ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΔΙΥΛΗΣΤΗΡΙΟΥ (Ατμοσφαιρικής Απόσταξης, Ανάκτησης και Διαχωρισμού Υγραερίων, Γλύκανσης Κηροζίνης και Υδρογονοπυρόλυσης). Καζαριάν-Γκόρ Παύλος

2 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΜΑΡΜΑΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΒΑΛΑ 2013 ii

3 ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ Ο ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΜΑΡΜΑΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ iii

4 iv

5 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΔΙΥΛΗΣΤΗΡΙΟΥ (Ατμοσφαιρικής Απόσταξης, Ανάκτησης και Διαχωρισμού Υγραερίων, Γλύκανσης Κηροζίνης και Υδρογονοπυρόλυσης). Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Κάντος Γεώργιος v

6 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΜΑΡΜΑΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΒΑΛΑ 2013 vi

7 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ 2012 Η παρούσα Πτυχιακή Εργασία και τα συμπεράσματά της σε οποιαδήποτε μορφή αποτελούν συνιδιοκτησία του Τμήματος Τεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου του ΤΕΙ Καβάλας και του φοιτητή. Οι προαναφερόμενοι διατηρούν το δικαίωμα ανεξάρτητης χρήσης και αναπαραγωγής (τμηματικά ή συνολικά) για διδακτικούς και ερευνητικούς σκοπούς. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αναφέρεται ο τίτλος, ο συγγραφέας, ο επιβλέπων και το εν λόγω τμήμα του ΤΕΙ Καβάλας. Η έγκριση της παρούσας Πτυχιακής Εργασίας από το Τμήμα Τεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου δεν υποδηλώνει απαραιτήτως και αποδοχή των απόψεων του συγγραφέα εκ μέρους του Τμήματος Ο υποφαινόμενος δηλώνω υπεύθυνα ότι η παρούσα Πτυχιακή Εργασία είναι εξ ολοκλήρου δικό μου έργο και συγγράφηκε ειδικά για τις απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών του Τμήματος Τεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου. Δηλώνω υπεύθυνα ότι κατά τη συγγραφή ακολούθησα την πρέπουσα ακαδημαϊκή δεοντολογία αποφυγής λογοκλοπής. Έχω επίσης αποφύγει οποιαδήποτε ενέργεια που συνιστά παράπτωμα λογοκλοπής. Γνωρίζω ότι η λογοκλοπή μπορεί να επισύρει ποινή ανάκλησης του πτυχίου μου. Υπογραφή Ονοματεπώνυμο Φοιτητή: ΚΑΖΑΡΙΑΝ ΓΚΟΡ-ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΝΤΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ vii

8 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ: Μονάδα Διυλιστηρίου και Περιβάλλον ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: Ατμοσφαιρική Απόσταξη, Ανάκτηση και Διαχωρισμός Υγραερίων, Γλύκανση Κηροζίνης και Υδρογονοπυρόλυσης ABSTRACT The purpose of this study is the emergence of new modernized facilities and operating refinery systems, friendly to the environment, aiming to reduce the pollution from them. Extensive literature research was done in order to highlight all these ways that will help achieving the objectives of the study. The main conclusion of this study was to build a refinery unit following all those global guidance, expertise and actions so the construction of this to prevent any contamination - pollution that already overburdened our environment. ii

9 SUBJECT AREA: Refinery Unit and Environment KEYWORDS: Atmospheric Distillation, Recovery and Separation of Liquid Gas, Sweetened kerosene and Hydrocracking iii

10 Την πτυχιακή την αφιερώνουμε στις οικογένειες μας και στον επιβλέπων καθηγητή κ. Μαρμάνη Δημήτρη, για την υποστήριξη τους και την πολύτιμη βοήθεια τους για να φέρουμε εις πέρας αυτή την εργασία. iv

11 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Για τη διεκπεραίωση της παρούσας πτυχιακής εργασίας, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον επιβλέπων καθηγητή Κ. Μαρμάνη Δημήτρη για την πολύ καλή συνεργασία v

12 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1 1. ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΡΡΥΠΑΝΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Μέτρα Αντιρρύπανση Αέρια Απόβλητα Μέτρα για την Μείωση των Αερίων Αποβλήτων Μέτρα Μείωσης της Συγκέντρωσης των Ρύπων στους Αποδέκτες της Ευρύτερης Περιοχής του Διυλιστηρίου Πυρσοί Σύστημα έλεγχου αέριας ρύπανσης Υγρά Απόβλητα Μέτρα για την Μείωση των Υγρών Αποβλήτων Συλλογή και Διάθεση Υγρών Αποβλήτων Συστήματα Καθαρισμού Υγρών Αποβλήτων Μέτρα Αντιρύπανσης Υπεδάφους ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Φυσικό Περιβάλλον Οικοσυστήματα Έδαφος Μετεωρολογικά και Υδρογραφικά Υδρολογικά Στοιχεία Χλωρίδα Πανίδα Υδάτινο Δυναμικό Ανθρωπογενές Περιβάλλον 14 vi

13 2.2.1 Οικισμοί της Περιοχής Παραγωγικοί Τομείς Υφιστάμενη Υποδομή της Περιοχής Πιέσεις στο Φυσικό Περιβάλλον ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Εναλλακτικές Λύσεις Αέριες Εκπομπές Υγρά Απόβλητα Φάση Κατασκευής Εργατική Δύναμη - Αστικά Λύματα Στερεά Απόβλητα Γενικά Απόβλητα από Κατεδαφίσεις Επικίνδυνα Απόβλητα από Κατεδαφίσεις Απόβλητα από Εκσκαφές Επιπτώσεις στην Πανίδα και Χλωρίδα Επιπτώσεις στην Ποιότητα της Ατμόσφαιρας Επιπτώσεις στο Οικοσύστημα του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος Φάση Λειτουργίας Μονάδες Διύλισης Μονάδες για Προστασία του Περιβάλλοντος Βοηθητικές Μονάδες Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων 41 vii

14 3.3.5 Εγκαταστάσεις Αποθήκευσης και Διακίνησης Πετρελαιοειδών Μονάδες Παραγωγής Ατμοσφαιρική Απόσταξη Αργού, Μονάδα 4 (CDU 4) Μονάδα Ανάκτησης και Διαχωρισμού Υγραερίων (SGP) Μονάδα Γλύκανσης Κηροζίνης Μονάδα Υδρογονοαποθείωσης (HDS) (Unit 100) Μονάδα Παραγωγής Υδρογόνου Συγκρότημα Υδρογονοπυρόλυσης Μονάδα Υδρογονοπυρόλυσης (ICR) Μονάδα Αποπαραφίνωσης/Υδρογονοκατεργασίας (IDW/HDF) Μονάδες για την προστασία του περιβάλλοντος Μονάδα Αμίνης Μονάδα Ανάκτησης Θείου Πύργος Δέσμευσης Υδρόθειου Μονάδα Στερεοποίησης Θείου Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων Μονάδα Επεξεργασίας Ξοδεμένης Σόδας Μονάδα Επεξεργασίας Ελαιώδους Λάσπης Μονάδα Απογύμνωσης Όξινων Νερών Μονάδα Ανάκτησης Ατμών για Γεμιστήρα Βυτιοφόρων με Φόρτωση από τον Πυθμένα (VRU) Εξοπλισμός Μετατροπής ΝΟχ και Κατακράτησης Σωματιδίων 64 viii

15 3.6.6 Πρωτοβάθμια Κατεργασία Υγρών Αποβλήτων Δευτεροβάθμια Κατεργασία Υγρών Αποβλήτων Χρήση Νερού και Ενέργειας Αέρια Απόβλητα Εκπομπές από καύση Εκπομπές Υδρογονανθράκων Δεξαμενές Καύσεις (Φούρνοι, Λέβητες, Πυρσοί) Ελαιοδιαχωριστές και Αποστραγγίσεις Φορτοεκφορτώσεις Απώλειες από Μηχανικές Σαλαμάστρες, Φλάντζες Λοιπές Αέριες Εκπομπές Καπνός Σωματίδια Σκόνη Αερολύματα Εφικτές Εναλλακτικές Λύσεις Περιορισμού Εκπομπών Αερίων Αποβλήτων 80 ix

16 3.8.5 Έλεγχοι Αερίων Ρύπων Υγρά Απόβλητα Ισοζύγιο Νερού Συλλογή και Διάθεση Υγρών Αποβλήτων Χρήση Νερών Αποδεκτών Στοιχεία Ποιότητας των Υγρών Αποβλήτων Μέτρα Ελέγχου και Περιορισμού Παραγωγής Αποβλήτων Συστήματα Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων Μέθοδοι Ελέγχου Εναλλακτικές Λύσεις Πρόσθετα Μέτρα Προλήψεως Ρυπάνσεως Στερεά Απόβλητα - Λάσπες - Τοξικά Απόβλητα - Απορρίμματα Τύποι και ποσότητες στερεών αποβλήτων Στερεά Απόβλητα Λάσπες Απορρίμματα και Βιομηχανικά Κατάλοιπα Χαρακτηριστικά Διάθεσης 94 x

17 Μέτρα Περιορισμού Στερεών Αποβλήτων Θόρυβος Άλλες Οχλήσεις Δονήσεις Οσμές και Μέτρα Ελέγχου 97 4.ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Οικολογικές Επιπτώσεις Ατμόσφαιρα Νερά Μορφολογία - Έδαφος, Χλωρίδα Πανίδα Επιπτώσεις από τους Θορύβους Επιπτώσεις σε Κρατικές Εξυπηρετήσεις / Δίκτυα Αξιολόγηση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Αέρια Απόβλητα Μέτρα για την Μείωση των Εκπομπών Αερίων Ρύπων Μέτρα για την μείωση των εκπομπών των οξειδίων του αζώτου και των σωματιδίων 104 xi

18 Μέτρα για τον μείωση των εκπομπών οξειδίων του θείου Μέτρα για την μείωση εκπομπών πτητικών οργανικών ενώσεων (V.O.C.) Μέτρα Μείωσης της Συγκέντρωσης των Ρύπων στην Ευρύτερη Περιοχή του Διυλιστηρίου Υγρά Απόβλητα Συλλογή και Διάθεση Υγρών Αποβλήτων Συστήματα Καθαρισμού Υγρών Αποβλήτων Στερεά Απόβλητα - Λάσπες - Τοξικά Απόβλητα - Απορρίμματα Περισυλλογή και Αποκομιδή Αποθήκευση Τελική Διάθεση Θόρυβος Προγράμματα Παρακολούθησης των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων 117 Βιβλιογραφία 119 xii

19 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1: Στοιχεία ανέμου στην ευρύτερη περιοχή του διυλιστηρίου 12 Πίνακας 2: Στοιχεία βροχόπτωσης στην ευρύτερη περιοχή του Διυλιστηρίου 12 Πίνακας 3: Στοιχεία μέσης σχετικής υγρασίας στην ευρύτερη περιοχή του διυλιστηρίου 13 Πίνακας 4: Στοιχεία Ανέμου 13 Πίνακας 5: Χωματουργικά υλικά που θα διακινηθούν 26 Πίνακας 6: Τροφοδοσία κατά βάρος 53 Πίνακας 7: Προϊόντα /Τυπική απόδοση 53 xiii

20 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ Εικόνα 1: Αέρια απόβλητα από εγκαταστάσεις διυλιστηρίου 2 Εικόνα 2: Σχηματική περιγραφή των ατμοσφαιρικών διεργασιών που επηρεάζουν τη διασπορά των ρύπων 6 Εικόνα 3: Σύστημα Βιολογικού καθαρισμού υγρών αποβλήτων 9 Εικόνα 4: Απεικόνιση η αλυσίδας του Οικοσυστήματος 11 Εικόνα 5: Αέριες εκπομπές από βιομηχανική εγκατάσταση 16 Εικόνα 6: Σύστημα απομάκρυνσης οξειδίου του αζώτου 19 Εικόνα 7: Μεταφορά των υγρών αποβλήτων από τις βιομηχανίες 19 Εικόνα 8: Απόβλητα που προέρχονται από εκσκαφές 23 Εικόνα 9: Απεικόνιση χλωρίδας και πανίδας του περιβάλλοντος 27 Εικόνα 10: Ρύποι της ατμόσφαιρας 28 Εικόνα 11: Οικοσύστημα θαλάσσιου περιβάλλοντος 30 Εικόνα 12: Απεικόνιση σύγχρονων διυλιστηρίων 37 Εικόνα 13: Βαρέλια πετρελαίου 38 Εικόνα 14: Μονάδα απόσταξης αργού πετρελαίου 38 Εικόνα 15: Σύστημα επεξεργασίας αποβλήτων 41 Εικόνα 16: Εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διακίνησης Πετρελαιοειδών 42 Εικόνα 17: Περιγραφή της διαδικασίας αποθήκευσης,επεξεργασίας παραγωγής προϊόντων του αργού πετρελαίου 43 Εικόνα 18: Πύργος ατμοσφαιρικής απόσταξης αργού πετρελαίου 44 Εικόνα 19: Σύγχρονη μονάδα διαχωρισμού αερίων διυλιστηρίου 45 Εικόνα 20: Εγκατάσταση μονάδας παραγωγής υδρογόνου 51 Εικόνα 21: Απεικόνιση πρωτοβάθμιας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων 65 Εικόνα 22: Δεξαμενές διυλιστηρίου πλωτής και σταθερής οροφής 74 Εικόνα 23: Επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό από τους θορύβους 101 xiv

21 xv

22 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα πτυχιακή εργασία καταρτίστηκε με βάση την ΚΥΑ 69269/5387 και αφορά την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο περιβάλλον από την κατασκευή και λειτουργία ενός διυλιστηρίου στην ευρύτερη περιοχή της πόλης της Καβάλας. Όλα τα Ευρωπαϊκά διυλιστήρια κατασκευάζονται, εκσυγχρονίζονται και αναβαθμίζονται, προκειμένου να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Τα διυλιστήρια πλέον κατασκευάζονται, εκσυγχρονίζονται και αναβαθμίζονται για: -Παραγωγή βελτιωμένων προϊόντων, φιλικότερων προς το περιβάλλον -Μείωση των εκπομπών με τη χρήση των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών -Βιώσιμη ανάπτυξη - Ανταγωνιστικότητα Τέλος, είναι σημαντικό η κατασκευή και λειτουργία ενός διυλιστηρίου να συνοδεύεται από σύγχρονα έργα και κατασκευές καθώς και την χρησιμοποίηση σύγχρονων λειτουργικών συστημάτων τα οποία θα ανταποκρίνονται στις αυστηρές απαιτήσεις για την χρήση καθαρότερων καυσίμων. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 1

23 1. Μέτρα Αντιρρύπανσης και Απόβλητα 1.1 Μέτρα Αντιρρύπανσης Τα μέτρα απορρύπανσης που θα παρθούν αποτελούν ένα μεγάλο και σημαντικό περιβαλλοντικό έργο. Η παραγωγή επίσης και η χρήση λιπαντικών νέας τεχνολογίας, με υψηλό και σταθερό δείκτη ιξώδους, θα συμβάλει σημαντικά στην μείωση των ρύπων που εκπέμπονται από τα αυτοκίνητα επειδή αυτά τα λιπαντικά βελτιώνουν τις συνθήκες λειτουργίας των μηχανών και έχουν επίσης μεγαλύτερο χρόνο ζωής. Πέρα όμως από αυτά, ο σχεδιασμός των εγκαταστάσεων θα πρέπει να γίνει με βάση τον απόλυτο σεβασμό για το φυσικό και το κοινωνικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής του διυλιστηρίου. Για το σκοπό αυτό προβλέπεται η εγκατάσταση συστημάτων και μηχανημάτων που θα έχουν ως στόχο, να αποτρέψουν τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από την λειτουργία τους. Αναλυτικότερα μετά την πραγματοποίηση των εργασιών για την κατασκευή του διυλιστηρίου η αντιμετώπιση τυχόν περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα γίνεται με τα εξής συστήματα. 1.2 Αέρια Απόβλητα Εικόνα 1. : Αέρια απόβλητα από εγκαταστάσεις διυλιστηρίου. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 2

24 Τα αέρια απόβλητα περιλαμβάνουν: - Τα καυσαέρια που εκλύονται από τις καμινάδες του διυλιστηρίου. Αυτά προκαλούνται από τα καύσιμα που χρησιμοποιεί το διυλιστήριο για τις ανάγκες του. Οι κυριότεροι ρύποι που περιλαμβάνονται στα καυσαέρια είναι: - Το διοξείδιο του θείου που προέρχεται από το θειάφι που περιέχουν τα καύσιμα. - Τα οξείδια του αζώτου που δημιουργούνται κατά την καύση των καυσίμων μέσα στους φούρνους θέρμανσης του πετρελαίου. - Τα σωματίδια που δημιουργούνται κατά την καύση των υγρών καυσίμων στους φούρνους θέρμανσης πετρελαίου. - Τις πτητικές Οργανικές Ενώσεις. Οι πτητικές οργανικές ενώσεις προέρχονται από την εξάτμιση των υδρογονανθράκων, στις δεξαμενές, στους ελαιοδιαχωριστές κατά τις αποστραγγίσεις και από διαφυγές που συμβαίνουν κατά την διάρκεια των φορτοεκφορτώσεων των πλοίων και των βυτιοφόρων αυτοκινήτων με ελαφρά προϊόντα, καθώς επίσης και από διαφυγές υδρογονανθράκων από τα διάφορα εξαρτήματα του εξοπλισμού των μονάδων Μέτρα για την Μείωση των Αερίων Αποβλήτων Για την μείωση των εκπομπών των οξειδίων του αζώτου και των σωματιδίων προβλέπονται: - Φούρνοι θέρμανσης του πετρελαίου με καυστήρες που μειώνουν τις ποσότητες οξειδίων του αζώτου (Low ΝΟ X Burners). - Συσκευές στις εξόδους των καμινάδων των φούρνων επεξεργασίας των καυσαερίων. Με αυτές ης συσκευές τα οξείδια του αζώτου θα μειώνονται ή θα μετατρέπονται σε στοιχειακό άζωτο. Στους φούρνους μεγάλης δυναμικότητας που θα χρησιμοποιούν υγρά καύσιμα θα Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 3

25 υπάρχουν επίσης και φίλτρα κατακράτησης των σωματιδίων από τα καυσαέρια. Για την μείωση των εκπομπών οξειδίων του θείου προβλέπονται τα εξής μέτρα : - Εκτεταμένη χρήση αερίων καυσίμων με ελάχιστη περιεκτικότητα σε θειάφι (ppm). - Χρήση υγρών καυσίμων με χαμηλή περιεκτικότητα σε θειάφι. - Μονάδα ανάκτησης θείου με απόδοση μετατροπής υδρόθειου 99,9% και με δύο συρμούς. - Χρήση πύργου εκπλύσεως με αραιό διάλυμα καυστικής σόδας στην μονάδα αμίνης πριν τον όξινο πυρσό για την δέσμευση του υδρόθειου από τα όξινα αέρια κατά την διάρκεια εκκίνησης και σταματήματος της κανονικής λειτουργίας και σε έκτακτες καταστάσεις. - Απορροφητές ΝΗ 3 και H 2 S των ελαφρών αερίων τροφοδοσίας στις μονάδες αμίνης και όξινων νερών. - Διπλός πύργος απογύμνωσης H 2 S στην μονάδα αμίνης. - Ειδική δεξαμενή με ατμόσφαιρα αζώτου για τα όξινα νερά για αποθήκευση σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης και ομαλοποίησης της λειτουργίας. - Απαερίωση του υγρού θείου στην δεξαμενή συγκέντρωσής του (pit). - Εγκατάσταση πύργου δέσμευσης υδρόθειου για έκτακτες καταστάσεις αντί καύσης του σε όξινο πυρσό. Για την μείωση εκπομπών πτητικών οργανικών ενώσεων (V.O.C.) προβλέπονται τα εξής μέτρα : - Ελαιωδιαχωριστήρες με ειδικά καλύμματα που θα εμποδίζουν την διαφυγή από την εξάτμιση των πτητικών οργανικών ενώσεων. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 4

26 - Λειτουργία μονάδας ανάκτησης αερίων. Η μονάδα αυτή συγκρατεί τα πτητικά οργανικά αέρια που διαφεύγουν κατά τις φορτώσεις των βυτιοφόρων αυτοκινήτων με βενζίνα και τα διοχετεύει πίσω στις δεξαμενές. - Χρήση διπλών φραγμών σε δεξαμενές. Για την ενίσχυση της στεγανότητας των δεξαμενών πλωτής οροφής έχουν τοποθετηθεί ήδη στις οροφές διπλές φραγές. - Χρώμα δεξαμενών. Όλες οι δεξαμενές θα έχουν άσπρο χρώμα Μέτρα Μείωσης της Συγκέντρωσης των Ρύπων στους Αποδέκτες της Ευρύτερης Περιοχής του Διυλιστηρίου. Πέρα από τα συστήματα που αναφέρονται παραπάνω και αφορούν την μείωση των ποσοτήτων των ρύπων που θα εξέρχονται από τις καμινάδες του διυλιστηρίου, τα έργα κατασκευής προβλέπουν για τους φούρνους καύσης μαζούτ χαμηλού θείου, την κατασκευή καμινάδων μεγάλου ύψους έτσι ώστε ακόμα και κάτω από τις πιο δυσμενείς καιρικές συνθήκες οι συγκεντρώσεις των ρύπων στην ευρύτερη περιοχή να είναι σε παρά πολύ χαμηλά επίπεδα. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 5

27 Ύψος Αναμείξεως Μεταφορά από τον οριζόντιο άνεμο Διαφυγή ρύπων στην ελεύθερη ατμόσφαιρα Απομάκρυνση μέσω των νεφών Διάχυση Εκπομπή Χημικοί μετασχηματισμοί Ραδιενεργή εξασθένιση Ξηρή απόθεση Απόπλυση Υγρή απόθεση Υδρόσφαιρα Εικόνα 2. : Σχηματική περιγραφή των ατμοσφαιρικών διεργασιών που επηρεάζουν τη διασπορά των ρύπων. Με τις σύγχρονες αυτές κατασκευές δεν θα υπάρχει σημαντική επιβάρυνση της περιοχής με ρύπους Πυρσοί Οι πυρσοί είναι απαραίτητοι για την λειτουργία και την ασφάλεια του διυλιστηρίου. Γενικά από την μικρή φλόγα που διατηρείται στους πυρσούς δεν εκπέμπονται αξιοσημείωτες ποσότητες καυσαερίων. Οι πυρσοί που θα χρησιμοποιηθούν στο συγκεκριμένο διυλιστήριο θα έχουν μεγάλο ύψος έτσι ώστε αν παρουσιασθούν τυχόν φαινόμενα κάποιας υπέρβασης από τις κανονικές συνθήκες λειτουργίας να μην προκαλέσουν οχλήσεις στο περιβάλλον Σύστημα έλεγχου αέριας ρύπανσης Το νέο διυλιστήριο θα διαθέτει Περιβαλλοντικό Σταθμό τα όργανα του οποίου θα παρακολουθούν και θα καταγράφουν όλους τους ρύπους και τις επικρατούσες περιβαλλοντικές συνθήκες. Με τα όργανα που θα διαθέτει ο Περιβαλλοντικός Σταθμός καθώς και με τα όργανα Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 6

28 παρακολούθησης και καταγραφής όλων των βασικών στοιχείων που επηρεάζουν τις εκπομπές των αερίων αποβλήτων είναι δυνατό να ελεγχθεί η λειτουργία και η αποτελεσματικότητα των μέσων αντιρρύπανσης της ατμόσφαιρας από οποιαδήποτε αρμόδια αρχή. Τυχόν υπερβάσεις στις εκπομπές των αερίων αποβλήτων θα γίνονται αμέσως αντιληπτές και θα λαμβάνονται μέτρα. 1.3 Υγρά Απόβλητα Τα υγρά απόβλητα του διυλιστηρίου θα είναι τα εξής. -Τα ελαιώδη Απόβλητα. Αυτά είναι μίγματα νερού-πετρελαίου που θα προέρχονται από εξυδατώσεις δεξαμενών, και δοχείων κατεργασίας, από τον αφερματισμό πλοίων, από εκπλύσεις των χώρων των εγκαταστάσεων και από νερά των μονάδων. -Τα χημικά απόβλητα. Περιλαμβάνουν υδατικά διαλύματα που περιέχουν θειοενώσεις που παράγονται κατά τα διάφορα στάδια επεξεργασίας. -Τα αστικά λύματα. Προέρχονται από τους χώρους υγιεινής του προσωπικού. -Τα μη ελαιώδη απόβλητα. Αυτά θα προέρχονται από τα νερά της βροχής και από νερά που δεν περιέχουν πετρέλαιο. Ο τελικός αποδέκτης των υγρών αποβλήτων είναι η θάλασσα Μέτρα για την Μείωση των Υγρών Αποβλήτων Θα εφαρμόζονται συστήματα ανακύκλωσης του νερού στις μονάδες παραγωγής Συλλογή και Διάθεση Υγρών Αποβλήτων Το διυλιστήριο θα διαθέτει δύο συστήματα συλλογής υγρών αποβλήτων. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 7

29 -Το σύστημα συλλογής ελαιωδών αποβλήτων. Πρόκειται για υπόγειο κλειστό αποχετευτικό δίκτυο που θα καλύπτει όλους τους χώρους των εγκαταστάσεων και θα συλλέγει τα απόβλητα από επιφανειακά φρεάτια συλλογής. Το σύστημα συλλογής των ελαιωδών καταλοίπων θα καταλήγει στο σύστημα καθαρισμού των αποβλήτων. -Σύστημα συλλογής μη ελαιωδών αποβλήτων. Όμβρια: πρόκειται για υπόγειο κλειστό σύστημα που θα συλλέγει τα νερά της βροχής και αλλά νερά που δεν έχουν ίχνη πετρελαίου. Το σύστημα συλλογής μη ελαιωδών καταλοίπων θα καταλήγει στη θάλασσα. Νερά ψύξεως: Το θαλασσινό νερό ψύξης με κατάλληλο αγωγό και αυτόματο έλεγχο που θα αποκλείει την ρύπανση από ελαιώδη οδεύει στην θάλασσα. -Χημικά απόβλητα. Τα χημικά απόβλητα θα επεξεργάζονται σε ειδικές μονάδες επεξεργασίας για την απαλλαγή ή την εξουδετέρωση των χημικών ενώσεων που θα περιέχουν. Μετά την κατεργασία θα οδεύουν στο σύστημα συλλογής των ελαιωδών. -Αστικά λύματα. Τα αστικά λύματα θα επεξεργάζονται στον βιολογικό καθαρισμό της δευτεροβάθμιας κατεργασίας υγρών αποβλήτων. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 8

30 1.3.3 Συστήματα Καθαρισμού Υγρών Αποβλήτων Εικόνα 3. : Σύστημα Βιολογικού καθαρισμού υγρών αποβλήτων. Ο καθαρισμός θα διεξάγεται σε δύο στάδια. -Πρωτοβάθμιος μηχανικός καθαρισμός. Πρόκειται για ένα μηχανικό καθαρισμό. Τα απόβλητα θα οδεύουν γενικά σε δεξαμενές και μεγάλες λεκάνες, τους ελαιοδιαχωριστές, όπου σε κατάσταση απολύτου ηρεμίας η διερχόμενα με πολύ χαμηλή ταχύτητα θα αποχωρίζονται δια της βαρύτητας το πετρέλαιο και τα αιωρούμενα στερεά. Μετά με ίχνη μόνο πετρελαίου τα απόβλητα θα οδεύουν στο σύστημα του δευτεροβάθμιου καθαρισμού. -Δευτεροβάθμιος καθαρισμός. Ο δευτεροβάθμιος καθαρισμός για μεν τα ελαιώδη με υψηλή άλμη θα συνίσταται από τον καθαρισμό τους σε μια σειρά αμμοφίλτρφων και στη συνέχεια από την κατεργασία τους στο σύστημα επίπλωσης. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 9

31 Για τα υπόλοιπα ελαιώδη απόβλητα ο δευτεροβάθμιος καθαρισμός θα συνίσταται από τον καθαρισμό τους πάλι σε μια σειρά αμμοφίλτρφων και στη συνέχεια από την κατεργασία τους στη μονάδα Βιολογικού Καθαρισμού. Ο σκοπός αυτής της μονάδας θα είναι η βιολογική αποικοδόμηση των ιχνών πετρελαίου καθώς και όλων γενικά των οργανικών ουσιών που θα παραμένουν στα απόβλητα μετά τον πρωτοβάθμιο καθαρισμό. Η λειτουργία της μονάδος θα βασίζεται στην ανάπτυξη βακτηριδίων που τρέφονται με τις οργανικές ουσίες που περιέχονται στα απόβλητα. Από την έξοδο του δευτεροβάθμιου καθαρισμού τα καθαρά απόβλητα θα οδεύουν προς την θάλασσα. -Σύστημα ελαιοπαγίδας. Προ της απορροής των αποβλήτων στη θάλασσα θα διέρχονται από τελική λίμνη ηρεμίας (ελαιοπαγίδα) κατακράτηση τυχόν υπολειμμάτων πετρελαίου. -Συστήματα ελέγχου. Στο σχέδιο κατασκευής θα περιλαμβάνονται όργανα παρακολούθησης και καταγραφής των βασικών παραμέτρων σε όλα τα κυκλώματα του καθαρισμού αποβλήτων. Επίσης θα υπάρχουν ανιχνευτές υδρογονανθράκων για πρόσθετη ασφάλεια κατά της ρύπανσης. -Αντιμετώπιση τυχαίας μικρό - ρύπανσης. Για την αντιμετώπιση τυχαίων περιστατικών απορροής αποβλήτων στη θάλασσα με αυξημένα ίχνη πετρελαίου στο χώρο της εκβολής των αποβλήτων η εγκατάσταση ενός είναι πλωτού φράγματος για την συγκράτηση του πετρελαίου είναι επιβεβλημένη. 1.4 Μέτρα Αντιρύπανσης Υπεδάφους Έχει προβλεφθεί ότι για την αποφυγή ρυπάνσεως του υπεδάφους και των υπόγειων νερών από διαρροές πετρελαιοειδών όλοι οι χώροι των μονάδων, των αντλιοστασίων και τα δάπεδα των δεξαμενών θα έχουν Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 10

32 επίστρωση τσιμέντου. Επίσης, θα γίνουν γεωτρήσεις για εγκατάσταση μονίμων συστημάτων ελέγχου του υπεδάφους. 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 2.1 Φυσικό Περιβάλλον Οικοσυστήματα Ένα διυλιστήριο δεν ανήκει ούτε αποτελεί μέρος του οικοσυστήματος. Είναι εγκατεστημένο σε περιοχή που έχει χαρακτηρισθεί ως βιομηχανική περιοχή Ο.Ε. (Οχλούσες Εγκαταστάσεις). Σύμφωνα με το Π.Δ.-84/25.2/ δεν υπάρχουν δάση, λίμνες, ποτάμια ή άλλοι αξιόλογοι σχηματισμοί. Εικόνα 4. : Απεικόνιση αλυσίδας του Οικοσυστήματος. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 11

33 2.1.2 Έδαφος Η κατασκευή θα λάβει χώρα σε παραθαλάσσια περιοχή η οποία περιλαμβάνει τμήματα πεδινού και λοφώδους εδάφους. Η σύσταση του εδάφους της συγκεκριμένης περιοχής είναι: βραχώδης και μη βραχώδης με μέτρια διαπερατότητα. Φαινόμενα μετατόπισης δεν έχουν παρατηρηθεί Μετεωρολογικά και Υδρογραφικά - Υδρολογικά Στοιχεία Τα παρακάτω στοιχεία ελήφθησαν από τα μετεωρολογικά στοιχεία της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας. Στοιχεία Ανέμων : 1 ο Εξάμηνο ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙ ΙΟΥΝ Μέση Μηνιαία Διεύθυνση Ανέμων Μέση Μηνιαία Ένταση Ανέμων ΒΔ ΒΔ ΒΔ ΒΔ ΒΔ ΒΔ ο Εξάμηνο ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ Μέση Μηνιαία Διεύθυνση Ανέμων ΒΔ ΒΔ ΒΔ ΒΔ ΒΔ ΒΔ Μέση Μηνιαία Ένταση Ανέμων Πίνακας 1 : Στοιχεία ανέμου στην ευρύτερη περιοχή του διυλιστηρίου. Στοιχεία Βροχόπτωσης : 1 ο Εξάμηνο ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙ ΙΟ ΥΝ Μέση Μηνιαία Βροχόπτωση Συνολικές Μέρες Βροχής ο Εξάμηνο ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕ Κ Μέση Μηνιαία Βροχόπτωση Συνολικές Μέρες Βροχής Πίνακας 2 : Στοιχεία βροχόπτωσης στην ευρύτερη περιοχή του διυλιστηρίου Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 12

34 Στοιχεία Μέσης Σχετικής Υγρασίας : 1 ο Εξάμηνο ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙ ΙΟΥΝ Μέση Μηνιαία Υγρασία ο Εξάμηνο ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ Μέση Μηνιαία Υγρασία Πίνακας 3 : Στοιχεία μέσης σχετικής υγρασίας στην ευρύτερη περιοχή του διυλιστηρίου. Στοιχεία Θερμοκρασίας : 1 ο Εξάμηνο ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙ ΙΟΥΝ Ελάχιστη Μηνιαία Θερμοκρασία Μέση Μηνιαία Θερμοκρασία Μέγιστη Μηνιαία Θερμοκρασία ο Εξάμηνο ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ ΟΚΤ ΝΟΕ ΔΕΚ Ελάχιστη Μηνιαία Θερμοκρασία Μέση Μηνιαία Θερμοκρασία Μέγιστη Μηνιαία Θερμοκρασία Πίνακας 4 : Στοιχεία ανέμου στην ευρύτερη περιοχή του διυλιστηρίου Χλωρίδα Πανίδα Οι υφιστάμενες και οι νέες εγκαταστάσεις δεν πρόκειται να διαταράξουν τη χλωρίδα και πανίδα, αντίθετα, εξαιτίας του συνεχιζόμενου προγράμματος δενδροφύτευσης καλλωπιστικών φυτών σε κήπους και στους γύρω λόφους που ανήκουν στην έκταση της εταιρείας, το όλο τοπίο θα αναβαθμισθεί σημαντικά Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 13

35 2.1.5 Υδάτινο Δυναμικό Η περιοχή στερείται επιφανειακών υδάτων και πηγών και υπάρχουν μόνο μερικά πηγάδια με υφάλμυρο νερό. Το νερό που καταναλώνεται προέρχεται από την ΕΥΔΑΠ, και από τέσσερα ιδιόκτητα πηγάδια που το νερό τους προορίζεται κυρίως για το πότισμα κήπων. Γενικά δεν επέρχεται διατάραξη του υδάτινου δυναμικού. Άλλωστε η περιοχή είναι παραθαλάσσια και για πολλές χρήσεις χρησιμοποιείται θαλασσινό νερό. 2.2 Ανθρωπογενές Περιβάλλον Οικισμοί της Περιοχής Η ιδιοκτησία του διυλιστηρίου, βρίσκεται μέτρα από την πόλη της Καβάλας η οποία σύμφωνα με τα τελευταία δημογραφικά δεδομένα (1991), αριθμεί κατοίκους. Η περιοχή του διυλιστηρίου, σύμφωνα με το νόμο που αναφέρθηκε παραπάνω, χαρακτηρίζεται ως περιοχή Ο.Ε. (Οχλούσες Εγκαταστάσεις) Παραγωγικοί Τομείς Η κύρια απασχόληση των κατοίκων του Νομού Καβάλας δεν μπορεί να σχετιστεί με έναν συγκεκριμένο τομέα παραγωγής. Η κύρια απασχόληση του πληθυσμού σχετίζεται με τον πρωτογενή τομέα παραγωγής (γεωργία, αλιεία, κτηνοτροφία, δασοκομία κλπ), καθώς και με τον τριτογενή τομέα (εμπόριο, ξενοδοχεία, εστιατόρια, μεταφορές, επικοινωνίες, δημόσια διοίκηση, υγεία, εκπαίδευση κλπ). Επιπλέον, ένα μικρό μέρος του πληθυσμού ασχολείται με τον δευτερογενή τομέα (κατασκευές, ορυχεία, λατομεία, μεταποίηση κλπ) Υφιστάμενη Υποδομή της Περιοχής Η περιοχή στην οποία βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου καλύπτεται από πλήρες δίκτυο έργων υποδομής, δηλαδή: Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 14

36 -Πλήρες οδικό δίκτυο (Παλαιά Εθνική Οδός Θεσσαλονίκης - Καβάλας Αλεξανδρούπολης καθώς και η Εγνατία οδός. -Δίκτυο ύδρευσης (από ΕΥΔΑΠ και εφεδρικά από πηγές Μαγούλας). -Δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΗ). -Δίκτυο τηλεφωνικής επικοινωνίας (ΟΤΕ). -Λιμάνι (στο χώρο των εγκαταστάσεων του διυλιστηρίου θα περιλαμβάνονται εγκαταστάσεις λιμενισμού πλοίων, αναλόγου χωρητικότητας. 2.3 Πιέσεις στο Φυσικό Περιβάλλον Μέσα στα όρια της εξεταζόμενης περιοχής δεν θα υπάρξουν επιδράσεις: (α) Στην εκμετάλλευση του εδάφους και υπεδάφους. (β) Στην εκμετάλλευση της υπόγειας υδροφορίας, των πηγών και επιφανειακών νερών. (γ) Στην πανίδα της περιοχής από ανθρωπογενείς δραστηριότητες (δ) Στη χλωρίδα της περιοχής από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. (ε) Στο κλίμα της περιοχής. Θα υπάρξουν μικρές επιδράσεις στην ατμόσφαιρα από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 15

37 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 3.1 Εναλλακτικές Λύσεις Μια σειρά από εναλλακτικές λύσεις εξετάσθηκαν κατά την εκπόνηση της μελέτης σχεδιασμού του παρόντος έργου. Από αυτές τις εναλλακτικές λύσεις απορρίφθηκαν όλες εκείνες οι οποίες δεν συντελούν στην βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών ή δεν ελαχιστοποιούν τους κινδύνους. Με βάση τα ανωτέρω η έρευνα για εναλλακτικές λύσεις ήταν εκτεταμένη. Κατωτέρω αναφέρονται τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα εναλλακτικών λύσεων που εξετάσθηκαν: Αέριες Εκπομπές Εικόνα 5 : Αέριες εκπομπές από βιομηχανική εγκατάσταση Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 16

38 Η εναλλακτική λύση κατασκευής της μονάδας επεξεργασίας απαερίων με δυναμικότητα Nm 3 /hr για τα αέρια απόβλητα ορισμένων μονάδων εγκαταλείφθηκε χάριν ενός ευέλικτου τρόπου διαχείρισης των αερίων αποβλήτων. Επίσης προβλέφθηκε για αυτή την μονάδα μία μεγάλη κεντρική καμινάδα ύψους εκατό (100) μέτρων για την καλύτερη διασπορά των αερίων ρύπων. Αυτή η προσέγγιση του προβλήματος δεν επελέγη διότι είναι προτιμότερη η μείωση της παραγωγής του ρύπου στην πηγή του, παρά η παραγωγή του και κατόπιν η αφαίρεση και η διασπορά του. Έτσι τελικά αντί να παράγουμε S0 2 το οποίο θα απομακρύνουμε κατόπιν στην μονάδα επεξεργασίας των απαερίων προτιμήθηκε μία γενική στροφή σε χρήση καυσίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, επιλέγοντας αέριο καύσιμο και μαζούτ χαμηλού θείου. Επιλέγοντας καύσιμο χαμηλού θείου αντί να παράγουμε S0 2 και κατόπιν να το απομακρύνουμε, αποφεύγουμε τα προβλήματα παραγωγής και διάθεσης υλικών που παράγονται από την μονάδα απαερίων: θεϊκό οξύ και στερεή στοιβάδα βαρέων μετάλων. Αντί μιας κεντρικής μονάδας D e NO X, θα τοποθετηθούν επιμέρους μονάδες στις καμινάδες των CDU3 & Hot οίl, της μονάδας κενού και μονάδας ιξωδόλυσης, του σταθμού συμπαραγωγής και του λέβητα παραγωγής ατμού εκτάκτου ανάγκης, επιτρέποντας με αυτό τον τρόπο μεγαλύτερη ευελιξία σε περίπτωση βλάβης. Άλλος ένας λόγος που η αρχική εναλλακτική λύση της κεντρικής μονάδας απαερίων δεν θα επιλεχθεί είναι το εκτεταμένο δίκτυο αγωγών για την συγκέντρωση των απαερίων των μονάδων με όλα τα λειτουργικά προβλήματα που αυτό συνεπάγεται. Για την ελάττωση του παραγόμενου CO 2 από τους φούρνους των μονάδων, τον αεριοστρόβιλο, την μονάδα θείου και τα συστήματα των πυρσών, θα επιλεγεί η αποδοτικότερη χρήση της ενέργειας (ενεργειακή ολοκλήρωση Ι ανάκτηση: αξιοποίηση της θερμότητας των καυσαερίων και βελτίωση της εναλλαγής θερμότητας μεταξύ ρευμάτων) αντί της ενεργειακής διασύνδεσης (όπως υπήρχε σε παλαιότερης τεχνολογίας διυλιστήρια) μεταξύ διαφορετικών μονάδων που δημιουργεί Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 17

39 προβλήματα στην ασφαλή αυτοτελή λειτουργία των μονάδων. Για την ελάττωση του παραγόμενου S0 2, οι εξετασθείσες εναλλακτικές λύσεις πέρα από τις μονάδες επεξεργασίας απαερίων που αναφερθήκαμε ανωτέρω θα είναι : μερική χρήση φυσικού αερίου, μερική χρήση αργού χαμηλού θείου (για παραγωγή μαζούτ ιδιοκατανάλωσης χαμηλού θείου) και τέλος αποθείωση του μαζούτ ιδιοκατανάλωσης. Στην περίπτωσή μας θα γίνεται χρήση του μαζούτ χαμηλού θείου που θα παράγουμε από την διύλιση αργού χαμηλού θείου, επίσης υγραερίου (ισοδύναμου ή και καλύτερου του φυσικού αερίου όσον αφορά την περιεκτικότητα σε θείο max 60 mg/nm 3 ). Η λύση της αποθείωσης του μαζούτ δεν θα προτιμηθεί, διότι δημιουργεί δυσκολίες συντήρησης και προβλήματα λειτουργίας λόγω απενεργοποίησης του καταλύτη. Η τεχνολογία που θα χρησιμοποιηθεί για την μονάδα ανάκτησης θείου θα επιτρέπει σε συνδυασμό με την μονάδα επεξεργασίας εναπομεινάντων αερίων (Tail gas treatment SCOT) μια απόδοση 99,9%. Αυτός είναι ο λόγος που θα επιλεγεί σε σύγκριση με τις εναλλακτικές τεχνολογίες (Super Claus, απόδοση 99%, CIauspol απόδοση 99,6%, Sulfreen απόδοση 99%, Hydro 8uJfreen απόδοση 99,5%, CoId Bed Absorption/Amoco απόδοση 99.%). Για την ελάττωση του παραγόμενου ΝΟ X, όλοι οι φούρνοι, λέβητες και αεριοστρόβιλος θα διαθέτουν καυστήρες Low ΝΟ X. Στους καυστήρες που καίουν μαζούτ θα γίνεται εισαγωγή ατμού για την μείωση της θερμοκρασίας καύσης και κατά συνέπεια μείωση του σχηματισμού θερμικών NO X. Στην περίπτωση αερίου καυσίμου θα επιλεγούν καυστήρες Dry Low ΝΟ X διότι αυτοί παράγουν τα λιγότερα ΝΟ X. Για την απομάκρυνση των ΝΟ X θαχρησιμοποιηθεί η τεχνολογία Επιλεκτικής Καταλυτικής Αναγωγής (Selective Catalytic Reduction) αντί της Επιλεκτικής μη καταλυτικής αναγωγής (SNCR) που χρησιμοποιούνταν μέχρι σήμερα σε άλλα διυλιστήρια, καθώς θα επιτρέπει υψηλότερες αποδόσεις απομάκρυνσης ΝΟ X. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 18

40 Εικόνα 6 : Σύστημα απομάκρυνσης οξείδια του αζώτου (Nox) Υγρά Απόβλητα Εικόνα 7 : Μεταφορά των υγρών αποβλήτων από τις βιομηχανίες. Η χρήση καυστικής σόδας προβλέπεται να βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα έτσι ώστε να βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα αντίστοιχα η παραγωγή ξοδευμένης σόδας. Η λύση η οποία θα επιλεγεί αντί της παραδοσιακής εφαρμοζόμενης μεθόδου έκπλυσης των προϊόντων με Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 19

41 καυστική σόδα, είναι η εγκατάσταση συστήματος έκπλυσης με αμίνη για την απομάκρυνση του H 2 S. Επιπροσθέτως για το σύστημα έκπλυσης για την απομάκρυνση των μερκαπτανών και του H 2 S θα χρησιμοποιηθεί μια νέα μέθοδο αναγέννησης. Σαν συνέπεια των ανωτέρω εναλλακτικών η ποσότητα της ξοδευμένης σόδας θα βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Η ποσότητα που θα απομένει θα χρησιμοποιείται για την εξουδετέρωση των χλωριόvτων σης μονάδες διύλισης.η ελαχιστοποίηση της ξοδευμένης σόδας θα εξαλείψει τα τυχόν προβλήματα που θα δημιουργούσε η απόρριψη της στον βιολογικό καθαρισμό, λόγω της ευαισθησίας της βιομάζας στα άλατα. Οι μονάδες θα εξυπηρετούνται από ένα κλειστό κύκλωμα νερού ψύξεως στο οποίο θα ανακυκλοφορεί γλυκό νερό και το οποίο θα ψύχεται με θαλασσινό νερό. Η επιλογή αυτού του σχεδιασμού αναπτύχθηκε με το σκεπτικό της ελαχιστοποίησης των πιθανοτήτων για πιθανή ρύπανση από διαρροή υδρογονανθράκων το οποίο θα δημιουργεί προβλήματα. Σαν επακόλουθο της αποφυγής κατ αυτόν τον τρόπο της ρύπανσης του θαλασσινού νερού ψύξεως δεν θα απαιτείται η όδευση αυτού του νερού στον βιολογικό καθαρισμό, όπου θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στην λειτουργία του. Στον σχεδιασμό του σχήματος λειτουργίας αποφασίσθηκε να διαχωρισθεί η λειτουργία των δύο ΑΡΙ ελαιωδιαχωριστήρων. Το έρμα και νερό από εκπλύσεις δεξαμενών θα πηγαίνουν στον ένα ελαιοδιαχωριστήρα και κατόπιν σε μονάδα επίπλευσης για περαιτέρω επεξεργασία. Το επεξεργασμένο νερό θα πηγαίνει σε αμμόφιλτρα για τελικό καθαρισμό και τέλος θα αποβάλλεται στην θάλασσα. Αυτή η λύση κρίθηκε ως η καλύτερη συγκριτικά με άλλες επιλογές (πχ όλα τα ελαιώδη απόβλητα ανεξάρτητα αν προέρχονται από γλυκό ή αλμυρό νερό να πηγαίνουν και στους δύο ελαιοδιαχωριστήρες) καθώς ο βιολογικός καθαρισμός δεν θα επιβαρύνεται από τα άλατα του αλμυρού νερού. Ο τύπος της μονάδας επίπλευσης για τα ελαιώδη αλμυρά νερά που θα τοποθετηθεί επελέγη είναι αυτός της Επίπλευσης με Έμφυση Αέρα. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 20

42 Θα προτιμηθεί δε σε σχέση με το σύστημα Επίπλευσης Διαλυμένου Αέρα, διότι για το δεύτερο θα απαιτείται μεγάλη έκταση και θα παράγει σημαντική ποσότητα λάσπης. 3.2 Φάση κατασκευής Εργατική Δύναμη - Αστικά Λύματα Σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του έργου προβλέπεται ότι η φάση της κατασκευής θα διαρκέσει 25 μήνες και θα απασχολήσει περίπου 830 εργάτες που θα εργάζονται στα εργοτάξια του έργου. Αυτός ο αριθμός θα πρέπει να αυξηθεί ακόμα κατά ένα ποσοστό 15%-20% (δηλ. κατά μέσο όρο 170 άτομα) που θα χρησιμοποιηθούν ως βοηθητικό προσωπικό σε δραστηριότητες που θα αφορούν αποθήκευση και διανομή υλικών, λογιστική υποστήριξη κλπ. Το προσωπικό αυτό θα εγκατασταθεί κοντά στα προσωρινά εργοτάξια είτε μέσα στο χώρο του διυλιστηρίου είτε σε ενοικιαζόμενους χώρους έξω από το διυλιστήριο. Ο μέγιστος αριθμός εργατών που προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί στα εργοτάξια σε περιόδους αιχμής θα είναι 2300 άτομα για μία περίοδο 2 μηνών. Το εργατικό προσωπικό που θα απασχοληθεί κατά την φάση των κατασκευών δεν προβλέπεται να στεγάζεται σε πρόχειρα καταλύματα (κατασκηνώσεις) αλλά θα στεγάζεται στη περιβάλλουσα το διυλιστήριο ευρύτερη αστική περιοχή. Επομένως οι επιπτώσεις από την δημιουργία αστικών λυμάτων από την εργατική δύναμη θα περιορίζεται μόνο στους χώρους των εργοταξίων κατά την διάρκεια των εργασιών της ημερήσιας βάρδιας. Κάθε εργολάβος θα είναι υποχρεωμένος να διαθέτει προσωρινές εγκαταστάσεις υγιεινής για το προσωπικό του. Τυπικά αυτές οι εγκαταστάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν χημικές τουαλέτες για τους εργάτες των εργοταξίων ή προκατασκευασμένες τουαλέτες με ντους και αποστράγγιση σε σηπτική δεξαμενή για το προσωπικό των προσωρινών εγκαταστάσεων λογιστικής υποστήριξης. Για το σκοπό αυτό η Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 21

43 διοίκηση του υπό κατασκευή διυλιστηρίου θα συμβληθεί με υπηρεσία αποκομιδής και διαθέσεως αποβλήτων η οποία θα συλλέγει σε καθημερινή βάση τα λύματα από ης προσωρινές εγκαταστάσεις υγιεινής και περιοδικά τα λύματα από τις σηπτικές δεξαμενές και θα τα μεταφέρει για διάθεση σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας υγρών αποβλήτων Στερεά Απόβλητα Διαχείρηση στερεών αποβλήτων. Στερεά απόβλητα θα προκύψουν από τις εξής εργασίες: 1. Από Κατεδαφίσεις. 2. Από Εκσκαφές Στερεά απόβλητα από κατεδαφίσεις Προβλέπονται εκτεταμένες εργασίες που αφορούν κατεδαφίσεις υπαρχόντων παλαιών εργοστασίων εταιριών που υπήρχαν στο χώρο, κτιρίων, εργαστηρίων, συνεργείων, βιομηχανικών εγκαταστάσεων, δικτύων σωληνώσεων, μονώσεων, ηλεκτρικών εγκαταστάσεων κλπ. Από αυτές τις κατεδαφίσεις αναμένεται να προκύψουν τα παρακάτω είδη στερεών αποβλήτων Γενικά Απόβλητα από Κατεδαφίσεις -Σκυρόδεμα, τούβλα, πλακάκια, κεραμικά, πυρίμαχα τούβλα -Μονωτικά Υλικά -Μέταλλα (σίδηρος, αλουμίνιο) Καλώδια -Μηχανολογικός εξοπλισμός -Ξύλα -Πλαστικά υλικά Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 22

44 -Γυαλί -Μάρμαρα -Μπάζα Για τον περιορισμό της διαθέσεως των παραχθέντων αποβλήτων από τις κατεδαφίσεις, θα καταβληθεί προσπάθεια όσο αυτό είναι πρακτικό και εφικτό να διαχωριστούν και να ανακτηθούν τα αποσυναρμολογημένα δομικά στοιχεία είτε για να ξαναχρησιμοποιηθούν σε κάποιο άλλο χώρο είτε για να διατεθούν ως άχρηστα βιομηχανικά κατάλοιπα Επικίνδυνα Απόβλητα από Κατεδαφίσεις Κατά την πορεία των εργασιών της κατεδάφισης θα δίνεται ιδιαίτερη προσοχή για την αναγνώριση κάθε πηγής μόλυνσης ή κινδύνου από την παρουσία επικίνδυνων υλικών όπως ο αμίαντος, οι υδρογονάνθρακες ή υλικά σε αποσύνθεση τα οποία μπορεί να απαιτούν ειδικό τρόπο διάθεσης Απόβλητα από Εκσκαφές Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 23

45 Εικόνα 8 : Απόβλητα που προέρχονται από εκσκαφές. Η φάση των κατασκευών εκτός από τις κατεδαφίσεις θα περιλαμβάνει και εργασίες εκσκαφών και επιχωματώσεων για την εξομάλυνση των ανωμαλιών του χώρου κατασκευών. Επειδή η μορφολογία του εδάφους του χώρου όπου θα τοποθετηθούν οι περισσότερες μονάδες είναι κυρίως βραχώδης προβλέπεται η αποκομιδή σημαντικών ποσοτήτων από βραχώδες υλικό και χώμα που θα διατεθούν εκτός των ορίων της επιχείρησης, Από προκαταρτικές επιθεωρήσεις για την κατάρτιση της γεωτεχνικής μελέτης και άλλων αναλυτικών στοιχείων του χώρου των κατασκευών φάνηκε ότι τα επιφανειακά στρώματα εδάφους δεν παρουσιάζουν σημεία μολύνσεως από υδρογονάνθρακες. Προκειμένου όμως να διασφαλισθεί η ορθή διαχείριση των αποκομιζομένων υλικών από τις εργασίες των εκσκαφών και γενικότερα να ερευνηθεί η κατάσταση του εδάφους από περιβαλλοντικής πλευράς προβλέπεται να γίνουν τα εξής: -Χημικός χαρακτηρισμός εδάφους -Μέτρηση του ύψους της στάθμης των υπόγειων υδάτων -Αναλύσεις υπόγειων υδάτων -Ερεύνα παρουσίας υδρογονανθράκων Σκοπός του χημικού χαρακτηρισμού του εδάφους που θα λάβει χώρα είναι να διασφαλισθεί αν μέρος από τα υλικά των εκσκαφών θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υλικά επιχωματώσεων, αν δεν έχουν μολυνθεί από τις παλαιότερες βιομηχανίες που λειτουργούσαν στο χώρο, ή αν τα υλικά που θα διατεθούν εκτός των ορίων της επιχείρησης για απόρριψη θα πρέπει να αντιμετωπισθούν ως επικίνδυνα στερεά απόβλητα. Προκειμένου να διεξαχθεί ο χημικός έλεγχος προβλέπεται μια διαδικασία λήψεως δειγμάτων εδάφους από ένα ορισμένο αριθμό οπών και φρεατίων που θα ανοιχτούν στο έδαφος. Για την λήψη αντιπροσωπευτικών δειγμάτων θα λαμβάνεται Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 24

46 υλικό εδάφους σε κάθε ένα (1) μέτρο μέχρι δέκα (10) μέτρα βάθος. Σε τρεις από τις οπές για την λήψη δειγμάτων εδάφους θα τοποθετηθούν πιεζόμετρα για την λήψη δειγμάτων νερού και την παρακολούθηση της στάθμης των υπογείων υδάτων. Όλα τα δείγματα θα αποσταλούν για χημική ανάλυση σε αναγνωρισμένο εργαστήριο στην Ελλάδα ή το εξωτερικό. Παράλληλα με την λήψη των δειγμάτων νερού θα γίνεται και έλεγχος για την πιθανή παρουσία υδρογονανθράκων καθώς και του εύρους της στάθμης των υδρογονανθράκων δια της χρησιμοποιήσεως οίι - water interface probe. Αμφότερα τα δείγματα θα αναλύονται για την παρουσία : -Ολικού μολύβδου -ΒΤΕΧ (Βενζόλιο, τολουόλιο, ξυλένιο) -ΡΑΗ (Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες) -PCB's (Πολυχλωριωμένα διφαινύλια) -Υδρογονανθράκων Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 25

47 Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις όσον αφορά τα είδη και τις ποσότητες των χωματουργικών υλικών που θα διακινηθούν κατά την φάση της κατασκευής του διυλιστηρίου προβλέπονται τα κάτωθι: Κατηγορία υλικών Ποσότητα Παρατηρήσεις 1. Υλικά από εκσκαφές Απαιτούμενα υλικά για Επιχωματώσεις και μπαζώματα. 3. Πλεονάζοντα υλικά για απόρριψη. 4. Ειδικά υλικά για επιχωματώσεις και μπαζώματα που πρέπει να εισαχθούν από εξωτερικές πηγές. μ μ 3 Οι εργασίες εκσκαφής και επιχωματώσεων θα διεξάγονται ταυτόχρονα και το πλεόνασμα των υλικών θα αποκομίζεται σε καθημερινή βάση έξω από το χώρο της Εταιρείας και έτσι δεν θα υπάρξει πρόβλημα προσωρινής αποθήκευσης μ 3 Οι εργασίες απόρριψης και εισαγωγή υλικών δεν θα διεξάγονται ταυτόχρονα μ 3 5. Υλικά από εκσκαφές που θα χρησιμοποιηθούν για επιχωματώσεις και μπάζα μ 3 Θα αποθηκεύονται προσωρινά μέσα στο χώρο του διυλιστηρίου. Πίνακας 5 : Χωματουργικά υλικά που θα διακινηθούν Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 26

48 3.2.6 Επιπτώσεις στην Πανίδα και Χλωρίδα Εικόνα 9 : Απεικόνιση χλωρίδας και πανίδας του περιβάλλοντος. Η κατασκευή των εγκαταστάσεων δεν αναμένεται να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην οικολογία της περιοχής. Οι επιπτώσεις από την μείωση της βλάστησης της περιοχής θεωρούνται αμελητέες καθ' όσον οι κατασκευαστικές δραστηριότητες θα αναπτυχθούν σε μια περιοχή που κυριαρχεί η βιομηχανική υποδομή. Η πανίδα της περιβάλλουσας περιοχής είναι γενικά κινητή και δεν είναι δυνατό ένα είδος με ιδιαίτερες τοπικές ανάγκες να επηρεαστεί από την εργασία. Επιπτώσεις που προκύπτουν από διαταράξεις της πανίδας και χλωρίδας θα είναι πράγματι άνευ σημασίας. Δεν συνιστάται η λήψη μέτρων πέρα από την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στη βλάστηση σε περιοχές έξω από το διυλιστήριο δια του προσεκτικού ελέγχου των εργασιών.δεν θεωρείται ότι απαιτείται κάποια ειδική παρακολούθηση ως μέτρο μετριασμού επιπτώσεων. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 27

49 3.2.7 Επιπτώσεις στην Ποιότητα της Ατμόσφαιρας. Εικόνα 10 : Ρύποι της ατμόσφαιρας Οι δυναμικές πηγές εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων κατά την διάρκεια των κατασκευών θα προέρχονται από την κίνηση των αυτοκινήτων και εκπομπές από τις εγκαταστάσεις ( κυρίως ΝΟ Χ, CO και σωματίδια) που θα δημιουργούνται κατά την κίνηση των μπαζών. Τέτοιες επιπτώσεις θα είναι προσωρινές και δεν αναμένεται να έχουν κάποιες σημαντικές ενοχλήσεις σε οποιονδήποτε ευαίσθητο αποδέκτη καθ' όσον η προτεινόμενη περιοχή των έργων θα ευρίσκεται μέσα σε μια βιομηχανική περιοχή. Δυναμικές επιπτώσεις θα μειωθούν περισσότερο δια της χρησιμοποιήσεως καλής εργασιακής πρακτικής όπως αυτές που περιγράφονται στο τμήμα λήψεως μέτρων μετριασμού. Η σκόνη που θα συνοδεύει τις κατασκευές και τις δραστηριότητες κατεδαφίσεων και αποξηλώσεων θα ελέγχεται δια της διαβροχής και δια της θέσεως σε ισχύ περιορισμών στις περιοχές εργασίας και στις δραστηριότητες εκτός των δρόμων. Αμμοβολές δεν πρόκειται να διεξαχθούν μέσα στο χώρο εργασίας. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 28

50 3.2.8 Επιπτώσεις στο Οικοσύστημα του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος Εικόνα 11 : Οικοσύστημα θαλάσσιου περιβάλλοντος. Επιπτώσεις της ρύπανσης στις βιοκοινωνίες. Το πετρέλαιο αποτελεί ένα μείγμα από οργανικές ενώσεις πολλές από τις οποίες είναι τοξικές για τους θαλάσσιους οργανισμούς. Γενικά διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: -Μικρού μοριακού βάρους, που είναι πτητικές (δηλαδή εξατμίζονται γρήγορα) και για τούτο έχουν σχετικά μικρές επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον. -Μεσαίου μοριακού βάρους που παραμένουν για μεγαλύτερο διάστημα στο θαλάσσιο περιβάλλον και είναι οι κυρίως υπεύθυνες για την τοξικότητα του πετρελαίου. -Μεγάλου μοριακού βάρους (πίσσες) που είναι αδρανείς από χημική Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 29

51 άποψη αλλά προκαλούν μηχανικής φύσης παρενέργειες στο οικοσύστημα. Kάθε χρόνο εξορύσσονται 3 δισεκατομμύρια τόνοι αργού πετρελαίου και το μισό αυτής της ποσότητας μεταφέρεται διά θαλάσσης, με αποτέλεσμα 3 περίπου εκατομμύρια τόνοι να χύνονται στην θάλασσα. Aπό αυτά: -7% οφείλεται σε μη ανθρωπογενείς διαρροές -5% σε διαρροές από μόνιμες εγκαταστάσεις (διυλιστήρια, πλατφόρμες εξόρρυξης κλπ.) -45% οφείλεται στην διαδικασία της μεταφοράς (τακτικοί χειρισμοί δεξαμενοπλοίων, επισκευές και δεξαμενισμός πλοίων,ατυχήματα κλπ). -43% σε διάφορες αιτίες (αστικά και βιομηχανικά απόβλητα κλπ). Από τα παραπάνω μόνο το 15% οφείλεται σε ατυχήματα δεξαμενοπλοίων που είναι και τα πλέον γνωστά στην κοινή γνώμη λόγω των έντονων επιπτώσεών τους. Σε περισσότερα από 40 ναυτικά ατυχήματα που έγιναν από το 1960 έως το 1997, διέρρευσαν τόνοι πετρελαίου στη θάλασσα. (Δεν συμπεριλαμβάνονται ατυχήματα σε χώρους άντλησης.) Πολλά από τα πλοία ήταν Ελληνικών συμφερόντων. H μεγαλύτερη ποσότητα ( τόνοι) διέρρευσε από το ατύχημα του ATLANTIC EMPRESS (1979) στο Τομπάγκο. Στην Ελλάδα είχε γίνει το ατύχημα του TRADER το Διέρρευσαν τόνοι πετρελαίου. Το 1980 έγινε στην Πύλο το ατύχημα του IRENES SERENADE, από το οποίο διέρρευσαν τόνοι πετρελαίου. Υπολογίζεται ότι στη διάρκεια του B Παγκοσμίου Πολέμου, κατέληξαν στη θάλασσα πάνω από 4 εκατομμύρια τόνοι πετρελαίου. Το 1991, κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ, χύθηκαν στον Περσικό Κόλπο τόνοι πετρελαίου. H τοξικότητα του πετρελαίου σε θαλάσσιους οργανισμούς έχει μελετηθεί τόσο με εργαστηριακά πειράματα, όσο και με πειράματα πεδίου από τα πολυάριθμα ναυτιλιακά ατυχήματα των τελευταίων δεκαετιών. Το πετρέλαιο που είναι κυρίως μίγμα άκυκλων και Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 30

52 κυκλικών υδρογονανθράκων, περιέχει επίσης αρκετές αρωματικές ενώσεις (βενζόλιο,τολουόλιο, ναφθαλένιο) και πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (ΠΑΥ, polycyclic aromatic hydrocarbons,pah), πολλοί εκ των οποίων είναι καρκινογόνες ουσίες. Σημαντικό μέρος του πετρελαίου στο περιβάλλον με τον καιρό εξατμίζεται, διασκορπίζεται ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες σε μικρά συσσωματώματα που καταβυθίζονται στα ιζήματα, ενώ συγχρόνως υπόκειται σε φωτοχημική διάσπαση και μικροβιακή αποσύνθεση. Τα υδατοδιαλυτά συστατικά του αργού πετρελαίου και των διυλισμένων προϊόντων του, περιέχουν μια ποικιλία ενώσεων που είναι τοξικές για ένα ευρύ φάσμα θαλασσίων οργανισμών. Τα αυγά, οι προνύμφες των ψαριών και τα νεαρά άτομα είναι γενικά πιο ευαίσθητα στη ρύπανση από πετρελαιοειδή, Το πετρέλαιο προκαλεί διαταραχές στη φυσιολογία και τη συμπεριφορά των οργανισμών, καθώς και ανωμαλίες στην ανάπτυξη των ψαριών, οδηγώντας τελικά στον πρόωρο θάνατο τους. Ακόμη και 1 μg,/l πετρελαίου στη θάλασσα μπορεί να βλάψει τους πιο ευαίσθητους οργανισμούς.ίχνη πετρελαίου στο νερό επηρεάζουν τη σεξουαλική συμπεριφορά των θαλασσίων οργανισμών, τη δυνατότητα προσανατολισμού τους και τους ρυθμούς αφομοίωσης της τροφής. Κάποιες από τις συνέπειες αυτές ενισχύονται από τη χαμηλή αλατότητα και τις υψηλές θερμοκρασίες, ενώ υπάρχει συνεργιστική δράση ανάμεσα στους αρωματικούς υδρογονάνθρακες και κάποια μέταλλα. Oι διάφοροι θαλάσσιοι οργανισμοί υφίστανται διάφορες επιπτώσεις από την δράση του πετρελαίου ανάλογα με τον τρόπο διαβίωσής τους, όπως : Tο πλαγκτόν, και ιδιαίτερα το νευστόν, υφίσταται εντονότερα την τοξική δράση του πετρελαίου στην πρώτη φάση, όταν δηλαδή επιπλέει, διότι περιέχει ακόμη μεγάλες ποσότητες μικρού και μεσαίου μοριακού βάρους ενώσεις που είναι και οι πλέον τοξικές, έχει σχετικά μικρό ειδικό βάρος και κατά συνέπεια συγκρατείται στα ανώτερα στρώματα της στήλης του νερού. Εκτός της τοξικής χημικής δράσης του σημαντική είναι και η φυσική: το πετρέλαιο έχει την τάση να Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 31

53 απλωθεί σε όσο γίνεται μεγαλύτερη έκταση στην επιφάνεια του νερού δημιουργώντας έτσι ένα λεπτό στρώμα (σαν φίλμ) το οποίο εμποδίζει την ανταλλαγή των αερίων αλλά και την εισχώρηση της ηλιακής ακτινοβολίας που είναι απαραίτητη για την φωτοσύνθεση. Οι επιπτώσεις αυτές όμως δεν διαρκούν πολύ και φαίνεται ότι το πλαγκτονικό σύστημα ανακάμπτει σχετικά γρήγορα. Το πλαγκτόν και ιδιαίτερα το νευστόν που ζεί στην επιφάνεια της θάλασσας είναι ιδιαίτερα ευπαθές στις πετρελαιοκηλίδες. Πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις υδρογονανθράκων, της τάξης των 50 ng/g, επιταχύνουν τη φωτοσύνθεση επειδή δρουν ίσως ως θρεπτικά. Πάνω από τις συγκεντρώσεις αυτές όμως υπάρχει μια σταδιακή ελάττωση των ρυθμών της φωτοσύνθεσης. Σε συγκεντρώσεις της τάξης των 250ng/g διατροφικές συνήθειες και λειτουργίες κάποιων οργανισμών μεταβάλλονται. Μια σειρά από άλλες επιπτώσεις σε πλαγκτονικούς μικροοργανισμούς μαρτυρούν ότι το πετρέλαιο δρα ως δηλητήριο για το πλαγκτόν, παρεμποδίζοντας την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό του και οδηγώντας στον πρόωρο θάνατο πολλών οργανισμών. H τοξικότητα του πετρελαίου, ανάλογα με τη συγκέντρωση, οδός έκθεσης και τις φυσικές συνθήκες, μπορεί να είναι θανατηφόρος σε πτηνά, υδρόβιους οργανισμούς και μικροοργανισμούς, μεσαίας τοξικότητας σε άλλους οργανισμούς ή και χρόνια λόγω της καρκινογόνου δράση των ΠΑΥ. H τοξικολογική επίδραση του πετρελαίου και των προϊόντων του σε υδρόβιους οργανισμούς και οικοσυστήματα έχει μελετηθεί με έρευνες περιβαλλοντικής τοξικολογίας και με οικοτοξικολογικές έρευνες πεδίου. Στην δεκαετία του '60 εμφανίστηκε η ασθένεια της Minamata. Περίπου 800 άτομα πέθαναν και άλλα 2000 υπέστησαν σοβαρές βλάβες όταν τα λύματα ενός εργοστασίου που περιείχαν υδράργυρο διοχετεύτηκαν στη θάλασσα. Eκεί συσσωρεύτηκαν σε θαλάσσιους οργανισμούς οι οποίοι στη συνέχεια καταναλώθηκαν από τους ανύποπτους παθόντες Τα βαρέα μέταλλα είναι μία όχι ορατή αλλά πολύ σημαντική μορφή Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 32

54 ρύπανσης για το θαλάσσιο περιβάλλον εξαιτίας της τοξικότητάς τους. Mε τον όρο βαρέα μέταλλα εννοούμε εκείνα που έχουν ειδικό βάρος μεγαλύτερο του σιδήρου (Fe) και κυρίως τον μόλυβδο (Pb), τον υδράργυρο (Hg), τον χαλκό (Cu), το κάδμιο (Cd), το χρώμιο (Cr) κλπ. Tα βαρέα μέταλλα σχετίζονται με πλήθος ανθρώπινων δραστηριοτήτων. H χρήση τους στην χημική βιομηχανία είναι ο κανόνας: βιομηχανίες παραγωγής χρωμάτων, φωτογραφικών υλικών, ηλεκτρονικού υλικού, παρασιτοκτόνων, συσσωρευτών, πυρομαχικών, μεταλλουργεία κλπ χρησιμοποιούν σε διάφορες ποσότητες ενώσεις που περιέχουν βαρέα μέταλλα είτε σαν πρώτη ύλη είτε σαν καταλύτες. Πολλές βιομηχανίες χρησιμοποιούν χάλκινους σωλήνες για την ψήξη των μηχανημάτων τους και λόγω της διάβρωσης σημαντικές ποσότητες χαλκού οδηγούνται στη θαλάσσα κατά την έξοδο του νερού από το σύστημα ψήξης. H χρήση μολύβδου στην βενζίνη έχει σαν αποτέλεσμα την απελευθέρωση σημαντικών ποσοτήτων ενώσεων μολύβδου στην ατμόσφαιρα που εν συνεχεία, μέσω των νερών της βροχής, οδηγούνται στα ποτάμια ή κατευθείαν στην θάλασσα.tα αστικά λύματα περιέχουν επίσης κάποιες ποσότητες βαρέων μετάλλων που προέρχονται από την κατανάλωση διαφόρων βιομηχανικών προϊόντων που περιέχουν ενώσεις βαρέων μετάλλων, από την χρήση ορισμένων τύπων απορρυπαντικών κλπ. H καύση απορριμμάτων είναι ένας ακόμη παράγων εμπλουτισμού της ατμόσφαιρας σε σωματίδια που περιέχουν ενώσεις βαρέων μετάλλων και στη συνέχεια καταλήγουν με τα νερά της βροχής στην θάλασσα. Ένα μέρος των συγκεντρώσεων των βαρέων μετάλλων που βρίσκονται στη θάλασσα οφείλεται και σε φυσικές πηγές. Kυρίως πρόκειται για διάβρωση πετρωμάτων που είναι πλούσια σε ορυκτά που περιέχουν βαρέα μέταλλα. Τα βαρέα μέταλλα που έχουν βιολογικό ενδιαφέρον διαιρούνται σε δυο κατηγορίες: Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 33

55 -Στα μέταλλα τα οποία σε μικρές ποσότητες είναι απαραίτητα στο μεταβολισμό των οργανισμών, αλλά σε μεγάλες ποσότητες είναι τοξικά. Μερικά από αυτά περιέχονται στις αναπνευστικές χρωστικές των οργανισμών, όπως είναι ο σίδηρος (σπονδυλωτά), ο χαλκός (αρθρόποδα) και το βανάδιο (χιτωνοφόρα) και άλλα, όπως ο ψευδάργυρος, κοβάλτιο,μαγγάνιο, χρώμιο, σελήνιο, νικέλιο, και κασσίτερος, είναι συστατικά ενζύμων ή χρησιμεύουν ως καταλύτες σε διάφορες βιοχημικές αντιδράσεις. -Στα μέταλλα, υδράργυρος, κάδμιο, μόλυβδος, κασσίτερος, σελήνιο και αρσενικό επειδή βρίσκονται στα ανώτερα επίπεδα της τροφικής αλυσίδας (ιδιότητα βιομεγέθυνσης), συσσωρεύουν στους μυϊκούς ιστούς τους μεγάλες ποσότητες μεθυλικού υδραργύρου, ο οποίος αυξάνεται με την ηλικία τους (ιδιότητα βιοσυσσώρευσης) και είναι εξαιρετικά τοξικός για τον άνθρωπο. Τα θαλάσσια πτηνά που τρέφονται από ψάρια τα οποία περιέχουν υδράργυρο συσσωρεύουν το μέταλλο αυτό στο συκώτι και τα φτερά τους, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται σοβαρά οι φυσιολογικές τους λειτουργίες ή να προκαλείται θάνατος. Αντιθέτως, τα θαλάσσια θηλαστικά (π.χ. φώκιες, δελφίνια) διαθέτουν ένα φυσικό μηχανισμό αποτοξίνωσης εναντίον του υδραργύρου, που οφείλεται στην παραγωγή της αντιτοξικής ουσίας από το σελήνιο που περιέχεται στους ιστούς τους και τον προσλαμβανόμενο με τη διατροφή τους μεθυλικό υδράργυρο. Το κάδμιο συσσωρεύεται στους ιστούς των θαλάσσιων φυτών και ζώων. Οργανισμοί οι οποίοι συσσωρεύουν μεγάλες ποσότητες καδμίου είναι κυρίως τα μαλάκια (κτένια, πεταλίδες, στρείδια). Ο χαλκός είναι ένα απαραίτητο μέταλλο για τα θαλάσσια ζώα και κυρίως για τα αρθρόποδα (π.χ. γαρίδες), τα γαστερόποδα (π.χ. πορφύρα) και τα κεφαλόποδα (π.χ. χταπόδι), στα οποία η αναπνευστική χρωστική του αίματος, η αιμοκυανίνη, περιέχει χαλκό. Οι οργανισμοί αυτοί, όταν ζουν σε περιοχές που ρυπαίνονται Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 34

56 από χαλκό, συγκεντρώνουν μεγάλες ποσότητες του μετάλλου αυτού στο ηπατοπάγκρεας, αλλά και στο μυϊκό ιστό. Ο χαλκός θεωρείται ως ένα από τα πλέον τοξικά μέταλλα για τους θαλάσσιους οργανισμούς και έχει παρατηρηθεί ότι η πρόσληψη του σε μεγάλες ποσότητες έχει προκαλέσει το θάνατο του πλαγκτοΰ, των ιχθύων και των βενθικών οργανισμών που διαβιούσαν σε περιοχές με έντονη ρύπανση από αυτό το μέταλλο. Ο χαλκός μέσω θαλάσσιας διατροφής σπάνια είναι επικίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Το μέταλλο αυτό είναι τοξικό για τους θαλάσσιους οργανισμούς και η πρόσληψη του προκαλεί διαταραχές σε ορισμένες φυσιολογικές τους λειτουργίες, π.χ. στους ιχθείς προκαλεί αναστολή της ανάπτυξης, της ικανότητας πλεύσης και της αντίληψης εξωτερικών ερεθισμάτων. Τα μαλάκια γενικώς απορροφούν και εναποθέτουν στους ιστούς τους περισσότερο μόλυβδο από τους άλλους θαλάσσιους οργανισμούς και θεωρούνται δείκτες ρύπανσης αυτού του μετάλλου. Μερικά είδη, όπως, π.χ., τα μύδια, συσσωρεύουν στο πεπτικό τους σύστημα το μέταλλο αυτό χωρίς τα ίδια να υποφέρουν από παρενέργειες, επειδή διαθέτουν μηχανισμούς αποτοξίνωσης. Τα βαρέα μέταλλα και τα ραδιενεργά ισότοπα προσλαμβάνονται επιλεκτικά από τους ιστούς και τα όργανα των θαλάσσιων οργανισμών προκαλώντας σημαντικά επικίνδυνες διαταραχές τόσο στη φυσιολογία τους, όσο και στη δομή των βιοκοινωνιών. Από τα πλέον επικίνδυνα σε τοξικότητα μέταλλα για τους θαλάσσιους οργανισμούς είναι ο χαλκός, ενώ για τον άνθρωπο είναι ο υδράργυρος. Ένα ραδιοϊσότοπο θεωρείται επικίνδυνο για τους θαλάσσιους οργανισμούς, όταν προσλαμβάνεται σε μεγάλες δόσεις και έχει μεγάλο χρόνο ημιζωής. Συμπεράσματα : Στις μέρες μας, ένα μεγάλο οικολογικό πρόβλημα αποτελεί η ρύπανση της θάλασσας από πετρέλαια. Τα θαλάσσια νερά καθώς και τα νερά Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 35

57 των ποταμών και των λιμνών δέχονται καθημερινά ρύπους που μπορεί να περάσουν από όλα τα επίπεδα της τροφικής αλυσίδας ενός θαλάσσιου οικοσυστήματος και να το διαταράξουν. Πολλά είδη θαλάσσιων ζώων βρίσκονται υπό εξαφάνιση με αποτέλεσμα την καταστροφή της πανίδας. H κατάσταση αυτή βέβαια είναι το αποτέλεσμα της συνδυασμένης δράσης πολλών ρύπων και όχι μόνο του πετρελαίου. Επιβάλλεται λοιπόν η περαιτέρω έρευνα για τη διαπίστωση των βλαβών και των διαταραχών που επιφέρει η πετρελαϊκή ρύπανση στη θαλάσσια ζωή. Φυσικά απαιτούνται άμεσα μέτρα για τη μείωση των ρυπαντικών φορτίων που επιβαρύνουν τη θάλασσα. Για το λόγο αυτό πρέπει να ληφθούν «δρακόντεια μέτρα» για την προστασία της θάλασσας γιατί αποτελεί πηγή ζωής, όχι μόνο για τους ανθρώπους, αλλά και για όλους τους ζωντανούς οργανισμούς που ζουν στον πλανήτη γη. Πρέπει να υπερασπίσουμε την υγρή περιουσία μας και τους ίδιους τους εαυτούς μας. Μια πολιτική ελαχιστοποίησης της ρύπανσης από πετρελαιοειδή, δεν μπορεί και δεν πρέπει να εξαντλείται σε τεχνικής και νομοθετικής φύσης ρυθμίσεις όπως η σύμβαση MARPOL ή άλλες διεθνείς συμφωνίες, αφού αυτές αποδεικνύονται στην πράξη ανίσχυρες να αναχαιτίσουν από μόνες τους τις επιπτώσεις της ρύπανσης και να προστατέψουν το περιβάλλον. Μόνη λύση φαίνεται πως είναι η βαθμιαία αποδέσμευση από το πετρέλαιο, την οποία επιβάλλουν τόσο περιβαλλοντικοί, όσο και ενεργειακοί λόγοι και η άμεση στροφή στην εξοικονόμηση και στης ήπιες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 36

58 3.3 Φάση Λειτουργίας Μονάδες Διύλισης Εικόνα 12 : Απεικόνιση σύγχρονων διυλιστηρίων Το Διυλιστήριο θα διαθέτει δύο μονάδες διύλισης αργού πετρελαίου συνολικής δυναμικότητας διύλισης BPSD (βαρελιών ανά ημέρα) αργού πετρελαίου. Οι δύο μονάδες θα σχεδιαστούν να επεξεργάζονται αργά διαφόρων τύπων ώστε να υπάρχει ευελιξία στην επιλογή πρώτης ύλης. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 37

59 Εικόνα 13 : Βαρέλια πετρελαίου CDU 3: Προβλέπεται τοποθέτηση μονάδας δυναμικότητας BPSD με ικανοποιητική ενεργειακή απόδοσή, χαμηλές εκπομπές οξειδίων του αζώτου (ΝΟ Χ ) και ικανοποιητική κλασμάτωση. Εκόνα 14 : Μονάδα απόσταξης αργού πετρελαίου. CDU 4: Προβλέπεται τοποθέτηση μονάδας δυναμικότητας BPSD με ικανοποιητική ενεργειακή απόδοσή και χαμηλές εκπομπές ΝΟ X. Επιπλέον θα τοποθετηθούν: -Μονάδα ανάκτησης και διαχωρισμού υγραερίων (δυναμικότητας BPSD μη σταθεροποιημένης νάφθας και 4170 kg/hr αερίων). -Μονάδα γλύκανσης κηροζίνης (Bender δυναμικότητα BPSO) Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 38

60 -Μονάδα παραγωγής υδρογόνου (δυναμικότητας Nm 3 /hr). -Μονάδα υδροαποθείωσης γκαζόιλ (δυναμικότητας BPSD). -Μονάδα απόσταξης κενού (VOU, δυναμικότητας BPSD). -Μονάδα υδρογονοπυρόλυσης (LCR, δυναμικότητας BPSD) -Μονάδα αποπαραφίνωσης (IDW, δυναμικότητας BPSD). -Μονάδα ιξωδόλυσης (VBU, δυναμικότητας BPSD). -Μονάδα παραγωγής υδρογόνου (δυναμικότητας Nm 3 /hr). -Συγκρότημα προσρροφητών υδρογόνου (PSA) για την ανάκτηση υδρογόνου από τα απαέρια της μονάδας υδρογονοπυρόλυσης (δυναμικότητα επεξεργασίας 6,500 Nm 3 /hr) Μονάδες για Προστασία του Περιβάλλοντος Προβλέπεται η τοποθέτηση σύγχρονων μονάδων μεγάλης δυναμικότητας για την κατακράτηση και ανάκτηση ποσοτήτων θείου : -Μονάδα αναγέννησης αμίνης (ARU) συνολικής δυναμικότητας 280 m 3 /hr ροής ανακυκλοφορίας της αμίνης. Η μονάδα θα συμπεριλαμβάνει δύο παράλληλους πύργους απογύμνωσης της διεθανολαμίνης (DΕΑ) από το H 2 S -Μονάδα ανάκτησης θείου (SRU) δυναμικότητας παραγωγής 160 τόν/ημ. θείου. Το τμήμα Claus της μονάδας, θα χωρίζεται σε δύο παράλληλους συρμούς με δυναμικότητα παραγωγής κάθε συρμού 80 τόνων/ημέρα θείου. -Μονάδα επεξεργασίας των εναπομεινάντων αερίων (ΤaiI Gas Τreatment Unit, ΤGTU τύπου SCOT). Η μονάδα επεξεργασίας ΤGΤU θα είναι κοινή για τους δύο συρμούς της μονάδας ανάκτησης θείου και θα έχει δυναμικότητα NM 3 /hr με απόδοση 99,9%). Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 39

61 -Πύργος δέσμευσης H 2 S με έκπλυση με αραιό διάλυμα καυστικής σόδας των όξινων αερίων πριν τον όξινο πυρσό. -Μονάδα στερεοποίησης θείου δυναμικότητας 160 τόν./ημ. θείου Βοηθητικές Μονάδες Επιπλέον θα εγκατασταθούν βοηθητικές μονάδες για την καλύτερη λειτουργία του διυλιστηρίου. Αυτές είναι : -Μονάδα συμπαραγωγής ενέργειας συνδυασμένου κύκλου (CCPP) ισχύος 36 MW και 30 ιόν/ώρα ατμού. -Μονάδα επεξεργασίας (απιονισμού) νερού δυναμικότητας 360 m 3 /hr. Η υπάρχουσα μονάδα θα τεθεί εκτός λειτουργίας. -Πύργος ψύξης νερού του συγκροτήματος υδροαποθείωσης (HDS). -Κλειστό κύκλωμα νερού ψύξης για τις μονάδες. -Εγκαταστάσεις αποθήκευσης αζώτου. -Αντλιοστάσιο θαλάσσης. - Σύστημα πυρσών -Κατεργασία αφαλάτωσης υφάλμυρου νερού. -Βοηθητικοί λέβητες παραγωγής ατμού εκτάκτου ανάγκης Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 40

62 3.3.4 Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων Εικόνα 15 : Σύστημα επεξεργασίας αποβλήτων. Οι μονάδες επεξεργασίας που θα τοποθετηθούν στο νέο διυλιστήριο είναι : -Μονάδα επεξεργασίας ξοδευμένης καυστικής σόδας. -Μονάδα επεξεργασiας ελαιώδους λάσπης. -Μονάδα απογύμνωσης όξινου νερού (SWS) δυναμικότητας 85 m 3 /hr με δυνατότητα αφαίρεσης 99,9% του H 2 S. -Μονάδα ανάκτησης πτητικών αερίων (VRU) για φορτώσεις από πυθμένα βυτιοφόρων οχημάτων, δυναμικότητας 500 Nm 3 /hr -Εξοπλισμός D e NO x και κατακράτησης σωματιδίων που θα τοποθετηθούν στα εξής μηχανήματα : -Στους φούρνους της απόσταξης αργού CDU 3 και του θερμού ελαίου (Hot ΟίΙ) -Στους φούρνους της ιξωδόλυσης και της απόσταξης κενού Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 41

63 -Στη μονάδα συμπαραγωγής ενέργειας συνδυασμένου κύκλου (μόνο σύστημα D e NO x επιλεκτικής κατάλυσης ή δι' εγχύσεως ατμού) -Στον λέβητα ατμού εκτάκτου ανάγκης. Επίσης θα τοποθετηθούν : -Μονάδα πρωτοβάθμιας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων -Μονάδα δευτεροβάθμιας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων Εγκαταστάσεις Αποθήκευσης και Διακίνησης Πετρελαιοειδών Εικόνα 16 : Εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διακίνησης Πετρελαιοειδών. Οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διαμονής των πετρελαϊκών προϊόντων έχουν ως εξής : -Δεξαμενές για προϊόντα -Προβλήτες φόρτωσης μικρών και μεγάλων πλοίων. -Σταθμός γεμιστηρίων βυτιοφόρων οχημάτων. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 42

64 -Πύργος διαχωρισμού νάφθας -Πύργος σταθεροποίησης νάφθας -Σύστημα έκπλυσης LPG -Αποαιθανιωτής -Μονάδα απομάκρυνσης μερκαπτανών -Πύργος διαχωρισμού C3/C4 3.4 ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ατμοσφαιρική Απόσταξη Αργού, Μονάδα 4 (CDU 4) Εικόνα 17 : Περιγραφή της διαδικασίας αποθήκευσης,επεξεργασίας,παραγωγής προϊόντων του αργού πετρελαίου. Προθέρμανση αργού και αφαλάτωση αργού: Το αργό πετρέλαιο θα αντλείται ατό τις δεξαμενές και θα προωθείται δια μέσου της συστοιχίας των εναλλακτών θερμότητας Ε-213 Α/Β (ατμοσφαιρικό υπόλειμμα/ κρύο αργό) και Ε-212 (επαναρροή LGO/αργό) όπου θα προθερμαίνεται στους 130 C. Μετά θα Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 43

65 διέρχεται μέσα από τον αφαλατωτή V-171. Στον αφαλατωτή θα αφαιρούνται από το αργό τα άλατα και το νερό. Στη συνέχεια με την βοήθεια προωθητικής αντλίας θα προωθείται δια μέσου ενός δεύτερου σταδίου προθέρμανσης το οποίο αποτελείται από τους εναλλάκτες Ε-218 (προϊόν LGO/ψυχρό αργό) και Ε-211Α/Β (ατμοσφαιρικό υπόλειμμα /αργό) και θα οδηγείται στον φούρνο Η-241. Φούρνος Η-241: Στο φούρνο Η-241 το αργό θα αποκτά την κατάλληλη θερμοκρασία για απόσταξη και μέσω της γραμμής μεταφοράς θα οδηγείται στο πύργο αποστάξεως V-111. Πύργος απόσταξης V-111: Εικόνα 18 : Πύργος ατμοσφαιρικής απόσταξης αργού πετρελαίου. Το αργό θα εισέρχεται στην ζώνη εξαέρωσης του πύργου. Επί πλέον για τις ανάγκες της παραγωγικής διαδικασίας θα εισάγεται και ατμός Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 44

66 στη βάση του πύργου στο σημείο του δίσκου No 1. Από τον πύργο θα λαμβάνονται τα παρακάτω προϊόντα. Από τον πυθμένα του πύργου θα λαμβάνεται το υπόλειμμα της απόσταξης το οποίο θα χρησιμοποιείται κυρίως ως υγρό καύσιμο του διυλιστηρίου. Πλευρικά από τον πύργο απόσταξης, από τον πυθμένα προς την κορυφή, θα λαμβάνονται το γκαζόιλ και η κηροζίνη. Τα προϊόντα αυτά θα απογυμνώνονται από τους ελαφρείς υδρογονάνθρακες με ατμό στους ειδικούς πύργους πλευρικής απογύμνωσης. Από την κορυφή του πύργου εξέρχονται οι ατμοί που περιέχουν νάφθα, αέρια και υδρατμούς τα οποία αφού συμπυκνωθούν μερικώς σε αερόψυκτα ψυγεία θα οδεύουν στο δοχείο συλλογής προϊόντων κορυφής από όπου θα αποχωρίζονται η υγρά από την αέριο φάση καθώς και το νερό από την νάφθα. Το νερό που θα περιέχει διαλελυμένες τις θειούχες ενώσεις του αργού είναι το όξινο νερό το οποίο θα διοχετεύεται στο σύστημα απογύμνωσης όξινου νερού. Τα μη συμπυκνωθέντα αέρια με την βοήθεια συμπιεστού θα αποστέλλονταί στην μονάδα αερίων και τέλος η υγρά φάση με την βοήθεια των αντλιών νάφθας θα αποστέλλεται και αυτή στην μονάδα αερίων Μονάδα Ανάκτησης και Διαχωρισμού Υγραερίων (SGP) Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 45

67 Εικόνα 19 : Σύγχρονη μονάδα διαχωρισμού αερίων διυλιστηρίου. Τα παρακάτω ρεύματα ροής θα αποτελέσουν την τροφοδοσία της μονάδας SGP : -Τα αέρια από τον πύργο προεξάτμισης της CDU 3 -Η μη σταθεροποιημένη νάφθα από τον πύργο προεξάτμισης -Η βαριά νάφθα από τον πύργο της CDU 3 -Τα αέρια από τον πύργο της CDU 4 -Η μη σταθεροποιημένη νάφθα από τον πύργο CDU 4 -Τα ελαφρά αέρια από το συγκρότημα υδρογόνο- πυρόλυσης Η μονάδα ανάκτησης και διαχωρισμού υγραερίων θα αποτελείται από τα ακόλουθα τμήματα: -Πύργος διαχωρισμού νάφθας -Πύργος σταθεροποίησης νάφθας -Σύστημα έκπλυσης LPG -Αποαιθανιωτής -Μονάδα απομάκρυνσης μερκαπτανών -Πύργος διαχωρισμού C3/C4 Πύργος διαχωρισμού νάφθας: Ο σκοπός τοποθέτησης και κατασκευής του πύργου θα είναι ο διαχωρισμός των ελαφρών και βαρέων κλασμάτων της νάφθας, Τα λαμβανόμενα ρεύματα νάφθας (Straight run naphthas) θα προθερμαίνονται στον εναλλάκτη θερμότητας (τροφοδοσία πύργου/ροή πυθμένα πύργου) και μετά θα εισέρχονται στο πύργο διαχωρισμού νάφθας στη ζώνη του δίσκου No 11. Τα αέρια από τις Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 46

68 μονάδες CDU 3 και CDU 4 θα αποστέλλονται κατ ευθείαν στη ζώνη του δίσκου No 9 του πύργου. Από τον πυθμένα του πύργου θα αντλείται η βαριά νάφθα η οποία θα ψύχεται διερχόμενη από τα αερόψυκτα και τελικά υδρόψυκτα ψυγεία και θα αποστέλλεται στις δεξαμενές. Οι ατμοί από την κορυφή του πύργου θα συμπυκνώνονται μερικώς διερχόμενοι από το νέο αερόψυκτο συμπυκνωτή και ακολουθούμενοι από τον τελικό υδρόψυκτο συμπυκνωτή θα καταλήγουν στο δοχείο συλλογής κορυφής όπου θα διαχωρίζεται η υγρά από την αέρια φάση. Τα ασυμπύκνωτα αέρια θα ενώνονται με τα αέρια του πύργου σταθεροποιήσεως και μαζί θα οδεύουν προς το σύστημα του καυσίμου αερίου μέσω του συστήματος καθαρισμού καυσίμων αερίων με αμίνη. Η υγρά φάση από το δοχείο συλλογής της κορυφής του πύργου θα ενώνεται με κλάσματα ελαφρών υδρογονανθράκων από το συγκρότημα της υδρογονοπυρόλυσης και δια των αντλιών του κυκλώματος κορυφής του πύργου θα προωθείται προς τον πύργο σταθεροποίησης. Το θερμαντικό μέσο για την λειτουργία του αναβραστήρα του πύργου θα είναι το ανακυκλούμενο θερμό ρεύμα του hot oil. Πύργος σταθεροποίησης νάφθας: Σκοπός της κατασκευής και τοποθέτησης του πύργου σταθεροποίησης της νάφθας είναι η αφαίρεση των ελαφρών αερίων από την ελαφρά νάφθα. Το ρεύμα ροής της τροφοδοσίας προ της εισόδου του στο πύργο σταθεροποίησης στη ζώνη του δίσκου No 15, θα προθερμαίνεται με το ρεύμα ροής του πυθμένα του πύργου στους εναλλάκτες θερμότητας τροφοδοσίας πύργου/ροής πυθμένα. Από τον πυθμένα του πύργου σταθεροποίησης θα λαμβάνεται η ελαφρά νάφθα η οποία θα ψύχεται αρχικά στο αερόψυκτο και στη συνέχεια στο υδρόψυκτο ψυγείο. Τα αέρια της κορυφής θα συμπυκνώνονται μερικώς στο αερόψυκτο και ακολούθως στον τελικό υδρόψυκτο συμπυκνωτή και θα καταλήγουν στο δοχείο συλλογής κορυφής όπου θα διαχωρίζεται η υγρά από την αέρια φάση. Τα ασυμπύκνωτα αέρια Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 47

69 τότε θα ενώνονται με τα απαέρια του πύργου διαχωρισμού της νάφθας και θα οδεύουν στο σύστημα καυσίμου αερίου μέσω του συστήματος καθαρισμού καυσίμου αερίου με διάλυμα αμίνης. Η υγρά φάση θα αντλείται με τις αντλίες του κυκλώματος κορυφής και θα οδηγείται στο σύστημα έκπλυσης υγραερίων. Τέλος, το θερμαντικό μέσο για την λειτουργία του αναβραστήρα του πύργου θα είναι ατμός μέσης πίεσης. Σύστημα έκπλυσης υγραερίων, LPG : Σε αυτό το τμήμα, το LPG θα πλένεται με διάλυμα αμίνης η οποία και θα απομακρύνει το υδρόθειο από το LPG. Αποαιθανιωτής : Από το τμήμα έκπλυσης τα υγραέρια θα αντλούνται με τις αντλίες τροφοδοσίας και θα οδηγούνται στο πύργο του αποαιθανιωτή. To LPG προ της εισόδου του στο πύργο, στη ζώνη του δίσκου No 6, θα προθερμαίνεται με το ρεύμα ροής του πυθμένα του πύργου στον εναλλάκτη θερμότητας (τροφοδοσία πύργου/πυθμένας). Από τον πυθμένα του αποαιθανιωτή θα λαμβάνεται το LPG το οποίο θα ψύχεται στο ψυγείο. Οι ατμοί από την κορυφή του αποαιθανιωτή θα συμπυκνώνονται μερικώς στον συμπυκνωτή του κυκλώματος κορυφής. Η υγρά φάση θα διαχωρίζεται από την αέρια φάση στο δοχείο επαναρροής του αποαιθανιωτή. Τα απαέρια θα οδεύουν στο σύστημα του καυσίμου αερίου. Η υγρά φάση θα οδηγείται στο πύργο ως ρεύμα επαναρροής μέσω των αντλιών επαναρροής. Το θερμαντικό μέσο για την λειτουργία του αναβραστήρα του αποαιθανιωτή θα είναι ατμός μέσης πίεσης. Μονάδα απομάκρυνσης μερκαπτανών : Μετά την ψύξη, το LPG θα οδηγείται στη νέα μονάδα απομάκρυνσης μερκαπτανών για μείωση του περιεχομένου θείου. Στη συνέχεια το Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 48

70 αποθειωμένο LPG θα αποστέλλεται είτε στο πύργο διαχωρισμού C3/C4 είτε στις δεξαμενές. Πύργος διαχωρισμού C3/C4 : Το καθαρό υγραέριο θα προθερμαίνεται με το ρεύμα ροής του πυθμένα του πύργου διαχωρισμού C3/C4 περνώντας μέσα από τον εναλλάκτη (τροφοδοσία πύργου /ροή πυθμένα) και στη συνέχεια θα εισέρχεται στον πύργο διαχωρισμού υγραερίων στη ζώνη του δίσκου No 12. Οι ατμοί από την κορυφή του πύργου θα συμπυκνώνονται ολικώς στον συμπυκνωτή του κυκλώματος κορυφής. Το συμπυκνωμένο υγρό στη συνέχεια θα αντλείται με την βοήθεια των αντλιών του κυκλώματος επαναρροής από το δοχείο επαναρροής του πύργου C3/C4 όπου μέρος της ροής θα διοχετεύεται στον πύργο ως επαναρροή ενώ μέρος της ροής θα αποστέλλεται στις δεξαμενές δια μέσου του υδρόψυκτου ψυγείου του προπανίου. Από το πυθμένα του πύργου θα λαμβάνεται το βουτάνιο που μετά την ψύξη θα αποστέλλεται στις δεξαμενές Μονάδα Γλύκανσης Κηροζίνης Στη μονάδα αυτή θα πραγματοποιείται η γλύκανση της κηροζίνης, δηλαδή η μετατροπή των μερκαπτανών σε αντίστοιχα δισουλφίδια. Η κηροζίνη θα προθερμαίνεται σε εναλλάκτη. Από το ρεύμα της κηροζίνης ένα μικρό μέρος θα διαχωρίζεται, περνάει από τον πύργο του θειου, θα κορέννυται με θείο και θα επιστρέφει στο κυρίως ρεύμα της κηροζίνης, στο οποίο θα εμφυσάται αέρας: θα προστίθεται διάλυμα σόδας και όλα θα οδεύουν στον καταλυτικό αντιδραστήρα. Στο προϊόν κορυφής του καταλυτικού αντιδραστήρα θα προστίθεται μια μικρή ποσότητα νερού και θα οδεύει στο δοχείο ηλεκτρικής κατακρήμνισης, όπου μαζί με το νερό θα απομακρύνονται και οι υδατοδιαλυτές ενώσεις. Τέλος, από την κορυφή του δοχείου ηλεκτρικής κατακρήμνισης θα λαμβάνεται η κατεργασμένη κηροζίνη ή JP-1, που θα οδεύει στη δεξαμενή εναποθήκευσης. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 49

71 3.4.4 Μονάδα Υδρογονοαποθείωσης (HDS) (Unit 100) Η τροφοδοσία της μονάδας θα είναι κυρίως το γκαζόιλ από τη μονάδα ατμοσφαιρικής απόσταξης. Άλλα ρεύματα τροφοδοσίας θα είναι τα γκαζόιλ από τις μονάδες ιξωδόλυσης και απόσταξης υπό κενό και μέρος από το εισαγόμενο στο διυλιστήριο Sight cycle oil. Το ρεύμα ροής του γκαζόιλ στο οποίο θα έχει διοχετευθεί προηγουμένως υδρογόνο θα προθερμαίνεται σε συστοιχία εναλλακτών και στη συνέχεια θα τροφοδοτείται στο φούρνο (F-01 charge heater) όπου με καύση αποθειωμένου αερίου θα παίρνει την τελική θερμοκρασία που απαιτείται. Ακολούθως θα περνάει από τον καταλυτικό αντιδραστήρα (καταλύτης Co / Μο) όπου θα γίνεται η μετατροπή του περιεχομένου θείου του γκαζόιλ σε H 2 S υπό την παρουσία υδρογόνου. Το γκαζόιλ που αντιδρά θα ψύχεται και θα διαχωρίζεται από το παραγόμενο υποπροϊόν (H2S) υπό ελεγχόμενη θερμοκρασία στο V- 01. Η υγρά φάση του αποθειωμένου γκαζόιλ θα διοχετεύεται τότε στον απογυμνωτή C-01 όπου με τη βοήθεια ατμού θα αφαιρούνται τα ελαφρά κλάσματα. Το σταθεροποιημένο - αποθειωμένο γκαζόιλ στη συνέχεια θα ψύχεται και θα διοχετεύεται σε αφυγραντήρα κενού για αφαίρεση της υγρασίας και θα αποθηκεύεται σε δεξαμενή. Το παραγόμενο υδρόθειο μαζί με το μη αντιδράσαν υδρογόνο θα εκπλύνεται με καθαρή διαιθανολαμίνη (DEA) από τη μονάδα αμίνης. Το υδρόθειο θα μπορεί να απομακρύνεται αποτελεσματικά και ηλεκτροχημικά με ηλεκτροκροκίδωση (electrocoagulation). Το καθαρό εκπλυμένο υδρογόνο θα επιστρέφει στον αντιδραστήρα της HDS και η εμπλουτισμένη με H 2 S διαιθανολαμίνη θα οδηγείται στη μονάδα αμίνης. Τέλος, με τη μέθοδο αυτή θα παράγεται γκαζόιλ 0.12 wt% S με δυνατότητα περαιτέρω μείωσης της περιεκτικότητας σε θείο. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 50

72 3.4.5 Μονάδα Παραγωγής Υδρογόνου Εικόνα 20 : Εγκατάσταση μονάδας παραγωγής υδρογόνου. Στο διυλιστήριο που θα κατασκευαστεί θα υπάρχουν δυο μονάδες παραγωγής υδρογόνου. Η μια μονάδα υδρογόνου θα έχει δυναμικότητα παραγωγής Nm 3 /hr υδρογόνου ενώ η δεύτερη με δυναμικότητα Nm 3 /hr θα λειτουργεί ως βοηθητική έτσι ώστε να καλύπτει καταστάσεις λειτουργικών ανωμαλιών. Η παραγωγική διαδικασία θα έχει ως ακολούθως : Υγρό βουτάνιο θα τροφοδοτείται στον εξατμιστήρα 200-Ε-111 για πλήρη αεριοποίηση. Το αέριο βουτάνιο θα ενώνεται με υδρογόνο από την παραγωγή, θα προθερμαίνεται στον εναλλάκτη Ε-102 και ακολούθως θα οδεύουν στον υδροαποθειωτήρα 200-V-101 όπου δια μέσου μιας διπλής κλίνης καταλυτών Co / Μο και ΖηΟ θα κατακρατούνται οι θειούχες ενώσεις του αερίου ρεύματος ροής. Το αποθειωμένο αέριο, με την προσθήκη ατμού, θα προθερμαίνεται στον Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 51

73 2G0-E-107 και θα εισάγεται στους αυλούς του αντιδραστήρα 200-Η- 101 όπου εκεί θα υπάρχει καταλύτης αλκαλικού νικελίου (nickel alkali). Με τη βοήθεια εξωτερικής θέρμανσης από την καύση αποθειωμένου αερίου θα επιτελείται η μετατροπή του βουτανίου και νερού σε υδρογόνο, διοξείδιο και μονοξείδιο του άνθρακα. Το παραχθέν αέριο μίγμα (Η 2, C0 2, CO) θα ψύχεται στον 200-Ε-101 με αποτέλεσμα από την απαγόμενη θερμότητα να παράγεται ατμός. Στη συνέχεια θα οδηγείται στον καταλυτικό μετατροπέα 200-V-02 όπου με τη βοήθεια καταλύτη Fe / Cr θα επιτελείται περαιτέρω μετατροπή του CO + Η 2 0 σε C0 2 Η 2. Κατόπιν το προϊόν αντίδρασης θα ψύχεται παράγοντας ατμό και θα εισάγεται στον καταλυτικό μετατροπέα 200- V-103 όπου με τη βοήθεια καταλύτη Cu / Zn θα επέρχεται περαιτέρω μετατροπή όλου του υπόλοιπου CO + Η 2 0 σε C0 2 + Η 2. Το αέριο ρεύμα μετά την τελική αντίδραση θα ψύχεται σε σειρά εναλλακτών όπου παράγεται ατμός, το δε αέριο θα συμπυκνώνεται και ακολούθως θα εισάγεται στο δοχείο συμπυκνωμάτων 200-V-104. Από τον πυθμένα του δοχείου θα αφαιρείται το νερό που έχει συμπυκνωθεί και θα οδεύει για ατμοποίηση. Από την κορυφή το αέριο υδρογόνο θα οδηγείται στους τέσσερεις προσροφητήρες 200-V-105 A, Β, C, D, οι οποίοι και θα έχουν σταθερή κλίνη από ενεργό οξείδιο του αργιλίου (activated alumina), ενεργό άνθρακα (activated carbon) και μοριακά κόσκινα (molecular sieves). Στα ανωτέρω τέσσερα δοχεία θα γίνεται κατακράτηση των προσμίξεων και της υγρασίας από όπου το υδρογόνο με υψηλό βαθμό καθαρότητας θα διοχετεύεται στο δίκτυο υδρογόνου για κατανάλωση και όχι όμως για αποθήκευση. Τα απαέρια από την καύση του αποθειωμένου καυσίμου αερίου στον αντιδραστήρα 200-Η-101 θα ψύχονται παράγοντας ατμό και κατόπιν θα οδηγούνται στην καμινάδα της μονάδας υδρογόνου Συγκρότημα Υδρογονοπυρόλυσης Το συγκρότημα καυσίμων και υψηλού δείκτη ρευστότητος (VHVI) βάσης λιπαντικών θα αποτελείται από την μονάδα Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 52

74 υδρογονοπυρόλυσης (ICR) και την μονάδα αποπαραφίνωσης/ υδρογονοκατεργασίας (IDW/HDF). Η μονάδα του ICR θα τροφοδοτείται με τα γκαζόιλ κενού, ατμοσφαιρικό γκαζόιλ και νάφθα από την μονάδα ιξωδόλυσης. Η τροφοδοσία των μονάδων idw/hdf θα αποτελείται αποκλειστικά από τα παραφινωμένα λιπαντικά προϊόντα της μονάδας ICR. Παρ όλο που οι μονάδες ICR και IDW/HDF θα είναι ενοποιημένες δια μέσου των κοινών συστημάτων αναπλήρωσης υδρογόνου, ανακυκλοφορίας υδρογόνου και τμημάτων κλασμάτωσης, το συγκρότημα σχεδιάσθηκε για χωριστές λειτουργίες για την παραγωγή τριών ειδών βάσης λιπαντικών (150Ν UCBO, 150Ν CBO+ και 500Ν ). Με βάση τον τύπο αργού (Iranian Light) το ισοζύγιο μάζας τροφοδοσία / προϊόντα θα έχει ως εξής: Τροφοδοσία % κατά βάρος Ατμοσφαιρικό γκαζόιλ 27.5 Μέσο γκαζόιλ κενού 27.9 Βαρύ γκαζόιλ κενού 38.9 Εξαιρετικά βαρύ γκαζόιλ κενού 1.3 Νάφθα ιξωδόλυσης 1.6 Υδρογόνο 2.8 Σύνολον 100 Πίνακας 6 : Τροφοδοσία κατά βάρος Προϊόντα Τυπική απόδοση Υδρόθειο 1.8 Καύσιμο αέριο 3.4 Νάφθα 14.1 Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 53

75 Ντήζελ 65.6 Βάση λιπαντελαίων 15.1 Σύνολον 100 Πίνακας 7 : Προϊόντα /Τυπική απόδοση Μονάδα Υδρογονοπυρόλυσης (ICR) Η μονάδα θα αποτελείται από το τμήμα των αντιδραστήρων και από το τμήμα κλασμάτωσης. Το τμήμα των αντιδραστήρων θα αποτελείται από δύο παράλληλους συρμούς αντιδραστήρων. Το πρώτο στάδιο (συρμός βάσης λιπαντικών) θα περιλαμβάνει δύο αντιδραστήρες στη σειρά και το δεύτερο στάδιο (συρμός καυσίμων) ένα αντιδραστήρα. Με το σχήμα αυτό θα ρυθμίζεται η παραγωγή όσον αφορά τις παραγόμενες ποσότητες γκαζόιλ/τύποι λιπαντικών. Οι αντιδραστήρες του πρώτου σταδίου θα λειτουργούν με πίεση περίπου 180/174 Kg/cm 2 και θερμοκρασία 427/410 0 C ενώ ο αντιδραστήρας του δεύτερου σταδίου θα λειτουργεί με πίεση 172 Kg/cm 2 και θερμοκρασία C. Το απαιτούμενο υδρογόνο για τις αντιδράσεις πυρολύσεως θα παρέχεται από τις μονάδες παραγωγής υδρογόνου μέσω του συμπιεστή αναπλήρωσης Η 2 με πίεση 195 Kg/cm 2. Το αέριο ανακυκλοφορίας θα πλένεται με διάλυμά καθαρής αμίνης από την μονάδα αναγέννησης αμίνης. Μετά την πλύση το διάλυμα της εμπλουτισμένης αμίνης θα οδηγείται πάλι στην μονάδα αναγέννησης αμίνης. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό το τμήμα κλασμάτωσης θα περιλαμβάνει: -Τμήμα προθέρμανσης και τελικής θέρμανσης της τροφοδοσίας. -Ατμοσφαιρικό απογυμνωτή. -Ατμοσφαιρική στήλη αποστάξεως. -Πλευρικούς απογυμνωτές. -Στήλη αποστάξεως κενού. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 54

76 Τα παραγόμενα προϊόντα θα είναι καύσιμο αέριο, νάφθα, γκαζόιλ κίνησης προδιαγραφών έτους 2005 που θα αποτελεί και το κύριο προϊόν και το υπόλειμμα το οποίο θα αποτελεί την τροφοδοσία της μονάδας αποπαραφίνωσης Μονάδα Αποπαραφίνωσης/Υδρογονοκατεργασίας (IDW/HDF) Η συγκεκριμένη μονάδα θα αποτελείται από δύο τμήματα. Το τμήμα των αντιδραστήρων και το τμήμα της κλασμάτωσης. Το τμήμα των αντιδραστήρων θα περιλαμβάνει δυο αντιδραστήρες εν σειρά, έναν αντιδραστήρα αποπαραφίνωσης και έναν αντιδραστήρα' υδρογονοκατεργασίας για την σταθεροποίηση των προϊόντων. Η τροφοδοσία θα εισάγεται στη κορυφή του αντιδραστήρα αποπαραφίνωσης όπου με τη βοήθεια ενός καταλύτη θα επιτυγχάνεται αποπαραφίνωση κυρίως με ισομερισμό των παραφινών και πυρόλυση. Ο αντιδραστήρας θα λειτουργεί με πίεση 177 Kg/cm 2 και θερμοκρασία C. Το ρεύμα από την έξοδο του αντιδραστήρα αποπαραφίνωσης θα οδηγείται στον αντιδραστήρα υδρογονοκατεργασίας, ο οποίος επίσης θα περιέχει καταλύτη. Ο αντιδραστήρας θα λειτουργεί με πίεση 168 Kg/cm και θερμοκρασία C. Το απαιτούμενο υδρογόνο θα παρέχεται από τις μονάδες παραγωγής υδρογόνου μέσω του συμπιεστή αναπλήρωσης Η 2 με πίεση 195 Kg/cm 2. Το ρεύμα εξόδου του αντιδραστήρα θα οδεύει σε διαχωριστή όπου θα διαχωρίζεται η αέρια φάση από την υγρά φάση. Η υγρά φάση θα οδηγείται στο τμήμα κλασμάτωσης. Το τμήμα κλασμάτωσης θα περιλαμβάνει έναν ατμοσφαιρικό απογυμνωτή και ένα πύργο αποστάξεως κενού. Από τη μονάδα αυτή θα λαμβάνονται τρία είδη προϊόντων που θα αποτελούν την βάση για την παραγωγή υψηλής ποιότητας λιπαντικών πετρελαϊκής βάσης, ενώ θα παράγεται και ένα υποπροϊόν το οποίο θα ανακυκλώνεται πίσω στο τμήμα ατμοσφαιρικής απόσταξης της μονάδας υδρογονοπυρολύσεως. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 55

77 3.5 Μονάδες για την Προστασία του Περιβάλλοντος Μονάδα Αμίνης Η δυναμικότητα της μονάδας αυτής θα είναι 280 m 3 /hr και θα είναι ικανή να καλύψει όλες τις ανάγκες του διυλιστηρίου. Θα λειτουργεί έχοντας δύο πύργους αναγέννησης της DEA από το H 2 S, με σκοπό να αποφευχθούν απρογραμμάτιστα σταματήματα της μονάδας με τις επακόλουθες συνέπειες στο περιβάλλον. Εμπλουτισμένη σε H 2 S DEA θα συγκεντρώνεται στο δοχείο εξαερώσεως εμπλουτισμένης αμίνης V-3601 και από εκεί θα διαβιβάζεται στους πύργους αναγέννησης της DEA C-3601 Α/Β όπου θα διαχωρίζεται το H 2 S από την DEA. Τυχόν διαλελυμένα αέρια από την κορυφή του δοχείου τα οποία θα περιέχουν H 2 S θα κατεργάζονται σε πύργο απορρόφησης του H 2 S με αμίνη. To H 2 S θα αποστέλλεται στην μονάδα ανακτήσεως θείου, ενώ η καθαρή DEA θα οδηγείται στα όρια της μονάδας με σκοπό να διαμοιράζεται στους διάφορους χρήστες/πύργους απορρόφησης H 2 S Μονάδα Ανάκτησης Θείου Η μονάδα αυτή θα εγκατασταθεί και θα καλύπτει όλες τις ανάγκες του νέου διυλιστηρίου. Η σχηματική της διάταξη σχεδιάστηκε ως εξής : - Δύο ίσους συρμούς Claus που θα λειτουργούν παράλληλα, με ολική δυναμικότητα ανάκτησης 160 τόνων θείου/ημέρα. - Μια μονάδα επεξεργασίας των εναπομεινάντων αερίων (Tail Gas Treatment Unit SCOT) δυναμικότητας NM 3 /hr. Η τελική απόδοση μετατροπής υδρόθειου σε θείο θα φθάνει το 99,9%. Η μονάδα αυτή θα επεξεργάζεται ρεύματα αερίων που θα περιέχουν H 2 S και ΝΗ 3 από δύο πηγές. Από τη μονάδα αμίνης με αναλογία H 2 S/ ΝΗ 3 περίπου 95/2 mol.%, και από την μονάδα κατεργασίας όξινου νερού, με αναλογία H 2 S/ ΝΗ 3 περίπου 35/25 mol.%. Κάθε συρμός Claus θα αποτελείται από ένα θερμικό στάδιο ακολουθούμενο από δύο καταλυτικά σταδία αντιδραστήρων. Το τμήμα SCOT που θα Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 56

78 είναι κοινό και για τους δύο συρμούς Claus θα έχει δυνατότητα απόδοσης ανάκτησης του θείου 99,9%. Η παραγωγική διαδικασία σε συντομία θα έχει ως ακολούθως : Το αέριο από τη μονάδα αμίνης και το αέριο από την μονάδα κατεργασίας όξινου νερού θα αναμιγνύονται και θα οδηγούνται στο πρώτο στάδιο θερμικής αντίδρασης όπου η ΝΗ 3 θα μετατρέπεται σε άζωτο ενώ το ένα τρίτο του H 2 S θα καίγεται παράγοντας S0 2. To S0 2 θα αντιδρά με το υπόλοιπο H 2 S και θα παράγεται στοιχειακό θείο. Το μίγμα αερίου που θα φεύγει από το θάλαμο καύσεως θα ψύχεται περίπου μέχρι τους 190 C και το υγρό θειάφι θα συμπυκνώνεται και θα αποχωρίζεται. Μετά την επαναθέρμανση του ρεύματος ροής, αυτό θα οδηγείται στο επόμενο στάδιο του καταλυτικού αντιδραστήρα, θα αυξάνει περαιτέρω την μετατροπή τουh 2 S σε θειάφι. Μετά τον πρώτο αντιδραστήρα Claus, οι διαδοχικές αναθερμάνσεις, οι συμπυκνώσεις και οι διαχωρισμοί στα επόμενα καταλυτικά στάδια θα καθιστούν δυνατή την παραγωγή περισσότερου θείου. Προκειμένου να διασφαλισθεί το περιβάλλον από οσμές καθώς και η ασφάλεια της εγκατάστασης (κίνδυνος εκρήξεων κατά την διάρκεια μεταφοράς υγρού θείου), έχει προβλεφθεί η εγκατάσταση συστήματος απαερίωσης του υγρού θείου της εταιρείας SHELL. Με την διαδικασία αυτή θα απελευθερώνεται το H 2 S και θα επιταχύνεται η αποσύνθεση των πολυσουφιδίων σε H 2 S. Το παραγόμενο H 2 S θα καίγεται στον μετακαυστήρα (γίνεται αναφορά παρακάτω). Η παραπάνω εγκατάσταση θα μειώνει την περιεκτικότητα υδρόθειου στο υγρό θείο από τα 300 ppm wt σε λιγότερο από 10 ppm wt. Η διαδικασία SCOT θα περιλαμβάνει ένα στάδιο καταλυτικής υδρογόνωσης η οποία θα μετατρέπει όλες τις θειούχες ενώσεις στο εναπομείναν αέριο εξόδου των βαθμίδων Claus ( tail gas) σε H 2 S και ένα στάδιο απορρόφησης του H 2 S, το οποίο θα απομακρύνει το H 2 S και θα το ανακυκλώνει πίσω ως ρεύμα τροφοδοσίας στις βαθμίδες μετατροπής Claus. Τελικά στην έξοδο της μονάδας προβλέπεται η εγκατάσταση μετακαυστήρα ο Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 57

79 οποίος θα καίει τα απαέρια της μονάδας SCOT ή το εναπομείναν αέριο (tail gas) της μονάδας Claus αν τυχόν η μονάδα SCOT τεθεί εκτός λειτουργίας Πύργος Δέσμευσης Υδρόθειου Σε περιπτώσεις ξεκινήματος / σταματήματος στην μονάδα αμίνης και έκτακτων καταστάσεων στην μονάδα ανάκτησης θείου το παραγόμενο υδρόθειο θα οδηγείται σε ειδικό πύργο με αραιό διάλυμα καυστικής σόδας ώστε να μετατρέπεται σε (Na) 2 S και να μην διαφεύγει στον όξινο πυρσό. Έτσι θα αποφεύγεται, σε τυχόν περίπτωση σταματήματος ενός από τους συρμούς ανάκτησης θείου, η όδευση υδρόθειου προς τον όξινο πυρσό και κατά συνέπεια θα αποφεύγεται η αυξημένη εκπομπή διοξειδίου του θείου από τον πυρσό. Σε περίπτωση απρόβλεπτης διακοπής της λειτουργίας του ενός από τους δύο συρμούς ανάκτησης θείου, το ρεύμα των όξινων αερίων που θα έρχεται από την μονάδα αμίνης θα περνάει από τον ένα συρμό που μένει σε λειτουργία. Το υπόλοιπο αντί να πηγαίνει στον όξινο πυρσό για καύση, οπότε θα παρήγαγε πολύ μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του θείου, θα πηγαίνει στον πύργο δέσμευσης υδρόθειου όπου και θα κατακρατείται. Θεωρούμε την μέγιστη δυναμικότητα του ενός συρμού ανάκτησης θείου που θα αντιστοιχεί σε 80 ΜΤ την ημέρα θείου, ήτοι kg/hr υδρόθειου. Η αλλαγή της όδευσης από την μονάδα ανάκτησης θείου προς τον πύργο δέσμευσης υδρόθειου θα διαρκεί ένα λεπτό μόνον λόγω της ύπαρξης βανών MOV. Κατά συνέπεια 59 kg υδρόθειου θα οδηγηθούν στον πυρσό προς καύση παράγοντας άπαξ 111 kg S0 2. Η εταιρία Πετρόλα προτίθεται να διερευνήσει περαιτέρω την τεχνική δέσμευσης του υδρόθειου (emergency scrubber) και εάν είναι αυτό δυνατόν να την γενικεύσει για τις συνολικές εκπομπές όξινων αερίων που πιθανόν να δημιουργηθούν σε έκτακτες καταστάσεις. Από τα παραπάνω Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 58

80 καθίσταται σαφές ότι με την κατασκευή του σύγχρονου αυτού διυλιστηρίου η επιβάρυνση του περιβάλλοντος και η ασφάλεια της γύρω περιοχής διασφαλίζονται σημαντικά Μονάδα Στερεοποίησης Θείου Θα γίνει εγκατάσταση μονάδας στερεοποιήσεως του θείου η οποία θα καλύπτει τις ανάγκες του νέου διυλιστηρίου. Η μονάδα αυτή θα λειτουργεί μόνον σε περίπτωση αδυναμίας διάθεσης του θείου σε υγρά μορφή. Το υγρό θείο από το φρεάτιο συλλογής στη μονάδα ανάκτησης θείου θα τροφοδοτείται στη μονάδα κοκκοποιήσεως. Οι σταγόνες του υγρού θείου που σχηματίζονται θα αποτίθενται επάνω σε ένα ιμάντα ψύξεως προς στερεοποίηση και στη συνέχεια θα μεταφέρονται με ταινία μεταφοράς στον ανυψωτήρα κάδων. Οι κόκκοι θα αδειάζονται από τους κάδους από την κορυφή του ανυψωτήρα επάνω σε μια οριζόντια ταινία μεταφοράς και θα οδηγούνται στο σιλό που θα είναι εγκατεστημένο. Ως ψυκτικό μέσο θα χρησιμοποιείται το νερό το οποίο θα ανακυκλοφορεί με ειδικό σύστημα ανακυκλοφορίας. Το σύστημα ψύξεως ανακυκλοφορίας του νερού θα περιλαμβάνει το φρεάτιο κρύου νερού, τις αντλίες κρύου νερού και τον εναλλάκτη θερμότητας. Οι ατμοί του θείου που τελικά θα εκλύονται κατά την διάρκεια της διαδικασίας στερεοποίησης με κατάλληλο σύστημα εξαερισμού θα οδηγούνται σε ασφαλές ύψος εκροής. Η μεταφορά του θείου από το εγκατεστημένο σιλό θα γίνεται με φορτηγά αυτοκίνητα.η δυναμικότητα της μονάδας θα είναι η επεξεργασία 160 τόνων θείου/ημέρα. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις πρόκειται να είναι ελάχιστες καθόσον οι κόκκοι του στοιχειακού θείου λόγω του σχήματος και του μεγέθους θα έχουν καλή σταθερότητα, χαμηλή τάση για ευθρυπτότητα, και χαμηλό περιεχόμενο σκόνης. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 59

81 3.6 Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων Μονάδα Επεξεργασίας Ξοδεμένης Σόδας Στο λειτουργικό σχήμα του διυλιστηρίου η καυστική σόδα (NaOH) θα χρησιμοποιείται για να πλένει ρεύματα των ροών διεργασιών του LPG, της νάφθας και της κηροζίνης με σκοπό να μειώνει τις ποσότητες του περιεχόμενου θειου. Αυτές οι λειτουργίες όμως θα παράγουν μεγάλα ποσά θειούχων ενώσεων τα οποία και θα καταστρέφουν την βιομάζα του βιολογικού πύργου. Τα θειούχα θα μετατρέπονται σε ακίνδυνες ενώσεις θειικών και θειοθειικών δια της οξειδώσεως των διαλυμάτων της ξοδευμένης σόδας στην μονάδα προεπεξεργασίας ξοδευμένης σόδας προ της αποστολής των διαλυμάτων της σόδας στην μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. Σύμφωνα με το σχεδιασμό η παραγωγή ξοδευμένης σόδας θα ελαττωθεί γιατί το H 2 S θα αφαιρείται από το LPG στο σύστημα έκπλυσης του LPG με αμίνη. Επιπλέον, το σύγχρονο σύστημα επεξεργασίας της νάφθας θα έχει μειωμένη παραγωγή διαλυμάτων ξοδευμένης σόδας. Η λειτουργία της μονάδας λοιπόν θα έχει ως εξής: Η χρησιμοποιούμενη καυστική σόδα θα συγκεντρώνεται και θα εξισορροπεί στην υπάρχουσα δεξαμενή. Η δεξαμενή θα κατασκευαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να λειτουργεί και σαν προδιαχωριστής των τυχόν υδρογονανθράκων που θα περιέχονται σε αυτή. Έχοντας διαφορετικές απολήψεις σε διαφορετικά ύψη, είναι δυνατόν ανάλογα με το ύψος της στάθμης της, να γίνεται απόληψη των διαχωρισθέντων υδρογονονανθράκων. Από τη δεξαμενή με τη βοήθεια αντλιών η άχρηστη καυστική σόδα, αφού θερμανθεί στον εναλλάκτη, θα έρχεται στον πύργο. Στον πύργο με τη βοήθεια αέρα και ατμού θα γίνεται η οξείδωση των θειούχων σε θειικά και θειοθειικά. Το οξειδωμένο πλέον προϊόν, αφού ψυχθεί στον εναλλάκτη (με τον οποίο θερμαίνεται η τροφοδοσία του) του δοχείου η Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 60

82 προεπεξεργασμένη πλέον άχρηστη καυστική σόδα θα έρχεται στον αγωγό των ελαιωδών, θα ενώνεται με τα ελαιώδη απόβλητα προς τελική επεξεργασία στους διαχωριστήρες και στο βιολογικό καθαρισμό. Η αέρια φάση από την κορυφή του δοχείου θα οδηγείται στους φούρνους για καύση Μονάδα Επεξεργασίας Ελαιώδους Λάσπης Η εν λόγω μονάδα θα έχει τη δυνατότητα να μεταφέρεται και βασικός σκοπός της θα είναι ο καθαρισμός των δεξαμενών και άλλων χώρων από τις λάσπες και τις ελαιώδεις λάσπες έτσι ώστε η περιεκτικότητα σε λάδι, της απορριπτόμενης στερεάς λάσπης, να μην υπερβαίνει το 4%. Ο καθαρισμός θα επιτυγχάνεται με μια μικρή μπουλντόζα η οποία θα μπορεί να περάσει από ανθρωποθυρίδα 18 και θα λειτουργεί με υδραυλικό σύστημα που θα χειρίζεται έξω από τη δεξαμενή. Με ειδικές υδραυλικές αντλίες θα αντλείται η λάσπη από τις δεξαμενές. Η λάσπη τέλος θα διοχετεύεται στο σύστημα για κατεργασία. Ο διαχωρισμός θα επιτυγχάνεται με τη διοχέτευση της ελαιώδους λάσπης υπό πίεση μέσω εναλλάκτη θερμότητας σε ένα κυλινδρικό δοχείο. Η λάσπη θα περιστρέφεται στο παραπάνω δοχείο και το μεν πετρέλαιο και νερό θα ανέρχονται προς τα πάνω ενώ τα βαρύτερα συστατικά ελεύθερα του πετρελαίου θα διοχετεύονται σε ένα decanter με σκοπό να απομακρυνεται το παραμένον νερό. Τέλος, το νερό με το πετρέλαιο από την κορυφή του κυλινδρικού δοχείου θα οδηγούνται σε μια στήλη με δίσκους όπου θα διαχωρίζεται το πετρέλαιο. Η δυναμικότητα της μονάδας θα είναι επεξεργασία 10 m 3 /hr ελαιώδους λάσπης Μονάδα Απογύμνωσης Όξινων Νερών Το όξινο νερό από τις μονάδες παραγωγής θα συλλέγεται στο δοχείο όξινου νερού όπου διαχωρίζεται η υδατική φάση από την ελαιώση και Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 61

83 την αέρια φάση. Το πετρέλαιο της ελαιώδους φάσης θα αποστέλλεται στα slops και τα ελαφρά αέρια αφού πρώτα καθαρισθούν από ΝΗ 3 με νερό και από H 2 S με έκπλυση με DEA σε ειδικό απορροφητή θα οδεύουν προς τον όξινο πυρσό. Το όξινο νερό εκεί θα οδηγείται σε ειδική δεξαμενή όπου θα έχει χρόνο παραμονής 6 ημέρες με σκοπό να διαχωρισθούν οι υπόλοιποι υδρογονάνθρακες και να δημιουργηθεί ένα ομοιογενές μίγμα όξινων νερών το οποίο δεν θα επιβαρύνει με αποθέσεις τον πύργο απογύμνωσης. Επίσης, τα αέρια που θα παραχθούν με τον τρόπο αυτό στον πύργο απογύμνωσης όξινου νερού θα έχουν σταθερή περιεκτικότητα σε υδρόθειο και αμμωνία. Έτσι θα συντελείται η ομαλή λειτουργία της μονάδας ανάκτησης θείου η οποία θα τροφοδοτείται με ομοιογενή τροφοδοσία. Επίσης, σε περίπτωση σταματήματος του απογυμνωτή θα εξασφαλίζεται η αποθήκευση του ακατέργαστου όξινου νερού για αποφυγή απόρριψης στο κύκλωμα των ακαθάρτων νερών και ρύπανσης. Το ομοιογενές μίγμα όξινου νερού θα οδηγείται στον πύργο απογύμνωσης όξινου νερού. Στο πύργο η αυξημένη θερμοκρασία θα απογυμνώνει το νερό από το δεσμευμένο H 2 S και τις ενώσεις αμμωνίας. Το αέριο ρεύμα (H 2 S και ΝΗ 3 ) στη συνέχεια θα οδηγείται στη μονάδα ανάκτησης θείου και το απογυμνωμένο νερό θα διαβιβάζεται στην μονάδα ατμοσφαιρικής απόσταξης (χρησιμοποιούμενο για την αφαλάτωση του αργού πετρελαίου) ή στην μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. Η μονάδα αυτή θα έχει δυναμικότητα επεξεργασίας 85 μ 3 /ωρα και θα καλύπτει τις συνολικές απαιτήσεις του διυλιστηρίου. Η απόδοση της μονάδας θα ανέρχεται στο 99,9% Μονάδα Ανάκτησης Ατμών για Γεμιστήρια Βυτιοφόρων με Φόρτωση από τον Πυθμένα (VRU) Σύμφωνα με περιβαλλοντικούς όρους επιβάλλεται οι φορτώσεις των βυτιοφόρων λευκών προϊόντων να πραγματοποιούνται με σύστημα φόρτωσης από τον πυθμένα (bottom loading). Επίσης, επιβάλλεται η εφαρμογή της οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (94/63/EC) η οποία Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 62

84 αναφέρεται στην εγκατάσταση συστήματος ανάκτησης ατμών υδρογονανθράκων (vapor recovery system). Η λειτουργία αυτής της μονάδας έχει σχεδιαστεί ως ακολούθως: Κατά τη διάρκεια της φόρτωσης ενός βυτίου από τον πυθμένα, οι ατμοί των υδρογονανθράκων που θα υπάρχουν μέσα στις δεξαμενές του βυτίου θα εκτοπίζονται από τους υγρούς υδρογονάνθρακες και θα διαφεύγουν μέσω ενός ειδικού σωλήνα συνδεδεμένου στο βυτίο, στο δίκτυο σωληνώσεων, το οποίο θα οδεύει και θα καταλήγει στη μονάδα ανάκτησης αερίων υδρογονανθράκων. Εκεί θα εκτελούνται με τη σειρά οι εξής διεργασίες: Οι ατμοί των υδρογονανθράκων θα περνούν μέσα από ένα από τα δυο στοιχεία γεμάτα με ενεργό άνθρακα, το οποίο εκείνη τη στιγμή θα βρίσκεται σε λειτουργία. Οι ατμοί θα εισέρχονται στο δοχείο από το κατώτερο σημείο και θα οδεύουν ανάμεσα από τα στρώματα του ενεργού άνθρακα προς το πάνω μέρος του δοχείου. Κατά τη διαδρομή αυτή οι αέριοι υδρογονάνθρακες θα προσρροφώνται από τον πορώδη ενεργό άνθρακα με αποτέλεσμα ο εξερχόμενος αέρας από το δοχείο να μένει ουσιαστικά ελεύθερος από υδρογονάνθρακες (περιεκτικότητα 10 gr/nm 3 σε σχέση με το μέγιστο επιτρεπτό όριο των 35 gr/nm 3 της οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Μόλις κορεσθεί ο ενεργός άνθρακας του ενός δοχείου τότε τα δυο δοχεία αυτόματα θα εναλλάσσουν τη λειτουργία τους και θα αρχίζει η αναγέννηση του ενεργού άνθρακα στο κορεσμένο δοχείο. Η αναγέννηση θα γίνεται με τη δημιουργία κενού στο δοχείο μέσω δυο αντλιών κενού τύπου υγρού δακτυλίου (liquid ring). Τα μόρια των υδρογονανθράκων τα οποία είχαν προσρροφηθεί από τον ενεργό άνθρακα, θα απελευθερώνονται από αυτόν και θα μεταφέρονται σε έναν διαχωριστήρα. Εκεί οι αέριοι υδρογονάνθρακες θα δέχονται μια διαβροχή από υγρούς υδρογονάνθρακες και θα απορροφώνται από αυτούς υγροποιούμενοι στο κάτω μέρος του δοχείου. Η παροχή Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 63

85 υγρών υδρογονανθράκων θα γίνεται από μια από τις δεξαμενές του σταθμού φόρτωσης βυτίων μέσω μιας τρίτης αντλίας. Μια τέταρτη αντλία θα επιστρέφει τους υγρούς πλέον υδρογονάνθρακες από το κάτω μέρος του διαχωριστήρα προς τις δεξαμενές βενζινών του σταθμού φόρτωσης. Η αέρια φάση που θα απομένει μέσα στο διαχωριστήρα θα επιστρέφει στο υπό λειτουργία δοχείο ενεργού άνθρακα για περαιτέρω επεξεργασία Εξοπλισμός Μετατροπής ΝΟ χ και Κατακράτησης Σωματιδίων Στους φούρνους των μονάδων ατμοσφαιρικής απόσταξης CDU 3 κενού και ιξωδόλυσης καθώς και του λέβητα ατμοπαραγωγής εκτάκτου ανάγκης που καίουν μαζούτ χαμηλού θείου θα τοποθετηθούν συστήματα D e NO x και κατακράτησης σωματιδίων με επιλεκτικό καταλύτη. Στην έξοδο των καυσαερίων του σταθμού συμπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που καίει καύσιμο αέριο θα τοποθετηθεί σύστημα D e NO x το οποίο δύναται να είναι είτε με χρήση επιλεκτικού καταλύτη είτε με έγχυση στο θάλαμο αεροστροβίλου επιτυγχάνοντας έτσι τα επιθυμητά αποτελέσματα. Επίσης, σύμφωνα με την διεθνώς βέλτιστη διαθέσιμη τεχνολογία (ΒΑΤ) οι εκπομπές ΝΗ 3 στα εξερχόμενα καυσαέρια από τις μονάδες αυτές δεν θα υπερβαίνουν τα 5 ppm vol. Η απόδοση των μονάδων αυτών θα είναι περίπου 70% για αναγωγή των ΝΟ χ και 85% για την κατακράτηση των σωματιδίων. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 64

86 3.6.6 Πρωτοβάθμια Κατεργασία Υγρών Αποβλήτων Εικόνα 21 : Απεικόνιση πρωτοβάθμιας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. Α. Ελαιώδη Υδατικά Απόβλητα Το πρώτο τμήμα της αφαίρεσης πετρελαίου από τα ελαιώδη υδατικά απόβλητα της πρωτοβάθμιας επεξεργασίας θα περιλαμβάνει δύο ελαιοδιαχωριστές τύπου API oil separators (όπου ο ένας θα αποτελείται από τρία διαμερίσματα και ο άλλος από τέσσερα διαμερίσματα), οι οποίοι και θα διαχωρίζουν, λόγω της διαφοράς βαρύτητας, το πετρέλαιο και τα αιωρούμενα στερεά τα οποία θα Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 65

87 παρασύρονται από το νερό. Στην υφιστάμενη κατάσταση τα ελαιώδη νερά των δεξαμενών μαζί με τα ελαιώδη νερά πλύσεως των δεξαμενών (αμφότερα ελαιώδη υδατικά απόβλητα) θα οδηγούνται για επεξεργασία σε αμφότερους τους ελαιοδιαχωριστές μαζί με τα ρεύμα των ελαιωδών υδάτων του αποχετευτικού δικτύου του διυλιστηρίου. Στη μελλοντική κατάσταση, τα ελαιώδη απόβλητα με βάση το θαλασσινό νερό (το έρμα των δεξαμενόπλοιων και τα νερά πλύσεως των δεξαμενών) θα διαχωρίζονται από τα ελαιώδη ύδατα του αποχετευτικού συστήματος του διυλιστηρίου και η επεξεργασία του κάθε ρεύματος θα γίνεται ως εξής: Τα ελαιώδη υδατικά απόβλητα από το ελαιώδες αποχετευτικό δίκτυο θα οδηγούνται στον έναν από τους υπάρχοντες ελαιοδιαχωριστές και ακολούθως θα διοχετεύονται στην λεκάνη του νερού τροφοδοσίας του βιολογικού από όπου θα αντλούνται και θα προωθούνται για παραπέρα επεξεργασία κατά σειρά δια μέσου των αμμόφιλτρων και δια μέσου της μονάδας της βιολογικής επεξεργασίας. Το επεξεργασμένο νερό τελικά θα απορρίπτεται στη θάλασσα αφού προηγουμένως πάει σε λίμνη ηρεμίας και ακολούθως πέσει σε τελική λίμνη όπου θα συγκροτούνται τυχόν παρασυρθέντα λάδια με oil skimming unit. Τα νερά αφερματισμού τα οποία θα αποθηκεύονται σε ξεχωριστή δεξαμενή (η οποία και θα λειτουργεί ως προδιαχωριστής όπου το μεγαλύτερο μέρος των υδρογονανθράκων θα διαχωρίζεται λόγω διαφοράς βαρύτητας) και το θαλασσινό νερό το οποίο θα χρησιμοποιείται για πλύσιμο δεξαμενών θα διοχετεύονται στον άλλο υπάρχοντα έλαιο διαχωριστή και ακολούθως για περαιτέρω επεξεργασία θα οδηγούνται σε μια νέα μονάδα επίπλευσης. Το επεξεργασμένο νερό θα φιλτράρεται ακολούθως σε αμμόφιλτρα για τελικό καθαρισμό και μετά θα απορρίπτεται στη θάλασσα. Οι ελαιοδιαχωριστές θα λειτουργούν ως εξής: Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 66

88 Τα ελαιώδη υδατικά απόβλητα θα έρχονται πρώτα στο θάλαμο συλλογής και ηρεμίας και θα συναντούν τον πρώτο συλλέκτη λαδιού. Ο συλλέκτης λαδιού θα αποτελείται από ένα σωλήνα με σχισμή που θα μπορεί να περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του έτσι ώστε να γίνεται επακριβής ταύτιση της επιφάνειας του υγρού, όπου βρίσκεται το λάδι, με τη σχισμή του σωλήνα. Κατά τον τρόπο αυτόν θα γίνεται η πρώτη περισυλλογή και απομάκρυνση λαδιού. Τα απόβλητα με μικρότερη πλέον περιεκτικότητα σε λάδι μετά το θάλαμο συλλογής και ηρεμίας θα έρχονται στον κυρίως θάλαμο των διαχωριστών και θα συναντούν το δεύτερο συλλέκτη λαδιού (όμοιο με τον πρώτο που αναφέραμε), όπου θα γίνεται μια δεύτερη συλλογή λαδιού και απομάκρυνση. Τα απόβλητα θα καταλήγουν σε μια λεκάνη απαφρισμού για ένα τελευταίο διαχωρισμό και συλλογή των ελαιωδών σε ένα pit από όπου θα αντλούνται και θα διοχετεύονται στις δεξαμενές ανακτήσεως πετρελαίου. Η ελαιώδης λάσπη που θα απομακρύνεται κατά τον καθαρισμό των API ελαιοδιαχωριστών θα διοχετεύεται για επεξεργασία στη μονάδα επεξεργασίας ελαιώδους λάσπης". Σε όλα τα διαμερίσματα των ελαιοδιαχωριστών θα τοποθετηθούν καλύμματα τα οποία μαζί με το αυτόματο σύστημα συλλογής λαδιού θα παράγουν μειωμένες εκπομπές πτητικών υδρογονανθράκων στην ατμόσφαιρα. Β. Μη Ελαιώδη Υδατικά Απόβλητα (Όμβρια - Καθαρά υδατικά απόβλητα) Το σύστημα συλλογής των καθαρών υδατικών αποβλήτων (όμβριων υδάτων) θα συλλέγει το νερό που δεν έχει ρυπανθεί με υδρογονάνθρακες, με χημικά ή με αστικά λύματα. Το υπάρχον δίκτυο των αγωγών όμβριων υδάτων θα εκρέει σε ένα ενδιάμεσο κανάλι καθιζήσεως το οποίο θα είναι εξοπλισμένο με σωλήνα και συλλέκτη λαδιού για την απομάκρυνση πετρελαίου από τυχαία μόλυνση με υδρογονάνθρακες και ακολούθως θα καταλήγουν μετά στη θάλασσα. Το τμήμα που θα εξυπηρετεί τις νέες μονάδες θα εκρέει κατ ευθείαν Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 67

89 στη θάλασσα με μία παγίδα πετρελαίου ως πρόσθετο μέσο ελέγχου προ της απόρριψης στη θάλασσα. Η προέλευση των μη ελαιωδών υδατικών αποβλήτων θα αποκλείει την πιθανότητα επιβάρυνσής τους με ρύπους και κατά συνέπεια δεν θα απαιτείται επεξεργασία. Σε περίπτωση βροχόπτωσης στους αγωγούς των όμβριων θα συγκεντρώνονται τα όμβρια των περιοχών εκείνων και δεν θα υπάρχει ουδεμία πιθανότητα ύπαρξης ρύπανσης στο έδαφος. Γ. Χημικά Απόβλητα Στο διυλιστήριο, εκτός από τα όξινα νερά, μικρές ποσότητες ξοδευμένης καυστικής σόδας και λίγα απόβλητα του εργαστηρίου δεν θα υπάρχουν άλλα χημικά απόβλητα. Η μικρή ποσότητα ξοδευμένης καυστικής σόδας θα συγκεντρώνεται και θα μπαίνει στις μονάδες αργού με σκοπό την εξουδετέρωση των χλωριόντων. Τα όξινα νερά θα επεξεργάζονται στη μονάδα απογύμνωσης (όπου και περιγράφεται στην αντίστοιχη παράγραφο) και μετά θα ανακυκλώνονται μέσω των μονάδων ατμοσφαιρικής απόσταξης (αφαλάτωση αργού). Τα υπόλοιπα θα οδηγούνται στη μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων Δευτεροβάθμια Κατεργασία Υγρών Αποβλήτων Αποβλέποντας στη μεγαλύτερη δυνατή προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και για να υπερκαλυφθούν οι υπάρχοντες σχετικοί κανονισμοί (όπως και εκείνοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης) θα εγκατασταθεί πλήρης μονάδα δευτεροβάθμιας επεξεργασίας για την βιολογική επεξεργασία των ελαιωδών υδατικών αποβλήτων του διυλιστηρίου τα οποία θα εκρέουν από την πρωτοβάθμια επεξεργασία και από τον ελαιοδιαχωριστή, στα οποία επίσης θα προστίθενται και τα αστικά λύματα του προσωπικού. Επιπρόσθετα, σε αυτή την επεξεργασία τα ελαιώδη υδατικά απόβλητα που θα διέρχονται από τον άλλο ελαιοδιαχωριστή θα οδηγούνται σε μονάδα Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 68

90 επίπλευσης που θα λειτουργεί ως δευτεροβάθμια επεξεργασία και ακολούθως θα διηθούνται από φίλτρα άμμου. Περιγραφή Εξοπλισμού Βιολογικής Επεξεργασίας : Το ρεύμα εξόδου από τον API ελαιοδιαχωριστή, το οποίο ανήκει στο κύκλωμα της επεξεργασίας των αποβλήτων από το δίκτυο των ελαιωδών του διυλιστηρίου, θα καταλήγει σε μία λεκάνη τροφοδοσίας νερού (skim basin) και από εκεί με τη βοήθεια των αντλιών του υπάρχοντος αυτόματου τροφοδοτικού αντλητικού συγκροτήματος θα προωθείται προς τα τέσσερα πανομοιότυπα αυτόματα φίλτρα άμμου. Το αυτόματο αυτό αντλητικό συγκρότημα θα αποτελείται από τρεις βυθιζόμενες κάθετες αντλίες δυναμικότητας 330 m 3 /hr. Οι αντλίες αυτές θα ξεκινούν στη σειρά, αυτόματα, με την ανύψωση της στάθμης του υγρού. Η ροή θα ρυθμίζεται από δίδυμες βάνες ελέγχου στην κοινή έξοδο των φίλτρων. Ο έλεγχος των βανών αυτών θα επιτυγχάνεται με τα σήματα του ρυθμιστή στάθμης επιφάνειας της δεξαμενής τροφοδοσίας και κατά συνέπεια θα καθορίζεται ο αριθμός των αντλιών που λειτουργεί. Προ της εισόδου των αποβλήτων στα φίλτρα άμμου η ολική ροή των αποβλήτων θα ψεκάζεται με ποσότητα πολυηλεκτρολύτη για να βελτιωθεί η απόδοση των φίλτρων. Η επεξεργασία δια του φιλτραρίσματος θα βασίζεται στην παγίδευση των στερεών σωματιδίων μέσα στο στρώμα της άμμου των φίλτρων. Ένα μέρος από το φιλτραρισμένο νερό θα χρησιμοποιείται για να πλένει τα φίλτρα άμμου με αντίστροφη ροή και με τη βοήθεια αέρα υπό πίεση. Το φιλτραρισμένο νερό θα προωθείται και συγκεντρώνεται σε μια δεξαμενή της οποίας η στάθμη θα είναι υπό συνεχή έλεγχο. Το ζεστό νερό πλύσεως θα αποθηκεύεται σε άλλη δεξαμενή όπου και θα θερμαίνεται με κατ' ευθείαν διοχέτευση ατμού μέσα στη δεξαμενή. Αυτό το σύστημα θέρμανσης θα έχε δυναμικότητα 40 m 3 νερού για κάθε τρεις ώρες. Ο χειριστής θα έχει την δυνατότητα της επιλογής της συχνότητας πλύσεως είτε αυτόματα είτε χειροκίνητα. Η αυτόματη αυτή πλύση θα ελέγχεται από ένα προγραμματιστή (PLC) ο οποίος, καθώς Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 69

91 τα φίλτρα θα πλένονται με κυκλική σειρά, θα ενεργοποιεί τα διάφορα στάδια και θα κινεί τις διάφορες κατάλληλες βάνες, αντλίες, φυσητήρες κλπ. Κατά την διάρκεια της κανονικής λειτουργίας τα τέσσερα φίλτρα θα μπορούν να δουλεύουν παράλληλα με 25% φορτίο το κάθε ένα. Στην πραγματικότητα, ενώ το ένα φίλτρο θα πλένεται με αντιρροή, τα τρία φίλτρα άμμου θα είναι σε ταυτόχρονη λειτουργία με 33% φορτίο. Το ακάθαρτο νερό από την πλύση θα ανακυκλώνεται με αγωγό στην είσοδο των ελαιοδιαχωριστων. Το φιλτραρισμένο νερό θα συγκεντρώνεται σε ένα δοχείο splitter box το οποίο επίσης θα παίρνει και τα αστικά λύματα από την δεξαμενή συλλογής αστικών λυμάτων που θα προέρχονται από τους διάφορους σηπτικούς βόθρους. Από αυτό το δοχείο, με πλήρως εμβαπτιζόμενες αντλίες, τα απόβλητα θα διανέμονται στα δοχεία εισόδου των βιολογικών πύργων. Η κατανομή της ροής θα ρυθμίζεται με χειροκίνητες βάνες. Αν και θα είναι δυνατόν να υπάρχει στα απόβλητα ικανοποιητική ποσότητα θρεπτικών ουσιών, προ της εισόδου στο βιολογικό πύργο θα γίνεται συμπληρωματική προσθήκη νιτρικών και φωσφορικών θρεπτικών αλάτων. Γι αυτό το σκοπό θα υπάρχει κατάλληλο δοχείο, αναμικτήρας και δοσομετρικές αντλίες. Το παραπάνω αναφερόμενο splitter box θα σχεδιαστεί έτσι ώστε να εμποδίζεται η αντίστροφη μόλυνση των φίλτρων και των δοχείων τροφοδοσίας νερού για πλύση από τα θρεπτικά διαλύματα ή ροές με βακτηρίδια. Από το splitter box η ροή του φιλτραρισμένου υγρού θα διανέμεται ισομερώς στα δύο βιολογικά φίλτρα που θα λειτουργούν παράλληλα. Η ροή από το δοχείο κατανομής θα οδηγείται με βαρύτητα δια μέσου κεντρικού αγωγού, σε περιστρεφόμενο διανομέα, και θα διηθείται δια μέσου ενός φίλτρου που θα αποτελείται από πλαστικούς δακτυλίους διαμορφωμένους έτσι ώστε να έχουν μεγάλο ανάπτυγμα επιφάνειας. Στην επιφάνεια των πληρωτικών υλικών θα προσκολλάται η βιομάζα η οποία θα τρέφεται και θα καταναλώνει το οργανικό φορτίο των αστικών λυμμάτων και βιομηχανικών αποβλήτων. Ο αέρας θα εισέρχεται από δίοδο στο κάτω πλευρικό σημείο των δοχείων και ανερχόμενος θα έρχεται σε Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 70

92 πλήρη επαφή με το κατερχόμενο υγρό. Το ρεύμα από τον πυθμένα των δυο βιολογικών πύργων, απαλλαγμένο πλέον του οργανικού φορτίου, θα καταλήγει στη λεκάνη ηρεμίας για την ισορροπία των βιολογικών στερεών που μπορεί να υπάρξουν κατά διαστήματα. 3.7 Χρήση Νερού και Ενέργειας Το διυλιστήριο θα υδρεύεται από: -Το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ. -Γεώτρηση του Δήμου κατασκευής του διυλιστηρίου (υφάλμυρο). -Υφιστάμενα πηγάδια εντός του χώρου του διυλιστηρίου. -Αφαλάτωση θαλασσινού νερού ή υφάλμυρου νερού. -Τη θάλασσα για νερό ψύξης και πυρασφάλειας. -Η ανακύκλωση του γλυκού νερού θα γίνεται: -Στο σύστημα ψύξης των αντλιών και συμπιεστών. -Στο σύστημα ψύξης θερμών προϊόντων με πύργο ψύξης για το συγκρότημα HDS, με αεροψυγείο για τις μονάδες ατμοσφαιρικής απόσταξης και στο κλειστό κύκλωμα νερού ψύξης των μονάδων. -Στην παραγωγική διαδικασία με τη χρήση απογυμνωμένου όξινου νερού στην αφαλάτωση του αργού. Με τα παραπάνω θα έχουν εξαντληθεί πλήρως οι δυνατότητες για περαιτέρω ανακύκλωση νερού. Για την αντιμετώπιση περιπτώσεων λειψυδρίας προβλέπεται η εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης τύπου εξάτμισης θαλασσινού νερού δυναμικότητας 56 m 3 /hr, δύο μονάδες τύπου αντίστροφης όσμωσης υφάλμυρου νερού δυναμικότητας 25 m 3 /hr έκαστη και τέλος μιας τρίτης μονάδας αντίστροφης όσμωσης της ιδίας δυναμικότητας. 3.8 Αέρια Απόβλητα Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 71

93 Τα αέρια απόβλητα του διυλιστηρίου θα προέρχονται από: -Μαζούτ χαμηλού θείου στους φούρνους των μονάδων απόσταξης, κενού, ιξωδόλυσης, καθώς και από τον λέβητα παραγωγής ατμού εκτάκτου ανάγκης. -Αερίων στη μονάδα υδροαποθείωσης, στις μονάδες υδρογόνου και θείου, στις μονάδες υδρογονοπυρόλυσης και αποπαραφίνωσης, στο σταθμό συμπαραγωγής ατμού και ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και από τυχόν καύση αερίων στους πυρσούς (σε έκτακτες καταστάσεις). Οι ρύποι της ατμόσφαιρας που θα περιέχονται στα καυσαέρια είναι κυρίως διοξείδιο του θείου, οξείδιο του αζώτου και σωματίδια. Λόγο των εξελιγμένων κατασκευών μηχανημάτων λειτουργιών προβλέπονται χαμηλές ποσότητες διοξειδίου του θείου και στα σωματίδια. Σε τυχόν έκτακτες καταστάσεις βλάβης των παραπάνω μονάδων έχουν προβλεφθεί τα εξής σενάρια και μεγέθη εκπομπής ΝΟ χ,για το μικρό χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την αποκατάσταση της βλάβης ή της διακοπής λειτουργίας μιας εκ των μονάδων : Σενάριο 1. Βλάβη στη μονάδα κατακράτησης ΝΟ χ (D e NO x ) του συγκροτήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας εκτός λειτουργίας. Εκπομπές ΝΟ χ από καμινάδα: 18,3 kg/hr έναντι 5,7 kg/hr κανονικών συνθηκών. Συνολικές εκπομπές ΝΟ χ : 104,5 kg/hr έναντι 92 kg/hr κανονικών συνθηκών. Σενάριο 2. Βλάβη στη μονάδα κατακράτησης ΝΟ χ (D e NO x ) του συγκροτήματος ατμολέβητος εκτός λειτουργίας. Εκπομπές ΝΟ χ από καμινάδα: 24,8 Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 72

94 kg/hr έναντι 7,7 kg/hr κανονικών συνθηκών Συνολικές εκπομπές ΝΟ χ : 109,0 kg/hr έναντι 92 kg/hr κανονικών συνθηκών Σενάριο 3. Βλάβη στη μονάδα κατακράτησης ΝΟ χ (D e NO x ) του συγκροτήματος αποστάξεως κενού και ιξωδόλυσης εκτός λειτουργίας. Εκπομπές ΝΟ χ από καμινάδα: 35,1 kg/hr έναντι 10,9 kg/hr κανονικών συνθηκών Συνολικές εκπομπές ΝΟ χ : 116 kg/hr έναντι 92 kg/hr κανονικών συνθηκών Σενάριο 4. Βλάβη στη μονάδα κατακράτησης ΝΟ χ (D e NO x ) του συγκροτήματος ατμοσφαιρικής απόσταξης και θερμού ελαίου εκτός λειτουργίας Εκπομπές από καύση Εκπομπές ΝΟ χ από καμινάδα: 37,7 kg/hr έναντι 11,7 kg/hr κανονικών συνθηκών. Συνολικές εκπομπές ΝΟ χ : 118 kg/hr έναντι 92 kg/hr κανονικών συνθηκών. Πέρα από τους ανωτέρω ρύπους - εκπομπές άλλων ουσιών από την καύση δεν αναμένονται ή ελαχιστοποιούνται από τις εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου εξαιτίας του χρησιμοποιούμενου σύγχρονου τεχνολογικού εξοπλισμού. Συγκεκριμένα σύμφωνα με το U.S.E.P.A paper ΑΡ-42 από την καύση των μέγιστων συνολικών ποσοτήτων καυσίμου οι εκτιμόμενες εκπομπές σε Total Organic Carbon (T.O.C) εκτιμώνται σε 10 kg/hr. Σ αυτή την ποσότητα, υπολογίζεται ότι θα περιέχονται 77 gr/hr ουσιών που ανήκουν στην ομάδα 16- ΡΑΗ. Η εν λόγω ομάδα θα αποτελείται από τις εξής ουσίες: Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 73

95 Naphthalene, Acenaphthene, Acenaphthylene, Fluorene, Phenanthrene, Anthracene, Fluoranthene, Pyrene, Benzo(ghi)perylene, Benz(a)anthracene, Chrysene, Benzo(b)fluoranthene, Benzo(k)fluoranthene, Benzo(a)pyrene, Dibenz(a,h)anthracene, lndeno(1,2,3-cd)pyrene. Από την παραπάνω ποσότητα των 77 gr/hr των ουσιών της ομάδας 16-ΡΑΗ, αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι η περιεκτικότητα σε Benzo(a)pyrene προβλέπεται να είναι gr/hr Εκπομπές Υδρογονανθράκων Προβλέπεται να χρησιμοποιηθούν οι πλέον σύγχρονες μέθοδοι υπολογισμού των εκπομπών υδρογονανθράκων VOC. Οι εκπομπές VOC θα προέρχονται από τις εξατμίσεις ελαφρών υδρογονανθράκων στις διάφορες εγκαταστάσεις του εξοπλισμού που αναφέρονται παρακάτω: Δεξαμενές Εικόνα 22 : Δεξαμενές διυλιστηρίου πλωτής και σταθερής οροφής. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 74

96 Οι εκπομπές από τις δεξαμενές θα υπολογισθούν χρησιμοποιώντας πρότυπους συντελεστές εκπομπών από την Αμερικανική Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας U.S. Environmental Protection Agency, οι οποίοι και χρησιμοποιούνται στην βάση δεδομένων της US-EPA, TANKS έκδοση 4.0. Αυτή η προσέγγιση, χρησιμοποιώντας το πλέον ενημερωμένο λογισμικό, που έχει αναπτυχθεί και προτείνεται από μια διεθνώς αναγνωρισμένη αρχή προτιμήθηκε από παλαιότερες μεθόδους Καύσεις (Φούρνοι, Λέβητες, Πυρσοί) Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας θα επιτυγχάνεται τέλεια καύση με περίσσεια αέρα, ατμό διασποράς και καυστήρες νέας τεχνολογίας ώστε και οι ποσότητες αυτές όπως έχει αναφερθεί να είναι αμελητέες Ελαιοδιαχωριστές και Αποστραγγίσεις Βάσει των σχετικών συντελεστών της έκδοσης ΑΡ-42 της US-EPA η ποσότητα εκπομπής υδρογονανθράκων από ελαιοδιαχωριστές και αποστραγγίσεις εκτιμάται να είναι ανάλογη της ποσότητας των ελαιωδών υγρών αποβλήτων που υφίστανται κατεργασία επί ένα συντελεστή που εξαρτάται από τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τον περιορισμό των εκπομπών (π.χ. καλύμματα). Η συνολική ροή ελαιωδών ετησίως υπολογίζεται να ανέρθει στα ΜΤ/έτος. Επίσης θα υπάρχουν στους ελαιοδιαχωριστήρες ειδικά κάλυπτρα φτάνοντας τις εκπομπές υδρογονανθράκων στο 4% των εκπομπών Φορτοεκφορτώσεις Οι απώλειες φορτώσεως θα προκύπτουν καθώς ατμοί υδρογονανθράκων που περιέχονται στις κενές υπό φόρτωση Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 75

97 δεξαμενές θα εκτοπίζονται από το υγρό που φορτώνεται. Η ποσότητα των ατμών αυτών θα είναι συνάρτηση των κάτωθι παραμέτρων: -Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του προηγούμενου φορτίου -Μέθοδος εκφόρτωσης του προηγούμενου φορτίου -Μετάβαση του δεξαμενοπλοίου ή βυτίου στον σταθμό φόρτωσης -Μέθοδος φόρτωσης του νέου φορτίου -Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά του νέου φορτίου. Στο χώρο των γεμιστήρων Βυτιοφόρων Οχημάτων θα υπάρχει σύστημα ανάκτησης ατμών το οποίο θα εκμηδενίζει τις εκπομπές VOC. Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι την συμφωνία χρησιμοποίησης του αγωγού (ΠΑΧΗ - ΕΛ.Δ.Α.) κυρίως για αργό, βενζίνη και νάφθα, οι φορτοεκφορτώσεις με πλοία θα μειωθούν. Για τον υπολογισμό των εκπομπών VOC από φορτώσεις δεξαμενόπλοιων και βυτιοφόρων θα χρησιμοποιήθεί ο τύπος της έκδοσης Α.Ρ.42 της US ΕΡΑ (εκτιμώμενο σφάλμα +/- 30%): Απώλειες Φορτώσεων (lb/1000 gal υγρού φορτίου) = (παράγοντας κορεσμού) * (πραγματική τάση ατμών υγρού) * (μοριακό βάρος ατμού) / (θερμοκρασία υγρού φορτίου). Απώλειες από Πλοία : Σύμφωνα με το API 2514, απώλειες εκφορτώσεων υφίστανται εφ όσον το δεξαμενόπλοιο εκφορτώσει στις εγκαταστάσεις και στη συνέχεια φορτώσει από τις ίδιες εγκαταστάσεις. Η συνήθης περίπτωση για το διυλιστήριο θα είναι η εκφόρτωση του δεξαμενόπλοιου και απόπλους αυτού οπότε θα υπολογίζονται απώλειες φορτώσεων μόνο. Επίσης αφερματισμός δεξαμενοπλοίων δεν θα γίνεται όταν τα πλοία εκφορτώνουν στις λιμενικές εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 76

98 Για τον υπολογισμό των απωλειών φόρτωσης, έχει ληφθεί υπ όψιν ότι: -Δεν γίνονται θα φορτώσεις αργού πετρελαίου στο διυλιστήριο (μόνο εκφορτώσεις) -Οι φορτώσεις προπανίου και LPG δεν θα δημιουργούν αέριες διαφυγές (κλειστά συστήματα για λόγους ασφαλείας). -Οι φορτώσεις νάφθας θα γίνονται με πλοία εφοδιασμένα όλα με το σύστημα inert gas, για να μην δημιουργούν αέριες απώλειες. Επίσης θα υφίστανται ετήσιο έλεγχο διαρροών των συστημάτων τους και θα λειτουργούν με εμβαπτισμένο σύστημα φόρτωσης (submerged loading) -Οι λίγες αναλογικά φορτώσεις βενζίνης θα γίνονται κατά κανόνα με μικρής χωρητικότητας πλοία που δεν θα είναι εφοδιασμένα με σύστημα inert gas. -Η κηροζίνη και JP-1 που θα διαθέτουμε στο διυλιστήριο έχει RVP 1 psi, που κατά το American Petroleum Institute θεωρείται αμελητέο για υπολογισμούς απωλειών. -Η Θερμοκρασία φόρτωσης θα είναι 4 C κάτω από την θερμοκρασία περιβάλλοντος, το οποίο σημαίνει ότι η μέση ετήσια θερμοκρασία φόρτωσης θα είναι 15 C. - Η τάση ατμών reid vapor pressure θα θεωρηθεί για βενζίνες 9 psi και για νάφθα 7 psi. Τονίζεται ότι στους υπλογισμούς δεν θα λαμβάνεται υπ' όψιν η μείωση των φορτοεκφορτώσεων που θα επέλθει εξ αιτίας της χρήσης του αγωγού ΠΑΧΗ - ΕΛ.Δ.Α. Για τις φορτώσεις νάφθας θεωρήθηκε ότι η ποσότητα που εξάγεται μέσω του αγωγού προς ΕΛΔΑ θα είναι σταθερή, ενώ οι φορτώσεις με πλοία θα βρίσκονται στους 1022 Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 77

99 χιλιάδες τόνους κατ έτος. Οι φορτώσεις βενζίνης θα είναι ΜΤ/ έτος. Απώλειες από Φορτώσεις Βυτιοφόρων : Με βάση το US ΕΡΑ ΑΡ-42 οι απώλειες υδρογονανθράκων από φορτώσεις βυτιοφόρων είναι συνάρτηση του όγκου του προϊόντος που φορτώνεται, της πραγματικής τάσης ατμών του, της θερμοκρασίας του, επί ένα συντελεστή που λαμβάνει υπόψη τον τρόπο φόρτωσης και την απόδοση των συστημάτων ανάκτησης ατμών. Μόνον οι βενζίνες θα λαμβάνονται υπόψη, καθώς μόνον αυτό το προϊόν από αυτά που φορτώνονται με βυτία δίνει σημαντικές εκπομπές VOC. Οι όγκοι φορτώσεων βενζινών θα βρίσκονται στους ΜΤ/έτος. Η θερμοκρασία φόρτωσης είναι 4 C κάτω από την θερμοκρασία περιβάλλοντος, το οποίο σημαίνει ότι η μέση ετήσια θερμοκρασία φόρτωσης είναι 15 C. Η φόρτωση των βυτίων θα γίνεται μόνον με σύστημα φόρτωσης πυθμένα (bottom loading). Η τάση ατμών reid για βενζίνες θα είναι 9 psi. Η απόδοση του συστήματος ανάκτησης ατμών θα είναι 90%, που είναι η τιμή που δίνεται από την US ΕΡΑ για βυτία που υφίστανται ετήσιο έλεγχο διαρροών. Βασισμένοι στα ανωτέρω, οι εκπομπές από τις φορτώσεις βενζίνης με βυτιοφόρα εκτιμώνται σε 82,8 ΜΤ/έτος Απώλειες από Μηχανικές Σαλαμάστρες, Φλάντζες. Θα υπάρχουν εκπομπές οργανικών πτητικών ενώσεων VOC από διαρροές, από εξαρτήματα σωληνώσεων και σχετικού εξοπλισμού όπως βάνες, φλάτζες, αντλίες φραγές συμπιεστών, βάνες εκτόνωσης, συνδέσεις δειγματοληψίας, αποστραγγιστικά και τερματισμούς γραμμών. Όλα αυτά τα στοιχεία εξοπλισμού του διυλιστηρίου θα συντελούν στις εκπομπές. Μία εκτίμηση αυτών των εκπομπών δίνεται από την δημοσίευση της United States Environmental Protection Agency's (US EPA) "Protocol for Equipment Leak Emission Estimates", November 1995, Table 2-4, Oil and Gas Production Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 78

100 Operations Average Emission Factors (kg/hr/source). Βασισμένοι στην εκτίμηση του αριθμού των στοιχείων του εξοπλισμού που αναφέραμε ανωτέρω και με βάση τον τύπο πετρελαιοειδών που εξυπηρετούν (βαρύ υγρό, ελαφρύ υγρό ή αέριο) σύμφωνα με την τάση ατμών κατά Reid οι εκτιμήσεις για τις εκπομπές θα είναι 998 ΜΤ/έτος. Όλες οι αντλίες του διυλιστηρίου θα είναι εφοδιασμένες με μηχανικές σαλαμάστρες (φραγές, mechanical seals). Για την ελαχιστοποίηση των απωλειών θα χρησιμοποιηθούν διπλές μηχανικές φραγές με σύστημα ειδοποίησης σε περίπτωση δυσλειτουργίας Λοιπές Αέριες Εκπομπές Καπνός Όπως έχει αναφερθεί προηγουμένως, η εγκατάσταση μονάδων κατεργασίας των καυσαερίων θα είναι εξοπλισμένες με συστήματα κατακράτησης των σωματιδίων στις καμινάδες των μονάδων ατμοσφαιρικής απόσταξης, κενού, ιξωδόλυσης και στον λέβητα ατμού εκτάκτου ανάγκης. Η λειτουργία των παραπάνω μονάδων θα έχει σαν επακόλουθο την χαμηλή παραγωγή καπνού - σωματιδίων. Υπέρβαση των βαθμών της κλίμακας Ringelman για τον καπνό θα έχουμε μόνο σε έκτακτες καταστάσεις Σωματίδια Όπως έχει αναφερθεί προηγουμένως, λόγω της κατεργασίας των αερίων αποβλήτων οι εκπομπές σωματιδίων σε κανονικές συνθήκες λειτουργίας θα είναι αρκετά χαμηλές. Συγκεκριμένα οι συνολικές εκπομπές σωματιδίων θα είναι περίπου 13,34 kg/hr. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 79

101 Σκόνη Η μονάδα θείου δεν θα δημιουργεί σκόνη, διότι το παραγόμενο θείο είτε θα διανέμεται σε υγρή μορφή είτε σε μορφή ημισφαιριδίων όταν θα διατίθεται σε στερεή μορφή, ενώ στην μονάδα στερεοποίησης θείου προβλέπονται όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή δημιουργίας σκόνης Αερολύματα Εκπομπές ατμού θα γίνονται: -Στους φούρνους θέρμανσης των μονάδων όπου θα προστίθεται ατμός διασποράς και επίσης θα παράγονται υδρατμοί από την καύση του περιεχόμενου υδρογόνου στο καύσιμο. -Στους πυρσούς όπου θα προστίθεται ατμός διασποράς. -Από τυχαίες διαρροές ατμού. -Από την απομάστευση των ατμολεβήτων Εναλλακτικές Λύσεις Περιορισμού Εκπομπών Αερίων Αποβλήτων. Στο σχεδιασμό των μονάδων έχουν ληφθεί υπόψη όλες οι εφικτές εναλλακτικές λύσεις και μετά από μελέτη θα επιλεγεί η βέλτιστη, με στόχο την ελαχιστοποίηση των εκπομπόμενων αέριων αποβλήτων. Ήδη έχουν υιοθετηθεί οι παρακάτω λύσεις: -Εγκατάσταση μονάδων κατεργασίας απαερίων που θα κατεργάζονται τα καυσαέρια από τις μονάδες CDU 3, VDU, VBU, τον λέβητα ατμοπαραγωγής εκτάκτου ανάγκης και τον σταθμό συμπαραγωγής ηλεκτρισμού, για χαμηλές εκπομπές ΝΟ χ και σωματιδίων. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 80

102 -Μεγιστοποίηση της απόδοσης όλων των φούρνων με σκοπό τη μείωση του καταναλισκόμενου καυσίμου και κατά συνέπεια των εκπεμπόμενων ρύπων. -Εγκατάσταση δυο μονάδων ανάκτησης θείου, ώστε ακόμα και σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης να εξασφαλίζεται η ποιότητα ατμόσφαιρας. -Εγκατάσταση πύργου συγκράτησης υδρόθειου πριν τον όξινο πυρσό. -Ελαφρά προϊόντα δεν θα αποθηκεύονται σε δεξαμενές κωνικής οροφής παρά μόνο αν έχουν πλωτή εσωτερική οροφή. -Όλες οι δεξαμενές πλωτής οροφής του διυλιστηρίου που θα περιέχουν προϊόντα τάσης ατμών μεγαλύτερη από 13 mbar στους 20 0 C θα έχουν δευτεροταγή φραγή (secondary seal) και λευκό χρώμα. -Πρόγραμμα ελέγχου και προληπτική συντήρηση αντλιών συμπιεστών. Για το σκοπό μείωσης των εκπομπών υδρογονανθράκων από τις σαλαμάστρες αντλιών - συμπιεστών θα καταρτιστεί πρόγραμμα προληπτικής συντήρησης όλων των αντλιών και συμπιεστών ελαφρών υδρογονανθράκων. -Χρήση του αγωγού ΠΑΧΗ - ΕΛ.Δ.Α. για την μεταφορά του εισαγόμενου αργού όπως και για την ανταλλαγή προϊόντων νάφθας και βενζίνης που θα γίνονται μετά από αμοιβαίες συμβάσεις μεταξύ ΠΕΤΡΟΛΑ και ΕΛ.Δ.Α Έλεγχοι Αερίων Ρύπων Το διυλιστήριο θα ακολουθεί πιστά όλες τις υποδείξεις των αρμόδιων φορέων στις εγκαταστάσεις και προτίθεται να ακολουθήσει ομοίως όλες τις υποδείξεις τους. Θα εγκατασταθούν στη μονάδα ανάκτησης θείου Claus στην έξοδο του μετακαυστήρα όργανα μέτρησης ρύπων SO 2 και H 2 S. Επίσης, θα εγκατασταθεί στο διυλιστήριο Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 81

103 περιβαλλοντικός σταθμός καταμέτρησης των στοιχείων αέριας ρύπανσης. Ο σταθμός θα μετράει και θα καταγράφει τα εξής στοιχεία: -Κατεύθυνση και ένταση του ανέμου. -Θερμοκρασία και σχετική υγρασία. -Συγκεντρώσεις ρύπων S0 2, H 2 S, NO, Ν0 2, ΝΟ χ, CΗ 4, -Υδρογονάνθρακες εκτός του μεθανίου και συνολικούς υδρογονάνθρακες. Επίσης θα μετρώνται και οι συγκεντρώσεις εισπνεόμενων και αιωρούμενων σωματιδίων. 3.9 Υγρά Απόβλητα Ισοζύγιο Νερού Το διυλιστήριο θα χρησιμοποιεί ακατέργαστο νερό για την: -Ψύξη των θερμών προϊόντων των μονάδων παραγωγής (πύργος ψύξεως HDS και, μετά τον απιονισμό, κλειστό κύκλωμα νερού ψύξεως, κύκλωμα θερμού νερού). -Επεξεργασία του αργού και των προϊόντων, όπου σκοπός της επεξεργασίας θα είναι η απομάκρυνση με τη βοήθεια του νερού, των ξένων προσμίξεων και των αλάτων. Η επεξεργασία θα περιλαμβάνει την ανάμιξη του πετρελαίου με το νερό και ακολούθως τον διαχωρισμό των δυο στοιβάδων με τη βοήθεια ηλεκτροστατικού πεδίου. -Παραγωγή ατμού (μετά από απιονισμό). Πόσιμο νερό για: -Ανάγκες των εργαζόμενων Θαλασσινό νερό για την : Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 82

104 -Ψύξη του γλυκού νερού ψύξεως του κλειστού κυκλώματος -Πλύση και καθαρισμό δοχείων και δεξαμενών -Πλύσεις των χώρων των εγκαταστάσεων -Λειτουργία αντλιών (τζιφάρια) -Πυρόσβεση Υφάλμυρο νερό προερχόμενο από πηγάδια από τους χώρους του Διυλιστηρίου για: -Ποτίσματα -Παραγωγή ατμού, νερό αναπλήρωσης για το κλειστό κύκλωμα νερού ψύξεως ( μετά την αφαλάτωση και απιονισμό) Συλλογή και Διάθεση Υγρών Αποβλήτων Το διυλιστήριο θα διαθέτει τρία συστήματα συλλογής αποβλήτων: -Σύστημα Συλλογής Ελαιωδών Υδατικών Αποβλήτων Πρόκειται για ένα υπόγειο κλειστό αποχετευτικό δίκτυο σωληνώσεων το οποίο θα συλλέγει όλα τα ελαιώδη απόβλητα από επιφανειακά φρεάτια συλλογής. Οι διάφοροι κλάδοι του δικτύου θα έχουν τις κατάλληλες κλίσεις και διαμέτρους έτσι ώστε να επιτρέπουν την απορροή των μεγαλύτερων αναμενόμενων ποσοτήτων αποβλήτων. Το δίκτυο θα καλύπτει τους χώρους των δεξαμενών, μονάδων, σωληνόδρομων και κάθε χώρου όπου θα είναι πιθανή η παρουσία πετρελαίου. - Σύστημα Συλλογής Μη Ελαιωδών Αποβλήτων Το σύστημα αυτό θα είναι ένα υπόγειο κλειστό αποχετευτικό δίκτυο που θα συλλέγει τα νερά της βροχής από τους χώρους που αποκλείεται η παρουσία πετρελαίου. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 83

105 - Σύστημα Συλλογής Αστικών Λυμάτων : Τα αστικά λύματα θα μεταφέρονται από τα κτίρια (απορροές από νεροχύτες, νιπτήρες, ντουζιέρες και ουρητήρια) σε μία υπάρχουσα δεξαμενή συλλογής αστικών λυμάτων. Από εκεί τα λύματα θα αντλούνται και θα διοχετεύονται στη δευτεροβάθμια επεξεργασία υγρών αποβλήτων (Βιολογικά Φίλτρα). Ο τελικός αποδέκτης των λυμάτων, μετά την επεξεργασία τους, θα είναι η θαλάσσια περιοχή του κόλπου της Καβάλας. Η χρήση υδάτων του αποδέκτη θα είναι αυτή η οποία ορίζεται στην Νομαρχιακή Απόφαση Χρήση Νερών Αποδεκτών Η χρήση αποδεκτών περιγράφεται στη Νομαρχιακή Απόφαση οπου σύμφωνα με αυτήν η ανώτερη τάξη χρήσης των νερών του Κόλπου της Καβάλας στις περιοχές που επιτρέπεται η διάθεση βιομηχανικών αποβλήτων είναι η αλιεία ιχθύων και κάθε άλλη χρήση πλην της κολύμβησης και της αλιείας οστρακοειδών και εχινόδερμων. Για τη διάθεση των υγρών αποβλήτων στη θάλασσα η εταιρεία διαθέτει την υπ. αρ. ΤΎ.Ε./43/18895/ οριστική άδεια διάθεσης υγρών βιομηχανικών αποβλήτων Στοιχεία Ποιότητας των Υγρών Αποβλήτων Τα στοιχεία της ποιότητας των υγρών αποβλήτων περιγράφονται στα αντίστοιχα στάδια επεξεργασίας. Από τα στοιχεία αυτά φαίνεται ότι με τη λήψη των απαραίτητων μέτρων, το κατάλληλο σύστημα επεξεργασίας και το συστηματικό έλεγχο, αναμένεται να ικανοποιηθούν όλα τα όρια για τη διάθεση των αποβλήτων στη θάλασσα Μέτρα Ελέγχου και Περιορισμού Παραγωγής Αποβλήτων Θα εφαρμόζονται τα εξής μέτρα: Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 84

106 -Η παραγωγή ξοδευμένης καυστικής σόδας θα μειώνεται δραστικά στη πηγή δια της αλλαγής της παραδοσιακής πρακτικής της πλύσεως με καυστική σόδα που την παράγει. Για την δέσμευση του H 2 S θα χρησιμοποιηθεί ένα σύστημα πλύσεως με αμίνη. Επί πλέον το στο σύστημα κατεργασίας της νάφθας και του LPG ( για την αφαίρεση RHS και τελικού H 2 S) θα υπάρχει μια διαδικασία αναγέννησης ( Meridiem" ή ισοδύναμο σύστημα ). -Χρήση όξινου νερού στην αφαλάτωση του αργού μετά από επεξεργασία στη μονάδα απογύμνωσης όξινου νερού. Επομένως, κανονικά το όξινο νερό θα ανακυκλοφορεί κατά την παραγωγική διαδικασία αντί να δημιουργεί υγρά απόβλητα και να αυξάνει έτσι το φορτίο της μονάδας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. -Ελαχιστοποίηση της χρήσης νερού ψύξης με πιθανότητα ρυπάνσεως από υδρογονάνθρακες δια της χρήσεως κλειστών κυκλωμάτων ψύξεως. Το νερό ανακυκλοφορίας θα ψύχεται με θαλασσινό νερό σε εναλλάκτες θερμότητας. - Σε περίπτωση σφοδρών βροχοπτώσεων οι βάνες εξόδου των υγρών από τις λεκάνες ασφάλειας των δεξαμενών θα είναι κλειστές, εκτός των δεξαμενών τροφοδοσίας, έτσι ώστε να μην υπερφορτωθεί το σύστημα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. Μετά τη βροχή οι βάνες θα ανοίγουν και τα νερά θα οδεύουν με ελεγχόμενες ροές στο σύστημα συλλογής ελαιωδών αποβλήτων. Σε περίπτωση που η ροή θα είναι μεγαλύτερη της δυναμικότητας της μονάδας της βιολογικής επεξεργασίας θα τίθεται αυτόματα σε λειτουργία μία αντλία που θα αντλεί την επιπλέον ποσότητα σε μια δεξαμενή αποθήκευσης του νερού βροχής (σε μια από τις δεξαμενές έρματος ΤΚ27,37). Ακολούθως, μετά την καταιγίδα από την αναφερόμενη δεξαμενή με ελεγχόμενη ροή τα υγρά υδατικά απόβλητα θα ακολουθούν την κανονική πορεία για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια επεξεργασία. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 85

107 3.9.6 Συστήματα Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων Θα εφαρμόζονται τα ακόλουθα συστήματα : -Επεξεργασία των όξινων νερών. -Επεξεργασία του έρματος των πλοίων και των νερών πλύσεως δεξαμενών (API ελαιοδιαχωριστές, επίπλευση, διήθηση). -Πρωτοβάθμια επεξεργασία των ελαιωδών υδατικών αποβλήτων δια του ΑΡΙ ελαιοδιαχωριστή. -Δευτεροβάθμια επεξεργασία (βιολογικός καθαρισμός) των ελαιωδών και μαζί των αστικών λυμάτων. -Επεξεργασία της ελαιώδους λάσπης Μέθοδοι Ελέγχου Μια αυτόματη δειγματοληπτική αντλία θα εγκατασταθεί στην τελική δεξαμενή μετά το στάδιο της βιολογικής επεξεργασίας με σκοπό να αντλεί δείγματα του επεξεργασμένου νερού και να τα στέλνει για ανάλυση στο εργαστήριο. Για να υπάρχει ομοιογένεια στο κάθε δείγμα, η χρησιμοποιούμενη αντλία θα είναι φυγόκεντρος, υψηλής απόδοσης και ταχείας εκροής. Ο θάλαμος ελέγχου επίσης θα διαθέτει καταγραφική συσκευή η οποία θα καταγράφει συνεχώς την συγκέντρωση του περιεχομένου πετρελαίου. Σε περίπτωση υπέρβασης της τιμής των 5 mg/lt θα ενεργοποιείται φωτεινό και ηλεκτρικό σήμα προειδοποίησης για την άμεση επέμβαση των χειριστών προς έλεγχο και αποκατάσταση. Με σκοπό να ελέγχεται η ρύπανση του νερού ψύξεως από υδρογονάνθρακες θα υπάρχει διπλό σύστημα ανιχνευτών λαδιού. Το ένα σύστημα θα είναι στο κλειστό κύκλωμα του νερού ψύξεως και το άλλο στο δίκτυο νερού θαλάσσης. Τα δύο συστήματα θα είναι σε επαφή στον εναλλάκτη θερμότητας όπου πιθανή διαρροή από ρυπασμένο με πετρέλαιο γλυκό νερό ψύξεως θα μπορεί να εισχωρήσει στο κύκλωμα ροής του θαλασσινού Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 86

108 νερού. Δεν θα υπάρχει άλλη δυνατή πηγή ρυπάνσεως του νερού ψύξεως. Και οι δύο ανιχνευτές θα είναι ηλεκτρονικά συνδεδεμένοι με το θάλαμο ελέγχου έτσι ώστε να γίνονται οι κατάλληλες ενέργειες σε περίπτωση ανιχνεύσεως ρυπάνσεως από υδρογονάνθρακες, δηλαδή να τίθενται σε λειτουργία τα εφεδρικά στοιχεία των εναλλακτών θερμότητας. Το αποχετευτικό δίκτυο των μη ελαιωδών απόβλητων που θα εξυπηρετεί τις νέες μονάδες θα έχει μια παγίδα πετρελαίου εγκατεστημένη προ του σημείου εκβολής των αποβλήτων στη θάλασσα, ως μια επιπλέον εξασφάλιση συγκρατήσεως του πετρελαίου σε εξαιρετικά έκτακτα περιστατικά διαρροής μέσα σε αυτή τη ροή. Τέλος, ένα σύστημα ελέγχου ph προβλέπεται να υπάρχει επίσης για τη μονάδα απογύμνωσης όξινου νερού με σκοπό να διασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία Εναλλακτικές Λύσεις Όπως έχει ήδη αναφερθεί στο στάδιο της μελέτης και αξιολόγησης των διαφόρων τεχνολογιών ιδιαίτερη προσοχή έχει δοθεί αφ ενός στην ελαχιστοποίηση των υγρών αποβλήτων και αφ ετέρου στη μεγιστοποίηση της αξιοποίησης αυτών στην παραγωγική διαδικασία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα παρακάτω: -Όπως ήδη έχει αναφερθεί παραπάνω, θα επιλεγεί, για την αφαίρεση του H 2 S, ένα σύστημα πλύσεως με αμίνη. Επί πλέον η επεξεργασία της νάφθας και του LPG ( για την αφαίρεση RHS και τελικού H 2 S) θα γίνεται από μια διεργασία αναγέννησης ( Merichem" ή ισοδύναμο σύστημα). -Ως συνέπεια των επιλογών που αναφέρθησαν προηγουμένως είναι η μείωση στο ελάχιστο της παραγωγής διαλύματος ξοδευμένης σόδας. Οι περιορισμένες ποσότητες που θα παράγονται θα καθιστούν δυνατή την προσθήκη τους στις μονάδες αργού για την δέσμευση των χλωριόντων. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 87

109 -Θα εγκατασταθούν εναλλάκτες κατασκευασμένοι από κράμα τιτανίου, για μείωση των διαβρώσεων και για μείωση της πιθανότητας της διαρροής υδρογονανθράκων μέσα στο ρεύμα της ροής του νερού θαλάσσης. Επίσης θα είναι εγκατεστημένα εφεδρικά στοιχεία εναλλακτών. -Οι μονάδες θα εξυπηρετούνται από ένα κλειστό κύκλωμα νερού ψύξεως το οποίο θα ανακυκλοφορεί και στη συνέχεια θα ψύχεται από ένα άπαξ διερχόμενο ρεύμα νερού θαλάσσης. Με αυτό τον τρόπο θα καθίσταται όλη την διαδικασία της επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων περισσότερο κανονική και ελεγχόμενη. -Κατά το σχεδιασμό του λειτουργικού σχήματος αποφασίστηκε να διαχωριστούν οι λειτουργίες των δύο υπαρχόντων ελαιοδιαχωριστών. Τα νερά αφερματισμού και το νερό θαλάσσης που θα χρησιμοποιείται για την πλύση των δεξαμενών θα διοχετεύονται σε χωριστό ελαιοδιαχωριστή και ακολούθως στη μονάδα επίπλευσης για περαιτέρω επεξεργασία. Το επεξεργασμένο νερό θα οδηγείται στα φίλτρα άμμου για τελικό καθαρισμό και μετά θα απορρίπτεται στη θάλασσα. Αυτή η επιλογή θα βελτιώνει την λειτουργικότητα της μονάδας της βιολογικής επεξεργασίας για το υπόλοιπο μέρος των υγρών αποβλήτων, το οποίο θα είναι ευαίσθητο στην περιεκτικότητα σε άλατα (salinity) των εισερχομένων υδατικών αποβλήτων. - Το συγκρότημα της υδροαποθειώσεως θα ανακυκλώνει 300 μ3 / ώρα γλυκού νερού, το οποίο θα ψύχεται σε ψυκτικό πύργο και θα ξαναχρησιμοποιείται για να ψύχει ζεστά προϊόντα Πρόσθετα Μέτρα Προλήψεως Ρυπάνσεως Ο σχεδιασμός της μονάδας δευτεροβάθμιας επεξεργασίας υδατικών αποβλήτων (2 βιολογικοί πύργοι, 4 φίλτρα) θα γίνει κατά τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπει ακόμα και την μερική λειτουργία της μονάδας, σε περίπτωση ανωμαλίας του ενός πύργου. Η ρύθμιση των πιθανών Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 88

110 εισροών αιχμής σε κάθε ελαιοδιαχωριστή θα επιτυγχάνεται με την χρήση μιας ξεχωριστής δεξαμενής συλλογής των νερών αφερματισμού και μιας δεξαμενής αποθήκευσης των νερών της βροχής (χωρητικότητας μ), συνδεδεμένης με το κύκλωμα ροής των ελαιωδών υδατικών αποβλήτων, προ του σταθμού αντλήσεως των ελαιωδών υδάτων και με σύστημα αυτόματης τροφοδοσίας για τις περιπτώσεις που η εκροή θα υπερβαίνει την δυναμικότητα του ελαιοδιαχωριστού. Προβλέπεται η κατασκευή μιας νέας τελικής λίμνης ηρεμίας με αυτόματο σύστημα ανίχνευσης λαδιού και αντλία απαγωγής ελαίου. Επιπλέον, μετά από την τελική λίμνη ηρεμίας θα υπάρχουν μονίμως εγκατεστημένα επιπλέοντα φράγματα (Seal booms). Πέρα από αυτό θα διατίθενται για τον τελικό έλεγχο της διασποράς οποιουδήποτε ρυπογόνου υδρογονάνθρακα που θα μπορούσε να διέλθει από τα συστήματα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων τα εξής: -Εκπαιδευμένο άγημα Ρυμουλκό και απορροφητήρας ελαίου Skimmer τύπου KOMARA 12Κ MARK 12 και 12ΜΤ εγκεκριμένα χημικά διασκορπίστικά. -Σχέδιο αντιμετώπισης θαλάσσιας ρύπανσης εγκεκριμένο από την αρμόδια λιμενική αρχή. Τα ακόλουθα μέτρα που θεωρούνται διεθνώς ως οι καλύτερες διαθέσιμες τεχνικές και διαδικασίες ελέγχου που έχουν προταθεί για την μείωση των ρύπων από τα διυλιστήρια (ΒΑΤ.) θα εφαρμοσθεί στο σχεδίασμά του διυλιστηρίου με στόχο να συμβάλουν αποφασιστικά στην μειωμένη παραγωγή αποβλήτων και την αποφυγή της δημιουργίας λιμνών από χυμένα λάδια: - Αποστράγγιση εξοπλισμού σε κλειστά συστήματα - Σύνδεση των αποστραγγιστικών σημείων κατ ευθείαν με το Γ σύστημα υπονόμων Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 89

111 - Κλειστά συστήματα λήψεως δειγμάτων - Κατασκευή αναχωμάτων δεξαμενών/περιοχών μονάδων για την συγκράτηση διαρροών με ελεγχόμενη αποστράγγιση σε σύστημα συλλογής. - Τακτικό πρόγραμμα επιθεωρήσεων για τα μεγάλα δοχεία - Τακτικές επιθεωρήσεις αποχετευτικών συστημάτων - Επιθεώρηση των δεξαμενών, σε τακτικά διαστήματα για επιβεβαίωση της ακεραιότητάς των - Εξοπλισμός των δεξαμενών με συστήματα προειδοποίησης υπερχείλισης - Χρησιμοποίηση κατάλληλων υλικών για σωληνώσεις και υπονόμους ανθεκτικών στις χημικές και μηχανικές διαβρώσεις (σωλήνες από χυτοσίδηρο για το αποχετευτικό σύστημα, HDPE για τα αστικά λύματα και θαλάσσιο νερό. Για τις σωληνώσεις νερού ψύξεως διαμέτρου 44" θα χρησιμοποιούνται χαλύβδινοι σωλήνες με επένδυση τσιμέντου, για σωλήνες συστημάτων πυροπροστασίας ενισχυμένοι πλαστικοί σωλήνες με υαλούφασμα). - Παρακολούθηση των υπόγειων νερών: Λήψη δειγμάτων και αναλύσεις από τρία πηγάδια Στερεά Απόβλητα - Λάσπες - Τοξικά Απόβλητα Απορρίμματα Τύποι και ποσότητες στερεών αποβλήτων Κατά την διάρκεια της λειτουργίας των μονάδων από δραστηριότητες που αφορούν επεξεργασίες ρευμάτων λειτουργικών διεργασιών καθώς και επεξεργασίες εκροών αποβλήτων θα παράγονται όγκοι αποβλήτων με χαρακτηριστικά ανάλογα με την πηγή προέλευσης. Στο παρόν κεφάλαιο έχει γίνει μια εκτίμηση των τύπων και των Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 90

112 ποσοτήτων των στερεών αποβλήτων που συνήθως θα παράγονται στο διυλιστήριο Στερεά Απόβλητα Τα στερεά απόβλητα θα παράγονται από τις ακόλουθες επεξεργασίες: -Υδρογονοαποθείωσης -Παραγωγής υδρογόνου -Επεξεργασίας νερού -Σύστημα παροχής αέρος οργάνων και εγκαταστάσεων -Αντιδραστήρες υδρογονοπυρόλυσης -Αντιδραστήρες αποπαραφίνωσης/ υδρογονοκατεργασίας -Ανάκτηση θείου -Επεξεργασίας καυσαερίων μονάδων (κατακράτηση σωματιδίων) Τα στερεά απόβλητα που θα παράγονται από την λειτουργία του διυλιστηρίου είναι: -Χρησιμοποιημένα αλουμίνια -Χρησιμοποιημένα - υλικά απορρόφησης (ενεργός άνθρακας.) -Χρησιμοποιημένα μοριακά κόσκινα -Χρησιμοποιημένοι καταλύτες (PbO, CoMox, ZnO, Ni, Alkali, Fe/Cr, Cu/Zn, Ni, Cu, AIO) -Στερεό κωκ από διαδικασίες εξανθράκωσης -Εξαντλημένες ιοντοεναλλακτικές ρητίνες (ανιόντα, κατιόντα, άλλα) -Σωματίδια προερχόμενα από καυσαέρια Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 91

113 -Αλλά μη τοξικά απόβλητα (τυπικά απόβλητα γραφείων, καντινών, αχρήστων υλικών) -Πιθανά απόβλητα, γενικής προέλευσης Τα στερεά απόβλητα θα προέρχονται από: -Την συλλογή των σωματιδίων τα οποία θα κατακρατούνται κατά την επεξεργασία των καυσαερίων των φούρνων των μονάδων απόσταξης CDU 3, του θερμού ελαίου (Hot oil), των μονάδων κενού και της ιξωδόλυσης. Η ποσότητα που θα συλλέγεται καθημερινά εκτιμάται ότι θα είναι της τάξεως των 175 Kgs και θα συγκεντρώνεται σε ένα ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Αυτή θα παραδίνεται σε κανονικά χρονικά διαστήματα είτε σε ειδικές εταιρείες ανακτήσεως μετάλλων ή για διάθεση με άλλη μορφή (καταστροφής), μετά την ενημέρωση και την λήψη αδείας των αρμοδίων αρχών. -Τη συλλογή άχρηστων καταλυτών που το είδος ή και ο τρόπος διαχείρισής των. Τα ανωτέρω υλικά παρ' ότι δεν θα χαρακτηρίζονται από την Νομοθεσία (υπ. αποφάσεις 19396/1546/ΦΕΚ, 604/Β/97 και 69728/824/ΦΕΚ358Β/96) ως επικίνδυνα, εν τούτοις θα φυλάσσονται σε ειδικό χώρο (στεγασμένη αποθήκη) των εγκαταστάσεων μας σύμφωνα με τους κανόνες ασφαλείας που επιβάλλονται για τοξικά απόβλητα, δηλαδή χωρίς να έλθουν σε επαφή με τους εργαζομένους και θα μεταφέρονται με μηχανικά μέσα σε ειδικά μεταλλικά δοχεία -Στερεό κωκ παραγόμενο κατά την διάρκεια διαδικασιών εξανθράκωσης κατά την περίοδο σταματήματος της μονάδας ιξωδόλυσης (στήλη κλασμάτωσης και δοχείο soaker). Αυτή η εργασία θα γίνεται μια φορά το χρόνο και εκτιμάται ότι θα παράγει 30 τόνους κωκ με υπολείμματα πετρελαίου. Θα διακινείται σύμφωνα με τις ισχύουσες διαδικασίες από εξουσιοδοτημένους τρίτους. -Κόσκινα προσρόφησης, (από τους προσρροφητές πιέσεως των μονάδων υδρογόνου και επεξεργασίας των απαερίων της Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 92

114 υδρογονοπυρόλυσης). Αλουμίνα (από την υδρογονοπυρόλυση, αποπαραφίνωση, υδρογονοκατεργασία, προσρροφητές πιέσεων μονάδων παραγωγής υδρογόνου, μονάδα ανάκτησης θείου). Ενεργός άνθρακας ( από τους προσρροφητές των μονάδων υδρογόνου και επεξεργασίας των απαερίων της υδρογονοπυρόλυσης, μονάδα αναγέννησης αμίνης, μονάδα επεξεργασίας νερού, σύστημα παροχής αέρα οργάνων και εγκαταστάσεων). Ρητίνες (από την επεξεργασία νερού). Εξαιτίας της πιθανής μολύνσεως από επικίνδυνες ουσίες, η αλουμίνα και ο ενεργός άνθρακας θα διακινούνται με προσοχή ως επικίνδυνα απόβλητα ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των αναλύσεων για την επιβεβαίωση των τοξικών τους χαρακτηριστικών, οι οποίες και θα πραγματοποιούνται Λάσπες Οι ακόλουθοί τύποι λάσπης θα παράγονται από την λειτουργία του διυλιστηρίου: -Ελαιώδης λάσπη -Ελαιώδης λάσπη από δεξαμενές που θα περιέχουν μολυβδωμένη βενζίνη (Δεν προβλέπεται τέτοιο πρόβλημα διότι αφ ενός το διυλιστήριο δεν θα παράγει βενζίνες και ούτε πρόκειται να παράγει και αφ ετέρου προβλέπεται στο μέλλον να διακινείται μόνον αμόλυβδη βενζίνη). Οι ελαιώδεις λάσπες θα προέρχονται κυρίως από τις δεξαμενές αργού και μικρές μόνο ποσότητες από περιοδικούς καθαρισμούς των ελαιοδιαχωριστών. Οι ελαιώδεις λάσπες από τις δεξαμενές αργού και τους ελαιωδιαχωριστές θα συλλέγονται σε ρευστή ή ημίρευστη κατάσταση. Οι συλλεγόμενες λάσπες, όπως έχει αναφερθεί, θα επεξεργάζονται στη μονάδα επεξεργασίας ελαιώδους λάσπης με συνέπεια αφ' ενός την ελαχιστοποίηση των ποσοτήτων που θα απορρίπτονται και αφ ετέρου την ελαχιστοποίηση του ελαίου που θα περιέχεται σε αυτήν. Η δυναμικότητα της μονάδας επεξεργασίας λάσπης θα είναι 10 m 3 /hr η οποία θα είναι αρκετή για να Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 93

115 καλύψει τις ετήσιες παραγόμενες ποσότητες από τις αναφερόμενες δραστηριότητες Απορρίμματα και Βιομηχανικά Κατάλοιπα Ως κατηγορία απόβλητου, τα απορρίμματα θα περιλαμβάνουν υλικά συσκευασίας, άχρηστα υλικά γραφείων και άχρηστα υλικά από καντίνες και σκουπίδια. Θα υπάρχει καθημερινά η συλλογή 1-3 τόνων αυτών των απορριμμάτων τα οποία θα αποστέλλονται με απορριματοφόρα στην κοντινή χωματερή. Τα χαρτιά Θα συγκεντρώνονται χωριστά και θα οδηγούνται προς ανακύκλωση μειώνοντας έτσι τις ποσότητες αυτών των απορριμμάτων. Τα άχρηστα βιομηχανικά υλικά τα οποία αναμένονται να προκύπτουν κατά την διάρκεια της λειτουργίας του διυλιστηρίου είναι: -Δοχεία -Ποικίλα οικοδομικά υλικά Υποδοχείς -Κουρέλια ποτισμένα με λάδια, γάντια, ρούχα -Πινέλα -Σωλήνες -Πλαστικά -Άχρηστα μέταλλα -Άχρηστα ξύλα -Σύρματα Χαρακτηριστικά Διάθεσης Η διάθεση των στερεών αποβλήτων θα γίνεται με τους εξής τρόπους; -Οι εξαντλημένοι καταλύτες καθώς και αλλά στερεά απόβλητα του διυλιστηρίου, αποτελούμενα από επικίνδυνες ουσίες, θα Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 94

116 αποθηκεύονται σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο μέσα σε σφραγισμένα μεταλλικά βαρέλια και θα φυλάσσονται σε ειδικά στεγασμένη αποθήκη μέχρις ότου διατεθούν εκτός του χώρου της επιχείρησης σε ειδικούς φορείς μετά από έγκριση των αρμοδίων κρατικών αρχών.. Η διάθεση τυχόν επικίνδυνων αποβλήτων θα γίνεται σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 72751/3054/85 ( Εφημ. Κυβ. 665Β/1.1.85). Οι καταλύτες που θα έχουν χρησιμοποιηθεί στην υδρογονοπυρόλυση και στην υδροαποθείωση του γκαζόιλ θα ανακυκλώνονται (μετά την αναγέννηση) και θα ξαναχρησιμοποιούνται (Θα επιστρέφουν στους παραγωγούς για αναγέννηση εκτός της εγκατάστασης). -Οι λάσπες από τους ελαιοδιαχωριστές και τους καθαρισμούς δεξαμενών θα επεξεργάζονται στη μονάδα επεξεργασίας ελαιώδους λάσπης. Το υπόλειμμα από την παραπάνω επεξεργασία που θα περιέχει το μέγιστο 4% λάδι θα μεταφέρεται εκτός των ορίων της επιχείρησης από εξουσιοδοτημένους τρίτους φορείς. Η διαχείριση αυτού του αποβλήτου και μέσα και έξω από τα όρια της επιχείρησης θα γίνεται σύμφωνα με τις διαδικασίες για επικίνδυνα απόβλητα. -Τα οικιακού τύπου απορρίμματα θα διατίθενται στη χωματερή της περιοχής. Τονίζεται ότι στις εγκαταστάσεις θα εφαρμόζεται πρόγραμμα διαχωρισμού και συγκέντρωσης χαρτιού που προορίζεται για ανακύκλωση. Τα άχρηστα βιομηχανικά υλικά είτε θα διατίθενται όπως τα απορρίμματα είτε αν τα χαρακτηριστικά τους το επιτρέπουν, θα διατίθενται για ανακύκλωση/ επαναχρησιμοποίηση Μέτρα Περιορισμού Στερεών Αποβλήτων Όπως έχει αναφερθεί η μονάδα επεξεργασίας ελαιώδους λάσπης θα παράγει χαμηλές απορριπτόμενες ποσότητες. Επίσης το πρόγραμμα του διαχωρισμού του χαρτιού που θα εφαρμοσθεί, θα συμβάλλει δραστικά στη μείωση των απορριμάτων. Τα ακόλουθα μέτρα που θεωρούνται διεθνώς ως οι καλύτερες διαθέσιμες τεχνικές και Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 95

117 διαδικασίες ελέγχου που έχουν προταθεί για την μείωση των εκπομπών από τα διυλιστήρια (Β.Α.Τ.) θα εφαρμοσθούν στο σχεδιασμό του διυλιστηρίου με στόχο να συμβάλουν αποφασιστικά στην όσο λιγότερη παραγωγή αποβλήτων κατά την λειτουργία του διυλιστηρίου: Το θείο που θα αφαιρείται από την μονάδα ανακτήσεως θείου δεν πρόκειται να δημιουργεί προβλήματα διαθέσεως ως άχρηστο υλικό. Δια μέσου της μονάδας στερεοποιήσεως του θείου το παραγόμενο υγρό θείο θα στερεοποιείται σχηματιζόμενο σε ημισφαιρίδια που ΘΑ έχουν καλή σταθερότητα, χαμηλή ευθριπτότητα, χαμηλό περιεχόμενο σκόνης και που στο τέλος θα εξάγεται από το διυλιστήριο ως εμπορικό προϊόν. Η παραγωγή του στερεού θείου μπορεί να φθάσει μέχρι 145 ΜΤ/ημέρα. Οι εξαντλημένοι καταλύτες από την υδρογονοπυρόλυση και την αποθείωση του γκαζόιλ θα ανακυκλώνονται (μετά την ανάκτηση) και θα ξαναχρησιμοποιούνται (αφού δοθούν στους κατασκευαστές των καταλυτών για αναγέννηση εκτός των εγκαταστάσεων). Επίσης θα ληφθούν μέτρα για την αποφυγή διαρροών ελαιωδών ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία στερεών αποβλήτων λόγω επιμόλυνσης με ελαιώδη. Τα ακόλουθα είναι μια σειρά από τέτοια μέτρα, τα οποία θα περιλαμβάνονται μεταξύ των Ευρωπαϊκών Β.Α.Τ. (πηγή Concawe) που θα ληφθούν υπ όψιν κατά την σχεδίαση του έργου. -Αποστράγγιση εξοπλισμού σε κλειστά συστήματα -Σύνδεση των αποστραγγιστικών σημείων κατ ευθείαν με το σύστημα υπονόμων -Κλειστά συστήματα λίμνεως δειγμάτων -Κατασκευή αναχωμάτων δεξαμενών/περιοχών μονάδων για την συγκράτηση διαρροών με ελεγχόμενη αποστράγγιση σε σύστημα συλλογής. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 96

118 -Τακτικό πρόγραμμα επιθεωρήσεων -Επιθεωρήσεις των συστημάτων υπονόμων -Επιθεώρηση των δεξαμενών, σε τακτικά διαστήματα, για επιβεβαίωση της ακεραιότητάς αυτών -Εξοπλισμός των δεξαμενών με συστήματα προειδοποίησης υπερχείλισης -Χρησιμοποίηση κατάλληλων υλικών για σωληνώσεις και υπονόμους ανθεκτικών στις διαβρώσεις (χαλύβδινοι σωλήνες με επένδυση τσιμέντου, σωλήνες από υαλοενισχυμένα πλαστικά, χυτοσίδηροι σωλήνες, HDPE) 3.11 Θόρυβος Η λειτουργία των εγκαταστάσεων θα είναι συνεχής και κατά συνέπεια και ο θόρυβος θα είναι συνεχής χωρίς όμως ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Η ένταση, όπως είναι ευνόητο, θα ελαττώνεται μειούμενης της απόστασης από τις πηγές. Σημειωτέον ότι στις περιοχές που πιθανόν να υπάρχουν υψηλά επίπεδα θορύβου από 80 dba και άνω θα υπάρχουν προειδοποιητικές πινακίδες και οι χειριστές (για προστασία τους) θα είναι εφοδιασμένοι και θα υποχρεούνται ανάλογα με το χρόνο παραμονής τους να κάνουν χρήση ωτοασπίδων Άλλες Οχλήσεις Δονήσεις Από την παραγωγική διαδικασία και γενικότερα από όλες τις δραστηριότητες της επιχείρησης όπως έχει περιγράφει στα, προηγούμενα κεφάλαια δεν θα υπάρχει πιθανότητα να δημιουργούνται δονήσεις παντός τύπου Οσμές και Μέτρα Ελέγχου Οι οσμές θα είναι δυνατόν να προέλθουν: Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 97

119 -Από υδρογονάνθρακες που θα διαφεύγουν στην ατμόσφαιρα, όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο "Αέρια Απόβλητα". Τα μέτρα που προβλέπονται προς την κατεύθυνση αυτή είναι: -Η κάλυψη των ελαιωδιαχωριστήρων με ειδικά κάλυπτρα με στόχο την ελαχιστοποίηση των εκπομπών και κατά συνέπεια των οσμών. -Αποθήκευση πτητικών προϊόντων σε δεξαμενές πλωτής οροφής με διπλή φραγή και βαφή των με λευκό χρώμα. -Εφαρμογή προγράμματος με ειδικά όργανα για την ανίχνευση μικροδιαρροών από μηχανικές σαλαμάστρες, βάνες, φλάντζες, αντλίες, ασφαλιστικά κ.λ.π. -Εφαρμογή ειδικού προγράμματος προληπτικής συντήρησης με ιδιαίτερη προσοχή σε εξοπλισμό που είναι δυνατόν να υπάρξουν διαρροές. -Σύστημα ανάκτησης ατμών από το χώρο των Γεμιστηρίων Βυτιοφόρων Οχημάτων. -Μεγιστοποίηση της χρήσης του αγωγού (Πάχης - ΕΛ.Δ.Α.) που μετά από συμφωνία με τα Ελληνικά Διυλιστήρια, θα χρησιμοποιείται και από το Διυλιστήριο της ΠΕΤΡΟΛΑ. -Εγκατάσταση ανιχνευτών αερίων υδρογονανθράκων με δυνατότητα συνεχούς ανίχνευσης σε χώρους που πιθανολογείται περισσότερο η παρουσία (περιοχή δεξαμενών LPG). - Από την διαφυγή ή έκλυση υδρόθειου ή οργανικών θειούχων ενώσεων. Τα μέτρα που προβλέπονται προς την κατεύθυνση αυτή είναι: -Εγκατάσταση δύο μονάδων Claus που θα λειτουργούν εν παραλλήλω ταυτόχρονα και οι δύο. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 98

120 -Εγκατάσταση μονάδος SCOT Tail Gas Unit ώστε η μετατροπή του υδρόθειου σε θείο να φθάνει το 99,9%. -Εγκατάσταση μετακαυστήρα για την καύση του υπόλοιπου (0,1%) υδρόθειου σε διοξείδιο του θείου. -Απαερίωση του υγρού θείου στην δεξαμενή συλλογής του (pit) -Εγκατάσταση πύργου συγκράτησης του υδρόθειου κατά την εκκίνηση, σταμάτημα και κατά τις έκτακτες καταστάσεις στις μονάδες αμίνης και ανάκτησης θείου. -Εγκατάσταση όξινου πυρσού που σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης με καύση θα μετατρέπει το υδρόθειο σε διοξείδιο του θείου, εάν η τεχνική δέσμευσης του υδρόθειου δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα ρεύματα των όξινων αερίων. -Εγκατάσταση ανιχνευτών υδρόθειου με δυνατότητα συνεχούς ανίχνευσης υδρόθειου σε χώρους που πιθανολογείται η παρουσία του. -Στην μονάδα απογύμνωσης όξινων νερών η ειδική δεξαμενή συγκεντρώσεως των όξινων νερών θα είναι ειδική δεξαμενή κωνικής οροφής με επικάλυψη της ελεύθερης επιφάνειας από ατμόσφαιρα αζώτου (nitrogen blanket) έτσι ώστε να μην υπάρχει περίπτωση διαφυγής τυχόν θειούχων ή αμμωνιούχων ουσιών στην ατμόσφαιρα. -Επίσης ελαχιστοποιείται η παραγωγή ξοδευμένης καυστικής σόδας. Έτσι, σύμφωνα με τα παραπάνω, θα ελαχιστοποιείται η πιθανότητα διαφυγής δύσοσμων ενώσεων στην ατμόσφαιρα και δημιουργίας προβλήματος οσμών στην ευρύτερη περιοχή του διυλιστηρίου. Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 99

121 4. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 4.1 Οικολογικές Επιπτώσεις Ατμόσφαιρα Όπως έχει αναφερθεί, οι ρυπογόνες ουσίες που θα εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα από τις εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου θα είναι τα οξείδια του θείου, του αζώτου, τα σωματίδια, οι πτητικοί υδρογονάνθρακες (VOC) και σε εξαιρετικά έκτακτες περιπτώσεις το υδρόθειο. Η εταιρεία έχοντας ως αρχή τον απόλυτο σεβασμό στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον έχει ήδη αναθέσει τον σχεδιασμό των νέων μονάδων σε εξειδικευμένη και διεθνώς αναγνωρισμένη κοινοπραξία μελετητικών και κατασκευαστικών οίκων. Επιπλέον, έχει ήδη αναθέσει την διερεύνηση και εκτίμηση των επιπτώσεων στην ατμόσφαιρα από την μελλοντική λειτουργία του διυλιστηρίου στο τμήμα Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Νερά Δεν θα υπάρχουν επιδράσεις στην ισορροπία υπογείων νερών λόγω υδροληψίας. Η εκβολή υγρών αποβλήτων θα γίνεται κατόπιν κατεργασίας μέσω κλειστών κυκλωμάτων στην θάλασσα κάτω από αυστηρές προδιαγραφές ποιότητας. Επίσης, οι προδιαγραφές που θα τηρούνται στο διυλιστήριο για την ποιότητα των υγρών λυμάτων που απορρίπτονται στην θάλασσα θα είναι αυστηρότερες από αυτές που επιβάλλει η νομοθεσία εξασφαλίζοντας έτσι ότι δεν θα υπάρχουν επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον. Η Υδροληψίες θα γίνονται από τα υπόγεια νερά μόνον από τα υφιστάμενα πηγάδια και θα αποτελούν μικρή ποσότητα που θα χρησιμοποιείται κυρίως για πότισμα. Κατά συνέπεια δεν αναμένονται επιπτώσεις στον υπόγειο υδροφόρο Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 100

122 ορίζοντα ούτε κατά την διάρκεια της κατασκευής ούτε κατά την διάρκεια της λειτουργίας. Τέλος, δεν θα υπάρχει πιθανότητα επηρεασμού της ποιότητας των υπογείων και επιφανειακών νερών διότι δεν θα γίνεται διάθεση στερεών αποβλήτων ή υλικών τοξικών αποβλήτων απορριμμάτων στο έδαφος καθώς η διαχείριση και διάθεση θα γίνεται εκτός του διυλιστηρίου από εξουσιοδοτημένους φορείς και σύμφωνα με τις ισχύουσες διαδικασίες Μορφολογία - Έδαφος, Χλωρίδα - Πανίδα Επίπτωση στην μορφολογία του εδάφους, την χλωρίδα και την πανίδα δεν θα υπάρξει διότι οι χώροι που θα εγκατασταθούν οι νέες μονάδες θα διαμορφωθούν με τον πλέον κατάλληλο τρόπο και καθώς το υφιστάμενο περιβάλλον έχει ήδη έντονο το βιομηχανικό στοιχείο. 4.2 Επιπτώσεις από τους Θορύβους Καζαριάν-Γκόρ Παύλος Σελίδα 101