Συνοπτικά τα αποτελζςματα τθσ μελζτθσ κατζγραψαν:

Transcript

1 Θϋμα: Νϋα Επιδημιολογικό Μελϋτη για τισ Διατροφικϋσ Συνόθειεσ, τη Συχνότητα τησ Παχυςαρκύασ και τισ Διατροφικϋσ Διαταραχϋσ ςτον Παιδικό και Εφηβικό Πληθυςμό τησ Κύπρου [Δημοςιοποίηςη των αποτελεςμάτων έρευνασ που έγινε από το ΠΙ ςε ςυνεργαςία με τον κλάδο τησ Οικιακήσ Οικονομίασ Δημοτικήσ και Μέςησ Εκπαίδευςησ και το Ερευνητικό και Εκπαιδευτικό Ινςτιτούτο «Υγεία του Παιδιού»] Το Παιδαγωγικό Ινςτιτοφτο ςε ςυνεργαςία με τθ Διεφκυνςθ Δθμοτικισ και Μζςθσ Εκπαίδευςθσ και το Ερευνθτικό και Εκπαιδευτικό Ινςτιτοφτο «Υγεία του Παιδιοφ» ζχει ολοκλθρϊςει τθν ζρευνα «Υγεία του παιδιοφ » που κατζγραψε τισ διατροφικζσ ςυνικειεσ, τθ ςυχνότθτα τθσ παχυςαρκίασ και των διατροφικϊν διαταραχϊν των μακθτϊν Δθμοτικισ και Μζςθσ εκπαίδευςθσ. Η ζρευνα κατζγραψε α) τα ςωματομετρικά δεδομζνα (βάροσ, φψοσ, περίμετροσ μζςθσ) και τθ ςυχνότθτα τθσ παχυςαρκίασ ςε αντιπροςωπευτικό δείγμα του μακθτικοφ πλθκυςμοφ 6-18 χρόνων β) τισ διατροφικζσ ςυνικειζσ τουσ με τθ χριςθ τριιμερου θμερολογίου διατροφισ και ανάλυςθσ του διαιτολογίου και γ) τισ διατροφικζσ διαταραχζσ των εφιβων με τθ χριςθ των εξειδικευμζνων ερωτθματολογίων EAT-26 και. Συνοπτικά τα αποτελζςματα τθσ μελζτθσ κατζγραψαν: αφξθςθ τθσ ςυχνότθτασ τθσ παχυςαρκίασ ςε ςχζςθ με τα ποςοςτά που κατζγραψε αντίςτοιχθ ζρευνα του Ερευνθτικοφ και Εκπαιδευτικοφ Ινςτιτοφτου «Υγεία του Παιδιοφ» το 2000 καμια βελτίωςθ των διατροφικϊν ςυνθκειϊν των παιδιϊν και εφιβων ςτθν Κφπρο ςε ςχζςθ με αντίςτοιχεσ ζρευνεσ του 1997 και 2004 οι παράγοντεσ κινδφνου για διατροφικζσ διαταραχζσ (επίπεδα αυτοεκτίμθςθσ, αυτοεικόνασ, τελειομανοφσ ςυμπεριφοράσ, φοβιϊν ωρίμανςθσ και διαπροςωπικϊν δυςκολιϊν) δεν ζχουν βελτιωκεί ι ζχουν επιδεινωκεί ςε ςχζςθ με τθν αντίςτοιχθ ζρευνα του 2004 Πιο αναλυτικά τα αποτελζςματα είχαν ωσ εξισ:

2 Σωματομετρικϊ δεδομϋνα και ςυχνότητα υπϋρβαρων και παχύςαρκων παιδιών Οι ςωματομετριςεισ περιλάμβαναν το βάροσ και φψοσ, από όπου υπολογιηόταν ο δείκτθσ μάηασ ςϊματοσ κακϊσ επίςθσ και θ περίμετροσ μζςθσ. Οι μετριςεισ λιφκθκαν ςτο ςχολείο των παιδιϊν. Στθ Μζςθ Εκπαίδευςθ οι ςωματομετριςεισ ζγιναν με τθ ςυνεργαςία των κακθγθτριϊν τθσ Οικιακισ Οικονομίασ και επιςτθμόνων ςυνεργατϊν του Ινςτιτοφτου «Υγεία του Παιδιοφ» και ςτθ Δθμοτικι Εκπαίδευςθ με τθ ςυνεργαςία των δαςκάλων τθσ Οικιακισ Οικονομίασ και επιςτθμόνων-ςυνεργατϊν του Ινςτιτοφτου «Υγεία του Παιδιοφ». Τα παιδιά χαρακτθρίςτθκαν ωσ λιποβαρι, κανονικοφ βάρουσ, υπζρβαρα ι παχφςαρκα με βάςθ τον οριςμό τθσ International Obesity Task Force (IOTF). Στον Πίνακα που ακολουκεί φαίνεται θ διαφοροποίθςθ ςτα ποςοςτά τόςο των υπζρβαρων όςο και των παχφςαρκων παιδιϊν μζςα ςε 10 ζτθ. Ομάδα Τπζρβαρα Παιδιά (%) Παχφςαρκα Παιδιά (%) ΤΝΟΛΟ ΠΑΙΔΙΩΝ Αγόρια Κορίτςια Αςτικζσ Περιοχζσ Αγροτικζσ Περιοχζσ Ηλικίεσ ετών Ηλικίεσ ετών Ηλικίεσ ετών Ηλικίεσ ετών Είναι εμφανζσ από τον πιο πάνω Πίνακα ότι τόςο θ ςυχνότθτα των παχφςαρκων όςο και θ ςυχνότθτα των υπζρβαρων παιδιϊν και εφιβων ςτθν Κφπρο ζχει αυξθκεί ςθμαντικά τα τελευταία 10 ζτθ. Με μεγαλφτερθ ζνταςθ αυξικθκε θ ςυχνότθτα τθσ παχυςαρκίασ ςτα αγόρια, ςτισ μικρότερεσ θλικίεσ (6-11 ετϊν) και ςτισ αγροτικζσ περιοχζσ. Όςον αφορά τα επιμζρουσ ποςοςτά των επαρχιϊν, θ μεγαλφτερθ αφξθςθ καταγράφθκε ςτθν επαρχία Λάρνακασ (από 5.2% το 2000 ςε 9.3% το 2010).

3 Διατροφικϋσ Συνόθειεσ Οι διατροφικζσ ςυνικειεσ των ςυμμετεχόντων αξιολογικθκαν με θμερολόγιο καταγραφισ τριιμερου διαιτολογίου. Στθ Μζςθ Εκπαίδευςθ το θμερολόγιο ςυμπλθρωνόταν από τουσ ίδιουσ τουσ μακθτζσ, ενϊ ςτθ Δθμοτικι Εκπαίδευςθ από τουσ γονείσ των μακθτϊν. Το διαιτολόγιο του κάκε μακθτι αναλφκθκε με τθ βοικεια ειδικοφ λογιςμικοφ προγράμματοσ του Πανεπιςτθμίου Κριτθσ ϊςτε να υπολογιςτοφν οι προςλαμβανόμενεσ θμεριςιεσ ποςότθτεσ κερμίδων, μακροκρεπτικϊν ςυςτατικϊν (πρωτεϊνϊν, λιπϊν και υδατανκράκων) και μικροκρεπτικϊν ςυςτατικϊν (βιταμινϊν, μετάλλων, ιχνοςτοιχείων). Στον πίνακα που ακολουκεί φαίνεται θ προςλαμβανόμενθ ενζργεια κακϊσ και τα ποςοςτά των μακροκρεπτικϊν και μικροκρεπτικϊν ςυςτατικϊν : Διατροφικό Πρόςληψη Ηλικύεσ ετών Ηλικύεσ ετών Θερμίδεσ Ολικό Λίποσ (% ενζργειασ) Κορεςμζνα Λιπαρά (% ενζργειασ) Μονοακόρεςτα Λιπαρά (% ενζργειασ) Πρωτεΐνεσ (% ενζργειασ) Τδατάνθρακεσ (% ενζργειασ) ίδηροσ (mg) Αςβζςτιο (mg) Νάτριο Βιταμίνη Α Βιταμίνη C Από τον πιο πάνω πίνακα φαίνεται ότι θ κακι διατροφι που είχαν τα παιδιά και οι ζφθβοι ςτθν Κφπρο το 1997 δεν ζχει βελτιωκεί. Η κακι διατροφι και θ ζλλειψθ άςκθςθσ ζχουν ωσ επακόλουκο τθν αφξθςθ τθσ παχυςαρκίασ και των λιπιδίων και τθσ γλυκόηθσ ςτο αίμα. Τελικά οδθγοφν ςε χρόνια νοςιματα φκοράσ, όπωσ είναι θ ακθροςκλιρωςθ, ο καρκίνοσ και ο ςακχαρϊδθσ διαβιτθσ.

4 Διατροφικϋσ διαταραχϋσ Οι διατροφικζσ διαταραχζσ περιλαμβάνουν ζνα φάςμα καταςτάςεων, όπωσ θ ψυχογενισ ανορεξία και ψυχογενισ βουλιμία και αξιολογικθκαν ςτουσ μακθτζσ τθσ Μζςθσ Εκπαίδευςθσ με τα εξειδικευμζνα ερωτθματολόγια EAT-26 και τα οποία ςυμπλιρωςαν ςτθν τάξθ τουσ. Το ερωτθματολόγιο EAT-26 δείρλεη θαιύηεξα ηελ ηάζε γηα αλάπηπμε θιηληθήο ή ππνθιηληθήο δηαηξνθηθήο δηαηαξαρήο και το ερωτθματολόγιο εκτόσ από τθν αλάπηπμε θιηληθήο ή ππνθιηληθήο δηαηξνθηθήο δηαηαξαρήο αξιολογεί διαφορετικοφσ τομείσ τθσ προςωπικότθτασ και του χαρακτιρα των παιδιϊν. Στον Πίνακα που ακολουκεί φαίνεται διαχρονικά θ διαφοροποίθςθ ςτα ποςοςτά μακθτϊν με βακμολογία ςτα ερωτθματολόγια EAT-26 και που τουσ κατατάςςει ςτθν κατθγορία υψθλοφ κινδφνου. Μακθτζσ με βακμολογία που τουσ κατατάςςει ςτθν κατθγορία υψθλοφ κινδφνου ΚΟΡΙΣΙΑ (%) ΑΓΟΡΙΑ (%) ΕΑΣ Διατροφικζσ Διαταραχζσ Σάςη προσ αδυνάτιςμα Δυςαρζςκεια προσ το ςώμα Σάςη προσ Βουλιμία Ο πίνακασ δείχνει ότι διαχρονικά τα ποςοςτά μακθτϊν με βακμολογία που τουσ κατατάςςει ςτθν κατθγορία υψθλοφ κινδφνου παραμζνουν πολφ υψθλά. Το ποςοςτό των μακθτϊν με βακμολογία που τουσ κατατάςςει ςε άτομα υψθλοφ κινδφνου για ανάπτυξθ κλινικισ ι υποκλινικισ διατροφικισ διαταραχισ ιταν πολφ μεγάλο το 2003 και παρζμεινε ςτα ίδια επίπεδα ςτθν ζρευνα του Ζνα ςτα τρία κορίτςια 12 ζωσ 18 χρονϊν ανικει ςτθν ομάδα υψθλοφ κινδφνου κακϊσ και ζνα ςτα ζξι αγόρια. Μάλιςτα ςτον τομζα «τάςθ προσ βουλιμία» παρατθρείται και ςτα δφο φφλα ςτατιςτικά ςθμαντικι αυξθτικι τάςθ. Παρατθρείται δθλαδι μια μεγάλθ αφξθςθ ςτο ποςοςτό των μακθτϊν που ζχουν βακμολογία που τουσ κατατάςςει ςτθν κατθγορία υψθλοφ κινδφνου που χριηει προςοχισ και διερεφνθςθσ.

5 Προγράμματα για καταπολζμθςθ τθσ παχυςαρκίασ, για βελτίωςθ τθσ διατροφισ και για μείωςθ τθσ τάςθσ των διατροφικϊν διαταραχϊν μεταξφ των παιδιϊν και των εφιβων μασ κα πρζπει να ζχουν προτεραιότθτα. Λαμβάνοντασ υπόψθ ότι θ διάπλαςθ του χαρακτιρα και ο ςχθματιςμόσ του ςϊματοσ του κάκε ατόμου αρχίηει από πολφ μικρι θλικία, προλθπτικά προγράμματα πρζπει να υπάρχουν ιδθ από το νθπιαγωγείο. Υπεύζπλνη έξεπλαο: Δξ Μηράιεο Τνξλαξίηεο, θαζεγεηήο Παηδαγσγηθνύ Ιλζηηηνύηνπ θαη πξόεδξνο ηνπ Ιλζηηηνύηνπ «Υγεία ηνπ Παηδηνύ» Δξ Σάββαο Σάββα, παηδίαηξνο - Ιλζηηηνύην «Υγεία ηνπ Παηδηνύ» Δξ Φαξάιακπνο Φαηδεγεσξγίνπ, παηδίαηξνο - Ιλζηηηνύην «Υγεία ηνπ Παηδηνύ» Δξ Γηάλλεο Κνπξίδεο, παηδίαηξνο - Ιλζηηηνύην «Υγεία ηνπ Παηδηνύ» Κα Τόληα Σνιέα, ςπρνιόγνο - Ιλζηηηνύην «Υγεία ηνπ Παηδηνύ» Κνο Αδάκνο Παλαγή, δηαηηνιόγνο δηαηξνθνιόγνο- Ιλζηηηνύην «Υγεία ηνπ Παηδηνύ» Κα Εύα Νενθύηνπ, επηζεσξήηξηα Οηθηαθήο Οηθνλνκίαο Μέζεο Εθπαίδεπζεο Κα Σάληξε Ταιηαδώξνπ, επηζεσξήηξηα Οηθηαθήο Οηθνλνκίαο Δεκνηηθήο Εθπαίδεπζεο Αληξέαο Φαξαιάκπνπο Δηεπζπληήο Παηδαγσγηθνύ Ιλζηηηνύηνπ