Μόνο 1,5!!! 50 Top. Φτιάξε ένα ασφαλές password. Κατεβάστε video του Youtube. Chat για κινητά. e-αυγομαχία

Transcript

1 Τιμή: Μόνο 1,5!!! Μηνιαία εφημερίδα για τους υπολογιστές και την τεχνολογία Τεύχος 5 Απρίλιος 2010 e-αυγομαχία 3 Φτιάξε ένα ασφαλές password 4 Κατεβάστε video του Youtube 7 Η ελληνική κοινότητα του Ubuntu 9 Συνέντευξη: Άλκης Γεωργόπουλος 50 Top Chat για κινητά God of War 11 ιστοσελίδες

2 2 Editorial Μηνιαία εφημερίδα για τους υπολογιστές και την τεχνολογία Τεύχος 5 Απρίλιος 2010 Αλμωπίας 4, Εύοσμος Θεσ/νίκη Τηλ info@pc-news.gr Εκδότης: Νίκος Κούκος Συνεργάστηκαν: Νίκη Βουγιουκλίδη Ευφροσύνη Γκουνταβά Κωνσταντίνα Βλάχα Κωνσταντίνος Κουτσούμπας Θέμης Γλαβέλης Ρούλα Πολυμενίδου Χριστόφορος Δρόσος Kondor Κωδικός Πωλήσεις - Διαφήμιση: Ελένη Μαυρουδή sales@pc-news.gr Συνδρομές Εσωτερικού : Ετήσια 30 6μηνη 15 Graphic design: Ultravision Creative Agency Εκτύπωση: Φίλιππος Εκδοτική Βορείου Ελλάδος Α.Ε Μήνυμα του εκδότη Ο μήνας που μας πέρασε είχε μια σημαντική ε ί δ η σ η. Σημαντική για όλους εμάς που ασχολούμαστε με τους υπολογιστές και το διαδίκτυο, ή ακόμα καλύτερα θα έλεγα με την κουλτούρα που εμπεριέχει τα παραπάνω. Θα γνωρίζετε βέβαια για τις συλλήψεις σε διάφορες πόλεις της χώρας μας αλλά και την αναζήτηση σε χώρες του εξωτερικού μελών της γνωστής ιστοσελίδας www. gamato.info. Ακολούθησε μεγάλη προβολή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης καθώς και διαμαρτυρία διαδήλωση υπέρ των παραπάνω μελών από υποστηρικτές τους. Δεν θα σας επαναλάβω βέβαια εδώ αυτά που πιθανότατα ήδη ξέρετε, άλλωστε ο σκοπός αυτής της στήλης δεν είναι ενημερωτικός, επιτρέψτε μου έτσι να εκφράσω μερικές απορίες καθώς και να διατυπώσω κάποιες απόψεις μου. Οπωσδήποτε η λειτουργία της παραπάνω ιστοσελίδας ήταν μια γροθιά στο κατεστημένο των μεγάλων εταιριών λογισμικού, των δισκογραφικών εταιριών και των εταιριών παραγωγής ταινιών. Ακούστηκαν πολλά, μεταξύ άλλων ότι η σελίδα είχε μέλη και ότι η ημερήσια επισκεψιμότητα έφτανε τα επισκέπτες. Άντε το πρώτο να το πιστέψω, μιας και η σελίδα φιγουράρει εδώ και μήνες στις 50 πρώτες στην προτίμηση των χρηστών του διαδικτύου, αλλά όχι και επισκέψεις την ημέρα! Ποιος και που το είδε αυτό το νούμερο, όταν ιστοσελίδες με μεγαλύτερη επισκεψιμότητα (προκύπτει Διαβάστε αναλυτικά... Σώστε τα αρχεία σας online δωρεάν σελ.3 Πως να φτιάξετε ένα ασφαλές password σελ.4 Οπτικοποίηση δεδομένων σελ.5 Κατασκευή ιστοσελίδων για αρχάριους σελ.6 Κατεβάστε video του YouTube στον υπολογιστή σας σελ.7 Ubuntu και Mozilla Firefox σελ. 8 Η Ελληνική Κοινότητα του Ubuntu Linux σελ. 9 Στροφή στην Ελευθερία! σελ. 10 Συνέντευξη με τον Άλκη Γεωργόπουλο σελ Blender - Σουίτα δημιουργίας 3D γραφικών! σελ. 14 Comic readers για Ubuntu σελ.15 Frets On Fire σελ Top ιστοσελίδες στην Ελλάδα σελ.17 Περί gamato.info από αξιόπιστους παγκόσμιους οργανισμούς όπως η Alexa), έχουν μηνιαία υποπολλαπλάσιο αριθμό επισκεπτών; Που στο καλό βρέθηκαν τόσοι επισκέπτες, και άντε να θεωρήσω ότι δεν πρόκειται για μοναδικούς επισκέπτες, αλλά για ημερήσιο αριθμό επισκέψεων, και πάλι υπερβαίνει κατά πολύ κάθε φαντασία. Προφανώς το εν λόγω νούμερο είχε σαν σκοπό να εντυπωσιάσει με άσχημο τρόπο όλους όσων τα συμφέροντα θίγονται με τη λειτουργία της ιστοσελίδας. Η οικονομική ζημιά δε, πως και ποιος έξυπνος υπολόγισε ότι ανέρχεται σε 1,6 δις ευρώ. Τι είδους υπολογισμός έγινε; Ότι όσοι κατέβασαν το τάδε πρόγραμμα, ή το τάδε τραγούδι ή την τάδε ταινία, θα την αγόραζαν κιόλας; Μα είμαστε σοβαροί; Όλοι αυτοί, ή άντε η συντριπτική πλειοψηφία, δεν επρόκειτο ποτέ να αγοράσουν αυτά που παράνομα κατέβασαν. Στο τέλος, όλοι οι θιγόμενοι πρέπει να καταλάβετε ότι και πάλι κέρδος είχατε. Γιατί, δεν είναι καλύτερο ένα προϊόν σας, το οποίο δεν θα το αγόραζε κάποιος, να το έχει δωρεάν; Αυτό μπορεί να τον ωθήσει να αγοράσει κάτι άλλο από σας, μαθαίνοντας (από το προϊόν που κατέβασε δωρεάν) το προϊόν σας, την εταιρία σας, την ποιότητα της δουλειάς σας κ.λ.π. Με λίγα λόγια δηλαδή, διαφημιστήκατε αγαπητοί κύριοι θιγόμενοι. Προσεγγίσατε κοινό το οποίο δεν επρόκειτο να γίνει πελάτης σας. Τώρα όμως σας γνώρισε και μπορεί να γίνει. Γιατί λοιπόν διαρρηγνύω τα ιμάτιά σας. Αν το προϊόν σας είναι τόσο καλό, μην ανησυχείτε καθόλου, πολλοί θα το αγοράσουν. Αναρωτηθείτε κι εσείς αγαπητοί αναγνώστες. Ποιος από σας θα προτιμούσε να κατεβάσει την ταινία Avatar και να τη δει στην τηλεόρασή του, ενώ έχει την οικονομική δυνατότητα και τον χρόνο να τη δει στο σινεμά τρισδιάστατη; Γνωστός συγγραφέας του εξωτερικού, λαμβάνοντας υπόψη ότι πλέον τα βιβλία του μοιράζονται και κατεβαίνουν δωρεάν μέσω διαδικτύου, έκανε το εξής. Βγάζοντας το νέο βιβλίο του, το διέθεσε στην ιστοσελίδα του με αντίτιμο όσο θέλει ο κάθε αναγνώστης. Περιττό να σας πω ότι έβγαλε πάρα πολλά χρήματα, όντας έξυπνος και σεβόμενος τις νέες τάσεις και τεχνολογίες. Γιατί πρόκειται για νέα τάση και νέα τεχνολογία. Ζούμε στην εποχή της πληροφόρησης και η πληροφόρηση πρέπει να φτάνει σε όλους ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση, αλλά και με τρόπο γρήγορο και μες στο σπίτι σου αφού υπάρχει πλέον η απαραίτητη τεχνολογία να γίνει αυτό δυνατό. Τι δικάζεται λοιπόν τελικά, στην δίκη των gamato, κάποιοι παράνομοι ή μια τεχνολογία; Ξυπνήστε κύριοι θιγόμενοι. Έχει έρθει ήδη ο καιρός που οι ταγγοί νόμοι που αφορούν τα πνευματικά δικαιώματα πρέπει ν αλλάξουν. Ήδη αρκετές εταιρίες λογισμικού το έχουν καταλάβει και αρχίζουν να χρησιμοποιούν άδειες Creative Commons. Πρέπει ν ακολουθήσουν και οι δισκογραφικές και οι κινηματογραφικές εταιρίες. Δεν μπορείτε να σταματήσετε την ελευθερία διάδοσης της πληροφορίας και της ψυχαγωγίας, παρά μόνο πρόσκαιρα. Θέλετε απόδειξη; Επισκεφτείτε την σελίδα για να δείτε ότι στην ουσία δεν καταφέρατε τίποτα με τις συλλήψεις και τα δικαστήρια! Ο εκδότης Νίκος Κούκος roussos@pc-news.gr Συσκευές κινητών Προγράμματα κινητής σελ.18 Chat για κινητά σελ.19 Κάντε backup στα Windows σελ Ποιό είναι το μέλλον των υπολογιστών; σελ.22 MAC OS X στο PC σελ.23 Μετατροπή MP3 σε M4r για χρήση σε Mac σελ.24 Ιντερνετικές επιλογές σελ.24 Χρήσιμο λεξικό της Πληροφορικής σελ.25 Προγραμματιστικά προβλήματα σελ.25 Λύσεις προγραμματιστικών προβλημάτων σελ.26 Μαθήματα προγραμματισμού σε C σελ.27 Modnation σελ.28 God of War 3 σελ.29 K. R. Sridhar Ανθοφόρα Ενέργεια σελ.30 Δελτία Τύπου σελ.31 Κρυπτόλεξο σελ.32

3 Νέα της τεχνολογίας Σώστε τα αρχεία σας online δωρεάν Και γιατί να το κάνω αυτό; Για αρκετούς λόγους. Πρώτα απ όλα δεν χρειάζεστε χώρο τον οποίο έχετε αγοράσει, είτε πρόκειται για έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο είτε πρόκειται για κάποιο partition που ήδη έχετε στον δίσκο σας. Κυριότερος λόγος όμως είναι ότι αποθηκεύετε τα σημαντικά σας αρχεία σ έναν μακρινό server αποφεύγοντας έτσι όλες τις πιθανές φυσικές καταστροφές, όπως, πλημμύρα, φωτιά, οποιοδήποτε ατύχημα (πέσιμο του laptop σας στο πάτωμα ή χύσιμο υγρού επάνω του ή πάνω στο desktop σας) και τέλος, ακόμα πιο συχνό το κρασάρισμα του λειτουργικού σας ή του σκληρού σας δίσκου. Για να είστε λοιπόν ήσυχοι απ όλες αυτές τις περιπτώσεις, ψάξαμε και βρήκαμε για σας τις πιο αξιόπιστες εταιρίες του διαδικτύου που προσφέρουν τη δυνατότητα online backup και μάλιστα δωρεάν. Google Docs Αν έχετε μόνο έγγραφα ή παρουσιάσεις το μέγεθος των οποίων δεν ξεπερνάει τα 500Κ για κάθε έγγραφο και τα 2ΜΒ για κάθε εικόνα ενσωματωμένη σε κάθε έγγραφο, τότε μπορείτε να σώσετε τέτοια έγγραφα, ή έγγραφα λογιστικού περιεχομένου (π.χ. Excel) με μέχρι κελιά το καθένα ή 100 φύλλα εργασίας το καθένα. Υπάρχει δυνατότητα συνεργασίας με το Microsoft Office καθώς και δυνατότητα κλειδώματος των αρχείων σας έτσι ώστε κάποιος να έχει την άδειά σας να τα βλέπει αλλά όχι και να κάνει αλλαγές. Sky Drive Η Microsoft είναι η ιδιοκτήτρια εταιρία της παραπάνω υπηρεσίας. Δίνονται 25GB δωρεάν χώρου και υπάρχει συνεργασία με το Xbox Live, τον Messenger και το Hotmail έτσι ώστε αν διαθέτετε έναν λογαριασμό στους παραπάνω δεν χρειάζεται παρά το login σας χωρίς τη δημιουργία νέου λογαριασμού. Επίσης κάποια ατού είναι ότι υπάρχει κρυπτογράφηση SSL, δεν υπάρχουν διαφημίσεις, 24ωρη τεχνική υποστήριξη και μεγάλη ευκολία χρήσης, αφού απλά κάνετε drag and drop των αρχείων που θέλετε να σώσετε σ έναν online φάκελο. Mozy Η υπηρεσία διατίθεται δωρεάν μόνο για 2GB. Ένα από τα πλεονεκτήματά της είναι ότι σας δίνει τη δυνατότητα να κάνετε αυτόματα backup σε χρόνο που καθορίζετε εσείς. Adrive Πολύ καλή υπηρεσία. Εκτός του ότι σας δίνει 50GB δωρεάν, μπορείτε να επεξεργαστείτε τα έγγραφά σας, αλλά και άλλων ειδών αρχεία online από το site τους. Badongo Απεριόριστος χώρος και δυνατότητα δημιουργίας photo albums, μουσικών playlists και διαμοιρασμού εγγράφων με άλλους χρήστες αυτού του κοινωνικού online αποθηκευτικού χώρου. Επίσης το site διαθέτει δωρεάν widgets για το blog ή το website σας. Box.net 1GB δωρεάν χώρου με αρχεία τα οποία δεν ξεπερνούν τα 25MB το καθένα. Στην ουσία η υπηρεσία απευθύνεται περισσότερο σε επιχειρήσεις αφού υπάρχει η ξεχωριστή δυνατότητα πρόσβασης των αρχείων από κινητά τηλέφωνα και η δημιουργία μέχρι και 5 συνεργατικών online φακέλων. DropBoks.com Επίσης 1GB δωρεάν χώρου με αρχεία τα οποία το καθένα δεν ξεπερνάει τα 50ΜΒ. idrive.com Η δωρεάν έκδοση της υπηρεσίας σας δίνει χώρο 2GB και δυνατότητα Ηλεκτρονική e-αυγομαχeα από την PC news Δωρεάν εγγραφές στην ιστοσελίδα Ο νικητής κερδίζει έναν φωτογραφικό εκτυπωτή Lexmark P915 προσφορά της εταιρείας 3 χρονοπρογραμματισμένου ή συνεχούς backup καθώς και δυνατότητα να κάνετε restore σε κάποια αρχεία σας. MediaFire Απεριόριστος χώρος όμως το κάθε αρχείο σας δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 100ΜΒ. Στην ουσία, όπως πολλά από τα παραπάνω sites, δεν σας δίνει τη δυνατότητα να σώζετε ταινίες, αλλά μόνο πραγματικά πιο σημαντικά αρχεία. Omemo.com Ακόμα ένα site το οποίο ανήκει στην παράξενη κατηγορία της κοινωνικής διαδικτυακής αποθήκευσης. Εδώ αποθηκεύετε αρχεία τα οποία ως επί το πλείστον θέλετε να μοιράζεστε με άλλους Εύκολη πρόσβαση του backup σας Παρά την ποικιλία των δωρεάν λύσεων, συμπληρωματικά σας παρουσιάζουμε ακόμα μια υπηρεσία η οποία σαν στόχο έχει να σας παρέχει ένα σύνδεσμο, έτσι ώστε ο αποθηκευτικός χώρος των παραπάνω sites να μοιάζει με έναν σκληρό δίσκο μέσα στον υπολογιστή σας. Η υπηρεσία / εταιρία ονομάζεται Gladinet, συνεργάζεται με τις παραπάνω υπηρεσίες online αποθήκευσης κι επίσης σας παρέχει δυνατότητα κρυπτογράφησης αλλά και επιτάχυνσης του upload και του download σας. Βρείτε όλες τις παραπάνω υπηρεσίες, πληκτρολογώντας στη μπάρα διευθύνσεων την ονομασία τους και κρατώντας πατημένο το Ctrl. Υπολογιστές - Δίκτυα - Αξεσουάρ - Περιφερειακά - Αναλώσιμα 25ης Μαρτίου 32, Κιλκίς Τηλ Fax: info@kounalis.gr Λάβετε μέρος μέχρι τις 20/4

4 Χρήσιμα για Aρχάριους Φτιάξτε ένα καλό και ασφαλές password Όλοι όσοι χρησιμοποιείτε υπολογιστές έχετε τουλάχιστον ένα username κι ένα password. Καλύτερα θα λέγαμε ότι οι περισσότεροι έχετε τουλάχιστον 2-4 usernames και passwords. Βάζουμε στοίχημα ότι χρησιμοποιείτε παντού τα ίδια! Σκέφτεστε το εξής: ποιός θα κάτσει ν ασχοληθεί τώρα με το να δει τα δικά μου ; Ποιός θα μπει στο site μου; Τι ζημιά θα μου κάνει; Υπάρχουν τόσα άλλα site με χρήσιμες πληροφορίες. Αν και εν μέρει έχετε δίκιο, καλό είναι να παίρνετε και κάποια μέτρα ασφαλείας χωρίς να δυσκολεύετε τον εαυτό σας. Διότι, πόσες φορές χρειάστηκε να στείλετε αυτό το password σ ένα φίλο σας για να κάνει μια δουλειά για σας; Πόσες φορές χρειάστηκε να στείλετε ακόμα και τον λογαριασμό της πιστωτικής σας κάρτας στον αδελφό σας με μήνυμα, για να προλάβετε μια δημοπρασία στο e-bay; Όπως και νά χει, με έναν λογαριασμό στο yahoo ή στο gmail, ένα λογαριασμό στο Facebook κι ένα blog ή ένα site στα οποία επίσης χρησιμοποιείτε λογαριασμούς χρήστη, είναι αστείο να έχετε τα ίδια στοιχεία παντού και μάλιστα αυτά να είναι το όνομά σας και η ημερομηνία γέννησής σας, ή το όνομα του σκύλου σας. Ζούμε σε μια εποχή στην οποία η πληροφορία ταξιδεύει με μεγάλη ταχύτητα σε κάθε σημείο της γης και δεν ξέρετε πότε και που θα βρεθεί κάποιος κακόβουλος ή πότε ακόμα κι ένας φίλος σας θα σας κάνει μια άσχημη πλάκα. Κατ αρχήν ξεχάστε ονόματα και κωδικούς όπως: το όνομά μου το επίθετό μου η ημερομηνία γέννησής μου asdf admin root και όλα όσα νομίζετε ότι είναι δύσκολο κάποιος να βρει, ή ποτέ δεν θ ασχοληθεί. Κάθε χρόνο χιλιάδες είναι τα θύματα που από απροσεξία τους άφησαν επιτήδειους να εκμεταλλευτούν τα μηνύματα του ηλεκτρονικού τους ταχυδρομείου ή μπήκαν στο site τους. Οι χάκερς, ή καλύτερα θα έλεγα οι κακόβουλοι, ή αυτοί που προσπαθούν να γίνουν χάκερς, ψάχνουν ακριβώς για τέτοιου είδους εύκολα ονόματα χρήστη και κωδικούς. Και μάλιστα σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, διαθέτουν ακόμα πιο ισχυρά εργαλεία τα οποία κάνουν εκατοντάδες συνδυασμούς σε μερικά δευτερόλεπτα, αναζητώντας τον κωδικό σας. Κωδικοί όπως οι παραπάνω είναι πασίγνωστοι και ανακαλύπτονται σε μερικά μόνο δευτερόλεπτα με τη χρήση εργαλείων τα οποία κάνουν αναζήτηση μέσω ειδικών λεξικών (password dictionary crack), ή με τη χρήση μεθόδων brute force, με τις οποίες το συγκεκριμένο πρόγραμμα / εργαλείο ψάχνει γράμμα προς γράμμα με μεγάλη ταχύτητα για να ανακαλύψει τον κωδικό σας. Τι θα χρειαστώ; Μόνο τη φαντασία σας Τι να κάνω; Αν ανήκετε στο 90% των χρηστών και δεν θέλετε να κάνετε τη ζωή σας δύσκολη μπορείτε και πάλι να χρησιμοποιείτε το όνομά σας, τη διεύθυνσή σας, το όνομα του σκύλου σας κ.λ.π. ακολουθώντας όμως τους παρακάτω 3 απλούς κι εύκολους κανόνες: I.Χρησιμοποιείστε πολλούς χαρακτήρες II.Συνδυάστε δύσκολους χαρακτήρες _, - και αριθμούς. III.Χρησιμοποιήστε πεζά και κεφαλαία γράμματα Ας δώσουμε όμως ένα παράδειγμα για να δείτε ότι δεν είναι πολύ δύσκολο να φτιάξουμε ένα εύκολο αλλά και ασφαλές password: Έστω ότι το όνομά μου είναι Νίκος Κούκος και κατοικώ στην οδό Αλμωπίας 4 στον Εύοσμο Θεσσαλονίκης. Μπορώ να φτιάξω το εξής password: N_Koukos@Almopias-4 Πολύ απλό κι εύκολο να το θυμάμαι, ταυτόχρονα όμως αρκετά δύσκολο για να το σπάσει κάποιος. Ακόμα ένα παράδειγμα χρησιμοποιώντας τα ίδια στοιχεία με διαφορετικό τρόπο είναι: Koukos_Nick-@-Almopias4_ Ev_Thess Περιέχει ακόμα περισσότερους χαρακτήρες και μπορούμε να πούμε ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να σπάσει. Μπορώ όμως εύκολα να το θυμάμαι. Σε αρκετά site πλέον, υπάρχει live έλεγχος της ασφάλειας που προσφέρει το password που πάτε να χρησιμοποιήσετε, πριν ακόμα το χρησιμοποιήσετε. Μπορείτε να δοκιμάσετε κωδικούς όπως οι παραπάνω για να δείτε ότι πραγματικά προσφέρουν μεγάλη ασφάλεια. Τώρα, επειδή αρκετά site έχουν άνω περιορισμό ως προς τον αριθμό των ψηφίων που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε (συνήθως είναι 12) μπορείτε να χρησιμοποιήσετε συγκεκομμένες λέξεις. Ένα από τα παραπάνω passwords δηλαδή θα γινόταν: N_Kou@Almop4 Όπως και νά χει καλό είναι πάντα να χρησιμοποιείτε τουλάχιστον παύλες (άνω και κάτω), κεφαλαία μαζί με πεζά κι αριθμούς. Αν τώρα ανήκετε στο 10% των χρηστών και σας αρέσει να παιδεύεστε και λίγο, αρκεί να αισθάνεστε πιο ασφαλείς κάντε τα εξής: I.Ξεχάστε τις ολόκληρες λέξεις, ονόματα κ.λ.π. II.Φτιάξτε μια πρόταση την οποία μπορείτε να θυμάστε εύκολα III.Μεταφράστε τη στα αγγλικά (μιας και θα χρειαστείτε λατινικούς χαρακτήρες) IV.Κρατήστε μόνο τα αρχικά στοιχεία της κάθε λέξης και συνδυάστε τα με δύσκολους χαρακτήρες Επειδή τώρα τα παραπάνω σας φαίνονται σαν μαθηματικός τύπος και ίσως να σας φέρνουν και δυσάρεστες αναμνήσεις από το σχολείο, πάμε να δούμε ότι στην πράξη είναι πολύ πιο εύκολο. Θα χρησιμοποιήσουμε την πρόταση: Μου αρέσει να πίνω καφέ με τους φίλους μου στις 8μμ Η αγγλική μετάφραση είναι: I like drinking cofee with my friends at 8pm Τα αρχικά της παραπάνω πρότασης συνδυασμένα με δύσκολους χαρακτήρες μας δίνουν το παρακάτω password: I_l_dcwmf@8-PM Να είστε σίγουροι ότι την παραπάνω γραμματοσειρά δεν την περιέχει κανένα λεξικό. Κι αν τη γράψω 2-3 φορές δεν την ξεχνάω με τίποτα, αφού είναι τα αρχικά μιας πρότασης που ισχύει και είναι εύκολη. Χρησιμοποιήστε κι εσείς τη φαντασία σας και θα βρείτε σίγουρα κάτι που ίσως σας ταιριάζει καλύτερα, είναι εύκολο να το θυμάστε και ταυτόχρονα δύσκολο να το μαντέψει κάποιος άνθρωπος ή πρόγραμμα. Επίσης σαν τελικές συμβουλές ακολουθήστε τα εξής: 1.Αλλάζετε passwords κάθε 3-4 μήνες. 2.Μην χρησιμοποιείτε τα ίδια παντού. 3.Μην τα γράφετε σε σημειώματα τα οποία κουβαλάτε μαζί σας, για παράδειγμα σε ένα χαρτάκι που έχετε πάντα στο πορτοφόλι σας. Αν ακολουθήσετε τα παραπάνω θα είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να βρεθείτε προ εκπλήξεως γιατί κάποιος έκλεψε ιδιωτικά σας στοιχεία.

5 Διαδίκτυο Οπτικοποίηση δεδομένων (Data visualization) Ο όρος οπτικοποίηση δεδομένων αναφέρεται στην αναπαράσταση δεδομένων χρησιμοποιώντας γραφικά, κίνηση, τρισδιάστατες απεικονίσεις και άλλα πολυμεσικά εργαλεία. Ο σκοπός της διαδικασίας, εξαρτάται από τη χρήση για την οποία προορίζεται η εφαρμογή. Μπορεί να είναι ένα δημιούργημα καλλιτεχνικής έκφρασης, να έχει στόχο εκπαιδευτικό, επιχειρηματικό, επιστημονικό ή να είναι ένας συνδυασμός των παραπάνω. Απλές εφαρμογές οπτικοποίησης χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια από τους επιστήμονες για να παρουσιάσουν τα δεδομένα των εργασιών τους (bar charts, scatter graphs, pies κλπ.), με τη βοήθεια όμως των νέων τεχνολογιών οι αρχές της οπτικοποίησης συνδυάζονται με δυναμικές εφαρμογές και μεγάλες ποσότητες δεδομένων (data sets) για να δημιουργήσουν υπερσύγχρονες εικόνες και κίνηση. Τα δεδομένα εμφανίζονται με ένα άλλο, διαφορετικό τρόπο που συχνά αποκαλύπτει νέες διασυνδέσεις και έννοιες και εξάγονται νοήματα, που διαφορετικά μπορεί να μην γίνονταν ποτέ αντιληπτά και το σημαντικό στοιχείο δεν είναι τόσο η αποσαφήνιση των εννοιών αλλά η ανάδυση της μεταξύ τους συνάφειας. Η οπτικοποίηση περιλαμβάνει ένα ευρύ και ολοένα αυξανόμενο πεδίο που αντανακλά με δημιουργικό τρόπο την αναπαράσταση όλων των ειδών των δεδομένων οπτικά, χωρίς κανένα περιορισμό κυριολεκτικά στο ποια πληροφορία θα μετατραπεί σε εικόνα. Ο σχεδιαστής καθορίζει ποιο οπτικό στοιχείο (χρώμα, σχήμα, μέγεθος, κίνηση κλπ.) θα αναπαραστήσει το κάθε στοιχείο των δεδομένων. Οι εικόνες μπορεί να είναι 2D, 3D, να είναι στατικές ή δυναμικές ή να επιτρέπουν αλληλεπίδραση με το χρήστη. Ανάλογα με το περιεχόμενο για το οποίο δημιουργήθηκαν οι οπτικοποιήσεις μπορεί να αναδεικνύουν σχέσεις μεταξύ δεδομένων, να συγκρίνουν αξίες και τιμές, να ανιχνεύουν την άνοδο ή την πτώση μέσα σε χρονικές περιόδους, να βλέπουν τα μέρη ενός συνόλου, να αναλύουν ένα κείμενο από τις λέξεις του ή να βλέπουν τον κόσμο. Σε μια εφαρμογή που λέγεται Gapminder ( οι χώρες του κόσμου εμφανίζονται σαν φούσκες και ο πληθυσμός τους αντιστοιχεί στο μέγεθος της φούσκας. Υπάρχει η δυνατότητα να συνδυάσει κανείς τους άξονες Χ και Υ για να συγκρίνει το προσδόκιμο ζωής με το κατά κεφαλή εισόδημα και το εργαλείο μας δείχνει πως κινείται η φούσκα της κάθε χώρας στο χρόνο,. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα να δούμε πως συνδέεται το υψηλό εισόδημα με το μεγαλύτερο δείκτη προσδόκιμου αλλά φαίνεται επίσης καθαρά ότι η Κίνα για παράδειγμα, δεν ακολούθησε την τάση αυτή το 1975 (είχε ένα από τα χαμηλότερα κατά κεφαλήν εισοδήματα αλλά μεγάλο προσδόκιμο ζωής). Η κίνηση (animation) επίσης μας δείχνει την απότομη πτώση στο προσδόκιμο ζωής σε μερικά υποσαχάρια κράτη της Αφρικής που ξεκίνησε στις αρχές του 1990 (συνδέεται με την έναρξη της επιδημίας του AIDS) και την κατακόρυφη επίσης πτώση στη Ρουάντα την περίοδο της εμφύλιας γενοκτονίας. Σε μια άλλη εφαρμογή το Manyeyes ( έχουμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε από ετικέτες (tags) που εμφανίζονται στο αριστερό μέρος της οθόνης, διάφορα θέματα, παράδειγμα στην ετικέτα health μπορούμε να δούμε, την κατανάλωση αλκοόλ ανά χώρα για την περίοδο που δημιουργήθηκε η εφαρμογή, ή την παιδική θνησιμότητα ανά κράτος. Επίσης στην ετικέτα lyrics μπορούμε να δούμε ποιες λέξεις εμφανίζονται πιο συχνά στα τραγούδια του Michael Jackson. Στο περιοδικό Time ( com/time/covers/ /where_we_ live/ ) μπορούμε να δούμε έναν ενδιαφέροντα χάρτη που δείχνει την πυκνότητα του πληθυσμού στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το I feel ( είναι ένα πρόγραμμα που σκανάρει όλα τα blogs κάθε λίγα λεπτά για προτάσεις που περιέχουν τη φράση I feel ή I m feeling, με ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Παράδειγμα οι λέξεις περήφανος και ενθουσιασμένος ήταν πολύ περισσότερες κατά τη διάρκεια της ημέρας των εκλογών στις ΗΠΑ, ή οι λέξεις αγάπη και μοναξιά την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου. Η οπτικοποίηση χρησιμοποιείται εδώ και καιρό στα ακαδημαϊκά περιβάλλοντα αλλά με την εξέλιξη της τεχνολογίας μπορεί να έχει πολλές εφαρμογές στην εκπαίδευση και να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση εννοιών που παρουσιάζουν δυσκολίες ή ασάφειες. Στο χώρο των επιχειρήσεων υπάρχουν επίσης πολλές δυνατότητες εφαρμογής. Μια τηλεφωνική εταιρεία για παράδειγμα μπορεί να δίνει στους συνδρομητές της αντί για έναν αριθμητικό πίνακα με τον αναλυτικό λογαριασμό της χρήσης που κάνουν, μια γραφική αναπαράσταση των δεδομένων αυτών που θα αποκαλύπτει στοιχεία σχετικά με τις τηλεφωνικές τους συνήθειες συνεισφέροντας έτσι στην ορθολογική χρήση της σύνδεσής τους. Γενικότερα οι εταιρείες μπορούν να ανακαλύψουν νέες τάσεις στη συμπεριφορά των καταναλωτών, προσαρμόζοντας έτσι προϊόντα και υπηρεσίες. Στο χώρο της τέχνης οι εφαρμογές είναι α π ε ρ ι ό ρ ι σ τ ε ς. Καλλιτέχνες που έχουν παρουσιάσει τη δουλειά τους σε μεγάλα μουσεία σύγχρονης τέχνης στον κόσμο χρησιμοποιούν τις τεχνικές της για να δώσουν μια πραγματικά άλλη διάσταση στα έργα τέχνης. Πλεονεκτήματα Η οπτικοποίηση είναι ένας τρόπος να τιθασεύσουμε πληροφορίες, να ανακαλύψουμε τάσεις και διασυνδέσεις που διαφορετικά θα παρέμεναν αόρατες. Φέρνει στην επιφάνεια θέματα, ιδέες και στοιχεία πρωτότυπα, με αποτέλεσμα την κατανόηση και την πληρέστερη επεξεργασία τεραστίων ποσοτήτων πληροφορίας. Η προσέγγιση αυτή είναι πολύτιμη στην οικοδόμηση της γνώσης Ενισχύει την δημιουργική σκέψη και θέτει κρίσιμα ερωτήματα. Οι δεξιότητες που απαιτούνται για τη χρήση και την κατανόηση της διαδικασίας είναι σημαντικές. Μειονεκτήματα Αν τα στοιχεία στα οποία βασίζεται η οπτικοποίηση δεν είναι αξιόπιστα η πληροφορία που βγαίνει είναι προβληματική Ακόμη κι αν τα δεδομένα είναι αξιόπιστα μια φτωχή οπτικοποίηση μπορεί να μη δείξει τίποτε ενδιαφέρον, η να υπερβάλλει στη σπουδαιότητα κάποιων τάσεων οδηγώντας σε εσφαλμένα συμπεράσματα Οι περισσότεροι άνθρωποι επίσης δεν είναι ακόμη εξοικειωμένοι με τις οπτικές αναπαραστάσεις για να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητές τους. Οι δυνατότητες της οπτικοποίησης είναι πολύ μεγάλες και πιστεύουμε ότι στο μέλλον και όσο θα εξοικειωνόμαστε με τις μεθόδους αυτές θα μπορούμε να 5 μαθαίνουμε εύκολα, γρήγορα και προπάντων ευχάριστα. Μέσα από την αέναη ροή των πληροφοριών με την οποία βομβαρδίζεται ο σύγχρονος άνθρωπος, η οπτικοποίηση, παρουσιάζεται σαν ένα αντίδοτο στην τρομερή πίεση που δημιουργείται από την επεξεργασία των τεραστίων ποσοτήτων πληροφορίας. Ευφροσύνη Γκουνταβά goudava@pc-news.gr

6 Χρήσιμα για Aρχάριους Κατασκευή ιστοσελίδων για αρχάριους ΜΑΘΗΜΑ 3ο - NVU( Μετά από δύο μαθήματα, πλέον έχουμε αρχίσει να συνειδητοποιούμε ότι δεν χρειάζεται κάποιος να είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένος με τον προγραμματισμό για να αρχίσει να μελετά την κατασκευή ιστοσελίδων. Συνεχίζοντας με τον ίδιο ρυθμό, αυτή τη φορά θα παρουσιάσουμε όλα τα απαραίτητα βήματα για την δημιουργία μιας ολοκληρωμένης φόρμας. Δηλαδή θα μελετήσουμε όλα τα συστατικά που μπορεί να έχει μια φόρμα. Μια ηλεκτρονική φόρμα έχει παρόμοια λειτουργία με μια έντυπη φόρμα. Αποτελείται από διάφορα και διαφορετικά πεδία ανάλογα με την ανάγκη που υπάρχει για τη συλλογή πληροφοριών. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να ορίσουμε τη φόρμα. Επιλέγουμε από το μενού Insert -> Form -> Define Form και ανοίγει το παράθυρο για να ορίσουμε την φόρμα μας. Αφού εισάγουμε τη φόρμα, τότε μπορούμε να εισάγουμε τα πρώτα μας αντικείμενα(πεδία). Αν θέλαμε να εισάγουμε ένα πεδίο στο οποίο οι χρήστες θα μπορούν να εισάγουν το όνομα τους τότε θα πρέπει εισάγουμε ένα πεδίο text. Από το μενού επιλέγουμε Insert -> Form -> Form Field και στο αντίστοιχο παράθυρο επιλέγουμε στην επιλογή Field Type τη τιμή Text. Στο πεδίο Field Name μπορούμε να ορίσουμε το όνομα του πεδίου Text που εισάγουμε και στο πεδίο Initial Value μπορούμε να εισάγουμε την αρχική τιμή που θα έχει το πεδίο μας. Ένα παρόμοιο πεδίο είναι το Password το οποίο έχει παρόμοια συμπεριφορά με το πεδίο text με τη μόνη διαφορά ότι οι χαρακτήρες που πληκτρολογούν οι χρήστες εμφανίζονται σαν * για να μην είναι εμφανές ο κωδικός που εισάγουν. Ένα άλλο πολύ συχνά χρησιμοποιούμενο πεδίο είναι το check box. Όταν θέλουμε να προσφέρουμε έναν αριθμό από επιλογές στους χρήστες τότε χρησιμοποιούμε είτε τα check box είτε τα radio button. Αν οι χρήστες μπορούν να επιλέξουν παραπάνω από μια επιλογή τότε θα χρησιμοποιήσουμε τα check box ενώ αν θέλουμε οι χρήστες να έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν μόνο μια επιλογή τότε χρησιμοποιούμε τα radio button. Ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα εργαλεία φόρμας είναι τα κουμπιά ενεργειών (buttons). Υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη κουμπιών, submit button, reset button και button. Τα κουμπιά τύπου submit χρησιμοποιούνται όταν θέλουμε ο χρήστης να υποβάλλει τα στοιχεία που συμπληρώνει, όπως να αποθηκεύονται αυτά σε μια βάση δεδομένων όταν θα γίνεται κλικ στο αντίστοιχο κουμπί. Τα reset κουμπιά χρησιμοποιούνται όταν ο χρήστης με το πάτημα του κουμπιού επιθυμούμε να καθαρίσει τη φόρμα, δηλαδή να διαγραφούν όσα στοιχεία έχουν συμπληρωθεί πιθανόν από κάποιο προηγούμενο χρήστη. Τέλος υπάρχουν τα κουμπιά button τα οποία δεν έχουν κάποια συγκεκριμένη λειτουργία αλλά χρησιμοποιούνται όταν θέλουμε να ορίσουμε μια λειτουργία να εκτελείται όταν θα γίνεται κλικ στο κουμπί αυτό όπως η αποστολή ενός . Στο πεδίο Field Name μπορούμε να ορίσουμε το όνομα του πεδίου Button που εισάγουμε και στο πεδίο Field Value μπορούμε να εισάγουμε την τιμή που θα έχει ως ετικέτα το συγκεκριμένο κουμπί. Αν από το μενού επιλέξουμε Insert -> Form ->Text Area τότε θα εισάγουμε ένα πεδίο παρόμοιο με αυτό σαν το Text, με τη μόνη διαφορά ότι με το text area οι χρήστες μπορούν να εισάγουν κείμενο το οποίο επεκτείνεται σε παραπάνω από μια γραμμή. Στην ιδιότητα rows ορίζουμε το πλήθος των γραμμών στο οποίο θα επεκτείνεται το κείμενο και στην ιδιότητα Columns ορίζουμε το πλήθος των χαρακτήρων που θα έχει κάθε γραμμή. Τέλος, ένα άλλο πολύ χρησιμοποιούμενο πεδίο είναι το Selection List. Πρόκειται για μια λίστα από την οποία οι χρήστες θα πρέπει να επιλέξουν μία ή περισσότερες εναλλακτικές που τους προσφέρονται. Αν από το μενού επιλέξουμε Insert -> Form ->Selection List τότε ανοίγει το παράθυρο για την εισαγωγή του αντίστοιχου στοιχείου ελέγχου. Στην ιδιότητα List Name ορίζουμε το όνομα του πεδίου και στην ιδιότητα Height ορίζουμε το ύψος της λίστας μας, δηλαδή ξεκαθαρίζουμε αν επιθυμούμε μια αναδυόμενη λίστα ή μια λίστα που θα έχει εμφανή όλα τα στοιχεία της. Αναλυτικότερα, αν επιλέξουμε Height 1 τότε έχουμε μια αναδυόμενη λίστα στην οποία θα εμφανίζεται κάθε φορά μόνο ένα στοιχείο. Στη συνέχεια για να προσθέσουμε στοιχεία στη λίστα μας μπορούμε να επιλέξουμε από τα κουμπιά Add Option ή Add Group. Με το Add Group μπορούμε να ομαδοποιήσουμε κάποιες από τις επιλογές, όπως για παράδειγμα αν θέλουμε να έχουμε κάποιες πόλεις της Ευρώπης μπορούμε να τις ομαδοποιήσουμε ανάλογα με τη χώρα στην οποία ανήκουν. Αφού ορίσουμε τις ομάδες που θα υπάρχουν στη λίστα μας τότε μπορούμε να προσθέσουμε τιμές σε αυτές επιλέγοντας το κουμπί Add Option. Στην ιδιότητα text ορίζουμε το όνομα που θα φαίνεται στους χρήστες για την συγκεκριμένη επιλογή και στην ιδιότητα value την τιμή την οποία θέλουμε να αντιστοιχήσουμε. Με αυτόν τρόπο γεμίζουμε τη λίστα μας με τις τιμές που επιθυμούμε. Στο επόμενο μάθημα θα παρουσιάσουμε ένα ολοκληρωμένο παράδειγμα κατασκευής ιστοσελίδας το οποίο θα συνδυάζει όλα όσα έχουμε αναλύσει μέχρι τώρα. Η συνέχεια στην επόμενη PC-News. Θέμης Γλαβέλης Υποψήφιος Διδάκτωρ Πληροφορικής glavelis@pc-news.gr

7 Χρήσιμα για Aρχάριους Κατεβάστε video του YouTube στον υπολογιστή σας To YouTube έχει γίνει αρκετά δημοφιλές. Εκατομμύρια χρήστες καθημερινά παρακολουθούν βίντεο και ανεβάζουν τα δικά τους. Αν κάποιο βίντεο σας αρέσει πολύ και θέλετε να το σώσετε στον υπολογιστή σας, δεν υπάρχει κάποιος άμεσος τρόπος, ευτυχώς όμως υπάρχουν αρκετά εργαλεία για να το καταφέρετε. Χρήση του Firefox Η πιο εύκολη λύση, για σας που χρησιμοποιείτε τον παραπάνω φυλλομετρητή είναι να εγκαταστήσετε το πρόσθετο 1-Click YouTube Video Download ( ή ένα σωρό άλλα πρόσθετα με παρόμοια λειτουργία. Η εγκατάσταση γίνεται μ ένα click και η λειτουργία του είναι το ίδιο εύκολη. Χρήση άλλου λογισμικού αν δεν χρησιμοποιείτε τον Firefox, υπάρχουν εξίσου πολλές εφαρμογές τις οποίες μορείτε να κατεβάσετε. Μία απ αυτές είναι το YouTube Downloader ( f9bc3 ) με το οποίο όχι μόνο μπορείτε να κατεβάσετε video από το YouTube ή το Google Video ή το Yahoo Video, αλλά μπορείτε επίσης να τα μετατρέψετε σε άλλα φορμάτ για χρήση π.χ. σε ipod ή σε κινητό τηλέφωνο. Για χρήση σε Windows ή Linux, με τα παραπάνω είστε καλυμμένοι. Πάντα βέβαια, όταν σας ζητείται, προσέχετε ώστε να κατεβάζετε το κατάλληλο λογισμικό για το λειοτυργικό σας. Αν τώρα είστε χρήστης Mac, δεν χρειάζεται να ψάξετε πολύ. Το παραπάνω προγραμματάκι ( YouTube Downloader ) διατίθεται δωρεάν και για σας. Στην ονομασία του προστίθεται ένα επίθεμα, δηλαδή η συνολική ονομασία γίνεται You- Tube Downloader+ 1.8 for Mac και το link είναι : (ήταν αρκετά μεγάλο και πολύπλοκο για να το πληκτρολογήσετε, γι αυτό σας δίνουμε μια συντόμευση). Μια πολύ καλή λύση για όλα τα λειτουργικά συστήματα αποτελεί ο Real Player. Ένας από τους καλύτερους players της αγοράς έχει τη δυνατότητα όχι μόνο για κατέβασμα των video απ όλα τα παραπάνω sites, αλλά και για κάψιμο σε CD ή DVD. Αν χρησιμοποιείτε τον Firefox ή τον Internet Explorer, εγκαθίσταται ένα κουμπί Download πάνω στον φυλλομετρητή σας. Αφού κατεβάσετε τα βίντεο της αρεσκείας σας, μπορείτε να τα παρακολουθήσετε με τον παραπάνω player ή να τα γράψετε σε DVD. Με λίγη αναζήτηση στο Google μπορείτε να βρείτε πολύ περισσότερες λύσεις για οποιοδήποτε λειτουργικό, εμείς σας δίνουμε απευθείας τις καλύτερες, ή αν θέλετε τις δημοφιλέστερες και επαρκώς δοκιμασμένες για την καλή τους λειτουργία. Τώρα τι κάνω; Πολύ ωραία, κατεβάσατε το βιντεάκι σας. Σε περίπτωση που για κάποιο λόγο δεν προτιμήσατε τον Real Player ο οποίος είναι μια λύση all-in-one, δηλαδή και κατεβάζει και παίζει βίντεο, θα χρειαστείτε έναν μετατροπέα, ο οποίος θα μετατρέψει το βιντεάκι σας, από.flv σε κάποια άλλη μορφή. Πριν κάνετε οτιδήποτε από τα παρακάτω, υπάρχει και πάλι μια εύκολη και καλή λύση. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον VLC player (υποστηρίζεται από όλα τα λειτουργικά συστήματα) ο οποίος παίζει απευθείας τα βίντεο σας χωρίς μετατροπή (και πιθανή μείωση, έστω και λίγο, της ποιότητας). Κατεβάστε τον από δω, αφού επιλέξετε το λειτουργικό σας. Μετατροπή αρχείων.flv Χρήστες Mac Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το isquint το οποίο διατίθεται δωρεάν, δυστυχώς όμως περιορίζει τη χρήση του με το να εξάγει μόνο αρχεία σε μορφή MP4. Αν θέλετε να βάλετε το χέρι στην τσέπη, (οι Mac users είστε λίγο πιο συνηθισμένοι σ αυτό) προτείνουμε τον MOV to FLV Converter for Mac OS X ( ) Διαθέτει καλή τεκμηρίωση κι εύκολη χρήση. Επίσης στο παραπάνω link θα βρείτε και συνδέσμους για πολλές άλλες χρήσιμες εφαρμογές για Mac. Το παραπάνω λογισμικό πωλείται προς 29$ και μετατρέπει σε.mov, δηλαδή σε αρχεία κατάλληλα για αναπαραγωγή σε QuickTime. Επίσης διατίθεται σε έκδοση για Intel ή Power- PC. Χρήστες Windows Προτείνουμε το Super και από τη στιγμή που εξάγει σε πολλές μορφές αρχείων και διατίθεται και δωρεάν δεν θα σας κουράσουμε με κάτι άλλο. Κατεβάστε το από δω: Χρήστες linux Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον ffmpeg ο οποίος δουλεύει και στα άλλα δύο λειτουργικά συστήματα. Επειδή σας αρέσει το παίδεμα, και η ευκολία των Windows σας τη δίνει, ανοίξτε μια γραμμή εντολών και πληκτρολογήστε : ffmpeg -i myfile.flv -ab 56 -ar b 500 -s 320*240 myfile.mpg Τώρα μπορείτε να παρακολουθήσετε τα αγαπημένα σας βίντεο χωρίς σύνδεση στο διαδίκτυο, πιθανές καθυστερήσεις κ.λ.π. Ειδικά το τελευταίο διάστημα, ένα βίντεο έχει ξετρελάνει την Ελλάδα, έτσι τα παραπάνω είναι αρκετά επίκαιρα! Βελτιώστε την παραγωγικότητά σας στην καθημερινή σας εργασία με το Excel! Χρήσιμες εφαρμογές για επιχειρήσεις, απλούς χρήστες και ερευνητές Το myexcel.gr παρουσιάζει μια σειρά από εφαρμογές βασισμένες στο Excel της Microsoft οι οποίες απευθύνονται σε όλα τα τμήματα μιας σύγχρονης Ελληνικής επιχείρησης, σε απλούς χρήστες αλλά και σε ερευνητές και επιστήμονες. Ανεπτυγμένες από μια ομάδα εξειδικευμένων και έμπειρων προγραμματιστών, όλες οι εφαρμογές που θα βρείτε στο myexcel.gr κατασκευάστηκαν πάνω σε πραγματικές ανάγκες και λύνουν προβλήματα με καινοτομικό και πολύ οικονομικό τρόπο. Μερικές από τις εφαρμογές για επιχειρήσεις που μπορείτε να παραγγείλετε online από το myexcel.gr είναι: μαζική αποστολή ηλεκτρονικών δελτίων (newsletters), εκτύπωση ετικετών αλληλογραφίας, προγραμματισμός ωραρίων υπαλλήλων, έρευνα πελατολογίου με ερωτηματολόγιο, δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας των αρχείων σας. Οι απλοί ή επαγγελματίες χρήστες του Excel μπορούν να βρουν μια σειρά από χρήσιμα εργαλεία για να ολοκληρώνουν συντομότερα τις καθημερινές επαναλαμβανόμενες εργασίες τους, καθώς και μια σειρά από custom ειδικές συναρτήσεις, όπως για παράδειγμα η άθροιση τιμών μιας λίστας με βάση το χρώμα του κελιού ή το πρόσημο της τιμής (άθροιση μόνο των θετικών ή μόνο των αρνητικών τιμών μιας λίστας). Φυσικά είναι δυνατή η παραγγελία ειδικών εφαρμογών (custom), κτισμένων αποκλειστικά πάνω σε συγκεκριμένες ανάγκες, όπως για παράδειγμα η εφαρμογή που αναπτύχθηκε πρόσφατα από το myexcel.gr για τη μαζική αποστολή καταλόγων μέσω ταχυδρομείου, εφαρμογή η οποία συνεργάζεται άψογα με την υπηρεσία Infopost των ΕΛΤΑ για τη σημαντική μείωση του κόστους των αποστολών. Και φυσικά, επειδή Excel δεν σημαίνει μόνο πράξεις και συναρτήσεις, στο myexcel.gr θα βρείτε μια σειρά από δωρεάν ψυχαγωγικά εργαλειάκια για τον ελεύθερο χρόνο σας!

8 Ubuntistas Ubuntu και Mozilla Firefox συντομεύσεις για... γρήγορες κινήσεις!! Έχετε σκεφτεί ποτέ πόσο χρόνο θα κερδίζατε και πόσο πιο εύκολο θα ήταν αν αντί να κάνετε μια ολόκληρη διαδικασία, θα μπορούσατε απλά να πατήσετε δύο πλήκτρα??? Παρακάτω παρουσιάζονται μερικές χρήσιμες συντομεύσεις και tricks τόσο για την πλοήγησή σας στο περιβάλλον Ubuntu, όσο και για πλοήγηση στο internet με τον mozilla firefox. Για περιβάλλον Ubuntu: 1. Alt + αριστερό κλικ: Μετακίνηση ενός παραθύρου από οποιοδήποτε μέρος του παραθύρου και αν γίνει το κλικ. (δεν χρειάζεται να βρίσκεται το ποντίκι ακριβώς πάνω στο πλαίσιο ή στον τίτλο του παραθύρου, για να αλλαχθεί η θέση του) 2. Alt + enter: Άνοιγμα ιδιοτήτων ενός επιλεγμένου αρχείου/φακέλου. 3. Alt + F4: Κλείσιμο παραθύρου που βρίσκεται στο προσκήνιο. 4. Alt + F2: Άνοιγμα εκτέλεσης εφαρμογών. 5. Space: Άνοιγμα επιλεγμένου φακέλου/αρχείου. 6. Ctrl + A: Επιλογή όλων των περιεχομένων ενός φακέλου/ κειμένου σε κειμενογράφο, ολόκληρης σελίδας σε browser κλπ. 7. Διπλό κλικ στο πάνω μέρος ενός παραθύρου: Μεγιστοποίηση ή σμίκρυνση μεγέθους του παραθύρου. 8. Alt + F4: Κλείσιμο παραθύρου που βρίσκεται στο προσκήνιο. 9. PrintScreen: Στιγμιότυπο από ότι φαίνεται εκείνη τη στιγμή στην οθόνη του υπολογιστή. 10. Alt + PrintScreen: Στιγμιότυπο ενεργού παραθύρου. 11. F2: Μετονομασία επιλεγμένου αρχείου/φάκελου. 12. Για αλλαγή της εικόνας εμφάνισης του χρήστη, βρίσκουμε μία εικόνα PNG, τη μετονομάζουμε σε.face (χωρίς την κατάληξη PNG) και την τοποθετούμε στο home του χρήστη. 13. Επιλέγοντας ένα κείμενο με το ποντίκι και μετακινώντας το σε κάποιο φάκελο, δημιουργείται ένα αρχείο κειμένου με περιεχόμενο το επιλεγμένο κείμενο. 14. Ctrl + κλικ σε πολλαπλά αρχεία: Επιλογή διαφορετικών αρχείων μέσα σε ένα φάκελο. Με τον ίδιο τρόπο αναιρούμε την επιλογή ενός αρχείου που τελικά δε θέλουμε. 15. Γράφοντας ~/ στη γραμμή διευθύνσεων (του file manager): Απευθείας μεταφορά στο φάκελο home. 16. Μετονομασία από picture.jpg σε.picture.jpg: Ένα αρχείο ή φάκελος γίνεται κρυφός. 17. Ctrl + H ή από το μενού Προβολή Εμφάνιση κρυφών αρχείων: Εμφάνιση κρυφών αρχείων 18. Ctrl + Alt + L: Κλείδωμα περιβάλλον χρήστη με τον κωδικό του, αφήνοντας όμως ανοιχτή τη συνεδρία. 19. Alt + tab: Εναλλαγή παραθύρων. 20. Ctrl + X: Αποκοπή επιλεγμένων αρχείων/φακέλων, Ctrl + C: αντιγραφή επιλεγμένων αρχείων/φακέλων, Ctrl + V: επικόλληση επιλεγμένων αρχείων/φακέλων. 21. Επιλέγοντας ένα κείμενο κάνουμε copy και πατώντας μεσαίο κλικ γίνεται paste! 22. Με μεσαίο κλικ στον τίτλο ενός παραθύρου το μετακινούμε πίσω από τα υπόλοιπα ενεργά παράθυρα. Για κειμενογράφο: 23. Shift + Home: Επιλέγεται ολόκληρη τη γραμμή από τον κέρσορα προς τα αριστερά και με shift +End Επιλέγεται ολόκληρη τη γραμμή από τον κέρσορα προς τα δεξιά. 24. Ctrl + δεξί βελάκι: Ο κέρσορας πάει στο τέλος κάθε λέξης, ενώ με Ctrl + αριστερό βελάκι ο κέρσορας πάει στην αρχή της κάθε λέξης. Για Mozilla browser: 25. Πατημένο Ctrl + ροδέλα ποντικιού : Μεγέθυνση γραμματοσειρών στους browsers, καθώς και τα εικονίδια. 26. Ctrl + L: Μεταφορά στη γραμμή διευθύνσεων (για browser και file manager). 27. Ctrl + tab: Μεταφορά στο επόμενο ανοιχτό tab και με Ctrl + shift + tab στο προηγούμενο. 28. F11: Εμφάνιση πλήρης οθόνη στους browsers. 29. Ctrl + T: Άνοιγμα νέου tab, με Ctrl + W κλείσιμο tab. 30. Ctrl + shift + T: Επαναφορά tab που έχουμε κλείσει. 31. Ctrl + F: Άνοιγμα παραθύρου της αναζήτησης. 32. Ctrl + T: Άνοιγμα νέας καρτέλας σε ανοιχτό παράθυρο (για browser και file manager). Νίκη Βουγιουκλίδη Μηχανικός Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων nv@pc-news.gr

9 Ubuntistas Η Ελληνική Κοινότητα του Ubuntu Linux 9 Η ελληνική κοινότητα του Ubuntu είναι μια ανοιχτή ομάδα (άτυπη μεν εξαιρετικά δραστήρια δε) φίλων του Ελεύθερου Λογισμικού / Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) και του GNU/Linux, που αναπτύσσεται-δραστηριοποιείται γύρω από την -φιλική προς άπειρους χρήστες- διανομή Ubuntu Linux. Μία ομάδα ανθρώπων από διάφορες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, οι οποίοι έρχονται σε επαφή κυρίως διαδικτυακά, συνήθως χωρίς να έχουν συναντηθεί μεταξύ τους, και οι οποίοι μέσα από εθελοντική συνεισφορά και κοινές δράσεις αναπτύσσουν ισχυρούς δεσμούς και αισθάνονται την πλήρωση της προσφοράς και της δημιουργικότητας. Η κοινότητα Ubuntu-gr ανήκει στα μέλη της και είναι ανοιχτή σε όλους! Είναι το μέρος όπου έμπειροι και άπειροι(!) χρήστες συζητάνε ό,τι τους απασχολεί, ιδέες, απορίες, πρακτικά ζητήματα, οργανωτικά θέματα, δράσεις, και βεβαίως, τεχνικά προβλήματα. Αποτελείται από ανθρώπους με εμπειρία στην πληροφορική, αλλά κυρίως από απλούς χρήστες, που συμμετέχουν εθελοντικά στη δημιουργία-ανάπτυξη-μετάφραση του λογισμικού, στην παροχή τεχνικής υποστήριξης σε άλλους χρήστες, καθώς και στην προώθηση του ΕΛ/ΛΑΚ μέσω διαφόρων εκδηλώσεων. Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η κοινότητα ubuntu-gr, όπως και οι περισσότερες κοινότητες ΕΛ/ΛΑΚ, δεν περιλαμβάνει μόνο άτομα που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στη συγκεκριμένη κοινότητα. Πολλά μέλη της συμμετέχουν ενεργά σε αρκετές κοινότητες ταυτόχρονα, π.χ. στο Ubuntu, το Fedora, το OpenOffice, τον Hellug, αλλά και στην τοπική τους LUG (Ομάδα Χρηστών Linux). Η κοινότητα Ubuntu-gr λειτουργεί με αυτό-οργάνωση, σύμφωνα με τις γνώσεις, τα ενδιαφέροντα, και τον χρόνο που μπορεί να διαθέσει έκαστος. Οι κατέχοντες κάποιο ρόλο τον εκλαμβάνουν ως υποχρέωση και όχι ως δικαίωμα ή εξουσία. Η άποψη όλων των μελών της κοινότητας, ανεξαρτήτως του ρόλου/καθηκόντων έκαστου, έχει ίση αξία και βαρύτητα. Τέλος, γίνεται προσπάθεια οι αποφάσεις να λαμβάνονται όσο το δυνατόν πιο δημοκρατικά από εκείνους που προσφέρουν-δραστηριοποιούνται συστηματικά. Η ελληνική κοινότητα του Ubuntu διαθέτει μέχρι στιγμής φόρουμ, λίστα ηλ. ταχυδρομείου, κανάλι συζητήσεων τύπου IRC (\#ubuntu-gr στο δίκτυο FreeNode), καθώς και το ελεύθερο ηλεκτρονικό περιοδικό Ubuntistas. Σχετικές οδηγίες και συνδέσμους μπορείτε να βρείτε στο \url{ Το πιο δυναμικό μέρος της κοινότητας είναι το φόρουμ, με περισσότερα από 4500 μέλη και πάνω από δημοσιεύσεις, ενώ πιστούς φίλους έχει τόσο η λίστα, όσο και το κανάλι IRC, με συμμετέχοντες σχεδόν οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Επί του παρόντος, η κοινότητα παρουσιάζει μεγάλη δυναμική. με ολοένα και αυξανόμενο αριθμό τόσο απλών μελών, κατά κανόνα νέων στον χώρο του ΕΛ/ΛΑΚ και του GNU/Linux, όσο και ανθρώπων που αποφασίζουν να αναλάβουν ενεργό δράση στο πλαίσιο της κοινότητας, κυρίως προσφέροντας στους νέους χρήστες υποστήριξηβοήθεια για τεχνικά προβλήματα. Συνοψίζοντας λοιπόν, θα έλεγα ότι το δυνατό σημείο της κοινότητας Ubuntu-gr είναι ακριβώς ο μεγάλος αριθμός συμμετεχόντων και η δυναμική που παρουσιάζει. Θα κλείσω αναφέροντας ότι, για το χτίσιμο μιας κοινότητας, το πιο σημαντικό συστατικό είναι το καλό κλίμα, το θετικό περιβάλλον, και κυρίως η αίσθηση ότι κάθε μέλος, έμπειρο ή άπειρο, μπορεί να δραστηριοποιηθεί ισότιμα στην κοινότητα, να προσφέρει και να συμμετάσχει στις αποφάσεις. Πιστεύω ότι έχουμε καταφέρει να κάνουμε την ubuntu-gr μια τέτοια ανοιχτή κοινότητα, που θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα και για άλλες κοινότητες εθελοντικής δράσης και κοινωνικής προσφοράς, είτε στον χώρο του ελεύθερου λογισμικού, είτε αλλού. %Για να μας γνωρίσετε καλύτερα, αξίζει να παρακολουθήσετε για λίγες ημέρες τις συζητήσεις της κοινότητας, π.χ. στο φόρουμ : Παραπονιάρης Ηλίας Δωρεάν δοκιμαστική έκδοση του K7 Total Security Η εταιρία K7 Computing προσφέρει στους αναγνώστες της Pc news 3 μήνες δωρεάν συνδρομής για το πρόγραμμα προστασίας K7 Total Security Κατεβάστε το πρόγραμμα από την ακόλουθη διεύθυνση στα πεδία συμπληρώνετε το όνομα και την διεύθυνσή σας. Κωδικός ενεργοποίησης KB71V-842D-4C0B-9D Ισχύει για συνδρομή 3 μηνών από την ενεργοποίηση του

10 Ubuntistas Στροφή στην Ελευθερία! Μεγάλοι οργανισμοί κι ελεύθερο λογισμικό Το Ελεύθερο λογισμικό, ως μοντέλο ανάπτυξης λειτουργικών συστημάτων και εφαρμογών, έχει κάποια πλεονεκτήματα τα οποία είναι πιο εμφανή στους ανθρώπους που ήδη ασχολούνται με αυτό και λιγότερο σε όσους δεν το έχουν ακόμα ερευνήσει ως εναλλακτική λύση. Είναι πια αποδεδειγμένο από παραδείγματα μικρών και μεγάλων οργανισμών που υιοθετούν το ΕΛΛΑΚ, ότι μπορεί να λειτουργήσει ως επιχειρηματικό μοντέλο χωρίς να στηρίζεται σε πεπαλαιωμένα πρότυπα εργασίας (πατέντες, κλειστά format), ενώ ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, εταιρειών και φυσικών προσώπων, και βέβαια αποτελεί σημαντικό εκπαιδευτικό υλικό (πηγαίος κώδικας, τεκμηρίωση) για ανθρώπους που θέλουν να ασχοληθούν με τον ευρύ τομέα της πληροφορικής. Το «ασθενές» χαρακτηριστικό αυτών των επιχειρημάτων που έχει στο οπλοστάσιό του ο συνήγορος του ΕΛΛΑΚ, είναι ότι ποσοτικοποιούνται πιο δύσκολα από τα επιχειρήματα της «άλλης» πλευράς, στην οποία όλοι οι παράγοντες εύκολα μεταφράζονται σε χρηματικά ποσά. Αυτή την οπτική τονίζει η ενδιαφέρουσα έρευνα [1] της εταιρείας Global Graphics [2], με θέμα τη χρήση του δωρεάν λογισμικού σε μεγάλες εταιρείες με χίλιους ή περισσότερους χρήστες. Στο κείμενο με τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής δε διακρίνεται το λογισμικό που διατίθεται δωρεάν σε κλειστό και ανοικτό, κάνοντας έτσι πιο ξεκάθαρο το πρώτιστο κριτήριο επιλογής, που είναι το χαμηλότερο δυνατό κόστος. έκβασή τους, σ χ η μ α τ ί ζ ο υ ν μια αρνητική προδιάθεση για την επιλογή ελεύθερου λογισμικού. Όλα τα πιο πάνω φανερώνουν μια ανάγκη του ΕΛΛΑΚ την οποία η κοινότητα φαίνεται να αδυνατεί να εκπληρώσει: την ανάγκη για σωστό μάρκετινγκ, για αποτελεσματική στρατηγική προώθησης και πώλησης του Ελεύθερου λογισμικού ως προϊόντος. Ας δούμε την πρώτη πρόταση που γράφει στην ιστοσελίδα [3] της η Ομάδα μάρκετινγκ του Ubuntu: «Η Ομάδα μάρκετινγκ του Ubuntu αποτελείται από χρήστες του Ubuntu που εθελοντικά προωθούν τη ψηφιακή ελευθερία, τα ψηφιακά δικαιώματα και το Ubuntu». Ελευθερία και δικαιώματα; Πόσο κοστίζουν; Ένας παλιός φίλος, και ο πιο «διαβασμένος» άνθρωπος που γνωρίζω, μου είπε κάποτε: «Η φιλοσοφία είναι ο πλούτος του φτωχού» -να σαι καλά Σωτήρη- και συμπληρώνω εγώ: και η φιλοσοφία του πλούσιου είναι το τζάμπα. Με στοχευμένο το κοινό της μικρής ή της μεγάλης επιχείρησης, αυτό είναι το χαρακτηριστικό του Ελεύθερου λογισμικού που πρέπει να προωθηθεί. Τα υπόλοιπα μετρήσιμα χαρακτηριστικά -ταχύτητα, ασφάλεια, αξιοπιστία- μπορούν μεν να χρησιμοποιηθούν ως επιχειρήματα υπέρ του ΕΛΛΑΚ, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και εναντίον του, ανάλογα ποιος κάνει τη μέτρηση (βλ. Microsoft Get the facts [4]), ενώ το κόστος είναι αδιαμφισβήτητο υπέρ. Με το «στένεμα» όμως των προϋπολογισμών λόγω της οικονομικής κρίσης, το ΕΛΛΑΚ γυρίζει και μας λέει: «Πάνε να δεις αν έρχομαι», και όντως πολλοί οργανισμοί αναγκάστηκαν να δουν αυτό που αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα εξέταζαν ως εναλλακτική λύση: το στεγνά οικονομοτεχνικό προτέρημα («free as in beer») της υιοθέτησης Ελεύθερου λογισμικού. Ενδεικτική αυτής της μεταστροφής είναι η εικοσιπεντάδα των πιο δημοφιλών έργων ΕΛΛΑΚ που δημοσιεύει κάθε μήνα το SourceForge, η οποία ολοένα και απαρτίζεται λιγότερο από εργαλεία χρήστη, παιχνίδια και καθημερινές εφαρμογές (Azureus, FreeCol, FileZilla, 7-Zip) και περισσότερο από εφαρμογές διαχείρισης επιπέδου Enterprise (στη λίστα του Φεβρουαρίου 2010: OpenBravo, ADampiere, Zenoss Core, OrangeHRM, PostBooks, weberp). Μια επιχείρηση θέλει: Α. να εκτελεί τις διαδικασίες της με αξιοπιστία, ασφάλεια και ταχύτητα, και Β. να έχει πλεονεκτήματα έναντι του ανταγωνισμού, και τα δύο αυτά με το χαμηλότερο δυνατό κόστος, στα πλαίσια του «deliver more for less», της επίτευξης δηλαδή περισσότερων με λιγότερα, όπου το κόστος αναδεικνύεται ως το βασικό κριτήριο επιλογής λογισμικού, ακολουθούμενο κατά σειρά προτεραιότητας από: την ποιότητα, τη διαθεσιμότητα, τα παράπλευρα κόστη, θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας, την οικονομική και επιχειρηματική σταθερότητα του προμηθευτή, τη συμβατότητα με προμηθευτές και συνεργάτες, τη συμβατότητα με την τεχνογνωσία των υπαλλήλων, και άλλα κριτήρια ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες κάθε οργανισμού. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το εξής: από τα 10 πιο δημοφιλή δωρεάν έργα λογισμικού που χρησιμοποιούνται στους οργανισμούς των οποίων οι CIO (Chief Information Officers) ερωτήθηκαν στα πλαίσια της έρευνας, μόνο τα δύο (Open Office, Java) είναι και ανοικτού κώδικα. Αυτά τα δύο είτε ανήκουν (Java), είτε βασίζονται για την ανάπτυξή τους (Open Office) στη Sun, η πρόσφατη εξαγορά της οποίας δημιούργησε μια αβεβαιότητα για το μέλλον των προϊόντων αυτών, ειδικά σε δύο από τα πιο πάνω κριτήρια: τη μελλοντική διαθεσιμότητα αναβαθμίσεων χωρίς επιπλέον κόστος και τη σταθερότητα του προμηθευτή. Οι αμφιβολίες αυτές, ανεξάρτητα από την Την ανάγκη αυτή για εστίαση στο κόστος την επισημαίνει και το COSPA [5] (Συμβούλιο για το λογισμικό ανοικτού κώδικα στη δημόσια διοίκηση) στην παρουσίαση «Βιωσιμότητα οικονομικών μοντέλων βασισμένων στο ΕΛΛΑΚ» [6], αλλά από την άλλη πλευρά του ζητήματος. Επισημαίνεται η πιο χαλαρή σύνδεση των επιχειρήσεων που παρέχουν προϊόντα γύρω από το ΕΛΛΑΚ και τα ανοικτά πρότυπα με τη φιλοσοφία ή την ιδεολογία, και η πιο φυσική τους επιδίωξη που είναι το οικονομικό κέρδος. Η αδυναμία του ΕΛΛΑΚ ως επιχειρηματικό μοντέλο εντοπίζεται στην ανάπτυξη εξειδικευμένου λογισμικού για πολύ περιορισμένες κάθετες αγορές (π.χ. CAD, δημιουργία πολυμέσων), το κόστος της οποίας δύσκολα καλύπτεται από συμβόλαια υποστήριξης όταν η ανάπτυξη γίνεται από το μηδέν, αλλά εξισορροπείται κάπως στις περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιείται υφιστάμενο λογισμικό το οποίο παραμετροποιείται για να καλύψει μια συγκεκριμένη ανάγκη (π.χ. embedded, και συγκεκριμένα το Android). Τέλος, ως πιθανά προϊόντα σε επίπεδο B2B (επιχείρησης προς επιχείρηση), αναφέρονται οι συμβουλευτικές υπηρεσίες για επιλογή λογισμικού, η εγκατάσταση του ΕΛΛΑΚ και η ενσωμάτωσή του στην υφιστάμενη υποδομή του οργανισμού, η τεχνική και η νομική πιστοποίηση (με ιδιαίτερη σημασία για εταιρείες, αφού πολλά έργα ΕΛΛΑΚ αποποιούνται κάθε ευθύνης που προκύπτει από τη χρήση τους, θέση που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή σε νομικά πρόσωπα), η εκπαίδευση, η συντήρηση/ αναβάθμιση, η μετάβαση από τα υφιστάμενα συστήματα στα βασισμένα στο ΕΛΛΑΚ και η μετατροπή λογισμικού για ειδικές ανάγκες (προγραμματισμός). Με τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς και με τη συνεχή πρόοδο σε ποιότητα του Ελεύθερου λογισμικού, θα συναντάται ολοένα και συχνότερα η ένταξή του στην επιχειρηματική δραστηριότητα, είτε αυτή εκφράζεται ως εξέταση από έναν οργανισμό του ενδεχομένου υιοθέτησης του ΕΛΛΑΚ, είτε ως προσφορά προϊόντων ΕΛΛΑΚ και υπηρεσιών γύρω από αυτό. Είναι ένας τομέας με πολλές πτυχές και ενδιαφέρουσες προοπτικές τον οποίο αξίζει να έχουμε στα υπόψη. Ζηντίλης Μάριος

11 Ubuntistas Συνέντευξη με τον Άλκη Γεωργόπουλο Ελεύθερο λογισμικό και εκπαίδευση Ο Άλκης Γεωργόπουλος είναι καθηγητής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα Ιωάννινα και υποψήφιος διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Έχει πλούσια δραστηριότητα στο χώρο του ελεύθερου λογισμικού, που συμπεριλαμβάνει ανάπτυξη εκπαιδευτικών εφαρμογών, συγγραφή διδακτικών πακέτων, οργάνωση κοινοτήτων συνεργασίας καθηγητών και συμμετοχή σε ομάδες ανάπτυξης και μετάφρασης του Linux. Πρόσφατα, εκλέχτηκε μέλος του συμβουλίου του Edubuntu, της εκπαιδευτικής διανομής Linux ενώ έχει επικεντρώσει την προσοχή του στην προώθηση του ελεύθερου λογισμικού στα σχολεία. Άλκη, ευχαριστούμε που δέχτηκες την πρόσκλησή μας και σε καλωσορίζουμε στην παρέα μας. Πριν ξεκινήσουμε, σε ποια σχολική τάξη διδάσκεις και ποιο είναι τ ο αντικείμενο της διδασκαλίας σου; - Διδάσκω πληροφορική σε Γυμνάσια και Λύκεια των Ιωαννίνων, αλλά επειδή δεν έχω «οργανική θέση» όπως λέγεται, κάθε χρόνο σχεδόν βρίσκομαι σε διαφορετικό σχολείο. Αυτό είναι μεν λίγο κουραστικό, από την άλλη όμως μου έχει επιτρέψει να γνωρίσω πολλές και διαφορετικές συνθήκες διδασκαλίας της πληροφορικής, σε μικρά και μεγάλα σχολεία της περιφέρειας και της πόλης, με λίγους ή πολλούς μαθητές ανά τάξη, σε σύγχρονα ή... αρχαία εργαστήρια. Αναφέρεις στη σελίδα σου ότι ασχολιόσουν επί δεκαπέντε χρόνια με κλειστά λογισμικά και πρωτόκολλα σε προχωρημένο επίπεδο, δημιουργώντας δικά σου προγράμματα. Τι σε ώθησε να υιοθετήσεις το ελεύθερο λογισμικό σε τέτοια κλίμακα, ώστε εκτός από προσωπική χρήση να το προωθείς ακόμη και μέσω της εκπαίδευσης - Ο κύριος λόγος ήταν ότι αισθανόμουν ντροπή να διδάσκω με παράνομο λογισμικό. Αρκετά από τα σχολεία που δίδασκα είχαν πολύ παλιά εργαστήρια ή ακόμα και μεμονωμένους υπολογιστές δωρισμένους από άλλες υπηρεσίες, οι άδειες χρήσης των οποίων είχαν χαθεί πριν τη δωρεά. Δεδομένης μάλιστα και της κακής οικονομικής κατάστασης πολλών από τα σχολεία, για να καταφέρω να διδάξω με επίκαιρα προγράμματα θα έπρεπε να καταφύγω στην πειρατεία. Ως υπεύθυνος του εργαστηρίου Πληροφορικής, θα ήμουν υπόλογος σε τυχόν ελέγχους και δεν ήθελα να επωμίζομαι τέτοια ευθύνη. Ένας ακόμη λόγος ήταν η διαθεσιμότητα του λογισμικού στους μαθητές. Αρκετοί μαθητές ζητούσαν να πάρουν σπίτι τους αντίγραφα των εφαρμογών που χρησιμοποιούσαμε στο σχολείο. Φυσικά, θα ήταν εύκολο να τους δώσω πειρατικό λογισμικό. Η πειρατεία λογισμικού όμως είναι πολύ πιο αποτρόπαια εάν διαπράττεται εντός σχολικής τάξης. Είναι σαν να διδάσκουμε στους μαθητές ότι η πνευματική κλοπή είναι κάτι συνηθισμένο και αποδεκτό. Αυτό θα ήταν τουλάχιστον ειρωνικό, όταν στο επόμενο διαγώνισμα θα έπρεπε να τους εξετάσουμε και στο «Κεφάλαιο 8: Πειρατεία Λογισμικού» που υπάρχει στο σχολικό βιβλίο. :-) Ποια πλεονεκτήματα πιστεύεις ότι κατέχει το ελεύθερο λογισμικό έναντι του κλειστού, ώστε να θεωρείται βιώσιμη, αποδεκτή ή και προτιμότερη λύση στο χώρο της διδασκαλίας; Είναι οικονομικό το θέμα κατά κύριο λόγο; - Το οικονομικό σκέλος είναι σίγουρα σημαντικό και για το σχολείο αλλά και για τους γονείς των μαθητών που θα θέλουν να έχουν διαθέσιμο το ίδιο λογισμικό στο σπίτι τους. Και η αποφυγή της πειρατείας σε σχολικούς χώρους είναι ακόμα σημαντικότερη. Πέρα όμως από αυτά, το ελεύθερο λογισμικό μπορεί να δώσει λύσεις και εκεί που το κλειστό λογισμικό δεν θέλει. Για παράδειγμα, τα γνωστά κλειστά λειτουργικά συστήματα δεν υποστηρίζουν παλιότερους υπολογιστές. Έτσι, χιλιάδες παλιοί Η/Υ σε σχολικά εργαστήρια καταδικάζονται είτε να τρέχουν αρχαίο και μη υποστηριζόμενο λογισμικό, είτε, ευτυχώς, να καταφύγουν σε λύσεις όπως είναι το LTSP. Επίσης, η δυνατότητα προσαρμογής και αναδιανομής του ελεύθερου λογισμικού είναι ανεκτίμητη. Τα εργαστήρια Πληροφορικής συντηρούνται από συναδέλφους, οι οποίοι έχουν περισσότερο εκπαιδευτική παρά τεχνική εμπειρία. Έτσι, είναι εξαιρετικά δύσκολο να στηθεί σωστά ένα σχολικό εργαστήριο με κλειστό λογισμικό: να έχουν εγκατασταθεί τα εκπαιδευτικά προγράμματα, να υπάρχουν δυναμικά προφίλ χρηστών και εύκολη διαχείριση των λογαριασμών τους, να υπάρχει γονικός έλεγχος για την πρόσβαση των μαθητών στο Διαδίκτυο, μέριμνα για αντίγραφα ασφαλείας κτλ... Το κλειστό λογισμικό δεν προσφέρει τη δυνατότητα να γίνεται κεντρικά αυτό το «στήσιμο» από το υπουργείο και να διανέμεται στη συνέχεια αυτούσιο στα σχολεία. Δεν είναι οικονομικός ο λόγος απλά δεν επιτρέπεται η αναδιανομή. Αντίθετα, με το ανοικτό λογισμικό έχουμε καταφέρει να είναι δυνατή η εγκατάσταση ενός ολόκληρου εργαστηρίου με ελάχιστα κλικ. Λέγεται, ότι το κλειστό λογισμικό, λόγω της ευρείας χρήσης του αποτελεί καλύτερο εφόδιο στην αγορά εργασίας. Σου έχει εκφράσει ποτέ κάποιο παιδί ή γονέας παρόμοια ανησυχία; Πιστεύεις ότι η διδασκαλία του ελεύθερου λογισμικού μπορεί να προσφέρει στα παιδιά τα απαραίτητα εφόδια για το μέλλον τους; - Κάποιος, από κάποια θέση λειτουργικής ευθύνης στη Β/θμια του νομού μου, μου είχε εκφράσει κάποτε την ίδια ανησυχία: «Αν εγώ για παράδειγμα διδάσκω OpenOffice, τι θα απαντήσει ένας μαθητής μου σε μια εταιρία που ενδιαφέρεται να προσληφθεί ως υπάλληλος, όταν αυτή ζητάει Microsoft Office»; Του απάντησα ότι ο μαθητής μπορεί να πει: «Ναι, δεν ξέρω Microsoft Office. Ξέρω όμως OpenOffice, και μπορώ να κάνω τα ίδια ή περισσότερα πράγματα από κάποιον που ξέρει Microsoft Office, και επιπλέον να σας γλυτώσω από ένα σεβαστό ποσό κάθε χρόνο για άδειες χρήσης». Θεωρώ ότι αυτό θα τον βοηθήσει, παρά θα τον δυσκολέψει να πάρει τη θέση. Ακούγεται συχνά, ότι το Linux είναι δύσχρηστο λειτουργικό για κάποιον νεοεισερχόμενο. Κατά πόσο ισχύει αυτό; Έχεις παρατηρήσει δυσκολία χρήσης του από τους μαθητές ή και από τους διδάσκοντες οφειλόμενη σε αδυναμίες του λειτουργικού κατά πρώτο λόγο; Επίσης, μαθητές εξοικειωμένοι με το κλειστό λογισμικό, πώς αντιδρούν απέναντι σε αυτό το καινούριο και διαφορετικό Ubuntu; - Έχω διδάξει σε μαθητές Α Γυμνασίου, κάποιοι εκ των οποίων πιάνουν για πρώτη φορά το ποντίκι, και σε μαθητές Γ Λυκείου, κάποιοι εκ των οποίων έχουν σχεδόν 10 χρόνια που χρησιμοποιούν Windows στο σχολείο και στο σπίτι τους. Και στις δύο περιπτώσεις μου έκανε εντύπωση ότι δεν είχαν καμία δυσκολία να χειριστούν το λειτουργικό. Μάλιστα, η οργάνωση των μενού του gnome (Εφαρμογές / Τοποθεσίες / Σύστημα),

12 Ubuntistas είναι πολύ πιο εύληπτη από την αντίστοιχη οργάνωση των Windows, κάτι που φαίνεται ξεκάθαρα στα μαθήματα στις μικρές ηλικίες. Μου έτυχε όμως περίπτωση μαθήτριας Γ Γυμνασίου, η οποία στην αρχή δήλωσε απογοητευμένη με το OpenOffice, γιατί είχε επενδύσει χρόνια στην εκμάθηση του Microsoft Office και είχε πάρει και το ECDL. Τρεις μήνες μετά με βρήκε στο διάλειμμα και μου ζήτησε να της αντιγράψω το OpenOffice για το σπίτι της, γιατί η δοκιμαστική έκδοση του Microsoft Office που της είχαν βάλει, είχε λήξει. :-) Οι μαθητές της φετινής Α τάξης του Γυμνασίου, προμηθεύτηκαν έναν φορητό υπολογιστή για εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες και την ηλεκτρονική διδασκαλία. Κατά πόσο έχει λειτουργήσει το πρόγραμμα; Θα καθιερωθεί ή θα παραμείνει μεμονωμένη ενέργεια; Υπήρξαν αντιδράσεις από τους διδάσκοντες; - Δεν διδάσκω φέτος σε Γυμνάσιο, και έτσι δεν έχω προσωπική εμπειρία. Από ότι ακούω όμως από συναδέλφους, η ενέργεια αυτή δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη, ενώ σε αρκετά σχολεία έχουν πάψει πλέον οι μαθητές να τους φέρνουν στο σχολείο, αφού δεν τους χρησιμοποιούν καθόλου στα μαθήματα. Προσωπικά πιστεύω ότι η ενέργεια αυτή ήταν σε λάθος πορεία. Το κράτος θα έπρεπε να επενδύσει σε περισσότερες αίθουσες υπολογιστών ανά σχολείο, και όχι σε προσωπικούς υπολογιστές μαθητών. Ο φορητός του μαθητή μπορεί ευκολότερα να κολλήσει ιό ή να ξεχαστεί στο σπίτι ή να μην περιέχει το κατάλληλο λογισμικό... Αντίθετα, σε νέες αίθουσες υπολογιστών, η ευθύνη θα βάρυνε το σχολείο, δίνοντας καλύτερες εγγυήσεις για την απρόσκοπτη λειτουργία τους. Επίσης, θα υπήρχε καλωδιωμένη πρόσβαση στο Διαδίκτυο, γιατί τώρα δεν υπάρχει, ενώ μια πιθανή λύση με ασύρματα δίκτυα σε κάθε αίθουσα πιθανώς να έβρισκε αντιμέτωπους τους γονείς. Με βάση το προηγούμενο, βλέπουμε ότι το κράτος έχει κάνει κάποιες κινήσεις για την ανάπτυξη της πληροφορικής στα σχολεία και την εξοικείωση των παιδιών με τ α νέα ηλεκτρονικά μέσα. Επίσης, το ελληνικό δημόσιο έχει συνάψει και κάποια μορφή συνεργασίας με την εταιρεία λογισμικού Microsoft. Κατά πόσο αυτό αποτελεί τροχοπέδη στην προώθηση του ελεύθερου λογισμικού; Επίσης, τι εμπόδια έχεις βρει εκ μέρους του δημοσίου τομέα, στην έως τώρα προσπάθειά σου; Υπάρχει μέριμνα από το νόμο για το ελεύθερο λογισμικό στα σχολεία; - Για τη συμφωνία με τη Microsoft δεν έχω διαπιστωμένες πληροφορίες, νομίζω όμως ότι απλά εξασφάλιζε κάποια έκπτωση στο δημόσιο για τυχόν προμήθειες νέων αδειών χρήσης. Δεν ανέφερε κάπου υποχρέωση για αγορά, ούτε γνωρίζω να έχουν γίνει τέτοιες μαζικές προμήθειες για τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Δεν υπάρχει κάποια υποχρέωση από το νόμο για χρήση συγκεκριμένου λογισμικού. Μάλιστα, κάτι τέτοιο θα ήταν αντίθετο με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Όμως, υπάρχουν δυστυχώς στα σχολικά βιβλία περιπτώσεις όπου γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένο εμπορικό λογισμικό, όπως για παράδειγμα στο λογισμικό «Microworlds» για τη Γ Γυμνασίου. Αυτό θεωρώ ότι είναι απαράδεκτο σφάλμα του Υπουργείου, αφού αναγκάζει σχολικές επιτροπές, καθηγητές και μαθητές είτε να παρανομήσουν, είτε να πληρώσουν για την αγορά του. Ευτυχώς, ορισμένοι καθηγητές γνωρίζουν ότι δεν είναι δυνατή η επιβολή της διδασκαλίας του συγκεκριμένου προγράμματος, και έτσι χρησιμοποιούν αντίστοιχα προγράμματα ανοικτού κώδικα. Αναγκάζονται όμως, να συγγράφουν και να φωτοτυπούν δικές τους σημειώσεις. Θα πρέπει να κάνουμε συντονισμένες ενέργειες, καθηγητές και μαθητές, αλλά και η κοινότητα του ανοικτού λογισμικού, ώστε να επιτύχουμε την αντικατάσταση των σχετικών κεφαλαίων με άλλα, που να χρησιμοποιούν κάποιο ελεύθερο λογισμικό. Ένας σημαντικός φορέας υποστήριξης για τα Σχολικά Εργαστήρια Πληροφορικής (ΣΕΠΕΗΥ) που χρησιμοποιούν λογισμικό ανοικτού κώδικα, είναι η υπηρεσία Τεχνικής Στήριξης (\url{ gr}), η οποία λειτουργεί συμβουλευτικά στο Υπουργείο Παιδείας. Ο Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας της Τεχνικής Στήριξης, του οποίου είμαι μέλος τα δύο τελευταία χρόνια, έχει δημοσιεύσει αρκετά εγχειρίδια εγκατάστασης ΣΕΠΕΗΥ με λειτουργικό σύστημα Ubuntu/LTSP αλλά και εγχειρίδια για τη μετέπειτα διαχείρισή του. Έχει αναπτύξει αποθετήριο εκπαιδευτικού λογισμικού ( gr/repo) για την εύκολη εγκατάσταση σε Ubuntu των εκπαιδευτικών εφαρμογών του Υπουργείου, καθώς και δεύτερο αποθετήριο στο (\url{ d8vdlq}) με ενημερωμένες εκδόσεις εφαρμογών ανοικτού κώδικα αλλά και με νέες εφαρμογές ειδικά γραμμένες για τα ελληνικά σχολεία. Έχεις δημιουργήσει και διαχειρίζεσαι το «Στέκι των Πληροφορικών» το οποίο αριθμεί περισσότερα από μέλη. Μπορείς να μας πεις δυο λόγια γι αυτό; Οι υπόλοιποι καθηγητές-μέλη, είναι δεκτικοί προς το ελεύθερο λογισμικό συγκεκριμένα και προς τον ηλεκτρονικό τρόπο διδασκαλίας εν γένει; Έχουν δημιουργηθεί και άλλα σχολικά εργαστήρια από συναδέλφους σας, βασισμένα σε ελεύθερο λογισμικό; - Το Στέκι είναι μια κοινότητα ανταλλαγής απόψεων και συνεργασίας για καθηγητές Πληροφορικής. Χωρίς, ίσως, να το συνειδητοποιούν όλα τα μέλη του, αποτελεί και έναν χώρο άνθισης του ιδεών του ανοικτού λογισμικού! Όχι μόνο εκπαιδευτικών εφαρμογών, όπως είναι ο Διερμηνευτής της ΓΛΩΣΣΑΣ και το πακέτο Αλγοριθμική και Προγραμματισμός για το μάθημα ΑΕΠΠ (\url{ αλλά και σημειώσεων, διαγωνισμάτων, ασκήσεων, βίντεο... Μάλιστα, τα 4 τελευταία χρόνια συγκροτείται ετησίως ομάδα συνεργατικής ανάπτυξης διαγωνισμάτων, για χρήση από χιλιάδες μαθητές οι οποίοι προετοιμάζονται για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Δεκάδες συνάδελφοι έχουν προχωρήσει στη λύση Ubuntu/LTSP, έχουμε μάλιστα ανοίξει και σχετικό πίνακα στο Στέκι για την υποστήριξή τους. Ελπίζω με τις νέες αυτοματοποιήσεις και την υποστήριξη fat clients που θα ενσωματώσουμε στο Ubuntu 10.04, πολλοί περισσότεροι να δουν ότι το Ubuntu/LTSP προσφέρει έναν εύκολο τρόπο να έχουμε ένα άψογα στημένο εργαστήριο, ώστε να μπορούμε να αφοσιωθούμε απερίσπαστοι στο εκπαιδευτικό μας έργο. Τι ακριβώς είναι το Ubuntu/ LTSP; - Το LTSP (Linux Terminal Server Project, \url{ org}) είναι ένα έργο λογισμικού που δίνει τη δυνατότητα να εγκαταστήσουμε Linux στον εξυπηρετητή (server) ενός εργαστηρίου, και όλοι οι σταθμοί εργασίας να πάρουν το λειτουργικό μέσω του τοπικού δικτύου, χωρίς να χρειάζεται καν να έχουν σκληρό δίσκο. Μέχρι και την έκδοση 9.10 του Ubuntu, το LTSP υποστήριζε μόνο thin clients. Thin λέμε τους σταθμούς εργασίας που δεν εκτελούν οι ίδιοι τις διάφορες εφαρμογές, αλλά αυτές τρέχουν στον εξυπηρετητή, ενώ οι σταθμοί εργασίας απλά μεταφέρουν την εικόνα στην οθόνη τους μέσω του τοπικού δικτύου. Αυτό είναι τέλειο για παλιά εργαστήρια: μας επιτρέπει να εκτελούμε πρόσφατες εκδόσεις προγραμμάτων σε υπολογιστές με 300 MHz επεξεργαστή και 64 MB RAM.

13 Ubuntistas Δυστυχώς, η παραπάνω λύση αποκλείει ορισμένες κατηγορίες λογισμικού, κυρίως «βαριές» πολυμεσικές εφαρμογές όπως είναι το GoogleEarth. Ευτυχώς, από την επερχόμενη έκδοση του Ubuntu το LTSP θα υποστηρίζει και fat clients. Fat λέμε τους σταθμούς εργασίας οι οποίοι παίρνουν μεν το λειτουργικό από τον εξυπηρετητή, αλλά το τρέχουν τοπικά, με τη δικιά τους επεξεργαστική ισχύ. Η λύση αυτή είναι ιδανική για σύγχρονα εργαστήρια, αφού προσφέρει ευκολία διαχείρισης χωρίς απώλεια στις επιδόσεις. Μάλιστα, πρόσφατα με δέχτηκαν ως προγραμματιστή στην ομάδα ανάπτυξης του LTSP, και έτσι μου δόθηκε η δυνατότητα να προσαρμόσω την τεχνολογία των fat clients ώστε να ταιριάζει καλύτερα στα ελληνικά σχολεία. Μια πολύ ευχάριστη «παρενέργεια» του LTSP είναι ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και με τα μαθητικά netbooks! Σε συνήθη χρήση, τα netbooks έχουν διάφορα προβλήματα: χαλασμένο λειτουργικό, ιοί, μη εγκατεστημένα εκπαιδευτικά λογισμικά, ελλιπή αρχεία μαθητών... Με εργαστηρίου απαιτεί πάρα πολλές μέρες, ώστε να γίνουν όλες οι απαραίτητες ρυθμίσεις. Η υπηρεσία Τεχνικής Στήριξης έχει εκδώσει αρκετά εγχειρίδια με σχετικές οδηγίες, και για Windows και για Linux. Τα sch-scripts ξεκίνησαν να διατίθενται στην έκδοση 9.10 του Ubuntu ως μέρος του αντίστοιχου εγχειριδίου, και στόχευαν στην υπεραπλούστευση της όλης διαδικασίας: ολόκληρες σελίδες ρυθμίσεων γίνονταν πια με λίγα κλικ. Για την έκδοση του Ubuntu η εταιρία ΕΕΛ/ΛΑΚ έχει προωθήσει την συνέχιση της ανάπτυξης των sch-scripts, τα οποία γράφονται πλέον εξ αρχής ώστε εκτός από την αρχική εγκατάσταση να επιτελούν και καθήκοντα διαχείρισης τάξης: κλείδωμα ρυθμίσεων, αποστολή / συλλογή αρχείων, προβολή της οθόνης του καθηγητή κτλ. Η ανάπτυξή τους γίνεται από την ομάδα sch-devs στην πλατφόρμα ανάπτυξης λογισμικού ανοικτού κώδικα launchpad και η συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων είναι ευπρόσδεκτη. Μάλιστα, η αρχιτεκτονική τους βασίζεται σε πρόσθετα, και είναι εξαιρετικά εύκολο να προστεθούν νέες λειτουργίες. για να είναι πιο εύκολη η χρήση τους στο σχολείο, δυνατότητα για Live LTSP (εκτός απροόπτου), και φυσικά τα γνωστά προσαρμοσμένα εικονίδια / themes που είναι πιο προσανατολισμένα για μικρές ηλικίες. Λόγω της εκπληκτικής δυνατότητας του Linux που ονομάζεται package management, :-) οποιαδήποτε εγκατάσταση Ubuntu μπορεί να μεταμορφωθεί σε Edubuntu επιλέγοντας απλά ένα πακέτο (edubuntu-desktop). Ή, μπορεί κάποιος να εγκαταστήσει απλά το kturtle από το πακέτο kde-edu και να θεωρήσει ότι δεν χρησιμοποιεί το Edubuntu. Αυτό όμως δεν είναι ακριβές. Όλα τα εκπαιδευτικά πακέτα συντηρούνται από την κοινότητα του Edubuntu, και έτσι χωρίς αυτή δεν θα υπήρχαν καν διαθέσιμα πακέτα εκπαιδευτικού λογισμικού για Ubuntu. Πέρα από την τεχνική υποστήριξη, το Edubuntu είναι και κοινότητα. Είναι το κατάλληλο μέρος για να απευθυνθεί ένας καθηγητής που αντιμετωπίζει γενικότερα προβλήματα στη διδασκαλία με χρήση του Ubuntu. το μέλλον του ελεύθερου λογισμικού στα σχολεία; - Προσωπικά θα συνεχίσω να χρησιμοποιώ και να αναπτύσσω τη λύση Ubuntu/LTSP, μαζί με όλο το ελεύθερο λογισμικό που την συνοδεύει, επειδή μου προσφέρει αυξημένες δυνατότητες και μικρότερο κόστος διαχείρισης από τις αντίστοιχες εμπορικές λύσεις. Ελπίζω οι φορείς του Υπουργείου να συνεχίσουν να υποστηρίζουν αυτή τη δράση, όπως κάνουν και τώρα, ώστε στα προσεχή χρόνια να έχουν ενημερωθεί όλοι οι συνάδελφοι για τη λύση Ubuntu/LTSP, και να έχουν δει τα οφέλη της. Γιατί Ubuntu και όχι κάποια άλλη διανομή Linux περισσότερο «κοινοτική», όπως το Fedora ή το Open- SUSE; - Το Ubuntu έχει από πίσω του έναν κοινοτικό γίγαντα σταθερότητας που ονομάζεται Debian. Εκτιμώ περισσότερο το ανοικτό μοντέλο ανάπτυξής του και την αυστηρή πολιτική του παρά τα μοντέλα ανάπτυξης άλλων διανομών. Το Ubuntu, χτίζοντας πάνω στο Debian, προσφέρει μια ευκολότερη εμπειρία εγκατάστασης στο μέσο χρήστη. Και επειδή στα σχολεία μας ενδιαφέρει αυτό που θα δει ο μαθητής στο σχολείο να μπορεί εύκολα να το εγκαταστήσει και στο σπίτι του, θεωρώ ότι η επιλογή του Ubuntu που έκαναν οι σχετικοί φορείς του Υπουργείου ήταν η καταλληλότερη. το LTSP, οι μαθητές μπορούν απλά να πατήσουν F12» Boot from network, και θα δουλεύουν στον εξυπηρετητή, στον προσωπικό τους λογαριασμό, με όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα και όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες, όπως είναι ο αποκλεισμός περιεχομένου (dansguardian) ή η υπηρεσία διαμεσολάβησης squid για την ασφαλέστερη και γρηγορότερη περιήγηση στο Διαδίκτυο. Είσαι ο δημιουργός κάποιων εφαρμογών (schscripts) που βοηθούν στην εγκατάσταση και παραμετροποίηση του Ubuntu και των απαραίτητων εφαρμογών στα σχολικά εργαστήρια. Πόσο λειτουργικές είναι αυτές οι εφαρμογές (sch-scripts) και τι γνώσεις χρειάζονται για το «στήσιμο» και την παραμετροποίηση του συστήματος; Επίσης, με ποιες εκδόσεις του Ubuntu είναι συμβατές; - Κανονικά και ανεξαρτήτως λειτουργικού, η διαδικασία σωστής εγκατάστασης ενός Πρόσφατα, εκλέχτηκες μέλος του συμβουλίου του Edubuntu. Τι αρμοδιότητες και ευθύνες σου δίνει αυτή η θέση; Πιστεύεις ότι το Edubuntu προσφέρει στον μαθητή και στον παιδαγωγό κάτι παραπάνω απ ότι το Ubuntu καθαυτό; - Το Edubuntu πέρασε μια κρίση ταυτότητας τον τελευταίο καιρό, κυρίως μέχρι να καταφέρει να απαγκιστρωθεί από τα ασαφή πλάνα του εμπορικού τμήματος της Canonical και να γίνει ένα community project όπως είναι το Xubuntu και το Kubuntu. Στην αρχή ως ξεχωριστό CD, στη συνέχεια ως add-on CD, και πλέον ως DVD, έχει τουλάχιστον καταφέρει να μπερδέψει το κοινό του σχετικά με το τι επιπλέον προσφέρει. Από την έκδοση το Edubuntu θα διατίθεται σε DVD. Θα προσφέρει πολλά προεγκατεστημένα εκπαιδευτικά λογισμικά, χωρισμένα ανά βαθμίδα εκπαίδευσης, προσαρμοζόμενα μενού Το Edubuntu Council έχει υπό την εποπτεία του την γενικότερη πορεία του Edubuntu. Κάνουμε εβδομαδιαίως συμβούλια στο σχετικό κανάλι IRC του Ubuntu, και βλέπουμε τι προβλήματα έχει, ποια πακέτα θα πρέπει να προσθέσουμε και να υποστηρίζουμε, ποια να αφαιρέσουμε, τι επιπλέον δυνατότητες θέλουμε, αν υπάρχουν αιτήσεις μελών για θέσεις αυξημένης ευθύνης, διοργανώνουμε bug days ή wiki hug days... Σαν μικρό παράδειγμα, η πλήρης γλωσσική υποστήριξη για τα Ελληνικά είναι πλέον προεγκατεστημένη στο Edubuntu, ενώ στο Ubuntu δεν είναι και πρέπει να κατεβεί από το διαδίκτυο. Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια, σε ό,τι αφορά την ηλεκτρονική διδασκαλία και την προώθηση του ελεύθερου λογισμικού στα σχολεία; Με βάση την υπάρχουσα κατάσταση και δυναμική, διαγράφεται ελπιδοφόρο Αναμένεις με ανυπομονησία κάποια καινούρια ιδιότητα της ανερχόμενης έκδοσης του Ubuntu (Lucid Lynx); - Την υποστήριξη fat clients του LTSP, τη δυνατότητα live LTSP που ελπίζω να προσφέρει το edubuntu, και τα sch-scripts για την αυτοματοποίηση της εγκατάστασης σχολικών εργαστηρίων μαζί με τις ευκολίες διαχείρισης τάξης που θα προσφέρουν. Άλκη, σε ευχαριστούμε θερμά για το χρόνο σου, ευχόμαστε καλή συνέχεια στην προσωπική και επαγγελματική σου ζωή και ευελπιστούμε το ανοιχτό λογισμικό, μέσα από τις προσπάθειες τις δικές σου και της υπόλοιπης κοινότητας, να καθιερωθεί ως η προεπιλεγμένη λύση στην εκπαίδευση. } Γεωργάς Γιώργος Φωτιάδης Φίλιππος

14 Ubuntistas Blender - Η απόλυτη open source σουίτα δημιουργίας 3D γραφικών! Το blender είναι μια ολοκληρωμένη σουίτα δημιουργίας 3D γραφικών που ξεκίνησε ως εμπορική εφαρμογή από τις εταιρίες NeoGeo και NaN (Not A Number Technologies) αλλά στη συνέχεια μετατράπηκε σε εφαρμογή ανοικτού κώδικα που διανέμεται ελεύθερα κατά την GNU GPL. Το περιβάλλον εργασίας του blender στηρίζεται σε ένα κεντρικό παράθυρο γραφικής απεικόνισης (εκεί εμφανίζεται η δουλειά μας κάθε στιγμή) παράλληλα με ένα δευτερεύον παράθυρο με τα εργαλεία διαχείρισης. Στην πραγματικότητα το πρόγραμμα διαθέτει παράθυρα διαφορετικών τύπων, αφήνοντας σε μας τη δυνατότητα να επιλέξουμε ποιο θα ενεργοποιήσουμε κάθε φορά. Υποστηρίζει τις περισσότερες λειτουργικές πλατφόρμες (Linux, Mac OSX, Windows, Sun Solaris, SGI Irix, 32 και 64bit) και διατίθεται σε πολλές γλώσσες (όχι πάντως στα ελληνικά). Το μέγεθος του είναι πολύ μικρό, μόλις 18ΜΒ η τρέχουσα σταθερή έκδοση (2,49b, κυκλ. 3 Σεπτεμβρίου 2009) για Linux 32bit (μέγεθος εκτελέσιμου αρχείου). Περιορισμένες είναι και οι απαιτήσεις συστήματος συγκριτικά με εκείνες ανάλογων εφαρμογών, πιο απαιτητικές εργασίες ωστόσο θα απαιτήσουν και πιο γρήγορο σύστημα. Το blender μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μοντελοποίηση στατικών γραφικών (εικόνων) ή animation, UV unwrapping, texturing, rigging, rendering, particle και άλλες προσομοιώσεις όπως και μη γραμμική επεξεργασία, καθώς και για διαδραστικές λειτουργίες ή ακόμα και game developing (χάρη στην game engine που διαθέτει). Ενεργοποιημένο εξ αρχής είναι το buttons window ενώ προσφέρονται ακόμα τα scripts window, file browser, image browser, editor και πολλά ακόμα. Κάθε επιλογή μας αντικαθιστά το προηγούμενο παράθυρο με νέο προσφέροντας διάφορα υπομενού και αυτά με τη σειρά τους τα εργαλεία και τις επιλογές που χρειάζεται ο χρήστης. Για παράδειγμα, στο παράθυρο απεικόνισης (που πραγματεύεται μεταξύ άλλων τη διαμόρφωση μεγέθους και τη θέση ενός αντικειμένου στο χώρο), συναντάμε ένα μικρό υπομενού στο οποίο επιλέγουμε ανάμεσα σε μετακίνηση, περιστροφή, κλίμακα κλπ. Παρομοίως, το buttons window αποτελείται από σχετικά πάνελ, ανάλογα με τα προσφερόμενα εργαλεία. Για παράδειγμα στο πάνελ «editing» βρίσκουμε το υπομενού modifier το οποίο προσφέρει ένα σύνολο μετατροπών (όπως η subserf η οποία διπλασιάζει τις πλευρές ενός αντικειμένου), ενώ στο πάνελ «scene» τις απαραίτητες ρυθμίσεις για να αποδώσουμε (render) το έργο μας σε πλήθος φορμά εικόνων και video. Άλλο ένα χαρακτηριστικό του blender είναι η συνεργασία με προγράμματα και renderers όπως 3dsmax και yafray, αφού μπορούμε να εισάγουμε και εξάγουμε αρχεία συμβατών τύπων. Αν και το blender φαίνεται εκ πρώτης όψης πολύπλοκο (ίσως λόγω των πολλών και εξειδικευμένων εργαλείων και μενού που διαθέτει) η εκμάθηση του δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη, ενώ διαθέσιμο είναι πλήθος ελεύθερων βιβλίων, οδηγών και βίντεο tutorials για τον αρχάριο αλλά και τον πιο προχωρημένο χρήστη. Ένας καλός οδηγός που ξεκινά από την πρώτη επαφή και φτάνει στην προχωρημένη χρήση του blender βρίσκεται στην κατηγορία e-books στο wiki: tinyurl.com/a9jdv. Οι δυνατότητες του είναι απεριόριστες αφού κάποιος μπορεί να δημιουργήσει από το μοντέλο ενός απλού αντικειμένου ή λογοτύπου, μέχρι λεπτομερέστατες εικόνες εξαιρετικής ποιότητας, τόσο ρεαλιστικές ώστε να μην φανερώνουν την προέλευσή τους. Έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για εμπορικούς σκοπούς όπως διαφημιστικά, ντοκιμαντέρ, ταινίες (Spiderman 2, History Channel και αλλού). Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη στο synaptic αλλά και στο επίσημο site της ( όπου επιπρόσθετα μπορεί κανείς να βρει χρήσιμα plugins και scripts, galleries, οδηγούς και ό,τι άλλο αφορά το blender. Η υποστήριξη και εξέλιξη του προγράμματος είναι συνεχής τόσο από την official Blender Foundation ( όσο (ιδιαίτερα στην επίλυση προβλημάτων και στο δημιουργικό τομέα) από την κοινότητα καλλιτεχνών που το χρησιμοποιούν ( Πολίτης Δημήτρης Χάμπας Αντώνης

15 Ubuntistas Comic readers για Ubuntu Ποιος δεν έχει διαβάσει από εμάς κάποια εικονογραφημένη ιστορία. Ποιος δεν έχει ταξιδέψει με τις ιστορίες αγαπημένων ηρώων όπως ο Superman ή ο Batman αλλά και δεν έχει γελάσει με τους ήρωες της Disney Στα μέσα της δεκαετίας του 80 είχαμε μια μικρή επανάσταση σε αυτό τον χώρο με την εμφάνιση underground καλλιτεχνών όπως είναι οι Alan Moore και Frank Miller που έφεραν μια μεγάλη ανανέωση στα εικονογραφημένα διηγήματα και μας χάρισαν μερικά από τα καλύτερα graphic novel όπως είναι τα Watchmen, V for Vendetta, Sin City, Hellboy. Τα graphic novel στη ψηφιακή τους μορφή τα συναντάμε ως συνήθως σε συμπιεσμένα αρχεία τύπου.cbr και.cbz ενώ πιο σπάνια μπορούμε να τα βρούμε σε.cb7,.cbt,.cba. Στο Ubuntu θα βρούμε μερικά πολύ καλά προγράμματα ανάγνωσης, αρχειοθέτησης η προβολής μέσω διαδικτύου ψηφιακών comic. Τα καλύτερα από αυτά τα προγράμματα είναι: Comix Ένα από τα πιο γνωστά προγράμματα ανάγνωσης εικονογραφημένων στο Linux γραμμένο σε GTK+ με αρκετές δυνατότητες, όπως η αρχειοθέτηση της συλλογής μας, η προβολή slideshow, η λειτουργία πλήρους οθόνης, η δημιουργία σελιδοδεικτών και δυνατότητα μεγέθυνσης και σμίκρυνσης. Μπορεί να διαχειριστεί και εικόνες σε συμπιεσμένα αρχεία zip, rar ή tar. Ιστότοπος: QcomicBook Comic reader για το KDE γραμμένος σε Qt. Υποστηρίζει όλους τους γνωστούς τύπους αρχείων για comic ενώ έχει τη δυνατότητα για λειτουργία πλήρους οθόνης, δημιουργία σελιδοδεικτών καθώς και ένα πλήθος επιλογών διαχείρισης και προβολής των εικονογραφημένων μας. Του λείπει όμως η δυνατότητα δημιουργίας βιβλιοθήκης. Ιστότοπος: CbrPager Αρκετά απλός comic reader γραμμένος σε C. Υποστηρίζει αρχεία cbr, cb7 και cbr. Ιστότοπος: Comic Plasmoid Για όσους δουλεύουν σε KDE4 υπάρχει το πανέμορφο comic plasmoid. Υποστηρίζει μια μεγάλη βάση δεδομένων για δικτυακά comic μέσω kde-files.org που ανανεώνεται συνεχώς από την κοινότητα του KDE. Ευκαιρία λοιπόν για όλους να ανακαλύψουν αυτόν τον δημιουργικό χώρο των εικονογραφημένων διηγημάτων ακόμα και στη ψηφιακή τους μορφή. Vista killer

16 Ubuntistas Frets On Fire - Όταν τα δάχτυλα παίρνουν φωτιά...! Το πλήθος έχει ήδη μαζευτεί και περιμένει υπομονετικά, η σκηνή είναι έτοιμη. Ορχήστρα και όργανα έχουν παραταχθεί και ετοιμάζονται να χαρίσουν μια αξέχαστη βραδιά στο κοινό της. Ξαφνικά ο προβολέας εστιάζει στον κιθαρίστα ο οποίος ανοίγει στην συναυλία με ένα πολύ ξεχωριστό σόλο κομμάτι και τότε τους συνεπαίρνει όλους ο ρυθμός και η μουσική... Αν έχετε φανταστεί ποτέ τον εαυτό σας στη θέση του σολίστα μιας Ροκ μπάντας αλλά ποτέ δεν είχατε τον χρόνο να μάθετε ηλεκτρική κιθάρα, η ευκαιρία σας δίνεται τώρα! Μέσα από τη θαλπωρή του σπιτιού σας και την άνεση του δωματίου σας, μπορείτε να δώσετε τα πιο μοναδικά ρεσιτάλ Rock και Heavy Metal μουσικής (και όχι μόνο) που έχετε ποτέ φανταστεί! Αν πιστεύετε πως είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό, ακολουθήστε μας και δε θα χάσετε... Το παιχνίδι που υπόσχεται να μας κάνει βιρτουόζους στην εικονική κιθάρα είναι το Frets On Fire της Ομάδας Unreal Voodoo και είναι ένας εξομοιωτής ηλεκτρικής κιθάρας, μιμούμενο το πολύ γνωστό τώρα τελευταία, εμπορικό Guitar Hero. Γραμμένο με την γλώσσα προγραμματισμού Python, είναι ανοιχτό λογισμικό υπό την άδεια GNU General Public License αν και ενσωματώνει κάποια ελευθέρα και ανοιχτά κομμάτια κώδικα από άλλου είδους άδειες. Τα τραγούδια και οι γραμματοσειρές που έρχονται με το παιχνίδι είναι ιδιόκτητα και δεν επιτρέπεται η διανομή τους ξεχωριστά από το εκτελέσιμο αρχείο. Μερικές φορές δε μπορούμε να τα έχουμε όλα. Ως συνήθως, στα περισσότερα παιχνίδια που σας παρουσιάζουμε, υπάρχουν και εδώ οι εκδόσεις για τα κυριότερα λειτουργικά, Linux BSD, MacOS X και Windows. Λίγα λόγια για την Ομάδα. Προέρχεται από την Φιλανδία ιδρυθείσα το 1997 από τους Iikku Mattila και Sami Kyöstilä, η οποία απαρτίζεται σήμερα από τέσσερα άτομα. Με αρκετές επιτυχίες στο ενεργητικό της, μας προσφέρει σήμερα αυτόν τον ξεχωριστό τρόπο διασκέδασης. Πως παίζω; Ο χειρισμός του παιχνιδιού γίνεται από το πληκτρολόγιο. Σκοπός του είναι να πατάμε συγχρονισμένα τα πλήκτρα που αντιστοιχούν στις έγχρωμες κουκκίδες που τρέχουν στην οθόνη μας, αντιπροσωπεύοντας τα τάστα της κιθάρας και τις νότες αντίστοιχα. Φυσικά μια νότα για να ακουστεί, χρειάζεται η πένα να τσιμπήσει τις χορδές. Αυτή τη δουλειά αναλαμβάνει το πλήκτρο Enter. Αν κάνουμε λάθος ή χάσουμε κάποια νότα, τότε ακούγεται ένα τσιριχτό φάλτσο και σταματάει να παίζει η μουσική μέχρι να καταφέρουμε και πάλι να συγχρονιστούμε. Από την έκδοση έχει προστεθεί και οι hammer-on και pull-off νότες, γνωστές σαν HOPO, αν και στο παιχνίδι αναφέρονται ως tappable notes. Αυτές οι νότες επιτρέπουν στον παίκτη να χτυπήσουν μόνο το πλήκτρο χωρίς την χορδή αν προηγουμένους έχει παίξει την σωστή ακόμη μια μεταφορά από το Guitar Hero. Κρατώντας το πληκτρολόγιο ανάποδα, μας δίνεται η κάπως καλύτερη αίσθηση του μουσικού οργάνου. Φυσικά για τους φίλους μας του αριστερόχειρες υπάρχει η επιλογή να αλλαχθούν τα προεπιλεγμένα πλήκτρα στη δική τους προτίμηση. Αν ψάχνατε για δικαιολογία να αγοράσετε ένα καινούριο ασύρματο πληκτρολόγιο, να η ευκαιρία. Βέβαια για να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία, μπορούμε να προμηθευτούμε τα ανάλογα χειριστήρια σε μορφή κιθάρας τα οποία εκτός από την καλύτερη αίσθηση θα κάνουν και πιο άνετη την ενασχόλησή μας με το παιχνίδι. Ακόμη μία ευχάριστη προσθήκη είναι τα Παγκόσμια Chart, μια επίσημη online λίστα με τα high score. Αν θέλετε να δείτε το όνομά σας όπως κάποτε ο Chuck Berry, Jimi Hendrix, Eric Clapton, Yngwie Malmsteen κ.α. θα πρέπει να προσπαθήσετε αρκετά. Με τον ανοιχτό χαρακτήρα του παιχνιδιού, έχετε την δυνατότητα να δημιουργήσετε τον δικό σας διακομιστή με chart και διαγωνίζεστε με τους φίλους σας. Τα τραγούδια που έρχονται με την αρχική εγκατάσταση του παιχνιδιού δεν είναι πολλά. Σαν καθαρόαιμο όμως πρόγραμμα ανοιχτού κώδικα, υπάρχουν πολλές επιλογές για την εξέλιξή του. Με τον ενσωματωμένο επεξεργαστή τραγουδιών μπορούμε να προσθέσουμε όποια μελωδία εμείς θέλουμε, ακόμη και να δημιουργήσουμε το δικό μας μοναδικό κομμάτι. Οι δυνατότητες όμως δε σταματούν εδώ. Μπορούμε να κατεβάσουμε από το Internet νέα κομμάτια και δημιουργίες άλλων φανατικών φίλων του παιχνιδιού. Και σαν κερασάκι στην τούρτα, αν είστε ευτυχείς κάτοχοι μιας κονσόλας παιχνιδιών Playstation 3,XBOX,Wii, μπορείτε να μεταφέρετε από το παιχνίδι που έχετε αγοράσει όπως Guitar Hero, Guitar Hero II και Guitar Hero Encore: Rocks the 80s τα αγαπημένα σας κομμάτια και να τα προσθέσετε στη βάση του παιχνιδιού. Οι επιλογές δεν τελειώνουν ποτέ. Τα γραφικά του παιχνιδιού είναι απλά, καταφέρνουν όμως να μας μεταφέρουν την αίσθηση που χρειάζεται και να διασκεδάσουμε με επιτυχία. Χωρίς πολλά εφέ αλλά με ουσία, το περιβάλλον είναι ευχάριστο. Ίσως τα μενού θυμίσουν τίτλους από την δεκαετία του 90, αυτό όμως δε μειώνει την αξία του. Ο ήχος φυσικά σε μία τέτοια δημιουργία παίζει ουσιαστικό ρόλο και εδώ νομίζω πως το FOF τα πάει περίφημα. Με κάθε αλλαγή στο μενού ακούμε και μια συγχορδία, καθώς επίσης στις αλλαγές αυτού έχουμε χαλί από πίσω μελωδίες. Όπως προαναφέραμε, τα τραγούδια που ενσωματώνονται στον τίτλο είναι ιδιοκτησία της ομάδος ανάπτυξης και ίσως αυτό προκαλέσει κάποιο πρόβλημα με την άδεια του σε κάποιες διανομές. Πρόσφατα ο John Palmiery της RedHat στο blog του, πρότεινε σε ταλαντούχους μουσικούς της κοινότητας του ΕΛ/ ΛΑΚ να ενσωματώσουν για χρήση κάποιες από τις δικές τους παρτιτούρες. Αν γίνει κάτι τέτοιο, σύντομα θα δούμε το FOF να φιγουράρει πολύ ψιλά στις προτιμήσεις των παιχτών και γιατί όχι, στις εμπορικές κονσόλες. Αυτό και αν θα είναι κάτι ευχάριστο. Η εγκατάσταση στον υπολογιστή μας μπορεί να γίνει απ ευθείας από το Synaptic κάνοντας την αναζήτηση με το όνομα του. Εναλλακτικά από το τερματικό γράφοντας, sudo apt-get install fretsonfire. Σε γενικές γραμμές το παιχνίδι είναι ευχάριστο και ίσως ένα από τα καλύτερα του ΕΛ/ΛΑΚ τα τελευταία χρόνια. Προσθέτοντας την μικρή καμπύλη εκμάθησης σε αντιδιαστολή με την μεγάλη ψυχαγωγία διασκέδαση που προσφέρει, έχουμε μπροστά μας έναν πολλά υποσχόμενο τίτλο με μεγάλη προοπτική ανάπτυξής του στο μέλλον. Σαββίδης Σόλων

17 Διαδίκτυο 50 Top ιστοσελίδες στην Ελλάδα Η βαθμολόγηση γίνεται χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό μέσων ημερήσιων επισκεπτών και ανάγνωσης σελίδων (pageviews) τον προηγούμενο μήνα. 1. google.gr Η μεγαλύτερη μηχανή αναζήτησης παγκόσμια στα ελληνικά 2. facebook.com Ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης για επικοινωνία μεταξύ φίλων, ανέβασμα φωτογραφιών, διαμοιρασμό συνδέσμων και βίντεο. 3. youtube.com Ανέβασμα και διαμοιρασμός αρχείων βίντεο παγκόσμια 4. google.com Η μηχανή αναζήτησης στα αγγλικά. Ψάξτε το διαδίκτυο το Usenet και εικόνες. Περιλαμβάνονται χαρακτηριστικά όπως το PageRank (βαθμολόγηση σελίδων σύμφωνα με αλγόριθμο του Google), αποθηκευμένες σελίδες και μετάφραση αποτελεσμάτων καθώς και δυνατότητα εξεύρεσης παρόμοιων σελίδων. 5. blogger.com Δωρεάν αυτοματοποιημένο εργαλείο δημιουργίας ιστολογίων (blogs) το οποίο ενημερώνει τις σελίδες του μέσω FTP. 6. yahoo.com Προσωποποιημένο περιεχόμενο και δυνατότητα αναζήτησης. Δωρεάν , clubs και Chatrooms. 7. live.com - Μηχανή αναζήτησης από τη Microsoft. 8. troktiko.blogspot.com - Tο γνωστό τρωκτικό. Ενημέρωση με διαφορά 9. wikipedia.org - Οnline συνεργατική εγκυκλοπαίδεια. 10. in.gr Ελληνικός κατάλογος, νέα, υπηρεσίες , διασκέδαση, πολιτιστικά, καιρός, μηχανή αναζήτησης και χρηματιστήριο. 11. bp.blogspot.com Πρόκειται για το blogger. Γνωστή πλέον ιστοσελίδα παροχής ιστολογίων 12. sport24.gr - Νέα των σπορ και ζωντανά αποτελέσματα αγώνων. 13. sport-fm.gr - Όλες οι Αθλητικές Ειδήσεις και οχι μόνο 14. rapidshare.com - Αναμενόμενη άνοδος στο διαμοιρασμό torrent files μετά το κλείσιμο του gamato.info 15. jungle.gr - Δημοσιογραφικό site 16. wordpress.com Δημιουργία δωρεάν ιστολογίων με ειδικό λογισμικό. Περιλαμβάνει πιο προχωρημένα χαρακτηριστικά από το Blogger, όπως σχεδιασμό templates, στατιστικές επισκεψιμότητας, προστασία από spam και άλλα. 17. msn.com - Ενημέρωση, ψυχαγωγία και υπηρεσίες από ένα site της Microsoft 18. contra.gr Καθημερινά ανανεωμένο περιοδικό για τα αθλητικά θέματα της Ελλάδα... Moreα τα αθλητικά θέματα της Ελλάδας και όλου του κόσμου. 19. youporn.com - Ιστοσελίδα με βίντεο ακατάλληλου περιεχομένου 20. livejasmin.com - Ιστοσελίδα με ακατάλληλο περιεχόμενο και δυνατότητα video chat 21 gazzetta.gr - Ιστοσελίδα με νέα των σπορ, live scores, στοιχήματα και άλλα. 22. gamato.info - αν και έκλεισε, με συλλήψεις και διαμαρτυρίες, οι χρήστες συνεχίζουν να το αναζητούν 23. pathfinder.gr Mηχανή αναζήτησης, Κατάλογος, Νέα, Ειδήσεις, Χρηματιστήριο, Shopping, Forum, Blogs Friebies και πολλά άλλα. 24. microsoft.com - Το επίσημο site της Microsoft για προϊόντα, υποστήριξη κ.λ.πλ 25. naftemporiki.gr - Ημερήσια οικονομική εφημερίδα. 26. tanea.gr - Ηλεκτρονική Έκδοση της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ 27. meteo.gr - Μετεορολογικό site 28. enet.gr - Απογευματινή Αδέσμευτη Εφημερίδα (Ελευθεροτυπία) 29. imdb.com - Παγκόσμια δημοφιλές site για τον κινηματογράφο και τις κινηματογραφικές ταινίες 30. myspace.com - Ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης 31. conduit.com - Ιστοσελίδα για webmasters. Εκμεταλλευτείτε τη χρήση των εργαλείων του conduit.com 32. twitter.com - Γνωστή ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης με μικρομηνύματα 33. e-shop.gr - Online πωλήσεις ηλεκτρονικών υπολογιστών και εξαρτημάτων 34. kathimerini.gr - H Eκδοση της Kαθημερινής στο Διαδίκτυο 35. ebay.com - Διεθνές site δημοπρασιών 36. plaisio.gr Πώληση hardware, λογισμικού, περιφερειακών, αναλώσιμων υπολογιστών, ειδών γραφείου, κινητής τηλεφωνίας και ειδών πολυμέσων. 37. skroutz.gr Ιστοσελίδα για σύγκριση τιμών μεταξύ καταστημάτων (πολύ χρήσιμο στους καιρούς που ζούμε τελευταία) 38. capital.gr - Το μεγαλύτερο οικονομικό site 39. pornhub.com - Ακόμα μια ιστοσελίδα με βίντεο ακατάλληλου περιεχομένου 40. thegreekz.com Ελληνική κοινότητα του διαδικτύου με ενδιαφέροντα νέα κι επικοινωνία 41. imageshack.us Δωρεάν ιστοσελίδα για ανέβασμα και διαμοιρασμό φωτογραφιών αλλά και σύνδεσή τους απευθείας με το site σας e100.net Η ιστοσελίδα μυστήριο. Προφανώς βγαίνει από κάποιο λάθος της Alexa 43. thepiratebay.org Ο μεγαλύτερος bitttorent tracker και πάλι σε λειτουργία ύστερα από δικαστική διαμάχη 44. ethnos.gr - Η ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας ΕΘΝΟΣ 45. flickr.com - Γκαλερί φωτογραφιών, γκρουπ που ασχολούνται με τη φωτογραφία και την αξιολογούν 46. yupi.gr - Ιστοσελίδα με νέα, φωτογραφίες και βίντεο από την καθημερινότητα των celebrities. Κοινώς κουτσομπολίστικο 47. bing.com - Η νέα μηχανή αναζήτησης της Microsoft 48. antenna.gr - Ειδήσεις και το πρόγραμμα του ραδιοσταθμού και της τηλεόρασης... Moreσταθμού και της τηλεόρασης. 49. insomnia.gr - Ενδιαφέρον site για τους υπολογιστές και την τεχνολογία 50. tovima.gr - Η ηλεκτρονική σελίδα της γνωστής εφημερίδας Πηγή: Alexa

18 18 ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΙΝΗΤΩΝ Οικονομικά Κινητά LG GB220 Ένα οικονομικό κινητό που προσφέρει πολλά σε όσους επιθυμούν ένα απλό κινητό. Διαθέτει: Αναμονή 300h,Ομιλία 3h, Κάμερα 1,3mp, mp3player, bluetooth, ραδιόφωνο, ενσωματωμένη μνήμη 4mb. Η τιμή του κυμαίνεται από 64. Nokia 2700 Classic To Nokia 2700 Classic είναι ένα κινητό κομψό, αξιόπιστο με εύχρηστες λειτουργίας που σας βοηθούν να παραμένετε συνδεδεμένοι και να διασκεδάζετε καθ ολη την διάρκεια της ημέρας. Διαθέτει: Αναμονή 288h, Ομιλία 6h, Κάμερα 2mp, mp3player, bluetooth,mobile Internet:WAP, GPRS, ραδιόφωνο, ενσωματωμένη μνήμη 64mb με δυνατότητα επέκτασης μνήμης με κάρτα μέχρι 1Gb. Η τιμή του κυμαίνεται από 87. Κινητά για Μουσική Νokia X3 Το ξεχωριστό Nokia X3 σας προσφέρει την απόλυτη εμπειρία ψυχαγωγίας ενώ παράλληλα έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να σας φέρνει πιο κοντά στους δικούς σας ανθρώπους. Διαθέτει: Αναμονή 380h, Ομιλία 7,5h, Κάμερα 3,2 mp, mp3player, bluetooth, Mobile Internet: GPRS, ραδιόφωνο, ενσωματωμένη μνήμη 46mb με δυνατότητα επέκτασης μνήμης μέχρι 16Gb. Η τιμή του κυμαίνεται από 144. Κινητά με οθόνη αφής Samsung S3650 Corby Η νέα δημιουργία της Samsung αποτελεί το πρώτο από μια σειρά κινητών πλήρους αφής που απευθύνονται στην νέα γενιά. Διαθέτει: Οθόνη αφής 2,8 ιντσών, Αναμονή 730h, Ομιλία 9h, Κάμερα 2mp, mp3player, bluetooth, Mobile Internet: GPRS,WAP,ενσωματωμένη μνήμη 100mb με δυνατότητα επέκτασης μνήμης μέχρι 8Gb. Η τιμή του κυμαίνεται από 147. Νokia 5230 To Nokia 5230 διαθέτει Οθόνη αφής 3,2 ιντσών με 16,7 εκατομμύρια χρώματα, Αναμονή 438h, Ομιλία 7h, Κάμερα 2mp, mp3player, bluetooth, Mobile Internet: GPRS,WAP, GPS: ενσωματωμένο δέκτη A-GPS,ραδιόφωνο, ενσωματωμένη μνήμη 70mb με δυνατότητα επέκτασης μνήμης μέχρι 16Gb. Η τιμή του κυμαίνεται από 189. Έξυπνα Κινητά ( Smartphones) HTC Magic To HTC έχει σχεδιαστεί με γνώμονα την υψηλή αισθητική και είναι εξοπλισμένο με την πλατφόρμα Android της Google. Διαθέτει: Οθόνη αφής 3,2 ιντσών, Αναμονή 420h, Ομιλία 7,5h, Κάμερα 3,2 mp, mp3player, GPS, bluetooth, Wifi, Mobile Internet: GPRS, HSDPA, ενσωματωμένη μνήμη 288mb με δυνατότητα επέκτασης μνήμης μέχρι 2Gb.Η τιμή του κυμαίνεται από 350. Blackberry Bold 9700 Το smartphone blackberry 9700 είναι το απόλυτο εργαλείο για κάθε επαγγελματία, τα σας απελευθερώνονται και σας ακολουθούν παντού. Διαθέτει:πληκτρολόγιο QWERTY, Αναμονή 1020h, Ομιλία 6h, Κάμερα 3,2mp, bluetooth, mp3- player, GPS, Wifi, Mobile Internet: GPRS, HSDPA,ανάγνωση αρχείων (Word, Excel, Power Point, Pdf) ραδιόφωνο, ενσωματωμένη μνήμη 256mb με δυνατότητα επέκτασης μνήμης μέχρι 8Gb. H τιμή του κυμαίνεται από Κινητή τηλεφωνία ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΙΝΗΤΗΣ Νέο Συμβόλαιο από την Q Η Q έφερε τα πάνω κάτω στα συμβόλαια! Με την Q για πρώτη φορά έχετε μηδενικό πάγιο, καμία δέσμευση, με πολύ φθηνές χρεώσεις προς όλους στις κλήσεις από 0,25, με φθηνό SMS από 0,04 καθώς και με extra επιλογές δωρεάν χρόνου ομιλίας που τις ενεργοποιείται όποτε θέλετε για ακόμη μεγαλύτερη επικοινωνία (Q10, Q15, Q20, Q30) από Νέα προγράμματα συμβολαίου από την Wind H Wind ανακοίνωσε 7 νέα προγράμματα συμβολαίου (Wind XS, S, M, L, XL, XXL, 3XL) με κεντρικό μήνυμα Διάλεξε το πρόγραμμα που ταιριάζει στις ανάγκες σου για να έχεις όλα όσα θέλεις σε ένα μόνο πάγιο. Ο συνδρομητής μπορεί να έχει 1500 δωρεάν λεπτά ομιλίας προς Wind & Q, 1500 δωρεάν SMS προς Wind & Q, δωρεάν λεπτά ομιλίας προς τα υπόλοιπα εθνικά δίκτυα, δωρεάν λεπτά βιντεοκλήσεων προς όλους, δωρεάν MMS προς όλους και χρήση Internet (MB)από το κινητό ανάλογα με το πρόγραμμα χρήσης επιλέγοντας ένα από τα 7 προγράμματα που ξεκινούν από 20. Non Stop της Παρέας από τη Wind F2G Τώρα με το Non Stop της παρέας μιλάτε 1000 λεπτά εκ των οποίων 850 λεπτά ομιλίας και βιντεοκλήσεων προς Wind F2G και ακόμα 150 λεπτά ομιλίας προς σταθερά τηλέφωνα αλλά και 850 SMS προς Wind F2G με κόστος ενεργοποίησης 8 /μήνα. Για ενεργοποίηση καλέστε δωρεάν στο Call them all Plus από το Whats Up Cosmote Mε το Call them all Plus έχετε 1200 λεπτά ομιλίας ή βιντεοκλήσεων και 1200 SMS προς Whats Up Cosmote μόνο με 7. Για ενεργοποίηση στέλνετε SMS τη λέξη Plus στο Πρόγραμμα Καρτοκινητής Vodafone Unlimited Με το πρόγραμμα Καρτοκινητής Vodafone Unlimited μπορείτε να επικοινωνείτε δωρεάν και απεριόριστα με όλους τους συνδρομητές Συμβολαίου και Καρτοκινητής Vodafone. Σας προσφέρει δωρεάν απεριόριστα λεπτά ομιλίας και SMS για 1 μήνα, με ανανέωση χρόνου ομιλίας αξίας 10 και άνω. Για την ενεργοποίηση του προγράμματος καλέστε δωρεάν στο 1286 ή στέλνετε δωρεάν SMS στο 1286 με το γράμμα Α ή U στα Ελληνικά ή Αγγλικά. Το κινητό HTC Magic επίσημα με ελληνικό menu και Sense UI H HTC διαθέτει την αναβαθμισμένη έκδοση λογισμικού για το κινητό τηλέφωνο HTC Magic στην Ελληνική γλώσσα με υποστήριξη της τεχνολογίας HTC Sense, που μετατρέπει την χρήση της συσκευής σε μια κορυφαία εμπειρία. Το HTC Magic διατίθεται πλέον με την ανανεωμένη Ελληνική έκδοση ROM. Για όσους έχουν ήδη τη συσκευή και ενδιαφέρονται να την αναβαθμίσουν, η HTC παρέχει το νέο λογισμικό μέσα από το site της. Πληκτρολογήστε την διεύθυνση europe/supportdownload.aspx?p_id=267&cat=2&dl_ id=862 από το κινητό σας τηλέφωνο και ακολουθήστε τις οδηγίες. Κωνσταντίνα Βλάχα konvlacha@pc-news.gr Κωσταντίνα Βλάχα konvlacha@pc-news.gr

19 Mac corner Chat στο κινητό; Τα γραπτά μηνύματα αποτελούν έναν καθιερωμένο τρόπο επικοινωνίας. Σημαντικό παράγοντα αποτελεί η οικονομική τιμή τους καθώς οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας δίνουν απλόχερα σημαντικό αριθμό γραπτών μηνυμάτων στα συμβόλαιά τους. Για όσους από σας λοιπόν επικοινωνείτε μ αυτόν τον τρόπο και δεν μπορείτε να ζήσετε χωρίς το κινητό σας, τι θα λέγατε για ένα chat μέσω κινητού; Ή ακόμα καλύτερα για τη χρήση voice chat με χρέωση όση για την πλοήγηση στο διαδίκτυο; Τις παραπάνω υπηρεσίες καθώς και πολλές άλλες προσφέρει ένα σχετικά νέο πρόγραμμα (έχει ήδη εκατομμύρια πελάτες σ όλο τον κόσμο), το οποίο κατεβάζετε κι εγκαταστείτε στο κινητό σας, το Nimbuzz. 19 Κύρια χαρακτηριστικά: 1.Μπορείτε να κάνετε chat με τους φίλους σας σε πολύ χαμηλή τιμή, ή να επιλέξετε voice chat με χρέωση πλοήγησης στο ίντερνετ. 2.Μπορείτε να εγκαταστήσετε ένα Nimbuzz widget στο λογαριασμό που έχετε στο Facebook, στο MySpace, ή στο blog σας, ώστε οι φίλοι σας να μπορούν να σας βρουν απευθείας. Μέσω του widget κάποιος μπορεί να σας στείλει μήνυμα ή και να σας καλέσει. 3.Μπορείτε να μοιραστείτε τα ringtones σας, αρχεία ή φωτογραφίες. 4.Μπορείτε να μετατρέψετε το χρόνο ομιλίας σας σε απεριόριστο, επιλέγοντας σταθερή χρέωση για τα πακέτα δεδομένων σας από τον πάροχο της τηλεφωνίας σας. Αφού οι χρεώσεις σας εξαρτώνται μόνο από τον χρόνο για πλοήγηση στο ίντερνετ, ένα καλύτερο πακέτο μπορεί να σας παρέχει μια πραγματικά φθηνή επιλογή. Για να εγκαταστήσετε και να χρησιμοποιήσετε το Nimbuzz πληκτρολογήστε τη διεύθυνση Πρώτα απ όλα όμως δείτε αν το τηλέφωνό σας υποστηρίζεται από την υπηρεσία. Καλό είναι επίσης να σας πούμε ότι αν και οι χρήστες του Nimbuzz είναι ήδη πάρα πολλοί, η εφαρμογή βρίσκεται ακόμα σε στάδιο Beta οπότε συλλέξετε πρώτα όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και ενημερωθείτε από ήδη υπάρχοντες χρήστες της εφαρμογής στο διαδίκτυο πριν αποφασίσετε να τη χρησιμοποιήσετε. Λίστα τηλεφώνων που υποστηρίζουν το Nimbuzz: Nimbuzz για PC Οι δυνατότητες της εφαρμογής δεν σταματούν εδώ αφού διατίθεται και σε έκδοση για τον υπολογιστή σας. Αποκτήστε τη δυνατότητα να μιλάτε δωρεάν ή με χαμηλές τιμές από τον υπολογιστή σας, στείλτε δωρεάν μηνύματα και συγκεντρώστε του φίλους σας σ ένα μέρος. Επικοινωνήστε με όλους τους φίλους σας συγχρόνως Στείλτε μηνύματα στους φίλους σας μέσω όλων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και κάντε chat σε πραγματικό χρόνο δωρεάν! Με ένα ασφαλές log-in επικοινωνήστε μέσω Windows Live Messenger (MSN), Yahoo, ICQ, AIM, Google Talk, Facebook, MySpace, Gadu-Gadu, Hyves και άλλα δίκτυα. Πολύ χρήσιμη είναι η λειτουργία Nimbuzz Phonebook στην οποία συγκεντρώνετε όλους τους ανθρώπους που επικοινωνείτε και δεν χρειάζεται πλέον να ψάχνετε για νούμερα ή διευθύνσεις. Καλέστε τους φίλους σας δωρεάν Χρησιμοποιήστε το Nimbuzz για να καλέσετε τους φίλους σας δωρεάν. Η εφαρμογή χρησιμοποιεί μια καινούργια ποιοτική μηχανή ήχου Χαμηλές χρεώσεις για διεθνείς κλήσεις Αγοράζοντας NimbuzzOut Credits μπορείτε να πραγματοποιείτε διεθνείς κλήσεις σε σταθερά ή κινητά τηλέφωνα σε όλο τον κόσμο. Samsung: Instinct M800, SGH A701, SGH A707, SGH A827, SGH D600, SGH D600E, SGH D800, SGH D820, SGH D830, SGH D836, SGH D840, SGH D900, SGH E840, SGH E890, SGH E898, SGH E900, SGH F500, SGH G600, SGH i300, SGH I320, SGH I607, SGH P310, SGH P850, SGH P900, SGH P906, SGH P910, SGH P920 Sony-Ericsson: C702, C902, G502, G700, G900, K660i, K770, K790a, K790i, K800i, K800iv, K810i, M600i, P1i, P900, P910, P910a, P910i, P990i, S700, S700i, S710a, W760, W850i, W850iv, W880i, W890i, W900i, W910i, W950i, W960, Z750, K850i, S500i, T650i, K320i, K510i, T250i, D750, D750i, K530i, K550i, K600, K600i, K608i, Motorola: IC402, IC502, PEBL U3, E770, K1, SLVR L7e, SLVR L7i, V360, V365, V3i, V545, Z3, A1200, A780, E680, E680i, ROKR E2, SLVR L9, V3c, E1070, Razr V3x, RAZR V3xx, RAZR V6, U9, V1075, V1100 Μοιραστείτε και αλληλεπιδράστε Μοιραστείτε μουσική, ταινίες και φωτογραφίες μέσω όλων των κοινωνικών δικτύων. Κατεβάστε κι εγκαταστήστε το Nimbuzz for PC από δω αν έχετε Windows: Αν έχετε mac χρησιμοποιήστε τη διεύθυνση

20 Χρήσιμα για Aρχάριους MAC OS X στο PC Το MAC OS X ΠΡΕΠΕΙ να είναι το μοναδικό λειτουργικό σύστημα για το οποίο έχουν γραφτεί τόσοι οδηγοί εγκατάστασής του σε PCs, παρ ότι προορίζεται αποκλειστικά για τους λίγους σε αριθμό υπολογιστές Apple MAC. Κι όμως, το κάστρο του MAC OS X είχε πέσει από την εποχή των επεξεργαστών Power PC. Τότε η διαδικασία ήταν αρκετά δύσκολη, σήμερα όμως, μετά τη μετάβαση της Apple στους επεξεργαστές Intel, έχει απλοποιηθεί ιδιαίτερα. Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα αφορούν κυρίως την υποστήριξη hardware, δεδομένου ότι επίσημοι drivers υπάρχουν μόνο για το hardware των υπολογιστών της Apple. Εξαιρετική πηγή πληροφοριών για οτιδήποτε αφορά τη δημιουργία του δικού σας υπολογιστή hackintosh, όπως λίστες συμβατού hardware και οδηγοί εγκατάστασης, ακόμα και για την τελευταία έκδοση του Mac OS X, είναι το Βασική προϋπόθεση είναι ο ο υπολογιστής σας να διαθέτει επεξεργαστές Intel ή AMD με υποστήριξη εντολών SSE2. Εάν δεν είστε σίγουροι, μπορείτε να ελέγξετε με το δωρεάν εργαλείο CPU-z. Εάν δεν διαθέτετε νόμιμα αγορασμένο δίσκο εγκατάστασής του MAC OS X, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μία από τις patched εκδόσεις που κυκλοφορούν στο Internet, για παράδειγμα Kalyway, iat- KOS, ideneb, IPC κ.α, αλλά και πάλι προσοχή γιατί οι patched εκδόσεις του Mac OS X είναι παράνομες και κυκλοφορούν χωρίς την άδεια της Apple. Εάν θέλετε να δοκιμάσετε να εγκαταστήσετε το Mac OS X στο PC σας, τουλάχιστον αγοράστε μια νόμιμη άδεια χρήσης από την... Και πάλι βέβαια... Σε γενικές γραμμές τελικά έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας, εάν πραγματοποιήσετε να τις εγκαταστήσετε σε κάποιο σύγχρονο φορητό υπολογιστή με επεξεργαστή Intel. Διαφυλάξτε την ανωνυμία σας Η διεύθυνση ΙΡ που σας αναθέτει ο server του ISP σας είναι σαν τη διεύθυνση του σπιτιού σας. Αποκαλύπτει σε ποια χώρα και ποια πόλη βρίσκεστε, ποιος είναι ο ISP σας, ποιο είναι το hostname σας στο δίκτυό του και άλλες πληροφορίες. Θα το διαπιστώσετε με τα μάτια σας, αν επισκεφτείτε τα www. trace-myip.org και Μπορείτε, ωστόσο, να τη μεταμφιέσετε και να παραμείνετε ανώνυμοι με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, αν θέλετε να επισκεφτείτε ένα URL χρησιμποποιώντας έναν free Web proxy, όπως το που επίσης υποστηρίζει ανώνυμη αποστολή και ανώνυμη δημιουργία δημοσιεύσεων σε newsgroups. Λίστες με free proxy servers υπάρχουν άπειρες στο Ίντερνετ (π.χ ru) και ανανεώνονται συχνά. Μπορείτε να τους χρησιμοποιήσετε απευθείας στο web browser της επιλογής σας (πληκτρολογώντας τη διεύθυνση ΙΡ και τη θύρα επικοινωνίας στις ρυθμίσεις διαμεσολαβητή) ή να εγκαταστήσετε σχετικά add-ons. Για παράδειγμα, μια καλή λύση για το Firefox είναι το Switch-Proxy Tool. Από την άλλη μεριά, υπάρχουν ε ξ ε ι δ ι κ ε υ μ έ ν ε ς λύσεις software, open-source ή εμπορικές, όπως το Tor και το Anonymous Surfing, αντίστοιχα. Εάν δεν θέλετε να αφήσετε απολύτως κανένα ίχνος, μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε Live Linux CDs, όπως το Incognito... Σπάστε passwords και συλλέξτε serial numbers Υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεστε ένα καλό εργαλείο για να σπάσετε συνθηματικά πρόσβασης, γιατί απλώς τα ξεχάσατε, ή να συλλέξετε το σειριακό αριθμό των Windows, του Office ή άλλων εφαρμογών, γιατί τον χάσατε. Στη διεύθυνση θα βρείτε μια συλλογή από εργαλεία ανάκτησης συνθηματικών πρόσβασης που μπορεί να είναι αποθηκευμένα στα Windows και σε διάφορες εφαρμογές. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν λύσεις για κάθε περίπτωση. Για παράδειγμα, εάν θέλετε να ανακτήσετε κρυπτογραφημένα, αρχεία ZIP πού έχουν δημιουργηθεί με εργαλεία όπως τα Win- Zip, PKZip και PicoZip, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το δωρεάν εργαλείο PicoZip Recovery Tool. Για να ανακτήσετε αρχεία Word ή Excel, καλή λύση είναι το δωρεάν εργαλείο Free Word and Excel password recovery wizard. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν αντίστοιχα εργαλεία για διαφόρους τύπους αρχείων, ορισμένα από τα οποία είναι εμπορικά, για παράδειγμα των εταιρειών Passware και Elcomsoft. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το δωρεάν εργαλείο Asterisk Key, καθώς αποκαλύπτει τα συνθηματικά πρόσβασης που κρύβονται πίσω από τα αστεράκια σε πλαίσια διαλόγου και ιστοσελίδες. Υπάρχουν επίσης σχετικά add-ons για το Firefox, όπως το Show my Password. Τέλος, ένα χρήσιμο, δωρεάν εργαλείο είναι το Keyfinder καθώς μόλις το τρέξετε εμφανίζει τους σειριακούς αριθμούς των Windows, του Office και πολλών εγκαταστημένων εφαρμογών, διαβάζοντάς τους από τη registry. Οι τοποθεσίες των σειριακών αριθμών κάθε εφαρμογής αποθηκεύονται στο αρχείο keyfiner.cfg, το οποίο μπορείτε να επεξεργαστείτε επιλέγοντας Tools>Modify Config. kondor@pc-news.gr ΠΡΟΣΟΧΗ : Αν χρησιμοποιείτε αυτά τα εργαλεία για να ανοίξετε αρχεία τρίτων χωρίς την άδειά τους ή για να υποκλέψετε σειριακούς αριθμούς, παραβιάζετε το νόμο.