ΣτΕ 1682/2016 [Μονάδα διαχείρισης επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων πανελλαδικής εμβέλειας]

Transcript

1 ΣτΕ 1682/2016 [Μονάδα διαχείρισης επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων πανελλαδικής εμβέλειας] Περίληψη - Υπό το προηγούμενο καθεστώς των νόμων 4014/2011 και 4042/2012, η μονάδα διαχείρισης επικίνδυνων στερεών αποβλήτων, πριν από τη λειτουργία της, όφειλε να εφοδιασθεί αφενός με πράξη εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, σύμφωνα με την γενικώς ισχύουσα για όλες τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις νομοθεσία, και αφετέρου με ειδική άδεια για τη διαχείριση των αποβλήτων. Με τον ν. 4014/2011 η προβλεπόμενη ειδική άδεια διαχείρισης αποβλήτων καταργήθηκε, απαιτείται δε πλέον ο εφοδιασμός της μονάδας αφενός με ΑΕΠΟ και αφετέρου με άδεια λειτουργίας. Μια μονάδα διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων, ακόμη και εάν διαθέτει έγκριση περιβαλλοντικών όρων εκδοθείσα υπό το καθεστώς του ν. 1650/1986, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 3010/2002, εφόσον δεν είχε λάβει και την ειδική άδεια για τη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων, δεν δύναται να λειτουργήσει υπό το καθεστώς των νόμων 4014/2011 και 4042/2012 μόνο με την παλαιότερη περιβαλλοντική αδειοδότηση και την προβλεπόμενη στο άρθρο 36 του ν. 4042/2012 άδεια λειτουργίας. Και τούτο διότι ορισμένες από τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την αδειοδότηση μιας τέτοιας μονάδας, οι επιπτώσεις της οποίας ενδέχεται να είναι ιδιαιτέρως σημαντικές, δεν είχαν αποτελέσει αντικείμενο ελέγχου και αξιολογήσεως στο στάδιο της εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων κατά τον ν. 1650/1986, ούτε προβλέπεται ο έλεγχός τους κατά τη χορήγηση της αδείας λειτουργίας του άρθρου 36 του ν. 4042/ Εν προκειμένω αδειοδοτήθηκε χώρος διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων στο ορυχείο Καρδιάς του Νομού Κοζάνης, προοριζόμενος κυρίως για τα προϊόντα αμιάντου που προέκυψαν από την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων της ΔΕΗ στην περιοχή αυτή και αποτελούν επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα. Από τον σκοπό της ως άνω περιβαλλοντικής αδειοδοτήσεως, η οποία αφορά κυρίως προϊόντα που θα προκύψουν μετά από εργασίες κατεδάφισης/αποξήλωσης και αποκομιδής/διαχείρισης υλικών από αμιαντοτσιμέντο στις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ στη συγκεκριμένη περιοχή, σε συνδυασμό με την επιλεγείσα από την οικεία ΜΠΕ εναλλακτική λύση, με κριτήριο την εγγύτητα του λιγνιτωρυχείου Καρδιάς στον χώρο προελεύσεως των αποβλήτων και την καταλληλότητα των εδαφών, συνάγεται ότι δεν χορηγήθηκε έγκριση για την κατασκευή και λειτουργία ΧΔΒΑ πανελλαδικής εμβέλειας, η χωροθέτηση του οποίου άλλωστε θα προϋπέθετε, κατά το προαναφερθέν άρθρο 12 του ν. 1650/1986, σχεδιασμό σε εθνικό επίπεδο. Τέτοιος δε εγκεκριμένος σχεδιασμός δεν υπήρχε κατά τον χρόνο εκδόσεως της ανωτέρω κ.υ.α. -Με την εγκριθείσα ΤΕΠΕΜ δεν εξειδικεύονται απλώς, στις τεχνικές τους 1 / 19

2 λεπτομέρειες, οι περιβαλλοντικοί όροι της ανωτέρω κ.υ.α., αλλά τροποποιείται ουσιωδώς η δραστηριότητα για την οποία εκδόθηκε η απόφαση αυτή, ως προς τον τόπο προελεύσεως των επικινδύνων αποβλήτων, την ποσότητά τους σε βάρος και την αναλογική σχέση τους με τα προϊόντα αμιάντου. Καθίσταται δηλαδή ο επίδικος ΧΔΒΑ από χώρος για τη διαχείριση, κατά κύριο λόγο, προϊόντων αμιάντου προερχομένων από τις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ στην Κοζάνη, χώρος για τη διαχείριση μεγάλων ποσοτήτων άλλων επικινδύνων βιομηχανικών αποβλήτων προερχομένων από όλη τη Χώρα. Εφόσον, όμως, με τις προβλεπόμενες στην ανωτέρω έγκριση περιβαλλοντικών όρων Ειδικές Τεχνικές Μελέτες Εφαρμογής [ΕΤΜΕ] ή με τις εκδιδόμενες δυνάμει του άρθρου 7 παρ. 2 του ν. 4014/2011 Τεχνικές Περιβαλλοντικές Μελέτες [ΤΕΠΕΜ], δεν δύνανται να μεταβληθούν ουσιωδώς τα χαρακτηριστικά του έργου, διότι η ουσιώδης τροποποίηση προϋποθέτει νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο της εκδόσεως της προσβαλλομένης πράξεως διατάξεις, η προσβαλλόμενη πράξη δεν είναι νόμιμη. Πρόεδρος: Κ. Σακελλαροπούλου Εισηγητής: Ολ. Παπαδοπούλου Δικηγόροι: Απ. Παπακωνσταντίνου, Γιολ. Παπαρούνη Βασικές Σκέψεις 2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της οικ / αποφάσεως της Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με την οποία εγκρίθηκε Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη για το έργο «Κατασκευή τριών νέων κυψελών εντός υφιστάμενου Χώρου Διαχείρισης Βιομηχανικών Αποβλήτων σε λιγνιτωρυχείο της ΔΕΗ ΑΕ». 3. Επειδή, η κρινόμενη αίτηση ασκείται με έννομο συμφέρον από την αιτούσα, στην εδαφική περιφέρεια της οποίας πρόκειται να εκτελεσθεί το επίμαχο έργο. Περαιτέρω, η αίτηση ασκείται εμπροθέσμως και εν γένει παραδεκτώς κατά τα λοιπά. 4. Επειδή, με τον ν. 1650/1986 (Α 160) θεσπίσθηκαν κανόνες αναφερόμενοι, πλην άλλων, στις προϋποθέσεις και στη διαδικασία για την έγκριση της ασκήσεως δραστηριοτήτων ή της εκτελέσεως έργων από τα οποία απειλούνται δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ειδικότερα, με το άρθρο 3 παρ. 1 του ν. 1650/1986, όπως ίσχυε μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 1 του ν. 3010/2002 (Α 91), παρέχεται εξουσιοδότηση για την κατάταξη, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, των δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε τρεις κατηγορίες, κάθε μία από τις οποίες μπορεί να διαιρείται σε υποκατηγορίες, ανάλογα με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Κριτήρια για την κατάταξη αποτελούν το είδος και το μέγεθος του έργου ή της 2 / 19

3 δραστηριότητας, το είδος και η ποσότητα των εκπεμπόμενων ρύπων και κάθε άλλη επίδραση στο περιβάλλον, η δυνατότητα να προληφθεί η παραγωγή ρύπων από την εφαρμοζόμενη παραγωγική διαδικασία, ο κίνδυνος σοβαρού ατυχήματος και ο βαθμός αναγκαιότητας να επιβληθούν περιορισμοί για την προστασία του περιβάλλοντος. Κατά την παράγραφο 2 του ιδίου άρθρου, «Η πρώτη (Α) κατηγορία περιλαμβάνει τα έργα και τις δραστηριότητες που λόγω της φύσης, του μεγέθους ή της έκτασής τους είναι πιθανό να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον Η δεύτερη (Β) κατηγορία περιλαμβάνει έργα και δραστηριότητες τα οποία, χωρίς να προκαλούν σοβαρές επιπτώσεις, πρέπει να υποβάλλονται για την προστασία του περιβάλλοντος σε γενικές προδιαγραφές, όρους και περιορισμούς που προβλέπονται από κανονιστικές διατάξεις». Περαιτέρω, στο επόμενο άρθρο 4, όπως ίσχυε μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 2 του ν. 3010/2002, προβλέπονται τα εξής: «1.α. Για την πραγματοποίηση νέων έργων ή δραστηριοτήτων ή τη μετεγκατάσταση υφισταμένων, τα οποία έχουν καταταγεί στις κατηγορίες που προβλέπονται στο προηγούμενο άρθρο, απαιτείται η έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος. Έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος απαιτείται επίσης για την επέκταση, τροποποίηση ή τον εκσυγχρονισμό υφισταμένων έργων ή δραστηριοτήτων, που έχουν καταταγεί στις παραπάνω κατηγορίες, εφόσον επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. β. Με την απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων η Διοίκηση επιβάλλει προϋποθέσεις, όρους, περιορισμούς και διαφοροποιήσεις για την πραγματοποίηση του έργου ή της δραστηριότητας, ιδίως ως προς τη θέση, το μέγεθος, το είδος, την εφαρμοζόμενη τεχνολογία και τα γενικά τεχνικά χαρακτηριστικά. γ. Η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση των διοικητικών πράξεων που απαιτούνται κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, για την πραγματοποίηση του έργου ή της δραστηριότητας. δ. 2. Για την έκδοση απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για έργα και δραστηριότητες της πρώτης (Α) κατηγορίας απαιτείται υποβολή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων α. Για νέα έργα και δραστηριότητες ή τη μετεγκατάσταση, τον εκσυγχρονισμό, επέκταση ή τροποποίηση των υφισταμένων, της πρώτης (Α) κατηγορίας, εφόσον επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, απαιτείται μαζί με την αίτηση και η υποβολή Προμελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων 7. Η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων μπορεί να εκδίδεται για ορισμένο χρονικό διάστημα που καθορίζεται στην ίδια απόφαση, μετά την πάροδο του οποίου υπόκειται σε αναθεώρηση ή ανανέωση. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον παρόντα νόμο, μόνον εφόσον επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις ως προς τις επιπτώσεις στο περιβάλλον ». 3 / 19

4 5. Επειδή, ακολούθως, με τον ν. 4014/2011 (Α 209) θεσπίσθηκε νέο καθεστώς για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων. Ειδικότερα, κατά το άρθρο 1 του νόμου αυτού τα έργα και οι δραστηριότητες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, των οποίων η κατασκευή ή η λειτουργία δύνανται να έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον, κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες, Α και Β: «Η πρώτη κατηγορία (Α) περιλαμβάνει τα έργα και τις δραστηριότητες, τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και για τα οποία απαιτείται η διεξαγωγή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων [ΜΠΕ] προκειμένου να επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί για την προστασία του περιβάλλοντος σχετικά με το συγκεκριμένο έργο ή δραστηριότητα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 2, 3 και 4 του παρόντος Η δεύτερη κατηγορία (Β) περιλαμβάνει έργα και δραστηριότητες, τα οποία χαρακτηρίζονται από τοπικές και μη σημαντικές μόνο επιπτώσεις στο περιβάλλον και υπόκεινται σε γενικές προδιαγραφές, όρους και περιορισμούς που τίθενται για την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 8. Η κατάταξη γίνεται βάσει των σχετικών κριτηρίων του Παραρτήματος Ι» (παρ. 1), με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (παρ. 2). Στο άρθρο 2 ορίζεται ότι «Για την πραγματοποίηση νέων έργων ή δραστηριοτήτων κατηγορίας Α ή τη μετεγκατάσταση ήδη υφισταμένων απαιτείται διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης με τη διεξαγωγή ΜΠΕ και έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων [ΑΕΠΟ]» (παρ. 1) και καθορίζεται «κοινή διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων κατηγορίας Α» (παρ. 2-14). Στα άρθρα 3 και 4 προβλέπονται ειδικές ρυθμίσεις για έργα και δραστηριότητες των υποκατηγοριών Α1 και Α2, αντιστοίχως. Στο άρθρο 5 ρυθμίζεται η διαδικασία ανανεώσεως της ΑΕΠΟ, ορίζεται δε, μεταξύ άλλων, ότι «η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή αξιολογεί τα υποβληθέντα δικαιολογητικά και αα) εφόσον επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις ως προς τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, ζητεί την υποβολή νέας ΜΠΕ ως προς το σύνολο ή μέρος του έργου ή δραστηριότητας προκειμένου να τηρηθεί η διαδικασία των άρθρων 3 και 4» (παρ. 2), στο δε άρθρο 6 ρυθμίζεται η διαδικασία τροποποιήσεως της ΑΕΠΟ και ορίζεται ότι εφόσον «λόγω των διαφοροποιήσεων επέρχεται ουσιαστική μεταβολή των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία του έργου ή της δραστηριότητας» απαιτείται η υποβολή νέας ΜΠΕ. Περαιτέρω, στο άρθρο 7 του ιδίου νόμου, με τον τίτλο «Διαδικασία αξιολόγησης οριστικής μελέτης και μελέτης εφαρμογής έργου ή δραστηριότητας», ορίζονται τα εξής:. «1. Σε περίπτωση διαφοροποίησης του σχεδιασμού περιβαλλοντικά αδειοδοτημένου έργου ή δραστηριότητας σε στάδια της τεχνικής μελέτης που έπονται της έκδοσης ΑΕΠΟ, ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας δύναται, πριν από την έναρξη της κατασκευής, να υποβάλει Φάκελο Συμμόρφωσης Τελικού Σχεδιασμού, όπως αυτός 4 / 19

5 καθορίζεται στην παράγραφο 7 του άρθρου 11 του παρόντος, με τον οποίο τεκμηριώνεται ότι δεν επέρχονται σημαντικές αρνητικές διαφοροποιήσεις ως προς τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και, επομένως, εξασφαλίζεται η συμμόρφωση με την ισχύουσα ΑΕΠΟ. Ο φάκελος αυτός αποτελεί στοιχείο για την ενημέρωση του φακέλου της ΜΠΕ. 2. Οι εγκαταστάσεις και εργασίες που προκύπτουν από τον τεχνικό σχεδιασμό έργων ή δραστηριοτήτων σε στάδιο που έπεται της έκδοσης ΑΕΠΟ αυτών, όπως εργοταξιακές εγκαταστάσεις, αποθεσιοθάλαμοι, σταθμοί εξυπηρέτησης αυτοκινητιστών, κέντρα εξυπηρέτησης και συντήρησης έργων ή δραστηριοτήτων, σταθμοί διοδίων, έργα αντιθορυβικής προστασίας, εξειδίκευση τεχνικών μέτρων και όρων της ΑΕΠΟ του έργου, εγκρίνονται με την υποβολή και αξιολόγηση Τεχνικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΤΕΠΕΜ) στην αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αρχή, με απόφαση του Γενικού Διευθυντή της. Απαραίτητες προϋποθέσεις για την υποβολή και έγκριση της ΤΕΠΕΜ είναι: α) η γενική εκτίμηση των επιπτώσεων και η πρόβλεψη γενικών ή και ειδικών όρων και περιορισμών για τέτοιου τύπου εγκαταστάσεις και εργασίες στην ΑΕΠΟ και β) η ρητή πρόβλεψη στην ΑΕΠΟ του έργου ή της δραστηριότητας της δυνατότητας υποβολής και έγκρισης ΤΕΠΕΜ. 3.». Περαιτέρω, στο άρθρο 11 του ίδιου νόμου, με τον τίτλο «Περιεχόμενο φακέλων περιβαλλοντικής αδειοδότησης» ορίζονται τα εξής: «1. 7. Ο Φάκελος Συμμόρφωσης Τελικού Σχεδιασμού έργων και δραστηριοτήτων περιλαμβάνει τουλάχιστον: α) την τεχνική περιγραφή του τελικού σχεδιασμού του αδειοδοτημένου έργου ή δραστηριότητας με σαφή ένδειξη των προτεινόμενων τροποποιήσεων, β) την τεκμηρίωση της μη διαφοροποίησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον που συνδέονται με τις διαφοροποιήσεις που έχουν προκύψει κατά τον τελικό σχεδιασμό Η Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) περιλαμβάνει τουλάχιστον: α) τεχνική περιγραφή του ειδικού τεχνικού αντικειμένου που πραγματεύεται, β) ειδικούς τεχνικούς υπολογισμούς και μοντέλα προσομοίωσης όπου απαιτούνται για τον λεπτομερή προσδιορισμό εκπομπών ή επιπέδων περιβαλλοντικής διαφοροποίησης σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση του περιβάλλοντος, γ) εξειδίκευση στις τεχνικές τους λεπτομέρειες των έργων, μέτρων και περιορισμών για την προστασία του περιβάλλοντος, δ) τη συμμόρφωση της Τεχνικής Περιβαλλοντικής Μελέτης με την ΑΕΠΟ του έργου ή της δραστηριότητας, ε) τοπογραφικό διάγραμμα και φωτογραφική τεκμηρίωση όπου βρίσκει τέτοια εφαρμογή». 6. Επειδή, από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι, τόσο υπό το καθεστώς του ν. 1650/1986, όσο και υπό το καθεστώς του ν. 4014/2011, για την πραγματοποίηση νέων έργων ή δραστηριοτήτων της πρώτης κατηγορίας, καθώς και για την τροποποίηση έργων ή δραστηριοτήτων που έχουν καταταγεί στην κατηγορία αυτή, εφόσον από τη σχεδιαζόμενη τροποποίηση επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις επιπτώσεις στο 5 / 19

6 περιβάλλον, απαιτείται να εκδοθεί προηγουμένως έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος. 7. Επειδή, εξ άλλου, κατά το άρθρο 12 παρ. 2 του ανωτέρω ν. 1650/1986, όπως ίσχυε πριν από την τροποποίησή του με το άρθρο 30 παρ. 1 του ν. 3536/2007 (Α 42), «Υπόχρεοι φορείς για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι οι ΟΤΑ που μπορούν, όμως, να μη δέχονται τη διαχείριση στερεών αποβλήτων που λόγω της σύνθεσης, του είδους ή της ποιότητας και ποσότητάς τους δεν είναι δυνατό να διατεθούν μαζί με τα οικιακά. Στην περίπτωση αυτή υπόχρεοι για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, από τις δραστηριότητες των οποίων προέρχονται τα απόβλητα ή τρίτα πρόσωπα, στα οποία μπορούν να αναθέτουν την εκτέλεση των σχετικών εργασιών, μετά από άδεια που χορηγείται και στις δύο περιπτώσεις από τον οικείο νομάρχη. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και των συναρμόδιων Υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Εσωτερικών, Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Γεωργίας καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία χορήγησης της άδειας αυτής». Κατά την παράγραφο 3 δε του ιδίου άρθρου, «η διαχείριση των στερεών αποβλήτων σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο γίνεται βάσει σχεδιασμού που αποσκοπεί στη μελέτη και τον καθορισμό των μεθόδων διαχείρισης καθώς και στη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων διάθεσης των στερεών αποβλήτων. Κατά τον σχεδιασμό λαμβάνονται υπόψη οι κοινωνικές, οικονομικές, τεχνικές, περιβαλλοντικές και εν γένει οι ειδικές συνθήκες της περιοχής». Δυνάμει της εξουσιοδοτικής διατάξεως της ως άνω παραγράφου 2 εκδόθηκαν η κ.υ.α /1546/1997 «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων» (Β 604), η οποία αντικαταστάθηκε στη συνέχεια από την κ.υ.α. ΗΠ 13588/725/2006 (Β 383), καθώς και η κ.υ.α. ΗΠ 29407/3508/2002 (Β 1572) «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων», η οποία αφορά και τα επικίνδυνα απόβλητα και καθορίζει, στα άρθρα 9 και 10, τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας υγειονομικής ταφής αποβλήτων. Ειδικότερα: Κατά το άρθρο 9 της κ.υ.α. ΗΠ 29407/3508/2002, για την πραγματοποίηση της υγειονομικής ταφής αποβλήτων απαιτείται άδεια, η οποία στην περίπτωση των επικινδύνων αποβλήτων χορηγείται σύμφωνα με το άρθρο 7 της κ.υ.α /1546/ 1997 (παρ. 1). Για τη χορήγηση της άδειας αυτής ο ενδιαφερόμενος φορέας υποβάλλει αίτηση στην αρμόδια αρχή, η οποία συνοδεύεται από «τον φάκελο της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων [και] μελέτη οργάνωσης, κατασκευής και λειτουργίας του χώρου υγειονομικής ταφής» (παρ. 2). Κατά το άρθρο 10 δε της ίδιας κ.υ.α. για τη χορήγηση άδειας υγειονομικής ταφής αποβλήτων πρέπει να πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α) η μελέτη οργάνωσης, κατασκευής και λειτουργίας του χώρου να πληροί όλες τις απαιτήσεις του άρθρου 9 παρ. 2, β) η διαχείριση και λειτουργία του χώρου να ανατίθεται σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο με τα δέοντα τεχνικά προσόντα, γ) ο χώρος να 6 / 19

7 λειτουργεί με τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη των ατυχημάτων και τον περιορισμό των συνεπειών τους, δ) «πριν από την έναρξη λειτουργίας του ΧΥΤΑ, ο αιτών να παρέχει επαρκή εχέγγυα, υπό τη μορφή χρηματοοικονομικής ή άλλης ισοδύναμης εγγύησης, ώστε να εξασφαλίζονται η εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την άδεια σύμφωνα με το άρθρο 9, καθώς και η τήρηση των διαδικασιών παύσης λειτουργίας που προβλέπονται στο άρθρο 13». Περαιτέρω, στο άρθρο 7 της προαναφερθείσης κ.υ.α. ΗΠ 13588/725/2006, όπως ίσχυε αρχικώς, ορίζονται τα εξής: «Μέτρα και προϋποθέσεις για τη διαχείριση των επικινδύνων αποβλήτων Α. Έγκριση περιβαλλοντικών όρων. 1.α) Για τις εργασίες αποθήκευσης, επεξεργασίας και τις άλλες εργασίες αξιοποίησης ή/και διάθεσης επικινδύνων αποβλήτων απαιτείται έγκριση περιβαλλοντικών όρων Η έγκριση περιβαλλοντικών όρων αποτελεί προϋπόθεση για τη χορήγηση της προβλεπόμενης στην παράγραφο Β του παρόντος άρθρου άδειας 3. Για τη συλλογή και μεταφορά επικινδύνων αποβλήτων δεν απαιτείται έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Β. Άδεια διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων. 1. Αρμόδια Αρχή α1) Για τις εργασίες επεξεργασίας, αξιοποίησης ή/και διάθεσης επικινδύνων αποβλήτων απαιτείται άδεια που χορηγείται: i) με απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, μετά από εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ, σε εγκαταστάσεις, οι οποίες εκτελούν τις ως άνω εργασίες για λογαριασμό τρίτων ή και για λογαριασμό τρίτων, ii) με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας της οικείας Περιφέρειας, σε εγκαταστάσεις, οι οποίες επεξεργάζονται, αξιοποιούν ή/και διαθέτουν οι ίδιες τα επικίνδυνα απόβλητά τους β1) Για τη συλλογή, μεταφορά ή/και αποθήκευση επικινδύνων αποβλήτων απαιτείται άδεια 2. Προϋποθέσεις χορήγησης της άδειας Για τη χορήγηση της άδειας αποθήκευσης, επεξεργασίας και των άλλων εργασιών αξιοποίησης ή/και διάθεσης επικινδύνων αποβλήτων απαιτείται υποβολή αίτησης από τον ενδιαφερόμενο που συνοδεύεται από: α) Απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων β) Μελέτη της οργάνωσης της εγκατάστασης, σύμφωνη με τις Γενικές Τεχνικές Προδιαγραφές του άρθρου 5 της παρούσας απόφασης, καθώς και με την απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. γ) Σε περίπτωση υπαγωγής της εγκατάστασης ή του χώρου στο πεδίο εφαρμογής της υπ αριθμ. 5697/590/2000 κοινής υπουργικής απόφασης περί καθορισμού μέτρων και όρων για την αντιμετώπιση κινδύνων από ατυχήματα μεγάλης έκτασης σε εγκαταστάσεις ή μονάδες λόγω της ύπαρξης επικίνδυνων ουσιών (Β 405), όπως εκάστοτε ισχύει, απαιτείται βεβαίωση από την αρμόδια Υπηρεσία ότι ο φορέας διαχείρισης έχει τηρήσει τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από τις διατάξεις της ως άνω κοινής υπουργικής απόφασης 2.1. Για τη χορήγηση της άδειας συλλογής και μεταφοράς επικινδύνων αποβλήτων απαιτείται υποβολή αίτησης από τον ενδιαφερόμενο που συνοδεύεται από Μελέτη της οργάνωσης του δικτύου συλλογής και μεταφοράς, καθώς και από στοιχεία και πληροφορίες 2.3. Για 7 / 19

8 τη χορήγηση της άδειας των προηγούμενων εδαφίων 2.1 και 2.2 απαιτούνται επίσης: α) Ασφαλιστήριο Συμβόλαιο 2.5. Η αδειοδοτούσα αρχή δύναται να απορρίπτει αιτιολογημένα την αίτηση για χορήγηση της άδειας, έστω και αν έχει εκδοθεί η προβλεπόμενη στο παρόν άρθρο έγκριση περιβαλλοντικών όρων, ιδίως όταν κρίνεται ότι η μελέτη οργάνωσης της εγκατάστασης ή του δικτύου συλλογής και μεταφοράς δεν είναι περιβαλλοντικά αποδεκτή. 3. Περιεχόμενο της άδειας. Η άδεια πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον: α) για τις περιπτώσεις της παραγράφου Β.2.1. του παρόντος άρθρου: - τις κατηγορίες και τις ποσότητες των επικινδύνων αποβλήτων - την εργασία διάθεσης και αξιοποίησης (D ή R) και τον χώρο διαχείρισης των αποβλήτων (συνοπτική περιγραφή) - τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους - την οργάνωση της εγκατάστασης (συνοπτική περιγραφή) - ληπτέες προφυλάξεις στον τομέα της ασφάλειας - τυχόν πρόσθετους όρους και περιορισμούς. β) για τις περιπτώσεις της παραγράφου Β.2.2. του παρόντος άρθρου: - τις κατηγορίες και τις προβλεπόμενες ποσότητες των προς διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων - ελάχιστες απαιτήσεις μέσων και διαδικασιών - την οργάνωση του δικτύου (συνοπτική περιγραφή) - την εργασία(ες) διάθεσης ή αξιοποίησης (D ή R) και τον χώρο(ους) διαχείρισης των αποβλήτων (συνοπτική περιγραφή) - ληπτέες προφυλάξεις στον τομέα της ασφάλειας - την υποχρέωση του φορέα διαχείρισης, εφόσον κρίνεται σκόπιμο από την αδειοδοτούσα αρχή, να γνωστοποιεί στον Νομάρχη, στον χώρο ευθύνης του οποίου γίνεται η συλλογή και μεταφορά, το έντυπο αναγνώρισης - τυχόν πρόσθετους όρους και περιορισμούς». 8. Επειδή, με το άρθρο 12 παρ. 1 του ν. 4014/2011, με τον οποίο θεσπίσθηκε, κατά τα προεκτεθέντα, νέο καθεστώς για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, όπως το πρώτο εδάφιο της παραγράφου αυτής αναδιατυπώθηκε με το άρθρο 55 παρ. 3 του ν. 4042/2012 (Α 24), ορίσθηκε ότι «Με τη δημοσίευση του παρόντος νόμου καταργούνται για έργα και δραστηριότητες κατηγορίας Α και Β, αντικαθιστάμενες από την ΑΕΠΟ ή τις ΠΠΔ αντίστοιχα: α. Όλες οι άδειες και εγκρίσεις για τη διαχείριση αποβλήτων, η έννοια της οποίας προσδιορίζεται στις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας που αφορά στο πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων, όπως ισχύει». Εξ άλλου, στο άρθρο 36 του ν. 4042/2012 (Α 24) ορίζονται τα εξής, ενόψει και του άρθρου 23 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ (ΕΕ L 312): «1. Κάθε οργανισμός ή επιχείρηση που προτίθεται να προβεί σε εκτέλεση εργασιών επεξεργασίας υποχρεούται πριν από την έναρξη εργασιών να λάβει: α) Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) η οποία να καλύπτει τις εργασίες αυτές. Ειδικότερα, στο περιεχόμενο της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αποτυπώνεται τεκμηριωμένα η διαχείριση αποβλήτων, με έμφαση στην ποιοτική και ποσοτική σύσταση των αποβλήτων που παράγονται ή υποβάλλονται σε εργασίες επεξεργασίας Οι περιβαλλοντικοί όροι που αφορούν στις εργασίες επεξεργασίας αποβλήτων αποτελούν αυτοτελές 8 / 19

9 κεφάλαιο της ΑΕΠΟ και με αυτούς ορίζονται τουλάχιστον τα ακόλουθα: αα) Οι τύποι και οι ποσότητες αποβλήτων που μπορούν να υποβληθούν σε επεξεργασία, αβ) για κάθε τύπο επιτρεπόμενης εργασίας, οι τεχνικές και τυχόν άλλες απαιτήσεις που σχετίζονται με τη συγκεκριμένη εγκατάσταση, αγ) τα μέτρα ασφάλειας και προφύλαξης που πρέπει να λαμβάνονται, αδ) η μέθοδος που πρέπει να χρησιμοποιείται για κάθε τύπο εργασίας, αε) οι εργασίες παρακολούθησης και ελέγχου, οι οποίες είναι αναγκαίες, αστ) οι αναγκαίες διατάξεις σχετικά με το κλείσιμο και τη μέριμνα μετά από την παύση λειτουργίας μιας εγκατάστασης β) Άδεια λειτουργίας, από την κατά περίπτωση αρμόδια αρχή. Στην Άδεια Λειτουργίας περιλαμβάνονται, εκτός από τα στοιχεία που απαιτούνται από την οικεία νομοθεσία, τουλάχιστον τα ακόλουθα: βα) Όλα τα απαραίτητα στοιχεία της εγκατάστασης ή της επιχείρησης, ββ) Οι εργασίες επεξεργασίας των αποβλήτων, βγ) Οι κωδικοί αποβλήτων σύμφωνα με τον ΕΚΑ που υπόκεινται στις προηγούμενες εργασίες Υφιστάμενες εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων, οι οποίες λειτουργούν και προβλέπονται από τον Εθνικό ή Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων, εξακολουθούν να λειτουργούν. Η συνέχιση της λειτουργίας τους, εφόσον απαιτείται επέκταση ή συμπλήρωση των υφιστάμενων υποδομών, προϋποθέτει μόνο την εκπόνηση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και την έκδοση ΑΕΠΟ...». Τέλος, στην κ.υ.α /2012 (Β 2703) που καθορίζει τις προδιαγραφές του περιεχομένου των ΑΕΠΟ για έργα και δραστηριότητες της κατηγορίας Α, ορίζεται ότι «Για περιπτώσεις έργων και δραστηριοτήτων στις οποίες εκτελούνται εργασίες επεξεργασίας αποβλήτων, αναφέρονται υποχρεωτικά και τα προβλεπόμενα στα υποεδάφια αα) - αστ) του εδαφίου α) της παραγράφου 1 του άρθρου 36 του ν. 4042/2012» και ότι εφόσον απαιτείται κατάθεση εγγυητικής επιστολής ή άλλου ισοδύναμου μέτρου ή ασφαλιστηρίου συμβολαίου, η σχετική υποχρέωση επιβάλλεται με την ΑΕΠΟ (άρθρο 4 Παράρτημα Α παρ. 7 «Όροι, μέτρα και περιορισμοί που πρέπει να λαμβάνονται για την ελαχιστοποίηση και την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων»). 9. Επειδή, όπως προκύπτει από τις παρατεθείσες διατάξεις, υπό το προγενέστερο των νόμων 4014/2011 και 4042/2012 καθεστώς, η μονάδα διαχείρισης επικίνδυνων στερεών αποβλήτων, πριν από τη λειτουργία της, όφειλε να εφοδιασθεί αφενός με πράξη εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, σύμφωνα με την γενικώς ισχύουσα για όλες τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις νομοθεσία, και αφετέρου με ειδική άδεια για τη διαχείριση των αποβλήτων, την οποία προέβλεπαν αρχικώς η κ.υ.α. ΗΠ 29407/3508/2002 και ακολούθως η κ.υ.α. ΗΠ 13588/725/2006. Για τη χορήγηση της άδειας αυτής η νομοθεσία προέβλεπε την υποβολή από τον ενδιαφερόμενο και την αξιολόγηση από τη Διοίκηση πρόσθετων στοιχείων, όπως μελέτη οργάνωσης της μονάδας υγειονομικής ταφής, μέτρα για την πρόληψη των ατυχημάτων, χρηματοοικονομική ή άλλη ισοδύναμη εγγύηση υπό το καθεστώς της κ.υ.α. ΗΠ 29407/3508/2002, μελέτη 9 / 19

10 οργάνωσης της εγκατάστασης και ασφαλιστήριο συμβόλαιο υπό το καθεστώς της κ.υ.α. ΗΠ 13588/725/2006. Με τον ν. 4014/2011 η προβλεπόμενη στην κ.υ.α. ΗΠ 13588/725/2006 ειδική άδεια διαχείρισης αποβλήτων καταργήθηκε, απαιτείται δε πλέον ο εφοδιασμός της μονάδας αφενός με ΑΕΠΟ και αφετέρου με άδεια λειτουργίας. Από τις προϋποθέσεις δε και τα στοιχεία, τα οποία όφειλε να εξετάσει και να αξιολογήσει η Διοίκηση για τη χορήγηση της άδειας διαχείρισης κατά την κ.υ.α. ΗΠ 13588/725/2006, ορισμένα, όπως η υποβολή ασφαλιστηρίου συμβολαίου, ελέγχονται κατά την έκδοση της ΑΕΠΟ, ορισμένα άλλα δε στο μεταγενέστερο στάδιο της εκδόσεως της άδειας λειτουργίας. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι μια μονάδα διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων, ακόμη και εάν διαθέτει έγκριση περιβαλλοντικών όρων εκδοθείσα υπό το καθεστώς του ν. 1650/1986, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 3010/2002, εφόσον δεν είχε λάβει και την ειδική άδεια για τη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων της κ.υ.α. ΗΠ 13588/725/2006, δεν δύναται να λειτουργήσει υπό το καθεστώς των νόμων 4014/2011 και 4042/2012 μόνο με την παλαιότερη περιβαλλοντική αδειοδότηση και την προβλεπόμενη στο άρθρο 36 του ν. 4042/2012 άδεια λειτουργίας. Και τούτο διότι ορισμένες από τις προϋποθέσεις που απαιτούνται κατά νόμον για την αδειοδότηση μιας τέτοιας μονάδας, οι επιπτώσεις της οποίας ενδέχεται να είναι ιδιαιτέρως σημαντικές, όπως π.χ. το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, δεν είχαν αποτελέσει αντικείμενο ελέγχου και αξιολογήσεως στο στάδιο της εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων κατά τον ν. 1650/1986, ούτε προβλέπεται ο έλεγχός τους κατά τη χορήγηση της αδείας λειτουργίας του άρθρου 36 του ν. 4042/2012. Κατά συνέπεια, μια μονάδα που είχε, ενδεχομένως, εφοδιασθεί προ του ν. 4014/2011 με έγκριση περιβαλλοντικών όρων, της οποίας δεν έχει παρέλθει ο χρόνος ισχύος, δεν είχε λάβει όμως και την ειδική άδεια της κ.υ.α. ΗΠ 13588/725/2006, πρέπει, κατά τους νόμους 4014/2011 και 4042/2012, να εφοδιασθεί αφενός με νέα ΑΕΠΟ και αφετέρου με άδεια λειτουργίας. Η έγκριση δε Τεχνικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΤΕΠΕΜ), κατά το άρθρο 7 παρ. 2 του ν. 4014/2011, και η άδεια λειτουργίας, κατά το άρθρο 36 του ν. 4042/2012, δεν αρκούν στην περίπτωση αυτή, διότι οι πράξεις αυτές δεν υποκαθιστούν πλήρως την ελλείπουσα άδεια διαχείρισης της κ.υ.α. ΗΠ 13588/725/2006 ούτε, κατά μείζονα λόγο, την ΑΕΠΟ του ιδίου ν. 4014/2011, εφόσον, όπως προαναφέρθηκε, ορισμένες σημαντικές προϋποθέσεις, που εξετάζονταν κατά τη χορήγηση της ειδικής άδειας της ανωτέρω κ.υ.α. και όχι κατά την έκδοση της πράξεως εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων του ν. 1650/1986, δεν εξετάζονται, υπό το νυν ισχύον καθεστώς, κατά την χορήγηση της άδειας λειτουργίας, ούτε αποτελούν αντικείμενο της ΤΕΠΕΜ. Τέλος, στην περίπτωση αυτή η έκδοση της απαιτούμενης νέας ΑΕΠΟ πρέπει να προηγείται της τυχόν εγκρίσεως ΤΕΠΕΜ, καθώς και της άδειας λειτουργίας. 10. Επειδή, εν προκειμένω, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με την / κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, 10 / 19

11 Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Ανάπτυξης και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, που εκδόθηκε δυνάμει των ανωτέρω διατάξεων του ν. 1650/1986, εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι για τη «διαχείριση βιομηχανικών αποβλήτων σε χώρο των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ ΑΕ». Στην απόφαση αυτή ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Α. Είδος και μέγεθος δραστηριότητας. Το έργο αφορά στην διάθεση βιομηχανικών αποβλήτων σε χώρο των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ ΑΕ (ορυχείο Καρδιάς στον Νομό Κοζάνης), όπως αναλυτικά περιγράφεται [στη σχετική ΜΠΕ] Κύρια χαρακτηριστικά του έργου: (1) Συνολική έκταση του χώρου διαχείρισης: 260 στρέμματα (2) Συνολική χωρητικότητα κυψελών: τόνοι (3) Χρονική διάρκεια λειτουργίας χώρου χώρου διαχείρισης: 30 χρόνια Δ. Τεχνικά έργα και μέτρα και όροι λειτουργίας για την αντιμετώπιση της υποβάθμισης του περιβάλλοντος. 1. Γενικές αρχές 1.5. Πριν την έναρξη οποιασδήποτε εργασίας διάθεσης επικινδύνων βιομηχανικών αποβλήτων, εκτός των υλικών αμιαντοτσιμέντου που δεν περιλαμβάνει άλλες επικίνδυνες ουσίες πλην του δεσμευμένου αμιάντου συμπεριλαμβανομένων και των ινών, καθώς και της κατασκευής των αντίστοιχων κυψελών, θα πρέπει να υποβάλλονται στην ΕΥΠΕ προς έγκριση Ειδικές Τεχνικές Μελέτες Εφαρμογής ΕΤΜΕ, με τις οποίες θα εξειδικεύονται οι περιβαλλοντικοί όροι της παρούσας στις τεχνικές τους λεπτομέρειες. 2. Όροι διάθεσης των βιομηχανικών αποβλήτων Τα βιομηχανικά απόβλητα που θα διατίθενται είναι κυρίως προϊόντα αμιαντοτσιμέντου, τα οποία θα προκύψουν μετά από εργασίες κατεδάφισης/αποξήλωσης και αποκομιδής/διαχείρισης υλικών από αμιαντοτσιμέντο, οι οποίες θα γίνουν σύμφωνα με τις διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας. Στον χώρο αυτό θα μπορούν επίσης να διατεθούν και μη ανακυκλώσιμα στερεά απόβλητα (απόβλητα που θα ικανοποιούν τα κριτήρια της παρ της Απόφασης του Συμβουλίου της ΕΕ 2003/33 κ.ά.). Οι εργασίες διάθεσης των βιομηχανικών αποβλήτων, εκτός των προϊόντων αμιαντοτσιμέντου, να γίνονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ισχύουσα νομοθεσία και θα περιγράφονται σε Ειδική Τεχνική Μελέτη Εφαρμογής (ΕΤΜΕ) (παρ. 1.5.), η οποία θα αποστέλλεται προς έγκριση στην ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ και στην οποία θα περιγράφονται η προέλευση, η ποσότητα, η ποιότητα και τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά των εν λόγω αποβλήτων και θα εξειδικεύονται σε τεχνικές λεπτομέρειες οι όροι της παρούσης 6.4. Για τη διαχείριση μη ανακυκλώσιμων βιομηχανικών αποβλήτων, εκτός εκείνων του αμιαντοτσιμέντου να κατασκευαστεί σύστημα συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης των παραγόμενων στραγγισμάτων. Ειδικότερα: (α) Το σύστημα συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης των στραγγισμάτων σε πρώτη φάση να κατασκευαστεί μετά και σύμφωνα με την έγκριση των ΕΤΜΕ (β) Οι δεξαμενές του συστήματος να επαρκούν για αποθήκευση στραγγισμάτων για 15 ημέρες 7.1. Ο συγκεκριμένος χώρος διαχείρισης θα χωριστεί σε κυψέλες και κάθε μια από αυτές τις κυψέλες θα λειτουργεί ως αυτόνομος 11 / 19

12 χώρος απόθεσης μέχρι την καθ ύψος εξάντλησή του 7.2. Ο χώρος διαχείρισης είναι χωρισμένος σε δύο επαρκώς αυτόνομες περιοχές κυψελών. Στη μια περιοχή θα διαμορφωθούν κυψέλες για απόθεση υλικών αμιαντοτσιμέντου ή άλλων αποβλήτων που περιέχουν αμίαντο και δεν περιλαμβάνουν άλλες επικίνδυνες ουσίες πλην του δεσμευμένου αμιάντου (κυψέλες ΚΙ-Κ5, σύμφωνα με τη ΜΠΕ) και στην άλλη περιοχή θα διαμορφωθούν κυψέλες για απόθεση μη μη ανακυκλώσιμων βιομηχανικών αποβλήτων (κυψέλες Κ6-Κ8, σύμφωνα με τη ΜΠΕ) 7.5. Για τη διαχείριση των υπολοίπων μη ανακυκλώσιμων βιομηχανικών αποβλήτων, εκτός των προϊόντων αμιαντοτσιμέντου, για τα οποία έχει προηγηθεί η υποβολή των ΕΤΜΕ πρέπει [να τηρηθούν οι όροι έως και 7.5.3». Εξ άλλου στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων Ιουλίου 2003, η οποία ελήφθη υπόψη για την έκδοση της ανωτέρω αποφάσεως, αναφέρονται τα εξής: «Η ανάγκη του Έργου Διαχείριση στερεών βιομηχανικών αποβλήτων σε χώρο των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ ΑΕ προκύπτει από την αναβάθμιση των πύργων ψύξης και από εργασίες αντικατάστασης των στεγάστρων στο σύστημα ταινιοδρόμων μεταφοράς λιγνίτη στους ΑΗΣ του Βορείου Συστήματος της ΔΕΗ ΑΕ. Από την αποξήλωση του υφιστάμενου εξοπλισμού προκύπτουν ως απόβλητα, προϊόντα αμιάντου, για τα οποία απαιτείται κατάλληλη διαχείριση Η αποξήλωση των προϊόντων αμιάντου του υφιστάμενου εξοπλισμού, για τον οποίο έχει κριθεί σκόπιμη η αντικατάστασή του, θα γίνεται σταδιακά και η πλήρης αντικατάστασή του αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το Τα προϊόντα αμιάντου (μη-εύθρυπτος αμίαντος), καθώς και άλλα στερεά βιομηχανικά απόβλητα που προκύπτουν από εργασίες αντικατάστασης παλαιού εξοπλισμού, θα συλλεγούν και θα μεταφερθούν σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο, που βρίσκεται σε αποθέσεις εξαντλημένου λιγνιτωρυχείου (ορυχείο Καρδιάς), όπου θα αποτεθούν σε κυψέλες, σύμφωνα με τις απαιτήσεις τις ισχύουσας νομοθεσίας για τη συλλογή, μεταφορά, απόθεση και διαχείριση στερεών αποβλήτων. Στον χώρο αυτό θα μπορεί να γίνεται διαχείριση και άλλων υλικών που ενδέχεται στο μέλλον να χαρακτηριστούν ως στερεά βιομηχανικά απόβλητα, τα οποία θα αποτεθούν σε ξεχωριστές κυψέλες κατάλληλα στεγανοποιημένες. Οι κυψέλες που θα χρησιμοποιηθούν για την απόθεση αυτών των υλικών θα στεγανοποιηθούν, σύμφωνα με την ισχύουσα σχετική νομοθεσία. Ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των αποβλήτων αυτών, πέραν του αργιλικού γεωλογικού φραγμού, πιθανώς να απαιτηθούν πρόσθετα μέτρα στεγάνωσης». Στο Κεφάλαιο 5 της Μελέτης εξετάζονται τρεις εναλλακτικές λύσεις: η μεταφορά των αποβλήτων αμιάντου στο εξωτερικό (μηδενική λύση), η διαχείριση σε χώρο εκτός των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ και η διαχείριση εντός των εκτάσεων των λιγνιτωρυχείων, επιλέγεται δε τελικώς η λύση της κατασκευής της υποδομής και της διαχείρισης των βιομηχανικών αποβλήτων στην εσωτερική απόθεση του λιγνιτωρυχείου Καρδίας «σε περιοχή κοντά στους ΑΗΣ, με τρόπο ασφαλή και περιβαλλοντικά 12 / 19

13 πλήρως ελεγχόμενο». Όπως αναφέρεται, «Ο χώρος διαχείρισης των βιομηχανικών αποβλήτων έχει εμβαδόν 260 στρ. Πρόκειται για έκταση με πολύ μεγάλη χωρητικότητα, που θα επαρκεί για όλες τις προς απόθεση ποσότητες αποβλήτων αμιάντου, καθώς και για διαχείριση και άλλων υλικών που ενδέχεται στο μέλλον να χαρακτηρισθούν ως βιομηχανικά απόβλητα Ο χώρος θα αναπτυχθεί με διάταξη κυψελών δύο κατηγοριών α. αποβλήτων αμιάντου (5 κυψέλες) συνολικής χωρητικότητας τόνων και β. διαφόρων άλλων αποβλήτων σε 3 κυψέλες όγκου αποθήκευσης (με τα αναμενόμενα στραγγίσματα) μ3». Το Κεφάλαιο της Μελέτης (σελ. 50 επ) αναφέρεται ειδικότερα στη «Διαχείριση άλλων στερεών βιομηχανικών αποβλήτων» και διαλαμβάνει τα εξής: «Οι κυψέλες Κ6, Κ7, Κ8 θα μπορούν να δεχθούν τόσο απόβλητα αμιάντου, όσο και μικρές ποσότητες μη ανακυκλώσιμων στερεών αποβλήτων (π.χ. μπαταρίες, απόβλητα που θα ικανοποιούν τα κριτήρια της παρ της Απόφασης του Συμβουλίου της ΕΕ 2003/33 κ.ά.), τα οποία ενδεχομένως να προκύψουν μελλοντικά (πιθανόν και από εξέλιξη στην υφιστάμενη νομοθεσία). Ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των αποβλήτων αυτών, οι κυψέλες Κ6, Κ7, Κ8 θα στεγανοποιηθούν, σύμφωνα με την ισχύουσα σχετική νομοθεσία Επιπλέον, ανάλογα με τη φύση των αποβλήτων, πιθανόν να πρέπει να κατασκευαστεί ένα σύστημα συλλογής, κατεργασίας και απομάκρυνσης των στραγγισμάτων που ενδεχομένως να παραχθούν από τα απόβλητα... Επισημαίνεται ότι η διαμόρφωση αυτών των κυψελών και η κατασκευή του συστήματος συλλογής, κατεργασίας και απομάκρυνσης στραγγισμάτων από τις συγκεκριμένες κυψέλες θα γίνει μελλοντικά και μόνο εφόσον επιλεγεί η διαχείριση τέτοιων αποβλήτων στον συγκεκριμένο Χώρο Διαχείρισης. Η ωφέλιμη χωρητικότητα κάθε μίας από τις κυψέλες Κ6, Κ7 και Κ8 υπολογίσθηκε σε μ3 και η συνολική χωρητικότητα των τριών κυψελών σε μ3 [Π]εριγράφονται οι εργασίες που θα γίνουν στις κυψέλες, στις οποίες θα αποτεθούν άλλα στερεά βιομηχανικά απόβλητα... Η ακριβής διαστασιολόγηση των δεξαμενών θα γίνει μελλοντικά, εφόσον γίνει γνωστή η φύση των στερεών αποβλήτων που θα αποτεθούν στις εν λόγω κυψέλες και στα πλαίσια υποβολής της σχετικής μελέτης για αδειοδότηση στην οικεία Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Ο οριστικός λεπτομερής σχεδιασμός θα γίνει τότε, με γνώμονα την βέλτιστη λειτουργία του Συστήματος και την πλήρη προστασία του περιβάλλοντος και λαμβάνοντας υπόψη τον απαιτούμενο χρόνο παραμονής σε κάθε δεξαμενή, ανάλογα με τη φύση και τη συμπεριφορά των αποβλήτων. Ενδεικτικά, η διαδικασία της κατεργασίας θα έχει ως εξής». Περαιτέρω, σύμφωνα με το Κεφάλαιο 6 της Μελέτης, που αφορά «εκτίμηση και αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων» (σελ. 61 επ), «Το Έργο δεν αναμένεται να προκαλέσει αλλαγές στη μορφολογία του εδάφους, επιβάρυνση της ατμόσφαιρας, των νερών, του υπεδάφους, της χλωρίδας και της πανίδας, αφενός λόγω της θέσης του χώρου διαχείρισης και αφετέρου λόγω των 13 / 19

14 μέτρων προστασίας που θα ληφθούν. Αναλυτικότερα: 6.1 Μορφολογία εδάφους 6.2. Ατμόσφαιρα. Το έργο δεν αναμένεται να προκαλέσει επιβάρυνση του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος, τόσο κατά τη φάση υλοποίησής του όσο και μελλοντικά. Κατά την αποξήλωση των πλακών αμιαντοτσιμέντου θα ληφθούν όλα τα μέτρα, ώστε να αποφευχθεί η διασπορά θρυμματιζόμενων ινών αμιάντου στην ατμόσφαιρα Κατά τη μεταφορά τους, τα υλικά θα διατηρούνται σε διαβρεγμένη κατάσταση μέχρι την οριστική απομάκρυνσή τους, έτσι ώστε να περιορίζεται στο ελάχιστο η δημιουργία και η διασπορά σκόνης στο περιβάλλον Κατά τη φάση διαμόρφωσης του χώρου, η σκόνη που θα προκύπτει στην περιοχή θα περιοριστεί με τη συστηματική διαβροχή του. Η δε κυκλοφορία των οχημάτων μεταφοράς του υλικού θα είναι περιοδική και μικρής χρονικής διάρκειας και, κατά συνέπεια, δεν θα επιφέρει επιβάρυνση της ατμόσφαιρας Ύδατα. Τα αποτελέσματα της διερεύνησης των υδρογεωλογικών συνθηκών και της ποιοτικής κατάστασης των υπογείων και επιφανειακών υδάτων στο χώρο διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων στο ορυχείο Καρδιάς και στην περιβάλλουσα του χώρου περιοχή, καταγράφονται στην σχετική επισυναπτόμενη υδρογεωλογική μελέτη Τα κυριότερα συμπεράσματα της μελέτης είναι τα εξής: 1. Δεδομένου ότι τα υλικά των αποθέσεων παρουσιάζουν πολύ χαμηλή υδροπερατότητα και το υποκείμενο στρώμα των αποθέσεων υδροφορίας στα υλικά των αποθέσεων θεωρείται αδιαπέρατο, υπάρχει δυσχέρεια δημιουργίας υδροφορίας στα υλικά των αποθέσεων και πρακτικά δεν υπάρχει δυνατότητα υδραυλικής επικοινωνίας και κίνησης νερού μεταξύ των υλικών των αποθέσεων και των υποκειμένων γεωλογικών σχηματισμών (μάργα). 2. Δεδομένου ότι πριν την έναρξη απόθεσης των αποβλήτων θα γίνει συμπίεση του εδάφους, διάστρωση αργιλικού στρώματος και συμπύκνωση του αργίλου, η πιθανότητα ρύπανσης και τα απόβλητα προς τα υποκείμενα στρώματα θεωρείται αδύνατη πέραν του αργιλικού γεωλογικού φραγμού που απαιτείται για τα απόβλητα αμιάντου για άλλα απόβλητα, αναλόγως της φύσης τους, πιθανώς [να] απαιτηθεί και στεγάνωση με γεωμεμβράνες, καθώς και κατασκευή συστήματος διαχείρισης στραγγισμάτων (αγωγοί, δεξαμενή αποθήκευσης-επεξεργασίας)». Στην Τεχνική Έκθεση που συνοδεύει τη ΜΠΕ αναφέρεται ότι «Τα προς διαχείριση βιομηχανικά απόβλητα στον συγκεκριμένο χώρο των Λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ Α.Ε. είναι δύο κατηγοριών: - Πρώτη κατηγορία βιομηχανικών αποβλήτων: Προϊόντα αμιάντου, με ειδικό βάρος 1,35 t/m3. - Δεύτερη κατηγορία βιομηχανικών αποβλήτων: Διάφορα βιομηχανικά απόβλητα Η Γενική Διάταξη περιλαμβάνει 1. Τον κυρίως χώρο διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων, στον οποίο προβλέπεται να κατασκευαστούν 8 κυψέλες, σαφώς διακεκριμένες μεταξύ τους. Πρώτα αρχίζει η απόθεση αποβλήτων κατηγορίας 1, προϊόντων αμιάντου στην κυψέλη 1 (Κ1). Όταν η κυψέλη Κ1 φτάσει στην τελική χωρητικότητά της θα ξεκινήσει η απόθεση στην κυψέλη 2 (Κ2) 4 Αν χρειαστεί [διαχείριση αποβλήτων] της δεύτερης κατηγορίας θα 14 / 19

15 ξεκινήσει η απόθεση στην κυψέλη Κ6 Όταν η κυψέλη αυτή φτάσει στην τελική χωρητικότητά της θα ξεκινήσει η λειτουργία της κυψέλης Κ7. Συνολικά σχεδιάστηκαν 3 κυψέλες αποβλήτων δεύτερης κατηγορίας». Στην ίδια Τεχνική Έκθεση (σελ. 20 επ) περιγράφονται οι κυψέλες και αναφέρονται στοιχεία για τη δυναμικότητά τους. Ειδικότερα, οι πέντε κυψέλες για τα προϊόντα αμιάντου έχουν την εξής δυναμικότητα: Κ1: κμ/ τόνοι, Κ2: κμ/ τόνοι, Κ3: κμ/ τόνοι, Κ4: κμ/9.045 τόνοι και και Κ5: κμ/ τόνοι, έχουν δηλαδή συνολική δυναμικότητα κμ/ τόνων. Οι τρεις κυψέλες για την απόθεση διάφορων άλλων βιομηχανικών αποβλήτων, που πρέπει να πληρούν ορισμένα κριτήρια, έχουν συνολική δυναμικότητα κμ [ ]. 11. Επειδή, μετά την έκδοση της ανωτέρω / αποφάσεως, με την 38526/1261/ απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας χορηγήθηκε στη ΔΕΗ ΑΕ, υπό συγκεκριμένους όρους και περιορισμούς, άδεια «για τη δραστηριότητα συλλογής, μεταφοράς και διάθεσης αποβλήτων αμιαντοτσιμέντου στο πεδίο Καρδιάς», εντός των Νομών Κοζάνης και Φλώρινας. Στην απόφαση αυτή, που εκδόθηκε σύμφωνα με την κ.υ.α. Η.Π /725/2006 (Β 383) για τη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων, αναφέρεται ότι ισχύει «για τη δραστηριότητα συλλογής, μεταφοράς και διάθεσης αποβλήτων αμιαντοτσιμέντου», που προκύπτουν μετά από εργασίες αποξήλωσης των αμιαντοπλακών από τους πύργους ψύξης των ΑΗΣ των Νομών Κοζάνης και Φλώρινας και καθαίρεσης των στεγάστρων αμιαντοτσιμέντου στο σύστημα μεταφοράς του λιγνίτη με ταινιοδρόμους, και ότι η διαχείριση πρέπει να είναι σύμφωνη με τους όρους και περιορισμούς οι οποίοι τίθενται στην εκδοθείσα πράξη εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων. Εξ άλλου, με την κ.υ.α / ανανεώθηκε η ανωτέρω /2004 απόφαση περί εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων μέχρι την Ακολούθως, με το ΔΠΠ/963/ έγγραφο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της ΔΕΗ ΑΕ υποβλήθηκε στην ΕΥΠΕ του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη [ΤΕΠΕΜ] για την κατασκευή και λειτουργία τριών νέων κυψελών εντός του Χώρου Διαχείρισης Βιομηχανικών Αποβλήτων του ορυχείου Καρδιάς. Με το 39557/3222/ έγγραφο της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΚΑ διατυπώθηκαν παρατηρήσεις επί της υποβληθείσης ΤΕΠΕΜ, κατατέθηκε δε, ενόψει και των παρατηρήσεων αυτών, εκ νέου η σχετική μελέτη (βλ. το ΔΠΠ/1469/ έγγραφο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της ΔΕΗ προς το ΥΠΕΚΑ). Τελικώς εκδόθηκε η προσβαλλόμενη / απόφαση της Γενικής Γραμματέως του ΥΠΕΚΑ, με την οποία εγκρίθηκε η ανωτέρω ΤΕΠΕΜ και επιβλήθηκαν σχετικοί όροι και προϋποθέσεις. Όπως αναφέρεται στην προσβαλλομένη, με αυτήν «εξειδικεύονται οι περιβαλλοντικοί όροι της υπ αριθμ / κ.υ.α. για την κατασκευή τριών (3) νέων κυψελών (Κ6-Κ8) στις οποίες μπορούν να διατίθενται στερεά, μη ανακυκλώσιμα 15 / 19

16 επικίνδυνα απόβλητα μόνο εφόσον είναι σε στερεή μορφή και ικανοποιούν τα κριτήρια της παρ της Απόφασης 2003/33 του Συμβουλίου της ΕΕ». Περαιτέρω, τα απόβλητα που θα γίνονται αποδεκτά στον χώρο διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων [ΧΔΒΑ] περιγράφονται σε πίνακα, με συγκεκριμένους κωδικούς του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων [ΕΚΑ], αναφέρονται δε τα εξής για την προέλευση και την ποσότητά τους: «Από τα επικίνδυνα απόβλητα του προηγούμενου πίνακα οι κωδικοί των κεφαλαίων 10, 12 και 17 του ΕΚΑ θα προέρχονται από βιομηχανικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας, Μακεδονίας- Θράκης, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Αττικής. Ειδικότερα για τη ΔΕΗ ΑΕ, θα γίνονται αποδεκτά απόβλητα των κωδικών αυτών από τις εγκαταστάσεις της σε όλη της χώρα. Τα επικίνδυνα απόβλητα του κεφαλαίου 19 του ΕΚΑ θα προέρχονται από τον αποτεφρωτήρα που λειτουργεί στην Αττική, ενώ θα μπορούν να διατεθούν και αντίστοιχα απόβλητα από τον αποτεφρωτήρα που προβλέπεται να κατασκευασθεί στη Β. Ελλάδα. Η συνολική χωρητικότητα των τριών νέων κυψελών θα είναι κμ». Ορίζεται, επίσης, ότι η απόφαση αυτή, που ισχύει έως την , αφορά αποκλειστικά την «περιβαλλοντική αδειοδότηση των τριών νέων κυψελών διάθεσης στερεών επικίνδυνων αποβλήτων και της νέας μονάδας επεξεργασίας στραγγισμάτων». Εξ άλλου, σύμφωνα με την εγκριθείσα ΤΕΠΕΜ, ενόψει της συνολικής χωρητικότητας των τριών νέων κυψελών, ο μέγιστος όγκος αποβλήτων που θα μπορούν να διατεθούν στον ΧΔΒΑ καθ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας του ανέρχεται σε κμ και η μέγιστη ποσότητα αποβλήτων που θα μπορούν να δεχθούν οι νέες αυτές κυψέλες εκτιμάται, κατά προσέγγιση, σε t [ m3 1,4 t/m3]. Στη μελέτη αυτή αναφέρεται, τέλος, ότι «Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ετών μεταφέρθηκαν στον ΧΔΒΑ Καρδιάς και αποτέθηκαν στις κυψέλες Κ1-Κ5 περίπου τόνοι αποβλήτων αμιαντοτσιμέντου. Και στις 5 κυψέλες (Κ1-Κ5) έχει ολοκληρωθεί η τελική σφράγισή τους». 12. Επειδή, όπως συνάγεται από την προαναφερθείσα / κ.υ.α. εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων και τη σχετική ΜΠΕ, με την πράξη αυτή αδειοδοτήθηκε, κατά τις διατάξεις του ν. 1650/1986, χώρος διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων στο ορυχείο Καρδιάς του Νομού Κοζάνης, προοριζόμενος κυρίως για τα προϊόντα αμιάντου που προέκυψαν από την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων της ΔΕΗ στην περιοχή αυτή και αποτελούν επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα. Για τον σκοπό αυτό αδειοδοτήθηκε με την εν λόγω κ.υ.α. η κατασκευή πέντε κυψελών, συνολικής δυναμικότητας κμ/ τόνων. Αδειοδοτήθηκε, επίσης, η κατασκευή τριών κυψελών, συνολικής δυναμικότητας κμ, για τη διαχείριση «μικρών ποσοτήτων» ορισμένων άλλων στερεών βιομηχανικών αποβλήτων, τα οποία πρέπει να πληρούν τα κριτήρια της 2003/33/ΕΚ αποφάσεως του Συμβουλίου (ΕΕ L 11/ ) και συγκεκριμένα τα κριτήρια της παραγράφου 2.4 του σχετικού 16 / 19

17 Παραρτήματος [«Κριτήρια για απόβλητα που γίνονται δεκτά σε χώρους υγειονομικής ταφής επικινδύνων αποβλήτων» (οριακές τιμές έκπλυσης και άλλα κριτήρια)]. Δοθέντος δε ότι, κατά την ανωτέρω / απόφαση, η συνολική χωρητικότητα των οκτώ κυψελών ανέρχεται σε τόνους, η χωρητικότητα των τριών κυψελών που προορίζονται για την υποδοχή των άλλων, πλην του αμιάντου, βιομηχανικών αποβλήτων δεν δύναται να υπερβαίνει τους τόνους [ ]. Εξ άλλου, από τον σκοπό της ως άνω περιβαλλοντικής αδειοδοτήσεως, η οποία αφορά κυρίως προϊόντα που «θα προκύψουν μετά από εργασίες κατεδάφισης/αποξήλωσης και αποκομιδής/διαχείρισης υλικών από αμιαντοτσιμέντο» στις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ στη συγκεκριμένη περιοχή, σε συνδυασμό με την επιλεγείσα από την οικεία ΜΠΕ εναλλακτική λύση, με κριτήριο την εγγύτητα του λιγνιτωρυχείου Καρδιάς στον χώρο προελεύσεως των αποβλήτων και την καταλληλότητα των εδαφών, συνάγεται ότι με την / κ.υ.α. δεν χορηγήθηκε έγκριση για την κατασκευή και λειτουργία ΧΔΒΑ πανελλαδικής εμβέλειας, η χωροθέτηση του οποίου άλλωστε θα προϋπέθετε, κατά το προαναφερθέν άρθρο 12 του ν. 1650/1986, σχεδιασμό σε εθνικό επίπεδο. Τέτοιος δε εγκεκριμένος σχεδιασμός δεν υπήρχε κατά τον χρόνο εκδόσεως της ανωτέρω κ.υ.α. Άλλωστε, ακόμη και στον εγκριθέντα μεταγενεστέρως με την κ.υ.α. 8668/2007 «Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων» [ΕΣΔΕΑ] (Β 287) αναφέρεται ότι «Για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου και κατάλληλου για τη Χώρα δικτύου εγκαταστάσεων διάθεσης των ΕΑ που παράγονται από τη βιομηχανική δραστηριότητα τα βασικά κριτήρια εντοπισμού των θέσεων των εν λόγω εγκαταστάσεων είναι τα εξής: (α) Η διαθεσιμότητα κατάλληλων χώρων, όπως: -εξοφλημένα λιγνιτικά πεδία -εξοφλημένα ορυχεία μεταλλευμάτων -εξοφλημένα λατομεία αδρανών. (β) Η χωροταξική κατανομή της παραγωγής των ΕΑ. (γ) Το μέγεθος παραγωγής ΕΑ σε συνδυασμό με το μέγεθος της βιομηχανικής εγκατάστασης που τα παράγει. Ειδικότερα, θα πρέπει να εξετασθεί η ανάπτυξη ιδίων εγκαταστάσεων διάθεσης ή/και αξιοποίησης ΕΑ από μεγάλου μεγέθους βιομηχανίες που λειτουργούν στη Χώρα και παράγουν σημαντικές ποσότητες ΕΑ, όπως οι μονάδες παραγωγής ενέργειας Επιπλέον θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι περιπτώσεις εγκαταστάσεων που έχουν αρχίσει να λειτουργούν ή έχουν λάβει περιβαλλοντική αδειοδότηση και πρόκειται να δεχθούν ΕΑ προς διάθεση. Με το σκεπτικό αυτό, θα πρέπει να εξετασθεί η διάθεση ΕΑ και σε χώρους, όπως αυτοί των Λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ στον Νομό Κοζάνης, του Αλουμινίου της Ελλάδος και της Λάρκο ΑΕ Προβλέπεται επίσης η δημιουργία εγκατάστασης για την υποδοχή, αξιοποίηση ή/και ΕΑ από την αμυντική βιομηχανία» (βλ. τα σχετικά με την «Υλοποίηση του ΕΣΔΕΑ» στο Παράρτημα του άρθρου 4 της κ.υ.α. 8668/2007). Δεν προκύπτει, δηλαδή, από τον ανωτέρω «Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων» ότι η επίδικη εγκατάσταση στο ορυχείο Καρδιάς Νομού Κοζάνης αποτελεί ΧΔΕΑ 17 / 19

18 προερχομένων από όλη τη Χώρα. Με την προσβαλλόμενη οικ / απόφαση εγκρίθηκε Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη για την κατασκευή τριών νέων κυψελών στις οποίες μπορούν να διατίθενται στερεά, μη ανακυκλώσιμα επικίνδυνα απόβλητα, συνολικού βάρους τόνων, προερχόμενα, αναλόγως των αναφερομένων στην απόφαση αυτή κωδικών του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων, όχι μόνο από τις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ, αλλά από βιομηχανικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας, Μακεδονίας-Θράκης, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Αττικής, από τον αποτεφρωτήρα που ήδη λειτουργεί στην Αττική, μελλοντικά δε και από τον αποτεφρωτήρα που θα κατασκευασθεί στην Βόρεια Ελλάδα. 13. Επειδή, από τη σύγκριση της προσβαλλομένης με την / κ.υ.α. προκύπτει ότι με την εγκριθείσα ΤΕΠΕΜ δεν εξειδικεύονται απλώς, στις τεχνικές τους λεπτομέρειες, οι περιβαλλοντικοί όροι της ανωτέρω κ.υ.α., αλλά τροποποιείται ουσιωδώς η δραστηριότητα για την οποία εκδόθηκε η απόφαση αυτή, ως προς τον τόπο προελεύσεως των επικινδύνων αποβλήτων, την ποσότητά τους σε βάρος και την αναλογική σχέση τους με τα προϊόντα αμιάντου. Καθίσταται δηλαδή ο επίδικος ΧΔΒΑ από χώρος για τη διαχείριση, κατά κύριο λόγο, προϊόντων αμιάντου προερχομένων από τις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ στην Κοζάνη, χώρος για τη διαχείριση μεγάλων ποσοτήτων άλλων επικινδύνων βιομηχανικών αποβλήτων προερχομένων από όλη τη Χώρα. Εφόσον, όμως, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στις σκέψεις 4-6, με τις προβλεπόμενες στην ανωτέρω έγκριση περιβαλλοντικών όρων Ειδικές Τεχνικές Μελέτες Εφαρμογής [ΕΤΜΕ] ή με τις εκδιδόμενες δυνάμει του άρθρου 7 παρ. 2 του ν. 4014/2011 Τεχνικές Περιβαλλοντικές Μελέτες [ΤΕΠΕΜ], δεν δύνανται να μεταβληθούν ουσιωδώς τα χαρακτηριστικά του έργου, διότι η ουσιώδης τροποποίηση προϋποθέτει νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο της εκδόσεως της προσβαλλομένης πράξεως διατάξεις, η προσβαλλόμενη πράξη δεν είναι νόμιμη. Άλλωστε, ενόψει όσων έγιναν δεκτά στη σκέψη 9, ακόμη και εάν δεν επρόκειτο για μη καλυπτόμενη από την / κ.υ.α. ουσιώδη τροποποίηση, εφόσον, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η κατ εφαρμογή της κ.υ.α. ΗΠ 13588/725/2006 εκδοθείσα 38526/1261/ άδεια αφορούσε μόνο «τη δραστηριότητα συλλογής, μεταφοράς και διάθεσης αποβλήτων αμιαντοτσιμέντου στο πεδίο Καρδιάς» και δεν είχε χορηγηθεί τέτοια ειδική άδεια για την επίδικη δραστηριότητα της διαχείρισης άλλων στερεών βιομηχανικών αποβλήτων, ήταν υποχρεωτική η έκδοση ΑΕΠΟ κατά τους νόμους 4014/2011 και 4042/2012 για τη δραστηριότητα αυτή. Κατά συνέπεια, για τους λόγους αυτούς, που προβάλλονται βασίμως, πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση ακυρώσεως και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη οικ / απόφαση της Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, παρέλκει δε, ως 18 / 19