εμπόρους για να εξασφαλισθεί η βελτίωση της ποιότητας των δεδομένων που λαμβάνουν οι τελωνειακές αρχές. Ο Frontex έχει στηρίξει την ασφάλεια μέσω διαφόρων δραστηριοτήτων που διευκολύνονται από την ενισχυμένη εντολή του. Ιδίως, σε στενή συνεργασία με τις υπηρεσίες διαχείρισης των συνόρων των κρατών μελών, ο Frontex έχει αναπτύξει περαιτέρω το δίκτυο ανάλυσης κινδύνων Frontex και παρέσχε τακτική και ad hoc ανάλυση των κινδύνων σε σχέση με την παράνομη μετανάστευση στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Διενεργήθηκαν κοινές επιχειρήσεις σε όλα τα κύρια ευαίσθητα σημεία των εξωτερικών συνόρων. Ο Frontex συνέχισε την επιχειρησιακή συνεργασία με άλλους συναφείς οργανισμούς της ΕΕ, όπως η Ευρωπόλ, η ευρωπαϊκή υπηρεσία υποστήριξης για το άσυλο και ο οργανισμός θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ο Frontex έχει επίσης συνδράμει τα κράτη μέλη στην οργάνωση κοινών επιχειρήσεων επιστροφής σύμφωνα με την πολιτική επιστροφής της ΕΕ. Μετά την επιτυχή συνεργασία το 2011 και το 2012 της κοινής επιχείρησης INDALO με συντονιστή τον Frontex για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, η Επιτροπή ενθάρρυνε τον Frontex, την Ευρωπόλ, το κέντρο για τον συντονισμό της καταπολέμησης της διακίνησης ναρκωτικών στη Μεσόγειο (CeCLAD- M) και το κέντρο θαλασσίων αναλύσεων και επιχειρήσεων για τα ναρκωτικά (MAOC-N) να επισημοποιήσουν τη συνεργασία τους σύμφωνα με τον προτεινόμενο κανονισμό Eurosur. Επιπλέον, μετά την έναρξη ισχύος του τροποποιημένου κανονισμού Frontex στα τέλη του 2011, η Επιτροπή ενθάρρυνε τον Frontex και την Ευρωπόλ να ολοκληρώσουν τις αναγκαίες ρυθμίσεις για να επιτραπεί η μεταφορά από τον Frontex στην Ευρωπόλ δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν διασυνοριακές εγκληματικές δραστηριότητες που διευκολύνουν την παράνομη μετανάστευση και την εμπορία ανθρώπων. Το 2012, σημειώθηκε σημαντική πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή των νέων διατάξεων σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα του αναθεωρημένου κανονισμού Frontex. Συστάθηκε το φόρουμ θεμελιωδών δικαιωμάτων, το οποίο είναι ήδη λειτουργικό, και διορίστηκε υπεύθυνος για τα θεμελιώδη δικαιώματα. Οι προσπάθειες για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των συνοριοφυλάκων και των τελωνείων αποτέλεσαν ένα σημαντικό πεδίο δραστηριότητας το Ο στόχος είναι η διευκόλυνση του εμπορίου και των ταξιδιών και η ενίσχυση της ασφάλειας της ΕΕ, μεταξύ άλλων, μέσω συγχρονισμένων ελέγχων, ανταλλαγής πληροφοριών, επαγγελματικής κατάρτισης, κοινής ανάλυσης κινδύνων και κοινών επιχειρήσεων. Σε ορισμένα κράτη μέλη υφίστανται ήδη προηγμένες λύσεις οι οποίες θα χρησιμεύσουν ως βέλτιστες πρακτικές. Η Φινλανδία, για παράδειγμα, έχει συστήσει ομάδες πληροφοριών, ερευνών και αναλύσεων 19 COM(2012) 793 τελικό. EL 16 EL

17 στις οποίες συμμετέχουν η αστυνομία, τα τελωνεία και η συνοριοφυλακή και οι οποίες συμβάλλουν στη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της καταπολέμησης του σοβαρού εγκλήματος. Tο Ευρωπαϊκό Ταμείο Συνόρων στήριξε τις προσπάθειες των κρατών μελών για την καταπολέμηση της χρήσης πλαστών ή παραποιημένων ταυτοτήτων και ταξιδιωτικών εγγράφων, ιδίως για την αγορά ειδικού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται από τους συνοριοφύλακες και τα προξενικά γραφεία για την εξακρίβωση της γνησιότητας των εγγράφων. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Συνόρων συνέβαλε επίσης στην ανάπτυξη του επιγραμμικού μητρώου γνησίων και πλαστών εγγράφων (FADO), το οποίο είναι διαδικτυακό εργαλείο που διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά διαπιστωθείσες περιπτώσεις απάτης σχετικά με τα έγγραφα. Ενέργειες προς ανάληψη το 2013 Η Επιτροπή πρόκειται: να στηρίξει την έναρξη του Eurosur από την 1 η Οκτωβρίου 2013 να εξασφαλίσει ότι το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν ΙΙ (SISII) θα καταστεί πλήρως λειτουργικό την άνοιξη. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να προβούν στις εξής ενέργειες: να διασφαλίσουν ότι όλες οι εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για την επιτήρηση των συνόρων συνεργάζονται μέσω των εθνικών κέντρων συντονισμού να πραγματοποιήσουν γοργή πρόοδο στη διαπραγμάτευση των προτάσεων σχετικά με το σύστημα εισόδου/εξόδου (EES) και το πρόγραμμα καταχώρισης των επιβατών (RTP) να συμφωνήσουν σχετικά με κοινές συστάσεις και βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά τη συνεργασία συνοριοφυλάκων-τελωνειακών ώστε να εξασφαλισθεί το ίδιο επίπεδο ασφάλειας και υπηρεσίας σε όλα τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και να μειωθούν οι δαπάνες των ελέγχων να συζητήσουν και να συμφωνήσουν για κοινές συστάσεις όσον αφορά τη βελτίωση της διαχείρισης των τελωνειακών κινδύνων και της ασφάλειας της εφοδιαστικής αλυσίδας. να εφαρμόσουν το επιχειρησιακό σχέδιο δράσης σχετικά με την παράνομη μετανάστευση στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής. Οι οργανισμοί θα πρέπει: να αναβαθμίσουν τη συνεργασία τους για την ανίχνευση και την πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης και του διασυνοριακού εγκλήματος στα εξωτερικά σύνορα (Frontex, Ευρωπόλ, MAOC-N και CeCLAD-M) να λάβουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή η διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στην Ευρωπόλ σύμφωνα με τον τροποποιημένο κανονισμό Frontex (Frontex και Ευρωπόλ). EL 17 EL