ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΑΣ

Transcript

1 ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΑΣ ΑΜΟΥΤΖΑΣ Κ., ΘΕΟΔΩΣΙΟΥ Α., ΜΑΝΤΗΣ Κ., ΠΥΛΙΑΝΙΔΗΣ Θ. ΚΟΜΟΤΗΝΗ 2009

2 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η χιονοδρομία είναι μία από τις λίγες ασχολίες που γεννήθηκε μέσα από την καθημερινή ανάγκη των ανθρώπων για μετακίνηση. Οι πρώτοι κατασκευαστές των χιονοπέδιλων σίγουρα δεν είχαν στο μυαλό τους, την αθλητική εξέλιξη αυτής της δραστηριότητας. Η ιστορία ξεκινά πριν από πέντε χιλιάδες χρόνια. Η λέξη σκι προέρχεται από την Νορβηγική λέξη που στις Βόρειες χώρες του Παλαιού Κόσμου σήμαινε «παπούτσι χιονιού». Το όνομα προέρχεται από Ινδογερμανική ρίζα. Μπορεί κανείς να την συναντήσει στις αγγλικές λέξεις «skid, skip, skiffer, slide και skate». Η Νορβηγική λέξη «skilober» σημαίνει παπούτσι χιονιού. Ο Dr Fowler, όμως, σημειώνει ότι η λέξη προήρθε από Γερμανική και Λατινική λέξη με την έννοια «χωρίζω στα δύο». Άρα η λέξη αναφέρεται στον χωρισμό του ξύλου για τον σχηματισμό του χιονοπέδιλου. Τα χιονοπέδιλα, το έλκηθρο και τα πατίνια επί πάγου ήταν τα μέσα κάλυψης μεγάλων αποστάσεων σε πάγο, από την Νορβηγία μέχρι τη Θάλασσα Μπέρινγ. Βασικοί λόγοι ήταν το κυνήγι, η μετανάστευση, οι πολεμικές επιχειρήσεις, είτε αργότερα η άθληση. Τα πρώτα χιονοπέδιλα βοηθούσαν τους χρήστες τους να μη βουλιάζουν και όχι απαραιτήτως να γλιστρούν. Εμείς βέβαια ενδιαφερόμαστε για το χιονοπέδιλο που χρησίμευσε για να γλιστρά. Αυτό βρέθηκε από Σουηδούς αρχαιολόγους το 1921 και η ηλικία του υπολογίζεται στα τέσσερις χιλιάδες πεντακόσια χρόνια πριν (2500). Είναι κατασκευασμένο από ξύλο πεύκου, φαρδύ και κοντό. Το «Hoting Ski» φυλάσσεται στο Σουηδικό Μουσείο Χιονοδρομίας στη Στοκχόλμη. Μία λιθογραφία που βρέθηκε από τον Gutorm Gjessing στην Βόρεια Νορβηγία δείχνει έναν άνθρωπο να φορά χιονοπέδιλα. Η λιθογραφία χρονολογείται επίσης τέσσερις χιλιάδες πεντακόσια χρόνια πριν. Άλλα ευρήματα της ίδιας χρονολογίας βρέθηκαν στη Σκανδιναβία και τη Ρωσία. Το kalutrask ski που βρέθηκε σ ένα Σουηδικό πηγάδι, είναι τρεις χιλιάδες εννιακόσια χρόνια παλιό, φτιαγμένο από ξύλο πεύκου, έχει μήκος 2,04 μέτρα και 15 εκατοστά φάρδος στο κέντρο. Μαζί του βρέθηκε και ένα μπαστούνι με μία λεπίδα σε καμπύλη στη μία άκρη. Το Overbo χιονοπέδιλο βρίσκεται σ ένα Μουσείο στο Όσλο στη Νορβηγία και η ηλικία του εκτιμάται στα δύο χιλιάδες πεντακόσια χρόνια. Το Arutrask χιονοπέδιλο, που βρέθηκε στο Lapland, είναι χίλια πεντακόσια χρόνια παλιό. Τα προϊστορικά χιονοπέδιλα κατανέμονται ως εξής: 1. Ο Βόρειος Αρκτικός τύπος, ήταν ένα φαρδύ και κοντό ξύλο. Υπήρχαν λωρίδες προσαρμοσμένες σε κάθετες τρύπες στο πάνω μέρος των χιονοπέδιλων. Η βάση του χιονοπέδιλου ήταν καλυμμένη με δέρμα. Ακόμη και σήμερα αυτός ο τύπος χιονοπέδιλου χρησιμοποιείται στη Σιβηρία. 2. Ο Νότιος τύπος, ήταν ένα μακρύ και γυρισμένο προς τα επάνω ξύλο, όπως περίπου και αυτά της δεκαετίας του Είχε πιο ψηλά τμήματα όπου και στηρίζονταν οι λωρίδες για το μπροστινό μέρος του πέλματος και τρύπες για δέστρες στο πίσω μέρος του πέλματος. Το χιονοπέδιλο χρησιμοποιήθηκε στην κεντρική Ευρώπη από τα Ουράλια μέχρι και τη Νότια Νορβηγία. 3. Ο Κεντρικός Nordic τύπος, αποτελείται από χιονοπέδιλα διαφορετικού μήκους. Το αριστερό χιονοπέδιλο ήταν μακρύ και με αυλάκι στο κάτω μέρος, ενώ το δεξιό ήταν καλυμμένο με γούνα για τριβή και ονομαζόταν Andor. Η τοποθεσία που χρησιμοποιήθηκαν αυτού του τύπου τα χιονοπέδιλα ήταν το σημερινό Lapland.

3 Μερικά από τα πρώτα χιονοπέδιλα είχαν σκελετό από ξύλο πεύκου, σταχτί και καλυμμένο με δέρμα. Τα χιονοπέδιλα ήταν επίσης καλυμμένα με πίσσα στην επιφάνεια που έρχεται σε επαφή με το χιόνι. Η πρώτη γραπτή πηγή για την χιονοδρομία είναι από τον ιστορικό Προκόπιο ( μ.χ.). Μίλησε για «ολισθέντες Φιλανδούς» (Skridfiner) που αγωνίζονταν ενάντια σε «μη ολισθέντες Φιλανδούς». Στη βιβλιογραφία αναφέρεται το 800 π.χ. η Skadi ως θεά της χιονοδρομίας. Το 880μ.Χ. ο Βίγκαρντ αναφέρει τον Βασιλιά Harfagr που κατέβηκε, (ευθεία κατάβαση), την πλαγιά με χιονοπέδιλα. Το 1060 καταγράφεται ο πρώτος αγώνας μεταξύ του βασιλιά της Νορβηγίας Harald O Hard και του Heming Aslakson του Χιονοδρόμου. Το 1199μ.Χ., ο Saxo Grammaticus, ο Δανός Ιστορικός, περιγράφει πως οι Φιλανδοί ήδη έκαναν σκι και διεξήγαγαν πόλεμο με την χρήση χιονοπέδιλων. Από το 1200 και μετά τα χιονοπέδιλα αναφέρονται στην ιστορία της Νορβηγίας. Υπάρχει μία διακοπή από το όπου δεν υπάρχουν πολλές αναφορές. Οι Ρώσοι χρησιμοποιούσαν τα χιονοπέδιλα για στρατιωτικές εκστρατείες το Το 1525 αναφέρονται στη Νορβηγία ταχυδρόμοι-χιονοδρόμοι. Το 16 ο αιώνα όμως, όπου ο τύπος έφτανε σε περισσότερο κόσμο, το σκι έγινε ευρέως γνωστό. Το πιο γνωστό βιβλίο χιονοδρομίας είναι αυτό του Ulaus Magnus, Σουηδού Επισκόπου, που εξορίστηκε στη Νορβηγία. Έκδωσε ένα βιβλίο για την Νορβηγία του 1555, που εικονογραφεί κυνηγούς χιονοδρόμους. Βέβαια οι εικόνες δεν είναι πραγματικές όπως τις είδε ο συγγραφέας, αλλά έργο του ξυλογράφου. Παρόλα αυτά το βιβλίο θεωρείται βασική ιστορική πηγή και οι λιθογραφίες του επανεκδίδονται σε διάφορες εκδόσεις. Μόνο το 1650 ήταν δυνατό να παρουσιαστεί μία πραγματική φωτογραφία ενός Νορβηγικού χιονοπέδιλου. Εκδόθηκε στο βιβλίο Saxo Grammaticus μία Δανέζικη Ιστορία του Στεφάνιου. Ένας Ιταλός παπάς, ο Francesco Negri, έγραψε ένα βιβλίο περιγράφοντας το ταξίδι του στη Σκανδιναβία το 1663, αν και το βιβλίο δεν εκδόθηκε μέχρι το Ήταν ο πρώτος που περιέγραψε την στροφή μετά από αδράνεια στο χώρο. Το 1689, ο Walvassor, Γερμανός συγγραφέας, έκανε την πρώτη δήλωση στην Ευρώπη για την χιονοδρομία και συσχέτισε τους αγρότες του Κρέιν (Craniola, επαρχία της Αυστρίας), με εκπαιδευμένους χιονοδρόμους. Συγκεκριμένα γράφει «Γλιστρούσαν κάτω στην πλαγιά με κοντά χιονοπέδιλα και ένα μπαστούνι στο χέρι τους. Όλοι τους είχαν καλά το βάρος του σώματος τους πίσω». Περιγράφει τα χιονοπέδιλά τους ως σανίδες πάχους ¼ ίντσας, φάρδος έξι ίντσες και μήκους πέντε ποδιών. Ήταν στραμμένα προς τα επάνω στις δύο άκρες τους και είχαν ένα ιμάντα στο κέντρο του πέλματος. Ο συγγραφέας σημειώνει ότι δεν είχε ξαναδεί την παραπάνω εφεύρεση προηγουμένως στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Μια καλή περιγραφή χιονοπέδιλου συνοδευόμενη από φωτογραφίες ήταν αυτή του Ολλανδού καπετάνιου De Yongk (Ντε Γιόνκ). Περιγράφει μια επίσκεψη του στη Νορβηγία παρουσιάζοντας Νορβηγικά στρατεύματα με χιονοπέδιλα. Το πρώτο εγχειρίδιο για τη Νορβηγική δραστηριότητα της χιονοδρομίας γράφτηκε το 1733 από τον Jens Henrik Emahusen (Γενς Χένρικ Εμαχούσεν) Το 1827 ο Sir Arthur de Kapell Brook (Σερ Άρθουρ ντε Κάπελ Μπρούκ) στο βιβλίο του A Winter in Lapland and Sweden σημειώνει ότι αυτά τα μηχανήματα ήταν πολύ δύσκολο να χρησιμοποιηθούν όταν το έδαφος ήταν πολύ απότομο. Ο Sandre Nordheim (Σαντρέ Νορντχέιμ), ένα Νορβηγός, εισήγαγε το άλμα (ski jump) στο τέλος μιας πλαγιάς. Το 1843, ο Τρόμσο, λαππίνος, κέρδισε αγώνα ανωμάλου δρόμου χρησιμοποιώντας δυο μπαστούνια, το ένα με ένα μικρό δίσκο στην άκρη. Η δέστρα του Ozier (Οζιέρ) βελτιώθηκε από τον Nordhaim το 1950 και αυτή η δραστηριότητα των Νορβηγών απλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Νορβηγοί χιονοδρόμοι βρέθηκαν στη Γερμανία το

4 1853, στην Αυστρία το 1855 και στην Νέα Ζηλανδία το Το 1865 η Lt. Col. Wergeland έκανε μια λεπτομερή περιγραφή της Σκανδιναβικής Ιστορίας στη χιονοδρομία βοηθώντας να ανανεωθεί το σκι στη Νορβηγία. Οι πρώτοι αγώνες χιονοδρομίας οργανώθηκαν στην Κριστιάνα ( Όσλο) πρωτεύουσα της Νορβηγίας, το Το 1867 ο Οργανισμός Χειμερινών Αθλημάτων του La Porte (Λα Πόρτε), στην Καλιφόρνια οργάνωσε έναν αγώνα χιονοδρομίας ταχύτητας με έπαθλο 75 δολάρια. Μέχρι το 1870 εμφανίστηκαν και οι πρώτοι χιονοδρόμοι τέλεμαρκ στην Κριστιάνα, σημερινό Όσλο. Στο ίδιο μέρος ο Nordheim πήδηξε 18 μέτρα χωρίς μπαστούνι και έστριψε γύρω από ένα σταθερό σημείο με τεχνική τέλεμαρκ, φορώντας χιονοπέδιλα ιδίου μήκους. Ο νορβηγικός τύπος για πρώτη φορά τις διάφορε τεχνικές το 1970 όταν οργανώθηκε αγώνας κατάβασης στη χώρα των Plumas. Η πρώτη λέσχη χιονοδρόμων ιδρύθηκε στην Κριστιάνα το Την ίδια περίπου εποχή και συγκεκριμένα το 1873 στην Ελβετία, ο Dr Herguik (Δρ Χέργκουικ), χρησιμοποίησε χιονοπέδιλα στην Αρόζα και ο Dr Alexander Spengler (Δρ Αλεξάντερ Σπένγκλερ), πειραματιζόταν γύρω από τη χρήση τους στο Νταβός. Το 1878 έκαναν την εμφάνιση τους οι πρώτοι χιονοδρόμοι στη Γαλλία. Η πρώτοι αγώνες άλματος οργανώθηκαν το 1879 από τους αδελφούς Hemmestveit από το Τέλεμαρκ, οι οποίοι ίδρυσαν και τη πρώτη σχολή χιονοδρομίας. Τη δεκαετία του 1880 διοργανώθηκαν πολλοί αγώνες ανωμάλου δρόμου και άλματος. Η χιονοδρομία ανώμαλου δρόμου και το άλμα διαχωρίστηκαν σε διαφορετικά αγωνίσματα το 1833 σε αγώνες που έγιναν στο Husby Hill (Χιουζμπάι Χιλ). Ο πρώτος σύλλογος των ΗΠΑ δημιουργήθηκε το 1887, στο Ισπέμινκ του Μίτσιγκαν, όπου διοργανώθηκε και ένα τουρνουά. Το 1884 Γερμανοί δασοφύλακες άρχισαν να χρησιμοποιούν χιονοπέδιλα και Νορβηγοί φοιτητές έκαναν σκι στο Black Forest. Ο Νορβηγός Fridtjof Nansen διέσχισε το 1888 τη νότια της Γροιλανδίας χρησιμοποιώντας χιονοπέδιλα και έλκηθρα. Το ταξίδι διήρκεσε σαράντα ημέρες στο οποίο και καλύφθηκε απόσταση 500 χιλιομέτρων. Στο βιβλίο του Nansen Η πρώτη διάσχιση της Γροιλανδίας που γράφτηκε το 1890 και μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες, ανφέρεται:. Από όλα τα αθλήματα στη Νορβηγία το εθνικό σπορ και το πιο χαρακτηριστικό είναι το σκι. Όπως εξασκείται στη χώρα μας, έρχεται πρώτο σε κατάταξη από όλα τα αθλήματα στο κόσμο. Τίποτα δεν γυμνάζει τους μυς και δεν κάνει το σώμα πιο δυνατό και ευλύγιστο, τίποτα δεν βελτιώνει το μυαλό και δίνει ευεξία, τίποτα δεν κάνει τη θέληση πιο ισχυρή αναζωογονώντας το μυαλό, όσο το σκι. Είναι κάτι που δεν καλλιεργεί μόνο το σώμα αλλά και την ψυχή. Κρύβει πολλά περισσότερα απ ότι πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν, και έχει πολύ μεγαλύτερη εθνική σημασία απ ότι πιστεύουν οι περισσότεροι... Κανένα βιβλίο δεν περιείχε τόσα πολλά για τη χιονοδρομία όσο το βιβλίο του Nansen. Περιέγραφε το εξοπλισμό, με ζωγραφιές και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνταν. Ο Nansen πειραματίστηκε με διαφορετικά χιονοπέδιλα και διαφορετικούς τύπους ξύλου. Το σχέδιο του χιονοπέδιλου τέλεμαρκ ήταν το πιο δημοφιλές για πενήντα σχεδόν χρόνια. Η βιβλιογραφία γύρω από τη χιονοδρομία δίνει σημαντικά στοιχεία για την εξέλιξη τόσο του εξοπλισμού όσο και της τεχνικής. Πολλές τεχνικές έγιναν γνωστές στο ευρύ κοινό αφού καταγράφηκαν και δημοσιεύτηκαν σε βιβλία και περιοδικά. Ο Mathias Zdarsky ( ), που θεωρείται ο πατέρας τη χιονοδρομίας κατάβασης παρακινήθηκε στην αρχική του ενασχόληση με την χιονοδρομία από το βιβλίο του Nansen. Αφού διάβασε το βιβλίο έκανε σκι τον πρώτο χειμώνα χωρίς να έχει δει άλλο χιονοδρόμο. Το 1896, ο Zdarsky, έγραψε το The Lilienfelder Skilauf Technik, την πρώτη ανάλυση της μεθοδολογίας και την περιγραφή της τεχνικής του σκι,

5 βάζοντας τα θεμέλια για άλλους χιονοδρόμους να ασχοληθούν με την τεχνική. Πειραματίστηκε με τις δέστρες και τα χιονοπέδιλα κατασκευάζοντας τελικά ένα τύπο δέστρας που έφερε το όνομα της πόλης του, τη δέστρα Lilienfeld. Ο Zdarsky, ήταν από τους πρώτους που δίδαξε σκι με συστηματική μεθοδολογία. Η σχολή του μέχρι το 1890 είχε 1200 μαθητές και ο ίδιος απέδωσε την επιτυχία στην πειθαρχία. Τα χιονοπέδιλα του Zdarsky ήταν κοντά χωρίς αυλάκι στη κάτω επιφάνεια τους και ασταθή για ευθεία κατάβαση. Χρησιμοποιούσε ένα μπαστούνι χωρίς πιατάκι στην κάτω άκρη κατά την διάρκεια της στροφής και στην ευθεία κατάβαση για να μειώνει την ταχύτητα. Παρόλο που ο Zdarsky ισχυρίστηκε ότι το σώμα δεν πρέπει να στηρίζεται στο μπαστούνι, επεσήμανε ότι το σύρσιμο του βοηθούσε στη διατήρηση μιας σταθερής θέσης σώματος και ισορροπίας. Η τεχνική του Sdarsky και η δέστρα Lilienfeld έχουν εδώ και χρόνια εξαφανιστεί. Τα κοντά και δίχως αυλάκι χιονοπέδιλα καθώς και η χρήση του μπαστουνιού ως φρένου δεν έγινα ποτέ δημοφιλή. Παρόλα αυτά ο Zdarsky παραμένει ο πατέρας της χιονοδρομίας κατάβασης. Αργότερα το 1922 στο Μιρέν εμφανίστηκαν εκτός από τους αγώνες ελεύθερης κατάβασης και οι αγώνες σλάλομ και να αναπτύσσονται διαφορετικές τεχνικές που αντιπροσώπευαν τις αντιλήψεις διαφορετικών σχολών. Όπως προαναφέρθηκε παραπάνω, η πρώτη σχολή η Νορβηγική, αντιπροσώπευε την τεχνική Τέλεμαρκ, όπου τα χιονοπέδιλα τοποθετούνται το ένα μπροστά από το άλλο και τη στροφή κρίστιαν. Η Αυστριακή αντιπροσώπευε την τεχνική Stembogen και η Γαλλική την κλειστή παράλληλη στροφή. Μια κοινή άποψη που να περιλαμβάνει τις απόψεις και των τριών σχολών δεν έγινε εφικτή παρ όλες τις προσπάθειες που έγιναν σε διεθνή συνέδρια λόγω των διαφωνιών της Αυστριακής σχολής όσον αφορά τη μεθοδολογία (Lash, 1983). Από το 1930 μετά τα υλικά των χιονοπέδιλων και η τεχνολογία βοήθησαν σημαντικά στην ανάπτυξη της τεχνικής δίνοντας νέες δυνατότητες στους αθλητές και στους ερασιτέχνες σκιέρ. Τα χιονοπέδιλα άρχισαν να είναι πιο ελαστικά και οι δέστρες να κρατάνε σταθερά το πόδι πάνω στη βάση. Ο Αυστριακός Hannes Schneider βελτίωσε ανθεκτικότητα και τη στήριξη που προσέφεραν οι δέστρες χρησιμοποιώντας μεταλλικά υλικά για τη κατασκευή τους. Το 1934 κατασκευάστηκαν ο πρώτος αναβατήρας (lift) στο Woodstock του Vermont. Η χιονοδρομία χωρίστηκε στο αλπικό σκι όπου οι ασκούμενοι απολάμβαναν την κατάβαση λόφων και στους δρόμους αντοχής που περιλάμβαναν διέσχισαν κοιλάδες με ανηφόρες και κατηφόρες χρησιμοποιώντας διαφορετικό εξοπλισμό φυσικά. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ανάπτυξη της χιονοδρομίας στην Ελλάδα ακολούθησε παρόμοια πορεία με τον υπόλοιπο κόσμο. Αρχικά εξυπηρετούσε του ορειβάτες σαν μέσο μετακίνησης. Στα τέλη του 1907 ήρθε το πρώτο ζευγάρι χιονοπέδιλων στην Ελλάδα, αρκετά καθυστερημένα, από τον Κώστα Ελευθερουδάκη (Θώμογλου, 1988). Μόνο το 1929 πραγματοποιείται κατάβαση της Πάρνηθας από μια ομάδα ορειβατών που αποτελούνταν από τους Τσότρη, Νάτση, Νικολόπουλο και Volf. (Κουτσικόπουλος, 1984). Το 1930 και συγκεκριμένα την 23 η Φεβρουαρίου ξεκινά επίσημα η χιονοδρομία στη χώρα μας, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Χιονοδρομίας. Ο ορειβατικός σύλλογος είναι πρώτος που υποστηρίζει την προσπάθεια που από τις 25 Φεβρουαρίου ανήκει στην Ομοσπονδία. Η πρώτη εισαγωγή χιονοπέδιλων στην

6 Ελλάδα έγινε ένα χρόνο αργότερα από το τμήμα Πατρών, ενώ στο Βόλο εμφανίζεται ο πρώτος εγγεγραμμένος χιονοδρόμος. Το χειμώνα του οργανώνονται οι πρώτοι Αγώνες Χιονοδρομίας. Σε αυτούς έλαβαν μέρος 26 αθλητές οι οποίοι έκαναν μια διαδρομή που είχε μήκος 1500 μέτρα. Ύστερα από την επιτυχία των τοπικών αγώνων διοργανώθηκαν οι πρώτοι Πανελλήνιοι Αγώνες στο Παναχαϊκό στις 21 Φεβρουαρίου 1932 οι οποίοι όμως αναβλήθηκαν εξαιτίας μεγάλης κακοκαιρίας και τελικά έγιναν στη Πάρνηθα ένα μήνα αργότερα και συγκεκριμένα στις 6 Μαρτίου. Σε αυτούς έλαβαν μέρος 20 αθλητές και η διαδρομή είχε μήκος 6500 μέτρα. Από τότε άρχισαν να οργανώνονται τμήματα χιονοδρομίας από τους ήδη υπάρχοντες ορειβατικούς συλλόγους. Από το 1931 μέχρι το 1932 ο αριθμός των χιονοπέδιλων που υπήρχε στην Ελλάδα αυξήθηκε από 60 σε 200. Η πρώτη σχολή χιονοδρομίας έγινε στη Ζηρειά της Κορινθίας τον Ιανουάριο του 1938 με εκπαιδευτή τον Σίμιτσεκ. Μέχρι τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο οργανώθηκε ειδική ομάδα χιονοδρόμων με Διοικητή τον ταγματάρχη Παπαδόρου Ι. Το 1963 στις 25 Μαρτίου διοργανώθηκε το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα Νοτίου Ελλάδος στη Ζηρειά με συμμετοχή αθλητών του ΕΟΣ Πατρών, Αθήνας και Βόλου. Το 1965 το πρωτάθλημα διοργανώνεται στο Μαίναλο όπου χτίζεται και εξοπλίζεται καταφύγιο. Το πρωτάθλημα Νοτίου Ελλάδος μεταφέρεται από το 1977 μέχρι το 1981 στο Βελούχι. Το 1982 οι αγώνες γίνονται στον Παρνασσό και από τότε οι διάφοροι σύλλογοι αναλαμβάνουν τη διοργάνωση τους. Χρονιά σταθμός για την Ελληνική χιονοδρομία είναι το 1984 όπου η τότε ΕΟΧΟ χωρίζεται πλέον στην Ελληνική Ομοσπονδία Χιονοδρομίας και στην Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβατικών Συλλόγων. ΤΥΠΟΙ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΑΣ Σκι κατάβασης (Alpine skiing, downhill skiing) Η χιονοδρομία κατάβασης είναι ο πιο δημοφιλής τύπος της χιονοδρομίας και αυτός που θα περιγραφεί στην συνέχεια. Εκτελείται σε χιονισμένους λόφους και βουνά διαφορετικής κλίσης, ομαλές πλαγιές μέχρι πολύ απότομες. Ένας αρχάριος χιονοδρόμος θα ξεκινήσει βέβαια από μία πίστα με μικρή κλίση για να συνεχίσει σε μία πίστα μεγαλύτερης κλίσης, αφού βελτιώσει τη τεχνική και την ικανότητα του να ελέγχει τα χιονοπέδιλά του και την ταχύτητα του. Η κάτω επιφάνεια των χιονοπέδιλων που χρησιμοποιούνται στη χιονοδρομία κατάβασης είναι πιο ολισθηρή και στις γωνίες τους υπάρχουν μεταλλικές λάμες για τον έλεγχο και την οδήγηση τους. Οι μπότες είναι συνήθως κατασκευασμένες από πλαστικό, είναι βαρύτερες και με μεγαλύτερο όγκο από τα συνηθισμένα παπούτσια. Είναι σχεδιασμένες για να ταιριάζουν άνετα στο πόδι- πέλμα και συγχρόνως να συγκρατούν τον αστράγαλο σταθερά ώστε να μην νιώθει κάποιο πόνο και κινείται σε ένα ορισμένο εύρος κίνησης. Επιτρέπουν την κίνησή του μπροστά αλλά όχι στα πλάγια. Οι δέστρες που ασφαλίζουν τις μπότες στα χιονοπέδιλα είναι σχεδιασμένες με τέτοιο τρόπο ώστε να απελευθερώνουν την μπότα σε περίπτωση πτώσης. Σκι δρόμων αντοχής ( Cross-country skiing, Nordic, Lαnglauf)

7 Το σκι δρόμων αντοχής εξασκείται σε επίπεδη ή με μικρή κλίση πίστα. Υπάρχουν δύο τεχνικές, η κλασσική και η τεχνική σκέιτινγκ. Στην πρώτη η πίστα χαράζεται με δύο αυλάκια παράλληλα μεταξύ τους που χρησιμεύουν ως οδηγός για τα χιονοπέδιλα που τρέχουν μέσα σ αυτά. Η δεύτερη τεχνική που παίρνει το όνομά της από την ομοιότητα στην κίνηση με την παγοδρομία, εκτελείται σε ίδια πίστα χωρίς αυλάκια. Τα χιονοπέδιλα είναι ελαφριά και στενά, τα παπούτσια κατασκευάζονται κυρίως από δέρμα και μοιάζουν με αθλητικά παπούτσια. Μια επιπλέον διαφορά είναι ότι η δέστρα επιτρέπει την φτέρνα του παπουτσιού να σηκώνεται για να μπορεί ο χιονοδρόμος να γλιστρά αλλά ταυτόχρονα να περπατά και να τρέχει με τα χιονοπέδιλα. Ορειβατικό σκι Ένας τύπος χιονοδρομίας που είναι δημοφιλής στην Αμερική, Αυστραλία και στη Νέα Ζηλανδία και Ευρώπη, είναι ένας συνδυασμός των δύο παραπάνω τύπων και ονομάζεται three-pin skiing, Norpine, Telemark ή και ski touring. Χρησιμοποιείται ειδικός εξοπλισμός. Τα χιονοπέδιλα είναι πιο κοντά και φαρδιά από αυτά της κατάβασης. Η δέστρα απελευθερώνει την μπότα στο πίσω τμήμα (στην ανηφόρα), για πιο εύκολο περπάτημα ή την συγκρατεί στην κατηφόρα. Είναι ο τύπος της χιονοδρομίας για περιοδείες σε μη προετοιμασμένο βουνό δηλαδή εκτός πίστας. Μονοσκί Άλλος τύπος χιονοδρομίας κατάβασης αρκετά δημοφιλής είναι το Μονοσκί. Εκτελείται με τη συνηθισμένη μορφή της χιονοδρομίας κατάβασης. Στο μονόσκι ο χιονοδρόμος στέκεται σε μία μεγάλη σανίδα με τα δύο πόδια προσαρμοσμένα επάνω σ αυτή η μια δίπλα στην άλλη. Οι δέστρες είναι όμοιες με αυτές του σκι κατάβασης. Το μονοσκί μπορεί να εκτελείται τόσο σε πατημένες πίστες και moguls όσο και σε απάτητο, βαθύ χιόνι. Snowboard Το snowboard εκτελείται επίσης σε σανίδα αλλά με την χρησιμοποίηση απρέσκι (πιο μαλακές μπότες), που τοποθετούνται λοξά και σταθεροποιούνται με ιμάντες. Η θέση και η τεχνική για τις στροφές προσομοιάζεται με αυτή του skateboard. Σκι ελεύθερου στιλ (free style skiing) Το σκι ελεύθερου στιλ ξεκίνησε την δεκαετία του 60 και διαφέρει στο στιλ και στους κανονισμούς από τους άλλους τύπους χιονοδρομίας. Έχει δανειστεί κινήσεις από το καλλιτεχνικό πατινάζ, την ενόργανη γυμναστική, το μπαλέτο, το σκέιτμπορντ (skateboard) και τις καταδύσεις. Διαχωρίζεται σε τρία είδη, το μπαλέτο (ballet), τα ακροβατικά (arials) και τα μόγκουλς (moguls: βουναλάκια από χιόνι). Και τα τρία είδη συνεχώς εξελίσσονται καθώς τα άτομα που ασχολούνται με αυτά επινοούν όλο πιο πολύπλοκες και συναρπαστικές κινήσεις. Ο πρώτος αγώνας ελεύθερου στιλ οργανώθηκε το 1971 στο Waterville του Vermont αλλά μόνο το 1973 μετά από σοβαρά ατυχήματα

8 ο Διεθνής Οργανισμός Ελεύθερης Χιονοδρομίας που τότε συγκροτήθηκε, όρισε κανονισμούς στους αγώνες λαμβάνοντας καλύτερα και περισσότερα μέτρα ασφαλείας. Σκι Μπαλέτο (Ballet) Κάθε τύπος ελεύθερου στιλ έχει τα δικά του χαρακτηριστικά. Το σκι μπαλλέτο εκτελείται σε ομαλή πίστα, τα χιονοπέδιλα είναι μικρά και ευλύγιστα και οι κινήσεις αρμονικές και σύμφωνα με τις προσωπικές προτιμήσεις του ασκούμενου. Η Suzi Chaffee, χορεύτρια στο χιόνι, ήταν αυτή που το έκανε γνωστό. Η βαθμολογία εξαρτάται από τις ικανότητες, την καινοτομία και τη ροή της κίνησης. Ακροβατικά (Arials) Τα ακροβατικά είναι στην ουσία άλματα ελεύθερης μορφής. Είναι μία δεξιότητα που δανείζεται ικανότητες από τις ελεύθερες καταδύσεις. Για την ακρίβεια οι ασκούμενοι προπονούνται σε εξέδρες κατάδυσης. Εκτελείται σε τεχνητό διάδρομο που βοηθά τους ασκούμενους να πάρουν το κατάλληλο ύψος για να εκτελέσουν το άλμα. Τα κάθετα άλματα όπως spread eagle, double daffies, helicopters, απαιτούν καλή αίσθηση και προσανατολισμό στον αέρα, που με τη σειρά του δημιουργεί ένα συγκλονιστικό ακροβατικό στιλ. Βουναλάκια χιονιού ( Moguls) Η κατάβαση των moguls ή bumps γίνεται συνήθως με συνοδεία γρήγορης μουσικής όπου ο χιονοδρόμος προσπαθεί να εκτελέσει όσο το δυνατό περισσότερες στροφές και μικρά άλματα ανάμεσα ή πάνω από τα βουναλάκια χιονιού. Η δραστηριότητα αυτή ονομάζεται σε πολλές περιοχές hot-dog. Ο σκοπός είναι, πέρα από τον αγώνα με το χρόνο, οι κινήσεις να είναι χαρισματικές, επιδεικτικές, αλλά πάντα έχοντας τον πλήρη έλεγχο σε κάθε στιγμή. Όποιος έχει οδηγήσει μηχανή ανωμάλου δρόμου μπορεί να έχει νιώσει την απίθανη αυτή αίσθηση.

9 ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΣΚΙ Σε αυτό το κεφάλαιο θα μάθετε: Πως και γιατί να χρησιμοποιείτε διαφορετικές στάσεις του σώματος σας Πως να διαλέγετε τον κατάλληλο ρυθμό στροφής. Πως ελέγχετε το σχήμα της στροφής σας και την ταχύτητα κατάβασής. Τους τρεις τύπους στροφής ανάλογα με το σχήμα τους. Πότε πρέπει να χρησιμοποιείτε την κάθε μία από αυτές. Γιατί είναι απαραίτητες οι διαφορετικές στάσεις του σώματος Συλλέγοντας εμπειρίες όσον αφορά το σταμάτημα, θα διαπιστώσετε ότι όσο πιο ανοιχτή είναι η γωνία που σχηματίζουν τα πόδια σας τόσο πιο αργά γλιστράτε. Από την άλλη όσο πιο μικρή είναι η γωνία, τόσο πιο μικρή είναι η επιβράδυνση. Επειδή η γραμμή κατηφόρας είναι η ταχύτερη διαδρομή για την κατάβαση μιας πίστας, είναι πολύ σημαντικό να μπορείτε να ελέγχετε την ταχύτητά σας. Ένα από τα πιο σημαντικά εφόδια για τον έλεγχο της ταχύτητας στην γραμμή κατηφόρας όταν είστε αρχάριοι είναι η δυνατότητα να εναλλάσσετε τις στάσεις του σώματός σας. Όταν θα αποκτήσετε εμπειρία σε όλες τις αρχάριες πίστες και θα μπορείτε να στρίβετε, η ταχύτητά σας θα ελέγχεται από την στάση του σώματός και από το σχήμα των στροφών που θα κάνετε. Για να βρείτε ποια στάση είναι η πιο κατάλληλη για το επίπεδο των ικανοτήτων σας, θα πρέπει να πειραματιστείτε με διάφορες στάσεις καθώς θα κατεβαίνετε. Προτού κάνετε κάτι τέτοιο, θα πρέπει να είστε προσεκτικοί στην επιλογή πίστας έτσι ώστε να είναι κατάλληλη για το επίπεδο σας και ιδανική για να πειραματιστείτε πάνω στις στροφές. Για παράδειγμα στενές πίστες, γεμάτες με κόσμο δεν ενδείκνυνται για να πειραματιστείτε αντιθέτως πίστες που δεν έχουν κόσμο και που είναι φαρδιές είναι ιδανικές. Γιατί η επιλογή της πίστας είναι σημαντική Όταν η πίστα είναι πολύ απότομη ή οι συνθήκες του χιονιού πολύ απαιτητικές για το επίπεδο σας το ένστικτο επιβίωσης αντικαθιστά τις ικανότητές σας για κατάβαση. Δεν βελτιώνεστε όταν προσπαθείτε να κάνετε σκι σε μια απότομη ή απαιτητική πίστα, αντιθέτως το μόνο που κάνετε είναι αμύνεστε απέναντι στο βουνό. Για ευχαριστηθείτε και να βελτιωθείτε στην ελεύθερη κατάβαση διαλέξτε μία πίστα που είναι κατάλληλη για το επίπεδό σας. Μια πολύ προχωρημένη πίστα μπορεί να κάνει έναν μέτριο σκιέρ να μοιάζει με αρχάριο και μία γρήγορη μεταπήδηση ενός αρχάριου σε μία μεσαία πίστα μπορεί να τον κάνει να ξεχάσει ακόμα και πώς να πιάνει τα μπαστούνια. Εάν εξασκηθείτε σε πίστες ανάλογες των ικανοτήτων σας οι ικανότητες σας στο σκι θα αναπτυχθούν γρηγορότερα παρά αν προσπαθήσετε να κατακτήσετε δύσκολες πλαγιές. Γιατί είναι απαραίτητος ο ρυθμός στις στροφές Όσο πιο ρυθμικές και συμμετρικές είναι κινήσεις σας καθώς στρίβετε τόσο πιο ισορροπημένη θα είναι η τεχνική που θα αναπτύξετε. Το καθένα από αυτά τα δυο στοιχεία ένα αυξάνει την σημασία του άλλου. Εάν υπάρχει συμμετρία στις κινήσεις

10 σας τότε, αν θα κάνετε μία δεξιά στροφή με ακτίνα δυο μέτρα, η αριστερή στροφή που θα ακολουθήσει θα έχει ακτίνα δυο μέτρα και αυτή. Το βασικό στοιχείο της συμμετρίας στις κινήσεις που δεν είναι εύκολα ορατό είναι η μεταφορά βάρους. Είναι απλό εάν σκεφτεί κανείς ότι στα πάντα, ακόμα και όταν στηρίζεστε στα πέδιλά σας, εφαρμόζετε τους νόμους της φυσικής. Δεδομένου ότι η βαρύτητα σας τραβάει προς τα κάτω, για να στρίψετε πρέπει να βάζετε περισσότερο βάρος στο εξωτερικόκάτω χιονοπέδιλο. Παρόμοια, όταν θέλετε να στρίψετε ξανά, θα πρέπει να μειώσετε την πίεση του βάρους από αυτό το πέδιλο και να το μεταφέρετε στο νέο εξωτερικό πέδιλο (το παλιό εσωτερικό). Η αλλαγή ανάμεσα στην μεταφορά του βάρους γίνεται με έκταση των ποδιών και με την τοποθέτηση των χιονοπέδιλων σε επίπεδη θέση σε σχέση με την πίστα. Για να δημιουργήσετε συμμετρία στην κίνηση, πρέπει να γίνεται η μεταφορά βάρους ρυθμικά, από στροφή σε στροφή. Η συμμετρία βοηθάει να δημιουργήσετε ρυθμό στις στροφές: προϋπόθεση να συνδέσετε δεξιές και αριστερές στροφές καθώς κατεβαίνετε την πίστα με τον δικό σας ρυθμό. Αν χρειάζεστε δέκα δευτερόλεπτα για να διασχίσετε μια απόσταση δέκα μέτρων προς τη μια κατεύθυνση, θα πρέπει να χρειάζεστε δέκα δευτερόλεπτα για να διασχίσετε την ίδια απόσταση και προς την άλλη κατεύθυνση. Η αξία του ρυθμού στις στροφές γίνεται ακόμη πιο σημαντική, εάν λάβετε υπόψη ότι οι στροφή είναι μια βασική δεξιότητα για τον έλεγχο της ταχύτητας. Οι στροφές μπορεί να είναι σημαντικές για να μετριάσετε την ταχύτητα σας κατά την κατάβαση, αλλά και η συχνότητα τους είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία. Μαθαίνοντας σκι με ρυθμό σας εξασφαλίζετε πολλές επιλογές. Ομαλή μεταφορά βάρους πραγματοποιείται κατά την διάρκεια συνεχόμενων στροφών

11 Γιατί πρέπει οι στροφές να έχουν σχήμα Μια ήρεμη και κυκλική στροφή προξενεί λιγότερα λάθη στην τεχνική, λιγότερη αδεξιότητα στη κίνηση και καλύτερη αναλογία επιτάχυνσης και επιβράδυνσης κατά τη διάρκεια της στροφής. Οι ήρεμες απαλές στροφές είναι αποτέλεσμα μιας συνεχόμενης ελεγχομένης κίνησης και των δυο χιονοπέδιλων κατά την διάρκεια της στροφής, και τέτοιου είδους στροφές γίνονται από σκιέρ που δεν φοβούνται την κλίση της γραμμή κατηφόρας. Θυμηθείτε, γραμμή κατηφόρας σημαίνει ταχύτητα, και μαλακές, κυκλικές στροφές σημαίνει έλεγχος της ταχύτητας. Οι σκιέρ που αντιστέκονται στη γραμμή κατηφόρας συχνά κάνουν απότομες στροφές που έχουν το σχήμα ακανόνιστων ζικ-ζακ γιατί αυτού του είδους οι στροφές τους εκθέτουν στην ταχύτητα που τους δίνει η γραμμή κατηφόρας μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Οι ακανόνιστες στροφές συχνά τους οδηγούν σε απώλεια ελέγχου της ταχύτητας, προβλήματα στην ισορροπία και πτώσεις. Ξοδέψτε χρόνο για να κάνετε πιο κυκλικό το σχήμα των στροφών σας και θα αποκτήσετε απαλότητα και ρυθμό στη κατάβαση σας. (a) Απότομες στροφές έχουν σαν αποτέλεσμα ελάχιστο έλεγχο ταχύτητας (b) Απαλές, κυκλικές στροφές έχουν ως αποτέλεσμα καλό έλεγχο ταχύτητας Το σχήμα της στροφής που χρησιμοποιεί ένας σκιέρ φανερώνει πολλά γύρω από το επίπεδο των ικανοτήτων του. Οι περισσότεροι αρχάριοι σκιέρ αναπτύσσουν μια λειτουργική κοφτή στροφή (π.χ μια στροφή που είναι εύκολο να την κάνουν τις περισσότερες φορές που χάνουν τον έλεγχο, επειδή αυτό είναι ότι καλύτερο μπορούν). Το πρόβλημα με μια τέτοια στροφή είναι ότι είναι ίδια για όλες τις καταστάσεις. Σε πιο προχωρημένο επίπεδο μια κοφτή στροφή μπορεί να φανερώσει το επίπεδο των ικανοτήτων ενός έμπειρου σκιέρ που στρίβει σε μια ποικιλία προκλητικού εδάφους αλλά για τους αρχάριους σκιέρ η κοφτή στροφή είναι λιγότερο προβλέψιμη και πιο δημιουργεί προβλήματα όταν πρέπει να ξεπεραστούν απρόβλεπτες καταστάσεις.

12 Γιατί είναι απαραίτητο το ακριβές σχήμα στις στροφές Στην αρχή ο κύριος στόχος είναι να δημιουργήσετε ένα πλήρες ρεπερτόριο στροφών διαφορετικών σχημάτων όσο το δυνατόν νωρίτερα. Τα τρία πιο σημαντικά είδη στροφής είναι τρία: η στροφή με μικρή, με μεσαία και με μεγάλη ακτίνα. Πολλοί τις αναφέρουν σαν στροφή σλάλομ, στροφή γιγαντιαίου και στροφή υπεργιγαντιαίου σλάλομ, εξαιτίας της ομοιότητας τους με τις στροφές που χρησιμοποιούνται σ αυτά τα αγωνίσματα. Η ακτίνα είναι η απόσταση που διανύετε από το τέλος μέχρι την αρχή της άλλης. Η στροφή με μικρή ακτίνα σας αναγκάζει να κινείστε προς και μακριά από την γραμμή κατηφόρας σε μικρό χρονικό διάστημα. Η στροφή με μικρή ακτίνα είναι πιο χρήσιμη όταν το έδαφος μοιάζει απότομο ή άλλες φορές όταν για οποιοδήποτε λόγο θέλετε να ελαττώσετε πάρα πολύ την ταχύτητα σας. Οι μεσαίες στροφές είναι το είδος της στροφής που χρησιμοποιείται από πολλούς σκιέρ καθώς βελτιώνεται το μέτριο τους επίπεδο. Για παράδειγμα, κινείστε πιο γρήγορα στρίβοντας με μεσαίες στροφές από ότι στρίβετε με μικρές στροφές, και αν θέλετε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις μεσαίες στροφές για να σας βοηθήσουν να αναπτύξετε ταχύτητα (ακόμη είναι ελεγχόμενη) όταν αισθάνεστε ότι κινείστε πολύ αργά. Οι στροφές με μεγάλη ακτίνα είναι καλύτερο να χρησιμοποιούνται από αρχάριους σκιέρ για σκι σε πίστα με μικρή κλίση. Καθώς αποκτάτε αυτοπεποίθηση, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις στροφές με μεγάλη ακτίνα για να στρίψετε σε πλατιές, απαλές μεσαίες πίστες όπου είναι ασφαλές να κάνετε γρήγορο σκι, όταν έχει λιγότερο κόσμο και γνωρίζετε ότι έχετε τον πλήρη έλεγχο. Γενικά, στις στροφές με μεγάλη ακτίνα τα πέδιλα σας μένουν στην γραμμή κατηφόρας τον περισσότερο χρόνο, κινείστε περισσότερο προς τα κάτω παρά κάθετα στην πίστα αλλά με έλεγχο και με καλές στροφές. Τρεις μορφές στροφών : α: μικρής ακτίνας (σλάλομ)

13 β: μεσαίας ακτίνας (γιγαντιαίο σλάλομ) γ: μεγάλης ακτίνας (υπεργιγάντιαίο σλάλομ) Γιατί πρέπει να γωνιάζετε τα χιονοπέδιλα σας Τα ακριβή σχήματα στις στροφές, απαιτούν ότι έχετε την ικανότητα να μην γλιστράτε πολύ μακριά στο πλάι καθώς στρίβετε. Όταν αρχίσετε να κινείστε γρήγορα και να χρησιμοποιείτε και τα τρία κύρια είδη στροφής είναι απαραίτητος καλύτερος έλεγχος των ακμών των σκι ειδικά του εξωτερικού. Και όσο καλύτερα ελέγχετε το γώνιασμα του εσωτερικού πέδιλου (υποθέτοντας ότι ήδη έχετε τον έλεγχο του εξωτερικού), τόσο περισσότερη επιτηδειότητα έχετε στην κατάβαση σας. Το γώνιασμα είναι μια γενική φάση που αναφέρεται στην δημιουργία και την διαδικασία ρύθμισης της στάσης σας και τις θέσεως σας πάνω στα πέδιλα που στόχο έχει να επηρεάσετε την ισορροπία όταν κινείστε με γρήγορη ταχύτητα ή σε πιο απαιτητικές πίστες, τον ακριβή έλεγχο των σκι σας όταν στρίβετε. Το γώνιασμα γίνεται όταν ελέγχετε τις ακμές και τη θέση των πέδιλων σας κινώντας ένα μέρος του σώματος σας. Όσο πιο πολύ γωνιάζετε τα χιονοπέδιλα σας και στηρίζεστε στις ακμές τους τόσο περισσότερο θα παρατηρήσετε την επίδραση που αυτό έχει στον έλεγχο της ταχύτητας. Όσο καλύτερα συνδυάσετε τη στήριξη πάνω στα σκι και το γώνιασμα τους τόσο μεγαλύτερη η απόδοση σας. Γιατί είναι απαραίτητη η πλάγια κάμψη του σώματος Η πλάγια κάμψη του σώματος χρησιμοποιείται περισσότερο στο παράλληλο σκι, αλλά παίζει ρόλο σε όλα τα είδη σκι. Οι κύριες μορφές πλάγιας κάμψης που θα χρησιμοποιήσετε είναι αστράγαλος, γόνατο,και ισχίο, όπως φαίνεται στις παρακάτω εικόνες, όπου παρουσιάζεται η χρησιμοποίηση της πλάγιας κάμψης του σώματος στην παράλληλη στροφή και στην στροφή με Λ. Η πλάγια κάμψη του αστραγάλου προκαλεί ένα μικρό γώνιασμα των χιονοπέδιλων κάτω από τα πόδια σας. Η πλάγια κάμψη του γονάτου προκαλεί ένα γρήγορο γώνιασμα των χιονοπέδιλων ενώ η πλάγια κάμψη του ισχίου προκαλεί ένα δυνατό γώνιασμα σε όλο το μήκος τους. Καθώς οι ικανότητες σας θα βελτιώνονται, θα ανακαλύψετε πώς να συνδυάζετε διαφορετικά είδη από γωνιάσματα του αστραγάλου, γονάτου, και ισχίου στις στροφές σας και πως θα επιλέγετε διαφορετικούς συνδυασμούς για διαφορετικές στροφές. Πλάγια κάμψη στην παράλληλη στροφή

14 Πλάγια κάμψη στη στροφή με Λ Πώς να εκτελέσετε μια στροφή με μικρή ακτίνα Για να πραγματοποιήσετε στροφή με μικρή ακτίνα απαιτούνται γρήγορα αντανακλαστικά και ενεργητικό στρίψιμο των χιονοπέδιλων. Η καλή ισορροπία, το γώνιασμα και η πλαγιολίσθηση είναι απαραίτητα για την ρυθμική ένωση των στροφών με μικρή ακτίνα. Αφού αποφασίσετε να κάνετε κάθε στροφή χωρίς να διστάζετε, σημαντικό είναι να κάνετε μια πρόωρη έναρξη στροφής και μια καθαρή μεταφορά βάρους μαζί με έκταση για να ξεκινήσετε τέτοιες στροφές. Κατά την έναρξη της στροφής να κοιτάτε πάντα τη γραμμή κατηφόρας, με το στήθος σας, τους ώμους σας, και την κοιλιά με μέτωπο προς τα κάτω στο λόφο, ενώ τα πόδια σας και τα χιονοπέδιλα έχουν μέτωπο πλάγια στο λόφο. Αμέσως μόλις εκτείνετε τα πόδια σας για την στροφή μεταφέρετε αμέσως το βάρος στο νέο εξωτερικό πέδιλο. Μόλις νιώσετε ότι το βάρος είναι στο νέο εξωτερικό πέδιλο, οδηγείστε μέσα στη στροφή και ξεκινήστε να γωνιάζετε τα πέδιλα σας μαζί με πλάγια κάμψη του γονάτου και λύγισμα του κάτω μέρους των ποδιών. Ολοκληρώστε το γώνιασμα με πλάγια κάμψη του αστραγάλου. Αν το εσωτερικό χιονοπέδιλο είναι πολύ παθητικό το εξωτερικό πέδιλο δεν θα στρίψει τόσο γρήγορα όσο χρειάζεται για να πραγματοποιηθεί η στροφή με μικρή ακτίνα. Αφού θα έχετε κατέβει την γραμμή κατηφόρας με έλεγχο και τα χιονοπέδιλα σας θα είναι πολύ καλά γωνιασμένα σηκωθείτε επάνω για να φέρετε σε επίπεδη θέση και αρχίστε την ίδια διαδικασία ξανά για να στρίψετε προς την άλλη πλευρά. Στις στροφές με μικρή ακτίνα, όλα συμβαίνουν αρκετά γρήγορα.

15 Φάση προετοιμασίας 1. Πρόωρη έναρξη στροφής-ρυθμίστε το πάνω μέρος του σώματος 2. Εκταθείτε Φάση εκτέλεσης 3. Άμεση μεταφορά βάρους 4. Ελέγξτε το εξωτερικό χιονοπέδιλο κατά τη διάρκεια της στροφής 5. Το εσωτερικό χιονοπέδιλο προπορεύεται Μεταβατική Φάση 6. Κάμψη γονάτων και αστραγάλων 7. Πλάγια κάμψη του γόνατου 8. Διασχίστε την γραμμή κατηφόρας 9. Πλάγια κάμψη του αστραγάλου. 10. Το γώνιασμα επιβραδύνει τα πέδιλα Τελική φάση 11. Πρόωρη έναρξη στροφής ρυθμίστε το πάνω μέρος του σώματος 12. Ετοιμαστείτε για την επόμενη στροφή

16 Συνηθισμένα λάθη στη στροφή με μικρή ακτίνα Τα περισσότερα λάθη στη στροφή με μικρή ακτίνα συμβαίνουν εξαιτίας του λανθασμένου συγχρονισμού: αργή μεταφορά βάρους, ασθενής καθοδήγηση του εσωτερικού σκι, αργοπορημένη έκταση των ποδιών και γώνιασμα των σκι που έχουν σαν αποτέλεσμα τον κακό έλεγχο της ταχύτητας. ΛΑΘΟΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗ 1. Η μηχανική των στροφών σας είναι αργή και αδύνατη 1. Μάθετε να καθοδηγείτε τα σκι κατά τη διάρκεια της στροφής και να είστε έτοιμοι πάντα για την επόμενη στροφή 2. Ξεκινάτε καλά αλλά τα σκι σας δεν στρίβουν 2. Μεταφέρετε ολοκληρωτικά το βάρος από το ξεκίνημα της στροφής 3. Τα σκι σας γλιστρούν πλάγια 3. Ελέγξτε τα σκι σας κάμπτοντας τα γόνατα και γωνιάζοντας τα 4. Έχετε δυσκολίες στο να ξεκινήσετε την δεύτερη ή Τρίτη στροφή 4. Φτιάξτε το ρυθμό σας εκτείνοντας τα πόδια σας μόλις διασχίσετε τη γραμμή κατηφόρας 5. Έχετε δυσκολίες στο να ελέγξετε τα σκι σας κατά τη διάρκεια της στροφής 5. Εκτείνετε τα πόδια στην αρχή κάθε στροφής μην τα λυγίζετε 6. Οι στροφές σας δείχνουν βιαστικές 6. Κάντε τα πάντα πιο αργά 7. Οι στροφές σας δεν δείχνουν να έχουν ζωντάνια 7. Επιλέξτε μια πιο απότομη πίστα και εκτείνετε και λυγίστε τα πόδια σας περισσότερο Πώς να εκτελέσετε μια στροφή με μεσαία ακτίνα Η εκτέλεση της στροφής με μεσαία ακτίνα απαιτεί υπομονή στο στρίψιμο των σκι, αυτοπεποίθηση στην βασική θέση κατάβασης, και ίσως πιο καλλιτεχνική και λεπτή εκτέλεση της έναρξης της στροφής, της ρύθμισης του επάνω μέρους του σώματος, της έκτασης των ποδιών, της μεταφοράς βάρους, και του γωνιάσματος των αστραγάλων. Για τους περισσότερους αρχάριους χιονοδρομείς, οι οποίοι είναι έτοιμοι να αρχίσουν την εξερεύνηση στις μεσαίου επιπέδου πίστες, η στροφή με μεσαία ακτίνα είναι η βασική τους λύση. Όταν η στροφή είναι πιο ανοιχτή έχετε περισσότερο χρόνο να σκεφτείτε τι πρέπει να κάνετε. Το επάνω μέρος του σώματος έχει μέτωπο διαγώνια στην γραμμή κατηφόρας, και το τόξο της στροφής σας είναι μεγαλύτερο από ότι στην στροφή με μικρή ακτίνα. Η διαφορά των δυο στροφών θα μπορούσε να παρομοιαστεί με τη διαφορά ανάμεσα στο στρίψιμο ενός ποδηλάτου σ ένα μονοπάτι (στροφή με μικρή ακτίνα) και στο στρίψιμο ενός ποδηλάτου σ ένα δρόμο (στροφή με μεσαία ακτίνα). Αφού εκταθείτε στη στροφή, γλιστράτε πάνω στα επίπεδα σκι για αρκετά δευτερόλεπτα πριν τελειώσει η μεταφορά του βάρους και ξεκινάτε ένα πιο βαθμιαίο στρίψιμο των σκι κάθετα προς την γραμμή κατηφόρας. Πιο συγκεκριμένα, το εσωτερικό πέδιλο οδηγεί την κατεύθυνση μόλις τα πέδιλα μπαίνουν μέσα στην γραμμή κατηφόρας και οδηγούνται με κατεύθυνση το τόξο της στροφής. Αυτό βοηθάει στην οδήγηση της στροφής και στη διατήρηση της ισορροπίας σας μέσα στο τόξο της στροφής. Η αρχική λειτουργία του εξωτερικού σκι είναι γώνιασμα για να μην στα πλάγια, στις στροφές με μεσαία ακτίνα όμως, το γώνιασμα αυτό γίνετε περισσότερο από την κάμψη του ισχίου και του αστραγάλου παρά από κάμψη του γονάτου και του αστραγάλου. Φάση προετοιμασίας 1. Πρόωρη έναρξη στροφής 2. Διαγώνια θέση του άνω μέρους του σώματος

17 3. Για λίγο κρατείστε τα σκι σας επίπεδα με την πίστα Φάση εκτέλεσης 4. Βαθμιαία μεταφορά βάρους 5. Οδηγήστε τα σκι σε κυκλική πορεία 6. Το εσωτερικό σκι δραστηριοποιείται 7. Η πλάγια κάμψη του ισχίου βοηθάει στο γώνιασμα 8. Η πλάγια κάμψη του αστραγάλου αντιστέκεται στη βαρύτητα που σας τραβάει προς την κατηφόρα Μεταβατική φάση 9. Η πλάγια κάμψη του αστραγάλου ολοκληρώνει το γώνιασμα του σκι 10. Το εσωτερικό σκι σας κρατάει σταθερούς στη στροφή Τελική φάση 11. Πρόωρο ξεκίνημα, ελέγξτε το πάνω μέρος του σώματος 12. Έτοιμοι για την επόμενη στροφή

18 ΛΑΘΟΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗ 1. Δεν μπορείτε να διατηρήσετε το σχήμα της 1. Η συνεχής καθοδήγηση των σκι είναι στροφής απαραίτητη, ιδιαίτερα του εσωτερικού 2. Τα σκι σας δεν γίνονται κάθετα στη 2. Συνδυάστε σωστά τον έλεγχο της πορείας γραμμή κατηφόρας και το γώνιασμα του εξωτερικού σκι 3. Το τόξο της στροφής είναι πολύ μεγάλο 3. Κάντε πιο αποφασιστική τη μεταφορά βάρους Πώς να εκτελέσετε μια στροφή με μεγάλη ακτίνα Η στροφή με μεγάλη ακτίνα απαιτεί ιδιαίτερη υπομονή με συνεχή έλεγχο της κατεύθυνσης των πέδιλων κατά την διάρκεια της στροφής και σταθερά χέρια και βραχίονες. Η πρόωρη έναρξη της στροφής και η ρύθμιση του επάνω μέρους του σώματος είναι περιορισμένη, ενώ η έκταση και η μεταφορά του βάρους γίνονται με πιο λεπτό τρόπο, επειδή βρίσκεστε ήδη σε μια αρκετά όρθια στάση, και σε μεγαλύτερη απόσταση. Το περισσότερο διάστημα ανάμεσα στις στροφές κάνετε σκι με τα σκι ελαφρώς γωνιασμένα, σχεδόν ισοπεδωμένα. Η βασική θέση κατάβασης είναι πολύ όρθια, και η ταχύτητες σε αυτή τη στροφή είναι μεγαλύτερες. Η μεταφορά βάρους γίνεται πιο βαθμιαία παρά απότομα, και το στρίψιμο και των δυο σκι είναι μεγάλο. Η κάμψη των αστραγάλων συμπληρώνει το γώνιασμα, και το τόξο της στροφής είναι μεγάλο. Φάση προετοιμασίας 1. Ορατότητα εκτεταμένη 2. Όρθια θέση σώματος Φάση εκτέλεσης 3. Σταδιακή μεταφορά βάρους 4. Πορεία διαγώνια προς τη γραμμή κατηφόρας 5. Πλάγια κάμψη του αστραγάλου

19 Μεταβατική φάση 6. Μικρό γώνιασμα του εξωτερικού σκι 7. Μικρή κάμψη του αστραγάλου και του γόνατος Τελική φάση 8. Όρθια θέση έτοιμοι για την επόμενη στροφή Συνηθισμένα λάθη στη στροφή με μεγάλη ακτίνα Τα περισσότερα λάθη στη στροφή με μεγάλη ακτίνα οφείλονται συνήθως στην βιασύνη κατά τη πορεία και σε προβλήματα ισορροπίας στις μεγάλες ταχύτητες που μπορεί να αναπτυχθούν. ΛΑΘΟΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗ 1. Βιάζεστε να τελειώσετε την στροφή 1. Δείξτε υπομονή οδηγώντας τα σκι επίπεδα 2. Οι στροφές είναι πολύ γρήγορες και 2. Ελέγχοντας την πορεία των σκι σας κατά ανησυχείτε μήπως δεν μπορέσετε να την στροφή, η ταχύτητα σας θα μειωθεί σταματήσετε 3. Νοιώθετε άβολα επειδή πρέπει να μείνετε 3. Υιοθετήστε έναν πιο μακρύ ρυθμό στις στη βασική θέση για πολύ ώρα 4. Σπρώχνετε απότομα στο πλάι τα σκι σας κατά τη στροφή στροφές σας 4. Κάντε το γώνιασμα των σκι σας πιο βαθμιαίο

20 ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΟΥ ΣΚΙ Κατά την εκμάθηση του σκι, όπως σε όλα τα αθλήματα ισχύουν οι βασικές αρχές της ανθρώπινης ανάπτυξης και εξέλιξης. Τα περισσότερα παιδιά μπορούν να περπατούν καλά μέχρι την ηλικία των μηνών, και να οδηγούν παιδικό ποδήλατο με τρεις ρόδες μέσα στους 36 μήνες. Παρόλα αυτά χρειάζονται 4-5 χρόνια για να αναπτύξουν την ισορροπία στο ένα πόδι και το περπάτημα από φτέρνα ως δάχτυλο. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι κάποια παιδιά δεν μπορούν να μάθουν σκι σε μικρή ηλικία, αλλά ότι δεν πρέπει να έχουμε υπερβολικές απαιτήσεις. Το κεφάλαιο αυτό θα σας βοηθήσει: Να καταλάβετε τα στάδια ανάπτυξης και εξέλιξης Να προσαρμόσετε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα ανάλογα με το στάδιο εξέλιξης Να καθορίσετε εκπαιδευτικούς στόχους για κάθε στάδιο του σκι ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΠΡΩΙΜΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Κατά τη διάρκεια του 2 ου -6 ου έτους, το νευρικό και το μυϊκό σύστημα αναπτύσσονται. Αυτή είναι μια περίοδος γρήγορης ανάπτυξης κι εξέλιξης, μια ιδανική στιγμή για την ανάπτυξη των βασικών κινήσεων που θα χρησιμοποιηθούν αργότερα στο σκι. Στην πραγματικότητα, κάποιοι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτή είναι μια κρίσιμη περίοδος για την ανάπτυξη μηχανικών ικανοτήτων κι ότι παιδιά που δεν θα έχουν τέτοιες εμπειρίες σε αυτό το στάδιο ίσως να έχουν πρόβλημα στο να αναπτύξουν σύνθετες ικανότητες αργότερα στη ζωή τους. Οι ικανότητες-οι οποίες αναπτύσσονται μέσω του σκι-μπορούν να αποκτηθούν από πολλά παιδιά εάν τους δοθεί, βέβαια, η ευκαιρία. Στις χώρες όπου το σκι είναι τρόπος ζωής, η πρώιμη γνωριμία με το άθλημα είναι συνήθως σταδιακή και γίνεται με πιο φυσικό τρόπο. Τα παιδιά δεν θα πρέπει να πιεστούν να συμμετάσχουν σε κανένα άθλημα σε αυτό το διάστημα. ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Το στάδιο αυτό περιλαμβάνει το 6 ο -12 ο έτος. Στα αρχικά στάδια αυτής της περιόδου οι νευρικές ίνες γίνονται τελείως μονωμένες επιτρέποντας τον πιο αποτελεσματικό έλεγχο των μυών. Οι ικανότητες που αποκτήθηκαν νωρίτερα μπορούν να βελτιωθούν, και ενώ η μυϊκή δύναμη βελτιώνεται είναι ακόμη πολύ νωρίς για σοβαρή σωματική επιβάρυνση. Η δύναμη και η αντοχή μπορούν να βελτιωθούν σ αυτή την προεφηβική περίοδο αλλά κανένα παιδί δε θα πρέπει να προπονείται υπερβολικά (παρότι είναι πολύ νωρίς για παιδιά να χρησιμοποιούν βάρη, μπορούν να εφαρμόσουν ασκήσεις τύπου με το βάρος του σώματος). Πιο ουσιαστικά αποτελέσματα είναι δυνατά μετά το ξεκίνημα της εφηβείας ενώ αυτή η περίοδος είναι καιρός αργής, σταθερής ανάπτυξης.

21 ΕΦΗΒΕΙΑ Ξεκινώντας περίπου στο 12 ο 14 ο έτος της ηλικίας και χαρακτηριζόμενη από την αρχή της ωρίμανσης, η εφηβεία σηματοδοτεί μια περίοδο γρήγορης ανάπτυξης και ωρίμανσης. Δευτερεύοντα φυλετικά χαρακτηριστικά εμφανίζονται, οι μύες αναπτύσσονται και τα οστά μεγαλώνουν. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου γρήγορης ανάπτυξης, ο συντονισμός και η ισορροπία ίσως είναι προβληματικά καθώς η μυϊκή εξέλιξη υστερεί χρονικά σε σχέση με την ανάπτυξη των οστών. Αυτή η προσωρινή κατάσταση εξαλείφεται με τον κατάλληλο συνδυασμό άσκησης, ξεκούρασης και καλής διατροφής. Οι αθλητές που αναπτύσσονται πρώιμα ίσως να προπορευθούν απότομα στην απόδοση, μόνο μέχρι να τους φτάσουν και στο τέλος να τους ξεπεράσουν οι άλλοι. Αυτά και άλλα προβλήματα της εφηβείας, την κάνουν μια ενδιαφέρουσα ηλικία για προπόνηση. Η ανάπτυξη των οστών γίνεται στις ζώνες ανάπτυξης που βρίσκονται κοντά στην επίφυση κάθε οστού. Αυτές οι περιοχές ανάπτυξης είναι λιγότερο πυκνές από το πλήρως σχηματισμένο οστό και περισσότερο επιρρεπείς σε τραυματισμούς. Καθώς ανάπτυξη ολοκληρώνεται, τα στρώματα ενώνονται με τον κορμό και η περιοχή ανάπτυξης εξαφανίζεται. Αυτό συμβαίνει στα 19 με 21 χρόνια και σηματοδοτεί το τέλος της εφηβικής περιόδου. Η προπόνηση κατά την εφηβεία, αν δεν υπάρξουν υπερβολές οδηγεί σε οφέλη που δεν μπορούν να επιτευχθούν αργότερα. Η αερόβια προπόνηση μπορεί να βελτιώσει την πρόσληψη οξυγόνου κατά 33% ή και περισσότερο. Ο καρδιακός μυς και το μέγεθος της καρδιάς ίσως να έχουν προσαρμογές που δεν μπορούν να επιτευχθούν αργότερα. Η προπόνηση δύναμης ανάμεσα στα 14 και 21 φαίνεται πως παρέχει υποσχόμενο ερέθισα για την ανάπτυξη μυϊκής κινητικότητας και δύναμης. Φυσικά, η υπερβολική προπόνηση κατά τη διάρκεια μιας περιόδου γρήγορης ανάπτυξης και εξέλιξης πιθανό να στερήσει από τους μυς και τα λειτουργικά όργανα την ενέργεια και τα διατροφικά στοιχεία που τους είναι απαραίτητα. Γι αυτό και πρέπει να υπάρχει προσεκτική ισορροπία μεταξύ επιβάρυνσης και ξεκούρασης και γι αυτό οι νεαροί αθλητές πρέπει να έχουν μία ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή. ΝΕΑΡΟΣ ΕΝΗΛΙΚΑΣ Το στάδιο αυτό είναι το πιο εύφορο για τους αθλητές. Από την ηλικία των 21 έως και τα περασμένα 30, είναι η πιο αποδοτική περίοδος για την αερόβια ικανότητα και την μυϊκή δύναμη. Σε συνδυασμό με την ψυχολογική ωριμότητα που είναι απαραίτητη για σκληρή πρακτική εξάσκηση και έξυπνο συναγωνισμό, οδηγεί σε προσωπικά ρεκόρ και βελτίωση της απόδοσης. Παρόλα αυτά, δεν είναι μια εύκολη περίοδος για τους αθλητές. Η κοινωνία περιμένει από αυτούς να αφιερώσουν χρόνο και να δείξουν επιμονή για να πετύχουν στο άθλημά τους, να επιδιώξουν καριέρα και να κάνουν οικογένεια ταυτοχρόνως. Δεν χρειάζεται απορία λοιπόν γιατί πολλοί άριστοι αθλητές αποτυγχάνουν παρά τις προοπτικές τους, καθώς μοιράζονται μεταξύ του αθλήματός τους, των σπουδών τους, της καριέρας, και της οικογένειας. Υπάρχει λοιπόν η ανάγκη να βρεθούν τρόποι βοήθειας προς τους αθλητές ώστε να προπονούνται παράλληλα με την ολοκλήρωση των σπουδών τους, την καθιέρωση της καριέρας τους, και την αρχή οικογένειας.

22 ΩΡΙΜΟΣ ΕΝΗΛΙΚΑΣ Οι σωματικές δυνατότητες φθίνουν με την πάροδο των χρόνων, αλλά όχι τόσο γρήγορα όσο ίσως θα περιμένατε. Η αερόβια ικανότητα φθίνει λιγότερο από 4% ανά δεκαετία για όσους παραμένουν ενεργοί, και η δύναμη δεν μειώνεται σημαντικά παρά αρκετά μετά τα 55 χρόνια. Η αναερόβια αντοχή πέφτει σχετικά πιο γρήγορα. Ευτυχώς, ένα πράγμα που δεν φεύγει με την ηλικία είναι η επιθυμία για συμμετοχή και η προσωπική πρόκληση, για προπόνηση και για επίτευξη εφικτών στόχων. Το σκι προσφέρει τέτοιες ευκαιρίες για προπόνηση περιλαμβάνοντας ποικιλία χωρίς ενοχλητικούς τραυματισμούς, γενική σωματική ανάπτυξη, και συναγωνισμό σε μια πρόκληση ικανοτήτων και αποφασιστικότητας.

23 ΑΝΑΒΑΤΗΡΕΣ (LIFT) Η δραστηριότητα της χιονοδρομίας κατάβασης δεν θα ήταν δυνατή εάν δεν υπήρχαν οι αναβατήρες που είναι το μέσο που χρησιμοποιούν οι χιονοδρόμοι για να ανεβούν την πλαγιά άνετα και ξεκούραστα. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας βοήθησε στην κατασκευή διάφορων τύπων αναβατήρων με δυνατότητες εξυπηρέτησης πολλών χιονοδρόμων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Πολλοί είναι οι χιονοδρόμοι που κρίνουν την ποιότητα ενός χιονοδρομικού κέντρου όχι μόνο από τις πίστες και τα καταλύματα που προσφέρονται από αυτό, αλλά από τον αριθμό, τον τύπο και την ταχύτητα των αναβατήρων του. Οι τύποι των αναβατήρων είναι αρκετοί αλλά γενικά θα μπορούσαν να χωριστούν σε δυο κύριες κατηγορίες: Στους αναβατήρες που είναι απαραίτητη η χρησιμοποίηση των χιονοπέδιλων Στους αναβατήρες που η χρησιμοποίηση των χιονοπέδιλων δεν είναι απαραίτητη ή δεν είναι δυνατή Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν το πιατάκι (button lift), η άγκυρα (T-bar) και οι υπόλοιποι συρόμενοι αναβατήρες. Στη δεύτερη ανήκουν η τηλεκαμπίνα (telecambine), οι καμπίνες πολλών θέσεων (cable cars) και η καρέκλα (chair-lift). Οι αναβατήρες της πρώτης κατηγορίας και η καρέκλα είναι οι πιο διαδεδομένοι στην Ελλάδα. Απαιτούν κάποιες ικανότητες ισορροπίας και εξοικείωσης με τα χιονοπέδιλα αλλά σε γενικές γραμμές η χρήση τους θεωρείται εύκολη από τη στιγμή που ξεπεραστούν τα φυσιολογικά προβλήματα της πρώτης επαφής με κάτι καινούργιο. Οι υπάλληλοι των χιονοδρομικών κέντρων είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι και δίνουν τις απαραίτητες συμβουλές για τη σωστή χρήση τους. Οι αναβατήρες της δεύτερης κατηγορίας εκτός είναι πιο εύκολοι στη χρήση τους αλλά εκτός από την καρέκλα δεν συνηθίζονται στην Ελλάδα εκτός από μια τηλεκαμπίνα που υπάρχει στο χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού. Τοποθετούνται σε μεγάλες αποστάσεις και όπου υπάρχει μεγάλη υψομετρική διαφορά. Έχουν μεγάλη χωρητικότητα και το μεγάλο τους πλεονέκτημα είναι ότι προφυλάσσουν τους χιονοδρόμους από τις καιρικές συνθήκες (κρύο, αέρας, χιόνι κλπ). Λάθη κατά τη χρήση των αναβατήρων (lift) Τα περισσότερα λάθη κατά τη χρήση των αναβατήρων οφείλονται σε ψυχολογικούς παράγοντες, οι οποίοι οδηγούν σε πτώσεις και σε σωματικές κακώσεις, στην αρχή ή στο τέλος της ανάβασης. Όλα αυτά είναι αποτελέσματα απειρίας και άγχους σχετικά με τον τρόπο χρησιμοποίησης του αναβατήρα. Πολλοί αρχάριοι σκιέρ φοβούνται την πτώση από τον αναβατήρα, ενώ άλλοι απλά φοβούνται τα ύψη. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι από τη στιγμή που ένας σκιέρ θα ανεβεί σωστά στο κάθισμα ή θα στηριχτεί σωστά στον συρόμενο αναβατήρα είναι απολύτως ασφαλής. Γεγονός είναι ότι πολλοί αναβατήρες είναι πολύ ψηλότερα από το επίπεδο του χιονιού από ότι άλλοι, αλλά οι αναβατήρες που χρησιμοποιούνται από τους αρχάριους είναι σε γενικές γραμμές συρόμενοι ή κοντά στην επιφάνεια του χιονιού. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα πιο συνηθισμένα από τα λάθη που μπορεί να συμβούν κατά τη χρήση των αναβατήρων.

24 ΛΑΘΟΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗ Σας πέφτει ένα ή και τα δυο μπαστούνια όταν κάθεστε στο κάθισμα Κρατείστε και τα δυο μπαστούνια προτού καθίσετε στο κάθισμα. Είστε εκτός της κατάλληλης θέσης στο χώρο επιβίβασης. Να είστε στην κατάλληλη θέση του χώρου επιβίβασης και στο κατάλληλο χρόνο ώστε να περιμένετε την επόμενη θέση. Χάνετε την καρέκλα όταν πατε να καθίσετε. Περιμένετε την επόμενη καρέκλα για να καθίσετε. Τα σκι μπερδεύονται κατά την επιβίβαση Κρατείστε τα σκι σε παράλληλη θέση και με κατεύθυνση προς το λόφο. Πέφτετε προς τα πίσω κατά την αποβίβαση. Σπρώξτε προς τα πίσω και εκτείνετε τους γοφούς, τα χέρια και τους αγκώνες προς τα εμπρός. Κάθεστε πάνω στο χιόνι. Σταθείτε σε όρθια θέση. Πέφτετε όταν γλιστράτε εκτός της ράμπας αποβίβασης. Κρατείστε τα σκι σας παράλληλα και αποφύγετε τις επικίνδυνες σφήνες ή τις στροφές. Σκοντάφτετε πάνω στα μπαστούνια όταν αποβιβάζεστε Τα μπαστούνια σας μπλέκονται με τον αναβατήρα. Τα σκι σας μπλέκονται με τις σανίδες ενός άλλου σκιέρ. Κρατείστε τα μπαστούνια στα χέρια σας μέχρι να κατεβείτε από τον αναβατήρα και να σταματήσετε. Κρατείστε τα μπαστούνια σας μπροστά και στο πλάι από τον αναβατήρα. Γλιστρήστε παράλληλα κάτω από την ράμπα. Μην επιχειρείτε να κάνετε επικίνδυνες σφήνες και μην σταματήστε πάνω στην ράμπα.

25 ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Τα περισσότερα χιονοδρομικά κέντρα στην Ελλάδα είναι προσιτά μέσα σε λίγες ώρες από τα αστικά κέντρα της χώρας. Στα περισσότερα παρέχεται δυνατότητα διαμονής σε καταλύματα ορειβατικών συλλόγων, ή σε κοντινά ιδιωτικά ξενοδοχεία και ξενώνες. Παρέχεται επίσης δυνατότητα ενοικίασης εξοπλισμού και παροχή ατομικών ή ομαδικών μαθημάτων. Ο παρακάτω πίνακας δίνει τις απαραίτητες πληροφορίες για καθένα από αυτά. ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΑΝΑΒΑΤΗΡΕΣ ΠΙΣΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 3-5 Πηγάδια (Νάουσσα) 3 5 Αράχοβα Βασιλίτσα (Γρεβενά) Βελούχι Βίτσι (Φλώρινα) Βόρας (Έδεσσα) 3 5 Λαϊλιάς (Σέρρες) 2 2 Μέτσοβο (Ιωάννινα) Παρνασσός Πήλιο (Βόλος) Σέλι (Ημαθία) 4 5 Φαλακρό (Δράμα) 2 2 Χελμός (Αχαία) 4