ήλωση της ΕΕ και των κρατών µελών επ'ευκαιρία της Παγκόσµιας Ηµέρας κατά του AIDS

Transcript

1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 1 εκεµβρίου /11 PRESSE 451 ήλωση της ΕΕ και των κρατών µελών επ'ευκαιρία της Παγκόσµιας Ηµέρας κατά του AIDS 1. Σήµερα, Παγκόσµια Ηµέρα κατά του AIDS του 2011, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη µέλη της τιµούν µαζί µε ολόκληρο τον κόσµο τη µνήµη των συγγενών, των φίλων και των αγαπηµένων προσώπων που έχουν χάσει τη ζωή τους λόγω του AIDS, και επαναλαµβάνουν τη δέσµευσή τους να στηρίξουν όλους όσοι ζουν µε τον ιό HIV και όλους όσοι έχουν πληγεί από την επιδηµία. 2. Η φετινή χρονιά σηµατοδοτεί µια ιδιαίτερα σηµαντική επέτειο. Συµπληρώνονται 30 χρόνια από τότε που η υφήλιος γνώρισε τον ιό HIV και το AIDS. Τα πρώτα κρούσµατα του AIDS εντοπίστηκαν τον εκέµβριο του 1981: έκτοτε έχουν περάσει 30 χρόνια αγώνα και προσωπικής θυσίας εκατοµµυρίων ανθρώπων, 30 χρόνια κατά τα οποία χάθηκαν εξαιτίας του AIDS περισσότερες από 30 εκατοµµύρια ζωές και έµειναν ορφανά περισσότερα από 16 εκατοµµύρια παιδιά. Ο ιός HIV και το AIDS έχουν πλήξει όλες τις χώρες και αναρίθµητες κοινότητες και οικογένειες. Σήµερα ζουν µε τον ιό HIV περίπου 33,3 εκατοµµύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσµο, αριθµός στον οποίο προστίθενται κάθε µέρα νέα κρούσµατα, κυρίως σε χώρες χαµηλού και µεσαίου εισοδήµατος. 3. Ωστόσο, συµπληρώνονται επίσης 30 χρόνια προσπαθειών και συνεργασίας πρωτοφανούς έντασης. Οι προσπάθειες καταπολέµησης του ιού HIV µας έχουν διδάξει πολλά για τη σηµασία της συνεργασίας, του διαλόγου και της θεµελιώδους αξίας των ανθρώπινων δικαιωµάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί είναι εντυπωσιακή: σε παγκόσµιο επίπεδο ο αριθµός των νέων κρουσµάτων του ιού HIV έχει µειωθεί σχεδόν κατά 20% την τελευταία δεκαετία, ο δε αριθµός των θανάτων που σχετίζονται µε το AIDS σχεδόν κατά 19% την περίοδο ΤΥΠΟΣ R u e d e l a L o i, B ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Τηλ.: ( 0 ) Φαξ : ( 0 ) press.office@consilium.europa.eu /11 1

2 4. Η µεγαλύτερη πρόοδος έχει σηµειωθεί στις σοβαρότερα πληττόµενες χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, όπου και κατοικούν τα δύο τρίτα των ανθρώπων που ζουν µε τον ιό HIV. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι υπερήφανη που συµβάλλει στα εξαιρετικά αυτά επιτεύγµατα της παγκόσµιας δράσης για την καταπολέµηση του ιού HIV και του AIDS και που συµµετέχει σε µια συλλογική προσπάθεια ισχυρών εταίρων, όπως είναι το Κοινό Πρόγραµµα των Ηνωµένων Εθνών για τον ιό HIV και το AIDS (UNAIDS), η ΠΟΥ, το Παγκόσµιο Ταµείο, το ιεθνές Μέσο για την Αγορά Φαρµάκων (UNITAID), οι άνθρωποι που ζουν µε τον ιό HIV και η κοινωνία των πολιτών. Το 2010, το ποσό της συνεισφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Παγκόσµιο Ταµείο για την Καταπολέµηση του HIV/AIDS, της Φυµατίωσης και της Ελονοσίας ανήλθε στο 53% των συνολικών συνεισφορών, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη µέλη της ΕΕ διέθεσαν συνολικά δισεκατοµµύρια δολάρια. Ωστόσο, πάνω από οκτώ εκατοµµύρια άνθρωποι σε χώρες χαµηλού και µεσαίου εισοδήµατος εξακολουθούν να χρειάζονται πρόσβαση σε αποτελεσµατική αγωγή, ενώ τα νέα κρούσµατα συνεχίζουν να υπερβαίνουν τον αριθµό των ατόµων που αρχίζουν αγωγή. Κατά συνέπεια, ο ιός HIV και το AIDS εξακολουθούν να αποτελούν σοβαρό εµπόδιο στην ανάπτυξη των χωρών αυτών. 5. Το διάστηµα σε επτά χώρες, πέντε εκ των οποίων βρίσκονται στην Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, τα νέα κρούσµατα αυξήθηκαν κατά ποσοστό υψηλότερο από 25%. Μέσω της συνεργασίας της µε άλλες χώρες, η ΕΕ θα εντείνει τις προσπάθειές της για την αντιµετώπιση αυτής της απαράδεκτης κατάστασης, ζητώντας την κατεπείγουσα ενίσχυση προγραµµάτων και υπηρεσιών πρόληψης σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο που µπορούν να οδηγήσουν στην εξάλειψη του ιού HIV και του AIDS. 6. H EE θα διαδραµατίσει αποφασιστικό ρόλο, ενισχύοντας τον ηγετικό ρόλο της στις προσπάθειες καταπολέµησης του ιού HIV και του AIDS και ευθυγραµµίζοντας καλύτερα τις θεσµικές της δράσεις προς το µεταβαλλόµενο πλαίσιο του ιού HIV σε παγκόσµιο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πρόκληση πλέον είναι να διατηρήσουµε το AIDS υψηλά στον κατάλογο των προτεραιοτήτων µας και να επιταχύνουµε τις δράσεις σε παγκόσµιο, περιφερειακό, εθνικό και τοπικό επίπεδο προς την κατεύθυνση της εξάλειψης της επιδηµίας. 7. Η ΕΕ χαιρετίζει τη συνολική επισκόπηση της προόδου προς την εκπλήρωση του συνόλου των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας του 2000 και τους φιλόδοξους στόχους για το 2015 που περιλαµβάνονται στην «Πολιτική δήλωση για το HIV/AIDS: Ένταση των προσπαθειών µας για την εξάλειψη του HIV/AIDS», την οποία ενέκρινε τον Ιούνιο του 2011 η ιάσκεψη Υψηλού Επιπέδου για το AIDS της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωµένων Εθνών. Οι στόχοι αυτοί θα µας φέρουν εγγύτερα σε έναν κόσµο µε µηδενικό αριθµό νέων κρουσµάτων HIV, µηδενικό αριθµό θανάτων σχετιζόµενων µε το AIDS και εκµηδενισµό των διακρίσεων. Η ΕΕ, µαζί µε την κοινότητα που αγωνίζεται για την καταπολέµηση του AIDS και άλλους φορείς, τάσσεται υπέρ της στρατηγικής του UNAIDS «Στόχος: Εκµηδενισµός» και δράττεται της ευκαιρίας της Παγκόσµιας Ηµέρας κατά του AIDS για να επιβεβαιώσει τη δέσµευσή της να ανταποκριθεί στον ρόλο της στο πλαίσιο της κοινής ευθύνης µας για την εξάλειψη του ιού HIV /11 2

3 8. Επαναλαµβάνουµε τη δέσµευση της ΕΕ να εργαστεί προς την επίτευξη των στόχων του 2015 που προβλέπουν παροχή αντιρετροϊικής αγωγής σε 15 εκατοµµύρια ανθρώπους που ζουν µε τον ιό HIV, µείωση στο ήµισυ των περιπτώσεων σεξουαλικής µετάδοσης, µείωση στο ήµισυ των περιπτώσεων µετάδοσης του ιού HIV µεταξύ όσων κάνουν χρήση ενέσιµων ναρκωτικών, εξάλειψη της µετάδοσης του ιού HIV από τη µητέρα στο παιδί, και σηµαντική µείωση της µητρικής θνησιµότητας που σχετίζεται µε το AIDS. 9. Η ΕΕ τονίζει ότι η πρόληψη αποτελεί τον αποδοτικότερο τρόπο να τεθεί τέρµα στην επιδηµία του ιού HIV. Πρέπει να φροντίσουµε ώστε οι στρατηγικές πρόληψης να στηρίζονται σε αποδεικτικά στοιχεία, να έχουν ως βάση τους τα δικαιώµατα, να είναι ολοκληρωµένες, να βασίζονται στην κατανόηση του τοπικού περιβάλλοντος και να σέβονται πάντοτε τα ανθρώπινα δικαιώµατα, µε ενίσχυση της χρήσης των υφιστάµενων µεθόδων πρόληψης και προώθηση της χρήσης νέων µεθόδων και τεχνολογιών πρόληψης. 10. Η ΕΕ εξακολουθεί να ανησυχεί για το γεγονός ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια εµφανίζονται ευάλωτα στη µόλυνση από τον ιό HIV για λόγους που σχετίζονται µε φυσιολογικούς, οικονοµικούς και κοινωνικούς παράγοντες, τις ανισότητες µεταξύ των φύλων και την έµφυλη βία. Οι γυναίκες και τα κορίτσια αποτελούν πάνω από το 50% του συνόλου των ανθρώπων που ζουν µε τον ιό HIV παγκοσµίως και το HIV και το AIDS παραµένουν η βασικότερη αιτία νοσηρότητας και θνησιµότητας των γυναικών που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία. Για τον λόγο αυτό, η ΕΕ θα ενισχύσει δράσεις για την προώθηση ευαίσθητων ως προς το φύλο προσεγγίσεων, της ισότητας των φύλων και της χειραφέτησης των γυναικών, καθώς και των δικαιωµάτων τους, ιδιαίτερα του δικαιώµατός τους να προστατεύονται από µη ασφαλείς σεξουαλικές επαφές, ιδίως στο πλαίσιο της καταπολέµησης της εµπορίας ανθρώπων και όλων των µορφών σεξουαλικής εκµετάλλευσης. Ταυτοχρόνως, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προώθηση της υπεύθυνης συµπεριφοράς, ιδίως µεταξύ των ανδρών. 11. Η ΕΕ υπογραµµίζει πόσο σηµαντικό είναι να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις κυριότερες οµάδες του πληθυσµού που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο, όπως οι άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές µε άνδρες, οι χρήστες ενέσιµων ναρκωτικών, οι µετανάστες, οι κρατούµενοι, οι εθνοτικές µειονότητες, τα εκδιδόµενα άτοµα και οι πελάτες τους. Συχνά, οι πληθυσµιακές αυτές οµάδες είναι περιθωριοποιηµένες και δυσπρόσιτες, γεγονός που τις καθιστά πιο ευάλωτες στον ιό HIV. Εν προκειµένω, σηµειώνουµε επίσης µε ανησυχία το γεγονός ότι οι περισσότεροι νέοι εξακολουθούν να έχουν περιορισµένη πρόσβαση σε προγράµµατα σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας που παρέχουν πληροφορίες, δεξιότητες, υπηρεσίες και κοινωνική στήριξη. Έχει ζωτική σηµασία να διασφαλιστεί η ευρεία πρόσβαση σε προσεκτικά σχεδιασµένα προγράµµατα, υπηρεσίες και µέσα πρόληψης, όπως είναι η εµπιστευτική διενέργεια ελέγχων για τον ιό HIV και η εµπιστευτική παροχή σχετικών συµβουλών, τα οικονοµικώς προσιτά και υψηλής ποιότητας ανδρικά και γυναικεία προφυλακτικά, η ολοκληρωµένη σεξουαλική αγωγή και πληροφόρηση, τα προγράµµατα µείωσης των βλαβερών συνεπειών και όλα τα άλλα διαθέσιµα µέτρα πρόληψης /11 3

4 12. Κατά τον σχεδιασµό αποδοτικών πολιτικών πρόληψης και περίθαλψης για τον ιό HIV, δεν µπορούµε να λησµονούµε την πρόληψη και τη θεραπεία των σεξουαλικώς µεταδιδόµενων νοσηµάτων, της ηπατίτιδας Β και C και της φυµατίωσης. Ζητούµε την ενδυνάµωση της συνεργασίας, την ένταξη προγραµµάτων για τον ιό HIV και το AIDS στην πρωτοβάθµια υγειονοµική περίθαλψη και τις συναφείς υπηρεσίες, περιλαµβανοµένης της σεξουαλικής και αναπαραγωγής υγείας, και ενίσχυση των προγραµµάτων και των υπηρεσιών πρόληψης και θεραπείας, µε σκοπό την αντιµετώπιση του συνόλου των ασθενειών αυτών. 13. Η ΕΕ αναγνωρίζει την ανάγκη µεγαλύτερης συµµετοχής των ατόµων που ζουν µε τον ιό HIV ή το AIDS σε όλες τις πτυχές της διαδικασίας σχεδιασµού, εφαρµογής και παρακολούθησης των πολιτικών, στρατηγικών και προγραµµάτων πρόληψης και στήριξης. Αντιλαµβανόµαστε τον ζωτικό ρόλο που διαδραµατίζουν οι µη κυβερνητικές οργανώσεις, περιλαµβανοµένων όσων διευθύνονται από ανθρώπους και κοινότητες που πλήττονται από τον ιό HIV, στη στήριξη των εθνικών και των τοπικών προσπαθειών αντιµετώπισης του ιού HIV και του AIDS. 14. Η ΕΕ χαιρετίζει τη σηµαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί ως προς την προσβασιµότητα της αντιρετροϊικής αγωγής, αλλά σηµειώνει µε ανησυχία την άνιση κάλυψη των διαφόρων περιφερειών. Σήµερα, περισσότερα από 6,5 εκατοµµύρια άτοµα λαµβάνουν αντιρετροϊική αγωγή σε χώρες χαµηλού και µεσαίου εισοδήµατος, ενώ περισσότερα από 8 εκατοµµύρια άτοµα είναι επιλέξιµα και δεν λαµβάνουν ακόµη αγωγή. Τα πρόσφατα επιστηµονικά στοιχεία για την αποτελεσµατικότητα των αντιρετροϊικών φαρµάκων όσον αφορά την πρόληψη του ιού HIV διευρύνουν τις επιλογές πρόληψης και µπορούν να ενισχύσουν τις προσπάθειες καταπολέµησης του AIDS. Θέλουµε να τονίσουµε τη δέσµευσή µας για καθολική πρόσβαση των ατόµων που ζουν µε τον ιό HIV ή το AIDS σε αντιρετροϊική αγωγή, περίθαλψη και στήριξη, καθώς και τη σηµασία της εθνικής οικείωσης και των επενδύσεων προς την κατεύθυνση αυτή, λαµβανοµένου παράλληλα υπόψη του σεβασµού της αξιοπρέπειας, των δικαιωµάτων και των ελευθεριών των πασχόντων. 15. Η ΕΕ διαπιστώνει αξιοσηµείωτη µείωση των νέων κρουσµάτων του ιού HIV µε µετάδοση από τη µητέρα στο παιδί. Επαναλαµβάνουµε τη δέσµευσή µας να εργαστούµε για την πλήρη κάλυψη της πρόληψης της µετάδοσης του ιού HIV από τη µητέρα στο παιδί, ώστε να εξαλείψουµε τη µόλυνση παιδιών από τον ιό και να κρατήσουµε τις µητέρες τους στη ζωή /11 4

5 16. Η ΕΕ επιβεβαιώνει ότι όλοι οι άνθρωποι που ζουν µε τον ιό HIV ή το AIDS, ιδίως τα παιδιά και οι νέοι, πρέπει να λαµβάνουν τη βέλτιστη δυνατή περίθαλψη, αγωγή και στήριξη. Επαναλαµβάνουµε ότι το HIV/AIDS και η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώµατα πρέπει να συµπεριλαµβάνονται σε πολιτικές και προγράµµατα τοπικού, εθνικού, περιφερειακού και διεθνούς επιπέδου. Τα κράτη µέλη θα πρέπει να προστατεύουν τα άτοµα που ζουν µε τον ιό HIV ή το AIDS από τις διακρίσεις, το στιγµατισµό και τη στέρηση των δικαιωµάτων και των ελευθεριών τους. Η ΕΕ επαναλαµβάνει επίσης τη συµµετοχή της και τη στήριξή της στην άρση των περιορισµών εισόδου, παραµονής και διαµονής των ατόµων που ζουν µε τον ιό HIV, καθώς και στην αποποινικοποίηση της οµοφυλοφιλίας και την κατάργηση των νόµων µε τιµωρητικό χαρακτήρα, οι οποίοι δεν αποτελούν ούτε την κατάλληλη µέθοδο αντιµετώπισης της επιδηµίας ούτε τον ορθό τρόπο στήριξης ευάλωτων οµάδων. 17. Η ΕΕ αναγνωρίζει ότι σε περιόδους οικονοµικής κρίσης έχει ζωτική σηµασία η βέλτιστη κατανοµή των διαθέσιµων πόρων, µεταξύ άλλων και σε ό,τι αφορά τις δραστηριότητες προώθησης της υγείας και πρόληψης. Για τον λόγο αυτό, παραµένουµε αυστηρά προσηλωµένοι στην ενίσχυση της αποτελεσµατικότητας και της αποδοτικότητας των εν εξελίξει προγραµµάτων και των παρεχόµενων υπηρεσιών, καθώς και στην ενίσχυση των εθνικών συστηµάτων υγείας και των ανθρώπινων πόρων που είναι αναγκαίοι για την παροχή υγειονοµικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών υπηρεσιών ζωτικής σηµασίας για την αποτελεσµατική πρόληψη του ιού HIV και την παροχή αγωγής, περίθαλψης και στήριξης στους πάσχοντες. 18. Μόνο µε τη συνέχιση του έργου µας, την ενίσχυση αποτελεσµατικών και υψηλής ποιότητας παρεµβάσεων και την κάλυψη των υφιστάµενων κενών σε όλους τους τοµείς θα µπορέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά και κάθε κράτος µέλος της χωριστά να βοηθήσουν ουσιαστικά στον περιορισµό των νέων κρουσµάτων, του στιγµατισµού, των διακρίσεων και των θανάτων που σχετίζονται µε το AIDS /11 5