Manual për Lejet e Mjedisit Aktiviteti C.3

Transcript

1 Programi IPA 2010 i Bashkimit Evropian për Shqipërinë Asistencë Teknike për Forcimin e Kapacitetit të Ministrisë së Mjedisit në Shqipëri për Hartimin e Ligjit dhe (EuropeAid/130987/C/SER/AL) Manual për Lejet e Mjedisit Aktiviteti C.3 Dokumenti Përfundimtar Projekti është financuar nga Bashkimi Evropian 1

2 Zbatimin e Legjislacionit Kombëtar të Mjedisit Titulli i Projektit: Asistencë Teknike për Forcimin e Kapacitetit të Ministrisë së Mjedisit në Shqipëri për Hartimin e Ligjit dhe Numri i Projektit: Europe Aid/130987/C/SER/AL; No. Kontratës. 2011/ Vendi: Republika e Shqipërisë Përfitues Kontraktor Emri: Ministria e Mjedisit Grontmij A/S Adresa: Rr. Durresit, Nr 27, Tiranë, Shqipëri Granskoven 8 DK-2600 Glostrup Person i kontaktit: Ardiana Sokoli Paolo Bacca Telefon: Ardiana.Sokoli@moe.gov.al Paolo.Bacca@selea.al Data e Raportit: Qershor 2014 Titulli: Manual për Lejet e Mjedisit Autorët: QA/QC Erjola Muka, Bosko Nikov & Kurt Terpgaard-Jensen, Alma Bako Paolo Bacca Mirënjohje Ekipi i projektit dëshiron të shprehë mirënjohjen e TIJ për të gjithë personat dhe ekspertët nga të gjitha institucionet dhe palët e interesuara të përfshira në mbledhjen e të dhënave dhe informatave dhe të gjithë personat dhe organet që kanë mbështetur zhvillimin e këtij materiali. Falënderime të veçanta shkojnë për drejtuesit e Ministrisë së Mjedisit dhe Agjencisë Kombëtare të Mjedisit Ky raport është përgatitur nga një ekip projekti që punon për Grontmij. Gjetjet, interpretimet dhe konkluzionet e shprehura në këtë dokument janë vetëm ato të Grontmij dhe nuk duhet në asnjë mënyrë të merren për të pasqyruar mendimet dhe politikat e Komisionit Evropian. 2

3 TABELA E PËRMBAJTJES 1.1. HYRJE PËRKUFIZIMET 6 KAPITULLI 1 6 HYRJE, TEORIA DHE KUADRI I PËRGJITHSHËM TEORIA DHE KUADRI I MANUALIT QËLLIMI I LEJEVE TË MJEDISIT SISTEMI I LEJEVE TË MJEDISIT ASPEKTET INSTITUCIONALE TË DHËNIES SË LEJES SË MJEDISIT PROÇEDURA E PËRGJITHSHME 10 KAPITULLI 2 10 PROÇEDURA E LEJEVE TË MJEDISIT FORMULARI I KËRKESËS I PARAQITUR NGA OPERATORI MARRJA DHE KONTROLLI FILLESTAR I FORMULARIT TË KËRKESËS KONTROLLI FILLESTAR ADMINISTRATIV I FORMULARIT TË KËRKESËS KONTROLLI FILLESTAR TEKNIK I FORMULARIT TË KËRKESËS KONSULTIMI VLERËSIMI TEKNIK I FORMULARIT TË KËRKESËS PËR LEJE MJEDISI DHËNIA E LEJES SË MJEDISIT OSE NJOFTIMI PËR REFUZIMIN E LEJES RISHIKIMI OSE NDËRPRERJA E LEJES SË MJEDISIT REVOKIMI APO PEZULLIMI I LEJES SË MJEDISIT KUSHTET E LEJES SË MJEDISIT LEJA E MJEDISIT E TIPIT A 19 KAPITULLI 3 19 VENDOSJA E KUSHTEVE NË LEJEN E MJEDISIT LEJA E MJEDISIT E TIPIT B LEJA E MJEDISIT E TIPIT C PERIUDHA KALIMTARE RISHIKIMI I LEJEVE TË MJEDISIT 21 LISTA E ANEKSEVE ANEKSI A: MODELET E FORMULARËVE TË KËRKESËS PËR LEJE MJEDISI TË TIPIT A, B DHE C 22 ANEKSI B: MODELET E LEJEVE TË MJEDISIT TË TIPIT A, B DHE C 140 ANEKSI C: VENDOSJA E VLERAVE LIMIT TË SHKARKIMIT PËR LEJET E MJEDISIT TË TIPIT A 220 ANEKSI D: LISTË KONTROLLI PARAPRAKE PËR PRANINË DHE PLOTËSINË E INFORMACIONIT NË NJË FORMULAR KËRKESE PËR TIPIN A TË LEJES SË MJEDISIT 232 LISTA E SHTOJCAVE SHTOJCA 1: SKEMA E MARRJES DHE KONTROLLIT FILLESTAR TË FORMULARIT TË KËRKESES (ADMINISTRATIV DHE TEKNIK) 235 SHTOJCA 2: SKEMA E KONFIDENCIALITETIT TREGTAR 236 3

4 SHTOJCA 3: SKEMA E KONSULTIMIT 237 SHTOJCA 4: SKEMA E VLERËSIMIT TË FORMULARIT TË KËRKESËS DHE PËRCAKTIMI I KUSHTEVE TË LEJES SË MJEDISIT 238 SHTOJCA 5: PROCEDURA E VENDOSJES SË VKSH-VE 239 SHTOJCA 6: AFATI KOHOR I PROÇEDURËS SË DHËNIES SË LEJES SË MJEDISIT 240 4

5 Lista e shkurtesave AKM AQV ARM BE BREF DDP DShI IShM IPPC LLM MM NShK PP QKL SCM TMD VKSh VNM Agjencia Kombëtare e Mjedisit Autoritet i Qeverisjes Vendore Agjencia Rajonale e Mjedisit Bashkimi Evropian Best Environmental Reference Note Dokumenta Reference të TMD Dispozita Detyruese të Përgjithshme Direktiva e Shkarkimeve Industriale Inspektoriati Shtetëror i Mjedisit Integrated Pollution Prevention and Control Direktiva e Kontrollit dhe Parandalimit të Integruar të Ndotjes Ligji për Lejet e Mjedisit Ministria e Mjedisit Normat Kombëtare të Shkarkimeve Plani i Përputhshmërisë Qendra Kombëtare e Licencave Standardet e Cilësisë së Mjedisit Teknikat më të Mira të Disponueshme Vlerat Kufi të Shkarkimit Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis 5

6 KAPITULLI 1 HYRJE, TEORIA DHE KUADRI I PËRGJITHSHËM 1.1. HYRJE Lejet e Mjedisit janë instrumente kyç për rregullimin e ndikimeve në mjedis të shkaktuara nga aktivitetet industriale, për lehtësimin e përputhshmërisë së tyre me kërkesat e mjedisit dhe promovimin e risive dhe teknikave miqësore me mjedisin. Qëllimi i Manualit për Lejet e Mjedisit është t i sigurojë stafit të Agjencisë Kombëtare të Mjedisit (AKM) një mjet ndihmës për përmirësimin e efikasitetit dhe transparencës së procesit të lejeve të mjedisit, në vend. Manuali përshkruan elementet kyç të sistemit të lejeve të mjedisit, duke përfshirë: Parimet themelore të lejeve të mjedisit; Proçedurën e lejeve, në terma të përgjithshme; Udhëzime specifike mbi procesin e Lejeve të Tipit A, dhe Udhëzime specifike mbi procesin e Lejeve të Tipit C Përkufizimet Teknikat më të mira të disponueshme (TMD) është stadi më efektiv dhe më i përparuar i zhvillimit të veprimtarive dhe të metodave të operimit të tyre. Ky stad tregon se sa të përshtatshme janë praktikisht teknikat e veçanta për të siguruar, në parim, bazën për të përcaktuar vlera kufi të shkarkimeve, të tilla që të parandalojnë dhe, kur nuk është praktikisht e mundshme, të pakësojnë shkarkimet në përgjithësi dhe ndikimin mbi mjedisin në tërësi. BAT është një koncept i prezantuar nga Direktiva IPPC e BE, ku: a) Teknikë është teknologjia dhe mënyra me të cilën instalimi është projektuar, ndërtuar, mirëmbajtur dhe çmontuar; b) Teknikë e disponueshme janë teknikat e zhvilluara në atë nivel që mundëson përdorimin e tyre, në sektorin përkatës industrial, me rezultate të mira ekonomike e teknike. Vlerësimi i teknikave merr parasysh kostot dhe përparësitë, pavarësisht nga fakti nqs ato teknika përdoren apo prodhohen në Republikën e Shqipërisë, për sa kohë ato janë të arritshme nga përdoruesi; c) Më e mirë, në lidhje me teknikat, është teknika më efektive për arritjen e një niveli të lartë të përgjithshëm të mbrojtjes së mjedisit në tërësi. Dokumenta reference të TMD-ve (të ashtuquajturat BREF janë dokumente udhëzuese që përmbajnë informacion të detajuar mbi atë që mund të konsiderohet një TMD, për një industri të caktuar, d.m.th çfarë mund të jenë teknikisht dhe ekonomikisht në dispozicion të industrisë në mënyrë që të përmirësojë performancën e saj mjedisore. BREF nuk është një dokument ligjor, por ofron udhëzime të përditësuara për autoritetet e lejeve të mjedisit, në përcaktimin e kushteve të lejes për instalimet IPPC (Tipi A). Byroja Evropiane e IPPC përgatit BREF për secilën kategori të industrisë të renditur në Aneksin 1 të Direktivës IPPC, së fundmi të zëvendësuar nga Direktiva 2010/75/EC mbi Shkarkimet Industriale (DShI). Konfidencialiteti tregtar nënkupton një klauzolë ligjore sipas Ligjit 10448, datë "Për Lejet e Mjedisit", dhe mund të evokohet nga kërkuesi, i cili kërkon të kufizojë aksesin e publikut në teknologji të caktuara, prodhim, administratë, apo informacione financiare të paraqitura në 6

7 formularin e kërkesës, zbulimi i të cilave mund të paragjykojë interesat tregtare të kërkuesit, në një shkallë të paarsyeshme. Qasja e kombinuar për VKSh-të, ashtu siç kuptohet nga vetë emërtimi, kombinon qasjen e përftuar mbi bazën e standardeve të cilësisë së mjedisit dhe qasjen e përftuar mbi bazën e teknologjive që janë me bazë standardet e shkarkimit. Qasja e kombinuar është nënkuptuar në DShI dhe është përmendur në mënyrë specifike në Direktivën Kuadër të Ujit (2000/60/EC). Sipas kësaj qasjeje, kur vendosen vlerat kufi të shkarkimeve (VKSh-të) në kushtet e lejes për një instalim të veçantë, duhet të ndërmerren një sërë hapash: 1. Standardet e shkarkimit bazuar në TMD, të përcaktuara në legjislacion, do të merren si pikënisje kur të konsiderohet niveli i lejuar i shkarkimeve në ajër dhe ujë nga një instalim individual. 2. Më tej, konsideratat duhet të jepen për çdo zhvillim të TMD-ve, që nga koha kur është hartuar legjislacioni, të cilat mund të rezultojnë në imponimin e më shumë standardeve të rrepta shkarkimi (që mund të gjenden në BREF). 3. VKSh-të "teorike" duhet të llogariten specifikisht për instalimin, duke marrë parasysh mjedisin pritës, në mënyrë që standardet e cilësisë së mjedisit të mos tejkalohen. 4. Nqs standardet e shkarkimit në ajër, të llogaritura në pikën 2, nuk rezultojnë të tejkalojnë standardet e cilësisë mjedisore, këto do të jenë standardet që duhet të zbatohen si VKSh në kushtet e lejes për instalimin. Nqs standardet e cilësisë së mjedisit tejkalohen, atëherë standarde më të rrepta shkarkimi, të llogaritura në pikën 3, do të bëhen VKSh-të në kushtet e lejes për instalimin. 5. Në disa raste, mund edhe të jetë e nevojshme që të refuzohet leja për një instalim të ri ose për zgjerimin e tij të propozuar. Autoriteti kompetent është organi i ngarkuar me trajtimin e kërkesave dhe dhënien ose refuzimin e lejeve të mjedisit - Agjencia Kombëtare e Mjedisit (AKM). Vlerësimi i Ndikimit në Mjedis (VNM) është procesi që kryhet për vlerësimin e përgjithshëm të ndikimeve të rëndësishme negative, të drejtpërdrejta ose jo, në mjedis, nga projekte të propozuara publike dhe private. Vlera Kufi e Shkarkimit (VKSh) është masa e shprehur në disa parametra specifikë, përqendrimet dhe/ose nivelet e shkarkimeve në ajër që nuk mund të tejkalohen në një ose më shumë periudha kohore. Standard i Cilësisë së Mjedisit (SCM) do të thotë një sërë kërkesash që duhet të plotësohen në një kohë të caktuar, nga një mjedis i caktuar ose një pjesë e veçantë e tij, siç përcaktohen në Ligjin Nr , datë mbi "Mbrojtjen e Mjedisit". Leja e Mjedisit jepet për aktivitetet e përcaktuara në Ligjin për Lejet e Mjedisit (LLM) Nr datë , që autorizon vënien në funksion të tërë instalimit ose disa pjesëve të tij. Leja është subjekt i kushteve të përcaktuara, të cilat garantojnë se instalimi përmbush kërkesat e Ligjit për Lejet e Mjedisit. Një leje mund të mbulojë një ose më shumë instalime ose pjesë të instalimeve, në të njëjtën vendndodhje, që operohen nga i njëjti operator. Instalim nënkupton një njësi statike teknike ku kryhen një ose më shumë aktivitete, dhe çfarëdo aktiviteti tjetër që ka lidhje direkte, teknike me aktivitetet e kryera në atë vendndodhje dhe të cilat mund të ketë një ndikim në shkarkimet në ajër dhe ndotjen; Menaxhimi i Informacionit i referohet Nenit 23 të Ligjit No.10448, datë "Për Lejet e Mjedisit" dhe mund të aplikohet për informacionin e konsideruar si sekret shtetëror, në përputhje me ligjin "Për informacionin e klasifikuar si "sekret shtetëror ", apo të mbrojtur nga kuadri ligjor në fuqi për të dhënat personale, të dhënat profesionale apo të dhënat tregtare të cilat nuk janë bërë publike dhe nuk janë transferuar nga një autoritet në tjetrin. 7

8 Normat e Shkarkimeve Kombëtare (NShK) janë Dispozita Detyruese të Përgjithshme (një grup i kërkesave standarde minimale, të përcaktuara në një dokument, që mbulojnë aspektet operacionale të një instalimi, të cilat duhet të merren parasysh nga rregullatorët në vendosjen e kushteve të lejes) në lidhje me shkarkimet e ndotësve të caktuar në atmosferë, të përcaktuar në VKM "Për kërkesat e veçanta, kushtet dhe rregullat për vlerësimin dhe transferimin e lejeve të mjedisit 1 ". Operator është personi fizik apo juridik që operon ose kontrollon instalimin, apo të cilit i është deleguar fuqi ekonomike vendimtare për funksionet teknike të instalimit, në përputhje me legjislacionin në fuqi. Si operator i një instalimi, që: a) nuk është vënë ende në funksionim, konsiderohet personi që do të kontrollojë funksionimin e tij në të ardhmen; b) nuk funksionon më, konsiderohet personi të cilit i ishte dhënë leje mjedisi për funksionimin e këtij instalimi. Rregjistrimi i Lejeve nënkupton aplikimin elektronik dhe ndjekjen e lejes nga një autoritet në tjetrin dhe një sistem logging i cili përmban tekstin e kërkesës dhe lejes, me ndryshimet përkatëse dhe informacionin në lidhje me ndryshimet e lejes dhe/ose revokimin e saj. Numrat e referencës të rregjistrimit të lejes janë identifikues unik për çdo formularë kërkese. Regjistri i lejes duhet të jetë i aksesueshëm për publikun, mundësisht përms një faqeje elektronike (website zyrtar). Njoftimi publik nënkupton një shpallje publike të botuar në mediat e shtypura, i cili identifikon operatorin dhe aktivitetin e propozuar, jep detaje të regjistrimit të lejes, dhe specifikon procedurën për konsultimin në publik. Palët e interesuara nënkupton autoritetet e qeverisjes qendrore, rajonale dhe vendore, shoqërinë civile, të cilët kanë një përgjegjësi ose interes, në lidhje me ndikimet në mjedis nga instalimi i pajisur me leje mjedisi TEORIA DHE KUADRI I MANUALIT Qëllimi i Lejeve të Mjedisit Objektivi i përgjithshëm i lejeve të mjedisit është përcaktimi, në një mënyrë transparente dhe të përgjegjshme nga autoritetet kompetente (AKM-ja apo ARM-të, në varësi të tipit të aktivitetit), i kërkesave ligjërisht të detyrueshme për instalimet, në mënyrë që të mbrojë shëndetin e njerëzve dhe mjedisin. Lejet e mjedisit vendosin kufijë për shkarkimet e ndotësve në ajër dhe ujë (duke përfshirë shkarkimet në kanalizime), për gjenerimin dhe menaxhimin e mbetjeve, së bashku me çfarëdo kushti tjetër mjedisor, që janë specifike për një instalim Sistemi i lejeve të mjedisit Sistemi i lejeve, në lidhje me mbrojtjen e mjedisit është përcaktuar me ligjin Nr , datë mbi Lejet e Mjedisit, i cili siguron parimet themelore për të gjitha tipet e lejeve të mjedisit. Tiparet kryesore të Ligjit janë si më poshtë: Është themeluar një sistem i tre tipeve të lejeve të mjedisit- Tipi A, B dhe C- të tre tipet e lejeve dallohen nga njëra-tjetra nga kategoria e aktivitetit industrial dhe kapaciteti i prodhimit; Kërkesat për leje pranohen dhe lëshohen nga QKL; 1 Në proces miratimi 8

9 AKM / ARM përgatit propozimet për lejet e mjedisit; Kushtet e lejes për një instalim industrial përcaktohen rast pas rasti, duke pasur parasysh kushtet lokale; Pjesëmarrja e publikut dhe aksesi në informacion (publiku duhet të ketë një mundësi për të komentuar mbi kërkesat për leje para se autoriteti përkatës merr vendimin e vet dhe të kenë akses në informacionin e lidhur me lejet, pasi leja është dhënë) Përveç kësaj, Lejet e instalimeve të Tipit A karakterizohen nga: Përdorimi i Teknikave më të Mira të Disponueshme (TMD) për Tipin A, ku ndër të tjera, marrin në konsideratë konsumin e burimeve (ujit dhe materialeve të tjera të papërpunuara) dhe përdorimi efikas i energjisë. Fokusi, më shumë mbi parandalimin dhe reduktimin e ndotjes, se sa mbi hollimin dhe kontrollin/trajtimin pas shkarkimit. Kthimi i vendndodhjes në një gjendje të kënaqshme, pasi instalimi është e mbyllur (çmontimi, rehabilitimi i vendndodhjes dhe përkujdesja e mëpasshme) Aspektet institucionale të dhënies së lejes së mjedisit Qendra Kombëtare e Licencimit (QKL) është autoriteti "One-stop-shop" për marrjen e të gjithë formularëve të kërkesës për leje. QKL-ja është autoriteti ku bëhet kërkesa dhe ku leja e mjedisit e Tipit A, B dhe C lëshohet. Pas kontrollit të përputhshmërisë administrative, QKL-ja shpërndan kërkesën për leje tek organi përkatës kompetent, Agjencia Kombëtare e Mjedisit. Kërkesa përpunohet nga Agjencia Kombëtare e Mjedisit (AKM) (Tipi A dhe B) dhe Agjencitë Rajonale të Mjedisit (ARM), (tipi C). AKM-ja është autoriteti i cili verifikon saktësinë e informacionit të dhënë nga një operator në kërkesën për një leje mjedisi të tipit A, B dhe C dhe i jep opinionin e argumentuar, me kushte të hollësishme, Ministrit për aprovimin apo refuzimin e lejes. Lejet e Tipit A dhe B administrohen nga AKM-ja, e cila i ofron mendimin teknik Ministrit për dhënien ose jo të lejes së mjedisit (me kushte të hollësishme). Leja e mjedisit lëshohet nga QKL-ja. Lejet e Tipit C përgatiten nga ARM-të përkatëse dhe lëshohen nga QKL-ja. AKM-ja gjithashtu siguron koordinimin e trajtimit dhe përpunimit të kërkesës për leje, me të gjitha institucionet e tjera publike në nivel kombëtar dhe rajonal. Qeveria lokale ofron informacion për publikun dhe aksesin në formularin e kërkesës, të plotësuar. Çdo leje mjedisi do të ketë një numër të caktuar reference, sipas sistemit të menaxhimit të dokumentacionit dhe do të regjistrohet në Rregjistrin Elektronik të Lejeve të Mjedisit në QKL. Kërkuesi mund të ndjek tërë procesin e kërkesës në faqen elektronike të QKL-së. 9

10 KAPITULLI 2 PROÇEDURA E LEJEVE TË MJEDISIT 2.1. PROÇEDURA E PËRGJITHSHME Lejet e Mjedisit jepen për "operatorin" e një "instalimi. Instalim nënkuptohet një njësi statike teknike ku kryhen një ose më shumë aktivitete, në të njëjtën vendndodhje dhe që mund të ketë një ndikim negativ në mjedis. Disa "njësi teknike" në të njëjtën vendndodhje duhet të konsiderohen si një instalim i vetëm, nqs ato kryejnë hapa të njëpasnjëshme në një aktivitet të integruar industrial, njëri prej aktiviteteve është i lidhur drejtpërdrejt me tjetrin, ose të dyja njësitë shërbehen nga e njëjta veprimtari e lidhur direkt me të (pozicionuar në të njëjtën vendndodhje). Lëshimi i një leje mjedisi përfshin fazat e mëposhtme: Faza 1: Përgatitja e formularit të kërkesës Sipas udhëzimit përkatës dhe/ose standardit, operatori përgatit Formularin e Kërkesës për leje mjedisi dhe e dorëzon në QKL, në përputhje me proçedurën e parashikuar në Ligjin Nr.10081, datë "Për licencat, autorizimet dhe lejet në Republikën e Shqipërisë" dhe në përputhje me dispozitat e VKM "Për kërkesat e veçanta, kushtet dhe rregullat për vlerësimin dhe transferimin e lejeve të mjedisit." Faza 2: Kontrolli fillestar i përputhshmërisë administrative të formularit të kërkesës QKL-ja bën kontrollin fillestar administrativ të formularit të kërkesës për leje mjedisi, për të siguruar që kërkesa është e vlefshëm. Dispozitat e përgjithshme të Ligjit Nr.10081, datë "Për licencat, autorizimet dhe lejet në Republikën e Shqipërisë" parashikojnë parimet themelore të lejeve (të cilat vlejnë edhe për lejet e mjedisit). Ky kontroll është kryesisht një vlerësim "po/jo", dhe proçesi duhet të jetë mjaft i shpejtë. Procedurat e kontrollit fillestar administrativ gjenden në Shtojcën 1. Faza 3: Kontrolli fillestar teknik i formularit të kërkesës AKM-ja, si Autoriteti Kompetent, bën kontrollin fillestar teknik të formularit të kërkesës për leje mjedisi, të aktiviteteve të Tipit A dhe B, ndërsa ARM-ja kontrollon lejet e mjedisit të aktiviteteve të Tipit C. Nga këto autoritete, fillimisht shihet mjaftueshmëria e informacionit teknik bazë dhe e të dhënave të paraqitura në Formularin e Kërkesës për leje mjedisi. Procedurat e kontrollit fillestar teknik gjënden në Shtojcën 1. Faza 4: Konsultimi i Formularit të Kërkesës, me Autoritetet e tjera Publike Në vijim, të marrjes së një kërkese të vlefshme, AKM-ja konsulton autoritetet e tjera dhe publikun, për të mbledhur fakte dhe mendime që do të kontribuojnë në vlerësimin e kërkesës. AKM-ja, si Autoritet Kompetent, vë në dispozicion të publikut (të publikuar elektronikisht) formularin e kërkesës, të plotësuar, për t i ofruar publikut një mundësi për të komentuar mbi të, përpara se të merret vendimi. Skema e konsultimit gjendet në Shtojcën 3. Faza 5: Vlerësimi i kërkesës dhe përcaktimi i kushteve të lejes së mjedisit Pasi mblidhen të gjitha informacionet e nevojshme në lidhje me lejen e mjedisit, përfshirë përgjigjet nga konsultimi me publikun dhe autoritetet e tjera, AKM-ja bën vlerësimin dhe përcaktimin e 10

11 kushteve të lejes së mjedisit, duke përdorur udhëzimet teknike dhe kërkesat përkatëse të legjislacionit në fuqi. Procedurat për të bërë këtë gjykim dhe për vendosjen e kushteve të lejes së mjedisit, gjenden në Shtojcën 4. Faza 6: Lëshimi lejes së mjedisit ose njoftimi i refuzimit të lejes AKM-ja, në rastin e aprovimit të lejes së mjedisit, përgatit kushtet e saj dhe opinionin e argumentuar, të cilat i dërgohen Ministrit për firmosjen e aktit të miratimit. Më pas, AKM-ja i dërgon aktin e miratimit, zyrtarisht QKL-së, e cila i lëshon operatorit lejen e mjedisit. Leja e Mjedisit duhet të përmbaj datën e fillimit, se kur kjo leje bëhet e vlefshme. AKM-ja në rastin e refuzimit të lejes së mjedisit, përgatit opinionin e argumentuar, të cilin ja dërgon Ministrit për firmosje. Më pas, përmes QKL-së, njoftohet operatori duke i dhënë arsyet për refuzim. Lëshimi apo refuzimi i lejes së mjedisit është subjekt i ankimimit administrativ dhe gjyqësor FORMULARI I KËRKESËS I PARAQITUR NGA OPERATORI Operatori është përgjegjës për përgatitjen e një formulari kërkese për leje mjedisi, i cili mbulon gamën e plotë të aktiviteteve brenda një instalimi dhe leja e mjedisit, përgjithësisht, i jepet operatorit. Operatori konsiderohet përgjegjës në rast të ndonjë mos përputhje me termat dhe kushtet e lejes së dhënë. Në rast se ka dy ose më shumë operatorë që menaxhojnë pjesë të ndryshme të një impianti, p.sh., kur disa operacione janë dhënë me qira tek një person tjetër fizik ose juridik, çdo operator duhet të kërkojë individualisht, dhe secili operator duhet të ketë një leje të veçantë, edhe nqs operacionet në fjalë, janë të lidhura teknikisht. Është përgjegjësi e operatorëve të kenë dijeni për ligjet që aplikohen për aktivitetet përkatëse të biznesit dhe për të kuptuar se çfarë tipi lejeje duhet të kërkojnë për funksionimin e instalimit të tyre. Disa njësi "teknike" në të njëjtën vendndodhje duhet të konsiderohen si një instalim i vetëm, nqs ato ndërmarrin hapa të njëpasnjëshme në një aktivitet të integruar industrial, njëri prej aktiviteteve është i lidhur drejtpërdrejt me tjetrin, ose të dy njësitë janë shërbyer nga e njëjta veprimtari (pozicionuar në të njëjtin vendndodhje). Për instalimet dhe aktivitetet përkatëse, aplikohet një sistem tre tipesh leje mjedisi, përkatësisht: 1. Leje Mjedisit e Tipit A 2. Leje Mjedisit e Tipit B 3. Leje Mjedisit e Tipit C Tipi i lejes së kërkuara përcaktohet nga lloji i aktivitetit dhe/ose pragu për veprimtaritë industriale, prodhimin dhe kapacitetin. Ekzistojnë tri lloje të formularëve të kërkesës për leje mjedisi, të detyrueshëm: 1. Formular Kërkese për Lejen e Mjedisit të Tipit A; 2. Formular Kërkese për Lejen e Mjedisit të Tipit B; dhe 3. Formular Kërkese për Lejen e Mjedisit të Tipit C, e cila përbëhet nga një proçes i thjeshtë, rregjistrimi MARRJA DHE KONTROLLI FILLESTAR I FORMULARIT TË KËRKESËS Kjo procedurë përcakton nqs një kërkesë për leje mjedisi është e vlefshëm, si një proçes me dy hapa. Së pari, kontrolli fillestar administrativ nga QKL-ja, do të jetë i kufizuar në çështjet formale administrative të tilla si: nqs është përdorur formulari i kërkesës për leje, nqs është paguar tarifa 11

12 përkatëse tek autoriteti kompetent, etj. Ky është kryesisht një proces vlerësimi "po/jo". QKL-ja nuk do të shqyrtojë përmbajtjen teknike të formularit të kërkesës. Nqs një formular kërkese është identifikuar si jo i vlefshëm gjatë kontrollit fillestar administrativ, ai nuk do të jetë subjekt i kontrollit fillestar teknik dhe do t i kthehet operatorit. Së dyti, kontrolli teknik fillestar nga AKM-ja, do të analizoje mjaftueshmërinë bazë të përgjigjeve të paraqitura, në formularin e kërkesës. Të dy proçeset duhet të jenë mjaft të shpejtë. Deri në momentin kur një formular kërkese konsiderohet i vlefshëm nga pikëpamja administrative dhe teknike, ai nuk është ligjërisht një " formular kërkese", por vetëm një paraqitje nga një operator Kontrolli fillestar Administrativ i Formularit të Kërkesës Me marrjen e një formulari kërkese, QKL-ja duhet të bëj rregjistrimin e saj në rregjistrin e formularëve të kërkesës për liçenca dhe leje, duke vendosur një numër reference, dhe për të hapur një Dosje/Skedë Pune. Numri i referencës do të citohet në çfarëdo dokument të AKM-së, që ka të bëj me formularin e kërkesës. QKL-ja do t i kërkojë operatorit të përdor të njëjtin numër reference në çdo komunikim të mëvonshëm, mbi kërkesën për leje. 1. Kontrolli i sigurisë kombëtare dhe konfidencialitetit tregtar. QKL-ja duhet të kryejë kontrollin paraprak të mëposhtëm, të formularit të kërkesës, brenda afatit kohor të përcaktuar në VKM "Për kërkesat e veçanta, kushtet dhe rregullat për vlerësimin dhe transferimin e lejeve të mjedisit.", nqs: a. Kërkuesi ka njoftuar se informacioni në formularin e kërkesës përfshin implikime të mundshme të sigurisë kombëtare. b. Kërkuesi pretendon konfidencialitetin tregtar. 2. Siguria Kombëtare: Sipas rregulloreve të aplikueshme të sigurisë kombëtare, operatori duhet të mbyll formularin e plotë të kërkesës për leje, në një zarf të vulosur ku është shkruar emri i personit të autorizuar nga AKM-ja, për të marrë një informacion të tillë. Më pas, QKL-ja këshillohet menjëherë me personin, emri i të cilit është shënuar në zarfin e vulosur, mbi mënyrën se si të proçedojë me formularin e kërkesës. 3. Konfidencialiteti Tregtar: Kërkuesi duhet të identifikojë çështjet potenciale të konfidencialitetit tregtar, në pjesën e duhur të indikuar në formularin e kërkesës. Nqs kërkesa për konfidencialitet është indikuar në formular, QKL-ja duhet ta shënoj këtë kërkesë edhe në Dosjen/Skedën së Punës. Kërkesa për konfidencialitet duhet të trajtohet në përputhje me proçedurën e konfidencialitetit tregtar. QKL-ja kontrollon aspektet administrative të formularit të kërkesës, brenda afatit kohor të specifikuar në VKM "Për kërkesat e veçanta, kushtet dhe rregullat për vlerësimin dhe transferimin e lejeve të mjedisit." 4. Formulari i Kërkesës është i Vlefshëm: QKL-ja rregjistron kërkesën (me përjashtim të informacionit të konsideruar konfidencial nën procedurën e konfidencialitetin tregtar) në rregjistrin e formularëve për licenca dhe leje dhe i dërgon kërkuesit një letër standarde që njeh vlefshmërinë e kërkesës dhe ku është treguar afati kohor i përcaktuar nga VKM "Për kërkesat e veçanta, kushtet dhe rregullat për vlerësimin dhe transferimin e lejeve të mjedisit.". Pas kësaj, proçedura e konfidencialitetit mbaron dhe vijon përpunimi i formularit të kërkesës, në përputhje me proçedurën normale të përpunimit të kërkesës. 5. Formulari i Kërkesës NUK është i Vlefshëm: Disa rrethana duhet automatikisht të çojnë në konsiderimin e një formulari kërkese administrativisht të pavlefshëm, duke përfshirë si më poshtë vijojnë: 12

13 Nuk janë dhënë ose janë të gabuara, të dhënat themelore për instalimin (adresa, etj); Nuk janë dhënë ose janë të gabuara, detajet bazë të operatorit (emri, adresa, etj); Nuk është e dokumentuar pagesa e tarifës ose ajo konsiderohet e pamjaftueshme; Është dorëzuar një numër i pamjaftueshëm i kopjeve të formularit të kërkesës; Nuk është identifikuar agjencia kompetente; dhe Nuk është nënshkruar kërkesa. Nqs kontrolli administrativ tregon se kërkesa nuk është plotësisht e pranueshme, QKL-ja duhet ta refuzojë atë dhe të njoftoj kërkuesin. Nqs kontrolli tregon se kërkesa është e pranueshme nga pikëpamja administrative, kërkesa duhet t i përcillet AKM-së për të filluar kontrollin teknik të kërkesës Kontrolli Fillestar Teknik i Formularit të Kërkesës Me marrjen e kërkesës dhe listës së kontrollit, AKM-ja shqyrton formularin e kërkesës (në bashkëpunim me aktorët e tjerë, nqs është e përshtatshme), plotëson pjesët e mbetura të listës së kontrollit dhe rregjistron vendimin për pranimin ose jo të formularit të kërkesës, si të vlefshëm. Nqs kontrolli administrativ i plotëson kërkesat formale, AKM-ja do të fillojë kontrollin teknik fillestar të kërkesës. Qëllimi i kontrollit fillestar është për të vlerësuar nqs të gjitha informacionet e dhëna në formular plotësojnë kërkesat teknike ligjore. Formulari i Kërkesës NUK është i Vlefshëm: Një formular kërkese mund të konsiderohet teknikisht jo i vlefshme, në qoftë se: Nuk është përdorur, ashtu siç kërkohet, formulari standard i kërkesës; I tërë formulari i kërkesës është i pamjaftueshëm; Operatori nuk i është përgjigjur kërkesave të mëparshme për informacion shtesë, të nevojshme për ta bërë kërkesën të vlefshme; Disa prej dokumentave bashkëngjitur formularit (p.sh., raporti mbi vendndodhjen, propozimet e TMD-ve, etj) janë të pamjaftueshme; Nqs AKM-ja konsideron një kërkesë teknikisht jo të vlefshme, kryhen tre veprime kryesore: A. Kthen të gjithë formularin e kërkesës dhe kjo është e përshtatshme kur operatori nuk i është përgjigjur kërkesave të mëparshme për informacion shtesë, të nevojshëm për ta bërë kërkesën të vlefshme. Nqs kërkuesi i lejes së mjedisit dështon në dërgimin e informacionit shtesë të kërkuar, AKM-ja/QKL-ja konkludojnë se kërkuesi ka tërhequr kërkesën e tij dhe do e informojnë atë me anë të një shënimi shpjegues. Në rast të revokimit të formularit të kërkesës, tarifa e paguar nuk do të kthehet. B. Kthen një pjesë të formularit të kërkesës, ndërkohë mban bilancin e kërkesës dhe çdo tarifë të dorëzuar. Kjo mund të jetë e përshtatshme kur kërkesa është përgjithësisht e kënaqshme, por nuk janë plotësuar pjesë të formularit të kërkesës apo disa prej dokumentave bashkëngjitur formularit (p.sh., raporti mbi vendndodhjen, propozimet e TMD-së, etj) janë të pamjaftueshme. AKM-ja/QKL-ja mund t i kërkojë operatorit informacione/të dhëna shtesë, në mënyrë që formulari i kërkesës të jetë i vlefshëm, ndërkohë që mban pjesë të tij, që tashmë janë dorëzuar. 13

14 Me marrjen e përgjigjes nga operatori ndaj kërkeses për informacion shtesë, autoriteti përkatës, brenda 15 ditëve 2 nga marrja e kërkesës, siç përcaktohet në VKM "Për kërkesat e veçanta, kushtet dhe rregullat për vlerësimin dhe transferimin e lejeve të mjedisit." merr vendimin nqs formulari i kërkesës është apo nuk është i vlefshëm. C. I kërkon operatorit të siguroje informacion shtesë për ta quajtur formularin e kërkesës të vlefshëm, ndërkohë që mban pjesë të tij që tashmë janë dorëzuar. Kjo mund të jetë e përshtatshme kur mungojnë pjesë të formularit të kërkesës, por pjesa tjetër konsiderohet e pranueshme. 15 ditë 3 nga marrja e kërkesës, siç përcaktohet në VKM "Për kërkesat e veçanta, kushtet dhe rregullat për vlerësimin dhe transferimin e lejeve të mjedisit.", AKM-ja mund të kërkojë me shkrim, përmes QKL-së, informacione shtesë nga kërkuesi, nqs konsiderohet i nevojshëm. Kërkesa duhet të specifikojë arsyen ose arsyet e kërkesës për informacion shtesë. Është shumë e rëndësishme të ofrohet koha e mjaftueshme për operatorin, për të siguruar informacionin shtesë. Disa informacione mund të kërkojnë periudhë të gjatë kohore, për t u siguruar apo mbledhur. Nqs kërkuesi për një leje mjedisi dështon në dërgimin e informacioneve shtesë të kërkuara, brenda afatit kohor të përcaktuar në kërkesë, QKL-ja/AKM-ja konstaton se kërkuesi ka tërhequr kërkesën e tij dhe e njofton me shkrim atë. Në qoftë se përgjigjia nga operatori ndaj kërkeses për informacion shtesë, nuk është e mjaftueshme që formulari i kërkesës të konsiderohet i vlefshme, QKL-ja brenda 15 ditësh 4 nga marrja e kërkesës, siç tregohet në VKM "Për kërkesat e veçanta, kushtet dhe rregullat për vlerësimin dhe transferimin e lejeve të mjedisit.", do të kthej tërë formularin e kërkesës tek kërkuesi, duke deklaruar se kërkesa nuk mund të konsiderohet më tej. Me marrjen e përgjigjes nga operatori ndaj kërkeses për informacion shtesë, QKL-ja përditëson listën e kontrollit dhe e shton kthimin e përgjigjes tek Dosja/Skeda e Punës. Më pas, QKL-ja i kalon Dosjen/Skedën e Punës, AKM-së. Brenda afatit kohor të përcaktuar në VKM "Për kërkesat e veçanta, kushtet dhe rregullat për vlerësimin dhe transferimin e lejeve të mjedisit.", AKM-ja merr vendimin nqs formulari i kërkesës është apo nuk është i vlefshëm. Për të lehtësuar procesin e lëshimit të një leje mjedisi dhe për të zvogëluar numrin e kërkesave për informacion shtesë, AKM-ja do të kontrollojë vlefshmërinë teknike të kërkesës, sipas një liste kontrolli. Një listë kontrolli e tillë gjendet në Aneksin D. Në qoftë se përgjigjia nga operatori ndaj kërkesës për informacion shtesë, është e mjaftueshme që formulari i kërkesës të konsiderohet i vlefshme, AKM-ja do të shkruaj në rregjistrin e licencave dhe lejeve, datën në të cilën kërkesa për leje mjedisi është konsideruar e vlefshme, dhe i dërgon një njoftim me shkrim/elektronik kërkuesit. Më pas, vijohet më përpunimin e formularit të kërkesës KONSULTIMI Kur një kërkesë për leje mjedisi është konsideruar (administrativisht dhe teknikisht) e vlefshme, AKM-ja duhet të konsultohet me palët e interesuara, për të siguruar që çdo leje e dhënë ka marrë në konsideratë kushtet që lidhen me përgjegjësitë ose interesat e autoriteteve të tjera. Për më tepër, AKM-ja duhet të marrë parasysh nqs dhënia e lejes mund të konfliktohet me kërkesat e autoriteteve të tjera. AKM-ja duhet të marrë parasysh pikëpamjet e publikut. 2 Afati i treguar mund të jetë subjekt i ndryshimeve, gjatë procesit të miratimit të VKM "Për kërkesat e veçanta, kushtet dhe rregullat për vlerësimin dhe transferimin e lejeve të mjedisit." 3 Identike 4 Identike 14

15 1. Konsultimi me institucionet. Brenda 5 ditëve nga marrja e formularit të kërkesës për një leje mjedisi, AKM-ja dërgon një kopje të kërkesës tek institucionet përkatëse, me një letër përcjellëse duke specifikuar kërkesën për komente dhe duke udhëzuar se kanë 15 ditë në dispozicion për t i ofruar ato. Qëllimi i kësaj faze të proçedurës është për të siguruar që AKM-ja kryen procesin e konsultimeve me institucionet përkatëse, mbi formularin e kërkesës për leje mjedisi. 2. Lëshimi i njoftimit publik. AKM-ja duhet të vërë në dispozicion të publikut kërkesën për leje mjedisi, për të dhënë mundësinë e komentimit mbi kërkesën, përpara se të merret një vendim. Publiku do të informohet përmes njoftimeve publike ose mjeteve të tjera të përshtatshme, të tilla si media elektronike (nqs është e nevojshme) mbi proçedurën që është duke u zbatuar dhe afatet përkatëse. Njoftimi publik duhet të përfshijë: Detajet e kërkuesit të lejes së mjedisit; Adresën e instalimit; Përshkrimin e aktiviteteve që do të kryhen; Përshkrimin e efekteve të shkarkimeve të instalimit; Vendi se ku publiku mund të shqyrtojë kërkesën; dhe Adresa dhe afati i fundit për të dërguar tek AKM-ja, komentet me shkrim. Çdo person i interesuar, fizik ose juridik, mund të shprehë opinionin e tij mbi formularin e kërkesës për leje mjedisi apo të bëj pyetje mbi kërkesën. Kërkesat apo mendimet/opinionet mund të dërgohen me shkrim ose në formë elektronike tek AKM-ja, brenda afatit kohor të përcaktuar në njoftim. 3. Konsultimi Publik. Njësia e Qeverisjes Vendore (Bashkia apo Komuna) në territorin e së cilës është e vendosur instalimi, kur merr një kopje të një kërkesës për leje mjedisi, menjëherë duhet ta vërë këtë kërkesë në dispozicion të publikut, në ambientet e bashkisë ose të komunës, gjatë orarit zyrtar. AKM-ja duhet të udhëzojë bashkinë ose komunën, mbi mënyrën e vënies në dispozicion të formularit të kërkesës. Publiku mund ta konsultojë, falas regjistrin e lejeve mjedisore, në bashki ose komunë. Përveç kësaj, kushdo që dëshiron të marr një kopje të informatave përkatëse, të përfshira në regjistrin e lejeve, mund ta bëjnë këtë kundrejt një tarife nominale për të mbuluar shpenzimet e kopjimit. Çdo kundërshtim apo koment ndaj formularit për leje mjedisi duhet t i bëhet me shkrim AKMsë, në adresën e specifikuar në njoftim, brenda afatit të dhënë. 15

16 Forma: Shembull i një Njoftimi Publik NJOFTIM PUBLIK I FORMULARIT TË KËRKESË PËR LEJE MJEDISI TË BËRË SIPAS Ligjit Nr , date për Lejet e Mjedisit Për një LEJE MJEDISI (INDUSTRI MINERARE) Njoftimi më poshtë jepet se [Detajet e Kërkuesit] ka kërkuar leje mjedisi (industri minerare) për të operuar një instalim i cili përfshin [përshkrim të shkurtër të aktiviteteve që do të kryhen]. Instalimi është i pozicionuar në [adresa e instalimit]. Sipas kërkesës për leje mjedisi, efektet e rëndësishme, të parashikueshme në mjedis prej instalimit janë [përshkrimi i shkurtër i efekteve të shkarkimeve të instalimit]. Informacioni në lidhje me formularin e kërkesës për një leje mjedisi, për të operuar [emri i instalimit] është mbajtur në regjistrin e lejes, në vendin e mëposhtëm: [Emri dhe adresa vizituar] [Orari i punës] Personi kontaktues: [emri dhe informacioni i kontaktit] Publiku mund të konsultoj falas regjistrin e lejeve të mjedisit, në adresën e sipërpërmenduar, gjatë orarit zyrtar. Përveç kësaj, kushdo që dëshiron të marr një kopje të informatave përkatëse, të përfshira në regjistrin e lejeve, mund ta bëjnë këtë kundrejt një tarife nominale për të mbuluar shpenzimet e kopjimit Çdo kundërshtim/vërejtje apo koment mbi formularin e kërkesës për leje mjedisi, duhet t i drejtohet me shkrim [emri, mbiemri] në adresën e mëposhtme, brenda 30 ditëve nga data e këtij njoftimi publik. [Emri dhe adresa postare] 2.5. VLERËSIMI TEKNIK I FORMULARIT TË KËRKESËS PËR LEJE MJEDISI AKM-ja verifikon saktësinë e informacionit teknik të dhënë nga kërkuesi dhe vlerëson ndikimin në mjedis, masat zbutëse dhe investimet në mjedis, të nevojshme për dhënien e një leje mjedisi. AKMja kryen procedurat e verifikimit dhe vlerësimit të dokumentacionit të formularit të kërkesës. Pas vlerësimit mjedisor të formularit të kërkesës, AKM-ja si autoriteti përkatës ose duhet të japë mendim pozitiv dhe përcaktojë kushtet e lejes, duke patur parasysh të gjitha kërkesat e legjislacionit përkatës, ose duhet të vendosë të refuzojë lejen e mjedisit. Një çështje e rëndësishme, në këtë drejtim, është vlerësimi mjedisor i efekteve kumulative. Kur konsiderohet vendosja e Vlerave Kufi të Shkarkimeve (VKSh) në një leje, ato duhet të jenë të bazuara në Standardet e Cilësisë së Mjedisit (SCM) dhe efektin kumulativ nga instalime të tjera ndotëse. Për lejet e Tipit A dhe B, duhet të konsiderohen hapat e mëposhtëm: VKSh-të e aplikueshme, siç përcaktohen në legjislacionin në fuqi. VKSh-të në leje duhet që minimalisht të jenë në përputhje me Normat Kombëtare të Shkarkimeve (NKSh); VKSh-të në lejen e mjedisit, përcaktohen në bazë të Teknikave më të Mira të Disponueshme (TMD-ve), (mund të jenë më të rrepta sesa VKSh-të standarde) (Tipi A); 16

17 Nqs një SCM nuk mund të arrihet edhe përmes përdorimit të TMD-ve, në një instalim të veçantë, rregullatori duhet ose të marrë masa për të reduktuar shkarkimet nga instalime të tjera në zonë (duke siguruar përputhjen me SCM) ose të refuzojë dhënien e lejes, në fjalë. Për informacion të mëtejshëm mbi Vlerat Kufi të Shkarkimeve, shih Shtojcën C të këtij manuali DHËNIA E LEJES SË MJEDISIT OSE NJOFTIMI PËR REFUZIMIN E LEJES Pas verifikimit të saktësisë së informacionit dhe marrjes së përgjigjeve përfundimtare nga konsultimet me autoritetet përkatëse dhe publikun, AKM-ja duhet të finalizoj projekt-propozimin për kushtet e lejes dhe i jep një mendim të arsyetuar ministrit nqs duhet dhënë apo duhet refuzuar leja e mjedisit. Ministri nënshkruan vendimin për dhënien e lejes së mjedisit, për lejet e mjedisit të Tipit A, B dhe C, pas vlerësimit dhe përgatitjeve përkatëse nga AKM/ARM. AKM-ja i përcjell QKL-së aktin e refuzimit apo dhënies së lejes së mjedisit. Në rast të miratimit, QKL lëshon lejen e mjedisit, dhe njofton Ministrinë e Mjedisit, institucionet e tjera të konsultuara, dhe publikon lejen e mjedisit në Rregjistrin Kombëtar të Licencave dhe Lejeve. Leja e Mjedisit duhet të deklarojë datën e fillimit, kur leja bëhet e vlefshme. Nqs AKM-ja nuk është në gjendje të vendosë kushte për një veprimtari që plotëson SCM-të, ajo duhet të refuzojë lejen dhe të njoftojë operatorin për këtë qëllim, duke i dhënë arsyet e refuzimit. Kriteret për refuzim mund të përfshijnë si më poshtë: Ndikimi në mjedis do të jetë i papranueshëm. Propozimet e operatorit nuk mund të pajtohen me rregulloret ose standardet specifike. Është e qartë se operatori nuk mund të përputhet me kushtet e lejes së dhënë, për shkak të mungesës së sistemeve të menaxhimit ose kompetencës përkatëse RISHIKIMI OSE NDËRPRERJA E LEJES SË MJEDISIT Kur Ministri është informuar nga AKM-ja se operimi i një instalimi të Tipit A në Shqipëri, ka të ngjarë të ketë efekte të rëndësishme, negative në mjedisin e një shteti tjetër, Ministri duhet t i përcjell Ministrit të vendit përkatës: Një kopje të formularit të kërkesës për lejen e mjedisit të Tipit A, ose siç mund të jetë rasti i instalimit, një kopje të kërkesës për rishikimin e lejes ekzistuese ose kushteve të saj; Siç mund të jetë rasti, detajet e kërkesës për rishikimin e lejes ekzistuese apo ndonjë prej kushteve të saj; Brenda dy viteve, nga hyrja në fuqi e Ligjit Nr , datë "Për Lejet e Mjedisit" operatori i një instalimi ekzistues të Tipit A ose B, duhet të dërgojë në AKM, nëpërmjet QKL-së, një kërkesë për rishikimin e kushteve të lejes ekzistuese të mjedisit, siç mund të jetë rasti, në përputhje me kërkesat e reja të këtij ligji dhe një Plan të Përputhshmërisë, së bashku me afatet përkatëse. Lejet e Mjedisit duhet të rishikohen me iniciativën e operatorit, nqs parashikohen ndryshime në proceset dhe/ose aktivitetet e rregulluara nga leja, ose nqs ka ndryshime në pronësinë e operatorit ose të dhënat e kontaktit. Proçesi i rishikimit të lejes mund të nis nga autoriteti përkatës nqs objektivat e zbatueshëm të cilësisë së mjedisit dhe/ose standardet janë modifikuar. Operatori mund të ndërpres vullnetarisht lejen e mjedisit, për arsye tregtare apo arsye të tjera personale, por duhet ta ndërmarr këtë veprim përmes një kërkese zyrtare tek autoritetet kompetente (QKL/AKM). 17

18 2.8. REVOKIMI APO PEZULLIMI I LEJES SË MJEDISIT Kur operatori i një instalimi ka dështuar të paguajë një tarifë ose gjobë të caktuar, në respekt të legjislacionit përkatës (LLM), Ministri (apo AKM-ja) duhet t i kërkojë QKL-së revokimin e lejes së mjedisit. Për më tepër, Ministri (apo AKM-ja) për lejet e mjedisit të Tipit A dhe B, dhe ARM-ja përkatëse për lejet e mjedisit të Tipit C, mund të pezullojë ose revokojë lejen e mjedisit kur: a. Një kërkesë e tillë paraqitet nga vetë mbajtësi i lejes së mjedisit; b. Mbajtësi i lejes nuk përmbush kushtet e parashikuar në lejen e mjedisit; c. Mbajtësi i lejes, në përputhje me legjislacionin në fuqi, është i dënuar për një vepër penale në fushën e mjedisit apo ka kryer një shkelje administrative në fushën e mjedisit; d. Mbajtësi i lejes ka shkelur shumë herë dispozitat e LLM (Ligji per Lejet e Mjedisit), dhe si rezultat ka marrë një gjobë administrative; e. Mbajtësi i lejes nuk ka paguar gjobat administrative, bazuar në LLM (Ligji per Lejet e Mjedisit) ose aktet e tjera normative mjedisore. Revokimi ose pezullimi i përkohshëm i lejes përdoret vetëm ku ka dështuar përdorimi i tërë mjeteve të tjera detyruese, për të mbrojtur mjedisin. Inspektorët e mjedisit kanë kompetenca të pezullojnë ose revokojnë një leje mjedisi, në tërësi ose pjesë të saj, me anë të një njoftimi zyrtar tek operatori. Më pas, leja e mjedisit do të ndërpres autorizimin për vënien në funksion të instalimit, ose të një aktiviteti brenda tij, në varësi të asaj që është specifikuar në njoftim. 18

19 KAPITULLI 3 VENDOSJA E KUSHTEVE NË LEJEN E MJEDISIT 3.1. KUSHTET E LEJES SË MJEDISIT Kërkesa themelore për rregullimin efektiv të mjedisit është se personi juridik duhet të operojë një instalim ashtu siç është autorizuar në lejen e mjedisit, të pregatitur nga AKM-ja dhe lëshuar nga QKL-ja. Një leje e tillë duhet të përmbajë kushte të qarta dhe të kuptueshme dhe më e rëndësishmja, këto kushte duhe të jenë të zbatueshëm sipas legjislacionit në fuqi. Çelësi për një leje mjedisi të thjeshtë, efikase dhe konsekuente është që kushtet e lejes të jenë bazuar në standardet dhe udhëzimet teknike, për të cilat është rënë dakord nga të gjitha palët përkatëse dhe që janë në dispozicion për të gjitha palët e interesuara, duke përfshirë edhe publikun Leja e Mjedisit e Tipit A Leja e Mjedisit e Tipit A duhet të marr parasysh performancën mjedisore të instalimit apo aktiviteteve, si një e tërë. Për këtë arsye, leja e mjedisit duhet të përfshijë kushtet si më poshtë vijojnë: Menaxhimin e objektit, menaxhimin e mjedisit në veçanti; Operimin dhe mirëmbajtjen; Shkarkimet në ajër, ujë dhe tokë; Administrimin e mbetjeve; Gjenerimin dhe kontrollin e zhurmave; Vibracionet (nqs është relevante); Rrezatimin jo-jonizues (nqs është relevante); Monitorimin e të gjitha shkarkimeve dhe aktiviteteve; Njoftimin për çdo shkelje të kushteve të lejes apo ngjarje që kanë shkaktuar ose mund të kenë shkaktuar, dëme në mjedis; Gatishmërinë ndaj emergjencave; Çmonitimin, rehabilitimin e vendndodhjes dhe menaxhimin e mbetjeve. Leja e mjedisit duhet të caktojë vlerat kufi të shkarkimeve, të ndotësve, veçanërisht ato të listuara në Aneksin II të LLM-së, në përputhje me TMD-të. Për instalimet ekzistuese, LLM-ja përcakton një periudhë kalimtare prej 2-8 vitesh, në përputhshmëri me tërë kërkesat e TMD-ve, dhe kërkesat e tjera të regjimit të lejes. Për këtë arsye, nga organi kompetent është rënë dakord për një afat përputhshmërie, të përfshirë si kusht në lejen e mjedisit. Leja e mjedisit, gjithashtu, duhet të përfshijë edhe dispozitat për: Detyrimin e operatorit që të raportoj të gjitha ndryshimet e aktivitetit, dhe për autoritetin përkatës që të rinovoj lejen e mjedisit, nqs ka pasur ndryshime thelbësore; Detyrimin e operatorit që menjëherë të raportojë tek autoriteti përkatës, situata të shkeljes së ndonjë kushti të lejes (mos përputhshmëri), dhe i cili menjëherë të ndërmarr veprime për të minimizuar ose parandaluar ndonjë ndikim në mjedis. Për të ndihmuar stafin e AKM-së, në përgatitjen e kushteve të nevojshme, janë hartuar Formatet Standard të Lejeve të Mjedisit të Tipit A dhe B. 19

20 Leja e Mjedisit e Tipit B Leja e mjedisit e Tipit B është shumë e ngjashme me Lejen e mjedisit të Tipit A, përveç se kjo leje nuk është e bazuar në TMD-të. Leja e mjedisit e Tipit B duhet të sigurojë përputhjen me të gjitha standardet minimale teknike dhe me çdo standard të cilësisë së mjedisit. Për të ndihmuar stafin e AKM-së, në përgatitjen e kushteve të nevojshme, është hartuar Formati Standard i një Leje Mjedisi të Tipit B, për aktivitet minerar Leja e Mjedisit e Tipit C Leja e mjedisit e Tipit C është një leje e thjeshtë. Ajo mund të specifikojë kushtet për vlerat kufi të shkarkimeve për ndotësit, veçanërisht ato të rendituara në Aneksin 2 të Ligjit për Lejet e Mjedisit dhe, siç mund të gjykohet e nevojshme, masat mbrojtëse për tokën, ujërat nëntokësore, dhe veprimet e duhura për menaxhimin e mbetjeve. Për të ndihmuar stafin e ARM-së, në përgatitjen e kushteve të nevojshme, është hartuar Formati Standard i një Leje Mjedisi të Tipit C Periudha kalimtare Është e ditur se instalimet ekzistuese (instalimet në operim përpara hyrjes në fuqi të LLM), do duan një periudhë tranzicioni, përpara se ato të mund të jenë në përputhje me të gjitha kërkesat e mjedisit. Kjo është veçanërisht e nevojshme, për instalimet e Tipit A. Shumë instalime ekzistuese mund të jenë duke përdorur pajisje apo teknika të vjetra prodhimi. Për lejet e mjedisit të Tipit A, operatorët duhet të bëjnë propozime për mënyrën se si do të jenë në përputhje me TMD-të. Periudha kalimtare i jep mundësinë operatorit për të planifikuar ndryshimet e nevojshme (dhe për të siguruar fondet e nevojshme). Në disa situata, kur instalimi ose disa pajisje të tij janë në fund të jetës, operatori mund të vendosë se nuk është ekonomikisht e qëndrueshme të bëj përditësimin e tyre, dhe në këtë rast operatori mund të zgjedh të ri-projektoj, të mbyll apo spostoj/lëviz instalimin. Instalimet e Tipit A dhe B duhet të jenë në përputhje me kërkesat e Ligjit për Lejet e Mjedisit, jo më vonë se 8 vite, pasi ligji hyn në fuqi (dmth. 2019). Megjithatë, kjo nuk do të thotë se një operator nuk do të veproj gjatë këtyre 8 viteve. Brenda dy vitesh, operatori i një instalimi ekzistues i Tipit A ose B, duhet t i paraqes AKM-së, Planin e Përputhshmërisë (PP) dhe afatet përkatëse. PP-ja do të jetë plani me të cilin operatori do të sjellë instalimin e tij në përputhje të plotë me LLM, brenda periudhës 8 vjeçare. PP-ja e miratuar do të jetë pjesë e kushteve të lejes, për një leje mjedisi të Tipit A. Instalimet e Tipit C duhet të jenë në përputhje me ligjin, jo më vonë se 2 vjet pas hyrjes në fuqi të LLM. Për instalimet e Tipit C nuk kërkohet asnjë Plan Përputhshmërie. Modeli: Plani i Përputhshmërisë dhe Afatet PLANI I PËRPUTHSHMËRISË Tabela 1. Veprimtaritë për përmbushjen e kërkesave të lejes së mjedisit të tipit A ose B Nr. Veprimtaria Investimet (euro) Fillimi i veprimtarisë (datë Përfundimi i veprimtarisë (datë) Rezultate të veprimtarisë Metoda e kontrollit 20

21 Rishikimi i lejeve të mjedisit 1. Lejet e Mjedisit të Tipit A dhe B Kushtet e lejeve të mjedisit do të rishikohen periodikisht nga AKM, çdo 7 vjet. Qëllimi i rishikimit është për të vlerësuar nqs kërkohet ndonjë ndryshim në kushtet e lejes apo duhet përditësimi i ndonjë çështjeje tjetër. Për lejet e Tipit A, duhet të ndërmerret një rishikim i zhvillimit të TMD-ve. Rishikimi mund të kërkojë vizita në vendndodhjen e aktivitetit industrial. Në rast se ndryshimet janë të nevojshme, do të propozohet një rishikim i lejes së mjedisit. 2. Lejet e Mjedisit të Tipit C Kushtet e lejeve të mjedisit do të rishikohen periodikisht nga AKM/ARM, çdo 5 vjet. Qëllimi i rishikimit është për të vlerësuar nqs kërkohet ndonjë ndryshim në kushtet e lejes apo duhet përditësimi i ndonjë çështjeje tjetër. Rishikimi mund të kërkojë vizita në vendndodhjen e aktivitetit industrial. Në rast se ndryshimet janë të nevojshme, do të propozohet një rishikim i lejes së mjedisit. 21

22 ANEKSI A MODELET E FORMULARËVE TË KËRKESËS PËR LEJE MJEDISI TË TIPIT A, B DHE C 22

23 REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E MJEDISIT AGJENCIA KOMBËTARE E MJEDISIT Nr. Prot. Datë KËRKESË PËR LEJE MJEDISI Tipi A AGJENCIA KOMBËTARE E MJEDISIT Numri i Identifikimit të Kërkesës Emri i Kërkuesit: a) Person juridik (Kompania) ( Emri tregtar, Nr. NIPTI, Adresa) ose b) Personi Fizik ( Emri, Mbiemri, Nr. NIPTI, Adresa) Për impiantin/instalimin: 1. Titulli i instalimit (përshkruaj sipas kollonës 1 të Shtojcës 1 të Ligjit Nr , datë Për lejet e mjedisit 2. Përshkrimi i veprimtarisë dhe kapacitetit prodhues (përshkruaj sipas kollonës 1 dhe 2 të Shtojcës 1 të Ligjit Nr , datë Për lejet e mjedisit 3. Vendndodhja Qark/Bashki/Komunë Emri, titulli i personit të autorizuar ( Firma, Vula) Data Tarifa e paguar në datë për kërkesë për leje mjedisi ndryshim të kushteve të lejes 23