Συμβουλευτική στη δια βίου ανάπτυξη. Καθηγήτρια: Καλούρη Ο. Σπουδάστρια: Δασκαλά Βασιλική

Transcript

1 Συμβουλευτική στη δια βίου ανάπτυξη Καθηγήτρια: Καλούρη Ο. Σπουδάστρια: Δασκαλά Βασιλική

2 Ένα Κριτικό Αναπτυξιακό Μοντέλο για τον Εκπαιδευτικό και Επαγγελματικό Προσανατολισμό:Πολυτέλεια ή Αναγκαιότητα; ΕΛ.Ε.ΣΥ.Π Επιθεώρηση Συμβουλευτικής Προσανατολισμού, τα , 1996, σσ

3 Περιεχόμενα Πως μπορούμε να πλαισιώσουμε ένα μοντέλο Ε.Ε.Π Παρουσίαση ενός Αναπτυξιακού Μοντέλου για τον Σχολικό Επαγγελματικό Προσανατολισμό (σε σχέση με το διαγνωστικό μοντέλο) I. Κριτική Αυτογνωσία II. III. IV. Πληροφόρηση (Κριτική κοινωνική ενημέρωση Λήψη Απόφασης Μετάβαση (αλλαγές στην αυτεκτόμηση) Θεώρηση του Δίδυμου Άτομο- Κοινωνία: Απόπειρα Από-δόμησης και Ανα-δόμησης των όρων και της μεταξύ τους Σχέσης I. Εαυτός και Κοινωνία II. Κριτική θεώρηση των θεωριών Επαγγελματικής Ανάπτυξης

4 Εισαγωγή Το μοντέλο στηρίζεται επιστημολογικά από την συγγραφέα στις θεωρίες της Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Διαπαιδαγώγησης, στην Επικοινωνία και στην Αγωγή στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, στη σημειολογία και στη Κριτική Θεωρία της Σχολής της Φραγκφούρτης. Κατά την συγγραφέα, το μέλλον είναι άγνωστο και δεν πρέπει να στηρίζεται η αντιμετώπιση του σε μοντέλα του παρελθόντος, καθώς το μέλλον δεν είναι μια επαναλαμβανόμενη ιστορία, αλλά ένα σενάριο του οποίου οι εκδοχές μπορούν να προκαλέσουν κατά τον Toffler shock. Στο πλαίσιο της κουλτούρας του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, το τρομακτικό άγνωστο είναι ο επαγγελματικός χώρος. Επισημαίνει την προβληματική του να ταιριάζουμε την διάγνωση των επιδόσεων και πτυχών του ατόμου με το μωσαϊκό της αγοράς εργασίας, καθώς αυτό μετατρέπεται διαρκώς και αυτό το καθιστά μια πολύπλοκη και πολύπλευρη σύνθεση.

5 Παρουσίαση ενός Αναπτυξιακού Μοντέλου για τον Σχολικό Επαγγελματικό Προσανατολισμό (σε σχέση με το διαγνωστικό μοντέλο) Σκοποί του ΣΕΠ υπό το πρίσμα δύο βασικών μοντέλων (διαγνωστικό και κριτικό αναπτυξιακό μοντέλο) Στο διαγνωστικό μοντέλο η χαρτογράφηση των πτυχών του ατόμου γίνονται με διαγνωστικά εργαλεία (τεστ, ερωτηματολόγια κλπ) ενώ στο κριτικό αναπτυξιακό μοντέλο, στην χαρτογράφηση δίνεται έμφαση στο πως δημιουργήθηκαν αυτές οι πτυχές με στόχο την ανάπτυξη τους και την αποφυγή της στατικότητας και των κοινωνικών ανισοτήτων που παρεμποδίζουν την ανάπτυξη. Σε αυτό το μοντέλο επίκεντρο είναι ο μαθητής και η δική του αλήθεια, η μαθησιακή και διδακιτική διασικασία είναι πλούσια και επικοινωνιακή και γίνεται οριζόντιος διάλογος Γίνεται χρήση τεχνολογίας, ερωτηματολογίων, αλλά δεν μυθοποιούνται και δεν λειτουργούν ως «πατερίτσες», χρησιμοποιούνται ως μέσα για διερεύνηση και προβληματισμό

6 Η πληροφόρηση ως Κριτική Κοινωνική Ενημέρωση Στο διαγνωστικό μοντέλο η επικοινωνία είναι γραμμική όπου υπάρχει ο ενεργητικός πομπός και ο παθητικός δέκτης, η πληροφορία στέλνεται από τον Α στον Β. Στο κριτικό αναπτυξιακό μοντέλο η πληροφορία είναι μια πολύπλοκη δομημένη σχέση και μάλιστα αποτελεί ένα στοιχείο της σχέσης αυτής μαζί με I. Την εξωτερική πραγματικότητα στα πλαίσια της οποίας δημιουργείται η επικοινωνιακή σχέση II. Το άτομο που λαμβάνει την επικοινωνία και την επεξεργάζεται σύμφωνα με τις αξίες του και τις πεποιθήσεις του. Στο αναπτυξιακό μοντέλο κύριο ρόλο κατέχει και η πηγή των πληροφοριών καθώς και η ανάπτυξη ενός ενεργού ρόλου του ατόμου να αναζητά τις πηγές αυτές. Στο αναπτυξιακό μοντέλο ταιριάζει περισσότερο ο όρος Κριτική κοινωνική ενημέρωση, καθώς το άτομο αναζητά τις πηγές, τις επεξεργάζεται σύμφωνα με τον δικό του τρόπο και το πλήθος της πληροφόρησης πρέπει να εμπεριέχει όσο το δυνατόν περισσότερα κοινωνικά δρώμενα, ώστε το άτομο να έχει περισσότερα ερεθίσματα και προσανατολισμούς.

7 Λήψη Απόφασης Στο αναπτυξιακό μοντέλο, το άτομο καλείται να I. προβληματοποιήσει τους παράγοντες που πιθανώς τον οδηγούν στην λήψη αποφάσεων (αξίες, προκαταλήψεις, στερεότυπα, οικογένεια. ΜΜΕ κλπ) II. Συνειδητοποιήσει και αναλύσει τους παράγοντες της κοινωνικοοικονομικής συγκυρίας που οριοθετούν τις αποφάσεις του III. Ετοιμαστεί για ευελιξία και διάφορα σχετικά επαγγέλματα IV. Συσχετίσει με φαντασία και δημιουργικότητα διάφορες πτυχές του εαυτού του με σπουδές ώστε οι αποφάσεις του να έχουν περισσότερες πιθανότητες να πραγματοποιηθούν

8 Μετάβαση Ο σκοπός του ΣΕΠ εμπεριέχει στοιχεία αυτογνωσίας\ Η μετάβαση έχει άμεση σχέση με την αυτοεκτίμησή μας και την αυτογνωσία μας. Όταν ο άνθρωπος αναγκάζεται να μεταβεί, περνάει από τα εξής στάδια i. Μούδιασμα (περνάει από το γνωστό σε κάτι άγνωστο) ii. iii. iv. Αρνητική στάση να μεταβεί σε κάτι καινούργιο (ανεβαίνει λίγο η αυτοεκτίμησή του γιατί αισθάνεται πως έχει δίκιο που αρνείται την μετάβαση σε κάτι καινούργιο) Κατάθλιψη και πέφτει η αυτοεκτίμηση (καθώς αφήνεται με μια διάθεση παράιτησης) Δοκιμή του καινούργιου v. Μόλις διαπιστώσει πως τα κατάφερε σταδιακά νιώθει ικανοποίηση και αναβαίνει η αυτοεκτίμησή του

9 Μετάβαση

10 Μετάβαση στο αναπτυξιακό μοντέλο Δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη του ατόμου που θα τον βοηθήσει να δέχεται την αβεβαιότητα της σημερινής ρευστής πραγματικότης Στόχος είναι η ανάπτυξη δεξιοτήτων σε μια διαδικασία αυτομόρφωσης και «δια βίου» παιδείας ώστε να γίνεται η μετάβαση με επιτυχία σε όλα τα στάδια της ζωής του.

11 Θεώρηση του Δίδυμου Άτομο- Κοινωνία: Απόπειρα Από-δόμησης και Ανα-δόμησης των όρων και της μεταξύ τους Σχέσης Εαυτός και κοινωνία Μέσα από τις επιλογές που κάνει το άτομο είναι ελεύθερο να δομήσει και να εφεύρει τον εαυτό του ( ανθρωπιστική ψυχολογία από την προσέγγιση του υπαρξισμού). Στο πλαίσιο αυτό το άτομο θεωρείται αποστασιοποιημένο από το κοινωνικό, πολιτισμικό και γενικότερο χώρο και χρόνο. Ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιων θεωριών είναι 1. Η θεωρία των χαρακτηριστικών του Parsons (1909) 2. Η θεωρία της Roe (1956, 1957)

12 Εαυτός και κοινωνία, άλλες προσεγγίσεις Το οικοδόμημα του εαυτού καθορίζεται από την ένταξη του στον κόσμο και τα συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια (Σχολή Φραγκφούρτης) Η σχέση του εαυτού με το «Άλλο», που είναι η γλώσσα μέσω της οποίας ο άνθρωπος μαθαίνει την κατηγοριοποίησή του, είναι αυτή που δημιουργεί τον εαυτό σύμφωνα με την ψυχαναλυτική προσέγγιση του Lacan Ο Foucault και ο Athlusser εκφράζουν την δύναμη της κουλτούρας και την γλώσσας ειδικότερα στην δημιουργία του ατόμου. Κατά την συγγραφέα θα πρέπει η σχέση να είναι διαλεκτική η οποία θα παίρνει τα χρήσιμα σημεία από κάθε προσέγγιση.

13 Κριτική θεώρηση των θεωριών Επαγγελματικής Ανάπτυξης Τρεις γενικές κατηγορίες επαγγελματικού προσανατολισμού 1. Ταιριασματος ανθρώπων και επαγγελμάτων 2. Ανάπτυξης μέχρι το ταίριασμα 3. Λήψης αόφασης Πρέπει να βλέπουμε κριτικά κάθε κατηγορία καθώς δημιουργείται σε άλλο χώρο και χρόνο Να γνωρίζουμε πως η ανάπτυξη δεν σταματάει σχεδόν ποτέ Να μην ξεχωρίζουμε την ανάπτυξη από την εξερέυνηση Να λαμβάνουμε υπόψη την διαλεκτική της Κριτικής Αυτογνωσίας και την Κριτικής Κοινωνικής Ενημέρωσης

14 Ευχαριστώ