ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ για ΤΟ 2011

Transcript

1 ISSN ΕυΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕγΚΤΙΚΟ ΣυΝΕΔΡΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Εισαγωγικές και επεξηγηματικές πληροφορίες σχετικά με τις ετήσιες εκθέσεις για το 2011 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ για ΤΟ 2011 EL

2

3 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Το 2011 η ΕΕ δαπάνησε 129,4 δισεκατομμύρια ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων αφορούσε τις πολιτικές στους τομείς της γεωργίας και της συνοχής, στο πλαίσιο των οποίων η ευθύνη της εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ επιμερίζεται μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών της ΕΕ. Στο παρόν ενημερωτικό σημείωμα παρουσιάζονται οι κύριες διαπιστώσεις και τα σημαντικότερα συμπεράσματα των ετήσιων εκθέσεων του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ και των Ευρωπαϊκών Ταμείων Ανάπτυξης (ΕΤΑ) για το οικονομικό έτος Στόχος των ετήσιων εκθέσεων είναι, αφενός, η παρουσίαση διαπιστώσεων και συμπερασμάτων που σκοπό έχουν να διευκολύνουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και τους πολίτες στην αξιολόγηση της ποιότητας της δημοσιονομικής διαχείρισης της ΕΕ και, αφετέρου, η διατύπωση χρήσιμων συστάσεων βελτίωσης. Επίκεντρο των ετήσιων εκθέσεων για το οικονομικό έτος 2011 είναι η 18η δήλωση αξιοπιστίας (ή άλλως «DAS») σχετικά με την αξιοπιστία των λογαριασμών της ΕΕ και την κανονικότητα των πράξεων στις οποίες αυτοί βασίζονται. Η ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2011 σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ περιλαμβάνει δύο νέα κεφάλαια που σκοπό έχουν να παρουσιάσουν αποτελέσματα περισσότερο επικεντρωμένα στη γεωργία και τη συνοχή. Το προηγούμενο κεφάλαιο σχετικά με τη γεωργία και τους φυσικούς πόρους αντικαταστάθηκε από τα κεφάλαια «Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη» και «Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία». Επιπλέον, δύο χωριστά κεφάλαια, «Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές» και «Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις», αντικατέστησαν το προηγούμενο κεφάλαιο σχετικά με τη συνοχή, την ενέργεια και τις μεταφορές. Είναι σημαντικό οι διαπιστώσεις του ελέγχου μας να αποτελούν αδιαμφισβήτητη βάση για την αξιολόγηση της κανονικότητας των εσόδων και των δαπανών, καθώς και για τη μέτρηση της προόδου με την πάροδο του χρόνου. Η ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος 2011 σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ διευκολύνει τη σύγκριση μεταξύ των διαφόρων τομέων και οικονομικών ετών, καθώς συμπεριλαμβάνει συγκριτικά αριθμητικά στοιχεία για το οικονομικό έτος 2010 που αφορούν το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος τόσο για το σύνολο του προϋπολογισμού όσο και για τους διάφορους τομείς δαπανών. Η ετήσια έκθεσή μας σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2011 παρέχει επίσης περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση και τη μέτρηση των επιδόσεων της ΕΕ, θεμελιώδες ζήτημα αυξημένης σημασίας λόγω της

4 2 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ συνεχιζόμενης οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης. Στο κεφάλαιο 10 σχετικά με την επίτευξη αποτελεσμάτων από τις δαπάνες της ΕΕ δίδεται συνέχεια στο θέμα αυτό, το οποίο έτυχε θετικής υποδοχής κατά την εισαγωγή του για πρώτη φορά στην ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος Οι ετήσιες εκθέσεις περιλαμβάνουν μεγάλο αριθμό συστάσεων που αποσκοπούν στη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης των κεφαλαίων της ΕΕ, καθώς και παρακολούθηση εκείνων που είχαν διατυπωθεί σε προγενέστερες εκθέσεις. Επίσης, συνεισφέραμε στην κατάρτιση των κανόνων που θα διέπουν την επόμενη περίοδο προγραμματισμού ( ) με τη διατύπωση γνωμών που αναφέρονταν στους ιδίους πόρους, τη γεωργία, τη συνοχή και την έρευνα. Η δημοσίευση των ετήσιων εκθέσεων για το οικονομικό έτος 2011 συμπίπτει με την 35η επέτειο από την ίδρυση του θεσμικού οργάνου μας. Εξακολουθούμε να καταβάλλουμε άοκνες προσπάθειες για τη βελτίωση του τρόπου με τον οποίο εργαζόμαστε και των αποτελεσμάτων που παράγουμε στο πλαίσιο του ρόλου μας ως του ανεξάρτητου θεματοφύλακα των οικονομικών συμφερόντων των πολιτών της Ένωσης. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αποστολή, το έργο και τα αποτελέσματά μας μπορείτε να επισκέπτεστε τον ιστότοπο και να μας ακολουθείτε στο Vítor Manuel da SILVA CALDEIRA Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου

5 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ετήσια έκθεση για το 2011 Βασικά μηνύματα 5 Δήλωση αξιοπιστίας 7 Τα αποτελέσματα με περισσότερες λεπτομέρειες 8 Έσοδα 17 Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη 19 Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία 23 Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές 27 Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις 31 Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση 33 Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές 35 Διοικητικές και λοιπές δαπάνες 37 Eυρωπαϊκά ταμεία ανάπτυξης (ΕΤΑ) 39 Επίτευξη αποτελεσμάτων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ 43 Επεξηγηματικές πληροφορίες και γενικό πλαίσιο Ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το Η προσέγγιση DAS εν συντομία 51 Το ΕΕΣ και το έργο του 53

6

7 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 5 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟ 2011 ΒΑΣΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ Οι λογαριασμοί του 2011 παρέχουν ακριβοδίκαιη εικόνα της οικονομικής κατάστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των αποτελεσμάτων των πράξεών της και των ταμειακών ροών της για το εν λόγω οικονομικό έτος. Τα έσοδα και οι αναλήψεις υποχρεώσεων δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα. Αντιθέτως, οι πληρωμές περιείχαν ουσιώδη σφάλματα και το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος ανέρχεται σε 3,9 % για το σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Το ποσοστό σφάλματος προσεγγίζει σε μεγάλο βαθμό το αντίστοιχο του 2010, το οποίο ήταν 3,7 %. Όλοι οι επιμέρους εξετασθέντες τομείς των δαπανών της ΕΕ περιείχαν ουσιώδη σφάλματα, εξαιρουμένων της ομάδας πολιτικής Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση και του τομέα των Διοικητικών δαπανών. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι η διαχείριση των κεφαλαίων της ΕΕ χρήζει βελτίωσης. Κατά την εκτίμηση του ΕΕΣ, το ποσοστό σφάλματος για τις δαπάνες στην ομάδα πολιτικής Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία (τον τομέα δαπανών που ενέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σφάλματος) ήταν 7,7 %. Το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος για την ομάδα πολιτικής Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές παρέμεινε υψηλό, ήτοι 6,0 %. Ο αριθμός των επιφυλάξεων της Επιτροπής αυξήθηκε και, κατά τη γνώμη των γενικών διευθυντών της Επιτροπής, το εκτιθέμενο σε κίνδυνο ποσό αυξήθηκε από 0,4 δισεκατομμύρια ευρώ το 2010 σε 2,0 δισεκατομμύρια ευρώ το Αυτό σημαίνει ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει τον υψηλό κίνδυνο σφάλματος σε ορισμένους τομείς, ιδίως σε εκείνους της αγροτικής ανάπτυξης, της συνοχής και της έρευνας.

8 6 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Γενικά, τα εξετασθέντα συστήματα ελέγχου υπήρξαν μόνον μερικώς αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της κανονικότητας των πληρωμών και παρέμεινε ανεκμετάλλευτη η δυνατότητά τους να αποτρέπουν ή να εντοπίζουν και να διορθώνουν τα σφάλματα. Οι περιπτώσεις αναποτελεσματικότητας των ελέγχων που διαπιστώθηκαν ήταν πολλές. Η αυτοαξιολόγηση της Επιτροπής όσον αφορά τις επιδόσεις της βρίσκεται σε εξέλιξη και επιδεικνύει ενθαρρυντικές βελτιώσεις σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Εντούτοις, με τους ελέγχους επιδόσεων που διενήργησε το ΕΕΣ κατά το 2011 διαπιστώθηκαν έλλειψη ποιοτικών εκτιμήσεων αναγκών, αδυναμίες στον σχεδιασμό προγραμμάτων, οι οποίες αποτελούν κώλυμα για την κατάρτιση εκθέσεων σχετικά με τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο, και η ανάγκη η Επιτροπή να καταδείξει την προστιθέμενη αξία της ΕΕ.

9 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 7 ΔΗΛΩΣΗ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2011 Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, οι ενοποιημένοι λογαριασμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρέχουν ακριβοδίκαιη εικόνα, από κάθε ουσιώδη πλευρά, της οικονομικής κατάστασης της Ένωσης την 31η Δεκεμβρίου 2011, των αποτελεσμάτων των πράξεών της και των ταμειακών ροών της για το οικονομικό έτος που έληξε την ημερομηνία αυτή, σύμφωνα με τις διατάξεις του δημοσιονομικού κανονισμού, καθώς και με τους λογιστικούς κανόνες που ενέκρινε ο υπόλογος της Επιτροπής. ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2011 ΕΣΟΔΑ Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, τα έσοδα στα οποία βασίζονται οι λογαριασμοί του 2011 είναι, από κάθε ουσιώδη πλευρά, νόμιμα και κανονικά. ΑΝΑΛΗΨΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, οι αναλήψεις υποχρεώσεων στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί του 2011 είναι, από κάθε ουσιώδη πλευρά, νόμιμες και κανονικές. ΠΛΗΡΩΜΕΣ Βάση για τη διατύπωση αρνητικής γνώμης Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα εξετασθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου είναι μερικώς αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της νομιμότητας και κανονικότητας των πληρωμών στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί. Οι ομάδες πολιτικής Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη, Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία, Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές, Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις, καθώς και η ομάδα πολιτικής Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές, περιέχουν ουσιώδη σφάλματα. Κατά την εκτίμηση του Συνεδρίου, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος όσον αφορά τις πληρωμές στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί είναι 3,9 %. Αρνητική γνώμη Κατά τη γνώμη του Συνεδρίου, λόγω της σημασίας των θεμάτων που παρουσιάζονται στο ανωτέρω σημείο, οι πληρωμές στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί του 2011 περιέχουν ουσιώδη σφάλματα. Για το πλήρες κείμενο της δήλωσης αξιοπιστίας, παρακαλείσθε να ανατρέξετε στο κεφάλαιο 1 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011.

10 8 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ Το κεφάλαιο 1 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011 παρέχει αναλυτικά πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τα αποτελέσματα του έτους. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει: τις διαπιστώσεις σχετικά με την κανονικότητα των πράξεων, σύγκριση των αποτελεσμάτων του 2011 με αυτά προηγούμενων ετών, τη διασφάλιση που παρέχουν οι θέσεις της Επιτροπής και παρατηρήσεις σχετικά με τη δημοσιονομική διαχείριση. ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ Το ΕΕΣ υποβάλλει σε έλεγχο δείγματα πράξεων προκειμένου να διατυπώσει εκτιμήσεις βάσει στατιστικών σχετικά με το ύψος του σφάλματος που περιέχουν τα έσοδα και οι διάφοροι τομείς δαπανών. Τα αποτελέσματα των δειγματοληπτικών ελέγχων για το σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ παρουσιάζονται στο γράφημα 1. Το γράφημα αυτό παρουσιάζει τη συχνότητα εμφάνισης σφαλμάτων στις πράξεις, καθώς και τον αντίκτυπο των σφαλμάτων εκείνων οι συνέπειες των οποίων μπορούν να προσδιοριστούν ποσοτικά (εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος). Το ΕΕΣ εξάγει τα συμπεράσματα του ελέγχου του βάσει των αποτελεσμάτων αυτών, καθώς και άλλων αποδεικτικών στοιχείων, όπως οι αξιολογήσεις συστημάτων, οι θέσεις της Επιτροπής και οι εργασίες άλλων ελεγκτών. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης του ελέγχου του ΕΕΣ, βλέπε σελίδα 51.

11 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 9 Γράφημα 1 Αποτελέσματα του δειγματοληπτικού ελέγχου πράξεων για το σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2011 Συχνότητα εμφάνισης των σφαλμάτων Ελεγχθέν ποσό και πιθανότερο ποσοστό σφάλματος Ελεγκτικό συμπέρασμα Έσοδα Δαπάνες 2 % 44 % 3,9 % 0,8 % 0 20 δις 40 δις 60 δις 80 δις 100 δις 120 δις 140 δις Δεν περιέχει ουσιώδη σφάλματα Περιέχει ουσιώδη σφάλματα X % Συχνότητα εμφάνισης των σφαλμάτων (ποσοστό των ελεγχθεισών πράξεων που περιέχουν ένα ή περισσότερα προσδιορίσιμα ή μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα) Y % Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος (εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων που εντοπίστηκαν στο δείγμα ελεγχθεισών πράξεων) Σημείωση: Το ΕΕΣ εφαρμόζει συνήθεις στατιστικές τεχνικές προκειμένου να εκτιμήσει το ποσοστό σφάλματος (βλέπε κεφάλαιο 1, παράρτημα 1.1, της ετήσιας έκθεσης). Όσον αφορά το 2011, το ΕΕΣ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι αναλήψεις υποχρεώσεων, σε όλες τις ομάδες πολιτικής, καθώς και τα έσοδα, δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα. Για το σύνολο του προϋπολογισμού, το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος του 3,9 % έχει ως συνέπεια τη διατύπωση αρνητικής γνώμης σχετικά με την κανονικότητα των πληρωμών στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί. Από τους δειγματοληπτικούς ελέγχους πράξεων στις διάφορες ομάδες πολιτικής προκύπτουν αποτελέσματα για κάθε τομέα δαπανών, τα οποία παρουσιάζονται στο γράφημα 2. Περισσότερες πληροφορίες για κάθε εξετασθέντα τομέα δαπανών, ήτοι ειδικές εκτιμήσεις, παρουσιάζονται στις επόμενες ενότητες του παρόντος ενημερωτικού σημειώματος, καθώς και στα σχετικά κεφάλαια της ετήσιας έκθεσης.

12 10 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Γράφημα 2 Αποτελέσματα του δειγματοληπτικού ελέγχου πράξεων στους διάφορους τομείς δαπανών της ΕΕ για το οικονομικό έτος 2011 Ομάδα Πολιτικής Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη Συχνότητα εμφάνισης των σφαλμάτων 39 % Ελεγχθέν ποσό και πιθανότερο ποσοστό σφάλματος 2,9 % Ελεγκτικό συμπέρασμα X % Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις Διοικητικές και λοιπές δαπάνες Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση 59 % 57 % 49 % 40 % 7 % 33 % 1,1 % 3,0 % 2,2 % 0,1 % 7,7 % 0 10 δις Συχνότητα εμφάνισης των σφαλμάτων (ποσοστό των ελεγχθεισών πράξεων που περιέχουν ένα ή Y % περισσότερα προσδιορίσιμα ή μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς σφάλματα) 6,0 % 20 δις 30 δις 40 δις 50 δις Περιέχει ουσιώδη σφάλματα Δεν περιέχει ουσιώδη σφάλματα Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος (εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος βάσει των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων που εντοπίστηκαν στο δείγμα ελεγχθεισών πράξεων) Σημείωση: Το ΕΕΣ εφαρμόζει συνήθεις στατιστικές τεχνικές προκειμένου να εκτιμήσει το ποσοστό σφάλματος (βλέπε κεφάλαιο 1, παράρτημα 1.1, της ετήσιας έκθεσης).

13 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 11 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΕΤΗ Για το σύνολο του προϋπολογισμού πληρωμών, το εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος του 3,9 % προσεγγίζει σε μεγάλο βαθμό το αντίστοιχο του 2010 (3,7 %) (βλέπε γράφημα 3). Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι περί τα δύο πέμπτα των πράξεων που υποβλήθηκαν σε δειγματοληπτικό έλεγχο περιείχαν σφάλματα (έναντι περί του ενός τρίτου των πράξεων το 2010). Γράφημα 3 Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος για το σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ: 2006 έως % 9% 8% 7,3 % 7% 6,9 % Δαπάνες της ΕΕ 6% 5,2 % 5% 4% 3,3 % 3,7 % 3,9 % * 3% 2% 1% 0% Ανώτατο όριο σφάλματος Πιθανότερο ποσοστό σφάλματος Κατώτατο όριο σφάλματος Σημείωση: Το ΕΕΣ εφαρμόζει συνήθεις στατιστικές τεχνικές προκειμένου να εκτιμήσει το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος. Το Συνέδριο εκτιμά, με επίπεδο εμπιστοσύνης 95 %, ότι το ποσοστό σφάλματος που περιέχει ο πληθυσμός κυμαίνεται μεταξύ του κατώτατου και του ανώτατου ορίου σφάλματοςαντίστοιχα. Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλέπε κεφάλαιο 1, παράρτημα 1.1, της ετήσιας έκθεσης. * Σε αντίθεση με τα προηγούμενα έτη, η μη εκπλήρωση, εκ μέρους των αποδεκτών πληρωμών στο πλαίσιο της ΚΓΠ, των υποχρεώσεων που επιβάλλει η πολλαπλή συμμόρφωση συμπεριελήφθη στον υπολογισμό του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος για το Κατά την εκτίμηση του Συνεδρίου, όσον αφορά τις πληρωμές λαμβανόμενες ως σύνολο, τα εντοπισθέντα σφάλματα αντιστοιχούν στο 0,1% περίπου του πιθανότερου ποσοστού σφάλματος. Το εκτιμώμενο από το ΕΕΣ πιθανότερο ποσοστό σφάλματος όσον αφορά τις πληρωμές στις επιμέρους ομάδες πολιτικής για το 2011 είναι υψηλότερο σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2010 στην περίπτωση των ομάδων πολιτικής: Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη και Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία (σε σύγκριση με την προηγούμενη ομάδα πολιτικής Γεωργία και φυσικοί πόροι), και Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές.

14 12 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Το εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος στις ομάδες πολιτικής Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές και Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις μειώθηκε πτώση (σε σύγκριση με την προηγούμενη ομάδα πολιτικής Συνοχή, ενέργεια και μεταφορές). Στην ομάδα πολιτικής Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση και στον τομέα των Διοικητικών και λοιπών δαπανών, το εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος προσεγγίζει σε μεγάλο βαθμό το αντίστοιχο του Στο γράφημα 4 παρουσιάζεται σύγκριση των αποτελεσμάτων των ετών 2010 και 2011, ανά ομάδα πολιτικής. Η συχνότητα εμφάνισης των σφαλμάτων που εντόπισε το ΕΕΣ αυξήθηκε για όλες τις ομάδες πολιτικής, εκτός από την προηγούμενη ομάδα πολιτικής Συνοχή, ενέργεια και μεταφορές και τον τομέα των Διοικητικών και λοιπών δαπανών, όπου παρέμεινε σταθερό.

15 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 13 Γράφημα 4 Σύγκριση των εκτιμώμενων πιθανότερων ποσοστών σφάλματος των οικονομικών ετών 2010 και 2011 για όλους τους τομείς δαπανών της ΕΕ Γεωργία και φυσικοί πόροι 2,3 % 4,0 % 2,9 % 7,7 % Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία Συνοχή, ενέργεια και μεταφορές 7,7 % 5,1 % 6,0 % 2,2 % Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις Εξωτερική βοήθεια, ανάπτυξη και διεύρυνση 1,7 % 1,1 % Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές 1,4 % 3,0 % Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές Διοικητικές και λοιπές δαπάνες 0,4 % 0,1 % Διοικητικές και λοιπές δαπάνες Σημείωση: τα συνδυασμένα ποσοστά σφάλματος στους τομείς της γεωργίας και της συνοχής για το 2011 παρέχονται για λόγους σύγκρισης.

16 14 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΤΩΝ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΠΙΦΥΛΑΞΗΣ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Διευκρίνιση σχετικά με τις θέσεις της Επιτροπής Η Επιτροπή είναι υπεύθυνη για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Οι γενικοί διευθυντές της Επιτροπής καταρτίζουν ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων, στις οποίες λογοδοτούν για τη χρησιμοποίηση των ανθρώπινων και χρηματοοικονομικών πόρων της αρμοδιότητάς τους. Στις εν λόγω εκθέσεις περιλαμβάνεται υπογεγραμμένη δήλωσή τους σχετικά με το κατά πόσον οι εν λόγω πόροι χρησιμοποιήθηκαν σύμφωνα με τον προβλεπόμενο σκοπό τους και οι ελεγκτικές διαδικασίες διασφαλίζουν την κανονικότητα των πράξεων. Όταν διαπιστώνονται σοβαρά προβλήματα, οι γενικοί διευθυντές διατυπώνουν στις δηλώσεις τους επιφυλάξεις, παρέχοντας στους ενδιαφερομένους ποσοτικά ή/και ποιοτικά πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με την έκταση και τον πιθανό αντίκτυπο των προβλημάτων αυτών. Για το οικονομικό έτος 2011, όλοι οι γενικοί διευθυντές δήλωσαν ότι οι διαδικασίες ελέγχου που ενέπιπταν στην αρμοδιότητά τους παρείχαν τις αναγκαίες εγγυήσεις ως προς την κανονικότητα των πράξεων. Εντούτοις, ο αριθμός των γενικών διευθύνσεων ή υπηρεσιών οι οποίες διατύπωσαν μία ή περισσότερες επιφυλάξεις αυξήθηκε από 13 το 2010 σε 16 το 2011 (επί συνόλου 48). Ο αριθμός των επιμέρους επιφυλάξεων αυξήθηκε από 17 το 2010 σε 27 το Η πλειονότητα αυτών αφορά αδυναμίες σχετικά με την κανονικότητα των πράξεων. Οι εκτιμώμενες συνολικές δημοσιονομικές επιπτώσεις των επιφυλάξεων ανήλθαν σε εκατομμύρια ευρώ, ήτοι στο 1,5 % των πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν το 2011 (έναντι 423 εκατομμυρίων ευρώ ή 0,3 % το 2010). Η αύξηση του αριθμού των επιφυλάξεων και των εκτιμώμενων δημοσιονομικών επιπτώσεών τους απηχούν την αναγνώριση, εκ μέρους των γενικών διευθυντών της Επιτροπής, της ύπαρξης υψηλού κινδύνου σφάλματος σε ορισμένους τομείς, ιδίως στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, της συνοχής και της έρευνας. Η ύπαρξη του κινδύνου αυτού επιβεβαιώνεται από τα αποτελέσματα των δειγματοληπτικών ελέγχων που διενήργησε το ΕΕΣ. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΕΣ Η εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2011 κατέληξε στο τέλος του έτους σε δημοσιονομικό πλεόνασμα ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ (έναντι 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2010), το οποίο αντικατοπτρίζει τον βαθμό υποεκτέλεσης του προϋπολογισμού. Για τα τρία σημαντικότερα ταμεία του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου με τίτλο «Συνοχή για την ανάπτυξη και την απασχόληση» (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ταμείο Συνοχής), ο αριθμός των υποβαλλόμενων από τα κράτη μέλη αιτήσεων πληρωμών αυξήθηκε προς το τέλος του Οι πληρωμές από τον προϋπολογισμό θα μπορούσαν να είναι έως και κατά 5 δισεκατομμύρια ευρώ υψηλότερες, εάν η αύξηση αυτή είχε προβλεφθεί ορθά και είχαν καταστεί διαθέσιμες επαρκείς πιστώσεις.

17 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 15 ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΚΡΕΜΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΛΗΨΕΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι πολυετής. Οι εκκρεμείς δημοσιονομικές αναλήψεις υποχρεώσεων αντιστοιχούν σε ποσά τα οποία θα καταβληθούν στο πλαίσιο προγραμμάτων δαπανών και για τα οποία δεν έχουν υποβληθεί ακόμα οι σχετικές αιτήσεις. Οι συνολικές εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων αυξήθηκαν κατά 13 δισεκατομμύρια ευρώ (6,7 %), φθάνοντας τα 207 δισεκατομμύρια ευρώ το 2011, και αντιστοιχούν στο ισότιμο πληρωμών 2,7 ετών, βάσει του ποσοστού εκτέλεσης για το Τα δύο τρίτα των εκκρεμών δημοσιονομικών αναλήψεων υποχρεώσεων αφορούν τον τομέα της συνοχής και αντιστοιχούν σε πληρωμές 3,2 ετών στον εν λόγω τομέα βάσει του ποσοστού εκτέλεσης για το 2011 ή σε 136 δισεκατομμύρια ευρώ. Το επίπεδο σωρευθεισών εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων για την περίοδο προγραμματισμού είναι σημαντικά υψηλότερο σε σύγκριση με το αντίστοιχο στάδιο της προηγούμενης περιόδου προγραμματισμού και αυτό μπορεί να αποδοθεί εν πολλοίς στην καθυστερημένη εκτέλεση των σχετικών προγραμμάτων δαπανών Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τις σημαντικότερες διαπιστώσεις παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 1 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011 το οποίο έχει τίτλο «Δήλωση αξιοπιστίας και στοιχεία προς υποστήριξή της».

18

19 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 17 ΕΣΟΔΑ (130,0 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ) Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΑΣ Η εν λόγω ειδική εκτίμηση καλύπτει τα έσοδα της ΕΕ διά των οποίων η τελευταία χρηματοδοτεί τον προϋπολογισμό της. Οι ίδιοι πόροι που βασίζονται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) και στον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) ανέρχονται στο 67,1 % και στο 10,8 % αντίστοιχα των συνολικών εσόδων. Υπολογίζονται βάσει του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) των κρατών μελών και του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) τον οποίο εισπράττουν τα κράτη μέλη. Για τους εν λόγω ιδίους πόρους, η Επιτροπή χρησιμοποιεί ως βάση για τον υπολογισμό των οφειλόμενων εσόδων της ΕΕ μακροοικονομικά μεγέθη που καταρτίζουν τα κράτη μέλη. Οι δασμοί που εισπράττονται επί των εισαγωγών και τα τέλη παραγωγής ζάχαρης που εισπράττουν οι εθνικές διοικητικές αρχές των κρατών μελών για λογαριασμό της ΕΕ, οι «παραδοσιακοί ίδιοι πόροι», αντιστοιχούν στο 12,9 % των εσόδων. Διευκρίνιση σχετικά με τον έλεγχο των εσόδων της ΕΕ Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της ΕΕ υπολογίζεται βάσει στατιστικών και μακροοικονομικών δεδομένων που διαβιβάζουν τα κράτη μέλη. Ο έλεγχος της νομιμότητας των σχετικών πράξεων που διενεργεί το ΕΕΣ καλύπτει μόνο την επεξεργασία, από πλευράς Επιτροπής, των δεδομένων που διαβιβάζουν τα κράτη μέλη, και δεν εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο αυτά προκύπτουν αρχικά. Συνεπώς, το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος που παρουσιάζεται κατωτέρω περιγράφει μόνον τον αντίκτυπο των σφαλμάτων της Επιτροπής στο συνολικό ύψος των εσόδων. ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΣ o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Όχι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 0,8 % o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 2 % o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Αποτελεσματικά Οι έλεγχοι του ΕΕΣ αποκάλυψαν αδυναμίες στην εθνική τελωνειακή επιτήρηση. Το ΕΕΣ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα ελεγχθέντα συστήματα εποπτείας και ελέγχου των κρατών μελών είναι μόνο μερικώς αποτελεσματικά όσον αφορά τη διασφάλιση της πληρότητας και της ακρίβειας της καταχώρισης των τελωνειακών δασμών.

20 18 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Στο τέλος του 2011, η Επιτροπή δεν είχε άρει ακόμη τις γενικές επιφυλάξεις και δεν είχε διατυπώσει συγκεκριμένες επιφυλάξεις σχετικά με τα δεδομένα για το ΑΕΕ των κρατών μελών της ΕΕ των 15, για την περίοδο από το 2002 και εξής, και των κρατών μελών της ΕΕ των 10, για την περίοδο από το 2004 και εξής. Οι εν λόγω επιφυλάξεις ήρθησαν τελικά τον Ιανουάριο του Εκκρεμείς παρέμεναν επίσης δύο συγκεκριμένες επιφυλάξεις σχετικά με τα δεδομένα για το ακαθάριστο εθνικό προϊόν που αφορούσαν την περίοδο 1995 έως Το ΕΕΣ επισήμανε την πρακτική της μη εκτέλεσης της είσπραξης προστίμων στις περιπτώσεις οφειλετών που τελούν σε επισφαλή οικονομική κατάσταση. Η Επιτροπή προτείνει την τροποποίηση των κανόνων εφαρμογής του δημοσιονομικού κανονισμού, προκειμένου ο συγκεκριμένος τρόπος δράσης να επιτρέπεται «σε εξαιρετικές περιπτώσεις». Η Επιτροπή, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η κατάσταση που αντιμετωπίζει επί του παρόντος ο τραπεζικός τομέας, επανεξετάζει την πολιτική της για τη διαχείριση των κινδύνων όσον αφορά την αξιοπιστία των εγγυήσεων που καλύπτουν εκκρεμή πρόστιμα και ποινές. Το ΕΕΣ διαπίστωσε περιπτώσεις μη τήρησης των ελάχιστων απαιτήσεων πιστοληπτικής ικανότητας όσον αφορά τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που εκδίδουν τις εγγυήσεις αυτές. ΟΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ Οι ενέργειες στις οποίες προέβη η Επιτροπή σε συνέχεια των συστάσεων που διατύπωσε το ΕΕΣ στις ετήσιες εκθέσεις του για τα οικονομικά έτη 2008 και 2009 είχαν ως αποτέλεσμα ελάχιστη μόνο πρόοδο. Στην ετήσια έκθεσή του για το οικονομικό έτος 2011, το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή: o o o να προτρέψει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την τελωνειακή επιτήρηση, με στόχο τη μεγιστοποίηση του ποσού των εισπραττόμενων παραδοσιακών ιδίων πόρων και o να εξακολουθήσει να καταβάλλει προσπάθειες προκειμένου να διασφαλίζει ότι τα λογιστικά συστήματα εξασφαλίζουν ευαποδείκτως την πληρότητα και ακρίβεια των λογαριασμών των κρατών μελών. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των εσόδων της ΕΕ παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 2 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011.

21 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 19 ΓΕΩΡΓΙΑ: ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΑΜΕΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗ (43,8 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ) Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΑΣ Η εν λόγω ειδική εκτίμηση καλύπτει το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (EΓΤΕ), το οποίο συνιστά ένα από τα δύο βασικά μέσα της κοινής γεωργικής πολιτικής της ΕΕ. Οι άμεσες ενισχύσεις από το εν λόγω ταμείο καταβάλλονται στην πλειονότητά τους σε δικαιούχους βάσει επιλέξιμης έκτασης. Προκειμένου να λάβουν τις ενισχύσεις, οι γεωργοί πρέπει να συμμορφώνονται με ορισμένες υποχρεώσεις «πολλαπλής συμμόρφωσης», όσον αφορά τις πρακτικές διαχείρισης της γης και την περιβαλλοντική προστασία. Η διαχείριση των δαπανών είναι επιμερισμένη με τα κράτη μέλη. ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΣ o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 2,9 % o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 39 % o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά Τα τρία τέταρτα περίπου των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων είναι σφάλματα «ακρίβειας», και το σφάλμα που εμφανίζεται συχνότερα είναι η δήλωση έκτασης μεγαλύτερης της πραγματικής από τους δικαιούχους όταν υποβάλλουν αίτηση για ενίσχυση από την ΕΕ. Όσον αφορά την πλειονότητα των σφαλμάτων, κάθε σφάλμα, λαμβανόμενο μεμονωμένα, αντιστοιχεί σε ποσοστό χαμηλότερο από το 5 % του ποσού της αίτησης, μολονότι ορισμένα είναι περισσότερο σημαντικά (βλέπε παράδειγμα). Το ΕΕΣ διαπίστωσε, επίσης,

22 20 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ παραβιάσεις της πολλαπλής συμμόρφωσης σε 22 από τις 155 πληρωμές που υπόκεινται στις εν λόγω υποχρεώσεις. Παράδειγμα: Αίτηση για ανύπαρκτα ζώα Ένας κτηνοτρόφος έλαβε ειδική πριμοδότηση για 150 πρόβατα. Με τον έλεγχο του Συνεδρίου διαπιστώθηκε ότι ο δικαιούχος δεν είχε πρόβατα. Η αποτελεσματικότητα των συστημάτων ελέγχου ιδίως το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣΔΕ) επηρεάζεται δυσμενώς από ανακριβή στοιχεία στις διάφορες βάσεις δεδομένων (βλέπε παράδειγμα κατωτέρω) και εσφαλμένη διοικητική διαχείριση των αιτήσεων από τους οργανισμούς πληρωμών. Η παροχή εσφαλμένων στοιχείων σχετικά με τις εκτάσεις από τους δικαιούχους και τις υπηρεσίες κτηματολογίου των κρατών μελών αποτελούν σημαντική πηγή σφαλμάτων. Επιπλέον, εξακολουθούν να υφίστανται ορισμένες σοβαρές αδυναμίες των συστημάτων που αναφέρθηκαν σε προηγούμενες ετήσιες εκθέσεις. Παράδειγμα: Εσφαλμένα στοιχεία στη βάση δεδομένων LPIS (Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων-Land Parcel Identification System) Σε δύο κράτη μέλη (Ιταλία (Λομβαρδία) και Ισπανία (Γαλικία)), το ΕΕΣ εντόπισε περιπτώσεις όπου εκτάσεις γης, οι οποίες είχαν χαρακτηριστεί «μόνιμοι βοσκότοποι» καταχωρίστηκαν στο σύστημα LPIS ως 100 % επιλέξιμες, παρά το γεγονός ότι καλύπτονται πλήρως ή μερικώς με πυκνό δάσος ή άλλα μη επιλέξιμα στοιχεία. Το ΕΕΣ παρατήρησε επίσης ότι το σύστημα LPIS δεν είχε επικαιροποιηθεί με τα αποτελέσματα των επιτόπιων επιθεωρήσεων που είχαν πραγματοποιήσει οι οργανισμοί πληρωμών (Ουγγαρία, Ιταλία (Λομβαρδία) και Ισπανία (Γαλικία)) ΟΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ Η Επιτροπή έχει λάβει ορισμένα διορθωτικά μέτρα βάσει των συστάσεων που διατύπωσε το ΕΕΣ σε προηγούμενες ετήσιες εκθέσεις όσον αφορά την αξιοπιστία και την πληρότητα των πληροφοριών που καταχωρίζονται στο LPIS. Παραδείγματος χάριν, καθιερώθηκαν υποχρεωτικές αξιολογήσεις ποιότητας από όλους τους οργανισμούς πληρωμών και σχέδια δράσης στα κράτη μέλη που παρουσιάζουν σοβαρές ανεπάρκειες. Ωστόσο, το ΕΕΣ επισήμανε ότι σε ορισμένα κράτη μέλη εξακολουθούν να υφίστανται αδυναμίες. Στην ετήσια έκθεσή του για το 2011, το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα ώστε να διασφαλιστούν τα εξής: o η επιλεξιμότητα μιας έκτασης ως μόνιμου βοσκοτόπου αξιολογείται δεόντως σε όλα τα κράτη μέλη, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου οι εκτάσεις καλύπτονται εν μέρει με θάμνους, χαμόδενδρα, πυκνά δένδρα ή βράχους

23 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 21 o o o οι οργανισμοί πληρωμών προβαίνουν σε άμεσες διορθωτικές ενέργειες όταν εντοπίζονται αδυναμίες στα συστήματα ή/και στις βάσεις δεδομένων διαχείρισης και ελέγχου οι επιτόπιες επιθεωρήσεις προσδιορίζουν την επιλέξιμη έκταση με αξιόπιστο τρόπο και ο σχεδιασμός και η ποιότητα του έργου που πραγματοποιείται από τους οργανισμούς πιστοποίησης παρέχει αξιόπιστη εκτίμηση της νομιμότητας και της κανονικότητας των πράξεων των οργανισμών πληρωμών. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών της ΕΕ στον τομέα της αγοράς και της άμεσης στήριξης της γεωργίας παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 3 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011.

24

25 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 23 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΑΛΙΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ (13,9 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ) Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΑΣ Η εν λόγω ειδική εκτίμηση καλύπτει τις δαπάνες στους εξής τομείς: Αγροτική ανάπτυξη, Περιβάλλον και δράση για το κλίμα, Αλιεία και θαλάσσιες υποθέσεις, καθώς και Υγεία και προστασία των καταναλωτών. Το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) καλύπτει το 88 % των πληρωμών της εν λόγω ομάδας πολιτικής. Η διαχείριση των δαπανών επιμερίζεται μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών. Το ΕΓΤΑΑ συγχρηματοδοτεί τις δαπάνες αγροτικής ανάπτυξης μέσω των προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης των κρατών μελών. Οι δαπάνες καλύπτουν μέτρα βάσει της έκτασης (όπως γεωργοπεριβαλλοντικές ενισχύσεις και αντισταθμιστικές πληρωμές προς γεωργούς σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα) όσο και μέτρα που δεν συνδέονται με την έκταση (όπως ο εκσυγχρονισμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και η δημιουργία βασικών υπηρεσιών για την οικονομία και τον αγροτικό πληθυσμό). ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΣ o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 7,7 % o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 57 % o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά Το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος αφορούσε κατά μείζονα λόγο την επιλεξιμότητα δαπανών για μέτρα που δεν συνδέονται με την έκταση. Σε δέκα από τις 43 πληρωμές για γεωργοπεριβαλλοντικά καθεστώτα, οι γεωργοί δεν τήρησαν τις γεωργοπεριβαλλοντικές δεσμεύσεις που είχαν αναλάβει (βλέπε παράδειγμα). Μία ή περισσότερες παραβάσεις στον τομέα της πολλαπλής συμμόρφωσης σημειώθηκαν σε 26 από τις 73 πληρωμές που εξαρτώνταν από την εκπλήρωση των σχετικών υποχρεώσεων.

26 24 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Παράδειγμα: Σφάλμα επιλεξιμότητας - Μη τήρηση των γεωργοπεριβαλλοντικών δεσμεύσεων Ένας δικαιούχος γεωργοπεριβαλλοντικού καθεστώτος είχε δεσμευθεί να χρησιμοποιήσει κατάλληλες τεχνικές διαχείρισης οπωρώνων και ορθές γεωργικές πρακτικές, συμπεριλαμβανομένου του κλαδέματος και της αραίωσης των οπωροφόρων δένδρων. Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι αρκετές απαιτήσεις δεν είχαν καλυφθεί, μεταξύ αυτών ότι τα δένδρα δεν είχαν κλαδευτεί και ότι τα τμήματα των αγροτεμαχίων όπου φύτρωναν τα δένδρα ήταν καλυμμένα με απορρίμματα. Σύμφωνα με τους εφαρμοστέους εθνικούς κανόνες, οι σημαντικές αυτές παραβάσεις των απαιτήσεων έπρεπε να είχαν οδηγήσει σε μείωση της πληρωμής κατά 100 %. Εντούτοις, το ποσό κατεβλήθη στο ακέραιο. Στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, με τον έλεγχο των συστημάτων ελέγχου αποκαλύφθηκε ότι οι διοικητικοί και επιτόπιοι έλεγχοι δεν είναι αρκετά αυστηροί ώστε να περιορίζεται ο κίνδυνος δήλωσης μη επιλέξιμων δαπανών. Παράδειγμα: Αδυναμίες των συστημάτων ελέγχου - Ελλιπής ποιότητα των ελέγχων του κράτους μέλους Ένας από τους ελέγχους που διενήργησε εκ νέου το ΕΕΣ στην Ιταλία (Λομβαρδία) αφορούσε έργο ανέγερσης διώροφου κτιρίου σε γεωργική εκμετάλλευση, το οποίο περιλάμβανε εργαστήριο μεταποίησης φρούτων και άλλων προϊόντων της εκμετάλλευσης, αποθηκευτικό χώρο και ανοικτό χώρο αποξήρανσης φρούτων. Ο οργανισμός πληρωμών ενέκρινε το πλήρες ποσό της αίτησης τελικής πληρωμής, ύψους 0,2 εκατομμυρίων ευρώ, κατόπιν διοικητικών και επιτόπιων ελέγχων. Ωστόσο, το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι το κτίριο είχε κυρίως χαρακτηριστικά ιδιωτικής κατοικίας και όχι γεωργικού κτιρίου επομένως, οι σχετικές δαπάνες δεν ήταν επιλέξιμες. Στον τομέα της αλιείας και των θαλάσσιων υποθέσεων, το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι η ανεπαρκής παρακολούθηση των αλιευμάτων ιχθύων είχε ως συνέπεια απρόβλεπτες δαπάνες. Παράδειγμα: Ανεπαρκής παρακολούθηση των αλιευμάτων ιχθύων Η συμφωνία με την Ισλαμική Δημοκρατία της Μαυριτανίας παρέχει τη δυνατότητα στα σκάφη της ΕΕ να αλιεύουν στα ύδατά της, με αντάλλαγμα οικονομική συνεισφορά εκ μέρους της ΕΕ. Λόγω έλλειψης παρακολούθησης των εν λόγω αλιευμάτων το 2010, η ΕΕ υποχρεώθηκε να καταβάλει 1,9 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον στη Μαυριτανία για την αλίευση μεγαλύτερων ποσοτήτων ιχθύων από τις προβλεπόμενες.

27 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 25 ΟΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ Στην ετήσια έκθεσή του για το 2011, το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή να λάβει μέτρα προκειμένου να εξασφαλίζει ότι: o επιτυγχάνεται περαιτέρω απλούστευση των κανόνων και των προϋποθέσεων όσον αφορά τις δαπάνες στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης o τα κράτη μέλη διενεργούν αυστηρότερους διοικητικούς και επιτόπιους ελέγχους, κατά τρόπο ώστε να περιορίζεται ο κίνδυνος δήλωσης μη επιλέξιμων δαπανών στην ΕΕ, o οι έλεγχοι κατανέμονται καθ όλη τη διάρκεια του έτους, κατά τρόπο ώστε να ελέγχονται ορθά όλες οι σχετικές εποχικές απαιτήσεις, o παρακολουθούνται τα αλιεύματα ιχθύων στο πλαίσιο των συμφωνιών αλιευτικής σύμπραξης με τρίτες χώρες. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών της ΕΕ στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, του περιβάλλοντος, της αλιείας και της υγείας παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 4 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011.

28

29 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 27 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ,ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ (34,8 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ) Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΑΣ Η εν λόγω ειδική εκτίμηση καλύπτει τον έλεγχο της περιφερειακής πολιτικής (94 % των δαπανών), η οποία χρηματοδοτείται κυρίως από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ). Στόχος της περιφερειακής πολιτικής είναι η ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω της μείωσης των ανισοτήτων σε επίπεδο ανάπτυξης μεταξύ των διαφόρων περιφερειών. Η διαχείριση των δαπανών της περιφερειακής πολιτικής είναι επιμερισμένη με τα κράτη μέλη και περιλαμβάνει τη συγχρηματοδότηση έργων στο πλαίσιο εγκεκριμένων προγραμμάτων δαπανών. Οι τομείς της ενέργειας και των μεταφορών αντιστοιχούν στο υπόλοιπο 6 % των δαπανών για την εν λόγω ομάδα πολιτικής. Στόχος των πολιτικών ενέργειας και μεταφορών είναι η παροχή στους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ ασφαλών, βιώσιμων και ανταγωνιστικών συστημάτων και υπηρεσιών ενέργειας και μεταφορών. Οι δαπάνες αυτές τελούν υπό την άμεση διαχείριση της Επιτροπής. ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΣ o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 6,0 % o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 59 % o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά Το ΕΕΣ διαπίστωσε σοβαρές παραλείψεις συμμόρφωσης με τους κανόνες περί δημοσίων συμβάσεων. Τέτοιου είδους σφάλματα περιέχονται στο ένα τέταρτο των ελεγχθεισών πράξεων. Η συνολική εκτιμώμενη αξία των 298 ελεγχθεισών δημοσίων συμβάσεων ανερχόταν σε 6,7 δισεκατομμύρια ευρώ.

30 28 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Παράδειγμα: Σοβαρές παραλείψεις συμμόρφωσης με τους κανόνες περί δημοσίων συμβάσεων Στην περίπτωση ενός έργου στον τομέα της ενέργειας που αφορούσε την κατασκευή ενός αγωγού αερίου, οι συμβάσεις που αφορούσαν τις εργασίες του δεύτερου και τρίτου σταδίου του έργου ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς διαγωνισμό, στην ίδια κοινοπραξία εταιρειών στην οποία είχε ανατεθεί η σύμβαση για το πρώτο τμήμα του αγωγού πέντε έτη νωρίτερα. Αυτό δεν συνάδει με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ ούτε με την εθνική νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων. Το δεύτερο συνηθέστερο είδος σφάλματος ήταν οι μη επιλέξιμες πληρωμές σχετικά με έργα που δεν πληρούσαν τους αναγκαίους όρους. Παράδειγμα: Μη συνεκτίμηση των εσόδων που δημιούργησε ένα έργο Ένα έργο περιλάμβανε συγχρηματοδότηση της αγοράς νέων μηχανημάτων επεξεργασίας μετάλλων. Τα έσοδα από την πώληση των παλαιών μηχανημάτων δεν αφαιρέθηκαν από τις δαπάνες που δηλώθηκαν για συγχρηματοδότηση. Κατά συνέπεια, ο δικαιούχος έλαβε περισσότερα χρήματα από την ΕΕ από όσα δικαιούνταν. Το ΕΕΣ θεωρεί ότι, για το 62 % των πράξεων που περιείχαν σφάλματα, οι αρχές των κρατών μελών είχαν στη διάθεσή τους αρκετά πληροφοριακά στοιχεία ώστε να εντοπίσουν και να διορθώσουν τουλάχιστον ορισμένα από αυτά, πριν από την πιστοποίηση των δαπανών στην Επιτροπή. Όσον αφορά την περιφερειακή πολιτική, το ΕΕΣ διαπίστωσε αδυναμίες στις επαληθεύσεις των διοικητικών αρχών, ιδίως στους «πρωτοβάθμιους ελέγχους» που διενήργησαν οι διαχειριστικές αρχές και οι ενδιάμεσοι φορείς. Οι ελεγκτικές αρχές, οι οποίες καθορίζονται από τα κράτη μέλη για τους σκοπούς της πολιτικής συνοχής, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο να διασφαλίζεται ότι οι δαπάνες που αποδίδονται στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, του ΤΣ και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) είναι κανονικές. Το ΕΕΣ αξιολόγησε τη λειτουργία δείγματος επτά ελεγκτικών αρχών και διαπίστωσε ότι τέσσερις είναι «αποτελεσματικές» και δύο «μερικώς αποτελεσματικές». Η έβδομη ελεγκτική αρχή αξιολογήθηκε ως «μη αποτελεσματική» και το ΕΕΣ θεωρεί ότι το ποσοστό σφάλματος που γνωστοποίησε η εν λόγω αρχή δεν είναι αξιόπιστο. Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι οι διαδικασίες κλεισίματος των προγραμμάτων για την περίοδο προγραμματισμού προετοιμάζονται καλύτερα από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη σε σύγκριση με προηγούμενα πολυετή προγράμματα, ωστόσο το ΕΕΣ διαπίστωσε και αδυναμίες. Παραδείγματος χάριν, προκειμένου να αποφύγουν την επιβολή δημοσιονομικών διορθώσεων κατά το κλείσιμο, τα κράτη μέλη υπέβαλαν δηλώσεις οι οποίες περιείχαν μη αιτιολογημένες μειώσεις στα ποσοστά σφάλματος, καθώς και γνώμες που δεν συμφωνούσαν με τα αποτελέσματα των εξακριβώσεων. Γενικότερα, οι έλεγχοι του ΕΕΣ έχουν καταδείξει ότι δεν μπορεί να διασφαλιστεί ότι οι μηχανισμοί δημοσιονομικών διορθώσεων αντισταθμίζουν επαρκώς τα εντοπιζόμενα σφάλματα και ότι επιλύουν όλα τα ουσιώδη ζητήματα κατά το κλείσιμο των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Ομοίως, δεν υπάρχουν στοιχεία που να καταδεικνύουν ότι οι μηχανισμοί

31 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 29 δημοσιονομικών διορθώσεων μετατρέπονται οπωσδήποτε σε βιώσιμες βελτιώσεις των συστημάτων, οι οποίες θα αποτρέπουν την επανεμφάνιση σφαλμάτων. ΟΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή τα εξής: o να καταστήσει αποτελεσματικότερα τα συστήματα κυρώσεων, αυξάνοντας τον αντίκτυπο των δημοσιονομικών διορθώσεων και μειώνοντας την πιθανότητα αντικατάστασης των μη επιλέξιμων δαπανών με άλλες δαπάνες o να παρακολουθεί στενά τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις επιλεξιμότητας για χρηματοδότηση από την ΕΕ, ιδιαίτερα την ορθή εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ και των κρατών μελών περί δημοσίων συμβάσεων o να αντιμετωπίζει τις αδυναμίες των «πρωτοβάθμιων ελέγχων» σε επίπεδο διαχειριστικών αρχών και ενδιάμεσων φορέων, όπου ενδείκνυται, με μέτρα κατάρτισης και ειδικό υλικό καθοδήγησης o να παρέχει περαιτέρω καθοδήγηση στις ελεγκτικές αρχές στα κράτη μέλη και να τις ενθαρρύνει ώστε να πραγματοποιούν συγκεκριμένους ελέγχους συστημάτων όσον αφορά τους «πρωτοβάθμιους ελέγχους» που διενεργούν οι αρχές των κρατών μελών που διαχειρίζονται τα κονδύλια και o προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικότερη η διαδικασία κλεισίματος των πολυετών προγραμμάτων: να υπενθυμίζει στα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι οι τελικές δηλώσεις που υποβάλλονται για τα προγράμματα της περιόδου είναι αξιόπιστες να εξετάζει τις συγκεκριμένες αδυναμίες που εντοπίζονται από το ΕΕΣ στις δηλώσεις εκκαθάρισης για το κλείσιμο των προγραμμάτων της περιόδου και να εξετάζει εάν τα εν λόγω προβλήματα έχουν εμφανιστεί και σε άλλα επιχειρησιακά προγράμματα και να εφαρμόζει δημοσιονομικές διορθώσεις όπου απαιτείται. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών της ΕΕ στον τομέα της περιφερειακής πολιτικής, ενέργειας και μεταφορών παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 5 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011.

32

33 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 31 ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ (10,3 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ) Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΑΣ Η εν λόγω ειδική εκτίμηση καλύπτει τον τομέα πολιτικής Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις, ο οποίος υπάγεται στην πολιτική συνοχής της ΕΕ. Κύριοι στόχοι των δαπανών είναι η καταπολέμηση της ανεργίας, η ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων και η προώθηση της ένταξης στην αγορά εργασίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) αποτελεί το κύριο μέσο υλοποίησης της πολιτικής για την απασχόληση και της κοινωνικής πολιτικής, μέσω του οποίου εκτελέστηκε το 97 % των δαπανών για τον εν λόγω τομέα πολιτικής το Το ΕΚΤ χρηματοδοτεί επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό, μέσω μέτρων επιμόρφωσης και άλλων μέτρων στήριξης της απασχόλησης. Η διαχείριση των δαπανών επιμερίζεται μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών. ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΣ o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 2,2 % o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 40 % o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά Η πλειονότητα των εντοπισθέντων σφαλμάτων 73 % περίπου του εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος αφορούσε απόδοση μη επιλέξιμων δαπανών, μεταξύ άλλων μη επιλέξιμους συμμετέχοντες σε μαθήματα επιμόρφωσης (βλέπε παράδειγμα), μη επιλέξιμους δικαιούχους, μη επιλέξιμες και δηλωθείσες καθ υπέρβαση των πραγματικών δαπάνες προσωπικού, καθώς και λανθασμένα ανατεθείσες συμβάσεις. Παράδειγμα: Μη επιλέξιμοι συμμετέχοντες σε επιμόρφωση Χορηγήθηκε χρηματοδότηση για μαθήματα επιμόρφωσης με στόχο την αύξηση των προσόντων και τις γνώσεις υπαλλήλων του ηλεκτρονικού τομέα. Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι πολυάριθμοι συμμετέχοντες δεν εργάζονταν στον ηλεκτρονικό τομέα και, συνεπώς, δεν ήταν επιλέξιμοι για την εν λόγω επιμόρφωση. Τα αποτελέσματα του ελέγχου του ΕΕΣ εμφαίνουν αδυναμίες στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των κρατών μελών, ιδίως όσον αφορά τους πρωτοβάθμιους ελέγχους δαπανών, για τους οποίους υπεύθυνες είναι οι διαχειριστικές αρχές και οι ενδιάμεσοι φορείς στα κράτη μέλη.

34 32 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι οι αρχές των κρατών μελών διέθεταν επαρκή πληροφοριακά στοιχεία ώστε να εντοπίσουν και να διορθώσουν τουλάχιστον ορισμένα από τα σφάλματα στο 76 % των πράξεων του ΕΚΤ που περιείχαν σφάλματα, προτού πιστοποιήσουν τις δαπάνες στην Επιτροπή. ΟΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ Το ΕΕΣ εξέτασε την πρόοδο όσον αφορά τη συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις τις οποίες είχε διατυπώσει για την πολιτική συνοχής, την ενέργεια και τις μεταφορές σε προγενέστερες ετήσιες εκθέσεις (ετήσιες εκθέσεις για τα οικονομικά έτη 2008 και 2009) και διαπίστωσε ότι, τον Μάιο του 2011, η Επιτροπή δημοσίευσε έγγραφο εργασίας σχετικά με τις κύριες διαπιστώσεις ελέγχου όσον αφορά την εφαρμογή των κανόνων σύναψης δημόσιων συμβάσεων, ενόψει της έναρξης συνομιλιών με τα κράτη μέλη σχετικά με τη μείωση των περιπτώσεων μη συμμόρφωσης. Επιπλέον, μολονότι η Επιτροπή εξακολούθησε να εφαρμόζει το πρόγραμμα ελέγχων της στα κράτη μέλη, διαπιστώθηκε ότι τα εθνικά συστήματα διαχείρισης και ελέγχου είναι μόνον μερικώς αποτελεσματικά. Τέλος, η Επιτροπή συνέχισε να διακόπτει ή να αναστέλλει τις πληρωμές και να επιβάλλει δημοσιονομικές διορθώσεις, αλλά οι δαπάνες που πιστοποιούνται στην Επιτροπή από τα κράτη μέλη εξακολουθούν να περιέχουν ουσιώδη σφάλματα. Στην ετήσια έκθεσή του για το 2011, το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή: o να απαιτεί αυστηρή συμμόρφωση με τις απαιτήσεις επιλεξιμότητας για χρηματοδότηση από το ΕΚΤ, o να υπενθυμίζει στα κράτη μέλη την ευθύνη τους να προβλέπουν διαδικασίες που να διασφαλίζουν την ορθότητα και την κανονικότητα των δηλωθεισών δαπανών, καθώς και να λαμβάνει κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης των αδυναμιών στους πρωτοβάθμιους ελέγχους, o να ενθαρρύνει τις εθνικές αρχές να εφαρμόζουν αυστηρά τους διορθωτικούς μηχανισμούς πριν από την πιστοποίηση των δαπανών στην Επιτροπή στις περιπτώσεις κατά τις οποίες εντοπίζονται σημαντικές ελλείψεις στη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, η Επιτροπή οφείλει να διακόπτει ή να αναστέλλει τις πληρωμές έως ότου το οικείο κράτος μέλος λάβει σχετικά διορθωτικά μέτρα, o να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν τις απλουστευμένες επιλογές κόστους που επιτρέπουν οι κανονισμοί, προκειμένου να μειώνονται τα περιθώρια σφάλματος. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών της ΕΕ στον τομέα της απασχόλησης και των κοινωνικών υποθέσεων παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 6 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011.

35 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 33 ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ, ΒΟΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ (6,2 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ) Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΑΣ Η εν λόγω ειδική εκτίμηση καλύπτει τις πληρωμές στους τομείς των εξωτερικών σχέσεων, της ανάπτυξης και της ανθρωπιστικής βοήθειας, καθώς και τα μέτρα για τις υποψήφιες προς ένταξη και τις υπό ένταξη στην ΕΕ χώρες. Οι δαπάνες αφορούν αναπτυξιακή βοήθεια προς χώρες της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), καθώς και οικονομική συνεργασία με τις χώρες αυτές, την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας και θεματικά προγράμματα (επισιτιστική ασφάλεια, περιβάλλον κ.λπ.). Η νεοϊδρυθείσα Υπηρεσία Μέσων Εξωτερικής Πολιτικής (FPI) ασχολείται ως επί το πλείστον με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, το μέσο σταθερότητας, τις αποστολές παρατήρησης εκλογών και το χρηματοδοτικό μέσο για τη συνεργασία με τις εκβιομηχανισμένες χώρες. Τα αναπτυξιακά έργα είναι διεσπαρμένα σε περισσότερες από 150 χώρες και οι φορείς υλοποίησης διαφέρουν σημαντικά, από άποψη τόσο μεγέθους όσο και πείρας. Τα έργα, προκειμένου να είναι επιλέξιμα για στήριξη από την ΕΕ, πρέπει να συμμορφώνονται με πολύπλοκους κανόνες, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών δημόσιων διαγωνισμών και σύναψης συμβάσεων. Η διαχείριση των δαπανών ασκείται είτε άμεσα από τις ΓΔ της Επιτροπής, από την έδρα τους στις Βρυξέλλες ή από τις αντιπροσωπείες της ΕΕ στις χώρες αποδέκτες, είτε από κοινού με διεθνείς οργανισμούς. ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΣ o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Όχι. Ωστόσο, οι ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές περιείχαν ουσιώδη σφάλματα o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 1,1 % o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 33 % o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά

36 34 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Τα σφάλματα εντοπίστηκαν, στο σύνολό τους, σε ενδιάμεσες και τελικές πληρωμές και αφορούν μη επιλέξιμες δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν σε επίπεδο τελικού δικαιούχου, όπως δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν εκτός της περιόδου επιλεξιμότητας, συμπερίληψη μη επιλέξιμων δαπανών (π.χ. ΦΠΑ, δαπάνες προσωπικού και μη αιτιολογημένα γενικά έξοδα) στις δηλώσεις δαπανών για τα έργα, καθώς και δαπάνες που δεν τεκμηριώνονται με τα κατάλληλα δικαιολογητικά. Παράδειγμα: Μη επιλέξιμες δαπάνες σε τελική πληρωμή Τελική πληρωμή που αφορούσε έργο ενίσχυσης προμηθευτών μπανάνας στο Καμερούν περιείχε σοβαρά σφάλματα επιλεξιμότητας. Διαπιστώθηκαν παρατυπίες στις διαδικασίες διαγωνισμού που εφάρμοσε ο δικαιούχος. Επιπλέον, στο πλαίσιο της αγοράς εξοπλισμού, ο δικαιούχος δεν συμμορφώθηκε με τον κανόνα βάσει του οποίου τόσο ο προμηθευτής όσο και τα εμπορεύματα πρέπει να προέρχονται από χώρα ΑΚΕ ή από κράτος μέλος της ΕΕ. Το γεγονός ότι η Επιτροπή προέβη σε πληρωμές για μη επιλέξιμες δαπάνες τις οποίες δήλωσαν τελικοί δικαιούχοι επιχορηγήσεων ή πάροχοι υπηρεσιών καταδεικνύει ότι οι προληπτικοί και ανιχνευτικοί έλεγχοι που διενεργεί η Επιτροπή πριν από την πραγματοποίηση των πληρωμών δεν είναι πλήρως αποτελεσματικοί. Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι οι επιτόπιες επισκέψεις και οι άμεσοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι των δηλωθεισών δαπανών είναι ανεπαρκείς σε αριθμό και περιορισμένης εμβέλειας, ενώ ανεπαρκής είναι και η ποιότητα των επαληθεύσεων δαπανών που διενεργούνται βάσει σύμβασης υπεργολαβίας για λογαριασμό των δικαιούχων. ΟΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ Το ΕΕΣ αξιολόγησε την πρόοδο όσον αφορά τη συνέχεια που δόθηκε στις προγενέστερες συστάσεις του και διαπίστωσε ότι η Επιτροπή έλαβε υπόψη όλες τις συστάσεις, τέσσερις εκ των οποίων έχουν εφαρμοστεί πλήρως. Στην ετήσια έκθεσή του για το 2011, το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή: o να βελτιώσει την εποπτεία των συμβάσεων επιχορήγησης, αξιοποιώντας καλύτερα τις επιτόπιες επισκέψεις για την πρόληψη και τον εντοπισμό της δήλωσης μη επιλέξιμων δαπανών ή/και για τη διεύρυνση της εμβέλειας των ελέγχων που διενεργούνται κατ ανάθεση της Επιτροπής o να διασφαλίσει την έναρξη λειτουργίας της μονάδας εσωτερικού ελέγχου της Υπηρεσίας Μέσων Εξωτερικής Πολιτικής και o να καθορίσει επακριβώς τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται κατά τις εκτιμήσεις κινδύνου για την επιλογή των συμβάσεων που θα ελέγχονται. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών της ΕΕ στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων, της βοήθειας και της διεύρυνσης παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 7 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011.

37 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 35 ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ (10,6 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ) Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΑΣ Η κύρια συνιστώσα της ομάδας πολιτικής η οποία καλύπτεται από την εν λόγω ειδική εκτίμηση είναι τα προγράμματα-πλαίσια έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης (ΠΠ), στα οποία αντιστοιχεί το 56 % του συνόλου των επιχειρησιακών δαπανών. Οι λοιπές εσωτερικές πολιτικές περιλαμβάνουν το πρόγραμμα της διά βίου μάθησης, στο οποίο αντιστοιχεί το 11 % του συνόλου των επιχειρησιακών δαπανών, το γενικό πρόγραμμα «Αλληλεγγύη και διαχείριση των μεταναστευτικών ροών», στο οποίο αντιστοιχεί το 4 %, και το πρόγραμμαπλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία, στο οποίο αντιστοιχεί το 2 % του συνόλου των επιχειρησιακών δαπανών. Η διαχείριση των δαπανών ασκείται άμεσα από την Επιτροπή. ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΣ o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 3,0 % o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 49 % o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά

38 36 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Κύρια πηγή σφαλμάτων είναι η δήλωση από τους δικαιούχους δαπανών υψηλότερων των πραγματικών για σχέδια που χρηματοδοτούνται από τα ΠΠ έρευνας. Η διαπίστωση αυτή συνάδει με τα σφάλματα που εντόπισε η Επιτροπή στο πλαίσιο των κατασταλτικών δημοσιονομικών ελέγχων της. Σφάλματα εντοπίστηκαν στις δαπάνες προσωπικού (βλέπε παράδειγμα) και στις λοιπές άμεσες και έμμεσες δαπάνες. Παράδειγμα: Δήλωση δαπανών προσωπικού υψηλότερων των πραγματικών Με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί ερευνητικού σχεδίου διαπιστώθηκε ότι, για αρκετούς υπαλλήλους, ο δικαιούχος δήλωσε χρόνο που υπερέβαινε αυτόν που οι συγκεκριμένοι υπάλληλοι είχαν αφιερώσει πραγματικά στο σχέδιο. Το καθ υπέρβαση του πραγματικού δηλωθέν ποσό ήταν μη επιλέξιμο. Βάσει των κανόνων που διέπουν τα ΠΠ, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δηλώσεις δαπανών των δικαιούχων πρέπει να συνοδεύονται από πιστοποιητικά ελέγχου εκδιδόμενα από ανεξάρτητες ελεγκτικές εταιρείες. Από την αξιολόγηση των συστημάτων ελέγχου την οποία πραγματοποίησε το ΕΕΣ διαπιστώθηκαν σφάλματα στο 81 % των ελεγχθέντων σχεδίων τα οποία συνοδεύονταν από θετικό πιστοποιητικό ελέγχου. ΟΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ Από την εξέταση, εκ μέρους του Συνεδρίου, της προόδου που σημειώθηκε όσον αφορά τη συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που είχαν διατυπωθεί σε προγενέστερες ετήσιες εκθέσεις (2008 έως 2009) διαπιστώθηκε ότι η Επιτροπή συνέχισε τις προσπάθειές της για την εφαρμογή των αποτελεσμάτων του ελέγχου είτε με την αναπροσαρμογή των δηλώσεων δαπανών είτε με την έκδοση ενταλμάτων είσπραξης στις περιπτώσεις κατά τις οποίες διαπιστωνόταν ότι συμμετέχοντες είχαν δηλώσει δαπάνες υψηλότερες των πραγματικών. Εντούτοις, παρατηρήθηκε ότι η διαδικασία ανάκτησης είναι χρονοβόρα. Στην ετήσια έκθεσή του για το οικονομικό έτος 2011, το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή: o να ενισχύσει τις πρωτοβουλίες της για την ενημέρωση των δικαιούχων και των ανεξάρτητων ελεγκτών για τα σφάλματα που εντοπίζονται στο πλαίσιο των κατασταλτικών ελέγχων του ΕΕΣ και της Επιτροπής και o να διασφαλίσει ότι οι εξωτερικές ελεγκτικές εταιρείες που διενεργούν ελέγχους για λογαριασμό της εναρμονίζουν τις διαδικασίες τους με τις κατευθυντήριες οδηγίες και την πάγια πρακτική της και, ιδίως, ότι βελτιώνουν την ποιότητα της τεκμηρίωσης των ελέγχων τους. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των δαπανών της ΕΕ στον τομέα της έρευνας και των λοιπών εσωτερικών πολιτικών παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 8 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011.

39 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 37 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ (9,8 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ) Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΑΣ Η ειδική εκτίμηση όσον αφορά τις διοικητικές και λοιπές δαπάνες καλύπτει τις δαπάνες των θεσμικών και άλλων οργάνων της ΕΕ. Οι δαπάνες που αφορούν τους ανθρώπινους πόρους (μισθοί, επιδόματα και συντάξεις) αντιστοιχούν στο 60 % του συνόλου για την ομάδα πολιτικής, ενώ το υπόλοιπο αφορά δαπάνες για κτίρια, εξοπλισμό, ενέργεια, επικοινωνίες και τεχνολογία πληροφοριών. Το ΕΕΣ καταρτίζει και δημοσιεύει χωριστές ειδικές ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τα αποτελέσματα των ελέγχων του όσον αφορά τους αποκεντρωμένους οργανισμούς και λοιπά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΣ o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα; Όχι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 0,1 % o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 7 % o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Αποτελεσματικά Το ΕΕΣ εφιστά την προσοχή στα σφάλματα και τις αδυναμίες που εντοπίστηκαν κατά την εξέταση περιπτώσεων υπολογισμού και καταβολής κοινωνικών επιδομάτων, καθώς και συμβάσεων πρόσληψης μη μόνιμων υπαλλήλων. Επίσης, το ΕΕΣ επεσήμανε αρκετές αδυναμίες σε διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή των κριτηρίων επιλογής και ανάθεσης, οι οποίες είχαν αντίκτυπο στα αποτελέσματα της διαδικασίας. ΟΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ Το ΕΕΣ εξέτασε την πρόοδο που πραγματοποίησαν τα θεσμικά όργανα όσον αφορά τη συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις τις οποίες είχε διατυπώσει στην ετήσια έκθεση για το οικονομικό έτος Το ΕΕΣ είχε συστήσει σε ορισμένα θεσμικά όργανα να ζητούν από τους υπαλλήλους τους να υποβάλλουν ανά ενδεδειγμένα χρονικά διαστήματα έγγραφα που να βεβαιώνουν την προσωπική τους κατάσταση, καθώς και να εφαρμόσουν σύστημα για την έγκαιρη παρακολούθηση των εγγράφων αυτών. Με τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι τα προβλήματα εξακολουθούν να υφίστανται σε ορισμένα θεσμικά όργανα. Επομένως,

40 38 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος καταβολής λανθασμένων ή μη οφειλόμενων ποσών σε περίπτωση αλλαγής της κατάστασης του υπαλλήλου Στην ετήσια έκθεσή του για το 2011, το ΕΕΣ συνιστά στα εν λόγω θεσμικά και άλλα όργανα: o να λάβουν μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν ότι εφαρμόζονται οι διατάξεις των σχετικών κανονισμών κατά τη σύναψη, παράταση ή τροποποίηση συμβάσεων πρόσληψης μη μόνιμων υπαλλήλων και o να διασφαλίσουν ότι οι διατάκτες θα βελτιώσουν τον σχεδιασμό, τον συντονισμό και την εφαρμογή των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων, μέσω κατάλληλων ελέγχων και καλύτερης καθοδήγησης. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των διοικητικών και λοιπών δαπανών της ΕΕ παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 9 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011.

41 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 39 EΥΡΩΠΑΪΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΕΤΑ) (2,9 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ) Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΑΣ Τα ΕΤΑ παρέχουν τις ενισχύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της αναπτυξιακής συνεργασίας προς τα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), καθώς και προς τις υπερπόντιες χώρες και εδάφη (ΥΧΕ), βάσει της συμφωνίας Κοτονού που υπεγράφη το Κύριος στόχος των δαπανών είναι η μείωση και, μακροπρόθεσμα, η εξάλειψη της φτώχειας, σύμφωνα με τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης και της σταδιακής ένταξης των χωρών ΑΚΕ και των ΥΧΕ στην παγκόσμια οικονομία. Η συμφωνία Κοτονού βασίζεται σε τρεις συμπληρωματικούς μεταξύ τους πυλώνες: την αναπτυξιακή συνεργασία, την οικονομική και εμπορική συνεργασία και την πολιτική διάσταση. Τα ΕΤΑ χρηματοδοτούνται από τα κράτη μέλη και διέπονται από δικούς τους δημοσιονομικούς κανονισμούς, ενώ η διαχείρισή τους ασκείται εκτός του πλαισίου του προϋπολογισμού της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι υπεύθυνη για τη δημοσιονομική εκτέλεση των πράξεων που χρηματοδοτούνται από πόρους των ΕΤΑ. ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΣ o Αξιοπιστία των λογαριασμών των ΕΤΑ: Οι λογαριασμοί του 2011 παρέχουν ακριβοδίκαιη εικόνα της οικονομικής κατάστασης των ΕΤΑ και των αποτελεσμάτων των πράξεων και των ταμειακών ροών τους o Διαπιστώθηκαν ουσιώδη σφάλματα στα έσοδα των ΕΤΑ; o Περιέχουν οι αναλήψεις υποχρεώσεων των ΕΤΑ ουσιώδη σφάλματα; o Περιέχουν οι πληρωμές των ΕΤΑ ουσιώδη σφάλματα; Όχι Όχι Ναι o Εκτιμώμενο πιθανότερο ποσοστό σφάλματος: 5,1 % o Ελεγχθείσες πράξεις που περιέχουν σφάλματα: 33 % o Ελεγχθέντα συστήματα ελέγχου: Μερικώς αποτελεσματικά Η εξωτερική βοήθεια που χρηματοδοτείται από τα ΕΤΑ υλοποιείται σε περιβάλλον υψηλού κινδύνου, ιδίως λόγω της γεωγραφικής διασποράς των δράσεων και των ισχνών θεσμικών και διοικητικών ικανοτήτων που διαθέτουν οι χώρες-εταίροι.

42 40 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Συνήθη σφάλματα που διαπιστώθηκαν στα ΕΤΑ ήταν τα σφάλματα επιλεξιμότητας, όπως π.χ. δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν εκτός της περιόδου υλοποίησης ή αφορούσαν δραστηριότητες και υπηρεσίες που δεν περιλαμβάνονταν στη σύμβαση η μη συμμόρφωση με τους κανόνες καταγωγής ή εθνικότητας ή η μη συμμόρφωση του δικαιούχου με τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων (βλέπε παραδείγματα). Παράδειγμα: Μη συμμόρφωση με τον κανόνα καταγωγής Δαπάνες στο πλαίσιο επιχορήγησης για την ηλεκτροδότηση αγροτικών περιοχών στη Μοζαμβίκη αφορούσαν προμήθειες που δεν συμμορφώνονταν με τον κανόνα καταγωγής (δεν προέρχονταν ούτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε από τις χώρες ΑΚΕ). Οι ελεγκτές που είχε προσλάβει ο δικαιούχος για την επαλήθευση των δαπανών δεν θεώρησαν τις δαπάνες μη επιλέξιμες. Παράδειγμα: Μη συμμόρφωση με τους κανόνες σύναψης συμβάσεων και έλλειψη δικαιολογητικών Σε ένα έργο ύδρευσης στην Αιθιοπία, οι συμβάσεις ανατέθηκαν με γνώμονα κριτήριο το οποίο δεν περιλαμβανόταν στην προκήρυξη του διαγωνισμού. Επιπροσθέτως, τμήμα των δαπανών δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθεί βάσει των δικαιολογητικών. Το ΕΕΣ διαπίστωσε αδυναμίες στους προληπτικούς ελέγχους, καθώς και στις λειτουργίες της παρακολούθησης και των εξωτερικών ελέγχων σε επίπεδο αντιπροσωπειών. Επισημαίνει, επίσης ότι η ποιότητα των δεδομένων του Κοινού Συστήματος Πληροφόρησης Εξωτερικών Σχέσεων (CRIS) εξακολουθεί να προβληματίζει και ότι το κλιμάκιο εσωτερικού ελέγχου της EuropeAid μπόρεσε να υλοποιήσει μόνο το ήμισυ περίπου του αρχικού ετήσιου σχεδίου εργασίας του ΟΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ Το ΕΕΣ αξιολόγησε τη συνέχεια που δόθηκε στις συστάσεις που είχε διατυπώσει στο παρελθόν. Η Επιτροπή πραγματοποίησε σημαντική πρόοδο προς την κατεύθυνση της εφαρμογής πολλών εξ αυτών. Αυτό ισχύει, ιδίως, όσον αφορά τη διάδοση του συνόλου εργαλείων δημοσιονομικής διαχείρισης ώστε οι δικαιούχοι να ενημερωθούν καλύτερα σχετικά με τους κανόνες επιλεξιμότητας, τον σχεδιασμό και την παρακολούθηση των ελέγχων και την εκτίμηση της επιλεξιμότητας όσον αφορά τη δημοσιονομική στήριξη. Ωστόσο, είναι αναγκαίο να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για την πλήρη εφαρμογή των συστάσεων του ΕΕΣ όσον αφορά την ποιότητα των δεδομένων του Κοινού Συστήματος Πληροφόρησης Εξωτερικών Σχέσεων, την παρακολούθηση των διαπιστώσεων του ελέγχου

43 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 41 και των συστάσεων, καθώς και την εκτίμηση της βέλτιστης σχέσης κόστους/αποτελεσματικότητας του συστήματος κατασταλτικών ελέγχων των πράξεων. Σε συνέχεια αυτής της εξέτασης, καθώς και των διαπιστώσεων και συμπερασμάτων που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση για το 2011, το ΕΕΣ συνιστά στη EuropeAid τα εξής: o να βελτιώσει τη διαχείριση των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων, καθορίζοντας σαφή κριτήρια επιλογής και τεκμηριώνοντας καλύτερα τη διαδικασία αξιολόγησης o να καθιερώσει τεκμηριωμένο σχεδιασμό βάσει ανάλυσης κινδύνων και συστηματική παρακολούθηση των επισκέψεων επαλήθευσης, καθώς και των επιτόπιων επισκέψεων παρακολούθησης o να καταστούν υποχρεωτικές οι κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την ανάλυση κινδύνου κατά την κατάρτιση των ετήσιων σχεδίων ελέγχου από τις αντιπροσωπείες και τις κεντρικές υπηρεσίες της o να επανεξετασθεί ο σχεδιασμός των βασικών δεικτών επιδόσεων, ώστε να καταστούν σαφείς και εύκολοι στην ερμηνεία τους και o να αξιολογηθεί η ικανότητα του κλιμακίου εσωτερικού ελέγχου να εκτελεί αποτελεσματικά τα καθήκοντά του. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τον έλεγχο του ΕΕΣ επί των Ευρωπαϊκών Ταμείων Ανάπτυξης παρουσιάζονται στην «Ετήσια έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες που χρηματοδοτήθηκαν από το όγδοο, ένατο και δέκατο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ)».

44

45 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 43 ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΕ Το κεφάλαιο αυτό της ετήσιας έκθεσης επικεντρώνεται στις επιδόσεις. Περιέχει τις παρατηρήσεις του ΕΕΣ όσον αφορά τις αυτοαξιολογήσεις της Επιτροπής σχετικά με τις επιδόσεις, όπως προκύπτουν από τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων των γενικών διευθυντών της Επιτροπής. Επισημαίνονται, επίσης, ορισμένα από τα κύρια θέματα τα οποία προκύπτουν από τις ειδικές εκθέσεις που εξέδωσε το ΕΕΣ το 2011 σχετικά με τις επιδόσεις. Η ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ Τον Φεβρουάριο του 2012 η Επιτροπή δημοσίευσε την πρώτη έκθεσή της για την αξιολόγηση των οικονομικών της Ένωσης βασιζόμενη στα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί (στο εξής «έκθεση αξιολόγησης»), όπως προβλέπει η Συνθήκη της Λισαβόνας. Το ΕΕΣ, ανταποκρινόμενο στην πρόσκληση που του απηύθυνε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εξέδωσε γνώμη σχετικά με την έκθεση αξιολόγησης. Στη γνώμη αυτή, το ΕΕΣ αναφέρει ότι η έκθεση αξιολόγησης είναι αόριστη, στερείται ουσιαστικού περιεχομένου και, συνεπώς, η προστιθέμενη αξία της είναι περιορισμένη. Επίσης, ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή πρέπει να συζητήσουν και να συμφωνήσουν με ποιον τρόπο η έκθεση αξιολόγησης μπορεί να καταστεί χρήσιμη στην αρμόδια για την απαλλαγή αρχή. Η ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΧΡΗΖΕΙ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Οι γενικοί διευθυντές της Επιτροπής θέτουν στόχους επιδόσεων όσον αφορά τους πολιτικούς τομείς ευθύνης τους στα ετήσια σχέδια διαχείρισης και, στη συνέχεια, αναφέρουν τα επιτεύγματα στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων. Το ΕΕΣ αξιολόγησε τις εκθέσεις τριών γενικών διευθύνσεων, της ΓΔ Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, της ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής και της ΓΔ Ανάπτυξης και Συνεργασίας. Από κοινού, αυτές οι τρεις γενικές διευθύνσεις είναι υπεύθυνες για τα τρία τέταρτα περίπου των πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ το Το ΕΕΣ ανέλυσε κατά πόσο οι στόχοι και οι δείκτες επιδόσεων που παρουσιάστηκαν ήταν συναφείς, συγκρίσιμοι και αξιόπιστοι. Η διαδικασία κατάρτισης των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων από τις γενικές διευθύνσεις της Επιτροπής εξελίσσεται και, σε σύγκριση με προηγούμενα έτη, διαπιστώθηκαν ευπρόσδεκτες βελτιώσεις. Το ζήτημα της συνάφειας εξακολουθεί να προβληματίζει, ιδίως σε ό,τι αφορά την εσωτερική συνοχή των στόχων και των δεικτών, τον καθορισμό ποσοτικώς προσδιορισμένων επιμέρους στόχων και προθεσμιών, καθώς και την αποτίμηση της επιτευχθείσας προόδου σε σχέση με τα τρέχοντα προγράμματα. Καμία από τις ελεγχθείσες γενικές διευθύνσεις δεν αναφέρθηκε στην έκθεσή της στα ζητήματα της οικονομίας και της αποδοτικότητας.

46 44 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Οι στόχοι, οι δείκτες και οι επιμέρους στόχοι που ορίστηκαν στα σχέδια διαχείρισης των ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής και Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης ήταν κατά κανόνα οι ίδιοι οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων. Ωστόσο, οι τροποποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν δεν συνοδεύονταν πάντοτε από επεξηγήσεις. Νομικοί περιορισμοί και πρακτικές δυσχέρειες έπληξαν την αξιοπιστία των πληροφοριακών στοιχείων που συγκεντρώθηκαν από τα κράτη μέλη σχετικά με τα προγράμματα υπό επιμερισμένη διαχείριση. ΑΝΕΠΑΡΚΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΓΙΑ ΔΑΠΑΝΕΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΟΥΣ Το ΕΕΣ, στο πλαίσιο των 16 ειδικών εκθέσεων που δημοσίευσε το 2011 επί ευρέος φάσματος ζητημάτων, εξέτασε κατά πόσο στη διαχείριση της παρέμβασης της ΕΕ εφαρμόζονται οι αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (οικονομία, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα). Το ΕΕΣ εξέτασε τα διδάγματα που μπορούν να αντληθούν από τις ειδικές εκθέσεις του για το 2011 όσον αφορά την κατάρτιση νέων προγραμμάτων και έργων για την περίοδο προγραμματισμού , δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε τρία θέματα: στην ανάλυση αναγκών, τον σχεδιασμό και την έννοια της προστιθέμενης αξίας της ΕΕ. Το ΕΕΣ διαπίστωσε τα εξής: α) Συχνά απουσιάζουν καλής ποιότητας εκτιμήσεις αναγκών, μολονότι η διενέργειά τους αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη διασφάλιση της στόχευσης των δαπανών της ΕΕ στους τομείς ή τις περιοχές με τις μεγαλύτερες ανάγκες. β) Ο σχεδιασμός των προγραμμάτων εμφανίζει αδυναμίες, οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά την ικανότητα της Επιτροπής να ορίζει τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο των δαπανών της ΕΕ και να υποβάλλει τα σχετικά στοιχεία. γ) Η απόδειξη της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας των δαπανών της ΕΕ συνιστά πρόκληση για την Επιτροπή. Το ΕΕΣ συνιστά στην Επιτροπή: o κατά τον σχεδιασμό νέων προγραμμάτων δαπανών, να επιδιώκει να επικεντρώνει τις δραστηριότητές της στα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο που επιθυμεί να επιτύχει. Εάν η μέτρηση των αποτελεσμάτων και του αντικτύπου δεν είναι ευχερής, η Επιτροπή πρέπει να ορίζει δείκτες και στόχους-ορόσημα, βασισμένους σε στόχους ειδικούς, μετρήσιμους, εφικτούς, ρεαλιστικούς και χρονικά προσδιορισμένους («SMART»), βάσει των οποίων θα αποδεικνύεται ότι οι δραστηριότητές της αποσκοπούν στην επίτευξη των επιδιώξεών της o να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας των υποβαλλόμενων στοιχείων και την εξασφάλιση της έγκαιρης διαβίβασής τους και

47 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 45 o να ορίσει, κατά την επόμενη περίοδο προγραμματισμού , στόχους πολιτικής προκειμένου να αποδείξει με ποιον τρόπο εξασφαλίζει την προστιθέμενη αξία της ΕΕ και να παρουσιάσει σχετικά στοιχεία. Λεπτομερή πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με την εκτίμηση των επιδόσεων που διενήργησε το ΕΕΣ παρουσιάζονται στο κεφάλαιο 10 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011, με τίτλο «Επίτευξη αποτελεσμάτων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ».

48

49 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 47 ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

50

51 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 49 Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΟ 2011 Οι πληρωμές της ΕΕ για το 2011 ανήλθαν συνολικά σε 129,4 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 1 % του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) της Ένωσης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, σε πολλές περιπτώσεις, οι προϋπολογισμοί του δημόσιου τομέα των κρατών μελών ανέρχονται στο ήμισυ σχεδόν του συνολικού ΑΕΕ τους. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ εγκρίνεται ετησίως, βάσει επταετών δημοσιονομικών πλαισίων, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η μέριμνα για την ορθή εκτέλεση του προϋπολογισμού αποτελεί πρωτίστως ευθύνη της Επιτροπής. Για το 80 % περίπου των δαπανών, ήτοι στους τομείς της γεωργίας και της συνοχής, το καθήκον της εκτέλεσης του προϋπολογισμού επιμερίζεται μεταξύ της Επιτροπής και των 27 κρατών μελών της ΕΕ. ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ; Τα έσοδα της ΕΕ συνίστανται κατά κύριο λόγο σε εισφορές των κρατών μελών βάσει του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματός τους (ΑΕΕ), καθώς και σε έναν υπολογισμό που συνδέεται με τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) που εισπράττεται από τα κράτη μέλη. Σημαντικό μέρος των εσόδων αντιπροσωπεύουν επίσης οι παραδοσιακοί ίδιοι πόροι, ήτοι οι δασμοί και οι γεωργικές εισφορές. ΕΣΟΔΑ ΤΟΥ 2011 Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι 13 % Λοιποί 9 % Ίδιος πόρος ΦΠΑ 11 % Ίδιος πόρος ΑΕΕ 67 % Συνολικά έσοδα για το 2011: 130 δισεκατομμύρια ευρώ

52 50 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΩΣ ΔΑΠΑΝΩΝΤΑΙ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ; Το μεγαλύτερο ενιαίο τμήμα δαπανών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχεδόν ο μισός προϋπολογισμός της, αφορά την γεωργία και τους φυσικούς πόρους (ομάδες πολιτικής Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη, καθώς και Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία) και εκτελείται κυρίως με τη μορφή ενισχύσεων προς τους γεωργούς. Άλλο σημαντικό τμήμα των δαπανών αφορά τις ομάδες πολιτικής Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές, καθώς και Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις, στο πλαίσιο των οποίων χρηματοδοτείται ευρύ φάσμα έργων, τα οποία ποικίλλουν από την ανακαίνιση κτιρίων έως την κατασκευή σιδηροδρομικών δικτύων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι εν λόγω δαπάνες αντιστοιχούν στο ένα τρίτο περίπου του προϋπολογισμού της ΕΕ. ΔΑΠΑΝΕΣ ΤΟΥ 2011 Έρευνα και λοιπές εσωτερικές πολιτικές 8 % Εξωτερικές σχέσεις, βοήθεια και διεύρυνση 5 % Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις 8 % Διοικητικές και λοιπές δαπάνες 7 % Γεωργία: αγορά και άμεση στήριξη 34 % Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές 27 % Συνολικές δαπάνες για το 2011: 129,4δισεκατομμύρια ευρώ Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία 11 %

53 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 51 Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ DAS ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΙΑ Οι γνώμες που περιλαμβάνονται στη δήλωση αξιοπιστίας του ΕΕΣ (déclaration d assurance, DAS) βασίζονται σε αντικειμενικά αποδεικτικά στοιχεία, προερχόμενα ιδίως από δειγματοληπτικούς ελέγχους οι οποίοι διενεργούνται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ελέγχου. Η σχετική διαδικασία παρουσιάζεται κατωτέρω. ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ Παρέχουν οι ετήσιοι λογαριασμοί της ΕΕ πλήρη και ακριβή πληροφοριακά στοιχεία; Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι πολύπλοκος. Κάθε χρόνο, οι γενικές διευθύνσεις της Επιτροπής προβαίνουν σε εκατοντάδες χιλιάδες λογιστικές εγγραφές, καταγράφοντας στοιχεία προερχόμενα από πολλές διαφορετικές πηγές (συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών). Το ΕΕΣ ελέγχει κατά πόσον οι λογιστικές διαδικασίες εφαρμόζονται δεόντως, καθώς και εάν τα εξαγόμενα λογιστικά δεδομένα είναι πλήρη, έχουν καταχωριστεί ορθά και παρουσιάζονται με τον κατάλληλο τρόπο. o o o o o Αξιολόγηση του λογιστικού συστήματος, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι αυτό είναι κατάλληλο για την εξαγωγή αξιόπιστων δεδομένων (πλήρων και ακριβών) Επαλήθευση των βασικών λογιστικών διαδικασιών, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι αυτές λειτουργούν ορθά Αναλυτικοί έλεγχοι των λογιστικών δεδομένων, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι αυτά παρουσιάζονται με συνέπεια και κρίνονται εύλογα Άμεσος έλεγχος δείγματος λογιστικών εγγραφών, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι η σχετική πράξη υπάρχει και έχει καταγραφεί επακριβώς Έλεγχος των οικονομικών καταστάσεων, προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι αυτές παρέχουν ακριβοδίκαιη εικόνα της οικονομικής κατάστασης

54 52 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ Συμμορφώνονται οι πράξεις εσόδων και πληρωμών της ΕΕ, στις οποίες βασίζονται οι λογαριασμοί της, με τους κανόνες που τις διέπουν; Ο προϋπολογισμός της ΕΕ περιλαμβάνει εκατομμύρια πληρωμές σε δικαιούχους τόσο εντός ΕΕ όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Αρμόδια για τη διαχείριση της πλειονότητας των εν λόγω δαπανών είναι τα κράτη μέλη. Το ΕΕΣ, προκειμένου να συγκεντρώσει τα αποδεικτικά στοιχεία που χρειάζεται, υποβάλλει τις πληρωμές σε άμεσο δειγματοληπτικό έλεγχο και αξιολογεί τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου τους. o Με τη βοήθεια στατιστικών τεχνικών, λαμβάνονται δείγματα πράξεων από το σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ και χρησιμοποιούνται ως βάση για τον λεπτομερή δειγματοληπτικό έλεγχο τον οποίο διενεργούν οι ελεγκτές του ΕΕΣ. o o o o o o o Οι πράξεις του δείγματος ελέγχονται λεπτομερώς, συνήθως επιτόπου, προκειμένου να συλλεγούν άμεσα στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν ότι το γεγονός στο οποίο βασίστηκε η πράξη «υπάρχει», έχει καταγραφεί ορθά και συμμορφώνεται με τους κανόνες που διέπουν την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών. Τα σφάλματα αναλύονται και ταξινομούνται είτε ως προσδιορίσιμα ποσοτικώς είτε ως μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς. Ο αντίκτυπος των σφαλμάτων υπολογίζεται μέσω παρέκτασης των προσδιορίσιμων ποσοτικώς σφαλμάτων και λαμβάνει τη μορφή του «πιθανότερου» ποσοστού σφάλματος. Αξιολογείται η ποιότητα δείγματος συστημάτων ελέγχου, προκειμένου να εξακριβωθεί η αποτελεσματικότητα των συστημάτων αυτών ως προς τη διασφάλιση της νομιμότητας και κανονικότητας των πράξεων που αυτά καλύπτουν. Λαμβάνονται υπόψη και άλλα σχετικά πληροφοριακά στοιχεία, όπως οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων και οι εκθέσεις άλλων ελεγκτών. Όλες οι διαπιστώσεις αποτελούν αντικείμενο συνομιλιών τόσο με τις εθνικές αρχές όσο και με την Επιτροπή, προκειμένου να εξασφαλίζεται η ορθότητα των πραγματικών περιστατικών. Το ΕΕΣ εγκρίνει τις γνώμες του βάσει των εργασιών του και των σχετικών αποτελεσμάτων. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ελεγκτική διαδικασία στο πλαίσιο της δήλωσης αξιοπιστίας περιλαμβάνονται στο παράρτημα 1.1 της ετήσιας έκθεσης για το οικονομικό έτος 2011.

55 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 53 ΤΟ ΕΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) είναι το ανεξάρτητο θεσμικό όργανο ελέγχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εδρεύει στο Λουξεμβούργο και απασχολεί περί τους 900 υπαλλήλους, επαγγελματίες στον τομέα του ελέγχου και προσωπικό υποστήριξης, προερχόμενους από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Από την ίδρυσή του το 1977, το ΕΕΣ επικεντρώνει την προσοχή του στη δημοσιονομική διαχείριση της ΕΕ και συμβάλλει στη βελτίωσή της Οι εκθέσεις ελέγχου και οι γνώμες του θεσμικού οργάνου μας συνιστούν ουσιώδους σημασίας στοιχείο στην αλυσίδα της υποχρέωσης λογοδοσίας στο πλαίσιο της ΕΕ. Το έργο μας χρησιμοποιείται για την απόδοση ευθυνών σε όσους βαρύνονται με την ευθύνη διαχείρισης του προϋπολογισμού της ΕΕ, ιδίως στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας χορήγησης απαλλαγής. Πρόκειται κυρίως για την Επιτροπή, αλλά και για τα άλλα θεσμικά και λοιπά όργανα της ΕΕ. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν επίσης τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης. ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ: o δημοσιονομικοί έλεγχοι και έλεγχοι συμμόρφωσης, κυρίως με τη μορφή της δήλωσης αξιοπιστίας (ή DAS) o o έλεγχοι επιδόσεων, με αντικείμενο θέματα τα οποία επιλέγονται με σκοπό τη μεγιστοποίηση του αντικτύπου του έργου μας και γνώμες σχετικά με κανονισμούς που αφορούν τη διαχείριση του προϋπολογισμού και άλλα σημαντικά ζητήματα Στόχος μας είναι η διαχείριση των πόρων μας κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των διαφόρων δραστηριοτήτων μας, η επίτευξη έγκυρων αποτελεσμάτων και η επαρκής κάλυψη των διαφορετικών τομέων του προϋπολογισμού της ΕΕ ΤΟ ΕΡΓΟ ΜΑΣ Παράγουμε: o o Ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ και τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Ανάπτυξης. Οι ετήσιες εκθέσεις περιλαμβάνουν κυρίως τις γνώμες και τα αποτελέσματα σχετικά με τη DAS και δημοσιεύονται τον Νοέμβριο κάθε έτους. Ειδικές ετήσιες εκθέσεις, στις οποίες παρουσιάζονται οι γνώμες του ΕΕΣ που προκύπτουν μετά τους δημοσιονομικούς ελέγχους του επί των διαφόρων αποκεντρωμένων οργανισμών και λοιπών οργάνων της ΕΕ. Το 2011 δημοσιεύθηκαν 42 τέτοιες εκθέσεις.

56 54 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ o o o Ειδικές εκθέσεις σχετικά με επιλεγμένα θέματα, οι οποίες δημοσιεύονται καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Πρόκειται κυρίως για ελέγχους επιδόσεων. Το 2012 θα δημοσιευθούν περί τις 20 τέτοιες εκθέσεις. Γνώμες, οι οποίες χρησιμοποιούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά την κατάρτιση και την έγκριση κανόνων και κανονισμών που έχουν αντίκτυπο επί της δημοσιονομικής διαχείρισης. Το 2012 δημοσιεύθηκαν 7 τέτοιες γνώμες. Ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων, η οποία παρέχει πληροφορίες και διευκρινίσεις σχετικά με τις δραστηριότητές μας κατά τη διάρκεια του έτους. Το έργο μας συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση και την αύξηση της διαφάνειας όσον αφορά τη δημοσιονομική διαχείριση της ΕΕ, παρέχοντας βεβαιότητα σχετικά με την κατάσταση αυτής της διαχείρισης και καταλήγοντας σε συστάσεις για περαιτέρω βελτίωση, πάντοτε προς όφελος των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον ρόλο και το έργο μας, μπορείτε να επισκέπτεστε τον ιστότοπό μας και να μας παρακολουθείτε στο Επίσης, μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί μας στην ηλεκτρονική διεύθυνση eca-info@eca.europa.eu.