Aγρ κτηµα Οπωροκηπευτικά

Transcript

1

2

3

4 4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ > > Μέχρι δύο δηµοπρατήρια αγροτικών προϊόντων, µε πυρήνα αρχικά τα οπωροκηπευτικά, σε κάθε Περιφέρεια προβλέπει το νέο νοµοσχέδιο του υπουργού, Κώστα Σκανδαλίδη, που προωθείται αυτή την περίοδο για ψήφιση στη Βουλή > Αιχµή του δόρατος της ελληνικής γεωργίας αναµένεται να αποτελέσει τα επόµενα χρόνια ο τοµέας των κηπευτικών, καθώς σειρά από ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες έµπειρων επαγγελµατιών πρωτογενούς παραγωγής αλλάζουν τα δεδοµένα > Τις προωθούµενες ποικιλίες κηπευτικών ορίζει ο νέος επικαιροποιηµένος κατάλογος, ενώ ευρωπαϊκός Κανονισµός δίνει επιτέλους το δικαίωµα, σε όλους όσοι διατηρούν και θέλουν, να εµπορεύονται παραδοσιακές ποικιλίες κηπευτικών. TAYTOTHTA Aγρ κτηµα Οπωροκηπευτικά Μηνιαία έκδοση για την αγροτική επιχειρηµατικότητα και τα τρόφιµα I ΙΟΚΤΗΣΙΑ ΕΚ ΟΤΗΣ - ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ Green Box Εκδοτική Α.E. Νίκης 24, Σύνταγµα, , Tηλ: , Fax: agroktima@agronews.gr Γιάννης Πανάγος Ελένη ούσκα Ειρήνη Σκρέκη > Η µαζική παραγωγή φυταρίων κηπευτικών εξυπηρετεί πολλούς αγρότες υπαίθριων και θερµοκηπιακών καλλιεργειών ντοµάτας και λοιπών κηπευτικών, αφού τους απαλλάσσει από τη διαδικασία του δικού τους φυτωρίου > Έρχεται καλοκαίρι... αλλά δεν είναι αυτό. Ο Γ. Παπανδρέου µας θέλει fit, αλλά δεν είναι ούτε αυτό. Είναι ότι η ζωή µας «τρέχει» και θέλει γρήγορες, εύκολες, θρεπτικές, και ασφαλείς λύσεις στη διατροφή. Θελκτικές προτάσεις για τους αναγνώστες µας... ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ/ ΣΕΛΙ ΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ/ ΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΥΝ ΡΟΜΕΣ ΙΑΝΟΜΗ ΕΚΤΥΠΩΣΗ- ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΙΑ Πέτρος Αλεξανδρής Πέλλα Λασηθιωτάκη Νίκος Κατσένιος Ηλίας Εµµανουηλίδης Γιάννης Τσατσάκης Έλενα Ταγκαλάκη Λεωνίδας Κουρµαδάς Αθηνά Βέη Παναγιώτης Αραβαντινός Ζωή Μπουλέρου Ελισάβετ Μπουζαλάκου Κατερίνα Μαντζαφού Ετήσια συνδροµή: 52,25 ευρώ Ευρώπη Πρακτορείο ιανοµής Τύπου Α.Ε. Εκτυπώσεις ΙΡΙΣ Α.Ε.Β.Ε. ΜΑΪΟΣ 2011 /

5 EDITORIAL < 5 Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial εν υπάρχει αµφιβολία ότι η εγχώρια αγορά φρούτων και λαχανικών βρίσκεται σε µεταβατικό στάδιο και βιώνει τις υπερβολές που συνήθως συνοδεύουν κάθε µετάβαση αυτής της µορφής. Όλο και µεγαλύτερος όγκος νωπών αγροτικών προϊόντων διακινείται πλέον µέσα από τα σούπερ µάρκετ και ο τρόπος µε τον οποίο γίνονται τώρα οι προµήθειες έχει περιορίσει τους «ενδιάµεσους» στη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων. Βεβαίως, η ισχυρή διαπραγµατευτική θέση, στην οποία βρίσκονται µέχρι σήµερα οι µεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης, διαµορφώνει σε πολλές περιπτώσεις τους κανόνες της αγοράς, αφήνοντας συχνά εκτεθειµένη την πλευρά των παραγωγών. Η επίσηµη Πολιτεία παραµένει αδρανής σ αυτό το φαινόµενο, διευκολύνοντας στην ουσία την αδιαφάνεια των συναλλαγών. Παρά τις Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial διαµαρτυρίες Editorial που ακούγονται Editorial κατά Editorial καιρούς, δεν Editorial έχει καθιερωθεί Editorial το Editorial Editorial ένα και µοναδικό τιµολόγιο, στο οποίο θα πρέπει να ενσωµατώνεται Editorial Editorial Editorial η αρχική Editorial τιµή και Editorial οι εκπτώσεις, Editorial ούτε έχει αντιµετωπισθεί Editorial η Editorial καθυ- Editorial Editorial στέρηση των πληρωµών των προµηθευτών από τις µεγάλες αλυσί- Editorial Editorial Editorial δες των Editorial τροφίµων, κατά Editorial παράβαση Editorial µάλιστα της Editorial σχετικής Κοινοτικής Editorial Editorial Editorial Οδηγίας. Editorial Editorial Editorial Οι αγρότες Editorial και οι επιχειρήσεις Editorial τους Editorial βρίσκονται στο Editorial επίκεντρο ενός Editorial Editorial Editorial οικονοµικού εκβιασµού που νοθεύει τον ανταγωνισµό και οδηγεί στη Editorial Editorial Editorial χρεοκοπία Editorial πολλούς Editorial από τους συντελεστές Editorial του χώρου Editorial της αγροτι- Editorial Editorial Editorial κής οικονοµίας (αγροτικές εκµεταλλεύσεις, επιχειρήσεις αγροτικών εφοδίων, µεταφορικές, κ.ά.). Παράλληλα, µε τον µονοµερή καθορισµό των οικονοµικών όρων που διέπουν τις συµφωνίες προµηθευτών και τα σούπερ µάρκετ, η απουσία ελέγχου της αγοράς ενισχύει την αυθαιρεσία όσον αφορά την προέλευση των αγροτικών προϊόντων, αφήνοντας ορθάνοιχτες τις πόρτες στις γνωστές «ελληνοποιήσεις», διαδικασία που ζηµιώνει επίσης την εγχώρια παραγωγή. Αποτελεί αδήριτη ανάγκη η καθιέρωση ενιαίου συστήµατος διαφάνειας, το οποίο, µε εργαλεία την ιχνηλασιµότητα και την πιστοποίηση της ποιότητας, θα προσθέτει αξία στα αγροτικά προϊόντα, θα προστατεύει τη θέση του παραγωγού, θα ενισχύει τον υγιή ανταγωνισµό και θα διευκολύνει τη διαµόρφωση συνθηκών ισότιµης και δίκαιης φορολογίας για όλους τους επαγγελµατικούς κλάδους. Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial / ΜΑΪΟΣ 2011

6 6 ANAΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ > Εναντίον των αναπτυξιακών πρωτοβουλιών στον τοµέα της πρωτογενούς παραγωγής τοποθετείται επί της ουσίας και η αλλοπρόσαλλη πολιτική της Αγροτικής Τράπεζας σε ό,τι αφορά τις θυγατρικές της αγροτοβιοµηχανίες. ΧΑΘΗΚΕ ΣΤΟ ΡΟΜΟ ΤΟ ΕΠΙΜΑΧΟ ΝΟΜΟΣΧΕ ΙΟ ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ Η πίτα ολόκληρη κι ο σκύλος χορτάτος με το ΟΣΔΕ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΑΓΟΥ Στον αστερισµό της οικονοµικής κρίσης, που µέρα µε τη µέρα δηλητηριάζει όλο και περισσότερο όχι µόνο την πολιτική ζωή της χώρας αλλά και τη στοιχειώδη λειτουργία της δηµόσιας διοίκησης, κινούνται το τελευταίο διάστηµα οι εξελίξεις στον αγροτικό χώρο. Οι συνθήκες οικονοµικής και πολιτικής αβεβαιότητας τις οποίες βιώνει η χώρα, επιδρούν, όπως είναι φυσικό, καταλυτικά στον τρόπο µε τον οποίο εξελίσσονται όλα τα θέµατα που «άνοιξε» στην αρχή της θητείας του ο υπουργός Κώστας Σκανδαλίδης, ενώ εκτός χρονοδιαγράµµατος και µακριά από τους στόχους που ο ίδιος είχε θέσει βρίσκεται και η προσπάθεια αναθεώρησης του θεσµικού πλαισίου για συνεταιρισµούς, µια πρωτοβουλία που δείχνει να δυσκολεύεται ακόµα και να πάρει το δρόµο για τη Βουλή. Αντίθετα, οι συνθήκες οικονοµικής ασφυξίας τις οποίες βιώνει το σύνολο των συντελεστών του αγροτικού χώρου, η αλλοπρόσαλλη πολιτική της Αγροτικής Τράπεζας σε σχέση µε τον ρόλο και την τιµολογιακή πολιτική των θυγατρικών της αγροτοβιοµηχανιών, η «κινούµενη άµµος» σε ό,τι αφορά τα δίκτυα διακίνησης των αγροτικών προϊόντων και ο επισφαλής ρόλος των συνεταιρισµών στο συγκεκριµένο θέµα, περιπλέκουν πολύ τα πράγµατα και δυσκολεύουν τις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες στον τοµέα της πρωτογενούς παραγωγής. εν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το µεγαλύτερο µέρος των συζητήσεων τις τελευταίες εβδοµάδες έχει να κάνει και πάλι µε το ποιος φορέας και µε ποιο κόστος θα αναλάβει το έργο των δηλώσεων ΟΣ Ε (τυπικά η προ- ΜΑΪΟΣ 2011 /

7 ANAΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ < 7 Η ΜΕΓΑΛΟΨΥΧΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ Από την Παρασκευή 6 Μαΐου, χωρίς να είναι ξεκάθαρες οι προϋποθέσεις µε τις οποίες υλοποιείται το έργο των δηλώσεων, µία µετά την άλλη οι Ενώσεις αποκτούν πρόσβαση στο σύστηµα, παρέχοντας µε τη σειρά τους «αριθµό πρωτοκόλλου» στους αγρότες υπόχρεους υποβολής των Αιτήσεων Ενιαίας Ενίσχυσης. θεσµία υποβολής των δηλώσεων λήγει στις 16 Μαΐου), µια διαδικασία που θα πρεπε να έχει ξεκαθαρίσει από το 2004 και να µην επανέρχεται κάθε χρόνο αυτές τις µέρες είτε σαν απειλή καθυστερήσεων στην είσπραξη των ενισχύσεων, είτε ακόµα και σαν λόγος απώλειας κοινοτικών επιδοτήσεων. Αρκεί να αναφερθεί ότι αυτή τη φορά το έργο των δηλώσεων έχει διαταράξει σοβαρά τις σχέσεις της ΠΑΣΕΓΕΣ µε τις δευτεροβάθµιες οργανώσεις του συνεταιριστικού χώρου και έχει φέρει σε δύσκολη θέση πολλούς από τους προέδρους των Ενώσεων, που τελευταία εµφανίζονται «διασπασµένοι» σε πολλές οµάδες. Σηµειώνεται ότι µια εβδοµάδα πριν από τη λήξη της προθεσµίας υποβολής των δηλώσεων µια οµάδα 29 προέδρων από την Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα έστελνε «τελεσίγραφο» στον πρόεδρο της ΠΑΣΕΓΕΣ, καλώντας τον να «ανοίξει» το σύστηµα ηλεκτρονικής επεξεργασίας και υποβολής των δηλώσεων, δίνοντάς τους παράλληλα το «ελεύθερο» σε ό,τι αφορά την τιµολόγηση της κάθε δήλωσης, ανεξάρτητα από τις δεσµεύσεις που έχουν αναληφθεί µε τον επίσηµο διαγωνισµό για το ΟΣ Ε. Ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ από την πλευρά του, αξιοποιώντας κατά βούληση τον «διακόπτη» του ηλεκτρονικού συστήµατος υποβολής των δηλώσεων, αυτό το οποίο προσπάθησε ήταν να «διασπάσει» τις Ενώσεις. Έτσι, από την Παρασκευή 6 Μαΐου, χωρίς να είναι ξεκάθαρες οι προϋποθέσεις µε τις οποίες υλοποιείται το έργο των δηλώσεων, µία µετά την άλλη οι Ενώσεις αποκτούσαν, χάρη στη «µεγαλοψυχία» του προέδρου, πρόσβαση στο σύστηµα, παρέχοντας µε τη σειρά τους «αριθµό πρωτοκόλλου» στους αγρότες υπόχρεους υποβολής των Αιτήσεων Ενιαίας Ενίσχυσης. Τα οικονομ / ΜΑΪΟΣ 2011

8 8 ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΓΟΡΕΣ > ιεθνείς τιµές Προϊόν 3/5/10 3/11/10 3/2/11 3/4/11 3/5/11 Κοκκώδης ουρία Ουρία prilled UAN Αµµωνία ( ολάρια ανά τόνο) Πηγή: (International Raw Materials Ltd) >> ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ ΟΜΑΛΟΠΟΙΗΣΗ Σε µια από τις πιο οµαλές περιόδους των τελευταίων χρόνων εξελίχθηκε ο Απρίλιος για τις τιµές των πρώτων υλών των αζωτούχων λιπασµάτων στη διεθνή αγορά. Η πολυαναµενόµενη ζήτηση από την Ινδία πραγµατοποιήθηκε και είχε ως αποτέλεσµα τη διακοπή της πτωτικής πορείας των τιµών. Την ίδια ώρα εκδηλώθηκε ενδιαφέρον και για απορρόφηση µιας έξτρα ποσότητας από ορισµένες χώρες, µε σκοπό να εξυπηρετήσουν τις αυξηµένες ανάγκες των παραγωγών. Η εξέλιξη των τιµών αγροτικών προϊόντων τους επόµενους µήνες αναµένεται να είναι καθοριστικής σηµασίας για την αγορά των λιπασµάτων. Οι αναλυτές παροµοιάζουν την πτώση που συνέβη τον περασµένο Μάρτιο, µε την πτώση της άνοιξης του Να σηµειωθεί ότι στη συνέχεια ακολούθησε το ανοδικό ράλι των τιµών στα δηµητριακά, που είχε ως αποτέλεσµα την άνοδο και στις τιµές των πρώτων υλών των λιπασµάτων. Η κοκκώδης ουρία πωλείται µε 335 δολάρια ο τόνος, σηµειώνοντας µικρή µόνο άνοδο κατά 10 δολάρια τις τελευταίες τέσσερις εβδοµάδες. Υψηλότερη είναι η άνοδος που σηµειώνει η prilled ουρία, η οποία διαµορφώνεται στα 360 δολάρια ο τόνος, αυξηµένη κατά 30 δολάρια. Η αµµωνία, τέλος, κλείνει στα 555 δολάρια ο τόνος, σε σταθερά ανοδική πορεία από τις αρχές του έτους. >> ΗΜΗΤΡΙΑΚΑ ΣΤΟ ΡΥΘΜΟ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ Οι καιρικές συνθήκες µονοπώλησαν το ενδιαφέρον των αναλυτών κατά τη διάρκεια του Απριλίου. Σχεδόν ένα χρόνο πριν είχε ξεκινήσει το ράλι στα δηµητριακά, λόγω των προβληµάτων σε µεγάλες χώρες παραγωγής. Οι περισσότεροι αναλυτές περίµεναν πως την ερχόµενη σοδειά θα επιστρέφαµε σε πιο νορµάλ συνθήκες, ωστόσο τα καιρικά προβλήµατα εµφανίστηκαν ξανά. Καναδάς, ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα και υτική Ευρώπη αντιµετωπίζουν έντονα καιρικά φαινόµενα τα οποία ενδέχεται να επηρεάσουν τις παραγωγές σίτου. Στην πρόσφατη ανάκαµψη βοήθησε και το αδύναµο δολάριο. Οι τιµές σκληρού σίτου διαµορφώνονται στα 260 ευρώ ο τόνος, µε µικρή υποχώρηση εξαιτίας των πιέσεων που επικράτησαν στα >> ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΚΑΤΑΦΕΡΕ ΝΑ ΒΡΕΙ ΠΥΞΙ Α Έντονη δραστηριότητα εκδηλώθηκε κατά τη διάρκεια του Απριλίου στη αγορά του ελαιολάδου µετά την αρνητική για µια ακόµη φορά απάντηση της επιτροπής διαχείρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο ισπανικό αίτηµα για ενεργοποίηση της ιδιωτικής αποθεµατοποίησης στο ελαιόλαδο. Η απόφαση αυτή είχε ως αποτέλεσµα την κινητοποίηση των Ιταλών εµπόρων οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν κυρίως για εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Μάλιστα στην ελληνική αγορά οι τιµές παραγωγού αυξήθηκαν περίπου 10% για το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, φτάνοντας τα 2,40-2,45 ευρώ το κιλό στην Κρήτη Προϊόν 3/5/10 3/11/10 3/2/11 3/4/11 3/5/11 Σιτάρι µαλακό Σιτάρι σκληρό Καλαµπόκι (Ευρώ ανά τόνο) ηγή ργανισμός Δημητριακών της Μπολόνια (....) και τα 2,58 ευρώ το κιλό στη Λακωνία. Αντίθετα στην Ισπανία οι τιµές διαµορφώθηκαν στα 1,98 εµπορεύµατα. Το µαλακό σιτάρι εµφανίζει µεγαλύτερη αντίσταση, παραµένοντας στα 275 ευρώ το κιλό. Σύµφωνα µε τις πρώτες εκτιµήσεις, η νέα εµπορική περίοδος για το σιτάρι αναµένεται να ξεκινήσει πάνω από τα 20 λεπτά το κιλό. Η τιµή καλαµποκιού την πρώτη εβδοµάδα του Μαΐου υποχώρησε στα 258 ευρώ. Προϊόν 3/11/10 3/2/11 3/4/11 3/5/11 Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο 1,98 2,00 2,00 1,97 Παρθένο Ελαιόλαδο 1,80 1,78 1,79 1,83 (Ευρώ ανά κιλό) ηγή σπανία -2,04 για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και για το παρθένο µεταξύ 1,80-1,83 ευρώ το κιλό. ΜΑΪΟΣ 2011 /

9 ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΓΟΡΕΣ < 9 >> ΒΑΜΒΑΚΙ ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΟ ΕΚΕΜΒΡΗ Σε διορθωτική φάση έχει εισέλθει η αγορά του βαµβακιού στα χρηµατιστήρια εµπορευµάτων όσον αφορά τα συµβόλαια παράδοσης προϊόντος παλιάς εσοδείας. Η τάση τις τελευταίες τρεις εβδοµάδες παραµένει πτωτική µε το ενδιαφέρον να µεταφέρεται σταδιακά στα συµβόλαια του εκεµβρίου για προϊόν νέας σοδειάς. Έτσι τα συµβόλαια Μαΐου έχουν αποµακρυνθεί πλέον από τα υψηλά επίπεδα των 200 σεντς ανά λίµπρα και διαµορφώνονται στα 153,80 σεντς. Τα συµβόλαια του εκεµβρίου διαµορφώνονται στα 122,29 σεντς ανά λίµπρα, τιµή που αντιστοιχεί σε 1,87 ευρώ το κιλό για εκκοκκισµένο βαµβάκι ή 62,5 λεπτά το κιλό για σύσπορο. >> ΖΑΧΑΡΗ ΑΠΟΣΥΜΦΟΡΗΣΗ Στα επίπεδα των 615 δολαρίων ο τόνος υποχωρούν πλέον οι τιµές της ζάχαρης στις διεθνείς αγορές, µε την έναρξη του Μαΐου, καθώς αυξάνονται οι προοπτικές για την παγκόσµια παραγωγή την επόµενη καλλιεργητική περίοδο. Η πτώση που σηµειώνεται σε διάστηµα ενός µήνα είναι σηµαντική, καθώς οι τιµές αποµακρύνονται σηµαντικά από τα επίπεδα των 700 δολαρίων ο τόνος. Προϊόν 3/5/10 3/11/10 3/2/11 3/4/11 3/5/11 Βαµβάκι 82,76 137,97 167,86 194,50 178,78 Σεντς ανά λίµπρα Πηγή: National Cotton Council of America Αναλυτές πιστεύουν πως οι τιµές θα έπρεπε να βρίσκονται ήδη χαµηλότερα, ωστόσο οι καιρικές συνθήκες και η ανάγκη αναπλήρωσσης των αποθεµάτων, κρατάνε τις τιµές ακόµα υψηλά. / ΜΑΪΟΣ 2011

10 10ΕΙ ΗΣΕΙΣ > Η ρύπανση «πληγώνει» την αγροτική παραγωγή Οι ζηµιές φτάνουν στα 43 εκατ. ευρώ στη Θεσσαλονίκη Σε 43 εκατ. ευρώ αποτιµώνται κάθε χρόνο οι ζηµιές στην αγροτική παραγωγή του νοµού Θεσσαλονίκης από τη φωτοχηµική ρύπανση και συγκεκρι- µένα από το όζον. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα το Εργαστήριο Μετάδοσης Θερµότητας της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης προχώρησε σε µελέτη, στην οποία συνδυάζονται στοιχεία από τον χάρτη παραγωγής του νοµού Θεσσαλονίκης και τη διάχυση της αέριας ρύπανσης στον νοµό. «Η ανάλυση έγινε στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, που χαρακτηρίζεται όπως όλη η Μεσόγειος, από υψηλά επίπεδα φωτοχηµικής αέριας ρύπανσης, αλλά και εντατικών καλλιεργειών», επισηµαίνει ο ερευνητής Χρήστος Βλαχοκώστας από το Εργαστήριο Αέριας Ρύπανσης της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης, όπου επικεφαλής είναι ο καθηγητής Νικόλαος Μουσιόπουλος. ΟΙ ΕΤΗΣΙΕΣ ΖΗΜΙΕΣ ΣΤΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΦΩΤΟΧΗΜΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ Είδος Ζημιά Βαμβάκι 16 εκατ. ευρώ Ντομάτα επιτραπέζια 9 εκατ. ευρώ Ρύζι 4,2 εκατ. ευρώ Σιτάρι 4 εκατ. ευρώ Ελαιοκράμβη 2,8 εκατ. ευρώ Πιο αναλυτικά, τα στοιχεία δείχνουν ότι στην περιοχή του νοµού Θεσσαλονίκης η φωτοχηµική ρύπανση είναι η βασική αιτία για την απώλεια παραγωγής βαµβακιού, που σε ετήσια βάση υπολογίζεται περίπου στο 16% της συνολικής παραγωγής. Το ποσοστό αυτό της καλλιέργειας, που ουσιαστικά καταστρέφεται λόγω της αέριας ρύπανσης, αντιστοιχεί σε απώλεια 16 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Αντίστοιχα, εκτιµάται ότι το 9,8% και το 11,5% των λαχανικών και της επιτραπέζιας ντοµάτας καταστρέφονται λόγω της φωτοχηµικής ρύπανσης και συγκεκριµένα του όζοντος. Το ποσοστό αυτό αναλογεί σε 9 εκατ. ευρώ ζηµιάς τον χρόνο. Οι περιοχές που µελετήθηκαν Για τη µεθοδολογία χρησιµοποιήθηκαν µοντέλα ποιότητας αέρα, γεωγραφικά συστήµατα πληροφοριών (GIS) και µετεωρολογικά στοιχεία, όπως ταχύτητα ανέµων, θερµότητα και φυσικά ηλιακή ακτινοβολία. Στο µικροσκόπιο των επιστηµόνων του Εργαστηρίου Μετάδοσης Θερ- µότητας του Πολυτεχνείου µπήκαν οι δήµοι: Αξιού, Χαλκηδόνας, Χαλάστρας, Εχεδώρου, Μυγδονίας, Επανο- µής, Βασιλικών, Λαγκαδά, Ασσήρου, Κουφαλίων, Λαχανά, Καλλινδοίων, Νέας Απολλωνίας, Μαδύτου, Αγίου Γεωργίου, Αρέθουσας, Βερτίσκου και Σοχού. Ποιος πληρώνει το κόστος; Το επόµενο βήµα αυτής της µελέτης θα είναι να εντοπιστούν οι πηγές ρύπανσης, που βρίσκονται και εκτός των ελληνικών συνόρων και να αποδοθούν ευθύνες. «Η δαπάνη για κάθε µέτρο θα έπρεπε να συγκριθεί µε το κέρδος για τον προσδιορισµό του κόστους. Παντού στον κόσµο αυτός που ρυπαίνει πληρώνει. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, πληρώνει συχνά το θύµα. Βέβαια υπάρχουν και οι περιπτώσεις που είναι πάρα πολύ δύσκολο να αποδειχθεί ποιος φταίει ώστε να του αποδοθούν ευθύνες. Στόχος όµως είναι αυτός που φταίει να αναλάβει το κόστος της αποζηµίωσης», επισηµαίνει ο επικεφαλής του Εργαστηρίου και υπεύθυνος της έρευνας, καθηγητής Ν. Μουσιόπουλος. Τα πιο ευαίσθητα φυτά Σύµφωνα µε τη µελέτη, βαµβάκι, ηλιοτρόπιο, επιτραπέζια και βιοµηχανική ντοµάτα, καρπούζι και πεπόνι, θεωρούνται φυτά πιο ευαίσθητα στη ρύπανση. Αντίθετα, µέτριας ανθεκτικότητας είναι ορισµένα είδη σιταριού, ο καπνός και το ρύζι. Πιο ανθεκτικό στη ρύπανση φυτό είναι το κριθάρι. ΜΑΪΟΣ 2011 /

11 ΕΙ ΗΣΕΙΣ 11 < / ΜΗΝΑΣ 2011

12 12ΕΙ ΗΣΕΙΣ > ΑΜΕΙΨΙΣΠΟΡΑ ΜΕ ΞΗΡΙΚΑ ΓΙΑ 60 ΕΥΡΩ Στην Ευρώπη ζητούν «πάγωµα» των φυτεύσεων Σάρκα και οστά παίρνει το µέτρο που ενισχύσει όσους πρώην καπνοκαλλιεργητές έχουν ποτιστικές αγροτικές εκµεταλλεύσεις βαµβακιού, καλαµποκιού ή µηδικής, προκειµένου να εφαρµόσουν αµειψισπορά µε ξηρική καλλιέργεια. Το ποσό της ενίσχυσης είναι 60 ευρώ ανά στρέµµα και σύµφωνα µε την ΚΥΑ, ο γεωργός για να πάρει την ενίσχυση θα πρέπει να είναι φυσικό ή νοµικό πρόσωπο, το οποίο στις περιοχές παρέµβασης έχει ενεργοποιήσει το 2009 δικαιώµατα προερχόµενα από τον καπνό, εφόσον αναλάβει την υποχρέωση, για µια 5ετία, να καλλιεργήσει ξηρική αµειψισπορά σε ποσοστό: 80% της επιλέξιμης έκτασης όταν η ποτιστική καλλιέργεια είναι αραβόσιτος 65% της επιλέξιμης έκτασης όταν η ποτιστική καλλιέργεια είναι βαµβάκι 70% της επιλέξιμης έκτασης όταν η ποτιστική καλλιέργεια είναι µηδική. Το ποσοστό αµειψισποράς δύναται να φτάσει και το 100% της επιλέξιµης έκτασης ένα ή περισσότερα έτη. Για µείωση µέχρι 25% του ποσοστού αµειψισποράς δεν επιβάλλονται κυρώσεις εφόσον το ποσοστό αυτό καλυφθεί το προηγούµενο ή το επόµενο έτος. Ως καλλιέργεια αµειψισποράς µπορούν να χρησιµοποιηθούν εκείνες που παραδοσιακά καλλιεργούνται ως ξηρικές, όπως είναι σκληρό και µαλακό σιτάρι, βρώµη, βίκος κλπ. Να διατηρηθεί η απαγόρευση φύτευσης νέων αµπελώνων και µετά το 2015 ζητούν εννέα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε κοινή τους επιστολή προς τον επίτροπο Ντατσιάν Τσιόλος. Οι εννέα τονίζουν ότι «το καθεστώς των δικαιωµάτων φύτευσης συµβάλλει στην απορρόφηση των διακυµάνσεων του όγκου βάσει της συγκυρίας και εξασφαλίζει ισορροπία, διασφαλίζοντας ένα δίκαιο εισόδηµα στους αµπελουργούς». Να σηµειωθεί ότι η Κοµισιόν προωθεί τη µεταρρύθµιση του υπάρχοντος καθεστώτος. Ως τα τέλη του 2012 θα παρουσιάσει τη µελέτη αντικτύπου της σχεδιαζόµενης µεταρρύθµισης του αµπελοοινικού τοµέα, και στη συνέχεια θα διαβιβάσει τις προτάσεις της στο Συµβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το αίτηµα αυτό συνυπογράφεται από Αυστρία, Γαλλία, Γερµανία, Ιταλία, Κύπρος, Λουξεµβούργο, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Ρουµανία. Ανά ΕΑΣ 4 εκατ. για ελαιόλαδο Πράσινο φώς για δάνεια συνολικού ύψους 31,250 εκατ. ευρώ µε εγγύηση ελληνικού δηµοσίου κατά 80% δίνει νέα απόφαση. Σύµφωνα µε τη ιυπουργική Επιτροπή παρέχεται η εγγύηση του Ελληνικού ηµοσίου, σε ποσοστό 80%, στα δάνεια που θα χορηγηθούν σε Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις τυποποίησης ελαιόλαδου προς εξόφληση υποχρεώσεων για αγορά ελαιόλαδου της ελαιοκοµικής περιόδου Το σύνολο των χορηγούµενων δανείων δεν θα υπερβαίνει το ποσό των ευρώ µε ανώτατο όριο τα ευρώ ανά οργάνωση. Αγροτικό εισόδηµα: Πώς υπολογίζεται Εξαιρούνται από τον συνυπολογισµό του αγροτικού και εξωγεωργικού εισοδήµατος που ορίζει το ποιος µπαίνει ή όχι στο Μητρώο Αγροτών, τα εισοδή- µατα από ακίνητα (π.χ. ενοίκια), καθώς και από µερίσµατα και τόκους καταθέσεων, σύµφωνα µε την ΚΥΑ, µε ΦΕΚ 392/Β/ Εξωγεωργικά θεωρούνται τα εισοδήµατα που προέρχονται από την απασχόληση σε εµπορικές επιχειρήσεις, βιοτεχνίες- βιοµηχανίες, ελεύθερα επαγγέλµατα, µισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις. Η έκδοση της απόφασης προβλεπόταν από την παράγραφο 2 του άρθρου 8 του ν. 3874/2010 για το Μητρώο Αγροτών. Τα κρασοδάνεια επανέρχονται Mε 15 εκατ. ευρώ έντοκα δάνεια τριετούς διάρκειας και µε την εγγύηση του Ελληνικού ηµοσίου θα µπαλώσουν τις τρύπες της φετινής χρονιάς οι συνεταιριστικές οινοποιίες. Το ποσό προέρχεται από τα υπόλοιπα του περσινού δανείου ύψους 50 εκατ. ευρώ, το οποίο είχε καλυφθεί µέχρι τα 35 εκατ. ευρώ. Από τα 15 εκατ. ευρώ, λοιπόν, που περίσσεψαν, τα συνεταιριστικά οινοποιεία είναι να λάβουν τα 10 εκατ. ευρώ και το καθένα έως ευρώ, για την αγορά ή παραλαβή της σταφυλικής παραγωγής Τα ιδιωτικά οινοποιεία δικαιούνται µέχρι του ποσού των ευρώ και συνολικά 5 εκατ. ευρώ. ΜΑΪΟΣ 2011 /

13 ΕΙ ΗΣΕΙΣ 13 < OI ΕΠΙΛΕΞΙΜΟI ΙΠΠΟI ΓΙΑ ΤΡΑΚΤΕΡ ΜΕ ΣΧΕ ΙΟ Έκλεισαν και οι τελευταίες εκκρεµότητες που απέµεναν για να προχωρήσει η ηλεκτρονική υποβολή των αιτήσεων για τα Σχέδια Βελτίωσης, µετά την εγκύκλιο για την επιλογή τρακτέρ, που συνέταξε η Ειδική Γραµ- µατεία του υπουργείου. Ο επικεφαλής της, Βαγγέλης ιβάρης ανακοίνωσε ότι υπογράφτηκε η απόφαση µε την οποία προβλέπονται τα εξής: -Προκαταβολή 50% µε την έγκριση του Σχεδίου και µε κατάθεση ισόποσης εγγυητικής επιστολής - Επιλέξιµες δαπάνες είναι όσες έχουν γίνει µετά τη 18η Φεβρουαρίου Επίσης, σύµφωνα µε τον κ. ιβάρη, το νεοσύστατο ΕΤΕΑΝ-Ταµείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα διαθέσει 150 εκατ. ευρώ σε δάνεια και µε τη χορήγηση άλλων 300 εκατ. ευρώ από τις τράπεζες θα µπορέσει ο αγρότης να καλύψει την ίδια συµµετοχή. Σύµφωνα µε την εγκύκλιο, για την εκλογή του γεωργικού ελκυστήρα, χρησιµοποιείται ο τύπος: Ι = [Εµ x Α x ( χειρ + Α x Κ επ ) / λ x ελκ ] x 1/2 ο οποίος δίνει την άριστη ισχύ στο ΡΤΟ, θα χρησιµοποιηθούν στις µεταβλητές οι ακόλουθες τιµές: Εμ (καταναλισκόμενη ενέργεια) = Η τιµή του Εµ υπολογίζεται από τον σχετικό πίνακα της εγκυκλίου / χρησιµοποιώντας τη µεγαλύτερη τιµή ώστε να υπάρχει επάρκεια ισχύος. Όταν για τον υπολογισµό της τιµής του Εµ προβλέπεται επιλογή της σύστασης του εδάφους, τότε χρησιµοποιείται η µεγαλύτερη τιµή που αντιστοιχεί σε έδαφος «µέσης» σύστασης. Στην περίπτωση που κάποιο γεωργικό µηχάνηµα (παρελκόµενο) δεν υπάρχει στον πίνακα, η καταναλισκόµενη ενέργεια (Εµ) εκτιµάται από τα τεχνικά στοιχεία του κατασκευαστή, ή µε βάση το γεωργικό µηχάνηµα που έχει τη µεγαλύτερη σχέση. Α = έκταση της εκμετάλλευσης στην µελλοντική κατάσταση. Η έκταση της εκµετάλλευσης δηλώνεται στους πίνακες της αίτησης ενίσχυσης. Δ χειρ (ωριαία δαπάνη του χειριστή του ελκυστήρα) = 5 ευρώ/ώρα Κ επ (κόστος επικαίρου εργασίας)=1 της Ακαθάριστης Προστιθέµενης Αξίας. λ = 12% Δ ελκ (δαπάνη αγοράς ελκυστήρα - % ενίσχυσης στη µονάδα ισχύος του ελκυστήρα) = σύµφωνα µε το προσκοµιζόµενο µε την αίτηση ενίσχυσης προτι- µολόγιο ή µειωµένο κατά 40%. / ΜΗΝΑΣ 2011

14 14ΕΙ ΗΣΕΙΣ > ΕΛΟΓΑΚ, ο 4ος στον Οργανισµό ήµητρα Προϊόν ανάγκης για δηµιουργία νέων δοµών στη λειτουργία των υποστηρικτικών µηχανισµών του αγροτικού τοµέα αλλά και αποτέλεσµα συµβιβασµών ανάµεσα στις γνωστές «φατρίες» του στελεχιακού δυναµικού του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, χαρακτηρίζεται ο νέος µεγάλος Εθνικός Οργανισµός Αγροτικής Έρευνας, Εκπαίδευσης και Ποιότητας «ΗΜΗΤΡΑ» στον οποίο δείχνει να καταλήγει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου µε το υπό κατάθεση στη Βουλή νοµοσχέδιο, το οποίο παρουσίασε κατ αποκλειστικότητα η Agrenda. Στο πλαίσιο της γνωστής πρωτοβουλίας Πάγκαλου, συνενώνονται ο ΟΓΕΕΚΑ ήµητρα, το ΕΘΙΑΓΕ, ο ΟΠΕΓΕΠ και ο ΕΛΟΓΑΚ. Οδηγίες για Μικρά Σχέδια Βελτίωσης Με την κατάθεση φωτοτυπιών των εξοφληµένων τιµολογίων θα µπορούν να πληρώνονται την ενίσχυση από τα Μικρά Σχέδια Βελτίωσης οι δικαιούχοι αιγοπροβατοτρόφοι, σύµφωνα µε την τροποποιηµένη υπουργική απόφαση που δηµοσιεύτηκε στην Εφηµερίδα της Κυβέρνησης. Η νέα απόφαση ορίζει και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται στην περίπτωση απώλειας των παραστατικών, έτσι ώστε να δικαιολογηθούν οι επιλέξιµες δαπάνες προς ενίσχυση. Ο δικαιούχος έχει δικαίωµα να υποβάλει αίτηµα τροποποίησης της έγκρισής του στη δράση ηλεκτρονικά, το οποίο πρέπει να είναι υπογεγραµµένο από τον επενδυτή και να υπάρχει σε αυτό θεώρηση για το γνήσιο της υπογραφής. Με ευθύνη του επενδυτή οι µεταβολές στις επενδυτικές δαπάνες ή οι προσθήκες νέων επενδυτικών δαπανών είναι επιλέξιµες από την ηµεροµηνία ηλεκτρονικής οριστικοποίησης του αιτήµατος τροποποίησης. Μετά την έγκριση της τροποποίησης από τον Φορέα Εφαρµογής, η επιλεξιµότητα των επενδυτικών δαπανών παύει να είναι υπό την αίρεση της Υπηρεσίας. Τι να προσέξετε στη δήλωση ΟΣ Ε Για να µη χάσουν οι αγροτες το τσεκ του επόµενου χειµώνα Ούτε µία, ούτε δύο, αλλά τρεις αιτήσεις πρέπει να συµπληρώσουν φέτος οι αγρότες και να τις στείλουν στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Εάν δεν θέλει να χάσει το τρένο του «τσεκ» τον επόµενο Οκτώβριο ή εκέµβριο, ο δικαιούχος θα πρέπει να προσέξει λίγα απλά και πρακτικά πράγµατα, σύµφωνα µε τις συστάσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ. 1. Να φροντίσει η αίτησή του, µε όποιο τρόπο την υποβάλει, να έχει λάβει πρωτόκολλο από τον ΟΠΕΚΕΠΕ µέχρι τις 16 Μαΐου 2011, αλλιώς είναι εκπρόθεσµος. 2. Να υπογράψει την αίτησή του καθώς και τη δήλωση του ΕΛΓΑ και την αίτηση για το Μητρώο. 3. Να βεβαιωθεί για την ορθή αναγραφή του Τραπεζικού Λογαριασµού, στον οποίο θα γίνει πληρωµή. 4. Να ελέγξει ότι οι καλλιεργούµενες εκτάσεις και τα ζώα που δηλώνει είναι αρκετά για την πλήρη ενεργοποίηση των δικαιωµάτων που κατέχει. 5. Να δηλώσει σωστά τις καλλιέργειες σε κάθε αγροτεµάχιο καθώς και τα ζώα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δείξει για την ειδική ενίσχυση βάµβακος και τις πρόσθετες ενισχύσεις του Άρθρου Να φροντίσει όλες οι εκτάσεις να βασίζονται σε Τρεις αιτήσεις πρέπει να συμπληρώσουν φέτος οι παραγωγοί ενοικιαστήρια κατάλληλα συνταγµένα και υπογεγραµ- µένα ή σε παραστατικά κατοχής (συµβόλαια ή Ε9). 7. Να υποδεικνύει ορθά την ακριβή θέση των αγροτε- µαχίων κατά την ψηφιοποίηση, ώστε να µην έχει προβλήµατα κατά τους επιτόπιους ελέγχους και ιδιαίτερα µε την τηλεπισκόπιση. 8. Να δηλώνει τα ζώα σύµφωνα µε την κτηνιατρική βάση δεδοµένων. 9. Να ελέγχει ότι έχει δηλωθεί ορθά και η παράλληλη δράση για κάθε αγροτεµάχιο ώστε να µην έχει προβλήµατα στην πληρωµή π.χ. βιολογικής γεωργίας. 10. Να δηλώσει ορθά τα στοιχεία του ΑΜΚΑ για να µην έχει πρόβληµα στην καταβολή του ΕΦΚ πετρελαίου. 11. Να µην ξεχάσει ότι λανθασµένα στοιχεία καλλιεργειών και ζώων θα του δηµιουργήσουν πρόβληµα στην επιστροφή ΦΠΑ. 12. Να µελετήσει τη δήλωση αµέσως µετά την ολοκλήρωση της υποβολής, για να εντοπίσει τυχόν λάθη. 13. Να προσκοµίζει όλα τα συµπληρωµατικά δικαιολογητικά για την πληρωµή της ενιαίας ενίσχυσης. 14. Να έχει πάντα ένα αντίγραφο της αίτησης, ώστε να µπορεί να ελέγχει ανά πάσα στιγµή τυχόν λάθη. ΜΑΪΟΣ 2011 /

15 ΕΙ ΗΣΕΙΣ 15 < / ΜΗΝΑΣ 2011

16 16ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ > ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΣΤΟΛΟΥ ΤΩΝ ΤΡΑΚΤΕΡ Πολλαπλά οφέλη για την ελληνική γεωργία και την εθνική οικονοµία θα είχε το µέτρο µιας αυτοχρη- µατοδοτούµενης απόσυρσης των αγροτικών ελκυστήρων, σύµφωνα µε την ενδιαφέρουσα µελέτη του Ιδρύµατος Οικονοµικών και Βιοµηχανικών Ερευνών. ΕΝΑΣ ΓΑΜΟΣ...ΠΑΡΑΜΥΘΙ Εξακολουθούν να συναρπάζουν µικρούς και µεγάλους τα παραµύθια. Απόδειξη, τα ρεκόρ τηλεθέασης που έσπασε σε όλο τον κόσµο ο γάµος του πρίγκιπα της Ουαλίας Ουίλιαµ µε την Κέιτ Μίντλετον, που πλέον ονοµάζεται Κάθριν, δούκισσα του Κέιµπριτζ. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΣΕ ΚΡΙΣΗ Στα πρόθυρα της κατάρρευσης βρίσκονται οι περισσότερες αναπτυξιακές της περιφέρειας. Η αναµενόµενη προκήρυξη των ΟΠΑΑΧ µοιάζει να είναι η τελευταία «σανίδα σωτηρίας» για τις πάλαι ποτέ ένδοξες εταιρείες. ΛΙΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Υπάρχουν λύσεις για την επεξεργασία και την αξιοποίηση ακόµα και ως λίπασµα των αποβλήτων των ελαιουργείων. «Από µελέτες δεν πάσχουµε, η εφαρµογή τους είναι το ζητούµενο» σχολιάζουν όσοι ψάχνουν την καλύτερη λύση για την επεξεργασία του κατσίγαρου. ΕΝΑ ΝΟΜΟΣΧΕ ΙΟ ΣΤΙΣ ΚΑΛΕΝ ΕΣ Το δρόµο για τις καλένδες δείχνει να παίρνει το νοµοσχέδιο για τους συνεταιρισµούς, µετά τη συστηµατική υπονόµευση του «δόγµατος Σκανδαλίδη» από το σηµερινό σύστηµα εξουσίας στο συνεταιριστικό χώρο. Το παιχνίδι γίνεται πιο σύνθετο όσο εντείνεται η αντιπαράθεση των µεγάλων ΕΑΣ µε την ΠΑΣΕΓΕΣ. ΜΑΪΟΣ 2011 /

17 ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ... ΣΤΟ ΣΦΥΡΙ Την πώληση των αγροτοβιοµηχανικών θυγατρικών της ΑΤΕ ανακοίνωσε κι επισήµως από το βήµα της µαραθώνιας γενικής συνέλευσης της τράπεζας στις 29 Απριλίου ο Θ. Πανταλάκης. Η κίνηση κρίθηκε επιβεβληµένη µαζί µε την αύξηση κεφαλαίου για να εξασφαλιστεί η επιβίωση της τράπεζας. ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ 17 < ΕΞΑΣΤΕΡΟΣ Πρωταθλητής Ευρώπης για έκτη φορά στην ιστορία του στέφθηκε ο Παναθηναϊκός στη Βαρκελώνη κόντρα στη Μακάµπι. Ο «βασιλιάς» επέστρεψε στο «θρόνο» του. ΜΗΛΕΩΝΕΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ύο πρότυπους οπωρώνες της ξεχωριστής ποικιλίας µήλων «Modi», η οποία ανήκει σε κλειστό club, έφεραν και εγκατέστησαν στην Ελλάδα οι εταιρείες ΕΥΡΩΦΑΡΜ Α.Ε. και Vitro Hellas. ΠΑΙ ΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ Ανοίγουν και φέτος τις πόρτες τους για τα παιδιά αγροτών και υπαλλήλων του ΥΠΑΑΤ, δωρεάν, οι παιδικές κατασκηνώσεις τους υπουργείου στο Σούνιο. ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ MINOISTAS Είναι µια ζωντανή κοινότητα, µια εθελοντική ένωση πολιτών του Ηρακλείου Κρήτης. Στις πρώτες δραστηριότητες των Minoistas ήταν και ποδηλατοδροµίες διαµαρτυρίας. / ΜΑΪΟΣ 2011

18 18ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ > ΜΕΘΟ ΟΙ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΥ Λίπανση των καλλιεργειών Έ να εγχειρίδιο που αποσκοπεί να εφοδιάσει µε γνώσεις εύχρηστες στην επίλυση προβληµάτων σχετικών µε την επιλογή της λίπανσης µιας συµβατικής ή και βιολογικής καλλιέργειας. Τα θέµατα του βιβλίου κάνουν κατανοητό πως η λίπανση των καλλιεργειών, µε τις σηµερινές συνθήκες άσκησης της γεωργίας, επιτυγχάνει το καλύτερο αποτέλεσµα όταν ο σχεδιασµός της λίπανσης επιδιώκει µακροχρόνια τη συντήρηση της γονιµότητας και ειδικότερα σε πλαίσια προγραµµάτων αµειψισποράς. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΣ ΕΚ ΟΣΕΙΣ: ΙΩΝ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΟΝ ΡΟΜΟ ΣΤΟΥΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΥΣ Οι Μελιτοφόρες Μέλισσες To βιβλίο αυτό δείχνει στον νέο µελισσοκόµο τον δρόµο για να ασχοληθεί µε τα µελίσσια, προσφέρει δε και στον έµπειρο Tπαραγωγό ένα πλήθος εξειδικευµένων γνώσεων µε λεπτοµερείς και πρακτικές πληροφορίες και πολλά ενδιαφέροντα θέµατα. Ο Werner Gekeler, συγγραφέας του βιβλίου, είναι άριστος γνώστης της µελισσοκοµίας, µε προσωπική µελισσοκοµική µονάδα και ειδικός κρατικός σύµβουλος µελισσοκοµίας στη γεωργική διοίκηση του Baden Wurttemberg. ΤΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ Δαμάσαμε την τρούφα; Τα συγγράµµατα που µπορεί να βρει κανείς στην ελληνική γλώσσα, για την τρούφα γενικώς, αλλά και για την καλλιέργειά της ειδικότερα, είναι πολύ λίγα. Μόνο τρία. Η τρούφα είναι µία πολύ δυναµική καλλιέργεια, που µπορεί να δώσει προοπτική στα αδιέξοδα των ξεπερασµένων καλλιεργειών, να βοηθήσει στην αποτελµάτωση της αγροτικής «παραγωγής». Ο καλλιεργητής τρούφας, όµως, πρέπει να απαλλαχθεί από το φόβο. Κι αυτό θα γίνει µόνο µε τη γνώση. ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ: PRADEL LOUIS, CHEVALIER GERARD ΕΚ ΟΣΕΙΣ: TROUFA.NET. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: WERNER GEKELER ΕΚ ΟΣΕΙΣ: ΒΑΣ ΕΚΗΣ Η ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ Αμπελογραφία Το βιβλίο απευθύνεται σε όσους ασχολούνται µε τα θέµατα του αµπελοοινικού χώρου, όπως γεωπόνοι, οινολόγοι, φοιτητές, αµπελουργοί κ.α., ευελπιστώντας να συµβάλλει στην ποιοτική αναβάθµιση των προϊόντων της αµπέλου, προς όφελος των αµπελουργών και της Εθνικής Οικονοµίας. Το βιβλίο εµπεριέχει τεκµηριωµένη τη σύγχρονη ελληνική και διεθνή γνώση που αποδίδεται µε βάση την πλέον των 40 ετών εµπειρία του συγγραφέα, σε ακαδηµαϊκό και πρακτικό επίπεδο. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΣΤΑΥΡΑΚΑΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ Ε. ΕΚ ΟΣΕΙΣ: ZΗΤΗ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ Γεύσεις και συνταγές της Φλώρινας Το βιβλίο, το οποίο προλογίζει ο Στέφανος Μάνος ενώ το κρασί προτείνει ο Γιάννης Μπουτάρης, περιλαµβάνει 335 παραδοσιακές συνταγές όλων των ειδών της περιοχής. Με τη µικτή χορωδία (στραπατσάδα µε πιπεριές και αυγά), το βιτωλιάνικο µάκαλο (ρευστό σκορδάτο ορεκτικό), το πιλιφίκ (πρόχειρο σουφλέ µε πράσο), το χοιρινό σε βάζο και το γλυκό του κουταλιού καρπούζι µε λεµόνι, η κα Πιτόσκα µας ταξιδεύει στις αυθεντικές γεύσεις της Φλώρινας, µε χρώµα έντονα βαλκανικό. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΙΩΑΝΝΑ ΠΙΤΟΣΚΑ ΕΚ ΟΣΕΙΣ :ΠΡΟΠΟΜΠΟΣ ΜΑΪΟΣ 2011 /

19 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ ΤΕΥΧΟΣ 83 ΜΑΪΟΣ 2011 ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΡΑΓΩΓΟ Κατακερµατισµένη παραγωγή, ανύπαρκτα σταθερά σηµεία διαπραγ- µάτευσης παραγωγών (π.χ. δηµοπρατήρια), υψηλό ρίσκο καλλιέργειας και µεγάλο ποσοστό εισαγωγών. Την τετράδα αυτή των προβληµάτων καλείται να αντιµετωπίσει ο Έλληνας παραγωγός, προκειµένου να κερδίσει το στοίχηµα που λέγεται «ελληνικό λαχανικό», σε µια Ευρώπη που παράγει κυρίως εκτατικά προϊόντα. Σιγά-σιγά, όµως, φαίνεται ότι κάτι αλλάζει και οι ευκαιρίες διαδέχονται η µία την άλλη για τον παραγωγό κηπευτικών, που βλέπει το µικρό του χωράφι πλέον όχι ως µειονέκτηµα, αλλά ως ευκαιρία να αναδυθεί στον παγκόσµιο χάρτη µε ξεχωριστή ταυτότητα. / ΜΑΪΟΣ 2011

20 20ΕΜΠΟΡΙΟ > ΣΕ ΑΤΜΟΜΗΧΑΝΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ Ο ΤΟΜΕΑΣ ΤΩΝ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΠΗΡΕ ΜΠΡΟΣΤΑ Κρίσιμος ο ρόλος των σούπερ μάρκετ Οι αλλαγές στον τοµέα Αντικατάσταση µέρους των 1 υγρών καυσίµων µε αξιοποίηση ήπιων - ανανεώσιµων µορφών ενέργειας (φωτοβολταϊκά, βιοαέριο, ανεµογεννήτριες, γεωθερµία κτλ) χρήση εγχώριου πιστοποιηµένου σπόρου 2 ιατήρηση και βελτίωση των 3 αυτόχθονων ποικιλιών Εισαγωγή ειδών εύκολων στις 4 καλλιεργητικές τεχνικές, µικρού βιολογικού κύκλου και κυρίως ποιοτικά άριστων προϊόντων εγκατάσταση συστηµάτων µικροάρδευσης και υδροπονίας 5 Αναδιάρθρωση µέρους της 6 καλλιέργειας µε είδη νωπής κατανάλωσης, δίνοντας έµφαση στις ανάγκες της τουριστικής περιόδου Πιστοποίηση όλης της παραγωγής, από το χωράφι στο ράφι 7 Αλλαγή των γραµµών παραγωγής για να εξυπηρετηθούν οι 8 νέες τάσεις για προϊόντα εύχρηστα και µε υψηλή διατροφική αξία (όπως σάλτσες έτοιµες προς χρήση κλπ.) ηµιουργία µικρών µονάδων 9 πρώτης µεταποίησης τοπικών αγροτικών προϊόντων Χρήση ετικέτας µε τον τόπο 10 παραγωγής του προϊόντος Ίδρυση κέντρων εµπορίας 11 νωπών κηπευτικών µε φορείς ΟΠ ή εταιρείες στις οποίες συµ- µετέχουν ΟΠ. Αιχµή του δόρατος της ελληνικής γεωργίας αναµένεται να αποτελέσει τα επόµενα χρόνια ο τοµέας των κηπευτικών, καθώς σειρά από ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες έµπειρων επαγγελµατιών της πρωτογενούς παραγωγής αλλάζουν τα δεδοµένα, παρά την απουσία σχεδιασµού από την πλευρά της Πολιτείας και τη µικρή βοήθεια που παρέχεται τελικά από τα χρηµατοδοτικά προγράµµατα του χώρου. TOY ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΑΓΟΥ Είναι πάντως σαφές ότι οι αλλαγές στην Κοινή Αγροτική Πολιτική µετά το 2006 έχουν «απελευθερώσει δυνάµεις», προσανατολίζοντας παλιούς και νέους αγρότες σε επαναπροσδιορισµό της σύνθεσης των εκµεταλλεύσεων, µε κατεύθυνση την ενίσχυση των προϊόντων που σχετίζονται µε τη διατροφή και την επιλογή λύσεων που εξασφαλίζουν µεγάλες στρεµ- µατικές αποδόσεις, ακόµη και αν απαιτούν σοβαρές επενδύσεις αλλά και δέσµευση ανθρωποωρών στην απασχόληση. Παρ ότι δεν υπάρχουν ακόµα συστηµατικές µελέτες και στοιχεία τα οποία να πιστοποιούν τη δέσµευση νέων εκτάσεων για κηπευτικά και οι όγκοι παραγωγής δεν είναι ακόµα καταµετρηµένοι, όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν στην εκτίµηση ότι τα κηπευτικά διευρύνουν τη θέση τους στο «καλάθι» της αγροτικής παραγωγής και δηµιουργούν νέες συνθήκες για την ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας. Έτσι, είτε µέσα από σύγχρονες λύσεις προώθησης των υπαίθριων καλλιεργειών είτε µέσα από επενδύσεις σε µεγάλα θερµοκήπια που στις περισσότερες των περιπτώσεων αξιοποιούν τη µέθοδο της υδροπονίας, ο κλάδος των κηπευτικών έχει απλώσει ρίζες που µπορούν να δώσουν σηµαντικούς καρπούς τα επόµενα χρόνια και να µετατρέψουν αγροτικές περιοχές της Ελλάδας σε τροφοδότες της Ευρώπης. Στην ενθάρρυνση αυτών των πρωτοβουλιών συµβάλουν τόσο οι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών όσο και οι αναλύσεις που δείχνουν σηµα- ΜΑΪΟΣ 2011 /

21 ΕΜΠΟΡΙΟ 21 < Μεταβολή εισαγωγών λαχανικών: Όγκος & αξία Εισαγωγές Εξαγωγές Μεταβολή όγκου 2009/2010-4,8% 8,92% Μεταβολή όγκου /2010 5,10% 18,08% Μεταβολή αξίας 2009/ ,13% 36,79% Μεταβολή αξίας / ,74% 42,06% Οι ντοµάτες παραµένουν το προϊόν µε τις περισσότερες εισαγωγές από Τρίτες χώρες προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για το Σύµφωνα µε στοιχεία που δηµοσιεύει η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, τόνοι εισήχθησαν στην Ευρώπη, µε τα κρεµµύδια και τα φρέσκα κρεµµύδια να ακολουθούν στη δεύτερη θέση µε τόνους. ΠΗΓΗ: FRESHFEL EUROPE Καλλιεργούµενες εκτάσεις και παραγωγή το 2009 ΥΨΗΛΗ ΚΑΛΥΨΗ 2η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΧΑΜΗΛΗ ΚΑΛΥΨΗ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Εκτάσεις Παραγωγή Εκτάσεις Παραγωγή Εκτάσεις Παραγωγή Εκτάσεις Παραγωγή Ντοµάτα 20, ,712 10,603 61, , ,149 Αγγούρι 11, ,999 3,866 56, , ,012 Κολοκύθι 1,538 6, , ,855 11,539 Μελιτζάνα 1,579 17, , ,701 17,911 Πιπεριά 7,068 64, , ,794 69,353 Φασολάκια 1,754 4,283 1,445 2, ,199 7,073 Μαρούλι ,066 4, ,406 5,526 Πεπόνι 467 2, ,214 9,220 27,990 10,555 35,954 Καρπούζι 1,340 6, ,640 47, ,766 49, ,160 Φράουλα 2,220 9, ,372 9,402 ΠΗΓΗ: ΥΠΑΑΤ Συµµετοχή προϊόντων στο σύνολο των εξαγωγών ντική αύξηση της παγκόσµιας ζήτησης για τρόφιµα τα επόµενα χρόνια. Παράλληλα, οι επιλογές ενισχύονται από το γεγονός ότι τα νωπά κηπευτικά βρίσκουν σηµαντικούς νέους τρόπους προσέγγισης των καταναλωτών (κοµµένες σαλάτες, προϊόντα βιολογικής παραγωγής, κατεψυγµένα λαχανικά πιο φιλικά µε το περιβάλλον κ.α.), ενώ την ίδια στιγµή η διακίνησή τους ξεφεύγει σιγά - σιγά από το ασφυκτικό για τους παραγωγούς πλαίσιο των χονδρεµπόρων και των κεντρικών αγορών και οδηγείται όλο και περισσότερο σε άµεσες συµφωνίες µε τις µεγάλες αλυσίδες σούπερ µάρκετ. Όχι πως εδώ το θέµα είναι απλό, καθώς η δύναµη των σούπερ µάρκετ είναι τεράστια, Τύποι θερµοκηπίων Γυάλινα Τυποποιηµένα Μεταλλικά Πλαστικά Τοξοτά ίρικτη στέγη Τυποποιηµένα Μικτά Τυποποιηµένα Ξύλινα Πλαστικά Πλαστικά Τοξοτά ενώ η διαπραγµατευτική δυνατότητα των παραγωγών παραµένει ζητούµενο. Είναι πάντως σίγουρο πως το «παράθυρο» των απευθείας πωλήσεων από το χωράφι στο ράφι έχει ανοίξει και είναι στο χέρι των δύο πλευρών να βελτιώσουν τους όρους της συνεργασίας µε στόχο την ουσιαστική διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, έτσι ώστε ο καταναλωτής να µένει ικανοποιηµένος από τη φρεσκάδα και την ποιότητα των προϊόντων, χωρίς ο παραγωγός να αισθάνεται εγκλωβισµένος σε µια διαδικασία που δεν του εξασφαλίζει µεσο-µακροπρόθεσµα την οικονοµική του επιβίωση, υποχρεώνοντάς τον µάλιστα βραχυπρόθεσµα σε σοβαρές νέες επενδύσεις. Βεβαίως, κανείς δεν αρνείται ότι η παραγωγή κηπευτικών συνιστά µια σύνθετη διαδικασία που απαιτεί εξειδικευµένες Χωρικού τύπου ίρικτη ίρικτη στέγη στέγη Μεταλικά Ξύλινα ίρικτη στέγη Μικτά ΣΥΝΟΛΟ 850 7,605 12,946 5,361 5,081 7,284 2,659 7,416 2,156 51,357 ΠΗΓΗ: ΥΠΑΑΤ γνώσεις, σχεδιασµό των καλλιεργητικών επιλογών, πρόσβαση σε εισροές, πολλαπλασιαστικό υλικό και ποικιλίες µεγάλης υπεραξίας, γνώση της λειτουργίας των αγορών και εικόνα της δουλειάς που έχει γίνει από τους πρωτοστάτες του χώρου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι συχνά τα καταναλωτικά πρότυπα στον τοµέα των κηπευτικών διαφοροποιούνται είτε µε ευθύνη των ίδιων των καταναλωτών είτε ακόµα και µε βάση τις κατευθύνσεις που δίνονται από συντελεστές στο χώρο της παραγωγής και ιδιαίτερα των εισροών. Όλα αυτά πρέπει να τα έχει υπόψη του ο καλλιεργητής, έτσι ώστε το αποτέλεσµα της προσπάθειάς του να κινείται µε γνώµονα τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις ανάγκες της αγοράς. / ΜΑΪΟΣ 2011

22 22ΕΜΠΟΡΙΟ > ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ ΕΡΧΕΤΑΙ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥΣ ΗΜΟΠΡΑΤΗΡΙΑ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ η υγιής σχέση με την αγορά Μέχρι δύο δηµοπρατήρια αγροτικών προϊόντων, µε πυρήνα αρχικά τα οπωροκηπευτικά, σε κάθε Περιφέρεια προβλέπει το νέο νοµοσχέδιο του υπουργού, Κώστα Σκανδαλίδη, που προωθείται αυτή την περίοδο για ψήφιση στη Βουλή. Μάλιστα, υπάρχει ειδική διάταξη η οποία προβλέπει ότι όποιοι έµποροι συµ- µετέχουν στις διαδικασίες του δηµοπρατηρίου είναι υποχρεωµένοι να εξοφλούν τους παραγωγούς εντός διαστήµατος 30 ηµερών από την πραγµατοποίηση της παραγγελίας, ενώ ένα ολόκληρο άρθρο ορίζει τις προϋποθέσεις της συµβολαιακής σχέσης µεταξύ εµπόρων-βιοµηχανιών και παραγωγών. Η µέχρι τώρα λειτουργία των δηµοπρατηρίων κηπευτικών (στην Κρήτη) και των δύο λαχαναγορών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη δεν έχει αποδώσει τα αποτελέσµατα που προσδοκούσαν οι παραγωγοί και κατέληξαν να γίνονται εργαλεία χειραγώγησης της τιµής από τους χονδρεµπόρους. Τα δε δηµοπρατήρια στην Κρήτη έχουν κατηγορηθεί ακόµα και για «ξέπλυµα» εισαγόµενης ντοµάτας η οποία βαφτίζεται στη συνέχεια ως ελληνική, ενώ στις λαχαναγορές η διακίνηση εισαγόµενων φρούτων και λαχανικών επιτρέπεται ελεύθερα, καθώς ο κανονισµός λειτουργίας τους δεν προβλέπει περιορισµούς για την προέλευση των προϊόντων. Σήµερα, το µεγαλύτερο ελληνικό δηµοπρατήριο λειτουργεί στο Τυµπάκι της Κρήτης από τον τοπικό αγροτοβιοµηχανικό συνεταιρισµό, στο οποίο δηµοπρατούνται ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΑΛΕΞΑΝ ΡΗ κηπευτικά των µελών του συνεταιρισµού και γενικότερα παραγωγών της ευρύτερης περιοχής του Τυµπακίου. Άλλα τρία δηµοπρατήρια λειτουργούν στην περιοχή της Μεσαράς, στην περιοχή της Ιεράπετρας και ένα στην Κουντούρα των Χανίων. Οι διαδικασίες δηµοπράτησης είναι παρωχηµένες, ενώ δεν υπάρχει ούτε οn-line ηλεκτρονική ενηµέρωση για τη διαµόρφωση των τιµών, ούτε διασύνδεση µεταξύ τους, όπως γίνεται στις Κάτω Χώρες. Βλέποντας αυτά τα κενά και θέλοντας να προσδώσει έναν πιο παρεµβατικό χαρακτήρα στις Οµάδες Παραγωγών, ο υπουργός Κ. Σκανδαλίδης συµπεριέλαβε στο νέο νοµοσχέδιο για τους συνεταιρισµούς τις αρχές λειτουργίας των νέων δηµοπρατηρίων, µαζί µε τη συµβολαιακή γεωργία. Από ολόκληρο νοµοσχέδιο, οι πιο «χειροπιαστές» παρεµβάσεις θεωρούνται αυτά τα δύο άρθρα, αφού µε την κατάλληλη υποστήριξη ΜΑΪΟΣ 2011 /

23 ΕΜΠΟΡΙΟ 23 < / ΜΑΪΟΣ 2011

24 24ΕΜΠΟΡΙΟ > info από τις οργανώσεις των αγροτών µπορούν να αποτελέσουν το πιο σηµαντικό βήµα για τη βελτίωση της πρόσβασης των παραγωγών στην αγορά. Η πρώτη προσπάθεια για δηµιουργία δη- µοπρατηρίων, βασισµένη στο µοντέλο των Κάτω Χωρών, έγινε από τον Κώστα Σηµίτη τη δεκαετία του 80, αλλά ποτέ δεν υλοποιήθηκε. Από το 2010 η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών ανακίνησε το θέµα, όπως και σε τοπικό επίπεδο έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες, χωρίς όµως αποτέλεσµα. Τελευταίος ο κ. Σκανδαλίδης αναφέρθηκε σε αυτά στη Θεσσαλονίκη, προτείνοντας µάλιστα την παραχώρηση ενός κτιρίου του υπουργείου για τη λειτουργία του δηµοπρατηρίου της Κεντρικής Μακεδονίας. Με παράδειγµα, πάλι από τις Κάτω Χώρες, η ΠΕΝΑ αποφάσισε να αναλάβει πρωτοβουλία, µαζί µε τις τοπικές Ενώσεις Νέων Αγροτών για να ιδρυθούν µε µετόχους τους παραγωγούς δηµοπρατήρια τουλάχιστον στις 8 από τις 13 ελληνικές περιφέρειες. Η θέληση στον αγροτικό κόσµο υπάρχει περισσότερο από ποτέ και µάλιστα ξεκινά από τη βάση και όχι από την πολιτική ηγεσία, η gr οποία φαίνεται ότι αρχικά ενηµερώθηκε για τις εξελίξεις και στη συνέχεια συµπεριέλαβε στο συγκεκριµένο ν/σ την ειδική διάταξη. Σε επίπεδο τοπικών αρχόντων (δηµάρχων και νέων περιφερειαρχών) υπάρχει η βούληση για την αξιοποίηση υφιστάµενων υποδοµών σε διάφορες περιοχές της χώρας, που τώρα χάσκουν σκουριασµένα και είτε είχαν κατασκευαστεί για υπερτοπικές λαχαναγορές και εκθεσιακούς χώρους, είτε ακόµα και για τοπικά δηµοπρατήρια που όµως δεν χρησιµοποιήθηκαν ποτέ. Βέβαια, οι διεργασίες βρίσκονται στη φάση των συζητήσεων, ενώ οι τοπικές Ενώσεις Νέων Αγροτών, ανεπίσηµα, οργώνουν τους νοµούς ενηµερώνοντας τους παραγωγούς και αναζητώντας πρόσφορο έδαφος για συµµετοχή σε ένα τέτοιο εγχείρηµα. Σε πρώτη φάση, και εφόσον υπάρξει το ανάλογο ενδιαφέρον από τις τοπικές παραγωγικές κοινότητες, θα ιδρυθεί µία Οµάδα Παραγωγών ή ένας συνεταιρισµός, ο οποίος θα έχει αποκλειστικά τη διαχείριση του δηµοπρατηρίου και στον οποίο όλα τα µέλη θα πρέπει να εισφέρουν ένα ποσό για να δηµιουργηθεί η σχετική υλικοτεχνική υποδοµή, στα πρότυπα των Βέλγων. Πιλοτικά ετοιµάζεται ήδη µία κίνηση από τους παραγωγούς της Βοιωτίας, µε έδρα τον Ορχοµενό, που διαθέτει πλεονεκτήµατα όπως: Ανεξάρτητες µεγάλες εκµεταλλεύσεις, εξειδίκευση σε κηπευτικά (κρεµµύδια, πατάτες, καρότα κ.λπ.), εγγύτητα στην αθηναϊκή αγορά. Σε δεύτερη φάση θα βρεθούν οι χώροι κοντά σε αστικά κέντρα, µε διασπορά ένα ή δύο δηµοπρατήρια ανά περιφέρεια. Βέβαια το βελγικό πρότυπο είναι βασισµένο στα οπωροκηπευτικά, οπότε τέτοιο χαρακτήρα θα έχουν και τα πρώτα σύγχρονα δηµοπρατήρια που ετοιµάζονται για την Ελλάδα. Η ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής διασύνδεσης των δηµοπρατηρίων µεταξύ τους, έτσι ώστε να γίνονται αγοραπωλησίες µε στόχο και τις αγορές του εξωτερικού, θα είναι η τελευταία φάση για την υλοποίηση της φιλόδοξης αυτής ιδέας. Μακροπρόθεσµα, θα συζητηθεί η επέκταση των δραστηριοτήτων των νέων δηµοπρατηρίων και σε άλλα αγροτικά προϊόντα, µεγαλύτερης εµβέλειας, αφού πρώτα οργανωθούν οι παραγωγοί σε συλλογικά σχήµατα (ΟΠ ή Συνεταιρισµούς). Το θεσµικό πλαίσιο Το παράδειγµα του δηµοπρατηρίου οπωροκηπευτικών στο Μέχελεν της Φλάνδρας για τα αποτέλεσε συµβόλαια την έµπνευση για την Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών Άρθρο 11 που το επισκέφθηκε Συµβολαιακή στα Γεωργία τέλη του Με γραπτές συµβάσεις, οι οποίες αποτελούν ιδιωτικά 1. έγγραφα βεβαίας χρονολογίας, µπορεί να ρυθµίζεται η µελλοντική πώληση αγροτικών προϊόντων. Οι ΣΑΟ του παρόντος νόµου µπορούν να συνάπτουν τις συµβάσεις του άρθρου αυτού για λογαριασµό των µελών τους. Στις σχετικές συµβάσεις πρέπει να περιλαµβάνονται οπωσδήποτε: 1) Το είδος και τον συνολικό όγκο των προς πώληση αγροτικών προϊόντων. 2) Την ελάχιστη χρονική διάρκεια ισχύος, η οποία δεν µπορεί να είναι µικρότερη από ένα έτος. 3) Τον τρόπο συλλογής, φύλαξης και συντήρησης των αγροτικών προϊόντων, καθώς και την ποιότητα τους µε βάση ποικιλίες ή συναφείς πιστοποιήσεις. 4) Την τιµή του προϊόντος. 5) Τον τρόπο και τον χρόνος πληρωµής. 6) Τους λόγους και τον τρόπο καταγγελίας. 7) Τον Κωδικό Αριθµό ραστηριότητας (Κ.Α..), καθώς και ο Ειδικός Αριθµός Εγγραφής (Ε.Α.Ε.) στο Μητρώο Εµπόρων Αγροτικών Προϊόντων. Με αποφάσεις του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων µπορεί να καθορίζονται ο τύπος και το ελάχιστο νόµιµο περιεχόµενο των συµβάσεων ανά γεωργικό προϊόν, το οποίο κατισχύει κάθε αντίθετης βούλησης των συµβαλλοµένων. Οι συµβάσεις µελλοντικής πώλησης αγροτικών προϊόντων οι οποίες δεν πληρούν το ελάχιστο νόµιµο περιε- 2. χόµενο, όπως αυτό καθορίζεται κατά τα οριζόµενα στην προηγούµενη παράγραφο επιφέρουν την υποχρεωτική επιβολή στους αγοραστές διοικητικού προστίµου µέχρι ευρώ, το οποίο διατάσσεται µε απόφαση του Προϊσταµένου του υποτο- µέα Γεωργία της οικείας Περιφέρειας µετά από καταγγελία του εκάστοτε συµβαλλόµενου παραγωγού. Η παραβίαση των όρων των συµβάσεων µελλοντικής 3. πώλησης αγροτικών προϊόντων τιµωρείται µε φυλάκιση τουλάχιστον έξι µηνών. Για την άσκηση της ποινικής δίωξης απαιτείται έγκληση. Απαγορεύεται ρητά η µεταπώληση, η µε οποιονδήποτε τρόπο µεταβίβαση και η διαπραγµάτευση των 4. συµβολαίων του άρθρου αυτού σε δηµοπρατήρια, χρηµαταγορές ή χρηµατιστήρια εµπορευµάτων της Ελλάδας ή του Εξωτερικού. Η παραβίαση της διάταξης αυτής τιµωρείται µε φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηµατική ποινή τουλάχιστον πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ. Η ποινική δίωξη κατά παντός υπευθύνου και εµπλεκοµένου διενεργείται αυτεπαγγέλτως. Αιτιολόγηση για το άρθρο 11 Με το άρθρο 11 θεσπίζονται οι συµβάσεις µελλοντικής πώλησης αγροτικών προϊόντων, ενώ παρέχεται στις συλλογικές αγροτικές οργανώσεις να συνάπτουν τις συµβάσεις αυτές για λογαριασµό των µελών τους. Κατ αυτόν τον τρόπο, επιδιώκεται η βελτίωση της διαπραγµατευτικής ισχύος των αγροτών, µε σκοπό την ενίσχυση του εισοδήµατος τους. Επίσης, απαγορεύεται ρητά και ποινικοποιείται η χρήση των συµβολαίων ως παραγώγων, γεγονός που θεωρείται εξαιρετικά επισφαλές για το αγροτικό εισόδηµα και τη σταθερότητα των τιµών στα σχετικά αγροτικά προϊόντα. ΜΑΪΟΣ 2011 /

25 ΕΜΠΟΡΙΟ 25 < / ΜΑΪΟΣ 2011

26 26ΕΜΠΟΡΙΟ > Η εξόφληση των παραγωγών δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 30 ημέρες από την πώληση μέσω των δημοπρατηρίων ηµοπρατήριο του Μέχελεν: Ισχύς εν τη ενώσει Η Φλάνδρα του Βελγίου τις τελευταίες δεκαετίες έχει αναδειχθεί σε ένα ευρωπαϊκής εµβέλειας κέντρο παραγωγής κηπευτικών. Για τη διακίνηση των προϊόντων, αποφασιστικός είναι ο ρόλος του δηµοπρατηρίου του Μέχελεν, που στη σηµερινή του µορφή λειτουργεί από το 1994, όταν ενώθηκαν δύο προϋπάρχοντα δηµοπρατήρια της περιοχής. Η ιστορία του ανάγεται όµως στο 1950, όταν ιδρύθηκαν τα πρώτα δη- µοπρατήρια της περιοχής από τους ντόπιους παραγωγούς οπωροκηπευτικών. Πριν, οι παραγωγοί ήταν αναγκασµένοι να διαθέτουν µεµονωµένα τα προϊόντα τους στις αγορές και δεν µπορούσαν να συντονίσουν τις ενέργειές τους ούτε σε επίπεδο τιµών, ούτε ελέγχου ποιότητας, συσκευασίας και όρων πληρωµής. Την πώληση των κηπευτικών έχει αναλάβει µια συνεταιριστική εταιρεία που ανήκει σε πάνω από καλλιεργητές, που είναι εγκατεστηµένοι σε ακτίνα 50 χλµ από το δηµοπρατήριο. Χάρη στην τοποθεσία του, στην καρδιά της βέλγικης παραγωγής κηπευτικών, το δηµοπρατήριο του Μέχελεν πωλεί κυρίως αυτή την κατηγορία προϊόντων, ωστόσο εµπορεύεται και µικρές ποσότητες φρούτων και ανθέων. Απώτερος σκοπός του είναι να πωλεί τα προϊόντα που παράγουν οι µέτοχοί του στις καλύτερες δυνατές συνθήκες και να προωθεί τη διάθεσή τους στην αγορά. Αυτό σηµαίνει ότι ο καλλιεργητής που επιθυµεί να πουλήσει τα προϊόντα του µέσω του δηµοπρατηρίου του Μέχελεν θα πρέπει να γίνει µέτοχος. Μέτοχοι µπορούν να είναι µόνο οι παραγωγοί info gr κηπευτικών, ενώ αποκλείονται τόσο οι έµποροι όσο και το προσωπικό του δηµοπρατηρίου. Ακόµα, οι παραγωγοί µέτοχοι δεν µπορούν να γίνουν και µέλη άλλου συνεταιρισµού και πρέπει να παραδίδουν όλα τους τα προϊόντα στο δηµοπρατήριο του Μέχελεν. Αυτός ο όρος ονοµάζεται «καθήκον παράδοσης». Ακόµα, ο κάθε παραγωγός πληρώνει µια προµήθεια επί της ποσότητας των προϊόντων που παραδίδει. Ο τζίρος του δηµοπρατηρίου ξεπερνά τα 200 εκατ. ευρώ, κατατάσσοντάς το στο µεγαλύτερο ευρωπαϊκό συνεταιρισµό δηµοπράτησης προϊόντων, σύµφωνα µε τα στοιχεία. ιακινει περίπου το 40% του συνόλου των κηπευτικών που πωλούνται στο Βέλγιο, µέσω δη- µοπρασιών. Ο τζίρος κορυφώνεται από πλευράς αξίας τον Απρίλιο, το Μάιο και τον Ιούνιο, µήνες κατά τους οποίους ξεπερνά τα 25 εκατ. ευρώ. Από πλευράς ποσοτήτων, οι κορυφαίοι µήνες είναι ο Μάιος και ο Αύγουστος. Τι προβλέπει το νοµοσχέδιο Άρθρο 12 ηµοπρατήρια αγροτικών προϊόντων Τα ηµοπρατήρια αγροτικών προϊόντων οργανώνονται και διοικούνται ως ΑΕ, στο µετοχικό κεφά- 1. λαιο των οποίων συµµετέχουν οι Συλλογικές Αγροτικές Οργανώσεις και οι οικείες κατά περίπτωση Περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις [έµποροι αγροτικών προϊόντων και ενδιαφερόµενοι ιδιώτες, καθώς και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Οι φορείς του ηµόσιου Τοµέα, από κοινού, πρέπει να ελέγχουν τουλάχιστον το 60% του µετοχικού κεφαλαίου]. Οι ΑΣ που µετέχουν σε εταιρείες ηµοπρατηρίων διαθέτουν την παραγωγή τους µέσω των αντίστοιχων ηµοπρατηρίων. Στα δηµοπρατήρια έχουν δικαίωµα πρόσβαση 2. µόνον έµποροι, οι οποίοι έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Εµπόρων αγροτικών προϊόντων, εφοδίων και εισροών. Η εκκαθάριση των διενεργούµενων από τα δηµοπρατήρια εµπορικών πράξεων, συµπεριλαµβανοµένης και της εξόφλησης των παραγωγών των αγροτικών προϊόντων δεν µπορεί να υπερβαίνει τις τριάντα (30) ηµέρες από την διάθεση των προϊόντων αυτών µέσω των δηµοπρατηρίων. Η παραβίαση της προθεσµίας εξόφλησης των παραγωγών επιφέρει τις συνέπειες του άρθρου 6 του ν. (Μητρώο Εµπόρων). Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονοµικών 3. και Αγροτικής Ανάπτυξης µπορεί να αποφασίζεται η ίδρυση ηµοπρατηρίων, όχι περισσότερων από δύο σε κάθε περιφέρεια. Με το ίδιο Προεδρικό ιάταγµα ορίζεται η αρχική σύνθεση του µετοχικού κεφαλαίου και οι διατάξεις του καταστατικού. Τα ηµοπρατήρια εποπτεύονται από τον 4. Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων. Η εποπτεία αφορά στην τήρηση των διατάξεων του καταστατικού του κάθε ηµοπρατηρίου, µε σκοπό την σταθερότητα των τιµών των αγροτικών προϊόντων, τη διαφάνεια και την ασφάλεια των σχετικών συναλλαγών και ιδίως την προστασία του αγροτικού εισοδήµατος. Το σχετικά µε την άσκηση της εποπτείας καθορίζονται µε κοινή απόφαση των υπουργών Οικονοµίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Οικονοµικών και Αγροτικής Ανάπτυξης. Αιτιολόγηση για το άρθρο 12 Με το άρθρο 12 προβλέπεται η ίδρυση ηµοπρατηρίων, τα οποία οργανώνονται σε διοικητικό επίπεδο µε την µορφή ανώνυµης εταιρείας. Το ηµοπρατήριο είναι ένας µηχανισµός δηµοπράτησης αγροτικών προϊόντων. Η επωφελής για αγρότες και καταναλωτές λειτουργία τους προϋποθέτει ότι το σύνολο ή το συντριπτικά µεγαλύτερο µέρος της σχετικής αγροτικής παραγωγής µιας περιφέρειας διακινείται µέσα από το δηµοπρατήριο της. Τα δηµοπρατήρια τίθενται υπό την εποπτεία του Κράτους. Προβλέπεται ρητά ότι οι παραγωγοί αγροτικών προϊόντων που θα διακινούν τα εµπορεύµατά τους µέσω δη- µοπρατηρίων να εξοφλούνται εντός 30 ηµερών, ενώ σε περίπτωση παραβίασης της υποχρέωσης αυτής επιβάλλονται οι συνέπειες του νόµου. ΜΑΪΟΣ 2011 /