ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

Transcript

1 ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ A Οικονομικές ειδήσεις 1 Προϋπολογισμός Ειδικά ταμεία για τις κατοικίες 3 Εγγύηση προς τραπεζικά ιδρύματα 4 Οικονομικά μέτρα στήριξης επιχειρήσεων και οικογενειών 5 Αναθεώρηση προβλέψεων ΔΝΤ για την Πορτογαλία 6 Ιδιωτικοποίηση αεροδρομίων 7 Μισθολογικές αυξήσεις στο δημόσιο 8 Μέτρα διασφάλισης έναντι της διεθνούς κρίσεως 9 Αναδιαπραγμάτευση των συμφωνιών με Lusoponte 10 Περισσότερες σε αριθμό αλλά λιγότερες σε αξία οι ΑΞΕ Β Επιχειρηματικές ειδήσεις 1 Εκτιμήσεις ΔΝΤ για πορτογαλικές τράπεζες 2 Πλειοψηφία Mota-Engil σε Lusoponte 3 Ενισχύσεις για την ιχθυοκαλλιέργεια 4 Μείωση αριθμού κατασκευαστικών εταιριών 5 Άνοιγμα προσφορών για το πρώτο τμήμα της υπερταχείας 6 Εθνικοποίηση Fortis 7 Το κράτος εγγυάται την φερεγγυότητα της EP. 8 Το 30% των υδάτων των ποταμών είναι κακής ποιότητας 9 Νέα υπηρεσία ενοικίασης αυτοκινήτων 10. Αύξηση τιμών φυσικού αερίου για βιομηχανίες

2 Α. Οικονομικές Ειδήσεις 1.Προϋπολογισμός Κατατέθηκε στο πορτογαλικό Κοινοβούλιο ο κρατικός προϋπολογισμός για το έτος 2009, που χαρακτηρίζεται από σχετικά αισιόδοξες μακροοικονομικές προβλέψεις, αύξηση παροχών προς όλα τα κοινωνικά στρώματα και συνέχιση των προσπαθειών δημοσιονομικής εξυγίανσης. Πρόκειται, κατά γενική ομολογία, για τον πιο γενναιόδωρο προϋπολογισμό των τελευταίων ετών, ορισμένοι όμως επισημαίνουν ότι η εκτέλεσή του θα είναι δυσχερής. Ο ρυθμός ανάπτυξης θα ανέλθει σε 0,6%, ο πληθωρισμός θα περιορισθεί σε 2,5% και η ανεργία προβλέπεται να παραμείνει 7,6% Αναμένεται αύξηση της καθαρής εξωτερικής ζήτησης, αφού οι εξαγωγές θα αυξηθούν κατά 1,2% (από 2,4% το 2008) και οι εισαγωγές κατά 1,8% (έναντι 3,4% το 2008), λόγω σημαντικής επιβράδυνσης της ιδιωτικής κατανάλωσης. 2.Ειδικά ταμεία για τις κατοικίες. Ο πορτογαλικός προϋπολογισμός 2009 προβλέπει τη δημιουργία ταμείων επενδύσεων για την ενοικίαση κατοικιών. Πρόκειται για ένα νέο χρηματοοικονομικό εργαλείο που αποσκοπεί στην αναθέρμανση της αγοράς ενοικιάσεων κατοικιών και την παροχή της ευχέρειας σε λήπτες στεγαστικών δανείων να πωλήσουν στα υπό δημιουργία FIIAH το ακίνητο, συνεχίζοντας να κατοικούν σε αυτό ως ενοικιαστές. Παρότι δεν έχει ακόμη διευκρινισθεί ο τρόπος λειτουργίας στην πράξη αυτών των ταμείων, φαίνεται ότι κατά την μεταβίβαση των κατοικιών στα FIIAH δεν θα φορολογείται η αποκτηθείσα υπεραξία, ενώ οι οικογένειες δεν θα μπορούν να διακόψουν τη σχέση μίσθωσης του ακινήτου και θα υποχρεούνται να αγοράσουν εκ νέου το ακίνητο έως το Διευκρινήσεις που δόθηκαν επί του θέματος από τον αρμόδιο Υπουργό Οικονομικών για τη φύση των ταμείων, τείνουν προς το ότι η δημιουργία των ταμείων θα αποτελεί καταρχήν ιδιωτική πρωτοβουλία αλλά είναι δυνατόν να δραστηριοποιηθούν και δημόσιοι φορείς. 3. Εγγύηση προς τραπεζικά ιδρύματα. Με 20 εκατομμύρια ευρώ θα στηρίξει η πορτογαλική κυβέρνηση τη χρηματοληπτική ικανότητα των πορτογαλικών τραπεζών. Η κρατική εγγύηση καλύπτει μεσοπρόθεσμα την έκδοση εμπορικών χρεογράφων, πιστοποιητικών καταθέσεων και ομολόγων και τα βραχυπρόθεσμα διατραπεζικά δάνεια,. Προς το παρόν η Πορτογαλία δεν θα προβεί στη σύσταση ειδικού ταμείου για την κεφαλαιοποίηση τραπεζικών ιδρυμάτων αλλά, όπως διευκρίνισε το Υπουργείο Οικονομικών, το σχετικό κονδύλι που προβλέφθηκε στον προϋπολογισμό θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί, εάν παραστεί ανάγκη, και για την συμμετοχή στο κεφάλαιο τραπεζών που θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες. 4.Οικονομικά μέτρα στήριξης επιχειρήσεων και οικογενειών ανακοίνωσε ο Πορτογάλος Πρωθυπουργός. Πρόκειται για μείωση του συντελεστή φορολογίας κερδών (από 25) σε 12,5% επιχειρήσεων με φορολογική βάση έως ευρώ, νέα πιστωτική γραμμή για μικρομεσαίες επιχειρήσεις ύψους 1 δισεκ. ευρώ, εκ των οποίων 800 εκατομμύρια θα προορίζονται για τους τομείς βιομηχανίας και υπηρεσιών και 200 εκατομμύρια για το εμπόριο και επέκταση του συμπληρωματικού επιδόματος, που είχε δοθεί το Σεπτέμβριο στα χαμηλά εισοδήματα για την προμήθεια σχολικού υλικού, σε όλες τις οικογένειες. 5.Αναθεώρηση προβλέψεων ΔΝΤ για την Πορτογαλία. Στην ετήσια αναφορά του ΔΝΤ προβλέπεται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της πορτογαλικής οικονομίας θα ανέλθει σε 0,6% και 0,1% τα έτη 2008 και 2009 αντίστοιχα. Ο επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Πορτογαλία σχολίασε ότι πέραν της δυσμενούς διεθνούς οικονομικής κατάστασης η χώρα πλήττεται από σοβαρή έλλειψη ανταγωνιστικότητας. Η ανεργία που αναμένεται να περιορισθεί κατά 0,2% το 2008 σε 7,6% θα αυξηθεί πάλι σε 7,8% το

3 6. Ιδιωτικοποίηση αεροδρομίων. Μεταξύ 1,3 και 1,6 εκατομμυρίων ευρώ εκτιμάται η αξία του φορέα διαχείρισης των πορτογαλικών αεροδρομίων (ΑΝΑ) και ο σχετικός διαγωνισμός πρόκειται να προκηρυχθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του Η πώληση της ΑΝΑ, που συνδέεται με την κατασκευή του νέου αεροδρομίου της Λισσαβώνας στην περιοχή Alcochete έως το 2017, φαίνεται να περιπλέκεται από τη συμπερίληψη των αεροδρομίων των Αζορών και της Μαδέρας. Στην περίπτωση των Αζορών η αποδοτικότητα είναι πολύ χαμηλή, ενώ στο αεροδρόμιο της Μαδέρα διατηρεί συμμετοχή 20% η τοπική κυβέρνηση. 7. Μισθολογικές αυξήσεις στο δημόσιο, κατά 2,9% προβλέπει ο προϋπολογισμός 2009, με αναμενόμενο πληθωρισμό 2,5%. Ήδη οι συνδικαλιστικοί φορείς των απασχολουμένων στον δημόσιο τομέα έχουν ζητήσει αυξήσεις τουλάχιστον 3,5% για το 2009, επιχειρώντας να ανακτήσουν αγοραστική δύναμη, που έχει δεχθεί συνεχή πλήγματα κατά τα τελευταία χρόνια, με τις υπεραισιόδοξες, όπως αποδείχθηκαν, κυβερνητικές εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό. 8.Μέτρα διασφάλισης έναντι της διεθνούς κρίσεως. Τα μέτρα εστιάζονται στην ενίσχυση της διαφάνειας του πορτογαλικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και την αύξηση των υποχρεώσεων παροχής πληροφοριών για την κατάσταση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, όπως η υποχρέωση υποβολής προς την Τράπεζα της Πορτογαλίας και την πορτογαλική επιτροπή κεφαλαιαγοράς περιοδικών εκθέσεων. Η πολιτική αμοιβών των υψηλόβαθμων στελεχών θα πρέπει να εγκρίνεται από τη γενική συνέλευση των μετόχων και οι πληροφορίες για τη σύνθεση του χαρτοφυλακίου θα πρέπει να είναι αναλυτικές. Οι χρηματικές ποινές για τις περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων διπλασιάζονται σε πέντε εκατομμύρια ευρώ και η ποινή φυλάκισης αυξάνεται κατά δύο έτη σε πέντε. 9. Αναδιαπραγμάτευση των συμφωνιών με Lusoponte. Σημαντικές καθυστερήσεις έχουν ήδη σημειωθεί στις διαπραγματεύσεις της πορτογαλικής κυβέρνησης με την κοινοπραξία διαχείρισης και αποκλειστικής εκμετάλλευσης των δύο υπαρχουσών γεφυρών διάβασης του ποταμού Τάγου στη Λισσαβώνα. Η αναδιαπραγμάτευση αφορά στον καθορισμό αποζημίωσης προς την κοινοπραξία μετά την απόφαση να συμπεριληφθεί στην Τρίτη γέφυρα που θα κατασκευασθεί και διάβαση αυτοκινήτων, αφού η ισχύουσα σύμβαση με την κοινοπραξία προβλέπει αποκλειστικότητα. Η διευθέτηση του ζητήματος καθίσταται πιεστική δεδομένου ότι εμπλέκεται με την προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού για την κατασκευή του τμήματος της υπερταχείας Λισσαβώνας-Μαδρίτης που θα συνδέει τη γραμμή με την Τρίτη γέφυρα του Τάγου, έργου απαραίτητου μετά τη λήψη της απόφασης κατασκευής του νέου αεροδρομίου στην τοποθεσία Alcochete. 10. Περισσότερες σε αριθμό αλλά λιγότερες σε αξία οι ΑΞΕ. Σύμφωνα με τα στοιχεία των ΗΕ, η Πορτογαλία προσείλκυσε κατά το 2007 και το πρώτο τρίμηνο του νέα επενδυτικά σχέδια. Κατά το 2007 η χώρα υπήρξε αποδέκτης του 1,7% των άμεσων ξένων επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν στην ΕΕ, ενώ το 2006 το ποσοστό αυτό υπήρξε χαμηλότερο (1,2%). Αντίθετα η αξία των ΑΞΕ που το 2006 ανήλθε σε 7,6 δισ. ευρώ το 2007 περιορίσθηκε σε 3,8 δισ. (2 και 0,7% επί του συνόλου των ΑΞΕ στις χώρες ΕΕ αντίστοιχα). Οι πορτογαλικές επενδύσεις στο εξωτερικό αυξήθηκαν αριθμητικά από 25 το 2006 σε 36 το 2007, οι αξία τους όμως παρέμεινε και α δύο έτη περί τα 4,5 δισ. ευρώ. Β. Επιχειρηματικές ειδήσεις 1.Εκτιμήσεις ΔΝΤ για πορτογαλικές τράπεζες. Η μείωση των κερδών των επιχειρήσεων και η άνοδος των επιτοκίων, λόγω της διεθνούς χρηματοοικονομικής κρίσης 3

4 και οικονομικής επιβράδυνσης, μπορεί να οδηγήσουν σε τριπλασιασμό των επισφαλών χρεών των επιχειρήσεων. Το ΔΝΤ συνιστά στις τράπεζες να αυξήσουν τα στοιχεία του ενεργητικού τους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση για δανεισμό από την κεντρική τράπεζα. Οι μεγαλύτερες πορτογαλικές τράπεζας προέβησαν σε αύξηση κεφαλαίου το τελευταίο έτος και δεν προτίθενται να προβούν σε νέα αύξηση άμεσα. Οι περισσότερες προέβησαν ή αναμένεται να προβούν στη διάθεση ορισμένων μετοχών του χαρτοφυλακίου τους. 2.Πλειοψηφία Mota-Engil σε Lusoponte. Με την πώληση της συμμετοχής 29,61% της αυστραλιανής Macquarie στο μετοχικό κεφάλαιο της Lusoponte, κοινοπραξία διαχείρισης και αποκλειστικής εκμετάλλευσης των δύο υπαρχουσών γεφυρών διάβασης του ποταμού Τάγου στη Λισσαβώνα, η Mota-Engil, που εξαγόρασε το 24,19% έναντι 88 εκατομμυρίων ευρώ καθίσταται ο κύριος μέτοχος με συμμετοχή 38,02%. Η γαλλική Vinci (που εξαγόρασε το υπόλοιπο 6,24%) ανέβασε τη συμμετοχή της σε 37,27%. Οι υπόλοιποι μέτοχοι είναι η ισπανικήπορτογαλική Somague (17,21%), η πορτογαλική Teixeira Duarte (7,5%) η σουηδική πολυεθνική Skanska (1%). 3.Ενισχύσεις για την ιχθυοκαλλιέργεια. Σε 105,3 εκατομμύρια ευρώ θα ανέλθουν οι ενισχύσεις που προβλέπει το σχέδιο Promar του Υπουργείου Γεωργίας για την ανάπτυξη των ιχθυοκαλλιεργειών. Στόχος του σχεδίου είναι να επιτευχθεί έως το 2013 παραγωγή 30 χιλιάδων τόνων (από 3 χιλιάδες το 2007). Οι ενισχύσεις, εκ των οποίων 78 εκατ. ευρώ αποτελούν κοινοτικά κονδύλια, αποβλέπουν όχι μόνον στην αύξηση της παραγωγής αλλά και την προαγωγή της μεταποίησης και της εμπορίας ιχθυρών. 4.Μείωση αριθμού κατασκευαστικών εταιριών. Κατά μειώθηκε ο αριθμός των κατασκευαστικών εταιριών που ζήτησαν ανανέωση της άδειας λειτουργίας για το Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του πορτογαλικού Ινστιτούτου Οικοδομής και Ακινήτων, το φαινόμενο οφείλεται εν μέρει στην μεταβολή των κανόνων καταβολής του ΦΠΑ. Πρόκειται για την πρόβλεψη υποχρέωσης καταβολής του ΦΠΑ από τον αρχικό εργολήπτη που ίσχυσε πρόσφατα. Κατά το παρελθόν, οι υπεργολάβοι προκειμένου να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές δημιουργούσαν εταιρίες για την ανάληψη έργων, οι οποίες διαλύονταν πριν την καταβολή του ΦΠΑ στο δημόσιο. 5.Άνοιγμα προσφορών για το πρώτο τμήμα της υπερταχείας. Άνοιξαν οι προσφορές που είχαν υποβάλει τέσσερεις κοινοπραξίες για την κατασκευή του πρώτου τμήματος της υπερταχείας σιδηροδρομικής γραμμής Λισσαβώνας-Μαδρίτης. Χαμηλότερες υπήρξαν οι προσφορές (για το κόστος κατασκευής 1,3δις) των κοινοπραξιών Elos και Altavia στις οποίες είναι υψηλότερη η συμμετοχή πορτογαλικών εταιριών. Οι υπόλοιπες δύο κοινοπραξίες που υπέβαλαν προσφορές ήταν αυτή της ισπανικής Cintra και η Eurolinhas (γαλλική). Οι προσφορές θα αξιολογηθούν μέσα στο επόμενο τρίμηνο και τον προσεχή Ιανουάριο οι δύο επικρατέστερες εταιρίες να κληθούν να υποβάλουν τις οριστικές προσφορές τους μέχρι τον Απρίλιο με προοπτική υπογραφής της τελικής σύμβασης το Σεπτέμβριο Η εταιρία που θα αναλάβει το έργο θα το χρηματοδοτήσει κατά 47%. Το συνολικό κόστος κατασκευής των υποδομών της υπερταχείας, που θα λειτουργήσει το 2013, θα ανέλθει σε 8,2 δισ.ευρώ. Η διαδρομή μεταξύ των δύο πόλεων θα διαρκεί 2ώρες και Εθνικοποίηση Fortis. Με τη πρόσφατη ανάληψη του ελέγχου του ομίλου το ολλανδικό δημόσιο καθίσταται και ο κύριος μέτοχος, με ποσοστό 51%, της εταιρίας χαρτοφυλακίου Milleniumbcp Fortis, που ελέγχει τις ασφαλιστικές δραστηριότητες του πορτογαλικού ομίλου Millenium BCP. Η πορτογαλική τράπεζα δεν συμμετέχει στο κεφάλαιο της Fortis, ενώ αντίστροφα η Fortis 4

5 πώλησε πέρισυ τη συμμετοχή της 3% στην Millenium BCP. 7.Το κράτος εγγυάται την φερεγγυότητα της EP (Estradas de Portugal) σε επιστολή που απέστειλε ο Υπουργός δημοσίων έργων και δεσμεύεται να παραμείνει ο κύριος μέτοχος της εταιρίας για τα επόμενα τριάντα έτη (όσο διαρκεί η παραχώρηση χρήσης). Η ανάγκη των διαβεβαιώσεων προέκυψε από την αδυναμία κατασκευαστικών εταιριών, που έχουν αναλάβει την κατασκευή και διαχείριση τμημάτων του οδικού δικτύου, να εξασφαλίσουν τραπεζική χρηματοδότηση, αφού η Estradas de Portugal είναι πλέον ανώνυμη εταιρία, χωρίς ιστορικό και φερεγγυότητα αντίστοιχη με αυτή του πορτογαλικού δημοσίου. 8.Το 30% των υδάτων των ποταμών είναι κακής ποιότητας, σύμφωνα με τα αποτελέσματα δειγματοληπτικού ελέγχου που πραγματοποίησε η οικολογική οργάνωση Quercus, στοιχεία που επιβεβαιώνονται και από πορτογαλικό Ινστιτούτο Υδάτων (Inag). Η κακή ποιότητα των υδάτων οφείλεται κυρίως στην ανεπαρκή επεξεργασία των αστικών λημμάτων και πλήττει κυρίως περιοχές με υψηλή συγκέντρωση κατοίκων, όπως η Λισσαβώνα. Από το 2009 θα καταστεί υποχρεωτική η απολύμανση όλου του πόσιμου νερού. 9.Νέα υπηρεσία ενοικίασης αυτοκινήτων. Η κρατική εταιρία διαχείρισης των μέσων συγκοινωνίας στη Λισσαβώνα Carris εγκαινίασε υπηρεσία ενοικίασης αυτοκινήτων για μικρά χρονικά διαστήματα. Τα αυτοκίνητα θα παραλαμβάνονται σε έναν από τους έξι αρχικά χώρους στάθμευσης και η χρέωση θα ανέρχεται σε 5,5 ευρώ για την πρώτη ώρα και 0,33 ευρώ ανά χιλιόμετρο. Οι χρήστες θα καταβάλουν ετήσια συνδρομή ύψους 84 ευρώ. 10.Αύξηση τιμών φυσικού αερίου για βιομηχανίες. Κατά 8,7% αυξήθηκαν από 1.10 οι τιμές φυσικού αερίου για τους μεγάλους και βιομηχανικούς καταναλωτές, λόγω της αύξησης των διεθνών τιμών. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της αρχής για τη ρύθμιση των υπηρεσιών ενέργειας (ERSE) η αύξηση του κόστους εισαγωγής φυσικού αερίου από την Αλγερία και τη Νιγηρία αυξήθηκε κατά 29% μεταξύ τρίτου και τετάρτου τριμήνου ΓΜ/ 5