Phase inversion is a common method for preparation of polymeric membranes.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Phase inversion is a common method for preparation of polymeric membranes."

Transcript

1 Available in: Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian), Vol. 28, No. 5, December 2015-January 2016 ISSN: Online ISSN: Fabrication of Polyethersulfone-Based Symmetric Membrane by Applying Pause Stage in Coagulation Mohammad Vahedi 1, Jalal Barzin 1*, and Mojegan Kowsari 2 1. Department of Biomaterials, Faculty of Science, Iran Polymer and Petrochemical Institute, P.O. Box: , Tehran, Iran 2. Department of Biotechnology, Agriculture Biotechnology Researches Institute of Iran, P.O. Box: , Karaj, Iran Received: 2 March 2015, accepted: 20 June 2015 A B S T R A C T Keywords: membrane, polyethersulfone, symmetrical structure, phase inversion, two-stage coagulation Phase inversion is a common method for preparation of polymeric membranes. It is noticeable that most of the membranes prepared by this method have an asymmetrical structure. In this type of membranes, separation of particles occurs only by top dense layer in a high operating pressure. On the other hand, the separation process using symmetric membranes containing surface pores occurs on the top surface and in the depth of the membrane at lower operating pressure. In this research, preparation of polyethersulfone-based membranes was performed through the phase inversion method by dimethylacetamide as a solvent and water as the nonsolvent. Changing the coagulation conditions by applying one pause stage in an environment with the precise control of temperature and humidity, along with using polyvinylpyrrolidone as a hydrophilic additive, were attempted in order to control the porosity and structural changes of the membrane. Scanning electron microscopy (SEM) images, bubble point test, porosity, and mean pore radius measurements were used to study the structure of the prepared membranes. The performance of the membranes was evaluated by pure water permeation test and elimination of bacteria from cell culture medium. The results obtained illustrate that the implemented method is capable of preparation of membranes with symmetrical structure and pore diameter less than 0.4 μm featuring acceptable pure water flux and bacteria removalability. It was also observed that increase in the concentration of polyvinylpyrrolidone additive leads to an increase in porosity, permeation and pore size of the membrane samples. On the other hand, the tensile strength and elongation-at-break of the membrane samples were reduced upon increasing in polyvinylpyrrolidone concentration. (*)To whom correspondence should be addressed. j.barzin@ippi.ac.ir

2 نشانی: در دسترس قابل اعمال از استفاده با پلیاترسولفون برپایه متقارن غشای ساخت پلیمر تکنولوژی و علوم مجله 5 شماره هشتم و بیست سال صفحه ISSN: Online ISSN: انعقاد در توقف مرحله 2 كوثري مژگان 1* برزین جالل 1 واحدی محمد زیستسازگار پلیمرهای گروه علوم پژوهشکده ایران پتروشیمی و پلیمر پژوهشگاه تهران پستی صندوق پستي صندوق بيوتكنولوژي گروه ايران كشاورزي بيوتكنولوژي پژوهشكده كرج /3/30 پذيرش: 1393/12/11 دريافت: چکیده کلیدی واژههای غشا پلیاترسولفون متقارن ساختار فازی وارونگی دومرحلهای انعقاد شده ساخته غشاهای اغلب و است پلیمری غشاهای ساخت برای متداول روشي فازي وارونگي و سطحی متراکم الیه با غشاها ایننوع در ذرات جداسازی دارند. نامتقارن ساختار روش این به حفرههای دارای متقارن غشاهای در دیگر سوي از ميشود. انجام زياد عملکردی فشار در پژوهش در میشود. انجام كمتر عملکردی فشار و غشا عمق در سطح بر افزون جداسازی سطحی هب آب ضدحالل و دیمتیلاستامید ازحالل استفاده با پلیاترسولفون برپایه غشاها ساخت حاضر آبدوست افزودنی از غشا ساختار تغییر و تخلخل کنترل براي شد. انجام فازي وارونگي روش کنترل با محیطی در توقف مرحله یک اعمال با انعقاد شرایط تغییر نیز و پلیوینیلپیرولیدون با تصویربرداری شده تهیه غشاهای ساختار بررسی براي شد. استفاده رطوبت و دما دقیق متوسط شعاع تعیین و تخلخل تعیین حباب نقطه آزمونهای پويشي الکترونی میکروسکوپ انجام و خالص آب تراوایی محاسبه از استفاده با غشاها عملکرد همچنین شد. گرفته بهكار حفرهها از استفاده با داد نشان حاصل نتایج شد. ارزیابی سلول کشت محیط از باکتری حذف آزمون قطر با حفرههايي متقارن ساختار با غشاهایی به میتوان پژوهش این در شده اجرا انعقاد روش مشاهده همچنین یافت. دست باکتری حذف قابليت و خالص آب مناسب تراوايي 0/4 µm از کمتر حفرههاي اندازه و تراوایی تخلخل افزایش موجب پلیوینیلپیرولیدون افزودنی غلظت افزایش شد نمونههای پارگی تا طول ازدیاد نیز و کششی استحکام دیگر سوی از میشود. غشایی نمونههای است. یافته کاهش پلیوینیلپیرولیدون افزودنی غلظت افزایش با غشایی پیامنگار: مکاتبات مسئول * j.barzin@ippi.ac.ir

3 همکاران و واحدی محمد انعقاد در توقف مرحله اعمال از استفاده با اترسولفون پلی پایه بر متقارن غشای مقدمه در و بوده انرژیبر و پرهزینه معموال جداسازی متداول فرایندهای در میشوند. زیستمحیطی مشکالت بروز موجب شرايط برخی و خوراک در فاز تغییر بدون معموال جداسازی غشایی فرایندهای محدوده زیاد انرژی صرف بدون و میشود انجام محصول ]1-3[. هستند جداسازی قابل ذرات ابعاد و جنس از گستردهاي ساختارهای با و مختلف مواد از صنعت در شده استفاده غشاهای برای مواد مهمترین از پلیمرها ميان این در که میشوند تهیه گوناگون پلیمرهایی از شده ساخته غشاهای میآیند. بهشمار غشاها ساخت پلیوینیل پلیایمید پلیآمید پلیآکریلونیتریل استات سلولوز چون تصفیه در گسترده بهطور پلیاترسولفون و پلیسولفون تفلون الکل انواع و سوختی پیلهای پتروشیمیایی فرایندهای لبنی صنایع آب ]4-10[. شدهاند استفاده پزشکی کاربردهای دلیل به که است پلیمری مواد مهمترین از )PES( پلیاترسولفون و آبكافتي و گرمايي اکسايشي مقاومت قبیل از مطلوبی خواص داشتن نیزخواصمکانیکیمناسب بهتنهایییابااستفادهازافزودنیهایمتداولی فرایندهای انواع در بهطورگسترده )PVP( پلیوینیلپیرولیدون همچون ]11-16[. است شده استفاده صنعت و پزشکی در غشایی جداسازی میكنند. پیروی اصلی ساختار دو از کلی بهطور پلیمری غشاهای به سمت یك از آن عمق در حفرهها ساختار و اندازه كه غشايی و اندازه که غشایی و متقارن نكند توجهی شايان تغییر دیگر سمت یابد تغییر دیگر سمت به غشا سمت یك از آن در حفرهها ساختار نازك الیه یك شامل نامتقارن غشاهای میشود. نامیده نامتقارن غشای بیشتر ضخامت با متخلخل الیه یك و پوسته نام به چندمیكرونی ]17[. هستند پایه بهعنوان بهطور پلیمری غشاهای شكلدهی در که مهمی فرایندهای از پدیده طی پلیمری محلولهای انعقاد ميشود استفاده گسترده محلول جامدشدن از عبارت انعقاد ]18[. است فازي وارونگي است. ويژه ریزساختارهای شكلگیری و حالل حذف اثر در پلیمری خروج قابل مختلفی روشهای به پلیمری محلول در موجود حالل به ضدحالل افزودن یا حالل تبخیر دما تغییر كه است محلول از مدنظر انعقاد فرایند از اینجا آنچه اما است. قبیل این از پلیمری محلول در انعقاد حمام درون پلیمری محلول آن در كه است فرایندی است و حالل جابهجایی با آن پي در و گرفته قرار ضدحالل مجاورت محلول به شكلدهی سهولت میشود. تهنشین پلیمر ضدحالل بهفرد منحصر تهیه و گرانقیمت تجهیزات به نداشتن نیاز پلیمری به پلیمری غشاهای شكلدهی كه است عواملی از محصوالت برخی ]19[. است داده توسعه را انعقاد روش کاربردهای با پلیمری غشاهای ساختارهای انواع به دستیابی برای مؤثری عوامل پلیمری محلول انعقاد و ساخت فرایند در مختلف میتوان آنها از یک هر هدفمند کنترل و تغییر با که دارد وجود این از یافت. دست مشخصی ساختارهای به مدنظر کاربرد با متناسب استفاده افزودني غلظت و نوع نیز و پایه پلیمر غلظت به میتوان عوامل كرد. اشاره انعقاد حمام محتویات و دما پلیمری محلول در شده را گستردهای و جامع مطالعات ]20 21[ همکاران و Stropnik وارونگي فرایند با شده تشکیل غشا شكلشناسي و ساختار روی چون غشاهایی ساختارهای گزارشهایي در آنها دادهاند. انجام فازي را پلیمتیلمتاکریالت و پلییورتان استات سلولوز پلیسولفون نحوه بر را پليمري فيلم ضخامت و پلیمر غلظت اثر و كرده معرفی كردند. بررسی حفرهها تشکیل استات سلولوز برپایه نامتقارن غشای ]22[ همکاران و سلجوقي و فازي وارونگي روش به را 52000( g/mol مولکولی )وزن )CA( وزن با PVP افزودنی و آب ضدحالل NMP حالل از استفاده با شكلشناسي بررسی از پس و کرده تهیه g/mol مولکولی ساختار بر را افزودنی غلظت و انعقاد حمام دمای تغییر اثر غشا 3% تا 0 از PVP غلظت افزایش دریافتند آنها كردند. بررسی آن خالص آب تراوايي نیز و غشا مقطع سطح حفرههاي افزایش موجب حفرههاي کاهش موجب 6% تا 3% از PVP بیشتر افزایش و میشود در آنها میشود. خالص آب تراوايي آن پي در و غشا مقطع سطح افزودنی بهعنوان 400 Da مولکولی وزن با PEG از ]23[ دیگری کار نتايج كردند. بررسی را آمده بهدست ساختارهای و كرده استفاده حفرههاي تشکیل موجب 10% تا 0 از PEG غلظت افزایش داد نشان را خالص آب تراوايي موضوع این و شده غشا زیری الیه در بیشتر میدهد. افزایش از PES نامتقارن غشای ساخت برای ]24[ همکاران و Ahmed از منظور بدین کردند. استفاده استون و DMF حاللهای ترکیب آنها همچنین بردند. بهره آب ضدحالل و فازي وارونگي روشهاي موضوع این که کردند استفاده افزودنی بهعنوان )LiCl( کلرید لیتیم از داد. افزایش را غشا از خالص آب تراوايي قابلیت و PVP افزودنی و پلیمر غلظت اثر ]11-13[ همکاران و برزين کاربرد با غشا کارایی و شكلشناسي بر را انعقاد حمام شرایط تغییر نیز کراتینین و اسید اوریک اوره تراوايي آنها كردند. بررسي همودیالیز استاندارد روشهای به را سموم این غلظت و كرده بررسی را غشا از مشاهده همچنین كردند. معين پزشکی تشخیص آزمایشگاه در به غشا مقطع در کانالمانند ساختار PES غلظت افزایش با کردند PES غلظت بیشتر افزایش با میشود. تبدیل انگشتمانند ساختار دی آذر 5 شماره هشتم و بیست سال پلیمر تکنولوژی و علوم پژوهشی علمی مجله

4 انعقاد در توقف مرحله اعمال از استفاده با اترسولفون پلی پایه بر متقارن غشای همکاران و واحدی محمد موجب و یافته کاهش غشا در انگشتمانند حفرههای تعداد و اندازه از استفاده اين بر افزون میشود. بیشتری اسفنجمانند ساختار ایجاد و کانالمانند حفرههاي تعداد و اندازه افزایش موجب PVP افزودنی افزایش به موضوع اين شد. غشا آبدوستی نیز و شده انگشتمانند شد. داده نسبت PVP وجود دلیل به ضدحالل و حالل تبادل سرعت هب آب در انحاللپذیر حفرهزای پلیمر بهعنوان PVP شد اشاره همچنین بزرگتر و بیشتر انگشتمانند و کانالمانند منافذ با غشاهایی شکلگیری کانالمانند حالت از غشا ساختار PVP بیشتر افزایش با میشود. منجر اسفنجی ساختار وجود افزایش به ادامه در و یافت تغییر انگشتمانند به داده نسبت پلیمری محلول گرانروي افزایش به موضوع این شد. منجر میشود. ضدحالل و حالل تبادل سرعت کاهش موجب که شد حالل در CA از غشا تولید برای ]25[ همکاران و Reverchon بهعنوان ابربحرانی CO 2 از آن در و کرده کار مشابهی روش به استون CO 2 دمای و فشار پلیمر غلظت اثر سپس كردند. استفاده ضدحالل بررسی و تحلیل حاصل غشاهای شكلشناسي روی را ابربحرانی یا فشار افزایش با که CO 2 بيشتر چگالی كردند مشاهده آنها کردند. وارونگي فرایند CA کم غلظت با همراه میشود ایجاد دما کاهش میدهد. افزایش را غشا حفرههای اندازه و کرده تسریع را فازي را )PS( پلیسولفون برپایه متقارن غشای ]26[ همکاران و Temtem و مختلف حاللهای از استفاده با فازي وارونگي روش بهکارگیری با الزم تجهیزات نظر از که كردند تهیه ضدحالل عنوان به CO 2 گاز دشوار و پرهزینه حاضر پژوهش در رفته بهکار روش با مقایسه در كردند مشاهده غشا ساختار بر حالل نوع اثر بررسی در آنها است. مییابد. افزایش حالل مولکولی اندازه افزایش با خالص آب تراوايي روش به PEG افزودنی از استفاده با ]27 28[ همکاران و Li با فاز جدایي تلفیق یعنی حاضر پژوهش در شده استفاده مشابه موفق مایع فاز در ضدحالل در غوطهوری سپس و ضدحالل بخار مشاهده آنها شدند. متقارن ساختار با پلیاترسولفونی غشای تهیه به اندازه نيز و خالص آب تراوايي افزودنی این غلظت افزایش با کردند است. یافته افزایش شده ساخته غشاهای در حفرهها فرایندی مختلف پارامترهای اثر پیشبینی هدف حاضر پژوهش در ساختار مهندسی دیگر عبارت به یا نهایی غشای ساختار تغییر بر غشایی ساخت به پیچیده نهچندان روشی از بتوان آن در که غشاست بتوان غشا آن با تا یافت دست PES برپایه متقارن ساختار با تکالیه برای کرد. جداسازی سلول کشت محیط از را باکتری همچون ذراتی و PES برپایه پلیمری محلولهای از استفاده با هدف این به دستيابي نهایی انعقاد از پيش کنترل قابل توقف مرحله یک تعبیه و DMAc شد. حاصل متقارن تا نامتقارن از غشا ساختارهای انواع غشا تجربی مواد محصول g/mol مولکولی وزن با )PES( پلیاترسولفون استفاده غشا ساخت برای پایه پلیمر بهعنوان آلمان BASF شرکت تأمین رهآورد شرکت ساخت PVP K17 پلیوینیلپیرولیدون شد. خلوص با )DMAc( دیمتیلاستامید حالل افزودنی بهعنوان ایران بهعنوان مقطر آب و حالل بهعنوان کره DaeJung شرکت از 99/5% شد. استفاده ضدحالل دستگاهها VEGA 3 SBH\\ مدل )SEM( پويشي الکترونی میکروسکوپ از تصویربرداری برای چک جمهوری ساخت TESCAN, Brno برای دستساز مجموعه دو شد. استفاده نمونهها سطح و مقطع سطح فشار تعیین نيز و باکتری حذف آزمون انجام تراوایی اندازهگیری ساخت STM-20 مدل سنتام کشش آزمون دستگاه و حباب نقطه شد. گرفته بهكار نمونهها مکانیکی خواص بررسی براي ایران روشها غشا ساخت ریختهگری روش به پژوهش این در شده استفاده غشاهای منظور بدین شدند. تهیه فازي وارونگي روش و پلیمری محلولهای پلیمر از 15% و 12 وزنی غلظتهاي با پلیمری محلولهای ابتدا 12/5% و 10 7/5 5 غلظتهاي با افزودنی وجود مرحله در و PES روی 24 h بهمدت و شده تهیه DMAc حالل در PVP K17 از براي شده آماده محلولهای سپس شدند. داده قرار مغناطیسی همزن وجود تا شدند داده قرار خأل گرمخانه در 3 h بهمدت حبابزدايی ضایعه ایجاد و سوراخدارشدن باعث ریختهگری محلول در حباب از حباب بدون و شفاف همگن محلولی تهیه از پس نشود. غشا در 150 µm ضخامت با پلیمری فیلم از نازك و یكنواخت الیهای پلیمر زا دستی فیلمكش وسیله به مسطح کامال شیشهای صفحههاي روی شد. تهیه انگلستان ساخت Bird wide مدل استیل جنس شكل به شیشه سطح روی پلیمری محلول شکلدهی از پس ساخت و جامدكردن برای روش دو از یکنواخت و نازک فیلمي بهطور شده ریختهگری پلیمری فیلمهای از بخشی شد. استفاده غشا آب ضدحالل حاوی انعقاد حمام در زمانی تأخیر بدون و مستقیم ورود از پيش پلیمری فیلمهای از دیگری مجموعه گرفتند. قرار مقطر شرایط با محیطی در 20 min و 10 5 معین بهمدت انعقاد حمام به 1394 دی آذر 5 شماره هشتم و بیست سال پلیمر تکنولوژی و علوم پژوهشی علمی مجله 424

5 همکاران و واحدی محمد انعقاد در توقف مرحله اعمال از استفاده با اترسولفون پلی پایه بر متقارن غشای زمان این طیشدن از پس و گرفته قرار شده کنترل رطوبتی و دمایی کنترل و تعیین هدف با موضوع این شدند. انعقاد حمام وارد ماند و انعقاد فرایند اتمام از پس شد. انجام غشاها شكلشناسي ساختار دیگری محیط به غشاها این پلیمری صفحهای جامد غشاهای تشکیل هدف با و خارج آن از 24 h از پس و شده منتقل مقطر آب حاوی صافی کاغذ دو ميان 24 h بهمدت یک هر نمونهها خشکكردن ]29[. شدند نگهداری )SEM( پويشي الکترونی میکروسکوپ با شکلشناسی بررسی با تصویربرداری روش از شده ساخته غشاهای ساختار بررسی براي آزمون این انجام برای شد. استفاده پويشي الکترونی میکروسکوپ مایع نیتروژن حاوی ظرفی درون شده ساخته غشاهای از بخشي انبرک دو از استفاده با معین زمانی مدت گذشت از پس گرفت قرار بدون مقطع سطح و شده شکسته مایع نیتروژن درون مدنظر غشاهای نگهدارندههای روی غشاها مقطع سطح سپس شد. حاصل آن نقص از تصویربرداری طال پوششدهی از پس و گرفت قرار دستگاه ويژه قراردادن از پس نمونهها سطح بررسی برای شد. انجام مقطع سطح طال پوششدهی و دستگاه نگهدارندههای روی غشا سطح از بخشي شد. انجام مجزا بهطور سطح از تصویربرداری تخلخل تعیین )1( معادله از استفاده با و وزنسنجی روش به تخلخل اندازهگیری شد: انجام m 1 2 ε= )1( ρ w m A l غشا وزن m 2 )g( مرطوب حالت در غشا وزن m 1 معادله این در مؤثر سطح A )0/998 gcm -3 ( آب چگالی ρ w )g( خشک حالت در آزمون این انجام برای ]27[. )m( غشاست ضخامت l و m( 2 ( غشا کمک به و شده بریده 1 1 cm 2 ابعاد با قطعاتی غشایی نمونههای از خشک حالت در قطعه هر وزن 0/0001 g دقت با رقمی ترازوی در روز سه بهمدت مزبور قطعات بعد مرحله در شد. اندازهگیری در کامال نمونهها مدت این طی از پس شدند. داده قرار مقطر آب نیمهشفاف حالت به مات سفید از آنها رنگ و شده غوطهور آب صافی کاغذ با و شده خارج آب از مرطوب نمونههای سپس درآمد. وزن ترازو کمک به و خشک آنها پشت و سطح روی آب بهآرامی هر از قطعه سه روی آزمون این شد. اندازهگیری قطعه هر مرطوب شد. گزارش نتایج میانگین و انجام نمونه حباب نقطه فشار تعیین در موجود حفره بزرگترین قطر اندازهگیری براي حباب نقطه آزمون نقطه فشار و )r( حفره قطر رابطه آزمون این در شد. گرفته بهكار غشا میشود: تعریف )2( معادله طبق )P ( حباب 2γcos θ P = )2( r مایع تماس زاویه θ و آزمون مایع سطحی کشش γ معادله اين در بهعنوان مقطر آب از پژوهش این در ]30[. است جامد سطح و آزمون دستساز مجموعهاي از آزمون انجام برای شد. استفاده آزمون مایع روی آزمون این است. شده استفاده 1 شکل در موجود طرح با مطابق شد. گزارش نتایج میانگین و انجام نمونه هر از قطعه سه به نیتروژن گاز جریان میشود مشاهده 1 شكل در که همانطور از گاز فشار تدریجی افزایش با و شده متصل غشا نگهداری مخزن زمانی تا فشار تدریجی افزایش این میشود. اعمال غشا بر زیری سطح غشا روی مایع ستون درون پایدار حباب جریان اولین که مییابد ادامه فشار بهعنوان شده ثبت نیتروژن گاز فشار حالت این در شود. مشاهده )2( معادله در فشار این جایگزینی با میشود. گرفته درنظر حباب نقطه میشود. محاسبه غشا در موجود حفره بزرگترین قطر حفرهها متوسط شعاع تعیین اندازهگیری فیلتركردن سرعت روش به حفرهها متوسط شعاع معادله طبق r( m ( حفرهها متوسط شعاع روش این در شد. شد: محاسبه 3( )معادله Guerout-Elford-Ferry r m = ( ε η ) 8 lq ε.a. P )3( غشا تخلخل ε 10 8/9( 4- Pa.s ( آب گرانروي η معادله این در آب شار Q/A و آزمون عملکردی فشار P )m( غشا ضخامت l نیتروژن گاز کپسول قرارگیری محل غشا حباب. نقطه آزمون مجموعه کلی نماي 1- شکل مایع ستون اطمینان شیر دی آذر 5 شماره هشتم و بیست سال پلیمر تکنولوژی و علوم پژوهشی علمی مجله

6 انعقاد در توقف مرحله اعمال از استفاده با اترسولفون پلی پایه بر متقارن غشای همکاران و واحدی محمد ]28[. غشاست از عبوری خالص مکانیکی خواص بررسی کشش آزمون با شده تهیه غشایی نمونههای مکانیکی خواص انجام 25 C دمای در 10 mm/min کشش سرعت با آزمون این شد. از حاصل نتایج میانگین نمونه هر برای شده گزارش نتایج و شد است. نمونه آن از قطعه سه روی آزمون تکرار خالص آب تراوایی مقدار تعیین و تراوایی آزمون از استفاده با شده تهیه غشاهای عملکرد ارزیابی شد: انجام )4( معادله از غشا از تراوايي شار محاسبه Q PWP = A T )4( غشا مؤثر سطح A )L( عبوری خالص آب حجم Q معادله این در آزمون این انجام برای ]27[. است )h( عبوردهی زمان T و m( 2 ( با که شد استفاده بسته انتها غشایی سلول یک و تقطیر دوبار آب از آب شار مقدار 0/3 MPa فشار اعمال و نیتروژن گاز مخزن به اتصال طرح شد. محاسبه معین زمانی مدت در غشا از كرده عبور خالص است. شده داده نشان 2 شکل در مزبور غشایی سامانه باکتری حذف آزمون فرایند ذرات جداسازی در غشایی نمونههای عملكرد بررسی براي انجام آلوده سلول کشت محیط از باکتری حذف هدف با فیلتركردن از استفاده با خالص آب تراوایی آزمون با مشابه آزمون این شد. مدنظر غشاهای ابتدا شد. انجام 2( )شکل بسته انتها غشایی سامانه اتوکالو از استفاده با مجموعه کل و گرفته قرار غشایی سامانه درون نیتروژن گاز کپسول قرارگیری محل غشا شار. اندازهگیری مجموعه کلی نماي 2- شکل اطمینان شیر مایع ستون خروج محل غشا از کرده عبور مایع شد. سترون 20 min بهمدت 1/2 bar فشار و 121 C دمای در ستون در باکتری به آلوده سلول کشت محیط از 100 cm 3 سپس شد. انجام فیلتركردن فرایند نیتروژن گاز فشار اعمال با و ریخته مایع بعد مرحله در شد. جمعآوری سترون محفظههای در فرایند محصول انتقال 37 C دمای با انکوباتور به 48 h بهمدت سترون محفظههای فیلتركردن بدون باکتری به آلوده کشت محیط از 5 cm 3 مقدار یافت. به آلوده کشت محیط از 5 cm 3 مقدار و آزمون مثبت کنترل بهعنوان کنترل بهعنوان تجاری فیلتر از استفاده با فیلتركردن از پس باکتری انکوباتور به نمونهها ساير همراه و شد گرفته درنظر آزمون منفی شده فيلتر كشتهاي محيط در باکتری رشد و وجود یافتند. انتقال براي میشود. نمایان ظاهری رنگ تغییر شكل به 48 h مدت از پس با عکسبرداری از آنها رنگ تغییرنكردن یا تغییر ثبت و مشاهده شد. استفاده رقمي دوربین بحث و نتایج انعقاد روش به که PES از وزنی 15% و 12 غشاهای SEM تصاویر همانطور است. شده داده نشان 3 شکل در شدند تهیه تأخیر بدون ساختار میشود مشاهده 3 شکل در غشاها مقطع سطح تصاویر در که فشرده و نازک الیهای دارای که بوده نامتقارن آمده بهدست غشاهای متخلخل بخش است. آن زیری بخش در متخلخل بخشی و سطح در انتهای تا متراکم سطحی الیه زیر از که دارد کانالمانند حفرههای زیری و حالل سریع جابهجایی سبب به ساختار این است. یافته ادامه غشا غوطهوری دلیل به سریع فازي وارونگي دیگر بهعبارت و ضدحالل مقایسه از ]12[. است شده ایجاد ضدحالل در پلیمری فیلم مستقیم میشود مشاهده 3 -ب و 3 -الف شکلهای در مقطع سطح تصاویر نیز و ضخیمتر شده ایجاد کانالهای دیواره پلیمر غلظت افزایش با غلظت افزایش با همچنین است. شده کوتاهتر کانالها و حفرهها عمق میشود مشاهده غشا مقطع در بیشتری اسفنجمانند فضای پلیمر محلول غلظت افزایش که است آن موضوع این علت 3 -ب(. )شکل و حالل جابهجایی سرعت کندشدن باعث 15% به 12% از پلیمری و کوتاهتر کانالهای ایجاد آن حاصل که انعقادشده حمام در ضدحالل ساختار که آنجا از ]12[. است اسفنجیتر و ضخیمتر دیوارههای فشرده و نازک سطحی الیه دارای و نامتقارن آمده بهدست غشاهای تا برداری تصویر میشود مشاهده 3 شکل در که همانطور است نداد. نشان غشا سطح در را حفرهای برابر 5000 بزرگنمایی 1394 دی آذر 5 شماره هشتم و بیست سال پلیمر تکنولوژی و علوم پژوهشی علمی مجله 426

7 همکاران و واحدی محمد انعقاد در توقف مرحله اعمال از استفاده با اترسولفون پلی پایه بر متقارن غشای 1kX مقطع سطح 1kX مقطع سطح 5kX مقطع سطح 5kX مقطع سطح 1kX سطح 1kX سطح (ب) (الف) تهیه غشاهای سطح و بزرگنمایی دو در مقطع سطح تصاویر 3- شکل.PES 15% )ب( و PES 12% )الف( تأخیر: بدون انعقاد روش به شده غشا ساختار بر انعقاد مرحله در تأخیر اعمال اثر فرایند در تأخیر اعمال روش غشا شكلشناسي و ساختار تغییر هدف با تغییر با روش این در شد. طراحی دومرحلهای انعقاد و فازي وارونگي و كرده تغییر فازي وارونگي پدیده شرایط و سرعت انعقاد شرایط با نمونههایی منظور بدین شد. حاصل جدیدی ساختارهای آن پي در سه برای ریختهگری مرحله از پس PES از 15% و 12 غلظت دو هر 20% نسبی رطوبت و 45±2 C دمای در 20 min و 10 5 ماند زمان طیشدن از پس نمونهها شدند. داده قرار شده طراحی محفظه درون ضدحالل حمام درون و شده آورده بیرون مزبور محفظه از تأخیر زمان سطح و مقطع سطح از SEM تصاویر شدند. غوطهور مقطر آب حاوی و PES از 12% حاوی نمونههای برای 4 شکل در ترتیب به نمونهها این است. شده داده نشان PES %15 نمونههای برای 5 شکل در شکل 4 در غشاها مقطع سطح SEM تصاویر از که همانطور 10 min و 5 ماند زمانهای با نمونهها ساختار میشود مشاهده )%12 مشابه غلظت دارای غشای نمونه به نسبت اما است. نامتقارن 3( )شکل شد تهیه رطوبتدهی محفظه در توقف بدون که )PES افزایش با که میشود مشاهده کوچکتر ابعاد با موازی کانالهای دیوارهها ميان اسفنجی فضای و شده کوتاهتر کانالها این ماند زمان به کانالمانند ساختار از حفرهها ساختار درواقع است. یافته افزایش کندکردن از ناشی موضع این که است شده تبدیل انگشتمانند ساختار فرایند در ماند زمان اعمال با ضدحالل و حالل جابهجایی سرعت ماندگاری 20 min از حاصل نمونههای بررسی است. فازي وارونگي بیشتر خروج باعث تأخیر طوالنیتر مدت داد نشان توقف محیط در طرفی از و شده انعقاد حمام به ورود از پيش پلیمری محلول از حالل از ناشی اولیه حفرههای توقف محفظه در کافی رطوبت نبود علت به محیط ایجاد بدون غشا و است نشده ایجاد غشا در ضدحالل ورود است. شده تشکیل متراکم و شفاف نازک فیلمی شكل به متخلخل سطحی الیه تراکم دلیل به غشاها سطح از SEM تصایر بررسی در نشد. مشاهده حفرهای برابر 5000 بزرگنمایی تا حاوی نمونههای با 5 شکل در نمونهها مقطع سطح تصاویر مقایسه داد نشان 4( )شکل شدند تهیه مشابه عملیاتی شرایط با که PES از 12% و 12 غلظت دو هر با 10 min و 5 ماند زمانهای در شده تهیه نمونههای و کانالها دیواره ضخامت اما دارند نامتقارن ساختاری PES از 15% PES از 15% حاوی نمونههای در پلیمر غلظت افزایش دلیل به حفرهها ساختار داد نشان 5 شکل تصاویر بررسی همچنین است. شده بیشتر حفرههاي و بسته کانالهای به باز کانالهای از ماند زمان افزایش با غشا نيز و داده شکل تغییر اشکمانند حفرههاي به آن از پس و انگشتی نمونههای به نسبت بیشتری وسعت با اسفنجی ساختارهای افزایش 20 min ماند زمان در است. شده مشاهده 4( )شکل PES 12% حاوی مشابه ماند زمان و فرایندی شرایط با که PES 12% از متشکل نمونه مانند متراکم نامتخلخل ساختار با نازکی فیلم 4 -ج( )شکل بود شده ساخته 15% نمونههای ازسطح SEM تصایر بررسی است. شده ایجاد شفاف و بزرگنمایی تا 4( )شکل 12% نمونههای مشابه نیز 5( )شکل PES نداد. نشان سطح در را حفرهای برابر 5000 در ماند محیط دمای بعد مرحله در تأخیر شرایط در تغییر هدف با افزایش 70% مقدار تا نسبی رطوبت و شده داشته نگه ثابت 45±2 C زا 15% و 12 داراي نمونههای از آمده بهدست SEM تصاویر یافت. نشان 7 و 6 شکلهای در ترتیب به شرایط این در شده تهیه PES است. شده داده رطوبت افزایش با داد نشان 6 شکل در شده گزارش تصاویر بررسی رطوبتدهی محفظه در آب مولکولهای فراوانی نتیجه در و نسبی دی آذر 5 شماره هشتم و بیست سال پلیمر تکنولوژی و علوم پژوهشی علمی مجله

8 غشای متقارن بر پایه پلی اترسولفون با استفاده از اعمال مرحله توقف در انعقاد محمد واحدی و همکاران )الف( )ب( )ج( شکل 4- تصاویر سطح مقطع در دو بزرگنمایی و سطح غشاهای تشکیل شده از 12% PES با دمای 45±2 C و رطوبت نسبی 20% در محیط تأخیر در زمانهای ماند: )الف( 5 min )ب( 10 min و )ج( 20. min ذرات بخار آب بهطور گسترده در ميان زنجیرهای پلیمری پخش شده و بهعنوان هستهای برای ایجاد حفرهها نقش ايفا ميكند. اما در زمان تشکیل این حفرهها کمبودن غلظت پلیمر )12%( باعث کاهش سهم فاز غنی از پلیمر در فرایند وارونگي فازيی شده و در هر سه زمان ماند 10 5 و 20 min غشاهایی با ساختارهای بسیار متخلخل ایجاد شد که حفرههاي نسبتا بزرگی روی سطح آنها مشاهده شد. اين نمونهها با توجه به نداشتن استحکام کافی حتی در جابهجایی غشا برای کاربرد بهعنوان فیلتر مناسب نبودند. با توجه به تصاویر گزارش شده از نمونههای تشکیل شده از PES 15% در شکل 7 مشاهده میشود ساختار نمونهها نسبت به 428 مجله علمی پژوهشی علوم و تکنولوژی پلیمر سال بیست و هشتم شماره 5 آذر دی 1394

9 محمد واحدی و همکاران غشای متقارن بر پایه پلی اترسولفون با استفاده از اعمال مرحله توقف در انعقاد )الف( )ب( )ج( شکل 5- تصاویر سطح مقطع در دو بزرگنمایی و سطح غشاهای تشکیل شده از 15% PES با دمای 45±2 C و رطوبت نسبی 20% در محیط تأخیر در زمانهای ماند: )الف( 5 min )ب( 10 min و )ج( 20. min نمونههای با غلظت مشابه که در دمای 45±2 C و رطوبت نسبی 20% تهیه شدند )شکل 5( و نیز نمونههای داراي 12% از PES با شرایط مشابه )شکل 6( تغییر چشمگیری كرده است. در این حالت حفرههاي جدیدی در ساختار سطح مقطع غشا مشاهده شد که در این پژوهش حفرههاي النه زنبوریمانند )honeycomb-like( نامگذاری شدند. در این شرایط ساختار جدید النه زنبوریمانند در کل سطح مقطع غشا جایگزین ساختارهای کانالمانند شده و ساختار غشا به ساختاری متقارن تبدیل شده است. با توجه به افزایش رطوبت نسبی و فراوانی مولکولهای آب در محفظه رطوبتدهی ذرات بخار آب بهطور گسترده ميان زنجیرهای پلیمری وارد شده و بهعنوان هستههای 429 مجله علمی پژوهشی علوم و تکنولوژی پلیمر سال بیست و هشتم شماره 5 آذر دی 1394

10 انعقاد در توقف مرحله اعمال از استفاده با اترسولفون پلی پایه بر متقارن غشای همکاران و واحدی محمد 1kX مقطع سطح 1kX مقطع سطح 1kX مقطع سطح 1kX سطح 1kX سطح 1kX سطح )ج( )ب( )الف( زمانهای در تأخیر محیط در 70% نسبی رطوبت و 45±2 C دمای با PES %12 از شده تشکیل غشاهای سطح و مقطع سطح تصاویر 6- شکل.20 min )ج( و 10 min )ب( 5 min )الف( ماند: زا 12% داراي نمونههای با مقایسه در کردهاند. عمل حفرهها تشکیل و 15% به 12% از پلیمر غلظت افزایش به توجه با 6( )شکل PES و حالل جابهجایی از پس پلیمر از غنی فاز سهم افزایش نتیجه در تشکیل زنبوری النه شكل به منظمی و یکنواخت ساختار ضدحالل 7 شکل در نمونهها سطح SEM تصاویر به توجه با است. شده است. شده ظاهر نمونهها سطح روی حفره تعدادی شد مشاهده بستهای سلولهای و شده نازک بسیار سطحی متراکم الیه همچنین به تبدیل بازشدن صورت در که میشود مشاهده الیه این زیر در میشوند. سطحی حفرههاي مکانیکی خواص آمده بهدست ساختارهای دقیقتر بررسی براي در آن نتایج و شد بررسی کشش آزمون با شده ساخته نمونههای افزایش با کلی بهطور میشود ديده كه همانطور است. آمده 1 جدول افزایش نمونهها پارگی تا طول ازدیاد و کششی استحکام PES غلظت فاز بهعنوان پلیمر سهم افزایش به میتوان را موضوع این است. یافته دلیل به غشا مقطع حفرههاي مقدار کاهش و کشش برابر در مقاوم همکاران و Al Malek مشاهدات با که داد نسبت پلیمر غلظت افزایش در که PES غلظت دو هر حاوی نمونههای در دارد. مطابقت ]32[ استحکام ماند زمان افزایش با شدهاند ساخته 20% نسبی رطوبت به توجه با است. یافته کاهش پارگی تا طول ازدیاد و افزایش کششی ساختاری از غشا ساختار میشود مشاهده نمونهها این SEM تصاویر و اندازه و شده اسفتجیتر بهتدریج 3( )شکل باز و بزرگ کانالهای با نمونهها این ساختار است. یافته کاهش مقطع حفرههاي تعداد ماند زمان همچنین و دارد متراکم الیهای بنابراين است. نامتقارن 5(. و 4 )شکلهای میانجامد متراکم کامال فیلمی تشکیل به 20 min افزایش بهواسطه که نامتقارن نمونههای ساختار در تراکم افزایش و کششی استحکام افزایش موجب طرفی از است داده رخ ماند زمان کاهش نتیجه در و شکنندهتر رفتار بروز موجب دیگر سوی از که PES از 12% داراي نمونههای است. شده پارگی تا طول ازدیاد SEM تصاویر از که همانطور شدهاند تهیه 70% نسبی رطوبت در بسیار ساختارهای دلیل به میشد پیشبینی 6( )شکل آنها ساختار 1394 دی آذر 5 شماره هشتم و بیست سال پلیمر تکنولوژی و علوم پژوهشی علمی مجله 430

11 محمد واحدی و همکاران غشای متقارن بر پایه پلی اترسولفون با استفاده از اعمال مرحله توقف در انعقاد )الف( )ب( )ج( شکل 7- تصاویر سطح مقطع در دو بزرگنمایی و سطح غشاهای تشکیل شده از 15% PES با دمای 45±2 C و رطوبت نسبی 70% در محیط تأخیر در زمانهای ماند: )الف( 5 min )ب( 10 min و )ج( 20. min متخلخل با حفرههاي نسبتا بزرگ دارای کمترین استحکام کششی و ازدیاد طول تا پارگی نسبت به ساير نمونهها هستند. استحکام کششی نمونههای داراي 15% PES که در رطوبت نسبی 70% ساخته شدهاند نسبت به نمونههای مشابه تهیه شده در رطوبت نسبی 20% کم شده است زيرا با توجه به ایجاد ساختار متقارن النه زنبوری ضخامت الیه متراکم سطحی نسبت به نمونههای نامتقارن کاهش یافته است. همچنین مطابق با روند مشاهده شده برای سایر نمونهها استحکام کششی این غشاها نیز با افزایش زمان ماند افزایش یافته است. افزون بر اين غشاهای مزبور استحکام قابل قبولی برای حمل و نقل و استفاده براي فیلتركردن دارند. روند کاهش ازدیاد طول تا پارگی با 431 مجله علمی پژوهشی علوم و تکنولوژی پلیمر سال بیست و هشتم شماره 5 آذر دی 1394

12 انعقاد در توقف مرحله اعمال از استفاده با اترسولفون پلی پایه بر متقارن غشای همکاران و واحدی محمد افزودنی. وجود بدون PES از وزنی 15% و 12 غلظت با نمونههای از کشش آزمون نتایج 1- جدول )%( نسبی رطوبت )min( ماند زمان )MPa( کششی استحکام )%( پارگی تا طول ازدیاد )%( PES مقدار 21/1±4/5 4/74±0/ /4±3/7 18/9±0/6 5/87±0/06 6/11±0/ /6±0/5 21/1±4/5 64/72±0/41 4/74±0/ /3±0/2 3/6±0/8 2/73±0/09 3/00±0/ /1±0/9 2/87±0/ /5±8/7 6/11±0/ /5±2/6 31/5±0/7 6/84±0/22 10/58±0/ /2±0/1 48/5±8/7 74/83±2/89 6/11±0/ /3±1/4 23/5±3/8 5/11±0/32 5/38±0/ /3±0/5 6/54±0/56 20 نمونه در تنها میدهد رخ تراکم افزایش دلیل به که ماند زمان افزایش تعدادی وجود به را آن میتوان که شده نقض 5 min ماند زمان با داد. نسبت نمونه این سطح روی حفره )PVP( پلیوینیلپیرولیدون افزودنی اثر مختلف عوامل تغییر با شد مشاهده 7 تا 3 شکلهای در که همانطور )شکلهای فشرده سطحی الیه با همراه نامتقارن ساختارهای با غشا با سطحی الیه دارای متقارن ساختار با غشاهایی سمت به 5( تا 3 شده ساخته غشاهای تمام روي 7(. )شکل يافت تغيير کمتر ضخامت انجام 0/3 MPa فشار در خالص آب تراوایی آزمون قبل مراحل در عبوری شار فاقد متقارن غشاهای فشار این در داد نشان نتایج شد. اعمال بيشتري فشارهای باید آب شار به رسیدن برای و هستند سطحی حفرههاي ایجاد و داخلی ساختار تغییر براي بنابراين شود. غشای ساخت شرایط حفظ با متقارن ساختار دارای نمونههای در با 70%( نسبی رطوبت و 45±2 C دمای PES 15% )غلظت متقارن آمیزه در عملکردی فشار همان در خالص آب شار به دستیابی هدف و آبدوست عامل بهعنوان PVP K17 افزودنی از پلیمری محلولهای شد. استفاده 12/5% و 10 7/5 5 غلظت چهار در ]11-13[ حفرهزا در مزبور نمونههای سطح و مقطع سطح ساختار از SEM تصاویر است. شده داده نشان 8 شکل هر در PVP وجود با میشود مشاهده شکل این در که همانطور النه حفرههای و متقارن ساختار با غشاهایی آزمون مورد غلظت چهار نمونههای به نسبت بیشتری تراکم حفرهها این که شد حاصل زنبوری این در دارند. 7( )شکل PVP بدون اما مشابه شرایط با آمده بهدست محلول در حفرهزا و آبدوست افزودنی بهعنوان PVP وجود حالت توقف محفظه در موجود آب بخار مولکولهای جذب باعث پلیمری این که میشود پلیمری زنجیرهای از یکنواختی و گسترده بخش در و یکنواخت حفرههاي ایجاد فراوانی هستههای بهعنوان مولکولها هک نمونهها سطح از تصویربرداری میسازند. میسر را زنبوری النه به توجه با آمده بهدست ساختارهای در داد نشان آمده 8 شکل در نامتقارن حالت به نسبت سطحی متراکم الیه غشا ساختار متقارنبودن سطح روی حفرههايي پدیدارشدن موجب موضوع این و رفته بین از 1394 دی آذر 5 شماره هشتم و بیست سال پلیمر تکنولوژی و علوم پژوهشی علمی مجله 432

13 محمد واحدی و همکاران غشای متقارن بر پایه پلی اترسولفون با استفاده از اعمال مرحله توقف در انعقاد )الف( )ب( )ج( )د( شکل 8- تصاویر سطح مقطع در دو بزرگ نمایی و سطح غشاهای تشکیل شده از 15% PES با دمای 45±2 C و رطوبت نسبی 70% در محیط تأخیر با غلظتهای: )الف( 5% )ب( 7/5% )ج( 10% و )د( 12/5% از افزودنی.PVP K17 غشا شده است. از طرفی مشابه با نتایج کارهای گذشته برزين و همکاران در زمینه ساخت غشاهای نامتقارن پلیاترسولفونی با استفاده از افزودنی ]11-13[ PVP با توجه به آبدوستبودن PVP پس از خروج آن از فیلم پلیمری به حمام آب در زمان وارونگي فازي حفرههايي روی سطح غشا ایجاد شد. این خروج باعث ایجاد ارتباط داخلی ميان حفرههاي النه زنبوری و در پي آن موجب تراوايي بهتر آب خالص از غشا میشود. مشابه با روند ارزیابی نمونههای تهیه شده در مراحل قبل آزمون محاسبه مقدار شار آب خالص عبوری و نیز آزمون کشش براي ارزیابی خواص مکانیکی روی نمونههای حاوی افزودنی PVP نیز انجام شد. افزون بر اين آزمونهای تعیین تخلخل محاسبه شعاع متوسط حفرهها تعیین نقطه حباب براي شناسایی قطر بزرگترین حفره و آزمون حذف باکتری بهطور اختصاصي روی نمونههای تراوا انجام شد. نتایج اين آزمونها در جدول 2 و نیز شکل 9 نشان داده شده است. همانطور که در جدول 2 ديده ميشود در نمونههای غشایی تهیه شده با غلظت ثابت 15% از پلیمر پایه افزایش غلظت افزودنی PVP باعث افزایش تخلخل در این غشاها شده است. این موضوع به آن دلیل است که با افزایش غلظت PVP بهعنوان افزودنی آبدوست و حفرهزا در محلول پلیمری هستههای ایجاد حفره با مرکزیت PVP افزایش یافته و قابلیت حفرهزایی فیلم پلیمری بیشتر شده و درپي آن تخلخل در غشای حاصل نیز بیشتر شده است. با توجه به نتایج گزارش شده از آزمون فشار نقطه حباب و نیز تعیین شعاع متوسط حفرهها مشاهده میشود با افزایش غلظت افزودنی آبدوست ابعاد حفرهها اعم از قطر بزرگترین حفره اندازهگیری شده از فشار 433 مجله علمی پژوهشی علوم و تکنولوژی پلیمر سال بیست و هشتم شماره 5 آذر دی 1394

14 انعقاد در توقف مرحله اعمال از استفاده با اترسولفون پلی پایه بر متقارن غشای همکاران و واحدی محمد.PES 15% غشای در مختلف غلظتهای با PVP افزودنی حاوی نمونههای ارزیابی نتایج 2- جدول در افزودنی مقدار )%( غشا بزرگترین قطر )μm( حفره خالص آب شار )L/m 2 h( حفره متوسط شعاع )μm( کششی استحکام )MPa( تا طول ازدیاد )%( پارگی )%( تخلخل 91/0±7/0 8/93±0/21 0/0031±0/ /55 0/22±0/008 56±2 5 87/8±8/7 8/03±0/50 0/0061±0/ /39 0/25±0/004 58±3 7/5 85/7±3/4 7/53±0/01 0/0076±0/ /88 0/30±0/016 65± /3±3/0 6/77±0/71 0/0078±0/ /81 0/33±0/006 70±3 12/5 معادله از حاصل حفرهها متوسط شعاع اندازه نیز و حباب نقطه افزایش غشا از عبوری خالص آب شار و Guerout-Elford-Ferry غلظت افزایش با متناسب حفرهها ابعاد افزایش روند این است. یافته دارای نمونههای سطح از SEM تصاویر در شده مشاهده روند با PVP محاسبات که است آن اهمیت حائز نکته اما دارد. مطابقت افزودنی آب گرانروي مبنای بر Guerout-Elford-Ferry معادله از شده انجام خالص آب شار دادههاي و عملکردی فشار غشا ضخامت و تخلخل ساختار به آب( گرانروي )بهجز عوامل اين غشاست. از عبوری با که بوده وابسته آنها داخلی ارتباط و غشا عمق در مختلف الیههای نقطه آزمون دادههای همچنین است. متفاوت غشا بیرونی الیه ساختار تشکیل و غشا مقطع در مرتبط کانالهای از گاز عبور براساس حباب محقق ممکن کانال پهنترین مسیر از گاز حباب پایدار جریان اولین معادله از آمده بهدست دادههای از بزرگتر مشخص بهطور که شده SEM تصاویر به توجه با همچنین است. Guerout-Elford-Ferry بزرگتر حفرههاي برخی 8( )شکل افزودنی دارای غشاهای سطح )الف( )ب( )ج( )د( غلظتهای حاوی نمونههای از باکتری حذف آزمون نتایج 9- شکل و 12/5% )د( و 10% )ج( 7/5% )ب( 5% )الف( :PVP K17 مختلف انکوباتور. در ماندن 48 h از پس منفی و مثبت کنترلهای نیز این میشود. مشاهده حباب نقطه آزمون از حاصل دادههای به نسبت آزمون با غشا حفره بزرگترین شناسایی زيرا است امکانپذیر موضوع انجام غشا عرض در کاملی کانال مسیر از گاز عبور با حباب نقطه SEM تصاویر در بزرگتری حفره است ممکن که حالی در میشود. سطح در کاملی مرتبط کانال حفره این که شود مشاهده غشا سطح نشده مشخصهیابی حباب نقطه آزمون در بنابراين و نداشته غشا مقطع غلظت افزایش با كردند گزارش نیز ]27 28[ همکاران و Li است. اندازه نيز و خالص آب تراوايي آبدوست پلیمر بهعنوان PEG افزودنی این است. یافته افزایش PES برپایه شده ساخته غشاهای در حفرهها دارد. مطابقت حاضر پژوهش نتایج با موضوع غلظت افزایش با 2 جدول نتایج با مطابق شد گفته که همانطور است. شده بیشتر غشا از عبوری خالص آب شار PVP افزودنی داخلی ارتباط و پیوستگی بههم تخلخل افزایش دلیل به موضوع این رد حفرهزا عامل بهعنوان PVP غلظت افزایش از ناشی حفرهها در شده ارائه تخلخل آزمون از حاصل نتایج با که است پلیمری محلول ]11-13[ همکارن و برزين کارهای در شده دیده نتایج نیز و 2 جدول شده تهیه غشاهای ها آن مقالههاي در که تفاوت این با دارد مطابقت کامال غشاهایی حاضر پژوهش در اما داشتند نامتقارن ساختاری موجود نتایج مقایسه با شد. تهیه زنبوری النه ساختارهای با متقارن افزودنی حاوی نمونههای میشود مشاهده 2 و 1 جدولهاي در مشابه فرایندی شرایط با افزودنی فاقد نمونههای به نسبت PVP نتیجه این برخوردارند. بیشتری پارگی تا طول ازدیاد و استحکام از درون زنبوری النه حفرههاي داخلی ارتباط افزایش به میتوان را فاقد نمونه با مقایسه در PVP افزودنی از استفاده دلیل به غشا ]31[ همکاران و الرگانی امیری مطالعات با كه داد نسبت افزودنی حفرههاي ميان داخلی ارتباط افزایش میرسد بهنظر دارد. همخوانی تجمع کاهش و تنش بهتر انتقال باعث غشا درون زنبوری النه افزایش دلیل همین به و شده پلیمری زنجیرهای ميان در آن مشاهده نمونهها این در پارگی تا طول ازدیاد و کششی استحکام 1394 دی آذر 5 شماره هشتم و بیست سال پلیمر تکنولوژی و علوم پژوهشی علمی مجله 434

15 محمد واحدی و همکاران غشای متقارن بر پایه پلی اترسولفون با استفاده از اعمال مرحله توقف در انعقاد شده است. از سوی دیگر با مقایسه نمونههای حاوی غلظتهای مختلف PVP در غلظت ثابت 15% PES مشاهده شد افزایش غلظت افزودنی PVP موجب ازدیاد مقدار تخلخل و حفرههاي داخلی غشاها و نيز افزایش اندازه حفرههاي سطحی آنها شده است. درنتیجه این موضوع باعث کاهش استحکام کششی و ازدیاد طول تا پارگی نمونهها شده است که با مشاهدات امیری الرگانی و همکاران ]31[ و نیز Al Malek و همکاران ]32[ مطابقت دارد. کارایی نمونههای حاوی PVP در حذف باکتری با استفاده از نتایج آزمون فیلتركردن محیط کشت سلول آلوده بررسی شد )شکل 9(. همانطور که مشاهده میشود محصول فیلتركردن نمونههای غشایی تهیه شده با هر چهار غلظت PVP پس از گذشت 48 h استقرار در انکوباتورمانند نمونه فیلتر شده بهوسيله فیلتر تجاری )کنترل منفي( هیچ تغییر رنگی نداشتند که این موضوع نشانه حذف کامل باکتری از محیط کشت سلول آلوده و نبود آنها در محصول فیلتركردن غشاهاست. در حالي كه تغییر رنگ به نشانه رشد کامل باکتری در نمونه شاهد حاوی باکتری )کنترل مثبت( بهخوبی مشاهده میشود. بنابراين میتوان نتیجه گرفت غشاهای متقارن حاوی PVP تهیه شده در این پژوهش بهخوبی قابليت جداسازی باکتری از محیط کشت سلول را دارد. نتیجهگیری غوطهوری آن در حمام ضدحالل روشی رایج برای ساخت غشاهای متخلخل پلیمری بهویژه غشاهای پلیاترسولفونی است که اغلب ساختارهای بهدست آمده از این روش نامتقارن هستند. در پژوهش حاضر با بهکارگیری مرحله اضافی در این روش و استفاده از انعقاد دومرحلهای قابليت تهیه غشاهایی برپایه پلیاترسولفون با ساختار متقارن دارای حفرههاي النه زنبوریمانند ایجاد شد. همچنین بهکارگیری عامل حفرهزای PVP بهعنوان افزودنی آبدوست باعث ایجاد قابلیت زياد تراوايي آب خالص در غشاهای متقارن بهدست آمده شد. نتایج حاصل از آزمونهای اندازهگیری تخلخل و تراوایی روی نمونههای دارای شار عبوری آب خالص نشان داد افزایش غلظت افزودنی PVP از 5% تا 12/5% موجب افزایش تخلخل و ارتباط داخلی در ساختار متقارن غشا شده و در پي آن باعث افزایش مقدار شار عبوری آب خالص در این نمونهها شده است. نتایج آزمونهای نقطه حباب و اندازهگیری شعاع متوسط حفرهها و نیز مشاهده تصاویر SEM سطح نمونههای مزبور نشان داد با افزایش غلظت PVP قطر حفرهها تا کمتر از 0/4 µm افزایش یافته است. نتایج آزمون کشش از نمونههای حاوی افزودنی نشان داد با افزایش غلظت PVP استحکام و ازدیاد طول تا پارگی نمونهها کاهش یافته است. در نهایت با توجه به نتایج آزمون جداسازی باکتری مشخص شد نمونههای تراوای ساخته شده در این پژوهش قابليت جداسازی باکتری از محیط کشت سلول را دارند. روش معمول وارونگي فازي شامل ریختهگری محلول پلیمری و مراجع 1. Ho W.S.W. and Sirkar K.K., Membrane Handbook, Champan and Hall, New York, USA, Mulder M.H.V., Basic Principles of Membrane Technology, Kluwer Academic, Dordrecht, Netherlands, Cooper A.R., Polymeric Seperation Media, Plenum, New York, USA, Praneeth K., Moulik S., Vadthya P., Bhargava S.K., Tardio J., and Sridhar S., Performance Assessment and Hydrodynamic Analysis of a Submerged Membrane Bioreactor for Treating Dairy Industrial Effluent, J. Haz. Mat., 247, , Duan J., Pan Y., Pacheco F., Litwiller E., Lai Z., and Pinnau I., High-performance Polyamide Thin-Film-Nanocomposite Reverse Osmosis Membranes Containing Hydrophobic Zeolitic Imidazolate Framework-8, J. Membr. Sci., 476, , Guo R., Ma X., Hu C., and Jiang Z., Novel PVA Silica Nanocomposite Membrane for Pervaporative Dehydration of Ethylene Glycol Aqueous Solution, Polymer, 48, , Ranjbarzadeh-Dibazar A., Shokrollahi P., Barzin J., and Rahimi A., Lubricant Facilitated Thermo-Mechanical Stretching of PTFE and Morphology of the Resulting Membranes, J., Membr. Sci., 470, , Samtlebe M., Wagner N., Neve H., Heller K.J., Hinrichs J., and Atamer Z., Application of a Membrane Technology to Remove Bacteriophages from Whey, Int. Dairy J., 48, 38-45, Akbarian-Feizi L., Mehdipour-Ataei S., and Yeganeh H., Investigation on the Preparation of New Sulfonated Polyimide Fuel Cell Membranes in Organic and Ionic Liquid Media, Int. J. Polym. Mater. Polym. Biomater., 63, , Alavi S.A., Kargari A., Karimi M., Sanaeepur H., and Lariji S., Effects of Preparation Conditions on Morphology of Polyacry- 435 مجله علمی پژوهشی علوم و تکنولوژی پلیمر سال بیست و هشتم شماره 5 آذر دی 1394

16 غشای متقارن بر پایه پلی اترسولفون با استفاده از اعمال مرحله توقف در انعقاد محمد واحدی و همکاران lonitrile Micro/Ultrafiltration Membrane and Its Application in Protein and Fat Separation from Milk, Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian), 27, 63-78, Barzin J., Madaeni S., and Mirzadeh H., Effect of Preparation Conditions on Morphology and Performance of Hemodialysis Membranes Prepared from Polyether Sulfone and Polyvinyl Pyrrolidone, Iran. Polym. J., 14, , Barzin J., Madaeni S.S, Mirzadeh H., and Mehrabzadeh M., Effect of Polyvinylpyrrolidone on Morphology and Performance of Hemodialysis Membranes Prepared from Polyether Sulfone, J. Appl. Polym. Sci., 92, , Barzin J., Feng C., Khulbe K.C., Matsuura T., Madaeni S.S., and Mirzadeh H., Characterization of Heat Treated PES-PVP Hemodialysis Membrane by Ultrafilteration and Atomic Force Microscopy, J. Membr. Sci., 237, 77-85, Barzin J. and Sadatnia B., Theoretical Phase Diagram Calculation and Membrane Morphology Evaluation for Water/Solvent/ Polyethersulfone Systems, Polymer, 48, , Barzin J. and Sadatnia B., Correlation Between Macrovoid Formation and the Ternary Phase Diagram for Polyethersulfone Membranes Prepared from Two Nearly Similar Solvents, J. Membr. Sci., 325, 92-97, Zhao C., Xue J., Ran F., and Sun S., Modification of Polyethersulfone Membranes-A Review of Methods, Prog. Mater. Sci., 58, , Setford S.J., A Basic Introduction ro Separation Science, Rapra Technology LTD, Shawbury, UK, Zhang W., Zhu Y., Liu X., Wang D., Li J., Jiang L., Jiang L., and Jin J,. Salt-Induced Fabrication of Superhydrophilic and Underwater Superoleophobic PAA-g-PVDF Membranes for Effective Separation of Oil-in-Water Emulsions, Angew. Chem. Int. Ed., 53, , Termonia Y., Fundamentals of Polymer Coagulation, J. Polym. Sci., Polym. Phys., 33, , Stropnik C., Musil V., and Brumen M., Polymeric Membrane Formation by Wet-phase Separation, Turbidity and Shrinkage Phenomena as Evidence for the Elementary Processes, Polymer, 41, , Stropnik C., Germic L., and Zerjal B., Morphology Variety and Formation Mechanisms of Polymeric Membranes Prepared by Wet Phase Inversion, J. Appl. Polym. Sci., 61, , Saljoughi E. and Mohammadi T., Cellulose Acetate (CA)/Polyvinylpyrrolidone (PVP) Blend Asymmetric Membranes: Preparation, Morphology and Performance, Desalination, 249, , Saljoughi E., Amirilargani M., and Mohammadi T., Effect of PEG Additive and Coagulation Bath Temperature on the Morphology, Permeability and Thermal/Chemical Stability of Asymmetric CA Membranes, Desalination, 262, 72-78, Ahmed I., Idris A., and Che Pa N., Novel Method of Synthesizing Poly(ether sulfone) Membranes Containing Two Solvents and a Lithium Chloride Additive and Their Performance, J. Appl. Polym. Sci., 115, , Reverchon E. and Cardea S., Formation of Cellulose Acetate Membranes Using a Supercritical Fluid Assisted Process, J. Membr. Sci., 240, , Temtem M., Casimiro T, and Aguiar-Ricardo A., Solvent Power and Depressurization Rate Effects in the Formation of Polysulfone Membranes with CO 2 -Assisted Phase Inversion Method, J. Membr. Sci., 283, , Li J.F., Xu Z.L., Yang H., Feng C.P., and Shi J.H., Hydrophilic Microporous PES Membrane Prepared by PES/PEG/DMAc Casting Solutions, J. Appl. Polym. Sci., 107, , Li J.F., Xu Z.L., and Yang H., Microporouspolyethersulfone Membranes Prepared Under the Combined Precipitation Conditions with Non-solvent Additives, Polym. Adv. Technol., 19, , Vahedi M. and Barzin J., Preparation of Symmetric Flat-sheet Membrane based on Poly(ethersulfone), Morphology and Structure Study, MSc Thesis, Iran Polymer and Petrochemical Institute, September Baker R.W., Membrane Technology and Applications, 2nd ed., John Wiley and Sons, Chichester, UK, Amirilargani M., Saljoughi E., Mohammadi T., and Moghbeli M.R., Effects of Coagulation Bath Temperature and Polyvinylpyrrolidone Content on Flat Sheet Asymmetric Polyethersulfone Membranes, Polym. Eng. Sci., 50, , Al Malek S.A., Abu Seman M.N., Johnson D., and Hilal N., Formation and Characterization of Polyethersulfone Membranes Using Different Concentrations of Polyvinylpyrrolidone, Desalination, 288, 31-39, مجله علمی پژوهشی علوم و تکنولوژی پلیمر سال بیست و هشتم شماره 5 آذر دی 1394

تصاویر استریوگرافی.

تصاویر استریوگرافی. هب انم خدا تصاویر استریوگرافی تصویر استریوگرافی یک روش ترسیمی است که به وسیله آن ارتباط زاویه ای بین جهات و صفحات بلوری یک کریستال را در یک فضای دو بعدی )صفحه کاغذ( تعیین میکنند. کاربردها بررسی ناهمسانگردی

Διαβάστε περισσότερα

The effects of N-methylpyrrolidone (NMP) concentration in bore fluid and

The effects of N-methylpyrrolidone (NMP) concentration in bore fluid and Available in: http://jips.ippi.ac.ir Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian), Vol. 29, No. 6, 561-572 February- March 2017 ISSN: 1016-3255 Online ISSN: 2008-0883 The Effects of Bore Fluid Composition and

Διαβάστε περισσότερα

روش محاسبه ی توان منابع جریان و منابع ولتاژ

روش محاسبه ی توان منابع جریان و منابع ولتاژ روش محاسبه ی توان منابع جریان و منابع ولتاژ ابتدا شرح کامل محاسبه ی توان منابع جریان: برای محاسبه ی توان منابع جریان نخست باید ولتاژ این عناصر را بدست آوریم و سپس با استفاده از رابطه ی p = v. i توان این

Διαβάστε περισσότερα

آزمایش 8: تقویت کننده عملیاتی 2

آزمایش 8: تقویت کننده عملیاتی 2 آزمایش 8: تقویت کننده عملیاتی 2 1-8 -مقدمه 1 تقویت کننده عملیاتی (OpAmp) داراي دو یا چند طبقه تقویت کننده تفاضلی است که خروجی- هاي هر طبقه به وروديهاي طبقه دیگر متصل شده است. در انتهاي این تقویت کننده

Διαβάστε περισσότερα

محاسبه ی برآیند بردارها به روش تحلیلی

محاسبه ی برآیند بردارها به روش تحلیلی محاسبه ی برآیند بردارها به روش تحلیلی برای محاسبه ی برآیند بردارها به روش تحلیلی باید توانایی تجزیه ی یک بردار در دو راستا ( محور x ها و محور y ها ) را داشته باشیم. به بردارهای تجزیه شده در راستای محور

Διαβάστε περισσότερα

Polyacrylonitrile (PAN) micro/ultrafiltration membranes were prepared by phase

Polyacrylonitrile (PAN) micro/ultrafiltration membranes were prepared by phase Available in: http://jips.ippi.ac.ir Iranian Journal of Polymer Science and Technology Vol. 27, No. 1, 63-78 April - May 2014 ISSN: 1016-3255 Online ISSN: 2008-0883 Effects of Preparation Conditions on

Διαβάστε περισσότερα

بسمه تعالی «تمرین شماره یک»

بسمه تعالی «تمرین شماره یک» بسمه تعالی «تمرین شماره یک» شماره دانشجویی : نام و نام خانوادگی : نام استاد: دکتر آزاده شهیدیان ترمودینامیک 1 نام درس : ردیف 0.15 m 3 میباشد. در این حالت یک فنر یک دستگاه سیلندر-پیستون در ابتدا حاوي 0.17kg

Διαβάστε περισσότερα

ثابت. Clausius - Clapeyran 1

ثابت. Clausius - Clapeyran 1 جدول 15 فشار بخار چند مایع خالص در دمای 25 C فشار بخار در دمایC (atm) 25 نام مایع 0/7 دیاتیل اتر 0/3 برم 0/08 اتانول 0/03 آب دمای جوش یک مایع برابر است با دمایی که فشار بخار تعادلی آن مایع با فشار اتمسفر

Διαβάστε περισσότερα

آزمایش 1: پاسخ فرکانسی تقویتکننده امیتر مشترك

آزمایش 1: پاسخ فرکانسی تقویتکننده امیتر مشترك آزمایش : پاسخ فرکانسی تقویتکننده امیتر مشترك -- مقدمه هدف از این آزمایش بدست آوردن فرکانس قطع بالاي تقویتکننده امیتر مشترك بررسی عوامل تاثیرگذار و محدودکننده این پارامتر است. شکل - : مفهوم پهناي باند تقویت

Διαβάστε περισσότερα

ﯽﺳﻮﻃ ﺮﯿﺼﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﯽﺘﻌﻨﺻ هﺎﮕﺸﻧاد

ﯽﺳﻮﻃ ﺮﯿﺼﻧ ﻪﺟاﻮﺧ ﯽﺘﻌﻨﺻ هﺎﮕﺸﻧاد دانشگاه صنعتی خواجه نصیر طوسی دانشکده برق - گروه کنترل آزمایشگاه کنترل سیستمهای خطی گزارش کار نمونه تابستان 383 به نام خدا گزارش کار آزمایش اول عنوان آزمایش: آشنایی با نحوه پیاده سازی الکترونیکی فرایندها

Διαβάστε περισσότερα

مکانيک جامدات ارائه و تحليل روش مناسب جهت افزایش استحکام اتصاالت چسبي در حالت حجم چسب یکسان

مکانيک جامدات ارائه و تحليل روش مناسب جهت افزایش استحکام اتصاالت چسبي در حالت حجم چسب یکسان پائیز 2931/ سال ششم/ شماره ویژه دوم فصلنامه علمي پژوهشي مهندسي مکانيک جامدات فصلنامه علمي پژوهشي مهندسي مکانيک جامدات www.jsme.ir ارائه و تحليل روش مناسب جهت افزایش استحکام اتصاالت چسبي در حالت حجم چسب

Διαβάστε περισσότερα

Spacecraft thermal control handbook. Space mission analysis and design. Cubesat, Thermal control system

Spacecraft thermal control handbook. Space mission analysis and design. Cubesat, Thermal control system سیستم زیر حرارتی ماهواره سرفصل های مهم 1- منابع مطالعاتی 2- مقدمه ای بر انتقال حرارت و مکانیزم های آن 3- موازنه انرژی 4 -سیستم های کنترل دما در فضا 5- مدل سازی عددی حرارتی ماهواره 6- تست های مورد نیاز

Διαβάστε περισσότερα

مفاهیم ولتاژ افت ولتاژ و اختالف پتانسیل

مفاهیم ولتاژ افت ولتاژ و اختالف پتانسیل مفاهیم ولتاژ افت ولتاژ و اختالف پتانسیل شما باید بعد از مطالعه ی این جزوه با مفاهیم ولتاژ افت ولتاژ و اختالف پتانسیل کامال آشنا شوید. VA R VB به نظر شما افت ولتاژ مقاومت R چیست جواب: به مقدار عددی V A

Διαβάστε περισσότερα

Correlations between molecular microstructure and rheological parameters for

Correlations between molecular microstructure and rheological parameters for Available in: http://jips.ippi.ac.ir Iranian Journal of Polymer Science and Technology Vol. 28, No. 1, 27-38 April-ay 215 ISSN: 116-3255 Online ISSN: 28-883 Correlation Beteen icrostructure and Rheological

Διαβάστε περισσότερα

بسم اهلل الرحمن الرحیم آزمایشگاه فیزیک )2( shimiomd

بسم اهلل الرحمن الرحیم آزمایشگاه فیزیک )2( shimiomd بسم اهلل الرحمن الرحیم آزمایشگاه فیزیک )( shimiomd خواندن مقاومت ها. بررسی قانون اهم برای مدارهای متوالی. 3. بررسی قانون اهم برای مدارهای موازی بدست آوردن مقاومت مجهول توسط پل وتسون 4. بدست آوردن مقاومت

Διαβάστε περισσότερα

استفاده از روش زمان پرواز برای بررسی میزان تحرک الکترون و حفره در سلول خورشیدی

استفاده از روش زمان پرواز برای بررسی میزان تحرک الکترون و حفره در سلول خورشیدی استفاده از روش زمان پرواز برای بررسی میزان تحرک الکترون و حفره در سلول خورشیدی * فرامرز افشارطارمی بهاره رضایی تهران دانشگاه صنعتی امیرکبیر دانشکده مهندسی پلیمر و رنگ سال اول شماره 1 شماره پیاپی 1 بهار

Διαβάστε περισσότερα

1 ﺶﻳﺎﻣزآ ﻢﻫا نﻮﻧﺎﻗ ﻲﺳرﺮﺑ

1 ﺶﻳﺎﻣزآ ﻢﻫا نﻮﻧﺎﻗ ﻲﺳرﺮﺑ آزمايش 1 بررسي قانون اهم بررسي تجربي قانون اهم و مطالعه پارامترهاي مو ثر در مقاومت الكتريكي يك سيم فلزي تي وري آزمايش هر و دارند جسم فيزيكي داراي مقاومت الكتريكي است. اجسام فلزي پلاستيك تكه يك بدن انسان

Διαβάστε περισσότερα

هدف از این آزمایش آشنایی با رفتار فرکانسی مدارهاي مرتبه اول نحوه تأثیر مقادیر عناصر در این رفتار مشاهده پاسخ دامنه

هدف از این آزمایش آشنایی با رفتار فرکانسی مدارهاي مرتبه اول نحوه تأثیر مقادیر عناصر در این رفتار مشاهده پاسخ دامنه آزما ی ش شش م: پا س خ فرکا نس ی مدا رات مرتبه اول هدف از این آزمایش آشنایی با رفتار فرکانسی مدارهاي مرتبه اول نحوه تأثیر مقادیر عناصر در این رفتار مشاهده پاسخ دامنه و پاسخ فاز بررسی رفتار فیلتري آنها بدست

Διαβάστε περισσότερα

نکنید... بخوانید خالء علمی خود را پر کنید و دانش خودتان را ارائه دهید.

نکنید... بخوانید خالء علمی خود را پر کنید و دانش خودتان را ارائه دهید. گزارش کار آزمایشگاه صنعتی... مکانیک سیاالت ( رینولدز افت فشار ) دانشجویان : فردین احمدی محمد جاللی سعید شادخواطر شاهین غالمی گروه یکشنبه ساعت 2::0 الی رینولدز هدف : بررسی نوع حرکت سیال تئوری : یکی از انواع

Διαβάστε περισσότερα

تئوری جامع ماشین بخش سوم جهت سادگی بحث یک ماشین سنکرون دو قطبی از نوع قطب برجسته مطالعه میشود.

تئوری جامع ماشین بخش سوم جهت سادگی بحث یک ماشین سنکرون دو قطبی از نوع قطب برجسته مطالعه میشود. مفاهیم اصلی جهت آنالیز ماشین های الکتریکی سه فاز محاسبه اندوکتانس سیمپیچیها و معادالت ولتاژ ماشین الف ) ماشین سنکرون جهت سادگی بحث یک ماشین سنکرون دو قطبی از نوع قطب برجسته مطالعه میشود. در حال حاضر از

Διαβάστε περισσότερα

آزمون مقایسه میانگین های دو جامعه )نمونه های بزرگ(

آزمون مقایسه میانگین های دو جامعه )نمونه های بزرگ( آزمون مقایسه میانگین های دو جامعه )نمونه های بزرگ( فرض کنید جمعیت یک دارای میانگین و انحراف معیار اندازه µ و انحراف معیار σ باشد و جمعیت 2 دارای میانگین µ2 σ2 باشند نمونه های تصادفی مستقل از این دو جامعه

Διαβάστε περισσότερα

Angle Resolved Photoemission Spectroscopy (ARPES)

Angle Resolved Photoemission Spectroscopy (ARPES) Angle Resolved Photoemission Spectroscopy (ARPES) روش ARPES روشی است تجربی که برای تعیین ساختار الکترونی مواد به کار می رود. این روش بر پایه اثر فوتوالکتریک است که توسط هرتز کشف شد: الکترونها می توانند

Διαβάστε περισσότερα

فعالیت = ) ( )10 6 ( 8 = )-4( 3 * )-5( 3 = ) ( ) ( )-36( = m n m+ m n. m m m. m n mn

فعالیت = ) ( )10 6 ( 8 = )-4( 3 * )-5( 3 = ) ( ) ( )-36( = m n m+ m n. m m m. m n mn درس»ریشه ام و توان گویا«تاکنون با مفهوم توان های صحیح اعداد و چگونگی کاربرد آنها در ریشه گیری دوم و سوم اعداد آشنا شده اید. فعالیت زیر به شما کمک می کند تا ضمن مرور آنچه تاکنون در خصوص اعداد توان دار و

Διαβάστε περισσότερα

Nowadays, making use of additive manufacturing (AM) processes such as fused

Nowadays, making use of additive manufacturing (AM) processes such as fused Available in: http://jips.ippi.ac.ir Iran. J. Polym. Sci. Technol. (Persian), Vol. 30, No. 2, 115-126 June-July 2017 ISSN: 1016-3255 Online ISSN: 2008-0883 DOI: 10.22063/jipst.2017.1481 Optimization of

Διαβάστε περισσότερα

نیرو و تنش برشی فصل هشتم بخش دوم - مقاومت مصالح PROBLEMS. t As another example of single shear, τconsider avg

نیرو و تنش برشی فصل هشتم بخش دوم - مقاومت مصالح PROBLEMS. t As another example of single shear, τconsider avg نیرو فصل هشتم و تنش برشی c0st r essndst r ai ni nt r oduct i ontoesi gn. qxd 9/30/10 3: 15 M age 53 بخش دوم - مقاومت مصالح. 6.4 iesign.qxd 9/30/10 9/30/10 3: 153:15 M age M age 53 53. 6.5.. 3. 6.1. 6.

Διαβάστε περισσότερα

راهنمای کاربری موتور بنزینی )سیکل اتو(

راهنمای کاربری موتور بنزینی )سیکل اتو( راهنمای کاربری موتور بنزینی )سیکل اتو( هدف آزمایش : شناخت و بررسی عملکرد موتور بنزینی تئوری آزمایش: موتورهای احتراق داخلی امروزه به طور وسیع برای ایجاد قدرت بکار می روند. ژنراتورهای کوچک پمپ های مخلوط

Διαβάστε περισσότερα

شده و دستیابی به شرایط بهینه پایداری

شده و دستیابی به شرایط بهینه پایداری دوره 8 شماره بهار 95 صفحه 7 تا 0 Vol. 8, No., Spring 06, pp. 7-0 نشریه علمی پژوهشی امیرکبیر - مهندسی مکانیک AmirKabir Jounrnal of Science & Research Mechanical Engineering (ASJR-ME) بررسی تجربی پایداری

Διαβάστε περισσότερα

فصل چهارم : مولتی ویبراتورهای ترانزیستوری مقدمه: فیدبک مثبت

فصل چهارم : مولتی ویبراتورهای ترانزیستوری مقدمه: فیدبک مثبت فصل چهارم : مولتی ویبراتورهای ترانزیستوری مقدمه: فیدبک مثبت در تقویت کننده ها از فیدبک منفی استفاده می نمودیم تا بهره خیلی باال نرفته و سیستم پایدار بماند ولی در فیدبک مثبت هدف فقط باال بردن بهره است در

Διαβάστε περισσότερα

بهینه سازی ترکیب نانوساختار کربنی به عنوان زیر الیه در رشد الکتروکاتالیست های کبالت

بهینه سازی ترکیب نانوساختار کربنی به عنوان زیر الیه در رشد الکتروکاتالیست های کبالت بهینه سازی ترکیب نانوساختار کربنی به عنوان زیر الیه در رشد الکتروکاتالیست های کبالت محمد پوررضا 1 نعیمه ناصری 1 شهناز قاسمی 2 1 دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف تهران ایران 2 پژوهشکده آب و انرژی دانشگاه

Διαβάστε περισσότερα

مثال( مساله الپالس در ناحیه داده شده را حل کنید. u(x,0)=f(x) f(x) حل: به کمک جداسازی متغیرها: ثابت = k. u(x,y)=x(x)y(y) X"Y=-XY" X" X" kx = 0

مثال( مساله الپالس در ناحیه داده شده را حل کنید. u(x,0)=f(x) f(x) حل: به کمک جداسازی متغیرها: ثابت = k. u(x,y)=x(x)y(y) XY=-XY X X kx = 0 مثال( مساله الپالس در ناحیه داده شده را حل کنید. (,)=() > > < π () حل: به کمک جداسازی متغیرها: + = (,)=X()Y() X"Y=-XY" X" = Y" ثابت = k X Y X" kx = { Y" + ky = X() =, X(π) = X" kx = { X() = X(π) = معادله

Διαβάστε περισσότερα

تحلیل فرسایش ابزار در ماشینکاري فولاد

تحلیل فرسایش ابزار در ماشینکاري فولاد 77 ST-37 نشریه تخصصی مکانیک کاربردي دوره شماره 1 اسفندماه 1390 از صفحه 77 تا 85 تحلیل فرسایش ابزار در ماشینکاري فولاد 2 چکیده 3 2 1* رمضانعلی مهدوي نژاد محمد خواجه افضلی و عنایت االله دزیانی 1 دانشیار

Διαβάστε περισσότερα

جلسه ی ۱۰: الگوریتم مرتب سازی سریع

جلسه ی ۱۰: الگوریتم مرتب سازی سریع دانشکده ی علوم ریاضی داده ساختارها و الگوریتم ها ۸ مهر ۹ جلسه ی ۱۰: الگوریتم مرتب سازی سریع مدر س: دکتر شهرام خزاي ی نگارنده: محمد امین ادر یسی و سینا منصور لکورج ۱ شرح الگور یتم الگوریتم مرتب سازی سریع

Διαβάστε περισσότερα

تا 33 صفحه 1394 زمستان 2 شماره 47 دوره Vol. 47, No. 2, Winter 2015, pp (Mechanical Engineering) (ASJR-ME)

تا 33 صفحه 1394 زمستان 2 شماره 47 دوره Vol. 47, No. 2, Winter 2015, pp (Mechanical Engineering) (ASJR-ME) 42 تا 33 صفحه 394 زمستان 2 شماره 47 دوره Vol. 47, No. 2, Winter 20, pp. 33-42 مکانیک( )مهندسی امیرکبیر پژوهشی علمی نشریه AmirKabir Jounrnal of Science & Research (Mechanical Engineering) (ASJR-ME) انحنای

Διαβάστε περισσότερα

در اين آزمايش ابتدا راهاندازي موتور القايي روتور سيمپيچي شده سه فاز با مقاومتهاي روتور مختلف صورت گرفته و س سپ مشخصه گشتاور سرعت آن رسم ميشود.

در اين آزمايش ابتدا راهاندازي موتور القايي روتور سيمپيچي شده سه فاز با مقاومتهاي روتور مختلف صورت گرفته و س سپ مشخصه گشتاور سرعت آن رسم ميشود. ك ي آزمايش 7 : راهاندازي و مشخصه خروجي موتور القايي روتور سيمپيچيشده آزمايش 7: راهاندازي و مشخصه خروجي موتور القايي با روتور سيمپيچي شده 1-7 هدف آزمايش در اين آزمايش ابتدا راهاندازي موتور القايي روتور

Διαβάστε περισσότερα

بخش غیرآهنی. هدف: ارتقاي خواص ابرکشسانی آلياژ Ni Ti مقدمه

بخش غیرآهنی. هدف: ارتقاي خواص ابرکشسانی آلياژ Ni Ti مقدمه بخش غیرآهنی هدف: ارتقاي خواص ابرکشسانی آلياژ Ni Ti مقدمه رفتار شبه کشسان )Pseudoelasticity( که به طور معمول ابرکشسان )superelasticity( ناميده می شود رفتار برگشت پذیر کشسان ماده در برابر تنش اعمالی است

Διαβάστε περισσότερα

ارزیابی پاسخ لرزهای درههای آبرفتی نیمسینوسی با توجه به خصوصیات مصالح آبرفتی

ارزیابی پاسخ لرزهای درههای آبرفتی نیمسینوسی با توجه به خصوصیات مصالح آبرفتی ارزیابی پاسخ لرزهای درههای آبرفتی نیمسینوسی با توجه به خصوصیات مصالح آبرفتی دانا امینی بانه 1 * بهروز گتمیری 2 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران ژئوتکنیک - دانشگاه تهران 2- استاد دانشکده مهندسی عمران

Διαβάστε περισσότερα

2. β Factor. 1. Redundant

2. β Factor. 1. Redundant دوم قسمت نگارش مرتضوی محمد سید مهندس آباد نجف واحد نخبگان و جوان پژوهشگران باشگاه ایران آباد نجف اسالمی آزاد دانشگاه افزونه سامانههای اطمینان قابلیت کليدي: واژههاي فاکتور بتا روش خرابی مشترک علت علت نرخ

Διαβάστε περισσότερα

تحلیل مدار به روش جریان حلقه

تحلیل مدار به روش جریان حلقه تحلیل مدار به روش جریان حلقه برای حل مدار به روش جریان حلقه باید مراحل زیر را طی کنیم: مرحله ی 1: مدار را تا حد امکان ساده می کنیم)مراقب باشید شاخه هایی را که ترکیب می کنید مورد سوال مسئله نباشد که در

Διαβάστε περισσότερα

یونیزاسیون اشعهX مقدار مو ثر یونی را = تعریف میکنیم و ظرفیت مو ثر یونی نسبت مقدار مو ثر یونی به زمان تابش هدف آزمایش: مقدمه:

یونیزاسیون اشعهX مقدار مو ثر یونی را = تعریف میکنیم و ظرفیت مو ثر یونی نسبت مقدار مو ثر یونی به زمان تابش هدف آزمایش: مقدمه: ر 1 یونیزاسیون اشعهX هدف آزمایش: تعیین مقدار ظرفیت مو ثر یونی هوا تحقیق بستگی جریان یونیزاسیون به جریان فیلامان و ولتاژ آند لامپ اشعه x مقدمه: اشعه x موج الکترومغناطیسی پر قدرت با محدوده انرژي چند تا چند

Διαβάστε περισσότερα

زمین شناسی ساختاری.فصل پنجم.محاسبه ضخامت و عمق الیه

زمین شناسی ساختاری.فصل پنجم.محاسبه ضخامت و عمق الیه پن ج م فص ل محاسبه ضخامت و عم ق الهی زمین شناسی ساختاری.کارشناسی زمین شناسی.بخش زمین شناسی دانشکده علوم.دانشگاه شهید باهنر کرمان.استاد درس:دکتر شهرام شفیعی بافتی 1 تعاریف ضخامت - فاصله عمودی بین دو صفحه

Διαβάστε περισσότερα

مطالعه تجربی بر انجماد سریع با استفاده از تکنیک جدید فراصوت

مطالعه تجربی بر انجماد سریع با استفاده از تکنیک جدید فراصوت مطالعه تجربی بر انجماد سریع با استفاده از تکنیک جدید فراصوت ایمان باقرپور دانشگاه آزاد اسالمی واحد سروستان باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان سروستان ایران bagherpour.put@gmail.com چکیده: نرخ انجماد یکی از

Διαβάστε περισσότερα

مطالعه نظری تشکیل کمپلکسهای فلزی از لیگاند N -فنیل آزا- 15 -کرون 5 -اتر

مطالعه نظری تشکیل کمپلکسهای فلزی از لیگاند N -فنیل آزا- 15 -کرون 5 -اتر وΔ 5:11 )1314( 17-23 Journal of Quantum Chemistry and Spectroscopy (JQCS) مطالعه نظری تشکیل کمپلکسهای فلزی از لیگاند N -فنیل آزا- 15 -کرون 5 -اتر 2 عبدالرضا نکوئی *1 رقیه قجری 0 شیراز دانشگاه صنعتی شیراز

Διαβάστε περισσότερα

مدار معادل تونن و نورتن

مدار معادل تونن و نورتن مدار معادل تونن و نورتن در تمامی دستگاه های صوتی و تصویری اگرچه قطعات الکتریکی زیادی استفاده می شود ( مانند مقاومت سلف خازن دیود ترانزیستور IC ترانس و دهها قطعه ی دیگر...( اما هدف از طراحی چنین مداراتی

Διαβάστε περισσότερα

جلسه 3 ابتدا نکته اي در مورد عمل توابع بر روي ماتریس ها گفته می شود و در ادامه ي این جلسه اصول مکانیک کوانتمی بیان. d 1. i=0. i=0. λ 2 i v i v i.

جلسه 3 ابتدا نکته اي در مورد عمل توابع بر روي ماتریس ها گفته می شود و در ادامه ي این جلسه اصول مکانیک کوانتمی بیان. d 1. i=0. i=0. λ 2 i v i v i. محاسبات کوانتمی (671) ترم بهار 1390-1391 مدرس: سلمان ابوالفتح بیگی نویسنده: محمد جواد داوري جلسه 3 می شود. ابتدا نکته اي در مورد عمل توابع بر روي ماتریس ها گفته می شود و در ادامه ي این جلسه اصول مکانیک

Διαβάστε περισσότερα

بدست میآيد وصل شدهاست. سیمپیچ ثانويه با N 2 دور تا زمانی که کلید

بدست میآيد وصل شدهاست. سیمپیچ ثانويه با N 2 دور تا زمانی که کلید آزمايش 9 ترانسفورماتور بررسی تجربی ترانسفورماتور و مقايسه با يك ترانسفورماتور ايدهآل تئوری آزمايش توان متوسط در مدار جريان متناوب برابر است با: P av = ε rms i rms cos φ که ε rms جذر میانگین مربعی ε و i

Διαβάστε περισσότερα

مبانی آمادهسازی نمونه در دستگاه میکروسکوپ الکترونی روبشی )SEM(

مبانی آمادهسازی نمونه در دستگاه میکروسکوپ الکترونی روبشی )SEM( مبانی آمادهسازی نمونه در دستگاه میکروسکوپ الکترونی روبشی )SEM( 3 2 1 مریم علیزاده ذوالبین سمانه غفرانی علی الماسی مهندسی مواد متالورژی- پژوهشگاه مواد و انرژی مهندسی مواد سرامیک پژوهشگاه مواد و انرژی -1-2

Διαβάστε περισσότερα

الکترونیکی: پست پورمظفری

الکترونیکی: پست پورمظفری 95/08/06 مقاله: دریافت تاریخ 95/11/20 مقاله: پذیرش تاریخ پایین مصرفی توان با به 2 5 و به 2 4 کمپرسورهای طراحی * گوابر داداشی مرتضی ايران تهران- امیرکبیر صنعتی دانشگاه اطالعات فناوری و کامپیوتر مهندسی دانشکده

Διαβάστε περισσότερα

تخصصی. ساسان 1 قرایلو داود مقدمه.

تخصصی. ساسان 1 قرایلو داود مقدمه. 8 پیاپی شماره 1393 زمستان 4 شماره دوم سال مقاالت 14 مقدمه ایران آزمایشگاهی دانش ابعاد در ذرات اندازه توزیع تعیین تفرق دستگاه از استفاده با نانو پویا نور چکیده ابعاد توزیع تعیین برای مناسب روشهای از یکی

Διαβάστε περισσότερα

يدﻻﻮﻓ ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ ﯽﺸﻤﺧ يﺎﻬﺑﺎﻗ ه يا زﺮﻟ رﺎﺘﻓر ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻞﯿﻠﺤﺗ يﺮﯿﻤﺧ ﻞﺼﻔﻣ يﺎﻬﯿﮔﮋﯾو ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

يدﻻﻮﻓ ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ ﯽﺸﻤﺧ يﺎﻬﺑﺎﻗ ه يا زﺮﻟ رﺎﺘﻓر ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻞﯿﻠﺤﺗ يﺮﯿﻤﺧ ﻞﺼﻔﻣ يﺎﻬﯿﮔﮋﯾو ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ تحلیل حساسیت رفتار لرزهاي قابهاي خمشی معمولی فولادي نسبت به ویژگیهاي مفصل خمیري مجید محمدي استادیار پژوهشکده مهندسی سازه پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله سیده سمانه میرکاظمی دانشجوي کارشناسی

Διαβάστε περισσότερα

رسوب سختی آلیاژهای آلومینیوم: تاريخچه : فرآیند رسوب سختی )پیرسختی( در سال 6091 بوسیله آلمانی کشف گردید.

رسوب سختی آلیاژهای آلومینیوم: تاريخچه : فرآیند رسوب سختی )پیرسختی( در سال 6091 بوسیله آلمانی کشف گردید. رسوب سختی آلیاژهای آلومینیوم تاريخچه فرآیند رسوب سختی )پیرسختی( در سال 6091 بوسیله Dr.A.Wilm آلمانی کشف گردید. دکتر Wilm یک آلیاژ 4 درصد مس و 9/5 درصد منیزیم را حرارت داده و پس از آن به سرعت سرد نمود و

Διαβάστε περισσότερα

اثر تقویتکنندهی نانولولههای کربنی بر خواص آلیاژ آلومینیم روش ریختهگری نیمهجامد

اثر تقویتکنندهی نانولولههای کربنی بر خواص آلیاژ آلومینیم روش ریختهگری نیمهجامد هب انم خدا اثر تقویتکنندهی نانولولههای کربنی بر خواص آلیاژ آلومینیم A319 تولیدی به روش ریختهگری نیمهجامد رسول کریمی علی حبیباله زاده محمد تجلی چکیده در این پژوهش نانوکامپوزیت آلیاژ آلومینیم A319 با تقویت

Διαβάστε περισσότερα

مقایسه عملکرد روش RCMT براي ارزیابی سریع مقاومت بتن در برابر نفوذ یون کلر با روشهاي RCPT و مقاومت الکتریکی

مقایسه عملکرد روش RCMT براي ارزیابی سریع مقاومت بتن در برابر نفوذ یون کلر با روشهاي RCPT و مقاومت الکتریکی یادداشت تحقیقاتی: مجله علمی- پژوهشی «عمران مدرس» دوره دوازدهم شماره 3 پاییز 1391 مقایسه عملکرد روش براي ارزیابی سریع مقاومت بتن در برابر نفوذ یون کلر با روشهاي و مقاومت الکتریکی 2 *1 علیرضا باقري حامد

Διαβάστε περισσότερα

جریان نامی...

جریان نامی... مقاومت نقطه نوترال (NGR) مشخصات فنی فهرست مطالب 5 5... معرفی کلی... مشخصات... 1-2- ولتاژ سیستم... 2-2- ولتاژ نامی... -2- جریان نامی... -2- مقدار مقاومت -5-2 زمان... -2- جریان پیوسته... 7-2- ضریب دماي مقاومت...

Διαβάστε περισσότερα

Part 4, Ind. Chem. (II) فصل سوم: عملیات تقطیر

Part 4, Ind. Chem. (II) فصل سوم: عملیات تقطیر Part 4, Ind. Chem. (II) فصل سوم: عملیات تقطیر عملیات تعادل مرحلهای: برای انجام انتقال جرم نباید جریانهای ورودی به هر مرحله در تعادل با یکدیگر باشند زیرا انحراف از شرایط تعادلی است که نیرو محرکه برای انتقال

Διαβάστε περισσότερα

آزمایش ۱ اندازه گیری مقاومت سیم پیچ های ترانسفورماتور تک فاز

آزمایش ۱ اندازه گیری مقاومت سیم پیچ های ترانسفورماتور تک فاز گزارش آزمایشگاه ماشینهای الکتریکی ۲ آزمایش ۱ اندازه گیری مقاومت سیم پیچ های ترانسفورماتور تک فاز شرح آزمایش ماژول تغذیه را با قرار دادن Breaker Circuit بر روی on روشن کنید با تغییر دستگیره ماژول منبع تغذیه

Διαβάστε περισσότερα

بخش 3: تحلیل کمی و کیفی دادههای XRD نویسندگان: علی انصاری فرزاد حسینی نسب مقدمه:

بخش 3: تحلیل کمی و کیفی دادههای XRD نویسندگان: علی انصاری فرزاد حسینی نسب مقدمه: بخش 3: تحلیل کمی و کیفی دادههای XRD نویسندگان: علی انصاری فرزاد حسینی نسب مقدمه: میتوان گفت مهمترین بخش از آشنایی با XRD تحلیل دادههایی است که در مورد مواد مختلف از طریق این روش به دست میآیند. روشهایی

Διαβάστε περισσότερα

مقدمه الف) مبدلهای AC/DC ب) مبدلهای DC/AC ج) مبدلهای AC/AC د) چاپرها. (Rectifiers) (Inverters) (Converters) (Choppers) Version 1.0

مقدمه الف) مبدلهای AC/DC ب) مبدلهای DC/AC ج) مبدلهای AC/AC د) چاپرها. (Rectifiers) (Inverters) (Converters) (Choppers) Version 1.0 چرا خازن مقدمه اغلب دستگاهها و مصرفکنندگان الکتریکی برای انجام کار مفید نیازمند مقداری توان راکتیو برای مهیا کردن شرایط لازم برای انجام کار میباشند. به عنوان مثال موتورهای الکتریکی AC برای تبدیل انرژی

Διαβάστε περισσότερα

آنالیز تأثیر رسانش حرارتی دیوارههای محفظه بر انتقال حرارت جابجایی طبیعی همبسته در یک محفظه مربعی پر شده از یک ماده متخلخل در حالت عدم تعادل حرارتی

آنالیز تأثیر رسانش حرارتی دیوارههای محفظه بر انتقال حرارت جابجایی طبیعی همبسته در یک محفظه مربعی پر شده از یک ماده متخلخل در حالت عدم تعادل حرارتی نحوه استناد به این مقاله : طهماسبی علی نقرهآبادی امینرضا عظیمی عزیز (.)5931 آنالیز تأثیر رسانش حرارتی دیوارههای محفظه برر انتقال حرارت جابجایی طبیعی همبسته در یک محفظه مربعی پر شده از یک ماده متخلخل در

Διαβάστε περισσότερα

ارائه یک معادله تجربی جدید برای پیشبینی گرانروی سیال مقاومت یک سیال در برابر اعمال تنش

ارائه یک معادله تجربی جدید برای پیشبینی گرانروی سیال مقاومت یک سیال در برابر اعمال تنش 75 ارائه یک معادله تجربی جدید... ارائه یک معادله تجربی جدید برای پیشبینی گرانروی گاز 2 سید حمیدرضا یوسفی *1 علیرضا صناعی 1 و علی ناصری 1- دانشكده مهندسی نفت دانشگاه صنعتی امیرکبیر 2- پژوهشگاه صنعت نفت

Διαβάστε περισσότερα

ونان هلیسو هب G ژناروا گنر یحطس بذج یسررب

ونان هلیسو هب G ژناروا گنر یحطس بذج یسررب JARC Ag/CMK-3 کامپوزیت نانو بهوسیله G اورانژ رنگ سطحی جذب بررسی 3 اصلی دقیقی مریم و 2 و* ترکیان لیال 1 جعفرقلینژاد علیرضا ایران تهران اسالمی آزاد دانشگاه مرکز تهران واحد پایه علوم دانشکده معدنی شیمی ارشد

Διαβάστε περισσότερα

تمرینات درس ریاض عموم ٢. r(t) = (a cos t, b sin t), ٠ t ٢π. cos ٢ t sin tdt = ka۴. x = ١ ka ۴. m ٣ = ٢a. κds باشد. حاصل x٢

تمرینات درس ریاض عموم ٢. r(t) = (a cos t, b sin t), ٠ t ٢π. cos ٢ t sin tdt = ka۴. x = ١ ka ۴. m ٣ = ٢a. κds باشد. حاصل x٢ دانش اه صنعت شریف دانش ده ی علوم ریاض تمرینات درس ریاض عموم سری دهم. ١ سیم نازک داریم که روی دایره ی a + y x و در ربع اول نقطه ی,a را به نقطه ی a, وصل م کند. اگر چ ال سیم در نقطه ی y,x برابر kxy باشد جرم

Διαβάστε περισσότερα

تخمین نوکلئوفیلیسیتی هترواتمها در بازها و جفت بازهای DNA

تخمین نوکلئوفیلیسیتی هترواتمها در بازها و جفت بازهای DNA مجله شیمی کوانتومی و اسپکتروسکوپی 4:92 )9313( 43-52 Journal of Quantum Chemistry and Spectroscopy (JQCS) تخمین نوکلئوفیلیسیتی هترواتمها در بازها و جفت بازهای DNA علی ابراهیمی * فاطمه کاظمی حجت ثمره دالرامی

Διαβάστε περισσότερα

همبستگی و رگرسیون در این مبحث هدف بررسی وجود یک رابطه بین دو یا چند متغیر می باشد لذا هدف اصلی این است که آیا بین

همبستگی و رگرسیون در این مبحث هدف بررسی وجود یک رابطه بین دو یا چند متغیر می باشد لذا هدف اصلی این است که آیا بین همبستگی و رگرسیون در این مبحث هدف بررسی وجود یک رابطه بین دو یا چند متغیر می باشد لذا هدف اصلی این است که آیا بین دو صفت متغیر x و y رابطه و همبستگی وجود دارد یا خیر و آیا می توان یک مدل ریاضی و یک رابطه

Διαβάστε περισσότερα

آموزش شناسایی خودهمبستگی در دادههای سری زمانی و نحوه رفع آن در نرم افزار EViews

آموزش شناسایی خودهمبستگی در دادههای سری زمانی و نحوه رفع آن در نرم افزار EViews بس م الله الر حم ن الر حی م آموزش شناسایی خودهمبستگی در دادههای سری زمانی و نحوه رفع آن در نرم افزار EViews Econometrics.blog.ir حسین خاندانی مدرس داده کاوی و اقتصادسنجی بس م الله الر حم ن الر حی م سخن

Διαβάστε περισσότερα

اولین همایش ملی نانومواد و نانوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسالمی واحد شاهرود 01 و 00 اسفند ماه 0931 ترموالکتریکی آن مالئی مجتبی محمدی

اولین همایش ملی نانومواد و نانوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسالمی واحد شاهرود 01 و 00 اسفند ماه 0931 ترموالکتریکی آن مالئی مجتبی محمدی دانشگاه آزاد اسالمی واحد شاهرود 01 و 00 اسفند ماه 0931 ساخت نانوذرات به روش هیدروترمال و الیه نازک آن به روش تبخیر حرارتی در خال (PVD) و بررسی خواص ساختاری و ترموالکتریکی آن 9 0 0 و 2 * و 0 2 سمیه گاراژیان

Διαβάστε περισσότερα

Nonparametric Shewhart-Type Signed-Rank Control Chart with Variable Sampling Interval

Nonparametric Shewhart-Type Signed-Rank Control Chart with Variable Sampling Interval International Journal of Industrial Engineering & Production Management 2013) ugust 2013, Volume 24, Number 2 pp. 183-189 http://ijiepm.iust.ac.ir/ Nonparametric Shewhart-Type Signed-Rank Control Chart

Διαβάστε περισσότερα

اتصال گیردار به ستون 1-5 مقدمه 2-5- نمونه محاسبات اتصال گیردار جوشی با ورق روسري و زیر سري WPF) ( مشخصات اولیه مقاطع

اتصال گیردار به ستون 1-5 مقدمه 2-5- نمونه محاسبات اتصال گیردار جوشی با ورق روسري و زیر سري WPF) ( مشخصات اولیه مقاطع فصل پنجم: اتصال گیردار به ستون 1-5 مقدمه در اتصالات صلب خمشی لنگر خمشی انتهاي تیر به صورت کامل به ستون منتقل می گردد و زاویه چرخش بین تیر و ستون در محل اتصال ثابت باقی می ماند. قاب خمشی در این ساختمان

Διαβάστε περισσότερα

هدف از این آزمایش آشنایی با برخی قضایاي ساده و در عین حال مهم مدار از قبیل قانون اهم جمع آثار مدار تونن و نورتن

هدف از این آزمایش آشنایی با برخی قضایاي ساده و در عین حال مهم مدار از قبیل قانون اهم جمع آثار مدار تونن و نورتن آزما ی ش سوم: ربرسی اقنون ا ه م و قوانین ولتاژ و جریان اهی کیرشهف قوانین میسقت ولتاژ و میسقت جریان ربرسی مدا ر تونن و نورتن قضیه ااقتنل حدا کثر توان و ربرسی مدا ر پ ل و تس ون هدف از این آزمایش آشنایی با

Διαβάστε περισσότερα

جلسه 12 به صورت دنباله اي از,0 1 نمایش داده شده اند در حین محاسبه ممکن است با خطا مواجه شده و یکی از بیت هاي آن. p 1

جلسه 12 به صورت دنباله اي از,0 1 نمایش داده شده اند در حین محاسبه ممکن است با خطا مواجه شده و یکی از بیت هاي آن. p 1 محاسبات کوانتمی (67) ترم بهار 390-39 مدرس: سلمان ابوالفتح بیگی نویسنده: سلمان ابوالفتح بیگی جلسه ذخیره پردازش و انتقال اطلاعات در دنیاي واقعی همواره در حضور خطا انجام می شود. مثلا اطلاعات کلاسیکی که به

Διαβάστε περισσότερα

طرح یافتن مکان خطا در خطوط انتقال چندترمینالی با استفاده از اندازه گیریهای ناهمگام )آسنکرون(

طرح یافتن مکان خطا در خطوط انتقال چندترمینالی با استفاده از اندازه گیریهای ناهمگام )آسنکرون( طرح یافتن مکان خطا در خطوط انتقال چندترمینالی با استفاده از اندازه گیریهای ناهمگام )آسنکرون( چکیده در این مقاله یک روش ساده با استفاده از اندازه گیری ناهمگام برای تعیین مکان خطا در خطوط انتقال چند-ترمینالی

Διαβάστε περισσότερα

معرفی فرآیند آندایز و روشهای مختلف آن : با توجه به پیشرفت چشمگیر بشر در فناوری نانو روشهای متنوعی برای تولید نانوساختارها ابداع شده است یکی از روشهای

معرفی فرآیند آندایز و روشهای مختلف آن : با توجه به پیشرفت چشمگیر بشر در فناوری نانو روشهای متنوعی برای تولید نانوساختارها ابداع شده است یکی از روشهای معرفی فرآیند آندایز و روشهای مختلف آن : با توجه به پیشرفت چشمگیر بشر در فناوری نانو روشهای متنوعی برای تولید نانوساختارها ابداع شده است یکی از روشهای تولید قالب به کمک فرآیند آندایز میباشد. آندایز یک فرآیند

Διαβάστε περισσότερα

شاخصهای پراکندگی دامنهی تغییرات:

شاخصهای پراکندگی دامنهی تغییرات: شاخصهای پراکندگی شاخصهای پراکندگی بیانگر میزان پراکندگی دادههای آماری میباشند. مهمترین شاخصهای پراکندگی عبارتند از: دامنهی تغییرات واریانس انحراف معیار و ضریب تغییرات. دامنهی تغییرات: اختالف بزرگترین و

Διαβάστε περισσότερα

ترمودینامیک ۲ مخلوط هوا بخار و تهویه مطبوع مدرس: علیرضا اسفندیار کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک - تبدیل انرژی دانشگاه امام حسین )ع( آموزش ترمودینامیک ۲

ترمودینامیک ۲ مخلوط هوا بخار و تهویه مطبوع مدرس: علیرضا اسفندیار کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک - تبدیل انرژی دانشگاه امام حسین )ع( آموزش ترمودینامیک ۲ ترمودینامیک ۲ مخلوط هوا بخار و تهویه مطبوع مدرس: علیرضا اسفندیار کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک - تبدیل انرژی دانشگاه امام حسین )ع( 1 هوای خشک و هوای جو: هوای جو: هوای خشک: در جو زمین که دارای مقداری رطوبت

Διαβάστε περισσότερα

هیدروفرمینگ کلمات تراکتور 1-1 مقدمه

هیدروفرمینگ کلمات تراکتور 1-1 مقدمه امیرکبیر مکانیک مهندسی نشریه 400 تا 387 صفحات 1396 سال 2 شماره 49 دوره امیرکبیر مکانیک مهندسی نشریه DOI: 10.22060/mej.2016.796 هیدروفرمینگ روش به یکپارچه صورت به تراکتور کاپوت تولید امکان بررسی * گرجی

Διαβάστε περισσότερα

اندازهگیری ضریب هدایت حرارتی جامدات در سیستم شعاعی و خطی

اندازهگیری ضریب هدایت حرارتی جامدات در سیستم شعاعی و خطی اندازهگیری ضریب هدایت حرارتی جامدات در سیستم شعاعی و خطی هدف آزمایش: هدف از انجام این آزمایش بررسی موارد زیر میباشد: محاسبه ضریب هدایت حرارتی )K( در طول یک ميله با جنس یکسان در سيستم محوری.)linear( محاسبه

Διαβάστε περισσότερα

هدف از انجام این آزمایش بررسی رفتار انواع حالتهاي گذراي مدارهاي مرتبه دومRLC اندازهگيري پارامترهاي مختلف معادله

هدف از انجام این آزمایش بررسی رفتار انواع حالتهاي گذراي مدارهاي مرتبه دومRLC اندازهگيري پارامترهاي مختلف معادله آزما ی ش پنج م: پا س خ زمانی مدا رات مرتبه دوم هدف از انجام این آزمایش بررسی رفتار انواع حالتهاي گذراي مدارهاي مرتبه دومLC اندازهگيري پارامترهاي مختلف معادله مشخصه بررسی مقاومت بحرانی و آشنایی با پدیده

Διαβάστε περισσότερα

شبیهسازي جریان داخل و خارج انژکتورهاي فشاري-چرخشی

شبیهسازي جریان داخل و خارج انژکتورهاي فشاري-چرخشی چهاردهمین کنفرانس بین المللی انجمن هوافضاي ایران Aero2015P297 تهران سازمان پژوهش هاي علمی و صنعتی ایران پژوهشکده مخابرات و فن آوري ماهواره 12 تا 14 اسفند 1393 شبیهسازي جریان داخل و خارج انژکتورهاي فشاري-چرخشی

Διαβάστε περισσότερα

مشخصه های نابجایی ها چگالی نابجایی: مجموع طول نابجاییها در واحد حجم و یا تعداد نابجایی هایی که یک واحد از سطح مقطع دلخواه را قطع می کنند.

مشخصه های نابجایی ها چگالی نابجایی: مجموع طول نابجاییها در واحد حجم و یا تعداد نابجایی هایی که یک واحد از سطح مقطع دلخواه را قطع می کنند. مشخصه های نابجایی ها نابجاییها و مشخصات آنها تاثیرات مهمی بر روی خواص مکانیکی فلزات دارند. مهمترین این مشخصات میدان کرنشی است که در اطراف نابجایی ها وجود دارد. این میدان کرنش بر تحرک سایر نابجایی ها و

Διαβάστε περισσότερα

در برنامه SAP2000 برقرای اتصال بین pile و leg توسط گروت چگونه در تحلیل لحاظ میشود - در برنامه SAP2000 در صورت برقرای اتصال بین pile و leg توسط گروت

در برنامه SAP2000 برقرای اتصال بین pile و leg توسط گروت چگونه در تحلیل لحاظ میشود - در برنامه SAP2000 در صورت برقرای اتصال بین pile و leg توسط گروت 011 نکته و سوال از ویدئواهی اول و دوم در برنامه SAP2000 برقرای اتصال بین pile و leg توسط گروت چگونه در تحلیل لحاظ میشود - در برنامه SAP2000 در صورت برقرای اتصال بین pile و leg توسط گروت با در نظر گرفتن

Διαβάστε περισσότερα

1 هرامش ناریا یهاگشیامزآ شناد

1 هرامش ناریا یهاگشیامزآ شناد مقاالت 1392 بهار 1 شماره تخصصی فصلنامه ایران آزمایشگاهی دانش چکیده مقدمه مواد حرارتی رفتار مطالعه نانومتر ابعاد در ریزحرارتی آنالیز روش با توانایی )با اتمی نیروی میکروسکوپ روش از تلفیقی ریزحرارتی آنالیز

Διαβάστε περισσότερα

جلسه ی ۲۴: ماشین تورینگ

جلسه ی ۲۴: ماشین تورینگ دانشکده ی علوم ریاضی نظریه ی زبان ها و اتوماتا ۲۶ ا ذرماه ۱۳۹۱ جلسه ی ۲۴: ماشین تورینگ مدر س: دکتر شهرام خزاي ی نگارندگان: حمید ملک و امین خسر وشاهی ۱ ماشین تور ینگ تعریف ۱ (تعریف غیررسمی ماشین تورینگ)

Διαβάστε περισσότερα

ساخت نانوساختارهای توخالی

ساخت نانوساختارهای توخالی مقاالت مروری بر روشهاي ساخت نانوساختارهای توخالی ۵ لیال شیری ۱ نغمه ستاراحمدی ۲ و ۳ و ۴ و حسین هلی ۱. دانشجوی کارشناسی ارشد گروه شیمی دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات فارس. ۲. گروه فناوری نانو پزشکی

Διαβάστε περισσότερα

اثر آب مغناطیسی بر روی مقاومت و روانی بتن های توانمند

اثر آب مغناطیسی بر روی مقاومت و روانی بتن های توانمند اثر آب مغناطیسی بر روی مقاومت و روانی بتن های توانمند موسی مظلوم 1* سید مجتبی میری 2 1- دانشیار دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران ایران 2- دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی سازه دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

Διαβάστε περισσότερα

يﻮﻠﻋ ﻦﺴﺤﻟاﻮﺑا دﻮﻤﺤﻣ نا ﺭداﺮﺑ ﻪﻧ ﺪﻣﺎﺣ ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ نا ﺭداﺮﺑ ﻪﻧ ﺪﻣﺎﺣ ﻦﯿﺴﺣ ﻦﯿﻣا

يﻮﻠﻋ ﻦﺴﺤﻟاﻮﺑا دﻮﻤﺤﻣ نا ﺭداﺮﺑ ﻪﻧ ﺪﻣﺎﺣ ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ نا ﺭداﺮﺑ ﻪﻧ ﺪﻣﺎﺣ ﻦﯿﺴﺣ ﻦﯿﻣا تحلیل کارایی پیل سوختی غشاء پلیمری دوفازی غیر همدما امین حسین حامد نه برادران علیرضا حامد نه برادران محمود ابوالحسن علوي 1 دانشجوي کارشناسی ارشد مکانیک تبدیل انرژي دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد hamed_technical@yahoo.com

Διαβάστε περισσότερα

فصل سوم جریان های الکتریکی و مدارهای جریان مستقیم جریان الکتریکی

فصل سوم جریان های الکتریکی و مدارهای جریان مستقیم جریان الکتریکی فصل سوم جریان های الکتریکی و مدارهای جریان مستقیم جریان الکتریکی در رساناها مانند یک سیم مسی الکترون های آزاد وجود دارند که با سرعت های متفاوت بطور کاتوره ای)بی نظم(در حال حرکت هستند بطوریکه بار خالص گذرنده

Διαβάστε περισσότερα

روش ابداعی کنترل بهینه غیرخطی در توربین بادی با حداقل سازی نوسانات توان و گشتاور

روش ابداعی کنترل بهینه غیرخطی در توربین بادی با حداقل سازی نوسانات توان و گشتاور روش ابداعی کنترل بهینه غیرخطی در توربین بادی با حداقل سازی نوسانات توان و گشتاور فرانک معتمدی * دکترفرید شیخ االسالم 2 -دانشجوی رشته برق دانشگاه آزاد واحد نجفآباد Fa_motamedi@yahoo.com 2 -استاد گروه برق

Διαβάστε περισσότερα

Founding Research Journal

Founding Research Journal Founding Research Journal IRANIAN FOUNDRYMEN S SOCIETY Semi-Solid Rheocasting of Al-5Cu-1Ag High Strength Alloy Leila Abadi Marand 1, Seyyed Sadra Yousefi Bonab 2, Hossein Aghajani 3,*, Amir Saeed Safaei

Διαβάστε περισσότερα

بررسی رابطهی ساختار سرمایه با بازده داراییها و بازده حقوق صاحبان سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

بررسی رابطهی ساختار سرمایه با بازده داراییها و بازده حقوق صاحبان سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پژوهش حسابداری شماره 11 زمستان 1312 بررسی رابطهی ساختار سرمایه با بازده داراییها و بازده حقوق صاحبان سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران چکیده حامد دهقانزاده 1 عضو هیئت علمی دانشگاه والیت

Διαβάστε περισσότερα

بررسی انتقال حرارت نانوسیال پایه روغن موتور در میکروکانال حلقوی با پله موجود در مسیر جریان

بررسی انتقال حرارت نانوسیال پایه روغن موتور در میکروکانال حلقوی با پله موجود در مسیر جریان فصلنامه تحقيقات مكانيك كاربردي جلد 7 شماره 3 زمستان 433 بررسی انتقال حرارت نانوسیال پایه روغن موتور در میکروکانال حلقوی با پله موجود در مسیر جریان 3 2 علیرضا پیرمحمدی مهرانگیز قاضی محمد نیکیان - دانشگاه

Διαβάστε περισσότερα

نحوه سیم بندي استاتورآلترناتور

نحوه سیم بندي استاتورآلترناتور نحوه سیم بندي استاتورآلترناتور ابتدا به تعریف مختصري از استاتور و نقش آن در آترناتور می پردازیم. دینام یا آلترناتور قطعه اي الکترومکانیکی است که نیروي مکانیکی را به نیروي الکتریکی تبدیل میکند. دینام در

Διαβάστε περισσότερα

آموزش SPSS مقدماتی و پیشرفته مدیریت آمار و فناوری اطالعات -

آموزش SPSS مقدماتی و پیشرفته مدیریت آمار و فناوری اطالعات - آموزش SPSS مقدماتی و پیشرفته تهیه و تنظیم: فرزانه صانعی مدیریت آمار و فناوری اطالعات - مهرماه 96 بخش سوم: مراحل تحلیل آماری تحلیل داده ها به روش پارامتری بررسی نرمال بودن توزیع داده ها قضیه حد مرکزی جدول

Διαβάστε περισσότερα

بررسی ژئومکانیکی ایجاد شکاف در مخازن تخلیه شده

بررسی ژئومکانیکی ایجاد شکاف در مخازن تخلیه شده 44 شماره 196-1 9 بررسی ژئومکانیکی ایجاد شکاف در مخازن تخلیه شده * پوریا بهنودفر و محمد جواد عامری دانشکده مهندسی نفت دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران ایران تاريخ دريافت: 94/8/ تاريخ پذيرش: 95//1 چكيده از نظر

Διαβάστε περισσότερα

خام یکی از میادین نفتی ایران

خام یکی از میادین نفتی ایران 3 رفتار رئولوژيکی امولسيون های... رفتار رئولوژیکی امولسیونهای نفت خام یکی از میادین نفتی ایران محمد باقر صادقی * احمد رمضانی سعادتآبادی وحید تقیخانی و سیروس قطبی دانشگاه صنعتی شریف دانشکده مهندسی شیمی

Διαβάστε περισσότερα

حل مشکل ولتاژ پسماند در جهت ساخت 20 دستگاه ژنراتور کمکی 18kW

حل مشکل ولتاژ پسماند در جهت ساخت 20 دستگاه ژنراتور کمکی 18kW حل مشکل ولتاژ پسماند در جهت ساخت 0 دستگاه ژنراتور کمکی 8kW محمد دهقاننژاد علی احمدي مهندس طراح برق شرکت تام لوکوموتیو آریا dehghannejad@roshdsanatniroo.com مهندس طراح برق شرکت تام لوکوموتیو آریا a.ahmadi@yahoo.com

Διαβάστε περισσότερα

1) { } 6) {, } {{, }} 2) {{ }} 7 ) { } 3) { } { } 8) { } 4) {{, }} 9) { } { }

1) { } 6) {, } {{, }} 2) {{ }} 7 ) { } 3) { } { } 8) { } 4) {{, }} 9) { } { } هرگاه دسته اي از اشیاء حروف و اعداد و... که کاملا"مشخص هستند با هم در نظر گرفته شوند یک مجموعه را به وجود می آورند. عناصر تشکیل دهنده ي یک مجموعه باید دو شرط اساسی را داشته باشند. نام گذاري مجموعه : الف

Διαβάστε περισσότερα

آالییده با ناخالصی کروم در برابر بخار اتانول

آالییده با ناخالصی کروم در برابر بخار اتانول بهبود عملکرد حسگر گازی نانومیله های اکسیدروی آالییده با ناخالصی کروم در برابر بخار اتانول *و 1 سعید صفا 1 میالد اصغری لفمجانی 2 سعادت مختاری 1 روح اله عظیمیراد کپسوله شده با یک الیه اکسیدروی 1 2 گروه نانوفیزیک

Διαβάστε περισσότερα

PEM عﻮﻧ ﯽﺘﺧﻮﺳ ﻞﯿﭘ یدﺮﮐرﺎﮐ ژﺎﺘﻟو رد بآ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ

PEM عﻮﻧ ﯽﺘﺧﻮﺳ ﻞﯿﭘ یدﺮﮐرﺎﮐ ژﺎﺘﻟو رد بآ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ تا ثیر مدیریت آب در ولتاژ کارکردی پیل سوختی نوع PEM خلاصه 1 1 رامین روشندل اسماعیل ساعیور ایرانیزاد بیژن فرهانیه 1 دانشگاه صنعتی شریف دانشگاه تربیت مدرس پیل سوختی یک دستگاه الکتروشیمیایی است که میتواند

Διαβάστε περισσότερα

جلسه 14 را نیز تعریف کرد. عملگري که به دنبال آن هستیم باید ماتریس چگالی مربوط به یک توزیع را به ماتریس چگالی مربوط به توزیع حاشیه اي آن ببرد.

جلسه 14 را نیز تعریف کرد. عملگري که به دنبال آن هستیم باید ماتریس چگالی مربوط به یک توزیع را به ماتریس چگالی مربوط به توزیع حاشیه اي آن ببرد. تي وري اطلاعات کوانتمی ترم پاییز 39-39 مدرس: ابوالفتح بیگی و امین زاده گوهري نویسنده: کامران کیخسروي جلسه فرض کنید حالت سیستم ترکیبی AB را داشته باشیم. حالت سیستم B به تنهایی چیست در ابتداي درس که حالات

Διαβάστε περισσότερα

تخمین با معیار مربع خطا: حالت صفر: X: مکان هواپیما بدون مشاهده X را تخمین بزنیم. بهترین تخمین مقداری است که متوسط مربع خطا مینیمم باشد:

تخمین با معیار مربع خطا: حالت صفر: X: مکان هواپیما بدون مشاهده X را تخمین بزنیم. بهترین تخمین مقداری است که متوسط مربع خطا مینیمم باشد: تخمین با معیار مربع خطا: هدف: با مشاهده X Y را حدس بزنیم. :y X: مکان هواپیما مثال: مشاهده نقطه ( مجموعه نقاط کنارهم ) روی رادار - فرض کنیم می دانیم توزیع احتمال X به چه صورت است. حالت صفر: بدون مشاهده

Διαβάστε περισσότερα

برای ارجاع به این مقاله از عبارت زیر استفاده کنید: Please cite this article using:

برای ارجاع به این مقاله از عبارت زیر استفاده کنید: Please cite this article using: دوره 48 شماره 4 زمستان 1395 صفحه 355 تا 362 Vol. 48, No. 4, Winter 2017, pp. 355-362 نشریه علمی پژوهشی امیرکبیر - مهندسی مکانیک AmirKabir Jounrnal of Science & Research Mechanical Engineering ASJR-ME ارزيابي

Διαβάστε περισσότερα