Übungsmaterialien zum Lehrbuch Kantharos

Transcript

1 22 Übungsmaterialien zum Lehrbuch Kantharos Zusammengestellt von Mag. Veronika Wirth, Dr. Werner Rinner, Akademisches Gymnasium Graz (L1-8) Mag. Roland Kikelj, Bischöfliches Gymnasium, Graz (L. 9-14) Mag. Josef Pfeifer, Bischöfliches Gymnasium, Graz (L ) Mag. Wolfram Liebenwein, Abteigymnasium Seckau (L ) Mag. Therese Aigner, Stiftsgymnasium Admont (L ) Dr. Renate Oswald, BG Rein (L 31-35) Mag. Karlheinz Pirker L 11.: F: Futurum; Dentalstämme, S: αὐτός αὐτός - zum Training / übersetze Sie ist eine Autodidaktin. =...,,,,,,,,... Unser Staat ist autonom. =... Er entspannt sich durch Autohypnose. =... Ich habe eine Kamera mit Autozoom. =... Daraus folgt αὐτός, αὐτή, αὐτό Grundbedeutung: Kniffelübung für kluge Köpfe - Was kann αὐτός hier heißen? (Geheimtipp: bei αὐτός immer ans Deutsche denken) ὁ υἱὸς τοῦ Κροίσου αὐτὸς πορεύσεσθαι ἔμελλεν ἐπὶ τὸν σῦν. Διὸ ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἄπορος ἦν καὶ ἑκώλυσε τὸν παῖδα πολεμῆσαι. τάδε εἶπε αὐτῷ Διὰ τί μ οὐκ ἑᾷς (lassen) πορεύεσθαι; Ο δὲ Κροῖσος τὸν παῖδα ἔπεμψε (schicken) πρὸς τὸν σῦν καὶ μετὰ αὐτοῦ φίλον τινά. ὁ δὲ Κροῖσος ἐκέλευσε αὐτὸν φυλάττεσθαι τὸν τοῦ υἱοῦ βίον. Οτε τῷ συὶ ἐνετύγχανον, ὁ αὐτὸς φίλος ἔβαλε τὸν νεανίαν. Des Rätsels Lösung? Verwendung Bedeutung

2 23 Härtetest Übersetze und achte besonders auf die korrekte Übersetzung von αὐτός νοσεῖ ὁ βασιλεύς. ὁ ἰατρὸς ἥκει αὐτὸς καὶ θεραπεύει αὐτόν. πάντες χαίρουσιν. αὐτὸς ὁ ἰατρὸς χαίρει, ὅτι ὁ βασιλεὺς τεθεραπευμένος ἐστίν. ὁ βασιλεὺς αὐτῷ πολλὰ χρήματα (Schätze) δωρεῖται (schenken) τοῖς αὐτοῖς φαρμάκοις πάντες θεραπευόμεθα. ὁ αὐτὸς ἰατρὸς ἡμᾶς θεραπεύει. πάντες οἱ φίλοι τῷ αὐτῷ χαίρουσιν. Unterstreiche im Texten Kantharos 11A die finiten Futurformen und übersetze sie! Bilde dazu auch das Präsens und das Imperfekt. Du kannst dabei folgende Tabelle ergänzen Futur Übersetzung Präsens Imperfekt πορεύσομαι ich werde reisen πορεύομαι ἐπορευόμην πράξω κηρύττεις ἐκέλευες du wirst zerstören

3 Ergänze die Tabelle, indem du das Futur in der gleichen Person bildest, und erkläre die Regel Futur Übersetzung Präsens Regel νομίζω Dental + σ > ἥκεις Guttural + σ > γράφει Labial + σ > ἀκούομεν σ zwischen Vokalen > ἀρήγετε ἄγουσιν θεραπεύομαι θαυμάζεται κελευόμεθα πράττει ἀναγκάζεσθε κωλύονται λούει λούεται ἁρπάζεις δικάζομεν τρέπω ἀσπάζῃ δράω πορεύονται ἄρχει Unterstreiche alle Steigerungsformen und übersetze - Τίς μαραριώτατός ἐστιν Κροῖσος πολλὰ χρήματα εἶχε καὶ ἐνόμιζε μακαριώτατός εἶναι. Ἐντυγχάνει ποτὲ Σόλωνι Ἀθηναίῳ καὶ ἐρωτάει αὐτὸν Τίνα μακαριώτατον νομίζεις; Βλέπε τοὺς θησαυρούς μου. οὐδεὶς 1 μακαριώτερος ἐμοῦ ἐστιν. Ἀλλὰ ὁ Σόλων ἀπεφαίνετο τὴν γνώμην αὐτοῦ Τί σοι κηρύξω; Τίς τῆς τύχης 2 ἄρξει; Μάνθανε ὡς οὐδεὶς ἀεὶ εὐτυχήσει. Οὐδεὶς πρὸ 3 θανάτου μακάριός ἐστιν. Κροῖσος μετὰ ὀλίγον χρόνον, ὅτε Κύρου δοῦλος ἦν, πολλάκις ἐμιμνήσκετο τῶν τοῦ Σόλωνος λόγων. Τὰ παθήματα αὐτῷ μαθήματα ἦν. 1. μακάριος: glücklich; 2. οὐδείς: niemand; 3. ἡ τύχη: Schicksal; 3. πρό: vor 24

4 25 L. 12: F: πᾶς, παῖς ; Aorist, Konsekutivsatz Die Bildung des Aorists Die Regel zu Wiederholung σα als Aoristzeichen Schwacher Aorist Contrakta (-εω, -αω, -οω) + σ > ησω, ωσω Gutturale (γ, κ, χ, ττ) + σ >ξ Labiale (π, β, φ, πτ) +σ > ψ Dentale (τ, δ, θ, ζ) + σ > σ Die sekundäre Endung - ν wird nach -σ- zu -σα vokalisiert; -σα bleibt dann in allen Personen außer der (endungslosen) Person Singular erhalten.!sekundäre Endungen + Augment! starker Aorist kein Aoristzeichen, aber Veränderung des Stammes vgl.: ἔφευγον (Imperfekt) :: ἔφυγον (Aorist) λείπω (lassen) ἔλιπον φεύγω(fliehen) ἔφυγον λαμβάνω (nehmen) ἔλαβον βάλλω (werfen) ἔβαλον λέγω (sagen) εἶπον ἔχω (haben) ἔσχον εὑρίσκω (finden) ηὗρον ὸράω (sehen) εἶδον ἄγω (treiben) ἤγαγον γίγνομαι (werden) ἐγενόμην μανθάνω (lernen) ἔμαθον αἱρέω (nehmen) εἷλον ἔρχομαι (kommen) ἦλθον Übersetze αἱ νύμφαι τὸν Δάφνιν καὶ τὴν Χλόην τῶν κακῶν οὐκ ἐξέλυσαν. ὁ ἀετὸς τὸ τῆς κόρης σάνδαλον ἥρπασεν. ὁ Διώξιππος ἔβλεψε τὴν κόρην καὶ ὅλην τὴν κεφαλὴν ἔτρεψε πρὸς αὐτήν. ὅτε ὁ ἄγριος ὄνος τὸν φίλον νεκρὸν ἔβλεψε, οὐκέτι ἑαυτὸν (=sich selbst) ἠλέησεν ἄκων ὁ Αγαμέμνων ἐποίησε, ἃ ἡ θεὰ ἐκέλευσεν. Αρτεμις τὴν παῖδα ἐκάλυψε νεφέλῃ.

5 26 Übertrage in der angegebenen Person ins Imperfekt, ins Futur und in den Aorist κωλύεις θύομεν θεραπεύω θαυμάζετε βλέπουσιν πράττεις γράφω στρέφουσιν λύομεν λούῃ τρεπόμεθα ἄρχεσθε καλύπτομαι πολεμέετε κελεύεις νομίζομεν deutsch Futur Imperfekt Aorist

6 27 L. 13: F: Fem. der o-dekl., zweiendige Adjektive; α-privativum; S: πᾶς, (Fortsetzung); L. 14: F: Kons. Dekl.: ντ-stämme; Perfekt; S: Gebrauch des Perfekts; Dativus instrumenti; Prädikativum Bildung des Perfekts ergänze die Regeln: Reduplikation =... in aktiven Formen (meistens) Perfektzeichen... und sekundäre Endungen (II...) medial-pass.formen haben keinen... und primäre Endungen Unterstreiche die Perfektformen und übersetze Ομηρος ὁ ποιητὴς πεπαίδευκε τὴν Ελλάδα. θαρρεῖτε (θαρρέω = mutig sein), νενίκηκα τὸν κόσμον. (Johannes-Evangelium) ἐγὼ μεμαρτύρηκα (μαρτυρέω =bezeugen), ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ. εὖ (gut) πεπαίδευσαι. πάντα ἡμῖν πεποίηται. ἐγὼ τετίμημαι παρὰ τοῖς ἀγαθοῖς, μεμίσημαι παρὰ τοῖς φαύλοις. Setze in der angegebenen Person ins Perfekt κελεύω θαυμάζομεν κωλύετε θεραπεύομεν παραινέετε νομίζεις παιδεύεις φιλέομεν νικάουσιν λύετε θύω παύεις

7 28 Übersetze: Selbst der reiche Kroisos kann den Gang des Schicksals nicht aufhalten I θεός τις εἶπε τῷ Κροίσῳ 1, ὅτι ὁ παῖς αὐτοῦ ὑπὸ δόρατος 2 ἀποθνῄσκειν ἔμελλεν. Διὸ ἄπορος ἦν καὶ ἐκώλυσε τὸν παῖδα πολεμῆσαι. ἐφοβεῖτο γὰρ τὴν τοῦ θεοῦ γνώμην. ὀλίγῳ ὕστερον σῦς ἄγριος 3, ὃς ἐν τῇ χώρᾳ ἐφαίνετο, διέφθειρε τοὺς ἀγρούς. ὁ δὲ υἱὸς πρὸς τὸ ζῷον ἐλαύνειν ἐβούλετο καὶ τάδε εἶπε τῷ πατρί Διὰ τί μ οὐκ ἐᾷς 7 πορεύεσθαι; Τί κακὸν πεποίηκα; ὑπὸ τῶν ἄλλων οὐ νενίκημαι ἀνδρείᾳ. πάντες με ἀτιμάσουσιν, ἐὰν 8 οἴκοθι 4 μένω. Ο δὲ Κροῖσος 1 ἄκων 5 τὸν παῖδα ἔπεμψε 6 πρὸς τὸν σῦν 3 καὶ μετὰ αὐτοῦ φύλακά τινα. Οτε οἱ νεανίαι τῷ συί 3 ἐνετύγχανον καὶ τὰ δόρατα 2 ἔβαλον, ὁ φύλαξ ἔβαλε τὸν φίλον. 1. Κροῖσος ου: Kroisos, König von Lydien; 2. ὑπὸ δόρατος: durch den Speer (τὸ δόρυ: Speer); 3. σῦς ἄγριος: Wildschwein; 4. οἴκοθι: zu Hause; 5. ἄκων: ungern; 6. πέμπω: senden, schicken; 7.ἐάω: lassen; 8. ἐάν: wenn. Übersetze: Ein zweiter Schicksalsschlag für den reichen Kroisos ἦν Κροίσῳ 1 παῖς μὲν καλός, ἄφωνος 2 δέ. Διὸ ἄπορος ἦν καὶ ἀγγέλους τινάς εἰς τοὺς Δελφοὺς πορεύεσθαι ἑκέλευσε. ἔμελλε γὰρ ἐρωτήσειν τὸν θεόν. ὁ δὲ θεὸς τάδε ἀπεκρίνατο μὴ βούλου 3 ἀκούειν τὴν τοῦ παιδὸς φωνήν 4. φωνήσει 5 γὰρ πρῶτον ἐν ἡμέρᾳ κακῇ. ὀλίγῳ ὕστερον πολέμιοι, οἳ ἐν τῇ χώρᾳ ἐφαίνοντο, τὴν τοῦ Κροίσου ἀρχὴν διέλυσαν. Πέρσης 6 τις ἐνέτυχε τῷ Κροίσῳ 1, ὃς χωρὶς τῶν ἄλλων τὴν τοῦ βίου τελευτὴν ἀνέμενεν. ὅτε ὁ νεανίας τὸν Πέρσην 6 ἔβλεψε, πεφοβημένος τάδε εἶπε Διὰ τί τὸν Κροῖσον κτείνειν 7 μέλλεις; Τί κακὸν πεποίηκε; μετὰ δὲ τοῦτο ὁ παῖς ἐφώνει 5 τὸν πάντα χρόνον τοῦ βίου. 1. Κροῖσος: Kroisos, König von Lydien; 2. ἄφωνος: stumm; 3. βούλου: Imperativ, 2.P.Sg.; 4. ἡ φωνή: Stimme; 5. φωνέω: sprechen; 6. Πέρσης: Perser; 7. κτείνω: töten. Übersetze Iphigenie in Tauris: ὅθ οἱ Ἀχαιοὶ ἐπὶ Τροίαν ἀπέπλευσαν, Ἄρτεμις Ἰφιγένειαν ἐς Ταύρους 1 ἤνεγκε, οἵ τοτε 2 καὶ ἀνθρώπους τοῖς θεοῖς ἔθυον. Ἐκεῖ 3 ἡ Ἰφιγένεια τῆς Ἀρτέμιδος ἱέρεια 4 ἦν καὶ αὐτὴ ἄκουσα πολλὰς θυσίας ἔθυε. Μετὰ ὀλίγον χρόνον Ὀρέστης, ὁ τῆς Ἰφιγενείας ἀδελφός, εἰς τοὺς Ταύρους ἧκε. ἐβούλετο γὰρ τῆς θεᾶς ἄγαλμα 5 εἰς τὴν Ἑλλάδα 6 φέρειν. ὅτ εἰσήλαυνε εἰς τὴν τῶν Ταύρων χώραν, πολέμιοι πίπτουσιν ἐπ αὐτόν. ἀποθνῄσκειν οὖν ἔμελλε. Ἰφιγένεια γιγνώσκει τὸν ἀδελφὸν καὶ ἀρήγει αὐτῷ. μικρὸν ναυτικὸν παρασκευάζει 7. οὕτως ἐκ Ταύρων ἐξέπλευσαν καὶ τὸν θάνατον πεφεύγασιν. 1. Ταύροι Taurer, Volk am Schwarzen Meer; 2. τοτε (irgend)einmal; 3. ἐκεῖ dort; 4. ἱερεία Priesterin; 5. τὸ ἄγαλμα Statue; 6. Ἑλλάς, -άδος: Griechenland; 7. παρασκευάζω: ausrüsten, vorbereiten,

8 29 L. 15: F: Kons. Dekl., Ausnahmen, mask. a-dekl. Partizipium und Gebrauch (S) Übungen zu μήτηρ, πατήρ, θυγάτηρ, ἀνήρ Übersetze Τῷ πατρὶ καὶ τῇ μητρὶ πολλὰ ἀγαθὰ ὀφείλομεν. Τὸν μὲν οὐρανὸν οἱ παλαιοὶ (= die Alten) πατέρα τοῦ κόσμου, τὴν δε γῆν μητέρα τῶν ἀνθρώπων καὶ τῶν ζῴων ἔλεγον. Ἄρχων ἀγαθὸς οὐ διαφέρει πατρὸς ἀγαθοῦ. Παύου κλαίουσα, ὦ μῆτερ. (κλαίω weinen) Πίστευε, ὦ θύγατερ, τοῖς τῆς μητρὸς λόγοις. Οὐχ ὁ τόπος τὸν ἄνδρα, ἀλλ ὁ ἀνὴρ τὸν τόπον ἔντιμον ποιεῖ. (ἔντιμος geehrt) Ἕκτωρ ἀνὴρ Ἀνδρομάχης ἦν. Αὕτη πρὸς τὸν ἄνδρα εἶπεν Ὦ ἄνερ, μένε παρὰ τῇ σῇ γυναικὶ καὶ μὴ μάχου τῷ δεινῷ ἀνδρὶ, ὃς πολλοὺς ἤδη ἄνδρας ἐφόνευσεν. Aus dem Neuen Testament Achte bes. auf die Formen von μήτηρ, πατήρ, θυγάτηρ, ἀνήρ! Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα.(lk. 18,21) Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς... Οὐδεὶς ἔρχεται πρὸς τὸν πατέρα, εἰ μὴ δι` ἐμοῦ. (Joh.14,6) Oὐ πιστεύεις, ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί ἐστιν; (Joh.14,10) Ἔτι μικρὸν καὶ ὁ κόσμος μὲ οὐκέτι θεωρεῖ, ὑμεῖς δὲ θεωρεῖτέ με, ὅτι ἐγὼ ζῶ 1 καὶ ὑμεῖς ζήσετε 1. ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ γνώσεσθε ὑμεῖς, ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρί μου καὶ ὑμεῖς ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν ὑμῖν. Ὁ ἔχων τὰς ἐντολάς 2 μου καὶ τηρῶν 3 αὐτὰς, ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν με. Ὁ δὲ ἀγαπῶν με ἀγαπηθήσεται ὑπὸ τοῦ πατρός μου, κἀγὼ ἀγαπήσω αὐτὸν καὶ ἐμφανίσω 4 αὺτῷ ἐμαυτόν.(joh. 14,19-21) 1. ζῆν leben, 2. ἡ ἐντολή Gebot, 3. τηρέω beobachten, 4. ἐμφανίζω zeigen, sichtbar machen, οffenbaren πολίτης, νεανίας - Dekliniere ὁ δίκαιος πολίτης ὁ ἀνδρεῖος ὁπλίτης ὁ ἀγαθὸς νεανίας

9 30 Partizip Präsens Wiederhole die Bildung aktiv m + n -ντ-stamm (Kons. Dekl.) z.b.: dt. fem α-impurum (η-dekl) z.b.: dt. - μενος - η ον medial passiv Bilde das Partizip Praesens der angegebenen Verben und stimme mit dem Substantiv überein! τῷ πολεμίῳ (φεύγω)... τὸν φύλακα (νικάω)... ὁ φιλόσοφος (λέγω)... αἱ κόραι (λούομαι)... τὸ ξύλον (τέμνομαι)... τῇ νίκῃ (λάμπω = leuchten)... μαθήματα (ἀκούομαι)... οἱ σοφοί (διδάσκω)... τῷ νεανίᾳ (γράφω)... τοῖς φίλοις (κελεύω)... τῶν κυνῶν (ἔρχομαι)... τὰς παῖδας (φοβέομαι)... ὁ ὀλυμπιονίκης (φέρομαι)... τὸν ἄνδρα (πορεύομαι)... τοὺς ποιητάς (ᾄδω)... τὸ βιβλίον (καλύπτομαι)... τῷ σοφῷ (πίνω)...

10 31 Partizipien - Bestimme das Bezugswort und übersetze auf mehrere Arten: Möglichkeiten der Übersetzung I.wörtlich, als dt. Mittelwort (wenn das Partizip direkt neben dem Bezugswort steht) II.unterordnend (Das Partizip wird durch einen Gliedsatz umschrieben und als Personalform meist in der Zeit des Hauptverbs übersetzt) III.beiordnend (nur bei Partizipien im 1.Fall); das Partizip wird wie ein normales Verb übersetzt und durch und mit dem Hauptverb verbunden οἱ ὁπλῖται (Schwerbewaffnete) ἐπὶ τοὺς πολεμίους τρέχοντες (laufen) τὸν παιᾶνα (Schlachtgesang) ᾖδον. οἱ ὁπλῖται ἐπὶ τοὺς πολεμίους ἔτρεχον τὸν παιᾶνα ᾄδοντες. οἱ ὁπλῖται μάλα ἔχαιρον τοὺς πολεμίους νικήσαντες. οἱ ὁπλῖται τὰ δόρατα (Speer) βαλόντες ἐπὶ τοὺς πολεμίους ἔτρεχον. οἱ ὁπλῖται τοῖς θεοῖς θύσαντες πρὸς τοὺς Πέρσας ἐστρατεύοντο. οἱ ὁπλῖται τοῖς θεοῖς εὐξάμενοι ἐπὶ τοὺς πολεμίους ἔτρεχον. οἱ ὁπλῖται ἐστρατεύοντο (ὡς) τὴν Ἑλλάδα ἐλευθερώσοντες. οἱ ὁπλῖται καίπερ (auch wenn) ὀλίγοι ὄντες ἀνδρείως τοῖς Πέρσαις ἐπέπεσον (ἐπιπίπτω + Dat. jem. angreifen, ἐπέπεσον = Aorist). ὁ δῆμος τοὺς στρατιώτας ὑπὲρ τῆς πατρίδος τελευτήσαντας ἐτίμησεν. αἱ γυναῖκες εἰς τὸ ἱερὸν ἦλθον εὐξόμεναι. ἡ παῖς ἦλθε ὡς μέθ ἡμῶν παίσουσα. οἱ Ἀθηναῖοι τὰς γυναῖκας καὶ τοὺς παῖδας εἰς μικρὰν νῆσον ἀπήγαγον τῇ Θεμιστοκλέους βούλῃ πειθόμενοι. Ξέρξης τοῖς Ἀθηναίοις καὶ τοῖς συμμάχοις ἐπέπεσεν ἐγγὺς Σαλαμῖνος ὡς ταχέως (schnell) νικήσων. (ἐπιπίπτω + Dat. jem. angreifen, ἐπέπεσον = Aorist) τοῖς συμμάχοις ἀποχωρῆσαι (abziehen) συμβουλεύουσι ὁ Λεωνίδας εἶπεν οὐκ ἀποχωρήσονται οἱ Λακεδαιμόνιοι. Ἀλέξανδρος ἐβασίλευσε νεανίας ὢν εἴκοσιν ἐτῶν. Ὀλίγῳ ὕστερον ἔχων πολὺν στρατὸν καὶ μέγα ναυτικὸν ὡρμήθη ἐπὶ τοὺς πολεμίους.

11 32 L. 16: F: ε-kontrakta; S: direkte und indirekte Frage L. 17: F: α-kontrakta; S: Infinitiv bei Adjektiven; mehrgliedriges Prädikat; Partizip (Wdh.) Verba contracta zur Wiederholung Definition: Vokalstämme auf -εω, -αω und -οω, deren Stammvokal im Praesens und Imperfekt mit der Endung zusammengezogen (kontrahiert) wird. Faustregel: ω > α > ε > ι -αω -εω -οω α+ o-laut > ε + ε > ο + ε, ο > α+ e-laut > ε + ο > ο + η, ω > ι > ε vor Langvokalen > ο + ι-diphthonge (οι, ει, ῃ) > Bestimme die folgenden Formen ὁρῶ ἀγαπᾶτε ἐτιμᾶτο κτώμεθα δρᾷς νικᾶν τιμᾷ ἡγῇ ἐδωρεῖτο πωλεῖν νικῶντες ποιῇς βοηθοίης μιμεῖσθε ἀδικοῦμαι πολεμοῦντες ἐφίλουν φίλει φιλεῖ ὁρμῶντα τιμῶσαι

12 33 Bilde folgende Formen der Verba Contracta νικάω 2.Person medium/pass. Pl.: 3.P.Sg. Praesens und Impf.: Part.Praesens 1.Fall Sg. fem.: φιλέω 3.P.Pl.Praesens 3.Sg.Imperfekt Infinitiv aktiv: Imperativ 2.P.Pl. Übersetze - Die Erziehung des jüngeren Kyros Κῦρος ἦν τῆς ἀρχῆς ἀξιώτατος, ὡς πάντες ἔλεγον. Πρῶτον μὲν γάρ, ὅτε παῖς ἦν, ἐπαιδεύετο καὶ σὺν τῷ ἀδελφῷ καὶ σὺν τοῖς ἄλλοις παισίν. Πάντες γὰρ οἱ τῶν ἀρίστων Περσῶν παῖδες ἐπὶ ταῖς βασιλικαῖς θύραις ἐπαίδευοντο μανθάνοντες ἄρχειν καὶ ἄρχεσθαι. Κῦρος πάντων κράτιστος νομιζόμενος πάντας γὰρ τοὺς ἐναντίους ἐνίκα (= ἐνίκαε). Πάντες οἱ φίλοι ἐθαύμαζον αὐτὸν καὶ οἱ πολέμιοι αὐτοῦ αὐτὸν ἐφοβοῦντο (= ἐφοβέοντο). Καὶ λέοντα οὐκ ἐφοβεῖτο, ἀλλ ἀπέκτεινε 1 αὐτόν. Πᾶσιν ἀνίκητος 2 οὖν ἐδόκει εἶναι. 1. ἀποκτείνω: töten; 2. ἀνίκητος: unbesiegbar. Übersetze: Über die Olympioniken Παλαιῷ 1 χρόνῳ πολλοὶ Ἑλληνικοὶ 2 δῆμοι χρηστοὺς ἀθλητὰς καὶ εἰς τὴν Ὀλυμπίαν 3 ἔπεμπον περὶ τῆς νίκης ἀγωνιζομένους 4. Πρὸ τῶν ἁμιλλῶν 5 οἱ ἀθληταὶ λουσάμενοι τοῖς θεοῖς ἔθυον. Οἱ οὖν τῶν θεῶν βωμοὶ 6 καλῶν δώρων μεστοὶ ἦσαν. Ὅθ ἡ τῶν ἁμιλλῶν ἀρχὴ ἐκρηρύττετο, οἱ ἀθληταὶ εἰς τὸ στάδιον ἐπορεύοντο. Πολλοὶ οὖν πολῖται τοὺς ἀθλητὰς ἐν τῷ σταδίῳ ἔμενον, ὅτι τὴν τῶν ἀθλητῶν τέχνην θαυμάζοντες ἔχαιρον ταῖς τῶν πολιτῶν νίκαις. Μετὰ τὰς ἁμίλλας οἱ χρηστοὶ Ὀλυμπιονῖκαι ὑπὸ τῶν ποιητῶν ἐθεραπεύοντο καὶ πολλοὶ καλοὶ μῦθοι περὶ αὐτῶν εἰσιν. 1. παλαιός: alt; 2. Ἑλληνικός: griechisch; 3. Ὀλυμπία: Olympia, Stadt in der Landschaft Elis; 4. ἀγωνίζομαι: wettkämpfen; 5. ἅμιλλα: Wettkampf; 6. βωμός: Altar

13 34 L. 18: F: Kons. Dekl. (βοῦς, μέγας, πολύς) Aorist Passiv; Aspiration; S: Aktionsarten (Impf.-Aor.); prädikat. Partizip: kausal Übersetze und achte besonders auf die Formen von μέγας, πολύς Ὁ πλοῦτος ὁ πολὺς παρὰ τοῖς πολλοῖς μεγάλην δύναμιν ἔχει. Πολλάκις μεγάλα τῆς τύχης δῶρα αἴτιά ἐστι πολλῶν καὶ μεγάλων συμφορῶν. καὶ μεγάλοι κίνδυνοι τοῖς πλουσίοις ἀεὶ γίγνονται. μὴ οὖν πολὺν πλοῦτον, ἀλλ ὑγίειαν 1 μέγα (μέγιστον) ἀγαθὸν τοῖς ἀνθρώποις νομίζομεν. 1. ἡ ὑγίεια Gesundheit Dekliniere ὁ μέγας ταῦρος ἡ μεγάλη τύχη τὸ μέγα ἄστρον Erkläre folgende Wörter Megaphon, Megalomanie, Megabyte; Polynesien, Polygon, Polyphonie, Polyp; polychrom, polymorph Bestimme die folgenden Formen und führe sie auf ihr Grundverb zurück ἤχθη ἐκρύφθη ἐδιώχθη καταλειφθεῖσα ἐθαυμάσθη ἐλέχθησαν ἐβλέφθη ἠγγέλθη ὀργισθεῖσα ἡρπάσθη Unterstreiche alle Formen des passiven Aorists und übersetze Τίς ἐπαιδεύθη ὑπὸ Σωκράτους; Ἀλκιβιάδης καὶ Πλάτων ὑπὸ τοῦ Σωκράτους ἐπαιδεύθησαν. Ὑπὸ τίνος ἐπαιδεύθης; Ἐγὼ ὑπὸ τοῦ πατρός μου ἐπαιδεύθην. Ὑπὸ τίνων ἐπαιδεύθητε; Ἡμεῖς ὑπὸ τῶν μητέρων ἐπαιδεύθημεν. Χρὴ ἡμᾶς ἐμμένειν τοῖς νόμοις, ἐν οἷς ἐπαιδεύθημεν. Ἐν τῇ Ἑλλάδι πολλοὶ νέοι ὑπὸ σοφῶν ἀνδρῶν πρὸς τὰ μαθήματα καὶ τὴν ἀρετὴν παιδευθῆναι λέγονται.

14 35 Übersetze und achte besonders auf die Formen des passiven Aorists - Alexander der Große: Φονευθέντος Φιλίππου Ἀλέξανδρος ὑπ Ἀριστοτέλους παιδευθεὶς τῶν Μακεδόνων ἐβασίλευσε 1 νεανίας ὢν εἴκοσιν ἐτῶν. Ὀλίγῳ ὕστερον ἔχων πολὺν στρατὸν καὶ μέγα ναυτικὸν ἐπὶ τοὺς Πέρσας ὡρμήθη. Τούτων δὲ παντάπασι 2 ἡττηθέντων 3 ἠλευθερώθησαν 4 οἱ ἐν τῇ Ἀσίᾳ Ἕλληνες, οἵ ποτε κατεδουλώθησαν 4 ὑπὸ τῶν βαρβάρων. Ἀλέξανδρος ὁ μέγας δ ἐβασίλευσε τῆς μεγάλης τῶν Περσῶν ἀρχῆς, ὥσπερ θεὸς ὑπὸ πάντων τῶν ἀνθρώπων τιμηθείς. 1. βασιλεύω (be)herrschen, 2. παντάπασι ganz und gar, 3. ἡττάομαι unterlegen sein, 4. ἐλευθερόω Verbum zu ἐλεύθερος, 5. (κατα)δουλόω unterwerfen Übersetze und achte besonders auf die Formen des passiven Aorists - Der Raub der Persephone: Περσεφόνη, ἡ Δήμητρος θυγάτηρ, ἡμέρᾳ θερμῇ ὅτε σὺν ταῖς ἑταίραις ἔπαιζεν 1, ὑφ Ἅιδου ἐβλέφθη ἅμα καὶ ἐθαυμάσθη καὶ ἡρπάσθη καὶ εἰς τὰ κάτω 2 ἀπήχθη. Ταραχθεῖσα 3 δὲ καὶ ὀργισθεῖσα ἡ μήτηρ τὴν ἁρπασθεῖσαν ἐν ὅλῃ τῇ χώρα ἐζήτησεν 4. Τέλος ἡ κόρη ἐν Ἅιδου κρυφθεῖσα ὑφ Ἡλίου ηὑρέθη. Ἐπεὶ Περσεφόνη ἐκεῖ τροφῆς τινος ἐγεύσατο 5, ὑπὸ Διὸς τοιάδε 6 ἐτάχθη 7 τὸν ἴσον χρόνον Περσεφόνη παρὰ τῇ μητρὶ μένει καὶ παρὰ Πλούτωνι. Ἥσθησαν 8 πάντες ταῦτα ἀκούσαντες καὶ τῇ Διὸς βουλῇ ἐπείσθησαν. 1. παίζω spielen, 2. τὰ κάτω die Unterwelt, 3. ταράττομαι bestürzt,aufgebracht sein, 4. ζητέω suchen, 5. γεύομαι(+ Gen) kosten, 6. τοιάδε folgendes, solches, 7. τάττω anordnen, 8. ἥδομαι sich freuen

15 36 L. 19: F: Komparation der Adjektive der ν-st.; Part. Präs. Akt. (Wdh.); S. prädikat. Part. Präs.: temporal (gleichzeitig); sinngleiches Objekt Kurze Übungstexte zum Partizip Unterstreiche Partizip und Bezugswort und übersetze 1. Κῦρος ὁ βασιλεὺς 1 Ἀβραδάτου 2 ἐν τῇ μάχῃ τελευτήσαντος ἐφθέγξατο 3 Ἀλλ` οὗτος μὲν δὴ ἔχει τὸ κάλλιστον τέλος νικῶν γὰρ τετελεύτηκεν ὁ βασιλεὺς König, 2. Ἀβραδάτας Abradatas, König der Susier, 3. φθέγγομαι verkünden, 4. τελευτάω sterben. 2. Ἡ τῶν Ἀθηναίων πόλις 1 μεγίστη καὶ λαμπροτάτη οὖσα τῇ πολιτικῶν τινων ὕβρει 2 ἀτυχῶς διέφθαρται 3. Ἐν γὰρ τῷ Πελοποννησιακῷ πολέμῳ πρέσβεις ἀπὸ Ἐγέστης 4 ἦλθον λέγοντες Ὦ Ἀθηναῖοι, δεόμεθα ὑμῶν ἰσχυροτάτων 5 ὄντων πέμψαι ἡμῖν ναυτικὸν καὶ στρατόν, ἵνα 6 Συρακοσίους τοὺς ἡμετέρους πολεμίους ἀμύνωμεν ἡ πολις Stadt, 2. ἡ ὕβρις Übermut, 3. διαφθείρω zugrunde gehen, 4. (ἡ) Ἐγέστη Segesta, Stadt i. Sizilien, 5. ἰσχυρός stark, 6. ἵνα... ἀμύνωμεν damit wir abwehren 3. Σωκράτης ἔλεγε Ἐμοῦ γὰρ πολλοὶ κατήγοροι γεγόνασι πρὸς ὑμᾶς καὶ πάλαι πολλὰ ἤδη ἔτη 1 καὶ οὐδὲν ἀληθὲς λέγοντες, οὓς ἐγὼ μᾶλλον φοβοῦμαι ἢ τοὺς ἀμφὶ Ἄνυτον καίπερ ὄντας καὶ τούτους δεινούς. 1. τὸ ἔτος Jahr 4. Ταῦτα γὰρ ἐγὼ ἀκούσας ἐνεθυμούμην 1 οὑτωσί 2 Τί ποτε λέγει ὁ θεός;... τί οὖν ποτε λέγει φάσκων 3 ἐμὲ σοφώτατον εἶναι. 1. ἐνθυμέομαι bedenken, überlegen, 2. οὑτωσί = οὕτως, 3. φάσκω behaupten 5. Οἱ ποιηταὶ λέγουσιν, ὅτι οἱ ἄνθρωποι πάλαι Κρόνου ἄρχοντος πολλῷ δικαιότεροι ἦσαν ἢ οἱ νῦν. Οὔπω 1 ἔπλεον ἐν τῇ θαλάττῃ 2 ὡς ἐκ ἀλλοτρίων χωρῶν χρήματα τε καὶ θησαυροὺς οἴκαδε 3 ἄξοντες. 1. οὔπω noch nicht, 2. ἡ θάλαττα Meer, 3. οἴκαδε nach Hause 6. Οἱ Πελοποννήσιοι μακρὸν στρατὸν ἔχοντες τῇ τῶν Ἀθηναίων χώρᾳ ἐπιπίπτουσιν ὡς ὅλην τὴν γῆν καταδουλώσοντες. δουλόω unterfen, zum Sklaven machen

16 37 7. Παυσανίας ὁ Λακεδαιμόνιος πρός τινα ἐρωτήσαντα, διὰ τί τῶν ἀρχαίων νόμων οὐδένα κινῆσαι 1 ἔξεστι παρ` αὐτοῖς Ὅτι τοὺς νόμους, ἔφη, τῶν ἀνδρῶν, οὐ τοὺς ἄνδρας τῶν νόμων κυρίους εἶναι δεῖ. 1. κινέω bewegen, verändern 8. Ἀγησίλαος ἀποθνῄσκων τοὺς φίλους ἐκέλευσε μηδεμίαν 1 εἰκόνα 2 αὐτοῦ ποιήσασθαι. Εἰ γὰρ, ἔφη, καλόν τι ἔργον πεποίηκα, τοῦτό μου μνημεῖόν 3 ἐστιν, εἰ δὲ μηδέν, οὐδὲ οἱ πάντες ἀνδριάντες μηδείς niemand, kein, 2. ἡ εἰκών Bild, 3. τὸ μνημεῖον Denkmal, 4. ὁ ἀνδριάς, άντος Standbild 9. Τῶν Περσῶν νενικημένων καὶ τῆς πατρίδος ἠλευθερωμένης 1 Περικλῆς τοὺς πολίτας παρεκάλει τὴν Ἀκρόπολιν κάλλιστα κοσμεῖν καὶ τὴν τῶν Ἀθηναίων δύναμιν δηλοῦν 2. Οὕτω τοὺς σοφωτάτους καὶ μεγίστους τεχνίτας 3 εἰς Ἀθήνας προσκαλῶν ἐποίησε τὰ δαιμόνια ἱερὰ ἐν τῇ Ἀκροπόλει, ὥστε ἡ πόλις καίπερ ὑπὸ τῶν Πελοποννησίων ἡττημένη 4 ἐπὶ τῷ κάλλει 4 καὶ τῇ τέχνῃ καὶ τῇ τῶν (ἐν)οικούντων σοφίᾳ μάλιστα ἐθαυμάζετο. 1. ἐλευθερόω Verbum zu ἐλεύθερος, 2. δηλόω zeigen, klar machen, 3. ὁ τεχνίτης Künstler, 4. ἡττάομαι unterlegen sein, (im Kampf) verlieren, 5. τὸ κάλλος Schönheit 10. Δαρείου ἄρχοντος οἱ Πέρσαι κατὰ τῆς Ἑλλάδος ἐστράτευσαν ὡς τοὺς Ἀθηναίους τιμωρησόμενοι 1. Ἐν Ἀθήναις αἱ μὲν γυναῖκες καὶ οἱ παῖδες περὶ τῆς νίκης ηὔχοντο, οἱ δὲ ὁπλῖται τῇ τοῦ Μιλτιάδου βουλῇ πειθόμενοι τὴν πόλιν ἔλιπον 2 καὶ τὸ Μαραθῶνος πεδίον 3 ἐπορεύοντο. Καίπερ ὀλίγοι ὄντες ἀνδρείως ἐπὶ τοὺς πολεμίους ἔδραμον τὸν παιᾶνα 4 ᾄδοντες, τοὺς Πέρσας τρεψάμενοι μέχρι τῆς θαλάττης ἐδίωξαν 5 αὐτούς. 1. τιμωρέομαι sich rächen, strafen, 2. λείπω verlassen, 3. τὸ πεδίον Ebene, 4. ὁ παιάν Schlachtgesang, 5. διώκω verfolgen

17 38 L. 20: F: Part. Aor. Akt.; Part. εἰμί; S.: prädikat. Part.: konzessiv; prädikat. Part. Aor.: temporal (vorzeitig); ὡς mit Partizip: komparativisch; Genitiv der Zeit Übersetze und unterstreiche Partizipien und Bezugswörter Ι. ὁ περίεργος / der Wichtigtuer ὁ περίεργος αἰεὶ πράττειν ὑπισχνεῖταιͺ ἃ οὔποτε τελεῖν δυνήσεται. Τὸν δοῦλον ἀναγκάζει πλείονα 1 οἶνον προσφέρειν, ἢ ὅσα δύνανται ἐκπίνειν πάντες οἱ παρόντες. Ἐν τῇ ἀγορᾷ χωρίζει 2 τοὺς ἐρίζοντας 3, καὶ εἰ μὴ γιγνώσκει αὐτούς. Ὁδὸν συντομωτέραν 4 ἡγήσεσθαι λέγει, ἣν αὐτὸς πλανώμενος οὐκ εὑρίσκει. Πρὸς τὸν στρατηγὸν βαίνει ἐρωτῶν, τί κελεύσει τῷ στρατῷ καὶ πότε πορεύσονται πρὸς τοὺς πολεμίους. καὶ τῷ πατρὶ κηρύττει, ὅτι ἡ μήτηρ ἤδη καθεύδει ἐν τῷ δωματίῳ πλείων: Komparativ zu πολύς; 2. χωρίζω: trennen; 3. ἐρίζω: streiten; 4. σύντομος: kurz; 5. τὸ δωμάτιον: Zimmer. ΙΙ. δύο ἀλέκτορες / Zwei Hähne Δύο ἀλέκτορες ἐμάχοντο περὶ θηλειῶν ὀρνίθων 1. Εἷς μὲν αὐτῶν νικηθεὶς εἰς τόπον κατάσκιον 2 ἔφυγεν κρυπτόμενος. ὁ δὲ νικήσας εἰς ὑψηλὸν 3 τεῖχος 4 ἐπέτετο καὶ μεγάλῃ φωνῇ ἐβόησεν. Καὶ αὐτίκα ἀετός τις καταπετόμενος ἥρπασεν αὐτὸν. ὁ δὲ ἐν σκότῳ 5 κεκρυμμένος ἀδέως 6 ταῖς θηλείαις ἐπέβαινεν. 1. ἡ θηλεία ὄρνις Henne; 2. κατάσκιος schattig, dunkel; 3. ὑψηλός hoch; 4. τὸ τεῖχος Mauer; 5. ὁ σκότος Dunkelheit, Schatten; 6. ἀδέως ohne Angst, angstfrei Welche der folgenden Formen sind Partizipien? ἄρξας, φίλοι, φεύγειν, θαυμάζομαι, βόες, ἐάοντι, πλανώμενοι, ὄντες, αἶγας, νικήσειν, πορεύσεσθαι, ἐδέχετο, ἐκωλύετε, ἠρώτησας, πολεμίους, ἐρώτησας, πεφίληκα, τρέψαι, λέγοντα Stelle das Partizip im passenden Fall neben die angegebenen Substantiva! ὁ δειλὸς (στρατεύομαι) Praes. τοῖς παιδίοις (τρέχω) Praes. οἱ πολέμιοι (κελεύω) Aorist τὸν ἄνδρα (βαίνω) Praes. τῶν ταύρων (μάχομαι) Praes.

18 39 Übersetze οἱ κύνες ἔδακνον τὸ Δόρκωνα ἐν τῇ λόχμῃ κείμενον. Διογένης ἀκούσας τοὺς ἄνδρας βοῶντας, ἠρώτησε, τί ἐγένετο. Σωκράτης πολλάκις τοῖς νεανίαις ὡμίλησε αὐτοὺς παιδεύσων. οἱ Αθηναῖοι τὸ δαιμόνιον οὐ γιγνώσκοντες τὸν ἐνδόξου φιλοσόφου θάνατον κατεψηφίσαντο. Διογένης παῖδα βλέψας ταῖς χερσὶν πίνοντα, ἐκρίπτει τὴν κοτύλην τῆς πήρας.

19 40 L. 21: F: Adverb mit Komparation; βούλει, οἴει; S. Adjektiv und Adverb; Personalpron. der 3. P. (auch als Ersatz für Possessivpron.) Ergänze die passende Form von αὐτός Διογένης βλέπει ἄνδρα ἐκ τοῦ σταδίου βαδίζοντα. Οἱ φίλοι... (seine) ἔφερον...(ihn) ἐπὶ τοῖς ὤμοις (Schultern). Ὁ δὲ σὺν... (ihnen) διελέγετο καὶ τὴν... (ihre) προθυμίαν ἐπῄνει. Χλόη σὺν ταῖς ἀγέλαις... (ihren) πρὸς τὴν πηγὴν ἔβαινεν. Ἐκεῖ Δόρκων... (sie) ἔμενεν, ὅτι... (ihr, Dat.). ἐπιβουλεύειν ἐβούλετο. Bilde das Adverb mit dem Adjektiv des Vordersatzes Ὁ φιλόσοφος ἡσυχός ἐστιν.... διαλέγεται. Οἱ στρατιῶται δειλοί εἰσιν.... φεύγονται. Ὁ τύραννος δεινός ἐστιν.... ἄρχει. Οἱ τοῦ δικαστοῦ λόγοι σώφρονές εἰσιν.... δικάζει. Οἱ φίλοι σου ἄριστοί εἰσιν....ἀποκρίνονται. Ἡρακλῆς ἰσχυρός ἐστιν....τὸν λέοντα πνίγει (würgen). Οἱ δημιουργοὶ (Handwerker) ἀγαθοί εἰσιν. Τὰ ἔργα... πλάττουσιν (gestalten). Übersetze - Τέττιξ καὶ ἀλώπηξ / Grille und Fuchs Τέττιξ ἐπί τινος ὑψηλοῦ δένδρου 1 ᾖδεν. Ἀλώπηξ δὲ βουλομένη αὐτὸν καθεσθίειν τοιόνδε ἐνόησεν. Ἀντικρὺς 2 στᾶσα ἐθαύμαζεν αὐτοῦ τὴν εὐφωνίαν. καὶ παρακαλεῖ καταβαίνειν λέγουσα, ὅτι ἐβούλετο βλέπειν τὸ ζῷον οὕτως καλῶς ᾆδον. Καὶ ἐκεῖνος μανθάνων ἀπάτην 3 πρὸς τὴν ἀλώπεκα ἔφη οὔποτε ἀπὸ τοῦ δένδρου καταβήσομαι. ἀλώπεκας γὰρ φυλάττομαι, ἀφ οὗ ἐν ἀφοδεύματι 4 ἀλώπεκος πτερὰ 5 τέττιγος ἔβλεπον. 1. τὸ δένδρον: Baum; 2. ἀντικρύς: gegenüber; 3. ἡ ἀπάτη: Täuschung, Betrug; 4. τὸ ἀφόδευμα: Kot, Losung; 5. τὸ πτερόν: Flügel

20 41 L. 22: F: Relativpron. (Wdh.); S.: αὐτός; (Zusammenfassung) Relativsätze; Artikel bei Eigennamen. Übersetze und achte besonders auf die Possessivpronomen Ἐγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς καὶ γιγνώσκω τὰ ἐμὰ, καὶ γιγνώσκομαι ὑπὸ τῶν ἐμῶν, καθῶς με γιγνώσκει ὁ πατήρ, καὶ ἐγὼ γιγνώσκω τὸν πατέρα. Übersetze den Text und unterstreiche die vorkommenden Partizipia: Das idyllische Landleben wird durch einen Überfall gestört λῃσταὶ 5 σὺν μαχαίραις ὁρμῶντες πάντα εἰς χεῖρας ἐλθόντα ἥρπασαν. κατήλαυνον καί βοῦς τινας τοῦ Δόρκωνος καὶ αὐτὸν κατέκοψαν 1. ὁ δὲ κείμενος ἐπὶ τῆς γῆς τὴν Χλόην ἐκάλεσε. ἥ δ οὖν ἀκούσασα τὴν φωνὴν παρεγένετο ὡς βοηθήσουσα. ὁ Δόρκων ὀλίγον ἔτι 2 πνέων εἶπεν ἐγὼ μέν, Χλόη, ἀποθνῄσκω. βάρβαροί με πρὸ τῶν βοῶν μαχόμενον ἐφόνευσαν. χαρίζομαι 3 σοὶ τὴν σύριγγα 4, ᾗ πολλοὺς ποιμένας ἐνίκησα. σὺ δέ με ἔτι 1 ζῶντα φίλει. Δόρκων ταῦτα εἰπὼν καὶ φιλήσας τὴν παῖδα ἀφῆκε 5 τὴν ψυχήν. 1.κατακόπτω niedermetzeln; 2. ἔτι noch; 3. χαρίζομαι gerne schenken; 4.ἡ σύριγξ -γος Hirtenflöte ; 5. ἀφῆκε aufgeben, loslassen; 6.λῃστής -ου Räuber, Weglagerer L. 23: Kons. Dekl.: ναῦς; πλέω; S: Sperrung; Präpositionen: Zusammenfassung (2); Genitiv: Übersicht (2) Übersetze - Περὶ ὄνου σκιᾶς / Über den Schatten des Esels: Δημοσθένης ὁ ῥήτωρ λέγειν ποτὲ κωλυθεὶς ἐν τῇ βουλῇ τῷ τῶν Ἀθηναίων θορύβῳ, οἷς συμβουλεύειν ἔδει, σιωπῆσαι 1 ἐκέλευσεν, ὅτι μῦθον βραχὺν 2 προσφέρειν ἐβούλετο. Ὅτε δ ὁ δῆμος ἐσιώπησεν 1, εἶπεν Νεανίας τις θέρους 3 ὥρᾳ ὄνον ἐμισθώσατο 4, ἐφ ᾧ ἐκ τῆς πόλεως εἰς Μέγαρα ἐπορεύθη. Μεσεμβρίας 5 δ ὥρᾳ ἑκάτερος, ὅ τε τοῦ ὄνου κύριος καί ὁ νεανίας, καθῆσθαι ἐβούλετο ἐν τῇ τοῦ ὄνου σκιᾷ 6. Ο μὲν οὖν ἔλεγεν, ὅτι τὸν ὄνον, οὐ τὴν σκιὰν 6 ἐμίσθωσεν 4, ὁ δ, ὅτι διὰ τὸν μισθὸν πᾶσαν ἔχει τὴν ἐξουσίαν 7. Ἔπειτα οἱ Ἀθηναῖοι περίεργοι 8 γενόμενοι τὴν τοῦ μύθου τελευτὴν ἀκούειν ἐβούλοντο. Δημοσθένης δ αὐτοὺς ἰσχυρῶς ἔψεγεν 9, ὅτι περὶ μὲν ὄνου σκιᾶς ἀκούειν ἐβούλοντο, περὶ δὲ σπουδαίων 10 πραγμάτων οὔ. 1. σιωπάω: schweigen; 2. βραχύς: kurz; 3. τὸ θέρος: Sommer; 4. μισθόομαι: mieten, μισθόω: vermieten; 5. ἡ μεσεμβρία: Mittag; 6. ἡ σκιά: Schatten; 7. ἡ ἐξουσία: Erlaubnis, Gewalt; 8. περίεργος: neugierig; 9. ψέγω: tadeln; 10. σπουδαῖος: ernsthaft

21 Unterscheide Schiff :: Tempel: 42 Ἐν τῇ ἐν Σαλαμῖνι (Salamis, Insel) μάχῃ πολλαὶ τῶν Περσῶν νῆες διεφθάρησαν. Σωκράτης ἐν τῷ δεσμωτερίῳ (Gefängnis) ἔμενεν, ἕως καθῆλθεν ἡ ἱερὰ τοῦ Ἀπόλλωνος ναῦς. Ὁ ἐνδοξώτατος τοῦ Ποσειδῶνος ναός ἐστιν ἐν τῷ Σουνίου ἄκρῳ (Kap Sounion, Südspitze von Attika). Πολλαῖς ποτε ναυσὶν οἱ Ἀθηναῖοι εἰς τὴν Σικελίαν ἔπλευσαν. Οἱ θεοὶ παρὰ τοῖς Ἕλλησιν ναοῖς λαμπροῖς ἐθεραπεύοντο. Ergänze die passenden Präpositionen und übersetze: ἄνευ διὰ εἰς ἐκ ἐν ἐν μετὰ περὶ πρὸς σὺν ὑπὸ... τῇ εἰρήνῃ ὁ τῶν πόλεων (Stadt) πλοῦτος κρείττων γίγνεται. Αἱ τῶν ἀνθρώπων ψυχαὶ... τῆς τοῦ κόσμου ψυχῆς ἥκουσιν. Ὁ Σωκράτης... τῇ ἀγορᾷ... τοῖς νέοις... τοῦ δικαίου διελέγετο. Ὁ βασιλεὺς τὴν Ῥοδῶπιν... τὴν εὐμορφίαν ἐφίλει. Τί πεισόμεθα (Futur v. πάσχω)... τὴν τοῦ βίου τελευτήν; Ἐπίκουρος ἐνόμιζεν τοὺς ἀνθρώπους... θεῶν εὐδαίμονας γίγνεσθαι. Ἡ Πυθία... τὸν Ἀλέξανδρον εἶπεν Οὐδείς σοι ἀντιστήσεται (sich entgegenstellen, Fut.), εἰ... τὴν Ἀσίαν πορευθήσῃ. Ὁ Δόρκων... τοῦ δέρματος ἐκαλύπτετο. Übersetze - Drei Geschichten aus Kyme, dem Burgenland der alten Griechen Ὅτε οἱ Κυμαῖοι ἔθαψαν 1 τῶν ἐνδόξων πολιτῶν τινά, ἦλθέ τις καὶ τοὺς πενθοῦντας 2 ἠρώτησεν. Τίς ἀπέθανεν 3 ; Εἷς τῶν Κυμαίων ἐστρέψατο λέγων ὁ ἐπὶ τῆς κλίνης 4 κείμενος. Τῶν Κυμαίων τις τὸν πατέρα ἀποθανόντα 3 εἰς Αἴγυπτον ἤνεγκε θέλων αὐτὸν σκελετὸν 5 ποιηθῆναι. Μετὰ ὀλίγον χρόνον ἐπανῆλθεν εἰς τὸ ἐργαστήριον 6 καὶ ἀπάγειν ἐβούλετο. Ὁ δὲ ἐν τῷ ἐργαστηρίῳ 6 ἄνθρωπος πολλοὺς σκελετοὺς 5 ἔχων ἠρώτα Τί σημεῖον 7 εἶχεν ὁ σὸς πατήρ; Ὁ δὲ ἀπεκρίνετο Ἔβηξεν 8. Κυμαῖον τινὰ ἠρώτησέ τις Ποῦ ἐστιιν ὁ οἶκος τοῦ Δρακοντίδου; Ὁ δὲ Κυμαῖος Μόνος εἰμί. Εἰ φυλάττεις τὸ ἐργαστήριόν 6 μου, φανῶ 9 σοι τὴν ὁδόν. 1. θάπτω: bestatten; 2. πενθέω: trauern; 3. ἀπέθανον: st. Aor. ἀποθνῄσκω; 4. ἡ κλίνη: Bahre; 5. σκελετός: Mumie; 6. τὸ ἐργαστήριον: Werkstatt; 7. τὸ σημεῖον: Kennzeichen, Körpermerkmal; 8. βήσσω: husten; 9. φανῶ: Futur zu φαίνω.