Βιοπλαστικά- Βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Βιοπλαστικά- Βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά"

Transcript

1 Βιοπλαστικά- Βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά Α.Ι.Μαρούλης, Κ.Π.Χατζηαντωνίου-Μαρούλη, Α. Γκιγκούδη, Γ. Καλμουκίδης, Μ. Τολανούδης Η παρούσα εργασία αποτελεί σύνοψη ενός εκτενούς άρθρου επισκόπησης (review) και περιλαμβάνει δέκα κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα βιοπλαστικά, μια ιστορική αναδρομή βιοπλαστικών εφαρμογών, η ταξινόμηση, τα χαρακτηριστικά, οι ιδιότητες και οι τρόποι παρασκευής των πολυμερών καθώς και οι μηχανισμοί του πολυμερισμού. Η ταξινόμηση των πολυμερών μπορεί να γίνει με βάση την αρχιτεκτονική της πολυμερικής αλυσίδας(γραμμικό, διακλαδισμένο, δικτυωτό, πλέγμα), το είδος των ατόμων που συμμετέχουν στη δομή της κύριας αλυσίδας (ομοαλυσσωτά, ετεροαλυσσωτά), ή την οργάνωση της κύριας αλυσίδας (ομοπολυμερή, συμπολυμερή), την προέλευση και τη χημική σύσταση του πολυμερούς(φυσικά, ημισυνθετικά, συνθετικά). Στο σημείο αυτό γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στα ανόργανα πολυμερή (σιλικόνες). Από τις ιδιότητες των πολυμερών αναπτύσσονται : η διαλυτότητα τους σε διάφορους διαλύτες, διότι έχει μεγάλη τεχνολογική σημασία (πλαστικοποιητές), η διαπερατότητα, η εργοδιάβρωση, η χημική συμπεριφορά και η γήρανσή τους. Ο πολυμερισμός ως τρόπος παρασκευής πολυμερών ακολουθεί το μηχανισμό προσθήκης ή συμπύκνωσης. Δίνονται πίνακες όπου καταγράφονται ονόματα και χημικοί τύποι πολυμερών που παρασκευάζονται με προσθήκη ή συμπύκνωση. Στο δεύτερο κεφάλαιο δίνεται η ετυμολογία του όρου πλαστικά. Ο όρος προέρχεται από την ελληνική λέξη πλαστικός, ικανός να διαμορφωθεί, και τη λέξη πλαστός,σχηματισμένος. Αναφέρεται στην ελαστικότητα ή την πλαστικότητά τους κατά την παρασκευή τους, που τους επιτρέπει να χυτεύονται,να συμπιέζονται ή εκθλίβονται σε μεγάλη ποικιλία τύπων. Οι διάφοροι τύποι μηχανικής επεξεργασίας που χρησιμοποιούνται για τη μορφοποίηση των πλαστικών είναι: Εκβολή(εξέλαση) (extrusion),χύτευση με συμπίεση (compression molding),μόρφωση με έγχυση (blow molding), μόρφωση με εμφύσηση (injection molding), θερμομόρφωση και κυλίνδρωση. Τα πλαστικά διακρίνονται σε κατηγορίες: Τα θερμοπλαστικά που μπορούν να τήκονται με θέρμανση, να στερεοποιούνται με ψύξη, και να επανατήκονται επαναληπτικά (PS, PE, PVC, κλπ.), τα θερμοσκληρυνόμενα τα οποία τη ρευστή τους κατάσταση έχουν τη δυνατότητα να αντιδρούν και να σκληραίνουν, συνήθως υπό θέρμανση και πίεση, μορφοποιούνται κατά την πρώτη τους θέρμανση και δεν μπορούν να ξαναγίνουν μαλακά και να ρέουν (π.χ. φαινολική φορμαλδεΰδη, εποξείδια και οι περισσότερες πολυουραιθάνες, κλπ.) και τα ελαστομερή με μεγάλη δυνατότητα παραμόρφωσης και πλήρη επανάκαμψη, όπως το φυσικό καουτσούκ. Ακολουθεί πίνακας με την ονομασία, τον κωδικό ανακύκλωσης, τη συντομογραφία, τον τύπο του μονομερούς και τη χρήση χρησιμοποιούμενων θερμοπλαστικών καθώς και πίνακας με την εμπορική ονομασία, το όνομα της χημικής ένωσης που αποτελούνται, το χημικό τύπο και τις χρήσεις των θερμοσκληρυνόμενων πλαστικών. Για να παρασκευαστούν τα πλαστικά απαιτούνται μονομερή, τα οποία πολυμερίζονται, αλλά και άλλες χημικές ενώσεις, όπως πρόσθετα,γεμίσεις (fillers),ενισχυτικά ή άλλα πολυμερή. Τα πιο συνηθισμένα πρόσθετα είναι παρεμποδιστικοί, αντιαφριστικοί, διαυγαστικοί, αντιμικροβιακοί παράγοντες, αντιοξειδωτικά, αντιστατικοί, αντιεκρηκτικοί παράγοντες,χρωστικές, συνδετικοί παράγοντες, επιβραδυντές καύσης, σταθεροποιητές για την παρεμπόδιση φθοράς από το φως, τη θέρμανση ή άλλους περιβαλλοντολογικούς παράγοντες,λιπαντικά για τη μείωση του ιξώδους και για ευκολότερη και βελτιωμένη μορφοποίηση, αποσμητικά, αρώματα, συντηρητικά, πλαστικοποιητές, αντιχαλαρωτικοί παράγοντες. Οι γεμίσεις είναι ανόργανα υλικά που προστίθενται για να μειώσουν το αναγκαίο ποσό του πολυμερούς ή για να βελτιώσουν τις μηχανικές του ιδιότητες. Τα ενισχυτικά π.χ. ύαλος ή ίνες άνθρακα προστίθενται για να αυξήσουν την αντοχή και ακαμψία. Άλλα πολυμερή συμμετέχουν για να παράγουν μίγματα ή κράματα (προς επίτευξη συνδυασμού καλύτερων ιδιοτήτων). Οι πλαστικοποιητές προστίθενται

2 στο πολυμερές για να βελτιώσουν την δυνατότητα κατεργασίας, τις φυσικές ιδιότητες όπως την ελαστικότητα, την σκληρότητα ή εκτατότητα,μπορούν να μειώσουν το ιξώδες τήξης και το σημείο υαλώδους μετάπτωσης (Tg). Όταν ένας πλαστικοποιητής προστίθεται στο πολυμερικό υλικό, χαλαρώνει την δομή και καθιστά τα τμήματα της αλυσίδας του πολυμερούς πιο ευκίνητα. Έτσι οι ιδιότητες του τελικού προϊόντος αλλάζουν. Διάφορες χημικές ενώσεις έχουν χρησιμοποιηθεί ως πλαστικοποιητές. Οι πιο κοινοί πλαστικοποιητές είναι οι φθαλικοί εστέρες. Στο τέλος του κεφαλαίου γίνεται εκτενής αναφορά στις πρώτες ύλες για την παραγωγή πλαστικών, στις επιπτώσεις των πλαστικών στην υγεία των οργανισμών,κυρίως από τα πρόσθετα που χρησιμοποιούνται, και στη διάθεση και διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων. Σχεδόν όλα τα πλαστικά παράγονται από πετρέλαιο, φυσικό αέριο ή γαιάνθρακα. Αυτές είναι οι πηγές από τις οποίες λαμβάνεται η πρώτη ύλη της βιομηχανίας των πλαστικών, δηλαδή φυσικοί πόροι, που χρειάστηκαν εκατομμύρια έτη για να δημιουργηθούν και σαφώς δεν είναι ανανεώσιμοι. Οι πρώτες ύλες για την παραγωγή πλαστικού υπολογίζεται ότι καταναλώνουν το 4-5% του πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ η ενέργεια που απαιτείται για τη παραγωγική διαδικασία προσθέτει 2-3%.Μερικοί νομίζουν ότι αυτά τα μικρά ποσοστά χρήσης των ορυκτών πηγών δεν αποτελούν εξάρτηση ή δεν εξαντλούν τους πόρους αυτούς. Καταναλώνουμε καθημερινά τροφές που βρίσκονται σε πλαστικούς περιέκτες. Τα πλαστικά που χρησιμοποιούνται για τη συσκευασία τροφίμων μεταφέρουν στα τρόφιμα επικίνδυνες τοξικές χημικές ουσίες. Οι πρόσθετες αυτές ουσίες, όπως τα φθαλικά άλατα είναι διαλυτές στα λίπη και μπορούν να περάσουν στο εσωτερικό των τροφών πλούσιων σε λίπος ή εκείνων που έχουν λιπαρή επιφάνεια και πρόσφατα έχουν ενοχοποιηθεί για θηλυκοποίηση του πλανήτη. Αφού περάσουν στο εσωτερικό του οργανισμού τα φθαλικά άλατα μπορεί να συσσωρευτούν στο λίπος του σώματος, με μακροπρόθεσμους κινδύνους για το ενδοκρινικό και αναπαραγωγικό σύστημα. Το τεφλόν (τετραφθοροαιθυλένιο), μια ουσία που θεωρήθηκε από τις μεγαλύτερες εφευρέσεις του 20ού αιώνα, αρχίζει να εκπέμπει αναθυμιάσεις από την έναρξη της θέρμανσής του προκαλώντας προβλήματα στους οργανισμούς που τις εισπνέουν. Μεγάλη ανησυχία για το περιβάλλον προκαλούν τα πλαστικά απόβλητα, τόσον η διαχείριση των αποβλήτων όσον και τα ίδια τα απορρίμματα. Τα πλαστικά καταλαμβάνουν το 18% του συνολικού όγκου των στερεών αστικών αποβλήτων. Παγκοσμίως η μισή ποσότητα των πλαστικών απορριμμάτων προέρχονται από τη συσκευασία. Τα πλαστικά μπορεί να καταλήξουν στην αποτέφρωση ή να πυρολυθούν,να ανακυκλωθούν ή να φτάσουν στις χωματερές. Εκεί θα διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα και επιπλέον ενέχουν κινδύνους από τις τοξικές ενώσεις που μεταφέρονται στα διασταλάζοντα υγρά. Στο τρίτο κεφάλαιο αναπτύσσεται ο ρόλος της Πράσινης Χημείας σ` όλο το φάσμα της βιομηχανίας των πλαστικών για τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων σε υγεία, περιβάλλον και πρώτες ύλες. Ο σχεδιασμός των πολυμερών με βάση τις αρχές της Πράσινης Χημείας επιτρέπει σε επιστήμονες και μηχανικούς να σχεδιάσουν καλύτερα προϊόντα και μεθόδους με μικρότερη προσπάθεια και πιθανότητα λάθους στα δοκιμαστικά και πειραματικά στάδια. Η απάντηση της Πράσινης Χημείας στα προβλήματα που δημιουργούνται από τη χρήση των πλαστικών είναι η αντικατάστασή τους από τα βιοπλαστικά. Η σύνθεση πολυμερών με πράσινες μεθόδους θα μπορούσε να μειώσει ή να εξαλείψει τα περιβαλλοντικά προβλήματα που σχετίζονται με τη βιομηχανία των πολυμερών καθώς επίσης να αυξήσει την ενεργειακή αποτελεσματικότητα και να μειώσει την παραγωγή των αποβλήτων.η χρήση εναλλακτικών πράσινων αντιδραστηρίων μειώνει τις αρνητικές επιπτώσεις των προσθέτων και των πτητικών διαλυτών. Η χρήση ανανεώσιμων πρώτων υλών και εναλλακτικών μορφών ενέργειας αναμφίβολα μειώνει σημαντικά τα περιβαλλοντικά προβλήματα που προέρχονται από τις βιομηχανίες παραγωγής πλαστικών και από την ευρύτατη χρήση τους. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναφέρονται διεξοδικά όλα τα βιοπολυμερή φυσικά ή συνθετικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην παρασκευή των βιοπλαστικών. Τα φυσικά βιοπολυμερή διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: Στους πολυσακχαρίτες όπως η κυτταρίνη, το άμυλο, η χιτίνη, το άγαρ, η πηκτίνη, το γκουάρ,το αλγινικό οξύ,η καραγενάνη, η ξανθάνη, διάφορες φυσικές γόμες και η λιγνίνη.

3 Στις πρωτεΐνες όπως το κολλαγόνο η ζελατίνη,η καζεΐνη του γάλακτος.φυτικές πρωτεΐνες σημαντικού εμπορικού ενδιαφέροντος είναι η γλουτένη σταριού, η πρωτεΐνη σόγιας, καλαμποκιού, πατάτας και μπιζελιών. Στα Βιοπολυμερή Πολυεστέρων.Τα βακτήρια δημιουργούν πολυεστέρες των υδροξυκαρβονικών οξέων (PHA) οι οποίοι λειτουργούν σαν ουσίες αποθήκης ενέργειας και άνθρακα. Η παραγωγή τους πραγματοποιείται σε συνθήκες όπου υπάρχει αρκετός άνθρακας αλλά κάποια άλλα θρεπτικά συστατικά είναι σε έλλειψη, οπότε η ανάπτυξη περιορίζεται. Κυριότεροι αντιπρόσωποι : PHB (πολυ-3-υδροξυβουτανικός εστέρας), PHV (πολυ-3-υδροξυ-πεντανικός εστέρας), PHBV (συμπολυμερές ). Στις Φυσικές Ίνες όπως το βαμβάκι, το μαλλί και το μετάξι. Τα Συνθετικά Βιοπολυμερή διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: Στα Βιοπολυμερή Γαλακτικού Οξέος. Το γαλακτικό οξύ CH 3 CH(OH)COOH αναπτύσσεται σε ζώα και μικροοργανισμούς. Απαντάται σε πολλά φυσικά προϊόντα ζύμωσης όπως το γιαούρτι αλλά και στο ζωικό βούτυρο. Στα Βιοπολυμερή Αμινοξέων όπως πολύ-ασπαρτικό οξύ. Τα Φυσικά Συνθετικά περιλαμβάνουν το δέρμα, νύχια, ράμφη, κέρατα και αποτελούνται από κερατίνη. Στο πέμπτο κεφάλαιο ορίζονται τα Bιοπλαστικά ως τα βιοδιασπώμενα πλαστικά, των οποίων τα συστατικά προέρχονται εξ ολοκλήρου από ανανεώσιμες πρώτες ύλες. Η βιομηχανική παραγωγή των βιοπλαστικών προϋποθέτει τη συμμετοχή βιοπολυμερούς ή συνδυασμού βιοπολυμερών, πλαστικοποιητή και διαφόρων πρόσθετων. Βιοπολυμερή + πλαστικοποιητές + άλλα πρόσθετα ΒΙΟΠΛΑΣΤΙΚΑ Παρασκευάζονται από βιοπολυμερή που λαμβάνονται κατευθείαν από τη φυσική τους πηγή, από βιοπολυμερή που παρασκευάζονται σε διεργασίες ζύμωσης μεγάλης κλίμακας και από φυσικά μονομερή. Στην πρώτη περίπτωση υπάρχουν πολλά βιοπολυμερή τα οποία είναι έτοιμα για χρήση στη βιομηχανία των βιοπλαστικών. Το άμυλο είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το άμυλο μπορεί να αναμιχθεί με βινυλική αλκοόλη (CH 2 =CHOH), ή καπρολακτόνη. Η ανανέωση του ενδιαφέροντος για τα βιοπλαστικά ανέδειξε την αξία των άφθονων πρωτεϊνών όπως η ζελατίνη,η καζεΐνη (πρωτεΐνη γάλακτος), η ζεΐνη (πρωτεΐνη καλαμποκιού) και η πρωτεΐνη σόγιας. Στη δεύτερη περίπτωση μέσω διεργασιών ζύμωσης, μικροοργανισμοί που τρέφονται με υποστρώματα φυτικής προέλευσης, μπορούν να παράγουν βιοπολυμερή σε μεγάλες ποσότητες. Τέτοια βιοπολυμερή είναι οι πολυεστέρες των υδροξυκαρβονικών οξέων PHA με γενικό τύπο [-Ο-(CH 2 ) χ -CΟ-] ν. Ιδιαίτερα οι εστέρες του 3-ύδροξυ-βουτυρικού οξέος (PHB) είναι πλαστικά εύθραυστα αλλά ο συμπολυμερισμός με το ύδροξυ-βαλερικό οξύ (PHV) μας δίνει το συμπολυμερές PHBV το οποίο ανάλογα με την αναλογία του μίγματος μας δίνει μια ποικιλία αντοχής και ευθραυστότητας. Το PHBV έχει ερευνηθεί για χρήση σε βιοϊατρικές εφαρμογές. Στην τρίτη περίπτωση κυριαρχεί ο πολυεστέρας του γαλακτικού οξέος (PLA). Το πολυγαλακτικό οξύ είναι βιοδιασπάσιμο και κομποστοποιήσιμο. Διασπάται με υδρόλυση ακόμα και χωρίς την παρουσία ενζύμων γι αυτό και μπορεί να ανακυκλωθεί εύκολα δίνοντας ξανά γαλακτικό οξύ. Στην αρχή του έκτου κεφαλαίου μελετώνται οι ανανεώσιμες πηγές ως πρώτες ύλες. Η κυτταρίνη το πιο άφθονο οργανικό χημικό στη Γη αν αξιοποιηθεί σύμφωνα με τις επιταγές της Πράσινης Χημείας και της βιωσιμότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πηγή εξαιρετικής επάρκειας. Συνεπώς η χρήση των ανανεώσιμων πηγών κρίνεται απαραίτητη. Συνάμα όμως γεννάται το ερώτημα : «Υπάρχει αρκετή ποσότητα ανανεώσιμων πηγών για να ικανοποιήσει τις παραδοσιακές ανάγκες του πλανήτη σε τροφή (food), ζωοτροφή (feed) και ίνα (fibre) (τα λεγόμενα 3f) και ταυτόχρονα να επαρκέσει και για την παραγωγή χημικών ουσιών ;».Οι αισιόδοξες αναλύσεις δείχνουν πως δεν θα υπάρξει πρόβλημα, υπάρχουν όμως και αντίθετες απόψεις. Στο άμεσο μέλλον η αυξανόμενη χρήση των ανανεώσιμων πρώτων υλών θα συμβαδίσει με την συνεχιζόμενη επιτυχή χρήση της κατάλυσης και του μοριακού ελέγχου των αντιδράσεων προς χρήσιμα και πράσινα προϊόντα. Επιπροσθέτως αναπτύσσεται η χρησιμότητα του λεβουλινικού οξέος και των παραγώγων του στην Πράσινη προσέγγιση καθώς και η διαδικασία με την οποία μπορούμε να παράγουμε,μέσω ζύμωσης ανανεώσιμων πρώτων υλών,τα πολύ

4 χρήσιμα γαλακτικό και ηλεκτρικό οξύ. Στη συνέχεια του έκτου κεφαλαίου εξετάζεται η συμπαραγωγή βιοπλαστικών και βιοκαυσίμων μέσα από το πρίσμα της χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης και της μικρής παραγωγής αερίων θερμοκηπίου. Η μελέτη στηρίζεται σε βιοδιϋλιστήριο που δέχεται ως πρώτη ύλη βιομάζα καλαμποκιού και παράγει αφενός μεν αιθανόλη ως βιοκαύσιμο, αφετέρου δε και βιοπλαστικά, συγκεκριμένα πολυεστέρες υδροξυκαρβονικών οξέων (PHA). Εξαιτίας των μεγάλων ποσοτήτων, που δεσμεύονται κατά τη λειτουργία της φωτοσύνθεσης του καλαμποκιού, αλλά και τη χρήση σχετικά μικρών ποσοτήτων χημικών τόσο κατά την καλλιέργεια του όσο και κατά τη λειτουργία του βιοδιϋλιστηρίου, οι εκπομπές CO 2 είναι ουσιαστικά αρνητικές. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται συγκριτικά τα αποτελέσματα εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και ενεργειακών απαιτήσεων για βιοπλαστικά και για πετροχημικά πλαστικά. Τα πετροχημικά πλαστικά είναι: PS: Πολυστυρένιο LDPE: Χαμηλής πυκνότητας πολυαιθυλένιο PET:Τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο PP:Πολυπροπυλένιο Ενώ τα βιοπλαστικά είναι : PLA PHA-G:PHA από γλυκόζη PHA-Ο:PHA από φυτικά έλαια PHA-BS:PHA από ζαχαροπολτό Το αποτέλεσμα δικαιώνει σαφέστατα τη χρήση των βιοπλαστικών. Η ανάπτυξη της βιομηχανίας των βιοπλαστικών ευνοείται από τη φιλική τους σχέση με το περιβάλλον. Σχέση που πηγάζει από τους παρακάτω παράγοντες: Οι πρώτες ύλες είναι άφθονες και ανανεώσιμες. Η κατεργασία τους γίνεται με χαμηλή περιβαλλοντική επιβάρυνση και τα τελικά προϊόντα είναι βιοαποικοδομήσιμα. Βασικός διαλύτης εδώ είναι το νερό και όχι επικίνδυνοι οργανικοί διαλύτες. Αυτό δεν περιορίζει μόνο την ατμοσφαιρική ρύπανση, αλλά επίσης και τον κίνδυνο της πυρκαγιάς και της τοξικότητας. Η παραγωγική διαδικασία συχνά περιλαμβάνει λίγα ή καθόλου τοξικά αντιδραστήρια. Δεν υπάρχουν επικίνδυνα παραπροϊόντα και συνήθως καθόλου οργανικοί διαλύτες ως απόβλητα. Σε ορισμένες εφαρμογές η βιοαποικοδομησιμότητα μπορεί να είναι η επιθυμητή ιδιότητα του προϊόντος. Η βιοαποικοδομησιμότητα των αγροτικών καλυμμάτων (θερμοκήπια) παίζει έναν ουσιαστικά λειτουργικό ρόλο και η περίοδος της χρήσης συμπίπτει με αυτήν της αποικοδόμησης. Τα βιοαποικοδομήσιμα αγροτικά καλύμματα επίσης επιτρέπουν την ελεγχόμενη απελευθέρωση δραστικών συστατικών για τον περιορισμό των εντόμων του εδάφους. Άλλο παράδειγμα αποτελεί η χρήση σάκων συλλογής σκουπιδιών της αυλής, υπολειμμάτων φαγητού (πατατόφλουδες, φλούδες φρούτων, όχι λίπη και πρωτεΐνες) και άλλων κομποστοποιήσιμων υλικών. Μια άλλη σημαντικότητα της βιοαποικοδομησιμότητας και κομποστοποίησης σχετίζεται με την διατηρησιμότητα της γεωργίας. Ο ρόλος της γεωργίας τα επόμενα χρόνια θα γίνεται όλο και πιο σημαντικός εξαιτίας και της σημαντικής αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού. Βιοαποικοδομήσιμα και κομποστοποιήσιμα υλικά θα χρησιμοποιούνται στη γεωργία αυξάνοντας την παραγωγή, βελτιώνοντας την ποιότητα, μειώνοντας την εξάρτηση σε χημικά λιπάσματα και εντομοκτόνα και ελαττώνοντας τις απαιτήσεις σε νερό. Αυτού του είδους τα πλαστικά όχι μόνο μειώνουν την ποσότητα που πάει στις χωματερές, αλλά διατηρούν και αξία όταν κατόπιν επιστρέφουν στους αγρούς για αύξηση της γονιμότητάς τους. Τα βιοπλαστικά πρέπει να έχουν κατάλληλες φυσικές ιδιότητες. Αυτές όμως οι φυσικές ιδιότητες που κάνουν τα βιοπολυμερή ελκυστικές πρώτες ύλες μπορούν να επηρεάσουν δυσμενώς τις ιδιότητες των παραγομένων υλικών. Μια ιδιότητα πολλών βιοπολυμερών είναι η σχετικά ισχυρή αλληλεπίδραση τους

5 με το νερό. Η αντίσταση του αμύλου και άλλων υδροφιλικών βιοπολυμερών στο νερό μπορεί να αυξηθεί με τεχνολογικά μέσα. Μερικά βιοπλαστικά έχουν περιορισμένη αντοχή, ειδικά όταν πλαστικοποιούνται αρκετά για να δώσουν ευέλικτο και πλαστικοποιήσιμο προϊόν. Όταν όμως απαιτείται μεγάλη αντοχή, υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να επιτευχθεί. Όπως και με την αντίσταση στο νερό, μπορούν να επιτευχθούν χημικές τροποποιήσεις των βιοπολυμερών, φιλικές προς το περιβάλλον που αυξάνουν την αντοχή τους. Με αυτούς τους τρόπους αυξάνουμε την αντοχή του υλικού χωρίς να μειώνουμε την βιοαποικοδομησιμότητα του. Έτσι ένας συνεχώς και μεγαλύτερος αριθμός επιστημόνων εργάζεται τελευταία στην ανάπτυξη πρακτικών μεθόδων για την αύξηση της αντοχής των βιοπλαστικών, καθώς επίσης και της αντίστασής τους στο νερό χωρίς να χάνεται βέβαια η δυνατότητα βιοαποικοδόμησης. Ένας ακόμη προβληματισμός σχετικά με τα βιοπλαστικά έχει να κάνει με την ευαισθησία τους στην πρόωρη και ανεπιθύμητη επίθεση των μικροοργανισμών, των εντόμων και ζωυφίων. Το πλεονέκτημά τους να βιοαποικοδομούνται γίνεται μειονέκτημα κατά τη διάρκεια της χρήσης τους Σε περιπτώσεις όμως που χρειαζόμαστε μακροβιότερα βιοπλαστικά, προσθήκη φυσικών αντιμικροβιακών ουσιών (π.χ. σορβικό οξύ) μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα. Συμπερασματικά, τα βιοπλαστικά θα πρέπει να ικανοποιούν τα παρακάτω κριτήρια: Να είναι σταθερά στη δομή τους από την αποθήκευση μέχρι τη χρήση του προϊόντος, να ανταποκρίνονται στις επιθυμητές λειτουργίες και φυσικά να βιοαποικοδομούνται την πρέπουσα χρονική περίοδο κάτω από τις σχεδιαζόμενες συνθήκες απόσυρσης. Το κόστος όμως πάντα κρίνει την εμπορική επιτυχία του κάθε προϊόντος. Σήμερα μόνο το άμυλο ανταγωνίζεται τις συνθετικές ρητίνες στο θέμα του κόστους. Υπάρχει και κόστος που σχετίζεται με τη διαδικασία της παραγωγής και είναι σχετικά πολύ νωρίς να ειπωθεί αν η παραγωγή σε μεγάλη κλίμακα είναι συμφέρουσα σε σχέση με τις νέες διαδικασίες που μειώνουν την χρήση ενέργειας και τα άχρηστα παραπροϊόντα. Επίσης η νεαρή βιομηχανία των βιοπλαστικών βρίσκεται σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με την ώριμη συμβατική βιομηχανία των πλαστικών. Η νεαρή βιομηχανία χρειάζεται επενδυτικά κεφάλαια για την εμπορική ανάπτυξη των χρήσιμων ευρεσιτεχνιών. Όλοι αυτοί οι παράγοντες βάζουν οικονομικά εμπόδια στην εμπορευσιμότητα των βιοπλαστικών. Μετρώντας το κόστος είναι συνηθισμένο να μην περιλαμβάνουμε παράγοντες όπως η εξάντληση των φυσικών πόρων, το κόστος του αργού πετρελαίου και την περιβαλλοντική επιβάρυνση από τη διαχείριση των απορριμμάτων. Μια πράσινη λογιστική ( green accounting) θα εμπεριείχε αυτούς τους παράγοντες. Έτσι το πραγματικό τελικό κόστος για τα φθηνότερα συμβατικά πλαστικά θα ήταν μεγαλύτερο. Ακόμη και χωρίς την συνολική πράσινη λογιστική (total green accounting) υπάρχει ήδη μια τάση που δείχνει ότι οι αγροτικές πρώτες ύλες γίνονται αρκετά φθηνότερες σε σχέση με το πετρέλαιο. Συνεπώς η λύση είναι να παράγουμε βιοπλαστικά με τις απαιτούμενες μεν ιδιότητες αλλά και με λογικό κόστος. Στο έβδομο κεφάλαιο παρουσιάζονται αντιπροσωπευτικά και πρόσφατα προϊόντα βιοπλαστικών σε ποικίλες εφαρμογές καθώς και τα βραβεία των βιοπλαστικών για τα έτη 2006, 2007 και 2008.Συγκεκριμένα επισημαίνουμε τα εξής αντιπροσωπευτικά προϊόντα : Το Κινητό τηλέφωνο «Samsung E200 Eco» είναι φτιαγμένο με υλικά φιλικά προς το περιβάλλον. H Εταιρία ηλεκτρονικών Pioneer έχει κατασκευάσει οπτικό δίσκο (CD) από άμυλο καλαμποκιού. χωρητικότητας 25 Gigabytes. Η εταιρία ΝΝΖ προσφέρει νέες συσκευασίες για λουλούδια και βολβούς λουλουδιών οι οποίες είναι βιοαποικοδομήσιμες και έτσι το φύτευμα των βολβών δεν απαιτεί την αφαίρεση του πλαστικού υλικού. Ήδη από το 2003 το πρώτο εμφιαλωμένο μεταλλικό νερό σε μπουκάλια PLA είναι γεγονός από την εταιρεία Biota (Colorado, USA) H Βρετανική εταιρία Innovia Films Ltd ήδη από το 2004 ανακοίνωσε την προσθήκη στη γκάμα των προϊόντων της και των νέων ανθεκτικών συγκολλητικών ταινιών κυτταρίνης Η συσκευασία λαχανικών με PLA από τη Γαλλική εταιρία Brodart που βραβεύθηκε το H Γερμανο-Γαλλική εταιρία Treofan έχει βελτιώσει το PLA φίλμ της κάνοντας το μεταλλικής εμφάνισης προϊόν κατάλληλο για τρόφιμα, που περιέχουν λίπος. Αμυλούχα δίχτυα από την εταιρία ΝΝΖ Βιοδιασπώμενη σακούλα από μη γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι: Ευρωπαϊκό βραβείο της καλύτερης εφεύρεσης (May 2007: Novamont: Best Inventor Award of the Year 2007). Υφάνσιμες ίνες από PLA

6 H εταιρίαversace παρουσίασε το Νοέμβριο 2008 το πρώτο παλτό από καλαμπόκι κατά ποσοστό 100%. Υλικό από αφρό αμύλου μπορεί να μορφοποιηθεί και να κολλήσει όταν υγρανθεί. Τέλειο για κατασκευές χειροτεχνίας Δίσκοι για σοκολατάκια που αποσυντίθενται αμέσως μόλις έρθουν σε επαφή με νερό. Υγρό ξύλο με το εμπορικό όνομα Arboform, παράγεται από λιγνίνη ξυλοπολτού με ανάμιξη λιναριού ή ινών ξύλου και παραφινών σαν πρόσθετα. Βιοπολυμερή για χειρουργικά ράμματα Βιοπλαστικά ινών Kefan - λιγνίνης Ανάπτυξη ιστών (οστού ή μη ) σε πορώδες βιοπολυμερές Βιοπολυμερή με μνήμη σχήματος (shape memory) Στη συνέχεια του κεφαλαίου περιγράφονται βραβεία βιοπλαστικών κατά τα έτη 2006,2007,2008 που θεσμοθετήθηκαν από τον εκδοτικό οίκο European Plastics News. Μερικά από τα αντιπροσωπευτικά βραβεία είναι : 2006 Βραβείο καλύτερης καινοτομίας. Η εταιρεία Metabolix αναπτύσσει τεχνολογίες παραγωγής πλαστικών από φυτικές πρώτες ύλες από το Μαζί με την εταιρεία Archer Daniels Midland κατασκευάζει μια μεγάλη βιομηχανική μονάδα παραγωγής PHA από σακχαρούχες ύλες και φυτικά έλαια, με μικροβιακή ζύμωση. Η λύση αυτή η οποία και βραβεύθηκε χαρακτηρίστηκε από την κριτική επιτροπή θεμελιώδης στην προσπάθεια ανάπτυξης των βιοπλαστικών μέσω μείωσης των υφιστάμενων οικονομικών δαπανών Καλύτερη εφαρμογή βιοπλαστικού (τομέας μη - συσκευασίας) Δόθηκε στην εταιρία Arkema για το προϊόν της με το εμπορικό όνομα Rilsan PA 11, το οποίο είναι πολυαμίδιο από φυτικά έλαια. Παράγεται από το φυτό ρετσινολαδιά. Η κριτική επιτροπή με αυτή τη βράβευση υπογράμμισε πως η βιοδιασπασιμότητα δεν είναι το μόνο κριτήριο προς τα πράσινα πλαστικά. Εξίσου σημαντικές είναι η μείωση της εκπομπής αερίων θερμοκηπίου (απορρόφηση CO 2 μέσω φωτοσύνθεσης), η χρήση ανανεώσιμων πηγών καθώς και η μακρόχρονη χρήση ανθεκτικών υλικών. Στο όγδοο κεφάλαιο προβάλλονται μέσα από ένα άρθρο της Guardian και του Icis.com τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των βιοπλαστικών για μια βιώσιμη ανάπτυξη. Σύμφωνα με μελέτη της Guardian (26 Απριλίου 2008) η παγκόσμια προσπάθεια των σουπερμάρκετς και της βιομηχανίας να αντικαταστήσουν τα βασισμένα στο πετρέλαιο πλαστικά με οικολογικά βιοπλαστικά από φυτά προκαλεί περιβαλλοντικά προβλήματα και σύγχυση του καταναλωτή. Πολλά από τα βιοπλαστικά όπως επίσης και τα βιοκαύσιμα φέρουν ευθύνη για την παγκόσμια κρίση των τροφίμων χρησιμοποιώντας γη που παλαιότερα καλλιεργήθηκε για τρόφιμα. Η βιομηχανία η οποία χρησιμοποιεί τις λέξεις «βιώσιμο», «βιοαποικοδομήσιμο», «κομποστοποιήσιμο» και «ανακυκλώσιμο» για να περιγράψει τα προϊόντα της, υποστηρίζει ότι τα βιοπλαστικά κάνουν οικονομία στον άνθρακα 30-80% σε σύγκριση με τα συμβατικά τα βασισμένα στο πετρέλαιο και μπορούν να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των τροφίμων. Ανησυχία υπάρχει, επειδή τα βιοπλαστικά στις χωματερές βιοαποικοδομούνται αναερόβια, ελευθερώνοντας μεθάνιο, ένα αέριο 23 φορές πιο ισχυρό για το φαινόμενο του θερμοκηπίου από το διοξείδιο του άνθρακα. Η ανακύκλωσή τους επίσης έχει πολλά προβλήματα. Οι εταιρείες ανακύκλωσης θα πρέπει να εφοδιασθούν με ακριβά μηχανήματα για να διαχωρίσουν τα βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά από αυτά που ανακυκλώνονται. Αν δεν το κάνουν, θα έχουν κακή ποιότητα στο ανακυκλωμένο πλαστικό. Για το λόγο αυτό τα βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά δεν είναι ευπρόσδεκτα στα κέντρα ανακύκλωσης. Ο καταναλωτής δύσκολα διακρίνει μία PLA φιάλη από μία PET, διότι έχουν την ίδια εμφάνιση, και τα τοποθετεί στον ίδιο κάδο ανακύκλωσης. Επίσης ανησυχία δημιουργεί το PLA για συσκευασίες τροφίμων επειδή συνήθως παράγεται από γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι. Άλλοι όμως χρήστες κρίνουν θετικά τη νέα τεχνολογία υποστηρίζοντας ότι όλα αυτά λέγονται από ανταγωνισμό, και πολλά από τα προβλήματα θα λυθούν μελλοντικά. Η αύξηση της χρήσης των βιοπλαστικών θα κάνει και κάθε προσπάθεια αντιμετώπισης των διαφόρων προβλημάτων οικονομικά συμφέρουσα. Προβληματισμοί στο τρόπο ανάπτυξης των βιοπλαστικών αναπτύσσονται και σε ανάλογο άρθρο του Icis.com (19 Ιανουαρίου 2009). Σύμφωνα με το άρθρο οι ανησυχίες για τα αποθέματα του πετρελαίου μας οδηγούν στα βιοπλαστικά, επειδή παράγονται από ανανεώσιμες πρώτες ύλες, είναι κομποστοποιήσιμα, ανακυκλώσιμα και αν αποτεφρωθούν παράγουν περισσότερη πράσινη ενέργεια μιας

7 και περιέχουν ανανεώσιμες ενώσεις του άνθρακα. Η βιομηχανία όμως των βιοπλαστικών πρέπει να ενθαρρύνει τους αγρότες για βιώσιμες καλλιέργειες. Διαφορετικά θα υποβαθμίζεται το περιβάλλον για να παράγονται βιοπλαστικά. Σε τέτοια περίπτωση η χρήση πλαστικών από το πετρέλαιο με υψηλό βαθμό ανακύκλωσης θα ήταν προτιμότερη. Μελλοντικά θα μπορεί να παράγεται PLA από κυτταρίνη, χωρίς έτσι να επηρεάζεται η επάρκεια των τροφίμων. Σε τέτοια περίπτωση το PLA θα αποτελέσει ένα τέλειο πράσινο προϊόν. Θα παράγεται από την αχρησιμοποίητη βιομάζα των αγρών με δυνατότητες ανακύκλωσης και κομποστοποίησης. Η ανακύκλωση των βιοπλαστικών θα τα προσδώσει ένα ακόμη πλεονέκτημα έναντι αυτών του πετρελαίου. Αυτό φυσικά θα βοηθήσει και στη στρατηγική της διατήρησης των αποθεμάτων του πετρελαίου. Στο ένατο κεφάλαιο ερμηνεύεται ο όρος αποικοδόμηση, αναφέρονται τα είδη της καθώς οι κατηγορίες των πλαστικών σε σχέση με την αποικοδόμηση τους. Η αποικοδόμηση των πλαστικών ορίζεται ως η ριζική αλλαγή στην εμφάνιση, τις φυσικές ιδιότητες και τη χημική δομή τους. Η αποικοδόμηση μπορεί να είναι αποτέλεσμα υδρόλυσης ή οξείδωσης.την αποικοδόμηση μπορεί επίσης να την προκαλέσει το ηλιακό φως σε ορισμένα πλαστικά, τα οποία χαρακτηρίζονται ως φωτοαποικοδομήσιμα πλαστικά και τέλος η αποικοδόμηση μπορεί να είναι αποτέλεσμα δράσης φυσικών μικροοργανισμών,όπως βακτήρια, μύκητες ή άλγες, και τότε αναφερόμαστε στα βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά. Τα πλαστικά χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες σε σχέση με την αποικοδόμηση: 1.Τα μη αποκοδομήσιμα πλαστικά τα οποία παρουσιάζουν αυξημένη αντίσταση σε όλους τους τύπους της αποικοδόμησης. 2. Τα άμεσα αποικοδομήσιμα πλαστικά τα οποία μετά από τον απαιτούμενο για χρήση χρόνο, κατά τη διάρκεια του οποίου διατηρεί όλες τις ιδιότητες για τις οποίες είχε σχεδιαστεί και παραχθεί, απλά διαλύεται και αποκοδομείται από τους κύριους μικροοργανισμούς που βρίσκονται στη φύση. 3. Τα προγραμματισμένα αποικοδομήσιμα πλαστικά τα οποία αποικοδομούνται σε προκαθορισμένο χρόνο κάτω από ειδικές συνθήκες σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες των εφαρμογών. Μία τέτοια προσέγγιση θα έλυνε εν μέρει το πρόβλημα των απορριμμάτων, τα οποία συνήθως εκτίθενται στο φυσικό φως. Το θέμα είναι να τροποποιηθεί το πολυμερές έτσι ώστε να αρχίζει η φωτοαποικοδόμηση του, αποικοδόμηση που προκαλείται από το φυσικό φως. Η στρατηγική που χρησιμοποιείται αφορά στην προσθήκη μίας φωτοευαίσθητης ομάδας στις πολυμερικές αλυσίδες με χημικές διαδικασίες. Η περιγραφή, η μέτρηση και ο έλεγχος της αποικοδόμησης των πλαστικών περιπλέκονται από τρεις σημαντικούς παράγοντες: Τα πλαστικά μπορούν και κάνουν αποικοδόμηση με πολλούς τρόπους, διαδοχικά ή ταυτόχρονα. Τα προϊόντα της αποικοδόμησης των πλαστικών σε μια συγκεκριμένη περίπτωση εξαρτώνται από το περιβάλλον που αυτά έχουν εναποτεθεί. Ανεξάρτητα από το περιβάλλον, ο ρυθμός της αποικοδόμησης των πλαστικών εξαρτάται από τη χημική σύσταση του πλαστικού. Η βιοαποικοδόμηση ή βιοτική αποικοδόμηση είναι χημική αποικοδόμηση που γίνεται από τη δράση φυσικών μικροοργανισμών, όπως βακτήρια, μύκητες ή άλγη. Κατά την βιοαποικοδόμηση παράγονται διοξείδιο του άνθρακα και /ή μεθάνιο και γίνεται αερόβια ή αναερόβια Ο ρυθμός με τον οποίο γίνεται η βιοαποικοδόμηση στο έδαφος εξαρτάται από την θερμοκρασία, τα επίπεδα της υγρασίας, το βαθμό αερισμού, την οξύτητα και τη συγκέντρωση των ίδιων των μικροοργανισμών. Κάτω από εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες ο ρυθμός της βιοαποικοδόμησης μπορεί να μειωθεί και να φτάσει στο μηδέν. Υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες βιοαποικοδομήσιμων πλαστικών, από τις οποίες οι τρεις προέρχονται από ανανεώσιμες πηγές:

8 Τα κομποστοποιήσιμα πλαστικά με βιολογικές διαδικασίες κατά τη διάρκεια κομποστοποίησης παράγουν διοξείδιο του άνθρακα, νερό, ανόργανα συστατικά και βιομάζα σε ποσοστό που εξαρτάται από τα άλλα κομποστοποιήσιμα υλικά και δεν αφήνουν ορατά ή τοξικά κατάλοιπα. Κατά την κομποστοποίηση επιστρέφουν τα θεμελιώδη συστατικά των αποβλήτων στους φυσικούς βιογεωχημικούς κύκλους Η ανάπτυξη μεθόδων για την πρακτική αξιολόγηση των πλαστικών σε σχέση με την περιβαλλοντική αποικοδόμησή τους είναι δύσκολη, δεδομένης της πληθώρας των μεταβλητών που την επηρεάζουν. Το 1999 η ASTM εξέδωσε τις «Τυποποιημένες προδιαγραφές για κομποστοποιήσιμα πλαστικά», την οδηγία D Η τυποποίηση θεσπίζει κριτήρια που τίθενται για να χαρακτηριστεί και να σημανθεί ένα προϊόν ως κομποστοποιήσιμο. Το πρότυπο EN της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τυποποίησης (CEN) για τη βιοδιασπασιμότητα πιστοποιεί αυτόματα τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις βιοδιασπασιμότητας. Όλα τα προϊόντα που έχουν πιστοποιηθεί σύμφωνα με το πρότυπο EN φέρουν το λογότυπο. Ο στόχος του δέκατου κεφαλαίου είναι η διδασκαλία των βιοπλαστικών στη Δ/θμια Εκπ/ση. Στα πλαίσια αυτά δίνονται αναλυτικές οδηγίες για την προμήθεια των υλικών, τα μέτρα προφύλαξης, τα αναγκαία όργανα και τις διαδικασίες για την πειραματική εφαρμογή («κάνε το δικό σου βιοπλαστικό»). Το διαδικτυακό μάθημα για τα βιοπλαστικά ολοκληρώνει την προσπάθεια αυτή. Το να φτιάξει κανείς βιοπλαστικά σε μικρή κλίμακα παρέχει μια εύκολη εισαγωγή στην πρακτική της επιστήμης. Οι διατυπώσεις είναι απλές και οι πρώτες ύλες είναι διαθέσιμες στα ράφια των σουπερμάρκετς και των φαρμακείων. Τα σχέδια προσαρμόζονται εύκολα για εκπαιδευτική χρήση. Θα χρειαστεί ένα τουλάχιστον βιοπολυμερές και ένας πλαστικοποιητής, μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά ποσά από το καθένα και αφού υπάρχουν διάφορα είδη βιοπολυμερών και πλαστικοποιητών, μπορούν να γίνουν διάφοροι συνδυασμοί επίσης. Κάθε συστατικό θα συμμετέχει στις συνολικές ιδιότητες του πλαστικού με το δικό του τρόπο. Για την παρασκευή πλαστικού με ιδιαίτερες επιθυμητές ιδιότητες απαιτείται ένα πολύ συγκεκριμένο μίγμα. Το διαδικτυακό μάθημα για τα βιοπλαστικά πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια ενός διαδικτυακού εργαλείου, του mind meister. Στο συγκεκριμένο μάθημα αφού οι μαθητές ενημερωθούν για τα βιοπλαστικά και τα βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά από το mind meister, μεταφέρονται στο εργαστήριο φυσικών επιστημών παρασκευάζουν το δικό τους βιοπλαστικό,με συνταγή που τους δίνεται στο συγκεκριμένο εργαλείο. Η διδασκαλία αυτή θα χρησιμοποιηθεί στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Comenius με θέμα Web2class, και συνεχίζει να εκπονείται στο 1ο Γενικό Λύκειο Μενεμένης για την σχολική χρονιά και επίσης εντάσσεται στο μεγάλο θέμα των κλιματικών αλλαγών. Το ίδιο εργαλείο χρησιμοποιήθηκε σε μια δραστηριότητα του Περιβαλλοντικού Προγράμματος «Περιβάλλον και Ποιότητα ζωής» και του Ευρωπαϊκού Προγράμματος EUROTEENS. Η δραστηριότητα αυτή πραγματοποιήθηκε στο 1 ο Γυμνάσιο Πανοράματος.

Τεχνικές διεργασίες. Βιομάζα Βιομόρια Οργ. μόρια Ανοργ. μόρια

Τεχνικές διεργασίες. Βιομάζα Βιομόρια Οργ. μόρια Ανοργ. μόρια Τεχνικές διεργασίες Βιομάζα Βιομόρια Οργ. μόρια Ανοργ. μόρια ΓΕΩΡΓΙΑ Γενετική βελτίωση ποικιλιών φυτών για αντοχή στις ασθένειες, ξηρασία, αφιλόξενα εδάφη Μαζική παραγωγή κλώνων Ανάπτυξη βιο-εντομοκτόνων

Διαβάστε περισσότερα

Tμήμα Α1 Επιβλέπων καθηγητής: Σ. Μαρράς

Tμήμα Α1 Επιβλέπων καθηγητής: Σ. Μαρράς Tμήμα Α1 Επιβλέπων καθηγητής: Σ. Μαρράς -Πλαστικά/πολυμερή (πλεονεκτήματα μειονεκτήματα) -Βιοαποικοδομήσιμα πολυμερη (πλεονεκτήματα μειονεκτήματα) -Βιοαποικοδομήσιμα πολυμερή ως υλικά συσκευασίας -Ιατρικές

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ. Πολυχρόνης Καραγκιοζίδης Χημικός Mcs Σχολικός Σύμβουλος.

ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ. Πολυχρόνης Καραγκιοζίδης Χημικός Mcs Σχολικός Σύμβουλος. ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ Πολυχρόνης Καραγκιοζίδης Χημικός Mcs Σχολικός Σύμβουλος. ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ 1. Τα καυσόξυλα και το ξυλοκάρβουνο, γνωστά από τους προϊστορικούς χρόνους. 2. Οι πελλέτες (pellets). Προκύπτουν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Ενότητα 8: ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΟΒΙΟΔΙΑΣΠΩΜΕΝΑ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΟΞΟΒΙΟΔΙΑΣΠΩΜΕΝΑ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΞΟΒΙΟΔΙΑΣΠΩΜΕΝΑ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Νίκος Κατσαρός Επιστημονικός Συνεργάτης ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και Συνδεσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος A.ΥΔΡΟ-ΒΙΟΔΙΑΣΠΩΜΕΝΑ ΠΛΑΣΤΙΚΑ Υδρόλυση Αναερόβια

Διαβάστε περισσότερα

Συσκευασία Τροφίμων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή

Συσκευασία Τροφίμων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή Συσκευασία Τροφίμων Πλαστική Συσκευασία Εισαγωγή «Πλαστικά» γιατί πλάθονται σε οποιοδήποτε σχήμα Τα πολυμερή είναι οργανικές ενώσεις το μόριο των οποίων σχηματίζεται από την επανάληψη μιας ή περισσοτέρων

Διαβάστε περισσότερα

Συσκευασία Τροφίμων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή

Συσκευασία Τροφίμων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή Συσκευασία Τροφίμων Πλαστική Συσκευασία Εισαγωγή «Πλαστικά» γιατί πλάθονται σε οποιοδήποτε σχήμα Τα πολυμερή είναι οργανικές ενώσεις το μόριο των οποίων σχηματίζεται από την επανάληψη μιας ή περισσοτέρων

Διαβάστε περισσότερα

Συσκευασία Τροφίµων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή

Συσκευασία Τροφίµων. Πλαστική Συσκευασία. Εισαγωγή Συσκευασία Τροφίµων Πλαστική Συσκευασία Εισαγωγή «Πλαστικά» γιατί πλάθονται σε οποιοδήποτε σχήµα Τα πολυµερή είναι οργανικές ενώσεις το µόριο των οποίων σχηµατίζεται από την επανάληψη µιας ή περισσοτέρων

Διαβάστε περισσότερα

Η λύση για τη. Βιοδιασπώµενα. πλαστική σακούλα. Compounds και Masterbatches

Η λύση για τη. Βιοδιασπώµενα. πλαστική σακούλα. Compounds και Masterbatches Η λύση για τη βιοδιασπώµενη πλαστική σακούλα Βιοδιασπώµενα Compounds και Masterbatches Οι σακούλες που παράγονται µε το Compound BIO563 µπορούν να φέρουν το σήµα: Το Kritilen Compound BIO563 είναι κατάλληλο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Κωνσταντίνος Ρίζος Γιάννης Ρουμπάνης Βιοτεχνολογία με την ευρεία έννοια είναι η χρήση ζωντανών

Διαβάστε περισσότερα

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: ΑΡΧΕΣ & ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Συνδυασµός ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Προσφέρει τη δυνατότητα χρησιµοποίησης των ζωντανών οργανισµών για την παραγωγή χρήσιµων προϊόντων 1 Οι ζωντανοί οργανισµοί

Διαβάστε περισσότερα

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος

Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Εδαφοκλιματικό Σύστημα και Άμπελος Δολαπτσόγλου Χριστίνα ΤΕΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΤΩΝ ΔΡΑΜΑ 2019 Chr. Dolaptsoglou Οργανική ουσία είναι όλα τα οργανικά υπολείμματα

Διαβάστε περισσότερα

ες πράσινο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Τμήμα Βιομηχανικού Σχεδιασμού Εργαστήριο C www.c3.teiwm.gr 14/12/20112011

ες πράσινο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Τμήμα Βιομηχανικού Σχεδιασμού Εργαστήριο C www.c3.teiwm.gr 14/12/20112011 Εργαλεία και μεθοδολογίυ σχεδιασμού συσκευασιών ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας Τμήμα Βιομηχανικού Σχεδιασμού Εργαστήριο C 3 www.c3.teiwm.gr 1 Αειφορία Περιεχόμενα Εργαλεία πράσινου σχεδιασμού Αξιολόγηση κύκλου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΘΕΜΑ Α Α1 α) Λάθος β) Σωστό γ) Σωστό δ) Λάθος ε) Σωστό Α2 1- ε 2- δ 3- στ 4- α 5- γ ΘΕΜΑ Β Β1 Η χλωρή λίπανση

Διαβάστε περισσότερα

Βιοκαύσιμα Αλκοόλες(Αιθανόλη, Μεθανόλη) Κιαχίδης Κυριάκος

Βιοκαύσιμα Αλκοόλες(Αιθανόλη, Μεθανόλη) Κιαχίδης Κυριάκος Βιοκαύσιμα Αλκοόλες(Αιθανόλη, Μεθανόλη) Κιαχίδης Κυριάκος Βιοκαύσιμα (Αλκοόλες) Η εξάντληση των αποθεμάτων του πετρελαίου και η ανάγκη για μείωση των αερίων του θερμοκηπίου ενισχύουν τη χρήση εναλλακτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3 Το θέμα που απασχολεί το κεφάλαιο σε όλη του την έκταση είναι ο μεταβολισμός και χωρίζεται σε τέσσερις υποκατηγορίες: 3.1)Ενέργεια και οργανισμοί,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ενός στοιχείου είναι, η επαναλαμβανόμενη κυκλική πορεία του στοιχείου στο οικοσύστημα. Οι βιογεωχημικοί κύκλοι, πραγματοποιούνται με την βοήθεια, βιολογικών, γεωλογικών

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΝΕΟ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΚΑΙ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α A ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΟΜΑ Α Β ) ΤΡΙΤΗ 31

Διαβάστε περισσότερα

Η βιομηχανική συμβίωση ως μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης

Η βιομηχανική συμβίωση ως μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Χημικών Μηχανικών Η βιομηχανική συμβίωση ως μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης Καθηγήτρια Μαρία Λοϊζίδου Αθήνα, 3/4/2014 Βιομηχανική Συμβίωση Ως Βιομηχανική Συμβίωση (Industrial

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ ΡΥΠΑΝΣΗ Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ χημικές ουσίες μορφές ενέργειας ακτινοβολίες ήχοι θερμότητα ΕΠΙΚΥΝΔΥΝΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα καυσίμου σελ.1

Παράρτημα καυσίμου σελ.1 Παράρτημα καυσίμου σελ.1 Περιγραφές της σύστασης καύσιμης βιομάζας Η βιομάζα που χρησιμοποιείται σε ενεργειακές εφαρμογές μπορεί να προέρχεται εν γένει από δέντρα ή θάμνους (ξυλώδης ή λιγνο-κυτταρινούχος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΠΛΑΣΤΙΚΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 2011-2012. Παπανικολάου Νίκος Τρίμμης Γιάννης Τσαγκρή Μαρία Τσιαδής Γιώργος

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΠΛΑΣΤΙΚΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 2011-2012. Παπανικολάου Νίκος Τρίμμης Γιάννης Τσαγκρή Μαρία Τσιαδής Γιώργος ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΠΛΑΣΤΙΚΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 2011-2012 Παπανικολάου Νίκος Τρίμμης Γιάννης Τσαγκρή Μαρία Τσιαδής Γιώργος Κοιτώντας γύρω μας, καταλαβαίνουμε εύκολα ότι περιτριγυριζόμαστε από πλαστικό. Παιχνίδια,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η στην έκθεσή της με θέμα περιγράφει πώς με την πρόοδο της ανάπτυξης, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για: Κοινωνικο κεντρικούς λόγους (ικανοποίηση ανθρώπινων προσδοκιών και φιλοδοξιών).

Διαβάστε περισσότερα

7. Βιοτεχνολογία. α) η διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών στο θρεπτικό υλικό, β) το ph, γ) το Ο 2 και δ) η θερμοκρασία.

7. Βιοτεχνολογία. α) η διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών στο θρεπτικό υλικό, β) το ph, γ) το Ο 2 και δ) η θερμοκρασία. 7. Βιοτεχνολογία Εισαγωγή Τι είναι η Βιοτεχνολογία; Η Βιοτεχνολογία αποτελεί συνδυασμό επιστήμης και τεχνολογίας. Ειδικότερα εφαρμόζει τις γνώσεις που έχουν αποκτηθεί για τις βιολογικές λειτουργίες των

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητικές Δραστηριότητες

Ερευνητικές Δραστηριότητες Ερευνητικές Δραστηριότητες & Θεματικές Περιοχές Διπλωματικών Εργασιών Ομάδας Χημείας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Τμήμα Χημείας, Τομέας Χημικών Εφαρμογών, Χημικής Ανάλυσης & Χημείας Περιβάλλοντος Μέλη: Κουτίνας

Διαβάστε περισσότερα

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.)

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) Ενότητα 6: Βιομάζα Σπύρος Τσιώλης Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών ΤΕ Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ Περιφερειακό Τμήμα Νομού Αιτωλοακαρνανίας

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ Περιφερειακό Τμήμα Νομού Αιτωλοακαρνανίας ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ Περιφερειακό Τμήμα Νομού Αιτωλοακαρνανίας Παρατηρήσεις για την λειτουργία μονάδας ηλεκτροπαραγωγής με χρήση βιορευστών καυσίμων, στον Δήμο Μεσολογγίου. Αγρίνιο 10-7-2017 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΟΥ ΩΣ ΥΛΙΚΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ ΟΜΑΔΑ: ΜΠΟΜΠΟΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΟΥ ΩΣ ΥΛΙΚΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ ΟΜΑΔΑ: ΜΠΟΜΠΟΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΟΥ ΩΣ ΥΛΙΚΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ ΟΜΑΔΑ: ΜΠΟΜΠΟΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΟΥ ΩΣ ΥΛΙΚΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ή «Η ένδοξη τριακονταετία»

ή «Η ένδοξη τριακονταετία» Δρ. Χάλαρης Μιχάλης Πρότυπο μη βιώσιμης ανάπτυξης : «Η συντηρητική επιλογή» Τριακονταετία 1946-19751975 «Η χρυσή περίοδος της οικονομικής ανάπτυξης» ή «Η ένδοξη τριακονταετία» Βελτίωση οικονομικής θέσης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΠΕ. Βισκαδούρος Γ. Ι. Φραγκιαδάκης Φ. Μαυροματάκης

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΠΕ. Βισκαδούρος Γ. Ι. Φραγκιαδάκης Φ. Μαυροματάκης ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΑΠΕ Βισκαδούρος Γ. Ι. Φραγκιαδάκης Φ. Μαυροματάκης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο όρος βιομάζα μπορεί να δηλώσει : α) Τα υλικά ή τα υποπροϊόντα και κατάλοιπα της φυσικής, ζωικής δασικής και αλιευτικής παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

Συσκευασία Τροφίμων. Διάρθρωση διαλέξεων

Συσκευασία Τροφίμων. Διάρθρωση διαλέξεων Συσκευασία Τροφίμων Εισαγωγή Αθανάσιος Αλεξόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Υγιεινής Τροφίμων Διάρθρωση διαλέξεων Εισαγωγή Πλαστική συσκευασία Μεταλλική συσκευασία Γυάλινη συσκευασία Χάρτινη συσκευασία Ασηπτική

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας. Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50

Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας. Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50 Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50 Τι ορίζουμε ως «βιομάζα» Ως βιομάζα ορίζεται η ύλη που έχει βιολογική (οργανική) προέλευση. Πρακτικά,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΡΑΒΙΑΣ 1998 1999 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ «ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ» ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΑΓΓΕΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΘΗΤΕΣ: Β Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΡΗΓΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ Κεφάλαιο 7: Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας 1. Η βιοτεχνολογία άρχισε να εφαρμόζεται α. μετά τη βιομηχανική επανάσταση (18ος αιώνας) β. μετά την ανακάλυψη της δομής του μορίου του DNA από τους Watson και

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ

Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος 1 ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο & 3 O

Διαβάστε περισσότερα

Επεξεργασία Τροφίμων

Επεξεργασία Τροφίμων Επεξεργασία Τροφίμων Συσκευασία Τροφίμων υπό τροποποιημένη ατμόσφαιρα (ΜΑP) Γενικά Μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και την αντικατάσταση των μικρών μαγαζιών λιανικού εμπορίου από τα Σούπερ Μάρκετ, η απαίτηση

Διαβάστε περισσότερα

Newsletter ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ CONDENSE: ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΚΟΠΡΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΣΙΓΑΡΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Newsletter ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ CONDENSE: ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΚΟΠΡΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΣΙΓΑΡΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Newsletter 10 η Έκδοση ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ CONDENSE: ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΚΟΠΡΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΣΙΓΑΡΟ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΠΙΔΕΙΞΗΣ Ο οργανισμός ανάπτυξης Δυτικής

Διαβάστε περισσότερα

Ανακύκλωση ΣΤ 1 ΤΑΞΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Ανακύκλωση ΣΤ 1 ΤΑΞΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ανακύκλωση ΣΤ 1 ΤΑΞΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γεια σας! Είμαι η Μαρία και θα σας μιλήσω για την ανακύκλωση μπαταριών. Γεια σας! Είμαι η Χαριτίνη και θα σας μιλήσω για την κομποστοποίηση. Γεια σας! Είμαι

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευή αιθανικού αιθυλεστέρα (εστεροποίηση κατά Fischer)

Παρασκευή αιθανικού αιθυλεστέρα (εστεροποίηση κατά Fischer) Παρασκευή αιθανικού αιθυλεστέρα (εστεροποίηση κατά Fischer) Πολλές από τις οσμές προϊόντων της καθημερινής μας ζωής οφείλονται σε χημικές ενώσεις γνωστές ως εστέρες. Για παράδειγμα η πλούσια μυρωδιά του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2013-14

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2013-14 ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ Μπορεί να λειτουργήσει ένα οικοσύστημα α) με παραγωγούς και καταναλωτές; β) με παραγωγούς και αποικοδομητές; γ)με καταναλωτές και αποικοδομητές; Η διατήρηση των οικοσυστημάτων προϋποθέτει

Διαβάστε περισσότερα

Εβδοµάδα. ΙΣΤΟΡΙΑ και ΟΠΤΙΚΗ του ΓΥΑΛΙΟΥ. ΙΣΤΟΡΙΑ και ΟΠΤΙΚΗ του ΓΥΑΛΙΟΥ

Εβδοµάδα. ΙΣΤΟΡΙΑ και ΟΠΤΙΚΗ του ΓΥΑΛΙΟΥ. ΙΣΤΟΡΙΑ και ΟΠΤΙΚΗ του ΓΥΑΛΙΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ και ΟΠΤΙΚΗ του ΓΥΑΛΙΟΥ Β εξαµήνου ΑΡ. ΧΑΝ ΡΙΝΟΣ, DO, MPhil, cphd. Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας ΙΣΤΟΡΙΑ και ΟΠΤΙΚΗ του ΓΥΑΛΙΟΥ Εβδοµάδα ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΟΦΘΑΛΜΙΚΟΥΣ ΦΑΚΟΥΣ ΠΟΛΥΜΕΡΗ

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή Καυσίµου Ντίζελ από Ανανεώσιµες Πρώτες Ύλες

Παραγωγή Καυσίµου Ντίζελ από Ανανεώσιµες Πρώτες Ύλες Ο ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α 29-30 Μαΐου 2009, Αλεξανδρούπολη Παραγωγή Καυσίµου Ντίζελ από Ανανεώσιµες Πρώτες Ύλες Νίκος Παπαγιαννάκος Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Χηµικών Μηχανικών 1 ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα 3. Σ αυτούς που μοχθούν για τη γνώση και πασχίζουν για την παραγωγή

Περιεχόμενα 3. Σ αυτούς που μοχθούν για τη γνώση και πασχίζουν για την παραγωγή Περιεχόμενα 3 Σ αυτούς που μοχθούν για τη γνώση και πασχίζουν για την παραγωγή Πρόλογος Η Χημική Τεχνολογία άρχισε να εμφανίζεται ως ανεξάρτητη επιστήμη κατά το τέλος του 18 ου και αρχές του 19 ου αιώνα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της βιομάζας για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας

Ο ρόλος της βιομάζας για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας 4η Ενότητα: «Βιοκαύσιμα 2ης Γενιάς» Ο ρόλος της βιομάζας για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας Αντώνης Γερασίμου Πρόεδρος Δ.Σ. Ελληνικής Εταιρείας Βιοµάζας ΕΛ.Ε.Α.ΒΙΟΜ ΒΙΟΜΑΖΑ Η αδικημένη μορφή ΑΠΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Τι είναι το θρεπτικό υλικό; Ποια είναι τα είδη του θρεπτικού υλικού και τι είναι το καθένα;

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Τι είναι το θρεπτικό υλικό; Ποια είναι τα είδη του θρεπτικού υλικού και τι είναι το καθένα; ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Καλλιέργεια είναι η διαδικασία ανάπτυξης μικροοργανισμών με διάφορους τεχνητούς τρόπους στο εργαστήριο ή σε βιομηχανικό επίπεδο. Με τη δημιουργία καλλιεργειών

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Τ.Ε.Ι.) Θεσσαλίας Επεξεργασία & Αξιοποίηση Αγρο-Διατροφικών Αποβλήτων Μέρος Ι: Απόβλητα της βιομηχανίας τροφίμων - Εισαγωγικά Ενότητα Ι.2: Βιοδιύλιση

Διαβάστε περισσότερα

❷ Η εµφάνιση και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των τροφίµων. ❸ Η θρεπτική αξία των τροφίµων. ❻ Η προσαρµογή στο νέο προφίλ των τροφίµων

❷ Η εµφάνιση και τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των τροφίµων. ❸ Η θρεπτική αξία των τροφίµων. ❻ Η προσαρµογή στο νέο προφίλ των τροφίµων Ποιότητα Ορισµός Η έννοια της ποιότητας όπως αυτή ορίζεται από τον ιεθνή Οργανισµό Τυποποίησης (ISO) αναφέρεται στο σύνολο των ιδιοτήτων και των χαρακτηριστικών ενός προϊόντος τα οποία του προσδίδουν τη

Διαβάστε περισσότερα

Προοπτικές ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα και ΕΕ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον Φάνης Γέμτος, Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας,

Προοπτικές ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα και ΕΕ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον Φάνης Γέμτος, Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας, Προοπτικές ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα και ΕΕ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον Φάνης Γέμτος, Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Εισαγωγή Η ΕΕ και η χώρα μας δεν διαθέτουν

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΝΑ ΜΑΣ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΕΙ... ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΟΥΜΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΝΕΡΟ ΜΗ ΧΑΝΕΙΣ ΑΛΛΟ ΧΡΟΝΟ!

ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΝΑ ΜΑΣ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΕΙ... ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΟΥΜΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΝΕΡΟ ΜΗ ΧΑΝΕΙΣ ΑΛΛΟ ΧΡΟΝΟ! ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΝΑ ΜΑΣ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΕΙ... ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΟΥΜΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΝΕΡΟ ΜΗ ΧΑΝΕΙΣ ΑΛΛΟ ΧΡΟΝΟ! ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ: Η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΑΞΙΑ ΠΟΥ ΜΟΙΡΑΖΕΤΑΙ - Μια εταιρία δεν μπορεί να θεωρείται «πράσινη» αν δεν

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Διδάσκων: Διονύσης Μαντζαβίνος (mantzavinos@chemeng.upatras.gr) Βοηθός: Αλέξης Πάντζιαρος (alexis_panji@hotmail.com) Διδασκαλία: Δευτέρα 09:15-12:00 (Αίθουσα ΧΜ3) Φροντιστήριο: Πέμπτη

Διαβάστε περισσότερα

µε βελτιωµένες ιδιότητες ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ρ. Αντώνιος Παπαδόπουλος

µε βελτιωµένες ιδιότητες ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ρ. Αντώνιος Παπαδόπουλος Θερµικά τροποποιηµένη ξυλεία: Μία νέα τεχνική για ξύλο µε βελτιωµένες ιδιότητες ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ρ. Αντώνιος Παπαδόπουλος Εισαγωγή Το ξύλο αποτελεί ιδανική πρώτη ύλη για πολλές κατασκευές. Η βιοµηχανία ξύλου

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομη περιγραφή του πειράματος

Σύντομη περιγραφή του πειράματος Σύντομη περιγραφή του πειράματος Παρασκευή νάυλον 6-10 από το διχλωρίδιο του δεκανοδιικού οξέος και την εξαμεθυλενοδιαμίνη. Σύγκριση του νάυλον με φυσικές υφάνσιμες ίνες όπως το μαλλί και το βαμβάκι. Διδακτικοί

Διαβάστε περισσότερα

WINTER. Template. Χημεία Γενικού Λυκείου Διδακτέα ύλη και οδηγίες διδασκαλίας των μαθημάτων

WINTER. Template. Χημεία Γενικού Λυκείου Διδακτέα ύλη και οδηγίες διδασκαλίας των μαθημάτων WINTER Χημεία Γενικού Λυκείου 2016-17 Template Διδακτέα ύλη και οδηγίες διδασκαλίας των μαθημάτων Χημεία Γενικού Λυκείου 2016-17 Οδηγίες 150658/Δ2/15-09-2016 Ξεκινούν με τα βασικότερα προσδοκώμενα μαθησιακά

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ. Γ.Λυμπεράτος και Δ.Κέκος

ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ. Γ.Λυμπεράτος και Δ.Κέκος ΒΙΟΧΗΜΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Γ.Λυμπεράτος και Δ.Κέκος Βιοτεχνολογία 1981: European Federation of Biotechnology όρισε την Βιοτεχνολογία ως: "την ολοκληρωμένη χρήση της Βιοχημείας, της Μικροβιολογίας και της Χημικής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ. Βασιλική Ηρακλέους. Στ 1

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ. Βασιλική Ηρακλέους. Στ 1 ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Βασιλική Ηρακλέους Στ 1 Το διαβάζουμε, το μουτζουρώνουμε, το πετάμε. Μετά από τον μπλε κάδο, τι; Η ανακύκλωση χαρτιού είναι μια χρήσιμη διαδικασία, στην οποία συμβάλλουμε οι περισσότεροι, αλλά

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ "ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ"

ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ "ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ" ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ Καθ. Γεώργιος Μαντάνης Εργαστήριο Επιστήμης & Τεχνολογίας Ξύλου Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου www.teilar.gr/~mantanis ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΣΥΣΤΑΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Τα υγρά απόβλητα μονάδων επεξεργασίας τυροκομικών προϊόντων περιέχουν υψηλό οργανικό φορτίο και προκαλούν αυξημένα περιβαλλοντικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Οικογενειακά δένδρα: οργάνωση υλικών και διεργασιών

ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ. Οικογενειακά δένδρα: οργάνωση υλικών και διεργασιών ΕΠΙΛΟΓΗ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Οικογενειακά δένδρα: οργάνωση υλικών και διεργασιών 1 Επιτυχημένο προϊόν: Αποδίδει καλά. Καλή αξία σε σχέση με το κόστος. Προσφέρει ευχαρίστηση στον χρήστη. ΥΛΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΑΡΤΙΟΥ ;

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΑΡΤΙΟΥ ; ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Ορισμός: Είναι η διαδικασία με την οποία επαναχρησιμοποιείται εν μέρει ή ολικά οτιδήποτε αποτελεί έμμεσα ή άμεσα αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας και το οποίο στην μορφή που είναι δεν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν ενέργεια, για τις διάφορες λειτουργίες τους, διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Όμως οι φωτοσυνθετικοί

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Η μικροβιακή αύξηση μπορεί να επηρεάζεται από διάφορους ενδογενείς (εσωτερικούς) και εξωγενείς (εξωτερικούς) παράγοντες. Η αξιολόγηση αυτών των παραγόντων είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ Κ Kάνιγγος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΟΛΛΙΝΤΖΑ 10, (5ος όροφ. Τηλ: 210-3300296-7. www.kollintzas.gr OΙΚΟΛΟΓΙΑ 1. Όσο το ποσό της ενέργειας: α) μειώνεται προς τα ανώτερα

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση από Νικόλαο Σαμαρά.

Παρουσίαση από Νικόλαο Σαμαρά. Παρουσίαση από Νικόλαο Σαμαρά. από το 1957 με γνώση και μεράκι Βασικές Αγορές Βιομηχανία Οικίες Βιομάζα Με τον όρο βιομάζα ονομάζουμε οποιοδήποτε υλικό παράγεται από ζωντανούς οργανισμούς (όπως είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Τάξεις Μάθημα Εκτιμώμενος χρόνος διδασκαλίας

Τάξεις Μάθημα Εκτιμώμενος χρόνος διδασκαλίας Τάξεις Δ, Ε, ΣΤ Μάθημα Αγωγή Υγείας και Φυσικές Επιστήμες (π.χ. Μελέτη Περιβάλλοντος, Φυσική, Γεωγραφία, κ.α. ) Εκτιμώμενος χρόνος διδασκαλίας 50 λεπτά Ενότητα 1.2. Η ενότητα Χρήσιμοι Μικροοργανισμοί,

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος: Αποθέματα Φυσικού Αερίου

Τίτλος: Αποθέματα Φυσικού Αερίου Τίτλος: Αποθέματα Φυσικού Αερίου Θέμα: Οι μαθητές καλούνται να διερευνήσουν μέσα από διάφορες διεπιστημονικές δραστηριότητες τα μαθηματικά και επιστημονικά θέματα που εμπλέκονται στη χρήση του φυσικού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΜΗΜΑ : Α3 ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ : Σωτηρόπουλος Σάββας. Τσόγκας Βασίλης

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΜΗΜΑ : Α3 ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ : Σωτηρόπουλος Σάββας. Τσόγκας Βασίλης ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΜΗΜΑ : Α3 ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ : Σωτηρόπουλος Σάββας Τσόγκας Βασίλης ΠΑΡΑΓΩΓΉ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Η συγκέντρωση του πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα, η κοινωνική και τεχνολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΠΑΛΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. β Α3. β Α4. γ Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1 Α 2 Β 3 Α 4 Α 5 Β 6 Β 7 Α Β2. Ρύπανση είναι η επιβάρυνση του περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ emc

ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ emc ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ emc ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΦΙΛΙΚΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΥΠΟΑΛΛΕΡΓΙΚΑ 100% ΒΙΟΔΙΑΣΠΩΜΕΝΑ ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΟ ΣΤΑ ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ..ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας

Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας ΑΡΓΥΡΩ ΛΑΓΟΥΔΗ Δρ. Χημικός TERRA NOVA ΕΠΕ περιβαλλοντική τεχνική συμβουλευτική ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΕΕ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ»

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Πατρών Πολυτεχνική σχολή Τμήμα Χημικών Μηχανικών Ακαδημαϊκό Έτος 2007-20082008 Μάθημα: Οικονομία Περιβάλλοντος για Οικονομολόγους Διδάσκων:Σκούρας Δημήτριος ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Απορριμμάτων

Διαχείριση Απορριμμάτων Διαχείριση Απορριμμάτων Βιβλιογραφικές πηγές Περιβαλλοντική Τεχνολογία, 2008, Α. Ανδρεαδάκης κ.α., Κεφάλαιο 7, Εκδόσεις Συμμετρία (κατά κύριο λόγο) Introduction to Environmental Engineering and Science,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΧΑΡΤΙΟΥ. Μαρία Δημητρίου Δ τάξη

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΧΑΡΤΙΟΥ. Μαρία Δημητρίου Δ τάξη ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΧΑΡΤΙΟΥ Μαρία Δημητρίου Δ τάξη Τι είναι η ανακύκλωση; Τι είναι ανακύκλωση Τι είναι ανακύκλωση Ανακύκλωση; Είναι η διαδικασία μέσα από την οποία επιτυγχάνεται η εκ νέου χρήση των υλικών συσκευασίας

Διαβάστε περισσότερα

Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών

Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών 30-12-2014 EVA PAPASTERGIADOU Ανακύκλωση των Θρεπτικών είναι η χρησιμοποίηση, ο μετασχηματισμός, η διακίνηση & η επαναχρησιμοποίηση των θρεπτικών στοιχείων στα οικοσυστήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Τεχνολογία παρασκευής παγωτών

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Τεχνολογία παρασκευής παγωτών ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Τεχνολογία παρασκευής παγωτών Γενικά Πολύπλοκο προϊόν με πολλούς ορισμούς και ταξινομήσεις από χώρα σε χώρα Ελληνική νομοθεσία: Παγωτά ορίζονται τα προϊόντα που

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Υδάτινων Πόρων στη Βιομηχανική Δραστηριότητα. Δρ. Σπύρος Ι. Κιαρτζής Πρόεδρος Μόνιμης Επιτροπής Βιομηχανίας & Νέων Υλικών ΤΕΕ/ΤΚΜ

Διαχείριση Υδάτινων Πόρων στη Βιομηχανική Δραστηριότητα. Δρ. Σπύρος Ι. Κιαρτζής Πρόεδρος Μόνιμης Επιτροπής Βιομηχανίας & Νέων Υλικών ΤΕΕ/ΤΚΜ Διαχείριση Υδάτινων Πόρων στη Βιομηχανική Δραστηριότητα Δρ. Σπύρος Ι. Κιαρτζής Πρόεδρος Μόνιμης Επιτροπής Βιομηχανίας & Νέων Υλικών ΤΕΕ/ΤΚΜ Διαχείριση Υδάτινων Πόρων αύξηση του πληθυσμού του πλανήτη κλιματικές

Διαβάστε περισσότερα

Εναλλακτική διαχείριση στερεών απορριμμάτων. Αδαμάντιος Σκορδίλης Δρ Χημικός Μηχανικός

Εναλλακτική διαχείριση στερεών απορριμμάτων. Αδαμάντιος Σκορδίλης Δρ Χημικός Μηχανικός 1 Εναλλακτική διαχείριση στερεών απορριμμάτων Αδαμάντιος Σκορδίλης Δρ Χημικός Μηχανικός Η διαχείριση των στερεών απορριμμάτων αποτελεί ένα σύνθετο πρόβλημα, δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό, αλλά πολιτικό,

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύποι. Αντίδραση βιολογικών συστημάτων σε παράγοντες αύξησης

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύποι. Αντίδραση βιολογικών συστημάτων σε παράγοντες αύξησης ΡΥΠΑΝΣΗ 91 είναι η άμεση ή έμμεση διοχέτευση από τον άνθρωπο στο υδάτινο περιβάλλον ύλης ή ενέργειας με επιβλαβή αποτελέσματα για τους οργανισμούς ( ο ορισμός της ρύπανσης από τον ΟΗΕ ) Ρύποι Φυσικοί (εκρήξεις

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ. Κωνσταντίνα Τζιά

Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ. Κωνσταντίνα Τζιά Εργαστήριο Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ Κωνσταντίνα Τζιά ΠΕΡΙΛΗΨΗ Συντήρηση φρούτων ή λαχανικών με χρήση εδώδιμων μεμβρανών σε συνδυασμό με ψύξη ή/και συσκευασία ΜΑΡ Προϊόντα:

Διαβάστε περισσότερα

Συσκευασία Τροφίμων. Ενεργός (έξυπνη) συσκευασία. Εισαγωγή

Συσκευασία Τροφίμων. Ενεργός (έξυπνη) συσκευασία. Εισαγωγή Συσκευασία Τροφίμων Ενεργός (έξυπνη) συσκευασία Εισαγωγή Συστήματα ή τεχνικές που δρουν συμπληρωματικά προς την κύρια συσκευασία του τροφίμου ή που αλληλεπιδρούν συμπληρωματικά με το υλικό συσκευασίας

Διαβάστε περισσότερα

Οι περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις από τον οικιακό χώρο

Οι περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις από τον οικιακό χώρο Οι περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις από τον οικιακό χώρο Κ. Αμπελιώτης, Λέκτορας Τμ. Οικιακής Οικονομίας και Οικολογίας Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Οι επιβαρύνσεις συνοπτικά Κατανάλωση φυσικών πόρων Ρύπανση Στην

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ενότητα 5: Στερεά απόβλητα και Αστική Ρύπανση (Μέρος 2 ο ) Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας Σκοποί ενότητας Πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Ήπιες µορφές ενέργειας

Ήπιες µορφές ενέργειας ΕΒ ΟΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ήπιες µορφές ενέργειας Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Επιλέξετε τη σωστή από τις παρακάτω προτάσεις, θέτοντάς την σε κύκλο. 1. ΥΣΑΡΕΣΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

γυαλί χαρτί χαρτόνι ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Ανακύκλωσε και εσύ! υπόλοιπα απόβλητα πλαστικό μέταλλο βιοαπόβλητα ή οργανικά απόβλητα http://uest.ntua.

γυαλί χαρτί χαρτόνι ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Ανακύκλωσε και εσύ! υπόλοιπα απόβλητα πλαστικό μέταλλο βιοαπόβλητα ή οργανικά απόβλητα http://uest.ntua. χαρτί χαρτόνι γυαλί πλαστικό μέταλλο βιοαπόβλητα ή οργανικά απόβλητα υπόλοιπα απόβλητα ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Ανακύκλωσε και εσύ! «Ανάπτυξη και εφαρμογή πιλοτικού συστήματος για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Στερεών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Περιεχόμενα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Περιεχόμενα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 1 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 1.1 ΤΟ ΒΙΟΑΕΡΙΟ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ... 3 1.1.1 Το βιοαέριο στην Ελλάδα... 6 1.2 ΛΥΜΑΤΑ ΧΟΙΡΟΣΤΑΣΙΟΥ... 8 1.2.1 Σύσταση των λυμάτων χοιροστασίου... 8 1.2.1.1 Νερό... 8

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΦΙΜΑ ΑΠΟ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ:

ΤΡΟΦΙΜΑ ΑΠΟ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ: ΤΡΟΦΙΜΑ ΑΠΟ ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ: ΕΝΑ ΠΕΙΡΑΜΑ ΜΕ ΑΓΝΩΣΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ, ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΡΙΜΗΚΥΡΙΟΣ, ΓΕΩΠΟΝΟΣ, Δρ. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΦΥΤΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Επιτροπή Σπουδών ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2010-2011 ΟΙ ΕΜΒΑΘΥΝΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΧΜ ΕΜΠ Η Σχολή Χημικών Μηχανικών του Ε.Μ.Π.

Διαβάστε περισσότερα

Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή

Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 1 Θρεπτικές ύλες Τι καλούµε θρεπτικές ύλες; Ποιες είναι; Τρόφιµα Τι καλούµε τρόφιµο; Χηµεία Τροφίµων Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή Προϋπόθεση για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν τρόφιµο; 2

Διαβάστε περισσότερα

H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός

H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός Σκοπός του μαθήματος: Να γνωρίζουμε τα κυριότερα συστατικά του πετρελαίου Να περιγράφουμε

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Αποβλήτων

Διαχείριση Αποβλήτων ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Διαχείριση Αποβλήτων Ενότητα 11 : Βιομηχανικά Στερεά και Υγρά Απόβλητα Δρ. Σταυρούλα Τσιτσιφλή Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Άδειες Χρήσης Το

Διαβάστε περισσότερα

Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών

Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών Το Φαινόμενο του θερμοκηπίου Η τρύπα του όζοντος Η μόλυνση της ατμόσφαιρας Η μόλυνση του νερού Η μόλυνση του εδάφους Όξινη βροχή Ρύπανση του περιβάλλοντος Ραδιενεργός ρύπανση

Διαβάστε περισσότερα

III. ΧΗΜΕΙΑ. Β τάξης ημερήσιου Γενικού Λυκείου

III. ΧΗΜΕΙΑ. Β τάξης ημερήσιου Γενικού Λυκείου III. ΧΗΜΕΙΑ Β τάξης ημερήσιου Γενικού Λυκείου Θα διδαχθεί το βιβλίο «XHMEIA» της Α τάξης Γενικού Λυκείου των Λιοδάκη Σ., Γάκη Δ., Θεοδωρόπουλου Δ., Θεοδωρόπουλου Π. και Κάλλη Α. Θα διδαχθεί το βιβλίο «XHMEIA»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ:B ΤΜΗΜΑ: Β1 ΡΥΠΑΝΣΗ- ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η καθαριότητα και η λειτουργικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΤΡΟΦΙΜΑ - ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Σκοπός: εκπαίδευση - Βιοτεχνολογία - Επιστήµη και Τεχνολογία Τροφίµων συστατικά τροφίµων διεργασίες επεξεργασίας/συντήρησης τροφίµων ποιότητα, υγιεινή και συσκευασία

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί, εκτός από αυτούς από αυτούς που έχουν την ικανότητα να φωτοσυνθέτουν, εξασφαλίζουν ενέργεια διασπώντας τις θρεπτικές ουσιές που περιέχονται

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας. Κεφάλαιο 2.2

Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας. Κεφάλαιο 2.2 Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας Κεφάλαιο 2.2 Ο ρόλος της ενέργειας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.2 Τροφικές σχέσεις και ροή ενέργειας Τροφικές Σχέσεις και Ροή Ενέργειας Κάθε οργανωμένο σύστημα,

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων

Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Τ.Ε.Ι.) Θεσσαλίας Επεξεργασία & Αξιοποίηση Αγρο-Διατροφικών Αποβλήτων Μέρος Ι: Απόβλητα της βιομηχανίας τροφίμων - Εισαγωγικά Ενότητα Ι.1: Διαχείριση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ ΧΡΗΣΗ ΟΖΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΠΥΡΓΟΥΣ ΨΥΞΗΣ Η χρήση του όζοντος για την κατεργασία νερού σε πύργους ψύξης αυξάνει σηµαντικά τα τελευταία χρόνια και αρκετές έρευνες και εφαρµογές που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ» ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ. Δρ. Γεώργιος Μαντάνης Εργαστήριο Τεχνολογίας Ξύλου Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου

«ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ» ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ. Δρ. Γεώργιος Μαντάνης Εργαστήριο Τεχνολογίας Ξύλου Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου «ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ» ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ Δρ. Γεώργιος Μαντάνης Εργαστήριο Τεχνολογίας Ξύλου Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΣΥΣΤΑΣΗ ΞΥΛΟΥ ΣΕ ΔΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΫΛΙΚΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ. 3o Μάθημα 9 ο Εξάμηνο σπουδών Μάθημα Επιλογής Διδάσκων: Αν. Καθηγητής Ε.

ΒΙΟΫΛΙΚΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ. 3o Μάθημα 9 ο Εξάμηνο σπουδών Μάθημα Επιλογής Διδάσκων: Αν. Καθηγητής Ε. ΒΙΟΫΛΙΚΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ 3o Μάθημα 9 ο Εξάμηνο σπουδών Μάθημα Επιλογής Διδάσκων: Αν. Καθηγητής Ε. Αμανατίδης ΤΡΙΤΗ 24/10/2017 ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ Κατηγορίες

Διαβάστε περισσότερα