Πάτρα: Θαλάσσιο µέτωπο, Λιµένας, Πόλη

Transcript

1 Πάτρα: Θαλάσσιο µέτωπο, Λιµένας, Πόλη Αγορά Αργύρη, 24/2/2013 Παππάς Βασίλης, Αναπλ. Καθηγητής Εργαστήριο Πολεοδοµικού και Χωροταξικού Σχεδιασµού Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, Πανεπιστήµιο Πατρών Ερευνητικό έργο. Πάτρα: Θαλάσσιο µέτωπο, Λιµένας, Πόλη (Συνεργασία ήµου Πατρέων και Πανεπιστηµίου Πατρών) Η ερευνητική οµάδα: Επιστηµονικός Υπεύθυνος Κουµπιάς Σταύρος, Καθηγητής, Τµήµα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Κύριοι Ερευνητές ήµας Αθανάσιος, Αν. Καθηγητής, Τµήµα Πολιτικών Μηχανικών, Παππάς Βασίλης, Αν. Καθηγητής, Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Σκούρας ηµήτρης, Καθηγητής, Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών, Τσεκούρας Κώστας, Αν. Καθηγητής, Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ψαλτόπουλος ηµήτρης, Αν. Καθηγητής, Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών Ερευνητές Αντωνίου Αναστάσιος, Πολιτικός Μηχανικός Βαγιώτα Σοφία, Αρχιτέκτων Μηχανικός, MSc, MA Γκυπάλη Αρετή, Οικονοµολόγος, MSc Κολοκυθάς Γεράσιµος, Πολιτικός Μηχανικός, Μ Ε Λέκκας Γιώργος, Τελειόφοιτος Αρχιτέκτων Μηχανικός, Ταραπέρας Χαράλαµπος, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Μ Ε Χρυσανθοπούλου Παρθενόπη, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Μ Ε Επίσης συνεργάστηκε η εταιρεία DATA RC, η οποία και εκπόνησε την έρευνα πεδίου απόψεων, στάσεων και αντιλήψεων των πολιτών της Πάτρας. Η δηµόσια παρουσίαση των πορισµάτων του ερευνητικού έργου έγινε στην Αγορά Αργύρη στην Πάτρα την 6/5/2011

2 A. Αξιολόγηση Σχεδιαστικών και Επιχειρησιακών Μελετών και Προτάσεων για τις Λιµενικές ραστηριότητες στο Νέο Λιµένα Πατρών Α.1. Αξιολόγηση υφιστάµενων µελετών / προτάσεων Α.2. ιερεύνηση λειτουργίας του Νέου Λιµένα στην υπό ολοκλήρωση µορφή του Α.3. Μελλοντική ανάπτυξη του Νέου Λιµένα Β. ιερεύνηση προτάσεων αξιοποίησης του θαλάσσιου Μετώπου της Πάτρας, µετά την µετεγκατάσταση και έναρξη λειτουργίας της νέας λιµενικής εγκατάστασης στην Ακτή υµαίων, ως δοµικό αναπόσπαστο τµήµα του πολεοδοµικού, κοινωνικού και πολιτιστικού ιστού της πόλης». B.1. Έρευνα Πεδίου Απόψεων, Στάσεων, Αντιλήψεων Πολιτών της Πάτρας Περιεχόµενο Ερευνητικού Έργου B.2. Η οικονοµική επίπτωση του λιµένα στην οικονοµία της πόλης των Πατρών Β.2.1. Η αντίληψη του οικονοµικού τοµέα των θαλάσσιων µεταφορών και των λιµενικών δραστηριοτήτων (scoping paper) Β.2.2. Ανάλυση επιπτώσεων της λειτουργίας του λιµένος Πατρών µε µεθόδους εισροών-εκροών Β.2.3. Εναλλακτικά σενάρια λειτουργίας του λιµένα και οι οικονοµικές τους επιπτώσεις Β.2.4. Πρόταση Εκτίµησης Οικονοµικών Επιπτώσεων Β.3. Χωροταξική - Πολεοδοµική ιερεύνηση του θαλασσίου Μετώπου της Πόλης των Πατρών Β.3.1. Αποτύπωση/Καταγραφή σχεδιαστικών προτάσεων Β.3.2. ιεθνείς και Ελληνικές πρακτικές παραθαλάσσιων πόλεων µε µεσαίου µεγέθους λιµάνια Β.3.3. Αποτύπωση Υφιστάµενης Κατάστασης Β.3.4. Πρόταση Οργάνωσης Θαλασσίου Μετώπου Ερευνητικό έργο: Πάτρα: Θαλάσσιο µέτωπο, Λιµένας, Πόλη Χωροταξική - Πολεοδοµική ιερεύνηση του θαλασσίου Μετώπου της Πόλης των Πατρών Β.3.1. Αποτύπωση / Καταγραφή σχεδιαστικών προτάσεων Β.3.2. ιεθνείς και Ελληνικές πρακτικές παραθαλάσσιων πόλεων µε µεσαίου µεγέθους λιµάνια Β.3.3. Αποτύπωση Υφιστάµενης Κατάστασης Β.3.4. Πρόταση Οργάνωσης Θαλασσίου Μετώπου

3 Ζητήµατα Χωρικού Σχεδιασµού στην Πάτρα Πόλη Θεσµικό πλαίσιο σχεδιασµού του χώρου Πόλη Θαλάσσιο Μέτωπο Πόλη - Λιµένας Πόλη Αυτοκίνητο Πόλη Προαστικοποίηση Πόλη Σιδηρόδροµος Πόλη Μεταφορικό Σύστηµα Πόλη Αρχαιολογικός πλούτος (χώροι) Πόλη Αστικός Τουρισµός Πόλη Σύµβολα / Τοπόσηµα (Αγ. Ανδρέας, Φάρος, Κάστρο, Εγγλέζικα,...) Πόλη... Αναγνώριση του προβλήµατος Η λιµενική ζώνη Περίπου 7 χλµ. λιµενικής ζώνης από τα ~12 χλµ. του εγκεκριµένου Σχεδίου Πόλεως

4 Αναγνώριση του προβλήµατος Ο «νέος» λιµένας Αναγνώριση του προβλήµατος Annual traffic volumes of the Greece - Italy ferry lines operating from the port of Patras Year Passengers Lorries Buses Passenger cars Bicycles Total vehicles PASSENGERS TOTAL VEHICLES (*) Traffic data of May 2009 have been derived by approximation as average % of annual traffic over the period Ετήσιοι φόρτοι λειτουργίας του λιµένα

5 Αναγνώριση του προβλήµατος Πόλη & Λιµένας : Συγκρούσεις ανεπάρκεια των συστηµάτων πρόσβασης να εξυπηρετήσουν τους φόρτους κυκλοφορίας που προκαλούνται από το λιµάνι, κυρίως σε ότι αφορά την προσπέλαση των οχηµάτων. υπερβολική φόρτιση της ζώνης γειτνίασης προς τον λιµένα µε διαχεόµενη ζήτηση για σύντοµη ή διαρκή στάθµευση, η οποία στις περιόδους των αιχµών παίρνει ιδιαίτερα έντονες διαστάσεις. περιβαλλοντική υποβάθµιση από την ανάγκη της συνύπαρξης τόσο διαφορετικών χρήσεων σε στενές ζώνες. υποβάθµιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος. οι έντονα ανταγωνιστικές τάσεις για την αξιοποίηση των, συνήθως περιορισµένων, ελεύθερων χώρων. Τα προβλήµατα αυτά εµφανίζονται στην Πάτρα µε αυξανόµενη ένταση από τις αρχές - µέσα της δεκαετίας του 1960, όταν τα φαινόµενα της αστικής ανάπτυξης προσέλαβαν υψηλούς ρυθµούς, ενώ παράλληλα άρχισε να διαµορφώνεται ο σηµερινός λειτουργικός χαρακτήρας του λιµένα. Αναγνώριση του προβλήµατος Πόλη - Λιµένας Η διαδικασία της αύξησης των λιµενικών δραστηριοτήτων συνεχίζεται αµείωτη από το Η συνεχής µεταλλαγή και η δυναµική του αστικού κέντρου. Οι υφιστάµενες χρήσεις γης (χαρακτήρας και κατανοµή). Η δοµή αυτή καθ αυτή του Σχεδίου Πόλεως. Η συνύπαρξη της παραλιακής λεωφόρου µε τη σιδηροδροµική γραµµή. Οι µεγάλες δυσλειτουργίες και τα προβλήµατα που παρουσιάζονται σ όλο το οδικό δίκτυο. Η χαµηλή προσφερόµενη ποιότητα των µέσων µαζικής µεταφοράς. Η χαµηλή ποιότητα και η συνεχής απαξίωση ΟΛΟΥ του θαλασσίου µετώπου. Συνολικά, η συνύπαρξη της λιµενικής ζώνης και του αστικού κέντρου δηµιουργεί µία σειρά από συγκρούσεις στο πολεοδοµικό επίπεδο. Εν πολλοίς, οι συγκρούσεις αυτές χαρακτηρίζονται από την έντονη πίεση που ασκούν οι λειτουργίες της λιµενικής ζώνης πάνω στην πόλης, και το αντίστροφο, και την προφανή απαίτηση για διέξοδο των πεζών προς το θαλάσσιο µέτωπο και την ανάπτυξη αστικών χρήσεων γης σ αυτό. Η απάντηση βρίσκεται στη διαµόρφωση εκείνων των σχεδιαστικών προτάσεων που θα εξασφαλίζουν µία ισόρροπη λειτουργία του δίπολου πόλης λιµένα και την αρµονική τους συνύπαρξη.

6 Αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης Τάσεις ανάπτυξης Αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης Τάσεις ανάπτυξης Αυξήθηκε το ποσοστό µονοκατοικιών στο σύνολο του αποθέµατος κατοικίας. Συνακόλουθα η αύξηση της ιδιοκτησίας του ιδιωτικού αυτοκινήτου ενισχύει τις τάσεις προαστικοποίησης. Οι εµπορικές χρήσεις γης παρουσιάζουν έντονες τάσεις επέκτασης. Ενισχύεται η χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου. «Κυκλοφορία + Στάθµευση» ο µεγαλύτερος καταναλωτής αστικής έκτασης

7 Αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης Πληθυσµιακή ανάλυση ΟΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΗΜΟΣ ΠΑΤΡΕΩΝ ΗΜΟΣ ΡΙΟΥ ΗΜΟΣ ΜΕΣΣΑΤΙ ΟΣ ΗΜΟΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΗΜΟΣ ΒΡΑΧΝΑΙΙΚΩΝ ΝΟΜΟΣ ΑΧΑΙΑΣ «Καποδιστριακοί» ήµοι, προ του 2011 ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ 250,00% 200,00% ,00% 100,00% 50,00% 0,00% ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΑΤΡΕΩΝ ΒΡΑΧΝΑΙΪΚΩΝ ΜΕΣΣΑΤΙ ΟΣ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΡΙΟΥ ΑΝΤΙΡΡΙΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ Οι νότιες νοτιοδυτικές περιοχές έχουν µεγαλύτερους ρυθµούς πληθυσµιακής ανάπτυξης Τι συµβαίνει την δεκαετία ; Πως διαµορφώνεται η διαδικασία χωροθέτησης εµπορικών, κλπ δραστηριοτήτων; Αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης Πληθυσµιακή ανάλυση

8 Ο «χώρος» της πόλης Πόλη και Αστική ιάχυση Ανεξέλεγκτη αστική διάχυση GMES Urban Atlas

9 Αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης Πηγή: GMES Urban Atlas Έκταση ήµου Πατρέων, πριν το 1997 : 58,7 τ.χλµ., επί «Καποδίστρια» : 127,4 τ.χλµ. και επί «Καλλικράτη» : 334,4 τ.χλµ. Νόµος 2971/2001, ΦΕΚ 285, 19/12/2001 Άρθρο 1: Ορισµοί 1. «Αιγιαλός» είναι η ζώνη της ξηράς, που βρέχεται από τη θάλασσα από τις µεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυµάτων της. 2. «Παραλία» είναι η ζώνη ξηράς που προστίθεται στον αιγιαλό, καθορίζεται δε σε πλάτος µέχρι και πενήντα (50) µέτρα από την οριογραµµή του αιγιαλού, προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς µε τη θάλασσα και αντίστροφα. Άρθρο 2: Κυριότητα αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης και χρησιµότητα αυτών 1. Ο αιγιαλός, η παραλία, η όχθη και η παρόχθια ζώνη είναι πράγµατα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο ηµόσιο, το οποίο τα προστατεύει και τα διαχειρίζεται. 2. Η προστασία του οικοσυστήµατος των ζωνών αυτών είναι ευθύνη του Κράτους. 3. Ο κύριος προορισµός των ζωνών αυτών είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση προς αυτές. Κατ' εξαίρεση ο αιγιαλός, η παραλία, η όχθη και η παρόχθια ζώνη µπορούν να χρησιµεύσουν για κοινωφελείς περιβαλλοντικούς και πολιτιστικούς σκοπούς και για απλή χρήση της παραγράφου 1 του άρθρου 13, καθώς επίσης και για την εξυπηρέτηση υπέρτερου δηµοσίου συµφέροντος. 4. Στον αιγιαλό, την παραλία, την όχθη και την παρόχθια ζώνη δεν επιτρέπεται η κατασκευή κτισµάτων και εν γένει κατασκευασµάτων, παρά µόνο για την επιδίωξη των σκοπών, που αναφέρονται στην προηγούµενη παράγραφο. 5. Ο παλαιός αιγιαλός και η παλαιά όχθη ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του ηµοσίου και καταγράφονται ως δηµόσια κτήµατα. Ένα µεγάλο κεφάλαιο µε πολλές παραµέτρους

10 Επιλεγµένα φωτογραφικά ντοκουµέντα Ποιότητα & Προσβασιµότητα του θαλάσσιου µετώπου του ήµου Πατρέων ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗ Κακή 35,3% 49,3% Μέτρια 43,2% 24,3% Καλή 8,2% 13,1% Λιµενική δραστηριότητα 13,3% 13,3% Σύνολο 100,0% 100,0% Από τα 39 χλµ. µόνο τα 5,5 περίπου έχουν χαρακτηρισµό Μέτριο ή/και Καλό και στις δύο κατηγορίες Ολοκληρωµένος Σχεδιασµός Φύση

11 Ποιότητα & Προσβασιµότητα του θαλάσσιου µετώπου του ήµου Πατρέων Συνολικά σε όλο το θαλάσσιο µέτωπο εκτός του κεντρικού η πρόσβαση, όπου αυτή υπάρχει, γίνεται µε δύο τρόπους: Α) µέσω ιδιαίτερα στενών και χαµηλής ποιότητας αδιέξοδων δρόµων χωρίς ουσιαστικά χώρους για οργανωµένη στάθµευση οχηµάτων, Β) µέσω παραλιακού δρόµου όπου τα κύρια χαρακτηριστικά του είναι: η ανεπάρκεια εξυπηρέτησης των παρουσιαζόµενων φόρτων (κυρίως τους καλοκαιρινούς µήνες), η έλλειψη υποδοµών για τους πεζούς (πεζοδρόµια, χώρους στάσης, κλπ) καθώς και η χαµηλή ποιότητα η οποία επιβαρύνεται ακόµα περισσότερο από τη διάβρωση των ακτών. Ποιότητα & Προσβασιµότητα του θαλάσσιου µετώπου του ήµου Πατρέων Παράλληλα η πρόσβαση των πεζών στο θαλάσσιο µέτωπο επιβαρύνεται ιδιαίτερα από: Την ύπαρξη της σιδηροδροµικής γραµµής, όπου ο σχεδιασµός της ανάγεται στον 19ο αιώνα χωρίς καµία προσπάθεια σχεδιαστικής αναβάθµισής της και ένταξής της στο διαµορφωνόµενο αστικό πλέγµα, και συνεπώς δεν υπάρχει η παραµικρή οργανωµένη σχεδιασµένη προσπάθεια εγκάρσιας διάσχισης της σιδηροδροµικής γραµµής από πεζούς. Την ανυπαρξία οργανωµένου πολεοδοµικού σχεδιασµού (εκτός του κεντρικού θαλασσίου µετώπου) η οποία έχει ως αποτέλεσµα τη σηµαντικότατη υποβάθµιση όχι µόνο των περιοχών που γειτνιάζουν µε το θαλάσσιο µέτωπο και του θαλασσίου µετώπου αυτού καθ αυτού, αλλά και τη σηµαντική υποβάθµιση της ποιότητας του περιβάλλοντος και της αξίας γης όλων των υπόψη περιοχών.

12 ιακριτές ζώνες στην υφιστάµενη λιµενική ζώνη Κεντρικό θαλάσσιο µέτωπο Χαρακτηριστικό των περιοχών αυτών είναι ο κατακερµατισµός τους (λόγω των διαφορετικών χρήσεων και καλύψεων γης) και η προβληµατικότητα στην πρόσβασή τους από τους πεζούς ιδιαίτερα χαµηλή προσβασιµότητα, από τους πεζούς, έχουν οι περιοχές του θαλάσσιου µετώπου νότια της υφιστάµενης λιµενικής ζώνης (από ιχθυόσκαλα και νότια), η υφιστάµενη γραµµή του τραίνου, η οποία λειτουργεί και ως όριο της λιµενικής ζώνης (στις περιοχές 5 και 6), αποτελεί το δεύτερο µεγάλο εµπόδιο πρόσβασης στο θαλάσσιο µέτωπο, κυρίως για τις περιοχές που βρίσκονται νοτίως της 4 (προβλήτα Αγ. Νικολάου και νότια). οι οδοί «ακτή υµαίων» και «Όθωνος Αµαλίας» δεν εξυπηρετούν µε ικανοποιητικό τρόπο τους πεζούς και στην ουσία και αυτοί συµβάλουν στην αποµόνωση του θαλάσσιου µετώπου από την πόλη. όλες οι υφιστάµενες διαβάσεις πεζών πάσχουν από ελλιπή σήµανση και διαγράµµιση. Ακόµα και κεντρικές διαβάσεις (όπως στην πλατεία Τριών Συµµάχων) είναι απολύτως προβληµατικές.

13 Καταµετρήθηκαν είκοσι (22) διαβάσεις πεζών εκ των οποίων: Οι δεκαπέντε (15) λειτουργούν µε φωτεινό σηµατοδότη, και η πρόσβαση στο θαλάσσιο µέτωπο γίνεται χωρίς οι πεζοί να διασχίζουν τη σιδηροδροµική γραµµή σε επαφή µε τη διάβαση Σε δυο (2), και ιδιαίτερα κεντρικές (Τριών Ναυάρχων και Τριών Συµµάχων), η διάβαση γίνεται µε φωτεινό σηµατοδότη αλλά η πρόσβαση στο θαλάσσιο µέτωπο γίνεται αφού οι πεζοί διασχίσουν τη σιδηροδροµική γραµµή. Σε δύο (2), επί της Ηρώων Πολυτεχνείου, η διάβαση γίνεται χωρίς φωτεινό σηµατοδότη, αλλά χωρίς τη σιδηροδροµική γραµµή να εµποδίζει τους πεζούς. Σε δύο (2), επίσης ιδιαίτερα κεντρικές (Λ. Γούναρη και στο ύψος της οδού Τσαµαδού), η διάβαση γίνεται χωρίς φωτεινό σηµατοδότη και διασχίζοντας τη σιδηροδροµική γραµµή (στηθαία ασφαλείας). Κεντρικό θαλάσσιο µέτωπο - Προσβασιµότητα Συνολικά από τα µέτρα του κεντρικού θαλάσσιου µετώπου, στα οποία αξιολογήθηκε η προσβασιµότητα των πεζών, τα κρίνονται ότι έχουν ελεύθερη πρόσβαση αλλά χαµηλής ποιότητας, τα 443 έχουν µερικώς ελεγχόµενη και χαµηλής ποιότητας, και τα έχουν απολύτως ελεγχόµενη πρόσβαση και χαµηλής ποιότητας επίσης. Κεντρικό θαλάσσιο µέτωπο - Προσβασιµότητα

14 Κεντρικό θαλάσσιο µέτωπο - Κτηρία ΚΤΗΡΙΟ - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΧΡΗΣΗ 13 - Υπόστεγο Υπηρεσίες Λιµένα 14 - Σταθµός Υποδοχής Υπηρεσίες Λιµένα 15 - Καταστήµατα Υπηρεσίες Λιµένα 16 - Κτήριο "Ferry Car" Υπηρεσίες Λιµένα 17 - Υπόστεγο Υπηρεσίες Λιµένα 21 - Υπόστεγο (2) Υπηρεσίες Λιµένα 22 - Υποστηρικτικό κτήριο (3) Υπηρεσίες Λιµένα 23 - Υπόστεγο Υπηρεσίες Λιµένα 24 - Υπόστεγο Υπηρεσίες Λιµένα 25 - Γραφεία Ο.Λ.ΠΑ. Υπηρεσίες Λιµένα 27 - Αποθήκες Ο.Λ.ΠΑ. Υπηρεσίες Λιµένα 26 - Κτήριο Υπηρεσιών Λιµένα Υπηρεσίες Λιµένα 7 - Καφετέρια και γραφεία Αναψυχή Καφετέρια (8) Αναψυχή 19 - Εστιατόριο / Καφετέρια Αναψυχή 30 - Ψαροταβέρνα Αναψυχή 29 - Φάρος Αναψυχή 1 - Γραφείο ιστιοπλοϊκού οµίλου Πατρών Αθλητισµός 3 - Εντευκτήριο ιστιοπλοϊκού οµίλου Πατρών Αθλητισµός 4 - Εντευκτήριο Αθλητισµός 2 - Αποθήκη ιστιοπλοϊκού οµίλου Πατρών Αθλητισµός 6 - Γραφείο και εντευκτήριο Ο.ΠΑ.ΘΑ. Αθλητισµός 31 - Κτήριο - Κολυµβητήριο Ν.Ο.Π. Αθλητισµός 12 - Υπαίθριο θέατρο Πολιτισµός 10 - Γραφείο Μαρίνας Λοιπές χρήσεις 18 - Σιδηροδροµικός Σταθµός Λοιπές χρήσεις 28 - Ιχθυόσκαλα Λοιπές χρήσεις WC (2) Λοιπές χρήσεις Κεντρικό θαλάσσιο µέτωπο - Προσβασιµότητα

15 ιακριτές ζώνες στην υφιστάµενη λιµενική ζώνη α) ιδιαίτερα χαµηλή προσβασιµότητα, από τους πεζούς, έχουν οι περιοχές του θαλάσσιου µετώπου βόρεια και ιδίως νότια της υφιστάµενης λιµενικής ζώνης, β) στην κεντρική περιοχή, από το µηχανοστάσιο του Αγίου ιονυσίου και µέχρι το µηχανοστάσιο του Αγίου Ανδρέα, η υφιστάµενη γραµµή του τραίνου, η οποία λειτουργεί και ως όριο της λιµενικής ζώνης, αποτελεί ένα από τα κύρια εµπόδια πρόσβασης στο θαλάσσιο µέτωπο. γ) σηµαντική έλλειψη διαµόρφωσης των οδών Ακτή υµαίων και Όθωνος Αµαλίας ώστε να εξυπηρετούν µε ικανοποιητικό τρόπο τους πεζούς. αναδεικνύεται σε κοµβικό ζήτηµα η ενοποίηση των χώρων αυτών κατά τον άξονα Βορρά Νότου µε παράλληλη αύξηση της προσβασιµότητάς τους από τους πεζούς µε το υφιστάµενο ή προβλεπόµενο σύστηµα πεζοδρόµων της πόλης καθώς και µε τους σηµαντικούς κοινόχρηστους χώρους. Το σύστηµα χωρικού σχεδιασµού στη χώρα µας Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης Ειδικά πλαίσια (πχ. ΑΠΕ, Τουρισµού, κλπ) Περιοχές Προστασίας της Φύσης και ΖΕΠΕ Περιφερειακό Πλαίσιο Βιοµηχανικές & Επιχειρηµατικές Περιοχές, ΠΟΤΑ Ειδικές Χωροταξικές Μελέτες, ΖΟΕ Ρυθµιστικό Σχέδιο Γενικό Πολεοδοµικό Σχέδιο ΣΧΟΟΑΠ Πολεοδοµικές Μελέτες Ολοµέλεια της Βουλής Επιτροπή Συντονισµού Κυβερνητικής Επιτροπής Κοινή Υπουργική Απόφαση Προεδρικό ιάταγµα Απόφαση Υπουργού ΠΕΚΑ ΚΥΑ ΚΥΑ Προεδρικό ιάταγµα Απόφαση ΓΓ Περιφέρειας Απόφαση ΓΓ Περιφέρειας Απόφαση ΓΓ Περιφέρειας ΜΕΛΕΤΗ «ΟΡΩΝ ΟΜΗΣΗΣ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΧΩΡΩΝ ΛΙΜΕΝΑ ΠΑΤΡΩΝ» ΕΣΑΛ Ν. 2742/1999 «Χωροταξικός Σχεδιασµός & Αειφόρος Ανάπτυξη» Ν. 2508/1997 «Βιώσιµη Οικιστική Ανάπτυξη των Πόλεων & Οικισµών της Χώρας»

16 Μελέτη «όρων δόµησης χερσαίων χώρων λιµένα Πατρών», 2004 Προβλεπόµενοι Συντελεστές δόµησης στη λιµενική ζώνη Προβλεπόµενα Ποσοστά Κάλυψης στη λιµενική ζώνη Προβλεπόµενα Μέγιστα επιτρεπόµενα Ύψη στη λιµενική ζώνη Προβλεπόµενες χρήσεις γης στη λιµενική ζώνη ΕΣΑΛ = Επιτροπή Σχεδιασµού και Ανάπτυξης Λιµένων, ιυπουργική Επιτροπή ΥΕΝ, ΥΠΕΧΩ Ε, ΥΜΕ, ΥΑιγαίου, ΥΠΕΘΟ, ΥΠΟΙ, ΥΠΕΘΑ, ΥΠΕΣ Α, ΥΠΑ. Ν. 2932/2002 και Ν. 2987/2002 Αποτύπωση / Καταγραφή σχεδιαστικών προτάσεων ΛΟΙΠΕΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΠΑΤΡΩΝ, ΜΕΛΕΤΗ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ Γ.Α. ΣΚΙΑ ΑΡΕΣΗ, 1967 ΤΕΧΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΑΤΡΩΝ, ΑΛΛΑ Α., ΠΑΠΑΠΑΝΟΣ Ι., 1968 ΤΡΑΙΝΟ: ΝΕΑ ΣΙ ΗΡΟ ΡΟΜΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΥΨΗΛΩΝ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΡΑΜ, 2008 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ ΤΗΣ ΠΑΤΡΑΣ, ΕΙ ΙΚΗ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ, 2008 ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ CAMPING ΕΛΟΥΣ ΑΓΥΙΑΣ, 2007 κ.α.

17 ιευρωπαϊκά ίκτυα Μεταφορών Το χωροταξικό πλαίσιο στη χώρα µας Το Γενικό Χωροταξικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης Ειδικές κατευθύνσεις για τις µεταφορές

18 Το χωροταξικό πλαίσιο στη χώρα µας Το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και Αειφόρου Ανάπτυξης «Ρυθµιστικό Σχέδιο» Προωθείται η ολική µεταφορά του λιµένα Η ολοκλήρωση των έργων της Α φάσης ανάπτυξης του νέου λιµένα εκτιµάται ότι θα αποδώσει χωρητικότητα που θα υπερκαλύπτει τις µακροπρόθεσµες ανάγκες του λιµένα Προτείνεται η χωροθέτηση ενός επιχειρηµατικού κέντρου στο νότιο-δυτικό τµήµα της πόλης, στην περιοχή του νέου λιµένα Ανάπλαση και εκσυγχρονισµός της υφιστάµενης Μαρίνας της Πάτρας σε συνδυασµό µε νέα µαρίνα στο Αντίρριο. Απόσπασµα χάρτη του Ρυθµιστικού Σχεδίου που αναφέρεται στη συνολική πρόταση οργάνωσης της περιοχής

19 «Νέο» Γενικό Πολεοδοµικό Σχέδιο Πατρών Ανάπλαση Ιστορικού Κέντρου Ανάπλαση Περιοχής Επιχειρησιακού Πάρκου Ανάπλαση Θαλάσσιου Μετώπου της Πάτρας Αξιοποίηση Τµηµάτων Λιµενικής Ζώνης Παλαιού Λιµανιού Αστικό Πάρκο στην περιοχή Β φάσης ανάπτυξης του Νέου Λιµένα Υποδοµές ποδηλάτου ίκτυα πολιτιστικών τουριστικών διαδροµών Ολοκληρωµένος Τουριστικός Πολιτιστικός Άξονας - Οδοιπορικό «Νέο» Γενικό Πολεοδοµικό Σχέδιο Πατρών ύο ζώνες τουρισµού / αναψυχής 1. Ξενώνες, ξενοδοχεία & λοιπές τουριστικές εγκαταστάσεις 2. Κατοικία 3. Εµπορικά καταστήµατα 4. Εστιατόρια 5. Αναψυκτήρια 6. Κέντρα διασκέδασης / αναψυχής 7. Χώροι συνάθροισης κοινού 8. Πολιτιστικά κτίρια /πολιτιστικές εγκαταστάσεις 9. Κτίρια κοινωνικής πρόνοιας 10.Θρησκευτικοί χώροι 11. Κτίρια & γήπεδα στάθµευσης 12. Πρατήρια Βενζίνης 13. Αθλητικές εγκαταστάσεις 14. Εγκαταστάσεις µέσων µαζικών µεταφορών 15. Συνεδριακά κέντρα 16. Ελικοδρόµια 17. Τουριστικοί λιµένες

20 Μελέτη Σκοπιµότητας ΤΡΑΜ Τρία εναλλακτικά σενάρια προτάσεις χάραξης Επιλεγµένα παραδείγµατα από την Ελληνική και ιεθνή εµπειρία Αρχή 1 Εξασφαλίζοντας την ποιότητα του νερού και του περιβάλλοντος Αρχή 2 Τα παραλιακά µέτωπα αποτελούν µέρος της υφιστάµενης αστικής δοµής Αρχή 3 Η ιστορική ταυτότητα προσδίδει χαρακτήρα Αρχή 4 Η µείξη χρήσεων αποτελεί προτεραιότητα Αρχή 5 Η δηµόσια πρόσβαση είναι προαπαιτούµενη Αρχή 6 Η συνεργασία µε ιδιώτες για το σχεδιασµό του δηµόσιου χώρου επιταχύνει τη διαδικασία Αρχή 7 Η δηµόσια συµµετοχή αποτελεί στοιχείο βιωσιµότητας Αρχή 8 Τα παραλιακά µέτωπα είναι µακροπρόθεσµα εγχειρήµατα Αρχή 9 Η αναζωογόνηση είναι µια εξελισσόµενη διαδικασία Αρχή 10 Τα παραλιακά µέτωπα επωφελούνται µέσω σύνδεσης µε διεθνή δίκτυα International Centre Cities on Water Πηγή: Γόγολα Ανδριανή, Σχέση νέου λιµανιού και πόλης. Η περίπτωση της Πάτρας, Μεταπτυχιακή εργασία, Περιβαλλοντικός Σχεδιασµός έργων υποδοµής, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήµιο, Πάτρα, 2005

21 Επιλεγµένα παραδείγµατα από την Ελληνική και ιεθνή εµπειρία ΙΕΘΝΗ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΑΝΑΠΛΑΣΕΩΝ Το παράδειγµα της Βαρκελώνης Το παράδειγµα της Λισσαβόνας Το λιµάνι του Bellingham, Ουάσινγκτον, ΗΠΑ Το παράδειγµα του Winnipeg, Καναδάς Hafencity Public Space, Αµβούργο, Γερµανία Toronto Central Waterfront, Καναδάς HtO Park Τορόντο, Καναδάς Kop Van Zuid, Ρότερνταµ, Ολλανδία International Centre Cities on Water Επιλεγµένα παραδείγµατα από την Ελληνική και ιεθνή εµπειρία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ Μαρίνα Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο Το παράδειγµα του Βόλου Ανάπλαση νέας παραλίας Θεσσαλονίκης

22 Πλαίσιο Προτάσεων Στοχεύουν: στη βιώσιµη ανάπτυξη, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, στην ισορροπία µεταξύ λιµενικών δραστηριοτήτων και πόλης, στη συνεργασία µεταξύ των εµπλεκοµένων φορέων, και στην αναβάθµιση και ανάδειξη του αστικού περιβάλλοντος και του θαλάσσιου µετώπου. Για τη σύνταξη των προτάσεων λήφθηκαν υπόψη: τα πορίσµατα όλων των θεµατικών ενοτήτων (τεύχη 2-8), το πρωτόκολλο συνεργασίας µεταξύ ήµου και ΟΛΠΑ, οι περιορισµοί και προτάσεις του υφιστάµενου θεσµικού πλαισίου, οι προτάσεις άλλων µελετών, Πλαίσιο Προτάσεων εδοµένου επίσης ότι: Α) το «νέο» Γ.Π.Σ. υποστηρίζει (µεταξύ άλλων) τη δηµιουργία διάσπαρτων τοπικών κέντρων µε λειτουργίες τοπικού χαρακτήρα, αφενός για την εκτόνωση του κέντρου της πόλης και τη βελτίωση του επιπέδου λειτουργίας του, και αφετέρου για την ανάπτυξη της περιφέρειας και την ανασυγκρότηση του χαλαρού ιστού των ακραίων περιοχών της πόλης. ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 6,5 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 9,6 Ποιες νέες χρήσεις θα θέλατε να δείτε σαν μέρος της ανάπλασης του θαλάσσιου μετώπου/ παραλιακής ζώνης; ΑΘΛΗΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ 6 ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ/ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΧΩΡΟΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ 2,9 3,1 ΧΩΡΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 2,3 ΧΩΡΟΙ ΑΝΑΨΥΧΗΣ / ΠΡΑΣΙΝΟΥ 70,1 Που θα δίνατε προτεραιότητα σε επεμβάσεις ανάπλασης; Σε πλατείες / πεζοδρόμους στη γειτονιά σας 44,8 Β) τη σχετική έρευνα της DATARC ότι επιθυµία των κατοίκων είναι να δοθεί προτεραιότητα σε αναπλάσεις που αφορούν τον τόπο κατοικίας τους. Σε πλατείες / πεζοδρόμους στο Κέντρο Στην παραλιακή ζώνη Ιστιοπλοϊκός πλαζ Στο Λιμάνι Στο Κάστρο / Δασύλλιο Στην λιμενική ζώνη 12,5 12,2 24,3 32,3 36 Αλλού 1, βασική κατεύθυνση της πρότασης είναι η αντιµετώπιση της ανάπλασης του παραλιακού µετώπου σε µορφή «διαλόγου» µε το πολεοδοµικό συγκρότηµα. Κατευθυντήριες γραµµές σ επίπεδο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ

23 Προτεινόµενες ζώνες 1 : ΕΛΟΣ ΑΓΥΙΑΣ - ΠΛΑΖ 2 : ΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΛΙΑ 3 : ΜΑΡΙΝΑ ΑΣΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ 4 : ΛΙΜΕΝΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 5 : ΑΣΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ ΝΕΑ ΜΑΡΙΝΑ 6 : ΙΧΘΥΟΣΚΑΛΑ 7 : ΦΑΡΟΣ - ΑΣΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ 8 : ΑΣΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ 9 : ΝΕΟΣ ΛΙΜΕΝΑΣ 10 : ΚΡΥΑ ΙΤΕΩΝ - ΑΣΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ 11 : ΠΡΑΣΙΝΟ ΠΕΖΟ ΡΟΜΟΣ: Προτεινόµενες Χρήσεις γης ΠΕΡΙΟΧΗ 1 ΕΛΟΣ ΑΓΥΙΑΣ - ΠΛΑΖ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ αναψυχή, πολιτισµός, επιµόρφωση, αθλητισµός 2 ΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΛΙΑ αναψυχή, αθλητισµός, υπαίθρια στάθµευση 3 ΜΑΡΙΝΑ ΑΣΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ αναψυχή, αθλητισµός, υπαίθρια στάθµευση, λειτουργίες µαρίνας 4 ΛΙΜΕΝΙΚΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ λιµενικές δραστηριότητες 5 ΑΣΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ ΝΕΑ ΜΑΡΙΝΑ αναψυχή, πολιτισµός, λειτουργίες µαρίνας, χώροι στάθµευσης, εµπόριο 6 ΙΧΘΥΟΣΚΑΛΑ λειτουργίες ιχθυόσκαλας, αναψυχή 7 ΦΑΡΟΣ - ΑΣΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ αναψυχή, αθλητισµός, στάθµευση 8 ΑΣΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ αναψυχή 9 ΝΕΟΣ ΛΙΜΕΝΑΣ λιµενικές δραστηριότητες 10 ΚΡΥΑ ΙΤΕΩΝ - ΑΣΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ αναψυχή, αθλητισµός, υπαίθρια στάθµευση 11 ΠΡΑΣΙΝΟ - ΠΕΖΟ ΡΟΜΟΣ πράσινο - κοινόχρηστος χώρος

24 Προτάσεις Στοχεύουν: στην άρση των εµποδίων ώστε η πόλη να διεισδύσει στο θαλάσσιο µέτωπο (και το αντίστροφο), στη λειτουργική ένταξη των περιοχών αυτών στον αστικό ιστό, στην αισθητική και λειτουργική τους αναβάθµιση, στη βελτίωση του ευρύτερου αστικού περιβάλλοντος, στη βελτίωση του ισοζυγίου κτισµένου κοινόχρηστων χώρων, στη απρόσκοπτη και άνετη πρόσβαση των πεζών σ αυτές, στη συστηµατική χρήση τους από τους πεζούς, στην ενίσχυση της ελκτικότητας της πόλης και την αναβάθµιση του τουριστικού της προσώπου. Επιθυµητό θα ήταν να γίνει ένας ενιαίος αρχιτεκτονικός διαγωνισµός για το σύνολο του κεντρικού θαλασσίου µετώπου (από έλος Αγυιάς έως Κρύα Ιτεών). Αν αυτό δεν κρίνεται εφικτό τότε η προτεραιότητα να δοθεί στις περιοχές 5, 6, 7 και 8. Προτάσεις Οι προτάσεις ουσιαστικά αναφέρονται σε δύο ενότητες παρεµβάσεων: Α) Στο σχεδιασµό / ανάπλαση του παραλιακού µετώπου και τη δηµιουργία ενός παραλιακού πεζόδροµου / ποδηλατόδροµου κατά τον άξονα Βορρά Νότου Β) Στο σχεδιασµό και υλοποίηση εγκάρσιων συνδέσεων κατά τον ευρύτερο άξονα Ανατολής ύσης, πόλης θαλασσίου µετώπου.

25 Προτάσεις Α. Άµεση σύνδεση της περιοχής της Αγυιάς και των Μποζαϊτικων µε το έλος και την πλαζ. Β. Σύνδεση µέσω ανάπλασης και πεζοδρόµησης παρά τον χείµαρρο Μείλιχο (και το αρχαιολογικό µουσείο). Γ. Σύνδεση της ευρύτερης περιοχής του σταδίου Παναχαϊκής.. Σύνδεση της περιοχής του Αγ. ιονυσίου µε το Αλσύλλιο και το Κάστρο. Ε. Σύνδεση του ιστορικού κέντρου µέσω της οδού Αγ. Νικολάου. Ζ. Σύνδεση του ιστορικού κέντρου µέσω της οδού Παντανάσσης. Η. Σύνδεση του ιστορικού κέντρου µέσω της οδού Τριών Ναυάρχων. Θ. ηµιουργία ενιαίας διαδροµής που να ενοποιεί το θαλάσσιο µέτωπο, µε τον αρχαιολογικό χώρο του Σταδίου, το Ρωµαϊκό Ωδείο, το Κάστρο και το Αλσύλλιο. Ι. Σύνδεση της ευρύτερης περιοχής του Σκαγιοπούλειου (Αγ. Γεράσιµος). Κ. Σύνδεση του ΤΕΙ και του Πανπελοποννησιακού σταδίου. Λ. Σύνδεση της περιοχής Ζαρουχλέϊκων µέσω της οδού Ανθείας. Μ. Σύνδεση µέσω της ανάπλασης / πολεοδόµησης της ευρύτερης περιοχής της Π.Π. (επιχειρησιακό κέντρο). Ν. Σύνδεση των εργατικών κατοικιών Ιτεών και της ευρύτερης περιοχής τους. Οι προτάσεις και η σιδηροδροµική γραµµή Το ζήτηµα σχεδιασµού της σιδηροδροµικής γραµµής µέσα στην πόλη δεν έχει αντιµετωπιστεί µε τη σοβαρότητα και την προοπτική που του αξίζει, και ότι οι µέχρι τώρα αντιµετωπίσεις το µόνο που κάνουν είναι να απαξιώνουν τη δυναµική, την προοπτική και τα οφέλη που δηµιουργούν, στις πόλεις και τους κατοίκους τους, τα µαζικά µέσα µεταφοράς σταθερής τροχιάς. Υπάρχει ακόµα καιρός να γίνει µία συστηµατική τεχνικοοικονοµική µελέτη σκοπιµότητας για την επιλογή νέας χάραξης της σιδηροδροµικής γραµµής, που να λαµβάνει υπόψη της τον παραπάνω προβληµατισµό, τη δυναµική και ανάπτυξη της πόλης, το συνεπαγόµενο κοινωνικό και οικονοµικό κόστος και να διερευνήσει και να προτείνει τουλάχιστον µία εναλλακτική λύση. Η εξειδίκευση των προτάσεων στηρίζεται σε δύο σενάρια: Α) τη λειτουργία της σιδηροδροµικής γραµµής στην υφιστάµενη επίγεια χάραξη, Β) τη µη ύπαρξη της σιδηροδροµικής γραµµής (ή την αλλαγή του χαρακτήρα της) και τη λειτουργία τραµ.

26 1. Ανάπλαση της περιοχής του Αγ. ιονυσίου. 2. Πεζοδρόµηση της Νόρµαν (όπως προτείνεται στο ΓΠΣ) και ενοποίησή της µε τον προαύλιο χώρο του Ι.Ν. Αγ. ιονυσίου και της παρακείµενης πλατείας. 3. ιαµόρφωση / ανάπλαση του µώλου Αγ. Νικολάου και ενοποίησή του µε την πλατεία Τριών Συµµάχων. 4. Επέκταση των πεζοδροµίων στο υπόλοιπο τµήµα της οδού Αγ. Νικολάου. 5. Ενοποίηση της διαµορφωµένης οδού Αγ. Νικολάου µε τις σκάλες, τον πεζόδροµο της οδού Ηφαίστου, και της ευρύτερης περιοχής του Ι. Ν. Αγ. Νικολάου. 6. Ολοκλήρωση της πεζοδρόµησης της οδού Γεροκωστοπούλου. 7. ιαµόρφωση / ενοποίηση του αρχαιολογικού χώρου του Σταδίου, µε την πλατεία της Παντάνασσας, τις σκάλες Πατρέως και Γεροκωστοπούλου, την πλατεία Αγ. Γεωργίου και το Ρωµαϊκό ωδείο. 8. Ολοκλήρωση της πεζοδρόµησης της οδού Παντανάσσης 9. Επέκταση της πεζοδρόµησης της οδού Κανάρη και ενοποίησή της µε την πλατεία Πίνδου. 10. Επέκταση της πεζοδρόµησης της οδού Τριών Ναυάρχων µέχρι την οδό Όθωνος Αµαλίας. 11. Ενοποίηση της πεζοδροµηµένης οδού Τριών Ναυάρχων µε το παραλιακό µέτωπο µέσω ανισόπεδης ράµπας. 12. Επέκταση της πεζοδρόµησης της οδού Ρήγα Φεραίου µέχρι τον Ι.Ν. Αγ. Ανδρέα. 13. Πεζοδρόµηση της οδού Σισίνη. Λειτουργία της σιδηροδροµικής γραµµής στην υφιστάµενη επίγεια χάραξη Βραχυπρόθεσµες προτάσεις Μακροπρόθεσµες προτάσεις 1. Συνολική ανάπλαση µε διπλοδρόµηση της οδού Όθωνος Αµαλίας και µετατροπή της σε αστικό δρόµο ήπιας κυκλοφορίας µε νησίδα και µεγάλα πεζοδρόµια. 2. Πεζοδρόµηση της οδού Αγ. Ανδρέα µε παράλληλη διέλευση της διπλής γραµµής του τραµ. Ενοποίησή της µε τον Ι. Ν. Αγ. Ανδρέα, τον διαµορφωµένο χώρο του αµαξοστασίου και την πλατεία στον Αγ. ιονύσιο, την πεζοδρόµηση της οδού Νόρµαν. (Οι προτάσεις 1 και 2 λειτουργούν συµπληρωµατικά). 3. Ανάπλαση, διαµόρφωση και ενοποίηση του προαυλίου χώρου του Ι.Ν. Αγ. Ανδρέα µε τον παρακείµενο χώρο πράσινου (προς την οδό Παπαφλέσσα), τον πεζόδροµο της Αγ. Ανδρέου και τον πεζόδροµο της Ρήγα Φεραίου. Η εξυπηρέτηση σε χώρους στάθµευσης επισκεπτών του Ι. Ναού θα γίνεται µέσω των προβλεπόµενων παραλιακών χώρων στάθµευσης, ενώ η πρόσβαση σ αυτόν µέσω της ράµπας Τριών Ναυάρχων και των λοιπών πεζόδροµων. 4. Ανάπλαση, διαµόρφωση της οδού Ακτής υµαίων µε σειρά µέτρων / παρεµβάσεων που αποτρέπουν την ανάπτυξη υψηλών ταχυτήτων (traffic calming). Η παρέµβαση αυτή δεν επηρεάζει την είσοδο έξοδο των οχηµάτων στο νέο λιµένα στο πλαίσιο που προβλέπονται ως κύριοι οδοί πρόσβασης σ αυτό, οι υπό κατασκευή παραγλαύκιες αρτηρίες. Μη ύπαρξη της σιδηροδροµικής γραµµής (ή αλλαγή του χαρακτήρα της) και λειτουργία τραµ.

27 Προτάσεις και Ιστορικό κέντρο Προτάσεις και Ιστορικό κέντρο

28 Προβληµατισµός για τις επιµέρους προτεινόµενες παρεµβάσεις Ανάπλαση του χειµάρρου Μείλιχου Προβληµατισµός για τις επιµέρους προτεινόµενες παρεµβάσεις Olympic Sculpture Park Seattle, USA, Πριν και µετά. Weiss/Manfredi Architecture/Landscape/Urbanism, New York Βραβείο: World Architecture Festival 2008 Παρά τις διαφορές στη κλίµακα της πόλης οι οµοιότητες µε την περιοχή του Αγ. ιονυσίου είναι πολλές. Ανάπλαση της περιοχής του Αγ. ιονυσίου και σύνδέσή της µε το Αλσύλλιο και το Κάστρο

29 Προβληµατισµός για τις επιµέρους προτεινόµενες παρεµβάσεις Σύνδεση του Ιστορικού κέντρου και θαλάσσιου µετώπου µέσω της οδού Τριών Ναυάρχων Προβληµατισµός για τις επιµέρους προτεινόµενες παρεµβάσεις Σύνδεση της περιοχής του Σκαγιοπούλειου και του θαλάσσιου µετώπου

30 Προβληµατισµός για τις επιµέρους προτεινόµενες παρεµβάσεις Από τη µελέτη «Σκοπιµότητας του Τραµ» τα ελάχιστα συνολικά πλάτη των οδών είναι: Όθωνος Αµαλίας: 13,7 µ. (µεταξύ. Γούναρη και Τριών Ναυάρχων) Αγ. Ανδρέου: 10,7 µ. (µεταξύ Σατωβριάνδου και Καρόλου) 19 µέτρα Συνολική ανάπλαση και διπλοδρόµηση της οδού Όθωνος - Αµαλίας Προβληµατισµός για τις επιµέρους προτεινόµενες παρεµβάσεις Κεντρικός πεζόδροµος στη Μπρατισλάβα, Σλοβακία Πεζοδρόµηση της οδού Αγ. Ανδρέα µε παράλληλη διέλευση διπλής γραµµής τραµ

31 Αναγκαίες µελέτες 1. ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ 1.1 Μελέτη διάβρωσης των ακτών του θαλασσίου µετώπου του ήµου Πατρέων 1.2 Μελέτη για το υφισταµένο θεσµικό πλαίσιο διαχείρισης του αιγιαλού και της παραλίας 1.3 Συστηµατική διερεύνηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των παραλιακών γαιοτεµαχίων 1.4 Τεχνικοοικονοµική µελέτη σκοπιµότητας νέας χάραξης της σιδηροδροµικής γραµµής 1.5 Γενική Κυκλοφοριακή µελέτη για το Πολεοδοµικό Συγκρότηµα της Πάτρας 1.6 Συστηµατική µελέτη της σχέσεως Πόλης - Λιµένα (City and Port Master Plan) 1.7 Μελέτη των κυκλοφοριακών επιπτώσεων και αναγκαίων διευθετήσεων από τις προτεινόµενες πεζοδροµήσεις 2. ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ 2.1 Μελέτη Ανάπλασης του Ιστορικού Κέντρου 2.2 Μελέτη ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Πάτρας 2.3 Μελέτη ανάπλασης / πολεοδόµησης ευρύτερης περιοχής Π.Π. (επιχειρησιακό κέντρο) 2.4 Μελέτη πεζοδρόµησης της οδού Αγ. Ανδρέου µε παράλληλη πρόβλεψη για γραµµή τραµ 2.5 Μελέτη διπλοδρόµησης και ανάπλασης της οδού Όθωνος - Αµαλίας 2.6 Μελέτη ανάπλασης / αναµόρφωσης της οδού Ακτή υµαίων. 2.7 Μελέτη αστικού σχεδιασµού και πολεοδόµησης στη περιοχή του Ι.Ν. Αγ. Νικολάου 2.8 Μελέτη σύνδεσης της περιοχής Κουκούλι µε το θαλάσσιο µέτωπο µέσω πεζόδροµου / ποδηλατόδροµου 2.9 Λοιπές µελέτες επιµέρους πεζοδροµήσεων / αναπλάσεων 2.10 Μελέτη προστασίας / ανάδειξης του δέλτα του χειµάρρου Χάραδρου 2.11 Επικαιροποίηση της µελέτης "Καραθανάση" για το έλος της Αγυιάς και την Πλαζ 3. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΙ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ 3.1 Αρχιτεκτονικός διαγωνισµός για την ανάπλαση του κεντρικού θαλασσίου µετώπου 3.2 Αρχιτεκτονικός διαγωνισµός για το σχεδιασµό και κατασκευή του παραλιακού πεζόδροµου / ποδηλατόδροµου 3.3 Αρχιτεκτονικός διαγωνισµός για την ειδική ανάπλαση / διαµόρφωση του παράλιου χώρου του κάστρου και της προβλήτας στο Ρίο 3.4 Αρχιτεκτονικός διαγωνισµός για την ειδική ανάπλαση του παραλιακού µετώπου του πρωην ήµου Παραλίας που να εντάσσει και τα "Εγγλέζικα". 3.5 Αρχιτεκτονικός διαγωνισµός για τη συνολική ανάπλαση της περιοχής του Αγ. ιονυσίου που να προβλέπει διέξοδο της οδού Αγ. Σοφίας στο θαλάσσιο µέτωπο 3.6 Αρχιτεκτονικός διαγωνισµός για τη κατασκευή της ανισόπεδης ράµπας στην Τριών Ναύαρχων 3.7 Αρχιτεκτονικός διαγωνισµός για τη διαµόρφωση του χειµάρρου Μείλιχου και των παρόχθιων πεζοδρόµων / ποδηλατοδρόµων και σύνδεσής τους µε το αρχαιολογικό Μουσείο και τη Ρωµαϊκή γέφυρα 4. ΛΟΙΠΕΣ ΡΑΣΕΙΣ / ΜΕΛΕΤΕΣ 4.1 Επαναλειτουργία του καφενείου στο Φάρο (Αγ. Ανδρέας) 4.2 Συντήρηση, καθαρισµός και διαµόρφωση µονοπατιών στο λόφο του Αλσυλλίου 4.3 Συντήρηση, καθαρισµός και διαµόρφωση των απαξιωµένων παρεµβάσεων του προγράµµατος Urban στις Ιτιές και σύνδεσή τους µε τον παραλιακό πεζόδροµο / ποδηλατόδροµο 4.4 Σχεδιασµός και διαµόρφωση της προτεινόµενης διαδροµής ποδηλασίας βουνού (mountain bike) Πρόταση διαµόρφωσης, εισήγηση σε διαπαραταξιακή επιτροπή του ήµου Πατρέων ιαφαίνεται ότι δεν τυγχάνει συνολικής αποδοχής από τους Φορείς της πόλης

32 Ουσιαστικό έλλειµµα εφαρµογής Χωρικού Σχεδιασµού Το συγκεκριµένο έλλειµµα είναι αυτό που έχει οδηγήσει στις χρόνιες στρεβλώσεις και στις απίθανες καθυστερήσεις στην αναπτυξιακή πορεία του τόπου. Είναι το ίδιο που έχει δράσει καταστροφικά συχνά µη αναστρέψιµα στο περιβάλλον, αυτό που καθιστά υπερβολικό το κόστος κάθε δηµιουργικής δράσης. (Μόνιµη Επιτροπή Χωροταξίας ΤΕΕ/Τ Ε, 2002). ΑΝΕΠΑΡΚΕΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΕΛΛΕΙΨΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΑΤΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ ΘΕΣΠΙΣΗΣ ΜΗ ΑΠΟ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ Ασυµβατότητα του Σχεδιασµού λόγω της πελατειακής συγκρότησης του πολιτικού µας συστήµατος Ουσιαστικό έλλειµµα εφαρµογής Χωρικού Σχεδιασµού ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΟΛΥ ΙΑΣΠΑΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΡΜΟ ΙΟΤΗΤΩΝ ΣΥΝΘΕΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΣΤΑΘΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΛΛΙΠΕΣ ΣΧΕ ΙΑΣΤΙΚΟ / ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΕΣ & ΑΣΥΜΒΑΤΕΣ ΡΑΣΕΙΣ - ΕΡΓΑ ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ

33 Υλοποίηση του Χωρικού Σχεδιασµού Αν ο σχεδιασµός του χώρου, όχι απλά προϋποθέτει, αλλά ουσιαστικά αποτελεί πολιτική διαδικασία συγκρούσεων, επιλογών και αλλαγής, είναι προφανές ότι η διαδικασία σχεδιασµού οφείλει να ανήκει σε ένα φορέα πολιτικά προσδιορισµένο και κοινωνικά ελεγχόµενο. Επιπροσθέτως, επειδή η διαδικασία χωρικού σχεδιασµού αποτελεί µία δυναµικά εξελισσόµενη διαδικασία δεν µπορεί να εξαντλείται σε µία χρονικά µονοσήµαντη µελέτη. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ 1 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΟΜΗ 2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ 4 ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΜΗΣ 5 ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗΣ 6 ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ 7 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ 8 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΧΕ ΙΑ 9 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΝΑ ΡΑΣΗ Ολιστική και όχι αποσπασµατική προσέγγιση. ιάλογος και µακροχρόνια συναίνεση Φορέας Σχεδιασµού 10 ΣΧΕ ΙΟ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 11 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ 12 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Πρόταση «ιδεατού» χωρικού Σχεδιασµού, Ν. Πολυδωρίδης, 1990 Πάτρα: Θαλάσσιο µέτωπο, Λιµένας, Πόλη Αγορά Αργύρη, 24/2/2013 Παππάς Βασίλης, Αναπλ. Καθηγητής vpappas@upatras.gr Εργαστήριο Πολεοδοµικού και Χωροταξικού Σχεδιασµού Τµήµα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, Πανεπιστήµιο Πατρών