Η Χρηματοδότηση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα
|
|
- Ἀχείμ Γεωργίου
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 1 Η Χρηματοδότηση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα Αναγκαία η Νέα Προσέγγιση Δρ. Τσαμαδιάς Κωνσταντίνος Μαθηματικός-Οικονομολόγος 1. Εισαγωγή Έχει θεωρητικά υποστηριχθεί και εμπειρικά επιβεβαιωθεί ότι Η επένδυση στο «ανθρώπινο κεφάλαιο» έχει σημαντικό ιδιωτικό και κοινωνικό κόστος, παράγει σημαντικά αγοραία και μη αγοραία ιδιωτικά-κοινωνικά οφέλη, θετικές εξωτερικότητες και spillovers (Οι εμπειρικές αναλύσεις δείχνουν «καλή» αποδοτικότητα των ιδιωτικών και κοινωνικών επενδύσεων στο ανθρώπινο κεφάλαιο). Η συμβολή του ανθρώπινου κεφαλαίου στην οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη είναι σημαντική. Η δημιουργία του ανθρώπινου κεφαλαίου, πραγματοποιείται κυρίως, αλλά όχι μόνο, στο πλαίσιο του τυπικού συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης. Oι εξελίξεις στις επιστήμες και στην τεχνολογία, η παγκοσμιοποίηση της νέας οικονομίας της γνώσης και οι τάσεις απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας οδήγησαν τις τελευταίες δεκαετίες τις περισσότερο αναπτυγμένες χώρες στην επανεξέταση και τον επαναπροσανατολισμό των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και στην εναρμόνισή τους με τις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες. Συνειδητοποιήθηκε ευρύτατα ότι η διά βίου εκπαίδευση και κατάρτιση των μελών κάθε κοινωνίας είναι το πιο σημαντικό εργαλείο για την αξιοποίηση του παρόντος και την προετοιμασία του μελλοντός της. Δικαιολογείται έτσι το αυξημένο ενδιαφέρον, κυρίως στις ανεπτυγμένες κοινωνίες, για όλα τα υποσυστήματα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με υψηλή προτεραιότητα στο επίπεδο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ειδικότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου μέχρι πρόσφατα ο ιδιαίτερα πολύπλοκος κόσμος της εκπαίδευσης ήταν βαθιά περιχαρακωμένος σε εθνικά συστήματα, όπου οι προτεραιότητες ήταν, σε σημαντικό βαθμό, προσδιορισμένες από την πολιτική σκοπιμότητα και την ανάγκη για εξισορρόπηση των κονδυλίων του προϋπολογισμού, γίνεται συνείδηση ότι, τον πιο αξιόπιστο παράγοντα ανάπτυξης της
2 2 Ευρώπης αποτελούν οι πολίτες της. Αυτοί χρειάζονται την άριστη διά βίου εκπαίδευση και κατάρτιση. Στις δημοκρατικές κοινωνίες, η οικονομική και κοινωνική ανέλιξη θεωρείται δικαίωμα των πολιτών, γεγονός που οδηγεί σε γενίκευση της εκπαίδευσης και, νομοτελειακά, σε ότι αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση, από την επιλεκτική στη μαζική εκπαίδευση. Από τη στιγμή που τέθηκε το θέμα της προσαρμογής της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο επίπεδο του μαζικού εκπαιδευτικού συστήματος, ανέκυψαν σημαντικά προβλήματα με κοινές ρίζες προβληματισμού σε όλες τις χώρες, παρά το γεγονός ότι οι λύσεις φαίνεται να προσαρμόζονται στα ιδιαίτερα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά της κάθε χώρας. Τα προβλήματα τα οποία αναφύονται στη νέα πραγματικότητα συνοψίζονται στα εξής: Η δομή και η λειτουργία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ο τρόπος εισόδου των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Υπάρχει αύξουσα τάση συμμετοχής των νέων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι μέθοδοι και οι διαδικασίες χρηματοδότησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Υπάρχουν ανταγωνιστικές απαιτήσεις για τους εν ανεπαρκεία δημόσιους πόρους από την ίδια την κοινωνία. Η εκτίμηση και ο καταμερισμός του κόστους λειτουργίας των ιδρυμάτων και του συστήματος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, συνολικά. Ειδικότερα όσον αφορά την Ελλάδα, διαπιστώνεται με χρονική υστέρηση σε σχέση με τις χώρες της Βόρειας Αμερικής, της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, ενδυνάμωση του ατομικού, κοινωνικού και κρατικού ενδιαφέροντος για την εκπαίδευση. Το αυξημένο αυτό ενδιαφέρον συνδέεται με τις εξελίξεις στις επιστήμες, στην τεχνολογία, στην οικονομία, στην απασχόληση και επηρεάζεται θετικά από την συμμετοχή της χώρας στην Ευρωπαική Ενωση. Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από υψηλή κοινωνική ζήτηση για εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα του εκπαιδευτικού συστήματος. Ειδικότερα η ζήτηση για τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι υπερβάλλουσα, αφού τα Ελληνικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΑΕΙ, ΤΕΙ) που είναι αποκλειστικά κρατικά, αδυνατούν να απορροφήσουν τη ζήτηση. Αυτό συντελεί στη διαρροή ανθρώπινου δυναμικού (brain drain) και συναλλάγματος σε χώρες του εξωτερικού. Η Ελλάδα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά σπουδαστών, σε σχέση με τον πληθυσμό, που φοιτούν σε τριτοβάθμια ιδρύματα του εξωτερικού. Η σχετικά
3 3 υψηλή ζήτηση για τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι αποτέλεσμα ποικίλων παραγόντων. Με την ερμηνεία αυτού του φαινομένου έχουν ασχοληθεί οικονομολόγοι, όπως οι Psacharopoulos and Soumelis (1979), Psacharopoulos (1991), Psacharopoulos (1999)και κοινωνιολόγοι όπως οι Tsoukalas (1981), Eliou (1987). Ταυτόχρονα, διαπιστώνεται δυσαρμονία μεταξύ του εκπαιδευτικού συστήματος και της αγοράς εργασίας. Συγκεκριμένα, στην αγορά εργασίας διαπιστώνεται αυξανόμενη ανεργία των αποφοίτων όλων των βαθμίδων και τύπων του εκπαιδευτικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των πτυχιούχων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Είναι σαφής, επομένως, η ύπαρξη ενός σύνθετου προβλήματος στο εκπαιδευτικό σύστημα, με διαστάσεις εκπαιδευτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές. O ΟECD (1997), σε έκθεσή του, αναφέρει για την Ελλάδα: «...η προσπάθεια να αποτελέσει η εκπαίδευση μοχλό ατομικής και κοινωνικής ανάπτυξης παρεμποδίζεται από ένα, σε μεγάλο βαθμό, ακατάλληλο σύστημα. Το εκπαιδευτικό σύστημα προετοιμάζει τους πελάτες για εργασία σε μια συντεχνιακή οικονομία και σε έναν διογκωμένο δημόσιο τομέα. Διέπεται από ένα νομικίστικο, συγκεντρωτικό και πολιτικά πατερναλιστικό σύστημα, το οποίο δεν αξιοποιεί τις ικανότητες ενός λαού που διαθέτει ταλέντο και κίνητρα. Οι υψηλές επιδόσεις επιτυγχάνονται παρά τις ελλείψεις του συστήματος και δεν πηγάζουν από αυτό... Η Ελλάδα πρέπει να μπορέσει να επωφεληθεί από τις τεράστιες ικανότητες του ελληνικού λαού βελτιώνοντας το εκπαιδευτικό σύστημα». Όσον αφορά στην τρίτη βαθμίδα του εκπαιδευτικού συστήματος, η διαχρονική σχέση ΑΕΙ και ΤΕΙ τείνει να διαμορφώσει ένα γενικό ερώτημα: κατά πόσο κινείται προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός ομοιόμορφου συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με διαφοροποιήσεις ως προς το χαρακτήρα του κάθε ιδρύματος ή προς μία αποκλίνουσα δομή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με διαφοροποιημένες δράσεις και τύπους ιδρυμάτων; Μέχρι σήμερα, τα ΤΕΙ, που στοχεύουν στην εφαρμοσμένη τεχνολογική παιδεία, η οποία πρέπει να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες εξελίξεις, καθώς και στις σημερινές αλλά και τις μελλοντικές ανάγκες της ελληνικής παραγωγής διατηρούν ένα χάσμα, τουλάχιστον «γοήτρου», σε σχέση με τα ΑΕΙ. Αναντίρρητα, η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι πολύπλευρο και πολυσύνθετο πρόβλημα του οποίου η ορθή επίλυση καθίσταται άκρως δυσχερής αν δεν αντιμετωπισθεί κατά τρόπο ισόρροπο σε όλες τις εκφάνσεις του. Αν και δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει την βασιμότητα των λόγων του Arrow (1951) που
4 4 υποστηρίζει ότι: «...είναι αδύνατον να συλλέξεις όλες τις απόψεις σχετικά με την εκπαίδευση που θέλει το κάθε άτομο και να λάβεις μια κοινή απόφαση σχετικά με το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Πάντα θα υπάρχει μια μερίδα ατόμων η οποία θα είναι δυσαρεστημένη με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που ακολουθείται...», εν τούτοις η αντιμετώπισή του πρέπει να γίνει με τεχνοκρατική επάρκεια σε συνθήκες ευρύτερης κοινωνικής και πολιτικής συναίνεσης και συνεννόησης. 2. Θεωρητικές Προσεγγίσεις και Εμπειρίες Η δημόσια χρηματοδότηση των δαπανών για την εκπαίδευση είναι φαινόμενο των τελευταίων 200 περίπου χρόνων. Μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο παρατηρείται αύξηση της ζήτησης, κυρίως για τριτοβάθμια εκπαίδευση, με αποτέλεσμα τη θεαματική αύξηση των δαπανών για τη χρηματοδότηση του συστήματος. Aνέκυψε έτσι το πρόβλημα της χρηματοδότησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι περισσότερες χώρες της Β. Αμερικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιμετώπισαν το ζήτημα αυτό με τη θέσπιση νέων διαδικασιών ροής των πόρων. Ενα βασικό χαρακτηριστικό της εικόνας που παρουσιάζει η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ευρώπη και την Β. Αμερική στο κλείσιμο του 20ου αιώνα έγκειται στη ριζική αναθεώρηση της φιλοσοφίας και της πολιτικής χρηματοδότησής της. Η εμβέλεια και ο ποιοτικός χαρακτήρας των μεταβολών ήταν τέτοιοι που να δικαιολογούν τη χρήση του όρου «αλλαγή χρηματοδοτικού παραδείγματος»[γεωργαντάς (2000)]. Πολιτικές προσπάθειες σταδιακής απεμπλοκής του κράτους από την ευθύνη της αποκλειστικής χρηματοδοτικής μέριμνας των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη και ουδείς γνωρίζει επακριβώς τον τρόπο με τον οποίο θα διαμορφωθεί το σκηνικό στο μεσο-μακροπρόθεμο μέλλον. Μέσα από μια σειρά καινοτομικών μέτρων (πχ δάνεια, κουπόνια κλπ) η οργανική διάταξη και γενικότερη λειτουργική ισορροπία του συστήματος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μεταβάλλεται καθώς το κράτος διατηρεί μεν το χρηματοδοτικό του ρόλο (τον οποίο μάλιστα και αναβαθμίζει), αλλά αναθεωρεί τη φιλοσοφία χρηματοδότησης ώστε άμεσος ή έμμεσος αποδέκτης ενός όλο και μεγαλύτερου μέρους των δαπανών καθίσταται ο φοιτητής και όχι το τριτοβάθμιο ίδρυμα. Σε μερικές περιπτώσεις, φυσικός αποδέκτης των εισροών είναι ο ίδιος ο φοιτητής (πχ φοιτητικά δάνεια) ενώ, σε άλλες περιπτώσεις τελικός αποδέκτης είναι μεν το ίδρυμα αλλά διαμέσου ενός λογιστικού
5 5 συστήματος το οποίο ως γνώμονα και άξονα αναφοράς έχει και πάλι το φοιτητή (πχ το σύστημα funds-follow-the-student). Ανοικτό είναι πάντα το πρόβλημα του κοινωνικά άριστου επιπέδου δημοσίων δαπανών για την εκπαίδευση. Το ύψος των κοινωνικών δαπανών για την εκπαίδευση, κυρίως την τριτοβάθμια, είναι ένα θέμα που έχει επικριτές και υποστηρικτές. Οι επικριτές προβάλλουν το επιχείρημα ότι η αύξηση της παραγωγικότητας που απορρέει από τα χρόνια εκπαίδευσης, δεν δικαιολογεί τις σημαντικές ιδιωτικές και δημόσιες δαπάνες που απαιτούνται. Σύμφωνα με την άποψη αυτή «θεωρία του φίλτρου», το πτυχίο λειτουργεί ως μηχανισμός «φιλτραρίσματος» των υποψηφίων προς εργασία από τους εργοδότες. Το πτυχίο είναι ένα σήμα που το αποκτούν ευκολότερα, γρηγορότερα και φθηνότερα οι ικανοί και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να τους ξεχωρίσει. Έτσι, σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, η απόκτηση πτυχίου της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν αυξάνει την συνολική παραγωγικότητα της εργασίας, μειώνει όμως το κοινωνικό προϊόν κατά το ποσό του κόστους της κρατικής χρηματοδότησης της εκπαίδευσης. Τα επιχειρήματα που προβάλλονται από τους υποστηρικτές των κοινωνικών δαπανών για την εκπαίδευση είναι τα εξής: Η εκπαίδευση βελτιώνει την παραγωγικότητα της εργασίας αλλά και των άλλων συντελεστών παραγωγής Ακόμη και αν δεχθούμε ότι η εκπαίδευση δεν βελτιώνει την παραγωγικότητα της εργασίας, αλλά λειτουργεί κυρίως ως μηχανισμός «ξεδιαλέγματος» των υποψηφίων εργαζομένων, πρέπει να υποθέσουμε ότι η λειτουργία της κατανομής των εργαζομένων στις θέσεις εργασίας, όπου θα είναι πλέον παραγωγικοί, είναι αρκετή για να δικαιολογήσει τις δημόσιες δαπάνες. Προφανώς δεν υπάρχει άλλος αποτελεσματικότερος τρόπος να γίνει αυτό, γιατί διαφορετικά οι εργοδότες, που έχουν αντικειμενικό σκοπό την ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής, θα τον χρησιμοποιούσαν. Αυτή είναι η λειτουργία αποτελεσματικής κατανομής του εργατικού δυναμικού. Η απόκτηση της εκπαίδευσης βελτιώνει τη δυνατότητα του ατόμου να αυξήσει το εισοδημά του (ιδιωτική αποδοτικότητα). Αν υπάρχει ισότητα στην πρόσβαση στην εκπαίδευση (δωρεάν παιδεία, υποτροφίες κλπ), οι κοινωνικές δαπάνες για την εκπαίδευση λειτουργούν ως μηχανισμός αναδιανομής του εισοδήματος, επιτρέποντας και στους φτωχούς να αποκτήσουν οικονομική και κοινωνική ανοδική κινητικότητα.
6 6 Αν όμως η πρόσβαση δεν είναι ίση, τότε το εκπαιδευτικό σύστημα διαιωνίζει και εντείνει τις κοινωνικές ανισότητες. Η ποιοτική βελτίωση του ανθρώπινου και του εργατικού δυναμικού συμβάλλει στην οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη. Ως εκ τούτων η επένδυση στην εκπαίδευση, ιδιωτική και κοινωνική, δικαιολογείται ως οικονομικά ορθολογική απόφαση. Οι μέχρι σήμερα υφιστάμενες εναλλακτικές ροές χρηματοδότησης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι οι εξής: Διαδικασία 1. Χρήμα (Φόροι) Χρήμα Νοικοκυριά Κράτος Τριτοβάθμια Ιδρύματα Αποτελεί την παραδοσιακή διαδικασία της άμεσης κατανομής των χρηματικών πόρων. H εκ μέρους του κράτους «δωρεάν» παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών στους χρήστες ισοδυναμεί με μια επιδότηση των χρηστών σε είδος. Έχει εμπειρικά εκτιμηθεί σε πολλές χώρες με την μεθοδολογία των Hansen and Weisbrod (1969), ότι η αποκλειστικά δημόσια χρηματοδότηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι αναποτελεσματική και αντι-εξισωτική. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από την αποκλειστικά κρατική χρηματοδότηση ωφελούνται περισσότερο οι ανώτερες εισοδηματικά τάξεις. Η ανωτέρω διαδικασία εφαρμόζεται στην Ελλάδα όπου η χρηματοδότηση των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων είναι σχεδόν αποκλειστικά κρατική. Οι Λαμπρόπουλος και Ψαχαρόπουλος (1990) επισημαίνουν ότι «η μηδενική τιμή διδάκτρων για όλους τους φοιτητές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο όνομα της ισότητας, έχει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιδιωκόμενο. Δηλαδή, η επιλογή αυτή ενισχύει την κοινωνική ανισότητα και δημιουργεί μία ελίτ περισσότερο αντιπροσωπευτική των οικονομικά ανώτερων στρωμάτων». Όσον αφορά την επίδραση της χρηματοδότησης στη διανομή του εισοδήματος, οι Μητράκος και Τσακλόγλου (1998) διαπιστώνουν ότι η δημόσια χρηματοδότηση της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης λειτουργεί εξισωτικά (μειώνει τον συντελεστή Gini μετά την επιδότηση), ενώ η αποκλειστικά κρατική χρηματοδότηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αυξάνει την ανισότητα.
7 7 Διαδικασία 2. Χρήμα (Φόροι) Χρήμα Νοικοκυριά Κράτος Τριτοβάθμια Ιδρύματα Ενδιάμεσος Φορέας Ο ενδιάμεσος φορέας λειτουργεί ως φίλτρο διανέμοντας τους χρηματικούς πόρους στα ιδρύματα επί τη βάσει κριτηρίων. Η διαδικασία αυτή έχει αξιολογηθεί ως περισσότερο αποτελεσματική και εξισωτική συγκριτικά με την διαδικασία 1. Έχει εφαρμοσθεί παλαιότερα στην Αγγλία. Με τη διαδικασία 2, τη χρήση αλγορίθμου και κριτήριο «φοιτητές ανά πανεπιστήμιο» ή «απόφοιτοι ανά πανεπιστήμιο» γίνεται η χρηματοδότηση σε πολλές χώρες. Διαδικασία 3. Χρήμα Χρήμα (Δίδακτρα) Νοικοκυριά Φοιτητές Τριτοβάθμια Ιδρύματα Η διαδικασία αυτή υποδηλώνει πλήρη ιδιωτικοποίηση. Δεν εφαρμόζεται σε καμιά χώρα. Δεν τίθεται σε καμιά περίπτωση ως θέμα προς μελέτη στην επιστημονική, κοινωνική και πολιτική ατζέντα. Διαδικασία 4. Χρήμα Κράτος (Φόροι) Χρήμα Νοικοκυριά (Κουπόνια) Τριτοβάθμια Ιδρύματα Χρήμα (Δάνεια) Χρήμα Φοιτητές (Δίδακτρα) Αποτελεί την σύγχρονη διαδικασία χρηματοδότησης. Δηλαδή, η χρηματοδότηση των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων από άμεσα κρατική μετατοπίζεται προς την έμμεση, μέσω των φοιτητών. Η ροή Κράτος Τριτοβάθμια Ιδρύματα γίνεται απ ευθείας ή με την παρεμβολή ενδιάμεσου φορέα.
8 8 Ο Becker (1995) εκτίμησε ότι το σύστημα των κουπονιών (vouchers) είναι το καλύτερο για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης των φτωχότερων εισοδηματικών τάξεων. Επίσης, μελέτες σε διάφορες χώρες [World Bank (1986)] οδηγούν στο συμπέρασμα ότι: «η συμμετοχή υπό μορφή διδάκτρων, στη χρηματοδότηση των εξόδων λειτουργίας ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη λειτουργία αυτού». Σε αρκετές χώρες, όπως οι Η.Π.Α, οι Σκανδιναβικές χώρες κ.ά, υπάρχει, σε εκτεταμένη λειτουργία, σύστημα παροχής φοιτητικών δανείων (loans). Η χρήση των φοιτητικών δανείων αποτελεί κίνητρο για τον σπουδαστή, ώστε να είναι πιο υπεύθυνος στις σπουδές του, για να μπορέσει, μετά το τέλος τους, να επιστρέψει τα χρήματα που πήρε αξιοποιώντας επαγγελματικά τις γνώσεις που απέκτησε [βλ. Woodhall (1983, 1988) και Psacharopoulos (1990)]. Η ανωτέρω διαδικασία χρηματοδότησης εφαρμόζεται με παραλλαγές σε πολλές χώρες. Στην Αγγλία δημιουργήθηκε (1997) ενδιάμεσος φορέας (University Grants Committee) και επιβλήθηκαν επιλεκτικά δίδακτρα της τάξης του 20% του πραγματικού κόστους ανά φοιτητή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Σκανδιναβικές χώρες πρωτοστάτησαν στην εφαρμογή του θεσμού των δανείων ο οποίος στη συνέχεια εφαρμόσθηκε σε πολλές χώρες. Στις ΗΠΑ, την Χιλή και σε άλλες χώρες εφαρμόσθηκε επίσης ο θεσμός των κουπονιών. Γενικά έχει εκτιμηθεί, ότι η έμμεση χρηματοδότηση πλεονεκτεί έναντι της άμεσης επειδή: Οι φοιτητές έχουν το δικαίωμα της επιλογής ιδρυμάτων, γεγονός που συμβάλλει στη βελτίωση της εσωτερικής και εξωτερικής αποτελεσματικότητάς τους. Tα χρήματα, που το κράτος εξοικονομεί από τη χρηματοδότηση της «ανεξέλεγκτης δωρεάν παιδείας» σε όλους, τα χορηγεί υπό μορφήν υποτροφιών, δανείων, κουπονιών κλπ. σε οικονομικά ασθενέστερους σπουδαστές. Η διαδικασία αυτή έχει αξιολογηθεί θεωρητικά και εμπειρικά, ως αποτελεσματικό και εξισωτικό σύστημα χρηματοδότησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σύμφωνα με σχετική έρευνα από τον ΟECD, ανήκει στις ελάχιστες από τις 22 χώρες, που δαπανά λιγότερα από 5% του ΑΕΠ για την παιδεία. Η Ελλάδα δαπανά περίπου 3,7 % και είναι προτελευταία στον πίνακα και αισθητά κάτω του μέσου όρου των χωρών του ΟECD. Είναι από τις λίγες χώρες του ΟECD που χρηματοδοτούν την τριτοβάθμια εκπαίδευση με λιγότερο από το 1% του ΑΕΠ και την τριτοβάθμια μη πανεπιστημιακή με 0,2%. Απουσιάζει εντελώς η δαπάνη για την έρευνα, τα κονδύλια
9 9 για την οποία συνυπολογίζονται στις δαπάνες για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επιπροσθέτως, το φορολογικό σύστημα επιβαρύνει δυσανάλογα τις μεσαίες εισοδηματικές τάξεις και κατά συνέπεια, μέσω της «δωρεάν παιδείας», η ανακατανομή των κρατικών πόρων κινείται προς τις ευπορότερες εισοδηματικές τάξεις. Η δήθεν «δωρεάν παιδεία» αντιστρατεύεται έτσι, χωρίς ίσως να γίνεται αντιληπτό «διά γυμνού οφθαλμού», τον κοινωνικό στρατηγικό στόχο της ισότητας των ευκαιριών και της κοινωνικής δικαιοσύνης, για τους οποίους έχει ουσιαστικά καθιερωθεί. Από την διαχρονική ανάλυση των στοιχείων των τακτικών προϋπολογισμών, γίνεται εμφανής η υπερτροφική ποσοστιαία συμμετοχή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο σύνολο των εκπαιδευτικών δαπανών. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στο σύνολό της απορροφά το 1/4 περίπου των δαπανών για εκπαίδευση. Επισημαίνεται η δυσανάλογα μεγάλη συμμετοχή της πανεπιστημιακού επιπέδου εις βάρος της μη πανεπιστημιακού επιπέδου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, σε σύγκριση με την πληθυσμιακή αναλογία των δύο επιπέδων. Στην Ελλάδα, χορηγείται και ένας μικρός αριθμός υποτροφιών σε φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ανάλογα με τις επιδόσεις. Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαικού Δικτύου για την Εκπαίδευση [«Ευρυδίκη» (1999)] και της Ευρωπαικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕUROSTAT), μόνο το 3% των ελλήνων φοιτητών επιτυγχάνει υποτροφία. Οι κρατικές υποτροφίες που προορίζονται για να καλύψουν τα έξοδα των Ελλήνων φοιτητών είναι χαμηλού ύψους το οποίο είναι από τα χαμηλότερα μεταξύ των χωρών της Ευρωπαικής Ένωσης. Το μέσο ετήσιο ποσό (σε τιμές 1995/96) που αντιστοιχεί σε υποτροφία στην Ελλάδα είναι ecu κατά μέσο όρο, ενώ π.χ στην Γαλλία είναι ecu, στην Ιρλανδία ecu, στην Δανία ecu, στην Αυστρία ecu κλπ. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΣΥΕ οι υπότροφοι σε σχέση με τους πρωτοεγγραφέντες ήταν κατά το ακαδημαϊκό έτος 1988/89, 0,46% και κατά το ακαδημαικό έτος 1991/92, 1,08%. Επίσης οι φοιτητές έχουν περιορισμένη δυνατότητα να συνάπτουν μικρά δάνεια από τις τράπεζες με σχετικά ευνοϊκούς όρους. Σημαντικό αρνητικό στοιχείο του συστήματος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελεί το λιμνάζον φοιτητικό δυναμικό [Τsamadias (2001)]. Όσον αφορά την άμεση ιδιωτική δαπάνη για σπουδές επιπέδου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΤΕ), δεν υπάρχουν στοιχεία δημόσιων φορέων. Υπάρχουν μόνο ορισμένες εκτιμήσεις από ιδιωτικές μελέτες. Διαχρονικά, η ΤΕ διεκδικεί ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο από τους πόρους του κράτους και των νοικοκυριών. Δεδομένης της ανεπάρκειας των κρατικών και
10 10 ιδιωτικών πόρων σε σχέση με τις ανάγκες, προβάλλει επιτακτική η ανάγκη για οικονομικότητα στη διάθεση των πόρων για την εκπαίδευση, τόσο από μέρους της πολιτείας όσο και από μέρους των ιδιωτών. Είναι ανάγκη οι περιορισμένοι εθνικοί πόροι να κατανέμονται με τη μεγαλύτερη δυνατή οικονομικότητα στην εκπαίδευση γενικά, αλλά και στις επιμέρους βαθμίδες και τους τύπους της ειδικότερα. Η πολιτική αυτή θα συμβάλει στην εκλογίκευση και τον εξορθολογισμό των δαπανών για εκπαίδευση και θα προσδώσει μεγαλύτερη οικονομική αξία στην επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο, εναρμονίζοντας τις ατομικές επιλογές των μαθητών / φοιτητών για εκπαίδευση με τις επιλογές της οικονομίας και της κοινωνίας. 3. Το Πλαίσιο της Νέας Προσέγγισης Στην Ελλάδα είναι επιτακτική ανάγκη να συνειδητοποιηθεί η μεγάλη σημασία της εκπαίδευσης στην οικονομική, κοινωνική, πολιτισμική και πολιτική ανάπτυξη της χώρας. Η κοινωνία μας, σε όλο το εύρος και το βάθος της, πρέπει να γνωρίζει ότι, σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και ανταγωνισμού, η αναγνωρισμένη οδός προς την ανάπτυξη και την ευημερία μέσω της «βιομηχανίας της γνώσης» ξεκινάει από την τριτοβάθμια εκπαίδευση που ανατροφοδοτεί όλη την εκπαιδευτική αλυσίδα. Είναι ως εκ τούτου αναγκαία η χάραξη εθνικής στρατηγικής και η επεξεργασία πολιτικών για τη διαχρονική παραγωγή και συσσώρευση ανθρώπινου και γνωσιακού κεφαλαίου στη μέγιστη ποσότητα και την άριστη ποιότητα, την διαχυσή του καθώς και τη βέλτιστη αξιοποίησή του. H εθνική στρατηγική πρέπει να διέπεται από ένα ισορροπημένο μίγμα αρχών, που να υπηρετούν τα διαχρονικά κοινωνικά αιτήματα της οικονομικής και κοινωνικής αποτελεσματικότητας και ισότητας, μακράν ακραίων συγκερασμών. Πρέπει να συνειδητοποιηθεί ότι ουσιαστικός «μοχλός αλλαγής» προς την κατεύθυνση που προηγουμένως διατυπώθηκε, είναι η χρηματοδότηση του συστήματος. Η νέα αντιμετώπιση του κρίσιμου ζητήματος της χρηματοδότησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να εδράζεται στις ακόλουθες αρχές: Αρχή 1. Το κράτος χρηματοδοτεί ετησίως το σύστημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με δημόσιους πόρους χρηματικού ποσού που αποτελεί ποσοστό επί του ΑΕΠ και του κρατικού προϋπολογισμού άνω του μέσου όρου των αντίστοιχων ποσοστών με τα οποία χρηματοδοτείται η τριτοβάθμια εκπαίδευση στις χώρες μέλη της ΕΕ.
11 11 Αρχή 2. Ενα μέρος του χρηματικού ποσού κατανέμεται άμεσα στα τριτοβάθμια ιδρύματα μέσω ενδιάμεσου φορέα στον οποίο συμμετέχουν εκτός της κεντρικής κρατικής διοίκησης και τα τριτοβάθμια ιδρύματα. Η κατανομή γίνεται με χρήση ειδικού κοινά αποδεκτού μαθηματικού υποδείγματος με κριτήρια αποτελεσματικότητας και ποιότητας. Αρχή 3. Το υπόλοιπο του χρηματικού ποσού κατανέμεται έμμεσα στα τριτοβάθμια ιδρύματα μέσω των φοιτητών. Αρχή 4. Οι φοιτητές που είναι ακαδημαϊκά επιμελείς και παραγωγικοί και δεν έχουν τις οικονομικές δυνατότητες έχουν πλήρη και πραγματικά δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση. Καλύπτονται πλήρως τα έξοδα σπουδών και διαβίωσής των κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους. Αρχή 5. Οι φοιτητές που είναι μέλη ιδιαίτερα εύπορων οικογενειών συμμετέχουν κατ έτος στη χρηματοδότηση του πραγματικού ετήσιου κόστους της εκπαίδευσής των. [πχ δύο κλιμάκια που καλύπτουν το 10% και το 20% του ετήσιου κόστους, ανάλογα (άνω των και euro αντιστοίχως) με το ετήσιο εισόδημα των οικογενειών τους («διαφορικά / επιλεκτικά» δίδακτρα)]. Αρχή 6. Οι φοιτητές που δεν είναι ακαδημαϊκά επιμελείς και παραγωγικοί (παρατείνουν τις σπουδές πέραν των προβλεπομένων ετών συν ένα) συμμετέχουν στη χρηματοδότηση του ετήσιου κόστους της εκπαίδευσής τους, σε ποσοστό 10% που προσαυξάνεται κατά 2% για κάθε έτος καθυστέρησης. Η νέα προσέγγιση χρηματοδότησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που εδράζεται στις ανωτέρω αρχές και προτείνεται προς εφαρμογή παρουσιάζεται στη διαδικασία του κατωτέρω διαγράμματος:
12 12 Χρήμα Κράτος Χρήμα (Φόροι) Χρήμα Ενδιάμεσος Φορέας Νοικοκυριά (Κουπόνια) Τριτοβάθμια Ιδρύματα Χρήμα (Δάνεια) Χρήμα Φοιτητές (Δίδακτρα από εύπορους) Η νέα προσέγγιση επιβεβαιώνει ότι η ελληνική κοινωνία και η πολιτική έκφρασή της Έμπρακτα αναγνωρίζει την σημασία του ανθρώπινου δυναμικού της και το ενδιαφέρον της για την τριτοβάθμια εκπαίδευση (αρχή 1). Αξιοποιεί βέλτιστα τους χρηματικούς πόρους που διαθέτει (αρχές 2 και 3). Προωθεί την αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου υπέρ των οικονομικά ασθενέστερων (αρχές 4 και 5). Αποθαρρύνει την παρουσία των «αιώνιων φοιτητών». Αποφορτίζει το σύστημα από το λιμνάζον φοιτητικό δυναμικό, το «νεκρό βάρος» εκείνων που δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για σπουδές με επακόλουθο την οικονομικότερη, αποτελεσματικότερη και ποιοτικότερη λειτουργία του συστήματος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (αρχή 6). Επιπροσθέτως, μια τέτοια προσέγγιση εισφέρει σε μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας, αποτρέποντας τη φαλκίδευση των δυνάμεων της αγοράς, ώστε να εξασφαλιστεί μία αυτόνομη εναρμόνιση μεταξύ των ροών από το σύστημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των αναγκών της οικονομίας. Η προσέγγιση αυτή με τον καιρό θα εκπέμψει μηνύματα στους σπουδαστές, ώστε να προσαρμόσουν τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές τους προτεραιότητες και επιλογές σε περισσότερο επιθυμητά πρότυπα, τόσο από οικονομική όσο και από κοινωνική σκοπιά. Στο πλαίσιο της νέας προσέγγισης αποτελεί ανοικτό ζήτημα η επεξεργασία εξειδικευμένων πολιτικών που θα εναρμονίζουν τα δεδομένα της ελληνικής πραγματικότητας με τις προσεγγίσεις που γίνονται σε άλλες αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες. Εκτιμάται ότι το νέο πλαίσιο προσέγγισης για τη χρηματοδότηση του συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα προωθήσει ουσιαστικά και διαχρονικά τη
13 13 διαμόρφωση ιδρυμάτων με υποδομές υψηλών προδιαγραφών και θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου. Οι έλληνες πολίτες, τεχνοκράτες, πολιτικοί οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι το μέλλον ανήκει στις κοινωνίες εκείνες που το οραματίζονται, το σχεδιάζουν και το οικοδομούν με κοινωνική ευαισθησία, τεχνοκρατική επάρκεια και πολιτικό ρεαλισμό. Βιβλιογραφία Γεωργαντάς, Η. (2000) «Θεσμικές Μεταλλάξεις στο καθεστώς Δημόσιας Χρηματοδότησης του Πανεπιστημιακού Έργου. Όρια, Τύποι και Περιεχόμενα της Πολιτικής» Πανεπιστήμιο, Εκδοση Ομίλου Πανεπιστημιακών, σελ Λαμπρόπουλος Χ. & Ψαχαρόπουλος, Γ. (1990) «Κοινωνικοοικονομικές Διαστάσεις της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης:Τάσεις, Προβλήματα και Δυνατές Λύσεις»,Ελληνική Eπιθεώρηση Kοινωνικών Eρευνών, Τευχ. 77, σσ , Αθήνα Μητράκος, Θ. & Τσακλόγλου, Π. (1998) «Μεταβολές στη συνολική ανισότητα και φτώχεια στην Ελλάδα μετά τη μεταπολίτευση», Athens University of Economics and Business, Department of Economic Studies, Discussion Paper N 97 Arrow, K.J. (1951) Social Choice and Individual Values,Wiley, New York Becker, G. (1995) «Human Capital and Poverty Allevation», Human Capital Development and Operations Policy, Paper N.52, The World Bank Eliou, M. (1988) «Mobility or Migration?: The Case of Greek Students Abroad», Higher Education in Europe, Vol. XIII, 3, pp Hansen, W. Lee, and Weisbrod, B.(1969) «The Distribution of the Costs and Benefits of Public Higher Education: The Case of California» Journal of Human Resources, Vol 4(2), pp OECD (1997) «Reviews of National Policies for Education: Greece», Paris Psacharopoulos, G and Soumelis, C. (1979) «A Quantitative Analysis of the Demand for Higher Education», Higher Education, Vol. 8, N 2, pp Psacharopoulos, G. (1991), «The Process of Status Attainment in Greece», Modern Greek Studies, Vol. 9, pp Psacharopoulos, G.(1999) «The Opportunity Cost of Child Labor: A Review of the Benefits of Education» University of Athens, (Mimeo) Tsamadias, C. (2001) «The Returns of Investment in Tertiary Technological Education in Greece» Journal of Vocational Education & Training, (accept) Tsoukalas, C. (1981) «Some Aspects of Overeducation in Modern Greece», Journal of the Hellenic Diaspora, Vol. 8, pp World Bank, (1986) The Financing of Education in Developing Countries: An Exploration of Policy Options The World Bank, Washington DC Woodhall (1982)
14 14 «Student Loans as a Means of Financing Higher Education:Lessons from International Experience», Staff Working Paper N 599, The World Bank, Washington, DC Woodhall, M. (1988) «Designing a Student Loan Program for a Developing Country: The Relevance of International Experience», Economics of Education Review, V.7, pp
15 15 Παράρτημα Πίνακας 1: Δαπάνες για την Εκπαίδευση ως Ποσοστό (%) του Α.Ε.Π (1995) Χώρα Bαθμίδες Εκπαίδευσης Πρώτη Δεύτερη Τρίτη Όλες Μη Πανεπιστημιακή Πανεπιστημιακή Αυστραλία 1,6 2,1 0,3 1,5 5,6 Αυστρία 1,2 2,7 0,1 0,9 5,5 Καναδάς χ χ 0,9 1,5 7,0 Τσεχία 0,9 2,9 0,1 1,0 5,7 Δανία 1,7 2,6 χ χ 7,1 Φινλανδία 1,8 2,4 0,3 1,3 6,6 Γαλλία 1,2 3,2 χ χ 6,3 Γερμανία χ χ n 1,0 5,8 Ελλάδα 1,3 1,5 0,2 0,7 3,7 Ουγγαρία 1,1 2,5-1,0 5,5 Ισλανδία x x n 0,6 5,2 Ιρλανδία 1,3 2,1 x x 5,3 Ιταλία 1,1 2,1 n 0,8 4,7 Ιαπωνία 1,3 1,7 0,1 0,9 4,7 Κορέα 1,7 2,2 0,4 1,5 6,2 Μεξικό 2,1 1,9 x 1,1 5,6 Ολλανδία 1,2 2,0-1,3 4,9 Πορτογαλία 1,8 2,3 x 1,0 5,4 Ισπανία 1,3 2,7 n 1,1 5,7 Σουηδία 2,0 2,5 x x 6,7 Τουρκία 1,0 0, ,4 Η.Π.Α 1,8 2,0 0,4 2,0 6,7 Μ.Ο Ο.Ο.Σ.Α 1,6 2,1 0,3 1,5 5,9 Εκτός Ο.Ο.Σ.Α Αργεντινή 1,5 1,4 0,3 0,7 4,1 Χιλή 1,8 1,6 0,3 1,6 5,6 Ινδία 1,3 0, ,6 Ισραήλ 2,6 2, ,3 Μαλαισία 1,6 1,8 0,4 0,8 5,1 Ουραγουάη 1,1 1,0 0,1 0,8 3,0 Πηγή: Ο.Ο.Σ.Α(1998), δείκτες για την Παιδεία. Σημείωση: Όπου n σχεδόν μηδενικό μέγεθος και Χ τα στοιχεία που περιλαμβάνονται σε άλλη στήλη του πίνακα. Πίνακας 2: Δαπάνη ανά Φοιτητή σε $ U.S Σταθερής Αγοραστικής αξίας για το έτος 1995 Πηγή: O.E.C.D (1997b) Χώρα Τριτοβάθμια Εκπαίδευση Αυστρία Βέλγιο Δανία Φινλανδία Γαλλία Γερμανία Ελλάδα Ιρλανδία Ιταλία Ολλανδία Ισπανία Σουηδία Αγγλία 7.600
16 16 Πίνακας 3: Ανάλυση Εσόδων κατά κύρια πηγή στα Τριτοβάθμια Εκπαιδευτικά Συστήματα διαφόρων χωρών του ΟΟΣΑ Χώρες Ετος Δημόσιες Πηγές(%) Δίδακτρα (%) Ιδιωτικές Επιχ/σεις(%) Άλλες Πηγές(%) Αυστραλία ,1 10 Φινλανδία(δημ ιδρύμ) αμελητέο 4 11 Γαλλία(όλα τα ιδρ) Γερμανία (σε όλη την ΤΕ) Ιαπωνία(δημ Ιδρ) Ιαπωνία (ιδιωτικά ιδρύματα 4ετούς φοίτησης) Ιαπωνία (όλα τα ιδρύματα) Ολλανδία ( ολα τα ιδρύματα) Νορβηγία αμελητέο 2 8 (δημόσια ιδρύματα) Ισπανία(Πανεπ. ) Ην. Βασίλειο(Πανεπ 1986/ Ην. Βασίλειο(Πολυτ) 1986/ ΗΠΑ(δημοσ ιδρύμ) 1984/ ΗΠΑ(ιδιωτ ιδρυμ) 1984/ ΗΠΑ(όλα τα ιδρυμ) Πηγή:Στο Williams(1992):133 Σημείωση:Ην. Βασίλειο:σχεδόν το σύνολο των διδάκτρων των Βρετανών και Ευρωπαίων προπτυχιακών φοιτητών πληρώνονται από το δημόσιο. Αυτό το ποσό αποτελεί περίπου το 50% των συνολικών εσόδων από δίδακτρα των Βρετανικών ΑΕΙ ΗΠΑ: πολύ μεγάλο μέρος των διδάκτρων καλύπτονται από φοιτητικά δάνεια και υποτροφίες (95%) για το 1984 Πίνακας 4:Μέση Τρέχουσα Δημόσια Δαπάνη ανά Επίπεδο Εκπαίδευσης στην Ελλάδα (Έτος 1994) Επίπεδο Εκπαίδευσης Δαπάνη ανά διδασκόμενο( Δρχ/ Έτος) Πρωτοβάθμια Δευτεροβάθμια Γενική Δευτεροβάθμια Τεχνική Τριτοβάθμια Τεχνολογική Εκπαίδευση Τριτοβάθμια Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση Πηγή: Καραγιανόπουλος (1997) Πίνακας 5: Μέση Δαπάνη στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση [σταθερές τιμές 1994] Ετος Τριτοβάθμια Πανεπιστημιακή Τριτοβάθμια Μη Πανεπιστημιακή Πηγή: Τσαμαδιάς, Κ. (2000)
απάνες για την παιδεία
Εκπαίδευση απάνες για την παιδεία Χώρα απάνη ανά µαθητή πρωτ. εκπ. (2004 ισοδύναµα δολάρια) απάνη ανά σπουδαστή δευτ. εκπ. (2004 ισοδύναµα δολάρια) Ελλάδα $4.595 $5.593 Η.Π.Α. $8.805 $22.476 Ην. Βασίλειο
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΡΑ ΦΟΙΤΗΣΗΣ ΣΤΟΝ 2 Ο ΚΥΚΛΟ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΜΑΛΤΑ Πηγή: Ευρυδίκη (2011a, 2012) ΔΙΔΑΚΤΡΑ ΦΟΙΤΗΣΗΣ ΣΤΟΝ 2 Ο ΚΥΚΛΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Ποσοστό φοιτητών που πληρώνουν δίδακτρα για φοίτηση στον 2 o κύκλο σπουδών 13,8% Κανένας δεν πληρώνει ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ 31,0% Όλοι πληρώνουν
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ; Οικονοµική είναι η µελέτη του τρόπου µε τον οποίο οι άνθρωποι επιλέγουν να κατανείµουν τους σπάνιους πόρους τους. Λόγω της σπανιότητας δεν είναι δυνατόν να εκπληρωθούν όλες
Διαβάστε περισσότεραΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ - ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Η ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΣπανιότητα ή στενότητα των πόρων
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΡΙΣΜΟΣ Οικονοµική είναι η µελέτη του τρόπου µε τον οποίο οι άνθρωποι επιλέγουν να κατανείµουν τους σπάνιους πόρους τους. Λόγω της σπανιότητας δεν είναι δυνατόν να εκπληρωθούν όλες
Διαβάστε περισσότεραΗ ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας
Η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας Στοιχεία της Επετηρίδας για την Παγκόσμια Ανταγωνιστικότητα του International Institute for Management Development - IMD World Competitiveness Yearbook 2015
Διαβάστε περισσότεραΕΡΕΥΝΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ 2002
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αθήνα, 16 Ιουλίου 2003 ΕΡΕΥΝΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ 2002 Από τη Γ.Γ. ΕΣΥΕ ανακοινώνονται τα προσωρινά
Διαβάστε περισσότεραΝΕΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
Δελτίο Τύπου ΝΕΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Παγκόσμια Έρευνα του Boston Consulting Group για λογαριασμό της Ciett αποκαλύπτει πώς οι παλαιωμένες
Διαβάστε περισσότεραΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ Κυριάκος Φιλίνης Εργασιακές Σχέσεις και Αγορά Εργασίας Τα βασικά μεγέθη της αγοράς εργασίας Απασχολούμενοι είναι τα άτομα που απασχολούνται έναντι αμοιβής. Το ποσοστό
Διαβάστε περισσότεραΚοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 8 η. Διανομή Εισοδήματος και Μέτρα Πολιτικής
Κοινωνικοοικονομική Αξιολόγηση Επενδύσεων Διάλεξη 8 η Διανομή Εισοδήματος και Μέτρα Πολιτικής Ζητήματα που θα εξεταστούν: Πως αποτυπώνεται η διανομή του εισοδήματος και τι είναι γραμμή φτώχειας. Με ποιους
Διαβάστε περισσότερα20 ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ 1993-2013 ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Ανδρέας Θεοφάνους 20 ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ 1993-2013 ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Η οικονομική κρίση και η πρόκληση της αναβάθμισης 18 Δεκεμβρίου 2013 ΔΟΜΗ ΤΗΣ
Διαβάστε περισσότεραEducation at a Glance: OECD Indicators - 2005 Edition. Μια ματιά στην Εκπαίδευση: Δείκτες του ΟΟΣΑ - Έκδοση 2005
Education at a Glance: OECD Indicators - 2005 Edition Summary in Greek Μια ματιά στην Εκπαίδευση: Δείκτες του ΟΟΣΑ - Έκδοση 2005 Περίληψη στα ελληνικά Η εκπαίδευση και η δια βίου μάθηση διαδραματίζουν
Διαβάστε περισσότεραΑποτελεσματικότητα δασκάλων
Αποτελεσματικότητα δασκάλων Αποτελεσματικότητα δασκάλων Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει κοινά αποδεκτος ορισμός για την ποιότητα των δασκάλων. Τι σημαίνει ποιότητα δασκάλου ; ατομικά χαρακτηριστικά και προσόντα
Διαβάστε περισσότεραΤο οικονομικό κύκλωμα
Το οικονομικό κύκλωμα 1 Το εισόδημα των νοικοκυριών: Y = C + S C = a + by APC = C Y APS = S Y Συνολική ζήτηση (κλειστή οικονομία): AD = C + I + G 2 Το οικονομικό κύκλωμα Η κυκλική ροή του εισοδήματος σε
Διαβάστε περισσότεραΕκπαίδευση στην Ελλάδα: Κρίση και Εξέλιξη της Δημόσιας και Ιδιωτικής Δαπάνης
ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Τ. Καρατάσου 11, 117 42 Αθήνα, Tηλ.: 210 92 11 200-10, Fax: 210 92 33 977, www.iobe.gr 11 T. Karatassou Str., 117
Διαβάστε περισσότεραΕυέλικτεςμορφέςαπασχόλησης: Εργασιακός μεσαίωνας ή επίγειος παράδεισος; Από τον μύθο στην πραγματικότητα. Σταύρος Π. Γαβρόγλου
Ευέλικτεςμορφέςαπασχόλησης: Εργασιακός μεσαίωνας ή επίγειος παράδεισος; Από τον μύθο στην πραγματικότητα Σταύρος Π. Γαβρόγλου Παρατηρητήριο Απασχόλησης (ΠΑΕΠ) sgavroglou@paep.org.gr Τι είναι η ευελιξία
Διαβάστε περισσότεραΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 2012-2013 Η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση Μέρος Α : το ευρωπαϊκό & διεθνές πλαίσιο αναφοράς (2001-2012)
1 ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 2012-2013 Η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση Μέρος Α : το ευρωπαϊκό & διεθνές πλαίσιο αναφοράς (2001-2012) Διεθνείς & εθνικές βάσεις δεδομένων: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ
Διαβάστε περισσότεραΤριµηνιαία ενηµέρωση για την απασχόληση και την οικονοµία Βασικά µεγέθη & συγκριτικοί δείκτες
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΟ ιοσκούρων 4 & Πολυγνώτου ΑΘΗΝΑ 105 55 Τηλ. 2103310080, Fax: 2103310083 E-mail: info@kpolykentro.gr Τριµηνιαία ενηµέρωση για την απασχόληση και την οικονοµία Βασικά µεγέθη & συγκριτικοί
Διαβάστε περισσότεραΠεριφερειακή Ανάπτυξη
ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Περιφερειακή Ανάπτυξη Διάλεξη 3: Το Περιφερειακό Πρόβλημα (κεφάλαιο 1, Πολύζος Σεραφείμ) Δρ. Βασιλείου Έφη Τμήμα Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΔαπάνη Υγείας. Φαρμακευτική Δαπάνη. Καινοτομία. Μ. Ολλανδέζος Μ. Ολλανδέζος
Δαπάνη Υγείας Φαρμακευτική Δαπάνη Καινοτομία Μ. Ολλανδέζος Μ. Ολλανδέζος Δαπάνη υγείας ως % του ΑΕΠ χώρες του ΟΟΣΑ (2012) Καναδάς (e) Βέλγιο Ιαπωνία (e) Αυστρία Σουηδία Πηγή: OECD health data (Ιανουάριος
Διαβάστε περισσότεραΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΜΕΡΟΥΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΟΥΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΕΤΟΣ 2015
1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΕΘΝΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Υ..Α.Σ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΜΕΡΟΥΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΟΥΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΕΤΟΣ 2015 ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Διαβάστε περισσότεραΔείκτης Ψηφιακής Ωριμότητας
Δείκτης Ψηφιακής Ωριμότητας από την Accenture υπό την αιγίδα του Καθοδηγώντας τον ψηφιακό μετασχηματισμό Ένας νέος τρόπος για ηγέτες κυβερνήσεων και επιχειρήσεων για να κατανοήσουν, να μετρήσουν και να
Διαβάστε περισσότεραEducation at a Glance: OECD Indicators - 2006 Edition. Μια µατιά στην εκπαίδευση: είκτες του ΟΟΣΑ Έκδοση 2006
Education at a Glance: OECD Indicators - 2006 Edition Summary in Greek Μια µατιά στην εκπαίδευση: είκτες του ΟΟΣΑ Έκδοση 2006 Περίληψη στα ελληνικά Η έκθεση «Μια µατιά στην εκπαίδευση» παρουσιάζει στους
Διαβάστε περισσότεραΟμιλία Δρ. Τάσου Μενελάου με θέμα: Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΣΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού
Ομιλία Δρ. Τάσου Μενελάου με θέμα: Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΣΕΕΚ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, αγαπητοί σπουδαστές, με ιδιαίτερη
Διαβάστε περισσότεραTHE FUTURE OF HEALTHCARE IN GREECE Health and Growth
1 THE FUTURE OF HEALTHCARE IN GREECE Health and Growth Νίκος Βέττας Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (vettas@iobe.gr, www.iobe.gr, http://www.aueb.gr/users/vettas) Health
Διαβάστε περισσότεραΚέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (ΠΙ)
Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ) Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (ΠΙ) Διεθνής Έρευνα Δεξιοτήτων Ενηλίκων H πιο διεξοδική και εκτενής διεθνής έρευνα μελέτης των δεξιοτήτων και ικανοτήτων ενηλίκων
Διαβάστε περισσότεραΟ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Η σύγχρονη εποχή χαρακτηρίζεται από την ένταξη της επιστημονικής γνώσης στη διαδικασία ανάπτυξης προϊόντων. Η έρευνα ενσωματώνεται
Διαβάστε περισσότεραThessaloniki Summit 2017
Thessaloniki Summit 2017 Αυτοσκοπός, ένα Επιχειρηματικό Περιβάλλον που Συμπλέει με την Δυναμική της Παγκοσμιοποίησης Τάκης Αθανασόπουλος Πρόεδρος, ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ Θεσσαλονίκη, 5 Οκτωβρίου, 2017 Οι Χώρες της
Διαβάστε περισσότεραΟ Δείκτης Νέων Εργαζομένων της PwC αξιολογεί το κατά πόσο οι χώρες του ΟΟΣΑ συμβάλουν με επιτυχία στην εξέλιξη των νέων τους
Δελτίο τύπου Ημερομηνία: 10 Δεκεμβρίου 2015 Υπεύθυνη: Αλεξάνδρα Φιλιππάκη Τηλ: 2106874711 Email: alexandra.filippaki@gr.pwc.com Σελίδες: 5 Περισσότερες πληροφορίες εδώ. Follow/retweet: @pwc_press Ο Δείκτης
Διαβάστε περισσότεραΕπιχειρήσεις, Ανθρώπινο Δυναμικό και Εκπαιδευτικό Σύστημα: Έρευνα σε βιομηχανικές επιχειρήσεις Διαπιστώσεις και Προτάσεις Πολιτικής
Επιχειρήσεις, Ανθρώπινο Δυναμικό και Εκπαιδευτικό Σύστημα: Έρευνα σε βιομηχανικές επιχειρήσεις Διαπιστώσεις και Προτάσεις Πολιτικής Χρήστος Α. Ιωάννου Διευθυντής, Τομέας Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας
Διαβάστε περισσότεραΜεταξύ 2011 και 2012 η ανεργία στην Ελλάδα συνέχισε να αυξάνεται σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και ειδικά στους ενήλικες νέους.
Η ποιότητα της μετάφρασης και η συνοχή της με το πρωτότυπο κείμενο εργασίας αποτελούν αποκλειστική ευθύνη των συγγραφέων της μετάφρασης. Σε περίπτωση οποιασδήποτε αντίφασης μεταξύ του αρχικού έργου και
Διαβάστε περισσότεραOΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Βασικά συµπεράσµατα
OΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Βασικά συµπεράσµατα 1. Καταγράφεται σαφής σχέση µεταξύ µορφωτικού επιπέδου και οικονοµικής κατάστασης. Κατά την εξέταση του επιπέδου εκπαίδευσης, ξεκινώντας από τον αναλφαβητισµό
Διαβάστε περισσότεραΜεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό: Εσύ τι γνωρίζεις;
Μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό: Εσύ τι γνωρίζεις; Οι περισσότεροι φοιτητές μετά την απόκτηση του πτυχίου τους ενδιαφέρονται να επιμορφωθούν συνεχίζοντας τις σπουδές τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Η
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΝΕΑΝΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΑΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ
Διαβάστε περισσότεραΕνημερωτική συνάντηση Δευτέρα 05 Δεκεμβρίου 2016
Ενημερωτική συνάντηση Δευτέρα 05 Δεκεμβρίου 2016 Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Διεθνές Πρόγραμμα για την Αξιολόγηση των Μαθητών H μεγαλύτερη διεθνής έρευνα
Διαβάστε περισσότεραΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2010-2011 Η «μικρή» επιχειρηματικότητα σε περίοδο κρίσης
Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2010-2011 Η «μικρή» επιχειρηματικότητα σε περίοδο κρίσης Σταύρος Ιωαννίδης Στελίνα Χατζηχρήστου 26 Ιανουαρίου 2012 Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Επιχειρηματικότητας GEM Παρατηρητήριο
Διαβάστε περισσότερα«Από την έρευνα στη διδασκαλία» Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας Σάββατο 16 Απριλίου 2016
Βιογραφικό σημείωμα Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Μαθηματικά και Οικονομικά στις ΗΠΑ (1974) και στην Αγγλία (1978). Στη δεκαετία του 1980 εργάστηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες. Από το 1990
Διαβάστε περισσότεραΦορολογική μεταρρύθμιση: Φορολογική Διοίκηση και Κοινωνικό περιβάλλον
Φορολογική μεταρρύθμιση: Φορολογική Διοίκηση και Κοινωνικό περιβάλλον Βασίλης Θ. Ράπανος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Αθηνών 28-11-2012 1 Μέτρα ή μεταρρύθμιση Στην περίοδο της μεταπολίτευσης έγινε μια ουσιαστική
Διαβάστε περισσότεραΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Δημόσια Οικονομική Κουτεντάκης Φραγκίσκος - Γαληνού Αργυρώ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΔιάλεξη 5. Εκπαίδευση. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακαδημαϊκό έτος /11/2016
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Ακαδημαϊκό έτος 6-7 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Διάλεξη Εκπαίδευση (Rosen et al 9, κεφ. 7, σελ. 69-94) Δαπάνες για την παιδεία Ας πάρουμε
Διαβάστε περισσότεραΔαπάνη υγείας και «αντίστροφη υποκατάσταση» στην πρωτοβάθμια φροντίδα: αλήθειες, ψεύδη και αυταπάτες Νάντια Μπουμπουχαιροπούλου, BSc, MSc, PhDc
Δαπάνη υγείας και «αντίστροφη υποκατάσταση» στην πρωτοβάθμια φροντίδα: αλήθειες, ψεύδη και αυταπάτες Νάντια Μπουμπουχαιροπούλου, BSc, MSc, PhDc Τομέας Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας
Διαβάστε περισσότεραΑθήνα, 3/12/2013 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ. Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) ανακοίνωσε σήμερα τα αποτελέσματα της έρευνας PISA 2012.
Αθήνα, 3/12/2013 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) ανακοίνωσε σήμερα τα αποτελέσματα της έρευνας PISA 2012. 1 PISA 2012 ΜΕΣΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΧΩΡΩΝ/ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
Διαβάστε περισσότεραΈκθεση της ΕΕ για την εκπαίδευση: ικανοποιητική πρόοδος, χρειάζονται όµως περισσότερες προσπάθειες για να επιτευχθούν οι στόχοι
IP/11/488 Βρυξέλλες, 19 Απριλίου 2011 Έκθεση της ΕΕ για την εκπαίδευση: ικανοποιητική πρόοδος, χρειάζονται όµως περισσότερες προσπάθειες για να επιτευχθούν οι στόχοι Βρυξέλλες, 19 Απριλίου Την τελευταία
Διαβάστε περισσότεραΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΤΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ
«ΣΠΟΥΔΑΙ», Τόμος 51, Τεύχος 3ο-4ο, Πανεπιστήμιο Πειραιώς / «SPOUDAI», Vol. 51, No 3-4, University of Piraeus Η ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΤΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ
Διαβάστε περισσότεραΠαγκόσμια οικονομία. Διεθνές περιβάλλον 1
Παγκόσμια οικονομία Διεθνές περιβάλλον 1 Επιλεγμένοι δείκτες ασιατικών χωρών Διεθνές περιβάλλον 2 Αλλαγές στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον Πρωτεύον ρόλος της κίνησης στην κίνηση των κεφαλαίων σε σχέση
Διαβάστε περισσότεραΑνακοίνωση Αποτελεσμάτων Διεθνών Ερευνών
Ανακοίνωση Αποτελεσμάτων Διεθνών Ερευνών Δημοσιογραφική Διάσκεψη 07 Δεκεμβρίου 2016 Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Διεθνές Πρόγραμμα για την Αξιολόγηση των
Διαβάστε περισσότεραΜπορείτε να εξηγήσετε πώς είναι δομημένο το πρόγραμμα «Δεξιότητες και θέσεις εργασίας - Επένδυση για τη Νεολαία» της Τράπεζας;
Απαντήσεις της ΕΤΕπ στις μικρομεσαίες για το πρόγραμμα απασχόλησης νέων Αναλυτική ενημέρωση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σχετικά με το πιλοτικό πρόγραμμα για την απασχόληση των νέων, «Δεξιότητες και
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ
Διαβάστε περισσότεραΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. Κοινωνικός πίνακας αποτελεσμάτων. που συνοδεύει το έγγραφο
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 26.4.2017 SWD(2017) 200 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Κοινωνικός πίνακας αποτελεσμάτων που συνοδεύει το έγγραφο ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΜΕΡΟΥΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΟΥΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΕΙΑΣ κτώβριος 2007 ΕΤΟΣ 2014
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΕΘΝΟΥΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Υ..Α.Σ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΜΕΡΟΥΣ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΟΥΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΕΙΑΣ κτώβριος 2007
Διαβάστε περισσότεραΈρευνα και Ανάπτυξη (Research and Development, R&D)
Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ Έρευνα και Ανάπτυξη (Research and Development, R&D) Οι Howenstine και Zeile (1992) ανακαλύπτουν μια χαλαρή συσχέτιση μεταξύ Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) και του συνόλου των εργαζομένων σε
Διαβάστε περισσότεραΟι Δήμοι σε αριθμούς. Μαρίνος Σκολαρίκος Υπεύθυνος Τμήματος Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης ΕΕΤΑΑ
Οι Δήμοι σε αριθμούς Σύνταξη Μαρίνος Σκολαρίκος Υπεύθυνος Τμήματος Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης ΕΕΤΑΑ Επιμέλεια Ράλλης Γκέκας Δρ. Οικονομολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης ΚΕΔΕ Γιάννης Γούπιος Διευθυντής
Διαβάστε περισσότεραΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Απρίλιος 2015 Νο 5 Είναι αλήθεια ότι οι Έλληνες υπερφορολογούνται; της Γεωργίας Καπλάνογλου Επίκου ρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2012 και η Ελλάδα
Παραρτήματα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2012 και η Ελλάδα Πίνακας Α1 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΪΟΝ (ετήσια εκατοστιαία μεταβολή όγκου) Σταθμίσεις με ΑΕΠ 2012* 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΗΜΟΣΙΩΝ ΑΠΑΝΩΝ: ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΟΙ ΑΠΑΝΕΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α
ΜΑΘΗΜΑ 8 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΗΜΟΣΙΩΝ ΑΠΑΝΩΝ: ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΟΙ ΑΠΑΝΕΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Οι δαπάνες για την παιδεία στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν το µεγαλύτερο κονδύλιο του προγράµµατος δηµοσίων δαπανών: το 2001
Διαβάστε περισσότεραΗ οικονομία της γνώσης και η απόδοση της καινοτομίας στην Ελλάδα
Η οικονομία της γνώσης και η απόδοση της καινοτομίας στην Ελλάδα Δρ. Ιωάννης Χατζηκιάν, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων, ΣΔΟ, ΤΕΙ Αθηνών, Εισήγηση στην ημερίδα του Γραφείου Διαμεσολάβησης
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ: Δεύτερες εκτιμήσεις για την εξέλιξη του Ακαθάριστου
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ. 105 63 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: 210.32.59.197 FAX: 210.32.59.229 ΘΕΜΑ: Δεύτερες εκτιμήσεις για την εξέλιξη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), κατά τη διάρκεια του
Διαβάστε περισσότεραΑνακοίνωση Αποτελεσμάτων Διεθνών Ερευνών
Ανακοίνωση Αποτελεσμάτων Διεθνών Ερευνών Δημοσιογραφική Διάσκεψη 07 Δεκεμβρίου 2016 Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Έρευνα Διεθνών Τάσεων στα Μαθηματικά και
Διαβάστε περισσότεραΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΕΙ ΚΑΙ H ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ. Δήμητρα Λυμπεροπούλου Γεωπόνος ΤΕ MSc Στέλεχος ΜΟΔΙΠ ΑΤΕΙ Καλαμάτας
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΕΙ ΚΑΙ H ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Γεωπόνος ΤΕ MSc Στέλεχος ΜΟΔΙΠ ΑΤΕΙ Καλαμάτας Οι διαστάσεις του προβλήματος. 1.Τι είναι τελικά η παγκοσμιοποίηση; 2.Ποια η υφιστάμενη κατάσταση των Ελληνικών
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2011 και η Ελλάδα
Παραρτήματα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2011 και η Ελλάδα Πίνακας Α1 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΪΟΝ (ετήσια εκατοστιαία μεταβολή όγκου) Σταθμίσεις με ΑΕΠ 2011* 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Διαβάστε περισσότεραΣΥΚΓΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. Κράτος Πρόνοιας, Δεξιότητες και Εκπαίδευση
ΣΥΚΓΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ Κράτος Πρόνοιας, Δεξιότητες και Εκπαίδευση Όπως είδαμε, η θεωρία των προνοιακών παραγωγικών συστημάτων (welfare production regimes WPR), συνδέει το μοντέλο καπιταλισμού
Διαβάστε περισσότεραΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 3 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος
ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 3 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Οικονομικού Κλίματος Η έρευνα για την κατάρτιση του δείκτη πραγματοποιείται από την Εταιρεία Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), φορέα που εκφράζει
Διαβάστε περισσότεραΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η ιδέα για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου ξεκίνησε με τη σκέψη ότι οι οποιεσδήποτε αλλαγές στη φορολογική διοίκηση πρέπει να είναι επιθυμητές, ώριμες, αποδεκτές από τον κόσμο που τον αφορούν (τον
Διαβάστε περισσότερα«ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ»
«ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ» Ημερίδα του Γραφείου Διαμεσολάβησης «Οι Καινοτομικές Δραστηριότητες στην Ποιότητα
Διαβάστε περισσότεραΒήματα Ψηφιακού Μετασχηματισμού των Ελληνικών Επιχειρήσεων
Βήματα Ψηφιακού Μετασχηματισμού των Ελληνικών Επιχειρήσεων Μάγκυ Αθανασιάδη, Senior Advisor ΣΕΒ 18 Απριλίου 2019 Μια επανάσταση σε εκθετική εξέλιξη Η εξέλιξη της τεχνολογίας είναι τεράστια Η συνδεσιμότητα
Διαβάστε περισσότεραΑΚΑΔΗΜΑΪΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ Δ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ
ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΣΤΗΝ Δ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ κ. π. 2.1.3.δ ΑΡΧΙΚΟΣ 58.700.000 ευρώ ΤΡΕΧΩΝ 86.500.000 ευρώ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Μέχρι 30/11/06 ανέρχεται σε ποσοστό 60% ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ
Διαβάστε περισσότερα35o. Αθήνα 11 Μαΐου 2009
35o Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο Αθήνα 11 Μαΐου 2009 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ένας στους 4 Έλληνες πολίτες πληρώνει από την τσέπη του για υπηρεσίες υγείας ενώ, συνολικά, η δαπάνη των νοικοκυριών για υπηρεσίες
Διαβάστε περισσότεραΠίνακας αποτελεσμάτων της Ένωσης για την Καινοτομία το 2015. Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL
Πίνακας αποτελεσμάτων της Ένωσης για την Καινοτομία το 2015. Σύνοψη Γλωσσική έκδοση ΕL Εσωτερική Αγορά, Βιομηχανία, Επιχειρηματικότη τα και ΜΜΕ ΣΥΝΟΨΗ Πίνακας επιδόσεων της Ένωσης για την Καινοτομία το
Διαβάστε περισσότεραΕκπαιδευτικές ανισότητες στην Ελλάδα Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και επιπτώσεις της κρίσης
ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Εκπαιδευτικές ανισότητες στην Ελλάδα Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και επιπτώσεις της κρίσης Μάιος 2019 2
Διαβάστε περισσότεραΠΑΙΔΕΙΑ Τι πληρώνουν οι Έλληνες ΠΑΙΔΕΙΑ. Τι πληρώνουν οι Έλληνες. Συνοπτική Παρουσίαση
ΠΑΙΔΕΙΑ Τι πληρώνουν οι Έλληνες Συνοπτική Παρουσίαση 1 Παιδεία Τι πληρώνουν οι Έλληνες Συντονιστής: Τάσος Αβραντίνης Κύρια Ευρήματα Η συνολική ιδιωτική δαπάνη για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Διαβάστε περισσότεραΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7: «Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης»
ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7: «Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» Στρατηγική Η διεύρυνση της συμμετοχής του ανθρώπινου δυναμικού σε δράσεις δια βίου εκπαίδευσης για την
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση κανονισμού (COM(2017)0825 C8-0433/ /0334(COD)) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή
3.7.2018 A8-0227/ 001-018 ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ 001-018 κατάθεση: Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης Έκθεση Ruža Tomašić Πρόγραμμα στήριξης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων A8-0227/2018 (COM(2017)0825 C8-0433/2017 2017/0334(COD))
Διαβάστε περισσότεραΜάριος Βρυωνίδης Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Εθνικός Συντονιστής Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας
Μάριος Βρυωνίδης Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Εθνικός Συντονιστής Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας Χριστίνα Παπασολομώντος Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Μέλος Ομάδας Συντονισμού για Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα
Διαβάστε περισσότεραΣύγκριση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος με τα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Περιεχόμενα. Μάρτιος 1999
με τα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών του Σαράντη Λώλου Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής ς Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 1 2. Διάρθρωση του Ενεργητικού... 2 3. Διάρθρωση του Παθητικού... 3 4. Κερδοφορία
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2010 και η Ελλάδα
Παραρτήματα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον κατά το 2010 και η Ελλάδα Πίνακας Α1 ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΪΟΝ (ετήσια εκατοστιαία μεταβολή όγκου) Σταθμίσεις με ΑΕΠ 2010* 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Δρ. Ιωάννης Χατζηκιάν, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων, ΣΔΟ,
Διαβάστε περισσότεραΟμιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και άλλων Πόρων, στην
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ & ΑΛΛΩΝ ΠΟΡΩΝ Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών
Διαβάστε περισσότεραΑλεξάνδρα Φιλιππάκη Τηλ: Περισσότερες πληροφορίες εδώ
Ημερομηνία 23 Νοεμβρίου 2016 Υπεύθυνη Αλεξάνδρα Φιλιππάκη Τηλ: 210 6874490 Email: alexandra.filippaki@gr.pwc.com Σελίδες 5 Περισσότερες πληροφορίες εδώ Follow/retweet: @PwC_Greece Η βελτίωση του δείκτη
Διαβάστε περισσότεραΣτατιστικά απασχόλησης στην ΕΕ
Στατιστικά απασχόλησης στην ΕΕ Κύρια στατιστικά στοιχεία Ποσοστά απασχόλησης κατά φύλο, ηλικία και μορφωτικό επίπεδο Το 2014, στις χώρες της ΕΕ (EU-28) το ποσοστό απασχόλησης για τα άτομα ηλικίας 15 έως
Διαβάστε περισσότεραΚρίση στην Ευρωζώνη. Συνέπειες για τη στρατηγική θέση της Ευρώπης στον παγκόσμιο χάρτη.
Κρίση στην Ευρωζώνη. Συνέπειες για τη στρατηγική θέση της Ευρώπης στον παγκόσμιο χάρτη. Ιωάννης Τσαμουργκέλης Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Αιγαίου Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών, Οικονομική Διάσκεψη
Διαβάστε περισσότεραΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 1 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος
ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 1 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Οικονομικού Κλίματος Η έρευνα για την κατάρτιση του δείκτη πραγματοποιείται από την Εταιρεία Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), φορέα που εκφράζει
Διαβάστε περισσότεραΤα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι
Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Η Παγκόσµια Μετανάστευση Το 2010, 214 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν μετανάστες, κατοικούσαν
Διαβάστε περισσότεραΠολιτική Ποιότητας Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Πατρών
Πολιτική Ποιότητας Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Πατρών Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών (ΤΟΕ) του Πανεπιστημίου Πατρών σε συνεργασία με την Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ) και τις αρμόδιες
Διαβάστε περισσότεραΕνημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ;
Ενημερωτικό δελτίο 1 ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΕΕ ΕΝΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ; Από την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με χαμηλά επίπεδα επενδύσεων. Απαιτούνται
Διαβάστε περισσότεραΔιάλεξη 10. Αρχές φορολογίας. 1 Ράπανος - Καπλάνογλου 2016/17
Διάλεξη 10 Αρχές φορολογίας 1 2 Φορολογικά έσοδα, 2008-2013 Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες χώρες του αναπτυγμένου κόσμου 5 Φόροι στην περιουσία 6 Φόροι στην κατανάλωση 7 Φόροι στην κατανάλωση Κενό ΦΠΑ, 2013-2014
Διαβάστε περισσότεραΔιοίκηση Ανθρώπινων Πόρων
Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ενότητα 8: Περιβάλλον και Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ειρήνη Τριάρχη Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα:
Διαβάστε περισσότεραΤα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης. Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι
Τα Αίτια και οι Επιπτώσεις της Διεθνούς Μετανάστευσης Πραγματικοί Μισθοί, Παγκόσμια Παραγωγή, Ωφελημένοι και Ζημιωμένοι Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 Η Παγκόσµια
Διαβάστε περισσότεραΠεριφερειακή Ανάπτυξη
ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Περιφερειακή Ανάπτυξη Διάλεξη 2: Οικονομική Ανάπτυξη και Οικονομική Μεγέθυνση (κεφάλαιο 1, Πολύζος Σεραφείμ) Δρ. Βασιλείου Έφη Τμήμα Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ: Ύψος Φορολογικών συντελεστών στα Κράτη Μέλη της Ε.Ε. (27) -Πηγή Eurostat -
ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ 16 Τ.Κ. 105 63 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: 210.32.59.198 FAX: 210.32.59.229 ΘΕΜΑ: Ύψος Φορολογικών συντελεστών στα Κράτη Μέλη της Ε.Ε. (27)
Διαβάστε περισσότεραΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ: ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ: ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ: Θ. Μητράκος Θ. Γεωργιάδης Ινστιτούτο Στρατηγικών και Αναπτυξιακών Μελετών Αθήνα, Φεβρουάριος
Διαβάστε περισσότεραΗμερίδα «Δείκτες ερευνητικής δραστηριότητας και σχεδιασμός πολιτικών για έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία
1 Ημερίδα «Δείκτες ερευνητικής δραστηριότητας και σχεδιασμός πολιτικών για έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία Αθήνα 2 Μαΐου 2012 Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Αμφιθέατρο Λ. Ζερβας) Κ. Κοκκινοπλιτης Γενικός
Διαβάστε περισσότεραΟ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας και η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας διαμορφώνουν νέα δεδομένα σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές
Διαβάστε περισσότεραΗ ελληνική παραγωγή υστερεί σε καινοτοµικότητα. Η ελληνική κατανάλωση καθυστερεί στην απορρόφηση καινοτοµιών.
Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας Τεύχος 18 Μάρτιος 2004 ελτίο Ανταγωνιστικότητας Η ελληνική παραγωγή υστερεί σε καινοτοµικότητα. Η ελληνική κατανάλωση καθυστερεί στην απορρόφηση καινοτοµιών.
Διαβάστε περισσότεραΤ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣXOΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣXOΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Ο Ρ Γ Α Ν Ω Σ Η Κ Α Ι Λ Ε Ι Τ Ο Υ Ρ Γ Ι Α Τ Α Ξ Ι Δ Ι Ω Τ Ι Κ Η Σ Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Α Σ Δ Ι Δ Α Σ Κ
Διαβάστε περισσότεραΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 2 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος
ΕΑΣΕ/ICAP CEO Index Τέλος 2 ου τριμήνου Τριμηνιαίος Οικονομικού Κλίματος Η έρευνα για την κατάρτιση του δείκτη πραγματοποιείται από την Εταιρεία Ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), φορέα που εκφράζει
Διαβάστε περισσότεραΗµερίδα του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ µε θέµα: «Πολιτικές ενίσχυσης της Απασχόλησης»
Ηµερίδα του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ µε θέµα: «Πολιτικές ενίσχυσης της Απασχόλησης» Ν. ΑΝΑΛΥΤΗΣ 27/3/2003 Κατά την έναρξη του 21 ου αιώνα, από τις κυριότερες προκλήσεις που απασχολούν την Ευρώπη και φυσικά και τη
Διαβάστε περισσότεραΑριθμοί-Κλειδιά της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ευρώπη - 2007
ελτίο Τύπου Αριθμοί-Κλειδιά της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ευρώπη - 2007 Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ευρώπη πραγματοποιούνται μεγάλες αλλαγές που αφορούν στην καθιέρωση μέχρι το έτος 2010 ενός
Διαβάστε περισσότεραPensions at a Glance: Public Policies across OECD Countries 2005 Edition
Pensions at a Glance: Public Policies across OECD Countries 2005 Edition Summary in Greek Οι συντάξεις µε µια µατιά : Οι δηµόσιες πολιτικές στις χώρες του ΟΟΣΑ -Έκδοση 2005 Περίληψη στα ελληνικά Τα τελευταία
Διαβάστε περισσότεραΕθνικό Σημείο Επαφής (ΕΣΕ) για τις Οδηγίες του ΟΟΣΑ για τις Πολυεθνικές Επιχειρήσεις. Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2016 Αίθουσα 305Β Νίκης 5-7, Αθήνα
Εθνικό Σημείο Επαφής (ΕΣΕ) για τις Οδηγίες του ΟΟΣΑ για τις Πολυεθνικές Επιχειρήσεις Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2016 Αίθουσα 305Β Νίκης 5-7, Αθήνα Εθνικό Σημείο Επαφής (ΕΣΕ) για τις Οδηγίες του ΟΟΣΑ για τις
Διαβάστε περισσότεραΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Ι Ενότητα 12: Μέγεθος και Εύρος Δραστηριοτήτων του Δημόσιου Τομέα Κουτεντάκης Φραγκίσκος Γαληνού Αργυρώ Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Άδειες Χρήσης
Διαβάστε περισσότερα