Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Transcript

1 Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης Τµήµα Οργάνωσης & ιοίκησης Έκθεση Τελικής Εργασίας ΘΕΜΑ: «Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών για την υποστήριξη της διοικητικής διαδικασίας που τηρεί ο ηµοτικός Αστυνοµικός ως Ειδικός Ανακριτικός Υπάλληλος» Σπουδαστής: Βασίλειος Αθ Μποζιάρης Επιβλέπουσα: Βασιλική Γιαβή Εκπαιδευτική Σειρά Αθήνα, 20 Σεπτεµβρίου 2011

2 2

3 Πρόλογος Η παρούσα εργασία αποτελεί την Τελική Εργασία που εκπονήθηκε στα πλαίσια της ολοκλήρωσης του προγράµµατος σπουδών της Εκπαιδευτικής Σειράς της Εθνικής Σχολής Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Εθνικού Κέντρου ηµόσιας ιοίκησης και Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στον Κανονισµό Σπουδών της Σχολής Θερµές ευχαριστίες στο ιευθυντή της ηµοτικής Αστυνοµίας του Γ ηµοτικού ιαµερίσµατος του ήµου Πειραιά, κ Παρασκευά Θεόδωρο, στον Τµηµατάρχη του Τµήµατος Συντονισµού της παραπάνω ηµοτικής Αστυνοµίας, κ Καψοκόλη Κωνσταντίνο, στο Γενικό Γραµµατέα του ήµου Αµαρουσίου και Πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Γενικών Γραµµατέων ήµων κ Χρηστάκη Μιχαήλ, στον Εισαγγελέα Πρεβέζης κ Ευάγγελο Μάστακα και ασφαλώς στην επιβλέπουσα αυτής της εργασίας, Κα Γιαβή Βασιλικής, προϊσταµένη της Γενικής ιεύθυνσης ιοικητικού του Υπουργείου Εσωτερικών, για την εµπνευσµένη καθοδήγησή της καθ όλη τη διάρκεια της εργασίας 3

4 4

5 Περίληψη Η ηµοτική Αστυνοµία είναι ο µηχανισµός του ήµου που ελέγχει την τήρηση από τους πολίτες των κανόνων δικαίου που θέτει είτε ο ίδιος, είτε η πολιτεία Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να οργανώνεται και να θωρακίζεται νοµοθετικά από την πολιτεία προκειµένου να συµβάλλει αποτελεσµατικά στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη και την αναβάθµιση της ποιότητας ζωής στην τοπική κοινωνία Ο ρόλος της ηµοτικής Αστυνοµίας για τη συνολική λειτουργία του ήµου καθίσταται όλο και πιο σηµαντικός κάτι που ενισχύεται ιδιαίτερα µετά την εφαρµογή του «Καλλικράτη» και τη διεύρυνση τόσο των διοικητικών ορίων των ήµων, όσο και των αρµοδιοτήτων τους Ο δηµοτικός αστυνοµικός, προικίζεται µε επιπρόσθετα εφόδια προκειµένου να ανταπεξέλθει στον κρίσιµο ρόλο του Ένα από αυτά είναι ο ορισµός του ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος για τα ποινικά αδικήµατα που εµπίπτουν στον έλεγχο που διενεργεί κατά την άσκηση των καθηκόντων του Στα καθήκοντα όµως αυτά περιλαµβάνονται ιδιαίτερα χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες που συντελούν καθοριστικά στη µείωση της αποδοτικότητας της υπηρεσίας και στην ταλαιπωρία των πολιτών Το κύριο αντικείµενο της παρούσας εργασίας είναι η ανάπτυξη ενός Πληροφοριακού Συστήµατος (ΠΣ), το οποίο θα υποβοηθά τη λειτουργία του δηµοτικού αστυνοµικού ως ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου, εξοικονοµώντας διοικητικό χρόνο που µπορεί να διαθέσει σε περισσότερους ελέγχους, τονώνοντας την αποδοτικότητα και την αποτελεσµατικότητα της υπηρεσίας του και συµβάλλοντας στην αναβάθµιση παροχής υπηρεσιών προς τους πολίτες Συγχρόνως αυτό το Πληροφοριακό Σύστηµα αποτελεί την πρώτη προσπάθεια για ανάπτυξη αντίστοιχου λογισµικού στην Ελλάδα Οι δυνατότητες του Πληροφοριακού Συστήµατος εκτείνονται και σε λειτουργίες σχετικές και µε τον έλεγχο που ασκεί ο δηµοτικός αστυνοµικός, όπως για τα Καταστήµατα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος, ενώ παρατίθεται και µία σειρά από προτεινόµενες επεκτάσεις του Από την επεξεργασία των πληροφοριών που αποθηκεύονται σε αυτό εξάγονται στατιστικοί δείκτες για τη µέτρηση της παραγωγικότητας της υπηρεσίας, όσο και της παραβατικότητας στα όρια του ήµου, οι οποίοι αποτελούν χρήσιµο εργαλείο στα χέρια όσων σχεδιάζουν πολιτικές 5

6 Abstract Municipality Police is the municipality s law-enforcing body Ιt monitors citizens compliance with the laws set by the state or the municipality itself and can effectively contribute to the direction of improving the services provided to citizens and maintaining quality of life in the local community This is why the State has recently introduced legislation to organize and streamline the operation of the municipality police Municipality police is becoming increasingly important for the overall operation of the municipality, particularly after the introduction of "Kallikrates" reform which has both expanded the administrative boundaries of the municipalities and extended their competences In order to cope with their crucial role, the municipality police officers are empowered with special competences, such as the authority to perform the duties of a special investigator for criminal offenses It has been observed that, acting as special investigators, they have to follow time-consuming bureaucratic procedures which result in the reduction of their performance and the discomfort of the citizens The main purpose of this survey is to develop an Information System which will assist the municipality police officer to save valuable administrative time while performing his duties as a special investigator Its ambition is to boost efficiency and effectiveness of the municipality police and lead to the upgrade of the provided services It should be noted that this is the first attempt to develop such software in Greece The potentials of the Information System also extended to functions related to several other types of duties that the municipality police officer performs (such as the control of sanitary shops), while proposals are made for future updates of the Information System Finally, the information stored in the Information System, allows for the export of statistical indicators which measure the officers performance as well as delinquency rates within the municipality s boundaries and whose utility for national planners is undisputed 6

7 Περιεχόµενα 1 Εισαγωγή 13 Μέρος Α Ο Θεσµός της ηµοτικής Αστυνοµίας 19 2 Η ηµοτική Αστυνοµία Ιστορία του Θεσµού της ηµοτική Αστυνοµίας Η ηµοτική Αστυνοµία σήµερα Ο Νόµος 3731/ Αρµοδιότητες της ηµοτικής Αστυνοµίας Ιδιαίτερο Υπηρεσιακό Καθεστώς του ηµοτικού Αστυνοµικού Ανάλυση Επιχειρησιακού Περιβάλλοντος ηµοτικής Αστυνοµίας Ισχυρά Σηµεία Αδύνατα Σηµεία Ευκαιρίες Απειλές 32 3 Ο Έλεγχος από τη ηµοτική Αστυνοµία Ποινικός Έλεγχος Η Ποινική ίωξη Οι Ανακριτικοί Υπάλληλοι Πληµµελήµατα Αυτόφωρο Πληµµέληµα Μη Αυτόφωρο Πληµµέληµα Πταίσµατα Αυτόφωρο Πταίσµα Μη Αυτόφωρο Πταίσµα ιπλή Προσαγωγή Συνήθη Ποινικά Αδικήµατα που βεβαιώνει ο δηµοτικός αστυνοµικός 39 Α Πληµµελήµατα 39 Β Πταίσµατα ιοικητικός Έλεγχος 40 4 Υφιστάµενη κατάσταση Προβλήµατα Προβλήµατα για το ηµοτικό Αστυνοµικό Άλλα Προβλήµατα 48 Μέρος Β Μεθοδολογία Ανάπτυξης του Πληροφοριακού Συστήµατος 51 1 Μεθοδολογία Υλοποίησης 53 7

8 11 Απαιτήσεις Χρηστών Σκοπός του Πληροφοριακού Συστήµατος Εµβέλεια του Συστήµατος Λειτουργικές Απαιτήσεις Σενάρια Χρήσης Σχεδίαση Επισκόπηση του συστήµατος Σχήµα Βάσης εδοµένων Εννοιολογικός Σχεδιασµός Οντότητες Μοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων Υλοποίηση Ανάπτυξη της Εφαρµογής Έλεγχος Αποσφαλµάτωση Φάσεις ανάπτυξης του Πληροφοριακού Συστήµατος που εκτείνονται µετά την ηµεροµηνία παράδοσης της παρούσας εργασίας Χρονοδιάγραµµα Υλοποίησης Αποτελέσµατα Οφέλη Προβλήµατα που παρουσιάστηκαν κατά την εκπόνηση της εργασίας Τροποποίηση των απαιτήσεων χρηστών Έλλειψη Ανθρώπινου υναµικού και Χρόνου Προτεινόµενες Επεκτάσεις - Προοπτικές Συµπεράσµατα 124 Βιβλιογραφία 127 Παράρτηµα Α Σενάρια Χρήσης 131 Παράρτηµα Β Ανάλυση των Οντοτήτων του Πληροφοριακού Συστήµατος 137 Παράρτηµα Γ' Έντυπα Εκθέσεις των σχηµατιζόµενων δικογραφιών 147 8

9 Ευρετήριο Εικονογράφησης Α Ευρετήριο Εικόνων Εικόνα 1 Έκθεση Σύλληψης και Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου, όπου τα ίδια στοιχεία συµπληρώνονται 2 φορές 44 Εικόνα 2 Τήρηση στοιχείων για τους Μάρτυρες στην Έκθεση Προφορικής Μήνυσης 47 Εικόνα 3 Τήρηση στοιχείων για τους Μάρτυρες στην Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω 47 Εικόνα 4 Μορφή φακέλου µετά από την αποθήκευση ορισµένων εγγράφων 48 Εικόνα 5 Πρόσβαση σε όλα τα έγγραφα της σχηµατισθείσας ικογραφίας για µία υπόθεση Πληµµελήµατος Τα στοιχεία που εµφανίζονται δεν είναι πραγµατικά 108 Εικόνα 6 Στατιστικοί δείκτες 109 Εικόνα 7 Καταχώρηση στοιχείων στη φόρµα της Έκθεσης Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα (παρόµοιες είναι οι φόρµες για όλες τις εκθέσεις) Τα στοιχεία που εµφανίζονται δεν είναι πραγµατικά 110 Εικόνα 8 Αναζήτηση δικογραφίας 111 Εικόνα 9 Εξαγωγή δικογραφίας σε εκτυπώσιµη µορφή PDF (παράδειγµα Έκθεσης Εξέτασης Κατηγορουµένου) Τα στοιχεία που εµφανίζονται δεν είναι πραγµατικά 112 Εικόνα 10 Τµήµα Έκθεσης Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα (αριστερά µε λάθος, δεξιά χωρίς λάθος) 113 Εικόνα 11 Τµήµα της Έκθεσης Σύλληψης 114 Εικόνα 12 Τµήµα της Έκθεσης Προφορικής Μήνυσης, µε πληροφορίες που επαναλαµβάνονται 115 Εικόνα 13 Τµήµα της Έκθεσης Εξέτασης Κατηγορουµένου, µε πληροφορίες που επαναλαµβάνονται 115 Εικόνα 14 υνατότητα επιλογής των παραπτωµάτων στα οποία υπέπεσε κάθε κατηγορούµενος 116 Εικόνα 15 Χειρόγραφη Έκθεση Προφορικής Μήνυσης (έχουν διαγραφεί τα στοιχεία των εµπλεκοµένων) 117 Εικόνα 16 Εξαγωγή της Έκθεσης Προφορικής Μήνυσης σε εκτυπώσιµη µορφή PDF 118 9

10 Β Ευρετήριο Πινάκων Πίνακας 1 Συνοπτικά η Ανάλυση Επιχειρησιακού Περιβάλλοντος της ηµοτικής Αστυνοµίας 27 Πίνακας 2 Σενάριο Χρήσης: Ταυτοποίηση Χρήστη (UC-01) 63 Πίνακας 3 Εγγραφή οντότητας Α µε κωδικό 1 (η οποία θα συσχετιστεί µε την οντότητα Έκθεση Σύλληψης µε κωδικό 20) 87 Πίνακας 4 Εγγραφή οντότητας Έκθεση Σύλληψης µε κωδικό 20 (η οποία θα συσχετιστεί µε την οντότητα Α µε κωδικό 1) 87 Πίνακας 5 Εισαγωγή νέας εγγραφής «ΧΖ» στον πίνακα Περιέχει_Α, η οποία συσχετίζει την εγγραφή του πίνακα Έκθεση Σύλληψης µε κωδικό 20 µε την εγγραφή του πίνακα Α µε κωδικό 1 87 Πίνακας 6 Παράδειγµα δηµιουργίας Πίνακα µε Γλώσσα Προγραµµατισµού SQL 101 Πίνακας 7 Παράδειγµα κώδικα σε Γλώσσα Προγραµµατισµού PhP, το οποίο αποτελεί τµήµα του κώδικα που γράφηκε για τη διαχείριση των Πταισµάτων 102 Πίνακας 8 Χρονοδιάγραµµα εκπόνησης της Τελικής Εργασίας (Α: Φάσεις Υλοποίησης του Πληροφοριακού Συστήµατος, Β: Σύνταξη Τελικής Έκθεσης) 107 Γ Ευρετήριο Σχηµάτων Σχήµα 1 Παραλείψεις κατά το χρονικό διάστηµα που εκκρεµούν δικαστήρια για τον κατηγορούµενο 47 Σχήµα 2 Επισκόπηση Αρχιτεκτονική του Πληροφοριακού Συστήµατος 65 Σχήµα 3 Σηµειολογία UML ιαγραµµάτων Περιπτώσεων Χρήσης (Use Case Diagrams) 66 Σχήµα 4 ιάγραµµα Περιπτώσεων Χρήσης του χρήστη «Ανακριτικός Υπάλληλος» 67 Σχήµα 5 ιάγραµµα Περιπτώσεων Χρήσης του χρήστη «Εισαγγελική Αρχή» 67 Σχήµα 6 ιάγραµµα Περιπτώσεων Χρήσης του χρήστη «Ανώτερο Στέλεχος Υπουργείου ή Οικείου ήµου» 68 Σχήµα 7 Απλουστευµένο περιβάλλον Συστήµατος ιαχείρισης Βάσεων εδοµένων 69 Σχήµα 8 Οντότητα Υπηρεσία ( ηµοτική Αστυνοµία) 71 Σχήµα 9 Οντότητα Ανακριτικός Υπάλληλος 71 Σχήµα 10 Οντότητα Πταίσµα (Έκθεση Αρχής) 72 Σχήµα 11 Οντότητα Πληµµέληµα 74 10

11 Σχήµα 12 Οντότητα Έκθεση Σύλληψης 74 Σχήµα 13 Οντότητα Έκθεση Προφορικής Μήνυσης 75 Σχήµα 14 Οντότητα Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω 75 Σχήµα 15 Οντότητα Μηνυτής 76 Σχήµα 16 Οντότητα Κατηγορούµενος 76 Σχήµα 17 Οντότητα Μάρτυρας 77 Σχήµα 18 Οντότητα Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου 77 Σχήµα 19 Οντότητα Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα 78 Σχήµα 20 Οντότητα Ιατροδικαστική Εξέταση 79 Σχήµα 21 Οντότητα Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο 79 Σχήµα 22 Οντότητα Παράπτωµα 80 Σχήµα 23 Οντότητα Καταστήµατα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος (ΚΥΕ) 81 Σχήµα 24 Οντότητα Πράξη 81 Σχήµα 25 Οντότητα Κατάσχεση 82 Σχήµα 26 Οντότητα Κατασχεθέν 82 Σχήµα 27 Συσχετίσεις οντότητας Υπηρεσία 83 Σχήµα 28 Συσχετίσεις οντότητας Υπόθεση 84 Σχήµα 29 Συσχετίσεις βοηθητικής οντότητας Α 86 Σχήµα 30 Συσχετίσεις βοηθητικής οντότητας Β 88 Σχήµα 31 Συσχετίσεις βοηθητικής οντότητας Γ 88 Σχήµα 32 Συσχετίσεις βοηθητικής οντότητας 89 Σχήµα 33 Συσχετίσεις οντότητας Πταίσµα 89 Σχήµα 34 Συσχετίσεις Οντότητας Έκθεση Προφορικής Μήνυσης 90 Σχήµα 35 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Σύλληψης 91 Σχήµα 36 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω 92 Σχήµα 37 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου 93 Σχήµα 38 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα 94 Σχήµα 39 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου 95 Σχήµα 40 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο 96 Σχήµα 41 Συσχετίσεις οντότητας Κατάστηµα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος (ΚΥΕ) 96 Σχήµα 42 Συσχετίσεις οντότητας Κατάσχεση 97 Σχήµα 43 Συνοπτική περιγραφή της επικοινωνίας µεταξύ του Web Browser και Web Server 99 11

12 Συντοµογραφίες Β ΚΚ ΕΛΑΣ ΕΣΠΑ ΕΣΤΑ ΕΚ Α ΚΠ ΚτΠ ΕΛ/ΛΑΚ ΕΣΠΑ ΕΣΤΑ Η/Υ ΙΝΕΠ ΚΥΕ ΚΕ ΚΕ ΟΟΣΑ ΠΚ Π ΠΗ ΠΣ ΤΠΕ ΥΑ ΥΠΕΣ Βάση εδοµένων ηµοτικός και Κοινοτικός Κώδικας (Ν3463/2006) Ελληνική Αστυνοµία Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης Εθνικό Κέντρο ηµόσιας ιοίκησης και Αυτοδιοίκησης Κώδικας Ποινικής ικονοµίας Κοινωνία της Πληροφορίας ΑΕ Ελεύθερο Λογισµικό / Λογισµικό Ανοικτού Κώδικα Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς Εθνική Σχολή Τοπικής Αυτοδιοίκησης Ηλεκτρονικός Υπολογιστής Ινστιτούτο Επιµόρφωσης Κατάστηµα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος Κεντρική Ένωση ήµων και Κοινοτήτων Οργανισµός Οικονοµικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης Ποινικός Κώδικας Προεδρικό ιάταγµα Πλαίσιο Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης Πληροφοριακό Σύστηµα Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών Υπουργική Απόφαση Υπουργείο Εσωτερικών 12

13 1 Εισαγωγή Α Η ηµοτική Αστυνοµία Η ηµοτική Αστυνοµία είναι µία νευραλγική υπηρεσία για τη λειτουργία του ήµου στην τοπική κοινωνία Πρόκειται για έναν κατά βάση ελεγκτικό µηχανισµό, ο οποίος µε τη δράση του διασφαλίζει την τήρηση από τους πολίτες όλου του ρυθµιστικού πλαισίου της πολιτείας, ώστε να εξασφαλίζεται η ποιότητα ζωής σε τοπικό επίπεδο Από την ορθή άσκηση των αρµοδιοτήτων της καθώς και τη γενικότερη παρουσία της, εξαρτάται η ποιότητα αυτή, καθώς και η εικόνα που σχηµατίζουν οι πολίτες για την παρουσία του ήµου στα προβλήµατα της τοπικής κοινωνίας και τον τρόπο µε τον οποίο αυτός διαχειρίζεται τις τοπικές υποθέσεις Τα τελευταία χρόνια έχει αναγνωρισθεί ο µείζων ρόλος της και µε νοµοθετικές παρεµβάσεις έχει κατοχυρωθεί η λειτουργία της και έχει καθιερωθεί ως θεσµός Ως εκ τούτου, όλο και περισσότερες αρµοδιότητες ανατίθενται σε αυτήν Παράλληλα, η γενικότερη τάση µεταφοράς αρµοδιοτήτων από την κεντρική διοίκηση προς την περιφέρεια, κυρίως µετά την εφαρµογή της πρόσφατης διοικητικής µεταρρύθµισης (Πρόγραµµα «Καλλικράτης»), επιβαρύνει το φόρτο της και παράλληλα ενισχύει συνεχώς και το δικό της ρόλο εντός του ήµου Αποτελεί πλέον το αισθητήριο όργανο της διοίκησης του ήµου στην τοπική κοινωνία, ενώ πολλοί τη χαρακτηρίζουν ως «το χέρι και το αφτί του ήµου» Το έργο της ηµοτικής Αστυνοµίας καλούνται να φέρουν εις πέρας οι υπάλληλοί της, οι δηµοτικοί αστυνοµικοί Οι δηµοτικοί αστυνοµικοί στη µεγάλη τους πλειοψηφία είναι υπάλληλοι µε υψηλά τυπικά προσόντα και µπορούν να ανταποκριθούν στον πολυδιάστατο ρόλο τους, λόγω της ειδικής εκπαίδευσης µε την οποία η πολιτεία τους έχει εφοδιάσει, διαθέτοντας µάλιστα ένα πολύ σοβαρό ποσό για τον σκοπό αυτό Στα πλαίσια των καθηκόντων του, ο δηµοτικός αστυνοµικός, περιπολεί εντός των διευρυµένων σήµερα ορίων του ήµου, εκτελεί αποφάσεις του ήµου (επίδοση εγγράφων, σφράγιση Καταστηµάτων Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος κα), συντάσσει δικογραφίες για τα παραπτώµατα που βεβαιώνει ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος εντός ενός σύνθετου πλαισίου ιδιαίτερα χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών που περιλαµβάνουν σηµαντικούς περιορισµούς, ενώ παράλληλα οφείλει να ενηµερώνεται συνεχώς για τυχόν προσθήκες και τροποποιήσεις της σχετικής µε τα καθήκοντά του νοµοθεσίας 13

14 Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τα έγγραφα που αποτελούν τη δικογραφία περιέχουν επαναλαµβανόµενες πληροφορίες και δεν πρέπει να φέρουν ίχνη διόρθωσης διότι απορρίπτονται ως απαράδεκτα από την Εισαγγελική Αρχή Έτσι, ένα απλό ορθογραφικό λάθος ή µία τροποποίηση των πληροφοριών που συµπληρώνονται σε αυτά, αναγκάζει το δηµοτικό αστυνοµικό να τα συντάξει εξ αρχής, οδηγώντας σε σπατάλη διοικητικού χρόνου και στην καταβολή επιπλέον προσπάθειας από αυτόν, που θα µπορούσε να διαθέσει σε περισσότερους ελέγχους Ως αποτέλεσµα επηρεάζεται η παραγωγικότητα και η αποδοτικότητα του δηµοτικού αστυνοµικού και της υπηρεσίας της ηµοτικής Αστυνοµίας αλλά και του ήµου γενικότερα, κάτι που οδηγεί στην περαιτέρω επιβάρυνση και ταλαιπωρία των πολιτών Η κατάσταση επιδεινώνεται ιδιαίτερα όταν ο δηµοτικός αστυνοµικός πρέπει να προλάβει το ωράριο λειτουργίας της Εισαγγελικής Αρχής προκειµένου να προσκοµίσει έγκαιρα τη δικογραφία που σχηµατίστηκε Β Αντικείµενο της Παρούσας Εργασίας Προβλήµατα όπως τα παραπάνω αποτέλεσαν την αφορµή για την εκπόνηση της παρούσας εργασίας, στα πλαίσια της οποίας αναπτύχθηκε ένα Πληροφοριακό Σύστηµα που θα υποστηρίζει το δηµοτικό αστυνοµικό και θα αποφορτίζει το διοικητικό του έργο κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος Παράλληλα, το Πληροφοριακό Σύστηµα ενσωµάτωσε και δύο ακόµη λειτουργίες που αφορούν στο διοικητικό έλεγχο που ασκείται από τη ηµοτική Αστυνοµία και πιο συγκεκριµένα την τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου σχετικού: α) µε τα Καταστήµατα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος και β) µε τις Κατασχέσεις Στην πορεία, δεδοµένης και της τήρησης πληροφοριών των σχηµατιζόµενων δικογραφιών σε ψηφιακή µορφή, προέκυψε η απαίτηση για την περαιτέρω επεξεργασία τους και την εξαγωγή στατιστικών δεικτών σχετικών µε την παραγωγικότητα της ηµοτικής Αστυνοµίας όσο και µε την παραβατικότητα εντός των διοικητικών ορίων του οικείου ήµου αναφορικά µε τα Άρθρα νόµων και τους Νόµους που παραβιάζονται συχνότερα από τους πολίτες Τέτοιοι δείκτες αποτελούν ισχυρό εργαλείο για το σχεδιασµό πολιτικών τόσο για τη διοίκηση του ήµου, όσο και για την κεντρική διοίκηση και µπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις που λαµβάνονται Όµως, µε τις γραφειοκρατικές διαδικασίες που τηρούνται 14

15 σήµερα απαιτείται µεγάλη προσπάθεια και πολύς χρόνος για να εξαχθούν, ενώ είναι επιρρεπείς σε λάθη και παραλείψεις Το Πληροφοριακό Σύστηµα που αναπτύχθηκε είναι µία εφαρµογή, η οποία έχει υλοποιηθεί µε τεχνολογίες που επιτρέπουν την αποµακρυσµένη πρόσβαση µέσω διαδικτύου Η ανάπτυξή του βασίστηκε σε Ανοιχτά Πρότυπα και στη χρήση Ελεύθερου Λογισµικού / Λογισµικού Ανοιχτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) Έτσι, έχει τη δυνατότητα να επικοινωνήσει και να συνδεθεί µε εφαρµογές άλλων υπηρεσιών του ηµοσίου αλλά και µε άλλες εφαρµογές που θα αναπτύξει ο ήµος στο µέλλον, υποστηρίζοντας τη µεταξύ τους διαλειτουργικότητα, σύµφωνα και µε τα όσα αναφέρονται στο «Ελληνικό Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης - ΠΗ» ( και στο σχέδιο δράσης της πρωτοβουλίας «eeurope 2005» 1 Επιπρόσθετα, συµβαδίζει µε τα όσα αναφέρονται στο Ν3979/2011 για την Ηλεκτρονική ιακυβέρνηση (ΦΕΚ 138 Α / ), ο οποίος ρυθµίζει τη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών από τους φορείς του ηµοσίου για την υποστήριξη των λειτουργικών τους αναγκών και την άσκηση των αρµοδιοτήτων και συναλλαγών τους Κατά τη διάρκεια εκπόνησης της εργασίας προέκυψε µία σειρά από ενδεχόµενες επεκτάσεις του Πληροφοριακού Συστήµατος Ως τέτοια επέκταση αναφέρεται η δυνατότητα ενοποίησης σε µία κεντρική πλατφόρµα λογισµικού όλων των σχετικών µε τη δράση της ηµοτικής Αστυνοµίας λειτουργιών του ήµου, κάτι που θα επέτρεπε τη συνολική παρακολούθησή τους Ενδεικτικό το παράδειγµα της παρακολούθησης των εσόδων του ήµου από τα πρόστιµα για παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) η επιβολή των οποίων ανήκει στην αρµοδιότητα της ηµοτικής Αστυνοµίας, ενώ η είσπραξή τους στην υπηρεσία Εσόδων (Οικονοµική Υπηρεσία) Επίσης, ένα Πληροφοριακό Σύστηµα, εγκατεστηµένο κεντρικά, θα έδινε τη δυνατότητα στις ηµοτικές Αστυνοµίες όλων των ήµων, την Ελληνική Αστυνοµία, το Λιµενικό Σώµα, τις Εισαγγελικές Αρχές αλλά και άλλες υπηρεσίες των οποίων οι υπάλληλοι εκτελούν χρέη ανακριτικών υπαλλήλων, να παρακολουθούν ηλεκτρονικά και από κοινού το ιστορικό κάθε υπόθεσης και κάθε κατηγορουµένου (αποφεύγοντας ακόµη και τη µεταξύ τους αλληλογραφία) Επίσης θα επέτρεπε σε στελέχη της Κεντρικής ιοίκησης (όπως για παράδειγµα του ΥΠΕΣ) και των ήµων να τηρούν συγκεντρωτικούς στατιστικούς δείκτες Επεκτάσεις όπως οι παραπάνω,

16 δεν ήταν δυνατόν να υλοποιηθούν στα πλαίσια της παρούσας εργασίας κυρίως λόγω έλλειψης χρόνου (το έργο υλοποιήθηκε µόλις σε 80 ηµέρες), πόρων (ανθρώπινων και υλικών), αλλά και ειδικών τεχνικών γνώσεων που απαιτούν όθηκε όµως ιδιαίτερη προσοχή στον σχεδιασµό του Πληροφοριακού Συστήµατος, ώστε να είναι εύκολα επεκτάσιµο και να µπορεί να αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη µιας εφαρµογής λογισµικού που θα καλύπτει και τέτοιες ανάγκες Έτσι, η υλοποίησή του προσαρµόστηκε στις ανάγκες της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά Η συγκεκριµένη υπηρεσία επελέγη κυρίως λόγω του µεγάλου εύρους των αντικειµένων που καλύπτει η λειτουργία της, το γεγονός ότι στις θέσεις ευθύνης ιεραρχίας της βρίσκονται δηµοτικοί αστυνοµικοί που έχουν υποστεί την εκπαίδευση που παρέχουν οι Σχολές της ηµοτικής Αστυνοµίας καθώς επίσης και το γεγονός ότι βρίσκεται σε πόλη που διαθέτει λιµάνι, συνεπώς εµπλέκεται και το Λιµενικό Σώµα σε κάποιες περιπτώσεις Στα αρχικά στάδια υλοποίησης του Πληροφοριακού Συστήµατος ο σπουδαστής επικοινώνησε άτυπα µε δηµοτικούς αστυνοµικούς από αρκετούς ήµους της χώρας, µε αστυνοµικούς της Ελληνικής Αστυνοµίας (Καλλιθέας, Ακροπόλεως, Ιωαννίνων), µε λιµενικούς του Λιµενικού Σώµατος (Πειραιά, Ηγουµενίτσας), µε Εισαγγελικές Αρχές (Εισαγγελέας Πρεβέζης) και µε το Γενικό Γραµµατέα του ήµου Αµαρουσίου και Πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Γενικών Γραµµατέων ήµων, προκειµένου να εντοπίσει αν υπάρχει διαθέσιµη κάποια παρόµοια εφαρµογή λογισµικού που χρησιµοποιείται από τους υπαλλήλους αυτών των υπηρεσιών και θα µπορούσε να αποτελέσει τη βάση για τη δική του εργασία Η αναζήτηση απέβη άκαρπη Έτσι, η παρούσα εργασία αποτελεί την πρώτη προσπάθεια που γίνεται στην Ελλάδα προς την κατεύθυνση της ενσωµάτωσης Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στις διοικητικές διαδικασίες που τηρεί ο δηµοτικός αστυνοµικός κατά την άσκηση των καθηκόντων του ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος, κάτι που ενισχύεται από το γεγονός ότι δεν υπάρχει αντίστοιχη εγκατεστηµένη εφαρµογή σε καµία ηµοτική Αστυνοµία, ούτε σε κάποια άλλη υπηρεσία, της οποίας οι υπάλληλοι εκτελούν χρέη ανακριτικών υπαλλήλων (όπως η Ελληνική Αστυνοµία κα) Επιπλέον, η εργασία εκπονήθηκε µε µηδενικό οικονοµικό κόστος για απόκτηση λογισµικού, λόγω της χρήσης Ελεύθερου Λογισµικού / Λογισµικού Ανοικτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) και της υλοποίησής της στα πλαίσια εκπόνησης της Τελικής Εργασίας σπουδαστή της Εθνικής Σχολής Τοπικής Αυτοδιοίκησης 16

17 Γ Επισκόπηση Κεφαλαίων Στο Μέρος Α της παρούσας παρατίθεται µία σύντοµη ιστορική ανασκόπηση του θεσµού της ηµοτικής Αστυνοµίας και µια αξιολόγηση του επιχειρησιακού της περιβάλλοντος (Κεφάλαιο 2), βασικά χαρακτηριστικά του Ελέγχου που αυτή ασκεί (Κεφάλαιο 3) και ορισµένα από τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει ο δηµοτικός αστυνοµικός στην τέλεση των καθηκόντων τους ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος (Κεφάλαιο 4) Στο Μέρος Β περιγράφεται η µεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την ανάπτυξη του Πληροφοριακού Συστήµατος 2 και επισηµαίνονται οι παράµετροι που επηρέασαν την ανάπτυξή του και τα πιο σηµαντικά οφέλη που αναµένεται να αποκοµίσει ο δηµοτικός αστυνοµικός και ο ήµος Πειραιά από τη χρήση του (Κεφάλαιο 1) Θα πρέπει να αναφερθεί ότι ορισµένα από τα στάδια της µεθοδολογίας που ακολουθήθηκε (όπως της συντήρησης και επέκτασης του έργου) δεν είναι δυνατό να υποστηριχθούν στα πλαίσια της τελικής εργασίας, διότι υφίστανται σε χρόνο µεταγενέστερο της ηµεροµηνίας αποφοίτησης της Εκπαιδευτικής Σειράς της Εθνικής Σχολής Τοπικής Αυτοδιοίκησης Στο Κεφάλαιο 2 γίνεται αναφορά στα σηµαντικότερα προβλήµατα που προέκυψαν κατά την διαδικασία ανάπτυξης του Πληροφοριακού Συστήµατος, ενώ στο Κεφάλαιο 3 περιγράφονται ορισµένες προτάσεις για επέκτασή του, οι οποίες προέκυψαν τόσο κατά τη διάρκεια της υλοποίησής του, όσο και από την καταγραφή των αναγκών σε σχέση µε τη λειτουργία της ηµοτικής Αστυνοµίας εντός του ήµου Στο Κεφάλαιο 4 παρατίθενται τα συµπεράσµατα που προέκυψαν από την εκπόνηση της εργασίας Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί ότι έγινε σηµαντική προσπάθεια να αποφευχθεί όσο το δυνατόν η χρήση τεχνικών όρων Πληροφορικής, οι οποίοι θα δυσκόλευαν ως προς την κατανόησή τους έναν µη εξοικειωµένο αναγνώστη και ότι η παρούσα έκθεση αποτελεί την ελάσσονα προσπάθεια που κατέβαλε ο σπουδαστής στα πλαίσια εκπόνησης της Τελικής Εργασίας, δεδοµένου ότι το µεγαλύτερο βάρος δόθηκε στην υλοποίηση του Πληροφοριακού Συστήµατος, όπου και συγγράφηκαν περίπου γραµµές κώδικα (περίπου 550 σελίδες) 2 Ένα µικρό µέρος από την τεκµηρίωση του έργου παρατίθεται συνοπτικά και στα Παραρτήµατα Α και Β 17

18 18

19 Μέρος Α Ο Θεσµός της ηµοτικής Αστυνοµίας 19

20 20

21 2 Η ηµοτική Αστυνοµία 21 Ιστορία του Θεσµού της ηµοτική Αστυνοµίας Η παράγραφος αυτή περιέχει µία σύντοµη ανασκόπηση του θεσµού της ηµοτικής Αστυνοµίας Με το Νόµο της 27 ης εκεµβρίου 1833 «Περί Συστάσεως ήµων», εισάγεται ο θεσµός της «Τοπικής Αστυνοµίας», που αποτελεί τον πρόγονο της ηµοτικής Αστυνοµίας Όµως, λόγω των συνεχών αλλαγών στην δοµή του νεοσύστατου τότε ελληνικού Κράτους άλλαξε γρήγορα µορφή και από το 1839 και έπειτα η αστυνόµευση στην Ελλάδα ασκείται από θεσµούς οι οποίοι αποτελούν προγόνους της σηµερινής ΕΛΑΣ Έτσι, για περίπου εκατό (100) χρόνια ο θεσµός της ηµοτικής Αστυνοµίας απουσιάζει από την οργάνωση του Ελληνικού Κράτους Το 1980 µε το Ν1065/1980 προβλέπεται η σύσταση της «Ειδικής Υπηρεσίας» των ήµων και απαριθµούνται οι αρµοδιότητες τις οποίες µπορούσε αυτή να ασκήσει Τα επόµενα χρόνια, λόγω της συνεχούς αύξηση της παραβατικότητας, έγινε εµφανές ότι οι ήµοι δεν διέθεταν έναν επαρκή µηχανισµό ελέγχου εφαρµογής των αποφάσεών τους Έτσι, ενισχύθηκε ένα αίσθηµα ανασφάλειας των πολιτών απέναντι στις τοπικές αρχές Με το Π 410/1995 επιχειρήθηκε να λυθεί το πρόβληµα παρέχοντας στους ΟΤΑ τη δυνατότητα να αναθέτουν αρµοδιότητες αστυνοµικής φύσης σε άλλο Νοµικό Πρόσωπο, (ΝΠΙ και ΝΠ ) Έτσι, τέτοιες αρµοδιότητες (όπως η επιβολή προστίµων κα) ανατέθηκαν σε ηµοτικές Επιχειρήσεις (ΝΠΙ ), κάτι που κρίθηκε ως αντισυνταγµατικό από το Συµβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 1934/1998) Οι ΟΤΑ λοιπόν, έπρεπε να συστήσουν υπηρεσίες ικανές να ασκήσουν τον έλεγχο της εφαρµογής των κανόνων που οι ίδιοι έθεταν Ο Ν2503/1997 εισάγει για πρώτη φορά επίσηµα τον όρο «ηµοτική Αστυνοµία» Με το Ν2819/2000 προβλέφθηκε ότι το προσωπικό της ηµοτικής Αστυνοµίας µπορούσε να ασκεί καθήκοντα Ειδικού Ανακριτικού Υπαλλήλου, κατά το άρθρο 34 του ΚΠ για τα αδικήµατα που ανήκουν στην αρµοδιότητά του 21

22 Με το Π 23/2002 ρυθµίστηκαν θέµατα αναφορικά µε τη συγκρότηση, την οργανωτική δοµή και την εκπαίδευση του δηµοτικού αστυνοµικού 3 Ορισµένα ζητήµατα όµως που κυρίως αφορούσαν το περιεχόµενο των αρµοδιοτήτων, τον τρόπο άσκησής τους καθώς και την αποστολή και οργάνωση της ηµοτικής Αστυνοµίας, έµεναν ακόµη εκκρεµή Έτσι, τα επόµενα 5 έτη ασχολήθηκε κυρίως µε τον έλεγχο της παράνοµης στάθµευσης, και δεν µπόρεσε να καταξιωθεί στη συνείδηση των πολιτών 22 Η ηµοτική Αστυνοµία σήµερα Ο Νόµος 3731/2008 Τα κενά και τις εκκρεµότητες που αναφέρθηκαν στην προηγούµενη παράγραφο επιχειρεί να διευθετήσει ο Ν3731/2008 που αποτελεί σήµερα το βασικό νοµοθετικό κείµενο που ρυθµίζει τη δοµή και τη λειτουργία της ηµοτικής Αστυνοµίας Οι τοµές του νόµου αυτού 4 στοχεύουν στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη και την αναβάθµιση της ποιότητας ζωής στις πόλεις, µέσα από την αποτελεσµατικότερη λειτουργία του θεσµού της ηµοτικής Αστυνοµίας Κάθε ήµος οργανώνει τη ηµοτική Αστυνοµία του, σύµφωνα µε τα ειδικά χαρακτηριστικά, τις ανάγκες αλλά και τις δυνατότητές του Έτσι, σε ορισµένους ήµους είναι υποστελεχωµένη, ενώ σε κάποιους άλλους υπάρχει επαρκής αριθµός δηµοτικών αστυνοµικών Σύµφωνα µε τις παρ 4 και 3(β) του άρθρου 1, του Ν3731/2008, στους ήµους που αριθµούν περισσότερους από 50 δηµοτικούς αστυνοµικούς, µπορούν να ασκούνται όλες οι αρµοδιότητες που αριθµούνται στην παρ1 του άρθρου 1 του ίδιου νόµου, ενώ σε εκείνους που αριθµούν λιγότερους από 50 ασκούνται υποχρεωτικά ορισµένες από αυτές και οι υπόλοιπες ασκούνται από την Ελληνική Αστυνοµία 5 Επίσης, σε ήµους ο Οργανισµός Εσωτερικής Υπηρεσίας των οποίων προβλέπει λιγότερους από 10 δηµοτικούς αστυνοµικούς η ηµοτική Αστυνοµία διαρθρώνεται σε επίπεδο Αυτοτελούς Τµήµατος, ενώ σε εκείνους µε περισσότερους από 10 σε επίπεδο ιεύθυνσης 3 Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, ύστερα και από γνώµη της ΚΕ ΚΕ, µπορούσε να εκδίδεται κανονισµός λειτουργίας της ηµοτικής Αστυνοµίας (άρθρο 14 του Π 23/2000) 4 5 Βλ την αιτιολογική του έκθεση Στο άρθρο 1, παρ 4 του Ν3731/2008 προβλέπεται ότι ακόµη και οι ήµοι µε λιγότερους από 50 δηµοτικούς αστυνοµικούς µπορούν να ασκήσουν και άλλες αρµοδιότητες πέραν των υποχρεωτικών (άρθρο 1, παρ3 περ β του Ν3731/2008), µετά από απόφαση που εκδίδει ο Γενικός Γραµµατέας την Αποκεντρωµένης ιοίκησης, µετά από σχετική απόφαση του οικείου ηµοτικού Συµβουλίου 22

23 221 Αρµοδιότητες της ηµοτικής Αστυνοµίας Οι αρµοδιότητες της ηµοτικής Αστυνοµίας είναι κυρίως ελεγκτικές και αφορούν απλά ζητήµατα καθηµερινότητας (όπως για παράδειγµα η τήρηση των διατάξεων για την καθαριότητα) αλλά και πιο σύνθετα (όπως για παράδειγµα τη σφράγιση ενός Καταστήµατος Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος) Από την ορθή άσκησή τους (και τη γενικότερη παρουσία της ηµοτικής Αστυνοµίας) εξαρτάται η ποιότητα διαβίωσης των πολιτών εντός των διοικητικών ορίων του ήµου καθώς και η εικόνα που σχηµατίζουν οι πολίτες για την παρουσία του στην τοπική κοινωνία και τον τρόπο µε τον οποίο διαχειρίζεται τις τοπικές υποθέσεις Γίνεται άµεσα αντιληπτό πόσο κρίσιµος είναι ο ρόλος της Στο άρθρο 1, παρ 1 του Ν3731/2008 απαριθµούνται οι αρµοδιότητες της ηµοτικής Αστυνοµίας, οι οποίες απορρέουν άµεσα από τα άρθρα 75 και 79 του ΚΚ (Ν3463/2006) εν ασκεί άλλες αρµοδιότητες πέραν αυτών, εκτός και αν κάτι τέτοιο προβλεφθεί από τη νοµοθεσία, όπως για παράδειγµα έγινε ενδεικτικά στις παρακάτω περιπτώσεις: τον έλεγχο της απαγόρευσης του καπνίσµατος σε δηµόσιους χώρους (άρθρο 17 του Ν3868/2010) και τον έλεγχο των πυροσβεστικών διατάξεων, ο οποίος προβλεπόταν µόνο για τους κοινόχρηστους χώρους από το άρθρο 1, παρ7 του Ν3731/2008, όµως µε το άρθρο 94, παρ1 περ26 του «Καλλικράτη» επεκτάθηκε η αρµοδιότητα των ήµων και στους ιδιωτικούς χώρους, την οποία ελέγχει πλέον η ηµοτική Αστυνοµία σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 433 του ΠΚ 6 Συναρµοδιότητα της ηµοτικής Αστυνοµίας µε την Ελληνική Αστυνοµία και το Λιµενικό Σώµα προβλέπεται στις περιπτώσεις 8 και 9 της παρ 1 του άρθρου 1 του Ν 3731/2008 άρθρα, όπου το συντονισµό έχει η Ελληνική Αστυνοµία ή το Λιµενικό Σώµα κατά περίπτωση Πέραν των αρµοδιοτήτων του άρθρου 1 του Ν 3731/2008, ο δηµοτικός αστυνοµικός κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του οφείλει να λειτουργεί µε γνώµονα το 6 Ανάλογα ισχύουν και για τον έλεγχο της καθαριότητας, (άρθρο 1, παρ6 του Ν3731/2008 και άρθρο 94, παρ1 περ26 του «Καλλικράτη», και άρθρα 420 και 427 του ΠΚ) 23

24 συµφέρον του πολίτη και του ήµου Έτσι, αν για παράδειγµα υποπέσει στην αντίληψή του κάποιο συµβάν που δεν ανήκει στην αρµοδιότητά του (όπως για παράδειγµα αν διαπιστώσει ότι ένας αγωγός νερού έχει σπάσει και χύνεται άσκοπα νερό, ή ότι σε κάποιο πεζοδρόµιο υπάρχει µία κακοτεχνία που θέτει σε κίνδυνο τη σωµατική ακεραιότητα των περαστικών), οφείλει να ενηµερώσει άµεσα την αρµόδια υπηρεσία για τα περαιτέρω και να λάβει τα απαραίτητα προσωρινά µέτρα για τη διασφάλιση της σωµατικής ακεραιότητας των πολιτών (όπως για παράδειγµα τη σήµανση του πεζόδροµου µε ειδική ταινία) 222 Ιδιαίτερο Υπηρεσιακό Καθεστώς του ηµοτικού Αστυνοµικού Ο δηµοτικός αστυνοµικός, ως υπάλληλος του ήµου, έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία τον διαφοροποιούν σηµαντικά από τους υπόλοιπους δηµοτικούς υπαλλήλους και του προσδίδουν ένα ιδιαίτερο προφίλ, απαραίτητο για την εκτέλεση των καθηκόντων του Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι τα ακόλουθα: Αυτοτελής Υπηρεσία Σύµφωνα µε το άρθρο 2, παρ 1 του Ν3731/2008, η ηµοτική Αστυνοµία είναι αυτοτελής υπηρεσία του ήµου, η οποία υπόκειται άµεσα στο ήµαρχο και αυτό της επιτρέπει να έχει διαφορετική διάρθρωση από τις άλλες υπηρεσίες του ήµου µε ξεχωριστή ιεραρχία και ξεχωριστούς κανόνες που τη διέπουν 7 Η αυτοτέλεια αυτή της προσδίδει ευελιξία στη λειτουργία της και αυξηµένη ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων, χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα εξαιτίας της φύσης του αντικειµένου της σε σχέση µε αυτό των υπολοίπων υπηρεσιών του ήµου ιαφορετική Ιεραρχία Το προσωπικό της ηµοτικής Αστυνοµίας υπάγεται σε ιεραρχία, διαφορετική από αυτή των υπολοίπων υπαλλήλων του ήµου, η οποία διέπεται από κανόνες πειθαρχίας Αυτή η ειδική ιεραρχία, η οποία επιτρέπει την κατανοµή περισσότερων ρόλων στο προσωπικό της, θεωρείται επιβεβληµένη προκειµένου να µπορούν οι υπάλληλοί της να είναι πιο αποτελεσµατικοί κατά την εκτέλεση των ελεγκτικών 7 Σχετικά αναφέρεται η Εγκύκλιος 10/2009 του ΥΠΕΣ 24

25 καθηκόντων τους Στο άρθρο 7 του Ν3731/2008 προβλέπονται οι ακόλουθες βαθµίδες στην ιεραρχία της: 1) Γενικός ιευθυντής (σε ήµους που έχουν συστήσει Γενική ιεύθυνση) 2) ιευθυντής 3) Τµηµατάρχης Α 4) Τµηµατάρχης Β 5) Επόπτης 6) ηµοτικός Αστυνοµικός Στολή και ιακριτικό Σήµα Σύµφωνα µε το άρθρο 15, παρ 1 του Ν 3731/2008, το προσωπικό της ηµοτικής Αστυνοµίας φορά ειδική στολή, η οποία τον διακρίνει, ενώ σύµφωνα µε την παρ 2 του ίδιου άρθρου, φέρει ειδική ταυτότητα και ειδικό διακριτικό σήµα που δηλώνουν την ιδιότητά του Οι λεπτοµέρειες αναφορικά µε τη στολή, την ταυτότητα και το σήµα του δηµοτικού αστυνοµικού ρυθµίζονται µε σχετικές αποφάσεις του Υπουργού Εσωτερικών 8 Ειδικό Πειθαρχικό Συµβούλιο και ειδικό Πειθαρχικό ίκαιο Σύµφωνα µε το άρθρο 2, παρ 3 του Ν3731/2008 το προσωπικό της ηµοτικής Αστυνοµίας υπάγεται σε Ειδικό Πειθαρχικό Συµβούλιο και διέπεται από ειδικό Πειθαρχικό ίκαιο για ορισµένα θέµατα Ο δηµοτικός αστυνοµικός είναι και αυτός δηµοτικός υπάλληλος και διέπεται από τη νοµοθεσία που ισχύει για τους υπόλοιπους δηµοτικούς υπαλλήλους 9 για όσα θέµατα δεν υπάρχουν ειδικές για αυτόν διατάξεις 10 Ο δηµοτικός αστυνοµικός ασκεί καθήκοντα ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου Ο δηµοτικός αστυνοµικός ασκεί καθήκοντα ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου υπό τις εντολές και παραγγελίες του Εισαγγελέα Πληµµελειοδικών, σύµφωνα µε το άρθρο 34 του ΚΠ και το άρθρο 2, παρ 6 του Ν3731/2008 Το κύριο µέρος της 8 Εκκρεµεί όµως µέχρι σήµερα η έκδοση της απόφασης αυτής 9 Άρθρα του Ν3584/2007 «Κύρωση Κώδικα Κατάστασης ηµοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων» 10 Λεπτοµέρειες για τη σύσταση και λειτουργία του Ειδικού Πειθαρχικού Συµβουλίου καθορίζονται µε Π που εκδίδει µε απόφασή του ο Υπουργός Εσωτερικών Εκκρεµεί όµως µέχρι σήµερα η έκδοση και αυτής της απόφασης 25

26 παρούσας εργασίας κινείται ακριβώς γύρω από αυτήν την ιδιαιτερότητα του δηµοτικού αστυνοµικού και αναλύεται εκτενώς σε επόµενη παράγραφο ιορισµός σε κενή Οργανική θέση - Ειδική Εκπαίδευση Ο δηµοτικός αστυνοµικός, διορίζεται σε κενή οργανική θέση, η οποία προβλέπεται στον Οργανισµό Εσωτερικής Υπηρεσίας, όµως µόνο µετά από την επιτυχή αποφοίτησή του από τις Σχολές Εκπαίδευσης της ηµοτικής Αστυνοµίας, στις οποίες λαµβάνει ειδική εκπαίδευση και επιµόρφωση γύρω από την άσκηση των αρµοδιοτήτων του Η εισαγωγή στις Σχολές αυτές γίνεται µετά από επιτυχία σε διαγωνισµό Συγκεκριµένες Αρµοδιότητες Όπως αναφέρθηκε ήδη και στα προηγούµενα, η ηµοτική Αστυνοµία δεν µπορεί να ασκήσει άλλες αρµοδιότητες πέραν αυτών που αναφέρονται στο άρθρο 1, παρ1 του Ν3731/2008, εκτός και αν µία κάτι τέτοιο προβλεφθεί από µία νέα νοµοθετική ρύθµιση 223 Ανάλυση Επιχειρησιακού Περιβάλλοντος ηµοτικής Αστυνοµίας Στην παράγραφο αυτή επιχειρείται µία σύντοµη ανάλυση των παραµέτρων του επιχειρησιακού περιβάλλοντος της υπηρεσίας της ηµοτικής Αστυνοµίας (SWOT Analysis) Η ανάλυση που παρατίθεται στα επόµενα προέκυψε µέσα από την προσωπική παρατήρηση του σπουδαστή αλλά και τις συνεντεύξεις συναντήσεις στις οποίες συµµετείχε στα πλαίσια της εκπόνησης της παρούσας εργασίας Η ανάλυση που ακολουθεί αφορά κυρίως τη ηµοτική Αστυνοµία του ήµου Πειραιά (όχι όµως µόνο αυτή) και δίνεται συνοπτικά στον πίνακα που ακολουθεί (Πίνακας 1) 26

27 Επιχειρησιακή Ανάλυση Υπηρεσίας ηµοτικής Αστυνοµίας (Επικέντρωση κυρίως στην περίπτωση της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά) Ισχυρά Σηµεία (Strengths) Αδύνατα Σηµεία (Weaknesses) Υψηλά τυπικά προσόντα Νευραλγική Υπηρεσία Τρόπος πρόσληψης Ειδική εκπαίδευση προσωπικού υνατότητα συνεργασίας µε ΕΛΑΣ Αµετάθετο των δηµοτικών αστυνοµικών Ειδικό Υπηρεσιακό Καθεστώς Ευκαιρίες (Opportunities) Ελλιπής εξοπλισµός σε ΤΠΕ Ανεπαρκείς χώροι ιεύρυνση διοικητικών ορίων ήµων «Καλλικράτης» Ανεπάρκεια ανθρώπινων πόρων Υποβολή ερωτηµάτων προς αρµόδιο Υπουργείο µέσω της Αποκεντρωµένης ιοίκησης Απειλές (Threats) Μεταφορά αρµοδιοτήτων προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση Η τάση ενίσχυσης της χρήσης ΤΠΕ από την κεντρική διοίκηση Ένταξη προτάσεων στο ΕΣΠΑ Εικόνα των πολιτών για τη ηµοτική Αστυνοµία Χρέη ήµων Οικονοµική κρίση Πίνακας 1 Συνοπτικά η Ανάλυση Επιχειρησιακού Περιβάλλοντος της ηµοτικής Αστυνοµίας 2231 Ισχυρά Σηµεία 1 Προσωπικό µε αρκετά υψηλά τυπικά προσόντα Οι δηµοτικοί αστυνοµικοί είναι σε µεγάλο µέρος τους απόφοιτοι ΑΕΙ και ΤΕΙ, πολλοί από αυτούς έχουν µεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών, ενώ σχεδόν όλοι τους έχουν τις απαραίτητες γνώσεις χειρισµού Η/Υ Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη δουλειά τους σε συνδυασµό µε τα προσόντα τους και τις γνώσεις τους στη χρήση Η/Υ αποτελούν ισχυρό σηµείο για την εν λόγω υπηρεσία αναφορικά µε την ικανότητα: ενσωµάτωσης των νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στην υπάρχουσα υποδοµή, ανταπόκρισης στις αυξανόµενες ανάγκες και απαιτήσεις δεδοµένου του όλο και µεγαλύτερου βάρους που δίνει η Κεντρική Κυβέρνηση στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών 27

28 2 Νευραλγική υπηρεσία Η ηµοτική Αστυνοµία είναι νευραλγική υπηρεσία διότι αποτελεί τον αποκλειστικό ελεγκτικό µηχανισµό του ήµου για τον έλεγχο της τήρησης των δικών του κανονιστικών πράξεων αλλά και της λοιπής νοµοθεσίας Επίσης, αποτελεί την εικόνα του ήµου στην τοπική κοινωνία και εκφράζει άµεσα το ενδιαφέρον του ήµου για τη διαφύλαξη της ποιότητας ζωής και της νοµιµότητας εντός των διοικητικών του ορίων 3 Τρόπος Πρόσληψης Πρόσληψη δηµοτικού αστυνοµικού επιτρέπεται σε κενή οργανική θέση που προβλέπεται στον Οργανισµό Εσωτερικής Υπηρεσίας του ήµου και µόνο µετά την επιτυχή αποφοίτησή του από τις Σχολές της ηµοτικής Αστυνοµίας Η πρόσβαση σε αυτές γίνεται µετά από επιτυχία σε διαγωνισµό στον οποίο δίνεται έµφαση στα σωµατικά προσόντα των υποψηφίων, ενώ µε ένα σύστηµα επιλογής µε αντικειµενικά κριτήρια διασφαλίζεται παράλληλα το επίπεδο των υποψηφίων ως προς τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους Ο τρόπος πρόσληψης οδηγεί στην αναβάθµιση του επιπέδου ανθρώπινου δυναµικού που στελεχώνει τους ήµους 4 Ειδική Εκπαίδευση προσωπικού Η επιτυχής αποφοίτηση του δηµοτικού αστυνοµικού από τις Σχολές της ηµοτικής Αστυνοµίας, ως προαπαιτούµενο για την πρόσληψή του, είναι αναµφισβήτητα ισχυρό σηµείο, διότι η ειδική εκπαίδευση που λαµβάνει σε αυτές του παρέχει εκ των προτέρων τα απαραίτητα εφόδια για την άσκηση των αρµοδιοτήτων του Την εκπαίδευση στις Σχολές της ηµοτικής Αστυνοµίας επιµελούταν η Σχολή Αστυφυλάκων της Ελληνικής Αστυνοµίας (σύµφωνα µε το Π 23/2002), ενώ µε το Π 135/2006 αυτή έχει ανατεθεί στην ΕΣΤΑ του ΕΚ Α, προκειµένου να της δοθεί αυτοδιοικητικός προσανατολισµός 5 υνατότητα συνεργασίας µε την Ελληνική Αστυνοµία Η ηµοτική Αστυνοµία έχει τη δυνατότητα να ζητά τη συνδροµή της Ελληνικής Αστυνοµίας κατά τη διενέργεια των ελέγχων της Οι αστυνοµικοί της Ελληνικής Αστυνοµίας, διαθέτουν κατασταλτικό 28

29 εξοπλισµό και η παρουσία τους δίνει κατ αρχήν την αυτοπεποίθηση στον δηµοτικό αστυνοµικό να εκτελέσει τα καθήκοντά του χωρίς να φοβάται για απρόβλεπτες καταστάσεις, ενώ αποθαρρύνει και τους πολίτες που θα σκεφτούν να χρησιµοποιήσουν τη φυσική τους δύναµη και την ταχύτητά τους για να διαφύγουν του ελέγχου 6 Το αµετάθετο του δηµοτικού αστυνοµικού Ο δηµοτικός αστυνοµικός δεν µετατίθεται, όπως για παράδειγµα οι αστυνοµικοί της Ελληνικής Αστυνοµίας και έτσι µετά από κάποια χρόνια υπηρεσίας αποκτά µία όλο και πιο ολοκληρωµένη εικόνα για την περιοχή που ελέγχει, κάτι που τον βοηθά να είναι πιο αποτελεσµατικός κατά της άσκηση των καθηκόντων του 7 Ειδικό Υπηρεσιακό Καθεστώς Όπως αναφέρθηκε και σε προηγούµενη παράγραφο το ειδικό υπηρεσιακό καθεστώς υπό το οποίο τελεί ο δηµοτικός αστυνοµικός του προσδίδει ιδιαίτερα πλεονεκτήµατα για την αποτελεσµατική άσκηση των αρµοδιοτήτων του 2232 Αδύνατα Σηµεία 1 Ελλιπής Εξοπλισµός Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ο δηµοτικός αστυνοµικός έχει στη διάθεσή του ελλιπή εξοπλισµό Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στα καταστήµατα των ήµων που υπηρετεί Για παράδειγµα, η Γ νση της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά έχει στη διάθεσή της µόλις δύο (2) Η/Υ παλαιάς τεχνολογίας Επίσης, και κατά τις περιπολίες του δεν διαθέτει εξοπλισµό (πχ pda, palm top κλπ) ικανό να του παράσχει πρόσβαση σε διαδικτυακές Βάσεις εδοµένων Η παλαιότητα του εξοπλισµού Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και το µικρό πλήθος τους ευθύνονται για την εµφάνιση συχνών βλαβών και για την αδυναµία υποστήριξης των σύγχρονων εφαρµογών λογισµικού Απαιτούνται 29

30 περισσότεροι πόροι για τη συντήρηση και ανανέωση του εξοπλισµού προκειµένου να είναι δυνατή η: ταχύτερη διεκπεραίωση των εργασιών του δηµοτικού αστυνοµικού και η ταχύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών 2 Ανεπαρκείς Χώροι Οι χώροι στέγασης της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά δεν επαρκούν για τις ανάγκες της, διότι: υπάρχει η τάση για πρόσληψη και άλλων δηµοτικών αστυνοµικών και απαιτούνται και ιδιαίτεροι χώροι (για παράδειγµα κρατητήρια 11 ) 3 ιεύρυνση ιοικητικών ορίων ήµων «Καλλικράτης» Η εφαρµογή του Καλλικράτη διεύρυνε τα διοικητικά όρια σχεδόν όλων των ήµων της Ελλάδας Έτσι, κυρίως στους µεγάλους ήµους που είχαν ηµοτική Αστυνοµία και συνενώθηκαν µε µικρότερους που δεν διέθεταν, ο ίδιος αριθµός δηµοτικών αστυνοµικών πρέπει πλέον να ασκεί τα ίδια καθήκοντα σε µεγαλύτερη γεωγραφική έκταση κάτι που επιφορτίζει ιδιαίτερα το έργο τους 4 Ανεπάρκεια Ανθρώπινων Πόρων Οι περισσότερες από τις ηµοτικές Αστυνοµίες της χώρας έχουν πολύ λίγους δηµοτικούς αστυνοµικούς για να καλύψουν τις ανάγκες τους 24 ώρες το 24ωρο 12 5 Υποβολή Ερωτηµάτων προς αρµόδιο Υπουργείο µέσω της Αποκεντρωµένης ιοίκησης Κατά την πρακτική που ακολουθείται, η ηµοτική Αστυνοµία για αµφιλεγόµενα ζητήµατα, υποβάλλει ερωτήµατα προς το αρµόδιο Υπουργείο 11 Προς το παρόν, στα καταστήµατα των περισσότερων ηµοτικών Αστυνοµιών της χώρας, η κράτηση των παραβατών γίνεται στους χώρους που εργάζονται οι δηµοτικοί αστυνοµικοί (!!!) 12 Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγµατα της Καρπάθου µε έναν (1) δηµοτικό αστυνοµικό και της Πάτµου µε τρεις (3) δηµοτικούς αστυνοµικούς 30

31 (αναφορικά µε την έκταση των αρµοδιοτήτων της και τον τρόπο άσκησης αυτών) µέσω της Αποκεντρωµένης ιοίκησης και όχι άµεσα, µε αποτέλεσµα σηµαντικές καθυστερήσεις 2233 Ευκαιρίες 1 Μεταφορά αρµοδιοτήτων προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση Τα τελευταία χρόνια διαφαίνεται η τάση µεταφοράς αρµοδιοτήτων από την Κεντρική Κυβέρνηση προς την ΤΑ και κυρίως προς τους ήµους, µε αποκορύφωµα την εφαρµογή του «Καλλικράτη» Αυτή η µεταφορά αρµοδιοτήτων αναµένεται να κάνει ακόµη πιο σηµαντικό το ρόλο της ηµοτικής Αστυνοµίας στη συνολική λειτουργία του ήµου και να ενισχύσει την εικόνα της στη συνείδηση των πολιτών, ενώ παράλληλα µπορεί να οδηγήσει στην αναβάθµιση του ανθρώπινου δυναµικού της (µέσω προσλήψεων) αλλά και στην υιοθέτηση νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών για τον εκσυγχρονισµό της 2 Η τάση ενίσχυσης της χρήσης Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών από την Κεντρική ιοίκηση Από την κεντρική διοίκηση έχει δοθεί το έναυσµα για ενίσχυση της χρήσης Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών από τους φορείς του ηµοσίου, κάτι που µπορεί να οδηγήσει στην καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, στην απλοποίηση και συντόµευση διαδικασιών καθώς και στην εξοικονόµηση λειτουργικών εξόδων Οι ήµοι πρέπει να µεριµνήσουν για την υιοθέτηση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και από τη ηµοτική Αστυνοµία, προκειµένου να ενισχύσουν την παραγωγικότητα και την αποτελεσµατικότητά της 3 Ένταξη προτάσεων στο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς Οι ήµοι έχουν τη δυνατότητα ως τελικοί δικαιούχοι να υλοποιήσουν έργα στα πλαίσια του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς Έτσι, µπορούν να µεριµνήσουν για την αναβάθµιση και της ηµοτικής Αστυνοµίας Για 31

32 παράδειγµα µέσω του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Ψηφιακή Σύγκλιση» θα µπορούσε η ηµοτική Αστυνοµία να αποκτήσει εξοπλισµό Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (υλικό και λογισµικό) που θα της επιτρέψει να γίνει πιο παραγωγική και αποτελεσµατική στα καθήκοντά της 2234 Απειλές 1 Εικόνα των πολιτών για τη ηµοτική Αστυνοµία Είναι γεγονός ότι οι πολίτες αντιµετωπίζουν το δηµοτικό αστυνοµικό όχι σαν τον υπάλληλο του ήµου που έχει επιφορτιστεί µε το δύσκολο έργο της διαφύλαξης της ποιότητας ζωής εντός των διοικητικών ορίων του ήµου, αλλά περισσότερο ως έναν εισπρακτικό µηχανισµό του ήµου Την εικόνα αυτή ενισχύει και η τρέχουσα οικονοµική συγκυρία, ενώ κανένας ήµος δεν έχει προβεί σε ενέργειες ενηµέρωσης των πολιτών για το ρόλο της ηµοτικής Αστυνοµίας, προκειµένου να βελτιώσει την υπάρχουσα κατάσταση 2 Χρέη ήµων Τα χρέη των περισσότερων ήµων της Ελλάδας προς Τράπεζες και το Ταµείο Παρακαταθηκών και ανείων είναι υψηλά Με αυτά τα δεδοµένα, η δανειοληπτική τους ικανότητα υποβαθµίζεται κάτι που συνεπάγεται τη δυσκολία απόκτησης νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και τη συνακόλουθη αναβάθµιση των παρεχόµενων προς τους πολίτες υπηρεσιών Αυτή η δεινή προοπτική αποτελεί πραγµατικότητα και για την υπηρεσία της ηµοτικής Αστυνοµίας 3 Η Οικονοµική Κρίση Η οικονοµική συγκυρία που πλήττει τη χώρα έχει ήδη οδηγήσει σε περιορισµό των Κοινών Αυτοτελών Πόρων προς τους ΟΤΑ Σε συνδυασµό και µε τα χρέη των περισσότερων ήµων, αναµένεται να περιορισθεί περαιτέρω η δυνατότητά τους για επενδύσεις σε Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών 32

33 3 Ο Έλεγχος από τη ηµοτική Αστυνοµία Κατά την άσκηση των αρµοδιοτήτων του ο δηµοτικός αστυνοµικός ενεργεί παράλληλα έλεγχο ποινικών και διοικητικών παραβάσεων Συχνά βεβαιώνει συµπεριφορές πολιτών, οι οποίες µπορεί να επισύρουν ποινικές ή και διοικητικές κυρώσεις, οπότε πρέπει να εφαρµόσει τα προβλεπόµενα για κάθε περίπτωση 31 Ποινικός Έλεγχος Σύµφωνα µε το άρθρο 2, παρ 6 του Ν3731/2008, το προσωπικό της ηµοτικής Αστυνοµίας ενεργεί καθήκοντα Ειδικού Ανακριτικού Υπαλλήλου (κατά το άρθρο 34 του ΚΠ ) για εκείνα τα παραπτώµατα που ανήκουν στην αρµοδιότητά του και διώκονται ποινικά (ποινικά αδικήµατα) Έτσι, υπό την εποπτεία του Εισαγγελέα Πληµµελειοδικών ο δηµοτικός αστυνοµικός µπορεί να διενεργεί προκαταρκτική εξέταση και προανάκριση (άρθρο 243 ΚΠ ) Όταν ο δηµοτικός αστυνοµικός εκτελεί χρέη ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου, στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας, τότε προϊστάµενός του είναι ο Εισαγγελέας Πληµµελειοδικών και οφείλει να εκτελεί τις εντολές του κατά προτεραιότητα Συχνά χρειάζεται να συµπληρώνει εκθέσεις στις οποίες παρουσιάζει τα γεγονότα όπως τα αντιλήφθηκε και αναφέρει τις καταθέσεις των κατηγορουµένων ή τις µαρτυρίες τυχών µαρτύρων Το σύνολο των εκθέσεων αυτών αποτελεί τη ικογραφία της υπόθεσης που αποστέλλεται στην αρµόδια Εισαγγελική Αρχή Οι πράξεις που χαρακτηρίζονται ως ποινικά αδικήµατα διακρίνονται σε: κακουργήµατα, πληµµελήµατα και πταίσµατα Το βασικό κριτήριο για αυτόν τον διαχωρισµό τους είναι η ποινή 13 που προβλέπεται για την πράξη Ο δηµοτικός αστυνοµικός µπορεί να επιληφθεί ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος κυρίως για πληµµελήµατα και πταίσµατα 13 «ποινή είναι ένα κακό που το απειλεί ο νόµος και το επιβάλει ο δικαστής στον δράστη µίας άδικης πράξης ως εκδήλωση ιδιαίτερης αποδοκιµασίας του από την έννοµη τάξη» (Σπινέλλης, 1990, σελ 20-21) Τα 33

34 311 Η Ποινική ίωξη Η έναρξη της ποινικής δίκης αφετηριάζεται στην άσκηση της ποινικής δίωξης από τον: Εισαγγελέα Πληµµελειοδικών για τα πληµµελήµατα (άρθρα 29, 43 ΚΠ ) και ηµόσιο Κατήγορο για τα πταίσµατα (άρθρα 29, 49 ΚΠ ), ή τον Πταισµατοδίκη εφόσον δεν υπάρχει ηµόσιος Κατήγορος (άρθρα 29, 49 ΚΠ ) Ο δηµοτικός αστυνοµικός εµπλέκεται στο στάδιο που προηγείται της άσκησης ποινικής δίωξης και είναι σηµαντικό να γνωρίζει ποιος την ασκεί, προκειµένου να διαβιβάζει στον αρµόδιο κατά περίπτωση αποδέκτη τη σχετική µε την παράβαση δικογραφία Η άσκηση της ποινικής δίωξης µπορεί να λάβει χώρα: Αυτεπαγγέλτως, όταν ο παραβάτης συλλαµβάνεται, ανακρίνεται και παραπέµπεται από το αρµόδιο όργανο στη δικαιοσύνη για να του επιβληθεί η ανάλογη ποινή, χωρίς να ληφθεί υπόψη αν ο παθών επιθυµεί ή όχι τη δίωξή του, Με έγκληση, στις περιπτώσεις που από το νόµο απαιτείται ο παθών να ζητήσει τη ποινική δίωξη του παραβάτη µε σχετικό του αίτηµα (πχ µήνυση) 312 Οι Ανακριτικοί Υπάλληλοι Οι ανακριτικοί υπάλληλοι επιβεβαιώνουν την τέλεση ενός αδικήµατος και είναι αρµόδιοι να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία για την απόδειξη της τέλεσής του και να ανακαλύψουν και εφόσον απαιτείται να συλλάβουν και να οδηγήσουν στο δικαστήριο το δράστη και διακρίνονται σε: Γενικούς, που ενεργούν την προκαταρκτική εξέταση και την προανάκριση και για κάθε αξιόποινη πράξη Τέτοιοι είναι οι τακτικοί δικαστές, οι αστυνοµικοί της Ελληνικής Αστυνοµίας και οι λιµενικοί του Λιµενικού Σώµατος 14 Ειδικούς, που ενεργούν την προκαταρκτική εξέταση και την προανάκριση µόνο όµως για εκείνες τις ποινικά κολάσιµες πράξεις που εµπίπτουν στις αρµοδιότητές τους Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει ο δηµοτικός αστυνοµικός κακουργήµατα τιµωρούνται µε κάθειρξη, τα πληµµελήµατα µε φυλάκιση και τα πταίσµατα µε κράτηση (άρθρο 18 ΠΚ) 14 Μόνο οι απόφοιτοι της Σχολής Πλοιάρχων µε βαθµό από Σηµαιοφόρος και πάνω 34

35 Καθήκοντα δηµοτικού αστυνοµικού ως ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου Σύµφωνα µε το άρθρο 251 του ΚΠ ο δηµοτικός αστυνοµικός ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος έχει τα εξής καθήκοντα: Συγκεντρώνει στοιχεία για το αδίκηµα και τους υπαιτίους του Εξετάζει τους κατηγορουµένους και τους µάρτυρες της υπόθεσης και συµπληρώνει τις αντίστοιχες εκθέσεις Συλλαµβάνει τον δράστη για τα αυτόφωρα αδικήµατα (πταίσµατα και πληµµελήµατα), εφόσον αυτό είναι εφικτό Συντάσσει τις απαραίτητες εκθέσεις για κάθε προανάκριση και προανακριτική εξέταση που διενεργεί, ιαβιβάζει τις εκθέσεις αυτές (οι οποίες σχηµατίζουν τη δικογραφία της υπόθεσης) και οδηγεί τους κατηγορουµένους στον Εισαγγελέα, ο οποίος θα ασκήσει την ποινική δίωξη και γενικά προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες προκειµένου να διατηρήσει τα ίχνη και τις αποδείξεις τέλεσης των παραβάσεων (Ραφτόπουλος, 2004) Εκτελεί κατά προτεραιότητα τις εντολές του Εισαγγελέα, ο οποίος είναι ο προϊστάµενός του όταν λειτουργεί ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος και δεν µπορεί να αρνηθεί την εκτέλεση αυτών 313 Πληµµελήµατα 3131 Αυτόφωρο Πληµµέληµα Ένα πληµµέληµα χαρακτηρίζεται ως αυτόφωρο όταν ο παραβάτης καταλαµβάνεται τη στιγµή που το διαπράττει ή πριν παρέλθει η 24:00 ώρα της επόµενης ηµέρας και εφόσον έως τότε διωκόταν (άρθρο 242 ΚΠ ) και διακρίνεται σε: Αυτεπαγγέλτως ιωκόµενο Ο δηµοτικός αστυνοµικός διαπιστώνει ο ίδιος την παράβαση, συλλαµβάνει τον παραβάτη και διενεργεί προανάκριση συντάσσοντας τις παρακάτω εκθέσεις (Ορισµένες από αυτές τις εκθέσεις παρατίθενται στο Παράρτηµα Γ) (περίπτωση 1): 35

36 1 Έκθεση Σύλληψης και Έκθεση Προφορικής Μήνυσης 15 2 Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου (Συµπληρώνονται τόσες, όσοι και οι κατηγορούµενοι της υπόθεσης) 3 Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα (Συµπληρώνονται τόσες, όσοι και οι Μάρτυρες της υπόθεσης) 4 Έκθεση Ιατροδικαστικής Εξέτασης (Εφόσον υπήρξε τραυµατισµός πολίτη ή και δηµοτικού αστυνοµικού κατά τη διενέργεια του ελέγχου και της σύλληψης Συµπληρώνονται τόσες, όσοι και οι τραυµατίες) 5 Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο 16 (Μπορεί να συµπληρωθούν περισσότερες από µία) Υποχρεωτικά για κάθε υπόθεση πρέπει να συνταχθούν από το δηµοτικό αστυνοµικό η Έκθεση Σύλληψης και η Έκθεση Προφορικής Μήνυσης, ενώ από τις υπόλοιπες µπορεί να µη συµπληρωθεί καµία Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτεπαγγέλτως διωκόµενων αυτόφωρων πληµµεληµάτων συντάσσονται περίπου τρεις (3) από τις προαναφερόµενες εκθέσεις και η όλη διαδικασία διαρκεί από 30 λεπτά µέχρι και περισσότερες από 3 ώρες Αντί της Έκθεσης Σύλληψης και της Έκθεσης Προφορικής Μήνυσης, ο δηµοτικός αστυνοµικός µπορεί να συντάξει την Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος Επ Αυτοφώρω, εφόσον συλλαβών 17 και µηνυτής είναι το ίδιο πρόσωπο (περίπτωση 2) Κατόπιν Έγκλησης ιωκόµενο Ο δηµοτικός αστυνοµικός ενεργεί όπως και στην περίπτωση του αυτεπαγγέλτως διωκόµενου πληµµελήµατος, εφόσον ο παθών (που µπορεί να είναι είτε πολίτης είτε δηµοτικός αστυνοµικός) δηλώσει ότι επιθυµεί την 15 Αντί της Έκθεσης Προφορικής Μήνυσης, µπορεί να συµπληρωθεί η Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα, η οποία όµως στην περίπτωση εντεταλµένου οργάνου (όπως είναι για παράδειγµα ο δηµοτικός αστυνοµικός) ενέχει την ισχύ της Έκθεσης Προφορικής Μήνυσης 16 Συµπληρώνεται σύµφωνα µε το άρθρο 31, παρ 2 του ΚΠ, όταν ο εξεταζόµενος δεν επιθυµεί να ορκιστεί για τα όσα καταθέτει ή όταν τη διενέργεια της εξέτασης τη ζητά ο Εισαγγελέας προκειµένου να δοθούν περαιτέρω εξηγήσεις και διευκρινήσεις για µία υπόθεση 17 Συλλαβών: Το πρόσωπο που συνέλαβε το δράστη 36

37 ποινική δίωξη του δράστη, δηλαδή υποβάλλει έγκληση εντός 3 µηνών από την ηµέρα διάπραξης του πληµµελήµατος (Ραφτόπουλος, 2004, σελ245), οπότε ο συντάσσει: 1 µόνο την Έκθεση Προφορικής Μήνυσης, (περίπτωση 3) είτε 2 µόνο Εκθέσεις Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα (περίπτωση 4) Έτσι, υπάρχουν τέσσερις (4) διαφορετικές περιπτώσεις πληµµεληµάτων που µπορεί να βεβαιώσει ο δηµοτικός αστυνοµικός και για κάθε µία από αυτές συµπληρώνονται διαφορετικά έγγραφα 18 Η δικογραφία που σχηµατίζεται, διαβιβάζεται στην υπηρεσία Σήµανσης της Ελληνικής Αστυνοµίας, όπου τηρούνται δακτυλικά αποτυπώµατα από τον κατηγορούµενο και της επισυνάπτεται το δελτίο διαπραχθέντος εγκλήµατος Εκεί οι αστυνοµικοί της Ελληνικής Αστυνοµίας αναζητούν στους φακέλους της υπηρεσίας αν ο κατηγορούµενος έχει σηµανθεί στο παρελθόν (αποστέλλουν τα αποτυπώµατά του στη Γενική Αστυνοµική ιεύθυνση Αθηνών όπου τηρούνται τα δακτυλικά αποτυπώµατα σε ηλεκτρονική µορφή) ενώ και στην υπηρεσία της Ασφάλειας, µέσω της ηλεκτρονικής Βάσης εδοµένων της Ελληνικής Αστυνοµίας 19, αναζητείται αν ο κατηγορούµενος έχει καταδικαστεί στο παρελθόν για άλλα αδικήµατα Οι πληροφορίες αυτές σηµειώνονται στη δικογραφία Ακολούθως ο δηµοτικός αστυνοµικός συνοδεύει τη δικογραφία και τον διωκόµενο στον Εισαγγελέα, ενώ µόλις τα παραδώσει σε αυτόν και παραλάβει το αποδεικτικό παραλαβής του διωκόµενου παύουν και τα καθήκοντά του ως ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου 18 Οι τέσσερις (4) αυτές περιπτώσεις υποδείχθηκαν στον σπουδαστή από τους δηµοτικούς αστυνοµικούς του ήµου Πειραιά και αποτελούν Απαίτηση των Τελικών Χρηστών του Πληροφοριακού Συστήµατος που αναπτύχθηκε 19 Η Βάση εδοµένων της Ελληνικής Αστυνοµίας δεν έχει καµία σχέση µε τη Βάση εδοµένων του Πληροφοριακού Συστήµατος της παρούσας εργασίας 37

38 3132 Μη Αυτόφωρο Πληµµέληµα Στην περίπτωση που παρέλθει η 24:00 ώρα της επόµενης ηµέρας από την τέλεση του αδικήµατος ή εφόσον δεν υπήρξε συνεχής αναζήτηση του δράστη, αυτό παύει να είναι αυτόφωρο οπότε απαγορεύεται η σύλληψη του δράστη Ο δηµοτικός αστυνοµικός αφού βεβαιώσει τα στοιχεία του συντάσσει µόνο την Έκθεση Προφορικής Μήνυσης, την οποία διαβιβάζει στον Εισαγγελέα 314 Πταίσµατα 3141 Αυτόφωρο Πταίσµα Στην περίπτωση αυτή ο δηµοτικός αστυνοµικός συλλαµβάνει το δράστη και τον οδηγεί άµεσα στο ηµόσιο Κατήγορο (ή στον Πταισµατοδίκη, εφόσον δεν υπάρχει ηµόσιος Κατήγορος) εφόσον υπάρχει Πταισµατοδικείο το οποίο συνεδριάζει εκείνη τη στιγµή ή πρόκειται να συνεδριάσει άµεσα Αν όµως την ώρα της σύλληψης του δράστη δεν συνεδριάζει Πταισµατοδικείο (γιατί για παράδειγµα µπορεί η παράβαση να βεβαιώθηκε τα µεσάνυχτα), ή δεν υπάρχει Πταισµατοδικείο στην περιοχή, τότε ο δηµοτικός αστυνοµικός αφού κρατήσει τα στοιχεία του παραβάτη, τον αφήνει ελεύθερο Ακολούθως υποβάλλει εναντίον του µήνυση συντάσσοντας την Έκθεση Αρχής την οποία διαβιβάζει στο ηµόσιο Κατήγορο (ή τον Πταισµατοδίκη) Ο τελευταίος ασκεί στο δράστη την ποινική δίωξη 3142 Μη Αυτόφωρο Πταίσµα Στην περίπτωση αυτή ο δηµοτικός αστυνοµικός δεν επιτρέπεται να συλλάβει το δράστη και να τον οδηγήσει στο Πταισµατοδικείο, αλλά αφού βεβαιώσει τα στοιχεία του, τον αφήνει ελεύθερο και ακολουθεί την ίδια διαδικασία, όπως αυτή περιγράφει στην περίπτωση του Αυτόφωρου Πταίσµατος όπου δεν λειτουργεί Πταισµατοδικείο 38

39 3143 ιπλή Προσαγωγή Η ιπλή προσαγωγή λαµβάνει χώρα όταν ο δηµοτικός αστυνοµικός συλλάβει τον δράστη και τον οδηγήσει στο κατάστηµα της ηµοτικής Αστυνοµίας διότι κατά την κρίση του διέπραξε πληµµέληµα, ενώ εκεί διαπιστωθεί ότι η πράξη του ήταν πταίσµα Στην περίπτωση αυτή ακολουθείται η διαδικασία του µη αυτόφωρου πταίσµατος, δηλαδή τηρούνται τα στοιχεία του δράστη, υποβάλλεται µήνυση εναντίον του από τον δηµοτικό αστυνοµικό (συµπληρώνοντας την Έκθεση Αρχής), η οποία διαβιβάζεται στο ηµόσιο Κατήγορο και ο δράστης αφήνεται ελεύθερος Η ιπλή προσαγωγή απαγορεύεται από το νόµο και αποτελεί παράπτωµα για τον δηµοτικό αστυνοµικό, ο οποίος οφείλει να γνωρίζει καλά τη σχετική νοµοθεσία, ώστε να µη συγχέει τα παραπτώµατα ως προς το είδος τους (πταίσµατα και πληµµελήµατα) και συνεπώς και τις διαφορετικές διαδικασίες που ακολουθούνται σε κάθε περίπτωση 315 Συνήθη Ποινικά Αδικήµατα που βεβαιώνει ο δηµοτικός αστυνοµικός Στα επόµενα παρατίθενται τα συνηθέστερα ποινικά αδικήµατα τα οποία διαπιστώνει ο δηµοτικός αστυνοµικός της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά εντός των ορίων του ήµου Πειραιά Α Πληµµελήµατα Τα συνηθέστερα πληµµελήµατα είναι τα εξής: 1 Αντίσταση (άρθρο 167 του ΠΚ) 2 Απείθεια (άρθρο 169 του ΠΚ) 3 Παραβίαση σφραγίδων που έθεσε η αρχή (άρθρο 178 του ΠΚ) 4 Παραβίαση του νόµου περί σηµάτων και 5 περί πνευµατικής ιδιοκτησίας (πχ παράνοµη αναπαραγωγή CD-DVD Ν2121/1993) 6 Συµπλοκή (άρθρο 313 του ΠΚ) 7 Παραβιάσεις Αγορανοµικού Κώδικα (πχ τιµολόγια προέλευσης προϊόντων) βάσει του Ν 136/1946 και των τροποποιήσεων αυτού 39

40 8 Παράνοµη κράτηση χώρων στάθµευσης από µαγαζάτορες (Ν3181/2003) 9 Παρακώλυση Συγκοινωνιών (άρθρο 292 του ΠΚ) 10 Παραβιάσεις ιαφήµισης (Ν2946/2001 σε συνδυασµό µε το άρθρο 11 του Ν2646/2009 «Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας») 11 Φθορά Ξένης Ιδιοκτησίας - για δηµοτική περιουσία (άρθρο 381 του ΠΚ) 12 Εξύβριση (άρθρο 361 του ΠΚ) Β Πταίσµατα Τα συνηθέστερα πταίσµατα είναι τα εξής: 1 ιατάραξη ησυχίας (άρθρο 417 του ΠΚ) 2 Υπέρβαση νυχτερινής ώρας (άρθρο 418 του ΠΚ) 3 Παραβιάσεις διατάξεων για τους δρόµους (άρθρο 420 του ΠΚ) 4 Παραβιάσεις διατάξεων για την καθαριότητα (άρθρο 427 του ΠΚ) 5 Ρύπανση (άρθρο 428 του ΠΚ) 6 Παραβάσεις διοικητικών διατάξεων (άρθρο 458 του ΠΚ σε συνδυασµό µε το Ν1080/1980, όπως ισχύει) 7 Παραβάσεις αστυνοµικών διατάξεων (άρθρο 459 του ΠΚ) 8 ιατάραξη Κυκλοφορίας (άρθρο 431 του ΠΚ) 9 Πρόληψη Πυρκαϊάς (άρθρο 433 του ΠΚ) 10 Άσκηση επαγγέλµατος χωρίς άδεια (άρθρο 414 του ΠΚ) 11 Υγειονοµικές ιατάξεις (Α1 Β /8577/1983) 12 ιάφορες Αστυνοµικές ιατάξεις (Α 1, 3, 6, 7 σε συνδυασµό µε το άρθρο 459 του ΠΚ) 13 Παρεµπόδιση οργάνου που συµπληρώνει κλήσεις σύµφωνα µε το του άρθρο 45 του ΚΟΚ 32 ιοικητικός Έλεγχος Συµπεριφορές που παραβαίνουν τους κανόνες που έχει θέσει η διοίκηση επισύρουν συχνά διοικητικές κυρώσεις, οι οποίες επιβάλλονται από αυτή Για την επιβολή µίας διοικητικής κύρωσης απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη κανόνα δικαίου που να την προβλέπει ρητά Για τις διοικητικές πράξεις ισχύει το τεκµήριο της νοµιµότητας, σύµφωνα µε το 40

41 οποίο, η ατοµική διοικητική πράξη από την έναρξη της ισχύος της έως την ακύρωσή της κατά οποιονδήποτε τρόπο 20, παράγει όλα τα έννοµα αποτελέσµατά της, ανεξάρτητα από το εάν τυχόν έχει νοµική πληµµέλεια (Σπηλιωτόπουλος, 2000) Αυτό το κοµµάτι ελέγχου από τη ηµοτική Αστυνοµία σχετίζεται µε το άρθρο 1 του Ν3731/2008 και µε τις κανονιστικές πράξεις που εκδίδει ο ήµος, ενώ οι διοικητικές κυρώσεις επιβάλλονται από τον ίδιο τον δηµοτικό αστυνοµικό µόνο εφόσον κάτι τέτοιο προβλέπεται από κανόνα δικαίου 21, διαφορετικά επιβάλλονται από τα όργανα της διοίκησης του ήµου ( ήµαρχος, ηµοτικό Συµβούλιο) Οι συνηθέστερες διοικητικές κυρώσεις τις οποίες καλείται να επιβάλλει η ηµοτική Αστυνοµία είναι: το πρόστιµο, το οποίο επιβάλλει ο δηµοτικός αστυνοµικός στον παραβάτη, η ανάκληση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας (για ΚΥΕ), η σφράγιση Καταστήµατος Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος Τις αποφάσεις για τα Καταστήµατα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος τις λαµβάνουν τα αρµόδια όργανα του ήµου και τις επιδίδει εκτελεί η ηµοτική Αστυνοµία Έτσι, την απόφαση για τη σφράγιση τη λαµβάνει ο ήµαρχος, ως αποτέλεσµα παραβατικής συµπεριφοράς, η οποία προβλέπεται στην νοµοθεσία και καλείται να την επιβάλλει η ηµοτική Αστυνοµία 22 Ο δηµοτικός αστυνοµικός παραλαµβάνει την απόφαση σφράγισης του ηµάρχου και έπειτα µεταβαίνει στο κατάστηµα και διενεργεί τη σφράγιση σε προκαθορισµένο χρόνο Κατά τη διαδικασία της σφράγισης ο δηµοτικός αστυνοµικός µεταξύ άλλων συµπληρώνει επί τόπου, την Έκθεση Σφράγισης, αντίγραφα της οποίας δίδονται στον ιδιοκτήτη του καταστήµατος, στην αρµόδια υπηρεσία του ήµου ενώ ένα αντίγραφο τηρείται στο κατάστηµα της ηµοτικής Αστυνοµίας Επίσης, στην περίπτωση που η ηµοτική Αστυνοµία αριθµεί λιγότερους από 50 δηµοτικούς αστυνοµικούς τον έλεγχο της σφράγισης τηρεί η Ελληνική Αστυνοµία, η οποία θα πρέπει και αυτή να ενηµερωθεί σχετικά µε τη σφράγιση 20 Με δικαστική απόφαση, νέα διοικητική πράξη, ανάκληση, κατάργηση ή γενικά την παύση της ισχύος της 21 Έτσι για παράδειγµα, ο δηµοτικός αστυνοµικός µπορεί να επιβάλλει ο ίδιος πρόστιµο για παράνοµη στάθµευση στηριζόµενος στο άρθρο 5, παρ 8 ή στο άρθρο 34 του ΚΟΚ 22 Η αρµοδιότητα αυτή ανήκει σε εκείνες που ασκούνται υποχρεωτικά ακόµη και αν κάποιος ήµος αριθµεί λιγότερους από 50 δηµοτικούς αστυνοµικούς (Ν3731/2008 και άρθρο 80, παρ 7 του ΚΚ) 41

42 4 Υφιστάµενη κατάσταση Προβλήµατα Σε αυτήν την παράγραφο επιχειρείται µία σύντοµη καταγραφή των σηµαντικότερων διοικητικών προβληµάτων και δυσλειτουργιών που αντιµετωπίζει ο δηµοτικός αστυνοµικός κατά τη διαδικασία του ελέγχου και πιο συγκεκριµένα αναφορικά µε τις διάφορες εκθέσεις που συντάσσει ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος στα πλαίσια σχηµατισµού των δικογραφιών Επιπρόσθετα, αναφέρονται προβλήµατα σχετικά µε τον έλεγχο αυτόν, τα οποία αφορούν τη διοίκηση του ήµου και την κεντρική διοίκηση και µέχρι σήµερα δεν έχουν αντιµετωπιστεί Αυτή η καταγραφή είναι απαραίτητη δεδοµένου ότι το κύριο αντικείµενο της παρούσας εργασίας ασχολείται µε τον τρόπο που οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών µπορούν να διευκολύνουν το έργο του δηµοτικού αστυνοµικού αντιµετωπίζοντας αυτά ακριβώς τα προβλήµατα Σηµαντικό για τον αναγνώστη είναι να έχει υπόψη του ότι η τήρηση των εγγράφων των δικογραφιών σε µη ψηφιοποιηµένη µορφή δυσχεραίνει τόσο την αναζήτησή τους όσο και την παρακολούθηση της πορείας των υποθέσεων, ενώ δεν επιτρέπει την εύκολη και άµεση επεξεργασία των πληροφοριών που περιέχουν για την εξαγωγή στατιστικών δεικτών, χρήσιµων τόσο για την ηµοτική Αστυνοµία και το ήµο όσο και για τα κέντρα λήψης αποφάσεων και σχεδιασµού πολιτικών 41 Προβλήµατα για το ηµοτικό Αστυνοµικό Τα σηµαντικότερα προβλήµατα που αντιµετωπίζει ο δηµοτικός αστυνοµικός κατά την άσκηση των καθηκόντων του ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος, όπως τα κατέγραψαν οι δηµοτικοί αστυνοµικοί του ήµου Πειραιά είναι τα παρακάτω: Λάθη κατά τη συµπλήρωση των Εκθέσεων Κάθε έκθεση της δικογραφίας συντάσσεται χειρόγραφα από το δηµοτικό αστυνοµικό πάνω σε πρότυπα έντυπα ( φόρµες ), όπου συµπληρώνει πληροφορίες σχετικές µε την υπόθεση σε συγκεκριµένα πεδία Οι εκθέσεις απαγορεύεται να φέρουν σηµάδια διόρθωσης (σβήσιµο µε διορθωτικό ή γόµα, µουντζούρες, κακός γραφικός χαρακτήρας κα) διότι στην περίπτωση αυτή 42

43 απορρίπτονται από τους Εισαγγελείς Έτσι, κάθε φορά που γίνεται κάποιο λάθος, η έκθεση πρέπει να συµπληρωθεί εξ αρχής Αυτό κοστίζει σε: ιοικητικό χρόνο, γιατί ο δηµοτικός αστυνοµικός συχνά αναγκάζεται να γράψει τα ίδια πράγµατα περισσότερες από µία φορές, µέχρι να συµπληρώσει µία έκθεση χωρίς λάθη 23 Οικονοµικό κόστος για την υπηρεσία, διότι απαιτείται να καταστραφούν πολλές φωτοτυπίες µέχρι να συµπληρωθεί µία η οποία δεν έχει λάθη 24 Σωµατικό και πνευµατικό κόπο, δεδοµένου ότι κάθε τέτοια Έκθεση είναι αρκετά µεγάλη σε έκταση και απαιτεί σηµαντική προσπάθεια για να συµπληρωθεί Η όλη διαδικασία είναι επίπονη, και προκαλεί τον εκνευρισµό των δηµοτικών αστυνοµικών, όταν χρειάζεται να κάνουν την ίδια δουλειά περισσότερες από 2 φορές, κάτι που έχει σοβαρό αντίκτυπο και στην αποδοτικότητά τους Συχνά ορισµένοι κατηγορούµενοι, ζητούν σκόπιµα την αναθεώρηση της κατάθεσής τους, είτε για να εκνευρίσουν τον δηµοτικό αστυνοµικό (αναµένοντας ότι έτσι µπορεί να υποπέσει σε κάποιο πειθαρχικό παράπτωµα το οποίο ίσως λειτουργήσει ελαφρυντικά για τη δική τους υπόθεση) είτε για να κερδίσουν χρόνο, επιβαρύνοντας περαιτέρω την όλη διαδικασία Επίσης, υπάρχουν και περιπτώσεις που οι δηµοτικοί αστυνοµικοί έχουν καταγράψει λανθασµένα στις εκθέσεις των σχηµατιζόµενων δικογραφιών ότι οι κατηγορούµενοι έχουν παραβεί συγκεκριµένη διάταξη, γεγονός που επισύρει τη δική τους ποινική και πειθαρχική δίωξη Επαναλαµβανόµενες πληροφορίες Πολλές από τις πληροφορίες που συµπληρώνονται σε µία έκθεση επαναλαµβάνονται αυτούσιες και στις υπόλοιπες εκθέσεις της δικογραφίας, µε αποτέλεσµα ο δηµοτικός αστυνοµικός να πρέπει να γράφει τα ίδια πράγµατα 23 Σύµφωνα µε µαρτυρίες των δηµοτικών αστυνοµικών απαιτούνται τουλάχιστον 30 λεπτά για τη συµπλήρωση κάθε τέτοιας έκθεσης στην καλύτερη περίπτωση, ενώ συχνά απαιτούνται µέχρι και πάνω από 3 ώρες όταν γίνονται λάθη ή απαιτούνται διορθώσεις 24 Σύµφωνα µε µαρτυρίες των δηµοτικών αστυνοµικών της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά, συνήθως δαπανούν 3 µε 4 δισέλιδες φωτοτυπίες για κάθε Έκθεση µέχρι την ορθή συµπλήρωση µίας! 43

44 πολλές φορές, σπαταλώντας ακόµη περισσότερο διοικητικό χρόνο Στην Εικόνα 1 που ακολουθεί, µε κόκκινο χρώµα επισηµαίνονται τα στοιχεία που ο δηµοτικός αστυνοµικός πρέπει να γράψει σε κάθε έκθεση (Έκθεση Σύλληψης και Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου) από µία φορά Εικόνα 1 Έκθεση Σύλληψης και Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου, όπου τα ίδια στοιχεία συµπληρώνονται 2 φορές Χρονικοί περιορισµοί που θέτει η Εισαγγελική Αρχή Πολύ συχνά η Εισαγγελική Αρχή ζητά από τον δηµοτικό αστυνοµικό να σχηµατίσει και να προσκοµίσει τη δικογραφία εντός συγκεκριµένων χρονικών ορίων Αν δεν προλάβει τον Εισαγγελέα, τότε εφόσον πρόκειται για αυτόφωρο 25, πρέπει ο κατηγορούµενος να κρατηθεί στο κατάστηµα της ηµοτικής Αστυνοµίας ή στα κρατητήρια της Ελληνικής Αστυνοµίας µέχρι το πρωί της εποµένης, κάτι που οδηγεί στην ταλαιπωρία του κατηγορουµένου, αλλά και στην επιβάρυνση της υπηρεσίας της ηµοτικής Αστυνοµίας ή της Ελληνικής Αστυνοµίας Συχνά λοιπόν ο δηµοτικός αστυνοµικός πρέπει να λειτουργήσει σε συνθήκες πίεσης χρόνου, κάτι που µπορεί να αυξήσει και την πιθανότητα λαθών Αναζήτηση στους φακέλους Αντίγραφα της σχηµατισµένης δικογραφίας διατηρούνται στο αρχείο στο κατάστηµα της ηµοτικής Αστυνοµίας Πολλές φορές ο δηµοτικός αστυνοµικός, µετά και από παραγγελία του Εισαγγελέα ή των άλλων υπηρεσιών του ήµου καθώς και των ίδιων των κατηγορουµένων, αναζητά τις σχηµατισµένες 25 Όταν για παράδειγµα η βεβαίωση της παράβασης έγινε στις 14:00 και ο δηµοτικός αστυνοµικός πρέπει να βρίσκεται στον Εισαγγελέα το αργότερο 15:45, επειδή το ωράριο του Εισαγγελέα τελειώνει στις 16:00 44

45 δικογραφίες παλιότερων υποθέσεων χρησιµοποιώντας διάφορα κριτήρια κατά την αναζήτηση αυτή, όπως για παράδειγµα το ονοµατεπώνυµο και ο αριθµός δελτίου ταυτότητας του µηνυτή ή του κατηγορουµένου, την παράβαση κα Τα διαφορετικά κριτήρια που χρησιµοποιούνται κατά περίπτωση για την αναζήτηση των υποθέσεων οδηγούν τον δηµοτικό αστυνοµικό συχνά στην αναζήτηση των φακέλων όλων (!!!) των υποθέσεων που υπάρχουν στο αρχείο, σπαταλώντας διοικητικό χρόνο 26, ενώ τα λάθη και οι παραλείψεις είναι αναπόφευκτα Επίσης, ορισµένες από τις εκθέσεις αυτές, (όπως η Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου) απαιτούν τη συµπλήρωση των κατηγοριών που ήδη βαραίνουν τον κατηγορούµενο Αυτό απαιτεί αναζήτηση στο αρχείο της οικείας ηµοτικής Αστυνοµίας, αλλά και στα αρχεία άλλων Υπηρεσιών, όπως της Υπηρεσίας Σήµανσης και της Ασφάλειας της Ελληνικής Αστυνοµίας, όπου συχνές είναι οι παραλείψεις για τους εξής λόγους: Η αναζήτηση στο αρχείο της ηµοτικής Αστυνοµίας απαιτεί χρόνο, τον οποίο ο ανακριτικός υπάλληλος δεν έχει πάντα στη διάθεσή του Μπορεί ο κατηγορούµενος να έχει κατηγορηθεί πριν λίγο καιρό από δηµοτικό αστυνοµικό άλλου ήµου Έτσι, δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζει για παράδειγµα ο δηµοτικός αστυνοµικός του ήµου Πειραιά αν ο πολίτης που έχει µπροστά του µηνύθηκε πριν 2 µέρες από συνάδελφό του, στο ήµο Αµαρουσίου Στην υπηρεσία Σήµανσης της Ελληνικής Αστυνοµίας τηρούνται φάκελοι µε δακτυλικά αποτυπώµατα και λίστες µε τα ονόµατα όσων έχουν σηµανθεί στο παρελθόν, ενώ η ταυτοποίηση των αποτυπωµάτων απαιτεί την επικοινωνία µε τη Γενική Αστυνοµική ιεύθυνση Αθηνών Όµως, υπάρχουν περιπτώσεις, κυρίως αλλοδαπών, οι οποίοι έχουν µεν σηµανθεί 26 Συχνά µπορεί να δαπανηθούν ως και 4 ώρες από έναν δηµοτικό αστυνοµικό για να τελειώσει την αναζήτηση, ενώ αν αναλογιστεί κανείς ότι η ηµοτική Αστυνοµία είναι µία νέα υπηρεσία από το 2008 και µετά λειτουργεί µε τη σηµερινή της µορφή µπορεί να εκτιµήσει το µέγεθος του προβλήµατος και το χρόνο που θα απαιτεί ή κάθε αναζήτηση µετά από 10 έτη λειτουργίας της υπηρεσίας 45

46 στο παρελθόν (υπάρχουν τα δακτυλικά τους αποτυπώµατα στη Γενική Αστυνοµική ιεύθυνση Αθηνών), όµως εγκατέλειψαν τη χώρα πριν δικαστούν (έχουν καταδικαστεί ερήµην τους) Αυτοί, εισήλθαν πάλι στη χώρα µετά από λίγο καιρό, όµως µε διαφορετικό όνοµα Έτσι, δεν είναι εύκολο ο αστυνοµικός να γνωρίζει τις καταδίκες που τους βαραίνουν αν δεν ταυτοποιήσει τα δακτυλικά αποτυπώµατα, κάτι που απαιτεί πολύ χρόνο Επίσης, στη Βάση εδοµένων της Ασφάλειας τηρούνται εγγραφές µόνο για υποθέσεις που έχουν τελεσιδικήσει και όχι για όσες εκκρεµούν (για παράδειγµα µετά από την άσκηση έφεσης από τον κατηγορούµενο) Ακόµη όµως και για τις τελεσίδικες καταδικαστικές αποφάσεις στη Βάση εδοµένων της Ασφάλειας δεν τηρούνται πληροφορίες για τους λόγους για τους οποίους δικάστηκε ένας πολίτης, αλλά µόνο το ότι έχει δικαστεί Επίσης, από τη Βάση εδοµένων της Ασφάλειας µπορεί να διαπιστωθεί αν κάποιος πολίτης έχει «εκκρεµότητες», δηλαδή αν έχει δικαστεί ερήµην ή αν δεν έχει πληρώσει κάποιο πρόστιµο που του έχει επιβληθεί (για παράδειγµα για µία παράβαση του ΚΟΚ) Όµως αυτές οι πληροφορίες αργούν σηµαντικά να καταχωρηθούν, σύµφωνα µε τις µαρτυρίες και των ίδιων των αστυνοµικών της Ελληνικής Αστυνοµίας Από τα παραπάνω γίνεται εµφανές ότι η Βάση εδοµένων της Ασφάλειας δεν είναι επαρκώς ενηµερωµένη για κάθε περίπτωση Έτσι, ο ανακριτικός υπάλληλος δεν µπορεί να γνωρίζει τι ακριβώς υπάρχει εις βάρος του κατηγορούµενου και αυτό οδηγεί σε παραλείψεις (Σχήµα 1) 46

47 Χρόνος Κατηγορούµενος Χρονική Στιγµή Σύλληψης ίκη Νέα ίκη - Εξέταση Έφεσης Καταδικαστική Απόφαση Άσκηση Έφεσης Ενηµέρωση για την καταδικαστική απόφαση Βάση εδοµένων της ΕΛΑΣ Η Β της ΕΛΑΣ δεν είναι ενηµερωµένη Εντός αυτού του χρονικού περιθωρίου και µέχρι να δικαστεί η έφεση του κατηγορούµενου, ο ανακριτικός υπάλληλος δεν γνωρίζει τι υπάρχει εις βάρος του κατηγορουµένου Χρονική Στιγµή Ενηµέρωσης Β Σχήµα 1 Παραλείψεις κατά το χρονικό διάστηµα που εκκρεµούν δικαστήρια για τον κατηγορούµενο Ανοµοιογένεια στην τήρηση στοιχείων ανάλογα µε την Έκθεση Σε ορισµένες εκθέσεις τηρούνται διαφορετικές πληροφορίες για ίδιες οντότητες Για παράδειγµα τα στοιχεία των Μαρτύρων στην «Έκθεση Προφορικής Μήνυσης» και στην «Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω» (Εικόνες 2 και 3), ή τα στοιχεία του κατηγορουµένου στην «Έκθεση Σύλληψης» και στην «Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω» κα Στην παρούσα εργασία έγινε προσπάθεια να υπάρξει οµοιοµορφία στα στοιχεία που τηρούνται σε κάθε έκθεση, χωρίς να κινδυνεύει η πληρότητά της Εικόνα 2 Τήρηση στοιχείων για τους Μάρτυρες στην Έκθεση Προφορικής Μήνυσης Εικόνα 3 Τήρηση στοιχείων για τους Μάρτυρες στην Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω 47

48 Αναζήτηση στους ηλεκτρονικούς φακέλους Επίσης, συνήθης τακτική του δηµοτικού αστυνοµικού, κάτι που συµβαίνει και σε άλλες υπηρεσίες, είναι να σχηµατίζει τις δικογραφίες (κυρίως τα διαβιβαστικά έγγραφα αυτών) µε τη βοήθεια του κειµενογράφου MS-Word και να τις αποθηκεύει σε Φακέλους (Directories) του συστήµατος αρχείων του Η/Υ της υπηρεσίας του Μετά την αποθήκευση αρκετών αρχείων οι φάκελοι γεµίζουν µε αρχεία και µοιάζουν µε την Εικόνα 4 Εντός του φακέλου είναι πολύ δύσκολο να εντοπίσει κανείς το αρχείο που τον ενδιαφέρει Εικόνα 4 Μορφή φακέλου µετά από την αποθήκευση ορισµένων εγγράφων 42 Άλλα Προβλήµατα Πέραν των προβληµάτων που κωλύουν τη διοικητική διαδικασία που ακολουθεί ο δηµοτικός αστυνοµικός ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος, υπάρχουν και άλλα θέµατα τα οποία δεν αντιµετωπίζονται επαρκώς, όπως για παράδειγµα: Εξαγωγή Στατιστικών εικτών Μέτρησης Μια σειρά από χρήσιµα στατιστικά στοιχεία, είναι δυνατό να προκύψουν από την επεξεργασία των πληροφοριών που υπάρχουν καταγεγραµµένες στις εκθέσεις που σχηµατίζουν τις δικογραφίες Μπορεί κανείς ενδεικτικά να προσδιορίσει δείκτες όπως για παράδειγµα: 48

49 τις διατάξεις της νοµοθεσίας που παραβιάζονται συχνότερα, τις εποχές του έτους κατά τις οποίες παρατηρούνται εξάρσεις παραβάσεων, τους πολίτες που έχουν κατηγορηθεί περισσότερες φορές (και την αιτία), τους πολίτες που µηνύουν πιο συχνά, την παραγωγικότητα της υπηρεσίας σε ποινικούς ελέγχους κα Αυτοί οι δείκτες αποτελούν χρήσιµο εργαλείο τόσο για τη ηµοτική Αστυνοµία η οποία µπορεί να επικεντρώσει την προσοχή των υπαλλήλων της σε συγκεκριµένες κατευθύνσεις όσο και για το ήµο 27 και την κεντρική διοίκηση κατά το σχεδιασµό πολιτικών και κατά την παρακολούθηση υλοποίησής της Τέτοιοι δείκτες αναφορικά µε τη δράση της ηµοτικής Αστυνοµίας δεν είναι διαθέσιµοι σήµερα µέσω αυτοµατοποιηµένων διαδικασιών και για να προκύψουν πρέπει οι υπάλληλοί της να κάνουν µία καταγραφή των πληροφοριών που υπάρχουν σε όλες τις εκθέσεις κάθε υπόθεσης που διατηρούν στα καταστήµατά τους, κάτι που είναι εξαιρετικά χρονοβόρο και επιρρεπές σε λάθη Επικοινωνία µε άλλες Αρχές Οι ανακριτικοί υπάλληλοι σχηµατίζουν τη δικογραφία και ακολούθως τη συνοδεύουν στην οικεία Εισαγγελική Αρχή ή την αποστέλλουν ταχυδροµικά Οι Εισαγγελείς, µόλις παραλάβουν τη δικογραφία, τη µελετούν και συχνά «παραγγέλνουν» από τον ανακριτικό υπάλληλο να προβεί σε περαιτέρω ενέργειες, όπως για παράδειγµα την εξέταση περισσότερων µαρτύρων, ή την υποβολή συγκεκριµένων ερωτηµάτων στους κατηγορούµενους κα, προκειµένου να σχηµατιστεί δικογραφία κατάλληλη να τους βοηθήσει να αποκτήσουν ολοκληρωµένη εικόνα για την υπόθεση Οι ανακριτικοί υπάλληλοι προβαίνουν στις ενέργειες αυτές και αποστέλλουν εκ νέου τη δικογραφία Αρκετές φορές µάλιστα οι Εισαγγελείς αποστέλλουν σε συνάδελφό τους τη δικογραφία αν το κρίνουν αναγκαίο, όπως για παράδειγµα αν η τέλεση του 27 Ο ήµος Πειραιά δηµοσιεύει απολογιστικά στοιχεία σχετικά µε τη δράση της ηµοτικής Αστυνοµίας στην Ηλεκτρονική ιεύθυνση: 49

50 αδικήµατος έγινε στην Κέρκυρα από πολίτη που διαµένει µόνιµα στην Πάτρα Τότε ο Εισαγγελέας Κέρκυρας µπορεί να κρίνει ότι πρέπει να αποστέλλει τη ικογραφία στον συνάδελφό του στην Πάτρα για να τον καλέσει εκείνος προς εξέταση προκειµένου να µη ταλαιπωρηθεί ο πολίτης ιαδικασίες όπως οι παραπάνω συνεπάγονται σηµαντικές καθυστερήσεις, διοικητικό φόρτο και σπατάλη επικοινωνιακών τελών για τις Εισαγγελικές και τις Ανακριτικές Αρχές Σε ένα ιδανικό περιβάλλον όλες οι παραπάνω Αρχές θα µπορούσαν να έχουν πρόσβαση στη δικογραφία κάθε υπόθεσης µέσω του ίδιου Πληροφοριακού Συστήµατος Έτσι, ο ανακριτικός υπάλληλος καταχωρεί τις δικογραφίες τις οποίες οι υπόλοιπες Αρχές µπορούν να διαβάζουν και να εκτυπώνουν Επίσης, θα µπορούσε ο Εισαγγελέας να «παραγγέλνει» ηλεκτρονικά επιπλέον ενέργειες από τον ανακριτικό υπάλληλο για τη δικογραφία που αυτός σχηµάτισε Ένα τέτοιο Πληροφοριακό Σύστηµα θα συνέδραµε σηµαντικά στον περιορισµό των χρονικών καθυστερήσεων και στην µείωση των επικοινωνιακών τελών εξοικονοµώντας χρόνο για τον ανακριτικό υπάλληλο 28 Παρακολούθηση Οικονοµικών του ήµου Στα πλαίσια κυρίως του διοικητικού ελέγχου, επιβάλλονται µία σειρά από πρόστιµα στους πολίτες που έχουν παρανοµήσει Η είσπραξη αυτών των προστίµων βεβαιώνεται από την Οικονοµική Υπηρεσία του ήµου στην οποία η ηµοτική Αστυνοµία διαβιβάζει τα αποκόµµατα των επιβληθέντων προστίµων Στους περισσότερους ήµους δεν υπάρχει αυτοµατοποιηµένος τρόπος για τον έλεγχο και τη συνεχή παρακολούθηση της καταβολής των προστίµων από τα ανώτερα στελέχη της διοίκησης του ήµου (πχ από το Γενικό Γραµµατέα και το ήµαρχο) ή ακόµη και από την Ειδική Επιτροπή που ορίζει το άρθρο 262 του Ν3852/2010 Καλλικράτης για τους ήµους που εντάσσονται σε Ειδικό Πρόγραµµα Εξυγίανσης Η δυνατότητα παρακολούθησης της πορείας καταβολής των προστίµων θα µπορούσε να βοηθήσει και κατά τη διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισµού των ήµων, όσο και κατά τον απολογισµό 28 Σύµφωνα δε µε τον Εισαγγελέα Πρεβέζης θα µπορούσε να αποφορτίσει σηµαντικά τις Εισαγγελικές Αρχές 50

51 Μέρος Β Μεθοδολογία Ανάπτυξης του Πληροφοριακού Συστήµατος 51

52 52

53 1 Μεθοδολογία Υλοποίησης 11 Απαιτήσεις Χρηστών Σε κάθε προσπάθεια επίλυσης ενός προβλήµατος το σηµαντικότερο είναι το πρώτο βήµα το οποίο προβλέπει την κατανόηση του προβλήµατος από αυτόν που προσπαθεί να το επιλύσει Ουσιαστικά µε τις απαιτήσεις χρηστών, επιχειρείται µία διατύπωση του προβλήµατος µέσα από την περιγραφή του τι ακριβώς επιθυµούµε από το αναπτυσσόµενο σύστηµα (εδώ πρόκειται για µία εφαρµογή λογισµικού) να κάνει προκειµένου να ικανοποιεί το σκοπό για τον οποίο αναπτύσσεται Έτσι λοιπόν, στη φάση αυτή (και την επόµενη των λειτουργικών απαιτήσεων) συλλέγονται οι απαιτήσεις και µοντελοποιούνται οι διεργασίες και τα δεδοµένα Συνήθως οι απαιτήσεις αφορούν πολλές κατηγορίες ανθρώπων που συµµετέχουν στην ανάπτυξη του τελικού λογισµικού, όπως ενδεικτικά: Αυτούς που εκκινούν την ανάπτυξη του έργου προκειµένου να επιτύχουν τους επιχειρησιακούς στόχους του οργανισµού τους (στην παρούσα περίπτωση το ρόλο αυτό είχε η επιβλέπουσα 29 ), οι τελικοί χρήστες του προϊόντος (οι δηµοτικοί αστυνοµικοί του ήµου Πειραιά), οι έµµεσοι χρήστες του λογισµικού, δηλ αυτοί που λαµβάνουν υπηρεσίες από το λογισµικό χωρίς να είναι οι κύριοι χρήστες του (τέτοιοι χρήστες θα µπορούσαν να θεωρηθούν η Εισαγγελική Αρχή, η Ελληνική Αστυνοµία), οι µηχανικοί λογισµικού που συντάσσουν τις απαιτήσεις (ο σπουδαστής), οι µηχανικοί λογισµικού που θα σχεδιάσουν και θα υλοποιήσουν το λογισµικό (ο σπουδαστής), οι ελεγκτές που θα επιβεβαιώσουν ότι το λογισµικό ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις (η επιβλέπουσα, οι δηµοτικοί αστυνοµικοί και ο σπουδαστής) οι συντάκτες των εγχειριδίων χρήσης και οι εκπαιδευτές των τελικών χρηστών (ο σπουδαστής), η οµάδα διασφάλισης ποιότητας του έργου (η επιβλέπουσα, οι δηµοτικοί αστυνοµικοί και ο σπουδαστής), 29 Μέσα από την διάθεση του συγκεκριµένου θέµατος ως Τελική Εργασία στους σπουδαστές του τµήµατος Οργάνωσης και ιοίκησης της Εκπαιδευτικής Σειράς της ΕΣΤΑ 53

54 οι νοµικοί που διασφαλίζουν ότι το λογισµικό συµµορφώνεται µε τους κανονισµούς και τους νόµους (η επιβλέπουσα, οι δηµοτικοί αστυνοµικοί), οι παραγωγοί συστηµάτων που θα χρησιµοποιήσουν το λογισµικό για να κτίσουν συστήµατα (όπως για παράδειγµα µία οµάδα η οποία θα επεκτείνει το λογισµικό, έτσι ώστε να µπορεί να χρησιµοποιηθεί από τις ηµοτικές Αστυνοµίες όλων των ήµων της χώρας), τα στελέχη εκείνα που θα αναλάβουν να προωθήσουν την εφαρµογή στους ήµους Στην περίπτωσή µας, όπως φαίνεται και πιο πάνω συµµετείχαν µόλις 3 οµάδες ανθρώπων: 1 η επιβλέπουσα, 2 οι δηµοτικοί αστυνοµικοί (κυρίως οι δύο (2) της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά), και 3 ο σπουδαστής, γεγονός το οποίο επιφόρτισε ιδιαίτερα τις αρµοδιότητες και τα καθήκοντά τους, διότι έπρεπε να ασκήσουν πολλαπλούς ρόλους Προκειµένου να προκύψουν οι απαιτήσεις χρηστών του συστήµατος πραγµατοποιήθηκαν οι παρακάτω ενέργειες: ιενεργήθηκαν αλλεπάλληλες συνεντεύξεις µε τους δηµοτικούς αστυνοµικούς του ήµου Πειραιά (το Πληροφοριακό Σύστηµα προσαρµόστηκε κυρίως στις απαιτήσεις τους), δόθηκαν συγκεκριµένες κατευθύνσεις από την επιβλέπουσα, µελετήθηκε η νοµοθεσία που είναι σχετική µε τις αρµοδιότητες της ηµοτικής Αστυνοµίας και κυρίως του δηµοτικού αστυνοµικού ως ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου, άτυπες συζητήσεις έγιναν και µε δηµοτικούς αστυνοµικούς της ιεύθυνσης ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Ιωαννιτών και του ήµου Ηγουµενίτσας, µε αστυνοµικούς της Ελληνικής Αστυνοµίας του Αστυνοµικού Τµήµατος Καλλιθέας και της Αστυνοµικής ιεύθυνσης Ιωαννίνων, µε τον Γενικό Γραµµατέα του ήµου Αµαρουσίου καθώς και µε τον Εισαγγελέα Πρεβέζης 54

55 111 Σκοπός του Πληροφοριακού Συστήµατος Σκοπός είναι η ανάπτυξη ενός Πληροφοριακού Συστήµατος 30 που θα βοηθά τον δηµοτικό αστυνοµικό να αντιµετωπίσει αποτελεσµατικά τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του ως ειδικού ανακριτικού υπαλλήλου, στοχεύοντας παράλληλα: στη βελτίωση της διοικητικής ικανότητας της ηµοτικής Αστυνοµίας, στην αναβάθµιση της ποιότητας των υπηρεσιών που αυτή παρέχει ως προς τον ελεγκτικό της ρόλο και τη συνεργασία της µε άλλες Αρχές, στην αποτελεσµατικότερη οργάνωση σε επίπεδο προγραµµατισµού και υιοθέτησης πολιτικών από το ήµο µέσω της εξαγωγής στατιστικών δεικτών καθώς και στην προσαρµογή της ηµοτικής Αστυνοµίας σε σύγχρονες µορφές οργάνωσης µε χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ειδικότερα, η νέα εφαρµογή θα επιτρέπει στον δηµοτικό αστυνοµικό να δηµιουργεί ηλεκτρονικά τις δικογραφίες των διαφόρων υποθέσεων που διαχειρίζεται και να έχει άµεση πρόσβαση σε αυτές ανάλογα µε τα στοιχεία: i των µηνυτών, ii των κατηγορουµένων, iii των συγκεκριµένων άρθρων των νόµων που παραβιάστηκαν, iv τις περιοχές και τις ηµεροµηνίες κατά τις οποίες πραγµατοποιήθηκαν οι παραβάσεις, κα Επίσης, αποθηκεύονται στοιχεία σχετικά µε: i τους δηµοτικούς αστυνοµικούς που υπηρετούν στην υπηρεσία της ηµοτικής Αστυνοµίας, ii τα αδικήµατα µε βάση το Νόµο ή την Κανονιστική Πράξη, το άρθρο και την παράγραφο που τα προβλέπει, 30 «Ως Πληροφοριακό Σύστηµα (ΠΣ) ορίζεται είναι ένα σύστηµα το οποίο επιτρέπει την αποθήκευση, οργάνωση και διαχείριση πληροφορίας µε τέτοιο τρόπο που να επιτρέπει την υποβολή ερωτηµάτων για την εξαγωγή χρήσιµων συµπερασµάτων µε σκοπό την υποστήριξη των διοικητικών και λειτουργικών δραστηριοτήτων και των διαδικασιών λήψης αποφάσεων σε ένα οργανισµό», ο ορισµό αυτός προέρχεται από την παρακάτω πηγή: 55

56 iii iv τα καταστήµατα υγειονοµικού ενδιαφέροντος και τις σχετικές µε αυτά αποφάσεις της διοίκησης του ήµου που συνοδεύουν τις ενέργειες του δηµοτικού αστυνοµικού κατά τη σφράγισή τους, τις κατασχέσεις που διενεργεί ο δηµοτικός αστυνοµικός 112 Εµβέλεια του Συστήµατος Το Πληροφοριακό Σύστηµα που αναπτύχθηκε θα εγκατασταθεί σε Η/Υ του καταστήµατος της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά Όµως σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε µε τεχνολογίες που επιτρέπουν στους τελικούς του χρήστες την πρόσβαση µέσω του διαδικτύου από κάθε σηµείο που έχει πρόσβαση στο Internet Οι λόγοι για την ανάπτυξη ενός συστήµατος µε αυτό το χαρακτηριστικό ήταν οι εξής: Ο δηµοτικός αστυνοµικός να έχει τη δυνατότητα πρόσβασης στα δεδοµένα του Πληροφοριακού Συστήµατος κατά τη διάρκεια των περιπολιών του µέσω ενός palm top ή ακόµη και του κινητού του τηλεφώνου (εφόσον υπάρχει διαθέσιµη σύνδεση στο ιαδίκτυο - Internet) Αυτή η δυνατότητα του επιτρέπει να διαπιστώσει αν έχει συλλάβει στο παρελθόν κάποιον πολίτη και για ποιο λόγο, ή αν κάποιο κατάστηµα υγειονοµικού ενδιαφέροντος που λειτουργεί κανονικά έπρεπε να είναι σφραγισµένο κα Το Πληροφοριακό Σύστηµα είναι δυνατόν, µε λίγες προσθήκες και αλλαγές στη Βάση εδοµένων, να εγκατασταθεί σε έναν κεντρικό Εξυπηρετητή - Server - (για παράδειγµα στο ΥΠΕΣ) και σε αυτόν να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης µέσω ιαδικτύου οι ηµοτικές Αστυνοµίες όλων των ήµων της χώρας (απαιτείται επέκταση για το σκοπό αυτό) Ως αποτέλεσµα θα συγκεντρώνονταν όλες οι δικογραφίες από όλη τη χώρα σε µία κεντρική Βάση εδοµένων, από όπου θα ήταν εύκολη η εξαγωγή συγκεντρωτικών στατιστικών στοιχείων και δεικτών µέτρησης, ενώ παράλληλα τα στελέχη του ΥΠΕΣ (ή και του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη) θα µπορούσαν να έχουν µια συνολική εικόνα της παραβατικότητας στην Ελλάδα Η δυνατότητα αυτή προς το παρόν παρέχεται µόνο στο ήµο Πειραιά 56

57 Επίσης µε λίγες προσθήκες και αλλαγές στη Βάση εδοµένων, είναι δυνατόν να αποκτήσει εξουσιοδοτηµένη πρόσβαση στο Πληροφοριακό Σύστηµα και άλλες υπηρεσίες που διαθέτουν ανακριτικούς υπαλλήλους (πχ η Ελληνική Αστυνοµία) προκειµένου να µπορούν να συντάσσουν τις δικές τους δικογραφίες Επίσης, η Εισαγγελική Αρχή θα µπορούσε να έχει πρόσβαση στις δικογραφίες γνωρίζοντας για παράδειγµα για κάθε πολίτη που παρουσιάζεται ενώπιόν της ως κατηγορούµενος αν έχει κατηγορηθεί ποτέ στο παρελθόν και για ποια αιτία Αυτή η δυνατότητα αποκτά µεγαλύτερο νόηµα στην περίπτωση που το Πληροφοριακό Σύστηµα εγκατασταθεί κεντρικά και εξυπηρετεί όλους τους ήµους της χώρας 12 Λειτουργικές Απαιτήσεις Οι λειτουργικές απαιτήσεις του συστήµατος που αναπτύχθηκε αναφέρονται η κάθε µία στις ιδιαίτερες λειτουργίες που απαιτούµε από το σύστηµα να διαθέτει στους τελικούς του χρήστες (οι δηµοτικοί αστυνοµικοί του ήµου Πειραιά) Οι λειτουργικές απαιτήσεις έχουν άµεση σχέση µε τα προβλήµατα που επιχειρείται να αντιµετωπιστούν µέσα από τη χρήση του συστήµατος που αναπτύσσεται Μία πρώτη καταγραφή των σηµαντικότερων από αυτά τα προβλήµατα έγινε στην παράγραφο που προηγήθηκε µε τίτλο «Προβλήµατα που αντιµετωπίζει ο ηµοτικός Αστυνοµικός κατά τη διαδικασία του Ελέγχου» Στην παρούσα παράγραφο σκιαγραφούνται οι λειτουργίες εκείνες του συστήµατος που αντιµετωπίζουν αυτά τα προβλήµατα και οι οποίες είναι: 1 υνατότητα συµπλήρωσης και καταχώρησης εκθέσεων των δικογραφιών Ο δηµοτικός αστυνοµικός πρέπει να µπορεί να σχηµατίζει τις δικογραφίες για κάθε υπόθεση που επιλαµβάνεται ως ειδικός ανακριτικός υπάλληλος Έτσι, το Πληροφοριακό Σύστηµα, µέσω του γραφικού περιβάλλοντος διεπαφής µε το χρήστη (Graphical User Interface) πρέπει να του παρέχει φόρµες για την εισαγωγή των δεδοµένων των δικογραφιών Οι φόρµες αυτές πρέπει να µοιάζουν αρκετά µε τις χειρόγραφες φόρµες έντυπα που έχει συνηθίσει να συµπληρώνει, ούτως ώστε να επιτευχθεί οµαλή µετάβαση στην ηλεκτρονική 57

58 συµπλήρωση των φορµών Οι φόρµες αυτές είναι οι ακόλουθες (ορισµένες από αυτές παρατίθενται στο Παράρτηµα Γ ): Έκθεση Αρχής, Έκθεση Σύλληψης, Έκθεση Προφορικής Μήνυσης, Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρο, Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου, Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα, Έκθεση Ιατροδικαστικής Εξέτασης, Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο Μετά την καταχώρηση των στοιχείων στις φόρµες, τα δεδοµένα καταχωρούνται στη Βάση εδοµένων, ενώ πρέπει να δίνεται η δυνατότητα ανάκτησης και διόρθωσής τους 2 Καταχώρηση διαφορετικών εκθέσεων δικογραφίας ανάλογα µε την υπόθεση Όπως έχει ήδη αναφερθεί στο Μέρος Α, ο δηµοτικός αστυνοµικός κατά το σχηµατισµό της δικογραφίας κάθε υπόθεσης µπορεί να συµπληρώσει διαφορετικά έγγραφα ανάλογα µε την περίπτωση Το Πληροφοριακό Σύστηµα δίνει τη δυνατότητα συµπλήρωσης κάθε δυνατού συνδυασµού εγγράφων που µπορεί να προκύψει σε µία υπόθεση Έτσι, για την περίπτωση πταίσµατος συµπληρώνεται η Έκθεση Αρχής, ενώ για την περίπτωση Πληµµελήµατος µπορεί να συµπληρωθούν: I Η Έκθεση Σύλληψης, και η Έκθεση Προφορικής Μήνυσης, είτε II η Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρο, συνοδευόµενες από τις Εκθέσεις (εφόσον απαιτούνται): Εξέτασης Κατηγορουµένου, Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα, Ιατροδικαστικής Εξέτασης, Εξέτασης Χωρίς Όρκο, είτε III µόνο η Έκθεση Προφορικής Μήνυσης, είτε IV µόνο η Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα 58

59 3 υνατότητα εκτύπωσης εκθέσεων δικογραφίας Ο δηµοτικός αστυνοµικός θα πρέπει να µπορεί να εκτυπώσει τις εκθέσεις των σχηµατιζόµενων δικογραφιών για κάθε υπόθεση Αυτό απαιτεί από το σύστηµα να παρέχει τη δυνατότητα ανάκλησης των πληροφοριών των Εκθέσεων που έχουν συµπληρωθεί, τη σύνδεση µε τον εκτυπωτή της υπηρεσίας της ηµοτικής Αστυνοµίας και την εκτύπωση των Εκθέσεων σε µορφή η οποία δεν διαφέρει από αυτή που έχει συνηθίσει να κρατά στα χέρια του ο Εισαγγελέας Αυτή η λειτουργική απαίτηση θα παρέχεται στους χρήστες του Πληροφοριακού Συστήµατος µέσω τις εξαγωγής των Εκθέσεων αυτών σε δύο µορφές: Σε µορφή PDF 32, όπου δεν δίνεται στους χρήστες η δυνατότητα περαιτέρω επεξεργασίας του εξαγόµενου εγγράφου Σε µορφή κειµένου MS-Word που επιτρέπει την περαιτέρω επεξεργασία του εξαγόµενου εγγράφου 33 4 Τήρηση πληροφοριών για τα Καταστήµατα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος Εκτός των σχετικών µε τις δικογραφίες φορµών, το Πληροφοριακό Σύστηµα υποστηρίζει τη συµπλήρωση φορµών σχετικών µε τα καταστήµατα υγειονοµικού ενδιαφέροντος, στις οποίες αποθηκεύονται πληροφορίες όπως: Τα στοιχεία του καταστήµατος υγειονοµικού ενδιαφέροντος, οι σχετικές µε τη λειτουργία των καταστηµάτων υγειονοµικού ενδιαφέροντος αποφάσεις (όπως ο αριθµός της απόφασης - πχ Αρ Πρωτ απόφασης ηµάρχου - για χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας, η αιτιολογία, οι διάφορες παραβάσεις σχετικές µε την απόφαση στις οποίες υπέπεσε ο ιδιοκτήτης κα) 32 Εργαλείο διαµόρφωσης εγγράφων κειµένων για ανταλλαγή πληροφοριών 33 Πρόκειται για εµπορικό λογισµικό (δεν ανήκει στην κατηγορία του ΕΛ/ΛΑΚ) Ήταν όµως απαίτηση των ίδιων των δηµοτικών αστυνοµικών να χρησιµοποιηθεί και αυτή η µορφή, έναντι Open Office του οποίο είχε επιλεγεί αρχικά, διότι είναι εκπαιδευµένοι και εξοικειωµένοι στη χρήση του MS Word Η εξαγωγή γίνεται στην έκδοση MS-Word

60 5 Τήρηση πληροφοριών για τις Κατασχέσεις Επίσης, ανάλογες φόρµες πρέπει να υποστηρίζονται από το Πληροφοριακό Σύστηµα και για τις υποθέσεις σχετικά µε κάθε Κατάσχεση που πραγµατοποιεί ο δηµοτικός αστυνοµικός, στις οποίες αποθηκεύονται πληροφορίες όπως: Στοιχεία σχετικά µε την κατάσχεση (στοιχεί ταυτότητας του ιδιώτη από τον οποίο κατασχέθηκαν, τόπος που πραγµατοποιήθηκε η κατάσχεση κα), Τα κατασχεθέντα είδη (είδος, πλήθος, ενδεικτική τιµή αγοράς και πώλησης κα) 6 υνατότητα αναζήτησης Το Πληροφοριακό Σύστηµα πρέπει να δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης των στοιχείων που υπάρχουν αποθηκευµένα στη Βάση εδοµένων µε βάση τα παρακάτω στοιχεία της σχηµατιζόµενης δικογραφίας: Τον αριθµό πρωτοκόλλου του εξερχοµένου διαβιβαστικού εγγράφου της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου, το οποίο συνοδεύει τη δικογραφία στον Εισαγγελέα ή τον ηµόσιο Κατήγορο και ο οποίος χαρακτηρίζει µονοσήµαντα την κάθε υπόθεση Τα στοιχεία του µηνυτή (όνοµα, επώνυµο, αριθµός δελτίου ταυτότητας) Τα στοιχεία του κατηγορουµένου (όνοµα, επώνυµο, αριθµός δελτίου ταυτότητας) Την ηµεροµηνία τέλεσης του αδικήµατος Την παράγραφο και το άρθρο του νόµου που παραβιάστηκε Επίσης, ανάλογη δυνατότητα αναζήτησης πρέπει να δίνεται στο χρήστη και µε βάση τα κύρια στοιχεία των καταστηµάτων υγειονοµικού ενδιαφέροντος και των κατασχέσεων 60

61 7 Στατιστικά στοιχεία Από τη στιγµή που αντικείµενο της εργασίας ήταν η τήρηση των δεδοµένων των Εκθέσεων σε ψηφιακή µορφή, η δυνατότητα εξαγωγής στατιστικών στοιχείων από το υπό ανάπτυξη Πληροφοριακό Σύστηµα ήταν µία από τις απαιτήσεις που προέκυψαν, από την πρώτη κιόλας συνάντηση των εµπλεκοµένων µερών (επιβλέπουσα, δηµοτικοί αστυνοµικοί ήµου Πειραιά, σπουδαστής) Προκειµένου να είναι δυνατή η εξαγωγή στατιστικών στοιχείων, ήταν αναγκαίο να γίνει µια σειρά από τροποποιήσεις στον τρόπο µε τον οποίο αποθηκεύονται τα δεδοµένα κάθε έκθεσης Ενδεικτικά αναφέρεται ότι έπρεπε: Κάποια από τα πεδία των έντυπων φορµών (εκθέσεις) να διαιρεθούν σε περισσότερα και κάποια άλλα να συµπτυχθούν σε λιγότερα πεδία Να τηρούνται τα ίδια στοιχεία για τις ίδιες οντότητες, παρότι στα έντυπα των Εκθέσεων απαιτείται να τηρούνται διαφορετικά στοιχεία (για παράδειγµα στην Έκθεση Προφορικής Μήνυσης τηρούνται για τους µάρτυρες της υπόθεσης διαφορετικά δεδοµένα από ότι στην Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω κα) Να σηµειώνονται οι Νόµοι και τα Άρθρα των νόµων που παραβιάστηκαν για κάθε κατηγορούµενο και παράβαση ξεχωριστά Θα πρέπει λοιπόν να εξάγονται στατιστικοί δείκτες και τα αντίστοιχα διαγράµµατά τους για µεγέθη όπως: Ποσοστό ποινικών έναντι διοικητικών υποθέσεων (µε πίνακα και διαγραµµατικά) Ποσοστό πταισµάτων έναντι πληµµεληµάτων (µε πίνακα και διαγραµµατικά) Χρονολογική εξέλιξη του πλήθους των πταισµάτων και των πληµµεληµάτων (µε πίνακα και διαγραµµατικά) Συγκεντρωτική παρουσίαση των πταισµάτων που διαπιστώνονται συχνότερα (µε πίνακα και διαγραµµατικά) και χρονολογική τους εξέλιξη (διαγραµµατικά) Όµοια µε τα πταίσµατα και για τα αδικήµατα 61

62 8 Ταυτοποίηση χρηστών Το Πληροφοριακό Σύστηµα διαχειρίζεται ευαίσθητα προσωπικά δεδοµένα πολιτών και ανακριτικών υπαλλήλων στα οποία δεν µπορεί να έχει πρόσβαση οποιοσδήποτε χρήστης Έτσι, παρέχεται πρόσβαση µόνο σε χρήστη ο οποίος καταχωρεί τα κατάλληλα διακριτικά στοιχεία (Login και Password) προκειµένου να διασφαλισθεί η εξουσιοδοτηµένη πρόσβαση χρηστών 9 Τήρηση στοιχείων για τους δηµοτικούς αστυνοµικούς Το Πληροφοριακό Σύστηµα δίνει τη δυνατότητα επεξεργασίας των στοιχείων των δηµοτικών αστυνοµικών που εργάζονται στη οικεία ηµοτική Αστυνοµία Έτσι, επιτρέπεται η εισαγωγή των στοιχείων των νέων δηµοτικών αστυνοµικών που µόλις διορίστηκαν ή µετατέθηκαν στην υπηρεσία, η ενηµέρωση των στοιχείων των ήδη καταχωρηµένων δηµοτικών αστυνοµικών (για παράδειγµα στην περίπτωση που άλλαξε η διεύθυνση κατοικίας ή ο αριθµός του δελτίου ταυτότητας κάποιου από αυτούς) και η διαγραφή των δηµοτικών αστυνοµικών που δεν ανήκουν πλέον στο δυναµικό της 10 Τήρηση στοιχείων για τα αδικήµατα Το Πληροφοριακό Σύστηµα δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες του να διαχειρίζονται δυναµικά τα αδικήµατα που υπάρχουν αποθηκευµένα σε αυτό, ανάλογα µε την ισχύουσα νοµοθεσία Έτσι, κάθε φορά που ένα νέο αδίκηµα ενεργοποιείται από ένα νέο νόµο ή µία νέα κανονιστική πράξη του ήµου, ο χρήστης µπορεί να το προσθέσει στη λίστα µε τα αδικήµατα Επίσης αν αλλάξει ένα αδίκηµα και από πληµµέληµα γίνει πταίσµα 34, επιτρέπεται η ενηµέρωσή του Τέλος δίνεται και η δυνατότητα να διαγραφεί εντελώς ένα αδίκηµα από τη Βάση εδοµένων 34 Όπως για παράδειγµα συνέβει µε το Ν 3904/2010, που µετέτρεψε σε πταίσµα το αδίκηµα «Μη ύπαρξη βιβλιαρίου υγείας του ιδιοκτήτη ή και του απασχολούµενου σε κατάστηµα υγειονοµικού ενδιαφέροντος», το οποίο ήταν πληµµέληµα βάσει της Α1 Β /8577/83 Υγειονοµικής ιάταξης 62

63 121 Σενάρια Χρήσης Ως σενάριο χρήσης (Use Case) νοείται η µακροσκοπική περιγραφή των ενεργειών στις οποίες καλείται να προβεί ο χρήστης για να εκτελέσει µία συγκεκριµένη λειτουργία που προσφέρει το Πληροφοριακό Σύστηµα, µαζί µε την απόκρισή του για κάθε τέτοια ενέργεια Στην παράγραφο αυτή, στον Πίνακα 2, περιγράφεται ενδεικτικά το σενάριο χρήσης «Ταυτοποίηση Χρήστη» (UC-01) που είναι ένα από τα είκοσι τρία (23) σενάρια χρήσης που δηµιουργήθηκαν κατά τη φάση σχηµατισµού των λειτουργικών απαιτήσεων για το Πληροφοριακό Σύστηµα Τα σηµαντικότερα από τα σενάρια χρήσης που δηµιουργήθηκαν κατά τη φάση αυτή παρατίθενται στο Παράρτηµα Α, Σενάρια Χρήσης Σενάριο Χρήσης: Ταυτοποίηση Χρήστη (UC-01) Περιγραφή Το σενάριο λαµβάνει χώρα κατά την προσπάθεια πρόσβασης χρήστη στο ΠΣ Προαπαιτούµενα - ράστες Εγγεγραµµένοι Χρήστες Βασική Ροή 1 Στην αρχική οθόνη εµφανίζεται η σελίδα πρόσβασης στο ΠΣ 2 Ο χρήστης εισάγει τα διακριτικά του στοιχεία, αναγνωριστικό (Login) και κρυφό συνθηµατικό (Password) 3 Ο χρήστης επιλέγει «Είσοδος» 4 Το σύστηµα ελέγχει τα στοιχεία που εισήχθησαν από το χρήστη µε εκείνα που υπάρχουν καταχωρηµένα στη Β για το συγκεκριµένο λογαριασµό 5 Επιτυχία Ταυτοποίησης Χρήστη παρέχει στο χρήστη πρόσβαση στην κεντρική σελίδα διαχείρισης του ΠΣ Εναλλακτική Ροή Αποτυχία Ταυτοποίησης 1 Το σύστηµα εµφανίζει κατάλληλο µήνυµα λάθους, δεν επιτρέπει στον χρήστη την πρόσβαση στην κεντρική σελίδα διαχείρισης και τις λειτουργίες της εφαρµογής 2 Προτροπή του χρήστη να εισάγει ξανά τα διακριτικά του στοιχεία Πίνακας 2 Σενάριο Χρήσης: Ταυτοποίηση Χρήστη (UC-01) 63

64 13 Σχεδίαση Κατά τη φάση της σχεδίασης επιχειρείται η µοντελοποίηση του Πληροφοριακού Συστήµατος, µέσω της οποίας παρέχεται η δυνατότητα εστίασης στις σηµαντικές παραµέτρους και πληροφορίες που αφορούν την ανάπτυξή του Η φάση αυτή είναι απαραίτητη πριν την κατασκευή του, όπως άλλωστε και πριν την κατασκευή κάθε σύνθετου έργου Μέσω της σχεδίασης δηµιουργούνται µοντέλα τα οποία διευκολύνουν και συγκεκριµενοποιούν την υλοποίηση των απαιτήσεων που καταγράφηκαν στις προηγούµενες φάσεις 131 Επισκόπηση του συστήµατος Στο Σχήµα 2 που ακολουθεί, δίνεται µία µακροσκοπική εικόνα της αρχιτεκτονικής του Πληροφοριακού Συστήµατος και φαίνεται το βασικό σενάριο χρήσης του από τους διάφορους χρήστες Προς το παρόν εµπλέκονται µόνο οι χρήστες «δηµοτικοί αστυνοµικοί», αλλά εδώ περιγράφεται ο συνολικός σχεδιασµός του Επίσης, το Πληροφοριακό Σύστηµα θα εγκατασταθεί σε Η/Υ της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά για πιλοτική χρήση κάτι που δεν επιτρέπει προς το παρόν όλες τις λειτουργίες που απεικονίζονται στο Σχήµα 2 Όπως όµως έχει ήδη αναφερθεί, σχεδιάστηκε ώστε να υποστηρίζει την αρχιτεκτονική που απεικονίζεται παρακάτω και υλοποιήθηκε µε τέτοιες τεχνολογίες που επιτρέπουν αυτήν την επέκταση για τους υπόλοιπους εµπλεκόµενους χρήστες, χωρίς µάλιστα να απαιτούνται πολλές προσθήκες 64

65 ΥΠΕΣ Βάση εδοµένων ΥΠ ΠΡΟΠΟ Α Πειραιά Server Α Αµαρουσίου Εισαγγελία Internet ΕΛΑΣ Α Ιωαννιτών ΛΣ Σχήµα 2 Επισκόπηση Αρχιτεκτονική του Πληροφοριακού Συστήµατος Όπως φαίνεται στο παραπάνω σχήµα, το Πληροφοριακό Σύστηµα, µε λίγες ακόµη προσθήκες, µπορεί να εγκατασταθεί σε έναν Κεντρικό Εξυπηρετητή (Server), για παράδειγµα στο ΥΠΕΣ και το προσωπικό των ηµοτικών Αστυνοµιών όλων των ήµων της χώρας, της Ελληνικής Αστυνοµίας, του Λιµενικού Σώµατος µπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτό µέσω διαδικτύου (Internet) Έτσι, οι ανακριτικοί υπάλληλοι αποκτούν πρόσβαση στις πληροφορίες που αποθηκεύονται στη Βάση εδοµένων που διαχειρίζεται ο Εξυπηρετητής (Server) και µπορούν να σχηµατίζουν και να αποθηκεύουν τις δικογραφίες τους σε αυτή Στα δεδοµένα αυτά µπορεί να έχει πρόσβαση και η Εισαγγελία, η οποία δεν χρειάζεται να µπορεί να τα τροποποιήσει, αλλά µόνο να τα διαβάζει και να τα εκτυπώνει Τέλος, τα ανώτερα στελέχη διαφόρων Υπουργείων καθώς και των οικείων ήµων µπορούν να έχουν πρόσβαση στους στατιστικούς δείκτες που εξάγονται από αυτό και να τους χρησιµοποιούν κατά το δοκούν όταν σχεδιάζουν, παρακολουθούν ή υλοποιούν πολιτικές 65

66 Στο Σχήµα 2 απεικονίζονται τρεις κατηγορίες χρηστών (ανακριτικοί υπάλληλοι - της ηµοτικής Αστυνοµίας, της Ελληνικής Αστυνοµίας, του Λιµενικού Σώµατος Εισαγγελική Αρχή και Ανώτερα Στελέχη Υπουργείων ή των οικείων ήµων) µε διαφορετικές δυνατότητες χρήσης του Πληροφοριακού Συστήµατος για κάθε µία από αυτές Τα µοντέλα των περιπτώσεων χρήσης κάθε κατηγορίας χρηστών δίνονται µε τη γλώσσα µοντελοποίησης UML 35, η οποία χρησιµοποιεί τα σύµβολα που δίνονται στο Σχήµα 3 για την κατασκευή ιαγραµµάτων Περιπτώσεων Χρήσης για κάθε χρήστη του συστήµατος (Use Case Diagrams) Ενεργών Χρησιµοποιεί Περίπτωση Χρήσης Σχήµα 3 Σηµειολογία UML ιαγραµµάτων Περιπτώσεων Χρήσης (Use Case Diagrams) Επισηµαίνεται ότι ως «ενεργών» ορίζεται ο ρόλος που έχει κάποιος χρήστης σε σχέση µε το Πληροφοριακό Σύστηµα Ο ενεργών εκτελεί τις «περιπτώσεις χρήσης» και κάθε ζεύγος ενεργούντα και περίπτωσης χρήσης συνδέεται µε ένα βέλος το οποίο συµβολίζει το γεγονός ότι ο ενεργών χρησιµοποιεί την περίπτωση χρήσης Ένας ενεργών µπορεί να εκτελεί πολλές περιπτώσεις χρήσης και το αντίστροφο, ενώ µία περίπτωση χρήσης µπορεί να εκτελείται από πολλούς ενεργούντες Οι διαφορετικοί χρήστες που εµπλέκονται είναι οι εξής: Οι υπάλληλοι των υπηρεσιών της ηµοτικής Αστυνοµίας, της Ελληνικής Αστυνοµίας και του Λιµενικού Σώµατος, οι οποίοι είναι οι ανακριτικοί υπάλληλοι, ενώ οι δυνατότητες χρήσης τους απεικονίζονται µοντέλο περιπτώσεων χρήσης (Σχήµα 4): 35 UML: Unified Modeling Language (Ενοποιηµένη Γλώσσα Μοντελοποίησης) Αποτελεί διεθνές πρότυπο µοντελοποίησης πληροφοριών 66

67 Αναζήτηση Καταχωρηµένων Εκθέσεων ικογραφιών Καταχώρηση και Αναζήτηση στοιχείων για τα ΚΥΕ και τις σχετικές µε αυτά αποφάσεις των ήµων Καταχώρηση και Αναζήτηση στοιχείων για τις Κατασχέσεις και τα κατασχεθέντα Καταχώρηση Στοιχείων δηµοτικών αστυνοµικών Καταχώρηση Νέων Εκθέσεων ικογραφιών Εκτύπωση ικογραφιών Ανακριτικός Υπάλληλος Σχήµα 4 ιάγραµµα Περιπτώσεων Χρήσης του χρήστη «Ανακριτικός Υπάλληλος» Οι υπάλληλοι των Εισαγγελικών Αρχών (οι Εισαγγελείς ή οι Γραµµατείες τους) (Σχήµα 5), Αναζήτηση στοιχείων για τα ΚΥΕ και τις σχετικές µε αυτά αποφάσεις των ήµων Αναζήτηση στοιχείων για τις Κατασχέσεις και τα κατασχεθέντα Αναζήτηση Καταχωρηµένων Εκθέσεων ικογραφιών Εκτύπωση ικογραφιών Εισαγγελέας Σχήµα 5 ιάγραµµα Περιπτώσεων Χρήσης του χρήστη «Εισαγγελική Αρχή» 67

68 Ανώτερα στελέχη των Υπουργείων (πχ Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ΥΠΕΣ κα) (Σχήµα 6) Πρόσβαση στους στατιστικούς δείκτες του ΠΣ Ανώτερο Στέλεχος Υπουργείου ή Οικείου ήµου Σχήµα 6 ιάγραµµα Περιπτώσεων Χρήσης του χρήστη «Ανώτερο Στέλεχος Υπουργείου ή Οικείου ήµου» 132 Σχήµα Βάσης εδοµένων Ως Βάση εδοµένων «νοείται µία συλλογή από σχετιζόµενα δεδοµένα, των οποίων η συσχέτιση δεν διευθετείται τυχαία, αλλά µε βάση συγκεκριµένους κανόνες, έτσι ώστε να εξυπηρετεί συγκεκριµένους σκοπούς και να προορίζεται για χρήση από µία συγκεκριµένη οµάδα χρηστών µέσω εφαρµογών που ενδιαφέρουν τους χρήστες αυτούς» (R Elmasri and SB Navathe, A 2001, pp 30-31) Προκειµένου να επιτευχθεί ο συσχετισµός µεταξύ των δεδοµένων, δηµιουργούνται πίνακες, στους οποίους αποθηκεύονται τα δεδοµένα και αυτοί συνδέονται µεταξύ τους µε διάφορες σχέσεις Σε κάθε στήλη του πίνακα αποθηκεύονται οµοειδή δεδοµένα (αριθµοί, χαρακτήρες, κα) Μία Βάση εδοµένων από µόνη της (δηλαδή µία συλλογή από πίνακες και συνδέσεις µεταξύ τους) δεν µπορεί να έχει τη λειτουργικότητα που επιθυµούµε Έτσι, συνοδεύεται πάντα από µία συλλογή προγραµµάτων τα οποία επιτρέπουν στους χρήστες το χειρισµό των δεδοµένων (δηµιουργία επερωτήσεων) και τη συντήρησή τους (εισαγωγή, τροποποίηση, διαγραφή) Το σύνολο αυτών των προγραµµάτων ονοµάζεται Σύστηµα ιαχείρισης Βάσεων εδοµένων (Σ Β ) και επιτρέπει στους χρήστες να χειρίζονται τα δεδοµένα της Βάσης εδοµένων Στο Σχήµα 7 δίνεται µια απλουστευµένη αναπαράσταση ενός Συστήµατος ιαχείρισης Βάσεων εδοµένων 68

69 Χρήστες Βάσης εδοµένων Σ Β Ερωτήσεις Χρηστών - Προγράµµατα Εφαρµογών Λογισµικό Σ Β Λογισµικό Επεξεργασίας Ερωτήσεων Λογισµικό Προσπέλασης Αποθηκευµένων εδοµένων Βάση εδοµένων Σχήµα 7 Απλουστευµένο περιβάλλον Συστήµατος ιαχείρισης Βάσεων εδοµένων Στόχος της παραγράφου αυτής είναι περιγραφεί το σχήµα του Συστήµατος ιαχείρισης Βάσεων εδοµένων που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που καταγράφηκαν σε προηγούµενες παραγράφους και να περιγραφεί η δοµή της Βάσης εδοµένων, τα δεδοµένα που θα αποθηκεύονται σε αυτή και οι υφιστάµενες συσχετίσεις και περιορισµοί των δεδοµένων αυτών Μετά το σχεδιασµό του Συστήµατος ιαχείρισης Βάσεων εδοµένων ακολουθεί η υλοποίησή του Οι λεπτοµέρειες σχετικές µε την υλοποίηση, δεν θα παρατεθούν, διότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα τεχνικό κοµµάτι και η έκταση µίας τέτοιας ανάλυσης θα απαιτούσε πολύ περισσότερο χώρο Θα αναφερθεί µόνο ότι για την υλοποίησή του χρησιµοποιήθηκε το εργαλείο PhPMyAdmin 1321 Εννοιολογικός Σχεδιασµός Οντότητες Το πρώτο στάδιο σχεδιασµού ενός Συστήµατος ιαχείρισης Βάσεων εδοµένων είναι να προσδιοριστεί το εννοιολογικό µοντέλο δεδοµένων, το οποίο αποτελεί µια περιγραφή των απαιτήσεων των χρηστών σχετικά µε τα δεδοµένα Το µοντέλο αυτό περιλαµβάνει λεπτοµερείς περιγραφές των τύπων δεδοµένων, των 69

70 συσχετίσεων και των περιορισµών Μέσω του εννοιολογικού µοντέλου δεδοµένων είναι ευκολότερο να κατανοηθούν έννοιες οι οποίες περιλαµβάνουν λεπτοµέρειες υλοποίησης από αναγνώστες χωρίς τεχνικές γνώσεις Το συχνότερα χρησιµοποιούµενο είναι το Μοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων το οποίο θα χρησιµοποιηθεί και για τους σκοπούς της παρούσας εργασίας Μία Οντότητα είναι η φυσική περιγραφή ενός πραγµατικού αντικειµένου (όπως για παράδειγµα ένας άνθρωπος, µία υπηρεσία κα) που έχει συγκεκριµένες ιδιότητες (χαρακτηριστικά - attributes) που το περιγράφουν Όλες οι όµοιες οντότητες σε µια Βάση εδοµένων έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά γνωρίσµατα, όµως µε διαφορετικές τιµές για κάθε µία από αυτές Έτσι για παράδειγµα, η οντότητα «Μηνυτής» του εννοιολογικού µοντέλου της δικής µας περίπτωσης, έχει ένα σύνολο οντοτήτων που έχουν διαφορετική τιµή για το χαρακτηριστικό τους γνώρισµα «Αριθµός Ταυτότητας» Σε κάθε οντότητα αντιστοιχεί µία οµάδα πινάκων στη Β, στους οποίους αποθηκεύονται τα χαρακτηριστικά γνωρίσµατα της οντότητας Στα επόµενα παρατίθενται οι σηµαντικότερες οντότητες που απαρτίζουν το µοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων του Πληροφοριακού Συστήµατος µαζί µε τα κυριότερα γνωρίσµατά τους Η λεπτοµερής ανάλυση των χαρακτηριστικών κάθε οντότητας παρατίθεται µε συγκεντρωτικούς πίνακες στο Παράρτηµα Β «Ανάλυση χαρακτηριστικών των Οντοτήτων του Πληροφοριακού Συστήµατος» διότι καλύπτει µεγάλη έκταση, αποτελεί όµως αναπόσπαστο και εξίσου σηµαντικό τµήµα του σχεδιασµού Να σηµειωθεί ότι ο σχεδιασµός που ακολουθεί περιλαµβάνει όλες τις οντότητες που περιγράφονται στην αρχιτεκτονική που δόθηκε στα προηγούµενα, από τις οποίες στο τελικό Πληροφοριακό Σύστηµα δεν υλοποιήθηκε µόνο η πρώτη (Υπηρεσία), διότι αυτό δεν περιλαµβανόταν στην αρχική στόχευση για την έκταση του Πληροφοριακού Συστήµατος Οι οντότητες αυτές είναι οι εξής: 1 Υπηρεσία Αφορά τα βασικά χαρακτηριστικά κάθε Υπηρεσίας η οποία µπορεί να έχει πρόσβαση στο Πληροφοριακό Σύστηµα Τέτοιες υπηρεσίες µπορεί να είναι η ηµοτική Αστυνοµία κάθε ήµου της χώρας και άλλες ανακριτικές υπηρεσίες (όπως η Ελληνική Αστυνοµία, η Εισαγγελική αρχή) Στο Σχήµα 8 δίνονται 70

71 διαγραµµατικά τα βασικά χαρακτηριστικά της οντότητας Υπηρεσία Η οντότητα αυτή δεν έχει υλοποιηθεί στο τελικό Πληροφοριακό Σύστηµα και για αυτό στις επόµενες οντότητες ως Υπηρεσία νοείται η ηµοτική Αστυνοµία Κωδικός Τύπος Υπηρεσίας Υπηρεσία ιεύθυνση Login Password Σχήµα 8 Οντότητα Υπηρεσία ( ηµοτική Αστυνοµία) 2 Ανακριτικός Υπάλληλος Αφορά τα βασικά χαρακτηριστικά ενός Ανακριτικού Υπαλλήλου, ο οποίος εργάζεται σε µία Υπηρεσία (Σχήµα 9) Κωδικός Κωδικός Υπηρεσίας Ανακριτικός Υπάλληλος Ονοµ/µο Άλλα χαρακτηριστικά Στοιχεία Ταυτότητας Σχήµα 9 Οντότητα Ανακριτικός Υπάλληλος 71

72 3 Πταίσµα Περιλαµβάνει τις πληροφορίες που συµπληρώνονται από τον ανακριτικό υπάλληλο στα έγγραφα που σχηµατίζουν τη δικογραφία ενός πταίσµατος (ή Έκθεση Αρχής) Στο σηµείο αυτό είναι κρίσιµο να παρατηρηθεί ότι οι οντότητες Πταίσµα και Πληµµέληµα (που αναλύεται ακολούθως) αποτελούν εξειδικεύσεις της οντότητας Υπόθεση, η οποία δεν περιγράφεται στην παράγραφο αυτή, διότι όλα τα χαρακτηριστικά της έχουν κληρονοµηθεί από τις οντότητες Πταίσµα και Πληµµέληµα Αυτό θα φανεί καλύτερα στην επόµενη παράγραφο, που περιγράφει το Μοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων Στο Σχήµα 10 δίνονται διαγραµµατικά τα χαρακτηριστικά της οντότητας Κωδικός Κωδικός Υπηρεσίας Πταίσµα Κατηγορία Αριθµός πρωτοκόλλου Πόλη τέλεσης πταίσµατος Ηµ/νία τέλεσης πταίσµατος Ανακριτικοί Υπάλληλοι Σχήµα 10 Οντότητα Πταίσµα (Έκθεση Αρχής) 4 Πληµµέληµα Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που συµπληρώνονται από τον ανακριτικό υπάλληλο στα έγγραφα που σχηµατίζουν τη δικογραφία ενός πληµµελήµατος Να σηµειωθεί εδώ ότι η οντότητα Πληµµέληµα διαφέρει αρκετά από την οντότητα Πταίσµα, δεδοµένου ότι στην περίπτωση του πληµµελήµατος µπορεί να συµπληρωθούν περισσότερες από µία εκθέσεις οι οποίες περιέχουν διαφορετικά δεδοµένα Προκειµένου να ενωθούν µεταξύ τους οι διαφορετικές Εκθέσεις της ίδιας Υπόθεσης, τα δεδοµένα τους οµαδοποιήθηκαν σε κατηγορίες 72

73 και αποθηκεύονται σε διαφορετικούς πίνακες στη Βάση εδοµένων Οι πίνακες αυτοί (κύριοι πίνακες) είναι απαραίτητο να ενωθούν µεταξύ τους µε άλλους πίνακες (πίνακες συσχετίσεων) οι οποίοι συνδέουν / συσχετίζουν µονοσήµαντα τις εγγραφές των κύριων πινάκων µεταξύ τους (αυτή η πολύπλοκη τεχνική συσχετίσεων εξηγείται επίσης στην επόµενη παράγραφο όπου αναλύεται το Μοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων) Επιπλέον, για ένα πληµµέληµα µπορεί να ακολουθηθούν τέσσερις (4) ξεχωριστές διαδικασίες για τη συµπλήρωση της δικογραφίας, όπως έχει αναφερθεί και στο Μέρος Α Για το σχηµατισµό της για κάθε µία από αυτές τις διαδικασίες συµπληρώνονται οι παρακάτω εκθέσεις: Α Έκθεση Σύλληψης (1 αντίγραφο) και Έκθεση Προφορικής Μήνυσης (1 αντίγραφο) µαζί µε τις: Εκθέσεις Εξέτασης Κατηγορουµένων (µπορεί να συµπληρωθούν από καµία µέχρι και όσοι είναι οι κατηγορούµενοι της υπόθεσης), Εκθέσεις Ένορκης Εξέτασης Μαρτύρων (εφόσον υπάρχουν), Εκθέσεις Ιατροδικαστικής Εξέτασης (εφόσον υπάρχουν) και τις Εκθέσεις Εξέτασης Χωρίς Όρκο (εφόσον υπάρχουν) Β Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω (1 αντίγραφο), µαζί µε τις υπόλοιπες Εκθέσεις που αναφέρονται στο Α Γ Έκθεση Προφορικής Μήνυσης (1 αντίγραφο) Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα (τουλάχιστο 1 αντίγραφο) Οι τέσσερις (4) αυτές περιπτώσεις (Α, Β, Γ και ) θα αναφερθούν πάλι στην παράγραφο όπου αναλύεται το Μοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων, ως βοηθητικές οντότητες προκειµένου να αναλυθεί περαιτέρω η οντότητα Πληµµέληµα και επειδή πρόκειται για ένα κρίσιµο χαρακτηριστικό για αυτό και χρωµατίζεται µε πορτοκαλί χρώµα στο Σχήµα 11, στο οποίο φαίνονται τα βασικά χαρακτηριστικά της οντότητας 73

74 Κωδικός Κωδικός Υπηρεσίας Αριθµός πρωτοκόλλου Πληµµέληµα Τύπος Πληµµελήµατος Πόλη τέλεσης πληµµελήµατος Ηµ/νία τέλεσης πληµµελήµατος Σχήµα 11 Οντότητα Πληµµέληµα 5 Έκθεση Σύλληψης Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που συµπληρώνονται από τον ανακριτικό υπάλληλο στο έγγραφο Έκθεση Σύλληψης (Σχήµα 12) Κωδικός Κωδικός πληµµελήµατος Ώρα έναρξης Έκθεση Σύλληψης Ώρα περάτωσης Ανακριτικοί Υπάλληλοι Εισαγγελέας Πληµ/κών Σχήµα 12 Οντότητα Έκθεση Σύλληψης 74

75 6 Έκθεση Προφορικής Μήνυσης Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που συµπληρώνονται από τον ανακριτικό υπάλληλο στο έγγραφο Έκθεση Προφορικής Μήνυσης, το οποίο είτε συνοδεύει την Έκθεση Σύλληψης, είτε αποτελεί από µόνο του µία δικογραφία (Σχήµα 13) Κωδικός Κατάθεση Μηνυτή Κωδικός πληµµελήµατος Ώρα έναρξης Έκθεση Προφορικής Μήνυσης Ώρα περάτωσης Ανακριτικοί Υπάλληλοι Απόκριση Μηνυτή Σχήµα 13 Οντότητα Έκθεση Προφορικής Μήνυσης 7 Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που συµπληρώνονται από τον ανακριτικό υπάλληλο στο έγγραφο Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω (Σχήµα 14) Κωδικός Ώρα προσαγωγής Μαρτύρων Κωδικός πληµµελήµατος Ώρα έναρξης Ώρα περάτωσης Ώρα Σύλληψης Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω Πληµµελειοδικείο ιεύθυνση Σύλληψης Ανακριτικοί Υπάλληλοι Εισαγγελέας Πληµ/κών Σχήµα 14 Οντότητα Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω 75

76 8 Μηνυτής Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που αφορούν τα στοιχεία του µηνυτή µίας υπόθεσης πταίσµατος ή πληµµελήµατος, ο οποίος µπορεί να είναι πολίτης ή ανακριτικός υπάλληλος (συνήθως είναι ανακριτικός υπάλληλος) (Σχήµα 15) Κωδικός Στοιχεία Ταυτότητας Μηνυτή Ονοµ/µο Μηνυτή Μηνυτής Άλλα στοιχεία του Μηνυτή Σχήµα 15 Οντότητα Μηνυτής 9 Κατηγορούµενος Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που αφορούν τα στοιχεία του κατηγορούµενου µίας υπόθεσης πταίσµατος ή πληµµελήµατος Υπάρχει περίπτωση για µία υπόθεση να υπάρχουν περισσότεροι από έναν κατηγορούµενοι, αλλά σίγουρα υπάρχει τουλάχιστον ένας Για κάθε υπόθεση το Πληροφοριακό Σύστηµα επιτρέπει την καταχώρηση από έναν (1) µέχρι και το πολύ εννέα (9) κατηγορουµένων (συνήθως δεν ξεπερνούν τους 2) (Σχήµα 16) Κωδικός Στοιχεία Ταυτότητας Κατηγορουµένου Ονοµ/µο Κατηγορουµένου Κατηγορούµενος Άλλα στοιχεία του Κατηγορουµένου Γ Ανακριτικός Υπάλληλος Σχήµα 16 Οντότητα Κατηγορούµενος 76

77 10 Μάρτυρας Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που αφορούν τα στοιχεία των µαρτύρων Οι µάρτυρες αυτοί συµπληρώνονται στην Έκθεση Σύλληψης ή στην Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω Για µία υπόθεση µπορεί να µην υπάρχει κανένας µάρτυρας, οπότε στην περίπτωση αυτή δεν τηρούνται στοιχεία Για κάθε υπόθεση το Πληροφοριακό Σύστηµα επιτρέπει την καταχώρηση µέχρι και το πολύ εννέα (9) µαρτύρων (Σχήµα 17) Κωδικός Κωδικός Πληµµελήµατος Μάρτυρας Στοιχεία του Μάρτυρα Σχήµα 17 Οντότητα Μάρτυρας 11 Έκθεση Εξέτασης κατηγορουµένου Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που συµπληρώνονται από τον Α Ανακριτικό Υπάλληλο στο έγγραφο Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου Μπορεί να συµπληρώνονται έως και τόσες Εκθέσεις Εξέτασης Κατηγορουµένων, όσοι είναι και οι κατηγορούµενοι της υπόθεσης (Σχήµα 18) Κωδικός Κωδικός πληµµελήµατος Κωδικός Κατηγορουµένου Ώρα Έναρξης Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου Απολογία Ώρα Περάτωσης Παρελθούσες Κατηγορίες Ανακριτικοί Υπάλληλοι Κατηγορία Χρήση ικαιωµάτων Σχήµα 18 Οντότητα Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου 77

78 12 Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που συµπληρώνονται από τον Α Ανακριτικό Υπάλληλο στο έγγραφο Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα (Σχήµα 19) Οι µάρτυρες που µε τις καταθέσεις τους δηµιουργούν τις πληροφορίες που αποθηκεύονται σε αυτές τις εκθέσεις µπορεί να είναι διαφορετικοί από τους µάρτυρες οι οποίοι υπάρχουν στην οντότητα Μάρτυρας Έτσι, τα στοιχεία κάθε µάρτυρα της οντότητας Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα αποθηκεύονται σε αυτήν την οντότητα και είναι ανεξάρτητα από τα στοιχεία της οντότητας Μάρτυρας Να σηµειωθεί ότι η Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα µπορεί να αποτελεί από µόνη της τη δικογραφία που σχηµατίζεται για ένα πληµµέληµα, χωρίς να συνοδεύει την Έκθεση Σύλληψης και την Έκθεση Προφορικής Μήνυσης ή την Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω Κωδικός Κωδικός πληµµελήµατος Στοιχεία Μάρτυρα Ώρα Έναρξης Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα Ώρα Περάτωσης Ανακριτικοί Υπάλληλοι Μαρτυρία Σχήµα 19 Οντότητα Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα 13 Ιατροδικαστική Εξέταση Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που συµπληρώνονται από τον ανακριτικό υπάλληλο στο έγγραφο Ιατροδικαστική Εξέταση Το έγγραφο αυτό συντάσσεται για κάθε πολίτη ή δηµοτικό αστυνοµικό που παραπέµπεται στον Ιατροδικαστή ή σε Νοσοκοµείο προκειµένου να εξεταστεί για τυχόν σωµατικές βλάβες που 78

79 υπέστη κατά τη διάρκεια διενεργούµενου ελέγχου Μπορεί να συµπληρώνονται περισσότερες από καµία (0) Ιατροδικαστικές Εκθέσεις (Σχήµα 20) Κωδικός Κωδικός πληµµελήµατος Στοιχεία Παραπεµπόµενου Ιατροδικαστική Εξέταση Ηµ/νία και ώρα τραυµατισµού Απόκριση του Ιατροδικαστή Σχήµα 20 Οντότητα Ιατροδικαστική Εξέταση 14 Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που συµπληρώνονται από τον Α ανακριτικό υπάλληλο στο έγγραφο Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο Μπορεί να συµπληρώνονται περισσότερες από καµία τέτοιες εκθέσεις Ο εξεταζόµενος συνήθως είναι ο κατηγορούµενος (µετά από µήνυση ή έγκληση) της υπόθεσης, αλλά αυτό δεν αποτελεί κανόνα (Σχήµα 21) Κωδικός Κωδικός πληµµελήµατος Παρελθούσες Κατηγορίες Ώρα Έναρξης Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο Απολογία Ώρα Περάτωσης Χρήση ικαιωµάτων Ανακριτικοί Υπάλληλοι Στοιχεία Εξεταζόµενου Πράξη Σχήµα 21 Οντότητα Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο 79

80 15 Παράπτωµα Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που αφορούν τα αδικήµατα που ανήκουν στην αρµοδιότητα του ανακριτικού υπαλλήλου (Νόµος, Άρθρο, Παράγραφος καθώς και µία σύντοµη περιγραφή του αδικήµατος) Οι πληροφορίες που τηρούνται σε αυτήν την οντότητα δεν αποθηκεύονται σε καµία από τις Εκθέσεις που σχηµατίζουν τη δικογραφία, όµως κατά τον καθορισµό των λειτουργικών απαιτήσεων του συστήµατος κρίθηκε απαραίτητο να τηρείται µία λίστα µε τα αδικήµατα στα οποία υπέπεσε κάθε κατηγορούµενος (πταίσµατα ή πληµµελήµατα) Αυτό γίνεται προκειµένου να είναι δυνατή η εξαγωγή των στατιστικών δεικτών, σχετικά µε τους νόµους, τα άρθρα και τις παραγράφους αυτών που παραβιάζονται πιο συχνά αλλά και η εκτύπωση της έκθεσης µε τέτοιο τρόπο που να επιτρέπει στον Εισαγγελέα, που θα διαβάσει τη δικογραφία, τον άµεσο εντοπισµό των παραπτωµάτων στα οποία υπέπεσε ο κατηγορούµενος Τα δεδοµένα αυτής της οντότητας µπορεί να τα ενηµερώνει ο ανακριτικός υπάλληλος δυναµικά κατά τη διάρκεια χρήσης του Πληροφοριακού Συστήµατος και ανάλογα µε τις ανάγκες που παρουσιάζονται από τη νοµοθεσία Έτσι, είναι δυνατό να προστεθούν νέα παραπτώµατα καθώς και να τροποποιηθούν και να διαγραφούν παλιότερα Στο Σχήµα 22 που ακολουθεί δίνονται διαγραµµατικά τα βασικά χαρακτηριστικά της οντότητας Κωδικός Τύπος Παραπτώµατος Παράπτωµα Περιγραφή Νόµος Άρθρο Παράγραφος Σχήµα 22 Οντότητα Παράπτωµα 80

81 16 Κατάστηµα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που συµπληρώνονται σχετικά µε τα Καταστήµατα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος (Σχήµα 23) Κωδικός Στοιχεία Καταστήµατος Άδειες ΚΥΕ Στοιχεία Νόµιµου Εκπροσώπου Παραβάσεις Σχήµα 23 Οντότητα Καταστήµατα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος (ΚΥΕ) 17 Πράξη του ήµου σχετική µε τα Καταστήµατα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που αφορούν τις πράξεις που εκδίδει ο ήµος για τα Καταστήµατα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος (Σχήµα 24) Κωδικός Αρ Απόφασης ηµάρχου Είδος Απόφασης Πράξη Παραβίαση της Απόφασης Ηµ/νίες Έναρξης Λήξης Απόφασης Αιτιολογία Απόφασης Σχήµα 24 Οντότητα Πράξη 81

82 18 Κατάσχεση Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που συµπληρώνονται σχετικά µε τις Κατασχέσεις (Σχήµα 25) Κωδικός Ανακριτικοί Υπάλληλοι Κατάσχεση Στοιχεία που αφορούν την παράβαση Στοιχεία Ελεγχόµενου Σχήµα 25 Οντότητα Κατάσχεση 19 Κατασχεθέν Περιλαµβάνονται οι πληροφορίες που περιγράφουν τα αντικείµενα που κατάσχεσαν οι δηµοτικοί αστυνοµικοί (Σχήµα 26) Κωδικός Περιγραφή Κατασχεθέν Σχήµα 26 Οντότητα Κατασχεθέν 82

83 1322 Μοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων Στην προηγούµενη παράγραφο δόθηκε µία περιγραφή των οντοτήτων που εµπλέκονται στο Μοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων του Πληροφοριακού Συστήµατος Οι οντότητες αυτές όµως, έτσι όπως περιγράφηκαν, παραµένουν ασύνδετες µεταξύ τους Προκειµένου να επιτευχθεί η λειτουργικότητα που περιγράφηκε στο κεφάλαιο µε τις λειτουργικές απαιτήσεις, θα πρέπει οι οντότητες αυτές να συνδεθούν µεταξύ τους µε σχέσεις (πρόκειται για βοηθητικούς πίνακες οι οποίοι συνδέουν τους Κωδικούς των οντοτήτων µεταξύ τους) Έτσι, δηµιουργείται το µοντέλο οντοτήτων συσχετίσεων, το οποίο παρατίθεται σε τµήµατα δεδοµένου ότι ολόκληρο δεν είναι δυνατόν να χωρέσει εντός µίας Α4 σελίδας Ο αναγνώστης θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι το συνολικό µοντέλο προκύπτει από την ένωση όλων των τµηµάτων που ακολουθούν 1 Συσχετίσεις της οντότητας Υπηρεσία 1 Υπηρεσία Έχει_Υ Ν Υπόθεση Σχήµα 27 Συσχετίσεις οντότητας Υπηρεσία Στο Σχήµα 27 αυτό το οποίο απεικονίζεται είναι ότι µία Υπηρεσία έχει (ασχολείται) µε πολλές υποθέσεις Η συσχέτιση µεταξύ των δύο οντοτήτων δίνεται µε τον ρόµβο, ενώ το όνοµα αυτής είναι ο χαρακτηρισµός που υπάρχει εντός του ρόµβου (Έχει_Υ) Το όνοµα της συσχέτισης (µε την προέκταση «_Υ») δε θα πρέπει να παραπλανήσει τον αναγνώστη, διότι χρησιµεύει κατά τη φάση της υλοποίησης της Βάσης εδοµένων στο διαχωρισµό των συσχετίσεων µεταξύ τους (έχοντας διαφορετικά ονόµατα) Σχετικά µε τους χαρακτηρισµούς «1» και «Ν» πάνω στις συνδέσεις δίνονται περισσότερες εξηγήσεις σε παράγραφο που ακολουθεί 83

84 2 Συσχετίσεις της οντότητας Υπόθεση Όπως αναφέρθηκε και στην παράγραφο που αναλύθηκε η οντότητα Πταίσµα, η οντότητα Υπόθεση έχει κληρονοµήσει όλα της τα χαρακτηριστικά στις οντότητες Πταίσµα και Πληµµέληµα και για αυτό το λόγο δεν αναφέρθηκε στην προηγούµενη παράγραφο Στο σηµείο αυτό όµως και προκειµένου ο αναγνώστης να λάβει µια πλήρη εικόνα του Μοντέλου Οντοτήτων Συσχετίσεων δίνονται και οι δικές της συσχετίσεις στο Σχήµα Υπόθεση ISA Τύπος Πληµµελήµατος Πταίσµα Πληµµέληµα 1 d A B Γ Σχήµα 28 Συσχετίσεις οντότητας Υπόθεση Ορισµένες παρατηρήσεις για την κατανόηση του παραπάνω σχήµατος Ο συµβολισµός «ISA» (µέσα στο ισόπλευρο τρίγωνο) σηµαίνει ότι µία Υπόθεση µπορεί να είναι είτε Πταίσµα είτε Πληµµέληµα και θα καταχωρηθεί στο Πληροφοριακό Σύστηµα µόνο µε µία από τις δύο µορφές Όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οντότητας Υπόθεση κληρονοµούνται και στις δύο οντότητες στις οποίες αναλύεται (Πταίσµα και Πληµµέληµα) 36 Για το συγκεκριµένο σχήµα, αναφέρεται ότι από τις ταξινοµήσεις των µοντέλων Συστηµάτων ιαχείρισης Βάσεων εδοµένων που υπάρχουν στη διεθνή βιβλιογραφία χρησιµοποιήθηκε το Σχεσιακό Αντικειµενοστραφές (R Elmasri and SB Navathe, A 2001, pp 71-72) 84

85 Να σηµειωθεί ότι σε µία Υπόθεση ένας κατηγορούµενος µπορεί να κατηγορηθεί για πταίσµατα και για πληµµελήµατα Στην περίπτωση αυτή όµως η υπόθεση χαρακτηρίζεται ως Πληµµέληµα και από τον ανακριτικό υπάλληλο σχηµατίζεται η δικογραφία µε εκθέσεις που αφορούν υπόθεση πληµµελήµατος, αναφέροντας όµως µεταξύ άλλων και τα πταίσµατα στα οποία υπέπεσε ο κατηγορούµενος Ο συµβολισµός «d» εντός του κύκλου (κάτω από την οντότητα Πληµµέληµα), συµβολίζει την ολική απουσία επικάλυψης µεταξύ των τεσσάρων (4) περιπτώσεων (Α, Β, Γ και ) στις οποίες αναλύεται η οντότητα Πληµµέληµα (δηλαδή οι τέσσερις αυτές περιπτώσεις είναι ξένες και ανεξάρτητες µεταξύ τους) Ο διαχωρισµός τους αυτός γίνεται µε βάση το χαρακτηριστικό Τύπος Πληµµελήµατος της οντότητας Πληµµέληµα και λόγω της κρισιµότητάς του αυτής το χαρακτηριστικό αυτό έχει τονιστεί µε διαφορετικό χρώµα Έτσι, όταν το χαρακτηριστικό αυτό έχει τιµή 1 τότε η οντότητα Πληµµέληµα εξειδικεύεται στην οντότητα Α, ενώ τιµές 2, 3 και 4, εξειδικεύουν την οντότητα Πληµµέληµα στις οντότητες Β, Γ και αντίστοιχα Οι τιµές 1, 2, 3 και 4 του χαρακτηριστικού «Τύπος Πληµµελήµατος» της οντότητας «Πληµµέληµα» φαίνονται, στο σχήµα, πάνω στις συνδέσεις του d µε τις οντότητες Α, Β, Γ και Για τις βοηθητικές οντότητες Α, Β, Γ και έχει γίνει αναφορά στην παράγραφο που αναλύθηκε η οντότητα Πληµµέληµα Εδώ απλά υπενθυµίζεται ότι αντιστοιχούν σε κάθε µία από τις τέσσερις διαφορετικές περιπτώσεις σχηµατισµού δικογραφίας για την περίπτωση Πληµµελήµατος 3 Ανάλυση Βοηθητικών οντοτήτων Α, Β, Γ και Όπως έχει ήδη αναφερθεί οι οντότητες αυτές είναι βοηθητικές και δεν εµφανίζονται στην Βάση εδοµένων που υλοποιήθηκε σε επόµενο στάδιο Σκοπός της υιοθέτησής τους είναι να βοηθήσουν στην κατανόηση του περίπλοκου Μοντέλου Οντοτήτων Συσχετίσεων που αναπαριστά την επίσης 85

86 περίπλοκη διαδικασία συµπλήρωσης µίας δικογραφίας Στα Σχήµατα 29, 30, 31 και 32 αναλύονται οι συσχετίσεις των βοηθητικών αυτών οντοτήτων Περιέχει_Α1 1 Έκθεση Σύλληψης 1 1 Περιέχει_Α2 1 Έκθεση Προφορικής Μήνυσης 1 Περιέχει_Α3 Ν Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου A 1 Περιέχει_Α4 Ν Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα 1 Περιέχει_Α5 Ν Ιατροδικαστική Εξέταση 1 Περιέχει_Α6 Ν Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο Σχήµα 29 Συσχετίσεις βοηθητικής οντότητας Α Ορισµένες παρατηρήσεις για την κατανόηση του Σχήµατος 29 Ο ρόµβος, µε τη εσωτερική περιγραφή - Περιέχει_Α - στο Σχήµα 29, δηλώνει το όνοµα της συσχέτισης µεταξύ των οντοτήτων που ενώνει (για παράδειγµα της οντότητας Α και της οντότητας Έκθεση Σύλληψης) Στη φάση της υλοποίησης της Β, οι Συσχετίσεις υλοποιούνται µε πίνακες, οι οποίοι περιέχουν τους κωδικούς των οντοτήτων που συσχετίζονται Έστω για παράδειγµα, η οντότητα Α µε Κωδικό 1 (Πίνακας 3) συσχετίζεται µε την οντότητα Έκθεση Σύλληψης µε Κωδικό 20 (Πίνακας 4) 86

87 Οντότητα Α Όνοµα Πεδίου Κωδικός Κωδικός πληµµελήµατος Ανακριτικός Υπάλληλος Άλλες Πληροφορίες 1 Ε Ζ Η Πίνακας 3 Εγγραφή οντότητας Α µε κωδικό 1 (η οποία θα συσχετιστεί µε την οντότητα Έκθεση Σύλληψης µε κωδικό 20) Οντότητα Έκθεση Σύλληψης Όνοµα Πεδίου Κωδικός Κωδικός Ανακριτικός Ώρα Έναρξης Πληµµελήµατος Υπάλληλος 20 Κ Λ Μ Πίνακας 4 Εγγραφή οντότητας Έκθεση Σύλληψης µε κωδικό 20 (η οποία θα συσχετιστεί µε την οντότητα Α µε κωδικό 1) Ακολούθως, στον πίνακα Περιέχει_Α (που υπάρχει αποθηκευµένος στη Βάση εδοµένων και διατηρεί τα δεδοµένα για τη Συσχέτιση Περιέχει_Α ανάµεσα στις οντότητες «Α» και «Έκθεση Σύλληψης») εισάγεται η νέα εγγραφή ΧΖ, όπως φαίνεται στον Πίνακα 5 Έτσι, συσχετίζονται όλα τα δεδοµένα που αφορούν την οντότητα Α µε κωδικό 1 (δηλαδή τα Ε, Ζ και Η ) µε τα δεδοµένα της οντότητας Έκθεση Σύλληψης µε κωδικό 20 (δηλαδή τα Κ, Λ και Μ ) Συσχέτιση Περιέχει_Α Όνοµα Πεδίου νέα εγγραφή ΧΖ Μοναδικός Κωδικός της οντότητας Περιέχει_Α Κωδικός οντότητας «Α» Κωδικός οντότητας «Έκθεση Σύλληψης» Άλλες Πληροφορίες Χ 1 20 Ζ Πίνακας 5 Εισαγωγή νέας εγγραφής «ΧΖ» στον πίνακα Περιέχει_Α, η οποία συσχετίζει την εγγραφή του πίνακα Έκθεση Σύλληψης µε κωδικό 20 µε την εγγραφή του πίνακα Α µε κωδικό 1 87

88 Επίσης, να διευκρινιστεί µόνο ότι οι χαρακτηρισµοί - αριθµοί ( 1 προς 1 ή 1 προς Ν ) - που έχουν τοποθετηθεί πάνω στις συνδέσεις των οντοτήτων µε την Συσχέτιση, δηλώνουν τον τύπο της Συσχέτισης της οντότητας Α µε κάθε µία από τις οντότητες που βρίσκονται στα δεξιά Έτσι 1:1 (ένα προς ένα) σηµαίνει ότι η οντότητα Α µπορεί να συσχετίζεται µε µία µόνο Έκθεση Σύλληψης και µε µία µόνο Έκθεση Προφορικής Μήνυσης, ενώ 1:Ν (ένα προς πολλά) σηµαίνει ότι η οντότητα Α µπορεί να συσχετίζεται µε πολλές Εκθέσεις Εξέτασης Κατηγορουµένου, πολλές Εκθέσεις Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα, πολλές Ιατροδικαστικές Εξετάσεις και πολλές Εκθέσεις Εξέτασης Χωρίς Όρκο 1 Περιέχει_Β1 1 Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω 1 Περιέχει_Β2 Ν Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου Β 1 Περιέχει_Β3 Ν Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα 1 Περιέχει_Β4 Ν Ιατροδικαστική Εξέταση 1 Περιέχει_Β5 Ν Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο Σχήµα 30 Συσχετίσεις βοηθητικής οντότητας Β 1 Γ Περιέχει_Γ 1 Έκθεση Προφορικής Μήνυσης Σχήµα 31 Συσχετίσεις βοηθητικής οντότητας Γ 88

89 1 Περιέχει_ Ν Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα Σχήµα 32 Συσχετίσεις βοηθητικής οντότητας Να σηµειωθεί εδώ ότι αν δεν ακολουθούταν η υιοθέτηση των βοηθητικών οντοτήτων Α, Β, Γ και, τότε θα έπρεπε στο Σχήµα 28 να εµφανίζονται κάτω από το d όλες οι συσχετίσεις που περιλαµβάνονται στα Σχήµατα 29, 30, 31 και 32, µε αποτέλεσµα τη δηµιουργία ενός σύνθετου µοντέλου 4 Ανάλυση Συσχετίσεων οντότητας Πταίσµα 1 Πταίσµα Περιέχει_Π 1 Έκθεση Αρχής Έχει Συντάσσεται από Υποβάλλεται από Ν 1 1 Κατηγορούµενος 1 Υπέπεσε σε Ανακριτικός Υπάλληλος Ν Μηνυτής 1 Ν Μηνύει Παράπτωµα Σχήµα 33 Συσχετίσεις οντότητας Πταίσµα 89

90 5 Ανάλυση Συσχετίσεων οντότητας Έκθεση Προφορικής Μήνυσης Έκθεση Προφορικής Μήνυσης Έχει_Κ Έχει_Μ Συντάσσεται από Υποβάλλεται από Ν Ν 1 1 Κατηγορούµενος Μάρτυρας Ανακριτικός Υπάλληλος Μηνυτής 1 Υπέπεσε σε Ν 1 Ν Μηνύει Παράπτωµα Σχήµα 34 Συσχετίσεις Οντότητας Έκθεση Προφορικής Μήνυσης Ως παρατήρηση στο Σχήµα 34 να επισηµανθεί ότι ο Μηνυτής µηνύει τους Κατηγορούµενους της Υπόθεσης 90

91 6 Ανάλυση Συσχετίσεων οντότητας Έκθεση Σύλληψης Έκθεση Σύλληψης Έχει_Κ Έχει_Μ Συντάσσεται από Υποβάλλεται από Ν Ν 1 1 Κατηγορούµενος Μάρτυρας Ανακριτικός Υπάλληλος Ανακριτικός Υπάλληλος 1 Υπέπεσε σε 1 1 Ν Συνέλαβε Παράπτωµα Σχήµα 35 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Σύλληψης Ως παρατήρηση στο Σχήµα 35 επισηµαίνεται ότι ο Κατηγορούµενος συλλαµβάνεται από τον Ανακριτικό Υπάλληλο ο οποίος συντάσσει την Έκθεση 91

92 7 Ανάλυση Συσχετίσεων οντότητας Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω Έχει_Κ Έχει_Μ Συντάσσεται από Ν Ν 1 Κατηγορούµενος Μάρτυρας Ανακριτικός Υπάλληλος 1 Υπέπεσε σε 1 1 Συνέλαβε Ν Παράπτωµα Σχήµα 36 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω Ως παρατήρηση στο Σχήµα 36 επισηµαίνεται ότι ο Κατηγορούµενος συλλαµβάνεται από τον Ανακριτικό Υπάλληλο ο οποίος συντάσσει την Έκθεση 92

93 8 Ανάλυση Συσχετίσεων οντότητας Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου 1 1 Έχει_Κ Συντάσσεται από 1 1 Κατηγορούµενος Ανακριτικός Υπάλληλος 1 1 Εξετάζει Σχήµα 37 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου 93

94 9 Ανάλυση Συσχετίσεων οντότητας Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα 1 1 Έχει_Μ Συντάσσεται από 1 Μάρτυρας 1 Ανακριτικός Υπάλληλος Υπέπεσε σε Εξετάζει Ν Παράπτωµα Σχήµα 38 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα Ως παρατήρηση στο Σχήµα 38 αναφέρεται ότι ο ανακριτικός υπάλληλος που συντάσσει την έκθεση, εξετάζει και τον µάρτυρα και ότι το τµήµα της συσχέτισης που έχει χρωµατιστεί µε µπλε χρώµα αφορά την περίπτωση Γ για τα πληµµελήµατα, κατά την οποία στη σχηµατιζόµενη για την υπόθεση δικογραφία συντάσσεται µόνο η Έκθεση Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα Στις Εκθέσεις Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα των περιπτώσεων Α και Β για πληµµελήµατα, το µπλε τµήµα του πιο πάνω σχήµατος δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει, διότι τα παραπτώµατα στα οποία υπέπεσε ο κάθε κατηγορούµενος συνδέονται µε άλλες οντότητες (Έκθεση Προφορικής Μήνυσης ή Έκθεσης Σύλληψης και Βεβαίωσης Πληµµελήµατος επ Αυτοφώρω) 94

95 10 Ανάλυση Συσχετίσεων οντότητας Ιατροδικαστική Εξέταση Η οντότητα Ιατροδικαστική Εξέταση δεν αναλύεται περεταίρω και δεν συσχετίζεται µε άλλες οντότητες Ιατροδικαστική Εξέταση 1 1 Έχει_Ι Συντάσσεται από 1 1 Εξεταζόµενος Ανακριτικός Υπάλληλος Σχήµα 39 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Εξέτασης Κατηγορουµένου Στο Σχήµα 39 σηµειώνεται ότι Εξεταζόµενος µπορεί να είναι ο Κατηγορούµενος, ο Ανακριτικός Υπάλληλος, ο Μηνυτής ή ακόµη και Μάρτυρας Για κάθε εξεταζόµενο που παραπέµπεται για εξέταση στον Ιατροδικαστή ή σε Νοσοκοµείο, συντάσσεται ξεχωριστή Έκθεση Ιατροδικαστικής Εξέτασης 95

96 11 Ανάλυση Συσχετίσεων οντότητας Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο 1 1 Έχει_Ε Συντάσσεται από 1 Εξεταζόµενο 1 Ανακριτικός Υπάλληλος 1 1 Εξετάζει Σχήµα 40 Συσχετίσεις οντότητας Έκθεση Εξέτασης Χωρίς Όρκο Ως παρατήρηση στο Σχήµα 40 αναφέρεται ότι ο Εξεταζόµενος είναι συνήθως ο Κατηγορούµενος τον οποίο ο ανακριτικός υπάλληλος εξετάζει 12 Ανάλυση Συσχετίσεων οντότητας Κατάστηµα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος 1 ΚΥΕ Έχει_ΚΥΕ Ν Πράξη Σχήµα 41 Συσχετίσεις οντότητας Κατάστηµα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος (ΚΥΕ) Ως παρατήρηση στο Σχήµα 41 αναφέρεται ότι ένα Κατάστηµα Υγειονοµικού Ενδιαφέροντος µπορεί να έχει πολλές πράξεις του ήµου που το αφορούν 96

97 13 Ανάλυση Συσχετίσεων οντότητας Κατάσχεση 1 Κατάσχεση Έχει_Κ Ν Κατασχεθέν Σχήµα 42 Συσχετίσεις οντότητας Κατάσχεση Ως παρατήρηση στο Σχήµα 42 αναφέρεται ότι σε µία Κατάσχεση µπορεί να υπάρξουν πολλά και διαφορετικά Κατασχεθέντα αντικείµενα 14 Υλοποίηση Ανάπτυξη της Εφαρµογής Α Γενικά Απαραίτητο στάδιο πριν την ανάπτυξη µίας εφαρµογής λογισµικού, είναι η βιβλιογραφική µελέτη προκειµένου να επιλεχθούν τα εργαλεία ανάπτυξης λογισµικού που θα υποστηρίξουν την υλοποίηση του Πληροφοριακού Συστήµατος Βασικός στόχος των επιλογών ήταν η όσο το δυνατόν καλύτερη υποστήριξη της ανάπτυξης του Πληροφοριακού Συστήµατος µε το ελάχιστο δυνατό κόστος Σύµφωνα µε το «Ελληνικό Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης - ΠΗ» ( και µε το σχέδιο δράσης της πρωτοβουλίας «eeurope 2005» ( της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προτείνεται η αποδέσµευση των δηµοσίων οργανισµών από µεµονωµένους προµηθευτές και η επίτευξη οικονοµιών κλίµακας στις επενδύσεις για λογισµικό στη ηµόσια ιοίκηση, µε έµφαση στη δηµιουργική και καινοτόµα επένδυση σε νέες Τεχνολογίες στις δηµόσιες υπηρεσίες Η αποδέσµευση αυτή µπορεί να επιτευχθεί µέσω της χρήσης Ελεύθερου Λογισµικού / Λογισµικού Ανοικτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) ( Ως ΕΛ/ΛΑΚ ορίζεται το λογισµικό που καθείς µπορεί ελεύθερα να χρησιµοποιεί, διανέµει, αντιγράφει και τροποποιεί ανάλογα µε τις ανάγκες του, χωρίς να απαιτείται η απόκτηση άδειας Η αξιοποίηση του ΕΛ/ΛΑΚ ενθαρρύνεται και από το σχέδιο της έκδοσης 20 του 97

98 Ευρωπαϊκού Πλαισίου ιαλειτουργικότητας 37 Η συγκεκριµένη πολιτική έχει ήδη αρχίσει να υιοθετείται και να εφαρµόζεται από µεγάλους φορείς της Κεντρικής Κυβέρνησης ( και µπορεί να οδηγήσει σε σηµαντική εξοικονόµηση πόρων σε εθνικό επίπεδο Τα οφέλη που µπορεί να αποκοµίσει η δηµόσια διοίκηση από τη χρήση ΕΛ/ΛΑΚ, όπως αναφέρονται και στο ΠΗ ( είναι: µηδενικό κόστος κτήσης και χρήσης, µεγαλύτερος αριθµός εν δυνάµει εφαρµογών, εξοικονόµηση κόστους σχετικά µε την εγκατάσταση, ενσωµάτωση και προσαρµογή στις ανάγκες του οργανισµού, υποστήριξη διαλειτουργικότητας µεταξύ δηµόσιων φορέων Για την ανάπτυξη του Πληροφοριακού Συστήµατος επιλέχθηκαν εργαλεία, τα οποία ανήκουν στην κατηγορία του ΕΛ/ΛΑΚ, όπως: 1 Apache Server ( 2 MySQL Server ( και γλώσσα προγραµµατισµού SQL ( 3 γλώσσα προγραµµατισµού Javascript ( 4 γλώσσα περιγραφής ιστοσελίδων HTML ( 5 γλώσσα περιγραφής περιεχοµένου ιστοσελίδων CSS (Cascading Style Sheets) ( 6 γλώσσα προγραµµατισµού PhP (Hypertext Preprocessor) ( 7 εργαλείο σχεδιασµού Βάσεων εδοµένων PhPMyAdmin ( 8 εργαλείο διαµόρφωσης εγγράφων κειµένων για ανταλλαγή πληροφοριών PDF, 9 πρωτόκολλα Επιπέδου ικτύου (IP v4) και επιπέδου εφαρµογής (HTTP v11) Τα εργαλεία 3 έως 9 αναφέρονται ως προτεινόµενα «Ανοικτά Πρότυπα» και στο Ελληνικό Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης ( σελ ) Η χρήση Ανοικτών Προτύπων εξυπηρετεί τη µελλοντική 37 Draft document as basis for EIF 20 15/07/2008, ( 98

99 σύνδεση του Πληροφοριακού Συστήµατος µε εφαρµογές άλλων δηµόσιων φορέων Να σηµειωθεί ότι ψηφιακά προηγµένες χώρες έχουν ήδη κάνει υποχρεωτική τη χρήση Ανοικτών Προτύπων στο δηµόσιο τοµέα, όπως για παράδειγµα η ανία από 1/1/2008 ( Β Επικοινωνία Apache Web Server µε τον Web Client Στο Σχήµα 43 δίνεται µια συνοπτική περιγραφή του τρόπου µε τον οποίο γίνεται η επικοινωνία µεταξύ του Web Browser 38 που βρίσκεται εγκατεστηµένος στον Η/Υ του χρήστη, και του Web Server (Εξυπηρετητής ιαδικτύου) που παρέχει αποµακρυσµένες υπηρεσίες στους χρήστες 1 8 Web Browser 2 ίκτυο 7 Web Server PhP Μηχανή 5 MySQL Server Χρήστης - Client ιαδίκτυο Internet ή τοπικό ίκτυο Αποµακρυσµένος Server Σχήµα 43 Συνοπτική περιγραφή της επικοινωνίας µεταξύ του Web Browser και Web Server Πιο συγκεκριµένα: 1 Ο χρήστης, από τον Η/Υ του, περιηγούµενος µέσω του Web Browser, στις σελίδες του Πληροφοριακού Συστήµατος, προκαλεί την ενεργοποίηση γεγονότων, όπως πληκτρολόγηση κειµένου, επιλογές κουµπιών µε το ποντίκι κλπ) 2 Τα γεγονότα αυτά ανιχνεύονται από τον Web Browser, ο οποίος τα αποστέλλει µέσω δικτύου στον Web Server, µαζί µε τις πληροφορίες που πιθανόν πληκτρολόγησε ο χρήστης 3 O Web Server επεξεργάζεται τις ενέργειες του χρήστη και επικοινωνεί µε την PhP Μηχανή, η οποία ουσιαστικά δηµιουργεί την ιστοσελίδα που θα επιστραφεί στο χρήστη ανάλογα µε την ενέργεια του τελευταίου 38 Το πρόγραµµα περιήγησης διαδικτύου που χρησιµοποιεί ο χρήστης, όπως Internet Explorer, Mozilla Firefox, Google Crome κα 99

100 4 Η PhP Μηχανή επικοινωνεί µε τη Βάση εδοµένων (MySQL Server) για να αποθηκεύσει σε αυτή ή να ανακαλέσει από αυτή δεδοµένα, ανάλογα µε την ενέργεια του χρήστη 5 Ο MySQL Server επεξεργάζεται τα αιτήµατα που διαβιβάζονται από την PhP Μηχανή και προβαίνει στην εκτέλεση των ανάλογων ενεργειών στη Βάση εδοµένων και επιστρέφει στην PhP µηχανή τα κατάλληλα δεδοµένα (ή την απόκριση ότι η αποθήκευση δεδοµένων ήταν επιτυχής) 6 Η PhP µηχανή, έχοντας λάβει τα κατάλληλα δεδοµένα από τον MySQL Server, δηµιουργεί την ιστοσελίδα (κώδικας HTML) η οποία θα εµφανιστεί στο χρήστη, ως αποτέλεσµα της ενέργειάς του και την αποστέλλει στον Web Server 7 O Web Server αποστέλλει στον Web Browser, στον Η/Υ του χρήστη, τον HTML κώδικα 8 O Web Browser εµφανίζει στην οθόνη του χρήστη (ως αποτέλεσµα της ενέργειας αυτού) την ιστοσελίδα που έλαβε από τον Web Server αφού πρώτα εκτελέσει τα κοµµάτια κώδικα σε Javascript και εφαρµόσει τις επιλογές µορφοποίησης περιεχοµένου που υπάρχουν στην ιστοσελίδα σε µορφή CSS (Cascading Style Sheets) Γ Υλοποίηση Η υλοποίηση περιλαµβάνει δύο διαδοχικές φάσεις 1 Υλοποίηση της Βάσης εδοµένων Κατά την υλοποίηση της Βάσης εδοµένων εγκαθίσταται ένας εξυπηρετητής Βάσεων εδοµένων (για τους σκοπούς της εργασίας επιλέχθηκε ο MySQL Server) και δηµιουργούνται οι πίνακες που αντιστοιχούν στις οντότητες και στις συσχετίσεις µε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτών µε χρήση της γλώσσας SQL Η παράθεση των πινάκων αυτών, µε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, θεωρήθηκε ότι είναι εκτός των σκοπών της παρούσας εργασίας, δεδοµένου ότι περιλαµβάνονται τεχνικές λεπτοµέρειες σχετικά µε τους τύπους δεδοµένων των χαρακτηριστικών, το µέγεθός τους, το αν επιτρέπεται να παραµένουν κενά ή όχι, το αν περιέχουν µοναδικές τιµές ή όχι κα Ένα παράδειγµα τέτοιου πίνακα (της οντότητας Έκθεση Αρχής - Πταίσµα) δίνεται στον Πίνακα 6, ενώ αναφέρεται ότι για την δηµιουργία ολόκληρης της 100

101 Βάσης εδοµένων και την επεξεργασία της γράφηκαν περίπου 1000 γραµµές κώδικα (30 σελίδες) σε γλώσσα προγραµµατισµού SQL παρόµοιου µε του παρακάτω παραδείγµατος: /*************************************************************** οµή Πίνακα για τον Πίνακα που αντιστοιχεί στην οντότητα `Έκθεση Αρχής` -- CREATE TABLE IF NOT EXISTS `Έκθεση Αρχής` ( `pk` int(11) NOT NULL AUTO_INCREMENT, `protocol_num` varchar(30) NOT NULL, UNIQUE, `aftoforo` tinyint(1) NOT NULL, `town` varchar(50) NOT NULL, `day` varchar(2) NOT NULL, `month` varchar(2) NOT NULL, `year` int(11) NOT NULL, `day_ologr` varchar(10) NOT NULL, `time` varchar(5) NOT NULL, `inquisitive_a` int(11) NOT NULL, `inquisitive_b` int(11) NOT NULL, `inquisitives_address` varchar(100) NOT NULL, `infringement` varchar(500) NOT NULL, PRIMARY KEY (`pk`), UNIQUE KEY `protocol_num` (`protocol_num`), ) ENGINE=MyISAM DEFAULT CHARSET=utf8; /************************************************************** Πίνακας 6 Παράδειγµα δηµιουργίας Πίνακα µε Γλώσσα Προγραµµατισµού SQL 2 Υλοποίηση της διεπαφής Χρηστών Η υλοποίηση της διεπαφής χρηστών ακολουθεί την υλοποίηση της Β Ουσιαστικά περιλαµβάνει τη συγγραφή κώδικα προκειµένου να: κατασκευαστεί το γραφικό περιβάλλον του Πληροφοριακού Συστήµατος, το οποίο πρέπει να είναι φιλικό προς το χρήστη, ικανοποιεί το Πληροφοριακό Σύστηµα όλες τις λειτουργικές απαιτήσεις που έχουν περιγραφεί κατά τη φάση του σχεδιασµού, συνδεθούν οι λειτουργίες του Πληροφοριακού Συστήµατος µε αυτές της Βάσης εδοµένων που έχει υλοποιηθεί προηγουµένως και συνεπώς να επιτρέπεται στο χρήστη η διαχείριση των δεδοµένων της Η παράθεση του κώδικα που συγγράφηκε κατά τη φάση αυτή θεωρήθηκε επίσης ότι είναι εκτός των σκοπών της παρούσας εργασίας, δεδοµένου ότι απαιτεί ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις προκειµένου να κατανοηθεί Έτσι, όπως και στην περίπτωση του κώδικα της Β, δίνεται ένα απλό παράδειγµα τέτοιου κώδικα στον 101

102 Πίνακα 7, ενώ για τη συγγραφή όλου του Πληροφοριακού Συστήµατος απαιτήθηκε να γραφούν περίπου γραµµές (550 σελίδες) σε γλώσσα προγραµµατισµού PhP 39 : /***************************************************************** <html><head> <style type="text/css"> body { background-color: #F8E8A0;}</style> <script language = javascript> function isnumberkey(evt) { var charcode = (evtwhich)? evtwhich : eventkeycode if (charcode > 31 && (charcode < 48 charcode > 57)) return false; return true; } </script></head> <body> <?php // ιαχειρίζεται τα πταίσµατα include("functionsphp"); $con = connect_to_db("da_pirea"); if (isset($_post['delivered'])) { if ($_POST['pk'] < 0) { //Εισαγωγή εγγραφής στον πίνακα ptaisma $sql = make_insert_sql_statement('ptaisma', -1); echo '<br>'$sql'<br>'; if(!mysql_query($sql, $con)) die("could not udpate record"mysql_error()); $last_ptaisma_pk = mysql_insert_id echo '<br> 1 Εγγραφή προστέθηκε επιτυχώς στον πίνακα ptaisma!<br>'; } else //($_POST['pk'] > 0) { //Ενηµέρωση εγγραφής στον πίνακα ptaisma $result = mysql_query('select * FROM da_pireaptaisma WHERE ptaismapk="'$_post['pk']'"'); if (!$result) die('query failed: ' mysql_error()); $row = mysql_fetch_array($result); $sql = 'UPDATE da_pireaptaisma SET '; $i=1; //Αρχίζουµε από 1 και όχι από 0 για να µη πειράξουµε το pk while ($i < mysql_num_fields($result)) { $meta = mysql_fetch_field($result, $i); if (!$meta) echo 'No information available<br/>\n'; $sql = $sql$meta->name'="'$_post[$meta->name]'",'; $i++; } $sql = substr($sql, 0, -1); $meta = mysql_fetch_field($result, 0); $sql = $sql' WHERE '$meta->name'="'$_post['pk']'"'; if(!mysql_query($sql, $con)) die('could not udpate record'mysql_error()); echo '<br> Η Εγγραφή του πίνακα ptaisma ενηµερώθηκε επιτυχώς!<br>'; } // if (isset($_post['delivered'])) else { echo '<b>βημα 3</b><br><br>'; if (isset($_get['pk'])) print_form_ptaisma($_post['num_of_accused'], $_REQUEST['pk']); else print_form_ptaisma($_post['num_of_accused'], -1); } mysql_close($con);?> </body> </html> /***************************************************************** Πίνακας 7 Παράδειγµα κώδικα σε Γλώσσα Προγραµµατισµού PhP, το οποίο αποτελεί τµήµα του κώδικα που γράφηκε για τη διαχείριση των Πταισµάτων 39 Επιπλέον, χρησιµοποιήθηκαν και τρεις (3) έτοιµες βιβλιοθήκες (fpdf - html2pdf - και libchart - συνολικής έκτασης περίπου γραµµών κώδικα στις οποίες όµως έπρεπε να γίνουν εκτενείς τροποποιήσεις και προσθήκες προκειµένου να προσαρµοστούν στις ανάγκες του ΠΣ και να µπορούν να συνδεθούν µε αυτό 102

103 15 Έλεγχος Αποσφαλµάτωση Κάθε εφαρµογή λογισµικού, πριν εγκατασταθεί και τεθεί σε λειτουργία, ελέγχεται προκειµένου να διορθωθεί από τυχόν λογικά λάθη που έχει ο κώδικας και να περιοριστεί όσο το δυνατό περισσότερο η πιθανότητα να εµφανιστούν λάθη κατά τη λειτουργία του στο περιβάλλον που θα εγκατασταθεί Η όλη διαδικασία περιλαµβάνει τη δηµιουργία και εκτέλεση αρκετών Σεναρίων Ελέγχου για κάθε Σενάριο Χρήσης, δηλαδή για κάθε µία από τις απαιτήσεις χρηστών και τις λειτουργικές απαιτήσεις που έχουν καταγραφεί στα προηγούµενα Τα Σενάρια Ελέγχου αποτελούνται από συγκεκριµένες οδηγίες και βήµατα που πρέπει να εκτελεστούν πάνω στο λογισµικό καθώς και τα αναµενόµενα αποτελέσµατα από την εκτέλεσή τους Κατά τη φάση του ελέγχου του Πληροφοριακού Συστήµατος ελέγχθηκαν οι εξής λειτουργίες µε τουλάχιστον τέσσερα (4) διαφορετικά σενάρια ελέγχου η κάθε µία: Έλεγχος για την εγκατάσταση και παραµετροποίηση του Πληροφοριακού Συστήµατος σε Η/Υ, Έλεγχος των ρυθµίσεων της Βάσης εδοµένων (µέγεθος πεδίων πινάκων), Έλεγχος του γραφικού περιβάλλοντος διεπαφής µε το χρήστη, Έλεγχος ορθότητας κατά την εισαγωγή τροποποίηση διαγραφή δεδοµένων, Παραγωγή εκτυπώσεων, Εξαγωγή στατιστικών στοιχείων, Επαναφορά µετά από µη προβλεπόµενο τερµατισµό (πχ διακοπή ρεύµατος), Ο χρόνος απόκρισης του Apache Server και του MySQL Server σε µεγάλες σε όγκο (µερικές χιλιάδες Byte) ερωτήσεις 40, Ad hoc σενάρια ελέγχου, τα οποία επιχειρούν να καλύψουν ζητήµατα ελέγχου που δεν έχουν καλυφθεί από τα βασικά σενάρια ελέγχου, Έλεγχος επανεµφάνισης προβληµάτων, µε τον οποίο διασφαλίζεται ότι όλα τα λάθη που έχουν εντοπιστεί και διορθωθεί κατά τις προηγούµενες φάσεις του ελέγχου δεν προκάλεσαν την εµφάνιση λαθών σε άλλες λειτουργίες που έχουν ήδη ελεγχθεί για την ορθότητά τους 40 Βέβαια ο έλεγχος αυτός έγινε µε τον Client και τον Server εγκατεστηµένους στον ίδιο Η/Υ και δεν δοκιµάστηκε σε ένα δικτυακό περιβάλλον, όπου τα δεδοµένα θα έπρεπε να διέλθουν µέσω Internet, οπότε τα αποτελέσµατα του συγκεκριµένου ελέγχου σε ένα τέτοιο περιβάλλον θα ήταν πιο ασφαλή 103

104 Η διάρκεια των δοκιµών για τον έλεγχο του Πληροφοριακού Συστήµατος εξαρτάται από τη φύση του, από το πλήθος των σεναρίων χρήσης και από τον αριθµό των ανθρώπων που επιφορτίζονται µε τη διαδικασία αυτή Στην περίπτωση της παρούσας εργασίας διήρκησε περίπου 1 εβδοµάδα και σχεδιάστηκε και περατώθηκε εξολοκλήρου από τον σπουδαστή Επίσης, καθ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του Πληροφοριακού Συστήµατος (Υλοποίηση Βάσης εδοµένων και Υλοποίηση ιεπαφής Χρηστών), ο σπουδαστής εκτέλεσε καθηµερινούς ελέγχους για κάθε µικρή µονάδα λογισµικού που δηµιουργούσε πριν προχωρήσει στη συγγραφή της επόµενης Συνήθως οι έλεγχοι αυτοί (οι οποίοι συνήθως δεν περιγράφονται ακόµη και σε εµπορικά λογισµικά) γίνονται µε βάση την εµπειρία του προγραµµατιστή που συντάσσει τον κώδικα και στοχεύουν στην ανακάλυψη πιθανών αστοχιών του λογισµικού που αναπτύσσεται (όπως για παράδειγµα διαιρέσεις µε το 0, αποτυχίες σύνδεσης µε τη Βάση εδοµένων, ατέρµονες βρόχους κα) Πολύ συχνά, ακόµη και µετά από µία εξονυχιστική διαδικασία ελέγχου, κάποια λάθη είναι πιθανό να µην εντοπιστούν Τα λάθη θα προκύψουν κατά τη λειτουργία του Πληροφοριακού Συστήµατος στο πραγµατικό περιβάλλον και η διόρθωσή τους αποτελεί αντικείµενο της φάσης της Συντήρησης και Επέκτασης, για την οποία γίνεται αναφορά στα επόµενα 16 Φάσεις ανάπτυξης του Πληροφοριακού Συστήµατος που εκτείνονται µετά την ηµεροµηνία παράδοσης της παρούσας εργασίας Το Πληροφοριακό Σύστηµα έχει παραδοθεί στην επιβλέπουσα η οποία θα αναλάβει να το ελέγξει µαζί µε οµάδα συνεργατών της, δεδοµένου ότι διαχειρίζεται ευαίσθητα προσωπικά δεδοµένα, οπότε πρέπει να τηρηθούν ορισµένες διαδικασίες πριν αυτό τεθεί σε λειτουργία σε πραγµατικό περιβάλλον 104

105 Μόλις ολοκληρωθούν αυτές οι διαδικασίες θα ακολουθήσουν οι υπόλοιπες φάσεις ανάπτυξης του Πληροφοριακού Συστήµατος, οι οποίες θα λάβουν χώρα εντός του Οκτώβρη 2011 και είναι οι εξής: Εγκατάσταση του Πληροφοριακού Συστήµατος Η εγκατάσταση της εφαρµογής θα γίνει σε Η/Υ του καταστήµατος της Γ νσης της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά, όπου θα τεθεί σε πιλοτική λειτουργία Εκπαίδευση των δηµοτικών αστυνοµικών Σε αυτή τη φάση λαµβάνει χώρα η εκπαίδευση των δηµοτικών αστυνοµικών στη χρήση του Πληροφοριακού Συστήµατος εν αναµένεται να προκύψουν σηµαντικά προβλήµατα εξαιτίας της απλότητας χρήσης της Επίσης, στους δηµοτικούς αστυνοµικούς θα δοθεί και ένα σύντοµο εγχειρίδιο χρήσης βασισµένο στα σενάρια χρήσης που παρατίθενται στο Παράρτηµα Β Συντήρηση και Επέκταση Πρόκειται για τη µεγαλύτερη φάση του κύκλου ζωής µίας εφαρµογής λογισµικού, την οποία θα αναλάβει η ιεύθυνση Πληροφορικής του ήµου Πειραιά Η φάση αυτή ενδεικτικά αφορά την τήρηση αντιγράφων ασφαλείας, τη διόρθωση λογικών λαθών στο λογισµικό που ενδέχεται να προκύψουν κατά τη χρήση του, την επέκταση και ένωσή του µε άλλες εφαρµογές 41 Επίσης, το Πληροφοριακό Σύστηµα πρόκειται να εγκατασταθεί σε κάποιον από τους Εξυπηρετητές (Server) του ήµου, δίνοντας: στο δηµοτικό αστυνοµικό τη δυνατότητα για τηλε-εργασία, µέσω διαδικτύου, στους τεχνικούς του τµήµατος Πληροφορικής του ήµου την ευκαιρία να εφαρµόζουν και σε αυτό την πολιτική ασφαλείας που ακολουθούν για όλες τις εφαρµογές που είναι εγκατεστηµένες στους Server του ήµου 41 Τµήµα της τεκµηρίωσης βρίσκεται στην παρούσα εργασία, οπότε κάθε προσπάθεια επέκτασής του µπορεί να στηριχθεί στο σχεδιασµό που έχει παρουσιαστεί στις προηγούµενες παραγράφους 105

106 17 Χρονοδιάγραµµα Υλοποίησης Όλες οι εργασίες που εκτελέστηκαν στα πλαίσια υλοποίησης του Πληροφοριακού Συστήµατος απεικονίζονται στο Χρονοδιάγραµµα Υλοποίησης (διάγραµµα Gantt) που ακολουθεί (Πίνακας 8) Για την κατανόηση παρατίθενται οι εξής παρατηρήσεις: Στην αρχή της 1 ης, της 4 ης και της 12 ης εβδοµάδας πραγµατοποιήθηκαν οι προβλεπόµενες συναντήσεις του Σπουδαστή µε την Επιβλέπουσα για αυτό και χρωµατίζονται µε πορτοκαλί χρώµα ( ) Πραγµατοποιήθηκαν και άλλες συναντήσεις εκτός των προγραµµατισµένων Την 8 η εβδοµάδα λόγω τραυµατισµού του σπουδαστή δεν πραγµατοποιήθηκαν εργασίες (στο χρονοδιάγραµµα υπάρχει κενό - Χ) Το γεγονός αυτό µετέθεσε όλες τις προγραµµατισµένες εργασίες περίπου 1 εβδοµάδα πίσω, επιβαρύνοντας περαιτέρω την πίεση χρόνου που υπήρχε έτσι και αλλιώς Η σύνταξη της Τελικής Έκθεσης αφορά εργασία ανεξάρτητη από την υλοποίηση του Πληροφοριακού Συστήµατος παρ ότι ορισµένα τµήµατα των φάσεων της υλοποίησης έχουν προσαρτηθεί σε αυτή (στα Παραρτήµατα Α και Β ) Την 7 η εβδοµάδα πραγµατοποιήθηκε συνάντηση µε τους δηµοτικούς αστυνοµικούς της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά, στην οποία τροποποίησαν τις αρχικές απαιτήσεις χρηστών και τις λειτουργικές απαιτήσεις Ως επακόλουθο, η εκπόνηση του έργου έπρεπε να κάνει αρκετά βήµατα πίσω, στη φάση των Απαιτήσεων Χρηστών για να επανασχεδιαστούν και υλοποιηθούν εξ αρχής όλες οι φάσεις Η ανάπτυξη του Πληροφοριακού Συστήµατος καθυστέρησε για περίπου 2 εβδοµάδες, δεδοµένου ότι αρκετή από τη δουλειά που είχε ήδη γίνει ήταν πλέον άχρηστη Η εβδοµάδα αυτή σηµειώνεται µε κόκκινο χρώµα ( ) Οι ηµέρες της τελευταίας εβδοµάδας του Αυγούστου ήταν µοιρασµένες µε αυτές της πρώτης εβδοµάδας του Σεπτεµβρίου και για αυτό υπάρχει κοινή αρίθµηση (10 η ) Οι φάσεις της εγκατάστασης, εκπαίδευσης των δηµοτικών αστυνοµικών και συντήρησης και επέκτασης ακολουθούν την ηµεροµηνία παράδοσης της τελικής εργασίας στην ΕΣΤΑ και για αυτό αντίστοιχη κάλυψη στο χρονοδιάγραµµα αφορά το µήνα Οκτώβριο του

107 Χρονοδιάγραµµα Υλοποίησης του Πληροφοριακού Συστήµατος (Εβδοµάδες κατά τις οποίες εκπονήθηκαν σχετικές εργασίες από τον σπουδαστή) Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέµβριος Οκτώβριος Εβδοµάδα 1 η 2 η 3 η 4 η 5 η 6 η 7 η 8 η 9 η 10 η 11 η 12 η Βιβλιογραφική Μελέτη Σύνταξη Απαιτήσεων Χρηστών Σύνταξη Λειτουργικών Απαιτήσεων ηµιουργία Σχήµατος Βάσης εδοµένων Εννοιολογικός Σχεδιασµός Μοντέλο Οντοτήτων Συσχετίσεων Υλοποίηση Ανάπτυξη Εφαρµογής Υλοποίηση Ανάπτυξη Β Υλοποίηση Ανάπτυξη ιεπαφής Έλεγχος - Αποσφαλµάτωση Εγκατάσταση του ΠΣ Εκπαίδευση των δηµοτικών αστυνοµικών Συντήρηση και Επέκταση Β Σύνταξη Τελικής Έκθεσης Α Φάσεις Υλοποίησης Πίνακας 8 Χρονοδιάγραµµα εκπόνησης της Τελικής Εργασίας (Α: Φάσεις Υλοποίησης του Πληροφοριακού Συστήµατος, Β: Σύνταξη Τελικής Έκθεσης) 107

108 ΕΣΤΑ 11 Τµήµα Οργάνωσης & ιοίκησης - Έκθεση Τελικής Εργασίας 18 Αποτελέσµατα Στις Εικόνες που ακολουθούν δίνονται ορισµένα στιγµιότυπα µε τα αποτελέσµατα από τη χρήση του Πληροφοριακού Συστήµατος και τις δυνατότητες που αυτό προσφέρει στο δηµοτικό αστυνοµικό Εικόνα 5 Πρόσβαση σε όλα τα έγγραφα της σχηµατισθείσας ικογραφίας για µία υπόθεση Πληµµελήµατος Τα στοιχεία που εµφανίζονται δεν είναι πραγµατικά 108

109 ΕΣΤΑ 11 Τµήµα Οργάνωσης & ιοίκησης - Έκθεση Τελικής Εργασίας Εικόνα 6 Στατιστικοί δείκτες 109

110 ΕΣΤΑ 11 Τµήµα Οργάνωσης & ιοίκησης - Έκθεση Τελικής Εργασίας Εικόνα 7 Καταχώρηση στοιχείων στη φόρµα της Έκθεσης Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα (παρόµοιες είναι οι φόρµες για όλες τις εκθέσεις) Τα στοιχεία που εµφανίζονται δεν είναι πραγµατικά 110

111 ΕΣΤΑ 11 Τµήµα Οργάνωσης & ιοίκησης - Έκθεση Τελικής Εργασίας Εικόνα 8 Αναζήτηση δικογραφίας 111

112 ΕΣΤΑ 11 Τµήµα Οργάνωσης & ιοίκησης - Έκθεση Τελικής Εργασίας Εικόνα 9 Εξαγωγή δικογραφίας σε εκτυπώσιµη µορφή PDF (παράδειγµα Έκθεσης Εξέτασης Κατηγορουµένου) Τα στοιχεία που εµφανίζονται δεν είναι πραγµατικά 112

113 ΕΣΤΑ 11 Τµήµα Οργάνωσης & ιοίκησης - Έκθεση Τελικής Εργασίας 19 Οφέλη Το Πληροφοριακό Σύστηµα που αναπτύχθηκε, αναµένεται να αποφέρει σηµαντικά οφέλη στην υπηρεσία της ηµοτικής Αστυνοµίας του ήµου Πειραιά αλλά και τον ίδιο το ήµο, απλοποιώντας εργασίες που µέχρι σήµερα γίνονται µέσα από ιδιαίτερα χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες που συχνά οδηγούν σε λάθη και παραλείψεις Τα οφέλη συνοψίζονται στα παρακάτω: i ε δαπανήθηκαν χρήµατα για την απόκτησή του και έτσι δεν επιβαρύνεται οικονοµικά ο ήµος Πειραιά ii Ο δηµοτικός αστυνοµικός µπορεί να συντάσσει τις δικογραφίες χωρίς να χρειάζεται να συµπληρώνει από την αρχή µία έκθεση σε περίπτωση λάθους, δεδοµένου ότι µπορεί να τη διορθώσει ηλεκτρονικά πολλές φορές πριν καταλήξει στην τελική της µορφή Αυτό συντελεί στην εξοικονόµηση διοικητικού χρόνου, και στον περιορισµό των λειτουργικών εξόδων (χαρτί το οποίο καταστρέφεται άσκοπα) Στην Εικόνα 10 που ακολουθεί, φαίνεται τµήµα της Έκθεσης Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα που ο δηµοτικός αστυνοµικός έπρεπε να συντάξει εξ ολοκλήρου 2 φορές, διότι διαπίστωσε ότι είχε υποπέσει σε λάθος αναφορικά µε τον αριθµό πινακίδας οχήµατος που εµπλεκόταν στην υπόθεση (ΡΖΑ-4679, αντί ΡΖΑ-4689) Εικόνα 10 Τµήµα Έκθεσης Ένορκης Εξέτασης Μάρτυρα (αριστερά µε λάθος, δεξιά χωρίς λάθος) 113

114 ΕΣΤΑ 11 Τµήµα Οργάνωσης & ιοίκησης - Έκθεση Τελικής Εργασίας iii Ο δηµοτικός αστυνοµικός δεν χρειάζεται να εισάγει πολλές φορές τα ίδια δεδοµένα σε διαφορετικές εκθέσεις που αφορούν την ίδια υπόθεση Έστω για παράδειγµα η περίπτωση όπου η σχηµατιζόµενη δικογραφία αποτελείται από τις εκθέσεις: Σύλληψης, Προφορικής Μήνυσης, Εξέτασης Κατηγορουµένου Σε κάθε µία από αυτές ο δηµοτικός αστυνοµικός πρέπει να γράψει τα ίδια στοιχεία Τα στοιχεία αυτά επισηµαίνονται µε κόκκινο χρώµα στις Εικόνες 11, 12 και 13, στις οποίες φαίνεται τµήµα των τριών εκθέσεων της δικογραφίας, ενώ επισηµαίνεται ότι όσο πιο µεγάλη είναι η αιτιολογία (το πεδίο που υπάρχει µετά το «διότι» στην Έκθεση Σύλληψης - για τους σκοπούς του συγκεκριµένου παραδείγµατος έχει επιλεγεί µικρή σε έκταση αιτιολογία σε σχέση µε την έκταση που έχει συνήθως) τόσο πιο έντονο γίνεται το πρόβληµα Εικόνα 11 Τµήµα της Έκθεσης Σύλληψης 114

115 ΕΣΤΑ 11 Τµήµα Οργάνωσης & ιοίκησης - Έκθεση Τελικής Εργασίας Εικόνα 12 Τµήµα της Έκθεσης Προφορικής Μήνυσης, µε πληροφορίες που επαναλαµβάνονται Εικόνα 13 Τµήµα της Έκθεσης Εξέτασης Κατηγορουµένου, µε πληροφορίες που επαναλαµβάνονται Στο Πληροφοριακό Σύστηµα η καταχώρηση των στοιχείων αυτών γίνεται µόνο µία φορά, στην Έκθεση Σύλληψης και τα στοιχεία µεταφέρονται αυτόµατα στις φόρµες των υπόλοιπων εκθέσεων (επιτρέποντας όµως στο δηµοτικό αστυνοµικό να τροποποιήσει ορισµένα από αυτά) Έτσι, σε κάθε φόρµα ο δηµοτικός αστυνοµικός συµπληρώνει µόνο τα νέα στοιχεία σε σχέση µε την προηγούµενη έκθεση, εξοικονοµώντας σηµαντικό χρόνο και κόπο 115

116 ΕΣΤΑ 11 Τµήµα Οργάνωσης & ιοίκησης - Έκθεση Τελικής Εργασίας iv Το Πληροφοριακό Σύστηµα παρέχει στον ανακριτικό υπάλληλο τη δυνατότητα να συµπληρώνει τα παραπτώµατα στα οποία υπέπεσε κάθε κατηγορούµενος επιλέγοντάς τα από µία λίστα, όπως φαίνεται στην Εικόνα 14 Έτσι, περιορίζεται η πιθανότητα να υποπέσει σε λάθη σχετικά µε το άρθρο του νόµου που παραβιάστηκε και την περιγραφή του παραπτώµατος, κάτι που επισύρει τη δική του ποινική και πειθαρχική δίωξη, ενώ δεν χρειάζεται να σπαταλήσει χρόνο για να εντοπίσει το παράπτωµα (να ρωτήσει κάποιο συνάδελφό του ή να ψάξει τη νοµοθεσία) Επίσης, µε αυτόν τον τρόπο είναι δυνατό τα παραπτώµατα στα οποία υπέπεσε ο κατηγορούµενος, να εκτυπωθούν στη µορφή που φαίνεται στην Εικόνα 16, δίνοντας στον Εισαγγελέα τη δυνατότητα να τα εντοπίσει άµεσα Εικόνα 14 υνατότητα επιλογής των παραπτωµάτων στα οποία υπέπεσε κάθε κατηγορούµενος v Ο δηµοτικός αστυνοµικός, µέσω της λειτουργίας της Αναζήτησης, µπορεί να εντοπίζει άµεσα και χωρίς λάθη και παραλείψεις τις ήδη καταχωρηµένες δικογραφίες αποκτώντας πρόσβαση στις παλιότερες κατηγορίες που βαρύνουν τον κατηγορούµενο και αυτό συντελεί: στην εξοικονόµηση διοικητικού χρόνου αλλά και στην κάλυψη της ανάγκης του δηµοτικού αστυνοµικού να γνωρίζει τι ακριβώς υπάρχει εις βάρος του κατηγορούµενου όταν σχηµατίζει τη δικογραφία 116