οι ορισμοί της αειφόρου ανάπτυξης προϋποθέτουν την αντίληψη του κόσμου ως ένα σύστημα που συνδέει το χώρο και το χρόνο

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "οι ορισμοί της αειφόρου ανάπτυξης προϋποθέτουν την αντίληψη του κόσμου ως ένα σύστημα που συνδέει το χώρο και το χρόνο"

Αφροδίσιος Λαμέρας
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Διεθνές Ινστιτούτο για την Αειφόρο Ανάπτυξη (IISD) οι ορισμοί της αειφόρου ανάπτυξης προϋποθέτουν την αντίληψη του κόσμου ως ένα σύστημα που συνδέει το χώρο και το χρόνο

2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ μπορούν να βλάψουν τα αλιευτικά αποθέματα στις ακτές της Αυστραλίας. η ατμοσφαιρική ρύπανση από τη Βόρεια Αμερική επηρεάζει την ποιότητα του αέρα στην Ασία τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες της Αργεντινής η αντίληψη του κόσμου ως ένα σύστημα στην πάροδο του χρόνου θα συντελέσει στη συνειδητοποίηση ότι: οι παλιότερες πρακτικές καλλιέργειας της γης συνεχίζουν να επηρεάζουν την γεωργική πρακτική μέχρι και σήμερα. Τα προβλήματα σε παγκόσμια κλίμακα είναι σύνθετα και σοβαρά και δεν μπορούν να εξαλειφτούν με τον ίδιο τρόπο που δημιουργήθηκαν.

3 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

4 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 3 συστατικά της βιώσιμης ανάπτυξης (οι παρακάτω παράγοντες εξετάζονται ως προς το αντικείμενο κάθε φορά καθώς και οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους): Ολοκλήρωση (integration) η όσο το δυνατόν πληρέστερη ενσωμάτωση του περιβάλλοντος στην διαδικασία λήψης αποφάσεων και η εξέταση των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που υπεισέρχονται σε αυτήν

5 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

6 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Για να ενταχθεί η βιωσιμότητα στην κοινωνία μας απαιτείται αλλαγή βαθιά ριζωμένων αντιλήψεων τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Ωστόσο, δεν είναι εύκολη υπόθεση η αλλαγή νοοτροπίας, ηθικών αξιών, νομοθετικού πλαισίου και επιστημονικής προσέγγισης

7 Αρχή της Οικολογικής Συνείδησης: Καθιέρωση της οικολογικής συνείδησης των πολιτών που είναι και οι προστάτες του περιβάλλοντος. ΔΩΔΕΚΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Αρχή της Δημόσιας Οικολογικής Τάξης: Η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί ευθύνη του κράτους και δεν αφήνεται στη λειτουργία της αγοράς. Αρχή της Βιωσιμότητας: Διατήρηση του φυσικού κεφαλαίου και απαγόρευση κάθε μείωσης ή υποβάθμισης Αρχή της Φέρουσας Ικανότητας: Διατήρηση της σταθερής κατάστασης των οικοσυστημάτων με ανάπτυξη που βρίσκεται κάτω από τα όρια αντοχής τους Αρχή της Υποχρεωτικής Αποκατάστασης διαταραχθέντων οικοσυστημάτων: Αποκατάσταση του απολεσθέντος φυσικού κεφαλαίου Αρχή της Βιοποικιλότητας: Διατήρηση της βιοποικιλότητας που θεωρείται κριτήριο και παράγοντας ευρωστίας των οικοσυστημάτων Αρχή της κοινής φυσικής κληρονομιάς: Τα κοινά φυσικά αγαθά δεν επιτρέπεται να ιδιοποιηθούν και η κοινή χρήση τους να περιορισθεί ή να καταργηθεί. Αρχή της Ήπιας Ανάπτυξης των Ευπαθών Οικοσυστημάτων: Στα ευπαθή οικοσυστήματα (δάση, ακτές, βουνά, μικρά νησιά, τοποθεσίες φυσικού κάλους) επιτρέπεται «ήπια» ανάπτυξη που ορίζεται κατά περίπτωση, ώστε να μηνεπιβαρύνει το περιβάλλον υπέρμετρα. Αρχή της Χωρονομίας: Επιβάλλεται ο συνολικός σχεδιασμός και χωροταξικός σχεδιασμός των δραστηριοτήτων, ώστε να εξασφαλίζεται η διατήρηση της φέρουσας ικανότητας των οικοσυστημάτων. Αρχή της Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Διατήρηση των σπουδαιότερων πολιτιστικών στοιχείων (μνημεία, αρχιτεκτονικά σύνολα, τόποι). Αρχή του Βιώσιμου Αστικού Περιβάλλοντος: Διατήρηση της ποιότητας ζωή στις πόλεις και αναχαίτιση της ανάπτυξης μεγα-πόλεων Αρχή προστασίας του Φυσικού Κάλλους: Διατήρηση και προστασία του τοπίου με παρεμβάσεις που δεν το αλλοιώνουν.

8 ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΔΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑ μεγάλες ποσότητες φυσικών πόρων, νερού και ενέργειας καταναλώνονται σε δομικά έργα, οι Πολιτικοί Μηχανικοί μπορούν να κάνουν τη διαφορά με συνειδητή προσπάθεια. Όπως γίνεται κατανοητό, για την επίτευξη της αειφόρου (ή αλλιώς βιώσιμης) ανάπτυξης απαιτούνται βιώσιμα κτίρια σε βιώσιμες πόλεις. Ουσιαστικά ο τρόπος και οι δραστηριότητες της κατασκευής μπορούν να δείξουν και να χαράξουν τον πράσινο περιβαλλοντικό δρόμο του πλανήτη

ΒΙΩΣΙΜΑ Ή ΠΡΑΣΙΝΑ ΚΤΙΡΙΑ είναι οι κατασκευές που έχουν ως στόχο να ενσωματώσουν τις εντολές της αειφόρου ανάπτυξης στη χωροθέτηση, το σχεδιασμό, την ανέγερση, τη συντήρηση και την κατοχή των κτιρίων.

9 ΒΙΩΣΙΜΑ Ή ΠΡΑΣΙΝΑ ΚΤΙΡΙΑ είναι οι κατασκευές που έχουν ως στόχο να ενσωματώσουν τις εντολές της αειφόρου ανάπτυξης στη χωροθέτηση, το σχεδιασμό, την ανέγερση, τη συντήρηση και την κατοχή των κτιρίων. Τα βιώσιμα κτίρια σχεδιάζονται και κατασκευάζονται με υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα με ελαχιστοποίηση των ενεργειακών αναγκών, της κατανάλωσης νερού και χρήσης υλικών με χαμηλές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

10 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ Ε & Τ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ακολουθεί τους 3 βασικούς άξονες που τίθενται από την Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Έρευνας & Τεχνολογίας για τις Kατασκευές Την αναμόρφωση της βιομηχανίας των κατασκευών, Το δημόσιο συμφέρον και τις απαιτήσεις των χρηστών και της κοινωνίας και Την αειφορία της ανάπτυξης και του περιβάλλοντος με την θέσπιση και υλοποίηση της αειφόρου κατασκευής Η αειφόρος κατασκευή εμπλέκεται σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής των δομικών υλικών

11 ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

12 Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Environmental Impact Assessments (EIA s)) Αρχικές Περιβαλλοντικές Εξετάσεις (Initial Environmental Examinations (IEE s)) εισήχθησαν ώστε. ευκαιρία στους μηχανικούς

Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων το πνεύμα της ΕΙΑ είναι κανονιστικού χαρακτήρα, και παρόλο που έχει το πλεονέκτημα να εντοπίσει τα προβλήματα νωρίς και να οδηγήσει στη λήψη διορθωτικών μέτρων, έτσι

13 Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων το πνεύμα της ΕΙΑ είναι κανονιστικού χαρακτήρα, και παρόλο που έχει το πλεονέκτημα να εντοπίσει τα προβλήματα νωρίς και να οδηγήσει στη λήψη διορθωτικών μέτρων, έτσι ώστε τα έργα να κινδυνεύουν λιγότερο να αποτύχουν λόγω των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων, δεν φαίνεται να είναι ελκυστικό για τον κύριο του έργου ή τον επενδυτή να υλοποιήσει μια ΕΙΑ, καθώς δεν υπάρχουν απτά οφέλη για τα χρήματα που επενδύονται. Η διαδικασία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κοινωνική συμμετοχή και την τεχνική επάρκεια και δέσμευση των εποπτευουσών αρχών

14 Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση (Strategic Environmental Assessment (SEA)) εκτελείται για πολιτικές, προγράμματα και σχέδια πριν από την υλοποίηση των έργων, σε ένα στάδιο που υπάρχει ευελιξία για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών ευαισθησιών, τη διαθεσιμότητα των πόρων και τους περιορισμούς, τις υποδομές και τους περιορισμούς, τις επενδυτικές ανάγκες, τις εξωτερικές επιρροές και απειλές, κλπ.

15 Οικονομική Βιωσιμότητα, Περιβαλλοντική και Κοινωνική Αποδοχή τεχνικό σύστημα ή δραστηριότητα ή έργο είναι οικονομικά αυτοδύναμο όταν σύνολο των δαπανών που προκύπτουν από αυτό σε όλο τον κύκλο ζωής του (εξασφάλιση φυσικών πόρων, δημιουργία, λειτουργία, κλείσιμο) καλύπτονται από έσοδα που το ίδιο παράγει Το σύστημα είναι οικονομικά βιώσιμο αν οι ως άνω δαπάνες του, για όλο τον κύκλο ζωής, καλύπτονται κατά κοινωνικά αποδεκτό τρόπο

16 Οικονομική Βιωσιμότητα, Περιβαλλοντική και Κοινωνική Αποδοχή Ανάλογα με το πολιτικό σύστημα και το βαθμό αποκέντρωσης της εξουσίας, επηρεάζεται και η ποιότητα και ο βαθμός της κοινωνικής συμμετοχής, με επιθυμητό ορόσημο την επίτευξη συναίνεσης. Είναι αυτονόητο πως για την επίτευξη ουσιαστικής κοινωνικής συναίνεσης, θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα ανάληψης από τους συμμετέχοντες φορείς και πολίτες των ευθυνών που τους αναλογούν, για τις επιπτώσεις των κοινών θέσεων και αποφάσεων Απαιτείται προς τούτο δημόσια και δημοκρατική αντιμετώπιση ζητημάτων περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων, αποτιμήσεων επιπτώσεων, αλλά και γνώση τεχνολογικών εκτιμήσεων

17 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΚΥΑ 37111/2021/2003 κάθε ιδιωτικό και δημόσιο έργο, που αναμένεται να έχει επίπτωση στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, εγκρίνεται και υλοποιείται μόνον εφόσον έχει εκπονηθεί και εγκριθεί από τους αρμόδιους φορείς, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ), και έχουν διαμορφωθεί συγκεκριμένοι δεσμευτικοί κανόνες που αναφέρονται στη διαδικασία κατασκευής και τη λειτουργία του έργου (περιβαλλοντικοί όροι) Κατά κανόνα, οι ΜΠΕ δεν καλύπτουν τον εξωτερικό κύκλο ζωής του έργου η έγκριση μιας ΜΠΕ και η αυστηρή τήρηση των περιβαλλοντικών όρων (δηλαδή, η τήρηση της εκάστοτε νομοθεσίας), δεν συνεπάγεται ούτε κοινωνική αποδοχή ούτε αειφορία.

18 Η ΜΠΕ ενός έργου πρέπει να έχει σφαιρικό χαρακτήρα και να εντάσσεται σε μια Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, για το σύμπλεγμα έργων στο οποίο ανήκει το υπόψη έργο. Δεν αρκούν χωριστές ΜΠΕ επί μέρους έργων, καθώς οι επιπτώσεις του συνόλου είναι ευρύτερες από το άθροισμα των επιπτώσεων των μερών. Άλλωστε, τα έργα είναι μέσον για επίτευξη ευημερίας και ποιότητας ζωής, όχι αυτοσκοπός Ενδιαφέρει πρωτίστως η κατανόηση του πώς και σε ποιο βαθμό, το έργο συμβάλλει στην αειφορική επίδοση του ανώτερου συστήματος και γενικότερα στην αειφορική ανάπτυξη, με αναφορά σε συγκεκριμένο χρόνο, χώρο και οπτική

19 Μόνο δια μέσου αυτής της διαπίστωσης μπορεί να αξιολογηθεί ο βαθμός αειφορικής επίδοσης μιας δράσης ή ενός του έργου. Δεν νοείται αειφορικό φράγμα ή αειφορική κατασκευή χωρίς αναφορά στο ευρύτερο σύστημα. Δεν συμβάλλει στην αειφορία η εγκατάσταση επεξεργασίας αποβλήτων ενός εργοστασίου που το ίδιο δεν είναι βιώσιμο, ούτε η ανάκτηση πλαστικών αν αυτά τελικά καταλήγουν σε χωματερή Η κοινωνική αποδοχή είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή προϋπόθεση για να θεωρηθεί ότι το έργο συμβάλλει στην αειφορία. Όταν οι επιπτώσεις αφορούν και ομάδες εκτός των άμεσα ενδιαφερόμενων (π.χ. όταν το έργο ενός δήμου επηρεάζει το γειτονικό δήμο), τότε προαγωγή της αειφορίας προϋποθέτει συναίνεση των επηρεαζόμενων παράλληλων και ευρύτερων (από γεωγραφική ή διοικητική άποψη) συστημάτων

Σχετικά έγγραφα

Xαιρετισμός Προέδρου.Ε. ΓΕΩΤ.Ε.Ε./Κ.Ε. κου Ιωάννη Γεωργιάδη,Γεωπόνου Μsc στην ημερίδα

Xαιρετισμός Προέδρου.Ε. ΓΕΩΤ.Ε.Ε./Κ.Ε. κου Ιωάννη Γεωργιάδη,Γεωπόνου Μsc στην ημερίδα «Προοπτικές αειφορικής ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα». ΑΕΙΦΟΡΙΑ είναι μια έννοια που ευρύτατα χρησιμοποιείτε