Γηπιωκαηηθή Δξγαζία ηνπ θνηηεηή ηνπ Τκήκαηνο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Τερλνινγίαο Υπνινγηζηψλ ηεο Πνιπηερληθήο Σρνιήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Γηπιωκαηηθή Δξγαζία ηνπ θνηηεηή ηνπ Τκήκαηνο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Τερλνινγίαο Υπνινγηζηψλ ηεο Πνιπηερληθήο Σρνιήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ"

Transcript

1 ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΣΜΗΜΑ ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΥΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΤΠΟΛΟΓΙΣΩΝ ΣΟΜΔΑ: ΣΗΛΔΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ & ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΔΡΓΑΣΗΡΙΟ ΔΝΤΡΜΑΣΗ ΣΗΛΔΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Γηπιωκαηηθή Δξγαζία ηνπ θνηηεηή ηνπ Τκήκαηνο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Τερλνινγίαο Υπνινγηζηψλ ηεο Πνιπηερληθήο Σρνιήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ Παπαληθνινπνχινπ Κσλζηαληίλα ηνπ Νηθνιάνπ Αξηζκφο Μεηξψνπ: 6702 Θέκα «Γεκηνπξγία δηαδηθηπαθήο εθαξκνγήο θνηλωληθήο δηθηύωζεο από δεδνκέλα πνπ πξνέξρνληαη από ηα ππάξρνληα θνηλωληθά δίθηπα (Facebook, Twitter, LinkedIn, Google Friend Connect)» Δπηβιέπσλ Δπίθνπξνο Καζεγεηήο Σπχξνο Γελάδεο Αξηζκόο Γηπιωκαηηθήο Δξγαζίαο: Πάηξα, Σεπηέκβξηνο

2 - 2 -

3 ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ Πηζηνπνηείηαη φηη ε Γηπισκαηηθή Δξγαζία κε ζέκα «Γεκηνπξγία δηαδηθηπαθήο εθαξκνγήο θνηλωληθήο δηθηύωζεο από δεδνκέλα πνπ πξνέξρνληαη από ηα ππάξρνληα θνηλωληθά δίθηπα (Facebook, Twitter, LinkedIn, Google Friend Connect)» Τνπ θνηηεηή ηνπ Τκήκαηνο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Τερλνινγίαο Υπνινγηζηψλ Παπαληθνινπνχινπ Κσλζηαληίλα ηνπ Νηθνιάνπ Αξηζκφο Μεηξψνπ: 6702 Παξνπζηάζηεθε δεκφζηα θαη εμεηάζηεθε ζην Τκήκα Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Τερλνινγίαο Υπνινγηζηψλ ζηηο.../../ Ο Δπηβιέπσλ Σπχξνο Γελάδεο Δπίθνπξνο Καζεγεηήο Ο Γηεπζπληήο ηνπ Τνκέα Νηθφιανο Φαθσηάθεο Καζεγεηήο - 3 -

4 - 4 -

5 Αξηζκόο Γηπιωκαηηθήο Δξγαζίαο: Θέκα: «Γεκηνπξγία δηαδηθηπαθήο εθαξκνγήο θνηλωληθήο δηθηύωζεο από δεδνκέλα πνπ πξνέξρνληαη από ηα ππάξρνληα θνηλωληθά δίθηπα (Facebook, Twitter, LinkedIn, Google Friend Connect)» Φνηηεηήο: Δπηβιέπσλ: Πεξίιεςε Ζ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία έρεη σο αληηθείκελν αθελφο ηελ κειέηε θαη επηζθφπεζε ησλ ππαξρφλησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ θαη ηελ θαηαγξαθή ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ παξέρνπλ, αθεηέξνπ δε ηελ αλάπηπμε κηαο εθαξκνγήο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, ε νπνία ζα απνηειείηαη απφ δχν κέξε. Τν πξψην κέξνο έρεη ηελ κνξθή ελφο tutorial ησλ APIs ηεζζάξσλ κεγάισλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ : Facebook, Twitter, LinkedIn θαη Google Friend Connect. Τν δεχηεξν κέξνο παξέρεη ζην ρξήζηε ηελ δπλαηφηεηα ζπλάζξνηζεο θαη πξνβνιήο ησλ δεδνκέλσλ ηνπ πνπ πξνέξρνληαη απφ ηα πξνθίι ηνπ ζηα πξναλαθεξζέληα θνηλσληθά δίθηπα

6 - 6 -

7 Abstract The scope of this thesis is firstly to study and review of existing social networks and record the information they provide, and secondly, to develop a social networking application, which will consist of two parts. The first part takes the form of an APIs tutorial of four large social networks: Facebook, Twitter, LinkedIn and Google Friend Connect. The second part provides the user the ability to gather and display the data from the profiles of the aforementioned social networks

8 - 8 -

9 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Κεφάλαιο 1: Ειςαγωγή ςτα Κοινωνικά Δίκτυα : Δηζαγσγή : Ηζηνξηθή αλαδξνκή : Τνκείο Δθαξκνγήο ησλ Κνηλσληθψλ Γηθηχσλ : Γξάθνη ζε Κνηλσληθά Γίθηπα : Μέηξα ζηα Κνηλσληθά Γίθηπα : Θέκαηα ηδησηηθφηεηαο : Καθή ρξήζε ησλ Κνηλσληθψλ Γηθηχσλ Κεφάλαιο 2: Επικάλυψη ςτα Κοινωνικά Δίκτυα : Καηαλνκή ρξήζεο ησλ Κνηλσληθψλ Γηθηχσλ : Σηαηηζηηθά ζηνηρεία : Δίδε ησλ Social Network Aggregators Κεφάλαιο 3: Πρωτόκολλα και APIs ςτα Κοινωνικά Δίκτυα : Δηζαγσγή : Facebook : Twitter : LinkedIn : Google Friend Connect Κεφάλαιο 4: Αυθεντικοποίηςη Εξουςιοδότηςη : Δηζαγσγή : Facebook : LinkedIn : Google Friend Connect

10 Κεφάλαιο 5: Περιγραφή τησ εφαρμογήσ Social Network Aggregator : Δηζαγσγή : Tutorial mode : User mode : Σπκπεξάζκαηα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

11 ΠΙΝΑΚΑ ΔΙΚΟΝΩΝ Δηθφλα 1: Παξάδεηγκα ελφο δηαγξάκκαηνο θνηλσληθνχ δηθηχνπ Δηθφλα 2: Παξάδεηγκα ελφο γξάθνπ ζε θνηλσληθά δίθηπα Δηθφλα 3: Πίλαθαο Πνζνζηψλ Δπηθάιπςεο ζηα θνηλσληθά δίθηπα Δηθφλα 4: Δπηθάιπςε ζηα θνηλσληθά δίθηπα Δηθφλα 5: Σηαηηζηηθά Δπηθάιπςεο ζηα θνηλσληθά δίθηπα Δηθφλα 6: Πίλαθαο ησλ πην δηαδεδνκέλσλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ Δηθφλα 7: Τεθκεξίσζε ηνπ Auth 2.0 πξσηνθφιινπ ζηα θνηλσληθά δίθηπα Δηθφλα 8: Τεθκεξίσζε ηνπ OAuth πξσηνθφιινπ ζην Τwitter Δηθφλα 9: Απζεληηθνπνίεζε ζην Facebook Δηθφλα 10: Δμνπζηνδφηεζε ζην Facebook Δηθφλα 11: Server-side ξνή ζην Facebook Δηθφλα 12: Client-side ξνή ζην Facebook Δηθφλα 13: Γηάγξακκα ξνήο απζεληηθνπνίεζεο ζην Twitter Δηθφλα 14: Γηαδηθαζίεο απζεληηθνπνίεζεο θαη εμνπζηνδφηεζεο ζην Twitter Δηθφλα 15: Γηαδηθαζίεο απζεληηθνπνίεζεο θαη εμνπζηνδφηεζεο ζην LinkedIn Δηθφλα 16: Γηάγξακκα ξνήο απζεληηθνπνίεζεο ζην Google Friend Connect Δηθφλα 17: Home page ηεο εθαξκνγήο Social Network Aggregator Δηθφλα 18: Πίλαθαο κε ηηο κεζφδνπο ηνπ Facebook API Δηθφλα 19: Απνηέιεζκα ηνπ Session button ζην Facebook API Δηθφλα 20: Απνηέιεζκα ηνπ User id button ζην Facebook API Δηθφλα 21: Απνηέιεζκα ηνπ User id button ζην Twitter API Δηθφλα 22: Απνηέιεζκα ηνπ User Personal Info button ζην Twitter API Δηθφλα 23: Απνηέιεζκα ηνπ User id button ζην LinkedIn API

12 Δηθφλα 24: Απνηέιεζκα ηνπ User Personal Info button ζην LinkedIn API Δηθφλα 25: Απνηέιεζκα ηνπ Site Name button ζην Google Friend Connect API Δηθφλα 26: Απνηέιεζκα ηνπ Members Gadget button ζην Google Friend Connect API Δηθφλα 27: Status Update ζην User mode Δηθφλα 28: Comments gadget ζην User mode Δηθφλα 29: Friends Aggregation ζην User mode Δηθφλα 30: Wall Aggregation ζην User mode

13 Κεθάιαην 1: Δηζαγσγή ζηα Κνηλσληθά Γίθηπα 1.1: Δηζαγσγή Έλα θνηλσληθφ δίθηπν είλαη κηα θνηλσληθή δνκή πνπ απνηειείηαη απφ κέιε (ή νξγαληζκνχο) πνπ νλνκάδνληαη «θφκβνη», ηα νπνία είλαη δεκέλα (ζπλδεδεκέλα) κέζσ ελφο ή πεξηζζφηεξσλ ζπγθεθξηκέλσλ ηχπσλ αιιειεμάξηεζεο, φπσο ε θηιία, ε ζπγγέλεηα, ην θνηλφ ζπκθέξνλ, νη νηθνλνκηθέο αληαιιαγέο, ε αληηπάζεηα, νη ζεμνπαιηθέο ζρέζεηο ή ζρέζεηο πεπνηζήζεσλ, ε γλψζε ή ην θχξνο. Έλα θνηλσληθφ δίθηπν πνπ πινπνηείηαη ζε ζχζηεκα ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή παξέρεη δηάθνξεο ππεξεζίεο πνπ δηεπθνιχλνπλ ηνπο ρξήζηεο ζηνλ εληνπηζκφ θαη ηε δεκηνπξγία ζρέζεσλ επαθήο κε άιινπο ρξήζηεο. Γηα παξάδεηγκα, νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα αληρλεχζνπλ άιινπο ρξήζηεο κέζσ ηεο ζπλεξγαζίαο ηνπο κε θάπνηα ζπγθεθξηκέλε εηαηξεία ή άιινπο νξγαληζκνχο. Τν ζχζηεκα παξέρεη επίζεο έλα κεραληζκφ έηζη ψζηε έλαο ρξήζηεο λα δεκηνπξγεί επηιεθηηθά ζρέζεηο επαθήο ή ζπλδέζεηο κε άιινπο ρξήζηεο, θαη λα ρνξεγεί άδεηα γηα ηνπο ζπγθεθξηκέλνπο άιινπο ρξήζηεο, ζηνπο νπνίνπο ζα πξνβάιινληαη νη πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο ηνπ ρξήζηε. Τν ζχζηεκα κπνξεί επίζεο λα πεξηιακβάλεη ζηνηρεία πνπ λα επηηξέπνπλ ζηνπο ρξήζηεο λα αληρλεχζνπλ επαθέο ησλ αληίζηνηρσλ επαθψλ ηνπο. Δπηπιένλ, ην ζχζηεκα κπνξεί λα εηδνπνηήζεη απηφκαηα ηνπο ρξήζηεο γηα ελεκεξψζεηο πξνζσπηθψλ πιεξνθνξηψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη απφ ηηο αληίζηνηρεο επαθέο ηνπο. Ζ αλάιπζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ εξεπλά ηηο θνηλσληθέο ζρέζεηο απφ ηε ζθνπηά ηεο ζεσξίαο ηνπ δηθηχνπ πνπ απνηειείηαη απφ θόκβνπο θαη δεζκνύο. Οη θφκβνη είλαη νη κεκνλσκέλνη θνξείο εληφο ησλ δηθηχσλ, ελψ νη δεζκνί είλαη νη ζρέζεηο κεηαμχ ησλ θνξέσλ. Ζ πξνθχπηνπζα δνκή, ε νπνία βαζίδεηαη ζε γξάθνπο, είλαη ζπρλά πνιχ πεξίπινθε. Μπνξεί λα ππάξρνπλ πνιιά είδε δεζκψλ κεηαμχ ησλ θφκβσλ. Ζ έξεπλα ζε δηάθνξνπο αθαδεκατθνχο ηνκείο έρεη δείμεη φηη ηα θνηλσληθά δίθηπα ιεηηνπξγνχλ ζε πνιιά επίπεδα, απφ επίπεδν νηθνγέλεηαο κέρξη ην επίπεδν ησλ εζλψλ, θαη δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηνλ θαζνξηζκφ ηνπ ηξφπνπ επίιπζεο πξνβιεκάησλ, ζηελ ιεηηνπξγία νξγαλψζεσλ, θαη ζηνλ βαζκφ ζηνλ νπνίν ηα άηνκα πεηπραίλνπλ ηνπο ζηφρνπο ηνπο. Σηελ απινχζηεξε κνξθή ηνπ, έλα θνηλσληθφ δίθηπν είλαη έλαο ράξηεο φισλ ησλ ζρεηηθψλ δεζκψλ κεηαμχ φισλ ησλ θφκβσλ πνπ κειεηάηαη. Τν δίθηπν κπνξεί επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηε κέηξεζε ηνπ θνηλσληθνχ θεθαιαίνπ - ηελ αμία πνπ έλα άηνκν παίξλεη απφ ην θνηλσληθφ δίθηπν. Οη έλλνηεο απηέο ζπρλά εκθαλίδνληαη ζε έλα θνηλσληθφ δηάγξακκα δηθηχνπ, φπνπ νη θφκβνη είλαη ηα ζεκεία θαη νη δεζκνί είλαη νη γξακκέο, φπσο θαίλεηαη ζηελ εηθφλα πνπ αθνινπζεί

14 Δηθφλα 1: Παξάδεηγκα ελφο δηαγξάκκαηνο θνηλσληθνχ δηθηχνπ Γελ ππάξρεη θακία παξαδνρή φηη νη νκάδεο είλαη ηα δνκηθά ζηνηρεία ηεο θνηλσλίαο. Ζ πξνζέγγηζε είλαη αλνηθηή γηα κειέηε ιηγφηεξν νξηνζεηεκέλσλ θνηλσληθψλ ζπζηεκάησλ, απφ κε ηνπηθέο θνηλφηεηεο κέρξη δεζκνχο κεηαμχ ησλ ηζηνζειίδσλ. Αληί γηα ην ρεηξηζκφ ησλ αηφκσλ (άλζξσπνη, νξγαληζκνί, θξάηε) σο δηαθξηηέο κνλάδεο, ε αλάιπζε επηθεληξψλεηαη ζην πψο ε δνκή ησλ δεζκψλ επεξεάδεη ηα άηνκα θαη ηηο ζρέζεηο ηνπο. Σε αληίζεζε κε ηηο αλαιχζεηο πνπ ζεσξνχλ φηη ε θνηλσληθνπνίεζε ζε θαλφλεο θαζνξίδεη ηε ζπκπεξηθνξά, ε αλάιπζε ηνπ δηθηχνπ θνηηάδεη λα δεη ην βαζκφ ζηνλ νπνίν ε δνκή θαη ε ζχλζεζε ησλ δεζκψλ επεξεάδεη ηνπο θαλφλεο. Ζ δχλακε ηεο αλάιπζεο ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ πεγάδεη απφ ηελ δηαθνξά ηεο απφ ηηο παξαδνζηαθέο θνηλσληθέο επηζηεκνληθέο κειέηεο, νη νπνίεο ζεσξνχλ φηη απηφ πνπ κεηξάεη είλαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ επηκέξνπο θνξέσλ, γηα παξάδεηγκα είηε πξφθεηηαη γηα θηιηθφ ή ερζξηθφ άηνκν, έμππλν ή κε, θιπ. Ζ αλάιπζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ δεκηνπξγεί κηα ελαιιαθηηθή άπνςε, φπνπ ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ αηφκσλ είλαη ιηγφηεξν ζεκαληηθά απφ ηηο ζρέζεηο θαη ηνπο δεζκνχο ηνπο κε άιινπο θνξείο ζην πιαίζην ηνπ δηθηχνπ. Απηή ε πξνζέγγηζε έρεη απνδεηρζεί λα είλαη ρξήζηκε γηα ηελ εμήγεζε πνιιψλ θαηλνκέλσλ ηνπ πξαγκαηηθνχ θφζκνπ, αιιά αθήλεη ιηγφηεξα πεξηζψξηα γηα επηκέξνπο παξαγσγηθφηεηα θαη αλάπηπμε ηεο ηθαλφηεηαο ησλ αηφκσλ λα επεξεάδνπλ ηελ επηηπρία ηνπο, επεηδή κεγάιν κέξνο απηήο ζηεξίδεηαη ζηε δνκή ηνπ δηθηχνπ ηνπο. Ζ κνξθή ελφο θνηλσληθνχ δηθηχνπ βνεζά ζηνλ θαζνξηζκφ ηεο ρξεζηκφηεηαο ηνπ δηθηχνπ ζηα κέιε ηνπ. Τα κηθξφηεξα, απζηεξφηεξα δίθηπα κπνξεί λα είλαη ιηγφηεξν ρξήζηκα γηα ηα κέιε ηνπο απφ ηα δίθηπα κε πνιιέο ραιαξέο ζπλδέζεηο (αζζελείο δεζκνί) ζε άηνκα έμσ

15 απφ ην θχξην δίθηπν. Πην αλνηθηά δίθηπα, κε πνιινχο αζζελείο δεζκνχο θαη θνηλσληθέο ζρέζεηο, είλαη πην πηζαλφ λα εηζαγάγνπλ λέεο ηδέεο θαη επθαηξίεο γηα ηα κέιε ηνπο απφ θιεηζηά δίθηπα κε πνιινχο πεξηηηνχο δεζκνχο. Με άιια ιφγηα, ε δξαζηεξηνπνίεζε ζε κηα νκάδα θίισλ, ε νπνία απνηειείηαη απφ άηνκα πνπ θάλνπλ κφλν πξάγκαηα κεηαμχ ηνπο, έρεη σο απνηέιεζκα γηα ηελ νκάδα απηή, φια ηα άηνκα λα κνηξάδνληαη ηηο ίδηεο γλψζεηο θαη επθαηξίεο. Μηα νκάδα αηφκσλ κε ζπλδέζεηο κε άιινπο θνηλσληθνχο θφζκνπο είλαη πηζαλφ λα έρεη πξφζβαζε ζε έλα επξχηεξν θάζκα πιεξνθνξηψλ. Δίλαη θαιχηεξα γηα ηελ αηνκηθή επηηπρία λα ππάξρνπλ ζπλδέζεηο ζε κηα πνηθηιία απφ δίθηπα παξά πνιιέο ζπλδέζεηο κέζα ζε έλα εληαίν δίθηπν. Οκνίσο, ηα άηνκα κπνξνχλ λα αζθήζνπλ επηξξνή ή λα ελεξγνχλ σο κεζίηεο κέζα ζε θνηλσληθά δίθηπα, γεθπξψλνληαο δχν δίθηπα πνπ δελ ζπλδένληαη άκεζα (θάηη πνπ είλαη γλσζηφ σο «ζπκπιήξσζε δηαξζξσηηθήο ηξχπαο»). Ο Mark Granovetter αλαθάιπςε ζηα πιαίζηα κίαο κειέηεο φηη πην πνιινί αζζελείο δεζκνί κπνξεί λα είλαη ζεκαληηθφηεξνη θαηά ηελ αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ θαη ηελ θαηλνηνκία. Οη θιίθεο έρνπλ ηελ ηάζε λα έρνπλ πην νκνηνγελείο γλψκεο θαζψο θαη πνιιά θνηλά γλσξίζκαηα. Απηή ε ηάζε ήηαλ ν ιφγνο γηα ηνλ νπνίν ηα κέιε ζηηο θιίθεο πξνζειθχνληαλ κεηαμχ ηνπο εμαξρήο. Ωζηφζν, θαηά ηνλ ίδην ηξφπν, ην θάζε κέινο ηεο θιίθαο ζα γλψξηδε επίζεο πάλσ θάησ νηηδήπνηε ηα άιια κέιε γλψξηδαλ. Γηα λα βξνπλ λέεο πιεξνθνξίεο ή ηδέεο, ηα κέιε ηεο θιίθαο ζα πξέπεη λα θνηηάμνπλ πέξα απφ ηελ θιίθα ζε άιινπο θίινπο θαη γλσζηνχο ηνπο. Απηφ αθξηβψο ν Granovetter νλνκάδεη «δχλακε ησλ αζζελψλ δεζκψλ». 1.2: Ηζηνξηθή αλαδξνκή Ζ αλάιπζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ (πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ζεσξία ηνπ δηθηχνπ) έρεη αλαδεηρζεί ζε βαζηθή ηερληθή ζηε ζχγρξνλε θνηλσληνινγία. Έρεη επίζεο απνθηήζεη κεγάιε ζεκαζία ζηελ αλζξσπνινγία, ζηε βηνινγία, ζε κειέηεο επηθνηλσλίαο, ζηελ νηθνλνκία, ζηε γεσγξαθία, ζηελ επηζηήκε ησλ πιεξνθνξηψλ, ζε νξγαλσηηθέο κειέηεο, ζηελ θνηλσληθή ςπρνινγία θαη ηελ θνηλσληνγισζζνινγία, θαη έρεη γίλεη έλα δεκνθηιέο ζέκα ηεο θεξδνζθνπίαο θαη ηεο κειέηεο. Οη άλζξσπνη έρνπλ ρξεζηκνπνηήζεη ηελ ηδέα ηνπ «θνηλσληθνχ δηθηχνπ» ραιαξά γηα πάλσ απφ έλαλ αηψλα γηα λα ππνδειψζνπλ ζχλζεηα ζχλνια ζρέζεσλ κεηαμχ ησλ κειψλ ησλ θνηλσληθψλ ζπζηεκάησλ ζε φιεο ηηο θιίκαθεο, απφ δηαπξνζσπηθέο κέρξη δηεζλείο. Τν 1954, ν J.A. Barnes άξρηζε λα ρξεζηκνπνηεί ηνλ φξν «ζπζηεκαηηθά» γηα λα ππνδειψζεη πξφηππα δεζκψλ, πνπ πεξηιακβάλνπλ έλλνηεο πνπ παξαδνζηαθά ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηνπο αλζξψπνπο θαη εθείλεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηνπο

16 θνηλσληθνχο επηζηήκνλεο. Τέηνηα πξφηππα δεζκψλ είλαη νκάδεο (π.ρ., θπιέο, νηθνγέλεηεο) θαη θνηλσληθέο θαηεγνξίεο (π.ρ., θχιν, εζλφηεηα). Οη κειεηεηέο φπσο νη S.D. Berkowitz, Stephen Borgatti, Ronald Burt, Kathleen Carley, Martin Everett, Katherine Φάνπζη, Linton Freeman, Mark Granovetter, David Knoke, David Krackhardt, Peter Marsden, Nicholas Mullins, Anatol Rapoport, Stanley Wasserman, Barry Wellman, Douglas R. White, θαη Harrison White δηεχξπλαλ ηελ ρξήζε ηεο ζπζηεκαηηθή αλάιπζεο ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ. Μηα αλάιπζε θαη πεξίιεςε ηεο πξνφδνπ ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ έρεη γξαθηεί απφ ηνλ Linton Freeman. Γίαθνξνη πξφδξνκνη ηεο αλάιπζεο ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ αλαπηχρζεθαλ ζηα ηέιε ηνπ 1800 απφ ηνπο Émile Durkheim θαη Ferdinand Tönnies. Ο Tönnies ππνζηήξημε φηη νη θνηλσληθέο νκάδεο κπνξεί λα ππάξμνπλ είηε σο πξνζσπηθνί θαη άκεζνη θνηλσληθνί δεζκνί πνπ είηε ζπλδένπλ άηνκα πνπ κνηξάδνληαη ηηο ίδηεο αμίεο θαη πεπνηζήζεηο είηε σο απξφζσπνη θαη επίζεκνη θνηλσληθνί δεζκνί. Ζ Durkheim έδσζε κηα κε αηνκηθηζηηθή εμήγεζε ησλ θνηλσληθψλ γεγνλφησλ ππνζηεξίδνληαο φηη ηα θνηλσληθά θαηλφκελα πνπ πξνθχπηνπλ θαηά ηελ αιιειεπίδξαζε ησλ αηφκσλ απνηεινχλ κηα πξαγκαηηθφηεηα πνπ δελ κπνξεί πιένλ λα ιακβάλεηαη ππφςε φζνλ αθνξά ηηο ηδηφηεηεο ησλ επηκέξνπο θνξέσλ. Αθφκε, δηαθξίλεη ηελ παξαδνζηαθή θνηλσλία - «κεραληθή αιιειεγγχε» - πνπ επηθξαηεί αλ κεησζνχλ ζην ειάρηζην νη αηνκηθέο δηαθνξέο, θαη ηε ζχγρξνλε θνηλσλία - «νξγαληθή αιιειεγγχε» - πνπ αλαπηχζζεηαη απφ ηε ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ δηαθνξνπνηεκέλσλ αηφκσλ κε αλεμάξηεηνπο ξφινπο. Ο Georg Simmel, γξάθνληαο ζηηο αξρέο ηνπ εηθνζηνχ αηψλα, ήηαλ ν πξψηνο κειεηεηήο πνπ ζθέθηεθε άκεζα ζε επίπεδν φξσλ θνηλσληθνχ δηθηχνπ. Τα δνθίκηά ηνπ επηζήκαλαλ ηε θχζε ηνπ κεγέζνπο ηνπ δηθηχνπ γηα ηελ αιιειεπίδξαζε θαη ηελ πηζαλφηεηα αιιειεπίδξαζεο ζε δηαθιαδψζεηο, ρξεζηκνπνηψληαο ραιαξά-ζπλδεδεκέλα δίθηπα θαη φρη νκάδεο (Simmel, 1908/1971). Μεηά απφ κηα παχζε θαηά ηηο πξψηεο δεθαεηίεο ηνπ εηθνζηνχ αηψλα, ηξεηο θχξηεο παξαδφζεηο ζε ζρέζε κε ηα θνηλσληθά δίθηπα εκθαλίζηεθαλ. Σηε δεθαεηία ηνπ 1930,Ο J.L. Moreno πξσηνζηάηεζε ζηελ ζπζηεκαηηθή θαηαγξαθή θαη αλάιπζε ηεο θνηλσληθήο αιιειεπίδξαζεο ζε κηθξέο νκάδεο, εηδηθά ζε ηάμεηο θαη νκάδεο εξγαζίαο (θνηλσληνκεηξία), ελψ κηα νκάδα ηνπ Harvard κε επηθεθαιείο ηνπο W. Lloyd Warner θαη Elton Mayo δηεξεχλεζαλ ηηο δηαπξνζσπηθέο ζρέζεηο ζην ρψξν εξγαζίαο. Τν 1940, ε πξνεδξηθή νκηιία ησλ A.R. Radcliffe-Brown πξνο ηνπο βξεηαλνχο αλζξσπνιφγνπο πξνέηξεςε πξνο ηε ζπζηεκαηηθή κειέηε ησλ δηθηχσλ. Ωζηφζν, ρξεηάζηεθαλ πεξίπνπ 15 ρξφληα κέρξηο φηνπ ε πξνηξνπή ησλ A.R. Radcliffe-Brown λα εηζαθνπζηεί θαη λα αθνινπζεζεί ζπζηεκαηηθά θαη απφ άιινπο. Ζ αλάιπζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ αλαπηχρζεθε κε ηηο ζπγγεληθέο κειέηεο ηεο Elizabeth Bott ζηελ Αγγιία ην 1950 θαη ηηο κειέηεο πνπ έγηλαλ ην γηα ηελ αζηηθνπνίεζε απφ κία νκάδα αλζξσπνιφγσλ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ Manchester (πνπ

17 ζπγθέληξσζε ν Max Gluckman θαη αξγφηεξα ν J. Clyde Mitchell). Ζ νκάδα απηή δηεξεχλεζε δίθηπα θνηλνηήησλ ζηε Νφηηα Αθξηθή, ζηελ Ηλδία θαη ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην. Ταπηφρξνλα, ν βξεηαλφο αλζξσπνιφγνο S.F. Nadel θσδηθνπνίεζε ηε ζεσξία ηεο θνηλσληθήο δνκήο, θάηη ην νπνίν είρε κεγάιε επηξξνή ζηε κεηέπεηηα αλάιπζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ. Σηε δεθαεηία ηνπ , έλαο απμαλφκελνο αξηζκφο επηζηεκφλσλ εξγάζηεθε γηα λα ζπλδπάζεη ηηο δηαθνξεηηθέο ηάζεηο θαη παξαδφζεηο ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ. Μία νκάδα ήηαλ απηή πνπ ζπγθεληξψζεθε απφ ηνλ Harrison White θαη ηνπο καζεηέο ηνπ ζην Παλεπηζηήκην ηνπ Harvard ζην Τκήκα Κνηλσληθψλ Σρέζεσλ θαη απνηεινχηαλ απφ ηνπο Ivan Chase, Bonnie Erickson, Harriet Friedmann, Mark Granovetter, Nancy Howell, Joel Levine, Nicholas Mullins, John Padgett, Michael Schwartz θαη Barry Wellman. Σεκαληηθά πξφζσπα ζε απηή ηελ πξψηκε νκάδα ήηαλ αξρηθά ν Charles Tilly, ν νπνίνο επηθεληξψζεθε ζε δίθηπα ηεο πνιηηηθήο θνηλσληνινγίαο θαη ησλ θνηλσληθψλ θηλεκάησλ, θαη έπεηηα ν Stanley Milgram, ν νπνίνο αλέπηπμε ηελ δηαηξηβή ηνπ κε ηίηιν «έμη βαζκνί δηαρσξηζκνχ». Οη Mark Granovetter θαη Barry Wellman είλαη κεηαμχ ησλ πξναλαθεξζέλησλ καζεηψλ ηνπ White πνπ έρνπλ εθπνλήζεη θαη δεκνζηεχζεη κεγάιν φγθν πιηθνχ ζρεηηθά κε ηελ αλάιπζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ. Τν θαηλφκελν ηνπ «κηθξνχ θφζκνπ» (small world phenomenon) είλαη ε ππφζεζε φηη ε αιπζίδα ησλ θνηλσληθψλ γλσξηκηψλ πνπ απαηηνχληαη γηα ηε ζχλδεζε ελφο απζαίξεηνπ αηφκνπ κε έλα άιιν άηνκν νπνπδήπνηε ζηνλ θφζκν, είλαη γεληθά κηθξή. Ζ ηδέα πξνθάιεζε ηελ πεξίθεκε θξάζε «έμη βαζκνί δηαρσξηζκνχ» κεηά απφ ην πείξακα «κηθξνχ θφζκνπ» πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ην 1967 απφ ηνλ ςπρνιφγν Stanley Milgram. Σην πείξακα απηφ, έλα δείγκα ακεξηθαλψλ θιήζεθαλ λα θηάζνπλ ζε έλα ζπγθεθξηκέλν πξφζσπν-ζηφρν πεξλψληαο έλα κήλπκα κέζα απφ κηα αιπζίδα γλσζηψλ. Τν κέζν κήθνο ησλ επηηπρεκέλσλ αιπζίδσλ απνδείρζεθε φηη ήηαλ πεξίπνπ πέληε κεζάδνληεο ή έμη ζηάδηα δηαρσξηζκνχ (ε πιεηνςεθία ησλ αιπζίδσλ ζε απηή ηε κειέηε ζηελ πξαγκαηηθφηεηα απέηπρε λα νινθιεξσζεί). Οη κέζνδνη (θαζψο θαη νη εζηθέο) ζην πείξακα ηνπ Milgram αξγφηεξα ακθηζβεηήζεθαλ απφ έλαλ Ακεξηθαλφ ιφγην. Κάπνηα πεξαηηέξσ έξεπλα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε γηα λα επαλαιάβεη ηα πνξίζκαηα ηνπ Milgram δηαπίζησζε φηη νη βαζκνί ηεο απαηηνχκελεο ζχλδεζεο ζα κπνξνχζαλ λα είλαη πςειφηεξνη. Αθαδεκατθνί εξεπλεηέο ζπλερίδνπλ λα δηεξεπλνχλ απηφ ην θαηλφκελν θαζψο ε Internet ηερλνινγία ηεο επηθνηλσλίαο ηνπ ηειεθψλνπ θαη ηεο ηαρπδξνκηθήο ππεξεζίαο έρεη αλαβαζκηζηεί πνιχ απφ ηελ επνρή πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ην πείξακα ηνπ Milgram. Μεηά απφ έλα πξφζθαην ειεθηξνληθφ πείξακα «κηθξνχ θφζκνπ» ζην Παλεπηζηήκην Κνινχκπηα δηαπηζηψζεθε φηη πεξίπνπ πέληε έσο επηά βαζκνί δηαρσξηζκνχ επαξθνχλ γηα ηε ζχλδεζε νπνησλδήπνηε δχν αηφκσλ κέζσ . Ζ νκάδα ηνπ Milgram ή ηνπ White δελ ήηαλ νη κφλεο πνπ ζπγθξνηήζεθαλ. Σεκαληηθή αλεμάξηεηε εξγαζία έγηλε απφ κειεηεηέο ζε άιια κέξε. Σην Παλεπηζηήκην ηεο

18 California κία ζεκαληηθή νκάδα θνηλσληθψλ επηζηεκφλσλ δεκηνπξγήζεθε. Ζ νκάδα απηή, πνπ επηθεληξσλφηαλ θπξίσο ζε καζεκαηηθέο εθαξκνγέο, ζπγθξνηήζεθε απφ ηνλ Linton Freeman θαη απνηεινχηαλ απφ ηνπο John Boyd, Susan Freeman, Kathryn Faust, Α. Kimball Romney θαη Douglas White. Πνζνηηθνί αλαιπηέο ζην Παλεπηζηήκην ηνπ Σηθάγν, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ Joseph Galaskiewicz, Wendy Griswold, Edward Laumann, ν Peter Marsden, Martina Morris, θαη John Padgett, θαη κειεηεηέο ηεο επηθνηλσλίαο ζην Michigan State University, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ Nan Lin θαη Everett Rogers απνηέιεζαλ άιιεο ζεκαληηθέο νκάδεο ηεο επνρήο. Μηα πξνζαλαηνιηζκέλε-ζηελ-νπζία νκάδα θνηλσληνινγίαο απφ ην Παλεπηζηήκην ηνπ Toronto αλαπηχρζεθε ζηε δεθαεηία ηνπ 1970 θαη ζπγθξνηήζεθε απφ ηνπο εμήο πξψελ καζεηέο ηνπ Harrison White: SD Berkowitz, Harriet Friedmann, Nancy Leslie Howard, Nancy Howell, Lorne Tepperman θαη Barry Wellman θαζψο επίζεο θαη ηνλ θαηαμησκέλν κνληειηζηή θαη ζεσξεηηθφ παηρληδηψλ Anatol Rapoport. Σε φξνπο ζεσξίαο, ν Rapoport ππνζηήξημε ηνλ θξηηηθφ κεζνδνινγηθφ αηνκηθηζκφ θαη ηηο αλαιχζεηο κε βάζε ηηο νκάδεο, ππνζηεξίδνληαο φηη ην λα βιέπεηο ηνλ θφζκν σο θνηλσληθά δίθηπα κπνξνχζε λα πξνζθέξεη πεξηζζφηεξα ζηελ δχλακε ηεο αλάιπζεο. 1.3: Τνκείο Δθαξκνγήο ησλ Κνηλσληθψλ Γηθηχσλ Δπηδεκηνινγία Ζ αλάιπζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ έρεη ρξεζηκνπνηεζεί ζηελ επηδεκηνινγία γηα λα βνεζήζεη ψζηε λα θαηαλνεζεί πψο ηα πξφηππα ηεο αλζξψπηλεο επαθήο βνεζνχλ ή παξεκπνδίδνπλ ηελ εμάπισζε αζζελεηψλ φπσο ν ηφο HIV ζε έλαλ πιεζπζκφ. Ζ εμέιημε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ κπνξεί κεξηθέο θνξέο λα πεξηγξαθεί απφ ηε ρξήζε ηνπ «πξάθηνξα» (agent) κε βάζε ηα κνληέια, παξέρνληαο ζηνηρεία γηα ηελ αιιειεπίδξαζε κεηαμχ ησλ θαλφλσλ ηεο επηθνηλσλίαο, ηελ εμάπισζε κηαο θήκεο θαη ηελ θνηλσληθή δνκή. Τα Κέληξα Διέγρνπ Αζζελεηψλ θαηέδεημαλ ηε ζεκαζία ησλ εκβνιηαζκψλ ζηελ δεκνθηιήο παηδηθή ηζηνζειίδα «Whyville». Ιαηξηθέο εθαξκνγέο Τα θνηλσληθά δίθηπα αξρίδνπλ λα πηνζεηνχληαη θαη απφ επαγγεικαηίεο ηνπ ηνκέα ηεο πγείαο, σο κέζν γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ζεζκηθήο γλψζεο, ηε δηάδνζε ηεο γλψζεο αλάκεζα ζε νκφηηκνπο (peer-to-peer knowledge) θαη γηα ηελ αλάδεημε κεκνλσκέλσλ γηαηξψλ θαη ζεζκηθψλ νξγάλσλ. Τν πιενλέθηεκα απφ ηε ρξήζε εμεηδηθεπκέλεο ηαηξηθήο ηζηνζειίδαο

19 θνηλσληθήο δηθηχσζεο είλαη φηη φια ηα κέιε πξνβάιινληαη κπξνζηά ζηε ιίζηα ηνπ ζπκβνπιίνπ ησλ επαγγεικαηηψλ κε εηδηθή αδεηνδφηεζε. Ο ξφινο ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ είλαη ηδηαίηεξα ελδηαθέξνλ γηα ηηο θαξκαθεπηηθέο εηαηξείεο πνπ μνδεχνπλ πεξίπνπ «32% ησλ εκπνξηθψλ-δηαθεκηζηηθψλ δνιαξίσλ ηνπο» ζε κηα πξνζπάζεηα λα επεξεάζνπλ ηελ θνηλή γλψκε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ. Μηα λέα ηάζε πνπ αλαδχεηαη κέζα απφ ηα θνηλσληθά δίθηπα δεκηνπξγήζεθε γηα λα βνεζήζεη ηα κέιε ηνπο κε δηάθνξεο ζσκαηηθέο θαη ςπρηθέο αζζέλεηεο. Γηα ηνπο αλζξψπνπο πνπ πάζρνπλ απφ αζζέλεηεο πνπ κπνξνχλ λα αιιάμνπλ αθφκα θαη ηελ δσή ηνπο, ην θνηλσληθφ δίθηπν «PatientsLikeMe» πξνζθέξεη ζηα κέιε ηεο ηελ επθαηξία λα επηθνηλσλήζνπλ κε άιινπο πνπ ππνθέξνπλ απφ παξφκνηεο αζζέλεηεο θαη λα αλαδεηήζνπλ πιεξνθνξίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ αζζέλεηά ηνπο. Γηα ηνπο αιθννιηθνχο θαη ηνπο ηνμηθνκαλείο ππάξρεη ην θνηλσληθφ δίθηπν «SoberCircle», ην νπνίν δίλεη ζηνπο απεμαξηεκέλνπο ηε δπλαηφηεηα λα επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο ψζηε λα εληζρπζεί ε αλάθακςε ηνπο, κέζσ ηεο ελζάξξπλζεο ησλ άιισλ πνπ κπνξεί λα ζρεηίδνληαη κε ηελ θαηάζηαζή ηνπο. Τν «DailyStrength» είλαη επίζεο κηα ηζηνζειίδα πνπ πξνζθέξεη νκάδεο ππνζηήξημεο γηα έλα επξχ θάζκα ζεκάησλ θαη παζήζεσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ζεκάησλ ππνζηήξημεο πνπ πξνζθέξνληαη ζην «PatientsLikeMe» θαη ζην «SoberCircle». Τν «SparkPeople» πξνζθέξεη κία θνηλφηεηα θαη εξγαιεία θνηλσληθήο δηθηχσζεο γηα ηελ ακνηβαία ππνζηήξημε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο απψιεηαο βάξνπο. Μαδηθή επηηήξεζε Ζ αλάιπζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ κπνξεί επίζεο λα είλαη έλα απνηειεζκαηηθφ εξγαιείν γηα ηελ επηηήξεζε θαη παξαθνινχζεζε ηεο κάδαο. Τν Σπλνιηθφ Πξφγξακκα Πιεξνθνξίαο (Total Information Awareness program) έθαλε ζε βάζνο έξεπλα ζρεηηθά κε ηηο ζηξαηεγηθέο γηα ηελ αλάιπζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ ψζηε λα δηαπηζησζεί αλ νη πνιίηεο ησλ ΖΠΑ ήηαλ πνιηηηθά απεηινχκελνη. Γηάδνζε λέωλ ηδεώλ Ζ δηάρπζε ηεο ζεσξίαο Καηλνηνκηψλ δηεξεπλά ηα θνηλσληθά δίθηπα θαη ηνλ ξφιν ηνπο ζηνλ επεξεαζκφ ηεο δηάδνζεο ησλ λέσλ ηδεψλ θαη πξαθηηθψλ. Ζ αιιαγή πξαθηφξσλ θαη δηακνξθσηψλ ηεο θνηλήο γλψκεο παίδεη ζπρλά ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ δηάδνζε ηεο πηνζέηεζεο θαηλνηνκηψλ, αλ θαη νη δηάθνξνη παξάγνληεο πνπ ζπλππάξρνπλ ζηηο θαηλνηνκίεο παίδνπλ επίζεο ζεκαληηθφ ξφιν. Πεξηβάιινλ

20 Τν 1984 ην βηβιίν «Ζ IRG Λχζε» ππνζηήξημε φηη νη θπβεξλεηηθέο ηεξαξρηθέο νξγαλψζεηο θαη ηα κέζα καδηθήο ελεκέξσζεο δελ κπνξνχζαλ λα θαηαλνήζνπλ επαξθψο ηελ πεξηβαιινληηθή θξίζε ή ηελ πηνζέηεζε θαη πινπνίεζε θαηάιιεισλ ιχζεσλ. Ηζρπξίζηεθε φηη ε δηάδνζε ησλ Οκάδσλ Γξνκνιφγεζεο Πιεξνθνξίαο (Information Routing Groups) ήηαλ ππνρξεσκέλε λα δεκηνπξγήζεη έλα θνηλσληθφ δίθηπν, ηνπ νπνίνπ ε ζπλνιηθή λνεκνζχλε ζα κπνξνχζε λα θαηαλνήζεη ζπιινγηθά ηα δεηήκαηα θαη λα εθαξκφζεη ζσζηά πινπνηήζηκεο ιχζεηο θαη πνιηηηθέο. Τα θνηλσληθά δίθηπα ρξεζηκνπνηνχληαη επίζεο απφ αθηηβηζηέο σο κέζν ρακεινχ θφζηνπο ζε επίπεδν βάζεο δηνξγάλσζεο. Ζ εθηεηακέλε ρξήζε κηαο ζεηξάο απφ δηθηπαθνχο ηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο ελεξγνπνίεζε ηνπο δηνξγαλσηέο ηνπ «2009 Δζληθή Ηζφηεηα Μαξηίνπ» λα θηλεηνπνηήζεη πεξίπνπ ζπκκεηέρνληεο ψζηε λα πνξεπηνχλ ζηελ Οπάζηγθηνλ κε εμνηθνλφκεζε θφζηνπο έσο θαη 85% παξαπάλσ αλά ζπκκεηέρνληα ζε ζρέζε κε ηηο πξνεγνχκελεο κεζφδνπο. Ζ Δζληθή Υπεξεζία Ωθεαλψλ θαη Αηκφζθαηξαο έρεη έλα εηθνληθφ λεζί ζην «Second Life», φπνπ νη άλζξσπνη κπνξνχλ λα εμεξεπλήζνπλ ππφγεηεο ζπειηέο ή λα εμεξεπλήζνπλ ηηο επηπηψζεηο ηεο ππεξζέξκαλζεο ηνπ πιαλήηε. Δηαηξείεο θαη Δθαξκνγέο Δπηρεηξήζεωλ Τα θνηλσληθά δίθηπα έρνπλ επίζεο ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα εμεηαζζεί πψο νη νξγαληζκνί αιιειεπηδξνχλ κεηαμχ ηνπο, ραξαθηεξίδνληαο ηηο πνιιέο άηππεο ζπλδέζεηο πνπ ζπλδένπλ ηα ζηειέρε κεηαμχ ηνπο, θαζψο θαη ηηο ζπζρεηίζεηο θαη ηηο ζπλδέζεηο κεηαμχ ησλ επηκέξνπο εξγαδνκέλσλ ζε δηάθνξνπο νξγαληζκνχο. Γηα παξάδεηγκα, ε εμνπζία ζην εζσηεξηθφ ησλ νξγαλψζεσλ πξνέξρεηαη ζπρλά πεξηζζφηεξν απφ ην βαζκφ ζηνλ νπνίν έλα άηνκν ξίζθεηαη ζην επίθεληξν πνιιψλ ζρέζεσλ ηνπ δηθηχνπ απφ ηελ πξαγκαηηθή ζέζε εξγαζίαο. Τα θνηλσληθά δίθηπα παίδνπλ επίζεο ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ πξφζιεςε, ζηελ επηρεηξεκαηηθή επηηπρία, θαζψο θαη ζηελ απφδνζε εξγαζίαο. Τα δίθηπα παξέρνπλ ηξφπνπο ψζηε νη εηαηξείεο λα ζπγθεληξψλνπλ πιεξνθνξίεο, λα απνζαξξχλνπλ ηνλ αληαγσληζκφ, θαη λα ζπλεξγνχλ ζην θαζνξηζκφ ησλ ηηκψλ ή ησλ πνιηηηθψλ. Μία δεκνθηιήο ρξήζε γηα ηε λέα απηή ηερλνινγία είλαη ε θνηλσληθή δηθηχσζε κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ. Οη εηαηξείεο έρνπλ δηαπηζηψζεη φηη νη ηζηνζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο φπσο ην Facebook θαη ην Twitter είλαη έλαο θαιφο ηξφπνο γηα λα δηακνξθψζνπλ ηελ εηθφλα ηνπο πξνο ηα έμσ. Σχκθσλα κε ηνλ Jody Nimetz, ζπγγξαθέαο ηνπ «Marketing Jive», ππάξρνπλ πέληε ηξφπνη κε ηνπο νπνίνπο νη επηρεηξήζεηο ρξεζηκνπνηνχλ ηα θνηλσληθά δίθηπα θαη ηα κέζα καδηθήο ελεκέξσζεο: γηα ηελ δεκηνπξγία ηεο θήκεο ηνπο, σο έλα online εξγαιείν δηαρείξηζεο θήκεο, γηα ηελ πξφζιεςε, γηα ηε εθκάζεζε λέσλ ηερλνινγηψλ θαη ησλ αληαγσληζηψλ, θαη σο

21 έλα απζεληηθφ εξγαιείν πνπ κπνξεί λα ππνθιέπηεη ηηο πηζαλέο πξννπηηθέο (Jody Nimetz γηα ηηο λέεο ηάζεηο ζηελ B2B Κνηλσληθή Γηθηχσζε». Marketing Jive, 18 Ννεκβξίνπ 2007). Απηέο νη εηαηξείεο είλαη ζε ζέζε λα νδεγήζνπλ ηελ θπθινθνξία ζηνλ δηθφ ηνπο online ρψξν, ελζαξξχλνληαο παξάιιεια ηνπο θαηαλαισηέο θαη ηνπο πειάηεο ηνπο λα έρνπλ ζπδεηήζεηο γηα ην πψο λα βειηηψζνπλ ή λα αιιάμνπλ ηα πξντφληα ή ηηο ππεξεζίεο. Ζ ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ ζε επηρεηξεζηαθφ πιαίζην παξνπζηάδεη ηε δπλαηφηεηα ηεο χπαξμεο κεγάινπ αληίθηππνπ ζηνλ θφζκν ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ηελ εξγαζία (Fraser & Dutta 2008). Τα θνηλσληθά δίθηπα ζπλδένπλ ηνπο αλζξψπνπο κε ρακειφ θφζηνο, θάηη ην νπνίν κπνξεί λα είλαη επεξγεηηθφ γηα ηνπο επηρεηξεκαηίεο θαη ηηο κηθξέο επηρεηξήζεηο πνπ αλαδεηνχλ λα δηεπξχλνπλ ηηο βάζεηο επαθήο ηνπο. Τα δίθηπα απηά ιεηηνπξγνχλ ζπρλά σο κηα ζρέζε εξγαιείνπ δηαρείξηζεο πειαηψλ γηα ηηο εηαηξείεο πνπ πσινχλ πξντφληα θαη ππεξεζίεο. Οη επηρεηξήζεηο κπνξνχλ επίζεο λα ρξεζηκνπνηνχλ ηα θνηλσληθά δίθηπα γηα ηε δηαθήκηζε κε ηε κνξθή ζεκαηψλ θαη δηαθεκίζεσλ θεηκέλνπ. Γεδνκέλνπ φηη νη επηρεηξήζεηο ιεηηνπξγνχλ ζε παγθφζκην επίπεδν, ηα θνηλσληθά δίθηπα κπνξεί λα θαηαζηήζνπλ επθνιφηεξε απηή ηελ δηαηήξεζε επαθήο ζε φιν ηνλ θφζκν. Έλα παξάδεηγκα θνηλσληθήο δηθηχσζεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα επηρεηξεκαηηθνχο ζθνπνχο είλαη ην θνηλσληθφ δίθηπν LinkedIn, ην νπνίν έρεη σο ζηφρν ηε δηαζχλδεζε ησλ επαγγεικαηηψλ. Τν LinkedIn έρεη πάλσ απφ 40 εθαηνκκχξηα ρξήζηεο ζε πεξηζζφηεξεο απφ 200 ρψξεο. Έλαο άιινο ιφγνο γηα ηελ δηάδνζε ησλ επαγγεικαηηθψλ απηψλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ είλαη ην γεγνλφο φηη ε ρξήζε ησλ θπζηθψλ ρψξσλ πνπ δηαηίζεληαη ζηα κέιε ελφο θνηλσληθνχ δηθηχνπ, φπσο ε Γέθπξα Πνιηηηζκνχ (Hub Culture), απνηειεί κηα πξφζθιεζε γηα θνηλσληθή δηθηχσζε γηα ηνπο επηρεηξεκαηίεο, θαζψο θαη άιινπο επηρεηξεκαηηθνχο θνξείο, κε θαηαζηήκαηα ζε κεγάιεο πφιεηο φπσο ην Λνλδίλν. Έρνληαο κηα θπζηθή παξνπζία, ην δίθηπν απηφ επηηξέπεη ζηα κέιε ηνπ λα δηθηπσζνχλ ηφζν ζηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν φζν θαη ζηνλ εηθνληθφ, πξνζζέηνληαο έηζη επηπιένλ αμία ζηελ επηρείξεζε. Οη αηηήζεηο γηα ηζηνζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο έρνπλ επεθηαζεί πξνο ηηο επηρεηξήζεηο νη νπνίεο δεκηνπξγνχλ ηηο δηθέο ηνπο ιεηηνπξγηθέο ηζηνζειίδεο, έλαλ ηνκέα γλσζηφ σο «brand networking». Δίλαη ε ηδέα θαηά ηελ νπνία έλα brand κπνξεί λα ρηίζεη ηε ζρέζε ησλ θαηαλαισηψλ ηνπ κέζσ ηεο ζχλδεζεο απηψλ κε ηελ εηθφλα ηνπ ζε κηα πιαηθφξκα πνπ ηνπο παξέρεη ζρεηηθφ πεξηερφκελν, ηα ζηνηρεία ηεο ζπκκεηνρήο, θαζψο θαη έλα ζχζηεκα θαηάηαμεο. Τν «brand networking» είλαη έλαο λένο ηξφπνο γηα λα επσθειεζνχλ νη επηρεηξήζεηο απφ ηηο θνηλσληθέο ηάζεηο σο εξγαιείν κάξθεηηλγθ. Δπηζηήκε

22 Μηα άιιε ρξήζε πνπ ζπδεηείηαη επξέσο είλαη ε ρξήζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ ζηηο επηζηεκνληθέο θνηλφηεηεο. Οη Julia Liebeskind Porter et al. έρνπλ δεκνζηεχζεη κηα κειέηε γηα ην πψο νη λέεο επηρεηξήζεηο βηνηερλνινγίαο ρξεζηκνπνηνχλ ηζηφηνπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο γηα λα κνηξαζηνχλ επηζηεκνληθέο γλψζεηο. Αλαθέξνπλ επίζεο ζηε κειέηε ηνπο φηη κε ηελ αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ θαη γλψζεσλ κεηαμχ ηνπο, νη επηζηήκνλεο είλαη ζε ζέζε λα «απμήζνπλ ηφζν ηε κάζεζή ηνπο φζν θαη ηελ επειημία ηνπο κε ηξφπνπο πνπ δελ ζα ήηαλ δπλαηνί κέζα ζε κία απηφλνκε ηεξαξρηθή νξγάλσζε». Ζ θνηλσληθή δηθηχσζε επηηξέπεη ζε επηζηεκνληθέο νκάδεο λα επεθηείλνπλ ηε βάζε γλψζεσλ θαη λα κνηξαζηνχλ ηδέεο. Φσξίο απηά ηα λέα κέζα επηθνηλσλίαο νη ζεσξίεο ηνπο ζα κπνξνχζαλ λα ραξαθηεξηζηνχλ «απνκνλσκέλεο θαη άζρεηεο». Ζ NASA έρεη επσθειεζεί απφ κεξηθά εξγαιεία θνηλσληθήο δηθηχσζεο, φπσο ην Twitter θαη ην Flickr, θαζψο ρξεζηκνπνηεί απηά ηα εξγαιεία γηα λα βνεζήζεη ζηελ αλαθνξά ηεο Δπηηξνπήο γηα ηα Σρέδηα ησλ Γηαζηεκηθψλ Πηήζεσλ ηνπ Αλζξψπνπ ζηηο ΖΠΑ (U.S. Human Space Flight Plans Committee), ηεο νπνίαο ζηφρνο είλαη λα εμαζθαιηζηεί φηη ην έζλνο βξίζθεηαη ζε κηα δπλακηθή θαη βηψζηκε πνξεία πξνο ηελ επίηεπμε ησλ πην ηνικεξψλ θηινδνμηψλ ηνπ ζην δηάζηεκα. Δθπαηδεπηηθέο εθαξκνγέο δηδαζθαιίαο Τα θνηλσληθά δίθηπα ρξεζηκνπνηνχληαη επίζεο απφ ηνπο δαζθάινπο θαη ηνπο καζεηέο σο εξγαιείν επηθνηλσλίαο. Δπεηδή πνιινί καζεηέο ρξεζηκνπνηνχλ ήδε έλα επξχ θάζκα ησλ ππεξεζηψλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο, νη θαζεγεηέο έρνπλ αξρίζεη λα εμνηθεηψλνληαη κε απηήλ ηελ ηάζε θαη ηελ ρξεζηκνπνηνχλ ηψξα πξνο φθειφο ηνπο. Οη εθπαηδεπηηθνί θαη νη θαζεγεηέο θάλνπλ ηα πάληα φπσο δεκηνπξγία chat-room θφξνπκ θαη νκάδεο ψζηε λα επεθηείλνπλ ηε ζπδήηεζε ζηελ ηάμε κε ηνπνζέηεζε εξγαζηψλ, ηεζη θαη θνπίδ. Με απηφλ ηνλ ηξφπν εληζρχεηαη ε εξγαζία έμσ απφ ην ζθεληθφ ηεο ηάμεο. Τα θνηλσληθά δίθηπα ρξεζηκνπνηνχληαη επίζεο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ησλ γνλέσλ. Οη ηφπνη απηνί θαζηζηνχλ δπλαηφ θαη πην βνιηθφ γηα ηνπο γνλείο λα θάλνπλ εξσηήζεηο θαη λα εθθξάδνπλ ηηο αλεζπρίεο ηνπο ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα ζπλαληεζνχλ πξφζσπν κε πξφζσπν κε ηνπο εθπαηδεπηηθνχο. Τα θνηλσληθά δίθηπα πνπ επηθεληξψζεθαλ ζηελ ππνζηήξημε ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ ησλ δαζθάισλ θαη κεηαμχ ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ησλ καζεηψλ ηνπο ρξεζηκνπνηνχληαη ζήκεξα γηα ηε κάζεζε, γηα ηελ εθπαηδεπηηθή επαγγεικαηηθή αλάπηπμε, θαη γηα αληαιιαγή πεξηερνκέλνπ. Ηζηφηνπνη φπσο «Ning for teachers», «Learn Central», «TeachStreet» θαη άιινη είλαη ζρεδηαζκέλνη γηα λα πξνσζήζνπλ ρψξνπο πνπ πεξηιακβάλνπλ εθπαηδεπηηθά blogs, ραξηνθπιάθηα, επίζεκεο θαη άιιεο θνηλφηεηεο, θαζψο θαη ηελ επηθνηλσλία, φπσο ην chatting, ζέκαηα ζπδήηεζεο, θαζψο

23 θαη ζχγρξνλα θφξνπκ. Απηνί νη ηζηφηνπνη πεξηέρνπλ επίζεο πιηθφ γηα ηελ αληαιιαγή θαη ηελ βαζκνινγηθή θαηάηαμε νξηζκέλσλ ηδηαίηεξσλ ραξαθηεξηζηηθψλ. Βηβιηνζήθεο Ζ ρξήζε ησλ online θνηλσληθψλ δηθηχσλ απφ ηηο βηβιηνζήθεο είλαη επίζεο έλα φιν θαη απμαλφκελεο ρξήζεο εξγαιείν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ επηθνηλσλία κε πεξηζζφηεξνπο δπλεηηθνχο ρξήζηεο ηεο βηβιηνζήθεο, θαζψο θαη γηα ηελ επέθηαζε ησλ ππεξεζηψλ πνπ παξέρνληαη απφ ηηο επηκέξνπο βηβιηνζήθεο. Θέζεηο εξγαζίαο Μηα ηειεπηαία ψζεζε ζηελ ρξήζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ νδεγείηαη απφ θνηηεηέο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηηο ππεξεζίεο γηα λα δηθηπσζνχλ κε ηνπο επαγγεικαηίεο θαη ηηο επηρεηξήζεηο γηα ηελ εχξεζε θάπνηαο πξαθηηθήο ή ζέζεο εξγαζίαο. Πνιιέο κειέηεο έρνπλ γίλεη γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο online θνηλσληθήο δηθηχσζεο κέζα ζηα πιαίζηα ελφο θνιιεγίνπ. Μηα αμηνζεκείσηε ηέηνηα κειέηε έγηλε απφ ηνπο Phipps Arabie θαη Yoram Wind θαη δεκνζηεχζεθε ζην «Advances in Social Network Analysis». Γηαθήκηζε Λίγα θνηλσληθά δίθηπα απηή ηε ζηηγκή επηβάιινπλ ρξέσζε γηα ηελ πξνζρψξεζε ζε απηά. Δλ κέξεη, απηφ κπνξεί λα νθείιεηαη ζην φηη ε θνηλσληθή δηθηχσζε είλαη κηα ζρεηηθά λέα ππεξεζία, θαη ε αμία ρξήζεο ηεο δελ έρεη εδξαησζεί ζην κπαιφ ησλ πειαηψλ. Οη εηαηξείεο, φπσο ην MySpace θαη ην Facebook πσινχλ online δηαθήκηζε ζηνλ ηζηφηνπν ηνπο. Τν επηρεηξεκαηηθφ ηνπο κνληέιν βαζίδεηαη ζην κεγάιν αξηζκφ κειψλ, θαη ε ρξέσζε γηα ηελ έληαμε ζε απηά ζα ήηαλ αληηπαξαγσγηθή. Οξηζκέλνη πηζηεχνπλ φηη ηα βαζχηεξα ζηνηρεία πνπ έρνπλ νη ηζηφηνπνη απηνί γηα θάζε ρξήζηε επηηξέπεη πνιχ θαιχηεξα ζηνρεπκέλε δηαθήκηζε απφ νπνηαδήπνηε άιιε ηζηνζειίδα. Τα θνηλσληθά δίθηπα ιεηηνπξγνχλ θάησ απφ έλα απηφλνκν επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν, ζην νπνίν ηα κέιε ελφο θνηλσληθνχ δηθηχνπ εμππεξεηνχλ έλα δηηηφ ξφιν ηφζν ησλ πξνκεζεπηψλ φζν θαη ησλ θαηαλαισηψλ ηνπ πεξηερνκέλνπ. Απηφ έξρεηαη ζε αληίζεζε κε έλα παξαδνζηαθφ επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν, φπνπ νη πξνκεζεπηέο θαη νη θαηαλαισηέο απνηεινχλ δηαθνξεηηθνχο παξάγνληεο. Τα έζνδα απνθηνχληαη ζπλήζσο ζην απηφλνκν επηρεηξεκαηηθφ κνληέιν κέζσ δηαθεκίζεσλ. Αληίζεηα ηα έζνδα κε βάζε ηελ ζπλδξνκή είλαη δπλαηφλ λα απνθηεζνχλ, κφλν φηαλ κέιε θαη ηα επίπεδα πεξηερνκέλσλ είλαη αξθεηά πςειά

24 Έξεπλεο Οη θνηλσληθέο ππεξεζίεο δηθηχνπ ρξεζηκνπνηνχληαη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν ζε λνκηθέο θαη πνηληθέο έξεπλεο. Πιεξνθνξίεο πνπ δεκνζηεχηεθαλ ζε ηζηνζειίδεο φπσο ην MySpace θαη ην Facebook έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί θαηά θαηξνχο απφ ηελ αζηπλνκία (εγθιεκαηνινγηθή αλάιπζε) θαη απφ ηνπο παλεπηζηεκηαθνχο αμησκαηνχρνπο γηα ηε δίσμε ησλ ρξεζηψλ ησλ ελ ιφγσ ρψξσλ. Σε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, ην πεξηερφκελν πνπ δεκνζηεχηεθε ζην MySpace ρξεζηκνπνηήζεθε θαη ζε δηθαζηήξην. Τν Facebook ρξεζηκνπνηείηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν απφ ηηο δηνηθήζεηο ησλ ζρνιείσλ θαη απφ ππεξεζίεο επηβνιήο ηνπ λφκνπ σο πεγή απνδεηθηηθψλ ζηνηρείσλ ζε βάξνο ησλ θνηηεηψλ-ρξεζηψλ. Ζ ηζηνζειίδα, ν λνχκεξν έλα πξννξηζκφο γηα ηνπο ζπνπδαζηέο θνιιεγίσλ, επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα δεκηνπξγνχλ ζειίδεο κε πξνθίι πξνζσπηθψλ ζηνηρείσλ. Οη ζειίδεο απηέο είλαη νξαηέο ζε άιινπο εγγεγξακκέλνπο ρξήζηεο απφ ην ίδην ζρνιείν κέζα ζηνπο νπνίνπο ζπρλά βξίζθνληαη θαη άηνκα ηεο παλεπηζηεκηαθήο αζηπλνκίαο πνπ έρνπλ εγγξαθεί επίζεο ζηελ ζπγθεθξηκέλε ππεξεζία. Μηα βξεηαληθή αζηπλνκηθή δχλακε, κε βάζε εηθφλεο απφ ην Facebook, ζπλέιαβε κεξηθνχο αλζξψπνπο πνπ είραλ θσηνγξαθεζεί ζε δεκφζην ρψξν λα θαηέρνπλ φπιν, φπσο έλα καραίξη (θάηη ην νπνίν είλαη παξάλνκν). Κπβεξλεηηθέο εθαξκνγέο Ζ θνηλσληθή δηθηχσζε έρεη πξφζθαηα ρξεζηκνπνηεζεί θαη απφ δηάθνξεο θπβεξλεηηθέο ππεξεζίεο. Τα εξγαιεία θνηλσληθήο δηθηχσζεο απνηεινχλ έλαλ γξήγνξν θαη εχθνιν ηξφπν γηα ηελ θπβέξλεζε λα έρεη πξφζβαζε ζηελ γλψκε ηνπ θνηλνχ θαη λα θξαηήζεη ην θνηλφ ελεκεξσκέλν γηα ηε δξαζηεξηφηεηά ηεο. Online dating Πνιιά θνηλσληθά δίθηπα παξέρνπλ έλα online πεξηβάιινλ γηα ηνπο αλζξψπνπο ψζηε λα επηθνηλσλνχλ θαη λα αληαιιάζζνπλ πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο κε απψηεξν ζθνπφ κία γλσξηκία εξσηηθήο ή κε πξνζέγγηζεο. Οη πξνζέζεηο κπνξεί λα πνηθίινπλ απφ αλεχξεζε ελφο ξαληεβνχ γηα κία θνξά, κέρξη αλαδήηεζε βξαρππξφζεζκσλ ή καθξνρξφλησλ ζρέζεσλ. Τα πεξηζζφηεξα απφ απηά ηα θνηλσληθά δίθηπα, φπσο θαη νη ππεξεζίεο γλσξηκηψλ, απαηηνχλ απφ ηνπο ρξήζηεο λα δίλνπλ νξηζκέλεο πιεξνθνξίεο. Απηφ πεξηιακβάλεη ζπλήζσο ηελ ειηθία ηνπ ρξήζηε, ην θχιν, ηελ ηνπνζεζία, ηα ελδηαθέξνληα, θαη ίζσο κηα εηθφλα. Γεκνζίεπζε πνιχ

25 πξνζσπηθψλ πιεξνθνξηψλ ζπλήζσο απνζαξξχλεηαη γηα ιφγνπο αζθαιείαο. Απηφ επηηξέπεη ζηνπο άιινπο ρξήζηεο λα αλαδεηήζνπλ ή λα αλαδεηεζνχλ κε βάζε θάπνηα θξηηήξηα, αιιά ηελ ίδηα ζηηγκή ηα άηνκα κπνξνχλ λα δηαηεξήζνπλ θάπνην βαζκφ αλσλπκίαο, παξφκνην κε ηηο πεξηζζφηεξεο ππεξεζίεο γλσξηκηψλ. Οη ηζηφηνπνη γλσξηκηψλ είλαη παξφκνηνη κε ηα θνηλσληθά δίθηπα, κε ηελ έλλνηα φηη νη ρξήζηεο δεκηνπξγνχλ πξνθίι γηα λα αληαπνθξηζνχλ θαη λα επηθνηλσλήζνπλ κε ηνπο άιινπο, αιιά νη δξαζηεξηφηεηέο ηνπο ζε απηέο ηηο ηνπνζεζίεο είλαη κε κνλαδηθφ ζθνπφ λα βξνπλ έλα πξφζσπν πνπ παξνπζηάδεη ελδηαθέξνλ γηα γλσξηκία. Αληίζεηα ηα θνηλσληθά δίθηπα δελ ρξεζηκνπνηνχληαη απαξαίηεηα γηα γλσξηκίεο ηέηνηνπ είδνπο. Πνιινί ρξήζηεο ηα ρξεζηκνπνηνχλ απιά γηα ηε δηαηήξεζε επαθήο κε θίινπο θαη ζπλεξγάηεο. Ωζηφζν, κηα ζεκαληηθή δηαθνξά κεηαμχ ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ θαη ησλ ππεξεζηψλ γλσξηκηψλ είλαη ην γεγνλφο φηη νη ππεξεζίεο απηέο ζπλήζσο έρνπλ θάπνηα ρξέσζε γηα ηελ ζπλδξνκή, ελψ ηα θνηλσληθά δίθηπα είλαη δσξεάλ. Απηή ε δηαθνξά είλαη έλαο απφ ηνπο ιφγνπο πνπ ε βηνκεραλία ηνπ «online dating» έρεη βηψζεη ηα ηειεπηαία ρξφληα κηα κεγάιε κείσζε ησλ εζφδσλ ηεο, θάηη ην νπνίν νθείιεηαη ζε πνιινχο ρξήζηεο πνπ επηιέγνπλ λα ρξεζηκνπνηνχλ ππεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο αληί ησλ ππεξεζηψλ απηψλ. Πνιιέο δεκνθηιείο ππεξεζίεο γηα «online dating» φπσο ην Match.com, Yahoo Personals, θαη eharmony.com παξαηεξνχλ δξακαηηθή κείσζε ησλ ρξεζηψλ ηνπο, ελψ ηα θνηλσληθά δίθηπα φπσο ην MySpace θαη ην Facebook αληηκεησπίδνπλ κεγάιε αχμεζε ησλ ρξεζηψλ. Ο αξηζκφο ησλ ρξεζηψλ ηνπ Internet ζηηο ΖΠΑ πνπ επηζθέπηνληαη ηζηφηνπνπο ζπλαληήζεσλ έρεη κεησζεί απφ ην κέγηζην ηνπ 21% ην 2003 ζε 10% ην Άζρεηα κε ην αλ απηφ ζπκβαίλεη ιφγσ ηνπ θφζηνο ησλ ππεξεζηψλ, ηεο πνηθηιίαο ησλ ρξεζηψλ κε δηαθνξεηηθέο πξνζέζεηο, ή γηα νπνηνδήπνηε άιιν ιφγν, είλαη αλακθηζβήηεην φηη νη ηζηνζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο γίλνληαη γξήγνξα ν λένο ηξφπνο γηα ηελ εχξεζε ξαληεβνχ online. Πνιηηηθή Ζ θνηλσληθή δηθηχσζε έρεη επίζεο επεξεάζεη πνιχ ηελ ακεξηθαληθή πνιηηηθή. Σχκθσλα κε ην Pew Internet θαη ην American Life Project, ηζηνζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο φπσο ην Facebook θαη ην MySpace ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαηά 21 ηνηο εθαηφ απφ ελειίθνπο online κέρξη ηηο εθινγέο ηνπ Ννεκβξίνπ Απηνί νη ελήιηθεο ρξεζηκνπνηνχζαλ ηα sites γηα λα ζπλδεζνχλ θαη λα παξαθνινπζήζνπλ ηηο εθζηξαηείεο θαη ηηο εθινγέο. Γχν ηνηο εθαηφ ην έθαλε απηφ ρξεζηκνπνηψληαο ην Twitter. Τν κεγαιχηεξν κέξνο απηήο ηεο νκάδαο, ζην 11 ηνηο εθαηφ, ρξεζηκνπνίεζε ηηο ηνπνζεζίεο απηέο γηα λα δεί ηη ςήθηζαλ νη θίινη ηνπο ζηηο εθινγέο ηνπ Ννεκβξίνπ. Τα δεδνκέλα πνπ ζπγθεληξψζεθαλ απφ ην Twitter (επγεληθή

26 πξνζθνξά ηνπ Tweetbeat) θαη ζην Facebook (επγέληθή πξνζθνξά ησλ U.S. Politics ζην Facebook) ζρεκάηηζαλ κηα ελδηαθέξνπζα εηθφλα. Οη Ακεξηθαλνί είλαη κηα πνιηηηθά νκηιεηηθή κάδα, αλ κε ηη άιιν, θαη ηα web-based δεκφζηα κελχκαηά ηνπο ην απνδεηθλχνπλ. Ζ θνηλσληθή δηθηχσζε επεξεάδεη επίζεο ηηο θπβεξλήζεηο ζην εμσηεξηθφ. Ζ αλαηαξαρή ζηε Μέζε Αλαηνιή είρε ζπλδεζεί επίζεο κε θνηλσληθά δίθηπα. Τν Internet Αηγχπηνπ ππέθεξε απφ κεγάιεο βιάβεο, φπσο αλέθεξε ην Associated Press. Έλαο ζεκαληηθφο θνξέαο παξνρήο Internet ζηε ρψξα αλέθεξε πσο θακία θίλεζε ζην Γηαδίθηπν επηηξεπφηαλ εληφο ή εθηφο ηεο ρψξαο. Οη Γηακαξηπξίεο ζηελ Αίγππην εληάζεθαλ φηαλ εθζέζεηο ζην Twitter θαη ζην Facebook παξεκπνδίζηεθαλ ζην εζσηεξηθφ ηεο ρψξαο απφ αηγππηηαθέο αξρέο θαη ήξζαλ ζηελ επηθάλεηα κέζσ ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ ζχκθσλα κε ην HerdictWeb. Οη ρξήζηεο επίζεο αλαθέξνπλ φηη ηα SMS, ε ππεξεζία ζχληνκσλ κελπκάησλ ήηαλ απνθιεηζκέλε. 1.4: Γξάθνη ζε Κνηλσληθά Γίθηπα Σπλεξγαηηθνί γξάθνη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα λα αλαπαξαζηήζνπλ θαιέο θαη θαθέο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ αλζξψπσλ. Μηα ζεηηθή αθκή κεηαμχ δχν θφκβσλ δειψλεη κηα ζεηηθή ζρέζε (θηιία, ζπκκαρία, εξσηηθή γλσξηκία) θαη κία αξλεηηθή αθκή κεηαμχ δχν θφκβσλ δειψλεη κηα αξλεηηθή ζρέζε (κίζνο, νξγή). Υπεχζπλα γξαθήκαηα θνηλσληθψλ δηθηχσλ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα λα πξνβιέςνπλ ηε κειινληηθή εμέιημε ηνπ γξαθήκαηνο. Σηα δίθηπα απηά, ππάξρεη ε έλλνηα ησλ "ηζνξξνπεκέλσλ" θαη "κε- ηζνξξνπεκέλσλ" θχθισλ. Έλαο ηζνξξνπεκέλνο θχθινο νξίδεηαη σο έλαο θχθινο φπνπ ην πξντφλ απφ φια ηα ζεκάδηα είλαη ζεηηθφ. Ηζνξξνπεκέλα γξαθήκαηα αληηπξνζσπεχνπλ κηα νκάδα αηφκσλ πνπ είλαη απίζαλν λα αιιάμνπλ ηε γλψκε ηνπο γηα ηα άιια άηνκα ζηελ νκάδα. Με-ηζνξξνπεκέλα γξαθήκαηα αληηπξνζσπεχνπλ κηα νκάδα αλζξψπσλ νη νπνίνη είλαη πνιχ πηζαλφ λα αιιάμνπλ ηε γλψκε ηνπο γηα άιια άηνκα ζηελ νκάδα ηνπο. Γηα παξάδεηγκα, κηα νκάδα απφ 3 άηνκα (Α, Β, θαη Γ), φπνπ Α θαη Β έρνπλ κηα ζεηηθή ζρέζε, Β θαη C έρνπλ κηα ζεηηθή ζρέζε, αιιά C θαη Α έρνπλ αξλεηηθή ζρέζε απνηειεί έλαλ κε- ηζνξξνπεκέλν θχθιν. Απηή ε νκάδα είλαη πνιχ πηζαλφ λα κεηαζρεκαηηζηεί ζε έλα ηζνξξνπεκέλν θχθιν, φπνπ ν Β έρεη κφλν κηα θαιή ζρέζε κε ηνλ Α, θαη νη δχν Α θαη Β έρνπλ αξλεηηθή ζρέζε κε ηνλ C. Με ηε ρξήζε ηεο έλλνηαο ησλ ηζνξξνπεκέλσλ θαη κε ηζνξξνπεκέλε θχθισλ, ε εμέιημε ησλ γξαθεκάησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ κπνξεί λα πξνβιεθζεί. Μηα κειέηε δηαπίζησζε φηη ε επηπρία έρεη ηελ ηάζε λα ζπζρεηίδεηαη ζε θνηλσληθά δίθηπα. Όηαλ έλα άηνκν είλαη επηπρηζκέλν, νη θίινη ηνπ έρνπλ 25 ηνηο εθαηφ πεξηζζφηεξεο

27 πηζαλφηεηεο λα είλαη επηπρηζκέλνη νη ίδηνη. Δπηπιένλ, νη άλζξσπνη ζην θέληξν ελφο θνηλσληθνχ δηθηχνπ ηείλνπλ λα γίλνπλ πην επηπρηζκέλνη ζην κέιινλ απφ απηνχο ζηελ πεξηθέξεηα. Οκάδεο επηπρηζκέλσλ θαη δπζηπρηζκέλσλ αλζξψπσλ δηαθξίλνληαη ζηα ππφ κειέηε δίθηπα, κε πξφζβαζε ζηνπο ηξεηο βαζκνχο δηαρσξηζκνχ πνπ πξναλαθέξζεθαλ: ε επηπρία ελφο αηφκνπ ζρεηίδεηαη κε ην επίπεδν ηεο επηπρίαο ησλ θίισλ ησλ θίισλ ησλ θίισλ ηνπο. Οξηζκέλνη εξεπλεηέο ππνζηεξίδνπλ φηη ηα αλζξψπηλα θνηλσληθά δίθηπα κπνξεί λα έρνπλ κηα γελεηηθή βάζε. Φξεζηκνπνηψληαο έλα δείγκα δηδχκσλ απφ ηελ Δζληθή Γηακήθε Μειέηε Δθεβηθήο Υγείαο, δηαπηζηψζεθε φηη ν βαζκφο (ν αξηζκφο ησλ θνξψλ πνπ έλα πξφζσπν θαιείηαη σο θίινο), ε κεηαβαηηθφηεηα (ε πηζαλφηεηα φηη δχν θίινη είλαη θίινη κεηαμχ ηνπο), θαη ε θεληξηθή δηακεζνιάβεζε (ν αξηζκφο ησλ κνλνπαηηψλ ζην δίθηπν πνπ πεξλνχλ απφ έλα ζπγθεθξηκέλν πξφζσπν) είλαη φια ζεκαληηθά θιεξνλνκηθά. Τα ππάξρνληα κνληέια ηνπ ζρεκαηηζκνχ ηνπ δηθηχνπ δελ κπνξνχλ λα εμεγήζνπλ απηή ηελ εγγελή δηαθχκαλζε θφκβσλ. Έηζη νη εξεπλεηέο πξνηείλνπλ έλα ελαιιαθηηθφ κνληέιν «Πξνζέιθπζεο θαη Καζηέξσζεο" πνπ κπνξεί λα εμεγήζεη ηελ θιεξνλνκηθφηεηα θαη πνιιά άιια ραξαθηεξηζηηθά ηεο αλζξψπηλεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Παξαθάησ παξαηίζεηαη έλα παξάδεηγκα ελφο γξάθνπ θνηλσληθνχ δηθηχνπ. Ο θφκβνο κε ηελ κεγαιχηεξε θεληξηθή δηακεζνιάβεζε είλαη απηφο πνπ θαίλεηαη ζην θέληξν κε άζπξν ρξψκα: Δηθφλα 2: Παξάδεηγκα ελφο γξάθνπ ζε θνηλσληθά δίθηπα Ζ νπηηθή αλαπαξάζηαζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ είλαη ζεκαληηθή γηα λα θαηαλνήζνπκε ηα δεδνκέλα ηνπ δηθηχνπ θαη λα κεηαθεξζεί ζσζηά ην απνηέιεζκα ηεο αλάιπζεο. Πνιιέο απφ ηηο αλαιχζεηο ινγηζκηθνχ έρνπλ κνλάδεο γηα ηελ απεηθφληζε ηνπ

28 δηθηχνπ. Ζ εμεξεχλεζε ησλ δεδνκέλσλ γίλεηαη κε ηελ εκθάληζε ησλ θφκβσλ θαη ησλ δεζκψλ ζε δηάθνξεο δηαηάμεηο, θαη απνδίδνληαο ηα ρξψκαηα, ην κέγεζνο θαη άιιεο πξνεγκέλεο ηδηφηεηεο ζηνπο θφκβνπο. Οη νπηηθέο αλαπαξαζηάζεηο ησλ δηθηχσλ κπνξεί λα είλαη κηα ηζρπξή κέζνδνο γηα κεηάδνζε ζχλζεησλ πιεξνθνξηψλ, αιιά πξέπεη λα ιεθζεί κέξηκλα γηα ηελ εξκελεία ησλ θφκβσλ θαη ησλ ηδηνηήησλ ησλ γξαθεκάησλ απφ νζφλεο νπηηθήο απεηθφληζεο, θαζψο είλαη πνιχ εχθνιν λα παξαπνηεζνχλ δνκηθέο ηδηφηεηεο νη νπνίεο ιακβάλνληαη κέζσ πνζνηηθψλ αλαιχζεσλ. Τππηθή αλαπαξάζηαζε ησλ δεδνκέλσλ ηνπ δηθηχνπ είλαη νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο ζε δηαηάμεηο ηνπ δηθηχνπ (θφκβνη θαη δεζκνί φπσο πξναλαθέξζεθε), νη νπνίεο φκσο δελ είλαη πνιχ εχθνιεο ζηελ αλάγλσζε θαη δελ επηηξέπνπλ κηα δηαηζζεηηθή εξκελεία. Γηάθνξεο λέεο κέζνδνη έρνπλ αλαπηπρζεί έηζη ψζηε λα εκθαλίδνληαη ηα δεδνκέλα ηνπ δηθηχνπ ζε πην δηαηζζεηηθή κνξθή (π.ρ. ραξηνγξάθεζε ή «Sociomapping»). Δηδηθά φηαλ ρξεζηκνπνηείηαη ε αλάιπζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ σο εξγαιείν γηα ηε δηεπθφιπλζε ηεο αιιαγήο, νη δηαθνξεηηθέο πξνζεγγίζεηο ηεο ζπκκεηνρηθήο ραξηνγξάθεζεο ηνπ δηθηχνπ έρνπλ απνδεηρζεί ρξήζηκεο. Δδψ νη ζπκκεηέρνληεο / εξεπλεηέο παξέρνπλ ζηνηρεία ηνπ δηθηχνπ απφ πξαγκαηηθή ράξαμε ηνπ δηθηχνπ (κε κνιχβη θαη ραξηί ή ςεθηαθά) θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζπλφδνπ ζπιινγήο δεδνκέλσλ. Έλα πιενλέθηεκα απηήο ηεο πξνζέγγηζεο είλαη φηη επηηξέπεη ζηνπο εξεπλεηέο ηε ζπιινγή πνηνηηθψλ δεδνκέλσλ θαη ηελ αλαδήηεζε ηεο απνζαθήληζε εξσηεκάησλ, θαηά ηελ δηάξθεηα πνπ ηα δεδνκέλα ηνπ δηθηχνπ ζπιιέγνληαη. Παξαδείγκαηα ηερληθψλ ραξηνγξάθεζεο δηθηχνπ είλαη ην «Net-Map» (κε ζηπιφ θαη ραξηί) θαη ην «VennMaker» (ςεθηαθά). 1.5: Μέηξα ζηα Κνηλσληθά Γίθηπα Γηακεζνιάβεζε Ο βαζκφο ζηνλ νπνίν έλαο θφκβνο βξίζθεηαη αλάκεζα ζε άιινπο θφκβνπο ζην δίθηπν. Τν κέηξν απηφ ιακβάλεη ππφςε ηε ζπλδεζηκφηεηα ησλ γεηηφλσλ ηνπ θφκβνπ θαη δίλεη κεγαιχηεξε αμία ζηνπο θφκβνπο πνπ γεθπξψλνπλ νκάδεο. Τν κέηξν απηφ αληαλαθιά ηνλ αξηζκφ ησλ αλζξψπσλ πνπ έλα άηνκν ζπλδέεη έκκεζα κέζσ ησλ άκεζσλ δεζκψλ ηνπο. Γέθπξα

29 Μηα άθξε ιέγεηαη φηη είλαη κηα γέθπξα, αλ ε δηαγξαθή ηεο ζα πξνθαιέζεη ηα ηειηθά ζεκεία ηεο λα βξίζθνληαη ζε δηάθνξα ζπζηαηηθά ζηνηρεία ελφο γξαθήκαηνο. Κεληξηθόηεηα Τν κέηξν απηφ δίλεη κηα γεληθή έλδεημε ηεο θνηλσληθήο εμνπζίαο ελφο θφκβνπ κε βάζε ην πφζν θαιά "ζπλδέεη" ην δίθηπν. Ζ «Γηακεζνιάβεζε», ε «Δγγχηεηα», θαη ν «Βαζκφο» είλαη φια κέηξα ηεο θεληξηθφηεηαο. πγθεληξωηηζκόο Ζ δηαθνξά κεηαμχ ηνπ αξηζκνχ ησλ ζπλδέζεσλ γηα θάζε θφκβν δηαηξείηαη κε ην κέγηζην δπλαηφ άζξνηζκα ησλ δηαθνξψλ. Έλα θεληξηθφ δίθηπν έρεη πνιινχο απφ ηνπο δεζκνχο ηνπ δηαζθνξπηζκέλνπο γχξσ απφ έλαλ ή κεξηθνχο θφκβνπο, ελψ έλα απνθεληξσκέλν δίθηπν είλαη εθείλν ζην νπνίν ππάξρεη κηθξή δηαθνξά κεηαμχ ηνπ αξηζκνχ ησλ ζπλδέζκσλ πνπ δηαζέηεη θάζε θφκβνο. Δγγύηεηα Ο βαζκφο θαηά ηνλ νπνίν έλα άηνκν είλαη θνληά ζε φια ηα άιια άηνκα ζε έλα δίθηπν (άκεζα ή έκκεζα). Αληαλαθιά ηε δπλαηφηεηα λα ππάξρεη πξφζβαζε ζε πιεξνθνξίεο κέζσ ηεο «ακπέινπ» ησλ κειψλ ηνπ δηθηχνπ. Έηζη, ε εγγχηεηα είλαη ην αληίζηξνθν ηνπ αζξνίζκαηνο ησλ ειαρίζησλ απνζηάζεσλ κεηαμχ θάζε αηφκνπ θαη θάζε άιιν πξφζσπν ζην δίθηπν. Ζ ζπληνκφηεξε δηαδξνκή κπνξεί επίζεο λα είλαη γλσζηή σο «γεσδαηηηθή απφζηαζε» (geodesic distance). πληειεζηήο νκαδνπνίεζεο Δίλαη κέηξν ηεο πηζαλφηεηαο φηη δχν ζπλεξγάηεο ελφο θφκβνπ είλαη νη ίδηνη ζπλεξγάηεο. Έλαο πςειφηεξνο ζπληειεζηήο νκαδνπνίεζεο δείρλεη κηα κεγαιχηεξε «θιηθφηεηα» (cliquishness). πλνρή Ο βαζκφο ζηνλ νπνίν νη παξάγνληεο ζπλδένληαη άκεζα κεηαμχ ηνπο κε ζπλεθηηθφ δεζκφ. Οη νκάδεο αλαγλσξίδνληαη είηε σο «θιίθεο», αλ θάζε άηνκν είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλν

30 κε θάζε άιιν άηνκν, είηε σο «θνηλσληθνί ρψξνη», αλ ππάξρεη ιηγφηεξε απζηεξφηεηα απφ ηελ άκεζε επαθή, ε νπνία είλαη αλαθξηβήο, είηε σο «δνκηθά ζπλεθηηθά κπινθ», εάλ ε αθξίβεηα είλαη ην δεηνχκελν. Βαζκόο Ζ θαηακέηξεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ δεζκψλ κε άιινπο παξάγνληεο ηνπ δηθηχνπ. Αηνκηθό επίπεδν-ππθλόηεηα Ο βαζκφο ησλ δεζκψλ ελφο αηφκνπ πνπ ζπλδένπλ ην άηνκν κε άιια άηνκα. Δλαιιαθηηθά είλαη ην πνζνζηφ ησλ δεζκψλ κεηαμχ ησλ ππνςεθίσλ ηνπ αηφκνπ. Σε έλα δίθηπν ε παγθνζκίνπ επηπέδνπ ππθλφηεηα είλαη ην πνζνζηφ ησλ δεζκψλ ζε ζρέζε κε ην ζπλνιηθφ δπλαηφ αξηζκφ ( αξαηφηεηα ζε ζρέζε κε ππθλά δίθηπα). Ρνή θεληξηθόηεηαο δηακεζνιάβεζεο Ο βαζκφο πνπ έλαο θφκβνο ζπκβάιιεη ζηo άζξνηζκα κέγηζησλ ξνψλ κεηαμχ φισλ ησλ δεπγψλ θφκβσλ (φρη φκσο απηνχ ηνπ θφκβνπ). Ιδηνδηάλπζκα θεληξηθόηεηαο Έλα κέηξν ηεο ζεκαζίαο πνπ έρεη έλαο θφκβνο ζε έλα δίθηπν. Αλαζέηεη ζρεηηθέο βαζκνινγίεο ζε φινπο ηνπο θφκβνπο ηνπ δηθηχνπ κε βάζε ηελ αξρή φηη νη ζπλδέζεηο κε θφκβνπο πνπ έρνπλ πςειή βαζκνινγία ζπκβάιινπλ πεξηζζφηεξν ζηε βαζκνινγία ηνπ δεηνχκελνπ θφκβνπ. Σνπηθή Γέθπξα Μηα άθξε είλαη κία ηνπηθή γέθπξα αλ ηα ηειηθά ζεκεία ηεο δελ κνηξάδνληαη θαλέλα θνηλφ γείηνλα. Σε αληίζεζε κε κηα γέθπξα, κία ηνπηθή γέθπξα πεξηέρεηαη ζε έλα θχθιν. Μήθνο δηαδξνκήο

31 Οη απνζηάζεηο κεηαμχ ησλ δεπγαξηψλ ησλ θφκβσλ ηνπ δηθηχνπ. Ο κέζνο φξνο ελφο κήθνπο κηαο δηαδξνκήο είλαη ν κέζνο φξνο ησλ απνζηάζεσλ κεηαμχ φισλ ησλ δεπγψλ ησλ θφκβσλ. Γόεηξν Σε έλα θαηεπζπλφκελν γξάθεκα γφεηξν είλαη ν φξνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη ηελ θεληξηθφηεηα ελφο θφκβνπ. Ο «Βαζκφο γνήηξνπ», ε «Δγγχηεηα γνήηξνπ», θαη ην «Status ηνπ γνήηξνπ» είλαη φια ηα κέηξα ηνπ γνήηξνπ. Αθηηληθόηεηα Ο βαζκφο ή ην κήθνο θαηά ην νπνίν ην δίθηπν ελφο αηφκνπ θηάλεη κέζα ζην δίθηπν θαη παξέρεη θαηλνθαλείο πιεξνθνξίεο θαη επηξξνή. Έθηαζε Ο βαζκφο θαηά ηνλ νπνίν νπνηνδήπνηε κέινο ηνπ δηθηχνπ κπνξεί λα θηάζεη ηα άιια κέιε ηνπ δηθηχνπ. Γηαξζξωηηθή ζπλνρή Ο ειάρηζηνο αξηζκφο ησλ κειψλ πνπ, εάλ αθαηξεζνχλ απφ κηα νκάδα, ζα απνζπλδεζεί ε νκάδα. Γηαξζξωηηθή ηζνδπλακία Αλαθέξεηαη ζην βαζκφ ζηνλ νπνίν νη θφκβνη έρνπλ έλα θνηλφ ζχλνιν ζπλδέζκσλ κε άιινπο θφκβνπο ζην ζχζηεκα. Οη θφκβνη δελ ρξεηάδεηαη λα έρνπλ δεζκνχο κεηαμχ ηνπο ψζηε λα είλαη δνκηθά ηζνδχλακνη. Γηαξζξωηηθή ηξύπα Δίλαη ζηαηηθέο ηξχπεο πνπ κπνξνχλ λα γεκίζνπλ ζηξαηεγηθά κε ηε ζχλδεζε ελφο ή πεξηζζφηεξσλ ζπλδέζεσλ πνπ ζπλδένπλ άιια ζεκεία. Σρεηίδεηαη κε ηηο ηδέεο ηνπ θνηλσληθνχ

32 θεθαιαίνπ: αλ ππάξρεη ζχλδεζε κε δχν αλζξψπνπο νη νπνίνη δελ ζπλδένληαη κπνξεί λα ειεγρζεί ε επηθνηλσλία ηνπο. 1.6: Γπλαηφηεηεο ησλ Κνηλσληθψλ Γηθηχσλ Οη ηζηφηνπνη θνηλσληθήο δηθηχσζεο έρνπλ ηελ ηάζε λα κνηξάδνληαη κεξηθά ζπκβαηηθά ραξαθηεξηζηηθά. Τηο πεξηζζφηεξεο θνξέο, νη κεκνλσκέλνη ρξήζηεο ελζαξξχλνληαη λα δεκηνπξγήζνπλ θάπνην πξνθίι πνπ πεξηέρεη δηάθνξεο πιεξνθνξίεο γηα ηνλ εαπηφ ηνπο. Οη ρξήζηεο κπνξνχλ λα αλεβάζνπλ ζπρλά εηθφλεο ηνπ εαπηνχ ηνπο ζην πξνθίι ηνπο, λα δεκνζηεχζνπλ blogs ηα νπνία κπνξνχλ νη άιινη λα δηαβάζνπλ, λα αλαδεηήζνπλ άιινπο ρξήζηεο κε παξφκνηα ελδηαθέξνληα, λα ζπγθεληξψζνπλ θαη λα αληαιιάμνπλ θαηαιφγνπο ησλ επαθψλ. Δπηπιένλ, ηα πξνθίι ησλ ρξεζηψλ ζπρλά έρνπλ έλα ηκήκα αθηεξσκέλν ζηα ζρφιηα απφ θίινπο θαη άιινπο ρξήζηεο. Γηα ηελ πξνζηαζία ηεο ηδησηηθήο δσήο ησλ ρξεζηψλ, ηα θνηλσληθά δίθηπα δηαζέηνπλ ζπλήζσο ειέγρνπο πνπ επηηξέπνπλ ζηνπο ρξήζηεο λα επηιέγνπλ πνηνο κπνξεί λα βιέπεη ην πξνθίι ηνπο, πνηνο κπνξεί λα επηθνηλσλήζεη καδί ηνπο, λα ηνπο πξνζζέηεη ζηε ιίζηα επαθψλ ηνπο, θαη νχησ θαζεμήο. Τα ηειεπηαία ρξφληα, είλαη επίζεο πνιχ ζπλεζηζκέλν πιήζνο νξγαλψζεσλ λα δεκηνπξγνχλ πξνθίι γηα λα δηαθεκίζνπλ ηα πξντφληα θαη ηηο ππεξεζίεο ηνπο. Κάπνηα θνηλσληθά δίθηπα έρνπλ πξφζζεηα ραξαθηεξηζηηθά, φπσο ηε δπλαηφηεηα ησλ ρξεζηψλ λα δεκηνπξγνχλ νκάδεο πνπ κνηξάδνληαη θνηλά ελδηαθέξνληα ή ζπλεξγαζίεο, λα αλεβάδνπλ ή λα αλαπαξάγνπλ live βίληεν θαη λα αλαπηχζζνπλ ζπδεηήζεηο ζε θφξνπκ. Ζ γεσθνηλσληθή δηθηχσζε ζπλεπηιέγεη ηηο ππεξεζίεο ραξηνγξάθεζεο Γηαδηθηχνπ γηα λα νξγαλψζεη ηε ζπκκεηνρή ησλ ρξεζηψλ γχξσ απφ γεσγξαθηθά ραξαθηεξηζηηθά θαη ηηο ηδηφηεηέο ηνπο. Υπάξρεη επίζεο κηα ηάζε γηα πεξηζζφηεξε δηαιεηηνπξγηθφηεηα κεηαμχ ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ κε επηθεθαιήο ηερλνινγίεο ην OpenID θαη ην OpenSocial. Τνλ ηειεπηαίν θαηξφ, ε θηλεηή θνηλσληθή δηθηχσζε έρεη γίλεη δεκνθηιήο. Σηηο πεξηζζφηεξεο θηλεηέο θνηλφηεηεο, νη ρξήζηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο κπνξνχλ πιένλ λα δεκηνπξγήζνπλ ην δηθφ ηνπο πξνθίι, λα θάλνπλ θίινπο, λα ζπκκεηέρνπλ ζε chat rooms, λα δεκηνπξγήζνπλ chat rooms, λα θξαηήζνπλ ηδησηηθέο ζπλνκηιίεο, λα κνηξάδνληαη θσηνγξαθίεο, βίληεν θαη blogs, ρξεζηκνπνηψληαο ην θηλεηφ ηνπο ηειέθσλν. Οη ρξήζηεο θηλεηψλ ηειεθψλσλ θαηά θχξηα βάζε έρνπλ φιεο εθείλεο ηηο δπλαηφηεηεο κε θάπνηνλ ν νπνίνο θάζεηαη κπξνζηά ζε έλαλ ππνινγηζηή. Οξηζκέλεο εηαηξείεο παξέρνπλ αζχξκαηεο ππεξεζίεο, νη νπνίεο επηηξέπνπλ ζηνπο πειάηεο ηνπο λα δεκηνπξγήζνπλ ηε δηθή ηνπο θηλεηή θνηλφηεηα θαη λα ηελ πξνσζήζνπλ. Μία απφ ηηο πην δεκνθηιείο αζχξκαηεο

33 ππεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο είλαη ην Facebook Mobile. Άιιεο εηαηξείεο παξέρνπλ πιένλ αθφκα πην θαηλνηφκα ραξαθηεξηζηηθά πνπ επεθηείλνπλ ηελ θνηλσληθή εκπεηξία δηθηχσζεο ζηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν. Έλα άιιν ραξαθηεξηζηηθφ ηεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο ζε κηα επαγγεικαηηθή πηπρή είλαη ην Linkedin.com. Απηφ ην θνηλσληθφ δίθηπν επηηξέπεη ζηνπο επαγγεικαηίεο λα αληαιιάζζνπλ πιεξνθνξίεο, επθαηξίεο θαη ηδέεο. Οη επαγγεικαηίεο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ελεκεξψλνληαη κε λέεο γλψζεηο ζρεηηθά κε ηνλ ηνκέα ηνπο. Σηελ πξψηε γξακκή ησλ αλαδπφκελσλ ηάζεσλ ζε ηζηνζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο είλαη ε έλλνηα ηνπ «πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ» (real-time) θαη ησλ «location-based» εθαξκνγψλ. Ζ έλλνηα ηνπ «πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ» επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα αλεβάζνπλ πεξηερφκελν, ην νπνίν ζηε ζπλέρεηα κεηαδίδεηαη φπσο αθξηβψο θνξηψζεθε, ζθεπηηθφ παξφκνην κε δσληαλέο ηειενπηηθέο εθπνκπέο. Τν Twitter εδξαίσζε ηελ ηάζε γηα ππεξεζίεο «πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ», φπνπ νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα εθπέκπνπλ πξνο ηνλ θφζκν απηφ πνπ θάλνπλ εθείλε ηελ ζηηγκή, ή απηφ πνπ είλαη ζην κπαιφ ηνπο κέζα ζε έλα φξην 140 ραξαθηήξσλ. Τν Facebook αθνινχζεζε ην παξάδεηγκα κε ην "Live Feed", φπνπ δεκνζηεχνληαη νη δξαζηεξηφηεηεο ησλ ρξεζηψλ ζε ζπλερή ξνή ηε ζηηγκή πνπ ζπκβαίλνπλ. Δλψ ην Twitter επηθεληξψλεηαη ζε ιέμεηο, ην Clixtr, κηα άιιε πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ ππεξεζία, επηθεληξψλεηαη ζηελ αληαιιαγή νκαδηθψλ θσηνγξαθηψλ, φπνπ νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα ελεκεξψλνπλ ηα άικπνπκ ηνπο κε θσηνγξαθίεο θαηά ηελ δηάξθεηα πνπ βξίζθνληαη ζε κηα εθδήισζε. Οη θίινη θαη νη θνληηλνί ρξήζηεο κπνξνχλ λα ζπλεηζθέξνπλ ηηο δηθέο ηηο θσηνγξαθίεο θαη παξαηεξήζεηο ζηε ξνή ησλ δεκνζηεχζεσλ, ζπκβάιινληαο έηζη ζηελ «πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ» πηπρή ηεο κεηάδνζεο θσηνγξαθηψλ θαη ζρνιίσλ ηελ ψξα πνπ γίλνληαη upload. Σηνλ location-based ρψξν θνηλσληθήο δηθηχσζεο, ην Foursquare θέξδηζε ακέζσο δεκνηηθφηεηα, δεδνκέλνπ φηη επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα θάλνπλ "check-in" ζε κέξε πνπ ζπρλάδνπλ ή βξίζθνληαη εθείλε ηε ζηηγκή. Τν Gowalla είλαη κηα άιιε ηέηνηα ππεξεζία, ε νπνία ιεηηνπξγεί κε ηνλ ίδην ζρεδφλ ηξφπν, αμηνπνηψληαο ην GPS ζε θηλεηά ηειέθσλα γηα ηελ δεκηνπξγία κηαο location-based εκπεηξίαο ζηνλ ρξήζηε. Τν Clixtr, αλ θαη αλήθεη ζηηο εθαξκνγέο πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ, είλαη επίζεο έλα location-based site θνηλσληθήο δηθηχσζεο, εθφζνλ ηα γεγνλφηα πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ ηνπο ρξήζηεο απηφκαηα επηζεκαίλνληαη γεσγξαθηθά, θαη νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα πξνβάιινπλ γεγνλφηα πνπ ζπκβαίλνπλ γχξσ ηνπο κέζσ ηεο εθαξκνγήο iphone Clixtr. Πξφζθαηα, ην Yelp αλαθνίλσζε ηελ είζνδφ ηνπ ζην location-based ρψξν θνηλσληθήο δηθηχσζεο κε check-ins κέζσ εθαξκνγψλ γηα θηλεηά. Αλ απηφ ζα απνηειέζεη πιήγκα ή φρη γηα ηηο εθαξκνγέο ηνπ Forsquare ή ηνπ Gowalla είλαη θάηη πνπ ζα θαλεί ζην κέιινλ, ελψ εμαθνινπζεί λα ζεσξείηαη έλαο λένο ρψξνο ζηνλ θιάδν ηεο ηερλνινγίαο ηνπ δηαδηθηχνπ

34 1.7: Θέκαηα ηδησηηθφηεηαο Σηηο κεγάιεο ππεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, έρνπλ εθθξαζηεί απμαλφκελεο αλεζπρίεο ζρεηηθά κε ην γεγνλφο φηη νη ρξήζηεο δεκνζηεχνπλ πάξα πνιχ πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο. Δπίζεο πνιιέο αλεζπρίεο έρνπλ εθθξαζηεί ζρεηηθά κε ηελ απεηιή ησλ ζεμνπαιηθψλ παξελνριήζεσλ. Πνιιέο θνξέο νη ρξήζηεο δελ γλσξίδνπλ ηελ δπλαηφηεηα θινπήο ησλ πξνζσπηθψλ ηνπο δεδνκέλσλ ή ηελ χπαξμε ηψλ. Ωζηφζν, νη κεγάιεο ππεξεζίεο, φπσο ην MySpace θαη ην Netlog, ζπρλά ρξεζηκνπνηνχλ ηελ επηβνιή ηνπ λφκνπ γηα λα πξνζπαζήζνπλ λα απνηξέςνπλ ηέηνηα πεξηζηαηηθά. Δπηπιένλ, ππάξρεη ε απεηιή γηα παξαβίαζε ηεο ηδησηηθήο δσήο ιφγσ ηεο δηάζεζεο πάξα πνιιψλ πξνζσπηθψλ πιεξνθνξηψλ ζηα ρέξηα κεγάισλ εηαηξεηψλ θαη θπβεξλεηηθψλ νξγαλψζεσλ. Πνιιέο θνξέο κπνξεί θάπνηνο λα δεκηνπξγήζεη ην πξνθίι ελφο αηφκνπ κε βάζε ηελ ζπκπεξηθνξά ηνπ αηφκνπ απηνχ ζε έλα θνηλσληθφ δίθηπν. Δπηπιένλ, ππάξρεη έλα ζέκα ζρεηηθά κε ηνλ έιεγρν ησλ δεδνκέλσλ. Πιεξνθνξίεο πνπ είηε ηξνπνπνηήζεθαλ είηε αθαηξέζεθαλ απφ ην ρξήζηε κπνξεί ζηελ πξαγκαηηθφηεηα λα έρνπλ δηαηεξεζεί ή / θαη λα έρνπλ πεξάζεη ζηελ δηάζεζε άιισλ θνξέσλ. Ο θίλδπλνο απηφο επηζεκάλζεθε φηαλ ε ακθηιεγφκελε ηζηνζειίδα θνηλσληθήο δηθηχσζεο Quechup ρξεζηκνπνίεζε δηεπζχλζεηο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ πνπ είρε ζπιιέμεη απφ ηνπο ινγαξηαζκνχο ησλ ρξεζηψλ γηα ρξήζε ζε ιεηηνπξγία spamming. Σηελ ηαηξηθή θαη επηζηεκνληθή έξεπλα, ε δήηεζε γηα πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηηο ζπκπεξηθνξέο αηφκσλ ζπλήζσο ειέγρεηαη απζηεξά απφ ζεζκηθνχο πίλαθεο ειέγρνπ, πξνθεηκέλνπ γηα παξάδεηγκα λα δηαζθαιηζηεί φηη νη έθεβνη θαη νη γνλείο ηνπο έρνπλ ελεκεξσζεί θαη ζπλαηλέζεη ζπλεηδεηά. Γελ είλαη ζαθέο θαηά πφζνλ ηζρχνπλ νη ίδηνη θαλφλεο γηα ηνπο εξεπλεηέο πνπ ζπιιέγνπλ δεδνκέλα απφ δηθηπαθνχο ηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Οη ρψξνη απηνί ζπρλά πεξηέρνπλ πνιιά ζηνηρεία πνπ είλαη δχζθνιν λα ζπιιερζνχλ κε παξαδνζηαθά κέζα. Αθφκα θη αλ ηα ζηνηρεία είλαη δεκφζηα, αλαδεκνζίεπζε ηνπο ζε κηα εξεπλεηηθή εξγαζία ζα κπνξνχζε λα ζεσξεζεί παξαβίαζε ηεο ηδησηηθήο δσήο. Ζ πξνζηαζία πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ζηνπο ηζηφηνπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο κπνξεί λα ππνλνκεπζεί απφ πνιινχο παξάγνληεο. Γηα παξάδεηγκα, νη ρξήζηεο κπνξεί λα απνθαιχπηνπλ πνιιέο πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο, ηα sites κπνξεί λα κελ ιάκβάλνπλ ηα θαηάιιεια κέηξα γηα ηελ πξνζηαζία ηεο ηδησηηθήο δσήο ησλ ρξεζηψλ, θαη έηζη νη εμσηεξηθνί θνξείο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηνχλ πνιχ εχθνια πιεξνθνξίεο πνπ δεκνζηεχνληαη ζε θνηλσληθά δίθηπα γηα δηάθνξνπο ζθνπνχο. Γηα ηελ δηθηπαθή γεληά, νη ηζηνζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο έρνπλ γίλεη ηα πξνηηκψκελα θφξνπκ γηα θνηλσληθέο αιιειεπηδξάζεηο

35 Ωζηφζν, επεηδή ζε ηέηνηα θφξνπκ ε πξφζβαζε είλαη ζρεηηθά πνιχ εχθνιε, ην δεκνζηεπκέλν πεξηερφκελν κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ ηνλ θαζέλα πνπ ελδηαθέξεηαη γηα πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο ησλ ρξεζηψλ. Μεηά ηα ζρέδηα ηεο θπβέξλεζεο ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο θπθινθνξίαο ζηα θνηλσληθά δίθηπα, ζπζηήκαηα παξφκνηα κε απηά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε παξεκβνιέο έρνπλ πξνηαζεί γηα δίθηπα φπσο ην Twitter θαη ην Facebook. Απηά ζα πεξηιακβάλνπλ «friending» θαη «following» κεγάινπ αξηζκφ ηπραίσλ αλζξψπσλ ψζηε λα απνηξέςνπλ απφπεηξεο αλάιπζεο ηνπ δηθηχνπ. Πνιιέο ππεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, φπσο ην Facebook, παξέρνπλ ζην ρξήζηε ηε δπλαηφηεηα επηινγήο πνηνη κπνξνχλ λα δνπλ ην πξνθίι ηνπο. Έηζη απνηξέπνληαη κε εμνπζηνδνηεκέλνη ρξήζηεο απφ ηελ πξφζβαζε ζε πιεξνθνξίεο. Οη γνλείο έρνπλ γίλεη έλα κεγάιν πξφβιεκα γηα ηνπο εθήβνπο, νη νπνίνη ζέινπλ λα απνθχγνπλ νη γνλείο ηνπο λα έρνπλ πξφζβαζε ζην MySpace ή ζην Facebook ινγαξηαζκφ ηνπο. Με ηελ επηινγή λα θάλνπλ ην πξνθίι ηνπο «private», νη έθεβνη είλαη ζε ζέζε λα επηιέμνπλ πνηνο κπνξεί λα δεη ηε ζειίδα ηνπο θαη απηφ απνηξέπεη ηελ πξφζβαζε ζηνπο αλεπηζχκεηνπο γνλείο. Απηφ ζεκαίλεη επίζεο φηη κφλν νη άλζξσπνη πνπ πξνζηίζεληαη σο «θίινη» είλαη ζε ζέζε λα δνπλ ην ζπγθεθξηκέλν πξνθίι. Οη έθεβνη ζπλερψο πξνζπαζνχλ λα δεκηνπξγήζνπλ έλα δηαξζξσηηθφ εκπφδην κεηαμχ ηεο ηδησηηθήο δσήο ηνπο θαη ησλ γνληψλ ηνπο. Γηα ηελ επεμεξγαζία πιεξνθνξηψλ γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ινγαξηαζκφ ππεξεζίαο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, νη ηζηφηνπνη θνηλσληθήο δηθηχσζεο απαηηνχλ ηε ζχλδεζε ζε απηφλ θαη έλαλ θσδηθφ πξφζβαζεο. Έηζη απνηξέπνληαη νη κε εμνπζηνδνηεκέλνη ρξήζηεο απφ ηελ πξνζζήθε, αιιαγή ή θαηάξγεζε πξνζσπηθψλ πιεξνθνξηψλ, θσηνγξαθηψλ, ή / θαη άιισλ δεδνκέλσλ. 1.8: Καθή ρξήζε ησλ Κνηλσληθψλ Γηθηχσλ εμνπαιηθή παξελόριεζε Οη πνιίηεο θαη νη θπβεξλήζεηο αλεζπρνχλ γηα θαθή ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ απφ παηδηά θαη εθήβνπο, ηδίσο ζε ζρέζε κε ηελ online ζεμνπαιηθή παξελφριεζε. Έλαο κεγάινο αξηζκφο ελεξγεηψλ έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί απφ ηηο θπβεξλήζεηο πξνθεηκέλνπ λα θαηαλνεζεί θαιχηεξα ην πξφβιεκα θαη λα βξεζνχλ ιχζεηο. Έξεπλεο πνπ έγηλαλ ην 2008 έδεημαλ φηη ηερληθέο φπσο ε επαιήζεπζε ειηθίαο θαη νη ζαξψζεηο απνηεινχλ έλα ζρεηηθά αλαπνηειεζκαηηθφ κέζν γηα ηε ζχιιεςε ησλ δηεζηξακκέλσλ αηφκσλ. Τν Μάην ηνπ 2010, έλα πνξλνγξαθηθφ site θνηλσληθήο δηθηχσζεο, κε εθαηνληάδεο κέιε παηδηθήο

36 πνξλνγξαθίαο δηαιχζεθε κέζσ πνηληθψλ δηψμεσλ. Θεσξήζεθε ην κεγαιχηεξν έγθιεκα παηδηθήο πνξλνγξαθίαο πνπ έρεη γίλεη πνηέ θαη ήξζε ζην θσο ηεο δεκνζηφηεηαο. πλαηζζεκαηηθή θαθνπνίεζε - Cyber-bullying /Trolling Μηα θνηλή θαθή ρξήζε ησλ sites θνηλσληθήο δηθηχσζεο φπσο ην Facebook είλαη φηη κεξηθέο θνξέο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ ζπλαηζζεκαηηθή θαηάρξεζε αηφκσλ. Οη δξάζεηο απηέο αλαθέξνληαη ζπρλά σο «trolling». Γελ είλαη ζπάλην αληηπαξαζέζεηο ζηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν λα κεηαθεξζνχλ ζηελ online επηθνηλσλία. Ο online εθθνβηζκφο (γλσζηφο θαη σο «Cyberbullying») είλαη έλα ζρεηηθά ζπρλφ θαηλφκελν θαη κπνξεί λα νδεγήζεη ζε ζπλαηζζεκαηηθά ηξαχκαηα γηα ην ζχκα. Αλάινγα κε ην είδνο ηεο δηθηχσζεο, κέρξη ην 39% ησλ ρξεζηψλ παξαδέρνληαη φηη είλαη «cyber-bullied» δειαδή φηη εθθνβίδνληαη online. Ζ Danah Boyd, εξεπλήηξηα ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ, παξαζέηεη έλα απφζπαζκα ελφο εθήβνπ ζην άξζξν ηεο «Why Youth (Heart) Social Network Sites». Ο έθεβνο εθθξάδεη απνγνήηεπζε γηα ηφπνπο δηθηχσζεο φπσο ην MySpace, δηφηη πξνθαινχλ δξάκα, φπσο αλαθέξεη, θαη πάξα πνιχ ζπλαηζζεκαηηθφ ζηξεο. Γελ ππάξρνπλ πνιινί πεξηνξηζκνί σο πξνο ην ηη κπνξεί ν θαζέλαο λα δεκνζηεχζεη, φηαλ βξίζθεηαη online. Δγγελή άηνκα έρνπλ ηε δχλακε λα δεκνζηεχνπλ πξνζβιεηηθέο παξαηεξήζεηο ή εηθφλεο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα πξνθαιέζνπλ κεγάιν ζπλαηζζεκαηηθφ πφλν γηα θάπνην άιιν άηνκν. Γηαπξνζωπηθή επηθνηλωλία απνκόλωζε Ζ δηαπξνζσπηθή επηθνηλσλία είλαη έλα πνιπζπδεηεκέλν δήηεκα, θαζψο φιν θαη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη έρνπλ ζηξαθεί πξνο ηελ θνηλσληθή δηθηχσζε σο κέζν επηθνηλσλίαο. Ο Benniger (1987) πεξηγξάθεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ηα κέζα καδηθήο ελεκέξσζεο έρνπλ αληηθαηαζηήζεη ζηαδηαθά ηε δηαπξνζσπηθή επηθνηλσλία σο δχλακε θνηλσληθνπνίεζεο. Δπηπιένλ, νη ηζηφηνπνη θνηλσληθήο δηθηχσζεο έρνπλ γίλεη δεκνθηιείο ηνπνζεζίεο γηα ηε λεαληθή θνπιηνχξα, ε νπνία κπνξεί λα εμεξεπλά ηηο ζρέζεηο θαη λα κνηξάδεηαη πνιηηηζηηθά αληηθείκελα. Πνιινί έθεβνη θαη ρξήζηεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο κπνξνχλ λα βιάςνπλ ηελ δηαπξνζσπηθή επηθνηλσλία ηνπο κε ηε ρξήζε ρψξσλ, φπσο ην Facebook θαη ην MySpace. Ο Baroness Greenfield, έλαο λεπξνεπηζηήκνλαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηεο Ομθφξδεο, δήισζε ην εμήο: «Ο θφβνο κνπ είλαη φηη απηέο νη ηερλνινγίεο βξεθνπνηνχλ ηνλ εγθέθαιν ζε θαηαζηάζεηο κηθξψλ παηδηψλ, ηα νπνία πξνζειθχνληαη απφ ην βνπεηφ, απφ ζνξχβνπο θαη έληνλα θψηα». Γεδνκέλνπ φηη νη ηζηφηνπνη θνηλσληθήο δηθηχσζεο έρνπλ απμεζεί ζε δεκνηηθφηεηα ηα ηειεπηαία ρξφληα, νη άλζξσπνη πιένλ δαπαλνχλ έλα επηπιένλ πνζφ ηνπ ρξφλνπ ηνπο ζηνπο ηζηφηνπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο θαη ζην Γηαδίθηπν γεληθφηεξα. Ζ

37 ππεξβνιηθή πνζφηεηα ηνπ ρξφλνπ πνπ νη άλζξσπνη πεξλνχλ ζηνπο ηζηφηνπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο έρεη νδεγήζεη ηνπο εξεπλεηέο λα ζπδεηνχλ ηελ θαζηέξσζε ηνπ εζηζκνχ ζην Γηαδίθηπν σο κηα πξαγκαηηθή θιηληθή δηαηαξαρή. Ζ θνηλσληθή δηθηχσζε κπνξεί επίζεο λα επεξεάζεη ην βαζκφ ζηνλ νπνίν έλα άηνκν αηζζάλεηαη κνλαμηά. Σε έλα άξζξν ηνπ «Newsweek», ν Johannah Cornblatt εμεγεί: «Τα sites θνηλσληθήο δηθηχσζεο φπσο ην Facebook θαη ην MySpace κπνξεί λα παξέρνπλ ζηνπο αλζξψπνπο κηα ςεπδή αίζζεζε ηεο ζχλδεζεο πνπ απμάλεη ηειηθά ηε κνλαμηά ζε άηνκα πνπ αηζζάλνληαη κφλνη». Ο John T. Cacioppo, λεπξνεπηζηήκνλαο ζην Παλεπηζηήκην ηνπ Σηθάγνπ, ππνζηεξίδεη φηη ε θνηλσληθή δηθηχσζε κπνξεί λα εληζρχζεη ηα ζπλαηζζήκαηα ηεο επαηζζεζίαο ζηελ απνζχλδεζε, ε νπνία κπνξεί λα νδεγήζεη ζε κνλαμηά. Παξαδείγκαηα Ζ ζρεηηθή ειεπζεξία πνπ παξέρνπλ νη ππεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο έρεη πξνθαιέζεη αλεζπρίεο ζρεηηθά κε ηηο δπλαηφηεηεο ηεο θαθήο ρξήζεο ηνπο απφ κεκνλσκέλνπο ρξήζηεο. Τνλ Οθηψβξην ηνπ 2006, έλα ςεχηηθν πξνθίι πνπ δεκηνπξγήζεθε ζην Myspace ζην φλνκα ηνπ Josh Evans απφ ηνλ Lori Drew Janine νδήγεζε ζηελ απηνθηνλία ηεο Megan Meier. Τν γεγνλφο ππνθίλεζε παγθφζκηα αλεζπρία ζρεηηθά κε ηε ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο γηα ζθνπνχο εθθνβηζκνχ. Τνλ Ηνπιίνπ ηνπ 2008, έλαο Βξεηαλφο, ν Grant Raphael, δηαηάρζεθε λα θαηαβάιεη ζπλνιηθφ πνζφ ησλ (πεξίπνπ $ 44000) γηα ζπθνθαληηθή δπζθήκεζε θαη παξαβίαζε ηεο ηδησηηθήο δσήο. Ο Raphael είρε αλαξηήζεη κηα πιαζηή ζειίδα ζην Facebook ε νπνία απεηθφληδε ηνλ πξψελ ζπκκαζεηή ηνπ Matthew Firsht, κε ηνλ νπνίν ν Raphael είρε λα ζπλαληεζεί απφ ην Ζ ζειίδα ππνδήισλε ςεπδψο φηη ν Firsht ήηαλ νκνθπιφθηινο. Τελ ίδηα ζηηγκή, ε νπζηαζηηθή ρξήζε ησλ ππεξεζηψλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο έρεη αληηκεησπηζηεί κε θαρππνςία, κε ηελ αηηηνινγία ηεο θαθήο ρξήζεο ησλ ππεξεζηψλ. Τνλ Σεπηέκβξην ηνπ 2008, ην πξνθίι ηνπ απζηξαινχ ρξήζηε ηνπ Facebook Elmo Keep απαγνξεχηεθε απφ ηνπο δηαρεηξηζηέο ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ κε ηελ αηηηνινγία φηη παξαβίαδε ηνπο φξνπο ρξήζεο ηεο ηζηνζειίδαο. Ο Keep είλαη έλαο απφ ηνπο πνιινχο ρξήζηεο ηνπ Facebook πνπ ηνπο είρε απαγνξεπηεί ε πξφζβαζε απφ ηελ ηνπνζεζία κε ηελ ππφζεζε φηη ηα νλφκαηά ηνπο δελ είλαη πξαγκαηηθά, δηφηη θέξνπλ νκνηφηεηεο κε νλφκαηα δηάζεκσλ ραξαθηήξσλ φπσο απηφ ηνπ Elmo Sesame Street. Δπηπξφζζεηα έρεη ππάξμεη κηα ηάζε ζηηο ηζηνζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο λα ζηέιλνπλ κφλν «ζεηηθέο» εηδνπνηήζεηο ζηνπο ρξήζηεο. Γηα παξάδεηγκα, ηζηνζειίδεο φπσο ην Bebo, ην Facebook θαη ην Myspace δελ απνζηέιινπλ εηδνπνηήζεηο ζηνπο ρξήζηεο φηαλ θάπνηνο ηνπο αθαηξεί απφ ηε ιίζηα θίισλ ηνπ. Οκνίσο ην Bebo ζα ζηείιεη κηα εηδνπνίεζε αλ

38 έλαο ρξήζηεο κεηαθηλεζεί ζηελ θνξπθή ηεο ιίζηα ησλ θίισλ θάπνηνπ άιινπ ρξήζηε, αιιά θακία θνηλνπνίεζε δελ απνζηέιιεηαη, εάλ ην ίδην άηνκν κεηαθηλεζεί πξνο ηα θάησ ζηε ιίζηα. Απηφ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα θαζαξίδνπλ ηελ ιίζηα ηνπο απφ αλεπηζχκεηα άηνκα πνιχ εχθνια θαη ζπρλά ρσξίο αληηπαξάζεζε, αθνχ ν ρξήζηεο ζα παξαηεξήζεη ζπάληα, αλ έλα άηνκν εμαθαληζηεί απφ ηε ιίζηα θίισλ θάπνηνπ άιινπ αηφκνπ. Κάηη ηέηνην επίζεο εληζρχεη ηε γεληθή ζεηηθή αηκφζθαηξα ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ, ρσξίο λα δίλεηαη πξνζνρή ζε δπζάξεζηεο εθδειψζεηο φπσο πεξηπηψζεηο απφξξηςεο ή απνηπρεκέλσλ ζρέζεσλ

39 Κεθάιαην 2: Δπηθάιπςε ζηα Κνηλσληθά Γίθηπα 2.1: Δηζαγσγή Ο φξνο «Social Network Aggregation» είλαη ε δηαδηθαζία ζπιινγήο πεξηερνκέλνπ απφ πνιιαπιέο ππεξεζίεο θνηλσληθψλ δηθηχσλ, φπσο ην MySpace ή ην Facebook. Τν έξγν ζπρλά εθηειείηαη απφ έλαλ Social Nerwork Αggregator, ν νπνίνο ζπγθεληξψλεη ηηο πιεξνθνξίεο ζε έλαλ εληαίν ρψξν, ή βνεζά έλαλ ρξήζηε λα ζπγθεληξψζεη πνιιαπιά θνηλσληθά ραξαθηεξηζηηθά δηθηχσζεο ζε έλα πξνθίι. Γηάθνξεο ππεξεζίεο ζπλάζξνηζεο ηνπ Αggregator παξέρνπλ εξγαιεία ή widgets πνπ επηηξέπνπλ ζηνπο ρξήζηεο λα ζπγθεληξψλνπλ κελχκαηα, λα εληνπίδνπλ θίινπο, λα ζπλδπάδνπλ ζειίδεο, λα θάλνπλ αλαδήηεζε ζε πνιιαπινχο δηθηπαθνχο ηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, λα δηαβάδνπλ feeds γηα πνιιαπιά θνηλσληθά δίθηπα, λα βιέπνπλ ηνπο ηζηφηνπνπο ζηνπο νπνίνπο αλαθέξεηαη ην φλνκά ηνπο, λα έρνπλ πξφζβαζε ζην πξνθίι ηνπο απφ έλα εληαίν πεξηβάιινλ εξγαζίαο, παξέρνληαο «lifestreams», θιπ. Οη ππεξεζίεο ελφο «Social Nerwork Aggregator» πξνζπαζνχλ λα νξγαλψζνπλ ή λα απινπζηεχζνπλ ηελ εκπεηξία θνηλσληθήο δηθηχσζεο ηνπ ρξήζηε, αλ θαη ε ηδέα απηή έρεη ζαηηξηζηεί απφ πνιινχο κε ηνλ φξν «social network aggregator aggregator». Παξαδείγκαηα social network aggregators είλαη ηα ContextMine, Collectedin, myzazu, Hellotxt, NutshellMail, Plocky, OrSiSo, FriendFeed, Gathera, Networked Insights, Youmeo, Spokeo, θαη Gnip. Πιαηθφξκεο γηα social network aggregation φπσο ηα Mybloglog, Plaxo, Jaiku ή άιια, επηηξέπνπλ ζηα κέιε λα κνηξαζηνχλ δξαζηεξηφηεηεο άιισλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ φπσο ην Twitter, Youtube, Stumbleupon, Digg, Delicious, θαη άιισλ ζεκαληηθψλ πιαηθνξκψλ. Σηελ πιαηθφξκα ηνπ aggregator κπνξνχλ επίζεο λα ελζσκαησζνχλ ηα blog posts θαη ηα ζρφιηα ησλ ρξεζηψλ. Τα πάληα θαίλνληαη ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν ζε άιια κέιε πνπ έρνπλ εγγξαθεί ζε κηα ζπγθεθξηκέλε θνηλφηεηα, ε νπνία εμαθαλίδεη ηελ αλάγθε κεηαπήδεζεο απφ ην έλα θνηλσληθφ δίθηπν καδηθήο ελεκέξσζεο ζην άιιν πξνθεηκέλνπ λα παξαθνινπζεί ηα ελδηαθέξνληα ηνπ ρξήζηε. Ζ ζπγθέληξσζε γίλεηαη απφ κηα API εθαξκνγή. Γηα λα κπνξεί ην API λα έρεη πξφζβαζε ζηηο ελέξγεηεο ελφο ρξήζηε απφ κηα άιιε πιαηθφξκα, ν ρξήζηεο ζα πξέπεη λα δψζεη άδεηα ζηελ πιαηθφξκα ηνπ social aggregator, πξνζδηνξίδνληαο ην αλαγλσξηζηηθφ ρξήζηε (user id) θαη ηνλ θσδηθφ πξφζβαζεο. Ζ έλλνηα απηή είλαη παξφκνηα κε ην open id. Τνλ Μάξηην ηνπ 2008, ην πεξηνδηθφ The Economist αλέθεξε φηη νη ππεξεζίεο θνηλσληθψλ δηθηχσλ έρνπλ μεθηλήζεη κία δηαδηθαζία απνκάθξπλζεο απφ ηηο «πεξηθξαγκέλνπο θήπνπο» γηα πεξηζζφηεξν αλνηθηέο αξρηηεθηνληθέο

40 Μεξηθνί ηζηφηνπνη εξγάδνληαη καδί ζε κηα θνηλή «νκάδα εξγαζίαο θνξεηφηεηαο ησλ δεδνκέλσλ», ελψ άιινη εζηηάδνπλ ζε έλα εληαίν sign-on ζχζηεκα πνπ νλνκάδεηαη OpenID ην νπνίν ζα επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα ζπλδεζνχλ ζε πνιιέο ηνπνζεζίεο. Ηζηνξηθά, ε ηάζε απηή απφ ηελ ηδησηηθφηεηα ζε πην αλνηρηέο ππεξεζίεο, κπνξεί λα εληνπηζηεί ζε πνιιέο ππεξεζίεο ζην Γηαδίθηπν απφ ην θαη ηελ ππεξεζία άκεζσλ κελπκάησλ κέρξη ην θίλεκα φπνπ online θνξείο παξνρήο ππεξεζηψλ πξαγκαηνπνηήζεθαλ, ζρεκαηίδνληαο ηζηνζειίδεο. Ζ OpenSocial πξσηνβνπιία έρεη σο ζηφρν λα γεθπξψζεη ηελ επηθάιπςε κέινπο. Ο φξνο επηθάιπςε (overlap) ππνδειψλεη φηη πνιινί ρξήζηεο έρνπλ ινγαξηαζκνχο ζε πνιιέο δηαθνξεηηθέο ηζηνζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Τν Ννέκβξην ηνπ 2007, ν Alex Patriquin ηεο Compete.com ππέβαιε έθζεζε ζρεηηθά κε ηελ online επηθάιπςε κειψλ κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ online ππεξεζηψλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ: Site Bebo Facebook Friendster Hi5 LinkedIn MySpace Ning Orkut Plaxo Bebo Facebook Friendster Hi LinkedIn MySpace Ning Orkut Plaxo Δηθφλα 3: Πίλαθαο Πνζνζηψλ Δπηθάιπςεο ζηα θνηλσληθά δίθηπα Μηα κειέηε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ην 2009 απφ ρξήζηεο αλέθεξε φηη ε πιεηνςεθία ησλ MySpace, LinkedIn, θαη Twitter ρξεζηψλ έρνπλ επίζεο Facebook ινγαξηαζκνχο. 2.2: Καηεγνξίεο ησλ Κνηλσληθψλ Γηθηχσλ Ζ αλάιπζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ έρεη πιένλ εμειηρζεί απφ ην λα είλαη κηα ππνβιεηηθή αιιεγνξία ζε κηα αλαιπηηθή πξνζέγγηζε γηα έλα παξάδεηγκα, κε ηε δηθέο ηνπ ζεσξεηηθέο δειψζεηο, κεζφδνπο, θνηλσληθφ ινγηζκηθφ αλάιπζεο δηθηχσλ, θαη εξεπλεηψλ. Οη

41 αλαιπηέο πιένλ εμεγνχλ θαη πεξηέξρνληαη απφ ην νιφθιεξν πξνο ην κεξηθφ, απφ ηε δνκή ζηε ζρέζε κε ην κεκνλσκέλν άηνκν, απφ ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ ζηε ζηάζε ηνπ. Σπλήζσο κειεηνχλ είηε νιφθιεξα δίθηπα, γλσζηά θαη σο πιήξε δίθηπα (complete ή whole networks), ζηα νπνία ην ζχλνιν ησλ δεζκψλ πεξηέρνπλ ηηο εηδηθέο ζρέζεηο ζε έλαλ θαζνξηζκέλν πιεζπζκφ, ή πξνζσπηθά δίθηπα, γλσζηά θαη σο εγσθεληξηθά δίθηπα (personal ή egocentric networks), ζηα νπνία ην ζχλνιν ησλ δεζκψλ ραξαθηεξίδνπλ ηηο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ αλζξψπσλ, φπσο «πξνζσπηθέο θνηλφηεηεο». Ζ δηάθξηζε κεηαμχ νιφθιεξσλ / πιήξσλ δηθηχσλ θαη πξνζσπηθψλ / εγσθεληξηθψλ δηθηχσλ έρεη εμαξηεζεί ζε κεγάιν βαζκφ απφ ην πψο θαη θαηά πφζν νη αλαιπηέο ήηαλ ζε ζέζε λα ζπγθεληξψζνπλ ζηνηρεία. Γειαδή, γηα νκάδεο φπσο νη επηρεηξήζεηο, ζρνιεία, ή θνηλσλίεο κέινπο, ν αλαιπηήο αλακελφηαλ λα έρεη πιήξεηο πιεξνθνξίεο γηα ην πνηνο ήηαλ ζην δίθηπν ελψ φινη νη ζπκκεηέρνληεο θαηείραλ ηαπηφρξνλα «ego» θαη «alter». Οη κειέηεο ζρεηηθά κε πξνζσπηθά / εγσθεληξηθά δίθηπα ζπλήζσο δηεμάγνληαη φηαλ ε ηαπηφηεηα ηνπ «ego» είλαη γλσζηή αιιά φρη ε ηαπηφηεηα ηνπ «alter» ηνπ αηφκνπ. Οη κειέηεο απηέο ζηεξίδνληαη ζην «ego» γηα λα εμάγνπλ πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηηο ηαπηφηεηο ησλ «alter» θαη δελ ππάξρεη πξνζδνθία φηη ηα δηάθνξα «ego» ή ζχλνια απφ «alter» ζα είλαη δεκέλα κεηαμχ ηνπο. Ο Robin Dunbar ππνζηήξημε φηη ην ηππηθφ κέγεζνο ελφο εγσθεληξηθνχ δηθηχνπ πεξηνξίδεηαη ζε πεξίπνπ 150 κέιε ιφγσ ησλ πηζαλψλ νξίσλ πνπ κπνξνχλ λα παξνπζηαζηνχλ ζηελ ηθαλφηεηα ηνπ αλζξψπηλνπ θαλαιηνχ επηθνηλσλίαο. Ο θαλφλαο πνπ πξνθχπηεη ζπκπεξαίλεη απφ δηαπνιηηηζκηθέο κειέηεο ζηελ θνηλσληνινγία θαη ηδηαίηεξα ζηελ αλζξσπνινγία φηη ην κέγηζην κέγεζνο είλαη απηφ ελφο ρσξηνχ (ζην ζχγρξνλν ηδίσκα πην ινγηθά λνείηαη σο «ecovillage»). Θεσξείηαη ζηελ εμειηθηηθή ςπρνινγία φηη ν αξηζκφο κπνξεί λα είλαη θάπνην είδνο νξίνπ ηεο κέζεο αλζξψπηλε ηθαλφηεηαο λα αλαγλσξίδεη ηα κέιε θαη λα παξαθνινπζεί ηα ζπλαηζζεκαηηθά γεγνλφηα ζρεηηθά κε φια ηα κέιε κηαο νκάδαο. Ωζηφζν, απηφ κπνξεί λα νθείιεηαη ζηελ νηθνλνκία θαη ηελ αλάγθε γηα ηελ παξαθνινχζεζε ησλ «θαηξνζθφπσλ», φπσο κπνξεί λα είλαη επθνιφηεξν ζηηο κεγαιχηεξεο νκάδεο λα επσθειεζνχλ απφ ηα πιενλεθηήκαηα ηεο δσήο ζε κηα θνηλφηεηα ρσξίο λα ζπκβάιινπλ ζε απηά. Έλα δίθηπν ρηνλνζηηβάδα (snowball network) αλαθέξεηαη ζηελ ηδέα φηη ηα «alter» πνπ αληρλεχνληαη ζε κία εγσθεληξηθή έξεπλα αξγφηεξα κεηαιιάζζνληαη ζε «ego» θαη είλαη ζε ζέζε κε ηελ ζεηξά ηνπο λα νξίζνπλ επηπιένλ «alter». Δλψ ππάξρνπλ ζνβαξά πιηθνηερληθά φξηα γηα ηε δηεμαγσγή κειεηψλ ζε έλα δίθηπν ρηνλνζηηβάδαο, κηα κέζνδνο γηα ηελ εμέηαζε ησλ πβξηδηθψλ δηθηχσλ (hybrid networks) έρεη πξφζθαηα αλαπηπρζεί ζηελ νπνία ηα «ego» ζε πιήξε δίθηπα κπνξνχλ λα νξίζνπλ «alter». Τα πβξηδηθά δίθηπα κπνξεί λα είλαη πνιχηηκα γηα ηελ εμέηαζε νιφθιεξσλ / πιήξσλ δηθηχσλ πνπ αλακέλεηαη λα πεξηιακβάλνπλ ζεκαληηθνχο παίθηεο πέξα απφ εθείλνπο πνπ είλαη επίζεκα αληρλεπκέλνη. Γηα παξάδεηγκα, νη

42 εξγαδφκελνη κηαο εηαηξείαο ζπρλά ζπλεξγάδνληαη κε κε εηαηξηθνχο ζπκβνχινπο πνπ κπνξεί λα είλαη κέξνο ελφο δηθηχνπ πνπ δελ κπνξεί πιήξσο λα νξηζηεί πξηλ απφ ηε ζπιινγή ησλ δεδνκέλσλ. 2.3: Καηαλνκή ρξήζεο ησλ Κνηλσληθψλ Γηθηχσλ Οη θχξηνη ηχπνη ππεξεζηψλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο είλαη απηoί πνπ πεξηιακβάλνπλ θαηεγνξίεο ηφπσλ (φπσο νη ζπκκαζεηέο πξψελ ζρνιηθνχ έηνπο) θαη ζπλδένπλ ηνπο θίινπο (ζπλήζσο κε απηνπεξηγξαθηθή ζειίδα), δεκηνπξγψληαο έηζη έλα ζχζηεκα πνπ βαζίδεηαη ζηελ εκπηζηνζχλε. Γεκνθηιείο κέζνδνη ζπλδπάδνπλ ηψξα πνιιέο απφ απηέο ηηο ηερληθέο, κε ην Facebook, ην Bebo θαη ην Twitter λα ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο ζε φιν ηνλ θφζκν. Τν MySpace θαη ην LinkedIn είλαη πην δηαδεδνκέλα ζηε Βφξεηα Ακεξηθή ελψ ην Nexopia θπξίσο ζηνλ Καλαδά. Τα Bebo, Hi5, Hyves είλαη δηαδεδνκέλα θπξίσο ζηελ Οιιαλδία,ην StudiVZ θπξίσο ζηε Γεξκαλία, ην iwiw σο επί ην πιείζηνλ ζηελ Οπγγαξία, ην Tuenti θπξίσο ζηελ Ηζπαλία, ηα Decayenne, Tagged, XING, Badoo θαη Skyrock ζε νξηζκέλεο πεξηνρέο ηεο Δπξψπεο, ηα Orkut θαη Hi5 ζηε Νφηηα Ακεξηθή, ηελ Ηλδία θαη ηελ Κεληξηθή Ακεξηθή θαη ηα Friendster, Mixi, Myltiply, Orkut, Wretch, Renren θαη Cyworld ζηελ Αζία θαη ζηηο Νήζνπο ηνπ Δηξεληθνχ θαη ην Orkut θαη ην Facebook ζηελ Ηλδία. Μηα λέα κειέηε απφ ηελ εηαηξεία Anderson Analytics εμεηάδεη ηα δεκνγξαθηθά θαη ςπρνγξαθηθά ηεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο ησλ ρξεζηψλ ζην Facebook, ζην MySpace, ζην Twitter θαη ζην LinkedIn κε ζηφρν ηελ παξνρή ζηνπο δηαθεκηζηέο πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ηα ζπκθέξνληα ησλ ρξεζηψλ θαη ηηο αγνξαζηηθέο ζπλήζεηεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ην δίθηπν ηεο επηινγήο ηνπο. Τν ηειηθφ απνηέιεζκα είλαη κηα ιεπηνκεξή καηηά ζην πξνθίι θαη ηηο ζπλήζεηεο ησλ ρξεζηψλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ ζην δηαδίθηπν ζήκεξα. Μεξηθά απφ ηα απνηειέζκαηα ηεο κειέηεο ήηαλ πξάγκαηα πνπ ήηαλ ήδε γλσζηά. Γηα παξάδεηγκα, ζην Facebook νη ρξήζηεο ηείλνπλ λα είλαη κεγαιχηεξεο ειηθίαο, ιεπθνί, θαη πινχζηνη. Οη ρξήζηεο ηνπ MySpace είλαη λένη θαη «άπηαζηνη». Ζ κειέηε εμήγαγε θαη λέεο πιεξνθνξίεο φπσο φηη νη «Twitterers» είλαη πην πηζαλφ λα έρνπλ ζέζε εξγαζίαο κεξηθήο απαζρφιεζεο, νη ρξήζηεο ηνπ LinkedIn γπκλάδνληαη πεξηζζφηεξν θαη θαηέρνπλ πεξηζζφηεξα gadgets. Ζ κειέηε ηεο Anderson Analytics πήξε δείγκα απφ πάλσ απφ GreenfieldOnline κέιε ησλ εηδηθψλ νκάδσλ (κηα online θνηλφηεηα εξεπλεηψλ), γηα κηα πεξίνδν 11 κελψλ, γηα ηελ θαηαλφεζε ησλ ππεξεζηψλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο θαη γηα ην «overlap», δειαδή ηελ επηθάιπςε ηνπ πιεζπζκνχ πνπ δηαηεξνχλ πξνθίι ζε πνιιά θνηλσληθά δίθηπα. Τνλ Μάην, ε εηαηξεία ξψηεζε επηπιένλ κέιε ησλ εηδηθψλ νκάδσλ εθ ησλ νπνίσλ πάλσ απφ ζπκκεηείραλ ζε κηα εηο βάζνο

43 έξεπλα γηα ηε ζηάζε θαη ηε ρξήζε. Σηε ζπλέρεηα νκαδνπνίεζαλ ηνπο ζπκκεηέρνληεο ζε δχν θαηεγνξίεο, ζε εθείλνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηα θνηλσληθά δίθηπα θαη ζε εθείλνπο πνπ δελ ην θάλνπλ. Γηα λα ζεσξεζεί θάπνηνο ρξήζηεο ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ, ν ζπκκεηέρσλ έπξεπε λα έρεη ρξεζηκνπνηήζεη έλαλ απφ ηνπο ελ ιφγσ ηζηφηνπνπο ηηο ηειεπηαίεο 30 εκέξεο. Φπζηθά, θαζέλαο απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο κπνξνχζε λα δηαηεξεί πξνθίι ζε πεξηζζφηεξα απφ έλα θνηλσληθά δίθηπα. Ζ κειέηε δηαπίζησζε φηη ππάξρεη επηθάιπςε κεηαμχ ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ, φπσο θαίλεηαη ζην παξαθάησ δηάγξακκα: Δηθφλα 4: Δπηθάιπςε ζηα θνηλσληθά δίθηπα Σχκθσλα κε ηελ παξαπάλσ κειέηε νη Facebookers (ρξήζηεο ηνπ facebook) είλαη κεγαιχηεξνη ειηθηαθά θαη πινπζηφηεξνη. Δίλαη πην πηζαλφ λα είλαη παληξεκέλνη (40%), ιεπθνί (80%) θαη ζπληαμηνχρνη (6%) απφ φ, ηη νη ρξήζηεο ησλ άιισλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ. Έρνπλ ην

44 δεχηεξν πςειφηεξν κέζν εηζφδεκα ($ ) θαη θαηά κέζν φξν 121 θίινπο ζην facebook. Σε γεληθέο γξακκέο, δελ ππάξρεη έλαο ηνκέαο ελδηαθέξνληνο γηα ηελ νκάδα απηή ησλ ρξεζηψλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ. Απφ ηηο 45 θαηεγνξίεο, εζληθέο εηδήζεηο, αζιεηηθά, ηελ άζθεζε, ηα ηαμίδηα, ην ζπίηη θαη ηνλ θήπν αζρνινχληαη κφλν ειαθξψο πεξηζζφηεξν απφ φ,ηη νη ππφινηπνη ρξήζηεο. Απηφ είλαη ινγηθφ γηαηί ην δίθηπν απηφ έρεη ηνπο πεξηζζφηεξνπο ρξήζηεο θαη πεξηέρεη κεγάιν αξηζκφ ρξεζηψλ κέζα ζε θάζε δεκνγξαθηθή θαηαγξαθή. Οη Facebookers είλαη επίζεο εμαηξεηηθά πηζηνί: 75% ιέλε φηη Facebook είλαη ην αγαπεκέλν site ηνπο θαη ην 59% ιέλε φηη έρνπλ απμήζεη ηελ ρξήζεο ηνπο, ηνπο ηειεπηαίνπο 6 κήλεο. Οη ρξήζηεο ηνπ MySpace είλαη λένη. Ωζηφζσ νη ρξήζηεο ηνπ έρνπλ κεησζεί θαηά πνιχ ζε ζρέζε κε ην παξειζφλ. Αθφκε θαη εθείλνη νη ζπκκεηέρνληεο ηεο έξεπλαο πνπ αλέθεξαλ φηη ρξεζηκνπνηνχλ ην MySpace, δήισζαλ φηη έρνπλ ρξεζηκνπνηήζεη ην ρψξν ιηγφηεξν θαηά ηνπο ηειεπηαίνπο έμη κήλεο. Οη ρξήζηεο απηνχ ηνπ δηθηχνπ ελδηαθέξνληαη πεξηζζφηεξν γηα ηε δηαζθέδαζε, εηδηθά ζηνπο ηνκείο ηεο δηαζθέδαζεο κε θίινπο, ην ρηνχκνξ, ηελ θσκσδία θαη ηα βηληενπαηρλίδηα. Γπκλάδνληαη ιηγφηεξν απφ ηνπο ρξήζηεο νπνηαδήπνηε άιινπ δηθηχνπ. Αξθεηά παξαδφμσο, νη ρξήζηεο απηνί παξά ην γεγνλφο φηη είλαη κηθξνί ειηθηαθά, αλαδεηνχλ πιεξνθνξίεο γηα γνλείο πεξηζζφηεξν απφ ηνπο ρξήζηεο νπνηνπδήπνηε άιινπ δηθηχνπ. Τν κέζν εηζφδεκα ηνπ MySpace ρξήζηε είλαη ην ρακειφηεξν ($ ). Δίλαη πην πηζαλφ λα είλαη καχξνη (9%) ή Ηζπαληθήο θαηαγσγήο (7%), ειεχζεξνη (60%) θαη θνηηεηέο (23%). Οη ρξήζηεο ηνπ Twitter είλαη πην πηζαλφ λα απαζρνινχληαη κε κεησκέλν σξάξην (16% έλαληη ηνπ κέζνπ φξνπ 11%) θαη έρνπλ έλα κέζν εηζφδεκα ησλ $ Ο κέζνο ρξήζηεο ηνπ Twitter έρεη 28 followers θαη 32 followings. Οη ρξήζηεο ηνπ Twitter ελδηαθέξνληαη ηδηαίηεξα γηα εηδήζεηο, εζηηαηφξηα, αζιεηηθά, πνιηηηθά, πξνζσπηθά νηθνλνκηθά, θαη ζξεζθεία. Τνπο αξέζεη ε «pop» θνπιηνχξα κε κνπζηθή, ηαηλίεο, ηειεφξαζε θαη ινγνηερληθά βηβιία, θάηη ην νπνίν ηνπο θαηαηάζζεη πςειφηεξα απφ ην κέζν φξν. Οη αγνξαζηηθέο ζπλήζεηεο ηνπο αληηθαηνπηξίδνπλ ηα ελδηαθέξνληά ηνπο απηά. Έηζη ε νκάδα απηή είλαη πην πηζαλφ λα αγνξάδεη βηβιία, ηαηλίεο, παπνχηζηα θαη θαιιπληηθά. Ωζηφζν, απηή ε νκάδα δελ είλαη ηφζν πηζηή ζην δίθηπν: 43% δήισζαλ φηη ζα κπνξνχζαλ λα δήζνπλ θαη ρσξίο ην Twitter. Γελ απνηειεί έθπιεμε φηη νη ρξήζηεο ηνπ επηρεηξεζηαθνχ δηθηχνπ LinkedIn έρνπλ ην πςειφηεξν κέζν εηζφδεκα ($ 89,000). Δπίζεο, δελ πξνθαιεί έθπιεμε ην γεγνλφο είλαη φηη νη ρξήζηεο ηνπ LinkedIn εληάρζεθαλ ζην δίθηπν γηα επηρεηξεζηαθνχο ή εξγαζηαθνχο ζθνπνχο, εηδηθά γηα ηε δηαηήξεζε επαθήο κε ηα επηρεηξεκαηηθά δίθηπα, ηελ αλαδήηεζε εξγαζίαο, ηελ αλάπηπμε ησλ επηρεηξήζεσλ, θαη ηελ εχξεζε εξγαηηθνχ δπλακηθνχ. Οη ρξήζηεο απηνί έρνπλ ηελ ηάζε λα αζρνινχληαη κε εηδήζεηο, πιεξνθνξίεο γηα ηελ απαζρφιεζε, ηνλ αζιεηηζκφ, θαη

45 ηελ πνιηηηθή. Δίλαη επίζεο πην πηζαλφ λα ηνπο αξέζεη ην γπκλαζηήξην, ηα spa, ην γηφγθα, ην γθνιθ θαη ην ηέληο. Δίλαη αξθεηά ελδηαθέξνλ ην γεγνλφο φηη νη ρξήζηεο ηνπ LinkedIn θαηέρνπλ πεξηζζφηεξεο ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο απφ ηνπο ρξήζηεο ζε νπνηνδήπνηε άιιν θνηλσληθφ δίθηπν, ίζσο επεηδή κπνξνχλ λα αληέμνπλ νηθνλνκηθά θάηη ηέηνην. Δηδηθφηεξα, θαηέρνπλ ςεθηαθέο θσηνγξαθηθέο κεραλέο, ηειενξάζεηο πςειήο επθξίλεηαο, DVR θαη Blu-ray players. Ωζηφζν, φηαλ απηνί νη ηχπνη ραιαξψλνπλ, έρνπλ θάπνηεο ελδηαθέξνπζεο αζρνιίεο φπσο ηα ηπρεξά παηρλίδηα θαη ηηο ζαπνπλφπεξεο. Απφ απηνχο ην 12% αλαδεηά πιεξνθνξίεο γηα ηπρεξά παηρλίδηα online (έλαληη ηνπ κέζνπ φξνπ 7%), ελψ ην 10% αλαδεηά πιεξνθνξίεο γηα ζαπνπλφπεξεο online (ζε αληίζεζε κε ην κέζν φξν 5%). Απηή ε νκάδα είλαη πην πηζαλφ λα είλαη αξζεληθνχ γέλνπο. Ζ αλαινγία αλδξψλ-γπλαηθψλ είλαη 57% - 43% αληίζηνηρα. Τα ζηαηηζηηθά απνηειέζκαηα ηεο κειέηεο ζρεηηθά κε ηελ επηθάιπςε ζηα δηάθνξα θνηλσληθά δίθηπα θαίλνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα: Δηθφλα 5: Σηαηηζηηθά Δπηθάιπςεο ζηα θνηλσληθά δίθηπα Τα επξήκαηα ηεο κειέηεο απηήο επηβεβαίσζαλ ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο απηά πνπ ήδε γλσξίδακε γηα ηα δηάθνξα δεκνγξαθηθά ζηνηρεία ησλ ελ ιφγσ δηθηχσλ. Ωζηφζν, ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο είλαη ρξήζηκα δηφηη νη πεξηζζφηεξεο πεγέο πνπ επηβεβαηψλνπλ ηα ίδηα δεκνγξαθηθά ζηνηρεία, ην πην πηζαλφ είλαη λα είλαη αθξηβείο. Δπηπιένλ, απφ ηνπνγξαθηθά ζπκθέξνληα θνηλσληθήο δηθηχσζεο, ε κειέηε απνθαιχπηεη νξηζκέλεο ελδηαθέξνπζεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηηο δηάθνξεο νκάδεο, φπσο ην γεγνλφο φηη κία νκάδα αζρνιείηαη πεξηζζφηεξν κε πνπ-θνπιηνχξα ελψ κία άιιε μνδεχεη πεξηζζφηεξν ρξφλν ζην γπκλαζηήξην. Τέηνηνπ είδνπο πιεξνθνξίεο είλαη αλεθηίκεηεο αμίαο γηα ηνπο εκπφξνπο πνπ επηζπκνχλ λα αμηνπνηήζνπλ θαιχηεξα ηηο θνηλσληθέο δαπάλεο δηαθήκηζεο ηνπ δηθηχνπ ηνπο

46 2.4: Σηαηηζηηθά ζηνηρεία Απφ ηνπο 110 εθαηνκκχξηα Ακεξηθαλνχο ή ην 60% ηνπ online πιεζπζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηεί ηα θνηλσληθά δίθηπα, ν κέζνο ρξήζηεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο ζπλδέεηαη ζε ηέηνηα site αξθεηά. Δπηζθέπηεηαη ηνπνζεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο 5 εκέξεο ηελ εβδνκάδα θαη θάλεη check-in 4 θνξέο ηελ εκέξα γηα ζπλνιηθά κηα ψξα ηελ εκέξα. Τν 9% ησλ πξναλαθεξζέλησλ αππνηειείηαη απφ άηνκα πνπ κέλνπλ ζπλδεδεκέλνη φιε κέξα θαη ζπλερψο αλαθέξνπλ ηα λέα ηνπο. Όηαλ πξφθεηηαη γηα ηα online εκπνξηθά ζήκαηα (brands), ε παξαπάλσ κειέηε δηαπίζησζε φηη ηo 52% ησλ ρξεζηψλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ είρε γίλεη θίινο ή νπαδφο ηνπιάρηζηνλ ελφο ζήκαηνο. Τν 17% αηζζάλεηαη ζεηηθά φηαλ βιέπεη έλα εκπνξηθφ ζήκα ζε έλα θνηλσληθφ δίθηπν. Τν 19% αηζζάλεηαη αξλεηηθά φηαλ βιέπεη έλα εκπνξηθφ ζήκα ζε έλα θνηλσληθφ δίθηπν ελψ ην 64% είλαη νπδέηεξν ή δελ ελδηαθέξεηαη γηα ηα εκπνξηθά ζήκαηα ζηα θνηλσληθά δίθηπα. Τν 20% ζα ήζειε λα δεη πεξηζζφηεξε επηθνηλσλία απφ εκπνξηθά ζήκαηα online, ην 35% δελ ζα ήζειε λα δεη πεξηζζφηεξε επηθνηλσλία, θαη ην 45% είλαη νπδέηεξν ή αδηαθνξεί. Δπηπξφζζεηα, αλάκεζα ζηα ελδηαθέξνληα ζπκπεξάζκαηα πνπ βγήθαλ απφ ηε κειέηε αλήθεη ε απνκπζνπνίεζε θάπνησλ ζηνηρείσλ ηεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Οη ρξήζηεο ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ δελ ελδηαθέξνληαη ηφζν ζην λα γίλνληαη θίινη κε μέλνπο ή ζην λα δεκηνπξγνχλ «ςεχηηθνπο» θίινπο γηα λα εληζρχζνπλ ην εγψ ηνπο. Τν 45% είλαη θίινη κφλν κε ζπγγελείο θαη πξαγκαηηθνχο θίινπο ελψ έλα άιιν 18% ζπλδέεηαη κφλν κε αλζξψπνπο πνπ έρεη γλσξίζεη πξνζσπηθά. Με άιια ιφγηα, ηα δχν ηξίηα ζπλδένληαη κε αλζξψπνπο πνπ πξαγκαηηθά γλσξίδνπλ. Μφλν ην 10% ησλ εξσηεζέλησλ δήισζαλ φηη ζα έθαλαλ θίιν ηνλ νπνηνδήπνηε. Δπίζεο ελδηαθέξνλ είλαη φηη κφλν ην 15% ησλ ρξεζηψλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ ιέλε φηη ζπλδένληαη ζε θνηλσληθά δίθηπα ηελ ψξα πνπ βξίζθνληαη ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν, έηζη απνκπζνπνηήζεθε έλαο άιινο κχζνο γηα ηελ ρξήζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ ζηνπο ρψξνπο εξγαζίαο. Ζ κειέηε απνθάιπςε ηνπο ιφγνπο γηα ηνπο νπνίνπο θάπνηνη online ρξήζηεο δελ ρξεζηκνπνηνχλ θνηλσληθά δίθηπα. Παξαδφμσο, δελ είλαη επεηδή κηζνχλ ηελ ηερλνινγία εθφζνλ πεξλνχλ αθξηβψο ηφζν ρξφλν ζην δηαδίθηπν, φζν θαη νη ρξήζηεο ησλ θνηλσληθψλ ρψξσλ. Αληί απηνχ, δελ ρξεζηκνπνηνχλ ηα θνηλσληθά κέζα, επεηδή είηε δελ έρνπλ ην ρξφλν, είηε δελ πηζηεχνπλ φηη είλαη αζθαιή, είηε λνκίδνπλ φηη είλαη αλνχζην. Ωζηφζν, αθφκε θαη απφ ηελ νκάδα πνπ δελ έρεη πνιχ ειεχζεξν ρξφλν, ην 22% αλαθέξεη φηη ζα αξρίζνπλ λα ρξεζηκνπνηνχλ ηα θνηλσληθά δίθζηπα κέζα ζε 3 κήλεο θαη ην 27% είπαλ φηη ζα αξρίζνπλ λα ηα ρξεζηκνπνηνχλ ζε έλα έηνο. Αθνινπζεί κία ιίζηα κε ηα πην γλσζηά θαη πνιπάξηζκα ελεξγά θνηλσληθά δίθηπα. Σηελ πξψηε ζηήιε ηνπ πίλαθα βξίζθεηαη

47 ην φλνκα ηνπ θάζε δηθηχνπ, ζηελ δεχηεξε κηα κηθξή πεξηγξαθή ηνπ ηνκέα ζηνλ νπνίν επηθεληξψλεηαη ην ζπγθεθξηκέλν θνηλσληθφ δίθηπν ή ηεο νκάδαο ρξεζηψλ ζηελ νπνία θπξίσο απεπζχλεηαη, ελψ ζηελ ηξίηε ζηήιε θαίλεηαη ε εκεξνκελία δεκηνπξγίαο θαη δεκνζίεπζήο ηνπ. Σηελ ηέηαξηε ζηήιε βξίζθνληαη νη εγγεγξακκέλνη ρξήζηεο θαη ζηελ ηειεπηαία ζηήιε νη πξνυπνζέζεηο γηα λα κπνξέζεη θάπνηνο λα εγγξαθεί θαη λα ρξεζηκνπνηήζεη ην ζπγθεθξηκέλν θνηλσληθφ δίθηπν. Name Description/Focus Date launched Registered users Registration Badoo General, Meet new people, Popular in Europe and Latin America ,000,000 Bebo General July ,000,000 Classmates.com Facebook School, college, work and the military General ,000,000 February ,000,000+ Flixster Movies ,000,000 Friendster Habbo hi5 LinkedIn MyLife Myspace Netlog Orkut Qzone Renren General. Popular in Southeast Asia. No longer popular in the western world General for teens. Over 31 communities worldwide. Chat Room and user profiles. General. Popular in India, Mongolia, Thailand, Romania, Jamaica, Central Africa, Portugal and Latin America. Not very popular in the USA. Business and professional networking Locating friends and family, keeping in touch (formerly Reunion.com) General General. Popular in Europe, Turkey, the Arab World and Canada's Québec province. Formerly known as Facebox and Redbox. General. Owned by Google Inc. Popular in India and Brazil. General. In Simplified Chinese; caters for mainland China users Significant site in China. Was known as 校 内 (Xiaonei) until August ,000, ,000, ,000,000 May ,000,000 August 2003 January 22, ,000,000 Open 100,000, ,000, ,000, ,000, ,000,000 Open Open to people 18 and older Open to people 13 and older Open to people 18 and older Open to people 13 and older Open to people 13 and older Open to people 16 and older. Open to people 13 and older Open to people 13 and older Open to people 18 and older Open to ages 13 and older Open to people 13 and older Open to people 18 and older, (Google login) Open to the general public

48 Tagged General. 100,000,000 Open Twitter Vkontakte Windows Live Spaces General. Micro-blogging, RSS, updates Social Network for Russianspeaking world including former Soviet republics. July 15, 2006 September ,000,000 Open 110,578,500 Open Blogging (formerly MSN Spaces) 120,000,000 Open Δηθφλα 6: Πίλαθαο ησλ πην δηαδεδνκέλσλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ 2.5: Δίδε ησλ Social Network Aggregators Σε έλα εκπλεπζκέλν blog post, ν Jason Kottke είπε φηη ηα θνηλσληθά δίθηπα δελ βνεζάλε γηα κηα θαιή νξγάλσζε. Απφ φια απαηηείηαη δηαθνξεηηθή πηζηνπνίεζε (authentication) γηα λα ζπλδεζεί θάπνηνο. Ίζσο ζθεθηφηαλ ή πξνζπαζνχζε λα πεη θάηη πην ζεκαληηθφ εθείλε ηελ ζηηγκή. Δίλαη φιν θαη πην δχζθνιν λα ζπκάηαη θαλείο φια απηά ηα logins, ηνπο θσδηθνί πξφζβαζεο, θαη ην πην ζεκαληηθφ λα ζπκφκαζηε πνηνη απφ ηνπο θίινπο καο ρξεζηκνπνηνχλ ην ζπγθεθξηκέλν δίθηπν. Οη Social Network Aggregators είλαη ζρεηηθά έλα λέν είδνο εθαξκνγψλ πνπ πξνζπαζεί λα ελνπνηήζεη φια ηα δηαθνξεηηθά πξνθίι θνηλσληθήο δηθηχσζεο ζε έλα, κε δηαθνξεηηθνχο βαζκνχο επηηπρίαο. Τα κεγαιχηεξα θαη πην αληαγσληζηηθά ζηνλ ηνκέα απηφ είλαη ηα εμήο: Profilactic To Profilactic πνιχ πξφζθαηα αλαβαζκίζηεθε ζηελ έθδνζε 2, ε νπνία έθεξε έλα αμηνπξεπέο πνζφ λέσλ ραξαθηεξηζηηθψλ. Σηελ λέα εκθάληζε ππνζηεξίδνληαη θαηλνχξηα θνηλσληθά δίθηπα φπσο ην Pownce, ην LinkedIn θαη ην Shelfari. Δπίζεο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα πξφζζεζεο πεξηζζφηεξσλ απφ έλαλ ινγαξηαζκνχο γηα ηνλ ίδην ηφπν. Σηνλ ππξήλα ηνπ, ην Profilactic πξνζθέξεη αθφκα ηα ίδηα δχν ζεκαληηθά ζηνηρεία: ην πξνζσπηθφ lifestream ηνπ ρξήζηε, ην νπνίν απνηειείηαη απφ ηελ δηθή ηνπ θνηλσληθή δξαζηεξηφηεηα δηθηχσζεο, θαη έλα lifestream ηεο νκάδαο ησλ θίισλ. Απηφ πνπ θάλεη ην Profileactic ην θάλεη πνιχ θαιά. Ωζηφζν, αλακέλνληαη αθφκα πεξηζζφηεξεο επηινγέο γηα ηελ αιιειεπίδξαζε κε ηα αληηθείκελα ζηα lifestreams. Υπάξρεη επίζεο ε επηινγή λα δεκηνπξγήζεη θάπνηνο απνθφκκαηα, δειαδή θνκκάηηα πιεξνθνξηψλ απφ ην δηαδίθηπν. Ωζηφζσ, απηή ε επηινγή δελ ζπλδέεηαη ινγηθά θαη πξαγκαηηθά κε ηα ππφινηπα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ηνπνζεζίαο

49 Minggl Τν Minggl είλαη κηα γξακκή εξγαιείσλ ηνπ πξνγξάκκαηνο πεξηήγεζεο πνπ ιεηηνπξγεί κε ηνλ Firefox, ηνλ Internet Explorer θαη ην Flock θαη ππφζρεηαη λα «ζέζεη ηνπο ρξήζηεο ππφ ηνλ έιεγρν ηνπ θνηλσληθνχ ζχκπαληνο ζην web». Γπζηπρψο, ν έιεγρνο ησλ παξαπάλσ ηζρπξηζκψλ είλαη δχζθνιν γηα ηνλ νπνηνδήπνηε, δηφηη απηή ηελ ζηηγκή κπνξεί θάπνηνο λα ζπλδεζεί ζην Minggl θαη λα ην ρξεζηκνπνηήζεη κφλν κεηά απφ πξφζθιεζε. Ζ ηδέα πίζσ απφ ην Minggl είλαη λα επηζπλαθηνχλ ηα πξνθίι θνηλσληθήο δηθηχσζεο ζην Minggl θαη ζηε ζπλέρεηα λα ειεγρζνχλ φια απφ έλα κέξνο. istalkr Πξφθεηηαη γηα κία αθφκα εθαξκνγή ε νπνία βαζίδεηαη ζηελ έλλνηα ηνπ νκαδηθνχ lifestreaming θαη επηιέγεη ίζσο ηελ πην ινγηθή πνξεία φισλ ησλ εθαξκνγψλ ζε απηή ηελ θαηεγνξία. Δπηηξέπεη επίζεο ζηνλ ρξήζηε λα αθνινπζήζεη φρη κφλν ηηο δηθέο ηνπ δξαζηεξηφηεηεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο αιιά θαη απηέο ησλ θίισλ ηνπ ζε έλα ρξνλνδηάγξακκα θαη λα ελεξγήζεη βάζεη απηνχ, απεπζείαο απφ ην interface ηνπ istalkr. Αλαιχνληαο θαη ρξεζηκνπνηψλπαο ην istalkr, παξαηεξήζεθε φηη νη ελεκεξψζεηο (updates) δελ έξρνληαη ηφζν γξήγνξα. Βέβαηα θάηη ηέηνην δελ είλαη ζίγνπξν αλ νθείιεηαη ζηνπο πεξηνξηζκνχο ησλ δηαθφξσλ APIs ή ζην istalkr ην ίδην. Correlate.us Τν Correlate.us δελ δίλεη πξαγκαηηθά ηε δπλαηφηεηα ζηνλ ρξήζηε λα θάλεη πνιιά κε ηα δηάθνξα πξνθίι πνπ κπνξεί λα έρεη ζηα δηάθνξα θνηλσληθά δίθηπα, δίλεη απιψο κηα σξαία εηθφλα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ρξήζηε ζε απηά. Δλψ ε εθαξκνγή είλαη αξθεηά απιή, έρεη εδξαησζεί, θαη πηζηεχεηαη φηη ζα κπνξνχζε λα είλαη κηα θαιή βάζε γηα έλα κεγαιχηεξν έξγν. Explode.us Αληί γηα ζπγθέληξσζε πιεξνθνξηψλ γηα ηελ θνηλσληθή δηθηχσζε, ην Explode.us επηηξέπεη ζηνλ ρξήζηε λα αλαδεηήζεη φια ηα θνηλσληθά δίθηπα κε ζπγθεθξηκέλν ηχπν. Κάζε επξηζθφκελνο ρξήζηεο έρεη πξφζβαζε ζηηο εηηθέηεο (tags), ζηνπο θίινπο, ζηα ζρφιηα, θαζψο θαη ζην πην πξφζθαην πεξηερφκελν πνπ έρεη δεκνζηεχζεη ν ζπγθεθξηκέλνο ρξήζηεο. Τν Explode.us ππνζηεξίδεη, κεηαμχ άιισλ ηα LiveJournal, Flickr, Twitter, Jaiku θαη 43Things

50 Spokeo Τν λεντδξπζέλ Spokeo είλαη έλα θνηλσληθφ δίθηπν «εληνπηζηήο» πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα παξαθνινπζνχλ ηη θάλνπλ νη θίινη ηνπο ζηα δηάθνξα θνηλσληθά δίθηπα απφ ην interface ηνπ Spokeo. Έρεη σο ζηφρν λα είλαη ν απινχζηεξνο απφ ηνπο aggregators, πξνζθέξνληαο έλα είδνο "RSS reader γηα θνηλσληθά δίθηπα". Profilefly Σην Profilefly ν ρξήζηεο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη έλα πξνθίι κε πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο, απνθφκκαηα απφ ην δηαδίθηπν θαη πξνζσπηθά lifestream θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Τν Profilefly ιεηηνπξγεί σο έλα widget ή κηα εθαξκνγή ηνπ Facebook, θαη ππνζηεξίδεη έλα κεγάιν αξηζκφ θνηλσληθψλ δηθηχσλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ MySpace, Digg, Hi5, Facebook, Last.FM, Second Life θαη πνιιψλ άιισλ. Ζ δηακφξθσζε ηνπ είλαη ιίγν πεληρξή, κε ην lifestream, ην νπνίν είλαη ην θέληξν ηεο ελ ιφγσ εθαξκνγήο, λα πξνζθέξεη πεξηνξηζκέλεο επηινγέο. Γηα παξάδεηγκα ιείπνπλ νη ζεκάλζεηο ρξφλνπ θαη θάζε είδνπο δηαδξαζηηθφηεηα, θάηη ην νπνίν απνηειεί έλα ζεκαληηθφ κεηνλέθηεκα ζρεηηθά κε ηα άιια sites ηνπ είδνπο ηνπ. PeopleAggregator Τν PeopleAggregator ζηνρεχεη ζην λα γίλεη κία γέθπξα θνηλσληθήο ηαπηφηεηαο. Λεηηνπξγεί κέζσ κίαο desktop εθαξκνγήο ινγηζκηθνχ ε νπνία επί ηνπ παξφληνο ιεηηνπξγεί κφλν ζε Linux. Αλ θαη επηθξνηείηαη ε εμάξηεζή ηνπ απφ ην OpenID θαη ηα αλνηθηά πξφηππα ζε γεληθέο γξακκέο, ε απφθαζε ησλ ππεπζχλσλ λα μεθηλήζνπλ ηελ ππεξεζία απηή, ε νπνία ζηνρεχεη ζηε ζχλδεζε ηεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο ησλ ρξεζηψλ θαη ησλ πξνθίι ηνπο, ζε κηα πιαηθφξκα Linux, κνηάδεη κε απηνθηνλία. Ζ επίζεκε FAQ, ε νπνία είλαη απηή ηε ζηηγκή έλα ζχλνιν απφ spam links, δελ βνεζά. SocialURL To SocialURL βνεζά ηνπο ρξήζηεο λα νξγαλψζνπλ ηελ online ηαπηφηεηά ηνπο θαη λα έξζνπλ ζε επαθή κε φινπο ηνπο θίινπο θαη ηνπο ζπκκαζεηέο ηνπο. Δίλαη έλα εληαίν πξνθίι κε ππνζηήξημε γηα θσηνγξαθηθφ πιηθφ θαη βίληεν, θαζψο θαη κηα θεληξηθή πχιε κε ζπλδέζκνπο πξνο ηα έμσ ζε φια ηα άιια θνηλσληθά πξνθίι δηθηχνπ. Δίλαη φια ζηνιηζκέλα κε πνιιά

51 πξφζζεηα ραξαθηεξηζηηθά, φπσο νη επί ηφπνπ ππελζπκίζεηο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ θαη ζειηδνδεηθηψλ. Socialstream Έρνπλ ήδε εηπσζεί πάξα πνιιά γηα ην Socialstream αλ θαη αθφκα βξίζθεηαη ζε πνιχ αξρηθφ ζηάδην. Τν κφλν πνπ δηαηίζεηαη κέζσ απηνχ κέρξη ηψξα είλαη κία videocast παξνπζίαζε ηνπ ηη κπνξεί λα θάλεη ην Socialstream. Ωζηφζν, ην ηεξάζηην πνζφ ηεο πξνζνρήο πνπ πήξε ην ζπγθεθξηκέλν site απνηειεί ζαθή έλδεημε φηη νξηζκέλα θνκκάηηα ηνπ παδι εμαθνινπζνχλ λα αγλννχληαη ζηνλ ρψξν ησλ social network aggregators. Tabber To Tabber είλαη κηα πξνζσπηθή ζειίδα πξνθίι, ε νπνία εκθαλίδεη θάπνηεο πιεξνθνξίεο γηα ηνλ ρξήζηε ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο ηειεπηαίεο δξαζηεξηφηεηά ηνπ ζην Digg, del.icio.us, ην blog ηνπ, ην Twitter, ή νπνηαδήπνηε RSS feed. Δίλαη πνιχ παξφκνην ζε γεληθή ηδέα κε ην ProfileFly, θαη αθξηβψο φπσο απηφ, δελ δηαζέηεη θακία δπλαηφηεηα αιιειεπίδξαζεο κε ην lifestream ηνπ ρξήζηε. Naymz Τν Naymz είλαη κηα άιιε πξνζσπηθή ζειίδα πξνθίι, ην νπνίν πεγαίλεη έλα βήκα πην πέξα απφ ππεξεζίεο φπσο ην Tabber ή ην ProfileFly, δίλνληάο έηζη ηε δπλαηφηεηα ζην ρξήζηε λα παξαθνινπζεί ελεξγά νξηζκέλεο ηνπνζεζίεο φπνπ γίλεηαη αλαθνξά ηνπ νλφκαηφο ηνπ. Τν Naymz επίζεο πξνσζεί ελεξγά ην πξνθίι ηνπ ρξήζηε, πξνζπαζψληαο λα ην θάλεη πην νξαηφ ζην Google. 8hands Σε αληίζεζε κε ηελ πιεηνλφηεηα ησλ άιισλ ππεξεζηψλ πνπ πεξηγξάθνληαη εδψ, ην 8hands είλαη κηα desktop εθαξκνγή ε νπνία ζήκεξα ιεηηνπξγεί ζε Windows XP θαη Vista. Δπηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα έρνπλ πξφζβαζε ζην πξνθίι ηνπο ζε θνηλσληθά δίθηπα (πξνο ην παξφλ ππνζηεξίδνληαη ηα Facebook, MySpace, Flickr, YouTube, Twitter θαη πνιιά άιια) απφ έλα εληαίν IM-like interface. Ζ ηδέα είλαη λα έρεη ν ρξήζηεο κηα γεληθή επηζθφπεζε ηνπ ηη ζπκβαίλεη ζηα θνηλσληθά δίθηπα, θαη λα ζηέιλεη άκεζα κελχκαηα ζε άιινπο ρξήζηεο. Λφγσ ηνπ γεγνλφηνο φηη ην 8hands ινγηζκηθφ βξίζθεηαη ζήκεξα ζε «άιθα» (ην άιθα είλαη ην πξψην

52 γξάκκα ηεο ειιεληθήο αιθαβήηνπ, δηαθνξεηηθά ζα είρακε αθφκα πην αζηαζή ινγηζκηθφ βαπηηζκέλν κε έλα φλνκα πνπ ζεκαηνδνηεί αθφκα λσξίηεξα ζηάδηα αλάπηπμεο), αλακέλεηαη θάπνηα αζηάζεηα. Second Brain To Second Brain πξνζθέξεη κηα ξηδηθά δηαθνξεηηθή πξνζέγγηζε γηα ηελ ζπλάζξνηζε (aggregation) ζε ζρέζε κε άιιεο εθαξκνγέο ηνπ είδνπο ηνπ. Ο ρξήζηεο κπνξεί λα νξγαλψζεη ηα δεδνκέλα ηνπ, πεξηιακβάλνληαο δεδνκέλα απφ ην θνηλσληθφ πξνθίι άιισλ δηθηχσλ, ζε ζπιινγέο, φπσο θσηνγξαθίεο απφ ην Flickr ή βίληεν ηνπ YouTube. Μηα ζπιινγή είλαη βαζηθά έλα ζχλνιν απφ links, θσηνγξαθίεο ή άιια θνκκάηηα ησλ δεδνκέλσλ πνπ ξίρλνληαη ζε έλα ηακπιφ. Μπνξεί ν ρξήζηεο επίζεο λα δεκηνπξγήζεη ηηο δηθέο ηνπ ζπιινγέο ή λα εμεξεπλήζεη απηά πνπ άιινη έρνπλ ζπιιέμεη. Δλψ ε ηδέα θαίλεηαη αξρηθά πνιχ θαιή, ζηελ ζπλέρεηα αλαξσηηέηαη θαλείο γηα ην λφεκά ηεο. Σε θάζε πεξίπησζε, ην Second Βrain βξίζθεηαη ζε invite-only ζηάδην θαη ζα ππάξμνπλ πηζαλψο θάπνηεο αιιαγέο ζηελ ππεξεζία κέρξη λα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηείηαη πιήξσο θαη απφ φινπο. UpScoop Τν UpScoop επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα αλεβάζνπλ ηηο επαθέο απφ βηβιία δηεπζχλζεσλ (Gmail, Yahoo, Hotmail θαη AOL ππνζηεξίδνληαη κέρξη ζηηγκήο) θαη λα αλαθαιχςνπλ πνηνη απφ ηνπο θίινπο ηνπο δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε θνηλσληθά δίθηπα φπσο ην Hi5, ην MySpace θαη άιια. Γπζηπρψο, πνιιέο θνξέο ε παξαπάλσ ιεηηνπξγία δελ ιεηηνπξγεί απφιπηα έγθπξα κε ηηο δηεπζχλζεηο Gmail, αιιά πηζηεχηαη φηη είλαη κηα πξνζσξηλή δπζιεηηνπξγία. ProfileOMat Τν ProfileOMat ρξεζηκνπνηεί γηα ηελ δηαθήκηζή ηνπ ην ινγφηππν «ην ηειεπηαίν πξνθίι πνπ ζα ρξεηαζηεί πνηέ θαλείο - κφλν αλ ηα πξάγκαηα ήηαλ ηφζν απιά!» Τν ProfileOMat ζηελ πξαγκαηηθφηεηα δελ ζπγθεληξψλεη ηα δηάθνξα πξνθίι θνηλσληθήο δηθηχσζεο ηνπ ρξήζηε. Γεκηνπξγεί απιψο έλα πξνθίι απφ ην νπνίν κπνξεί ν ρξήζηεο λα έρεη πξφζβαζε ζε φια ηα άιια πξνθίι ηνπ ζην θνηλσληθφ δίθηπν. Έρεη θάπνηα πξφζζεηα έμππλα ραξαθηεξηζηηθά. Γηα παξάδεηγκα, κπνξεί ν ρξήζηεο λα ξπζκίζεη κέζσ ηνπ ProfileOMat ηελ γεσγξαθηθή ηνπ ζέζε κε ηε βνήζεηα ηνπ Google Maps

53 MyLifeBrand Τν MyLifeBrand πξνζπαζεί λα πάεη έλα βήκα παξαπέξα κε ην λα ελζσκαηψλεη ηα δηάθνξα πξνθίι ησλ θνηλσληθψλ πεξηνρψλ ηνπ δηθηχνπ κέζα ζε έλα εληαίν MyLifeBrand πιαίζην. Δλψ απηή ε πξνζέγγηζε θέξλεη κηα πνιχ πην ζχγρξνλε εκπεηξία, είλαη απίζαλν φηη νη ρξήζηεο ηνπ θνηλσληθνχ δηθηχνπ ζα ζέινπλ λα αλνίμνπλ ηελ αγαπεκέλε ηνπο ηζηνζειίδα κέζα απφ κία άιιε ηζηνζειίδα. Δπίζεο, ππάξρεη πάληα ε πηζαλφηεηα γηα κε αλακελφκελα ζθάικαηα κε απηή ηελ πξνζέγγηζε. Απηή ηε ζηηγκή ην MyLifeBrand είλαη ζε invite-only ζηάδην, νπφηε κφλν αλ θάπνηνο έρεη πξφζθιεζε έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα ην ρξεζηκνπνηήζεη. ProfileLinker Σε αληίζεζε κε ηηο ζηξνγγπιεκέλεο γσλίεο θαη αληαλαθιάζεηο πνπ έρνπλ γίλεη ε ζπλήζεο νπηηθή ηαπηφηεηα γηα ην Web 2.0, ην ProfileLinker μερσξίδεη θαη πηνζεηεί πνιιά ραξαθηεξηζηηθά Web 1.0. Μεηά ηελ εγγξαθή, κπνξεί ν ρξήζηεο λα πξνζζέζεη δηάθνξα θνηλσληθά πξνθίι θαζψο επίζεο θαη ηηο επαθέο ηνπ, θαη φιε απηή ε δξαζηεξηφηεηα ζα εκθαλίδεηαη ζην ProfileLinker πξνθίι. Ωζηφζν ε εκθάληζε θαη αίζζεζε ηνπ πεξηβάιινληνο εξγαζίαο αθήλεη πεξηζψξηα γηα πνιιά πνπ πξέπεη λα γίλνπλ. Γηα παξάδεηγκα, έλα πνιχ ζεκαληηθφ πνπ πξέπεη απαξαίηεηα λα ελζσκαησζεί είλαη ην λα είλαη ζε ζέζε ν ρξήζηεο λα αθαηξεί ηπραίεο πιεξνθνξίεο απφ ην ηζηνξηθφ ηνπ ProfileLinker πνπ εκθαλίδνληαη ζην πξνθίι. Σε γεληθέο γξακκέο, νη επηινγέο γηα εμαηνκίθεπζε είλαη αξθεηά πεξηνξηζκέλεο. Snag To Snag πηνζεηεί κηα πνιχ ινγηθή πξνζέγγηζε: δελ απαηηείηαη εγγξαθή θαη δεκηνπξγία ινγαξηαζκνχ γηα ηελ ρξήζε ηνπ. Απιά ν ρξήζηεο εηζάγεη κεξηθά δηαπηζηεπηήξηα ηνπ θνηλσληθνχ δηθηχνπ ηνπ (ηα Facebook, MySpace, Hi5, Friendster θαη ην LinkedIn ππνζηεξίδνληαη). Έηζη ηνπ εκθαλίδεηαη έλα ζχλνιν απφ ηηο lifestream δξαζηεξηφηεηεο ηνπ ζε απηά ηα δίθηπα. Ζ εθαξκνγή ρξεηάδεηαη πνιχ ιεπηφηεηα. Ωζηφζν γηα παξάδεηγκα, αλ ν ρξήζηεο δελ ζπκπιεξψζεη ηα ζσζηά δηαπηζηεπηήξηα, απηφ δελ ζα νδεγήζεη απαξαίηεηα ζε ζθάικα. Αληίζεηα, ζην lifestream ηνπ ζα εκθαληζηνχλ ιάζε login ηα νπνία ζα έρνπλ αλαθηεζεί απφ ην ζπγθεθξηκέλν δίθηπν. Μέρξη ζηηγκήο, ην Snag κνηάδεη πεξηζζφηεξν κε ηελ απφδεημε ηεο ηδέαο κηαο εθαξκνγήο παξά κηα νινθιεξσκέλε εθαξκνγή. Socialnetwork.in

54 Δθηφο απφ ηελ ζπγθέληξσζε ησλ πξνθίι θνηλσληθνχ δηθηχνπ, ην Socialnetwork.in δηαθνζκεί ηα δηάθνξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ κε αμηνινγήζεηο θαη βαζκνινγίεο, πνπ κεξηθέο θνξέο παξνπζηάδνπλ πξνβιήκαηα θαη βγάδνπλ ιάζε. Ωζηφζν ηα «ratings» απηά απνηεινχλ ζεκαληηθή δηαθνξνπνίεζε ζε ζρέζε κε παξφκνηεο ηζηνζειίδεο ηνπ είδνπο ηνπ. ΜyMashable Τν ΜyMashable επίζεο ζπγθεληξψλεη ηα δηάθνξα πξνθίι θνηλσληθήο δηθηχσζεο ηνπ ρξήζηε ζε έλα κέξνο, κε εηζαγσγή βίληεν, θνηλή ρξήζε θσηνγξαθηψλ, Flickr ελζσκάησζε θαη πνιιέο άιιεο δπλαηφηεηεο. Πηζηεχεηαη φηη αμίδεη ηνλ θφπν κηα πεξηήγεζε ηνπ ρξήζηε ζηνλ ζπγθεθξηκέλν δηθηπαθφ ηφπν. Yoono To Yonoo πξνζθέξεηαη κε ηξεηο δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο ρξήζεο, ζαλ desktop εθαξκνγή, ζαλ web εθαξκνγή θαη ζαλ εθαξκνγή γηα iphone. Ο ρξήζηεο έρεη ηελ δπλαηφηεηα κέζσ ηνπ Yonoo λα έρεη πξφζβαζε ζηηο πιαηθφξκεο ησλ Facebook, MySpace, Youtube, Twitter, Flickr, FriendsFeed, Linkedin, AIM, GoogleTalk, Yahoo Chat θαη Foursquare, λα θάλεη status update ζε φια ηα πξναλαθεξζέληα πξνθίι ηνπ θαη λα κνηξάδεηαη ζπλδέζκνπο, εηθφλεο θαη βίληεν κέζα απφ έλαλ δηθηπαθφ ηφπν. Digsby To Digsby είλαη κία πνιιαπιψλ πξσηνθφιισλ Instant Messaging - client εθαξκνγή πνπ πξνζθέξεη ππεξεζίεο άκεζσλ κελπκάησλ, επηηξέπνληαο ζηνλ ρξήζηε λα ζπλνκηιεί κε φινπο ηνπο θίινπο ηνπ ζην AIM, MSN, Yahoo, ICQ, Google Talk, Jabber κε πνιχ απιφ ηξφπν, θαζψο επίζεο θαη λα δηαρεηξίδεηαη ηηο ιίζηεο ησλ θίισλ ηνπ. Πξνζθέξεη ππεξεζίεο εηδνπνηήζεσλ κέζσ θνηλνπνίεζεο πνπ εηδνπνηεί ηνλ ρξήζηε γηα λέα θαη ηνπ επηηξέπεη λα εθηειεί ελέξγεηεο φπσο ε δηαγξαθή θαη ε αλαθνξά spam κε έλα κφλν θιηθ. Τέινο ην Digsby είλαη έλα εξγαιείν θνηλσληθήο δηθηχσζεο πνπ πξνεηδνπνηεί ηνλ ρξήζηε γηα γεγνλφηα φπσο λέα κελχκαηα, θαη δίλεη κηα δσληαλή αλαπαξάζηαζε ησλ Newsfeed ησλ θίισλ ηνπ ρξήζηε. Sobees To Sobees αλαπηχρζεθε απφ ηελ desknet, κηα ειβεηηθή εηαηξεία ινγηζκηθνχ. Τν Sobees είλαη κηα ηδαληθή online desktop εθαξκνγή γηα θνηλσληθά δίθηπα, γηα ηελ

55 ζπγθέληξσζε πιεξνθνξηψλ απφ ηα Twitter, Facebook, MySpace, Digg, Flickr θαη YouTube. Ο ρξήζηεο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα ρξεζηκνπνηεί ην Sobees είηε απεπζείαο ζηελ επηθάλεηα εξγαζίαο είηε κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. Τν Sobees είλαη δηαζέζηκν ζε δηάθνξεο γιψζζεο θαη πξνζθέξεη ηνπηθέο ππεξεζίεο αλάινγα κε ηελ ρξεζηκνπνηνχκελε γιψζζα. Πξφζζεηεο δηαηάμεηο ζα πξνζηεζνχλ κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ φπσο ρξήζε ηνπ θαη ζηα θηλεηά ηειέθσλα. Apigee Σε αληίζεζε κε ηα πξνεγνχκελα sites, ην Apigee αζρνιείηαη θπξίσο κε APIs ησλ δηάθνξσλ social networks. Πξφθεηηαη γηα έλα λέν εξγαιείν ησλ APIs ηνπ Internet. Γηζεθαηνκκχξηα θηλεηά θαη set-top εθαξκνγέο ζπλδένληαη θαζεκεξηλά κε ηελ ηζηνζειίδα απηή, ε νπνία πνπ έρεη πξνρσξήζεη πέξαλ ησλ δπλαηνηήησλ ελφο browser. Πάλσ απφ 200 επηρεηξήζεηο θαη ρηιηάδεο πξνγξακκαηηζηέο ρξεζηκνπνηνχλ ηελ Apigee ηερλνινγία φρη κφλν γηα λα ελεκεξσζνχλ γηα ηα δηάθνξα APIs θαη ηηο δπλαηφηεηέο ηνπο, αιιά επίζεο γηα λα βειηηψζνπλ ηα δηθά ηνπο APIs. Τν Apigee πξνζθέξεη δσξεάλ εξγαιεία API γηα ηνπο πξνγξακκαηηζηέο θαη ηνπο παξφρνπο. Πξνζθέξεη επίζεο API δηαρείξηζεο γηα ηνπο παξφρνπο ψζηε λα δεκηνπξγήζνπλ πην απαηηεηηθέο πιαηθφξκεο επηρεηξήζεσλ

56 Κεθάιαην 3: Πξσηφθνιια θαη APIs ζηα Κνηλσληθά Γίθηπα 3.1: Δηζαγσγή Auth 2.0 protocol Τα πεξηζζφηεξα θνηλσληθά δίθηπα πιένλ ρξεζηκνπνηνχλ ην OAuth 2.0 πξσηφθνιιν γηα ηελ απζεληηθνπνίεζε ησλ ρξεζηψλ θαη ηελ εμνπζηνδφηεζε ησλ εθαξκνγψλ. Σχκθσλα κε ηελ ηεθκεξίσζε ηνπ πξσηνθφιινπ, γηα ηελ πινπνίεζε ησλ παξαπάλσ δηαδηθαζηψλ είλαη απαξαίηεηα ηα εμήο βήκαηα: 1. Ο client μεθηλάεη ηε ξνή κε ηε δηνρέηεπζε ηνπ ρξήζηε-πξάθηνξα ηνπ ηδηνθηήηε-πφξσλ ζην ηειηθφ ζεκείν ηεο εμνπζηνδφηεζεο. Ο πειάηεο πεξηιακβάλεη ην αλαγλσξηζηηθφ πειάηε, ην δεηνχκελν πεδίν εθαξκνγήο, ηελ ηνπηθή θαηάζηαζε, θαη ην URI αλαθαηεχζπλζεο ζην νπνίν ν δηαθνκηζηήο εμνπζηνδφηεζεο ζα ζηείιεη ην ρξήζηε-πξάθηνξα φηαλ ρνξεγείηαη ή δελ ρνξεγείηαη πξφζβαζε. 2. Ο δηαθνκηζηήο εμνπζηνδφηεζεο ειέγρεη ηελ ηαπηφηεηα ηνπ ηδηνθηήηε-πφξσλ (κέζσ ηνπ ρξήζηε-πξάθηνξα) θαη θαζνξίδεη αλ ν ηδηνθηήηεο-πφξσλ εγθξίλεη ή απνξξίπηεη ηελ αίηεζε πξφζβαζεο ηνπ πειάηε. 3. Υπνζέηνληαο φηη ν ηδηνθηήηεο-πφξσλ επηηξέπεη ηελ πξφζβαζε, ν δηαθνκηζηήο εμνπζηνδφηεζεο αλαθαηεπζχλεη ην ρξήζηε-πξάθηνξα πίζσ ζηνλ πειάηε ρξεζηκνπνηψληαο ην URI αλαθαηεχζπλζεο πνπ δφζεθε λσξίηεξα. Τν URI αλαθαηεχζπλζεο πεξηιακβάλεη θαη έλαλ θσδηθφ εμνπζηνδφηεζεο. 4. Ο πειάηεο δεηά έλα access token απφ ην ηειηθφ ζεκείν token ηνπ δηαθνκηζηή εμνπζηνδφηεζεο, ειέγρνληαο ηελ ηαπηφηεηα κε ηε ρξήζε ησλ δηαπηζηεπηεξίσλ ηνπ πειάηε, θαη ην νπνίν πεξηιακβάλεη ηνλ θσδηθφ εμνπζηνδφηεζεο πνπ ιήθζεθε ζην πξνεγνχκελν βήκα. 5. Ο δηαθνκηζηήο εμνπζηνδφηεζεο επηθπξψλεη ηα δηαπηζηεπηήξηα ησλ πειαηψλ θαη ηνλ θσδηθφ εμνπζηνδφηεζεο θαη αλ ηζρχνπλ, απαληά κε έλα access token. Όια ηα παξαπάλσ βήκαηα απεηθνλίδνληαη ζην αθφινπζν δηάγξακκα:

57 Δηθφλα 7: Τεθκεξίσζε ηνπ Auth 2.0 πξσηνθφιινπ ζηα θνηλσληθά δίθηπα 3.2: Facebook Facebook for Websites Social Plugins H πιαηθφξκα ηνπ Facebook δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο λα θάλνπλ ηελ ηζηνζειίδα ηνπο πην θνηλσληθή, φπσο γηα παξάδεηγκα κε ηελ ρξήζε ησλ Social Plugins, φπσο είλαη ην Like Button κφλν κε κηα γξακκή HTML. Τν Login Button θαη ην Registration Plugin δίλνπλ ηελ δπλαηφηεηα ζην πξνγξακκαηηζηή, ελζσκαηψλνληάο ηα, λα απινπζηεχζεη ηελ ηζηνζειίδα ηνπ, ρσξίο λα ρξεηαζηεί λα αζρνιεζεί ν ίδηνο κε ην sign-in θαη ηελ εγγξαθή ησλ ρξεζηψλ. Τα Social Plugins είλαη ν επθνιφηεξνο ηξφπνο γηα λα μεθηλήζεη θάπνηνο κε ηελ πιαηθφξκα ηνπ Facebook. Τα plugins είλαη θνηλσληθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ κπνξνχλ εχθνια λα ελζσκαησζνχλ ζε κία ηζηνζειίδα κε κηα γξακκή θψδηθα HTML. Δπεηδή θηινμελνχληαη θαη δνθηκάδνληαη ζην Facebook, κπνξνχλ πνιχ εχθνια λα εμαηνκηθεπηνχλ γηα θάζε ρξήζηε πνπ βξίζθεηαη ζπλδεδεκέλνο ζην Facebook, αθφκε θαη αλ επηζθέπηεηαη ην site γηα πξψηε θνξά. Τν πην ζεκαληηθφ Social Plugin είλαη ην Like button πνπ πξναλαθέξζεθε, ην νπνίν επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα κνηξάδνληαη κε ηνπο θίινπο ηνπο ηελ ζπγθεθξηκέλε ηζηνζειίδα πνπ έρνπλ επηζθεθηεί κε έλα κφλν θιηθ. H έληαμε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ plugin, φπσο θαη νπνηαδήπνηε άιινπ plugin, γίλεηαη απιά κε ηελ ελζσκάησζε κηαο εηηθέηαο iframe

58 Open Graph Protocol Τν Open Graph Protocol δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο λα ελζσκαηψλνπλ ζηηο ηζηνζειίδεο ηνπο ην θνηλσληθφ γξάθεκα (social graph). Eίλαη ζρεδηαζκέλν ψζηε λα κπνξνχλ νη δηάθνξεο ηζηνζειίδεο λα αλαπαξηζηνχλ πξνθίι απφ αληηθείκελα ηνπ πξαγκαηηθνχ θφζκνπ, φπσο ηαηλίεο, αζιεηηθέο νκάδεο, δηαζεκφηεηεο, θαη εζηηαηφξηα. Ζ ελζσκάησζε εηηθεηψλ ηνπ Open Graph θάλεη απηφκαηα ηελ ηζηνζειίδα ηζνδχλακε κε κηα ζειίδα ζην Facebook. Απηφ ζεκαίλεη φηη φηαλ έλαο ρξήζηεο θάλεη θιηθ ζε έλα Like button ζε κία ηζηνζειίδα, κία ζχλδεζε πξαγκαηνπνηείηαη κεηαμχ ηεο ηζηνζειίδαο θαη ηνπ ρξήζηε. Ζ ηζηνζειίδα απηή ζα εκθαληζηεί απηφκαηα ζηελ «Likes and interests» ζηήιε ζην πξνθίι ηνπ ρξήζηε, θαη έρεη πιένλ ηε δπλαηφηεηα λα δεκνζηεχεη ελεκεξψζεηο γηα ην ρξήζηε. Ζ ηζηνζειίδα απηή επηπιένλ ζα εκθαλίδεηαη ζηηο ίδηεο ζέζεηο πνπ εκθαλίδνληαη θαη νη Facebook ζειίδεο κέζα ζην site (π.ρ. ζηελ αλαδήηεζε). Με απηφλ ηνλ ηξφπν ε ηζηνζειίδα κπνξεί λα απεπζχλεη δηαθεκίζεηο ζε αλζξψπνπο πνπ έρνπλ θάλεη Like ηελ ζπγθεθξηκέλε ηζηνζειίδα. Τα δνκεκέλα δεδνκέλα πνπ παξέρνληαη κέζσ ηνπ Open Graph Protocol νξίδνπλ ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ε ηζηνζειίδα ζα εκθαλίδεηαη θαη εθπξσζνπείηαη ζην Facebook. Graph API Τν Graph API επηηξέπεη ηελ πξφζβαζε ζε νιφθιεξν ηνλ θνηλσληθφ γξάθν ελφο ζπγθεθξηκέλνπ ρξήζηε, επηηξέπνληαο έηζη ηελ δεκηνπξγία κηαο πξαγκαηηθά βαζηάο πξνζσπηθήο εκπεηξίαο ζηελ πιαηθφξκα ηνπ Facebook. Μέζσ ηεο πιαηθφξκαο απηήο θαζνδεγνχληαη επίζεο νη πξνγξακκαηηζηέο γχξσ απφ ηα βαζηθά ζηνηρεία ηεο δεκηνπξγίαο κηαο web εθαξκνγήο πνπ αμηνπνηεί ηηο παξαπάλσ δπλαηφηεηεο. Σηνλ ππξήλα ηνπ Facebook βξίζθεηαη ν θνηλσληθφο γξάθνο (social graph). Πξφθεηηαη γηα ηα άηνκα θαη ηηο ζπλδέζεηο ηνπο κε νληφηεηεο, γηα ηηο νπνίεο ηα άηνκα λνηάδνληαη θαη ελδηαθέξνληαη. To Graph API παξνπζηάδεη κηα απιή, ζπλεθηηθή εηθφλα ηνπ θνηλσληθoχ γξάθνπ ηνπ Facebook, αλαπαξηζηψληαο έηζη νκνηφκνξθα ηα αληηθείκελα ζην γξάθεκα (γηα παξάδεηγκα νη άλζξσπνη, νη θσηνγξαθίεο, ηα γεγνλφηα, θαη νη ζειίδεο) θαη ηηο ζπλδέζεηο κεηαμχ ηνπο (π.ρ. ηηο ζρέζεηο θίισλ, θνηλφρξεζην πεξηερφκελν θαη εηηθέηεο θσηνγξαθηψλ). Σχκθσλα ινηπφλ κε απηφ, θάζε αληηθείκελν ή νληφηεηα ζην θνηλσληθφ γξάθν έρεη έλα κνλαδηθφ αλαγλσξηζηηθφ (id), κφλν κέζσ ηνπ νπνίνπ κπνξεί θάπνηνο λα έρεη πξφζβαζε ζηηο ηδηφηεηεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ αληθεηκέλνπ ή ηεο ζπγθεθξηκέλεο νληφηεηαο. SDKs & Tools

59 JavaScript SDK Τν JavaScript SDK δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζην ρξήζηε λα έρεη πξφζβαζε ζε φιεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηνπ API Graph θαη ησλ παξαζχξσλ δηαιφγνπ κέζσ ηεο JavaScript. Παξέρεη έλα πινχζην ζχλνιν απφ client-side ιεηηνπξγηθφηεηεο γηα έιεγρν ηαπηφηεηαο, εδξαηψλνληαο έηζη ηηο XFBML εθδφζεηο ησλ Social Plugins. PHP SDK Απηφ ην SDK παξέρεη ηελ ππνζηήξημε ηεο πιαηθφξκαο ηνπ Facebook ζηελ βαζηδφκελε ζε PHP web εθαξκνγή ηνπ ρξήζηε. Απηή ε βηβιηνζήθε βνεζά ηνλ ρξήζηε λα πξνζζέζεη εχθνια ην Facebook Login θαη ην Graph API ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ. ios SDK (iphone & ipad) Τν ios SDK παξέρεη ηελ άπηαηζηε ππνζηήξημε ηεο πιαηθφξκαο ηνπ Facebook γηα iphone, ipad θαη ipod Touch εθαξκνγέο γξακκέλεο ζε Objective-C. Ο ρξήζηεο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη έλα single-sign-on, λα θαιέζεη ην Graph API θαη λα εκθαλίζεη πιαηθφξκεο δηαιφγνπ. Android SDK Τν Android SDK ζπλδέεη ηελ πιαηθφξκα ηνπ Facebook κε ηελ πιαηθφξκα Android (θηλεηφ & ζπζθεπέο). Ο ρξήζηεο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη απηφ ην SDK γηα λα πξνζζέζεη έλα single-sign-on ζηηο Android εθαξκνγέο ηνπ, λα επηθαιεζηεί ην API Graph θαη πνιιά άιια. Tools Ζ πιαηθφξκα ηνπ Facebook δηαζέηεη κηα πνηθηιία απφ εξγαιεία αλάπηπμεο πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ αλάπηπμε, ηνλ έιεγρν θαη ηελ παξαθνινχζεζε κηαο εθαξκνγήο

60 3.3: Twitter To Twitter είλαη έλα δηθηχν ελεκέξσζεο θαη έλαο κεραληζκφο επηθνηλσλίαο πνπ παξάγεη πεξηζζφηεξα απφ 200 εθαηνκκχξηα tweets ηελ εκέξα. Ζ πιαηθφξκα Twitter πξνζθέξεη πξφζβαζε ζην ελ ιφγσ ζψκα ησλ δεδνκέλσλ, κέζσ ησλ APIs ηεο. Κάζε API απνηειεί κηα έθθαλζε ηνπ Twitter, θαη επηηξέπεη ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο λα ζηεξίδνληαη ζε απηφ θαη λα επεθηείλνπλ ηηο εθαξκνγέο ηνπο κε λένπο θαη δεκηνπξγηθνχο ηξφπνπο. Δίλαη ζεκαληηθφ λα ζεκεησζεί φηη ην Twitter API εμειίζζεηαη ζπλερψο θαη ε αλάπηπμε ζηελ πιαηθφξκα ηνπ Twitter δελ έλα κεκνλσκέλν γεγνλφο αιιά ρξεηάδεηαη ζπλερή ελαζρφιεζε. Twitter for Websites To Twitter γηα ηζηνζειίδεο (TFW) είλαη κηα αθνινπζία πξντφλησλ πνπ επηηξέπεη ζηηο δηάθνξεο ηζηνζειίδεο λα ελζσκαηψλνπλ πνιχ εχθνια ην Twitter. Τν TFW είλαη ηδαληθφ γηα ηνπο δεκηνπξγνχο ηζηνηφπσλ πνπ αλαδεηνχλ γξήγνξε θαη εχθνιε έληαμε πνιχ βαζηθψλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ Twitter. Απηφ πεξηιακβάλεη δηάθνξα εξγαιεία, φπσο ην θνπκπί Tweet, ην νπνίν επηηξέπεη ζε έλα ρξήζηε λα θάλεη έλα ζρφιην ζην twitter γηα θάηη πνπ βξήθε πνιχ ελδηαθέξνλ ζε έλαλ ηζηφηνπν, ην νπνίν ζα είλαη εκθαλέο ζε φινπο ηνπο θίινπο ηνπ. Οη θίινη ηνπ, πνπ ζα δνπλ ην ζπγθεθξηκέλν tweet, κπνξνχλ λα θάλνπλ έλα θιηθ ζηνλ ζπγθεθξηκέλν ηζηφηνπν, θαη θάπνην πνζνζηφ απφ απηνχο ζα θάλνπλ tweet ην ίδην πεξηερφκελν κε ηνλ θίιν ηνπο. Έηζη δεκηνπξγείηαη πνιχ εχθνια έλαο κεγάινο βξφρνο δηαθήκηζεο. Οκνίσο, ην ίδην θνπκπί επηηξέπεη ζηνλ πξνεγνχκελν ρξήζηε λα αθνινπζήζεη ην ινγαξηαζκφ ηνπ πξψηνπ πίζσ ζην Twitter. Απηφο ν ζπγθεθξηκέλνο ρξήζηεο ζηε ζπλέρεηα ζα δεη ηηο ελεκεξψζεηο απφ ην ινγαξηαζκφ ηνπ δηνρεηεπκέλεο πίζσ ζηνλ Twitter ηνίρν ηνπ, δεκηνπξγψληαο έηζη έλα λέν θαλάιη δέζκεπζεο κε ηε βάζε ηεο ηζηνζειίδαο. Search API Τν API αλαδήηεζεο έρεη ζρεδηαζηεί γηα εθαξκνγέο πνπ επηζπκνχλ λα επηηξέπνπλ ζην ρξήζηε λα ζέηεη εξσηήκαηα θαη λα θάλεη αλαδήηεζε ζρεηηθά κε πεξηερφκελν ηνπ Twitter. Απηφ κπνξεί λα πεξηιακβάλεη ηελ εχξεζε ελφο ζπλφινπ απφ tweets κε ζπγθεθξηκέλεο ιέμεηοθιεηδηά, ηελ εχξεζε tweets φπνπ γίλεηαη αλαθνξά ην φλνκα ελφο ζπγθεθξηκέλνπ ρξήζηε, ή ηελ εχξεζε ησλ tweets ελφο ζπγθεθξηκέλνπ ρξήζηε. Απηφ ην API παξέρεη επίζεο πξφζβαζε θαη δπλαηφηηεηα αλαδήηεζεο ζε δεδνκέλα γχξσ απφ ηα δεκνθηιέζηεξα Trends πνπ επηθξαηνχλ. Δάλ είλαη αλαγθαία ε αλαδήηεζε ζην API ηνπ Twitter ζε ππεξβνιηθέο ηαρχηεηεο πνπ θηάλνπλ ζηα φξηα ησλ ξπζκψλ αλαδήηεζεο, ηφηε ζπλίζηαηαη ε ρξήζε ηνπ Streaming API

61 REST API Τν REST API επηηξέπεη ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο λα έρνπλ πξφζβαζε ζε κεξηθά απφ ηα αξρέηππα ηνπ ππξήλα ηνπ Twitter ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ timelines (αληίζηνηρα ηνπ wall ζην facebook), ησλ status updates θαη πιεξνθνξίεο γηα ην ρξήζηε. Έηζη αλ κία εθαξκνγή αμηνπνηεί αληηθείκελα απφ ηνλ ππξήλα ηνπ Twitter, ηφηε απηφ ην API πξέπεη λα επηιεγεί. Γηα παξάδεηγκα, ε δεκηνπξγία ηνπ πξνθίι ελφο ρξήζηε, ην φλνκά ηνπ, ηα δεδνκέλα ηνπ ζην Twitter θαη ν γξάθνο κε ηα άηνκα πνπ αθνινπζεί θαη αθνινπζείηαη ζην Twitter, κπνξνχλ πνιχ εχθνια λα πινπνηεζνχλ φια κε ιίγεο μεθνχξαζηεο θιήζεηο ζην ζπγθεθξηκέλν API. Δθηφο απφ ην λα πξνζθέξεη πξνγξακκαηηζηηθή πξφζβαζε ζηo timeline, ζην status θαη ζηα δηάθνξα αληηθείκελα ηνπ ρξήζηε, απηφ ην API επηηξέπεη ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο κηα πιεζψξα επθαηξηψλ έληαμεο γηα αιιειεπίδξαζε κε ην Twitter. Μέζα απφ ην REST API, ν ρξήζηεο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη θαη tweets ηα νπνία δεκνζηεχνληαη θαλνληθά ζην Twitter, λα απαληήζεη ζε tweets, λα θάλεη favorite (αληίζηνηρν ηνπ like ζην facebook) ζε νξηζκέλα tweets, λα θάλεη retweet ζε άιια tweets, θαη πνιιά άιια. Streaming API Τν Streaming API είλαη ην ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν δείγκα ηνπ Twitter Firehose. Απηφ ην API είλαη γηα πξνγξακκαηηζηέο κε δεδνκέλα εληαηηθήο αλάγθεο. Γηα πεξηπηψζεηο δεκηνπξγίαο κηαο εθαξκνγήο εμφξπμεο δεδνκέλσλ ή έξεπλαο ζε analytics, ην ζπγθεθξηκέλν API είλαη ε θαηαιιειφηεξε επηινγή. Τν Streaming API επηηξέπεη κεγάιεο πνζφηεηεο ιέμεσλθιεηδηψλ λα θαζνξηζηνχλ θαη λα βξεζνχλ, εληνπίδνληαο geo-tagged tweets, δειαδή γεσγξαθηθά επηζεκαζκέλα tweets ζε κηα ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή. Δπίζεο κέζσ ηνπ API απηνχ ππάξρεη ε δπλαηφηεηα επηζηξνθήο ησλ δεκνζηεπκέλσλ statuses ελφο ρξήζηε. Απηφ απαηηεί ηελ δεκηνπξγία κηαο καθξφβηαο ζχλδεζεο HTTP θαη ηελ δηαηήξεζε απηήο ηεο ζχλδεζεο. Αλ γηα παξάδεηγκα έλαο πξνγξακκαηηζηήο ρξεζηκνπνηεί, θαηά ηελ αλάπηπμε κηαο εθαξκνγήο, ην Search ΑPI θαη ζηελ πνξεία δηαπηζηψζεη φηη ε εθαξκνγή ρξεηάδεηαη ζχλδεζε πεξηζζφηεξνπ ρξφλνπ (session κεγαιχηεξεο δηάξθεηαο) ή αλάγθε γηα πην ηαθηηθά εξσηήκαηα (queries), ηφηε ζα πξέπεη λα κεηαθηλεζεί πξνο ηελ ρξήζε ηνπ Streaming API. Μεηάβαζε από ην Basic Auth ζην ΟΑuth protocol To Twitter πιένλ ρξεζηκνπνηεί ην OAuth πξφηππν ειέγρνπ ηαπηφηεηαο γηα απζεληηθνπνίεζε ησλ ρξεζηψλ θαη εμνπζηνδφηεζε. Σην Basic Auth ήηαλ αλαγθαία κφλν κηα «δηεχζπλζε επηζηξνθήο» (φλνκα ρξήζηε θαη θσδηθφο πξφζβαζεο) θαη ε δηεχζπλζε ηνπ

62 παξαιήπηε (ν πφξνο πνπ δεηά ν ρξήζηεο γηα πξφζβαζε). Αληίζεηα ην OAuth είλαη έλα πξσηφθνιιν ειέγρνπ ηαπηφηεηαο ή απζεληηθνπνίεζεο πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα δψζνπλ έγθξηζε ζε κία εθαξκνγή ψζηε λα κπνξεί λα ελεξγεί γηα ινγαξηαζκφ ηνπο, ρσξίο φκσο λα είλαη αλαγθαζκέλνη λα κνηξαζηνχλ ηνλ θσδηθφ πξφζβαζήο ηνπο. H κεηάβαζε απφ ην Basic Auth ζην OAuth πξσηφθνιιν δελ ήηαλ απιή ππφζεζε γηα φινπο. Σην Basic Auth επηθξαηνχζε κηα πξνζέγγηζε φπνπ ζε θάζε αίηεκα ζην REST API, κπνξνχζε λα ζηαιεί κφλν έλα φλνκα ρξήζηε θαη έλαο θσδηθφο πξφζβαζεο ελψ ζην OAuth είλαη απαξαίηεην πξψηα λα απνθηεζεί άδεηα θαη εμνπζηνδφηεζε ηεο εθαξκνγήο απφ ηνλ ρξήζηε, θαη ζηε ζπλέρεηα ζηέιλνληαη δηαπηζηεπηήξηα κε ηα νπνία ειέγρεηαη ε ηαπηφηεηα ηφζν ηεο εθαξκνγήο φζν θαη ηνπ ρξήζηε ζε θάζε αίηεκα. Έηζη ζην Basic Auth, κε ηελ απνζήθεπζε ζηνηρείσλ θαη θσδηθψλ, έλαο πξνγξακκαηηζηήο αλαιάκβαλε πξφζζεηεο επζχλεο γηα ηελ αζθαιή απνζήθεπζε ησλ δηαπηζηεπηεξίσλ.ζ δπλεηηθή δεκία ησλ ρξεζηψλ, εάλ ηα ζηνηρεία ζχλδεζεο δηέξξεαλ ή ρξεζηκνπνηνχληαλ γηα θαηάρξεζε ήηαλ πνιχ πςειή. Δπεηδή πνιινί ρξήζηεο ρξεζηκνπνηνχλ ηνλ ίδην θσδηθφ ζε πνιινχο δηθηπαθνχο ηφπνπο, ε δεκία ηνπο ήηαλ πηζαλφ λα ζπλερηζηεί θαη πεξα απφ ηνλ Twitter ινγαξηαζκφ ηνπο. Γηα φινπο ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο, γίλεηαη εκθαλέο φηη ην OAuth είλαη έλα αλνηθηφ πξσηφθνιιν πνπ εγγπάηαη ηελ αζθαιή εμνπζηνδφηεζε ηνπ API κε κηα απιή θαη ηππηθή κέζνδν γηα desktop θαη web εθαξκνγέο. Απηφ ζεκαίλεη φηη έλαο ρξήζηεο κηαο ππεξεζίαο κπνξεί λα παξέρεη πεξηνξηζκέλε πξφζβαζε ζε έλαλ ηξίην θνξέα φζνλ αθνξά ηνλ ινγαξηαζκφ ηνπ. Τν OAuth πεξηγξάθεηαη ζπρλά σο έλα πξσηφθνιιν θιεηδί ψζηε νη ρξήζηεο λα κπνξνχλ, κέζσ απηνχ, λα δψζνπλ άδεηα γηα πξφζβαζε ζηνπο ινγαξηαζκνχο ηνπο ζε άιια πξφζσπα ή ππεξεζίεο. Ο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ιεηηνπξγεί ην πξσηφθνιιν OAuth θαίλεηαη ζην παξαθάησ ζρήκα: Δηθφλα 8: Τεθκεξίσζε ηνπ OAuth πξσηνθφιινπ ζην Τwitter

63 3.4: LinkedIn Javascript API To JavaScript API είλαη κηα πινχζηα βηβιηνζήθε πειάηε πνπ δίλεη ηε δπλαηφηεηα γηα ηελ δεκηνπξγία δπλακηθψλ εθαξκνγψλ ζην web browser. Mε ηελ ρξήζε ηνπ OAuth 2 επηηξέπεηαη ζηνπο ρξήζηεο κέζσ ηνπ «Sign in with LinkedIn» button, λα ζπλδεζνχλ πνιχ εχθνια κε ην LinkedIn, λα έρνπλ πξφζβαζε ζε δεδνκέλα θαη ζε εγγελή αληηθείκελα ηνπ LinkedIn, θαη λα αιιειεπηδξνχλ κε ηα Plugins πνπ πξνζθέξνληαη κέζσ ηεο πιαηθφξκαο ηνπ LinkenIn. Ζ πιήξεο ηζρχο ηνπ πιαηζίνπ ηεο πιαηθφξκαο ηνπ LinkedIn βξίζθεηαη εληφο ηνπ JavaScript API. Απηφ ην API γέθπξψλεη ην ράζκα κεηαμχ ηνπ browser ηνπ ρξήζηε θαη ηνπ ηειηθνχ ζεκείνπ REST API ηνπ LinkedIn. Οη πξνγξακκαηηζηέο έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα ρξεζηκνπνηήζνπλ έλα απιφ θαη ζηαζεξφ JavaScript interface γηα λα αιιειεπηδξνχλ κε ηνπο ζεκειηψδεο LinkedIn ηχπνπο δεδνκέλσλ (Πξνθίι, ζπλδέζεηο, αλαδήηεζε αηφκσλ, θιπ). Ζ πιαηθφξκα ηνπ Linkedin κεηαθξάδεη ην αίηεκά ηνπ ρξήζηε ζε κηα θιήζε REST, ηελ νπνία πξαγκαηνπνηεί γηα ινγαξηαζκφ ηνπ κέζσ Ajax. Όιεο νη ιεπηνκέξεηεο ηεο πνιιαπιφηεηεαο ησλ Ajax θαη OAuth θιήζεσλ δε πξέπεη λα απαζρνινχλ ηνλ πξνγξακκαηηζηή, ν νπνίνο αζρνιείηαη απιά κε ην λα επηθαιεζηεί κηα κέζνδν. Απηφ πνπ ιακβάλεη ζαλ απάληεζε είλαη έλα JSON object. REST API Τν REST API παξέρεη κηα απιή θαη ζηαζεξή εθπξνζψπεζε ησλ αηφκσλ, ησλ επηρεηξήζεσλ, ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο, θαζψο θαη ηηο αιιειεπηδξάζεηο θαη ηηο ζρέζεηο κεηαμχ ηνπο. Ζ query γιψζζα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ LinkedIn δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο λα δηαβάζνπλ ηα δεδνκέλα ζε XML θαη JSON κνξθή, κε ηε δηαζπνξά θαη ηελ νκαδνπνίεζε πνπ ζα επηιέμνπλ. Τν ζπγθεθξηκέλν API θάλεη ρξήζε ηνπ OAuth 1.0a γηα ηελ εμνπζηνδφηεζε ησλ ρξεζηψλ, ψζηε λα κπνξνχλ λα θάλνπλ REST API θιήζεηο ρξεζηκνπνηψληαο νπνηαδήπνηε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ. Δπηπξφζζεηα, ην REST API δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηνπο ρξήζηεο λα θέξλνπλ ηα επαγγεικαηηθά δηθηχα ηνπο κέζα ζηα sites πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην παξαπάλσ API γηα ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθήο δέζκεπζεο θαη ηελ πξνζηηφηεηαο. Σε κεξηθά απιά βήκαηα, κπνξεί ν πξνγξακκαηηζηήο λα μεθηλήζεη ηελ ελζσκάησζε ηνπ LinkedIn ζην site ηνπ. Αξρηθά θαηά ηελ θαηαρψξεζε ηεο εθαξκνγήο ηνπ δίλεηαη έλα θιεηδί API (API key), ην νπνίν ηνπ δίλεη πξφζβαζε ζηελ πιαηθφξκα LinkedIn. Σηε ζπλέρεηα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ηηο βηβιηνζήθεο, ηα παξαδείγκαηα θαη ηα tutorials πνπ αλαιχνληαη

64 εμνλπρηζηηθά κέζα ζην API θαη ηα νπνία ηνλ βνεζνχλ λα μεθηλήζεη γξήγνξα θαη πνιχ εχθνια. Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ θιήζεσλ API, κπνξεί ν πξνγξακκαηηζηήο λα δηαβάζεη ηνλ Resource Map ηνπ LinkedIn API γηα λα θαηαλνήζεη ηηο ιεπηνκέξεηεο ηεο θάζε θιήζεο. Τέινο γηα ηελ αιιειεπίδξαζε κε ηελ LinkedIn Developer Network θνηλφηεηα, ππάξρεη ην αληίζηνηρν θφξνπκ φπνπ κπνξεί θαλείο λα ξσηήζεη θαη λα απαληήζεη ζε εξσηήζεηο θαη λα ιχζεη πνιιέο απνξίεο. LinkedIn Plugins Καηά αληηζηνηρία ησλ Social Plugins ηνπ Facebook, ε πιαηθφξκα ηνπ LinkedIn πξνζθέξεη ηα LinkedIn Plugins, ηα νπνία ελζσκαηψλνληαη επίζεο πνιχ εχθνια ζε έλα site θαη πξνζθέξνπλ πνιιέο δπλαηφηεηεο ζηνπο ρξήζηεο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ site γηα αιιειεπίδξαζε κε ην LinkedIn. Τα πην ζεκαληηθά απφ απηά είλαη ην «Share» θνπκπί (αληίζηνηρν ηνπ Like button ηνπ Facebook), ην νπνίν επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα κνηξάδνληαη ηελ ζπγθεθξηκέλε ηζηνζειίδα κε ην επαγγεικαηηθφ θνηλφ ηνπ LinkedIn θαη λα επαλέξρνληαη απηφκαηα πίζσ ζηελ ηζηνζειίδα, θαη ην «Apply with LinkedIn» θνπκπί, κε ην νπνίν νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα μεθηλήζνπλ ηελ απνδνρή ησλ αηηήζεσλ γηα ζέζεηο εξγαζίαο κε ιίγεο γξακκέο θψδηθα. Με ην ηειεπηαίν Plugin, νη ρξήζηεο έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα πξνζαξκφζνπλ ην πεξηβάιινλ εξγαζίαο κε ην ινγφηππν ηεο εηαηξείαο ηνπο θαη λα πξνζζέζνπλ έσο θαη ηξεηο λαη ή φρη εξσηήζεηο. Μπνξνχλ επίζεο λα ελζσκαηψζνπλ ην ζχζηεκα παξαθνινχζεζεο (Applicant Traffic System). OAuth 1.0a protocol Όηαλ ε εθαξκνγή ελφο πξνγξακκαηηζηή ελεξγεί εθ κέξνπο ελφο ρξήζηε, είλαη ζεκαληηθφ ε εθαξκνγή λα είλαη ζε ζέζε λα πξνζδηνξίζεη ηνλ ζπγθεθξηκέλν ρξήζηε. Δπίζεο κέγηζηε ζεκαζία έρεη ε πξνζηαζία ηεο ηδησηηθήο δσήο ηνπ ρξήζηε, ε νπνία ζα πξέπεη λα πξνζηαηεχεηαη κε θάζε κέζν. Σε θάζε πεξίπησζε ην LinkedIn ζα πξέπεη λα είλαη ζε ζέζε λα πεη πνηα εθαξκνγή θαη πνηνη ρξήζηεο έρνπλ ππνβάιιεη έλα ζπγθεθξηκέλν αίηεκα. Γηα ηελ επίηεπμε φισλ ησλ παξαπάλσ, ην LinkedIn API ρξεζηκνπνηεί ην OAuth 1.0a πξσηφθνιιν σο κέζνδν ειέγρνπ ηαπηφηεηαο ηνπ ρξήζηε. Τν OAuth είλαη έλα πξφηππν γηα ηε δηαπξαγκάηεπζε έγθξηζεο θαη γηα ηελ παξνρή πξφζβαζεο ζην ινγαξηαζκφ ζπγθεθξηκέλσλ ρξεζηψλ ζηελ εθηέιεζε αηηεκάησλ API. Έλα απφ ηα νθέιε ηνπ OAuth είλαη ε χπαξμε πνιιψλ βηβιηνζεθψλ αλνηθηνχ θψδηθα ηξίησλ θνξέσλ, πνπ επηηξέπνπλ ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο λα απζεληηθνπνηεζνχλ ζην LinkedIn γξήγνξα θαη θαηά ηξφπν παξφκνην κε

65 απηφλ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαη ζε ππεξεζίεο φπσο ην Twitter, ην Google, Yahoo, θαη ην Netflix. Ωζηφζν, έρεη δηαπηζησζεί φηη ην OAuth είλαη γηα πνιινχο πξνγξακκαηηζηέο κεγάιν εκπφδην ζηελ πξψηε ηνπο LinkedIn θιήζε ζην API. Υπάξρνπλ πνιιέο ιεπηέο πεξηνρέο ζην πξσηφθνιιν γχξσ απφ ηελ θαηαζθεπή αιθαξηζκηηηθψλ, ηελ θσδηθνπνίεζε, θαη ηελ θξππηνγξάθεζε. Έζησ θαη κε έλα ιάζνο, ν θψδηθάο δελ ζα απζεληηθνπνηείζεη ζσζηά θαη δελ ζα επηζηξαθνχλ φια ηα ρξήζηκα δεδνκέλα απφ ηνπο δηαθνκηζηέο ηνπ LinkedIn. 3.5: Google Friend Connect GFC gadgets Αληίζεηα κε ηα ππφινηπα θνηλσληθά δίθηπα, ην Google Friend Connect ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο γηα ηελ δηαθήκηζε κηαο ππάξρνπζαο ηζηνζειίδαο. Πξνθεηκέλνπ λα δεκηνπξγήζεη ινγαξηαζκφ έλαο ρξήζηεο, ηνπ δεηείηαη λα ζπκπιεξψζεη ην url ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ. Σηε ζπλέρεηα έρεη ηελ δπλαηφηεηα, κέζσ έηνηκσλ gadgets πνπ πξνζθέξεη ην API ηνπ Google Friend Connect, λα δηαθεκίδεη ηελ ηζηνζειίδα ηνπ, θαιψληαο άιινπο ρξήζηεο λα γίλνληαη κέιε ζε απηήλ. Ζ ελζσκάησζε ησλ GFC gadgets είλαη πνιχ εχθνιε, αθνχ ν πξνγξακκαηηζηήο κπνξεί απιά λα αληηγξάςεη ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ ηνλ έηνηκν θψδηθα ησλ gadgets πνπ πξνζθέξεηαη απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Google Friend Connect. Τα gadgets απηά πξνζθέξνπλ, εθηφο απφ ηελ δηαθφζκεζε θαη ηελ δηαθήκηζε ηεο ελ ιφγσ ηζηνζειίδαο, ζηελ νπνία έρνπλ ελζσκαησζεί, πνιιέο πξφζζεηεο δπλαηφηεηεο ζηνπο ρξήζηεο απηήο, φπσο γηα παξάδεηγκα ηελ δεκηνπξγία γεγνλφησλ θαη εθδειψζεσλ, ζηηο νπνίεο νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα δειψζνπλ φηη ζα παξεπξεζνχλ. Σηελ νπζία ηα Google Friend Connect gadgets είλαη αξρεία XML πνπ πξνζθέξνληαη απφ ην Friend Connect, θαη κπνξνχλ λα πξνβιεζνχλ απφ νπνηαδήπνηε απφ ηηο εθαηνκκχξηα ηζηνζειίδεο πνπ είλαη δεισκέλεο ζην Friend Connect. Απηφ πξνζθέξεη ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο έλα ηεξάζηην δπλεηηθφ θνηλφ. Μφιηο ν πξνγξακκαηηζηήο δεκηνπξγήζεη θαη ππνβάιεη έλα gadget, απηφ κπνξεί λα ελζσκαησζεί ζε νπνηνδήπνηε ελεξγή Friend Connect ηζηνζειίδα απιά θάλνληαο θιηθ ζην θνπκπί «Get this gadget» ζηε ζπιινγή ησλ gadgets. Γηα ηνπο πξνγξακκαηηζηέο ησλ gadgets ππάξρεη κηα πνηθηιία ηξφπσλ κε ηνπο νπνίνπο κπνξνχλ λα επσθειεζνχλ απφ ην Google Friend Connect. Γηα παξάδεηγκα κπνξνχλ είηε λα ηξνπνπνηήζνπλ ππάξρνληα gadgets, έηζη ψζηε λα εθηεινχληαη ζε έλα GFC site, είηε λα ζρεδηάζνπλ εμνινθιήξνπ λέα gadgets πνπ ζα ηξέρνπλ απνηειεζκαηηθά ζε Friend Connect ηζηνζειίδεο. Ζ δηαδηθαζία δεκηνπξγίαο ελφο gadget είλαη πνιχ παξφκνηα κε ηε δηαδηθαζία ελζσκάησζεο ηνπ Friend Connect ρξεζηκνπνηψληαο ην Friend Connect JavaScript API. Ο

66 OpenSocial Gadget Editor πνπ πξνζθέξεηαη κέζσ ηεο πιαηθφξκαο ηνπ GFC, επηηξέπεη ηελ γξήγνξε αλάπηπμε ελφο gadget, ην νπνίν κπνξεί λα δνθηκαζηεί ζε νπνηνλδήπνηε OpenSocial «πεξηέθηε», ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ FriendConnect. Δπηπξφζζεηα έλα gadget κπνξεί λα απνθηήζεη πξφζβαζε ζε πιεξνθνξίεο φπσο ηα κέιε ηνπ δηθηπαθνχ ηζηφηνπνπ, ηηο ιίζηεο ησλ θίισλ, ηηο δξαζηεξηφηεηεο ή ηα ελδηαθέξνληα ησλ επηζθεπηψλ, ηα πξνθίι ησλ ρξεζηψλ θηι. OpenSocial API To OpenSocial είλαη έλα ζχλνιν θνηλψλ APIs γηα web-based εθαξκνγέο θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Όηαλ έλαο ηζηφηνπνο ρξεζηκνπνηεί ην Google Friend Connect, απηφ ην site γίλεηαη έλαο OpenSocial «πεξηέθηεο». Απηφ ζεκαίλεη φηη ε ηζηνζειίδα κπνξεί λα ηξέμεη OpenSocial gadgets κε πιήξε πξφζβαζε ζηε ηεθκπξίσζε ηνπ OpenSocial API. Οη βαζηθέο απαηηήζεηο γηα ηνπο «πεξηέθηεο», φπσο πεξηγξάθνληαη απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ GFC, αλαιχνληαη ιεπηνκεξψο ζηηο πξνδηαγξαθέο ηνπ OpenSocial API. Πξναηξεηηθά, ν επηζθέπηεο κπνξεί λα ζπλδεζεί κε ππάξρνληα θνηλσληθά δίθηπα πνπ έρνπλ επίζεο ελζσκαηψζεη ην Google Friend Connect, ζρεκαηίδνληαο έλα εηδηθφ θνηλσληθφ δίθηπν πνπ ζπκκνξθψλεηαη κε ην OpenSocial API θαη απνηειείηαη απφ ηνπο ρξήζηεο ηνπ site, ηνπο θίινπο θαη ηνπο θίινπο ησλ θίισλ. Οη πξνγξακκαηηζηέο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ην OpenSocial API γηα ηελ ελζσκάησζε ησλ θνηλσληθψλ δεδνκέλσλ ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα γλσξίδνπλ ηηο πνιιαπιέο πεγέο θαη ηηο απνιήμεηο ηνπ. Έλαο «πεξηέθηεο» πνπ ηξνθνδνηείηαη απφ ην Google Friend Connect έρεη κεξηθέο δηαθνξέο απφ ηα θνηλά κνληέια θνηλσληθνχ δηθηχνπ ( φπσο ην Orkut, ην MySpace, θαη νχησ θαζεμήο). Δπί ηνπ παξφληνο ην Friend Connect ππνζηεξίδεη ηηο OpenSocial 0.9 πξνδηαγξαθέο γηα gadgets θαη ηηο 0.8 πξνδηαγξαθέο γηα ηηο ηζηνζειίδεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην JavaScript API. Έηζη ην OpenSocial θαζνξίδεη έλα θνηλφ API γηα θνηλσληθέο εθαξκνγέο ζε πνιινχο ηζηφηνπνπο. Javascript API Τν Google Friend Connect πεξηέρεη επίζεο JavaScript APIs. Με απηφλ ηνλ ηξφπν ηα site πνπ ηα ρξεζηκνπνηνχλ κπνξνχλ λα πινπνηήζνπλ sign-in δηαδηθαζίεο ζχλδεζεο, λα θάλνπλ δηάθνξεο ξπζκίζεηο θαη λα εθηνμεχζνπλ GFC παξάζπξα πξφζθιεζεο. Με πξφηππα JavaScript θαη HTML, νη πξνγξακκαηηζηέο κπνξνχλ λα δεκηνπξγήζνπλ εθαξκνγέο πνπ έρνπλ πξφζβαζε ζε θνηλσληθά δίθηπα θαη ελεκεξψζεηο θίισλ. Μπνξνχλ επίζεο λα ελζσκαηψζνπλ ηα θνηλσληθά ζηνηρεία θαη δξαζηεξηφηεηεο απφ ηα κέιε ηεο GFC ηζηνζειίδα ηνπο, ρξεζηκνπνηψληαο ην JavaScript API θαη ην OpenSocial REST / RPC πξσηφθνιιν πνπ αλαιχεηαη ζηελ ζπλέρεηα

67 Γηα έλαλ πξνγξακκαηηζηή πνπ ζέιεη λα ρξεζηκνπνηήζεη ην Javascript API αξθεί λα δειψζεη θαηά ηελ εγγξαθή θαη δεκηνπξγία ηνπ πξνθίι ηνπ ζην GFC ηελ ηζηνζειίδα ηνπ, ηελ νπνία ζέιεη λα δηαθεκίζεη θαη ζηελ ζπλέρεηα ηελ ελζσκάησζε ζε απηήλ ηνλ ππξήλα ηνπ GFC Janascript API. Μπνξεί επίζεο λα πξαγκαηνπνηήζεη GFC API θιήζεηο έηζη ψζηε άιινη ρξήζηεο λα κπνξνχλ λα ζπλδεζνχλ κε ηελ ηζηνζειίδα ηνπ, θάλνληαο sign-in, θαη έηζη λα εληαρζνχλ ζε απηήλ. Με ην ζπλδπαζκφ OpenSocial API θιήζεσλ, ν πξνγξακκαηηζηήο κπνξεί λα ελζσκαηψζεη θνηλσληθά δεδνκέλα ησλ ζπλδεδεκέλσλ ρξεζηψλ θαη λα παξάγεη δξαζηεξηφηεηεο πνπ κπνξνχλ λα παξνπζηαζηνχλ ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ. REST/RPC protocol To Friend Connect ππνζηεξίδεη επίζεο ην πξσηφθνιιν REST OpenSocial. Τν OpenSocial REST επηηξέπεη ηελ πξφζβαζε ζε OpenSocial δεδνκέλα, κε ηξφπν δηαθνξεηηθφ απφ απηφλ πνπ πξνζθέξεηαη κέζσ ελφο gadget. Γηα παξάδεηγκα, κπνξεί έλαο πξνγξακκαηηζηήο λα ζειήζεη λα ελζσκαηψζεη OpenSocial δεδνκέλα κε έλα ππάξρνλ sign-in ζχζηεκα. Τν REST/RPC πξσηφθνιιν πεξηγξάθεη ηνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο πξαγκαηνπνηείηαη ν έιεγρνο ηαπηφηεηαο (απζεληηθνπνίεζε) ησλ ρξεζηψλ θαη ηηο API REST θιήζεηο πνπ απαηηνχληαη. Δπίζεο παξέρεη δείγκα θψδηθα πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαηά ηελ αλάπηπμε, ηελ ελζσκάησζε θαη ηελ νινθιήξσζε κηαο εθαξκνγήο. Ο πξνγξακκαηηζηήο, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίζεη ηελ πξφζβαζε ζηα δεδνκέλα ησλ ζπλδεδεκέλσλ ρξεζηψλ, ηελ εκθάληζε πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ηνλ έιεγρν ηεο ηαπηφηεηάο ηνπο, θαη ηελ πξαγκαηνπνίεζε OpenSocial API θιήζεσλ, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη έλα cookie απζεληηθνπνίεζεο. Απηή ε κέζνδνο είλαη ρξήζηκε εάλ απαηηείηαη server-side αλαπαξαγσγή ζειίδαο θαηά ηε ρξήζε ησλ Friend Connect δεδνκέλσλ γηα ηελ δεκηνπξγία ζηνρεπκέλσλ ζειίδσλ. Δάλ πάιη ν πξνγξακκαηηζηήο επηζπκεί λα απνθηήζεη πξφζβαζε ζε θνηλσληθά δεδνκέλα γηα άιινπο ζθνπνχο (φπσο γηα παξάδεηγκα ηελ επεμεξγαζία ππνβάζξνπ), ε ρξήζε ηνπ two-legged OAuth είλαη πξνηηκφηεξε γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ API θιήζεσλ. Τν OpenSocial REST/RPC πξσηφθνιιν πξνζθέξεη κηα πιήξε ιίζηα ησλ επηινγψλ ειέγρνπ ηαπηφηεηαο, νη νπνίεο βξίζθνληαη ζηελ δηάζεζε θάζε πξνγξακκαηηζηή πνπ ζέιεη λα πεηξακαηηζηεί κε κία απφ απηέο

68 Κεθάιαην 4: Απζεληηθνπνίεζε Δμνπζηνδφηεζε 4.1: Δηζαγσγή Ζ απζεληηθνπνίεζε (authentication) είλαη ε δηαδηθαζία πνπ επηηξέπεη ζε θάπνηνλ λα δηαπηζηψζεη αλ θάπνηνο ή θάηη είλαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα απηφ(ο) πνπ ιέεη φηη είλαη. Σε ηδησηηθά θαη δεκφζηα θνηλσληθά δίθηπα θαη δίθηπα ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ (ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ Internet), ε απζεληηθνπνίεζε ή αιιηψο ν έιεγρνο ηαπηφηεηαο γίλεηαη ζπλήζσο κε ηε ρξήζε ελφο νλφκαηνο ρξήζηε (Username) θαη ελφο θσδηθνχ πξφζβαζεο ζχλδεζεο (password). Ζ γλψζε ηνπ θσδηθνχ πξφζβαζεο ππνηίζεηαη φηη εγγπάηαη φηη ν ρξήζηεο είλαη απζεληηθφο. Κάζε ρξήζηεο εγγξάθεηαη αξρηθά (ή θαηαρσξείηαη απφ θάπνηνλ άιιν), ρξεζηκνπνηψληαο ηνλ εηδηθφ θσδηθφ πξφζβαζεο. Σε θάζε επφκελε ρξήζε, ν ρξήζηεο πξέπεη λα γλσξίδεη θαη λα ρξεζηκνπνηεί νξζά ην δεισζέληα θσδηθφ πξφζβαζεο. Ζ αδπλακία ζε απηφ ην ζχζηεκα είλαη φηη νη θσδηθνί πξφζβαζεο κπνξνχλ ζπρλά λα θιαπνχλ, λα απνθαιπθζνχλ ηπραία ή λα μεραζηνχλ. Γηα ην ιφγν απηφ, νη επηρεηξήζεηο ζην Internet ζε πνιιέο ζπλαιιαγέο απαηηνχλ κηα πην απζηεξή δηαδηθαζία ειέγρνπ ηαπηφηεηαο. Ζ ρξήζε ησλ ςεθηαθψλ πηζηνπνηεηηθψλ πνπ έρνπλ εθδνζεί θαη ειέγρνληαη απφ κηα αξρή έθδνζεο πηζηνπνηεηηθψλ (CA), σο κέξνο κηαο ππνδνκήο δεκφζηνπ θιεηδηνχ, ζεσξείηαη πηζαλφ λα γίλεη ν πην ζπλήζεο ηξφπνο γηα ηνλ έιεγρν ηαπηφηεηαο ζην Γηαδίθηπν. Ζ εμνπζηνδφηεζε (authorization) είλαη ε δηαδηθαζία κεηαβίβαζεο άδεηαο ζε θάπνηνλ, ν νπνίνο ζα έρεη ηελ δπλαηφηεηα, κεηά ηελ ρνξήγεζε άδεηαο, λα θάλεη ή λα έρεη θάηη. Σε ζπζηήκαηα ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ πνιιψλ ρξεζηψλ θαη ζε θνηλσληθά δίθηπα, ε εμνπζηνδφηεζε ή αιιηψο ε αδεηνδφηεζε γίλεηαη ζπλήζσο φηαλ ν δηαρεηξηζηήο ηνπ ζπζηήκαηνο θαζνξίδεη γηα ην ζχζηεκα πνηνη ρξήζηεο ζα έρνπλ πξφζβαζε ζην ζχζηεκα θαη ηα πξνλφκηα ρξήζεο ηνπο (φπσο είλαη ε πξφζβαζε ζε θαηαιφγνπο αξρείσλ, νη ψξεο πξφζβαζεο, ην πνζφ ηνπ δηαηηζέκελνπ απνζεθεπηηθνχ ρψξνπ θαη νχησ θαζεμήο). Αλ ππνζέζνπκε φηη θάπνηνο έρεη ζπλδεζεί ζε έλα ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα ελφο ππνινγηζηή ή ζε κία εθαξκνγή, ην ζχζηεκα ή ε εθαξκνγή κπνξεί λα ζέινπλ λα πξνζδηνξίζνπλ πνηνη πφξνη κπνξνχλ λα δνζνχλ ζηνλ ρξήζηε θαηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο ζπλφδνπ. Έηζη, ε αδεηνδφηεζε ζεσξείηαη κεξηθέο θνξέο ηφζν ε πξνθαηαξθηηθή ζχζηαζε δηθαησκάησλ απφ έλα δηαρεηξηζηή ζπζηήκαηνο, φζν θαη ν πξαγκαηηθφο έιεγρνο ησλ δηθαησκάησλ πνπ έρνπλ ζπζηαζεί φηαλ ζηνλ ρξήζηε ρνξεγείηαη ε άδεηα γηα πξφζβαζε. Ζ απζεληηθνπνίεζε ή ν έιεγρνο ηαπηφηεηαο πξνεγείηαη ηεο εμνπζηνδφηεζεο/αδεηνδφηεζεο (αλ θαη ζπρλά απηά ηα δχν ζπλδπάδνληαη). Σην παξφλ θεθάιαην ζα εμεγήζνπκε πνηνο είλαη νη απαξαίηεηεο δηαδηθαζίεο θαη πνηα ηα βήκαηα πνπ

69 πξέπεη λα γίλνπλ γηα ηελ απζεληηθνπνίεζε θαη ηελ εμνπζηνδφηεζε, ζε ηέζζεξα θνηλσληθά δίθηπα: ζην Facebook, ζην Twitter, ζην LinkedIn θαη ζην Google Friend Connect. Οη δχν απηέο ιεηηνπξγίεο είλαη κέγηζηεο ζεκαζίαο ζε έλαλ πξνγξακκαηηζηή πνπ ζέιεη λα ζηήζεη κία web εθαξκνγή ρξεζηκνπνηψληαο ζηνηρεία θαη δεδνκέλα απφ ην πξνθίι ελφο ρξήζηε. 4.2: Facebook Ζ πιαηθφξκα ηνπ Facebook ρξεζηκνπνηεί, φπσο πξναλαθέξζεθε, ην OAuth 2.0 πξσηφθνιιν γηα ηελ απζεληηθνπνίεζε θαη ηελ εμνπζηνδφηεζε. Υπνζηεξίδνληαη κηα ζεηξά απφ δηαθνξεηηθέο ξνέο OAuth πνπ κπνξεί ν ρξήζηεο λα ρξεζηκνπνηήζεη γηα λα ζηήζεη κία ηζηνζειίδα, κία εθαξκνγή γηα θηλεηφ ή κηα desktop εθαξκνγή. Γηαθνξεηηθνχο κεραληζκνχο ρξεζηκνπνηεί ε πιαηθφξκα ηνπ Facebook γηα λα ππνζηεξίμεη θάζε κία απφ απηέο ηηο ξνέο. Οη δχν θχξηεο ξνέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη ε server-side, ε νπνία βαζίδεηαη ζε PHP θαη ε client-side ξνή, ε νπνία βαζίδεηαη ζε HTML / Javascript. Οη ξνέο απηέο είλαη απιέο θαη κεηαζρεκαηίδνληαη εχθνια ζε άιιεο γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ. Γηα ηε ζχλδεζε (login) ηνπ ρξήζηε ε πιαηθφξκα ηνπ Facebook ππνζηεξίδεη, φπσο πξναλαθέξζεθε, δχν δηαθνξεηηθέο ξνέο OAuth 2.0: ηελ server-side (ζχκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο γλσζηή θαη σο ξνή απζεληηθνπνίεζεο ή ειέγρνπ ηαπηφηεηαο) θαη ηελ clientserver (γλσζηή θαη σο έκκεζε ξνή). Ζ server-side ξνή ρξεζηκνπνηείηαη θάζε θνξά πνπ απαηηείηαη λα γίλεη θιήζε ζην Graph API απφ ηνλ web server. Ζ client-side ξνή ρξεζηκνπνηείηαη φηαλ απαηηείηαη λα γίλεη θιήζε ζην Graph API απφ έλαλ client, φπσο γηα παξάδεηγκα JavaScript πνπ εθηειείηαη ζε έλαλ Web browser ή απφ έλα θηλεηφ ή κία desktop εθαξκνγή. Αλεμάξηεηα απφ ηε ξνή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη, ε πινπνίεζε ηνπ OAuth 2.0 πεξηιακβάλεη ηξία δηαθνξεηηθά ζηάδηα: ηελ απζεληηθνπνίεζε ηνπ ρξήζηε, ηελ εμνπζηνδφηεζε ηεο εθαξκνγήο θαη ηελ απζεληηθνπνίεζε ηεο εθαξκνγήο. Ο έιεγρνο ηαπηφηεηαο ηνπ ρξήζηε εμαζθαιίδεη φηη ν ρξήζηεο είλαη απηφο πνπ ηζρπξίδεηαη φηη είλαη. Ζ ρνξήγεζε άδεηαο ζηελ εθαξκνγή εμαζθαιίδεη φηη ν ρξήζηεο γλσξίδεη αθξηβψο πνηα δεδνκέλα ηνπ θαη πνηεο δπλαηφηεηεο πάλσ ζηα δεδνκέλα ηνπ παξέρεη ζηελ εθαξκνγή. Ο έιεγρνο ηεο ηαπηφηεηαο ηεο εθαξκνγήο εμαζθαιίδεη φηη ν ίδηνο ν ρξήζηεο δίλεη ηηο πιεξνθνξίεο ηνπ ζηελ εθαξκνγή θαη φρη θάπνηνο άιινο. Μφιηο απηά ηα βήκαηα νινθιεξσζνχλ, ζηελ εθαξκνγή εθδίδεηαη έλα user access token πνπ επηηξέπεη ζηνλ δεκηνπξγφ ηεο εθαξκνγήο λα έρεη πξφζβαζε ζε πιεξνθνξίεο ηνπ ρξήζηε θαη λα αλαιακβάλεη δξάζε γηα ινγαξηαζκφ ηνπ. Server-side ξνή

70 Ζ απζεληηθνπνίεζε ηνπ ρξήζηε θαη ε αδεηνδφηεζε ηεο εθαξκνγήο αληηκεησπίδνληαη ηαπηφρξνλα κε ηελ αλαθαηεχζπλζε (redirection) ηνπ ρξήζηε ζην OAuth Dialog, δειαδή ζην παξάζπξν πνπ πξνηξέπεη ηνλ ρξήζηε λα ρνξεγήζεη άδεηα ζηελ εθαξκνγή. Όηαλ γίλεηαη επίθιεζε απηνχ ηνπ Dialog, o πξνγξακκαηηζηήο πεξλάεη ην app id, δειαδή ην αλαγλσξηζηηθφ ηεο εθαξκνγήο, ην νπνίν δίλεηαη ζηνλ πξνγξακκαηηζηή θαηά ηε θαηαρψξεζε ηεο εθαξκνγήο (πξφθεηηαη γηα ηελ παξάκεηξν client_id) θαη ην URL ζην νπνίν ν browser ηνπ ρξήζηε ζα αλαθαηεπζπλζεί, κφιηο ε εμνπζηηνδφηεζε ηεο εθαξκνγήο νινθιεξσζεί (πξφθεηαη γηα ηελ παξάκεηξν redirect_uri ). Ζ redirect_uri πξέπεη λα είλαη ζην ίδην domain κε ηε δηεχζπλζε URL ηεο ηζηνζειίδαο πνπ έρεη δνζεί ζηελ «Web site» θαξηέια θαηά ηελ θαηαρψξεζε ηεο εθαξκνγήο. Δάλ ν ρξήζηεο είλαη ήδε ζπλδεδεκέλνο, ε πιαηθφξκα ηνπ Facebook ζα επηθπξψζεη ηα ζηνηρεία ζχλδεζεο (cookie) πνπ είλαη ήδε απνζεθεπκέλα ζηνλ browser ηνπ ρξήζηε, ειέγρνληαο έηζη ηελ ηαπηφηεηα ηνπ ρξήζηε. Δάλ ν ρξήζηεο δελ είλαη ζπλδεδεκέλνο, ζα ηνπ δεηεζεί λα εηζάγεη ηα δηαπηζηεπηήξηά ηνπ, φπσο θαίλεηαη ζην παξαθάησ ζρήκα: Δηθφλα 9: Απζεληηθνπνίεζε ζην Facebook Μφιηο ν ρξήζηεο έρεη πηζηνπνηεζεί κε επηηπρία, ην OAuth Dialog ζα δεηήζεη απφ ην ρξήζηε λα ρνξεγήζεη άδεηα ζηελ εθαξκνγή. Απφ πξνεπηινγή, ν ρξήζηεο θαιείηαη λα εμνπζηνδνηήζεη ηελ εθαξκνγή γηα λα έρεη πξφζβαζε ζε βαζηθέο πιεξνθνξίεο πνπ είλαη δηαζέζηκεο ζην θνηλφ απφ πξνεπηινγή ζην Facebook. Δάλ ε εθαξκνγή ρξεηάδεηαη πεξηζζφηεξεο απφ απηέο ηηο βαζηθέο πιεξνθνξίεο γηα λα ιεηηνπξγήζεη, ζα πξέπεη λα δεηήζεη ζπγθεθξηκέλα δηθαηψκαηα θαη επηπιένλ άδεηα απφ ην ρξήζηε. Απηφ επηηπγράλεηαη κε ηελ πξνζζήθε επηπιένλ παξακέηξσλ ζην αίηεκα ηνπ OAuth Dialog. Σηελ νπζία πξφθεηηαη γηα κία

71 ιίζηα απφ δηθαηψκαηα, δηαρσξηζκέλε απφ θφκκαηα. Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα ην αθφινπζν παξάζπξν δηαιφγνπ πνπ παξνπζηάδεηαη ζην ρξήζηε κεηά ηελ απζεληηθνπνίεζε: Δηθφλα 10: Δμνπζηνδφηεζε ζην Facebook Ο πιήξεο θαηάινγνο κε ηα δηαζέζηκν δηθαηψκαηα πνπ κπνξεί λα δεηήζεη έλαο πξνγξακκαηηζηήο βξίζθνληαη ζην «permission reference» ηνπ ΑPI ηνπ Facebook. Υπάξρεη κηα ηζρπξή, αληηζηξφθσο αλάινγε ζπζρέηηζε κεηαμχ ηνπ αξηζκνχ ησλ αηηήζεσλ αδεηψλ κηαο εθαξκνγήο θαη ηνπ αξηζκνχ ησλ ρξεζηψλ πνπ ζα επηηξέςνπλ απηά ηα δηθαηψκαηα. Όζν κεγαιχηεξνο είλαη ν αξηζκφο ησλ δηθαησκάησλ πνπ δεηάεη ν πξνγξακκαηηζηήο, ηφζν κηθξφηεξνο είλαη ν αξηζκφο ησλ ρξεζηψλ πνπ ζα ρνξεγήζνπλ άδεηα ζηελ εθαξκνγή. Γη 'απηφ είλαη πξνηηκφηεξν ν πξνγξακκαηηζηήο λα δεηά κφλν ηα δηθαηψκαηα πνπ έρεη απνιχησο αλάγθε γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ. Δάλ ν ρξήζηεο παηήζεη ην θνπκπί «Να κελ επηηξέπεηαη» (Don t allow) ηφηε ε εθαξκνγή δελ εμνπζηνδνηείηαη. Τν παξάζπξν ηνπ OAuth Dialog ζα αλαθαηεπζχλεη (κέζσ HTTP 302) ηνλ browser ηνπ ρξήζηε ζηε δηεχζπλζε URL πνπ ππάξρεη απνζεθεπκέλε ζηελ παξάκεηξν redirect_uri καδί κε νξηζκέλεο πιεξνθνξίεο ζθάικαηνο. Δάλ ν ρξήζηεο παηήζεη ην θνπκπί «Να επηηξέπεηαη» (Allow), ηφηε ε εθαξκνγή εμνπζηνδνηείηαη. Τν παξάζπξν ηνπ OAuth Dialog ζα αλαθαηεπζχλεη (κέζσ HTTP 302) ηνλ browser ηνπ ρξήζηε ζηε δηεχζπλζε URL πνπ ππάξρεη απνζεθεπκέλε ζηελ παξάκεηξν

72 redirect_uri καδί κε έλαλ θσδηθφ έγθξηζεο (authorization code). Με απηφλ ηνλ θσδηθφ, ν πξνγξακκαηηζηήο κπνξεί λα πξνρσξήζεη ζην επφκελν βήκα, δειαδή ζηελ απζεληηθνπνίεζε ηεο εθαξκνγήο ψζηε λα απνθηήζεη ην access token πνπ είλαη απαξαίηεην γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε API θιήζεσλ. Γηα ηελ απζεληηθνπνίεζε ηεο εθαξκνγήο, ν πξνγξακκαηηζηήο ζα πξέπεη λα ζηείιεη ηνλ θσδηθφ έγθξηζεο θαη ην app secret, δειαδή ην κπζηηθφ θσδηθφ ηεο εθαξκνγήο ην νπνίν επίζεο δίλεηαη ζηνλ πξνγξακκαηηζηή θαηά ηε θαηαρψξεζε ηεο εθαξκνγήο, ζην ηειηθφ ζεκείν token ηνπ Graph API. Τν app secret πνπ γίλεηαη δηαζέζηκν ζην ρξήζηε, δελ πξέπεη λα κνηξάδεηαη κε θαλέλαλ ή λα ελζσκαηψλεηαη ζε νπνηαδήπνηε άιιν θψδηθα ηνπ πξνγξακκαηηζηή, φπνπ είλαη πξνηηκφηεξν λα ρξεζηκνπνηείηαη ε client-side ξνή. Δάλ ε εθαξκνγή έρεη απζεληηθνπνηεζεί κε επηηπρία θαη ν θσδηθφο έγθξηζεο απφ ηνλ ρξήζηε είλαη έγθπξνο, ζα επηζηξαθεί επηηπρψο ην access token. Δθηφο απφ ηελ παξάκεηξν ηνπ access_token, ε απφθξηζε απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Facebook πεξηέρεη ηνλ αξηζκφ ησλ δεπηεξνιέπησλ κέρξη ηε ιήμε ηεο ηζρχνο ηνπ token (ηε ιήμε ηεο παξακέηξνπ). Μφιηο ιήμεη ινηπφλ ην token, ζα πξέπεη λα επαλαιεθζνχλ ηα παξαπάλσ βήκαηα γηα ηελ δεκηνπξγία έλα λένπ θσδηθνχ έγθξηζεο θαη access_token. Βέβαηα αλ ν ρξήζηεο έρεη ήδε εμνπζηνδνηήζεη ηελ εθαξκνγή, δελ ζα ηνπ δεηεζεί λα ην πξάμεη μαλά. Δάλ ε εθαξκνγή ρξεηάδεηαη έλα access token κε απεξηφξηζην ρξφλν ιήμεο (ίζσο γηα λα κπνξεί λα αλαιακβάλεη δξάζεηο γηα ινγαξηαζκφ ηνπ ρξήζηε θαη φηαλ ν ρξήζηεο δελ ρξεζηκνπνηεί ηελ εθαξκνγή), ηφηε κπνξεί ν πξνγξακκαηηζηήο λα δεηήζεη ηελ offline_access άδεηα. Αλ ππάξμεη πξφβιεκα κε ηελ απζεληηθνπνίεζε ηεο εθαξκνγήο, ν δηαθνκηζηήο ηνπ Facebook ζα εθδψζεη έλα HTTP 400 ιάζνο θαη ζα επηζηξέςεη ζθάικα ζην ζψκα ηεο απφθξηζεο. Όια ηα παξαπάλσ βήκαηα ζπλνςίδνληαη ζην παξαθάησ δηάγξακκα, ην νπνίν απεηθνλίδεη ηηο θιήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη κέζσ HTTP θαηά ηελ server-side ξνή:

73 Δηθφλα 11: Server-side ξνή ζην Facebook Client-side ξνή Ζ client-side ξνή ρξεζηκνπνηεί επίζεο ην OAuth Dialog γηα ηελ απζεληηθνπνίζε ηνπ ρξήζηε θαη ηελ αδεηνδφηεζε ηεο εθαξκνγήο. Ζ κφλε δηαθνξά είλαη φηη ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε ζα πξέπεη λα θαζνξηζηεί ε παξάκεηξνο response_type κε κία ηηκή ελφο token. Όπσο θαη ζηελ server-side ξνή, κπνξνχλ επίζεο λα δεηεζνχλ πξφζζεηα δηθαηψκαηα, ρξεζηκνπνηψληαο ηελ παξάκεηξν scope. Μφιηο ν ρξήζηεο απζεληηθνπνηεζεί θαη εμνπζηνδνηήζεη ηελ εθαξκνγή, ν browser ζα πξέπεη λα αλαθαηεπζπλζεί εθεί πνπ ηνπ ππαγνξεχεη ην redirect_uri αιιά αληί λα πεξαζηεί έλαο θσδηθφο έγθξηζεο (κέζσ ηεο παξακέηξνπ ηνπ θσδηθνχ) φπσο ζηελ server-side ξνή, ην redirect_uri πεξλάεη ην access token ζε έλα URI fragment (# access_token). Αθξηβψο επεηδή ην access token έρεη πεξαζηεί ζε έλα URI fragment, κφλν client-side θψδηθαο (φπσο ε εθηέιεζε JavaScript ζε έλαλ browser ή desktop θψδηθαο πνπ θηινμελεί έλα ζηνηρείν ειέγρνπ Web) κπνξεί λα αλαθηήζεη ην token. Ζ απζεληηθνπνίεζε ηεο εθαξκνγήο γίλεηαη κε ηελ επαιήζεπζε φηη ην redirect_uri είλαη ζηνλ ίδην domain κε ηε δηεχζπλζε URL ηεο ηζηνζειίδαο πνπ έρεη εηζαρζεί θαηά ηελ θαηαρψξεζε ηεο εθαξκνγήο. Τν παξαθάησ δηάγξακκα απεηθνλίδεη ηηο θιήζεηο HTTP πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη κέζσ ζηε client-side ξνή:

74 Δηθφλα 12: Client-side ξνή ζην Facebook 4.3: Twitter Τν Twitter ππνζηεξίδεη δηάθνξεο κεζφδνπο απζεληηθνπνίεζεο θαη έλα ζχλνιν απφ OAuth εληνιέο πνπ κπνξεί λα δπζθνιεχνπλ έλα πξνγξακκαηηζηή σο πξνο ην πνηα κέζνδν λα ρξεζηκνπνηήζεη. Μεηά ηελ επηινγή ηεο κεζφδνπ ειέγρνπ ηαπηφηεηαο ή απζεληηθνπνίεζεο, ζα πξέπεη λα θαηαλνεζεί ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ε επηιεγφκελε κέζνδνο ζα επεξεάζεη ηελ εκπεηξία ησλ ρξεζηψλ θαηά ηελ ρξήζε ηεο εθαξκνγήο. Ζ ζχλδεζε κε ην Twitter είλαη ην κνηίβν ηνπ ειέγρνπ ηαπηφηεηαο πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα ζπλδεζνχλ ζην Twitter ινγαξηαζκφ ηνπο κε ππεξεζίεο ηξίησλ θαη κε κφιηο έλα θιηθ. Ζ θαλνληθή ξνή ππαγνξεχεη φηη ε εθαξκνγή ζηέιλεη request tokens κέζσ ηεο απζεληηθνπνίεζεο ησλ ρξεζηψλ θαη ηεο εμνπζηνδφηεζεο ηεο εθαξκνγήο, ζχκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο ηνπ πξσηνθφιινπ OAuth. Γηα λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ηελ ζχλδεζε κε ην Twitter, νη αηηήζεηο πξέπεη λα ζηέιλνπλ request tokens πνπ ζπκπεξηιακβάλνληαη ζαλ παξάκεηξνη ζην oauth_token πνπ ιακβάλεηαη θαηά ηελ απζεληηθνπνίεζε. Τν πξσηφθνιιν OAuth πξνζθέξεη δχν ηξφπνπο γηα ηελ παξνρή ησλ OAuth κεζφδσλ ειέγρνπ ηαπηφηεηαο: κε query-string θαη κε θεθαιίδεο HTTP. Σπληζηάηαη ε ρξήζε ηεο header πξνζέγγηζεο, δεδνκέλνπ φηη θαζηζηά ηνλ εληνπηζκφ ζθαικάησλ πνιχ πην εχθνιν γηα ηνπο πξνγξακκαηηζηέο

75 Οη δηάθνξνη κέζνδνη απζεληηθνπνίεζεο ηνπ πξσηνθφιινπ OAuth ζα ιεηηνπξγήζνπλ κε δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο αλάινγα κε ηελ θαηάζηαζε ηνπ ρξήζηε θαη ηηο πξνεγνχκελεο ζπλδέζεηο ηνπ κε ηελ ζπγθεθξηκέλε εθαξκνγή: 1. Δάλ ν ρξήζηεο έρεη ζπλδεζεί ζην twitter.com θαη έρεη ήδε αδεηνδνηήζεη ηελ ζπγθεθξηκέλε εθαξκνγή, ν ρξήζηεο ζα απζεληηθνπνηεζεί, δειαδή ζα ηνπ ειεγρζεί απηφκαηα ε ηαπηφηεηα θαη ζα αλαθαηεπζπλζεί ζηε δηεχζπλζε ηνπ callback URL. 2. Δάλ ν ρξήζηεο δελ είλαη ζπλδεδεκέλνο ζην twitter.com θαη δελ έρεη ήδε ήδε αδεηνδνηήζεη ηελ ζπγθεθξηκέλε εθαξκνγή, ζα ηνπ δεηεζεί λα ζπλδεζεί ζην twitter.com θαη κεηά ζα απζεληηθνπνηεζεί, δειαδή ζα ηνπ ειεγρζεί απηφκαηα ε ηαπηφηεηα θαη ζα αλαθαηεπζπλζεί ζηε δηεχζπλζε ηνπ callback URL. 3. Δάλ ν ρξήζηεο έρεη ζπλδεζεί ζην twitter.com θαη δελ έρεη ήδε αδεηνδνηήζεη ηελ ζπγθεθξηκέλε εθαξκνγή, ην παξάζπξν εμνπζηνδφηεζεο ηνπ OAuth ζα παξνπζηαζηεί απηφκαηα. Όζνη ρξήζηεο εμνπζηνδνηνχλ ηελ εθαξκνγή ζηε ζπλέρεηα ζα αλαθαηεπζπλζνχλ ζηε δηεχζπλζε ηνπ callback URL. 4. Σε πεξίπησζε πνπ ν ρξήζηεο δελ είλαη ζπλδεδεκέλνο ζην twitter.com θαη δελ έρεη ήδε αδεηνδνηήζεη ηελ ζπγθεθξηκέλε εθαξκνγή, ζα ηνπ δεηεζεί λα ζπλδεζεί ζην twitter.com θαη ζηε ζπλέρεηα, ζα παξνπζηαζηεί ην παξάζπξν εμνπζηνδφηεζεο ηνπ OAuth πξηλ απφ ηελ αλαθαηεχζπλζή ηνπ ζηε δηεχζπλζε ηνπ callback URL. Όιεο νη παξαπάλσ πεξηπηψζεηο απεηθνλίδνληαη ζην αθφινπζν δηάγξακκα ξνήο:

76 Δηθφλα 13: Γηάγξακκα ξνήο απζεληηθνπνίεζεο ζην Twitter Ζ απζεληηθνπνίεζε κε ην πξσηφθνιιν OAuth είλαη πην εχθνιε αλ ρξεζηκνπνηεζεί ε θαηάιιειε βηβιηνζήθε πνπ πξνζθέξεηαη απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Twitter γηα θάζε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ. Ο θχθινο ηεο απζεληηθνπνίεζεο ζην OAuth πεξηιακβάλεη ηα εμήο βήκαηα: 1. Αλάθηεζε ελφο request token 2. Εήηεζε γηα εμνπζηνδφηεζε ηνπ ρξήζηε κε ηελ αλαθαηεχζπλζε ηνπ ρξήζηε ζε έλα παξάζπξν ζχλδεζεο ζην Twitter.com 3. Αληαιιαγή ηνπ request token κε ην access token Ζ ξνή δηαθέξεη ειαθξψο θαηά ηε ρξήζε κηαο desktop εθαξκνγήο. Σηελ πεξίπησζε απηή γίλεηαη ρξήζε ηεο «PIN-mode ξνήο» ή ηεο αληαιιαγήο ησλ δηαπηζηεπηεξίσλ ζχλδεζεο κε ηε ρξήζε ηνπ XΑuth. Μηα αλαπαξάζηαζε ηεο ξνήο ησλ δηαδηθαζηψλ ηεο απζεληηθνπνίεζεο θαη ηεο εμνπζηνδφηεζεο θαίλεηαη ζην παξαθάησ δηάγξακκα: Δηθφλα 14: Γηαδηθαζίεο απζεληηθνπνίεζεο θαη εμνπζηνδφηεζεο ζην Twitter 4.4: LinkedIn Ζ δηαδηθαζία ηεο απζεληηθνπνίεζεο ζχκθσλα κε ην πξσηφθνιιν OAuth 1.0a πεξηιακβάλεη ηα εμήο βήκαηα:

77 1. Ο πξνγξακκαηηζηήο (γλσζηφο θαη σο θαηαλαισηήο ή «consumer») δεηά έλα API θιεηδί (API key ή consumer key) απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ LinkedIn (γλσζηή θαη σο πάξνρνο ή «provider») 2. Όηαλ ε εθαξκνγή ρξεηαζηεί λα απζεληηθνπνίεζεη ηνλ ρξήζηε ή «user», ε εθαξκνγή θάλεη κηα θιήζε ζην LinkedIn γηα λα δεηήζεη έλα request token. 3. H απφθξηζε απφ ην LinkedIn πεξηιακβάλεη έλα request token. Τα request tokens ηα ρξεζηκνπνηεί ν ρξήζηεο γηα λα δεηήζεη έγθξηζε απφ ην API ηνπ LinkedIn. 4. Σηελ ζπλέρεηα ε εθαξκνγή αλαθαηεπζχλεη ην ρξήζηε ζην LinkedIn γηα λα ζπλδεζεί θαη λα εμνπζηνδνηήζεη ηελ εθαξκνγή ψζηε απηή λα κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεί θιήζεηο ζην API γηα ινγαξηαζκφ ηνπ ρξήζηε. Ο πξνγξακκαηηζηήο έπεηηα ζα ζηείιεη έλα URL πνπ νλνκάδεηαη callback URL, ην νπνίν ζα ρξεζηκνπνηεζεί απφ ην LinkedIn αξγφηεξα γηα ηελ αλαθαηεχζπλζε ηνπ ρξήζηε. 5. Δάλ ν ρξήζηεο ζπκθσλήζεη, ην LinkedIn ηνλ αλαθαηεπζχλεη ζηελ δηεχζπλζε πνπ πεξηέρεηαη ζην callback URL. 6. Έπεηηα ε εθαξκνγή θάλεη κηα θαηλνχξηα OAuth θιήζε ζην LinkedIn γηα λα αλαθηήζεη έλα access token γηα ηνλ ζπγθεθξηκέλν ρξήζηε. 7. Τν LinkedIn επηζηξέθεη έλα access token, ην νπνίν απνηειείηαη απφ δχν κέξε: ην oauth_token θαη ην oauth_token_secret. 8. Μεηά ηελ αλάθηεζε ηνπ access token, ν πξνγξακκαηηζηήο κπνξεί άλεηα λα πξαγκαηνπνηεί θιήζεηο API, ππνγξάθνληαο απηέο κε ην API θιεηδί (ΑPI key ή consumer key) θαη ην access token πνπ πξναλαθέξζεθαλ. Παξαθάησ θαίλεηαη έλα πςεινχ επηπέδνπ αξρηηεθηνληθφ δηάγξακκα ηνπ OAuth, ζην νπνίν απεηθνλίδνληαη παξαζηαηηθά ηα παξαπάλσ βήκαηα γηα ηε ρξήζε ηνπ LinkedIn API. Μεηά ηελ αλάγλσζή ηνπ, θαζίζηαηαη πνιχ πην εχθνιε ε ξχζκηζε ηεο OAuth βηβιηνζήθεο γηα ηελ αλάθηεζε επηηπρψο ελφο OAuth token γηα έλαλ πξνγξακκαηηζηή

78 Δηθφλα 15: Γηαδηθαζίεο απζεληηθνπνίεζεο θαη εμνπζηνδφηεζεο ζην LinkedIn 4.5: Google Friend Connect H δηαδηθαζία ηεο απζεληηθνπνίεζεο ζην Google Friend Connect κπνξεί λα πινπνηεζεί κε ηξεηο δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο. Ο πξψηνο ηξφπνο γίλεηαη κέζσ ελφο gadget security token. Απηφο ν ηξφπνο απνηειεί ηελ θαιχηεξε κέζνδν ειέγρνπ ηαπηφηεηαο γηα gadget πξνγξακκαηηζηέο πνπ ζέινπλ λα πινπνηήζνπλ έλα κεγάιν κέξνο ηνπ αλαπηπμηαθνχ ηνπο πξνγξακκαηηζκνχ ζε έλα server-side πεξηβάιινλ, θαη φρη ρξεζηκνπνηψληαο JavaScript ζε έλα gadget. Τν gadget security token είλαη έλα βξαρχβην token, κέζα ζην νπνίν βξίζθνληαη θσδηθνπνηεκέλεο φιεο νη αλαγθαίεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ ηζηνζειίδα, ην gadget θαη ηνλ ρξήζηε. Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα πξαγκαηνπνηεζνχλ θιήζεηο γηα ινγαξηαζκφ ηνπ ρξήζηε θαη κπνξεί λα αλαθηεζεί κέζσ JavaScript. Σηε ζπλέρεηα κπνξεί λα απνζηέιιεηαη ζην δηαθνκηζηή κέζσ κίαο ππνγεγξακκέλεο αληαιιαγήο. Αλαιπηηθή πεξηγξαθή ηεο κεζφδνπ απηήο γίλεηαη ζην site ηεθκεξίσζεο ηνπ OpenSocial, ζην άξζξν «Introduction to Signed Requests and Validating Signed Requests». Ο server ρξεζηκνπνηψληαο ην security token κπνξεί αθνινχζσο λα πξαγκαηνπνηήζεη REST θιήζεηο ζην Friend Connect, πεξλψληαο ην security token κέζα απφ ηελ ηηκή ηεο st query παξακέηξνπ

79 O δεχηεξνο ηξφπνο απζεληηθνπνίεζεο είλαη κέζσ ηνπ standard two-legged OAuth. O ηξφπνο απηφο απνηειεί ηελ θαιχηεξε κέζνδν ειέγρνπ ηαπηφηεηαο, εάλ ν πξνγξακκαηηζηήο επηζπκεί λα θάλεη offline επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ ηνπ ρξήζηε. Τν two-legged OAuth επηηξέπεη θιήζεηο πνπ ιεηηνπξγνχλ φπσο θαη θάζε άιιν κέινο ηεο θνηλφηεηαο, ή αλψλπκα. Τα OAuth δηαπηζηεπηήξηα δελ ιήγνπλ πνηέ, αλ θαη ην consumer secret κπνξεί λα κεδεληζηεί ζηηο admin ζειίδεο γηα ηελ ηνπνζεζία. Τα δηαπηζηεπηήξηα OAuth κπνξνχλ λα ιεθζνχλ ζηε admin ζειίδα ησλ Plug-ins θαη ησλ APIs γηα ην Google Friend Connect. Οη OAuth βηβιηνζήθεο ππάξρνπλ ζε πνιιέο δεκνθηιείο γιψζζεο, δηεπθνιχλνληαο ηελ δεκηνπξγία ελφο έγθπξνπ OAuth αηηήκαηνο απφ ηνλ νπνηνλδήπνηε. Ο ηξίηνο ηξφπνο απζεληηθνπνίεζεο γίλεηαη κέζσ ελφο site cookie απζεληηθνπνίεζεο. Σπλίζηαηαη φηαλ ε ηζηνζειίδα έρεη δπλακηθφ πεξηερφκελν (γηα παξάδεηγκα ζειίδεο πνπ έρνπλ παξαρζεί κε ηε ρξήζε PHP). Σε απηήλ ηελ πεξίπησζε ε αλάπηπμε θψδηθα γηα ηελ εμαγσγή ηνπ fcauth cookie γηα ηνλ ηξέρνληα ρξήζηε είλαη πνιχ εχθνιε. Σηε ζπλέρεηα, κέζσ ηνπ cookie απηνχ ν πξνγξακκαηηζηήο έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα πξαγκαηνπνηεί GFC RΔST API θιήζεηο γηα λα έρεη πξφζβαζε ζην πξνθίι ηνπ ρξήζηε, ζηνπο θίινπο ηνπ θαη νχησ θαζεμήο. Απηή ε κέζνδνο ειέγρνπ ηαπηφηεηαο είλαη ε θαιχηεξε αλ απαηηείηαη server-side αλαπαξαγσγή ζειίδαο θαηά ηε ρξήζε ησλ Friend Connect δεδνκέλσλ γηα απηήλ. Αληί γηα ηε ζχληαμε θψδηθα ζην server γηα ηελ εμαγσγή ηνπ Friend Connect cookie απζεληηθνπνίεζεο, νη θάηνρνη ηνπνζεζηψλ κπνξνχλ απιά λα πάξνπλ ηελ ηηκή ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ cookie κέζσ αηηεκάησλ πξνο ηνπο servers. Κάζε θνξά πνπ έλαο ρξήζηεο ζπλδέεηαη ζε κηα ελεξγή Friends Connect ηζηνζειίδα, ηνπνζεηείηαη έλα cookie ζηνλ domain ηνπ site. Τν cookie έρεη ην φλνκα «fcauth + <your siteid>». Έλαο θάηνρνο ηνπνζεζίαο κπνξεί λα ζέζεη ηελ fcauth URL παξάκεηξν ίζε κε ηελ ηηκή απηνχ ηνπ cookie γηα λα κπνξεί λα απζεληηθνπνηεί REST OpenSocial θιήζεηο. Απηέο νη θιήζεηο ζα γίλνληαη κε ηελ ηαπηφηεηα ηνπ ρξήζηε ηνπ νπνίνπ ε ζχλδεζε παξήγαγε ην ζπγθεθξηκέλν cookie, ην νπνίν ιήγεη κεηά απφ κεξηθέο εκέξεο. Όιεο νη παξαπάλσ κέζνδνη γηα ηελ ζχλδεζε ηνπ ρξήζηε, ηελ απζεληηθνπνίεζε ηνπ θαη ηελ εμνπζηνδφηεζε ηεο εθαξκνγήο πξνυπνζέηνπλ ηε ζχλδεζε ηνπ ρξήζηε κέζσ ελφο login θνπκπηνχ. Γη απηφ είλαη απαξαίηεηε ε ρξήζε ησλ αληίζηνηρσλ Javascript βηβιηνζεθψλ θάζε κεζφδνπ, θάηη ην νπνίν είλαη πνιχ απιφ θαζψο νη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο πιαηθφξκεο παξέρνπλ έλαλ ηξφπν γηα ηελ πξνζζήθε πξνζαξκνζκέλνπ javascript θψδηθα ρσξίο ηξνπνπνίεζε ηνπ ππάξρνληνο. Τν site id είλαη ην id πνπ παίξλεη θάπνηνο θαηά ηελ εγγξαθή θαη δεκηνπξγία ελφο FriendConnect ινγαξηαζκνχ γηα κηα ζπγθεθξηκέλε ηζηνζειίδα. Απηή ε παξάκεηξνο δελ έρεη ζηαζεξή ηηκή αιιά απνηειεί κηα παξάκεηξν ελζσκάησζεο πνπ δηαηίζεηαη απφ ηελ πιαηθφξκα δηαρείξηζεο. Σηε ζπλέρεηα απαηηείηαη θιήζε ελφο onload handler θαη εηζαγσγή ηνπ θψδηθα γηα ηελ εκθάληζε ηνπ θνπκπηνχ. Ζ παξάκεηξνο onload,

80 είλαη κηα ζπλάξηεζε πνπ εθηειείηαη φηαλ έλαο ρξήζηεο ζπλδεζεί θαη ην security token πεξλάηε σο παξάκεηξνο. Ζ ζπλάξηεζε πνπ αλαθηά ην security token κπνξεί λα αληηθαηαζηαζεί απφ κηα άιιε ζπλάξηεζε αλάινγα κε ηνπο εθάζηνηε ζθνπνχο ηνπ πξνγξακκαηηζηή. Έηζη κφιηο ν ρξήζηεο ζπλδεζεί, ζα αλαθαηεπζπλζεί ζην ζειίδα login_page, φπνπ θαη ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ ελέξγεηεο γηα ηνλ έιεγρν ηαπηφηεηαο θαη θαηαγξαθήο ηνπ ρξήζηε. Αλ έρνπλ πξνεγνπκέλσο ζπκπεξηιεθζεί βηβιηνζήθεο Javascript, είλαη δπλαηή ε πξφζβαζε ζε φιεο ηηο απαηηνχκελεο κεζφδνπο. Ο ρξήζηεο έρεη πιένλ πξφζβαζε ζε φιεο ηηο ξπζκίζεηο ηνπ ινγαξηαζκνχ ηνπ. Ο πξνγξακκαηηζηήο κπνξεί επίζεο λα ελζσκαηψζεη πξνζθιήζεηο γηα άιινπο users. Τν ζθεπηηθφ ηνπ ζρεδηαζκνχ απηνχ πνπ πεξηγξάθεθε παξαπάλσ απνηειεί κηα πνιχ θαιή πξαθηηθή πνπ κπνξεί λα αθνινπζεζεί απφ ηνλ νπνηνλδήπνηε. Ο κεραληζκφο ζχλδεζεο πξέπεη πξψηα λα ειέγμεη αλ ν ρξήζηεο έρεη ζπλδεζεί ρξεζηκνπνηψληαο ην Friend Connect, θάηη ην νπνίν κπνξεί λα επηηεπρζεί κε ηελ εμέηαζε ηνπ session cookie. Σην session cookie αλαζέηεηαη ηηκή κε ηελ εληνιή «fcauth <site ID>» φπνπ <site ID> είλαη ην GFC site id. Σε απηφ ην ζεκείν o πξνγξακκαηηζηήο είλαη ήδε ζε ζέζε λα δηαπηζηψζεη εάλ θάπνηνο ρξήζηεο είλαη ζπλδεδεκέλνο κε ην FriendConnect επηθαινχκελνο ηελ get_viewer() ζπλάξηεζε. Σηε ζπλέρεηα ν δηαθνκηζηήο ειέγρεη αλ ηα ζηνηρεία ελφο ππάξρνληνο ρξήζηε ζηελ πιαηθφξκα ηαηξηάδνπλ κε ηα ζηνηρεία ηνπ αλαθηεκέλνπ ρξήζηε FriendConnect, θαη ζε πεξίπησζε θάηη ηέηνην ηζρχεη, ην επφκελν βήκα είλαη ε αλάθηεζε θαη ε ξχζκηζε ησλ πιεξνθνξηψλ γηα ην ρξήζηε ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηνπ FriendConnect (φλνκα, πξνθίι εηθφλα, θιπ). Κάηη ηέηνην είλαη ζεκαληηθφ λα γίλεη, ψζηε λα επαιεζεπηνχλ νη πιεξνθνξίεο FriendConnect θαη φρη κφλν ην id ηνπ ρξήζηε. Μφιηο ινηπφλ επηβεβαησζνχλ ηα ζηνηρεία ηνπ ρξήζηε θα επαιεζεπηνχλ κε απηά ελφο ρξήζηε ζηελ πιαηθφξκα ηνπ Friends Connect, ζα πξέπεη λα ελεκεξσζεί ε πιαηθφξκα γηα ηνλ έιεγρν ηεο ηαπηφηεηαο ηνπ ρξήζηε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε θαη ε πιεξνθνξία απηή λα απνζεθεπηεί ζηε ζχλνδν. Αλ ν ρξήζηεο ζπλδέεηαη γηα πξψηε θνξά ζην Friends Connect, ζα ρξεηαζηεί λα δεκηνπξγεζεί έλαο λένο ινγαξηαζκφο ζηελ πιαηθφξκα θαη λα αληηζηνηρεζεί κε ην GFC id ηνπ ρξήζηε. Γηα λα γίλεη θάηη ηέηνην πξέπεη λα δεκηνπξγεζεί κηα έγθπξε δηεχζπλζε ηεο κνξθήο <user id>@google.friendconnect.com θαζψο επίζεο θαη έλα έπθνια αλαγλψζηκν φλνκα ρξήζηε. Σε απηφ ην ζεκείν δελ ρξεηάδεηαη απνζήθεπζε ησλ επαίζζεησλ δεδνκέλσλ ησλ ρξεζηψλ, αθνχ είλαη δπλαηή ε αλάθηεζε ηνπο απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ FriendConnect φηαλ απηφ απαηηείηαη. Ο ζηφρνο είλαη ε δεκηνπξγία ελφο ινγαξηαζκνχ κε ηηο ιηγφηεξεο δπλαηέο πιεξνθνξίεο. Πξνθεηκέλνπ λα ζπλδπαζηεί ν ινγαξηαζκφο ηνπ ρξήζηε ζηελ πιαηθφξκα κε έλαλ εμσηεξηθφ ινγαξηαζκφ ηνπ, κπνξεί λα δεηεζεί απφ ην ρξήζηε λα ζπκπιεξψζεη θάπνηεο επηπιένλ πιεξνθνξίεο ή νξηζκέλα πεδία κε δεδνκέλα FriendConnect. Ωζηφζν, είλαη πάληα

81 ζηελ επηινγή θαη επζχλε ηνπ ρξήζηε αλ ζα απνθαζίζεη λα κνηξαζηεί ηα δεδνκέλα απηά ή φρη. Ζ παξαπάλσ δηαδηθαζία γίλεηαη πην θαηαλνεηή ζην αθφινπζν δηάγξακκα: Δηθφλα 16: Γηάγξακκα ξνήο απζεληηθνπνίεζεο ζην Google Friend Connect Όπσο θαη ε πιαηθφξκα ηνπ Facebook, έηζη θαη εδψ ππνζηεξίδνληαη δχν ηχπνη ελζσκαηψζεσλ: ε client-side θαη server-side ελζσκάησζε. Γηα ηελ ζχλδεζε ελφο ρξήζηε ζηελ πιαηθφξκα ηνπ Google Friend Connect κέζσ κηαο εθαξκνγήο θαη ηελ αλάθηεζε ησλ δεδνκέλσλ ηνπ θαη γηα ηνπο δχν ηχπνπο εζλσκαηψζεσλ, είλαη απαξαίηεην λα αθνινπζεζνχλ ηα παξαθάησ βήκαηα: 1. Δλζσκάησζε ηεο Google Friend Connect βηβιηνζήθεο

82 2. Σχλδεζε ηνπ ρξήζηε κε ην Google Friend Connect. Ζ κέζνδνο απηή είλαη ε ίδηα ηφζν γηα ηελ client-side φζν θαη γηα ηελ server-side ελζσκάησζε. Οη ρξήζηεο ηεο ηζηνζειίδαο ρξεηάδνληαη έλαλ ηξφπν γηα λα εηζέιζνπλ ζην Friend Connect ινγαξηαζκφ ηνπο, ρσξίο φκσο λα κνηξάδνληαη ηνλ Friend Connect θσδηθφ ηνπο. Γηα ην ιφγν απηφ ην πεξηβάιινλ εξγαζίαο ζα είλαη ιίγν δηαθνξεηηθφ απφ έλα πξφηππν εγγξαθήο. Γηα ηελ δεκηνπξγία ηεο ζχλδεζεο ην πξσην βήκα είλαη λα δεκηνπξγεζεί έλαο Friend Connect ζχλδεζκνο. Ο επθνιφηεξνο ηξφπνο λα γίλεη απηφ είλαη λα εκθαληζηεί δπλακηθά έλα θνπκπί ζχλδεζεο κε ην Friend Connect. Έλαο αξηζκφο απφ GFC θνππηά ζχλδεζεο είλαη δηαζέζηκα ζηελ αληίζηνηρε πιαηθφξκα. 3. Με ην πάηεκα ηνπ ζπλδέζκνπ, έλα pop-up παξάζπξν ζα εκθαληζηεί, φπνπ ζα δεηεζεί απφ ηνλ ρξήζηε λα ζπλδεζεί ζην δηθηπαθφ ηφπν. Τα πεξηερφκελα ηνπ παξαζχξνπ παξάγνληαη απηφκαηα απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Friend Connect, ψζηε λα κελ ρξεηάδεηαη λα αλεζπρεί ν πξνγξακκαηηζηήο ζρεηηθά κε ηε δεκηνπξγία εηδηθνχ πεξηβάιινληνο εξγαζίαο ρξήζηε ή ηνλ ρεηξηζκφ κηαο πεξίπινθεο δηαδηθαζίαο αδεηνδφηεζεο. 4. Πξνζζήθε θνηλήο ρξήζεο θαη ιεηηνπξγηθφηεηαο δηαρείξηζεο ινγαξηαζκνχ. 5. Έιεγρνο αλ ν ρξήζηεο έρεη ζπλδεζεί θαη πξνβνιή ελφο θνπκπηνχ ζχλδεζεο γηα ηνπο κε απζεληηθνπνηεκέλνπο ρξήζηεο. 6. Πξνβνιή ελφο εμαηνκηθεπκέλνπ κελχκαηνο θαισζνξίζκαηνο γηα ηνπο ζπλδεδεκέλνπο ρξήζηεο. 7. Δκθάληζε ελφο pop-up παξαζχξνπ πνπ ζα επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα θαινχλ ηνπο Friend Connect θίινπο ηνπο λα εληαρζνχλ ζηελ ζπγθεθξηκέλε ηζηνζειίδα, θαη λα δηαρεηξίδνληαη ηνλ ινγαξηαζκφ ηνπο θαη ηνπο θίινπο ηνπο. 8. Δκθάληζε ιίζηαο κε ηα κέιε ηεο ηζηνζειίδαο. 9. Αλάθηεζε θνηλσληθψλ δεδνκέλσλ απφ ηνλ δηαθνκηζηή, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ηελ ηζηνζειίδα θαη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηα ζπλδελδεκέλα κέιε ηνπ Google Friend Connect. 10. Γπλαηφηεηα απνζχλδεζεο ησλ ρξεζηψλ απφ ηελ ηζηνζειίδα

83 Κεθάιαην 5: Πεξηγξαθή ηεο εθαξκνγήο Social Network Aggregator 5.1: Δηζαγσγή H εθαξκνγή Social Network Aggregator δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζην ρξήζηε γηα ζπλάζξνηζε ησλ πξνθίι ηνπ απφ ηέζζεξα κεγάια θνηλσληθά δίθηπα: Facebook, Twitter, Linkedin θαη Google Friend Connect. H εθαξκνγή θαη ην interface πινπνηήζεθαλ κε ρξήζε ησλ γισζζψλ PHP, HTML θαη JAVASCRIPT ελψ ρξεζηκνπνηήζεθαλ CSS ζηπι κνξθνπνίεζεο. Τν ζεκαληηθφ πιενλέθηεκα πνπ πξνζθέξεη ε εθαξκνγή ζε ζρέζε κε ηηο άιιεο ηζηνζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο ηνπ είδνπο ηεο είλαη φηη ν ρξήζηεο δελ ρξεηάδεηαη λα δεκηνπξγήζεη ινγαξηαζκφ ή λα θηηάμεη πξνθίι, δίλνληαο έηζη πξνζσπηθά ηνπ ζηνηρεία, γηα λα ηελ ρξεζηκνπνηήζεη. Αξθεί λα ζπλδέεηαη ζηνπο ήδε ππάξρνληεο ινγαξηαζκνχο ηνπ ζηα αλαθεξζέληα θνηλσληθά δίθηπα. Ζ εθαξκνγή απνηειείηαη απφ δχν κέξε, ην Tutorial mode θαη ην User mode. To πξψην κέξνο απνηειεί έλα tutorial ησλ APIs ησλ ηεζζάξσλ πξναλαθεξζέλησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ. Αξθεί ν ρξήζηεο πξψηα λα ζπλδεζεί ζην πξνθίι ηνπ, κέζσ ησλ θνπκπηψλ ζχλδεζεο πνπ ππάξρνπλ, θαη κεηά αθνινπζεί ε απζεληηθνπνίεζή ηνπ θαη ε εμνπζηνδφηεζε ηεο εθαξκνγήο. Μεηά ηελ ζχλδεζή ηνπ εκθαλίδεηαη έλαο αλαιπηηθφο πίλαθαο κε ηηο απαξαίηεηεο κεζφδνπο γηα ηελ αλάθηεζε ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ ηνπ θάζε ρξήζηε απφ ην αληίζηνηρν πξνθίι ηνπ. Σηε πξψηε ζηήιε ηνπ πίλαθα απηνχ ππάξρνπλ ηα θνπκπηά ησλ κεζφδσλ. Αλ ν ρξήζηεο παηήζεη έλα απφ απηά, ζα δεη απηφκαηα ζην πάλσ κέξνο ηεο δεχηεξεο ζηήιεο λα εκθαλίδεηαη ν απαξαίηεηνο πεγαίνο θψδηθαο γηα ηελ θιήζε ηεο κεζφδνπ. Σην θάησ κέξνο ζα εκθαληζηεί ην απνηέιεζκα ηεο θιήζεο, δειαδή ηα δεδνκέλα απφ ην πξνθίι ηνπ πνπ έρνπλ αλαθηεζεί κέζσ ηεο θιήζεο ηεο κεζφδνπ. Τν δεχηεξν κέξνο παξέρεη ζηνλ ρξήζηε ηελ δπλαηφηεηα γηα ελεκέξσζε ηνπ status ηνπ ηαπηφρξνλα ζε φζα θνηλσληθά δίθηπα είλαη ζπλδεδεκέλνο. Με απηφλ ηνλ ηξφπν δελ ρξεηάδεηαη λα ζπλδέεηαη ζε θαζέλα απφ ηα πξνθίι ηνπ μερσξηζηά γηα λα πξαγκαηνπνηεί ην status update. Αλ επηπιένλ δελ είλαη ζπλδεδεκέλνο απφ πξηλ ζε θάπνην απφ ηα ηέζζεξα πξναλαθεξζέληα θνηλσληθά δίθηπα, κπνξεί λα ζπλδεζεί κέζσ ηνπ User mode θαη ζηελ ζπλέρεηα λα πξνβεί ζηελ ελεκέξσζε ηνπ status ηνπ. Τν User mode πξνζθέξεη επηπιένλ ηελ δπλαηφηεηα ζηνλ ρξήζηε γηα αλάθηεζε ησλ θίισλ ηνπ θαη απφ ηα ηέζζεξα θνηλσληθά δίθηπα, κε ηελ δηαθνξνπνίεζε φηη ζην Google Friend Connect νη θίινη θαινχληαη «κέιε» θαη αλαθηψληαη κέζα απφ έλα gadget

84 Μηα άιιε δπλαηφηεηα ηνπ δεχηεξνπ απηνχ κέξνπο ηνπ Aggregator είλαη ν ηνίρνο ή «wall». O ρξήζηεο κπνξεί εδψ λα βιέπεη ηνλ ηνίρν ηνπ κε ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηφζν ηηο δηθέο ηνπ φζν θαη ησλ θίισλ ηνπ απφ ην Facebook, ην Twitter θαη ην LinkedIn, εάλ είλαη ζπλδεδεκέλνο ζε απηά. Ωζηφζν ην Google Friend Connect δελ ππνζηεξίδεη ηηο νληφηεηεο «status» θαη «ηνίρνο». Αληί απηψλ ππάξρεη ζην User mode ελζσκαησκέλν έλα gadget ζην νπνίν ν ρξήζηεο κπνξεί λα ελεκεξψλεη ηελ ησξηλή θαηάζηαζή ηνπ. Ζ δηαδηθαζία κε ηελ νπνία ν ρξήζηεο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεί ηφζν ην Tutorial mode φζν θαη ην User mode πεξηγξάθνληαη ζην manual γηα αξράξηνπο. Αλαιπηηθφηεξα πεξηγξάθνληαη ηα δχν απηά κέξε ηνπ Aggregator ζηηο επφκελεο παξαγξάθνπο. Ζ home page ηεο εθαξκνγήο είλαη απηή πνπ θαίλεηαη παξαθάησ: Δηθφλα 17: Home page ηεο εθαξκνγήο Social Network Aggregator 5.2: Tutorial mode To Tutorial mode απνηειεί, φπσο πξναλαθέξζεθε, έλα tutorial ησλ APIs ηεζζάξσλ κεγάισλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ: ηνπ Facebook, ηνπ Twitter, ηνπ LinkedIn θαη ηνπ Google Friend Connect. Μφιηο ν ρξήζηεο κπεη ζηελ εθαξκνγή, ην Tutorial mode είλαη απηφ πνπ ζπλαληά πξψην. Φπζηθά έρεη ηελ δπλαηφηεηα νπνηαδήπνηε ρξνληθή ζηηγκή λα πεξάζεη ζην User mode θαη πάιη πίζσ κέζσ ησλ αληίζηνηρσλ θνπκπηψλ πινήγεζεο πνπ ππάξρνπλ ζην πάλσ δεμηφ κέξνο ηεο εθαξκνγήο. Facebook

85 Αλ ν ρξήζηεο επηζπκεί γηα παξάδεηγκα λα εμεξεπλήζεη ην API ηνπ Facebook αξθεί λα παηήζεη ην αληίζηνηρν θνπκπί φπσο θαίλεηαη ζηελ Δηθφλα 17 θαη ζηε ζπλέρεηα λα ζπλδεζεί ζε απηφ, παηψληαο ην θνπκπί «Connect with facebook». Σηε ζπλέρεηα αθνινπζεί ε δηαδηθαζία ηεο απζεληηθνπνίεζεο ηνπ ρξήζηε θαη ηεο εμνπζηνδφηεζεο ηεο εθαξκνγήο φπσο πεξηγξάθεθε ζην θεθάιαην 4. Σην ζεκείν απηφ ζα πξέπεη λα ζεκεηψζνπκε ηελ ζπνπδαηφηεηα ηεο ελζσκάησζεο ησλ βηβιηνζεθψλ ηνπ Facebook, δειαδή ησλ αξρείσλ facebook.php, fb_ca_chain_bundle.crt θαη xd_receiver.htm γηα ηελ πινπνίεζε ησλ παξαπάλσ δηαδηθαζηψλ. Τα αξρεία απηά κπνξεί λα ηα θαηεβάζεη νπνηνζδήπνηε ζειήζεη απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Facebook. Ο θψδηθαο γηα ηελ απζεληηθνπνίεζε θαη ηελ εμνπζηνδφηεζε είλαη απηφο πνπ θαίλεηαη παξαθάησ: <?php require 'src/facebook.php'; // Create our Application instance (replace this with your appid and secret). $facebook = new Facebook(array( 'appid' => ' ', 'secret' => '36591c9290a351a0c9a5390b03c8aa79', 'cookie' => true, )); $session = $facebook->getsession(); $me = null; // Session based API call. if ($session) { try { $uid = $facebook->getuser(); $me = $facebook->api('/me'); catch (FacebookApiException $e) { error_log($e); // login or logout url will be needed depending on current user state. if ($me) { $logouturl = $facebook->getlogouturl(); else { $loginurl = $facebook->getloginurl( array('req_perms' => ' ,user_photos,manage_pages, user_photo_video_tags,read_stream,user_likes,user_groups,user_events, publish_stream,status_update,read_requests'));?> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" " <html xmlns=" xml:lang="en" lang="en" xmlns:fb="

86 <head> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso " /> <title>aggregator-facebook</title> <style> body { font-family: 'Lucida Grande', Verdana, Arial, sans-serif; h1 a { text-decoration: none; color: #3b5998; h1 a:hover { text-decoration: underline; </style> </head> <body> <div id="fb-root"></div> <script> window.fbasyncinit = function() { FB.init({ appid : '<?php echo $facebook->getappid();?>', session : <?php echo json_encode($session);?>, // don't refetch the session when PHP already has it status : true, // check login status cookie : true, // enable cookies to allow the server to access the session xfbml : true // parse XFBML ); // whenever the user logs in, we refresh the page FB.Event.subscribe('auth.login', function() { window.location.reload(); ); ; (function() { var e = document.createelement('script'); e.src = document.location.protocol + '//connect.facebook.net/en_us/all.js'; e.async = true; document.getelementbyid('fb-root').appendchild(e); ()); </script> <div id="signin"> <!--Sign in button--> <?php if ($me) {?> <a href="<?php echo $logouturl;?>"> <img src=" </a> <?php else {?> <p> <a href="<?php echo $loginurl;?>"> <br></br><div id="left">

87 <img src=" </div> </a></p> <?php?> <!--Sign in button end--> </div> Σηε ζπλέρεηα ν πίλαθαο κε ηηο κεζφδνπο ηνπ API εκθαλίδεηαη, φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα: Δηθφλα 18: Πίλαθαο κε ηηο κεζφδνπο ηνπ Facebook API Ο ρξήζηεο νπνηαδήπνηε ζηηγκή επηζπκήζεη κπνξεί λα απνζπλδεζεί απφ ηνλ ινγαξηαζκφ ηνπ ζην Facebook παηψληαο ην θνπκπί «Logout» πνπ βξίζθεηαη πάλσ δεμηά. Αλ ν ρξήζηεο παηήζεη ην πξψην θνπκπί ηνπ πίλαθα, ακέζσο ζα ηνπ εκθαληζηνχλ πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ην session πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί ιφγσ ηεο ζχλδεζήο ηνπ ζην Facebook θαη ν επφκελνο θψδηθαο ζα εθηειεζηεί: <!--Session code--> <?php if (isset($_post['button1'])) { $session = $facebook->getsession();?> <h3>your session is</h3> <pre><?php print_r($session);?></pre> <?php?> <! Session code end-->

88 Μεηά ηελ εθηέιεζε ηνπ παξαπάλσ θψδηθα ε πιαηθφξκα ηνπ Facebook επηζηξέθεη ην απνηέιεζκα ζε κνξθή JSON object. Όια ηα απνηειέζκαηα πνπ επηζηξέθνληαη απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Facebook έρνπλ ηελ κνξθή JSON objects. Έηζη ην object πνπ επηζηξέθεηαη κεηά ηελ θιήζε ηεο κεζφδνπ getsession() είλαη ην εμήο: Array ( [session_key] => 2.AQDEUN4WyxkcoMjt [uid] => [expires] => [secret] => yw5znamricd_wrpa0bq6pg [access_token] => AQDEUN4WyxkcoMjt _tabttoa8y6ezsmzfdmcphdbe9i [sig] => c41cc4cde578bdf415e9a8a1dc37a94f ) Τν απνηέιεζκα πνπ ζα δεη ν ρξήζηεο ζηελ εθαξκνγή θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα: Δηθφλα 19: Απνηέιεζκα ηνπ Session button ζην Facebook API Αλ ν ρξήζηεο επηζπκεί λα αλαθηήζεη ην user id ηνπ ν αθφινπζνο θψδηθαο εθηειείηαη: <!--User id code--> <?php if (isset($_post['button2'])) { $uid = $facebook->getuser();?> <h3>your user id is:</h3> <?php echo $uid;?> <?php?> <!-- User id end-->

89 θαη ην επηζηξεθφκελν object είλαη ην εμήο: Τν απνηέιεζκα πνπ ζα δεη ν ρξήζηεο ζηελ εθαξκνγή θαίλεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα: Δηθφλα 20: Απνηέιεζκα ηνπ User id button ζην Facebook API Με παξφκνην ηξφπν πξαγκαηνπνηνχληαη νη θιήζεηο θαη φισλ ησλ άιισλ κεζφδσλ ζην API ηνπ Facebook. Δπίζεο ηα απνηειέζκαηα πνπ βιέπεη ν ρξήζηεο ζε θάζε πάηεκα θνπκπηνχ ζηελ εθαξκνγή είλαη παξφκνηα κε απηά πνπ θαίλνληαη ζηνλ πίλαθα ηεο παξαπάλσ εηθφλαο. Twitter Αλ ν ρξήζηεο επηζπκεί λα εμεξεπλήζεη ην API ηνπ Twitter αξθεί λα παηήζεη ην αληίζηνηρν θνπκπί ηνπ Twitter ζηo Tutorial mode θαη ζηε ζπλέρεηα λα ζπλδεζεί ζε απηφ παηψληαο ην θνπκπί «Sign in with Twitter». Έπεηηα νη δηαδηθαζίεο ηεο απζεληηθνπνίεζεο θαη εμνπζηνδφηεζεο ζα ιάβνπλ ρψξα, αθνχ πξψηα έρνπλ ελζσκαησζεί νη αληίζηνηρεο βηβιηνζήθεο ηνπ Twitter, δειαδή ηα αξρεία twitteroauth.php θαη OAuth.php, ηα νπνία κπνξεί λα βξεη πνιχ εχθνια θαη λα θαηεβάζεη θαλείο ζηελ πιαηθφξκα ηνπ Twitter. Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε απηψλ ησλ δηαδηθαζηψλ, ρξεζηκνπνηήζεθαλ εθηά αξρεία θαη εθηειέζηεθε ν θψδηθαο πνπ θαίλεηαη παξαθάησ:

90 Αξρείν config.php: <?php define('consumer_key', 'KLMowqZyq8hbeTjr9NQ'); define('consumer_secret', '4YENXTXexkUgVTTDGmt1wZTXmwPpzdQOhS4bxD6lI'); define('oauth_callback', ' Αξρείν connect.php: <?php /** * Check if consumer token is set and if so send user to get a request token. */ /** * Exit with an error message if the CONSUMER_KEY or CONSUMER_SECRET is not defined. */ require_once('config.php'); if (CONSUMER_KEY === '' CONSUMER_SECRET === '') { echo 'Your consumer_key or consumer_secret is missing...'; exit; /* Build an image link to start the redirect process. */ $content2 = '<a href="./redirect.php"> <img src="./images/lighter.png" alt="sign in with Twitter"/></a>'; /* Include HTML to display on the page. */ include('html.inc');?> Αξρείν redirect.php: <?php /* Start session and load library. */ session_start(); require_once('twitteroauth/twitteroauth.php'); require_once('config.php'); /* Build TwitterOAuth object with client credentials. */ $connection = new TwitterOAuth(CONSUMER_KEY, CONSUMER_SECRET); /* Get temporary credentials. */ $request_token = $connection->getrequesttoken(oauth_callback); /* Save temporary credentials to session. */ $_SESSION['oauth_token'] = $token = $request_token['oauth_token']; $_SESSION['oauth_token_secret'] = $request_token['oauth_token_secret'];

91 /* If last connection failed don't display authorization link. */ switch ($connection->http_code) { case 200: /* Build authorize URL and redirect user to Twitter. */ $url = $connection->getauthorizeurl($token); header('location: '. $url); break; default: /* Show notification if something went wrong. */ echo 'Could not connect to Twitter. Refresh the page or try again later.';?> Αξρείν callback.php <?php /** * Take the user when they return from Twitter. Get access tokens. * Verify credentials and redirect to based on response from Twitter. */ /* Start session and load lib */ session_start(); require_once('twitteroauth/twitteroauth.php'); require_once('config.php'); /* If the oauth_token is old redirect to the connect page. */ if (isset($_request['oauth_token']) && $_SESSION['oauth_token']!== $_REQUEST['oauth_token']) { $_SESSION['oauth_status'] = 'oldtoken'; header('location:./clearsessions.php'); /* Create TwitteroAuth object with app key/secret and token key/secret from default phase */ $connection = new TwitterOAuth(CONSUMER_KEY, CONSUMER_SECRET, $_SESSION['oauth_token'], $_SESSION['oauth_token_secret']); /* Request access tokens from twitter */ $access_token = $connection->getaccesstoken($_request['oauth_verifier']); /* Save the access tokens. Normally these would be saved in a database for future use. */ $_SESSION['access_token'] = $access_token; /* Remove no longer needed request tokens */ unset($_session['oauth_token']); unset($_session['oauth_token_secret']); /* If HTTP response is 200 continue otherwise send to connect page to retry */ if (200 == $connection->http_code) { /* The user has been verified and the access tokens can be saved for future use */ $_SESSION['status'] = 'verified'; header('location:./twitter.php'); else {

92 ?> /* Save HTTP status for error dialog on connnect page.*/ header('location:./clearsessions.php'); Αξρείν clearsessions.php: <?php /** * Clears PHP sessions and redirects to the connect page. */ /* Load and clear sessions */ session_start(); session_destroy(); /* Redirect to page with the connect to Twitter option. */ header('location:./connect.php');?> Αξρείν twitter.php: <?php session_start(); require ('twitteroauth/twitteroauth.php'); require_once('config.php'); /* If access tokens are not available redirect to connect page. */ if (empty($_session['access_token']) empty($_session['access_token']['oauth_token']) empty($_session['access_token']['oauth_token_secret'])) { header('location:./clearsessions.php'); /* Get user access tokens out of the session. */ $access_token = $_SESSION['access_token']; /* Create a TwitterOauth object with consumer/user tokens. */ $connection = new TwitterOAuth(CONSUMER_KEY, CONSUMER_SECRET, $access_token['oauth_token'], $access_token['oauth_token_secret']); $content = $connection->get('account/verify_credentials');?> <?php /* Include HTML to display on the page */ include('html.inc');?> </body> </html>

93 Αξρείν html.inc: <?php require_once('twitteroauth/twitteroauth.php');?> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" " <html xmlns=" xml:lang="en" lang="en"> <head> <title>twitter OAuth in PHP</title> <meta http-equiv="content-type" content="text/html;charset=utf-8" /> <style type="text/css"> img {border-width: 0 * {font-family:'lucida Grande', sans-serif; </style> </head> <body> <?php if ($content->screen_name!='') {?> <p><a href="connect.php?logout=1">logout</a></p> <pre> <div id="content"> <?php if (isset($content2)) { // echo 'Auto einai to content'; print_r($content2);?> </div> </pre> <?php?> </body> </html> Μεηά ηελ εθηέιεζε ηνπ παξαπάλσ θψδηθα ζα εκθαληζηεί ν πίλαθαο κε ηηο κεζφδνπο ηνπ Twitter API. Παηψληαο ζε έλα θνπκπί απφ απηά πνπ βξίζθνληαη ζηελ αξηζηεξή ζηήιε ηνπ πίλαθα κπνξεί ν ρξήζηεο λα δεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν γίλνληαη νη θιήζεηο ζηελ πιαηθφξκα ηνπ Twitter θαη ηα αληίζηνηρα απνηειέζκαηα πνπ επηζηξέθνληαη απφ απηήλ. Γηα παξάδεηγκα γηα ηελ αλάθηεζε ηνπ user id εθηειείηαη ν παξαθάησ θψδηθαο: <!-- User id button--> <?php if (isset($_post['button1'])) { $connection = new TwitterOAuth(CONSUMER_KEY, CONSUMER_SECRET, $access_token['oauth_token'],$access_token['oauth_token_secret']); $content = $connection->get('account/verify_credentials');?> <h3>your id is:</h3> <?php echo $content->id;?> <?php?> <!--User id button end-->

94 Τν απνηέιεζκα πνπ επηζηξέθεηαη απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Twitter είλαη έλα JSON object. Όια ηα αληηθείκελα πνπ επηζηξέθνληαη απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Twitter είλαη objects ηεο κνξθήο JSON, XML, RSS ή ATOM. Δπνκέλσο ην πάηεκα ηνπ θνπκπηνχ user id ζα έρεη σο απνηέιεζκα ην εμήο object: ελψ ν ρξήζηεο ζα δεη ζηνλ πίλαθα ηεο εθαξκνγήο ην παξαθάησ απνηέιεζκα: Δηθφλα 21: Απνηέιεζκα ηνπ User id button ζην Twitter API Αλ πάιη ν ρξήζηεο επηζπκεί λα αλαθηήζεη πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο ζε ζρέζε κε ηνλ εαπηφ ηνπ αξθεί λα παηήζεη ην 8 ν θνπκπί ηεο αξηζηεξήο ζηήιεο ηνπ πίλαθα θαη ν αθφινπζνο θψδηθαο ζα εθηειεζηεί: <!-- User Personal info button--> <?php if (isset($_post['button8'])) {?> <h3>you Personal Info is:</h3> <?php $connection = new TwitterOAuth(CONSUMER_KEY, CONSUMER_SECRET,$access_token['oauth_token'], $access_token['oauth_token_secret']); $content = $connection->get('account/verify_credentials'); $twitter_url = ' >screen_name.'.xml?count=3'; $buffer = file_get_contents($twitter_url); $xml = new SimpleXMLElement($buffer); $status = $xml -> status; echo '<pre>'; print_r ($status->user);

95 ?> <!--User Personal Info end--> θαη ην αθφινπζν object ζα επηζηξαθεί: SimpleXMLElement Object ( [id] => [name] => Konstantza Papanikol [screen_name] => _konstantza_ [location] => Greece [description] => SimpleXMLElement Object ( ) [profile_image_url] => [profile_image_url_https] => [url] => SimpleXMLElement Object ( ) [protected] => false [followers_count] => 9 [profile_background_color] => B2DFDA [profile_text_color] => [profile_link_color] => 93A644 [profile_sidebar_fill_color] => ffffff [profile_sidebar_border_color] => eeeeee [friends_count] => 13 [created_at] => Mon Nov 22 09:24: [favourites_count] => 0 [utc_offset] => [time_zone] => Greenland [profile_background_image_url] => [profile_background_image_url_https] => [profile_background_tile] => false [profile_use_background_image] => true [notifications] => SimpleXMLElement Object ( ) [geo_enabled] => true [verified] => false [following] => SimpleXMLElement Object ( ) [statuses_count] => 39 [lang] => en

96 [contributors_enabled] => false [follow_request_sent] => SimpleXMLElement Object ( ) ) [listed_count] => 0 [show_all_inline_media] => false [default_profile] => false [default_profile_image] => false [is_translator] => false ελψ ν ρξήζηεο ζα δεη ζηελ εθαξκνγή ην εμήο απνηέιεζκα: Δηθφλα 22: Απνηέιεζκα ηνπ User Personal Info button ζην Twitter API Με παξφκνην ηξφπν ιεηηνπξγνχλ θαη φια ηα επφκελα θνπκπηά ηεο ζηήιεο ηνπ πίλαθα ελψ ηα απνηειέζκαηα πνπ επηζηξέθνληαη είλαη πάληα JSON, XML, RSS ή ATOM objects. Οπνηαδήπνηε ζηηγκή ν ρξήζηεο ζειήζεη κπνξεί λα απνζπλδεζεί απφ ηνλ Twitter ινγαξηαζκφ ηνπ παηψληαο ην αληίζηνηρν «Logout» θνπκπί ζην πάλσ δεμηά κέξνο ηνπ πίλαθα. LinkedIn Με ηελ ίδηα ινγηθή, αλ έλαο ρξήζηεο επηζπκεί λα εμεξεπλήζεη ην LinkedIn API, αξθεί λα παηήζεη ην αληίζηνηρν θνπκπί ζηε home page ηνπ Aggregator θαη ζηελ ζπλέρεηα ην

97 «Connect via Linkedin» θνπκπί γηα ηελ ζχλδεζε κε απηφ. Οη δηαδηθαζίεο ηεο απζεληηθνπνίεζεο ηνπ ρξήζηε θαη ηεο εμνπζηνδφηεζεο ηεο εθαξκνγήο επαθνινπζνχλ, ζχκθσλα κε ηελ ξνή πνπ πεξηγξάθεθε ζηελ παξάγξαθν 4.4. Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε απηψλ ελζσκαηψζεθαλ νη αληίζηνηρεο βηβιηνζήθεο, δειαδή ηα αξρεία ΟΑuth.php θαη linedin_3.0.1.class.php, θαη εθηειέζηεθε ν παξαθάησ θψδηθαο: <?php try { // include the LinkedIn class require_once('linkedin_3.0.1.class.php'); // include("includes/header.html"); // start the session session_start(); // display constants $API_CONFIG = array( 'appkey' => 'izq1alwuitbsl9c6pwcv--lwvx2dmipyqxqp6yjj6-nrs4p0ss_i4dnl5qsdrfm', 'appsecret' => 'u5wabideodu6df6y_ppci_rmkgycwqdemvmtliktlsytcjmeaj4ywehl71 YWY_Mo','callbackUrl' => ' ); define('connection_count', 20); define('update_count', 10); $_REQUEST[LINKEDIN::_GET_TYPE] = (isset($_request[linkedin::_get_type]))? $_REQUEST[LINKEDIN::_GET_TYPE] : ''; switch($_request[linkedin::_get_type]) { case 'revoke': $OBJ_linkedin = new LinkedIn($API_CONFIG); $OBJ_linkedin->setTokenAccess($_SESSION['oauth']['linkedin']['access']); $response = $OBJ_linkedin->revoke(); if($response['success'] === TRUE) { // revocation successful, clear session session_unset(); $_SESSION = array(); if(session_destroy()) { // session destroyed header('location: '. $_SERVER['PHP_SELF']); else { // session not destroyed echo "Error clearing user's session"; else { // revocation failed echo "Error revoking user's token:<br /><br />RESPONSE:<br /><br /><pre>". print_r($response, TRUE). "</pre><br /><br />LINKEDIN OBJ:<br /><br /><pre>". print_r($obj_linkedin, TRUE). "</pre>"; break;

98 case 'initiate': // user initiated LinkedIn connection, create the LinkedIn object $API_CONFIG['callbackUrl'] = ' $_SERVER['SERVER_NAME']. $_SERVER['PHP_SELF']. '?'. LINKEDIN::_GET_TYPE. '=initiate&'. LINKEDIN::_GET_RESPONSE. '=1'; $OBJ_linkedin = new LinkedIn($API_CONFIG); // check for response from LinkedIn $_GET[LINKEDIN::_GET_RESPONSE] = (isset($_get[linkedin::_get_response]))? $_GET[LINKEDIN::_GET_RESPONSE] : ''; if(!$_get[linkedin::_get_response]) { // LinkedIn hasn't sent us a response, the user is initiating the connection // send a request for a LinkedIn access token $response = $OBJ_linkedin->retrieveTokenRequest(); if($response['success'] === TRUE) { // split up the response and stick the LinkedIn portion in the user session $_SESSION['oauth']['linkedin']['request'] = $response['linkedin']; // redirect the user to the LinkedIn authentication/authorisation page to initiate // validation. header('location: '. LINKEDIN::_URL_AUTH. $_SESSION['oauth']['linkedin']['request']['oauth_token']); else { // bad token request echo "Request token retrieval failed:<br /><br />RESPONSE:<br /><br /><pre>". print_r($response, TRUE). "</pre><br /><br />LINKEDIN OBJ:<br /><br /><pre>". print_r($obj_linkedin, TRUE). "</pre>"; else { // LinkedIn has sent a response, user has granted permission, take the temp access token, the user's secret and the verifier to request the user's real secret key $response = $OBJ_linkedin->retrieveTokenAccess($_GET['oauth_token'], $_SESSION['oauth']['linkedin']['request']['oauth_token_secret'], $_GET['oauth_verifier']); if($response['success'] === TRUE) { // the request went through without an error, gather user's 'access' tokens $_SESSION['oauth']['linkedin']['access'] = $response['linkedin']; // set the user as authorized for future quick reference $_SESSION['oauth']['linkedin']['authorized'] = TRUE; // redirect the user back to the demo page header('location: '. $_SERVER['PHP_SELF']); else { // bad token access echo "Access token retrieval failed:<br /><br />RESPONSE:<br /><br /><pre>". print_r($response, TRUE). "</pre><br /><br />LINKEDIN OBJ:<br /><br /><pre>". print_r($obj_linkedin, TRUE). "</pre>"; break;

99 default: // nothing being passed back, display demo page // check PHP version if(version_compare(php_version, '5.0.0', '<')) { throw new Exception('You must be running version 5.x or greater of PHP to use this library.'); // check for curl if(extension_loaded('curl')) { $curl_version = curl_version(); $curl_version = $curl_version['version']; else { throw new Exception('You must load the curl extension to use this library.');?> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.1//EN" " <html xmlns=" xml:lang="en"> <head> <title>simple-linkedin Demo Page</title> <meta name="author" content="paul Mennega <paul@fiftymission.net>" /> <meta name="copyright" content="copyright 2010, fiftymission Inc." /> <meta name="license" content=" /> <meta name="description" content="a demonstration page for the Simple-LinkedIn PHP class." /> <meta name="keywords" content="simple-linkedin,php,linkedin,api,class,library" /> <meta name="medium" content="mult" /> <meta name="viewport" content="width=device-width" /> <meta http-equiv="content-language" content="en" /> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=utf-8" /> </head> <body> <?php $_SESSION['oauth']['linkedin']['authorized'] = (isset($_session['oauth']['linkedin']['authorized']))? $_SESSION['oauth']['linkedin']['authorized'] : FALSE; if($_session['oauth']['linkedin']['authorized'] === FALSE) {?> <div id="left"> <form id="linkedin_connect_form" action="<?php echo $_SERVER['PHP_SELF'];?>" method="get"> <input type="hidden" name="<?php echo LINKEDIN::_GET_TYPE;?>" id="<?php echo LINKEDIN::_GET_TYPE;?>" value="initiate" /> <input type="image" name="update" value="connect to LinkedIn" src="./images/images.jpg" style="align:left;margin-left:0px;" /> </form> </div> <?php

100 ?>... <?php else { $OBJ_linkedin = new LinkedIn($API_CONFIG); $OBJ_linkedin->setTokenAccess($_SESSION['oauth']['linkedin']['access']); <form id="linkedin_revoke_form" action="<?php echo $_SERVER['PHP_SELF'];?>" method="get"> <input type="hidden" name="<?php echo LINKEDIN::_GET_TYPE;?>" id="<?php echo LINKEDIN::_GET_TYPE;?>" value="revoke" /> <input type="submit" value="logout" /> </form> break; catch(exception $e) { // exception raised by library call echo $e->getmessage(); catch(linkedinexception $e) { // exception raised by library call echo $e->getmessage();?> Δλ ζπλερεία, αλ ν ρξήζηεο εμνπζηνδνηήζεη ηελ εθαξκνγή, γίλεηαη αλαθαηεχζπλζε ηνπ πίζσ ζηε εθαξκνγή, φπνπ θαη ηνπ εκθαλίδεηαη ν αληίζηνηρνο πίλαθαο κε ηηο κεζφδνπο ηνπ LinkedIn API. Αλ ν ρξήζηεο παηήζεη νπνηαδήπνηε απφ ηα θνπκπηά ηεο πξψηεο ζηήιεο ηνπ πίλαθα, ζα ηνπ εκθαληζηνχλ απηφκαηα ζην δεμηφ κέξνο ηνπ πίλαθα ν πεγαίνο θψδηθαο θαη ην απνηέιεζκα ηεο θιήζεο ηεο αληίζηνηρεο κεζφδνπ. Έζησ πάιη φηη ν ρξήζηεο ζέιεη λα κάζεη ην user id ηνπ, παηψληαο ην αληίζηνηρν θνπκπί ηνπ πίλαθα. Ο αθφινπζνο θψδηθαο εθηειείηαη: <!--User id button button--> <?php if (isset($_post['button3'])) { $OBJ_linkedin = new LinkedIn($API_CONFIG); $OBJ_linkedin->setTokenAccess($_SESSION['oauth']['linkedin']['access']); $response = $OBJ_linkedin->profile('~:(id,first-name,last-name)'); if($response['success'] === TRUE) { $response['linkedin'] = new SimpleXMLElement($response['linkedin']); else { // profile retrieval failed echo "Error retrieving profile information:<br /><br />RESPONSE:<br /><br /><pre>". print_r($response). "</pre>"; echo '<pre>';?> <h3>your User id is:</h3> <?php echo $response['linkedin']->{'id';?> <?php?>

101 <!-- User id button end--> Τν απνηέιεζκα πνπ επηζηξέθεηαη απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ LinkedIn είλαη πάληα έλα JSON ή XML object. Έηζη ην απνηέιεζκα γηα ην user id είλαη ην αθφινπζν: e71qij1uk- ελψ ην απνηέιεζκα πνπ ζα δεη ν ρξήζηεο ζηελ εθαξκνγή είλαη ην εμήο: Δηθφλα 23: Απνηέιεζκα ηνπ User id button ζην LinkedIn API Αλ ν ρξήζηεο επηζπκεί λα αλαθηήζεη πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο ζε ζρέζε κε ην πξνθίι ηνπ δελ έρεη παξά λα παηήζεη ην 4 ν θνπκπί ηεο αξηζηεξήο ζηήιεο ηνπ πίλαθα θαη ν αθφινπζνο θψδηθαο ζα εθηειεζηεί: <!--User Personal Info button--> <?php if (isset($_post['button4'])) { $OBJ_linkedin = new LinkedIn($API_CONFIG); $OBJ_linkedin->setTokenAccess($_SESSION['oauth']['linkedin']['access']); $response = $OBJ_linkedin->profile('~:(id,first-name,last-name)'); if($response['success'] === TRUE) { $response['linkedin'] = new SimpleXMLElement($response['linkedin']); else { // profile retrieval failed echo "Error retrieving profile information:<br /><br />RESPONSE:<br /><br /><pre>". print_r($response). "</pre>";?> <h3>your Personal Info is:</h3> <?php echo '<pre>'; print_r( $response);?>

102 <?php?> <!--User Personal Info button end--> Καη ην αθφινπζν object ζα επηζηξαθεί: Array ( [linkedin] => SimpleXMLElement Object ( [id] => e71qij1uk- [first-name] => Konstantza [last-name] => Papanikolopoulou ) [info] => Array ( [url] => [content_type] => text/xml;charset=utf-8 [http_code] => 200 [header_size] => 176 [request_size] => 512 [filetime] => -1 [ssl_verify_result] => 20 [redirect_count] => 0 [total_time] => [namelookup_time] => [connect_time] => [pretransfer_time] => [size_upload] => 0 [size_download] => 177 [speed_download] => 166 [speed_upload] => 0 [download_content_length] => -1 [upload_content_length] => -1 [starttransfer_time] => 1.03 [redirect_time] => 0 ) [oauth] => Array ( [header] => Authorization: OAuth realm="http%3a%2f%2fapi.linkedin.com",oauth_version="1.0",oauth_nonce="7d2 99ba19af523745de054e6e991685f",oauth_timestamp=" ",oauth_consume r_key="izq1alwuitbsl9c6pwcv--lwvx2dmipyqxqp6yjj6-nrs4p0ss_i4dnl5qsdrfm",oauth_token="a24fa815-44d1-40c1-84ddc1458e98e1d6",oauth_signature_method="hmac- SHA1",oauth_signature="VHeYv6Gl25m3qhZ%2BXx4Y6sAWbVQ%3D" [string] => GET&https%3A%2F%2Fapi.linkedin.com%2Fv1%2Fpeople%2F~%3A%28id%2Cfi rst-name%2clast-name%29&oauth_consumer_key%3dizq1alwuitbsl9c6pwcv-- lwvx2dmipyqxqp6yjj6-nr

103 ) s4p0ss_i4dnl5qsdrfm%26oauth_nonce%3d7d299ba19af523745de054e6e991685f %26oauth_signature_method%3DHMAC- SHA1%26oauth_timestamp%3D %26oauth_token%3Da24fa815-44d1-40c1-84dd-c1458e98e1d6%26oauth_version%3D1.0 ) [success] => 1 ελψ ν ρξήζηεο ζα δεη ζηνλ πίλαθα ηεο εθαξκνγήο ην αθφινπζν απνηέιεζκα: Δηθφλα 24: Απνηέιεζκα ηνπ User Personal Info button ζην LinkedIn API Ζ ινγηθή είλαη παξφκνηα θαη γηα ηηο ππφινηπεο θιήζεηο κεζφδσλ ζην API ηνπ LinkedIn. Σε απηφ ην ζεκείν λα ζεκεηψζνπκε φηη νπνηαδήπνηε ζηηγκή ν ρξήζηεο κπνξεί λα απνζπλδεζεί απφ ηνλ LinkedIn ινγαξηαζκφ ηνπ, παηψληαο ην «Logout» θνπκπί πνπ βξίζθεηαη πάλσ αξηζηεξά απφ ηνλ πίλαθα, φπσο θαίλεηαη θαη ζηελ παξαπάλσ εηθφλα. Google Friend Connect Αλ πάιη ν ρξήζηεο επηζπκεί λα εμεξεπλήζεη ην API ηνπ Google Friend Connect, αξθεί λα παηήζεη ην αληίζηνηρν θνπκπί ζηε home page ηεο εθαξκνγήο θαη ζηελ ζπλέρεηα ην θνπκπί ζχλδεζεο κε απηφ. Ζ ηδηαηηεξφηεηα ηνπ Google Friend Connect ζε ζρέζε κε ηα πξνεγνχκελα ηξία APIs πνπ πεξηγξάθεθαλ ζην θεθάιαην απηφ, είλαη φηη γηα ηελ αλάθηεζε ησλ δεδνκέλσλ

104 ελζσκαηψζεθαλ gadgets ζε JAVASCRIPT, ν θψδηθαο ησλ νπνίσλ παξέρεηαη έηνηκνο θαη ζε νινθιεξσκέλε κνξθή απφ ηελ αληίζηνηρε πιαηθφξκα. Δπίζεο ζηελ πεξίπησζε απηή δελ ρξεηάδεηαη ελζσκάησζε εθ κέξνπο ηνπ πξνγξακκαηηζηή θάπνηαο βηβιηνζήθεο, αθνχ απηή θαιείηαη θάζε θνξά ζην script ηνπ αληίζηνηρνπ gadget. Μεηά ηελ ζχλδεζε ηνπ ρξήζηε, αθνινπζνχλ νη δηαδηθαζίεο ηεο απζεληηθνπνίεζεο θαη ηεο εμνπζηνδφηεζεο, γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ νπνίσλ εθηειείηαη ν παξαθάησ θψδηθαο: <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" " <html xmlns=" xml:lang="en" lang="en" xmlns:fb=" <head> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso " /> <title>aggregator</title> <!-- Load the Google AJAX API Loader --> <script type="text/javascript" src=" </head> <body> <!-- Load the Google Friend Connect javascript library. --> <script type="text/javascript"> google.load('friendconnect', '0.8'); </script> <!-- Initialize the Google Friend Connect OpenSocial API. --> <script type="text/javascript"> google.friendconnect.container.initopensocialapi({ site: ' ', onload: function(securitytoken) { if (!window.timesloaded) { window.timesloaded = 1; initalldata("init"); ); </script> <script type="text/javascript"> else { window.timesloaded++; if (window.timesloaded > 1) { window.top.location.href = " /* your callback, which is passed a security token */

105 function initalldata(description) { var req = opensocial.newdatarequest(); req.add(req.newfetchpersonrequest("owner"), "owner_data"); req.add(req.newfetchpersonrequest("viewer"), "viewer_data"); var idspec = new opensocial.idspec({ 'userid' : 'OWNER', 'groupid' : 'FRIENDS' ); ; if (description == "site_name"){ req.send(onsitename); else if (description == "site_friends"){ req.add(req.newfetchpeoplerequest(idspec), 'site_friends'); req.send(onsitefriends); else{ req.send(ondata); function ondata(data) { var viewer_info = document.getelementbyid("viewer-info"); if (data.get("viewer_data").haderror()) { viewer_info.innerhtml = "<a href='#' onclick='google.friendconnect.requestsignin()' ><img src='./images/friendconnect.gif' alt='sign in with Google Friends' /></a>"; document.getelementbyid('left').style.display='none'; else { var viewer = data.get("viewer_data").getdata(); viewer_info.innerhtml = "<a href='#' onclick='google.friendconnect.requestsignout()'>sign out</a>"; document.getelementbyid('left').style.display='inline'; ; </script> <p id="viewer-info" ></p> Σηε ζπλέρεηα εκθαλίδεηαη ν πίλαθαο κε ηηο κεζφδνπο θαη ηα gadgets ηνπ Google Friend Connect API. Όπσο πξναλαθέξζεθε ζηελ παξάγξαθν 3.5, ην Google Friend Connect ρξεζηκνπνηείηαη ψζηε έλαο ρξήζηεο λα δηαθεκίζεη ηελ ηζηνζειίδα ηνπ, λα ηελ δηαθνζκήζεη, λα πξνζθαιέζεη άιινπο ρξήζηεο λα γίλνπλ κέιε ζε απηή θαη νχησ θαζεμήο. Έηζη ινηπφλ αλ ν ρξήζηεο ζέιεη λα αλαθηήζεη ην φλνκα ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ, αξθεί λα παηήζεη ην πξψην θνπκπί ηεο αξηζηεξήο ζηήιεο ηνπ πίλαθα θαη ν αθφινπζνο θψδηθαο ζα εθηειεζηεί: <script type="text/javascript"> function initalldata(description) { var req = opensocial.newdatarequest(); req.add(req.newfetchpersonrequest("owner"), "owner_data"); req.add(req.newfetchpersonrequest("viewer"), "viewer_data");

106 var idspec = new opensocial.idspec({ 'userid' : 'OWNER', 'groupid' : 'FRIENDS' ); ; if (description == "site_name"){ req.send(onsitename); else if (description == "site_friends"){ req.add(req.newfetchpeoplerequest(idspec), 'site_friends'); req.send(onsitefriends); else{ req.send(ondata); function onsitename(data){ if (!data.get("owner_data").haderror()) { var owner_data = data.get("owner_data").getdata(); document.getelementbyid("results").innerhtml = owner_data.getdisplayname(); document.getelementbyid("code").innerhtml = "<br> function ondata(data) { </br> " + "<br> if (!data.get('owner_data').haderror()) {</br> " + "<br> var owner_data = data.get('owner_data').getdata();</br> " + "<br> document.getelementbyid('site-name').innerhtml = owner_data.getdisplayname();</br> " + " " + "<br><span id='site-name'></span>/p></br>"; ; </script> <br><input type="button" name="button0" value="site Name" onclick="initalldata('site_name')"></input></br> <!-- site name button --> <p id="results"></p> <!-- site name button end--> Τν απνηέιεζκα είλαη ην αθφινπζν: Aggregator Δλψ ν ρξήζηεο ζα δεη ην αθφινπζν απνηέιεζκα ζηνλ πίλαθα ηεο εθαξκνγήο:

107 Δηθφλα 25: Απνηέιεζκα ηνπ Site Name button ζην Google Friend Connect API Αλ ν ρξήζηεο επηζπκεί λα αλαθηήζεη ην «Members gadget» αξθεί λα παηήζεη ην αληίζηνηρν θνπκπί ζηελ αξηζηεξή ζηήιε ηνπ πίλαθα θαη ν αθφινπζνο πίλαθαο ζα εθηειεζηεί: <!-- Members Gadget--> <?php if (isset($_post['button3'])) {?> <!-- Include the Google Friend Connect javascript library. --> <script type="text/javascript" src=" <!-- Define the div tag where the gadget will be inserted. --> <div id="div " style="width:276px;border:1px solid #cccccc;"></div> <!-- Render the gadget into a div. --> <script type="text/javascript"> var skin = {; skin['border_color'] = '#cccccc'; skin['endcap_bg_color'] = '#e0ecff'; skin['endcap_text_color'] = '#333333'; skin['endcap_link_color'] = '#0000cc'; skin['alternate_bg_color'] = '#ffffff'; skin['content_bg_color'] = '#ffffff'; skin['content_link_color'] = '#0000cc'; skin['content_text_color'] = '#333333'; skin['content_secondary_link_color'] = '#7777cc'; skin['content_secondary_text_color'] = '#666666'; skin['content_headline_color'] = '#333333'; skin['number_rows'] = '4'; google.friendconnect.container.setparenturl('/aggregator/' /* location of rpc_relay.html and canvas.html */); google.friendconnect.container.rendermembersgadget( { id: 'div ',

108 site: ' ', skin); </script> <?php?> <!-- Members Gadget end--> Τν gadget πνπ ζα επηζηξαθεί απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Google Friend Connect είλαη ην αθφινπζν: ελψ ην απνηέιεζκα πνπ ζα δεη ν ρξήζηεο ζηνλ πίλαθα ηεο εθαξκνγήο είλαη ην αθφινπζν: Δηθφλα 26: Απνηέιεζκα ηνπ Members Gadget button ζην Google Friend Connect API

109 Με παξφκνην ηξφπν ιεηηνπξγνχλ θαη ηα ππφινηπα gadgets πνπ αλαθηψληαη απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Google Friend Connect. Οπνηαδήπνηε ζηηγκή ν ρξήζηεο ζειήζεη κπνξεί λα εμέιζεη απφ ηνλ GFC ινγαξηαζκφ ηνπ παηψληαο ην «Sign out» θνπκπί πνπ βξίζθεηαη ζην πάλσ αξηζηεξφ κέξνο ηνπ πίλαθα, φπσο θαίλεηαη θαη ζηελ παξαπάλσ εηθφλα. 5.3: User mode To User mode ηεο εθαξκνγήο Social Network Aggregator πξνζθέξεη ηε δπλαηφηεηα ζην ρξήζηε γηα αλαβάζκηζε θαη ελεκέξσζε ηεο νληφηεηαο «θαηάζηαζεο» ή «status» ζην Facebook, Twitter θαη LinkedIn, ρσξίο λα ρξεηαζηεί λα επηζθεθηεί θάπνηα απφ απηέο ηηο ηζηνζειίδεο. Μφλν κε έλα «status update» ελεκεξψλεηαη ε θαηάζηαζή ηνπ θαη ζηα ηξία πξναλαθεξφκελα θνηλσληθά δίθηπα. Ο ρξήζηεο απιά ζπλδέεηαη ζε φζα θνηλσληθά δίθηπα ζέιεη λα πξαγκαηνπνηήζεη ην status update, αλ δελ είλαη ήδε ζπλδεδεκέλνο απφ ην Tutorial mode ή αλ απιά είρε ζπλδεζεί άιια ην session ηεο ζχλδεζεο δελ έρεη δηαηεξεζεί. Γηα ηελ ζχλδεζε αξθεί λα παηήζεη ηα θνπκπηά ζχλδεζεο πνπ βξίζθνληαη ζην πάλσ κέξνο ηνπ User mode. Σηε ζπλέρεηα ζπκπιεξψλεη κηα «textarea» θαη παηάεη ην θνπκπί «Update Status». Τφζν ηα θνπκπηά ζχλδεζεο φζν θαη ην γεληθφηεξν status update είλαη απηά πνπ θαίλνληαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα: Δηθφλα 27: Status Update ζην User mode Ο θψδηθαο πνπ εθηειείηαη γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηνπ status update ζε θαζέλα απφ ηα ηξία θνηλσληθά δίθηπα είλαη απηφο πνπ θαίλεηαη παξαθάησ:

110 <!-- textarea of status update --> <div id="message" style="float: left"> <form name="fstat" id="fstat" action="<?php echo $_SERVER['PHP_SELF'];?>" method="post"> Enter Your Status <span style="font-size: 10px">144 Chars Limit</span><br /> <?php if($_session['oauth']['linkedin']['authorized'] === TRUE) {?> <input type="hidden" name="<?php echo LINKEDIN::_GET_TYPE;?>" id="<?php echo LINKEDIN::_GET_TYPE;?>" value="message" /> <?php?> <textarea name="message" id="message" rows="4" cols="60"></textarea><br /> <span style="font-size:12px">if you give all access then status will update in all sites. </span><br /> <span style="font-size:12px">we can't update your status in a site if you don't connect first</span><br /> <input type="submit" value="update Status" name="s" onclick="alert('status successfully updated')"/> </form> </div> <!-- end textarea of status update --> <!--Facebook status update--> <?php if ($me) { if (isset($_post['message']) && $_POST['message']!=""){ $args['message'] = $_POST['message']; $status = $facebook->api('me/feed','post',$args);?> <!--End of Facebook status update--> <!--Twitter status update--> <?php if (isset($_session['screen_name']) && $_SESSION['screen_name']!= "") {?> <a href="aggregate.php?logout=1">logout</a> <?php $TwitterOauthConnect = new TwitterOauthConnect($_SESSION['oauth_token'],$_SESSION ['oauth_token_secret']); if (isset($_post['message']) && $_POST['message']!=""){ $message = trim(strip_tags($_post['message'])); $response = $TwitterOauthConnect- >post(' array('status'=>$message));?> <!--End of Twitter status update--> <!--LinkedIn status update--> <?php $_REQUEST[LINKEDIN::_GET_TYPE] = (isset($_request[linkedin::_get_type]))? $_REQUEST[LINKEDIN::_GET_TYPE] : ''; switch($_request[linkedin::_get_type]) {

111 ... case 'message': // process a network update action $OBJ_linkedin = new LinkedIn($API_CONFIG); $OBJ_linkedin->setTokenAccess($_SESSION['oauth']['linkedin']['access']); $response = $OBJ_linkedin->updateNetwork($_POST['message']); if($response['success'] === TRUE) { // status has been updated header('location: '. $_SERVER['PHP_SELF']); else { // an error occured echo "Error posting network update:<br /><br />RESPONSE:<br /><br break;.. /><pre>". print_r($response, TRUE). "</pre><br /><br />LINKEDIN OBJ:<br /><br /><pre>". print_r($obj_linkedin, TRUE). "</pre>";?>. <!--End of Linkedin status update--> Αλ πάιη ν ρξήζηεο ζέιεη λα ελεκεξψζεη ην «status» ηνπ κέζα ζηελ εθαξκνγή, ππάξρεη ελζσκαησκέλν ζην mode απηφ έλα gadget απφ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Google Friend Connect, ην νπνίν δεκηνπξγεί έλα «wall» ζηελ ηζηνζειίδα ζηελ νπνία βξίζθεηαη, θαη ζην νπνίν ν εθάζηνηε ρξήζηεο κπνξεί λα ελεκεξψλεη ηνπο ππφινηπνπο ρξήζηεο γηα ηελ θαηάζηαζή ηνπ. Αξθεί ν ρξήζηεο λα ζπλδεζεί αξρηθά ζηνλ GFC ινγαξηαζκφ ηνπ κέζσ ηεο επηινγήο «Connect to Google Friend Connect» ή λα δεκηνπξγήζεη έλαλ ινγαξηαζκφ κέζσ ηεο επηινγήο «Δγγξαθή». Σηε ζπλέρεηα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ην gadget απηφ, ην νπνίν βξίζθεηαη ζην θάησ δεμηφ κέξνο ηεο ζειίδαο θαη ην νπνίν θαίλεηαη ζηε επφκελε εηθφλα θαη πξηλ θαη κεηά ηε ζχλδεζε:

112 Δηθφλα 28: Comments gadget ζην User mode O ρξήζηεο αξθεί λα ζπκπιεξψζεη ηελ θαηάζηαζή ηνπ θαη λα παηήζεη ην θνπκπί «Γεκνζίεπζε». Ο ρξήζηεο κπνξεί επίζεο λα ελζσκαηψζεη ζην status ηνπ έλα βίληεν κε ηελ επηινγή «Πξνζζέζηε έλα βίληεν» ή λα ζβήζεη ηελ δεκνζίεπζή ηνπ νπνηαδήπνηε ζηηγκή επηζπκεί παηψληαο ηνπ θνπκπί ηνπ θάδνπ, φπσο θαίλεηαη ζηελ παξαπάλσ εηθφλα. Ο θψδηθαο γηα ηελ ελζσκάησζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ παξαπάλσ gadget είλαη απηφο πνπ αθνινπζεί: <!--Comments gadget--> <!-- Include the Google Friend Connect javascript library. --> <script type="text/javascript" src=" </script> <!-- Define the div tag where the gadget will be inserted. --> <div id="div " style="width:282px;border:1px solid #cccccc;"> </div> <!-- Render the gadget into a div. --> <script type="text/javascript"> var skin = {; skin['border_color'] = '#cccccc'; skin['endcap_bg_color'] = '#e0ecff'; skin['endcap_text_color'] = '#333333'; skin['endcap_link_color'] = '#0000cc'; skin['alternate_bg_color'] = '#ffffff'; skin['content_bg_color'] = '#ffffff'; skin['content_link_color'] = '#0000cc'; skin['content_text_color'] = '#333333';

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server

Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Η αξρή ζύλδεζεο Client-Server Δηαθνκηζηήο (Server) Πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηνπο Πειάηεο (Client) Μεγάινη ππνινγηζηέο γηα ηηο ππεξεζίεο Internet (π.ρ. WWW, FTP) Λακβάλεη εξσηήζεηο θαη δίδεη απαληήζεηο Πειάηεο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2 TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 Δημιουργία σελίδων και βιβλίων Έλα θαηλνύξην βηβιίν πεξηέρεη κία άδεηα ζειίδα κε έλα άδεην background. Δελ κπνξνύκε λα μερσξίζνπκε

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ

ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ 1 Βαζηθέο Έλλνηεο & Καηεγνξίεο Γηθηύσλ Τπνινγηζηώλ Γξαζηεξηόηεηα 1ε αο δίλεηαη ν ελλνηνινγηθφο ράξηεο "Γίθηπα Τπνινγηζηψλ - Βαζηθέο Έλλνηεο" πνπ αθνξά ζηελ θεληξηθή έλλνηα "Γίθηπα Τπνινγηζηψλ".

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67)

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Γηα λα επαλαθέξεηε ην FritzBox Fon WLAN 7140 ζηηο πξνεπηιεγκέλεο ηνπ ξπζκίζεηο

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθετα Δίκτυα. com+plex: with+ -fold (having parts) Διδάζκων Δημήηριος Καηζαρός

Σύνθετα Δίκτυα. com+plex: with+ -fold (having parts) Διδάζκων Δημήηριος Καηζαρός Σύνθετα Δίκτυα com+plex: with+ -fold (having parts) Διδάζκων Δημήηριος Καηζαρός Διάλεξη 14η: 03/05/2017 1 Influence maximization Μεγιζηοποίηζη επιρροής 2 Κνηλσληθά δίθηπα θαη δηάδνζε επηξξνήο Σα θνηλσληθά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H )

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H ) Ξ G O O G L E S C H O L A R Α Ο Ξ Ε Κ Ε Θ Λ Θ Α Λ Η Τ Α Μ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η Ρ Οξαγκαηνπνηώληαο αλαδήηεζε ζην GoogleScholar (http://scholar.google.com/) ν ρξήζηεο κπνξεί λα εληνπίζεη πιηθό αθαδεκαϊθνύ θαη

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οη παξνπζηάζεηο κε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή γίλνληαη κε πξνγξάκκαηα παξνπζηάζεσλ, όπσο ην OpenOffice.org Impress [1] θαη ην Microsoft Office PowerPoint [2]. Απηά ηα πξνγξάκκαηα

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 204-205 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/204 A ΟΜΑΓΑ Οδηγία: Να γράυεηε ζηο ηεηράδιο ζας ηον αριθμό κάθε μιας από ηις παρακάηφ ερφηήζεις Α.-Α.8 και

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1382/153 1. Καη όηαλ έγηλε ε ππνρώξεζε αξγά ην απόγεπκα, επεηδή θνβήζεθαλ νη νιηγαξρηθνί κήπσο νη δεκνθξαηηθνί, αθνύ θάλνπλ επίζεζε, θαηαιάβνπλ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΗΜΑ 2. Εηζάγεηε ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο πνπ ιακβάλεηε κε SMS & δειώλεηε επηζπκεηό Όλνκα Πξόζβαζεο (Username) θαη ην ζαο

ΒΗΜΑ 2. Εηζάγεηε ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο πνπ ιακβάλεηε κε SMS & δειώλεηε επηζπκεηό Όλνκα Πξόζβαζεο (Username) θαη ην  ζαο Δίζνδνο ζηελ Υπεξεζία Αλ είζηε ήδε εγγεγξακκέλνο ρξήζηεο ζηελ ππεξεζία, γηα ηελ είζνδν ζαο (login) ζηελ ππεξεζία e-bill, εηζάγεηαη ην Όλνκα Φξήζηε (username) θαη ηνλ Κωδηθό Πξόζβαζεο (password) πνπ είραηε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Επιμέλεια: Αγκανάκηρ Α. Παναγιώηηρ Επωηήζειρ Σωζηό- Λάθορ Να χαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηω πποηάζειρ ωρ ζωζηέρ ή λάθορ: 1. Η ηαιάλησζε είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Κοιμωμικά δίκτυα (multiplex network) Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Facebook? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην LinkedIn? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Twitter? Αεροπορικές γραμμές της Ευρώπης(multiplex

Διαβάστε περισσότερα

ΔΦΑΡΜΟΜΔΝΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΣΗ ΧΗΜΔΙΑ Ι ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 2009. 1. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(x,y) =

ΔΦΑΡΜΟΜΔΝΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΣΗ ΧΗΜΔΙΑ Ι ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 2009. 1. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(x,y) = ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 9. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(,y) = y.. Να ππνινγηζηνύλ ηα νινθιεξώκαηα: a) ln b) a) 3cos b) e sin 4. Να ππνινγηζηεί ην νινθιήξσκα: S ( y) 3

Διαβάστε περισσότερα

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1

x x x x tan(2 x) x 2 2x x 1 ΘΕΡΙΝΟ ΣΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ι ΕΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΕ ΑΚΗΕΙ ΜΕΡΟ Ι 1. Να γίλνπλ νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο ησλ παξαθάησ ζπλαξηήζεσλ. t ( i) e ( ii) ln( ) ( iii). Να βξεζεί ην Π.Ο., ν ηύπνο ηεο αλίζηξνθεο θαη ην Π.Τ. ησλ

Διαβάστε περισσότερα

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING

Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Διατείριση Φσσικών Καταστρουών: ACTIVE LANDSLIDE INVENTORY MAPPING AND SUSCEPTIBILITY ZONING Ναηαιία Σπαλνύ, spanou@igme.gr & natspanou@gmail.com Τερληθόο Γεσιόγνο (M.Sc.) Πεξηγξαθή Χάξηεο ρσξηθήο θαηαλνκήο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΟΛΕΣ WINDOWS ΚΑΙ UNIX

ΕΝΤΟΛΕΣ WINDOWS ΚΑΙ UNIX ΕΝΤΟΛΕΣ WINDOWS ΚΑΙ UNIX Σηότοι εργαζηηρίοσ Σην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ, νη θνηηεηέο ζα εμνηθεησζνύλ κε βαζηθέο εληνιέο δηθηπαθώλ πξσηνθόιισλ νη νπνίεο βξίζθνπλ εθαξκνγή ζε πεξηβάιινληα Windows

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι

Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι ηα Δθπαηδεπηήξηα Πάλνπ ππνζηεξίδνπκε ηελ άπνςε όηη ην «αεηθόξν ζρνιείν» είλαη έλα όξακα εθηθηό. Η εθπαίδεπζε γηα ηελ αεηθνξία δελ είλαη κάζεκα, αιιά

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΤΙΟΘΔΣΗΗ ΣΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΓΙΚΣΤΩΝ Ω ΓΙΑΦΗΜΙΣΙΚΑ ΜΔΑ

Η ΤΙΟΘΔΣΗΗ ΣΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΓΙΚΣΤΩΝ Ω ΓΙΑΦΗΜΙΣΙΚΑ ΜΔΑ Σ.Δ.Η ΚΑΒΑΛΑ ΣΜΖΜΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΣΜΖΜΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΩΝ Η ΤΙΟΘΔΣΗΗ ΣΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΓΙΚΣΤΩΝ Ω ΓΙΑΦΗΜΙΣΙΚΑ ΜΔΑ ΠΑΣΡΑ ΓΔΩΡΓΗΑ & ΣΗΟΜΠΑΝΟΤΓΖ ΖΡΩ ΑΠΡΗΛΗΟ 2013 ΔΠΟΠΣΖ ΚΑΘΖΓΖΣΖ Μάιακα Διενλφξα-Ηνπιία

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν»

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Γεώργιος Μπάληας, Οικονομικό Πανεπιζηήμιο Αθηνών Προκόπης Θεοδωρίδης, Πανεπιζηήμιο Παηρών Ταπηόηεηα ηεο έξεπλαο Σθνπόο: Αλίρλεπζε ηεο αγνξαζηηθήο ζπκπεξηθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ Συστήματα Αρίθμησης Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ 1 Ειζαγωγή Τν bit είλαη ε πην βαζηθή κνλάδα κέηξεζεο. Είλαη κία θαηάζηαζε on ή off ζε έλα ςεθηαθό θύθισκα. Άιιεο θνξέο είλαη κία θαηάζηαζε high ή low voltage

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

Από ηε κεραλνξγάλσζε ησλ ππεξεζηώλ ζηε ςεθηαθή πόιε. Μηα λέα καηηά ζην ηξόπν ζρεδηαζκνύ παξνρήο ππεξεζηώλ

Από ηε κεραλνξγάλσζε ησλ ππεξεζηώλ ζηε ςεθηαθή πόιε. Μηα λέα καηηά ζην ηξόπν ζρεδηαζκνύ παξνρήο ππεξεζηώλ Από ηε κεραλνξγάλσζε ησλ ππεξεζηώλ ζηε ςεθηαθή πόιε. Μηα λέα καηηά ζην ηξόπν ζρεδηαζκνύ παξνρήο ππεξεζηώλ Μνρηαλάθεο Κσλ/λνο Πξντζηάκελνο Πιεξνθνξηθήο Γήκνπ Ηξαθιείνπ Η κεραλνξγάλσζε ησλ ππεξεζηώλ 1990-

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό.

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό. ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΛΔΤΚΩΙΑ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ Μειέηε ηωλ παξαγόληωλ από ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε ειεθηξνκαγλεηηθή δύλακε. Τιηθά - πζθεπέο: Ηιεθηξνληθή δπγαξηά, ηξνθνδνηηθό ηάζεο, ξννζηάηεο, ακπεξόκεηξν,

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα.

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα. Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα Γηαθξάγκαηα Δξγαιεία Καηαζθεπέο 2 Η θαηαζθεπή πεξηγξάθεηαη ζηελ αληίζηνηρε ελόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0046/92 92 Σημείο 8 (8) Οη βηηακίλεο, ηα αλόξγαλα ζπζηαηηθά θαη άιιεο νπζίεο πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήζε ζε ζπκπιεξώκαηα δηαηξνθήο ή γηα πξνζζήθε ζε ηξόθηκα φπσο ηα παξαζθεπάζκαηα γηα βξέθε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 Γενικά Η έθδνζε 8.0.0 ηνπ ελόηεηεο: Business ERP, πεξηιακβάλεη λέεο ιεηηνπξγίεο πνπ αλαιύνληαη ζηηο παξαθάησ Γεληθόηεξε ιεηηνπξγία ηεο εθαξκνγήο Εκπνξηθή Δηαρείξηζε 7/2/2013 SingularLogic

Διαβάστε περισσότερα

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ Να σαπακηηπίζεηε ηιρ πποηάζειρ, πος ακολοςθούν, υρ ππορ ηην οπθόηηηά ηοςρ, με ηην ένδειξη Σωστό ή Λάθος 1. ηελ αξραία Ρώκε νη πιεβείνη δελ είραλ αξρηθά

Διαβάστε περισσότερα

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Αιγόξηζκνη 2.2.7.4 Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Εηζαγσγή ζηηο Αξρέο ηεο Επηζηήκεο ησλ Η/Υ 1 Άζθεζε 34 ζει 53 Έλα ςεθηαθό θσηνγξαθηθό άικπνπκ έρεη απνζεθεπηηθό ρώξν N Mbytes. Να αλαπηύμεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1379/50 1. Όηαλ ινηπόλ ήξζαλ [νη πξέζβεηο ζηελ Αζήλα], αθνύ ζπλέιαβαλ νη Αζελαίνη θαη ηνπο πξέζβεηο σο ππνθηλεηέο ζηάζεο θαη όζνπο έπεηζαλ [νη πξέζβεηο], ηνπο ζπγθέληξσζαλ γηα αζθάιεηα ζηελ Αίγηλα.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ 1 Σ. Δ. Ι. ΓΤ Σ Ι Κ Η Μ Α Κ Δ Γ Ο Ν Ι Α ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ Σ Μ Η Μ Α Μ Η Υ Α Ν ΟΛΟ Γ Ι Α Δξγαζηήξην Μεραλνπξγηθώλ Καηεξγαζηώλ & CAD ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΔΓΙΟ ΙΙ ΜΑΘΗΜΑ 2: Πνηόηεηα Δπηθάλεηαο Γξ. Βαξύηεο

Διαβάστε περισσότερα

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε.

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Παξάκεηξνη πξνο αμηνιόγεζε Ννκνζεηηθή ζσξάθηζε Κνηλόο Σύιινγνο Ακνηβή Καηαγγειία/Λύζε

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτική Άσκηση - Δέντρα

Επαναληπτική Άσκηση - Δέντρα Η NovelGadgets Α.Ε. είλαη κηα πνιπεζληθή εηαηξεία πνπ δξαζηεξηνπνηείηαη ζηνλ ρώξν ηεο πιεξνθνξηθήο θαη θαηαζθεπάδεη θαηλνηνκηθέο εθαξκνγέο (gadgets) γηα ηνπο πειάηεο ηεο. Πξόζθαηα, δεκηνύξγεζε έλα λέν

Διαβάστε περισσότερα

ΙNCOFRUIT - (HELLAS).

ΙNCOFRUIT - (HELLAS). Πξνο ΟΛΑ ΤΑ ΜΔΛΗ Κε Σπλάδειθε Θέκα: Ιζπαλία & Γεξκαλία 5 ε ΔΒΓΟΜΑΓΑ 2011 (31 Ιαλ έσο 30 Φεβξ.2011) Παξαζέηνπκε θαησηέξσ: Αλαζθόπεζε ηεο 4 εο εβδνκάδνο 2011 κε ηηο ηηκέο ησλ εζπεξηδνεηδώλ πνπ δηακνξθώζεθαλ

Διαβάστε περισσότερα

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861 Οπγάνωζη και διοίκηζη ηοςπιζηικών επισειπήζεων (ξενοδοσεία, ηοςπιζηικά γπαθεία ) Α) ΑΔΙ ΣΔΙ και Β) ΑΠΟΦΟΙΣΟΙ ΤΠΟΥΡΔΩΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ και ΜΔΣΑΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ρν πξόγξακκα απηό ζρεδηάζηεθε γηα

Διαβάστε περισσότερα

Άμεσοι Αλγόριθμοι: Προσπέλαση Λίστας (list access)

Άμεσοι Αλγόριθμοι: Προσπέλαση Λίστας (list access) Έρνπκε απνζεθεύζεη κηα ζπιινγή αξρείσλ ζε κηα ζπλδεδεκέλε ιίζηα, όπνπ θάζε αξρείν έρεη κηα εηηθέηα ηαπηνπνίεζεο. Μηα εθαξκνγή παξάγεη κηα αθνινπζία από αηηήκαηα πξόζβαζεο ζηα αξρεία ηεο ιίζηαο. Γηα λα

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενο 10ης διάλεξης ΒΑΙΚΔ ΑΡΥΔ ΑΘΛΗΣΙΚΟΤ ΜΑΡΚΔΣΙΝΓΚ

Περιεχόμενο 10ης διάλεξης ΒΑΙΚΔ ΑΡΥΔ ΑΘΛΗΣΙΚΟΤ ΜΑΡΚΔΣΙΝΓΚ Περιεχόμενο 10ης διάλεξης ΒΑΙΚΔ ΑΡΥΔ ΑΘΛΗΣΙΚΟΤ ΜΑΡΚΔΣΙΝΓΚ Σα βασικότεπα σαπακτηπιστικά τος αθλητισμού ωρ ςπηπεσία Είναι: άπιε βησκαηηθή δελ απνζεθεχεηαη επεξεάδεηαη θαηαλαιψλεηαη ηαπηφρξνλα κε ηελ παξαγσγή

Διαβάστε περισσότερα

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΙΣΟΤΣΟ ΚΤΠΡΟΤ Πξόγξακκα Δπηκόξθσζεο Τπνςεθίσλ Καζεγεηώλ Σερλνινγίαο Γελάξεο 2011 ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΑ Ι (Ύιε Γπκλαζίνπ) Διδάσκων: Σαββίδης Σάββας Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com

Διαβάστε περισσότερα

Constructors and Destructors in C++

Constructors and Destructors in C++ Constructors and Destructors in C++ Σύνθεζη Πνιύ ζπρλά ζηε C++ κία θιάζε κπνξεί λα πεξηέρεη ζαλ κέιεδεδνκέλα αληηθείκελα άιισλ θιάζεσλ. Πνηα είλαη ε ζεηξά κε ηελ νπνία δεκηνπξγνύληαη θαη θαηαζηξέθνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους Κεθάιαην 0 Ελαχιστοποίηση του κόστους Ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θόζηνπο Μηα επηρείξεζε ειαρηζηνπνηεί ην θόζηνο ηεο αλ παξάγεη νπνηνδήπνηε δεδνκέλν επίπεδν πξντόληνο y 0 ζην κηθξόηεξν δπλαηό ζπλνιηθό θόζηνο. Τν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1. ρεδίαζε πλδπαζηηθνύ Κπθιώκαηνο Έλα ζπλδπαζηηθό θύθισκα (Κ) έρεη ηξεηο εηζόδνπο A, B θαη C θαη κία έμνδν Y Y=A B+AC Να θαηαζθεπάζεηε ην ράξηε Karnaugh. B 0

Διαβάστε περισσότερα

Λεκηική έκθραζη, κριηική, οικειόηηηα και ηύπος δεζμού ζηις ζηενές διαπροζωπικές ζτέζεις

Λεκηική έκθραζη, κριηική, οικειόηηηα και ηύπος δεζμού ζηις ζηενές διαπροζωπικές ζτέζεις Λεκηική έκθραζη, κριηική, οικειόηηηα και ηύπος δεζμού ζηις ζηενές διαπροζωπικές ζτέζεις Μαξία-Ησάλλα Αξγπξνπνύινπ Βαζίιεο Παπιόπνπινο Τνκέαο Ψπρνινγίαο, Παλεπηζηήκην Αζελώλ Αλαθνίλσζε ζην 5 ν Παλειιήλην

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 Σν ΚΔ.ΔΛ.Π.ΝΟ., Γξαθείν Θεζζαινλίθεο θαη ε Γηεύζπλζε Γεκόζηαο Τγείαο ηεο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΔΦ. 2.4 ΡΗΕΔ ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΩΝ ΑΡΗΘΜΩΝ

ΚΔΦ. 2.4 ΡΗΕΔ ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΩΝ ΑΡΗΘΜΩΝ ΚΔΦ.. ΡΗΕΔ ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΩΝ ΑΡΗΘΜΩΝ Οξηζκόο ηεηξαγσληθήο ξίδαο: Αλ 0 ηόηε νλνκάδνπκε ηεηξαγσληθή ξίδα ηνπ ηελ κε αξλεηηθή ιύζε ηεο εμίζσζεο:. Γειαδή ηεηξαγσληθή ξίδα ηνπ 0 ιέγεηαη ν αξηζκόο 0 πνπ όηαλ πςσζεί

Διαβάστε περισσότερα

ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ

ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ 1) Υξηζηνπγελληάηηθα ειαηάθηα θάξηα ή θαδξάθη θάξηα ή θαδξάθη Τιηθά πνπ ζα ρξεηαζηνύκε: Υαξηί θάλζνλ καύξν γηα ην θόλην, πξάζηλν γηα ηα ειαηάθηα, θόθθηλν γηα ηα αζηεξάθηα Απιό

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ Κεθάλαιο 7 Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ 1 Προζθορά ανηαγωνιζηικού κλάδοσ Πώο πξέπεη λα ζπλδπαζηνύλ νη απνθάζεηο πξνζθνξάο ησλ πνιιώλ επηκέξνπο επηρεηξήζεσλ ελόο αληαγσληζηηθνύ θιάδνπ γηα λα βξνύκε ηελ θακπύιε πξνζθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις Έκδοζη 2.89.31 08/10/2014 Η έκδοζη 2.89.31, περιλαμβάνει : Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Αναγγελία πρόζληυης (Ε3) 08/10/2014 1 Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Επεηδή ζηελ ειεθηξνληθή ππνβνιή

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΟΜΟ Α Mάθημα 5: To παραγωγής σναρηήζεις κόζηοσς Η ζπλάξηεζε ζπλνιηθνύ θόζηνπο C FC VC Όπνπ FC= ην ζηαζεξό θόζηνο (ην θόζηνο γηα ηνλ ζηαζεξό παξαγσγηθό ζπληειεζηή) θαη VC= ην κεηαβιεηό

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη

Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Εςθςή ζςζηήμαηα επισειπήζεων και αξιολόγηζη Μάθημα 11 Τμήμα Μάπκεηινγκ και Διοίκηζηρ Λειηοςπγιών Τα δηαγξάκκαηα θαηάζηαζεο (state diagrams) ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα βνεζήζνπλ ηνλ πξνγξακκαηηζηή λα θαηαιάβεη

Διαβάστε περισσότερα

Οη πην γλσζηέο κνξθέο Pervasive παηρληδηώλ είλαη ηα Location Based Games, Augmented Reality Games θαη Mixed Reality Games.

Οη πην γλσζηέο κνξθέο Pervasive παηρληδηώλ είλαη ηα Location Based Games, Augmented Reality Games θαη Mixed Reality Games. Pervasive Games Pervasive games Τν ζπγθεθξηκέλν είδνο παηρληδηώλ ζηεξίδεηαη ζηελ αλάγλσζε ησλ παξακέηξσλ ηνπ πεξηβάιινληνο (Context) ηνπ ρξήζηε ησλ νπνίσλ ηα απνηειέζκαηα ρξεζηκνπνηεί ζηνπο θαλόλεο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ Σήκαηα 1 Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) Σήκαηα Οξηζκόο ζήκαηνο Ταμηλόκεζε ζεκάησλ Σεηξέο Fourier Μεηαζρεκαηηζκόο Fourier Σπλέιημε Σπζρέηηζε θαη Φαζκαηηθή Ππθλόηεηα 2 Οξηζκόο Σήκαηνο

Διαβάστε περισσότερα

Η. ΣΟΗΥΔΗΑ ΠΟΤ ΓΗΑΣΖΡΟΤΝΣΑΗ

Η. ΣΟΗΥΔΗΑ ΠΟΤ ΓΗΑΣΖΡΟΤΝΣΑΗ Αγαπεηέ αξρεγέ, Τν λέν ζύζηεκα ησλ playoff πνπ πηινηηθά ζα εθαξκνζηεί ζηε θεηηλή πεξίνδν 2013 14 απνηειεί κηα βειηίσζε ηνπ πθηζηάκελνπ ζπζηήκαηνο πνπ κε επηηπρία εθαξκόζηεθε ζηηο πξώηεο έμη δηνξγαλώζεηο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10 ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,1,1 ΓΙΑΓΩΝΙΜΑ 1 ου ΜΔΡΟΤ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ Α Γώζηε ηνλ νξηζκό ηεο αληίζηξνθεο ζπλάξηεζεο Β Γείμηε όηη αλ κηα ζπλάξηεζε είλαη αληηζηξέςηκε ηόηε νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Σηηο παξαθάησ γξακκέο εθαξκόζηε ηε κνξθνπνίεζε πνπ πεξηγξάθνπλ Γξακκή κε έληνλε γξαθή Γξακκή κε πιάγηα γξαθή Γξακκή κε ππνγξακκηζκέλε γξαθή Γξακκή κε Arial Font κεγέζνπο

Διαβάστε περισσότερα

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο Έξγν ελέξγεηα 3 (Λύζε) Σώκα κάδαο m = 4Kg εξεκεί ζηε βάζε θεθιηκέλνπ επηπέδνπ γσλίαο θιίζεο ζ κε εκζ = 0,6 θαη ζπλζ = 0,8. Τν ζώκα αξρίδεη λα δέρεηαη νξηδόληηα δύλακε θαη μεθηλά λα αλεβαίλεη ζην θεθιηκέλν

Διαβάστε περισσότερα

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 ε : ΜΗΥΑΝΙΚΗ ΜΔΡΟ Β ΠΙΔΗ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Καξέθια θαθίξε Όξγαλα Τιηθά Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ (Θεοδώρα Γιώηη, Νικόλας Καραηάζιος- Τπεύθσνη εκ/κος Λ. Παπαηζίμπα) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:.., ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:.// Σε ακαμίδην πνπ κπνξεί λα θηλείηαη ρσξίο ηξηβέο πάλσ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code)

Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code) Μορθές Κακόβοσλοσ Κώδικα (Malicious Code) Page 1 Υποπλοίαρτος Ν. Πεηράκος ΠΝ Αηδένηα Γνύξεηνη Ίππνη (Trojan Horses) Ινί (Viruses) Worms Root-kit Page 2 Γνύξεηνο Ίππνο (Trojan Horse) Οξηζκόο: Πξόγξακκα

Διαβάστε περισσότερα

Γιπθόδε + Ομπγόλν Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα + Νεξό + Ελέξγεηα

Γιπθόδε + Ομπγόλν Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα + Νεξό + Ελέξγεηα 4. ΑΝΑΠΝΟΗ Η δηάζπαζε ηεο γιπθόδεο γίλεηαη κέζα ζηα θύηηαξα, νλνκάδεηαη θπηηαξηθή αλαπλνή θαη εμαζθαιίδεη ηελ ελέξγεηα πνπ είλαη απαξαίηεηε ζην θύηηαξν. Η δηάζπαζε γίλεηαη κε ηελ παξνπζία νμπγόλνπ θαη

Διαβάστε περισσότερα

Γηπισκαηηθή Δξγαζία ηνπ θνηηεηή ηνπ Τκήκαηνο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Τερλνινγίαο Υπνινγηζηψλ ηεο Πνιπηερληθήο Σρνιήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ

Γηπισκαηηθή Δξγαζία ηνπ θνηηεηή ηνπ Τκήκαηνο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ θαη Τερλνινγίαο Υπνινγηζηψλ ηεο Πνιπηερληθήο Σρνιήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξψλ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΧΝ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΧΝ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΤΠΟΛΟΓΗΣΧΝ ΣΟΜΔΑ: ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΖ ΚΑΗ ΤΠΟΛΟΓΗΣΧΝ ΔΡΓΑΣΖΡΗΟ ΔΝΤΡΜΑΣΖ ΣΖΛΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ Γηπισκαηηθή Δξγαζία ηνπ θνηηεηή ηνπ Τκήκαηνο Ζιεθηξνιφγσλ Μεραληθψλ

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στοςρ κβαντικούρ ςπολογιστέρ και αλγόπιθμοςρ. Γηδάζθωλ : Φνπληνπιάθεο Αληώληνο

Εισαγωγή στοςρ κβαντικούρ ςπολογιστέρ και αλγόπιθμοςρ. Γηδάζθωλ : Φνπληνπιάθεο Αληώληνο Εισαγωγή στοςρ κβαντικούρ ςπολογιστέρ και αλγόπιθμοςρ. Γηδάζθωλ : Φνπληνπιάθεο Αληώληνο Θεματικές Ενότητες 1. Απιέο έλλνηεο θβαληηθήο κεραληθήο θαη ην ζύζηεκα δύν θβαληηθώλ θαηαζηάζεωλ. 2. Qubit θαη θβαληηθόο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ Κιηληθή ηαμηλόκεζε ηνπ βαζκνύ ηεξεδνληθήο βιάβεο ηωλ νπώλ θαη ζρηζκώλ καζεηηθώλ επηθαλεηώλ θαηά ICDAS 1 νο Βαζκόο

Διαβάστε περισσότερα

Η ζηξνθή ησλ επηρεηξήζεσλ ζηα Social Media θαη ε. δύλακή ηνπο ζηα πιαίζηα ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ

Η ζηξνθή ησλ επηρεηξήζεσλ ζηα Social Media θαη ε. δύλακή ηνπο ζηα πιαίζηα ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΔΗΡΑΗΧ ΣΜΖΜΑ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΔΠΗΣΖΜΖ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΟ ΣΖΝ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ & ΔΠΗΥΔΗΡΖΗΑΚΖ ΣΡΑΣΖΓΗΚΖ Η ζηξνθή ησλ επηρεηξήζεσλ ζηα Social Media θαη ε δύλακή ηνπο ζηα πιαίζηα ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ.

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ. ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Ο : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΔΙΑΚΤΜΑΝΕΙ ΠΛΗΘΩΡΙΜΟ - ΑΝΕΡΓΙΑ 9.1. ΕΡΩΣΗΕΙ ΩΣΟΤ ΛΑΘΟΤ Για ηιρ παπακάηυ πποηάζειρ, να γπάτεηε ζηην κόλλα ζαρ ηον απιθμό ηηρ καθεμιάρ

Διαβάστε περισσότερα