ΚΥΤΤΑΡΟ: H ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΚΥΤΤΑΡΟ: H ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ"

Transcript

1 º π 2 ΚΥΤΤΑΡΟ: H ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ μ ÛÈÎ ÂÚˆÙ ÛÂÈ ıâˆú 2.1 Ποιος χρησιμοποίησε πρώτος τον όρο «κύτταρο»; Τον όρο «κύτταρο» τον χρησιμοποίησε πρώτος ο Ρόμπερτ Χουκ, το 1665, παρατηρώντας με ένα μικροσκόπιο, το οποίο είχε ο ίδιος κατασκευάσει, λεπτές τομές φελλού. Βέβαια, σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτά που παρατήρησε δεν ήταν κύτταρα. 2.2 Ποιες είναι οι βασικές αρχές της κυτταρικής θεωρίας; Σύμφωνα με την κυτταρική θεωρία: Ο Άγγλος φυσικός Ρόμπερτ Χουκ, το 1665, έφτιαξε το δικό του μικροσκόπιο και παρατήρησε κύτταρα αυτός επινόησε και την ονομασία αυτή. η θεμελιώδης δομική και λειτουργική μονάδα όλων των οργανισμών είναι το κύτταρο, κάθε κύτταρο προέρχεται από ένα άλλο κύτταρο. 2.3 Ποιο είναι το βασικό εργαλείο για τη μελέτη των κυττάρων; Βασικό εργαλείο για τη μελέτη των κυττάρων είναι το μικροσκόπιο. Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες μικροσκοπίων. Το οπτικό μικροσκόπιο και το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο. 2.4 Ποια κύτταρα ονομάζονται προκαρυωτικά και ποια ευκαρυωτικά; Προκαρυωτικά ονομάζονται τα κύτταρα στα οποία το γενετικό τους υλικό δεν περιβάλλεται από πυρηνική μεμβράνη, δηλαδή δεν διαθέτουν οργανωμένο πυρήνα. Ευκαρυωτικά ονομάζονται τα κύτταρα στα οποία το γενετικό τους υλικό περιβάλλεται από πυρηνική μεμβράνη, δηλαδή διαθέτουν οργανωμένο πυρήνα. 34

2 2.5 Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά των ευκαρυωτικών κυττάρων; Όλα τα ευκαρυωτικά κύτταρα διαθέτουν πλασματική μεμβράνη, πυρήνα, κυτταρόπλασμα, ενδοπλασματικό δίκτυο και μιτοχόνδρια. 2.6 Σε τι διαφέρουν τα ζωικά από τα φυτικά κύτταρα; Οι διαφορές μεταξύ των φυτικών και των ζωικών κυττάρων είναι οι εξής: Τα φυτικά κύτταρα και πιο συγκεκριμένα τα φωτοσυνθετικά φυτικά κύτταρα διαθέτουν χλωροπλάστες. Χλωροπλάστες δεν υπάρχουν στα ζωικά κύτταρα, αλλά ούτε και στα φυτικά που δεν φωτοσυνθέτουν (π.χ. κύτταρα ρίζας). Η πλασματική μεμβράνη των φυτικών κυττάρων περιβάλλεται από το κυτταρικό τοίχωμα, ενώ των ζωικών κυττάρων όχι. Τα ζωικά κύτταρα διαθέτουν πεπτικά κενοτόπια, ενώ τα φυτικά κύτταρα διαθέτουν χυμοτόπια. 2.7 Ποια είναι η δομή και η λειτουργία της πλασματικής μεμβράνης; Η πλασματική μεμβράνη είναι μια μεμβράνη η οποία περιβάλλει κάθε ευκαρυωτικό κύτταρο. Στη δομή της πλασματικής μεμβράνης συμβάλλουν κυρίως λιπίδια και πρωτεΐνες. Ο ρόλος της πλασματικής μεμβράνης για το κύτταρο είναι πολύ σημαντικός μια και: διαχωρίζει το κύτταρο από το περιβάλλον του αποτελώντας έτσι το σύνορο του κυττάρου, εξυπηρετεί την επικοινωνία του κυττάρου με το περιβάλλον ελέγχοντας ποιες ουσίες εισέρχονται σε αυτό και ποιες εξέρχονται από αυτό. 2.8 Ποια είναι η δομή και η λειτουργία του πυρήνα; Ο πυρήνας έχει σχήμα σφαιρικό ή ωοειδές. Περιβάλλεται από διπλή μεμβράνη, η οποία ονομάζεται πυρηνική. Στο εσωτερικό του πυρήνα βρίσκεται το γενετικό υλικό (DNA). Ο πυρήνας αποτελεί το «κέντρο ελέγχου» του κυττάρου μια και περιέχει το γενετικό υλικό στο οποίο είναι καταγεγραμμένες οι πληροφορίες για όλα τα χαρακτηριστικά του κυττάρου και κατ επέκταση του οργανισμού. 35

3 2.9 Τι είναι η πυρηνική μεμβράνη και ποιος είναι ο ρόλος της; Πυρηνική μεμβράνη ονομάζεται η μεμβράνη η οποία οριοθετεί τον πυρήνα των ευκαρυωτικών κυττάρων. Είναι μια διπλή μεμβράνη η οποία διαθέτει ανοίγματα που ονομάζονται πόροι. Διαμέσου των πόρων γίνεται η ανταλλαγή μορίων μεταξύ του πυρήνα, ο οποίος περιέχει το γενετικό υλικό, και του υπόλοιπου κυττάρου Τι είναι το κυτταρόπλασμα; Κυτταρόπλασμα ονομάζεται το υλικό το οποίο γεμίζει το χώρο ανάμεσα στην πλασματική μεμβράνη και στον πυρήνα. Στο κυτταρόπλασμα υπάρχουν οργανίδια (π.χ. μιτοχόνδρια, λυσοσώματα κ.ά.), τα οποία πραγματοποιούν τις διάφορες λειτουργίες του κυττάρου ΔÈ Â Ó È ÙÔ ÂÓ ÔappleÏ ÛÌ ÙÈÎfi ÎÙ Ô Î È appleôèô Â Ó È Ô ÚfiÏÔ ÙÔ ; To ενδοπλασματικό δίκτυο είναι ένα μεμβρανικό δίκτυο από αγωγούς (σωλήνες) και κύστεις, το οποίο εκτείνεται σε όλο το κυτταρόπλασμα και συνδέεται με την πλασματική και την πυρηνική μεμβράνη. Υπάρχουν δύο τύποι ενδοπλασματικού δικτύου. Το αδρό και το λείο ενδοπλασματικό δίκτυο. Στην επιφάνεια του αδρού ενδοπλασματικού δικτύου υπάρχουν ριβοσώματα, ενώ δεν υπάρχουν στην επιφάνεια του λείου. O ρόλος του ενδοπλασματικού δικτύου για το κύτταρο είναι πολύ σημαντικός μια και: Το ενδοπλασματικό δίκτυο εξασφαλίζει τη μεταφορά ουσιών σε όλο το κύτταρο. Το λείο ενδοπλασματικό δίκτυο σχετίζεται με τη σύνθεση λιπιδίων και την αποθήκευση διάφορων πρωτεϊνών ΔÈ Â Ó È Ù ÚÈ ÔÛÒÌ Ù Î È appleôèô Â Ó È Ô ÚfiÏÔ ÙÔ ; Τα ριβοσώματα είναι μικροί σχηματισμοί στο εσωτερικό των κυττάρων (και των προκαρυωτικών και των ευκαρυωτικών) οι οποίοι αποτελούνται από πρωτεΐνες και RNA. Στα ευκαρυωτικά κύτταρα τα ριβοσώματα βρίσκονται είτε ελεύθερα στο κυτταρόπλασμα είτε στην επιφάνεια του αδρού ενδοπλασματικού δικτύου. Ο ρόλος των ριβοσωμάτων είναι να συνθέτουν πρωτεΐνες. 36

4 2.13 ΔÈ Â Ó È ÙÔ Û ÌappleÏÂÁÌ Golgi Î È appleôèô Â Ó È Ô ÚfiÏÔ ÙÔ ; Το σύμπλεγμα Golgi βρίσκεται στο κυτταρόπλασμα των ευκαρυωτικών κυττάρων και αποτελείται από ένα σύνολο παράλληλων πεπλατυσμένων σάκων. Στο σύμπλεγμα Golgi οι πρωτεΐνες τροποποιούνται και παίρνουν την τελική τους μορφή ΔÈ Â Ó È Ù Ï ÛÔÛÒÌ Ù Î È appleôèô Â Ó È Ô ÚfiÏÔ ÙÔ ; Τα λυσοσώματα είναι οργανίδια με σφαιρικό σχήμα τα οποία βρίσκονται στο κυτταρόπλασμα των ευκαρυωτικών κυττάρων. Ο ρόλος των λυσοσωμάτων είναι πολύ σημαντικός για το κύτταρο, μια και περιέχουν δραστικά ένζυμα τα οποία συμβάλλουν στη διάσπαση ουσιών αλλά και μικροοργανισμών. Για παράδειγμα, η καταστροφή μικροοργανισμών που εισβάλλουν στο σώμα μας και απειλούν την υγεία μας γίνεται με τη συμβολή των λυσοσωμάτων ειδικών κυττάρων που συμμετέχουν στην άμυνα του οργανισμού ΔÈ Â Ó È Ù ÎÂÓÔÙfiappleÈ ; Τα κενοτόπια είναι κυστίδια στο εσωτερικό των ευκαρυωτικών κυττάρων τα οποία περιέχουν ένα υδατώδες υγρό. Παραδείγματα κενοτοπίων είναι τα πεπτικά κενοτόπια στα ζωικά κύτταρα και τα χυμοτόπια στα φυτικά κύτταρα. Τα χυμοτόπια συναντώνται στο φυτικό κύτταρο και καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του. Χρησιμεύουν ως αποθήκες θρεπτικών και άλλων ουσιών. Τα πεπτικά κενοτόπια συναντώνται στα ζωικά κύτταρα, όπου σχηματίζονται μετά την είσοδο τροφικών σωματιδίων ή μικροοργανισμών. Τα τροφικά σωματίδια διασπώνται προκειμένου να χρησιμοποιηθούν τα συστατικά τους από τα κύτταρα, ενώ οι μικροοργανισμοί διασπώνται προκειμένου να καταστραφούν ΔÈ Â Ó È Ù ÌÈÙÔ fió ÚÈ Î È appleôèô Â Ó È Ô ÚfiÏÔ ÙÔ ; Τα μιτοχόνδρια είναι οργανίδια του ευκαρυωτικού κυττάρου με σχήμα επίμηκες, σφαιρικό ή ωοειδές. Διαθέτουν εξωτερική αλλά και εσωτερική μεμβράνη, η οποία εμφανίζει αναδιπλώσεις (πτυχές). Τα μιτοχόνδρια διαθέτουν ειδικά ένζυμα, χάρη στα οποία πραγματοποιείται η διαδικασία της κυτταρικής αναπνοής. Κατά την κυτταρική αναπνοή διασπώνται χημικές ενώσεις και απελευθερώνεται ενέργεια. 37

5 Ο ρόλος των μιτοχονδρίων είναι ότι αποτελούν τα «εργοστάσια παραγωγής ενέργειας» για το ευκαρυωτικό κύτταρο. Για το λόγο αυτόν ο αριθμός τους ποικίλλει ανάλογα με τις ενεργειακές ανάγκες του κυττάρου. Για παράδειγμα, τα μυϊκά κύτταρα διαθέτουν πάρα πολλά μιτοχόνδρια, μια και χρειάζονται μεγάλα ποσά ενέργειας για τη λειτουργία τους. Kατά την (κυτταρική) αναπνοή, που γίνεται στα μιτοχόνδρια, με τη βοήθεια του οξυγόνου (Ο 2 ) ελευθερώνεται η ενέργεια (Ε) που υπάρχει στην τροφή, ενώ παράγεται διοξείδιο του άνθρακα (CO 2 ) και νερό (H 2 O) ΔÈ Â Ó È ÔÈ ÏˆÚÔappleÏ ÛÙÂ Î È appleôèô Â Ó È Ô ÚfiÏÔ ÙÔ ; Οι χλωροπλάστες είναι οργανίδια με φακοειδές σχήμα. Περιβάλλονται από δύο μεμβράνες και απαντούν μόνο στα φυτικά κύτταρα που φωτοσυνθέτουν. Ο ρόλος των χλωροπλαστών είναι η πραγματοποίηση της φωτοσύνθεσης, γι αυτό περιέχουν ειδικά για τη φωτοσύνθεση ένζυμα, καθώς και χλωροφύλλη ΔÈ Â Ó È Ë ÊˆÙÔÛ ÓıÂÛË; Φωτοσύνθεση είναι η λειτουργία που πραγματοποιείται σε φυτικά κύτταρα και συγκεκριμένα στους χλωροπλάστες. Κατά τη φωτοσύνθεση δεσμεύεται η ηλιακή ενέργεια και αξιοποιείται προκειμένου απλά ανόργανα μόρια (διοξείδιο του άνθρακα και νερό) να μετατραπούν σε οργανικά μόρια (γλυκόζη). Παράλληλα απελευθερώνεται οξυγόνο. Tα φυτά κατά τη φωτοσύνθεση χρησιμοποιούν διοξείδιο του άνθρακα (CO 2 ), νερό (H 2 O) και ηλιακή ενέργεια. Παράγουν γλυκόζη και απελευθερώνουν οξυγόνο (O 2 ). γλυκόζη 38

6 2.19 ΔÈ Â Ó È ÙÔ Î ÙÙ ÚÈÎfi ÙÔ ˆÌ Î È appleôèô Â Ó È Ô ÚfiÏÔ ÙÔ ; Το κυτταρικό τοίχωμα είναι ένα συμπαγές, ανθεκτικό περίβλημα, το οποίο βρίσκεται έξω από την πλασματική μεμβράνη των φυτικών κυττάρων. Αποτελείται από πολυσακχαρίτες, κυρίως κυτταρίνη. Ο ρόλος του κυτταρικού τοιχώματος είναι κυρίως στηρικτικός ÔÈ Î ÙÙ Ú ÔÓÔÌ ÔÓÙ È appleúôî Ú ˆÙÈÎ ; Προκαρυωτικά ονομάζονται τα κύτταρα των οποίων το γενετικό υλικό (DNA) δεν περιβάλλεται από πυρηνική μεμβράνη. Παράδειγμα προκαρυωτικών κυττάρων είναι τα βακτήρια ΔÈ Â Ó È Ù ÎÙ ÚÈ ; Τα βακτήρια είναι μονοκύτταροι προκαρυωτικοί οργανισμοί ÔÈ Â Ó È Ù Ú ÎÙËÚÈÛÙÈÎ ÙˆÓ ÎÙËÚ ˆÓ; Τα χαρακτηριστικά των βακτηρίων είναι τα ακόλουθα: Είναι μονοκύτταροι οργανισμοί, με απλή δομή. Το γενετικό τους υλικό δεν περιβάλλεται από πυρηνική μεμβράνη, δηλαδή είναι προκαρυωτικοί οργανισμοί. Έχουν μικρό μέγεθος. Το κύτταρό τους είναι μικρότερο από το ευκαρυωτικό. Δεν διαθέτουν οργανίδια. Έχουν ριβοσώματα ελεύθερα στο κυτταρόπλασμα. Περιβάλλονται από πλασματική μεμβράνη η οποία έχει ίδια δομή με αυτήν του ευκαρυωτικού κυττάρου. Έξω από την πλασματική τους μεμβράνη υπάρχει κυτταρικό τοίχωμα, το οποίο έχει διαφορετική χημική σύσταση από αυτήν του φυτικού κυττάρου. Σε ορισμένα βακτήρια, έξω από το κυτταρικό τοίχωμα υπάρχει ένα ακόμη περίβλημα το οποίο ονομάζεται κάψα. Ορισμένα βακτήρια διαθέτουν ειδικούς σχηματισμούς (μαστίγια ή βλεφαρίδες) τα οποία εξυπηρετούν τη μετακίνησή τους. Ορισμένα βακτήρια μετατρέπονται κάτω από αντίξοες συνθήκες σε ανθεκτικές μορφές οι οποίες ονομάζονται ενδοσπόρια ΔÈ Â Ó È Ù ÂÓ ÔÛapplefiÚÈ ; 39

7 Τα ενδοσπόρια είναι ανθεκτικές μορφές στις οποίες μετατρέπονται ορισμένα βακτήρια, όταν βρεθούν σε αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες (π.χ. ακραίες θερμοκρασίες), προκειμένου να επιβιώσουν. Η μετατροπή των βακτηρίων σε ενδοσπόρια γίνεται με αφυδάτωση. Όταν οι συνθήκες ξαναγίνουν ευνοϊκές, από κάθε ενδοσπόριο θα προκύψει ένα βακτήριο ÔÈÔÈ ÔÚÁ ÓÈÛÌÔ ÔÓÔÌ ÔÓÙ È ÌÔÓÔÎ ÙÙ ÚÔÈ; Ó Ê ÚÂÈ apple Ú Â ÁÌ Ù ÌÔÓÔÎ ÙÙ ÚˆÓ ÔÚÁ ÓÈÛÌÒÓ. Μονοκύτταροι ονομάζονται οι οργανισμοί οι οποίοι αποτελούνται από ένα μόνο κύτταρο και είναι οι απλούστεροι από τους οργανισμούς που ζουν στον πλανήτη μας. Το κύτταρο αυτό επιτελεί όλες τις λειτουργίες που απαιτούνται για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή του οργανισμού. Συνήθως τους μονοκύτταρους οργανισμούς δεν μπορούμε, εξαιτίας του μεγέθους τους, να τους δούμε με γυμνό μάτι. Μονοκύτταροι οργανισμοί είναι: τα βακτήρια και τα κυανοβακτήρια. Θεωρούνται τα πρώτα κύτταρα τα οποία εμφανίστηκαν στη Γη και είναι προκαρυωτικοί οργανισμοί, τα πρωτόζωα, κάποια φύκη και ορισμένοι μύκητες, που είναι ευκαρυωτικοί οργανισμοί ΔÈ ÁÓˆÚ ÂÈ ÁÈ ÙË ÌÂÙ Î ÓËÛË ÙˆÓ ÌÔÓÔÎ ÙÙ ÚˆÓ ÔÚÁ ÓÈÛÌÒÓ; Ορισμένοι μονοκύτταροι οργανισμοί μετακινούνται. Κάποιοι μετακινούνται με τη βοήθεια ενός ή περισσότερων μαστιγίων (π.χ. ευγλήνη), άλλοι μετακινούνται με τη βοήθεια βλεφαρίδων (π.χ. παραμέτσιουμ), ενώ άλλοι σχηματίζοντας ψευδοπόδια (π.χ. αμοιβάδα) Ò ÂÍ ÛÊ Ï Ô Ó ÙËÓ ÙÚÔÊ ÙÔ ÔÈ ÌÔÓÔÎ ÙÙ ÚÔÈ ÔÚÁ ÓÈÛÌÔ ; Οι μονοκύτταροι οργανισμοί εξασφαλίζουν την τροφή τους: είτε χρησιμοποιώντας ουσίες από το περιβάλλον τους, είτε φωτοσυνθέτοντας. Παράδειγμα μονοκύτταρων φωτοσυνθετικών οργανισμών είναι τα κυανοβακτήρια και τα μονοκύτταρα φύκη ÔÈÔÈ ÔÚÁ ÓÈÛÌÔ ÔÓÔÌ ÔÓÙ È appleôï Î ÙÙ ÚÔÈ; Πολυκύτταροι ονομάζονται οι οργανισμοί οι οποίοι αποτελούνται από πολλά 40

8 διαφορετικά ευκαρυωτικά κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά συνεργάζονται μεταξύ τους, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει και να επιβιώσει ο πολυκύτταρος οργανισμός. Παραδείγματα πολυκύτταρων οργανισμών είναι ο άνθρωπος και η παπαρούνα. Δεν υπάρχουν πολυκύτταροι οργανισμοί οι οποίοι να αποτελούνται από προκαρυωτικά κύτταρα ŸÏ Ù Î ÙÙ Ú appleô ÔÌÔ Ó Ó Ó appleôï Î ÙÙ ÚÔ ÔÚÁ ÓÈÛÌfi Â Ó È È ÌÂÙ - Í ÙÔ ; Τα ευκαρυωτικά κύτταρα τα οποία δομούν έναν πολυκύτταρο οργανισμό (είτε φυτικό είτε ζωικό) εμφανίζουν διαφορές στη δομή τους οι διαφορές αυτές σχετίζονται με τις διαφορές στη λειτουργία τους. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα κυττάρων με διαφορετική μορφή και λειτουργία. Στον άνθρωπο: Το νευρικό κύτταρο διαθέτει ένα τμήμα που θυμίζει καλώδιο, προκειμένου να εκπληρώσει το ρόλο του που είναι η μεταβίβαση μηνυμάτων. Τα νευρικά κύτταρα έχουν μεγάλους σε μήκος σχηματισμούς, σαν καλώδια τηλεφώνου, για τη μεταφορά των νευρικών μηνυμάτων. Το σπερματοζωάριο διαθέτει μαστίγιο, προκειμένου να εκπληρώσει τον ρόλο του που είναι να συναντήσει το ωάριο για να το γονιμοποιήσει. Το ερυθρό αιμοσφαίριο έχει σχήμα αμφίκοιλου δίσκου και μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς χάρη σε μια πρωτεΐνη που περιέχει, την αιμοσφαιρίνη. Στο φυτό παπαρούνα: Τα κύτταρα της ρίζας διαθέτουν μακριές και λεπτές αποφυάδες, τα ριζικά τριχίδια, ώστε να απορροφούν νερό από το έδαφος. Tα κύτταρα του ξυλώματος σχηματίζουν σωλήνες που μεταφέρουν το νερό από τις ρίζες στα υπόλοιπα μέρη του φυτού. Τα κύτταρα των φύλλων διαθέτουν πολλούς χλωροπλάστες, ώστε να επιτελούν τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης. 41

9 μπμ π ª Δ ÛÎÂÊÙÔ Ì (ÛÂÏ. 25) ÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙˆÓ ÌÈÙÔ ÔÓ Ú ˆÓ Î È ÙˆÓ ÏˆÚÔappleÏ ÛÙÒÓ apple Ú Ô Ó DNA, ÚÈ- ÔÛÒÌ Ù Î È È ÊÔÚ Ó Ì. ªÂ ÛË Ù Ù Â ÔÌ Ó ÌappleÔÚ ÙÂ Ó ÂÍËÁ - ÛÂÙ ÁÈ Ù Ù Û ÁÎÂÎÚÈÌ Ó Î ÙÙ ÚÈÎ ÔÚÁ Ó È Ú ÎÙËÚ ÔÓÙ È applefi Û ÂÙÈÎ ÙÔÓÔÌ ; Τα μιτοχόνδρια και οι χλωροπλάστες είναι οργανίδια τα οποία χαρακτηρίζονται από σχετική αυτονομία, διότι: στο DNA που περιέχουν φέρουν πληροφορίες για ορισμένες λειτουργίες τους, στα ριβοσώματα που περιέχουν πραγματοποιείται η σύνθεση δομικών και λειτουργικών πρωτεϊνών τους (π.χ. ενζύμων). Η αυτονομία που χαρακτηρίζει τα οργανίδια αυτά είναι σχετική και όχι πλήρης, διότι οι πληροφορίες για τις περισσότερες από τις πρωτεΐνες που χρειάζονται βρίσκονται στο DNA του πυρήνα του κυττάρου. ÚˆÙ ÛÂÈ - ÚÔ Ï Ì Ù - Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙ (ÛÂÏ. 26) 1. ÏÂÙ Û ΠÎÏÔ ÙÔ ÁÚ ÌÌ appleô ÓÙÈÛÙÔÈ Â ÛÙË ÊÚ ÛË appleô Û ÌappleÏËÚÒÓÂÈ ÛˆÛÙ ÙËÓ appleúfiù ÛË: Α. Ορισμένοι μονοκύτταροι οργανισμοί μετακινούνται με: α. πόδια β. ψευδοπόδια γ. ριβοσώματα δ. όλα όσα αναφέρονται στα α, β και γ Β. Η φωτοσύνθεση είναι μία διαδικασία των φυτών που γίνεται στα οργανίδια που ονομάζονται: α. μιτοχόνδρια β. πυρήνες γ. λυσοσώματα δ. χλωροπλάστες 42

10 2. N apple Ú ÙËÚ ÛÂÙ ÙÔ ˆÈÎfi Î ÙÙ ÚÔ Î È Ó ÔÓÔÌ ÛÂÙ ÙÈ ÔÌ appleô ÛËÌÂÈÒ- ÓÔÓÙ È Ì ٠ÁÚ ÌÌ Ù A, B Î È. N apple Ú ÙËÚ ÛÂÙ Âapple ÛË ÙÔ Ê ÙÈÎfi Î ÙÙ ÚÔ Î È Ó ÔÓÔÌ ÛÂÙ ÙÈ ÔÌ, E, Z, H Î È. N ÔÓÔÌ ÛÂÙÂ Ô Î ÙÙ ÚÈÎ ÔÌ appleô Û Ó ÓÙ ÌÂ Î È ÛÙÔ ˆÈÎfi Î È ÛÙÔ Ê ÙÈÎfi Î ÙÙ ÚÔ. ÙË Û Ó ÂÈ, Ó ÔÓÔÌ ÛÂÙÂ Ô Î ÙÙ ÚÈÎ ÔÌ appleô Û Ó ÓÙ Ì ÌfiÓÔ ÛÙÔ Ê ÙÈÎfi Î ÙÙ ÚÔ. B A Γ Ε Δ Η Θ Ζ Aπάντηση Στο ζωικό κύτταρο: Α Β Γ Πλασματική μεμβράνη Κυτταρόπλασμα Πυρήνας Στο φυτικό κύτταρο: Δ Ε Ζ Η Θ Πλασματική μεμβράνη Κυτταρόπλασμα Πυρήνας Μιτοχόνδριο Κυτταρικό τοίχωμα Δύο κυτταρικές δομές που συναντάμε και στο ζωικό και στο φυτικό κύτταρο είναι η πλασματική μεμβράνη και ο πυρήνας. 43

11 Δύο κυτταρικές δομές που συναντάμε μόνο στο φυτικό κύτταρο είναι το κυτταρικό τοίχωμα και οι χλωροπλάστες. 3. N ÏÂÙÂ Ó + ÛÙËÓ Î Ù ÏÏËÏË ÛÙ ÏË: ΚΥΤΤΑΡΟ Ευκαρυωτικό Προκαρυωτικό ριβοσώματα + + μιτοχόνδρια + χλωροπλάστες + κυτταρικό τοίχωμα + + πλασματική μεμβράνη + + πυρήνας + γενετικό υλικό + + Από τα ευκαρυωτικά κύτταρα, κυτταρικό τοίχωμα διαθέτουν τα φυτικά κύτταρα. Το κυτταρικό τοίχωμα των ευκαρυωτικών φυτικών κυττάρων αποτελείται κυρίως από κυτταρίνη. Κυτταρικό τοίχωμα διαθέτουν επίσης τα βακτήρια, τα οποία είναι προκαρυωτικά κύτταρα. Το κυτταρικό τοίχωμα των βακτηρίων έχει διαφορετική χημική σύσταση από αυτή του φυτικού κυττάρου. 4. N Û ÌappleÏËÚÒÛÂÙ ÙÔ apple Ú Î Ùˆ ÛÙ ÚfiÏÂÍÔ appleô ÊÔÚ ÙÔ Ê ÙÈÎfi Î ÙÙ ÚÔ: 1. E Ó È appleôı Πıúâappleùèîòó Ô ÛÈÒÓ ÙÔ Ê ÙÈÎÔ Î ÙÙ ÚÔ. 2. ÂÚÈ ÂÈ Ó Ì ÁÈ ÙËÓ apple Ë ÌÂÁ ÏÔÌÔÚ ˆÓ. 3. TÔ Î ÙÙ ÚÈÎfi... ÙÔ Û Ó ÓÙ ÌÂ Î È ÛÙÔ appleúôî Ú ˆÙÈÎfi Î È ÛÙÔ Ê ÙÈÎfi Î ÙÙ ÚÔ. 4.  Ùfi Á ÓÂÙ È Ë appleúˆùâ ÓÔÛ ÓıÂÛË. 5. T ÙÔÈÔ Â Ó È ÙÔ ÂÓ ÔappleÏ ÛÌ ÙÈÎfi. 6. ÂÓ apple ÓÙ Ù È ÛÙ appleúôî Ú ˆÙÈÎ Î ÙÙ Ú. 7. A Ùfi ÙÔ ÂÓ ÔappleÏ ÛÌ ÙÈÎfi ÎÙ Ô ÂÓ Ê ÚÂÈ ÚÈ ÔÛÒÌ Ù. 8. ŒÙÛÈ Ú ÎÙËÚ ÂÙ È Ë ÌÂÌ Ú ÓË appleô appleâúè ÏÏÂÈ ÙÔ Î ÙÙ ÚÔ. 9. E Ó È Ù ÎÂÓÔÙfiappleÈ. 10. T ÂÓÂÚÁÂÈ Î Î ÓÙÚ ÙÔ Î ÙÙ ÚÔ. 11. O Î ÚÈÔ appleôï Û Î Ú ÙË ÙÔ Î ÙÙ ÚÈÎÔ ÙÔÈ ÒÌ ÙÔ ÙÔ Ê ÙÈÎÔ Î ÙÙ - ÚÔ. 12. ÚÔÛ ÈÔÚ ÂÈ ÙÔ Golgi. 44

12 Aπάντηση 1 Χ Υ Μ Ο Τ Ο Π Ι Α 2 Λ Υ Σ Ο Σ Ω Μ Α 3 Τ Ο Ι Χ Ω Μ Α 4 Ρ Ι Β Ο Σ Ω Μ Α 5 Δ Ι Κ Τ Υ Ο 6 7 Π Υ Ρ Η Ν Α Σ Λ Ε Ι Ο Π Λ Α Σ Μ Α Τ Ι Κ Η Κ Υ Σ Τ Ι Δ Ι Α Μ Ι Τ Ο Χ Ο Ν Δ Ρ Ι Α 11 Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ι Ν Η 12 Σ Υ Μ Π Λ Ε Γ Μ Α Στη χρωματιστή στήλη σχηματίζεται η λέξη ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΗΣ. Οι χλωροπλάστες είναι τα οργανίδια στα οποία γίνεται η φωτοσύνθεση. 45

13 ΚΡΙΤΗΡΙΟ AΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ* ( ÙÙ ÚÔ: Ë ÌÔÓ ÙË ˆ ). ÏÂÈ Û ΠÎÏÔ ÙÔ ÁÚ ÌÌ ÙÔ ÔappleÔ Ô ÓÙÈÛÙÔÈ Â ÛÙË ÛˆÛÙ apple ÓÙËÛË: 1. ÔÈÔ Â Ó È Ô ÚfiÏÔ ÙË appleï ÛÌ ÙÈÎ ÌÂÌ Ú ÓË ; α. Λειτουργεί ως σύνορο διαχωρίζοντας το κύτταρο από το περιβάλλον του. β. Ελέγχει ποιες ουσίες εισέρχονται στο κύτταρο και ποιες εξέρχονται από αυτό. γ. Εξυπηρετεί την επικοινωνία του κυττάρου με το περιβάλλον. δ. Φέρει σε πέρας όλες τις λειτουργίες που αναφέρονται στα α, β, γ. 2. ÔÈÔ ÔÚÁ Ó ÈÔ È ı ÙÂÈ ÈappleÏ ÌÂÌ Ú ÓË; α. Το ριβόσωμα. β. Ο πυρήνας. γ. Το λυσόσωμα. δ. Το χυμοτόπιο. 3. ÔÈ ÔÚÁ Ó È apple Ú Ô Ó ÌfiÓÔ Û ʈÙÔÛ ÓıÂÙÈÎ Î ÙÙ Ú ; α. Τα χυμοτόπια. β. Τα ριβοσώματα. γ. Οι χλωροπλάστες. δ. Τα μιτοχόνδρια. 4. ÔÈ ÏÏ Î ÙÙ Ú ÂÎÙfi applefi Ù Ê ÙÈÎ È ı ÙÔ Ó Î ÙÙ ÚÈÎfi ÙÔ ˆÌ ; α. Τα βακτήρια. β. Τα μυϊκά κύτταρα. γ. Τα πρωτόζωα. δ. Τα οστικά κύτταρα. 5. ÔÈÔÈ ÔÚÁ ÓÈÛÌÔ Û ËÌ Ù Ô Ó ÂÓ ÔÛapplefiÚÈ ; α. Τα βακτήρια. β. Τα μυϊκά κύτταρα. γ. Τα πρωτόζωα. δ. Τα οστικά κύτταρα. * Οι απαντήσεις βρίσκονται στο τέλος του βιβλίου. 46

14 μ. ÓÙÈÛÙÔÈ ÛÂÈ Ù ÔÚÁ Ó È (ÛÙ ÏË ) ÌÂ ÙË ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ (ÛÙ ÏË μ). ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β 1. πυρήνας α. φωτοσύνθεση 2. ενδοπλασματικό δίκτυο β. παραγωγή ενέργειας 3. σύμπλεγμα Golgi γ. αποθήκευση ουσιών του φυτικού κυττάρου 4. λυσόσωμα δ. αποθήκευση του γενετικού υλικού 5. μιτοχόνδριο ε. μεταφορά ουσιών 6. χλωροπλάστης στ. τροποποίηση πρωτεϊνών 7. χυμοτόπιο ζ. διάσπαση ουσιών. Û ÌappleÏËÚÒÛÂÈ ÌÂ ÙÈ Î Ù ÏÏËÏÂ Ï ÍÂÈ Ù ÎÂÓ ÛÙÈ apple Ú Î Ùˆ appleúôù - ÛÂÈ : 1. Τα ριβοσώματα αποτελούνται από... και Τα οργανίδια τα οποία υπάρχουν σε μεγάλο αριθμό στα μυϊκά κύτταρα είναι τα Τα ανοίγματα τα οποία διαθέτει η πυρηνική μεμβράνη ονομάζονται Στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο διακρίνουμε δύο μορφές ενδοπλασματικού δικτύου, το... και το Ορισμένοι μονοκύτταροι οργανισμοί μετακινούνται με...,... ή..... apple ÓÙ ÛÂÙÂ ÛÙÈ ÎfiÏÔ ıâ ÂÚˆÙ ÛÂÈ : 1. Τι είναι τα ενδοσπόρια; 2. Σε τι διαφέρει το φυτικό από το ζωικό κύτταρο; 47

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα 1.2 Κύτταρο: η μονάδα της ζωής Ιστορικά 1665: Ο Ρ.Χουκ μιλά για κύτταρα. Σύγχρονη κυτταρική θεωρία: Το κύτταρο είναι η θεμελιώδης δομική και λειτουργική

Διαβάστε περισσότερα

1.2 Κύτταρο: η βασική μονάδα της ζωής

1.2 Κύτταρο: η βασική μονάδα της ζωής 1.2 Κύτταρο: η βασική μονάδα της ζωής Γιατί το κύτταρο χαρακτηρίζεται βασική μονάδα ζωής; Γιατί είναι η μικρότερη μονάδα που μπορεί: Να τρέφεται Να αναπνέει Να αναπαράγεται Δηλαδή εμφανίζει τα χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΦΥΤΟΥ

ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΦΥΤΟΥ ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΦΥΤΟΥ Κύτταρο Θεμελιώδης δομική και λειτουργική μονάδα των ζωντανών οργανισμών Φυτικό κύτταρο Χαρακτηριστικά των κυττάρων των πολυκύτταρων φυτών: 1. Μερική ανεξαρτησία

Διαβάστε περισσότερα

Γ. ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ:

Γ. ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ: ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΚΥΤΤΑΡΟ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ ΤΟΥ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Τα κύτταρα με κριτήριο την ύπαρξη ή όχι μεμβράνης

Διαβάστε περισσότερα

Αγαπητέ μαθητή, αγαπητή μαθήτρια

Αγαπητέ μαθητή, αγαπητή μαθήτρια Αγαπητέ μαθητή, αγαπητή μαθήτρια Το βιβλίο αυτό γράφτηκε για σένα, τον μαθητή της Γ τάξης του Γυμνασίου, για να σε βοηθήσει στο ταξίδι σου στον συναρπαστικό κόσμο της Βιολογίας. Στόχος του βιβλίου είναι

Διαβάστε περισσότερα

Β. ΚΑΜΙΝΕΛΛΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Είναι η επιστήμη που μελετά τους ζωντανούς οργανισμούς. (Αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα).

Β. ΚΑΜΙΝΕΛΛΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Είναι η επιστήμη που μελετά τους ζωντανούς οργανισμούς. (Αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα). ΒΙΟΛΟΓΙΑ Είναι η επιστήμη που μελετά τους ζωντανούς οργανισμούς. (Αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα). Είδη οργανισμών Υπάρχουν δύο είδη οργανισμών: 1. Οι μονοκύτταροι, που ονομάζονται μικροοργανισμοί

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΡΗΝΑ ΣΟΤ ΚΤΣΣΑΡΟΤ: ΔΟΜΗ, ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΑ, ΔΙΑΚΙΝΗΗ ΤΣΑΣΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΟΤ ΣΗ ΠΤΡΗΝΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ

ΠΤΡΗΝΑ ΣΟΤ ΚΤΣΣΑΡΟΤ: ΔΟΜΗ, ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΑ, ΔΙΑΚΙΝΗΗ ΤΣΑΣΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΟΤ ΣΗ ΠΤΡΗΝΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ ΠΤΡΗΝΑ ΣΟΤ ΚΤΣΣΑΡΟΤ: ΔΟΜΗ, ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΑ, ΔΙΑΚΙΝΗΗ ΤΣΑΣΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΟΤ ΣΗ ΠΤΡΗΝΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ ΓΤΜΝΑΙΟ ΚΕΡΑΣΕΑ ΦΟΛ. ΕΣΟ 2011-12 ΣΜΗΜΑ Γ3 ΟΡΥΑΝΙΔΗ ΓΙΩΡΓΟ ΙΔΕΡΗ ΒΑΓΓΕΛΗ Σο κύτταρο είναι η μικρότερη ζωντανή μονάδα,

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοργανισμοί: είναι οι οργανισμοί ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ που δεν μπορούμε να Η τους ΜΙΚΡΟΒΙΑ διακρίνουμε με γυμνό μάτι (μέγεθος < 0,1 mm)

Μικροοργανισμοί: είναι οι οργανισμοί ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ που δεν μπορούμε να Η τους ΜΙΚΡΟΒΙΑ διακρίνουμε με γυμνό μάτι (μέγεθος < 0,1 mm) Μικροοργανισμοί: είναι οι οργανισμοί ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ που δεν μπορούμε να Η τους ΜΙΚΡΟΒΙΑ διακρίνουμε με γυμνό μάτι (μέγεθος < 0,1 mm) Πού και πώς ζουν 1. στο φυσικό περιβάλλον (νιτροποιητικά βακτήρια)

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΚΥΤΤΑΡΟ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΘΕΜΑ Β 1. Η εικόνα απεικονίζει τμήμα μιας δομής του κυττάρου.

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΚΥΤΤΑΡΟ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΘΕΜΑ Β 1. Η εικόνα απεικονίζει τμήμα μιας δομής του κυττάρου. ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΚΥΤΤΑΡΟ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΘΕΜΑ Β 1. Η εικόνα απεικονίζει τμήμα μιας δομής του κυττάρου. I. Πώς ονομάζεται η κυτταρική δομή που απεικονίζεται στην εικόνα; Οι αριθμοί:

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΔΟΧΗ

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΔΟΧΗ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΔΟΧΗ Όλοι οι οργανισμοί αποτελούνται από κύτταρα και από κυτταρικά παράγωγα. Όλα τα κύτταρα δομούνται από τις ίδιες χημικές ενώσεις και εκδηλώνουν παρόμοιες μεταβολικές διεργασίες.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α 1 ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2018 2019 ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 1.1 Τα χαρακτηριστικά των οργανισμών... 3,4 1.2 Κύτταρο: Η μονάδα

Διαβάστε περισσότερα

Ι. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕIΤΟΥΡΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ

Ι. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕIΤΟΥΡΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟ Ι. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕIΤΟΥΡΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Η πρώτη µεγάλη επανάσταση στη Βιολογία συµπίπτει µε την ανακάλυψη και εξέλιξη του µικροσκοπίου. Το 1665 χρησιμοποιείται για πρώτη φορά η λέξη κύτταρο για τον προσδιορισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ - ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ - ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑ I ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : Γεράσιμος Π. Βανδώρος ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ - ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Οι βασικές δομές που εξετάζουμε στην ανατομία μπορούν ιεραρχικά να ταξινομηθούν ως εξής:

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία

Θέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία Θέματα πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία 2013-2014 Θέματα πολλαπλής επιλογής Μετουσίωση είναι το φαινόμενο α. κατά το οποίο συνδέονται δύο αμινοξέα για τον σχηματισμό μιας πρωτεΐνης β. κατά

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακες και ερµάρια. διανοµής. ƒ 2010. Plexo 3 στεγανοί πίνακες από 2 έως 72 στοιχεία (σ. 59) Practibox χωνευτοί πίνακες από 6 έως 36 τοιχεία (σ.

Πίνακες και ερµάρια. διανοµής. ƒ 2010. Plexo 3 στεγανοί πίνακες από 2 έως 72 στοιχεία (σ. 59) Practibox χωνευτοί πίνακες από 6 έως 36 τοιχεία (σ. χωνευτοί σ. 56 Nedbox χωνευτοί από 12 έως 56 στοιχεία σ. 58 από 1 έως 6 στοιχεία σ. 62 XL 3 160 από 48 έως 144 στοιχεία και ερµάρια διανοµής ισχύος XL 3 σ. 68 Ράγες, πλάτες στήριξης και µετώπες σ. 77 0

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2ο ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ

Κεφάλαιο 2ο ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Κεφάλαιο 2ο ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ 1. Κυτταρική μεμβράνη μοντέλο ρευστού μωσαϊκού κατά Singer και Nicolson Αποτελείται από διπλό στρώμα φωσφολιπιδίων με διάσπαρτα μόρια στεροειδών (χοληστερόλης) και μεγάλα

Διαβάστε περισσότερα

Bιολογία γενικής παιδείας

Bιολογία γενικής παιδείας Bιολογία γενικής παιδείας Α1. 1. δ 2. α 3. β 4. δ ΘΕΜΑ Α Α2. ΟΛΑ ΚΑΠΟΙΑ Τοξίνες + Πλασματική μεμβράνη + Κυτταρικό τοίχωμα + Αποικίες + Κάψα + Πλασμίδια + Μαστίγια + Ριβοσώματα + Πυρηνοειδές + Ενδοσπόρια

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Τι γνωρίζετε για τους υδατάνθρακες;

ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Τι γνωρίζετε για τους υδατάνθρακες; 1 ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Το κύτταρο αποτελείται από χηµικές ενώσεις, στις οποίες περιλαµβάνονται τα µικρά βιολογικά µόρια και τα βιολογικά µακροµόρια. Στα µικρά βιολογικά µόρια ανήκουν, τα ανόργανα στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις βιολογίας γ γυμνασίου

Ερωτήσεις βιολογίας γ γυμνασίου Ερωτήσεις βιολογίας γ γυμνασίου Κεφ. 1. Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα 1.1. Τα μόρια της ζωής 1. Ποια η σχέση οργανισμών και άβιων αντικειμένων; Οι οργανισμοί, όπως και τα άβια αντικείμενα, είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ-ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ-ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ-ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ 1. Περιγράψτε τη δομή της πλασματικής μεμβράνης. Στην απάντησή σας να α- ναφερθείτε στη διευθέτηση των χημικών μορίων που συνθέτουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Δ.ΑΡΕΘΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Δ.ΑΡΕΘΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Δ.ΑΡΕΘΑ ΚΥΤΤΑΡΟ 2 Κατά την Βιολογία, κύτταρο ονομάζεται η βασική δομική και λειτουργική μονάδα που εκδηλώνει το φαινόμενο της ζωής. Έτσι, ως κύτταρο νοείται

Διαβάστε περισσότερα

Γεωγραφία Ε Δημοτικού. Μαθαίνω για την Ελλάδα

Γεωγραφία Ε Δημοτικού. Μαθαίνω για την Ελλάδα Γεωγραφία Ε Δημοτικού Μαθαίνω για την Ελλάδα ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΡΙΤΕΣ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝOΣ TOY ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ KAI ΥΠΕΥΘΥΝOΣ TOY ΥΠΟΕΡΓΟΥ ΕΞΩΦΥΛΛΟ Κωστής Κουτσόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1.Να τοποθετήσετε τους παρακάτω όρους από τον πιο απλό στον πιο σύνθετο: σύστηµα οργάνων κύτταρο ιστός, οργανισµός όργανο. 2.Να φτιάξετε µια τροφική αλυσίδα µε τους παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

À π. apple Ú Â ÁÌ Ù. π À Ã ª ªπ À À À. ÂÚ ÛÙÈÔ ÙÔ fiêâïô ÙˆÓ appleúôóôèòó ÙË

À π. apple Ú Â ÁÌ Ù. π À à ª ªπ À À À. ÂÚ ÛÙÈÔ ÙÔ fiêâïô ÙˆÓ appleúôóôèòó ÙË ÂÚ ÛÙÈÔ ÙÔ fiêâïô ÙˆÓ appleúôóôèòó ÙË À π Àªµ 2008-2010 π À à ª ªπ À À À appleâíëáëì ÙÈÎ apple Ú Â ÁÌ Ù Η υπογραφή της νέας Συλλογικής Σύµβασης µεταξύ ΕΤΥΚ ΚΕΣΤ για τα έτη 2008 2010 θεωρήθηκε µια µεγάλη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ Η τροφή αποτελείται και από ουσίες μεγάλου μοριακού βάρους (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, νουκλεϊνικά οξέα). Οι ουσίες αυτές διασπώνται (πέψη) σε απλούστερες (αμινοξέα, απλά σάκχαρα,

Διαβάστε περισσότερα

EÏ EÏ. ºÂÚÂÎ Ô BÈÔÏÔÁ

EÏ EÏ. ºÂÚÂÎ Ô BÈÔÏÔÁ EÏ EÏ. ºÂÚÂÎ Ô BÈÔÏÔÁ ã Àª π À O στόχος αυτού του βιβλίου είναι διπλός, δηλαδή, αφενός να βοηθήσει το µαθητή να κατανοήσει πιο εύκολα το µάθηµα της Βιολογίας, που εξαιτίας της ορολογίας και του λεξιλογίου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΟ. Η θεμελιώδης μονάδα της ζωής

ΚΥΤΤΑΡΟ. Η θεμελιώδης μονάδα της ζωής ΚΥΤΤΑΡΟ Η θεμελιώδης μονάδα της ζωής Κύτταρο Η βασική δομική και λειτουργική μονάδα που εκδηλώνει το φαινόμενο της ζωής. Πρώτος ο Βρετανός Robert Hooke το 1665 παρατηρώντας με το μικροσκόπιο λεπτές τομές

Διαβάστε περισσότερα

AN EXPERIMENTAL BIOLOGY MUSEUM «Προετοιμασία δειγμάτων για μικροσκοπία»

AN EXPERIMENTAL BIOLOGY MUSEUM «Προετοιμασία δειγμάτων για μικροσκοπία» Α ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΟΙΡΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2ΟΥ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ AN EXPERIMENTAL BIOLOGY MUSEUM «Προετοιμασία δειγμάτων για μικροσκοπία» ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ: Αδικημενάκη Καλλιόπη Ζαχαριουδάκη Χαρά Λαγουδάκη Αφροδίτη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ. Αρχαία Βακτήρια. Προκαρυωτικό κύτταρο: πυρηνοειδές. Πρώτιστα Μύκητες Φυτά Ζώα. Ευκαρυωτικό κύτταρο: πυρήνας

ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ. Αρχαία Βακτήρια. Προκαρυωτικό κύτταρο: πυρηνοειδές. Πρώτιστα Μύκητες Φυτά Ζώα. Ευκαρυωτικό κύτταρο: πυρήνας ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Προκαρυωτικό κύτταρο: πυρηνοειδές Αρχαία Βακτήρια Ευκαρυωτικό κύτταρο: πυρήνας Δομή: μεμβρανικά οργανίδια Παραγωγή ενέργειας Δομή γενετικού υλικού Διαίρεση / Αναπαραγωγή Γενετικός ανασυνδυασμός

Διαβάστε περισσότερα

ÓfiÙËÙ 1. ÚÈıÌÔ Î È appleú ÍÂÈ

ÓfiÙËÙ 1. ÚÈıÌÔ Î È appleú ÍÂÈ ÓfiÙËÙ ÚÈıÌÔ Î È appleú ÍÂÈ ª ı Óˆ: ÚÈıÌÔ Î È appleú ÍÂÈ º ÛÈÎÔ ÚÈıÌÔ È ÚÈıÌÔ 0,, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,... ÔÓÔÌ ÔÓÙ È Ê ÛÈÎÔ. ıâ Ê ÛÈÎfi ÚÈıÌfi, ÂÎÙfi applefi ÙÔ 0, appleúôî appleùâè applefi ÙÔÓ appleúôëáô

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο : ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ Ερώτηση 1 Πότε ένας οργανισμός χαρακτηρίζεται ως μικρόβιο ή μικροοργανισμός;

Διαβάστε περισσότερα

PROJECT:ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟ ΖΩΝΤΑΝΟ ΚΥΤΤΑΡΟ

PROJECT:ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟ ΖΩΝΤΑΝΟ ΚΥΤΤΑΡΟ PROJECT:ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟ ΖΩΝΤΑΝΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΤΜΗΜΑ Β1 2015-16 Υπεύθυνος Καθηγητής: Σταμάτης Διονύσης Τεχνική Επιμέλεια: Γκέκας Ηλίας Βλάχος Ευγένιος Συμμετείχαν οι Μαθητές της Β1 τάξης Είδη κυττάρων Τα κύτταρα

Διαβάστε περισσότερα

Γενικοί και Ειδικοί Στόχοι

Γενικοί και Ειδικοί Στόχοι Ενότητα 2: Η οργάνωση της ζωής Γενικοί και Ειδικοί Στόχοι Κεφάλαιο 3: Η οργάνωση των οργανισμών Γενικοί Στόχοι: Φύλλα Εργασίας 3α Ανθρώπινος οργανισμός οργανικά συστήματα όργανα Α.1.18. Να διακρίνουν τα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν ενέργεια, για τις διάφορες λειτουργίες τους, διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Όμως οι φωτοσυνθετικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί Η ζωή στον πλανήτη μας στηρίζεται στην ενέργεια του ήλιου. Η ενέργεια αυτή εκπέμπεται με τη μορφή ακτινοβολίας. Ένα πολύ μικρό μέρος αυτής της ακτινοβολίας

Διαβάστε περισσότερα

1 / 5. Μάθημα 2: Σελ: ( Μικροοργανισμοί, προκαρυωτικοί ευκαρυωτικοί))

1 / 5. Μάθημα 2: Σελ: ( Μικροοργανισμοί, προκαρυωτικοί ευκαρυωτικοί)) Μάθημα 2: Σελ: 11 14 ( Μικροοργανισμοί, προκαρυωτικοί ευκαρυωτικοί)) 1. Να δοθούν σύντομα οι παρακάτω ορισμοί: 1) μικροοργανισμοί ή μικρόβια 2) παράσιτο 3) ξενιστής 4) παθογόνοι μικροοργανισμοί 5) δυνητικά

Διαβάστε περισσότερα

TA EΠΙΠΕΔΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

TA EΠΙΠΕΔΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ º π 3 TA EΠΙΠΕΔΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ μ ÛÈÎ ÂÚˆÙ ÛÂÈ ıâˆú 3.1 ΔÈ Â Ó È ÔÈ appleôèî Â ÙˆÓ ÌÔÓÔÎ ÙÙ ÚˆÓ ÔÚÁ ÓÈÛÌÒÓ; Μια appleôèî αποτελείται από πολλούς μονοκύτταρους οργανισμούς, οι οποίοι προέρχονται από

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Στο 3 ο κεφάλαιο του βιβλίου η συγγραφική ομάδα πραγματεύεται την ενέργεια και την σχέση που έχει αυτή με τους οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Δημήτρης Η. Β 1 25.3.14 3 Ο Κεφάλαιο 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Η ενέργεια έχει κεντρική σημασία για έναν οργανισμό, γιατί ό,τι και να κάνουμε χρειαζόμαστε ενέργεια. Ο κλάδος της βιολογίας που ασχολείται

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία. Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Τόμος 1ος ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ

Βιολογία. Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Τόμος 1ος ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Ευαγγελία Μαυρικάκη Μαριάννα Γκούβρα Αναστασία Καμπούρη Βιολογία Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Τόμος 1ος ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Τόμος 1ος Γ Κ.Π.Σ. / ΕΠΕΑΕΚ

Διαβάστε περισσότερα

ÂÚÈÂ fiìâó. ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô. μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô

ÂÚÈ fiìâó. ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô. μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô ÂÚÈ fiìâó ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô È ÚÈıÌÔ Ì ÚÈ ÙÔ ÃÒÚÔ Î È Û Ì Ù ÂÊ Ï ÈÔ : ÚÔÛ Ó ÙÔÏÈÛÌfi ÛÙÔ ÒÚÔ... ÂÊ Ï ÈÔ : ˆÌÂÙÚÈÎ Û Ì Ù... ÂÊ Ï ÈÔ : ÁÎÚÈÛË Î È ÂÎÙ ÌËÛË appleôûôù ÙˆÓ... ÂÊ

Διαβάστε περισσότερα

Ποιος είναι ο ρόλος των πρωτεϊνών στα κύτταρα και ποιες είναι οι δομικές τους μονάδες;

Ποιος είναι ο ρόλος των πρωτεϊνών στα κύτταρα και ποιες είναι οι δομικές τους μονάδες; Ποιος είναι ο ρόλος των πρωτεϊνών στα κύτταρα και ποιες είναι οι δομικές τους μονάδες; Οι πρωτεΐνες αποτελούν δομικά ή λειτουργικά συστατικά των κυττάρων και δομούνται από απλούστερες ενώσεις, τα αμινοξέα.

Διαβάστε περισσότερα

CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010

CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010 CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010 CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010 CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010 Μεγεθυντική ικανότητα και διακριτική ικανότητα ή ανάλυση Μέγιστη ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Στο φλοιό της Γης απαντώνται 92 χημικά στοιχεία, από τα οποία 27 μόνο είναι απαραίτητα για τη ζωή. ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 96% ο άνθρακας (C), το υδρογόνο (H), το οξυγόνο (O) και

Διαβάστε περισσότερα

Μεταφορά αερίων στον ανθρώπινο οργανισμό

Μεταφορά αερίων στον ανθρώπινο οργανισμό Μεταφορά αερίων στον ανθρώπινο οργανισμό Μαυροματ Χανιά 2015-2016 Οι οργανισμοί αναπνέουν. Γιατί αναπνέουμε; Σε τι μας χρησιμεύει το οξυγόνο; Ίσως σας φανεί παράξενο το γεγονός ότι η διαδικασία της αναπνοής

Διαβάστε περισσότερα

B È Ô Ï Ô Á ã Àª π À

B È Ô Ï Ô Á ã Àª π À BÈÔÏÔÁ ã Àª π À Κάθε γνήσιο αντίτυπο φέρει τη σφραγίδα των εκδόσεων ΒΟΛΟΝΑΚΗ ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΒΟΛΟΝΑΚΗ Απαγορεύεται η ολική ή η µερική αναδηµοσίευση του έργου αυτού, καθώς και η αναπαραγωγή του µε οποιοδήποτε

Διαβάστε περισσότερα

1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ)

1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ) Θάνος Α. Β1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί οργανισμοί μετατρέπουν

Διαβάστε περισσότερα

1. Εισαγωγή στο Κύτταρο

1. Εισαγωγή στο Κύτταρο 1. Εισαγωγή στο Κύτταρο 1.1. Ορισμός του κυττάρου. Το κύτταρο είναι η δομική και λειτουργική μονάδα της ζωής (σχήμα 1). Το κύτταρο αποτελεί τη βάση της δομικής και λειτουργικής οργάνωσης ενός οργανισμού.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Οργάνωση της ζωής βιολογικά συστήματα 1.1 Τα μόρια της ζωής Καινούριες γνώσεις Ποια μόρια συμμετέχουν στη δομή και στις λειτουργίες των οργανισμών. Ποια είναι η σημασία του νερού για τη ζωή

Διαβάστε περισσότερα

ρευστότητα (εξασφαλίζεται µε τα φωσφολιπίδια)

ρευστότητα (εξασφαλίζεται µε τα φωσφολιπίδια) Λειτουργίες Πλασµατική µεµβράνη οριοθέτηση του κυττάρου εκλεκτική διαπερατότητα ή ηµιπερατότητα αναγνώριση και υποδοχή µηνυµάτων πρόσληψη και αποβολή ουσιών Πλασµατική µεµβράνη Ιδιότητες σταθερότητα ρευστότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Κύτταρο, η θεμελιώδης μονάδα της ζωής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Κύτταρο, η θεμελιώδης μονάδα της ζωής ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Κύτταρο, η θεμελιώδης μονάδα της ζωής Ενότητα 2.1: Το πορτραίτο του ευκαρυωτικού κυττάρου Ενότητα 2.2: Πλασματική μεμβράνη: το λεπτό σύνορο ανάμεσα στην άβια ύλη και στη ζωή Ενότητα 2.3: Μια

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα 2 Ο Τι είναι οι ιστοί και τι τα όργανα σε έναν οργανισμό; Δώστε από ένα παράδειγμα. Θέμα 3 Ο

Θέμα 2 Ο Τι είναι οι ιστοί και τι τα όργανα σε έναν οργανισμό; Δώστε από ένα παράδειγμα. Θέμα 3 Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΑΡΑΘΩΝΑ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2008-2009 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΤΑΞΗ: Α ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ Θέμα 1 Ο Nα γράψετε τρεις διαφορές μεταξύ των ζωικών και των φυτικών κυττάρων.

Διαβάστε περισσότερα

CO 2 H 2 O O 2 C 6 H 12 O 6 ATP ADP DNA NADPH - TAC AAA CAT CCC GGG TTT ATT

CO 2 H 2 O O 2 C 6 H 12 O 6 ATP ADP DNA NADPH - TAC AAA CAT CCC GGG TTT ATT ΘΕΜΑ ο Α. (Μ 5) Ποιο φαινόµενο ονοµάζεται «µετουσίωση των πρωτεινών»; Να αναφέρεις ένα παράδειγµα. Β. (Μ 5) Να περιγράψεις το φαινόµενο της «ενδοκύττωσης» Γ. (Μ 5) Στις παρακάτω ερωτήσεις -5 να γράψεις

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γ Γυμνασίου Σελίδα 2

Βιολογία Γ Γυμνασίου Σελίδα 2 1. Ποια η σχέση οργανισμών και άβιων αντικειμένων; Οι οργανισμοί, όπως και τα άβια αντικείμενα, είναι υλικά σώματα που δομούνται από τα ίδια χημικά στοιχεία και υπακούουν στους ίδιους νόμους της φύσης.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1 ο - Οργάνωση της ζωής- βιολογικά συστήματα

Κεφάλαιο 1 ο - Οργάνωση της ζωής- βιολογικά συστήματα Κεφάλαιο 1 ο - Οργάνωση της ζωής- βιολογικά συστήματα 1.1 Τα μόρια της ζωής Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν μερικά χημικά στοιχεία όπως ο άνθρακας, το υδρογόνο, το οξυγόνο και το άζωτο σε πολύ μεγάλο

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη Βιολογίας Κεφάλαιο 3

Περίληψη Βιολογίας Κεφάλαιο 3 Περίληψη Βιολογίας Κεφάλαιο 3 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Η σημασία της ενέργειας στους οργανισμούς. Η ενέργεια είναι ένας παράγοντας σημαντικός για τους οργανισμούς γιατί όλες οι λειτουργίες τους απαιτούν

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα: ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

Ενότητα: ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Τίτλος Μαθήματος: Γενική Μικροβιολογία Ενότητα: ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Διδάσκων: Καθηγητής Ιωάννης Σαββαΐδης Τμήμα: Χημείας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ευκαρυωτικά και Προκαρυωτικά Κύτταρα Οι διάφορες βιοχημικές

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ 1.1 ΠΑΡAΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Ο άνθρωπος, αν και ζει σε ένα περιβάλλον που συνεχώς μεταβάλλεται, διαθέτει μηχανισμούς που διατηρούν σταθερό το εσωτερικό

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Βιοενεργητική είναι ο κλάδος της Βιολογίας που μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί χρησιμοποιούν ενέργεια για να επιβιώσουν και να υλοποιήσουν τις

Διαβάστε περισσότερα

(ON THE JOB TRAINING) ΟΡΓΑΝΩΝΕΙ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ «ΚΑΤΑ ΤΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ» ΕΠΙΒΛΕΠΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΧΩΡΩΝ /

(ON THE JOB TRAINING) ΟΡΓΑΝΩΝΕΙ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ «ΚΑΤΑ ΤΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ» ΕΠΙΒΛΕΠΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΧΩΡΩΝ / Επαγγελµατικό προφίλ: ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΟΡΟΦΩΝ (ΟΡΟΦΟΚΟΜΟΣ) Επίπεδο: 2 εξιότητες Θέµατα Συνδεδεµένες δεξιότητες C1 ΗΓΕΙΤΑΙ, ΕΠΙΒΛΕΠΕΙ ΚΑΙ ΣΧΕ ΙΑΖΕΙ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πηνελόπη Λ. Σωτηρίου Διδάκτωρ Βιολογίας

Πηνελόπη Λ. Σωτηρίου Διδάκτωρ Βιολογίας Á appleëù Ì ıëù, Á appleëù Ì ı ÙÚÈ Το βιβλίο αυτό γράφτηκε για σένα, το μαθητή της Γ τάξης του Γυμνασίου, για να σε βοηθήσει στο ταξίδι σου στο συναρπαστικό κόσμο της Βιολογίας. Στόχος του βιβλίου είναι

Διαβάστε περισσότερα

Δομή και λειτουργία προκαρυωτικού κυττάρου

Δομή και λειτουργία προκαρυωτικού κυττάρου Δομή και λειτουργία προκαρυωτικού κυττάρου Ιωσήφ Παπαπαρασκευάς Βιοπαθολόγος, Επ. Καθηγητής ΕΚΠΑ Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή ipapapar@med.uoa.gr Γιατί πρέπει να γνωρίζουμε την δομή και τη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Πρόσληψη ουσιών και πέψη Εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Πρόσληψη ουσιών και πέψη Εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Πρόσληψη ουσιών και πέψη Εισαγωγή Γιατί όλοι οι οργανισμοί τρέφονται; Έχουν ανάγκη από 1. ενέργεια 2. χημικές ουσίες και Διασπούν τις χημικές ουσίες της τροφής τους έτσι απελευθερώνονται: 1.

Διαβάστε περισσότερα

«Άνθρωπος και Υγεία»

«Άνθρωπος και Υγεία» ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ «Άνθρωπος και Υγεία» Ημερομηνία:. Ονοματεπώνυμο:. Βαθμός: ΘΕΜΑ Α Α1. Να σημειώσετε τη σωστή απάντηση στις επόμενες προτάσεις: 1. Προκαρυωτικοί οργανισμοί είναι:

Διαβάστε περισσότερα

Στην τελευταία φωτογραφία κάθε σειράς απεικονίζεται το κύτταρο.

Στην τελευταία φωτογραφία κάθε σειράς απεικονίζεται το κύτταρο. Τόσο τα έμβια όντα όσο και τα άβια αντικείμενα αποτελούνται από τα ίδια στοιχειώδη σωματίδια της ύλης, τα ηλεκτρόνια και τα δύο διαφορετικά κουάρκ από τα οποία αποτελούνται τα άτομα και από τα οποία συγκροτούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΥΚΗΤΩΝ

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΥΚΗΤΩΝ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΥΚΗΤΩΝ Ευκαρυωτικοί οργανισμοί Ετερότροφοι οργανισμοί με υψηλή κυτταρική οργάνωση Μονοκύτταροι ή πολυκύτταροι οργανισμοί Διαθέτουν κυτταρικό τοίχωμα- άκαμπτο & ανθεκτικό Αυστηρά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν». Ιπποκράτης

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν». Ιπποκράτης ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν». Ιπποκράτης 1.1 ΠΑΡAΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Ο άνθρωπος περιβάλλον συνεχώς μεταβάλλεται Μηχανισμοί που διατηρούν σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ : ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΤΑΞΗ: A ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ : ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΤΑΞΗ: A ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ : 2018-2019 ΒΑΘ. : /40 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΟΛΟΓΡ. : ΥΠΟΓΡ. : ΤΑΞΗ: A ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ:ΦΥΣΙΚΑ (ΒΙΟΛΟΓΙΑ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ 1ο Ζωολογία Δ. Ματθόπουλος 1 ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ Από έδρας Δ. Ματθόπουλος Ζωολογία Δ. Ματθόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί, εκτός από αυτούς από αυτούς που έχουν την ικανότητα να φωτοσυνθέτουν, εξασφαλίζουν ενέργεια διασπώντας τις θρεπτικές ουσιές που περιέχονται

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΟΥ. Γεώργιος Φιλιούσης Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Κτηνιατρικής Α.Π.Θ

ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΟΥ. Γεώργιος Φιλιούσης Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Κτηνιατρικής Α.Π.Θ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΑΚΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Γεώργιος Φιλιούσης Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Κτηνιατρικής Α.Π.Θ Βασικά σημεία παρουσίασης Τα βακτήρια είναι οργανισμοί προκαρυωτικοί, μονοκύτταροι, απλής δομής και σχήματος.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 2012-2013 ΤΑΞΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Β Ι Ο Λ Ο Γ Ι Α. Με βάση το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών για τη Βιολογία της Γ τάξης του Γυμνασίου:

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 2012-2013 ΤΑΞΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Β Ι Ο Λ Ο Γ Ι Α. Με βάση το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών για τη Βιολογία της Γ τάξης του Γυμνασίου: ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 2012-2013 ΤΑΞΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Β Ι Ο Λ Ο Γ Ι Α Με βάση το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών για τη Βιολογία της Γ τάξης του Γυμνασίου: 1. Οργάνωση της ζωής Βιολογικά συστήματα (κεφ. 1) 2. Οι

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί διαιρούνται τα κύτταρα;

Γιατί διαιρούνται τα κύτταρα; Η κυτταροδιαίρεση Γιατί διαιρούνται τα κύτταρα; Για να αναπαραχθούν. Για να αυξηθεί το µέγεθος των οργανισµών. Για να αναπληρωθούν φθαρµένα ή κατεστραµµένα κύτταρα. ιαδικασία κυτταροδιαίρεσης µε εκβλάστηση

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρικό τοίχωμα. Το φυτικό κύτταρο. Χλωροπλάστης Χυμοτόπιο

Κυτταρικό τοίχωμα. Το φυτικό κύτταρο. Χλωροπλάστης Χυμοτόπιο Κυτταρικό τοίχωμα Το φυτικό κύτταρο Χλωροπλάστης Χυμοτόπιο Κυτταρικό τοίχωμα Στέρεα και ελαστική στοιβάδα που περιβάλλει το φυτικό κύτταρο Καθορίζει και διατηρεί το σχήμα και το μέγεθος του κυττάρου Προστατευτική

Διαβάστε περισσότερα

Καλλιέργεια βακτηρίων

Καλλιέργεια βακτηρίων Καλλιέργεια βακτηρίων Γ Γυμνασίου Κεφάλαιο 4 Ενότητα 4.2 Σελ. 78-82 1 ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΟI ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟI ΒΑΚΤΗΡΙΑ ΔΟΜΗ Δεν εμφανίζει πυρήνα που περιβάλλεται από πυρηνική μεμβράνη, Το γενετικό υλικό των πυρηνικών

Διαβάστε περισσότερα

Οι πληροφορίες που αντλούνται από μια εικόνα μικροσκοπίου είναι διαφορετικές, ανάλογα με το είδος του μικροσκοπίου

Οι πληροφορίες που αντλούνται από μια εικόνα μικροσκοπίου είναι διαφορετικές, ανάλογα με το είδος του μικροσκοπίου Οι πληροφορίες που αντλούνται από μια εικόνα μικροσκοπίου είναι διαφορετικές, ανάλογα με το είδος του μικροσκοπίου Κατάλληλος απομορφισμός ανάγκες Στο θαλάσσιο περιβάλλον Στο περιβάλλον της ξηράς Στήριξης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΗΣΗ π ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ π ΑΣΤΙΚΗΣ π ΕΥΘΥΝΗΣ ΠΡΟΣ ΤΡΙΤΟΥΣ π

ΑΙΤΗΣΗ π ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ π ΑΣΤΙΚΗΣ π ΕΥΘΥΝΗΣ ΠΡΟΣ ΤΡΙΤΟΥΣ π ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ «Η ΕΘΝΙΚΗ» ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1891 ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΡ.Μ.Α.Ε.: 12840/05 B 86/20 Α.Φ.Μ.: 094003849 Δ.Ο.Υ.: ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΛΕΩΦ.

Διαβάστε περισσότερα

1.1 Τα μόρια της ζωής (σελ ) 1. Πόσα χημικά στοιχεία συναντάμε στους ζωντανούς οργανισμούς;

1.1 Τα μόρια της ζωής (σελ ) 1. Πόσα χημικά στοιχεία συναντάμε στους ζωντανούς οργανισμούς; 1 1.1 Τα μόρια της ζωής (σελ. 18-20) 1. Πόσα χημικά στοιχεία συναντάμε στους ζωντανούς οργανισμούς; Συναντάμε 27 χημικά στοιχεία από τα 92 που υπάρχουν ελεύθερα στη φύση. 2. Ποια είναι τα 4 πιο διαδεδομένα

Διαβάστε περισσότερα

ª π.. ƒ ø π º ƒ. È ËÙÔ ÌÂÓÂ ÂÈ ÈÎfiÙËÙÂ, Ù apple Ú ÙËÙ appleúôûfióù Î È ÙÔ Â Ô ÙË Û Ì ÛË appleâúèáú ÊÔÓÙ È Î ÙˆÙ Úˆ. π π À & ƒ π ƒ π & π ƒπ ª

ª π.. ƒ ø π º ƒ. È ËÙÔ ÌÂÓ ÂÈ ÈÎfiÙËÙÂ, Ù apple Ú ÙËÙ appleúôûfióù Î È ÙÔ Â Ô ÙË Û Ì ÛË appleâúèáú ÊÔÓÙ È Î ÙˆÙ Úˆ. π π À & ƒ π ƒ π & π ƒπ ª ª π.. ƒ ø π º ƒ «ª π.» appleâ ı ÓË ÁÈ ÙË Û ÓÙ ÍË ÙÔ ıóèîô ÙËÌ ÙÔÏÔÁ Ô appleúôûî Ï ÙÔ ÂÓ È ÊÂÚfiÌÂÓÔ ÁÈ ÙËÓ appleô ÔÏ ÈÙ ÛÂˆÓ ÂΠψÛË ÂÓ È Ê ÚÔÓÙÔ, appleúôîâèì ÓÔ Ó ÛÙÂÏ ÒÛÂÈ ÙÈ ÂÓÙÚÈÎ ÙË ÀappleËÚÂÛ Â.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2007 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2007 ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς

Διαβάστε περισσότερα

3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί οργανισμοί μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια με τη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Κατηγοριοποίηση μικροοργανισμών

Κατηγοριοποίηση μικροοργανισμών Κατηγοριοποίηση μικροοργανισμών 1 Μαθησιακά αποτελέσματα 1. Καταγραφή των χαρακτηριστικών των διαφόρων τύπων μικροοργανισμών 2. Κατηγοριοποίηση των μικροοργανισμών σε βακτήρια, μύκητες, πρωτόζωα, ιούς

Διαβάστε περισσότερα

Ρ Α ΡΤ ΠΑ ΣΗΜΑ ΣΤΑΣΗΣ ΝΕΡΟΥ

Ρ Α ΡΤ ΠΑ ΣΗΜΑ ΣΤΑΣΗΣ ΝΕΡΟΥ Π Μ 1 ΣΜ ΣΣΣ ΝΕ 1. Κουνήστε το σώμα σας Ζητήστε από τα παιδιά να σταθούν δίπλα στην καρέκλα τους και να ακολουθήσουν τις οδηγίες σας: 1. κουνήστε τα δάχτυλά σας 2. έπειτα, τα δάχτυλα και τους καρπούς σας

Διαβάστε περισσότερα

ΓENIKA ΣTOIXEIA. Η φυσιολογία του ανθρώπου μελετά τα χαρακτηριστικά και τους λειτουργικούς μηχανισμούς που κάνουν το ανθρώπινο σώμα ζωντανό οργανισμό.

ΓENIKA ΣTOIXEIA. Η φυσιολογία του ανθρώπου μελετά τα χαρακτηριστικά και τους λειτουργικούς μηχανισμούς που κάνουν το ανθρώπινο σώμα ζωντανό οργανισμό. 1 ΓENIKA ΣTOIXEIA Η φυσιολογία του ανθρώπου μελετά τα χαρακτηριστικά και τους λειτουργικούς μηχανισμούς που κάνουν το ανθρώπινο σώμα ζωντανό οργανισμό. ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Η βασική ζώσα μονάδα του σώματος είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ò Ó Î Ù ÓÔ ÛÂÙÂ ÙËÓ ÂÈıÒ

Ò Ó Î Ù ÓÔ ÛÂÙÂ ÙËÓ ÂÈıÒ Ò Ó Î Ù ÓÔ ÛÂÙÂ ÙËÓ appleâèıò Ÿσοι διαθέτουν το χάρισμα της πειθούς έχουν τη δύναμη να αιχμαλωτίζουν το κοινό, να μεταβάλλουν τις απόψεις των άλλων και να μεταπείθουν τους αντιπάλους τους προς όφελός τους.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ. Με αναφορά τόσο στους προκαρυωτικούς όσο και στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς

ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ. Με αναφορά τόσο στους προκαρυωτικούς όσο και στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Με αναφορά τόσο στους προκαρυωτικούς όσο και στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς Λειτουργίες Γενετικού Υλικού o Αποθήκευση της γενετικής πληροφορίας. Η οργάνωση της γενετικής πληροφορίας

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ» ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ. 1. Να ορίσετε την έννοια της Βιοενεργητικής.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ» ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ. 1. Να ορίσετε την έννοια της Βιοενεργητικής. ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ» Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Να ορίσετε την έννοια της Βιοενεργητικής. 2. Πώς οι αυτότροφοι οργανισμοί εξασφαλίζουν την τροφή

Διαβάστε περισσότερα

3. Το τρυπανόσωμα προκαλεί: α. δυσεντερία β. ελονοσία γ. ασθένεια του ύπνου δ. χολέρα

3. Το τρυπανόσωμα προκαλεί: α. δυσεντερία β. ελονοσία γ. ασθένεια του ύπνου δ. χολέρα Ερωτήσεις κλειστού τύπου που τέθηκαν στις πανελλήνιες εξετάσεις (2000-2014) και αφορούν το 1 ο κεφάλαιο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. (σελ. 9-26) Α. Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-15

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-15 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-15 Θέμα 2ο 2ο ΓΕΛ Χαλανδρίου Βιολογία Β Λυκείου Περιεχόμενα ΘΕΜΑ 14306... 2 ΘΕΜΑ 14351... 2 ΘΕΜΑ 14360... 3 ΘΕΜΑ 14363... 3 ΘΕΜΑ 14364... 4 ΘΕΜΑ 14366... 5 ΘΕΜΑ 14367... 5 ΘΕΜΑ 14369...

Διαβάστε περισσότερα

ÂÚÈÂ fiìâó. ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô. μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô

ÂÚÈÂ fiìâó. ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô. μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô μã ÂÚ Ô Ô 2 3 ÂÚÈÂ fiìâó ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ã ÂÚ Ô Ô ÂÊ Ï ÈÔ : Ì Ì È fi,ùè Ì ı applefi ÙËÓ ã Ù ÍË... ÂÊ Ï ÈÔ 2: È ÂÈÚ ÔÌ È ÚÈıÌÔ ˆ ÙÔ 0.000... 5 ÂÊ Ï ÈÔ 3: ÓˆÚ ˆ ÙÔ ÚÈıÌÔ ˆ ÙÔ 20.000... 9 ÂÊ Ï ÈÔ

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας. Κεφάλαιο 2.2

Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας. Κεφάλαιο 2.2 Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος Ο ρόλος της ενέργειας Κεφάλαιο 2.2 Ο ρόλος της ενέργειας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2.2 Τροφικές σχέσεις και ροή ενέργειας Τροφικές Σχέσεις και Ροή Ενέργειας Κάθε οργανωμένο σύστημα,

Διαβάστε περισσότερα

ÚÔÎ Ù ÔÏ Î È ÌË Î ÎÏÔÊÔÚÔ ÓÙ ÛÙÔÈ Â applefi Î Ù ÛÎÂ ÓÔÏÔ , , , ,00 ÓÔÏÔ ÌË Î ÎÏÔÊÔÚÔ ÓÙˆÓ ,

ÚÔÎ Ù ÔÏ Î È ÌË Î ÎÏÔÊÔÚÔ ÓÙ ÛÙÔÈ Â applefi Î Ù ÛÎÂ ÓÔÏÔ , , , ,00 ÓÔÏÔ ÌË Î ÎÏÔÊÔÚÔ ÓÙˆÓ , A ºA EIE KAPY AKH E..E. AP..E.MH 71686220000 I O O I MO 31Ë EKEMBPIOY 2015 ETAIPIKH XPH H (1 IANOYAPIOY - 31 EKEMBPIOY 2015) (XÚËÌ ÙÔÔÈÎÔÓÔÌÈÎ ÛÙÔÈ Â ÛÂ ÎfiÛÙÔ ÎÙ ÛË ) ÔÛ ÎÏÂÈÔÌ. ÔÛ appleúôëá. MË Î ÎÏÔÊÔÚÔ

Διαβάστε περισσότερα

4. Ως αυτότροφοι οργανισμοί χαρακτηρίζονται α. οι καταναλωτές Α τάξης. β. οι παραγωγοί. γ. οι αποικοδομητές. δ. οι καταναλωτές Β τάξης.

4. Ως αυτότροφοι οργανισμοί χαρακτηρίζονται α. οι καταναλωτές Α τάξης. β. οι παραγωγοί. γ. οι αποικοδομητές. δ. οι καταναλωτές Β τάξης. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Βιολογίας Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Γ εξάμηνο 2014-2015 Διαλέξεις κάθε Τρίτη 13-15 μ.μ. και Παρασκευή 11-13

Τμήμα Βιολογίας Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Γ εξάμηνο 2014-2015 Διαλέξεις κάθε Τρίτη 13-15 μ.μ. και Παρασκευή 11-13 Τμήμα Βιολογίας Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Γ εξάμηνο 2014-2015 Διαλέξεις κάθε Τρίτη 13-15 μ.μ. και Παρασκευή 11-13 Ισιδώρα Παπασιδέρη, Καθηγήτρια...για περισσότερα... http://kyttariki.biol.uoa.gr, ttp://multimedia.biol.uoa.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 02/06/2017

ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 02/06/2017 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΒΑΘ: / 40 ΟΛΟΓΡ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΥΠΟΓΡ: ΤΑΞΗ: Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 02/06/2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ ( ΒΙΟΛΟΓΙΑ ) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Πέµπτη, 22 Μαΐου 2008 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Πέµπτη, 22 Μαΐου 2008 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Πέµπτη, 22 Μαΐου 2008 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΑΠΙΣΤΕΥΤΟΣ ΜΕΓΑΚΥΤΤΑΡΟΣ

Ο ΑΠΙΣΤΕΥΤΟΣ ΜΕΓΑΚΥΤΤΑΡΟΣ 1 Ο ΑΠΙΣΤΕΥΤΟΣ ΜΕΓΑΚΥΤΤΑΡΟΣ 2 3 4 5 6 7 ΠΛΑΝΗΤΗΣ ORGANELLE Πυρήνας: Ο πυρήνας περιέχει το κατασκευαστικό σχέδιο (τα γονίδια) του κυττάρου. Το μακρομόριο που περιέχει τα γονίδια λέγεται DNA. Το DNA είναι

Διαβάστε περισσότερα

Γεια σου, ήταν να ήξερες κάποιους γενικούς κανόνες συγγραφής (Â Ó È Î appleôèôè applefi ÙÔ appleô

Γεια σου, ήταν να ήξερες κάποιους γενικούς κανόνες συγγραφής (Â Ó È Î appleôèôè applefi ÙÔ appleô Γεια σου, Είμαι ο Δαμιανός. Το πρώτο μου βιβλίο Ο αδελφός της Ασπασίας έγινε best seller ή ευπώλητο όπως λένε άλλοι, μα αυτό δε χρειάζεται να σου το πω, μιας και το ξέρεις κι εσύ πολύ καλά. Κι εγώ ο πιο

Διαβάστε περισσότερα

ÔÌ Î È ÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ K ÙÙ ÚÔ

ÔÌ Î È ÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ K ÙÙ ÚÔ E π A π π ª π ÔÌ Î È ÂÈÙÔ ÚÁ ÙÔ K ÙÙ ÚÔ B Û ÏË M ÚÌ Ú M Ú ÌappleÚÔappleÔ ÏÔ M ÚÌ Ú TfiÌÔ A' K ÙÙ ÚÈÎ BÈÔÏÔÁ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Σχολή Θετικών Επιστηµών και Τεχνολογίας Πρόγραµµα Σπουδών ΣΠOY

Διαβάστε περισσότερα

1.1. Το γενετικό υλικό είναι το DNA 1. ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

1.1. Το γενετικό υλικό είναι το DNA 1. ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ 1.1. Το γενετικό υλικό είναι το DNA ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1.1.1 Γιατί οι επιστήμονες πίστευαν ότι τα μόρια που μεταφέρουν τη γενετική πληροφορία είναι οι πρωτεΐ νες; Οι επιστήμονες

Διαβάστε περισσότερα