ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Transcript

1 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ ÉÍÓÔÉÔÏÕÔÏ ÃÅÙËÏÃÉÊÙÍ ÊÁÉ ÌÅÔÁËËÅÕÔÉÊÙÍ ÅÑÅÕÍÙÍ ΤΟΜΕΑΣ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΙΕΥΘΥΝΣΗ Υ ΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Α ΑΡ ΡΧ ΧΙΙΚ ΚΟ ΟΣΣ Χ ΧΑ ΑΡ ΡΑ ΑΚ ΚΤΤΗ ΗΡ ΡΙΙΣΣΜ ΜΟ ΟΣΣ ΤΤΩ Υ Ρ ΡΟ ΟΦ ΦΟ ΟΡ ΡΩ ΩΝ Ν ΣΣΥ ΥΣΣΤΤΗ ΗΜ ΜΑ ΑΤΤΩ ΩΝ Ν ΩΝ ΝΥ ΥΠ ΠΟ ΟΓΓΕ ΕΙΙΩ ΩΝ ΝΥ Οδηγία 2000/60/ΕΚ Εφαρµογή του Άρθρου 5 Γ2832 / Υ2059 ΑΘΗΝΑ 2008 report.doc 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΩΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΟΜΗ ΥΠΟΓΕΙΑ Υ ΡΟΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΙΕΣΕΙΣ ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑ ΙΚΟ ΧΩΡΟ ΠΙΕΣΕΙΣ ΑΝΑ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΘΡΑΚΗΣ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΚΡΗΤΗΣ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΝΗΣΩΝ ΑΙΓΑΙΟΥ ΧΡΗΣΗ - ΚΑΛΥΨΗ ΓΗΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ report.doc 2

3 ΠΙΝΑΚΕΣ Πίνακες στους οποίους περιλαµβάνονται στοιχεία για τον Αρχικό Χαρακτηρισµό των κυριοτέρων υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων της χώρας, σύµφωνα µε την παράγραφο 2.1 του Παραρτήµατος ΙΙ της Οδηγίας 2000/60/Ε.Κ. (Ανά Υδατικό ιαµέρισµα). ΧΑΡΤΕΣ Χάρτης των κυριοτέρων υπόγειων υδροφόρων συστήµατων της χώρας (κλιµ. 1 : ) Χάρτης των υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων χαρακτηρισµό (κλιµ. 1 : ) Χάρτης Χρήσης Κάλυψης γης (κλιµ. 1 : ) Χάρτης των Υδατικών ιαµερισµάτων της χώρας. για περαιτέρω CD Ένα (1) CD που περιέχει σε ψηφιακή µορφή : Χάρτη των κυριοτέρων υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων της χώρας (map1.pdf, aquifer.shp) Χάρτη των υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων για περαιτέρω χαρακτηρισµό (map2.pdf, further_characterisation.shp) Χάρτης Χρήσης Κάλυψης γης (map3.pdf, land_use.shp) Πίνακες µε στοιχεία «Αρχικού Χαρακτηρισµού» για κάθε Υδατικό ιαµέρισµα (tab.xls) Την παρούσα Έκθεση (report.pdf, report.doc) report.doc 3

4 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην παρούσα Έκθεση γίνεται αναφορά στα πλέον αξιόλογα και εκµεταλλεύσιµα υπόγεια υδροφόρα συστήµατα της Ελλάδας και παρέχονται στοιχεία για τον αρχικό χαρακτηρισµό τους σύµφωνα µε την Οδηγία 2000/60/ΕΚ (Άρθρο 5). Η αναγκαιότητα του αρχικού χαρακτηρισµού των υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων προέκυψε προκειµένου να διαµορφωθεί µια πρώτη εικόνα για τις χρήσεις τους και τους κινδύνους που διατρέχουν να µην πληρούν τους στόχους, που έχουν καθορισθεί από την Οδηγία 2000/60. Οι πληροφορίες που παρέχονται αφορούν τη θέση και τα όρια των υδροσυστηµάτων, τα γεωλογικά και υδρογεωλογικά χαρακτηριστικά τους, τις πιέσεις που δέχονται, καθώς και την αλληλεξάρτησή τους µε οικοσυστήµατα επιφανειακών νερών ή χερσαίων οικοσυστηµάτων. Ιδιαίτερη έµφαση δίδεται στην ανάδειξη των πιέσεων, που τα υδροσυστήµατα αυτά δέχονται από διάχυτες ή σηµειακές εστίες ρύπανσης, καθώς και από υπέρµετρες απολήψεις, που έχουν σαν συνέπεια την ποσοτική προοδευτική τους εξάντληση ή την ποιοτική τους υποβάθµιση (υφαλµύριση). Στην Ελλάδα οι κυριότερες και συχνότερες πιέσεις προέρχονται από τη νιτρορύπανση, που προκαλείται από τις αγροτικές δραστηριότητες, αλλά και από αστικά απόβλητα µε τοπικές εξάρσεις, καθώς και από την υφαλµύριση παράκτιων υδροφόρων συστηµάτων, ως συνέπεια της εκµετάλλευσής τους σε βαθµό µεγαλύτερο της ετήσιας ανατροφοδότησής τους. Γενικά, οι πιέσεις στην ποιότητα των υπόγειων νερών είναι µεγαλύτερες από εκείνες των απολήψεων, γεγονός που έχει ως αποτέλεσµα την προοδευτική µείωση της διαθεσιµότητάς τους σε νερό καλής ποιότητας, για την εξυπηρέτηση κυρίως υδρευτικών αναγκών. Στους επισυναπτόµενους Πίνακες παρέχονται στοιχεία για τον «Αρχικό Χαρακτηρισµό» 236 υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων, όπως αυτά κατανέµονται στα 14 Υδατικά ιαµερίσµατα της χώρας. report.doc 4

5 Τη σύνταξη της Έκθεσης αυτής επιµελήθηκε η /νση Υδρογεωλογίας του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, µετά από αίτηση της Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων του ΥΠΕΧΩ Ε, προκειµένου η χώρα µας να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όλα τα στοιχεία έχουν προκύψει από τη µακρόχρονη ερευνητική δραστηριότητα του Ινστιτούτου στα υπόγεια νερά, καθώς και από εκτελούµενα ερευνητικά προγράµµατα στα πλαίσια του Γ Κ.Π.Σ. Ε.Π. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ για την Καταγραφή και αποτίµηση των Υδρογεωλογικών χαρακτήρων των υπόγειων νερών και των υδροφόρων συστηµάτων της χώρας, καθώς και από το ίκτυο Παρακολούθησης Υπογείων Νερών Ελλάδας. Η Επιστηµονική Οµάδα εργασίας, που συνέταξε και επιµελήθηκε την παρούσα Έκθεση, αποτελείται από τους κάτωθι : Ν. Κουρµούλης, Υδρογεωλόγος Π. Παρασκευοπούλου, Φυσικός - Πληροφορικός Ν. Σιέµος, Υδρογεωλόγος Χ. Κουρής, Υδρογεωλόγος Α. Στάµος, Υδρογεωλόγος Α. Πολυχρονάκη, Υδρογεωλόγος Ι. Ρωµαΐδης, Υδρογεωλόγος Ν. Βεράνης, Υδρογεωλόγος Α. Μανάκος, Υδρογεωλόγος Κ. Καλούµενος, Υδρογεωλόγος Β. Τσιούµας, Υδρογεωλόγος Κ. Νίκας, Υδρογεωλόγος Η. άνδολος, Υδρογεωλόγος Ε. Νικολάου, Υδρογεωλόγος Π. Σαµπατακάκης, Υδρογεωλόγος Π. Γιαννουλόπουλος, Υδρογεωλόγος Κ. Μανάκος, Γεωλόγος Χ. Σµυρνιώτης, Υδρογεωλόγος Ι. Κοϊνάκης, Γεωλόγος report.doc 5

6 Ε. Καλούση, Υδρογεωλόγος. Μαραβέγιας, Υδρογεωλόγος Μ. Λαζαρίδου, Υδρογεωλόγος Σ. Στουρνάρα, Υδρογεωλόγος- Πληροφορικός Α. Πρατανόπουλος, Υδρογεωλόγος. Ματθαιόπουλος, Γεωλόγος Σ. Παυλίδου, Υδρογεωλόγος Κ. Κοντοδήµος, Υδρογεωλόγος Γ. Ζαχαριουδάκης, Υδρογεωλόγος report.doc 6

7 2. ΓΕΩΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΟΜΗ O Ελλαδικός χώρος αποτελείται σχεδόν στο σύνολό του από τις Ελληνίδες οροσειρές, που προέρχονται από την πτύχωση σχηµατισµών του αλπικού γεωσυγκλίνου κατά τη διάρκεια του Μεσοζωικού αιώνα και του Παλαιογενούς. Ο τεκτονισµός ανάλογα µε τις φάσεις στις οποίες επέδρασε στους σχηµατισµούς, τους διαχωρίζει σε τρείς µεγάλες οµάδες τους προαλπικούς, τους αλπικούς και τους µεταλπικούς. Τα Τριαδικής-ΚατωΜειοκαινικής ηλικίας αλπικά ιζήµατα, που αποτέθηκαν στο αλπικό γεωσύγκλινο και µε την πτύχωσή τους στον Ελλαδικό χώρο σχηµάτισαν τις Ελληνίδες οροσειρές, έχουν διαρθρωθεί σε γεωτεκτονικές ζώνες δηλαδή σε διάφορες µεγάλες γεωλογικές ενότητες, που η κάθε µια από αυτές έχει τους δικούς της λιθολογικούς, παλαιογεωγραφικούς και τεκτονικούς χαρακτήρες και έχει διαµορφωθεί κατά την διάρκεια του αλπικού ορογενετικού κύκλου. Οι γεωτεκτονικές ζώνες διακρίνονται σε Εξωτερικές, Ενδιάµεσες και Εσωτερικές. Οι Εξωτερικές ζώνες χαρακτηρίζονται από συνεχή ιζηµατογένεση από το Τριαδικό µέχρι και το µεγαλύτερο τµήµα του Τριτογενούς και έχουν τεκτονιστεί από µια µόνο κύρια ορογενετική φάση, που έλαβε χώρα από Ανώτερο Ηώκαινο έως και το Κατώτερο Μέσο Μειόκαινο. Οι Εσωτερικές ζώνες χαρακτηρίζονται από δυο τεκτονικές φάσεις µια στο τέλος Ανώτερου Ιουρασικού και µια κατά το Τριτογενές. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των Εσωτερικών ζωνών είναι η παρουσία οφιολιθικών πετρωµάτων σε αυτές. Τέλος, πρόσφατα διακρίθηκε και µια τρίτη οµάδα, στην οποία κατατάχθηκαν όλες εκείνες οι ζώνες, που παρουσιάζουν χαρακτηριστικά τόσο από τις Εσωτερικές όσο και από τις Εξωτερικές ζώνες. Αυτές ονοµάσθηκαν Ενδιάµεσες και περιλαµβάνουν όλες τις οι πιο εσωτερικές από τις Εξωτερικές ζώνες και τις Ενότητες του Νεοελληνικού καλύµµατος. Στις Εξωτερικές ζώνες ανήκουν οι παρακάτω (από ύση προς Ανατολή) Ζώνη Παξών ή Προαπούλια Ιόνια ζώνη Ενότητα των Plattenkalk Ενότητα Τρυπάλι report.doc 7

8 Φυλλιτική χαλαζιτική σειρά Ζώνη Γαβρόβου Τρίπολης Ζώνη Πίνδου Σειρές Κόζιακα, Τρίλοφου, Πεντεορίων, Γερανίων, Τραπεζώνας Σειρά Βαρδουσίων, Επιδαύρου Ζώνη Παρνασσού Γκιώνας Βοιωτική ζώνη Ενότητα του Νεοελληνικού τεκτονικού καλύµµατος Στις Εσωτερικές ζώνες ανήκουν οι παρακάτω (από ύση προς Ανατολή) Μαλιακή ζώνη Πελαγονική ζώνη Ζώνη Αλµωπίας Ζώνη Πάικου Ζώνη Παιονίας ( Προπάικου, µεταµορφωµένη µάζα Αξιού και Περιροδοπική ζώνη) Α. Εξωτερικές ζώνες (συνοπτική περιγραφή) Ζώνη Παξών. Χαρακτηρίζεται από µια συνεχή σειρά νηριτικών ανθρακικών πετρωµάτων (Τριαδικό - Ολιγόκαινο). Ιόνια Ζώνη. Χαρακτηρίζεται από µια συνεχή σειρά παχυστρωµατωδών ανθρακικών ιζηµάτων, των οποίων αλλάζει η φάση στο Λιάσιο. Έπειτα από σχετικά πρόσφατες έρευνες στην Ιόνια Ζώνη, συµπεριλήφθηκε και η ηµιµεταµορφωµένη σειρά των Plattenkalk (Πλακωδών Ασβεστολίθων). Ενότητα Τρυπάλι. Εµφανίζεται αποκλειστικά στην Κρήτη. Αποτελείται από ηµιµεταµορφωµένα ανθρακικά πετρώµατα. Φυλλιτική - Χαλαζιτική σειρά. Αποτελείται από φυλλίτες και χαλαζίτες ηλικίας Ανώτερου Τριαδικού Μέσου Λιθανθρακοφόρου. Ζώνη Γαβρόβου Τρίπολης. Χαρακτηρίζεται από µια συνεχή σειρά παχυστρωµατωδών ανθρακικών ιζηµάτων (Μέσο Ανώτερο Τριαδικό έως Ηώκαινο). report.doc 8

9 Ζώνη Πίνδου. Οι σχηµατισµοί της ζώνης αυτής είναι ανθρακικοί πελαγικοί ηλικίας Τριαδικού έως Ηωκαίνου. Κατά τόπους υπάρχουν στρώσεις πυριτολίθων στα ανθρακικά ιζήµατα. Λόγω πλαστικότητας είναι έντονα πτυχωµένοι και λεπιωµένοι κυρίως στα δυτικά. Οι σειρές Κόζιακα, Τρίλοφου, Πεντεορίων, Γερανίων, Τραπεζώνας αποτελούν σε µικρό ύβωµα, που βρισκόταν ανατολικά της βαθιάς Πινδικής αύλακας. Σε αυτό το ύβωµα υπήρχε µια µικρότερης κλίµακας αύλακα, στην οποία αποτέθηκαν ιζήµατα της σειράς Βαρδουσίων και Επιδαύρου. Αυτές οι ζώνες έχουν κυρίως τοπικό χαρακτήρα και δεν απαντώνται σε µεγάλες περιοχές του Ελλαδικού χώρου. Ζώνη Παρνασσού Γκιώνας. Ζώνη που η εµφάνισή της περιορίζεται στα οµώνυµα βουνά της Στερεάς Ελλάδας. Αποτελείται από ανθρακικούς παχυστρωµατώδεις σχηµατισµούς κυρίως νηριτικούς (Ανώτερο Τριαδικό - Ανώτερο Ηώκαινο) µε µικρές αλλαγές στη φάση. Χαρακτηριστικοί είναι τρεις βωξιτικοί ορίζοντες στο Ανώτερο Ιουρασικό έως Ανώτερο Κρητιδικό. Βοιωτική ζώνη. Η πιο εσωτερική από τις Εξωτερικές ζώνες, αποτελείται από πηλίτες και µαργαϊκούς ασβεστολίθους και ψαµµίτες. Ενότητα του Νεοελληνικού τεκτονικού καλύµµατος. Σχηµατισµοί µεγάλου πάχους µε τοπικού χαρακτήρα διαφοροποιήσεις στη λιθολογία, που αποτελούνται από κυανοσχιστολίθους (έχουν υποστεί τουλάχιστον µια φάση µεταµόρφωσης σε συνθήκες υψηλών πιέσεων και χαµηλών θερµοκρασιών). Β. Εσωτερικές ζώνες (συνοπτική περιγραφή) Πελαγονική Ζώνη. Αποτελείται από κλαστικά και ανθρακικά ιζήµατα µε εµφανίσεις οφιολίθων. Μαλιακή ζώνη. Παρόµοια λιθολογία µε την Πελαγονική ζώνη. Αποτελείται από πυριτικούς ασβεστολίθους, ραδιολαρίτες και ηφαιστειοιζηµατογενείς σχηµατισµούς. Ζώνη Αλµωπίας. Ανθρακικοί και κλαστικοί σχηµατισµοί πάνω από οφιολίθους. Κύριο γνώρισµα αυτής είναι η έντονη λεπίωσή της. report.doc 9

10 Ζώνη Πάικου. Ενότητα σύνθετης λιθοστρωµατογραφίας µε διαδοχικές φάσεις µεταµόρφωσης, τεκτονισµού και ηφαιστειότητας. Ζώνη Παιονίας. Σύνθετη ζώνη, που αποτελείται από τις υποζώνες Προπάικου, µεταµορφωµένη µάζα Αξιού και την περιροδοπική ζώνη. Ζώνες µε σύνθετη λιθοστρωµατογραφία και τεκτονισµό. report.doc 10

11 3. ΥΠΟΓΕΙΑ Υ ΡΟΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Στα πλαίσια λειτουργίας του «ικτύου Παρακολούθησης Υπογείων Νερών Ελλάδας», που έχει εγκαταστήσει το Ινστιτούτο, έχει πραγµατοποιηθεί ένας αρχικός προσδιορισµός και οριοθέτηση των κυριότερων υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων της χώρας (βλ. Χάρτη υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων). Η διάκριση και επιλογή των συστηµάτων αυτών έγινε µε κριτήρια την παραγωγικότητά τους (υδροδυναµικότητα), την εκµεταλλευσιµότητά τους για τις διάφορες χρήσεις, µε πρωτεύουσα την υδρευτική και τη δυνητική βιωσιµότητά τους στις αυξανόµενες πιέσεις που δέχονται, ποσοτικές και ποιοτικές. Με βάση τα παραπάνω κριτήρια επιλέχθηκαν 236 υπόγεια υδροφόρα συστήµατα, τα οποία κατανέµονται στα 14 Υδατικά ιαµερίσµατα της χώρας, ανάλογα µε την περιοχή στην οποία εµφανίζουν το µεγαλύτερο µέρος του αναπτύγµατός τους. Για την οριοθέτηση των συστηµάτων αυτών τα κριτήρια ήταν γεωλογικά υδρογεωλογικά µε περιχάραξη του επιφανειακού αναπτύγµατος του/των υδροφορέων (υδροφόρων σχηµατισµών). Με αυτό τον τρόπο διακρίθηκαν 100 κοκκώδη υδροσυστήµατα, διαµορφούµενα σε πορώδεις σχηµατισµούς συνηθέστερα σε και Νεογενείς, 123 καρστικά, διαµορφούµενα σε ασβεστολιθικούς σχηµατισµούς υψηλού συνήθως τεκτονισµού και 13 ρωγµατικά, τα οποία αναπτύσσονται σε µη ανθρακικούς και τεκτονισµένους (διαρρηγµένους) σχηµατισµούς. Ο µεγάλος αριθµός και το σχετικά µικρό επιφανειακό ανάπτυγµα των υδροφόρων συστηµάτων της χώρας ανταποκρίνεται ευθέως στη σύνθετη γεωτεκτονική δοµή αυτής µε τον έντονο κάθετο και οριζόντιο διαµελισµό των γεωλογικών σχηµατισµών. Κατ ακολουθία και η υδροδυναµικότητα των υπόγειων συστηµάτων είναι σχετικά µικρή κυρίως σε εκείνα, που αναπτύσσονται στο νησιωτικό τµήµα της χώρας. Ακόµη πρέπει να γίνει αναφορά στην υψηλή τρωτότητα, που παρουσιάζουν τα παράκτια υδροφόρα συστήµατα στη θαλάσσια διείσδυση, λόγω της άµεσης υδραυλικής επικοινωνίας µε αυτήν, αλλά και της εκµετάλλευσης, που τα συστήµατα αυτά υφίστανται. report.doc 11

12 Σηµειώνεται ότι στην περίπτωση, που υπόγειο υδροφόρο σύστηµα αναπτύσσεται σε περισσότερα του ενός Υδατικά ιαµερίσµατα, τότε ο κωδικός που αυτό λαµβάνει, είναι του Υδατικού ιαµερίσµατος στο οποίο αναπτύσσεται το µεγαλύτερο τµήµα του. Στο Χάρτη «Υπόγεια υδροφόρα συστήµατα» που ακολουθεί, παρουσιάζονται οι θέσεις και τα όρια των συστηµάτων αυτών. report.doc 12

13 4. ΠΙΕΣΕΙΣ 4.1 ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑ ΙΚΟ ΧΩΡΟ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Οι πιέσεις, που προέρχονται από αντλήσεις στον Ελληνικό χώρο, είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν άµεσα επειδή δεν υπάρχουν λεπτοµερείς καταγραφές των απολήψεων. Έµµεσα συµπεράσµατα προκύπτουν συνήθως από τις παρατηρούµενες µεταβολές των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών των υπογείων νερών. Σε ορισµένες περιοχές, ιδιαίτερα της νότιας και νοτιοανατολικής χώρας, οι πιέσεις, που υφίστανται τα υδατικά σώµατα από τις συνεχώς αυξανόµενες απολήψεις, είναι έκδηλες ιδιαίτερα σε περιόδους ξηρασίας και ανοµβρίας. Αυτές επιτείνονται από τις πιθανολογούµενες κλιµατικές αλλαγές και τη διαφαινόµενη πτωτική τάση των βροχοπτώσεων. Οι πιέσεις λόγω υπεραντλήσεων ποικίλουν γεωγραφικά και στα περισσότερα παράκτια υδρογεωλογικά περιβάλλοντα οδηγούν συνήθως σε υφαλµύριση. Επίσης σε υδροσυστήµατα περιορισµένης απόδοσης, όπως τα ρωγµατικά, είναι συνήθης η στείρευση πολλών υδρογεωτρήσεων. Η κατανοµή των ποσοτικών πιέσεων στον Ελληνικό χώρο ακολουθεί σε γενικές γραµµές αντίθετη κατεύθυνση µε αυτή της κατανοµής των βροχοπτώσεων. Στη δυτική και βορειοδυτική Ελλάδα τα υδατικά ισοζύγια είναι συνήθως πλεονασµατικά, ενώ αντίθετα στη νότια και νοτιοανατολική χώρα ελλειµµατικά. Τα πλεονασµατικότερα ισοζύγια παρατηρούνται στο Υδατικό ιαµέρισµα της Ηπείρου, ενώ οι πιο ελλειµµατικές περιοχές είναι αυτές των Κυκλάδων και του ΝΑ Αιγαίου. Οι συνεχώς αυξανόµενες απολήψεις οδηγούν σε εξάντληση πολλά εσωτερικά υδροφόρα συστήµατα και σε υφαλµύριση τα παράκτια. Ας σηµειωθεί ότι υπεραντλήσεις λαβάνουν χώρα σε όλα ανεξαιρέτως τα υδροσυστήµατα της χώρας ακόµη και σε αυτά της Ηπείρου, ασκώντας αισθητές πιέσεις (πτώση στάθµης) σε τοπικά υδροφόρα συστήµατα. Παραδείγµατα αυξηµένων απολήψεων και εξάντλησης υδροφόρων είναι αυτά του Θεσσαλικού κάµπου, του Αργολικού πεδίου, της Κρήτης (λεκάνες Μαλίων, Λακωνίων, Ρεθύµνου, Μεσσαριάς, Καστελίου) κ.α. Αξίζει επίσης να σηµειωθεί ότι σε ορισµένες report.doc 13

14 περιπτώσεις η υπεράντληση έχει οδηγήσει ακόµη και σε καθιζήσεις (περιοχή Κάρλας Θεσσαλίας, Περαχώρας Καλοχωρίου Θεσσαλονίκης κ.α.). Τέλος η βιοµηχανική και εξορυκτική δραστηριότητα σε ορισµένες περιοχές (Αµυνταίου Πτολεµαΐδας) φαίνεται να αποτελεί µια πρόσθετη απειλή στα υδατικά ισοζύγια των παρακειµένων υδροσυστηµάτων. Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των υπογείων νερών διαµορφώνονται από τα γεωχηµικά χαρακτηριστικά του εκάστοτε υδρογεωλογικού περιβάλλοντος, καθώς και από ανθρωπογενείς εστίες ρύπανσης. Σε πολλές περιοχές έχει καταγραφεί η φυσική υποβάθµιση της ποιότητας των υπογείων νερών της χώρας από διάφορα µεταλλικά στοιχεία και ιχνοστοιχεία, όπως SO 4, Fe, Zn, Hg, Pb, Mn κ.α., τα οποία συµµετέχουν στην ορυκτολογική σύσταση των υδροφόρων σχηµατισµών. Η αυξηµένη συγκέντρωση θειικών ιόντων, που παρατηρείται στη δυτική και βορειοδυτική Ελλάδα, καθώς και στην Κρήτη αποδίδεται στην παρουσία Τριαδικών και Νεογενών στρωµάτων γύψου. Επίσης στη δυτική Πελοπόννησο και ιδιαίτερα στην περιοχή της Ηλείας έχουν καταγραφεί αυξηµένες συγκεντρώσεις Mn και Fe, οι οποίες αποδίδονται σε στρώµατα της ενότητας της Πίνδου. Στην περιοχή του Αιγαίου, αυξηµένες συγκεντρώσεις Hg έχουν καταγραφεί στη Ν. Χίο οι οποίες αποδόθηκαν στην παρουσία του ορυκτού κιννάβαρι, υψηλές συγκεντρώσεις Fe και Mn στην Ν.Ικαρία και σε µικρότερα νησιά, καθώς επίσης και αυξηµένες συγκεντρώσεις As στη Ν. Λέσβο. Επίσης αυξηµένες συγκεντρώσεις Pb παρατηρήθηκαν έως τώρα στα νησιά Θήρα και Ικαρία. Υψηλές συγκεντρώσεις σε As, B, Mn κ.α. παρατηρούνται σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και σχετίζονται µε την παρουσία γεωθερµικών ρευστών. Σε ότι αφορά στις ανθρωπογενείς εστίες ρύπανσης, οι σηµαντικότερες από αυτές είναι οι πολυάριθµοι ΧΑ Α (Χώροι Ανεξέλεγκτης ιάθεσης Απορριµάτων), η ανεξέλεγκτη διάθεση ανεπεξέργαστων αστικών λυµάτων, τα απόβλητα των ελαιοτριβείων, η κτηνοτροφική και αγροτική δραστηριότητα καθώς επίσης η βιοµηχανική δραστηριότητα. report.doc 14

15 Η ρύπανση από αστικά λύµατα και ΧΑ Α αποτελεί ίσως τη σηµαντικότερη αιτία υποβάθµισης σε όλη τη χώρα. Σε περιοχές εντατικής γεωργικής εκµετάλλευσης είναι συνήθης η ρύπανση των υπογείων νερών από νιτρικά ιόντα, ενώ αυξανόµενη απειλή αποτελεί και η πιθανολογούµενη ρύπανση από φυτοφάρµακα. Η ρύπανση από ελαιοτριβεία είναι εντονότερη σε ελαιοπαραγωγικές περιοχές, όπως αυτές της Κρήτης, της Πελοποννήσου και του ανατολικού Αιγαίου (Ν. Λέσβος). Η βιοµηχανική δραστηριότητα επιβαρύνει κυρίως τα υποκείµενα και παρακείµενα υδροφόρα συστήµατα. Χαρακτηριστικές περιοχές είναι αυτές της Αττικής και της Βοιωτίας, ενώ αντίστοιχα φαινόµενα πιθανολογούνται και για άλλες βιοµηχανικές περιοχές της χώρας. Τέλος οι περισσότερες παράκτιες ζώνες απειλούνται από τον κίνδυνο της έντονης υφαλµύρισης, γεγονός που επιτείνεται από την υπεράντληση περιορισµένης δυναµικότητας υπόγειων υδροσυστηµάτων. ιείσδυση της θάλασσας στα υπόγεια νερά έχει ήδη παρατηρηθεί στους περισσότερους παράκτιους προσχωµατικούς υδροφορείς (π.χ. Αργολικό πεδίο, Σκάλα Λακωνίας, Κρήτη) καθώς στη νησιωτική Ελλάδα. 4.2 ΠΙΕΣΕΙΣ ΑΝΑ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ Για τη συστηµατικότερη καταγραφή και παρουσίαση των γεωλογικών, υδρογεωλογικών, υδρολογικών και λοιπών στοιχείων των υπογείων υδροφόρων συστηµάτων αλλά κυρίως των πιέσεων, που αυτά δέχονται -στα πλαίσια πάντα του Αρχικού Χαρακτηρισµού αυτών- παρατίθενται στη συνέχεια Πίνακες των υδροφόρων συστηµάτων ανά Υδατικό ιαµέρισµα. Με τον τρόπο αυτό αναδεικνύονται ευχερέστερα οι ιδιαιτερότητες και οι πιέσεις, που τα υπόγεια αυτά υδροσυστήµατα υφίστανται, στα διάφορα Υδατικά ιαµερίσµατα της χώρας. report.doc 15

16 ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ 1 ΥΤΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 8 2 ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 9 3 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ 10 4 ΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ 11 5 ΗΠΕΙΡΟΥ 12 6 ΑΤΤΙΚΗΣ 13 7 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ 14 ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΝΗΣΩΝ ΑΙΓΑΙΟΥ report.doc 16

17 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ report.doc 17

18 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (01) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων Α/Α ΚΩ ΙΚΟΣ ΥΠΟΓΕΙΟΥ Υ ΑΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΤΥΠΟΣ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΙΑΧΥΤΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ (10 6 m3/y) ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ GR0101 Σύστηµα Αλφειού και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργιών και αστικοποίησης. επιβάρυνση σε Fe και Mn. Βιοµηχανίες τροφίµων, Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 30.0 Αλφειός ποταµός ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ βλάστηση- Αστικοποίηση ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 2 GR0102 Σύστηµα Οροπεδίου-Λάλα Πλειστοκαινικά Κροκαλοπαγή Κροκαλοπαγή µέτριας έως υψηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργιών Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 3.0 άσος Φολόης Καλλιέργειες 3 GR0103 Σύστηµα Λάδωνα-Πλανητέρου Ασβεστόλιθοι Ζωνών Πίνδου και Τρίπολης. Φλύσχης πολύ χαµηλής Ποιµνιοστάσια, Τυροκοµεία 15.0 Λάδωνας και Αρωάνιος ποταµός Καλλιέργειες OXI 4 GR0104 Σύστηµα Καϊάφα Ασβεστόλιθοι Ζώνης Τρίπολης. Φλύσχης πολύ χαµηλής επιβάρυνση σε Fe / Mn Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία 0.0 Λίµνη Καϊάφα Καλλιέργειες 5 GR0105 Σύστηµα Ζαχάρως- Γιαννιτσοχωρίου Τεταρτογενή και Νεογενή κροκαλοπαγή και Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργιών και αστικοποίησης. επιβάρυνση σε Fe /Mn Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 5.0 βλάστηση- άση. 6 GR0106 Σύστηµα Νέας Φιγαλείας Ασβεστόλιθοι Ζώνης Πίνδου. Φλύσχης πολύ χαµηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργιών Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 3.0 Νέδας ποταµός Καλλιέργειες 7 GR0107 Σύστηµα Λούσιο-Παλούµπας Ασβεστόλιθοι Ζωνών Πίνδου και Τρίπολης. Φλύσχης πολύ χαµηλής Ποιµνιοστάσια, Τυροκοµεία 25.0 Αλφειός και Λούσιος ποταµός άση. OXI 8 GR0108 Σύστηµα Ασσέας-Πιάνας Ασβεστόλιθοι Ζωνών Πίνδου και Τρίπολης. Φλύσχης πολύ χαµηλής Ποιµνιοστάσια, Τυροκοµεία 5.0 Καλλιέργειες OXI 9 GR0109 Σύστηµα Μεγαλόπολης και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργιών και αστικοποίησης Σταθµός παραγωγής ενέργειας, Ποιµνιοστάσια, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 10.0 Αλφειός ποταµός βλάστηση- Αστικοποίηση 10 GR0110 Σύστηµα ιαβολιτσίου- Κοπανακίου Ασβεστόλιθοι Ζώνης Πίνδου. Φλύσχης πολύ χαµηλής Ποιµνιοστάσια, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 3.0 βλάστηση- άση. report.doc 18

19 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (01) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων Α/Α ΚΩ ΙΚΟΣ ΥΠΟΓΕΙΟΥ Υ ΑΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΤΥΠΟΣ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΙΑΧΥΤΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ (10 6 m3/y) ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 11 GR0111 Σύστηµα Αρκαδικού Τεταρτογενή και Νεογενή κροκαλοπαγή Κροκαλοπαγή µέτριας έως υψηλής Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 4.0 βλάστηση- άση. 12 GR0112 Σύστηµα Φιλιατρών- Μαραθούπολης µέτριας έως χαµηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργιών Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 20.0 Αστικοποίηση 13 GR0113 Σύστηµα Κυπαρισσίας- Ιθώµης Ηωκαινικοί Ζώνης Ιονίου. Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργιών Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α 10.0 βλάστηση- Αστικοποίηση 14 GR0114 Σύστηµα Β.Ταϋγέτου Τριαδικοί έως Ηωκαινικοί Ζώνης Τρίπολης. Ποιµνιοστάσια 20.0 Καλλιέργειες 15 GR0115 Σύστηµα Φιλιατρών- Γαργαλιάνων Ηωκαινικοί Ζώνης Ιονίου. Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργιών Ποιµνιοστάσια, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 8.0 βλάστηση- Αστικοποίηση 16 GR0116 Σύστηµα Ρωµανού-Χώρας Τεταρτογενή και Νεογενή κροκαλοπαγή Κροκαλοπαγή µέτριας έως υψηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργιών Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 10.0 Καλλιέργειες 17 GR0117 Σύστηµα Παµίσου-Καλαµάτας µέτριας έως χαµηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργιών και αστικοποίησης Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 15.0 Πάµισος ποταµός Αστικοποίηση 18 GR0118 Σύστηµα Ανατ. Πυλίας Ασβεστόλιθοι Ζώνης Πϊνδου. Φλύσχης πολύ χαµηλής Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία 10.0 βλάστηση- άση. 19 GR0119 Σύστηµα Πυλίας-Μεθώνης Τεταρτογενή και Νεογενή κροκαλοπαγή Κροκαλοπαγή µέτριας έως υψηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργιών Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 5.0 Οικοσυστήµατα Βοϊδοκοιλιάς και Γιάλοβας βλάστηση- άση. report.doc 19

20 Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Το µεγαλύτερο ποσοστό των υδατικών αναγκών αποδίδεται στην άρδευση και το υπόλοιπο για τις ανάγκες της ύδρευσης, κτηνοτροφίας και βιοµηχανίας. Οι αρδεύσεις αφορούν κυρίως τις παράλιες πεδινές ζώνες, στις οποίες γίνονται µε κατάκλιση στα πεδία Πύργου και Αρχαίας Ολυµπίας από τους ποταµούς Αλφειό και Πηνειό, αλλά και από υπόγεια νερά. Τα πεδία Ζαχάρως, Γιαννιτσοχωρίου, παράκτιας ζώνης Κυπαρισσίας χρησιµοποιούν υπόγεια νερά, αλλά και επιφανειακά από τους ποταµούς Νέδα και Αρκαδικό. Οι λοφώδεις περιοχές αξιοποιούν υπόγεια νερά. Στις πεδινές και λοφώδεις περιοχές Φιλιατρών - Γαργαλιάνων και ήµου Νέστωρος αντλούνται µεγάλες ποσότητες υπόγειων νερών. Στην παράκτια ζώνη Πύλου Μεθώνης, Κορώνης, Λογγά και Πεταλιδίου η άρδευση γίνεται µε αξιοποίηση υπόγειου νερού των υπαρχόντων συστηµάτων. Στο Μεσσηνιακό πεδίο η άρδευση γίνεται από επιφανειακά και υπόγεια νερά. Οι ηµιορεινές περιοχές Ιθώµης, Μαυροµάτι, Μελιγαλά, ιαβολιτσίου, Αετού, Παπαφλέσσα αξιοποιούν κυρίως πηγαία νερά και σε µικρό ποσοστό υπόγεια νερά. Οι αρδεύσεις στην ευρύτερη περιοχή ήµου Καλαµάτας αξιοποιούν υπόγεια νερά, σε µικρό ποσοστό. Στον Άνω ρού του Αλφειού (ευρύτερη περιοχή Μεγαλόπολης, υπολεκάνη Λάδωνα και Ερυµάνθου) γίνεται περιορισµένη απόληψη επιφανειακών και υπόγειων νερών. Υπεραντλήσεις κοκκωδών αλλά και καρστικών συστηµάτων γίνονται σε όλη την παράκτια ζώνη στις περιοχές Γιαννιτσοχωρίου, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών, Γαργαλιάνων και Ρωµανού ήµου Νέστωρος, µε αποτέλεσµα την εισχώρηση υφάλµυρων µετώπων και την υποβάθµιση της ποιοτικής κατάστασης των υπόγειων υδροφόρων. Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Στα πεδία Πύργου Αρχαίας Ολυµπίας παρατηρείται φυσική επιβάρυνση των κοκκωδών υδροφόρων από ιόντα Mn/Fe, που προέρχονται από διάλυση συστατικών των γεωλογικών σχηµατισµών. Ανθρωπογενής ρύπανση των επιφανειακών και υπόγειων νερών σε νιτρικά ιόντα κυρίως, συντελείται στις περιοχές άρδευσης µε έµφαση στις παράκτιες ζώνες, ενώ σηµειακές ρυπάνσεις εντοπίζονται στις ζώνες αστικοποίησης, κτηνοτροφικής δραστηριότητας και στους κατά τόπους ΧΑ Α. Σηµαντική τέλος ρύπανση στο πεδίο Μεγαλόπολης παρατηρείται από τα απόβλητα υγρά του Λιγνιτικού σταθµού παραγωγής ρεύµατος (ΑΗΣ). report.doc 20

21 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ report.doc 21

22 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (02) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων Α/Α ΚΩ ΙΚΟΣ ΥΠΟΓΕΙΟΥ Υ ΑΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΤΥΠΟΣ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΙΑΧΥΤΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ 10 6 m3/y ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 1 GR0201 Σύστηµα Αίνου, Ν. Κεφαλλονιά Κρητιδικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως υψηλής Tera rossa (µικρού πάχους) χαµηλής 3.5 Καλλιέργειες 2 GR0202 Σύστηµα Άτρους, Ν. Κεφαλλονιά Τριαδικοί έως Ιουρασικοί Ζώνης Ιονίου. Ασβεστόλιθοι µέτριας έως χαµηλής Σχιστόλιθοι πολύ χαµηλής 0.5 Καλλιέργειες 3 GR0203 Σύστηµα Βραχίονα, Ν. Ζάκυνθος Κρητιδικοί έως Ηωκαινικοί Tera rossa µικρού πάχους χαµηλής 3.5 Καλλιέργειες 4 GR0204 Σύστηµα Πηνειού και Νεογενείς και Νεογενείς, µέτριας επιβάρυνση σε Fe και Mn. Παρουσία NO 3 λόγω καλλιεργειών. Βιοµηχανίες χηµικών και τροφίµων. Ελαιοτριβεία 40.0 Πηνειός ποταµός και λίµνη Πηνειού άση. 5 GR0205 Σύστηµα, ΒA/κής Αχαϊας Σύγχρονες, µέτριας έως υψηλής καλλιεργειών και αστικοποίησης. Βιοµηχανίες χηµικών και τροφίµων. Ελαιοτριβεία 20.0 Σελινούντας, Βουραϊκός, Φοίνικας, Κερυνίτης και Μεγανείτης ποταµός Καλλιέργειες 6 GR0206 Σύστηµα, Β /κής Αχαϊας Νεογενείς και Σύγχρονες, µέτριας επιβάρυνση σε Fe και Mn. Έντονη παρουσία NO 3 λόγω καλλιεργειών και αστικοποίησης. Βιοµηχανίες χηµικών και τροφίµων. Ελαιοτριβεία. Ποιµνιοστάσια 45.0 Λιµνοθάλασσες Κοτυχίου και Καλόγριας και δάσος Στροφιλιάς άση. 7 GR0207 Σύστηµα Παναχαϊκού Κρητιδικοί Ζώνης Πίνδου Φλύσχης πολύ χαµηλής επιβάρυνση σε Fe και Mn. Ποιµνιοστάσια. Ελαιοτριβεία 15.0 Σελινούντας, Βουραϊκός, Φοίνικας, Κερυνίτης και Μεγανείτης ποταµός Καλλιέργειες report.doc 22

23 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (02) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων Α/Α ΚΩ ΙΚΟΣ ΥΠΟΓΕΙΟΥ Υ ΑΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΤΥΠΟΣ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΙΑΧΥΤΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ 10 6 m3/y ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 8 GR0208 Σύστηµα Ερύµανθου Κρητιδικοί Ζώνης Πίνδου Φλύσχης πολύ χαµηλής επιβάρυνση σε Fe και Mn. Ποιµνιοστάσια. Ελαιοτριβεία 15.0 Πηνειός και Πείρος ποταµός Καλλιέργειες 9 GR0209 Σύστηµα Καλαβρύτων Κροκαλοπαγή Πλειστοκαίνου Κροκαλοπαγή και αλουβιακές, µέτριας καλλιεργειών, κτηνοτροφίας και αστικοποίησης. Ποιµνιοστάσια. Τυροκοµεία 20.0 Βουραϊκός ποταµός Καλλιέργειες 10 GR0210 Σύστηµα Ορεινής Κορινθίας Κροκαλοπαγή Πλειστοκαίνου και Κροκαλοπαγή και αλουβιακές µέτριας καλλιεργειών και κτηνοτροφίας. Ποιµνιοστάσια. Ελαιοτριβεία 15.0 ερβένιος και Σύθας ποταµός, Λίµνη Στυµφαλία Καλλιέργειες 11 GR0211 Σύστηµα Ζηρείων Ασβεστόλιθοι Ζωνών Πίνδου και Τριπόλεως Ασβεστόλιθοι και πλευρικά κορρήµατα υψηλής κτηνοτροφίας. Ποιµνιοστάσια 10.0 Λίµνη Στυµφαλία άση. 12 GR0212 Σύστηµα Κιάτου- Κορίνθου Σύγχρονες χαµηλής έως µέτριας καλλιεργειών και αστικοποίησης. Βιοµηχανίες χηµικών και τροφίµων. Ελαιοτριβεία 40.0 Ασωπός, Ράχιανης και Ζαπάντης ποταµός αστικοποίηση 13 GR0213 Σύστηµα Νεµέας Κροκαλοπαγή Πλειστοκαίνου και Κροκαλοπαγή και αλλουβιακές µέτριας καλλιεργειών, κτηνοτροφίας και αστικοποίησης. Βιοµηχανίες χηµικών και τροφίµων. Ελαιοτριβεία 30.0 Ασωπός ποταµός άση. 14 GR0214 Σύστηµα Νεµέας Ασβεστόλιθοι Ζωνών Πίνδου και Τριπόλεως Ασβεστόλιθοι και πλευρικά κορήµατα υψηλής Φλύσχης πολύ χαµηλής Ποιµνιοστάσια 5.0 Ασωπός ποταµός Καλλιέργειες report.doc 23

24 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Το µεγαλύτερο ποσοστό των υδατικών αναγκών αποδίδεται στην άρδευση, η οποία για το σύνολο του Υδατικού ιαµερίσµατος εκτιµάται ότι απαιτεί ποσότητα περίπου 485 εκατοµµύρια κυβικά µέτρα ετησίως, ενώ οι ανάγκες των υπόλοιπων χρήσεων (ύδρευση, κτηνοτροφία, βιοµηχανία) ανέρχονται περίπου σε 55 εκατοµµύρια κυβικά µέτρα ετησίως. Από τις συνολικές ανάγκες αυτές ένα ποσοστό περίπου 53% καλύπτεται από επιφανειακά σώµατα νερού (ποταµοί, λίµνη Στυµφαλία και τεχνητές λίµνες Πηνειού και όξας), ενώ το υπόλοιπο 47% καλύπτεται από τα υπόγεια υδροφόρα συστήµατα του Υδατικού ιαµερίσµατος. Το ποσό αυτό δεν είναι ισοκατανεµηµένο χωρικά, αφού οι µεγαλύτερες ανάγκες τόσο σε άρδευση όσο και σε ύδρευση και βιοµηχανία συγκεντρώνονται στις πεδινές παράκτιες περιοχές και στις εσωτερικές λεκάνες Νεµέας και Καλαβρύτων, τα υδροφόρα συστήµατα των οποίων υφίστανται και τις µεγαλύτερες πιέσεις από πλευράς αντλήσεων. Τα αποτελέσµατα των αυξηµένων αυτών πιέσεων είναι η µόνιµη (υπερετήσια) πτώση στάθµης στους υδροφόρους αυτούς, µε επακόλουθο σε πολλές περιπτώσεις την στείρευση των αβαθών φρεάτιων υδροφόρων, αλλά και την υφαλµύριση των παράκτιων υδροφόρων. Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Στις φυσικές διάχυτες πηγές ρύπανσης αποδίδονται οι υψηλές συγκεντρώσεις Fe και Mn στα ιζήµατα της Ζώνης Ωλονού-Πίνδου αλλά και στα µεταλπικά ιζήµατα, που συναντώνται στην Αχαΐα και Ηλεία. Επίσης στις φυσικές πηγές ρύπανσης θα µπορούσαν να ενταχθούν οι υψηλές συγκεντρώσεις ενώσεων του αζώτου, που παρατηρούνται ενίοτε σε βαθείς υπό πίεση υδροφόρους ορίζοντες, λόγω του εγκλωβισµού οργανικού υλικού και της επικράτησης αναγωγικών συνθηκών. Οι κυριότερες ανθρωπογενείς διάχυτες πηγές ρύπανσης είναι οι καλλιέργειες, τα αστικά λύµατα και η κτηνοτροφία, ενώ οι αντίστοιχες κυριότερες σηµειακές πηγές ρύπανσης είναι οι βιοµηχανικές-βιοτεχνικές µονάδες, που λειτουργούν τόσο στην καθορισµένη βιοµηχανική περιοχή Πατρών, όσο και διάσπαρτα στο µεγαλύτερο πεδινό και παράκτιο τµήµα του Υδατικού ιαµερίσµατος, οι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριµµάτων (ΧΑ Α), που απαντώνται σχεδόν στο σύνολο των οικισµών και τέλος τα ποιµνιοστάσια αιγοπροβάτων και βοοειδών, που επίσης είναι διάσπαρτα στο µεγαλύτερο τµήµα της ηµιορεινής και ορεινής ζώνης του Υδατικού ιαµερίσµατος. Σε αντιστοιχία µε τις αντλήσεις και οι ανθρωπογενείς περιβαλλοντικές πιέσεις παρατηρούνται κυρίως στις πεδινές περιοχές της Βόχας και της Νεµέας στην Κορινθία, των περιοχών πέριξ των πόλεων Πάτρας, Αιγίου, Ακράτας, Καλαβρύτων, Κάτω Αχαΐας στην Αχαΐα και Λεχαινών, Βαρθολοµιού και Αµαλιάδας στην Ηλεία. report.doc 24

25 ΝΗΣΟΣ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ Οι πιέσεις, που προκαλούνται από την υπεράντληση των υδροφόρων συστηµάτων Αίνου και Άτρους, για την ικανοποίηση των υδρευτικών αναγκών, κυρίως τη θερινή περίοδο (τουριστική), είναι η αιτία της σταδιακής ποιοτικής υποβάθµισης των υδροφόρων αυτών (υφαλµύριση). ΝΗΣΟΣ ΖΑΚΥΝΘΟΣ Η υπερεκµετάλλευση των υπόγειων καρστικών νερών του υδροσυστήµατος Βραχίωνα, η οποία είναι άµεσα συνδεδεµένη µε τις πιέσεις που ασκεί η τουριστική ανάπτυξη, δηµιουργεί σηµαντικά προβλήµατα στους υπόγειους υδατικούς πόρους, µε αποτέλεσµα την υποβάθµιση της ποιότητας του νερού, κυρίως σε χλωριόντα και σε επίπεδα, που υπερβαίνουν κατά πολύ τα ανώτερα επιτρεπτά όρια. report.doc 25

26 4.2.3.Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ report.doc 26

27 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (03) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ 10 6 m 3 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ /y ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0301 Σύστηµα Αν. Αρκαδίας- υτ. Αργολίδας Ασβεστόλιθοι Zωνώv Τρίπολης και Πίνδου. Φλύσχης πολύ χαµηλής Τεταρτογενή υψηλής καλλιεργειών και αστικοποίησης Ελαιτριβεία, Τυροκοµεία, Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α Λίµνη Στυµφαλία Αστικοποίηση NAI 2 GR0302 Σύστηµα Αργολικού πεδίου και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας έως υψηλής καλλιεργειών και αστικοποίησης Ελαιτριβεία, Τυροκοµεία, Βιοτεχνία παραγωγής αναψυκτικών, ΧΑ Α. (15x10 6 m 3 ) 60.0 Ίναχος και Ερασίνος ποταµός Αστικοποίηση NAI 3 GR0303 Σύστηµα Αραχναίου Ασβεστόλιθοι Πελαγονικής Ζώνης Φλύσχης πολύ χαµηλής Τεταρτογενή υψηλής καλλιεργειών. Λατοµεία, Τυροκοµεία, Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α Καλλιέργειες NAI 4 GR0304 Σύστηµα Τροιζήνας µέτριας εως υψηλής καλλιεργειών. Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία Έλος Ψήφτα άση. NAI 5 GR0305 Σύστηµα Πόρτο Χέλι και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας έως υψηλής καλλιεργειών και αστικοποίησης Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία Αστικοποίηση NAI 6 GR0306 Σύστηµα Τρίπολης µέτριας εως υψηλής καλλιεργειών και αστικοποίησης Τυροκοµεία, Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α Σαρανταπόταµος και Γαρεάτης ποταµός. Αστικοποίηση, άση. NAI 7 GR0307 Σύστηµα Βόρειου Ταϋγέτου Ασβεστόλιθοι Ζώνης Τρίπολης Φλύσχης πολύ χαµηλής Τεταρτογενή υψηλής Τυροκοµεία, Ποιµνιοστάσια. 5.0 OXI 8 GR0308 Σύστηµα Άστρους µέτριας εως υψηλής καλλιεργειών και αστικοποίησης Βιοτεχνία παραγωγής αναψυκτικών, Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α. 8.0 Τάνος ποταµός. Υγροβιότοπος Μούστου. NAI report.doc 27

28 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (03) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ 10 6 m 3 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ /y ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0309 Σύστηµα Άστρους- Λεωνιδίου Ασβεστόλιθοι Zωνώv Πίνδου και Τρίπολης. Φλύσχης πολύ χαµηλής Τεταρτογενή υψηλής καλλιεργειών και αστικοποίησης Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α αφνώνας ποταµός. Υγροβιότοπος Φωκιανού. NAI 10 GR0310 Σύστηµα Γερακίου- Γκοριτσάς Ασβεστόλιθοι Zωνώv Πίνδου και Τρίπολης. Φλύσχης πολύ χαµηλής Τεταρτογενή υψηλής Ποιµνιοστάσια GR0311 Σύστηµα Ανατ. Ταϋγέτου Ασβεστόλιθοι Zώνης Τρίπολης. Ποιµνιοστάσια GR0312 Σύστηµα Ευρώτα Ποταµολιµναίες µέτριας εως υψηλής καλλιεργειών και αστικοποίησης Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, Βιοτεχνίες παραγωγής αναψυκτικών και ειδών διατροφής, ΧΑ Α Ευρώτας ποταµός 13 GR0313 Σύστηµα Αγίας Μαρίνας Ασβεστόλιθοι Zώνης Τρίπολης. Ποιµνιοστάσια GR0314 Σύστηµα Σκάλας Ασβεστόλιθοι Zώνης Τρίπολης. καλλιεργειών και αστικοποίησης Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α GR0315 Σύστηµα Μαυροβουνίου µέτριας εως υψηλής Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία. 3.0 Βαρδούνιας ποταµός 16 GR0316 Σύστηµα Σκουταρίου- Παρασιρού Ασβεστόλιθοι Ιονίου Ζώνης Ποιµνιοστάσια. 1.0 report.doc 28

29 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (03) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ 10 6 m 3 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ /y ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0317 Σύστηµα Ζάρακα (Πάρνων) Ασβεστόλιθοι Zώνης Τρίπολης Ποιµνιοστάσια. 3.0 Περιοχή Πάρνωνα (Natura 2000) 18 GR0318 Σύστηµα Ασωπού- Γλυκόβρυσης και Ηφαιστακές Αποθέσεις µέτριας εως υψηλής καλλιεργειών και αστικοποίησης Ελαιτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α άση. 19 GR0319 Σύστηµα Νεαπόλεως Αποθέσεις µέτριας εως υψηλής καλλιεργειών και αστικοποίησης Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, Βιοτεχνίες παραγωγής αναψυκτικών, ΧΑ Α. 4.0 άση. 20 GR0320 Σύστηµα Ποταµού Ηµιµεταµορφωµένα πετρώµατα και Μάρµαρα Ηµιµεταµορφωµένα πετρώµατα και Μάρµαρα µέτριας καλλιεργειών. Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α. 2.0 Μυλοπόταµος ποταµός. 21 GR0321 Σύστηµα Λιβαδίου Ασβεστόλιθοι Zώνης Πίνδου. Φλύσχης πολύ χαµηλής καλλιεργειών. Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α. 3.0 report.doc 29

30 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Το µεγαλύτερο ποσοστό των υδατικών αναγκών αποδίδεται στην άρδευση και το υπόλοιπο για τις ανάγκες της ύδρευσης, κτηνοτροφίας και βιοµηχανίας. Οι αρδεύσεις αφορούν κυρίως τις παράκτιες πεδινές εκτάσεις, αλλά και τις εσωτερικές καθώς και τις κοιλάδες των υπαρχόντων ποταµών. Στις πεδινές παράκτιες ζώνες σε όλες τις περιπτώσεις εκτελούνται υπεραντλήσεις, µε αποτέλεσµα την εισχώρηση υφάλµυρων µετώπων λόγω ταπείνωσης του υδραυλικού εσωτερικού φορτίου των υδροφόρων. Έτσι παρουσιάζεται στο Αργολικό πεδίο, πεδίο Άστρους και Λεωνιδίου, πεδίο Νεαπόλεως, Ασωπού, Σκάλας, Μαυροβουνίου, Πόρτο Χέλι και Τροιζήνας υφαλµύριση στο µεγαλύτερο µέρος τους. Το ίδιο συµβαίνει και µε υπεραντλήσεις, που εκτελούνται για άρδευση στα καρστικά συστήµατα παράκτια και εσωτερικά µε έµφαση στο σύστηµα Αραχναίου, Άστρους Λεωνιδίου, υτικής Αργολίδας, Σκάλας και Σκουταρίου. Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Στις αρδευόµενες εκτάσεις κυρίως στην πεδινή περιοχή γίνεται λίπανση των εδαφών αλλά και ανάλογα µε το είδος της καλλιέργειας χρησιµοποιούνται και φυτοφάρµακα. Έτσι στο µεγαλύτερο µέρος των πεδινών παράκτιων περιοχών οι συγκεντρώσεις των νιτρικών αλάτων στα υπόγεια νερά είναι απαγορευτικές για υδρευτική χρήση. Μερικά αυτό συµβαίνει και στα καρστικά συστήµατα µε έµφαση στο σύστηµα Αραχναίου, υτικής Αργολίδας και Άστρους Λεωνιδίου, ενώ έχει διαπιστωθεί και µεταφορά νιτρικών µέσω καταβοθρών από το οροπέδιο της Τρίπολης προς το Αργολικό πεδίο. ιάχυτες πηγές ρύπανσης των υφισταµένων υδροσυστηµάτων αποτελούν εκτός των καλλιεργειών και η αστικοποίηση µε έµφαση τις παραλιακές οικιστικές ζώνες. Σηµειακές πηγές ρύπανσης αποτελούν επίσης οι βιοµηχανικές βιοτεχνικές µονάδες, που λειτουργούν σε καθορισµένες βιοτεχνικές ζώνες, λόγω έλλειψης υποδοµών επεξεργασίας αποβλήτων, καθώς και τα πολλά ελαιοτριβεία, αλλά και τα ΧΑ Α. report.doc 30

31 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ report.doc 31

32 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΟΣ (04) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ 10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0401 Σύστηµα Μοναστηρακίου Τριαδικοί έως Ηωκαινικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως υψηλής GR0402 Σύστηµα Ακαρνανικών ορέων Τριαδικοί έως Ηωκαινικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως χαµηλής Παρουσία ΝΟ 3 λόγω καλλιεργιών Ελαιουργεία, Τυροκοµεία GR0403 Σύστηµα Κανδήλας µέτριας Παρουσία ΝΟ 3 λόγω καλλιεργιών Ελαιουργεία GR0404 Σύστηµα Κάµπου Αµφιλοχίας µέτριας Παρουσία ΝΟ 3 λόγω καλλιεργιών Ελαιουργεία, Τυροκοµεία, Ποιµνιοστάσια, Χοιροστάσια GR0405 Σύστηµα Κατούνας-Λεσινίου Τριαδικά ανθρακικά λατυποπαγή Ανθρακικά λατυποπαγή µέτριας έως χαµηλής επιβάρυνση σε SO 4. ΧΑ Α 0.4 άση. 6 GR0406 Σύστηµα Αγρινίου υψηλής Παρουσία ΝΟ 3 λόγω καλλιεργιών Βιοµηχανίες τροφίµων, Ελαιουργεία, Χοιροστάσια 0.3 Αχελώος ποταµός, Λίµνες Τριχωνίδα, Λυσιµαχεία και Οζερού 7 GR0407 Σύστηµα Μουσούρων Κρητιδικοί - Ηωκαινικοί Ασβεστόλιθοι χαµηλής GR0408 Σύστηµα Οινιάδων υψηλής Βιοµηχανίες ζωωτροφών, Βουστάσια 1.3 Αχελώος ποταµός άση. 9 GR0409 Σύστηµα Μεσολογγίου-Ευήνου µέτριας έως υψηλής Παρουσία ΝΟ 3 λόγω καλλιεργιών Ελαιουργεία 6.2 Εύηνος ποταµός και οικοσύστηµα λιµνοθάλασσας Μεσσολογγίου. report.doc 32

33 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΟΣ (04) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ 10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0410 Σύστηµα Μόρνου µέτριας έως χαµηλής Κτηνοτροφικές µονάδες 0.3 Μόρνος ποταµός 11 GR0411 Σύστηµα Βαρδουσίων Τριαδικοί - Κρητιδικοί ΧΑ Α 0.0 Τεχνητή λίµνη Μόρνου 12 GR0412 Σύστηµα Ερατεινής-Τολοφώνα µέτριας έως χαµηλής Ελαιουργεία 0.5 άση. 13 GR0413 Σύστηµα Ωλονού-Πίνδου Τριαδικοί - Κρητιδικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως υψηλής ΧΑ Α 0.0 Μόρνος και Αχελώος ποταµός. 14 GR0414 Σύστηµα Αµφιλοχίας Κρητιδικοί - Ηωκαινικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως υψηλής Τυροκοµεία 0.3 report.doc 33

34 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Στο εν λόγω Υδατικό ιαµέρισµα το σύστηµα των επιφανειακών υδατικών σωµάτων λίµνη Τριχωνίδα λίµνη Λυσιµαχεία ποταµός Αχελώος, καθώς και άλλα υδατικά σώµατα όπως λίµνη Αµβρακία, λίµνη Οζερός, ποταµός Εύηνος, ποταµός Μόρνος καλύπτουν τις αρδευτικές ανάγκες των µεγαλύτερων πεδινών εκτάσεων αλλά και τις υδρευτικές µεγάλων αστικών κέντρων, όπως της πόλης του Αγρινίου. Επίσης το πλούσιο πηγαίο υδατικό δυναµικό, που συναντάται στις ορεινές περιοχές, οι οποίες καλύπτονται από τους ανθρακικούς σχηµατισµούς του τεκτονικού καλύµµατος της Ζώνης Πίνδου, ελαχιστοποιεί τις πιέσεις από τις αντλήσεις, οι οποίες παρατηρούνται κυρίως στα υδροσυστήµατα της παράκτιας πεδινής ζώνης, όπου και πάλι είναι µικρές χωρίς να δηµιουργούν περαιτέρω δυσµενείς επιπτώσεις (πιέσεις). Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Στο Υδατικό ιαµέρισµα ως φυσική διάχυτη πηγή ρύπανσης θεωρείται η υψηλή συγκέντρωση θειϊκών ιόντων, που παρατηρείται στην υπόγεια υδροφορία των λατυποπαγών του υδροσυστήµατος Κατούνας Λεσινίου, λόγω της παρουσίας εβαποριτών (γύψου) εντός του υδροφόρου σχηµατισµού. Στις διάχυτες ανθρωπογενείς πηγές ρύπανσης συµπεριλαµβάνονται οι σχετικά υψηλές συγκεντρώσεις νιτρικών ιόντων λόγω της χρήσης διαφόρων αζωτούχων λιπασµάτων. Παρατηρούνται κυρίως στα υδροφόρα συστήµατα, που αναπτύσσονται εντός Τεταρτογενών αποθέσεων και καλλιεργούνται εντατικά, όπως το υδροφόρο σύστηµα Κανδήλας, το σύστηµα Κάµπου Αµφιλοχίας, το σύστηµα Αγρινίου και το σύστηµα Μεσολογγίου Ευήνου. Σχετικά µε τις σηµειακές πηγές ρύπανσης αναφέρεται ότι οι σηµαντικότερες είναι τα ελαιουργεία, τυροκοµεία, κτηνοτροφικές µονάδες και ΧΑ Α. report.doc 34

35 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ report.doc 35

36 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ (05) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0501 Σύστηµα Λακώνων- Κρήνης, Ν.Κέρκυρας Μεσοζωϊκοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως χαµηλής Λατύπες, µάργες, ψαµµίτες,κροκαλοπαγή χαµηλής περαατότητας. 0.5 Καλλιέργεις, βλάστηση- 2 GR0502 Σύστηµα Περίθειας-Αγ. Μαρτίνου, Ν. Κέρκυρας Τριαδικοί έως Ιουρασικοί Ζώνης Ιονίου. Ασβεστόλιθοι µέτριας έως χαµηλής Σχιστόλιθοι πολύ χαµηλής 2.0 βλάστηση- 3 GR0503 Σύστηµα Αγ. Ματθαίου, Ν. Κέρκυρας Τριαδικοί έως Ιουρασικοί Ζώνης Ιονίου. Ασβεστόλιθοι µέτριας έως χαµηλής Κροκαλοπαγή, ψαµµίτες, µάργες χαµηλής Σχιστόλιθοι πολύ χαµηλής επιβάρυνση σε SO Καλλιέργεις, Αστικοποίηση, βλάστηση- άση. 4 GR0504 Σύστηµα Γουβιών- Χρησηϊδας,Ν. Κέρκυρας Τριαδικά Λατυποπαγή Λατυποπαγή υψηλής και Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής επιβάρυνση σε SO βλάστηση- 5 GR0505 Σύστηµα Πωγωνιανής Τριαδικοι έως Ηωκαινικοί Φλύσχης πολύ χαµηλής Νεογενείς και µέτριας επιβάρυνση σε SO4. Ποιµνιοστάσια 10.0 Καλαµάς και ρίνος ποταµός. βλάστηση- 6 GR0506 Σύστηµα Μουργκάνας Τριαδικοι έως Ηωκαινικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως υψηλής Κορηµατα υψηλής 5.0 βλάστηση- άση. 7 GR0507 Σύστηµα Φιλιατών- Ηγουµενίτσας Τριαδικοι έως Ηωκαινικοί Λατυποπαγή και Φλύσχης πολύ χαµηλής επιβάρυνση σε SO4. Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α 20.0 Καλαµάς ποταµός βλάστηση- 8 GR0508 Σύστηµα Καλαµά Τριαδικοι έως Ηωκαινικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως υψηλής Κορήµατα υψηλής 2.0 Καλαµάς ποταµός βλάστηση- report.doc 36

37 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ (05) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0509 Σύστηµα Σουλίου- Παραµυθιάς Τριαδικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως υψηλής Κορήµατα υψηλής Φλύσχης χαµηλής επιβάρυνση σε SO4. Ποιµνιοστάσια. 2.0 Αχέροντας ποταµός βλάστηση- 10 GR0510 Σύστηµα Τύµφης Ιουρασικοί έως Ηωκαινικοί Ασβεστόλιθοι χαµηλης έως υψηλής Φλύσχης πολύ χαµηλής Παγετώδεις µέτριας 2.0 Αώος και Βοιδοµάτης ποταµός βλάστηση- 11 GR0511 Σύστηµα Ιωαννίνων Κρητιδικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως υψηλής Νεογενείς και µέτριας έως χαµηλής επιβαρυνση σε Cl, Na. Παρουσία ΝΟ 3 λόγω καλλιεργειών, κτηνοτροφικών µονάδων και αστικοποίησης. Βιοµηχανίες επεξεργασίας κρέατος, Πτηνοτροφεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α Παµβώτιδα λίµνη, Τάφρος Λαψίστας βλάστηση- 12 GR0512 Σύστηµα Κασιδιάρη Τριαδικοι έως Ηωκαινικοί Ασβεστόλιθοι χαµηλής έως υψηλής Φλύσχης πολύ χαµηλής 5.0 βλάστηση- 13 GR0513 Σύστηµα Κορώνης Ιουρασικοί Ασβεστόλιθοι µετριας έως υψηλής Ερυθροπηλοί χαµηλής Ποιµνιοστάσια 10.0 ποταµος Αχέροντας,λιµνη Κρυσταλοπηγής βλάστηση- 14 GR0514 Σύστηµα Χερσονήσου Πρέβεζας 15 GR0515 Σύστηµα Λούρου 16 GR0516 Σύστηµα Άρτας και Νεογενείς Ιουρασικοί έως Ηωκαινικοί και Νεογενείς Ιλυώδεις άµµοι και κροκαλοπαγή µετριας έως υψηλής Αργιλοµαργαικά υλικά χαµηλής Αλλούβια και κορήµατα υψηλής Φλύσχης πολύ χαµηλής Αµµοι και χαλικια πολύ υψηλής Αργιλοιλυώδη υλικά µέτριας εως χαµηλής Έντονη παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργειών. Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργειών και κτηνοτροφικών µονάδων. Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργειών. Βιοτεχνίες επεξεργασίας ιχθυρών, Κτηνοτροφικές µονάδες, Κλωστήρια, ΧΑ Α. 5.0 Ποιµνιοστάσια 20.0 ποταµός Λούρος Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α Αραχθος και Λούρος ποταµός. Τάφροι αποστράγγισης. Λιµνοθάλασσα Αµβρακικού Καλλιέργεις, βλάστηση- βλάστηση- Καλλιέργεις, Αστικοποίηση, βλάστηση- άση. report.doc 37

38 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ (05) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0517 Σύστηµα Πάργας Ασβεστόλιθοι και δολοµίτες. Ασβεστόλιθοι και δολοµίτες µετριας έως υψηλής περατοτητας. Ποιµνιοστάσια, Ελαιοτριβεία Έλος Καλοδικίου βλάστηση- report.doc 38

39 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Γενικά το Υδατικό ιαµέρισµα Ηπείρου είναι πλεονασµατικό σε ότι αφορά στο υδατικό του ισοζύγιο. Τα δυνητικά αποθέµατα υπόγειου νερού εκτιµώνται περίπου στα 3, m 3 νερού ετησίως, ποσότητα που υπερκαλύπτει τις ετήσιες ανάγκες, οι οποίες υπολογίζονται σε m 3 για άρδευση, m 3 για ύδρευση και m 3 για άλλες χρήσεις. Τις ποσότητες νερού, που αντλούνται από τα υπόγεια υδροφόρα συστήµατα, καθορίζουν οι υδατικές ανάγκες µιας περιοχής, οι οποίες είναι σε συνάρτηση µε τα πληθυσµιακά δεδοµένα και τις υφιστάµενες καλλιέργειες. Τα συστήµατα και ο τρόπος άρδευσης είναι καθοριστικός παράγοντας στη ζήτηση νερού, δεδοµένου ότι η άρδευση καταναλώνει το 75% περίπου των συνολικών απαιτούµενων ποσοτήτων. Στο Υδατικό ιαµέρισµα Ηπείρου η µεγαλύτερη οικιστική, βιοµηχανική και αγροτο-κτηνοτροφική δραστηριότητα αναπτύσσεται στην κλειστή λεκάνη Ιωαννίνων και στο πεδινό τµήµα Άρτας Πρέβεζας. Στις περιοχές αυτές υφίστανται και οι µεγαλύτερες απολήψεις νερού από τα υπόγεια υδροφόρα συστήµατα. Στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων από αντλήσεις ικανοποιείται το σύνολο των υδρευτικών αναγκών, των βιοµηχανικών αναγκών (εµφιαλωτήρια πόσιµου νερού κ.α.), καθώς και του πλήθους των πτηνοτροφικών και εν γένει κτηνοτροφικών µονάδων. Οι µακροχρόνιες αντλήσεις µέσω γεωτρήσεων στο καρστικό σύστηµα του Μιτσικελίου για την ικανοποίηση των αναγκών ύδρευσης έχουν επιφέρει σηµαντική µεν αλλά παροδική πτώση της στάθµης των υπόγειων υδροφόρων, χωρίς αυτό φυσικά να δηµιουργεί σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήµατα. Στην πεδινή περιοχή Άρτας Πρέβεζας έχει διανοιχθεί κατά καιρούς πλήθος αρδευτικών γεωτρήσεων, οι οποίες κατά τόπους και ιδιαίτερα στη χερσόνησο Πρέβεζας έχουν επιφέρει σηµαντική πτώση της στάθµης, µε αποτέλεσµα αφ ενός µεν τη µείωση των αποθεµάτων υπόγειου νερού και τη δηµιουργία ελλειµµατικών ισοζυγίων και αφ ετέρου προβλήµατα υφαλµύρισης. Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Κύρια φυσική πηγή ρύπανσης των υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων Ηπείρου αποτελεί η µεγάλη περιεκτικότητα σε θειϊκά άλατα λόγω επαφής των υπόγειων υδροφόρων µε κοιτάσµατα γύψου. Σε πολλές περιπτώσεις τα θειϊκά υπερβαίνουν την τιµή των 250 mg/l, ποσότητα, που τα καθιστά ακατάλληλα τουλάχιστον για ύδρευση. Το ποσοστό των υπόγειων αποθεµάτων νερού, που είναι βεβαρηµένα µε θειϊκά, υπολογίζεται στο 25% των συνολικών αποθεµάτων. Σε ορισµένες περιπτώσεις (πηγές Χανόπουλο, Πέραµα Ιωαννίνων και Κόνιτσα) παρατηρούµε υψηλή περιεκτικότητα σε χλωριόντα και νάτριο λόγω επαφής των υπόγειων νερών µε ορυκτό αλάτι. Επίσης η έντονη παρουσία υδροθείου αποτελεί σε ορισµένους υδροφόρους φυσική αιτία ποιοτικής τους υποβάθµισης. report.doc 39

40 Η κυριότερη διάχυτη πηγή ρύπανσης είναι η νιτρορύπανση λόγω της χρήσης λιπασµάτων, παρασιτοκτόνων και ζιζανιοκτόνων στις καλλιεργούµενες εκτάσεις του λεκανοπέδιου Ιωαννίνων, Κάµπου Άρτας Πρέβεζας, εκβολές Καλαµά και πεδιάδα Αχέροντα. Σε πολλές γεωτρήσεις της χερσονήσου Πρέβεζας τα νιτρικά ιόντα υπερβαίνουν τα 50 mg/l. Τα αστικά λύµατα και η οικιστική εν γένει δραστηριότητα αποτελούν επίσης µια διάχυτη πηγή ρύπανσης. Κυρίως τα προβλήµατα είναι έντονα στους οικισµούς, που είναι δοµηµένοι σε καρστικά υδροφόρα συστήµατα, τα οποία ως γνωστό δεν προσφέρουν καλή ικανότητα αυτοκαθαρισµού των ρύπων. Πολλοί υδροφόροι, που βρίσκονται κατάντη των οικισµών, έχουν υποστεί ποιοτική υποβάθµιση. Οι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριµµάτων (ΧΑ Α), τα ελαιοτριβεία, οι µεγάλες κτηνοτροφικές και βιοµηχανικές µονάδες αποτελούν διάσπαρτες αλλά σοβαρές σηµειακές πηγές ρύπανσης των υπόγειων νερών του ιαµερίσµατος. ΝΗΣΟΣ ΚΕΡΚΥΡΑ Πιέσεις λόγω υπεράντλησης των υδροφόρων συστηµάτων δηµιουργούνται τοπικά για κάλυψη κυρίως υδρευτικών αναγκών, που προς το παρόν όµως δεν δηµιουργούν προβλήµατα εξάντλησης ή/και υφαλµύρισης των υδροφόρων. Η παρουσία των Τριαδικών λατυποπαγών µε γύψο αποτελεί την κύρια φυσική πηγή ρύπανσης των υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων, αυξάνοντας τη συγκέντρωση των θεϊκών αλάτων. Τα θεϊκά άλατα σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνουν κατά πολύ την τιµή των 250 mg/l. Οι ανθρωπογενείς πιέσεις κυρίως αφορούν την ελεύθερη διάθεση των αστικών λυµάτων και των αποβλήτων βιοτεχνικών µονάδων. report.doc 40

41 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΤΤΙΚΗΣ report.doc 41

42 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΤΤΙΚΗΣ (06) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0601 Σύστηµα Λουτρακίου και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργειών και αστικοποίησης. Βιοµηχανία παραγωγής αναψυκτικών. Ποιµνιοστάσια GR0602 Σύστηµα Πατέρα Τριαδικοί Πελαγονικής Ζώνης Προσχώσεις µέτριας Παρουσία ΝΟ3 λόγω αγροκτηνοτροφικών δραστηριοτήτων και αστικοποίησης. Ποιµνιοστάσια GR0603 Σύστηµα Μεγάρων Λατυποκροκαλοπαγή και αλλουβιακές µέτριας Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργειών και αστικοποίησης. Πτηνοτροφεία. Ελαιοτριβεία GR0604 Σύστηµα Θριασίου πεδίου Λατυποκροκαλοπαγή και αλλουβιακές µέτριας έως υψηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργειών και αστικοποίησης. Βιοµηχανίες χηµικών προϊόντων. Χαλυβουργεία. ιϋλιστήρια πετρελεοειδών. 9.0 Αστικοποίηση, άση. 5 GR0605 Σύστηµα Οινόης Λατυποκροκαλοπαγή και αλλουβιακές µέτριας έως χαµηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργειών. 0.5 άση. 6 GR0606 Σύστηµα ΒΑκής Πάρνηθας Μεσοζωϊκοί Πελαγονικής Ζώνης Νεογενή µέτριας έως χαµηλής ΧΥΤΑ 12.0 Λίµνη Κουµουνδούρου άση. 7 GR GR0608 Σύστηµα Μαραθώναν (α) Σύστηµα Μαραθώνα (β) Μάρµαρα. Μάρµαρα υψηλής και Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής Αλλουβιακές µέτριας Παρουσία ΝΟ3 λόγω αγροκτηνοτροφικών δραστηριοτήτων και αστικοποίησης. Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργειών και αστικοποίησης. Ποιµνιοστάσια. 3.0 Αποθήκες καυσίµων. 6.0 Έλος Σχινιά 9 GR0609 Σύστηµα Μεσογαίας και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργειών και αστικοποίησης. Βιοµηχανίες µεταλλικών ειδών, χρωµάτων και τροφίµων. Υαλουργεία 12.0 Αστικοποίηση, άση. 10 GR0610 Σύστηµα Υµηττού Μάρµαρα και δολοµίτες. Μάρµαρα µέτριας έως υψηλής µέτριας Παρουσία ΝΟ3 λόγω αστικοποίησης. ΧΑ Α 10.0 Λίµνη Βουλιαγµένης report.doc 42

43 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Η µεταφορά νερού στην Αττική από τεχνητούς ή φυσικούς ταµιευτήρες καλύπτει πλήρως τις ανάγκες ύδρευσης αλλά και άλλες χρήσεις, έτσι οι υπόγειοι υδατικοί πόροι της Αττικής χρησιµοποιούνται για την ικανοποίηση πρωτίστως αρδευτικών αναγκών και δευτερευόντως υδροδότησης βιοτεχνικών και βιοµηχανικών µονάδων. Ιδιαίτερα για τα κοκκώδη σύστηµατα της Αττικής, τα οποία δέχονται και τις µεγαλύτερες πιέσεις, το ισοζύγιο εισροών/εκροών είναι ελλειµµατικό. Το έλλειµµα αυτό δεν κατανέµεται εξ ίσου στα διάφορα κοκκώδη υδρογεωλογικά συστήµατα. Τα συστήµατα Λουτρακίου, Μεγάρων, Θριασίου Πεδίου και Μαραθώνα είναι αυτά, όπου λόγω των υπεραντλήσεων παρατηρείται πτώση της στάθµης των υδροφόρων αλλά και φαινόµενα υφαλµύρισης. Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Οι συνέπειες της µεγάλης αστικοποίησης και των οικονοµικών δραστηριοτήτων στους υπόγειους υδατικούς πόρους της Αττικής είναι έντονες, µε αποτέλεσµα οι διαθέσιµοι υδατικοί πόροι µε καλής ποιότητας νερό για υδρευτική χρήση να είναι ιδιαίτερα περιορισµένοι. Σχεδόν όλα τα είδη της βιοµηχανικής δραστηριότητας υπάρχουν στην Αττική. Σε αυτά περιλαµβάνονται χαλυβουργεία, διϋλιστήρια πετρελαίου, υφαντουργεία, µονάδες τροφίµων, χάρτου, χηµικών προϊόντων και άλλες ποικίλης δυναµικότητας. Η γεωργία κατά περιοχές είναι επίσης αναπτυγµένη αλλά και η κτηνοτροφία / πτηνοτροφία, παρά την αστικοποίηση της Αττικής, κάνει έντονη την παρουσία της. Οι κυριότερες ανθρωπογενείς διάχυτες πηγές ρύπανσης του Υδατικού ιαµερίσµατος είναι οι καλλιέργειες, τα αστικά λύµατα και η κτηνοτροφία, ενώ οι κυριότερες σηµειακές πηγές ρύπανσης είναι οι βιοµηχανικές βιοτεχνικές µονάδες, οι χώροι διάθεσης απορριµµάτων και τα ποιµνιοστάσια, που βρίσκονται κυρίως στους ηµιορεινούς και ορεινούς τοµείς του ιαµερίσµατος. Ιδιαίτερα έντονες περιβαλλοντικές πιέσεις ασκούνται στις περιοχές Θριασίου Πεδίου, Μεσογαίας, Μαραθώνα και Μεγάρων, όπου συνυπάρχουν έντονη βιοµηχανική δραστηριότητα, γεωργία και αστικοποίηση, µε συνέπεια την παρουσία στα υπόγεια νερά των περιοχών αυτών τοξικών µετάλλων αλλά και νιτρικών ιόντων σε υψηλές συγκεντρώσεις από τη χρήση λιπασµάτων και τη διάθεση οικιακών λυµάτων σε απορροφητικούς βόθρους. report.doc 43

44 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ report.doc 44

45 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΟΣ (07) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0701 Σύστηµα Σπερχειού µέτριας καλλιεργειών και κτηνοτροφικών µονάδων. Βιοµηχανίες τροφίµων. Ελαιοτριβεία Σπερχειός ποταµός βλάστηση- 2 GR0702 Σύστηµα Λαµίας Ιουρασικοί µέτριας κτηνοτροφικών µονάδων. Βιοµηχανίες τροφίµων. Ελαιοτριβεία. Ποιµνιοστάσια. 5.0 Ξεριάς ποταµός βλάστηση- 3 GR0703 Σύστηµα Οίτης- Καλλιδρόµου Ιουρασικοί Φλύσχης πολύ χαµηλής κτηνοτροφικών µονάδων ρυµός Οίτης 4 GR0704 Σύστηµα Γραβριάς Ιουρασικοί µέτριας Κτηνοτροφικές δραστηριότητες 2.0 Βοιωτικός Κηφισσός ποταµός 5 GR0705 Σύστηµα Γκιώνας Ιουρασικοί Φλύσχης πολύ χαµηλής κτηνοτροφικών µονάδων. Ποιµνιοστάσια GR0706 Σύστηµα Άµφισσας µέτριας καλλιεργειών και κτηνοτροφικών µονάδων. Ποιµνιοστάσια. Ελαιοτριβεία. 0.5 ελφικό πεδίο (Ελαιώνας) βλάστηση- 7 GR0707 Σύστηµα Άνω-Μέσου Ρου Βοιωτ.Κηφισσού Τριτογενείς και Τριτογενείς και µέτριας έως υψηλής κτηνοτροφικών µονάδων και αστικοποίησης. Κτηνοτροφικές δραστηριότητες 15.0 Βοιωτικός Κηφισσός ποταµός βλάστηση- 8 GR0708 Σύστηµα Παρνασσού Κρητιδικοί µέτριας Κτηνοτροφικές δραστηριότητες 15.0 Βοιωτικός Κηφισσός ποταµός report.doc 45

46 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΟΣ (07) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0709 Σύστηµα ιστόµου Κρητιδικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας χαµηλής κτηνοτροφικών µονάδων και αστικοποίησης. Κτηνοτροφικές δραστηριότητες. ΧΑ Α GR0710 Σύστηµα Αταλάντης και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας καλλιεργειών και αστικοποίησης. Ποιµνιοστάσια. Ελαιοτριβεία βλάστηση- 11 GR0711 Σύστηµα Καλαποδίου- Κάστρου Τριαδικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας χαµηλής Κτηνοτροφικές δραστηριότητες GR0712 Σύστηµα Βασιλικών- Ορχοµενού Ιουρασικοί έως Κρητιδικοί µέτριας κτηνοτροφικών µονάδων και αστικοποίησης. Κτηνοτροφικές δραστηριότητες. ΧΑ Α 25.0 Βοιωτικός Κηφισσός ποταµός 13 GR0713 Σύστηµα Κάτω Ρου Βοιωτικού Κηφισσού µέτριας κτηνοτροφικών µονάδων και αστικοποίησης. Κτηνοτροφικές δραστηριότητες. ΧΑ Α 15.0 Βοιωτικός Κηφισσός ποταµός. Λίµνη Υλίκη άση - βλάστηση. 14 GR0714 Σύστηµα Υλίκης- Παραλίµνης Ιουρασικοί έως Κρητιδικοί Τριτογενείς και χαµηλής Σχιστόλιθοι πολύ χαµηλής κτηνοτροφικών µονάδων και αστικοποίησης. Κτηνοτροφικές δραστηριότητες. ΧΑ Α 20.0 Βοιωτικός Κηφισσός ποταµός. Λίµνες Υλίκη και Παραλίµνη 15 GR0715 Σύστηµα Υπάτου Τριαδικοί χαµηλής Σχιστόλιθοι πολύ χαµηλής Κτηνοτροφικές δραστηριότητες. ΧΑ Α 10.0 Λίµνες Υλίκη και Παραλίµνη report.doc 46

47 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΟΣ (07) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0716 Σύστηµα Ελικώνα Κρητιδικοί Τριτογενείς και µέτριας Φλύσχης πολύ χαµηλής Κτηνοτροφικές δραστηριότητες. ΧΑ Α 25.0 Βοιωτικός Κηφισσός ποταµός 17 GR0717 Σύστηµα Θηβών-Υλίκης και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας Παρουσία NO3 και βαρέων µετάλλων λόγω κτηνοτροφικών µονάδων και Βιοµηχανικών µονάδων. Κτηνοτροφικές δραστηριότητες ΧΑ Α 30.0 Βοιωτικός Κηφισσός ποταµός. Λίµνες Υλίκη και Παραλίµνη βλάστηση- 18 GR0718 Σύστηµα Ασωπού Ιουρασικοί έως Κρητιδικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως υψηλής και Νεογενείς χαµηλής Παρουσία NO3 και βαρέων µετάλλων λόγω κτηνοτροφικών µονάδων και Βιοµηχανικών µονάδων. Κτηνοτροφικές δραστηριότητες ΧΑ Α 20.0 Ασωπός ποταµός 19 GR0719 Σύστηµα Ιστιαίας- Λίµνης και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας Κτηνοτροφικές δραστηριότητες ΧΑ Α GR0720 Σύστηµα Μαντουδίου Ασβεστόλιθοι και Εκριξηγενή Ασβεστόλιθοι µέτριας και Νεογενείς µέτριας Ρωγµατικός Κτηνοτροφικές δραστηριότητες ΧΑ Α 5.0 καλλιέργειες, 21 GR0721 Σύστηµα ίρφυος Τριαδικοί έως Κρητιδικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας έως υψηλής και Νεογενείς µέτριας κτηνοτροφικών µονάδων και αστικοποίησης. Κτηνοτροφικές δραστηριότητες GR0722 Σύστηµα Σέτα-Κύµη Ιουρασικοί Ασβεστόλιθοι µέτριας και Νεογενείς χαµηλής Κτηνοτροφικές δραστηριότητες GR0723 Σύστηµα Ψαχνών και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας κτηνοτροφικών µονάδων και αστικοποίησης. Κτηνοτροφικές δραστηριότητες ΧΑ Α 18.0 βλάστηση- report.doc 47

48 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑ ΟΣ (07) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0724 Σύστηµα Χαλκίδας- Ερέτρειας Τριαδικοί έως Ιουρασικοί και Νεογενείς µέτριας κτηνοτροφικών µονάδων και αστικοποίησης. Κτηνοτροφικές δραστηριότητες ΧΑ Α GR0725 Σύστηµα Όχη Μάρµαρα (Τριαδικό έως Κρητιδικό), Σχιστόλιθοι Μάρµαρα µέτριας µέτριας Σχιστόλιθοι πολύ χαµηλής Κτηνοτροφικές δραστηριότητες ΧΑ Α 4.0 report.doc 48

49 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Η εκµετάλλευση των υπόγειων υδροφόρων συστηµάτων για την ικανοποίηση πρώτιστα αρδευτικών απαιτήσεων αλλά και για την κάλυψη των αυξανόµενων υδρευτικών αναγκών, λόγω των ταχέως αναπτυσσοµένων αγροτο βιοµηχανικών, τουριστικών και οικιστικών δραστηριοτήτων, γίνεται κατά τρόπο εξαιρετικά έντονο, γεγονός που επιφέρει την καταπόνηση των υδροφόρων συστηµάτων και ιδιαίτερα εκείνων, που αναπτύσσονται στους προσχωµατικούς σχηµατισµούς των λεκανών του Σπερχειού ποταµού και του Βοιωτικού Κηφισσού. Οι επιπτώσεις στα υδροσυστήµατα αυτά είναι κυρίως ποσοτικές µε τη σταδιακή υποβίβαση της στάθµης -η οποία επιτείνεται στις περιόδους ανοµβρίας- και δευτερευόντως ποιοτικές (υφαλµύριση) στα υδροσυστήµατα των παράκτιων περιοχών. Αν και η επανατροφοδότηση των συστηµάτων αυτών είναι αρκούντως υψηλή µέσω των επιφανειακών απορροών των ποταµών, οι υπεραντλήσεις δηµιουργούν ένα αρνητικό ισοζύγιο εκµετάλλευσης µε επιπτώσεις στα επιφανειακά υδατικά σώµατα. Στα µικρότερα υδροφόρα συστήµατα του ιαµερίσµατος οι επιπτώσεις των αντλήσεων εκδηλώνονται, κύρια, µε την υφαλµύρισή τους και ιδιαίτερα σε εκείνα της Ν. Εύβοιας. Πρέπει να αναφερθεί ότι από τα υδροσυστήµατα του ευρύτερου χώρου του Βοιωτικού Κηφισσού, του Ασωπού και της ΒΑ Πάρνηθας, αντλούντο περί τα m 3 /d κατά την περίοδο λειψυδρίας ( ) για την ενίσχυση της ύδρευσης της Αθήνας. Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Η κυριότερη ανθρωπογενής διάχυτη πηγή ρύπανσης για το Υδατικό ιαµέρισµα είναι η νιτρορύπανση, που προκαλείται από τις καλλιέργειες, τα αστικά λύµατα και τις πολυάριθµες κτηνοτροφικές µονάδες (ποιµνιοστάσια, βουστάσια, πτηνοτροφία), που απαντούν διάσπαρτα σε εκτεταµένες περιοχές της Βοιωτίας και Ν. Εύβοιας. Ενώ οι κυριότερες σηµειακές πηγές ρύπανσης είναι οι βιοµηχανικές βιοτεχνικές µονάδες, που λειτουργούν στις λεκάνες του Σπερχειού, του Βοιωτικού Κηφισσού, του Ασωπού και της Αταλάντης, καθώς και οι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριµµάτων (ΧΑ Α), που απαντώνται σχεδόν στο σύνολο των οικισµών του ιαµερίσµατος. report.doc 49

50 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ report.doc 50

51 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ (08) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0801 Σύστηµα Κόζιακα Τριαδικοι-Ιουρασικοί Oφιόλιθοι µέτριας έως χαµηλής καλλιεργειών και κτηνοτροφίας. Ποιµνιοστάσια 19.0 Πορταϊκός ποταµός βλάστηση- 2 GR0802 Σύστηµα Παλιοσαµαρίνας Τριαδικοι-Ιουρασικοί, Μάρµαρα Oφιόλιθοι µέτριας έως χαµηλής καλλιεργειών και κτηνοτροφίας. Ποιµνιοστάσια 7.0 βλάστηση- 3 GR0803 Σύστηµα υτ. Θεσσαλίας µέτριας έως υψηλής καλλιεργειών, κτηνοτροφίας και αστικοποίησης Βιοµηχανίες τροφίµων. Ποιµνιοστάσια Πηνειός, Μαλακασιώτης, Μίκανης, Καστανιώτικος, Κλεινοβίτικος, Πορταϊκός, Πάµησος, Σοφαδίτης, Ενιππέας ποταµός 4 GR0804 Σύστηµα Σαραντάπορου και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας καλλιεργειών και κτηνοτροφίας Ποιµνιοστάσια 34.0 Σαραντάπορος ποταµός 5 GR0805 Σύστηµα Κρανιάς- Ελασσώνος Τριαδικά έως Ιουρασικά µάρµαρα Μάρµαρα υψηλής 6.0 Βούλγαρης ποταµός βλάστηση- 6 GR0806 Σύστηµα Ποταµιάς και Νεογενείς Σύγχρονες, υψηλής έως µέτριας καλλιεργειών, κτηνοτροφίας Ποιµνιοστάσια 20.0 Τιταρήσιος ποταµός βλάστηση- άση. 7 GR0807 Σύστηµα αµασίου- Τιτάνου Τριαδικά έως Ιουρασικά µάρµαρα Μάρµαρα υψηλής καλλιεργειών, κτηνοτροφίας Ποιµνιοστάσια 78.0 Πηνειός, Τιταρήσιος ποταµός βλάστηση- 8 GR0808 Σύστηµα Φυλλήϊου Κρητιδικοί καλλιεργειών και κτηνοτροφίας Ποιµνιοστάσια 12.0 βλάστηση- άση. report.doc 51

52 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ (08) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0809 Σύστηµα Νοτ. Θεσσαλίας Οφιόλιθοι Οφιόλιθοι µέτριας έως χαµηλής Ρωγµατικός καλλιεργειών και κτηνοτροφίας Ποιµνιοστάσια 5.0 βλάστηση- 10 GR0810 Σύστηµα Εκκάρας- Βελεσιωτών Κρητιδικοί καλλιεργειών και κτηνοτροφίας Ποιµνιοστάσια 2.0 βλάστηση- 11 GR0811 Σύστηµα Ανατ. Θεσσαλίας µέτριας έως υψηλής καλλιεργειών, κτηνοτροφίας και αστικοποίησης NAI Βιοµηχανίες χηµικώντροφίµων, Ποιµνιοστάσια,ελ αιοτριβεία Πηνειός, Κουσµπασανιώτης ποταµός 12 GR0812 Σύστηµα Κάτω Ολύµπου-Όσσας Τριαδικά - Ιουρασικά µάρµαρα Μάρµαρα υψηλής κτηνοτροφίας Ποιµνιοστάσια 4.0 Πηνειός ποταµός, έλτα Πηνειού ποταµού βλάστηση- 13 GR0813 Σύστηµα Αλµυρού (α) Κρητιδικοί καλλιεργειών και κτηνοτροφίας NAI Ποιµνιοστάσια 9.0 βλάστηση- 14 GR0814 Σύστηµα Αλµυρού (β) Νεογενή κροκαλοπαγή και ψαµµίτες Κροκαλοπαγή και ψαµµίτες µέτριας έως υψηλής καλλιεργειών και κτηνοτροφίας NAI Ποιµνιοστάσια. Ελαιοτριβεία GR0815 Σύστηµα Μαυροβουνίου Τριαδικά έως Ιουρασικά µάρµαρα Μάρµαρα υψηλής καλλιεργειών και κτηνοτροφίας NAI Ποιµνιοστάσια 15.0 βλάστηση- 16 GR0816 Σύστηµα Όρθρυος Τριαδικά έως Ιουρασικά µάρµαρα Μάρµαρα υψηλής καλλιεργειών και κτηνοτροφίας NAI Ποιµνιοστάσια 2.0 βλάστηση- report.doc 52

53 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ (08) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0817 Σύστηµα Πηλίου Μάρµαρα και Σχιστόλιθοι Παλαιοζωϊκού Μάρµαρα υψηλής και τοπικά οφιόλιθοι χαµηλήςέως µέτριας (5x10 6 m 3 ) 2.0 βλάστηση- άση. 18 GR0818 Σύστηµα Ναρθακίου- Βρυσίων Κρητιδικοί καλλιεργειών και κτηνοτροφίας Ποιµνιοστάσια 7.0 βλάστηση- 19 GR0819 Σύστηµα Βελεστίνου Οφιόλιθοι. Οφιόλιθοι µέτριας έως χαµηλής Ρωγµατικός καλλιεργειών και κτηνοτροφίας Ποιµνιοστάσια 6.0 βλάστηση- 20 GR0820 Σύστηµα Ξυνιάδος µέτριας έως υψηλής καλλιεργειών και κτηνοτροφίας Ποιµνιοστάσια GR0821 Σύστηµα Ελασσώνας- Τσαρίτσανης και Νεογενείς. και Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής καλλιεργειών και κτηνοτροφίας Ποιµνιοστάσια 23.0 Ελασσονίτικος ποταµός. βλάστηση- άση. report.doc 53

54 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Το έλλειµµα νερού στο υδατικό ισοζύγιο της Θεσσαλίας είναι υπαρκτό και ταλανίζει την περιοχή εδώ και χρόνια, γεγονός που αναδείχθηκε για άλλη µια φορά, µε τις συνθήκες ανοµβρίας που επικράτησαν κατά το τρέχον υδρολογικό έτος ( ). Ταυτόχρονα αναδείχθηκαν και οι σοβαρές επιπτώσεις, που έχει τόσο στην παραγωγική διαδικασία και στην οικονοµία της περιοχής, όσο και στο υπόγειο υδατικό δυναµικό. Στο Υδατικό ιαµέρισµα της Θεσσαλίας το µεγαλύτερο ποσοστό των υδατικών αναγκών αποδίδεται στην άρδευση. Οι ποσότητες νερού, που αντλούνται για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών, έχει ως αποτέλεσµα την περαιτέρω πτώση της υπόγειας στάθµης σε όλους τους τύπους των υπόγειων υδροφοριών, που αναπτύσσονται στην περιοχή. Αυτό αποτυπώνεται µε τη στείρευση αβαθών φρεάτιων οριζόντων, µε τη συνεχή πτώση των βαθύτερων υδροφόρων στρωµάτων αλλά και µε την υφαλµύριση των παράκτιων υδροφόρων. Χωρικά οι µεγαλύτερες πιέσεις, που προέρχονται από τις αντλήσεις, εντοπίζονται κυρίως στην Ανατολική Θεσσαλική πεδιάδα, σε τµήµατα της υτικής Θεσσαλικής πεδιάδας αλλά και σε µεγάλα καρστικά συστήµατα. Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Οι κυριότερες διάχυτες ανθρωπογενείς πηγές ρύπανσης οφείλονται στην αλόγιστη χρήση αζωτούχων λιπασµάτων, στη διάθεση ανεπεξέργαστων αστικών λυµάτων στους επιφανειακούς υδάτινους αποδέκτες και στην κτηνοτροφία, ενώ οι κυριότερες σηµειακές πηγές ρύπανσης οφείλονται στις βιοµηχανικές-βιοτεχνικές µονάδες, που λειτουργούν στην ανατολική και δυτική Θεσσαλική πεδιάδα και στους χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριµµάτων, που απαντούν στην πλειονότητα των οικισµών του Υδατικού ιαµερίσµατος. Υπέρβαση των ορίων σε νιτρικά ιόντα παρατηρείται τοπικά σε αγροτικές περιοχές της Θεσσαλίας (Πλατύκαµπου, Στεφανοβίκειου, Καναλίων, Νίκαιας, Χάλκης, Φαρσάλων, Τρικάλων, Καρδίτσας κ.α.), καθώς επίσης και µικρή υπέρβαση των ορίων σε ιόντα χλωρίου στα καρστικά κράσπεδα της Κάρλας και στην παράκτια ζώνη της λεκάνης Αλµυρού Βόλου. report.doc 54

55 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ report.doc 55

56 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ (09) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0901 Σύστηµα Τρικλαρίου Καστοριάς Τριαδικοί έως Ιουρασικοί Νεογενή και Τεταρτογενή ιζήµατα µέτριας έως χαµηλής Μικρή φυσική επιβάρυνση σε Mn και Fe Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α. 0.0 Αλιάκµονας ποταµός, Οικοσύστηµα λιµνών Πρεσπών βλάστηση- άση. 2 GR0902 Σύστηµα Καστοριάς Τεταρτογείς µέτριας έως υψηλής Μικρή φυσική επιβάρυνση σε Mn και Fe. καλλιεργειών. Βιοτεχνίες βυρσοδεψίων, ΧΑ Α Λίµνη Καστοριάς βλάστηση- άση. 3 GR0903 Σύστηµα Καλονερίου Κοζάνης Τεταρτογείς µέτριας έως υψηλής καλλιεργειών. Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α Αλιάκµονας, Βενέτικος, Γρεβενίτικος και Πραµόριτσας ποταµός. βλάστηση- άση. 4 GR0904 Σύστηµα Φλώρινας Τεταρτογείς Τεταρτογενή µέτριας επιβάρυνση σε Μn, Fe, Ni και Al. Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α Γεροπόταµος, Σακουλέβας και ροσοπηγιώτικος ποταµός. 5 GR0905 Σύστηµα Αµυνταίου Τεταρτογείς Τεταρτογενή µέτριας επιβάρυνση σε Μn, Fe, Ni, Al και Ba. Μεταλλευτικές βιοµηχανίες, ΧΑ Α Αµύντας ποταµός, Οικοσύστηµα Λιµνών Χειµαδίτιδας,Ζάζαρη ς και Πετρών. 6 GR0906 Σύστηµα Πτολεµαϊδος- Σαριγκιόλ Τεταρτογείς µέτριας έως υψηλής επιβάρυνση σε Μn και Fe. Παρουσία ΝΟ3 λόγω καλλιεργειών. Μεταλλευτικές βιοµηχανίες, ΧΑ Α Λίµνη Βεγορίτιδα, Σουλού ποταµός. 7 GR0907 Σύστηµα Ν κού Βερµίου-Ασκίου όρους Τριαδικοί έως Ιουρασικοί Νεογενή και Τεταρτογενή ιζήµατα µέτριας έως χαµηλής Μεταλλευτικές βιοµηχανίες, ΧΑ Α Αλιάκµονας ποταµός, Λίµνη Πολυφύτου. βλάστηση- 8 GR0908 Σύστηµα Β κού Βερµίου-Βόρρα Τριαδικοί έως Ιουρασικοί Νεογενή και Τεταρτογενή ιζήµατα µέτριας έως χαµηλής Μεταλλευτικές βιοµηχανίες, ΧΑ Α Σουλού ποταµός, Οικοσυστήµατα λιµνών Βεγορίτιδας και Βρυτών, βλάστηση- 9 GR0909 Σύστηµα Σεβαστιανών- Έδεσσας Τριαδικοί. Μάρµαρα Ασβεστόλιθοι και µάρµαρα υψηλής Νεογενή και Τεταρτογενή ιζήµατα µέτριας έως χαµηλής ΧΑ Α 5.0 Εδεσαίος ποταµός βλάστηση- report.doc 56

57 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ (09) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR0910 Σύστηµα ΚΑκού Βερµίου Όρους Ασβεστολιθικά κροκαλοπαγή Ασβεστολιθικά κροκαλοπαγή υψηλής ΧΑ Α 0.0 Αράπιτσας ποταµός βλάστηση- άση. 11 GR0911 Σύστηµα Βέροιας Τριαδικοί. Μάρµαρα Τριαδικοί και Μάρµαρα υψηλής Μεταλλευτικές δραστηριότητες, ΧΑ Α. 0.0 Τριπόταµος ποταµός βλάστηση- 12 GR0912 Σύστηµα Αλµωπαίου Τεταρτογείς. Τόφφοι Τεταρτογείς υψηλής επιβάρυνση σε Β και As. Ποιοµνιοστάσια, ΧΑ Α 20.0 Αλµωπαίος ποταµός 13 GR0913 Σύστηµα Κάτω Ρου Αλιάκµονα Τεταρτογείς Τεταρτογείς µέτριας έως υψηλής επιβάρυνση σε Μn, As, Fe και NH4. καλλιεργειών. Βιοµηχανίες τροφίµων, Αποθήκες καυσίµων, Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α 40.0 Αλιάκµονας ποταµός, Υγροβιότοπος έλτα Αλιάκµονα Αστικοποίηση, βλάστηση- άση. 14 GR0914 Σύστηµα Λιτοχωρίου Μεσοζωϊκοί. Ασβεστόλιθοι και πλευρικά κορήµατα υψηλής Χοιροτροφεία, Ποιµνιοστάσια βλάστηση- άση. 15 GR0915 Σύστηµα Κατερίνης Τεταρτογείς Τεταρτογείς µέτριας έως υψηλής Βιοµηχανίες τροφίµων, Αποθήκες καυσίµων, ΧΑ Α βλάστηση- άση. 16 GR0916 Σύστηµα Κολινδρού Νεογενείς Μάργες, άργιλοι, ψαµµίτες, κροκαλοπαγή και µαργαϊκοί µέτριας έως χαµηλής Κτηνοτροφικές και πτηνοτροφικές µονάδες, ΧΑ Α. ΌΧΙ 40.0 βλάστηση- report.doc 57

58 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Η άρδευση µαζί µε τη σταδιακή καταστροφή των υδροφόρων οριζόντων συνέπεια των εξορυκτικών δραστηριοτήτων της ΕΗ στο ευρύτερο λεκανοπέδιο Πτολεµαϊδας προκαλεί τη σταδιακή ταπείνωση της στάθµης των κοκκωδών υδροφόρων Αµυνταίου και Σαριγκιόλ. Οι υπεραντλήσεις για αγροτική κυρίως χρήση, που παρατηρούνται στον καρστικό υδροφορέα του Β υτικού Βερµίου, έχουν προκαλέσει τη συνεχιζόµενη ταπείνωση της στάθµης, που επηρεάζει τόσο τις πηγές εκφόρτισής του απ όπου ξεκινάει ο Εδεσσαίος ποταµός και καλύπτει βασικές ανάγκες άρδευσης της πεδιάδας Έδεσσας, όσο και τη στάθµη της λίµνης Βεγορίτιδας. Υπεραντλήσεις αρδευτικής χρήσης παρατηρούνται επίσης στον κοκκώδη υδροφόρο πέριξ της λίµνης Καστοριάς, µε συνέπεια την αρχόµενη φθίνουσα πορεία του υδροφόρου, όπως και του καρστικού υδροφόρου Σεβαστιανών Έδεσσας. Μεγάλες επίσης πιέσεις από υπεραντλήσεις νερού δέχονται τα υδροσυστήµατα Κατερίνης, Κολινδρού, Φλώρινας, µε συνέπεια τη στείρευση σε µερικές λεκάνες των αβαθών φρεατίων υδροφόρων ή την υφαλµύρισή τους (περιοχή Κορινού Κατερίνης). Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης ιακρίνονται σε εκείνες που οφείλονται αφενός σε πρωτογενή αίτια και στο γεωχηµικό χαρακτήρα των πετρωµάτων, µέσω των οποίων διέρχονται ή αποταµιεύονται τα υπόγεια νερά και αφετέρου σε εκείνες, που προέρχονται από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Η επιβάρυνση µερικά ή συνολικά µε Μn, Fe, Ni, Al, που παρατηρείται στους υδροφόρους των συστηµάτων Τρικλαρίου Καστοριάς-Πρεσπών, Καστοριάς, Γρεβενών - Καλονερίου Κοζάνης, Φλώρινας, Αµυνταίου, Πτολεµαϊδος- Σαριγκιόλ και Κάτω ρου Αλιάκµονα, οφείλεται σε γηγενή αίτια. Επίσης η παρουσία Βορίου στο βόρειο τµήµα της Αλµωπίας, καθώς και Αρσενικού στην περιοχή της Αριδαίας οφείλεται στα ίδια αίτια. Η ταπείνωση της στάθµης του υδροφόρου, τόσο από τις εξορυκτικές δραστηριότητες της.ε.η. στην ευρύτερη περιοχή Πτολεµαϊδας, όσο και των άλλων αρδευτικών και υδρευτικών γεωτρήσεων, συνεπάγεται µείωση του όγκου του νερού των υδροφόρων συστηµάτων Αµυνταίου και Πτολεµαϊδος-Σαριγκιόλ, µε συνέπεια την αύξηση των συγκεντρώσεων των αµµωνιακών και νιτρωδών ιόντων λόγω µειωµένης αραίωσης. Στις ανθρωπογενείς πηγές ρύπανσης στο Υδατικό ιαµέρισµα περιλαµβάνονται οι καλλιέργειες, τα αστικά λύµατα, οι κτηνοτροφικές µονάδες, οι ΧΑ Α, οι βιοτεχνικές µονάδες βυρσοδεψείων και άλλα. Έτσι παρατηρούνται νιτρικά ιόντα προερχόµενα από την αγροτική δραστηριότητα στους υδροφόρους Καστοριάς, Γρεβενών-Καλονερίου Κοζάνης και Πτολεµαϊδος-Σαριγκιόλ. report.doc 58

59 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ report.doc 59

60 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ (10) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων Α/Α ΚΩ ΙΚΟΣ ΥΠΟΓΕΙΟΥ Υ ΑΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΤΥΠΟΣ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΙΑΧΥΤΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ (10 6 m3/y) ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 1 GR1001 Σύστηµα Λουδία και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας Παρουσία NO 3 λόγω καλλιεργειών Βιοµηχανίες τροφίµων, Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α Λουδίας, Εδεσσαίος και Αλµωπαίος ποταµός 2 GR1002 Σύστηµα Πάϊκου Ιουρασικοί περατότητος Ποιµνιοστάσια GR1003 Σύστηµα Αξιού και Τριτογενή ιζήµατα µέτριας έως υψηλής επιβάρυνση σε Fe Mn. Έντονη παρουσία NO 3 λόγω καλλιεργειών και αστικοποίησης Βιοµηχανίες χηµικών & τροφίµων, Τυροκοµεία, Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α Αξιός ποταµός 4 GR1004 Σύστηµα οϊράνης και Νεογενή ιζήµατα µέτριας Παρουσία NO 3 λόγω καλλιεργειών Ποιµνιοστάσια 7.0 Λίµνη οϊράνης 5 GR1005 Σύστηµα Γαλλικού µέτριας έως υψηλής καλλιεργειών, κτηνοτροφίας και αστικοποίησης Βιοµηχανίες χηµικών & τροφίµων, Τυροκοµεία, Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α NAI 15.0 Γαλλικός ποταµός 6 GR1006 Σύστηµα Επανοµής- Μουδανιών και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής επιβάρυνση σε As, B. Έντονη παρουσία NO 3 λόγω καλλιεργειών και αστικοποίησης ΧΑ Α GR1007 Σύστηµα Μυγδονίας και Πλειο- Πλειστοκαινικές µέτριας έως χαµηλής επιβάρυνση σε F, Β, Fe, Mn, U, Rn, Na, Cl, SO4. Παρουσία NO 3 λόγω καλλιεργειών Κτηνοτροφικές µονάδες, Βαφεία, ΧΑ Α Λίµνες Κορώνεια και Βόλβη άση. 8 GR1008 Σύστηµα Ανθεµούντα και Πλειο- Πλειστοκαινικές µέτριας επιβάρυνση σε Β, Fe, Mn, As. Παρουσία NO 3 λόγω καλλιεργειών Τυροκοµία, ΧΥΤΑ Ανθεµούντας ποταµός άση. 9 GR1009 Σύστηµα Χερσονήσου Κασσάνδρας µέτριας έως υψηλής Ελαιοτριβεία, ΧΑ Α report.doc 60

61 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ (10) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων Α/Α ΚΩ ΙΚΟΣ ΥΠΟΓΕΙΟΥ Υ ΑΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΤΥΠΟΣ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΙΑΧΥΤΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ (10 6 m3/y) ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ 10 GR1010 Σύστηµα Ορµύλιας µέτριας έως υψηλής Παρουσία NO 3 λόγω καλλιεργειών Ελαιοτριβεία, ΧΑ Α 8.0 Χαβρίας ποταµός άση. 11 GR1011 Σύστηµα Ιερισσού υψηλής 0.2 άση. OXI 12 GR1012 Σύστηµα Μαυρούδας µέτριας Παρουσία NO 3 λόγω καλλιεργειών Ποιµνιοστάσια ΧΑ Α. 4.5 άση. OXI report.doc 61

62 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Το µεγαλύτερο ποσοστό των υδατικών αναγκών από αντλήσεις υπόγειων νερών αποδίδεται στην άρδευση, η οποία για το σύνολο του Υδατικού ιαµερίσµατος εκτιµάται ότι απαιτεί 520 εκατοµµύρια κυβικά µέτρα ετησίως. Οι καταναλώσεις µε αντλούµενο υπόγειο νερό για τις υπόλοιπες χρήσεις (ύδρευση, κτηνοτροφία, βιοµηχανία) ανέρχονται σε 95 εκατοµµύρια κυβικά µέτρα ετησίως. Από αυτά ποσότητα νερού 40 εκατοµµυρίων κυβικών µέτρων ετησίως αντιστοιχούν για την υδροδότηση του πολεοδοµικού συγκροτήµατος της Θεσσαλονίκης. Το ποσοστό του υπόγειου νερού που αντλείται ανέρχεται σε 72% επί του συνόλου. Σχεδόν όλα τα υδροφόρα συστήµατα στο ιαµέρισµα υφίστανται πιέσεις από αντλήσεις. Οι µεγαλύτερες πιέσεις για άντληση υπόγειων νερών συγκεντρώνονται στα υδροφόρα συστήµατα: Λουδία, Πάϊκου (Αραβησσού), Αξιού, Μυγδονίας, οϊράνης, Γαλλικού, Ανθεµούντα, υτικής Χαλκιδικής και Κασσάνδρας. Τα αποτελέσµατα των αυξηµένων αυτών πιέσεων είναι η µόνιµη (υπερετήσια) πτώση στάθµης στους υδροφόρους αυτούς, µε επακόλουθο τη δραµατική µείωση (80%) των αποθεµάτων της λίµνης Κορώνειας και λιγότερη στη λίµνη οϊράνης, τη µείωση των επιφανειακών νερών στο υδρόρευµα Αραβησσού, λόγω της άντλησης του καρστικού υδροφορέα, την υφαλµύριση των υπόγειων νερών στις λεκάνες Ανθεµούντα, Επανωµής-Καλαµαριάς καθώς και στη χερσόνησο Κασσάνδρας. Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Οι κυριότερες ρυπάνσεις, που αποδίδονται σε γηγενή αίτια είναι από Βόριο και Αρσενικό, που εντοπίζονται κύρια στην περιοχή Τρίγλιας (σύστηµα Επανωµής- Μουδανιών), από Αρσενικό και Μαγγάνιο σε περιοχές ήµου Πλατέως (σύστηµα Λουδία), από Αρσενικό, Μαγγάνιο, νιτρώδη και Αµµωνία σε περιοχές ήµου Χαλάστρας και Πολυκάστρου ( σύστηµα Αξιού), από Αρσενικό στην περιοχή Σκρα ( ήµος Αξιούπολης), από Φθόριο, που υπερβαίνει τα όρια ποσιµότητος σε περιοχές υδροφόρου συστήµατος Μυγδονίας. Ιδιαίτερα επιβαρηµένες από νιτρικά, λόγω λιπασµάτων, είναι οι περιοχές στο Ν. Κιλκίς (λοφώδης περιοχή συστήµατος Αξιού), Μουδανιών, Καλλικράτειας (σύστηµα Επανωµής-Καλαµαριάς) και Μυγδονίας. Στις ανθρωπογενείς εστίες ρύπανσης κατατάσσονται οι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριµµάτων (ΧΑ Α) και τα υγρά αστικά απόβλητα, τα ποιµνιοστάσια, χοιροτροφικές µονάδες, πτηνοτροφεία, σφαγεία, ελαιοτριβεία, µονάδες παραγωγής τροφίµων, που απαντώνται σχεδόν σε όλα τα υδροφόρα συστήµατα. report.doc 62

63 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ report.doc 63

64 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ (11) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ m3/y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR1101 Σύστηµα Σερρών. Τριτογενή ιζήµατα µέτριας έως υψηλής επιβάρυνση σε Fe και Mn. Έντονη παρουσία NO 3 λόγω καλλιεργειών και αστικοποίησης Βιοµηχανίες τροφίµων, Ελαιοτριβεία, Ποιµνιοστάσια, ΧΥΤΑ, ΧΑ Α, Στρυµόνας ποταµός, Λίµνη Κερκίνης 2 GR1102 Σύστηµα Αγκίστρου Μάρµαρα Παλαιοζωϊκού Μάρµαρα και πλευρικά κορήµατα υψηλής Ποιµνιοστάσια 5.0 άση. 3 GR1103 Σύστηµα Μενοικίου- Φαλακρού Μάρµαρα Παλαιοζωϊκού Μάρµαρα υψηλής Ποιµνιοστάσια 20.0 άση. 4 GR1104 Σύστηµα Αγγίτη Μάρµαρα Παλαιοζωϊκού, Μάρµαρα και υψηλής 0.0 Αγγίτης ποταµός άση. 5 GR1105 Σύστηµα ράµας µέτριας έως υψηλής επιβάρυνση σε Fe και αρωµατικές ενώσεις. ΧΑ Α, Ποιµνιοστάσια Αγγίτης ποταµός, Τενάγη Φιλλίπων 6 GR1106 Σύστηµα Παγγαίου Μάρµαρα Παλαιοζωϊκού Μάρµαρα υψηλής Ποιµνιοστάσια. 0.0 άση. 7 GR1107 Σύστηµα Μαρµαρά µέτριας έως υψηλής 12.0 Μαρµαράς ποταµός άση. report.doc 64

65 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Το µεγαλύτερο ποσοστό των υδατικών αναγκών από αντλήσεις υπόγειων νερών αποδίδεται στην άρδευση, η οποία για το σύνολο του Υδατικού ιαµερίσµατος εκτιµάται ότι απαιτεί 132 εκατοµµύρια κυβικά µέτρα ετησίως. Οι καταναλώσεις µε αντλούµενο υπόγειο νερό για τις υπόλοιπες χρήσεις (ύδρευση, κτηνοτροφία, βιοµηχανία) ανέρχονται σε 70 εκατοµµύρια κυβικά µέτρα ετησίως. Το ποσοστό του υπόγειου νερού, που αντλείται ανέρχεται σε 38% επί του συνόλου και δεν είναι ισοκατανεµηµένο χωρικά, αφού οι µεγαλύτερες ανάγκες για άρδευση συγκεντρώνονται στις εσωτερικές και παράκτιες λεκάνες. Οι µεγαλύτερες πιέσεις για άντληση υπόγειων νερών συγκεντρώνονται στα υδροφόρα συστήµατα ράµας ( m 3 /χρόνο) και Σερρών ( m 3 /χρόνο). Τα αποτελέσµατα των αυξηµένων αυτών πιέσεων είναι η µόνιµη (υπερετήσια) πτώση στάθµης στους υδροφόρους αυτούς, µε επακόλουθο σε µερικές λεκάνες την στείρευση των πηγών, που εκφορτίζονται στα κράσπεδα της λεκάνης της ράµας. Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Σε φυσικές διάχυτες πηγές ρύπανσης αποδίδονται οι αυξηµένες συγκεντρώσεις Fe, Mn, F, που εντοπίζονται στους υδροφόρους ορίζοντες των προσχωσιγενών αποθέσεων στα υδροφόρα συστήµατα Σερρών και ράµας. Οι σχετικά αυξηµένες τιµές σε Αρσενικό στις περιοχές Θερµά Νιγρίτα και Κερκίνη σχετίζονται χωρικά µε την παρουσία των γεωθερµικών ρευστών. Επίσης στις φυσικές πηγές ρύπανσης µπορούν να ενταχθούν οι υψηλές συγκεντρώσεις των ενώσεων Αζώτου, που προσδιορίστηκαν σε βαθείς υδροφόρους ορίζοντες της πεδιάδας Σερρών και συνδέονται µε την ιζηµατογένεση, που επικράτησε στην περιοχή (φυτικά υπολείµµατα, αναγωγικό περιβάλλον κ.α.). Στο σύστηµα ράµας και ιδιαίτερα στο περιβάλλον του λιγνιτικού πεδίου και της τύρφης προσδιορίσθηκαν αυξηµένες τιµές σε αρωµατικές ενώσεις και φαινόλες, που υποβαθµίζουν την ποιότητα των υπόγειων νερών. Οι κυριότερες ανθρωπογενούς προέλευσης διάχυτες πηγές ρύπανσης στο σύστηµα Σερρών είναι τα νιτρικά, που αποδίδονται στην υπέρµετρη χρήση λιπασµάτων. Αντίστοιχα οι κυριότερες σηµειακές πηγές ρύπανσης είναι οι βιοµηχανικές βιοτεχνικές µονάδες, που λειτουργούν στην περιοχή, οι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριµµάτων (ΧΑ Α), που απαντώνται στο σύνολο των οικισµών του Ν. Σερρών και τέλος τα ποιµνιοστάσια αιγοπροβάτων και βοοειδών, που επίσης είναι διάσπαρτα τόσο στις πεδινές όσο και στις ηµιορεινές - ορεινές περιοχές Σερρών και ράµας. report.doc 65

66 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΘΡΑΚΗΣ report.doc 66

67 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΘΡΑΚΗΣ (12) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΤΥΠΟΣ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 m 3 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ /y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR1201 Σύστηµα Ορεστιάδος και Νεογενείς Σύγρονες υψηλής και Νεογενείς µέτριας περατοτητας επιβάρυνση σε Fe Mn. Παρουσία NO3, λόγω καλλιεργειών Βιοµηχανίες τροφίµων, ξύλου και επεξεργασίας µετάλλων 70.0 Έβρος και Άρδας ποταµός 2 GR1202 Σύστηµα Παρέβριας περιοχής- έλτα Έβρου και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας έως υψηλής επιβάρυνση σε Fe Mn Μη µεταλλικές βιοµηχανίες. Ποιµνιοστάσια 0.5 Έβρος ποταµός, έλτα Έβρου, άσος αδιάς 3 GR1203 Σύστηµα Μάκρης Μάρµαρα Μεσοζωϊκού Μάρµαρα υψηλής Σχιστόλιθοι πολύ χαµηλής επιβάρυνση σε Mn, Fe Ελαιοτριβεία. Λατοµικές δραστηριότητες GR1204 Σύστηµα Φιλλυουρή χαµηλής Βιοµηχανίες τροφίµων, ξύλου, πλαστικών και επεξεργασίας µετάλλων 2.0 Φιλλιουρής (Λίσσος) ποταµός 5 GR1205 Σύστηµα Ξάνθης- Κοµοτηνής µέτριας Παρουσία NO3, λόγω καλλιεργειών Βιοµηχανίες επεξεργασίας µετάλλων και κρέατος, Κεραµουργεία, Αποθήκες καυσίµων Κοµψάτος και Κόσυνθος ποταµός, Ισµαρίτιδα, Βιστωνίδα, Λάφρη και Λαφρούδα λιµνοθάλασσα 6 GR1206 Σύστηµα έλτα Νέστου υψηλής Βιοµηχανίες επεξεργασίας κρέατος και αγροτικών προϊόντων. Κεραµουργία 10.0 Νέστος ποταµός, έλτα Νέστου 7 GR1207 Σύστηµα Ορέων Λεκάνης Μάρµαρα Μεσοζωϊκού Μάρµαρα υψηλής Γνεύσιοι και Σχιστόλιθοι χαµηλής έως πολύ χαµηλής Βιοµηχανίες µεταλλικές, µη µεταλλικές, πλαστικών, επεξεργασία λίθων. Λατοµικές δραστηριότητες, Καπνοβιοµηχανίες, Αποθήκες καυσίµων, Ελαιοτριβεία 1.0 Νέστος ποταµός, έλτα Νέστου άση. 8 GR1208 Σύστηµα Ν. Θάσου Μάρµαρα Μεσοζωϊκού Μάρµαρα υψηλής Γνεύσιοι και Σχιστόλιθοι χαµηλής έως πολύ χαµηλής Ελαιοτριβεία 0.5 report.doc 67

68 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Τα υπόγεια υδατικά σώµατα συµµετέχουν στην κάλυψη των αναγκών της ζήτησης υδατικών πόρων. Σηµαντικές ποσότητες διατίθενται στην άρδευση των καλλιεργειών και στην ύδρευση. Οι ανάγκες των αρδευοµένων εκτάσεων στο Υδατικό ιαµέρισµα ανέρχονται σε m 3 /έτος, της ύδρευσης σε m 3 /έτος, της βιοµηχανίας σε m 3 /έτος, της κτηνοτροφίας και των ιχθυοκαλλιεργειών σε 7, m 3 /έτος. Τα υφιστάµενα αρδευτικά δίκτυα παρέχουν m 3 /έτος και η διαφορά, που υφίσταται ως προς τις ανάγκες των αρδεύσεων, καλύπτεται από ιδιωτικά υδροληπτικά έργα (γεωτρήσεις). Εκτιµάται ότι οι ποσότητες, που αντλούνται από το υδροφόρο σύστηµα της Ορεστιάδας, ανέρχονται σε m 3 /έτος για τις ανάγκες της άρδευσης και της ύδρευσης. Οι αντίστοιχες ποσότητες, που αντλούνται από το υδροφόρο σύστηµα Ξάνθης-Κοµοτηνής, είναι της τάξης των m 3 /έτος. Τα καρστικά υδροφόρα συστήµατα µέσω των φυσικών εκφορτίσεων συµµετέχουν στην κάλυψη κυρίως των υδρευτικών αναγκών. Η χωρική ανισοκατανοµή των υπόγειων υδατικών αποθεµάτων αλλά και η χωρική διαφοροποίηση των υδραυλικών παραµέτρων εντός του ιδίου υδροφόρου συστήµατος δηµιουργούν συχνά συνθήκες τοπικής έλλειψης υδατικών πόρων. Συνέπεια του φαινοµένου είναι η άσκηση πιέσεων στους υπόγειους υδροφόρους, µε αποτέλεσµα τη διαχρονική πτώση της στάθµης και την υφαλµύριση στην παράκτια ζώνη. Το υδροφόρο σύστηµα Ξάνθης-Κοµοτηνής υπόκειται στις ανωτέρω διεργασίες, όπως επίσης και το υδροφόρο σύστηµα του έλτα του Νέστου ως προς το φρεάτιο ορίζοντα. Η υφαλµύριση, που παρατηρείται στο υδροφόρο σύστηµα του έλτα του Έβρου, είναι αποτέλεσµα φυσικών διεργασιών και όχι ασκουµένων πιέσεων. Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Οι φυσικές πηγές ρύπανσης είναι διάχυτες και συνδέονται κατά κανόνα µε το γεωλογικό περιβάλλον. Οι υψηλές συγκεντρώσεις Fe και Mn καθώς και θειϊκών, έχουν διαπιστωθεί σε αναλύσεις νερών ότι προέρχονται από υδροφόρους, που βρίσκονται σε περιβάλλον Τριτογενών ιζηµάτων. Επίσης υψηλές συγκεντρώσεις Νατρίου έχουν διαπιστωθεί σε νερά, που σχετίζονται µε ηφαιστειακά πετρώµατα. Στα υδροφόρα συστήµατα Ορεστιάδας, Παρέβριας περιοχής έλτα Έβρου και Μάκρης έχουν παρατηρηθεί παρόµοια φαινόµενα. Οι διάχυτες ανθρωπογενείς πηγές ρύπανσης είναι οι καλλιέργειες, τα αστικά λύµατα, η κτηνοτροφία, οι οποίες συναντώνται στις περιοχές των υδροφόρων συστηµάτων Ορεστιάδας, Παρέβριας περιοχής έλτα Έβρου, Φιλλιουρή, Ξάνθης-Κοµοτηνής και έλτα Νέστου. Οι σηµειακές ανθρωπογενείς σχετίζονται µε τις βιοµηχανικές µονάδες, που βρίσκονται σε οργανωµένες βιοµηχανικές ζώνες ή µεµονωµένες σε πεδινές περιοχές. Το σύνολο των υδροφόρων συστηµάτων του Υδατικού ιαµερίσµατος, υφίστανται τη συγκεκριµένη ρυπαντική πίεση. Τα καρστικά συστήµατα Μάκρης, Ορέων Λεκάνης και Ν. Θάσου, εµφανίζουν υψηλότερη τρωτότητα στις ρυπαντικές διεργασίες. report.doc 68

69 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΚΡΗΤΗΣ report.doc 69

70 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΚΡΗΤΗΣ (13) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 m 3 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ /y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR1301 Σύστηµα Τοπολίων Λατυποκροκαλοπαγή Λατυποκροκαλοπαγή µέτριας Νεογενείς χαµηλής καλλιεργειών. Ελαιοτριβεία GR1302 Σύστηµα Χανίων και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας έως υψηλής Ελαιοτριβεία GR1303 Σύστηµα Λευκών Ορέων Τριαδικοί έως Ηωκαινικοί Ζώνης Τρίπολης. Φυλλίτες-Χαλαζίτες πολύ χαµηλής Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής Ποιµνιοστάσια 60.0 άση. 4 GR1304 Σύστηµα Ρεθύµνου (α) Τριαδικοί έως Ηωκαινικοί Ζωνών Πίνδου και Τρίπολης. Ασβεστόλιθοι µέτριας έως υψηλής Φυλλίτες-Χαλαζίτες πολύ χαµηλής Ποιµνιοστάσια GR1305 Σύστηµα Ρεθύµνου (β) και Νεογενείς. και Νεογενείς υψηλής έως µέτριας καλλιεργειών. 3.0 Πλατανιάς ποταµός 6 GR1306 Σύστηµα Ψηλορείτη- Ταλλέων Τριαδικοί έως Ηωκαινικοί Ζωνών Τρίπολης και Ιονίου. Φυλλίτες-Χαλαζίτες πολύ χαµηλής Νεογενείς µέτριας Ποιµνιοστάσια, Σφαγεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α GR1307 Σύστηµα Ηρακλείου Νεογενείς Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής επιβάρυνση σε SO4. Ελαιοτριβεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α GR1308 Σύστηµα Μεσσαράς µέτριας έως υψηλής Έντονη παρουσία NO3 λόγω καλλιεργειών. Ελαιοτριβεία, Σφαγεία, Τυροκοµεία, ΧΑ Α 30.0 Γεροπόταµος και Αναποδάρης ποταµός report.doc 70

71 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΚΡΗΤΗΣ (13) / Αρχικός Χαρακτηρισµός των Υπόγειων Υδροφόρων Συστηµάτων ΚΩ ΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΤΥΠΟΣ ΙΑΧΥΤΕΣ ΣΗΜΕΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΗΤΟΣ ΑΠΟΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΥΦΑΛΜΥΡΙΝΣΗ Υ ΑΤΙΚΟΥ Υ ΡΟΦΟΡΕΑ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ (10 6 m 3 ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΣΩΜΑΤΑ - ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ /y) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΩΜΑΤΟΣ GR1309 Σύστηµα Αστερουσίων Τριαδικοί έως Ηωκαινικοί Ζωνών Πίνδου και Τρίπολης. Ασβεστόλιθοι µέτριας Φλύσχης και Οφιόλιθοι πολύ χαµηλής Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α GR1310 Σύστηµα Καστελίου και Νεογενείς και Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής καλλιεργειών. Ελαιοτριβεία, ΧΑ Α GR1311 Σύστηµα ίκτη- Σελένα Τριαδικοί έως Ηωκαινικοί Ζωνών Πίνδου και Τρίπολης και Ιονίου. Φυλλίτες - Χαλαζίτες, Φλύσχης, Οφιόλιθοι και Νεογενείς πολύ χαµηλής επιβάρυνση σε Fe. Ποιµνιοστάσια, Ελαιοτριβεία, ΧΑ Α GR1312 Σύστηµα ίκτης Νεογενείς Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής Ελαιοτριβεία, ΧΑ Α 2.0 άση. 13 GR1313 Σύστηµα Όρνου- Θρύπτης Τριαδικοί έως Ηωκαινικοί Ζώνης Τρ'ιπολης. Φυλλίτες - Χαλαζίτες και Νεογενείς πολύ χαµηλής Ποιµνιοστάσια, ΧΑ Α GR1314 Σύστηµα Σητείας Νεογενείς Νεογενείς µέτριας έως χαµηλής καλλιεργειών. Ελαιοτριβεία, ΧΑ Α GR1315 Σύστηµα Ζάκρου Τριαδικοί έως Ηωκαινικοί Ζώνης Τρίπολης. και Νεογενείς πολύ χαµηλής επιβάρυνση σε Fe. Παρουσία NO3 λόγω κτηνοτροφικών µονάδων. Ελαιοτριβεία, ΧΑ Α 1.0 report.doc 71

72 ΑΡΧΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ Υ ΡΟΦΟΡΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ. Εφαρµογή του Άρθρου 5 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ Πιέσεις από Υδροληψία / Αντλήσεις Το µεγαλύτερο ποσοστό των υδατικών αναγκών αποδίδεται στην άρδευση, η οποία για το σύνολο του υδατικού διαµερίσµατος εκτιµάται ότι απαιτεί περίπου 440 εκατοµµύρια κυβικά µέτρα ετησίως. Οι ανάγκες των υπόλοιπων χρήσεων (ύδρευση, κτηνοτροφία, βιοµηχανία) ανέρχονται περίπου σε 80 εκατοµµύρια κυβικά µέτρα ετησίως. Οι ανάγκες αυτές, σχεδόν στο σύνολό τους καλύπτονται από υπόγεια νερά (γεωτρήσεις, πηγές) και ένα πάρα πολύ µικρό ποσοστό καλύπτεται από επιφανειακά νερά (φράγµατα, λιµνοδεξαµενές). Το ποσό αυτό δεν είναι ισοκατανεµηµένο χωρικά, αφού οι µεγαλύτερες ανάγκες τόσο για άρδευση όσο και σε ύδρευση και βιοµηχανία συγκεντρώνονται στις πεδινές παράκτιες περιοχές και σε εσωτερικές λεκάνες, τα υδροφόρα συστήµατα των οποίων υφίστανται και τις µεγαλύτερες πιέσεις (Λεκάνη Μαλίων, Λακωνίων, Ρεθύµνου, Μεσσαράς, Καστελίου). Τα αποτελέσµατα των αυξηµένων αυτών πιέσεων είναι η µόνιµη (υπερετήσια) πτώση στάθµης στους υδροφόρους, µε επακόλουθο σε πολλές περιπτώσεις τη στείρευση των αβαθών υδροφόρων (λεκάνη Μεσσαράς, Καστελίου), αλλά και την υφαλµύριση των παράκτιων υδροφόρων (Μάλια, Ρέθυµνο). Πιέσεις από διάχυτες και σηµειακές πηγές ρύπανσης Στις φυσικές πιέσεις αποδίδεται η υποβάθµιση του νερού των υδροφόρων, που έχουν άµεση ή έµµεση σχέση µε γυψούχα στρώµατα και ως εκ τούτου παρουσιάζουν αυξηµένα θειικά άλατα. Οι κυριότερες ανθρωπογενείς πιέσεις αφορούν τις καλλιέργειες, τα αστικά λύµατα, την κτηνοτροφία και τις ανεξέλεγκτες χωµατερές (ΧΑ Α). report.doc 72

73 Υ ΑΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΝΗΣΩΝ ΑΙΓΑΙΟΥ report.doc 73