Ανδρόνικος Σάρδεων. Περίληψη : Άλλα Ονόματα. Τόπος και Χρόνος Γέννησης. Τόπος και Χρόνος Θανάτου. Κύρια Ιδιότητα IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Transcript

1 Για παραπομπή : Βουγιουκλάκη Πηνελόπη,, 2003, Περίληψη : Ο Ανδρόνικος γεννήθηκε στις αρχές του 13ου αιώνα πιθανότατα στην Παφλαγονία. Μέλος του κλήρου την περίοδο της πατριαρχίας του Μανουήλ Β ( ) ήταν ήδη μητροπολίτης Σάρδεων. Συνεργάστηκε στενά με το μετέπειτα πατριάρχη Αρσένιο Αυτωρειανό ( , ), ενώ ηγήθηκε και μερίδας οπαδών του. Το 1260 παραιτήθηκε από τη μητροπολιτική του έδρα, στην οποία επανήλθε το Ωστόσο, το επόμενο έτος καθαιρέθηκε από το αξίωμά του. Πέθανε στα τέλη του 13ου αιώνα. Άλλα Ονόματα Αθανάσιος Τόπος και Χρόνος Γέννησης αρχές 13ου αιώνα, πιθανότατα Παφλαγονία Τόπος και Χρόνος Θανάτου τέλη 13ου αιώνα Κύρια Ιδιότητα μητροπολίτης 1. Η δράση του Ανδρονίκου έως το 1259 Ο Ανδρόνικος γεννήθηκε στις αρχές του 13ου αιώνα, πιθανότατα στην Παφλαγονία. Σε νεαρή ηλικία χειροτονήθηκε κληρικός και την περίοδο της πατριαρχίας του Μανουήλ Β' ( ) ήταν ήδη μητροπολίτηςσάρδεων. Αναφέρεται να συμμετέχει σε δύο συνόδους που είχε συγκαλέσει ο Μανουήλ Β στο Νυμφαίον (στα αντίστοιχα συνοδικά έγγραφα χαρακτηρίζεται υπέρτιμος και έξαρχος πάσης Λυδίας). Το 1253, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που διεξήγαγε ο Ιωάννης Γ Βατάτζης ( ), αυτοκράτορας της Νίκαιας, με τη Ρωμαϊκή Εκκλησία για την ένωση των Εκκλησιών, ο Ανδρόνικος εστάλη επικεφαλής πρεσβείας, μαζί με το Γεώργιο Κλειδά από την Κύζικο, στον πάπα Ιννοκέντιο Δ ( ). Το 1256 έλαβε μέρος σε σύνοδο που είχε συγκαλέσει στο Νυμφαίον ο πατριάρχης Αρσένιος Αυτωρειανός ( , ). 1 Ο Ανδρόνικος συνεργάστηκε στενά με τον Αρσένιο και τον στήριξε στη διαμάχη που είχε με τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Η Παλαιολόγο ( ). 2 Όταν μάλιστα ο Μιχαήλ Η απομάκρυνε τον Αρσένιο από τον πατριαρχικό θρόνο (1260), ο Ανδρόνικος, σε ένδειξη συμπαράστασης προς τον έκπτωτο πατριάρχη, μετέβη στη Σηλυμβρία, όπου βρισκόταν ο αυτοκράτορας, και ζήτησε να αποσυρθεί στον τόπο καταγωγής του. Όμως το αίτημά του δεν έγινε δεκτό, οπότε παραιτήθηκε από τη μητροπολιτική του έδρα, περιβλήθηκε το μοναχικό σχήμα, λαμβάνοντας το όνομα Αθανάσιος, και αποσύρθηκε στη μονή Σωτήρος στη Σηλυμβρία. 2. Η επιστροφή του Ανδρονίκου στο μητροπολιτικό θρόνο Το 1261, όταν ο Αρσένιος επανήλθε στον πατριαρχικό θρόνο, ο Ανδρόνικος ζήτησε να επιστρέψει στην έδρα του. Ωστόσο, τα μέλη της συνόδου απέρριψαν κατηγορηματικά το αίτημά του. Μετά τη δεύτερη απομάκρυνση του Αρσενίου (1265) ο Ανδρόνικος εξορίστηκε. Το 1282 ο νέος αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β Παλαιολόγος ( ) τον ανακάλεσε στην Κωνσταντινούπολη. Μετά την επιστροφή από την εξορία, ο Ανδρόνικος ηγήθηκε μίας μερίδας οπαδών του έκπτωτου πατριάρχη και αποτέλεσε έναν από τους πνευματικούς ηγέτες του κινήματος των αρσενιατών. Ο αρσενιάτης ηγέτης διατηρούσε, με τη μεσολάβηση ενός άλλου ηγετικού μέλους του κινήματος και ξαδέλφου του αυτοκράτορα, του Ιωάννη Ταρχανειώτη, επαφές με τον αυτοκράτορα και αποτέλεσε έναν από τους κύριους συνομιλητές του στις διαπραγματεύσεις που διεξήγαγε ο τελευταίος για την αναίρεση του αρσενιατικού σχίσματος. Σύμφωνα με τον ιστορικό Γεώργιο Παχυμέρη, ο πρώην μητροπολίτης είχε στόχο του την άνοδο Δημιουργήθηκε στις 19/6/2017 Σελίδα 1/5

2 Για παραπομπή : Βουγιουκλάκη Πηνελόπη,, 2003, στον πατριαρχικό θρόνο. Ωστόσο, το 1283 συναίνεσε στην εκλογή του Γρηγορίου Β Κυπρίου ( ) ως πατριάρχη. Μετά την ενθρόνιση του Γρηγορίου Β, ο Ανδρόνικος με αυτοκρατορικό πρόσταγμα επανήλθε στη μητρόπολη Σάρδεων και ονομάστηκε πνευματικός του αυτοκράτορα. Την ίδια περίοδο συμμετείχε στη σύνοδο που συγκάλεσε ο Ανδρόνικος Β στο ναό της Θεοτόκου των Βλαχερνών, προσυπογράφοντας τον τόμο καθαίρεσης των λατινόφρονων ιεραρχών. Το 1284 ωστόσο φαίνεται ότι είχε χάσει την εύνοια του αυτοκράτορα. Λίγο μετά τη σύνοδο για την άρση του αρσενιατικού σχίσματος στο Αδραμύττιο (8-9 Απρ. 1284) στην οποία δεν έλαβε κατά πάσα πιθανότητα μέρος, ο Ανδρόνικος αντιμετώπισε τις κατηγορίες του μαθητή του Γαλακτίωνα, που του προσήπτε ακόμη και προδοσία του αυτοκράτορα. Ο Ανδρόνικος δικάστηκε σε εκκλησιαστικό δικαστήριο που συγκλήθηκε στη Λάμψακο και καταδικάστηκε για αθέτηση του μοναχικού σχήματος και παράνομη ανάληψη του αρχιερατικού αξιώματος, διαπομπεύτηκε και καθαιρέθηκε. 3 Δεν υπάρχουν άλλα στοιχεία για τη δράση και την πορεία του πέρα από το ρόλο του στο κίνημα των Αρσενιατών. Από ορισμένους ερευνητές ταυτίζεται με τον ανώνυμο μητροπολίτη Σάρδεων που εστάλη το 1281 στην Ισπανία ως πρεσβευτής στον Πέτρο Γ, βασιλιά της Αραγονίας. 4 Ο Ανδρόνικος πέθανε στα τέλη του 13ου αιώνα. 1. Ο Γουναρίδης, Π., Το κίνημα των Αρσενιατών ( ). Ιδεολογικές διαμάχες την εποχή των πρώτων Παλαιολόγων (Αθήνα 1999), σελ. 236, τοποθετεί χρονικά τη δεύτερη απομάκρυνση του πατριάρχη στο Ο Μιχαήλ Η Παλαιολόγος, που είχε αναλάβει την κηδεμονία του νόμιμου διαδόχου του θρόνου της Νίκαιας και γιου του Θεοδώρου Β Λασκάρεως ( ), του Ιωάννη Δ, υπονόμευε την εξουσία του, επιδιώκοντας να ανέλθει ο ίδιος στο θρόνο της αυτοκρατορίας. Σε αυτό το σχέδιό του βρήκε αντιμέτωπο τον πατριάρχη Αρσένιο Αυτωρειανό. Όταν ο Μιχαήλ Η τύφλωσε τον Ιωάννη Δ', ο πατριάρχης τον αφόρισε. Η διένεξη των δύο ανδρών έληξε το 1265 με την καθαίρεση του Αρσενίου. Βλ. Γουναρίδης, Π., Το κίνημα των Αρσενιατών ( ). Ιδεολογικές διαμάχες την εποχή των πρώτων Παλαιολόγων (Αθήνα 1999), σελ Γουναρίδης, Π., Το κίνημα των Αρσενιατών ( ). Ιδεολογικές διαμάχες την εποχή των πρώτων Παλαιολόγων (Αθήνα 1999), σελ Πρβλ. Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (ed.), Georges Pachymérès, Relations historiques 3 (CFHB 24/3, Paris 1999), σελ Την άποψη αυτή υποστηρίζει ο Dölger, F., Regesten der Kaiserurkunden des Oströmischen Reiches von (München 1977), σελ , αρ Βιβλιογραφία : Σκουταριώτης Θεόδωρος, Σύνοψις Χρονική, Σάθας, Κ.Ν. (επιμ.), Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη 7, Βενετία Παρίσι 1894 Miklosich F., Müller J., Acta et diplomata graeca medii aevi sacra et profana I-VI, Vienna Γεώργιος Ακροπολίτης, Χρονική Συγγραφή, Heisenberg, A. Wirth, P. (eds), Georgii Acropolitae Οpera 1 (αναθ. P. Wirth), Stuttgart 1978 Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (ed.), Georges Pachymérès. Relations historiques 1-2, Corpus Fontium Historiae Byzantinae 24/1-2, Paris 1984 Γουναρίδης Π., Το κίνημα των Αρσενιατών ( ). Ιδεολογικές διαμάχες την εποχή των πρώτων Παλαιολόγων, Αθήνα 1999 Laurent V., Les régestes des actes du Patriarcat de Constantinople, Fasc. IV: Les régestes de 1208 à Δημιουργήθηκε στις 19/6/2017 Σελίδα 2/5

3 Για παραπομπή : Βουγιουκλάκη Πηνελόπη,, 2003, 1309, Paris 1971 Dölger F., Regesten der Kaiserurkunden des Oströmischen Reiches, von , 3, München 1979 Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (ed.), Georges Pachymérès. Relations historiques, ΙΙΙ-IV, Corpus Fontium Historiae Byzantinae. Series Parisiensis , Paris 1999 Nicol D.M., The Last Centuries of Byzantium, , 2nd ed., Cambridge 1993 "Ανδρόνικος", Trapp, E. Beyer, H. Leontiades, I. (eds), Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit, 1, Wien 1976, 90 Συκουτρής Ι., "Περί το σχίσμα των Αρσενιατών", Eλληνικά, 2, 1929, Γλωσσάριo : έξαρχος, ο Στη βυζαντινή εκκλησιαστική διοίκηση το αξίωμα του εξάρχου αρχικά, από τον 5ο αιώνα και εξής, αφορούσε τον επικεφαλής ιεράρχη μιας διοίκησης και πολύ γρήγορα έγινε ένας ακόμα τίτλος του Πατριάρχη, που πιστοποιούσε ότι ήταν ο επικεφαλής ιεράρχης εντός των ορίων δικαιοδοσίας του Πατριαρχείου του. Το αξίωμα του εξάρχου καταργήθηκε τον 6ο αιώνα, ωστόσο στη συνέχεια οι έξαρχοι ήταν μητροπολίτες ή αντιπρόσωποι μητροπολιτών που ασκούσαν εποπτεία στις εκκλησιαστικές επαρχίες ή στα εκκλησιαστικά και τα μοναστικά ιδρύματα. Κατά τον ύστερο 14ο αιώνα έξαρχοι αναφέρονται οι μητροπολίτες που έδρευαν σε αρχαίες μητροπόλεις και ασκούσαν κάποια εποπτεία σε όλες τις εκκλησιαστικές έδρες και τα ευαγή ιδρύματα της εκκλησιαστικής επαρχίας και στη συνέχεια οι διαπιστευμένοι αντιπρόσωποι του Πατριάρχη (πατριαρχικοί έξαρχοι). τόμος, ο Επίσημο συνοδικό έγγραφο που περιλαμβάνει αποφάσεις για ζητήματα πίστης ή διοίκησης της Εκκλησίας. υπέρτιμος, ο Τιμητική προσφώνηση των μητροπολιτών χωρίς τεχνικό περιεχόμενο. Πηγές Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (ed.), Georges Pachymérès, Relations historiques 1 2 (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 24/1 2, Paris 1984), σελ , , Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (ed.), Georges Pachymérès, Relations historiques 3 (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 24/3, Paris 1999), σελ Παραθέματα Ο Γεώργιος Παχυμέρης αναφέρεται στη συμμετοχή του Ανδρονίκου Σάρδεων στη διαμάχη που ξέσπασε το 1259 με την άνοδο του Μιχαήλ Παλαιολόγου στο θρόνο: Λόγοι γοῦν ἐγένοντο, καὶ διεφιλονείκουν ὁ δὲ πατριάρχης ἐν ἀμηχανίᾳ ἦν καὶ οὐκ εἶχεν οἷς προστεθείη. Παρήρχετο ἡ ἡμέρα, καὶ συμφωνεῖν οὐκ εἶχον. Μόλις οὖν καὶ μετὰ τὴν πολλὴν διαφιλονεικίαν οἱ ἀρχιερεῖς πάντες πλήν τινων ὑποκλίνουσιν ἦσαν δ οὗτοι Ἀνδρόνικος ὁ τῶν Σάρδεων καὶ Μανουὴλ ὁ Θεσσαλονίκης, ὁ τοὐπίκλην Ψαρᾶς καὶ Δισύπατος. Ἀλλ ὁ τῶν Σάρδεων, ἅμα τῷ τὸν πατριάρχην πεισθῆναι, καὶ αὐτὸς συνεπείθετο, τὰ πολλὰ συμβαλλομένου τῇ καταθέσει τοῦ τῆς κατὰ τὴν Ὀρεστιάδα Ἀδριανουπόλεως Γερμανοῦ, ἔτι δὲ Γρηγορίου Ἀγκύρας καὶ τοῦ Μελαγγείων Κωνσταντίνου ὁ δέ γ Ἐφέσου Νικηφόρος, εὐλαβὴς ὢν ἀνὴρ καὶ τίμιος, οὐχ ὑπενόει τὸ ὑπορυττόμενον, ὡς ἐν ἁπλότητι ζῶν, καὶ εὐθὺς συνυπήγετο. Τοῦτ ἔπασχον καὶ ἄλλοι πολλοί. Ὁ δὲ πατριάρχης ἔγνω μὲν ἀπατηθείς, οὐκ εἶχε δὲ ὅ τι πράττοι, πολλῆς τῆς ἀνάγκης περιστάσης. Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (ed.), Georges Pachymérès, Relations historiques 1 (CFHB 24/1, Paris 1984), σελ Δημιουργήθηκε στις 19/6/2017 Σελίδα 3/5

4 Για παραπομπή : Βουγιουκλάκη Πηνελόπη,, 2003, Η παραίτηση του Ανδρονίκου από το μητροπολιτικό θρόνο (1260), όπως περιγράφεται από τον Παχυμέρη: Ὁ δὲ Σάρδεων, σοφόν τι οἰόμενος πράττειν, εἰ μὴ τῷ βασιλεῖ διαμάχοιτο, τοῦ πατριαρχεύοντος ἀφιστάμενος, ἔγνω δι ἄλλης ὁδοῦ ὑπελθεῖν τὸν κρατοῦντα. Καὶ δή, ἐπεὶ ὁ μὲν Φιλαδελφείας Ἰωαννίκιος κατὰ τὴν μονὴν τοῦ Σωτῆρος ἱερούργει, τοῦ βασιλέως προτρεψαμένου, ὁ δὲ βασιλεὺς παρῆν καὶ ὁ Σάρδεων συμπαρῆν, προσελθὼν αὐτὸς βασιλεῖ, περὶ ἑαυτοῦ ὑπεμίμνῃσκεν ὡς τὰ τῶν μοναχῶν ἀναληψόμενος ταῖς τοῦ Φιλαδελφείας χερσί. Καὶ ὅς οὐδὲ γὰρ ἠγνόει τὸ τῆς γνώμης τοῦ λέγοντος ὕπουλον, ὡς ἕξοντός ποτε, εἰ αἱροῖτο, πρόφασιν τὴν τοῦ ἄνακτος παρουσίαν, ὡς βίᾳ τῇ ἐκεῖθεν λαβόντος τὸ σχῆμα μηδὲ γὰρ θέλειν ἐκ προαιρέσεως ἐκεῖνον μὲν καὶ τί παθὼν διηρώτα μετασχηματίζεσθαι βούλοιτο καὶ εἰς τί βλέπων τὸν ἡσύχιον καὶ ἀπράγμονα βίον αἱροῖτο πλὴν οὐδείς, ἔλεγεν, ὁ κωλύσων, εἰ οὕτω βούλεται. Ἐκείνου δὲ τὰς αἰτίας συνείροντος καὶ τὴν τοῦ ὑπονοουμένου σκανδάλου δόξαν διὰ πολλῶν ἀναιροῦντος, ὁ βασιλεὺς διακόψας, ἐπεὶ καὶ τὰ τῆς λειτουργίας ἤνυστο, προσέρχεται μὲν τῷ λειτουργήσαντι καὶ σφραγίζεται, λαβὼν εἰς ἁγιασμὸν καὶ τὸ ἱερὸν κλάσμα, ἐκείνους δ ἀφείς, παραυτίκα ἐξέρχεται τοῦ νεώ, ὡς ὅ τι θέλοιεν, ἀπόντος ἐκείνου, πράξοντας. Ὁ δὲ καὶ οὕτως προσέρχεται καὶ τὸ σχῆμα δέχεται, Ἀθανάσιος ἀντ Ἀνδρονίκου ὀνομασθείς. Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (ed.), Georges Pachymérès, Relations historiques 1 (CFHB 24/1, Paris 1984), σελ Απόπειρα του Ανδρονίκου να επανέλθει στο μητροπολιτικό θρόνο: Τῶν δ ἀρχιερέων, πλὴν τῶν προτέρων ἐκείνων, Μανουήλ τε τοῦ Θεσσαλονίκης καὶ τοῦ Σάρδεων Ἀνδρονίκου, οὐδεὶς ἄλλος ἦν ὁ σχιζόμενος. Τὸν δ Ἀνδρόνικον, ὡς καὶ κατὰ μοναχοὺς ἀποκαρείη, φθάσαντες εἴπομεν ὃν καὶ ἐπὶ τῆς αὐτοῦ πατριαρχίας Ἀρσένιος, εὖ εἰδὼς ὡς δι ἐκείνου τὸ πρῶτον ἐξορισθέντα ὑπέδυ τὰ μοναχῶν ἐξεπίτηδες, ἤθελεν ἀνορθοῦν, ἀποθέμενον εὐθέως τὰ ῥάκη, ἀλλ οὐκ ἐξεγένετό οἱ εἰς τοῦτο καὶ τοὺς ἱεράρχας συμπείθειν. Ἐπειδὴ γὰρ ἐκεῖνος, τότε τῷ πατριάρχῃ κατ ἰδίαν κοινολογησάμενος, εὗρεν, εἰ μόνον θελήσοι καὶ ἡ σύνοδος, κατανεύοντα, ἐξελθὼν ἐκεῖθεν, ἔγνω πείρᾳ διδόναι τὸ πρᾶγμα. Καὶ δὴ κατὰ μίαν τῶν συνοδικῶν ἡμερῶν, συνεγνωκότος καὶ τοῦ πατριάρχου, μανδύαν τε ἀρχιερατικὸν περιβάλλεται καὶ ἐπὶ κεφαλῆς τὴν ἱερὰν ἐπιτίθεται κίδαριν καί, καθεσθεὶς ἔξω, καιρὸν ἐζήτει συνελθεῖν τῇ συνόδῳ, τῷ πατριάρχῃ συνεδρευούσῃ. Ὡς δ ἠγγέλλετο τῇ συνόδῳ τὰ περὶ τούτου περιμένοντος καὶ ἀρχιερατικῶς ἐστολίσθαι ἐμάνθανον, δεινὰ ἐποίουν καὶ οὐκ ἤθελον δέχεσθαι. Ὡς δέ τις ἐκείνων καὶ τὴν ἐπιστολὴν ἐνεφάνιζε τὴν ἐκείνου, ἐν ᾗ ἐπέγραφεν ἑαυτὸν οἰκείαις χερσὶν Ἀθανάσιον, αὐτίκα τῷ μὲν πατριάρχῃ τὴν τοῦ βοηθεῖν ὁρμὴν ἠμβλύσθαι καὶ τὸ ὑπὲρ ἐκείνου θερμὸν ἐψῦχθαι συνέβαινε, τῷ δ ἀνακοπέντι καθυφεῖναι τῆς πείρας καὶ ἀπραγμόνως ἐντεῦθεν διάγειν. Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (ed.), Georges Pachymérès, Relations historiques 2 (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 24/2, Paris 1984), σελ Ο Παχυμέρης εξιστορεί την καθαίρεση του Ανδρονίκου Σάρδεων (1284): Οὐ μὴν δὲ κατὰ Λάμψακον πρὸ τοῦ καὶ ἡ δίκη ἐπὶ μήκιστον χρόνον ἀργὸς ἦν, ὡς εἴθιστο τὰ πολλὰ διαμέλλουσα, ἀλλὰ τῷ ἀρχηγῷ τῶν τοιούτων, τῷ ἀπὸ Σάρδεων, κἂν οὐ παρῆν πραττομένων, παλίμπους οὖσα ἐξ ὑπερτέρας περιέστη χειρός. καὶ δὴ παρὰ μαθητοῦ αὐτοῦ τοῦ μοναχοῦ προσαγγέλλεται Γαλακτίωνος χείριστα καὶ φρονῶν καὶ λέγων κατὰ βασιλέως. ὡς δὴ καὶ ὑποπτευθεὶς τὰ μέγιστα πρὸς πολλὰ δίκαις καθοσιώσεως καθυπάγεται. τὸ δ ἐντεῦθεν ἁπάσαις τε λοιδοροίαις περιβληθεὶς καὶ ἐλεγμοῖς τοῖς εἰκόσιν, ὅτι καὶ μοναχὸς ὢν οὐκ ἔφριξεν ἀθετήσας τὸ σχῆμα καὶ πρὸς τὸν τῶν ἀρχιερέων μεταπηδήσας βαθμόν, καὶ τὰ δεινὰ παθὼν ἐκ πολλῶν, τέλος πυγμαῖς τε καὶ ὠθισμοῖς ἀνάρπαστος γεγονὼς ἔξω που τοῦ κοινοῦ συνεδρίου παρέρριπται, ὅτε καὶ ὁ Λαρίσσης Νίκανδρος τῆς Ἰωάννου χειροτονίας ὢν καὶ διὰ τοῦτο παρ ἐκείνου καθαιρεθείς, ἐκεῖσε παρὼν καί γ ἀτίμως ἐκεῖνον ἐκριφθέντα θεώμενος, λαβὼν μοναχικὸν ἐπιτύμβιον μεθ ὅσου μυκτῆρος καὶ χλευασμοῦ ἐπιτίθησιν. ὁ δὲ πρὸς τοῦτο μόνον ἐν ἑαυτῷ γεγονὼς (τὰ γὰρ πλεῖστα ἔξω νοὸς ἦν) ἐρρίπτει τε παρευθὺς ἐπισχὼν τὴν καλύπτραν ἐκ σφενδονῶν, καὶ ταῖς ὀξείαις βολαῖς τοῦ ἡλίου γυμνὴν ἐδίδου καθυπακούειν τὴν κεφαλήν. ὁ δὲ καὶ αὖθις ἀναλαμβάνων ἐπετίθει, καὶ αὖθις ἐκεῖνος ἀπέρριπτεν. καὶ τοῦτο πολλάκις γεγονός, γέλως ᾔρετο παρὰ τῶν παρόντων καὶ χλεύη καὶ ἐπιτίμησις οὐ μικρά. οἱ δέ γε προσεκτικώτεροι, ἀνάγοντες τὸν νοῦν πρὸς ἅπερ ἐκεῖνος ἐποίει τοὺς ἀρχιερεῖς πρότερον, ὁμοίαις δίκαις ὑποβάλλουσαν ἐκεῖνον κατενόουν τὴν πρόνοιαν. Γεώργιος Παχυμέρης, Συγγραφικαί Ιστορίαι, Failler, A. (ed.), Georges Pachymérès, Relations historiques 3 (CFHB 24/3, Paris 1999), σελ Δημιουργήθηκε στις 19/6/2017 Σελίδα 4/5

5 Για παραπομπή : Βουγιουκλάκη Πηνελόπη,, 2003, Χρονολόγιο αρχές 13ου αιώνα: Γέννηση του Ανδρονίκου πιθανότατα στην Παφλαγονία 1253: Ο Ανδρόνικος, μητροπολίτης Σάρδεων πλέον, τίθεται επικεφαλής πρεσβείας προς στον πάπα Ιννοκέντιο Δ για το ζήτημα της ένωσης των Eκκλησιών 1256: Συμμετοχή του Ανδρονίκου σε σύνοδο στο Νυμφαίον 1260: Ο Ανδρόνικος παραιτείται από τη μητροπολιτική έδρα των Σάρδεων. Περιβάλλεται το μοναχικό σχήμα και αποσύρεται στη μονή Σωτήρος στη Σηλυμβρία, λαμβάνοντας το όνομα Αθανάσιος 1265: Εξορία του Ανδρονίκου 1282: Ο αυτοκράτoρας Ανδρόνικος Β Παλαιολόγος τον ανακαλεί από την εξορία. Ο Ανδρόνικος Σάρδεων ηγείται μερίδας οπαδών του πρώην πατριάρχη Αρσενίου Αυτωρειανού 1283: Επάνοδος στη μητρόπολη Σάρδεων 1284: Ο Ανδρόνικος κατηγορείται για έγκλημα καθοσιώσεως, καταδικάζεται για αθέτηση του μοναχικού σχήματος και παράνομη ανάληψη του αρχιερατικού αξιώματος και καθαιρείται από το αξίωμά του τέλη 13ου αιώνα: Θάνατος του Ανδρονίκου Δημιουργήθηκε στις 19/6/2017 Σελίδα 5/5