Ηωσινοφιλία στην παιδική ηλικία Αθανάσιος Τραγιαννίδης

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ηωσινοφιλία στην παιδική ηλικία Αθανάσιος Τραγιαννίδης"

Ήλιόδωρος Αθανασίου
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Ηωσινοφιλία στην παιδική ηλικία Αθανάσιος Τραγιαννίδης Επίκουρος Καθηγητής Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Αιματολογίας-Ογκολογίας Αιματολογικό-Ογκολογικό Τμήμα, Β Παιδιατρική Κλινική Α.Π.Θ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη

Γενικά για τα ηωσινόφιλα Ι - Τα ηωσινόφιλα ανήκουν στα λευκά αιµοσφαίρια και παράγονται στον µυελό των οστών. - Οι φυσιολογικές τιµές τους στο αίµα είναι <0.5x109/L (<5% των λευκών αιµοσφαιρίων).

2 Γενικά για τα ηωσινόφιλα Ι - Τα ηωσινόφιλα ανήκουν στα λευκά αιµοσφαίρια και παράγονται στον µυελό των οστών. - Οι φυσιολογικές τιµές τους στο αίµα είναι <0.5x109/L (<5% των λευκών αιµοσφαιρίων). -Η ωρίµανσή τους υπόκειται στον έλεγχο κυτταροκινών (IL-3, GM-CSF, IL-5) Φυσιολογική ηµερήσια διακύµανση: Aυξηµένες τιµές τις πρωινές ώρες: Τα επίπεδα των ενδογενών στεροειδών το πρωί βρίσκονται στα χαµηλότερα επίπεδα.

3 Γενικά για τα ηωσινόφιλα ΙΙ ηωσινόφιλα < ηωσίνη+ φιλώ ηωσίνη < ἠώς (αυγή) + -ίνη (λόγω του χρώματός της) Κατηγορία των λευκών αιμοσφαιρίων. Παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά από τον Whartn Jnes το 1846, έγιναν γνωστά και πήραν το όνομά τους από τον Paul Erlich το 1879, λόγω της ιδιότητος των κοκκίων τους να βάφονται με τη χρωστική ηωσίνη. - Έχουν δίλοβο πυρήνα - Μεγαλύτερα από τα ουδετερόφιλα (διάμετρος 9μm στο αίμα και έως 14μm στο συνδετικό ιστό) - Αναγνωρίζονται από τα μεγάλα επιμηκυσμένα ειδικά κοκκία - Σπάνια τρίλοβος πυρήνας.

Χρόνος Ζωής ØΕπιβίωση στους ιστούς για 2-5 ηµέρες ØΚαταστροφή (µηχανισµός απόπτωσης και φαγοκυττάρωσης ή

4 ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΑ üο µυελός των οστών περιέχει περίπου 3-5% ηωσινόφιλα üο χρόνος µετάβασης τους στο περιφερικό αίµα από το µυελό είναι περίπου 3-6 ηµέρες. üδιάρκεια ηµίσειας παραµονής στο περιφερικό αίµα : 30 λεπτά. Χρόνος Ζωής ØΕπιβίωση στους ιστούς για 2-5 ηµέρες ØΚαταστροφή (µηχανισµός απόπτωσης και φαγοκυττάρωσης ή αποκοκκίωση και εκφύλιση) ØΗ IL-3, η IL-5 και ο GM-CSF εµποδίζουν την απόπτωση των ηωσινοφίλων για τουλάχιστον ηµέρες ØΗµερήσια διακύµανση

5 Γενικά για τα ηωσινόφιλα ΙΙΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ Τα ηωσινόφιλα δρουν ως: Α) φαγοκύτταρα Β) εκκριτικά κύτταρα µε δυνατότητα αποκοκκίωσης του περιεχοµένου τους με αποτέλεσμα πρόκληση νέκρωσης του κυττάρου Γ) ανοσορρυθµιστικά κύτταρα, µε δράση διπλή τόσο ανοσοενισχυτική όσο και ανοσοκατασταλτική

6 P arasitic infectin A llergic respnse N eplasm I dipathic hyperesinphilic syndrme C nnective tissue disease

ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΙΑ Aύξηση αριθμού ηωσινόφιλων > 500/mm 3 ήπια: 500-1500/mm 3 μέτρια: 1500-5000/mm 3 σοβαρή > 5000/mm 3 Κάθε περίπτωση

ανέρχονται σε 1-6% Φυσιολογικά βρίσκονται στο σπλήνα, λεµφαδένες, θύµο και το γαστρεντερικό βλεννογόνο Στα υπόλοιπα όργανα φυσιολογικά

ιστούς είναι εκατονταπλάσιος από τον αριθµό των ηωσινοφίλων του αίµατος (αναλογία100:1) Blanchard C & Rthenberg ME.

8 ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΙΑ Aύξηση αριθμού ηωσινόφιλων > 500/mm 3 ήπια: /mm 3 μέτρια: /mm 3 σοβαρή > 5000/mm 3 Κάθε περίπτωση διήθησης οργάνου στο οποίο δεν βρίσκεται φυσιολογικός αριθµός ή ενεργότητα ηωσινοφίλων (ιστική ηωσινοφιλία) Στο µυελό τα ηωσινόφιλα ανέρχονται σε 1-6% Φυσιολογικά βρίσκονται στο σπλήνα, λεµφαδένες, θύµο και το γαστρεντερικό βλεννογόνο Στα υπόλοιπα όργανα φυσιολογικά δεν υπάρχουν ηωσινόφιλα και δεν ανιχνεύονται ηωσινοφιλικές πρωτείνες Ο αριθµός των ηωσινοφίλων του οργανισµού που εναποτίθενται στους ιστούς είναι εκατονταπλάσιος από τον αριθµό των ηωσινοφίλων του αίµατος (αναλογία100:1) Blanchard C & Rthenberg ME. Bilgy f the esinphil. Adv Immunlgy 2009, 101: Tefferi A, Patnaik MM, Pardanani A: Esinphilia: secndary, clnal and idipathic. Br J Haematl 2006, 133:

Ηωσινοφιλία ήπια (500-1500/mm) μέτρια (1500-5000/mm) σοβαρή (>5000/mm) αλλεργική ρινίτιδα άσθµα

απόρριψη µοσχεύµατος ανοσοανεπάρκειες παρασιτικές λοιµώξεις Άσθµα έκζεµα υπερευαισθησία σε

νοσήµατα συνδετικού ιστού Αιµατολογικές κακοήθειες Συµπαγείς όγκοι υπερηωσινοφιλικό σύνδροµο

9 Ηωσινοφιλία ήπια ( /mm) μέτρια ( /mm) σοβαρή (>5000/mm) αλλεργική ρινίτιδα άσθµα έκζεµα υπερευαισθησία φάρµακα παρασιτικές λοιµώξεις νεοπλάσµατα χρόνια αιµοδιάλυση ακτινοθεραπεία απόρριψη µοσχεύµατος ανοσοανεπάρκειες παρασιτικές λοιµώξεις Άσθµα έκζεµα υπερευαισθησία σε φάρµακα πνευµονικό ηωσινοφιλικό σ. νοσήµατα συνδετικού ιστού Αιµατολογικές κακοήθειες Συµπαγείς όγκοι υπερηωσινοφιλικό σύνδροµο παρασιτικές λοιµώξεις ηωσινοφιλική λευχαιµία υπερηωσινοφιλικό σύνδροµο Nrdic MDP Study Grup, Guidelines fr the diagnsis and treatment f esinphilia. 2 ND versin, September 2012

Κλινικές εκδηλώσεις Νέκρωση του µυοκαρδίου (εβδοµάδες), προσβολή των βαλβίδων, θρόµβωση

καρδιακή ανεπάρκεια, υπερτροφία, διάταση, αρρυθµίες και πλευριτική συλλογή.

σχηµατισµός θρόµβου. Εγκεφαλοπάθεια, περιφερική νευροπάθεια.

Χρόνιος, µη παραγωγικός βήχας. Υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων.

10 Κλινικές εκδηλώσεις Νέκρωση του µυοκαρδίου (εβδοµάδες), προσβολή των βαλβίδων, θρόµβωση (µήνες) και ίνωση (τελικό στάδιο ενδοκαρδίτιδα Leffler) εκδηλώνονται ως συµφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, υπερτροφία, διάταση, αρρυθµίες και πλευριτική συλλογή. Θροµβώσεις στον εγκέφαλο κυρίως αρτηριακές, παροδική ισχαιµία, έµβολα ή τοπικός σχηµατισµός θρόµβου. Εγκεφαλοπάθεια, περιφερική νευροπάθεια. Κνίδωση, αγγειοοίδηµα, κνησµός, βλατιδώδεις ή οζώδεις βλάβες, βλενοδερµατικά έλκη. Χρόνιος, µη παραγωγικός βήχας. Υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων. Συµπτώµατα από το αναπνευστικό λόγω καρδιακής δυσλειτουργίας. Διάρροια, διαλείπουσα ή επίµονη. Ποικίλη συµπτωµατολογία ανάλογα µε την εντόπιση στον γαστρεντερικό σωλήνα. Αρθραλγία (επηρεάζονται κυρίως οι µεγάλες αρθρώσεις), αρθρίτιδα και µυαλγία.. Φαινόµενο Raynοud. Αυτοάνοσες εκδηλώσεις εµφανίζονται κυρίως σε ρευµατολογικές παθήσεις µε ηωσινοφιλία.

11 Ταξινόµηση I. Πρωτοπαθής / κλωνική ηωσινοφιλία II. Δευτεροπαθής / αντιδραστική ηωσινοφιλία III. Ιδιοπαθές υπερηωσινοφιλικό σύνδρομο (ΗΕS) Nrdic MDP Study Grup, Guidelines fr the diagnsis and treatment f esinphilia. 2 ND versin, September 2012

12 Ηωσινοφιλία

b. Clinicpathlgically assigned Chrnic myelprliferative neplasms (including chrnic

syndrmes Myeldysplastic/myelprliferative syndrmes Πρωτοπαθής / κλωνική ηωσινοφιλία 1.

Mlecularly defined BCR/ABL+ chrnic myelid leukaemia PDGFRA-rearranged esinphilic

13 b. Clinicpathlgically assigned Chrnic myelprliferative neplasms (including chrnic esinphilic leukaemia nt therwise specified (NOS) and mastcytsis) Myeldysplastic syndrmes Myeldysplastic/myelprliferative syndrmes Πρωτοπαθής / κλωνική ηωσινοφιλία 1. Οξεία Μυελογενής Λευχαιµία 2. Χρόνιες Μυελογενείς Διαταραχές a. Mlecularly defined BCR/ABL+ chrnic myelid leukaemia PDGFRA-rearranged esinphilic disrder PDGFRB-rearranged esinphilic disrder KIT-mutated systemic mastcytsis 8p11 syndrme (FGFR1 rearrangements)

Δευτεροπαθής ηωσινοφιλία Λοιµώξεις Αλλεργία Παράσιτα (φιλαρίαση, ασκαρίαση, τοξοκαρίαση, τριχίνωση) Χρόνιες λοιµώξεις HIV Φάρµακα Ανάρρωση από βακτηριακή λοίµωξη Βρογχικό άσθµα, αλλεργική ρινίτιδα,

14 Δευτεροπαθής ηωσινοφιλία Λοιµώξεις Αλλεργία Παράσιτα (φιλαρίαση, ασκαρίαση, τοξοκαρίαση, τριχίνωση) Χρόνιες λοιµώξεις HIV Φάρµακα Ανάρρωση από βακτηριακή λοίµωξη Βρογχικό άσθµα, αλλεργική ρινίτιδα, ατοπικό έκζεµα, κνίδωση Τροφικές αλλεργίες Αντιβιοτικά, σουλφοναµίδες, αντιρευµατικά, αντιεπιληπτικά, αλλοπουρινόλη, σύνδροµο DRESS Πνευµονική νόσος Νόσος Leffler Σύνδροµο Churg-Strauss Ασπεργίλλωση Γαστρεντερική νόσος σχετιζόµενη µε ηωσινοφιλία Ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα Γαστρεντερίτιδα, κοιλιοκάκη Κολίτιδα, ΙΦΝΑ Κακοήθειες Λεµφώµατα Συµπαγείς όγκοι (ιδίως µεταστάσεις) Ενδοκρινικά αίτια Νόσος Addisn Άλλες αιτίες Παθήσεις του συνδετικού ιστού Σαρκοείδωση Χρόνια παγκρεατίτιδα Τοξίνες

15 Guidelines fr the diagnsis and treatment f esinphilia. 2 ND versin, September 2012

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Dientameba fragilis Ascarisublicides

(οξυουρίαση) Trichina spiralis Txcara sp.

Echincccus granulsus (ρήξη κύστης) RSV, EBV,

Οστρακιά, Μυκοβακτηρίδιο Φυματίωσης, Αλλεργική

16 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Dientameba fragilis Ascarisublicides Ancylstma dudenale Enterbius vermicularis (οξυουρίαση) Trichina spiralis Txcara sp. Trichuris sp. Schistsma sp. Echincccus granulsus (ρήξη κύστης) RSV, EBV, CMV, HIV Bρουκέλα, Μπαρτονέλα, Χλαμύδια, Οστρακιά, Μυκοβακτηρίδιο Φυματίωσης, Αλλεργική πνευμονική ασπεργίλλωση ΠΑΡΑΣΙΤΙΚΕ Σ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΕΣ ΜΥΚΗΤΙΣΙΑΚΕΣ

17 Ατοπία / Αλλεργικές Νόσοι (80% αντιδραστικής ήπιας ηωσινοφιλίας) Α. Ατοπία Ατοπική Δερματίτιδα Αλλεργική ρινίτιδα Βρογχικό άσθμα Ουρτικάρια Β. Τροφικές αλλεργίες

18 Φάρµακα Αντιβιοτικά (τετρακυκλίνες, β-λακταµικά) Σουλφοναµίδες Αντιρευµατικά (ΜΣΑΦ) Αντιεπιληπτικά Αλλοπουρινόλη Μπλεοµυκίνη Ρανιτιδίνη Συµπληρώµατα DRESS Syndrme (εξάνθηµα, πυρετός, ηωσινοφίλια, αναιµία, λευκοκυττάρωση, τρανσαµινασαιµία)

19 Πνευµονικά Ηωσινοφιλικά Σύνδροµα Ηωσινοφιλική πνευµονία Σύνδροµο Churg-Strauss Ηωσινοφιλική Βρογχίτιδα Σύνδροµο Leffler s Αποφρακτική βρογχιολίτιδα Ιδιοπαθής πνευµονική ίνωση Aλλεργική βρογχοπνευµονική ασπεργίλλωση ΓΕΣ Ηωσινοφιλικά Σύνδροµα Ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα, γαστρεντερίτιδα Κοιλιοκάκη ΙΦΝΕ

Ηωσινοφιλία στην παιδική ηλικία - Ταξινόµηση Α] Πρωτοπαθής Ø Πνευμονία Löffler / Σύνδρομο Löffler Ø Αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλλωση (AΒΡA) Ø Υπερηωσινοφιλικά σύνδρομα Πρώτος ο Löffler το 1932

20 Ηωσινοφιλία στην παιδική ηλικία - Ταξινόµηση Α] Πρωτοπαθής Ø Πνευμονία Löffler / Σύνδρομο Löffler Ø Αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλλωση (AΒΡA) Ø Υπερηωσινοφιλικά σύνδρομα Πρώτος ο Löffler το 1932 περιέγραψε τη νόσο που φέρει το όνομα του. Πρόκειται για σπάνια ιδιοπαθή νόσο, καλοήθη και αυτοπεριοριζόμενη. Χαρακτηρίζεται από: - διάπαρτες παροδικές πνευμονικές διηθήσεις, που ποικίλουν ακτινολογικά σε μέγεθος (συχνότερα διάμεσου τύπου διηθήσεις) - ηωσινοφιλία στο αίμα μέχρι και 70% Αίτια: - Παρασιτώσεις κυρίως έλμινθες (txcara canis, txcara cati, ascaris lubricides) εχινόκοκκο - Αλλεργικές παθήσεις - Φάρμακα (ασπιρίνη, πενικιλλίνες, σουλφοναμίδες, ιμιπραμίνη)

Αίτια σχετιζόµενα µε αυτοανοσία, φλεγµονή και τοξικότητα Αγγειίτιδα Wegener Σύνδροµο ηωσινοφιλίας - µυαλγίας Νεανική Ιδιοπαθής αρθρίτιδα

21 Αίτια σχετιζόµενα µε αυτοανοσία, φλεγµονή και τοξικότητα Αγγειίτιδα Wegener Σύνδροµο ηωσινοφιλίας - µυαλγίας Νεανική Ιδιοπαθής αρθρίτιδα Δερµατοµυοσίτιδα ΣΕΛ σ. Sjgren Σαρκοείδωση Αυτοάνοση Θυρεοειδίτιδα Txic il syndrme Ανοσοανεπάρκειες Wisktt Aldrich ΥπερIgE YπερIgM Έλλειψη IgA GVHD

22 Αιµατολογικές κακοήθειες Συµπαγείς όγκοι Όγκοι συµπαγών οργάνων Λεµφώµατα Hdgkin & nn Hdgkin Oξεία Β-λ Λευχαιµία [ t(5;14) ] T Λευχαιµία / Λέµφωµα Μεταστατικό καρκίνωµα

23 Ιδιοπαθές υπερηωσινοφιλικό σύνδροµο (ΗΕS) Επιµένουσα ηωσινοφιλία >1.500 στην περιφέρεια για >6 µήνες Αυξηµένος αριθµός ηωσινόφιλων στο µυελό των οστών Μυελοβλάστες <20% στο µυελό ή την περιφέρεια Η διάγνωση τίθεται εξ αποκλεισμού των υπόλοιπων νοσημάτων που προκαλούν πρωτοπαθή και δευτεροπαθή ηωσινοφιλία!!! Συµµετοχή οργάνου Ιδιοπαθές υπερηωσινοφιλικό σύνδροµο Χωρίς συµµετοχή οργάνου Ιδιοπαθής υπερηωσινοφιλία

24 Διερεύνηση ανεξήγητης και επίµονης ηωσινοφιλίας Γενική αίµατος και µορφολογία κυττάρων Ολική IgE Έλεγχος για παρασιτώσεις (κόπρανα, ορολογικές εξετάσεις,καλλιέργειες, κ.ά.) Οστεοµυελική βιοψία και µυελόγραµµα Καρυότυπος µυελικού αναρροφήµατος Μοριακή ανάλυση περιφερικού αίµατος για αναδιατάξεις των PDGFRA, PDGFRB, FGFR1 Τρυπτάση ορού, ερυθροποιητίνη ορού, Vit B12, ανάλυση µεταλλάξεων του JAK2 Μελέτη των Τ-λεµφοκυττάρων Απεικονιστικός έλεγχος (CT, υπέρηχος) κοιλίας και θώρακα έλεγχος για λέµφωµα ή άλλη η αιµατολογική κακοήθεια Τροπονίνη ορού και καρδιολογικός έλεγχος Έλεγχος πνευµονικής λειτουργίας IL-5 ορού

25 Guidelines fr the diagnsis and treatment f esinphilia.

26 Guidelines fr the diagnsis and treatment f esinphilia.

Μυελοκατασταλτικά φάρµακα Υδροξυουρία και βινκριστίνη Ανοσορρυθµιστικά φάρµακα IFN-α, κυκλοσπορίνη (αναστολή της παραγωγής IL-5)

27 Θεραπεία ηωσινοφιλίας Κορτικοστεροειδή (πρεδνιζόνη) Μηχανισµός δράσης: απόπτωση ηωσινόφιλων, αναστολή χηµειοταξίας Σε χρόνια θεραπεία (>1 µήνα) προς αποφυγή οστεοπόρωσης συγχορηγούνται ασβέστιο και βιταµίνη D. Μυελοκατασταλτικά φάρµακα Υδροξυουρία και βινκριστίνη Ανοσορρυθµιστικά φάρµακα IFN-α, κυκλοσπορίνη (αναστολή της παραγωγής IL-5) Μονοκλωνικά αντισώµατα Reslizumab, meplizumab, alemtuzumab) Αναστολείς της τυροσινικής κινάσης Imatinib Μεταµόσχευση µυελού των οστών Προσβολή οργάνου Μέτρια και σοβαρή ηωσινοφιλία

28 Guidelines fr the diagnsis and treatment f esinphilia. 2 ND versin, September 2012

29 Ευχαριστώ πολύ!

Σχετικά έγγραφα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΙΑ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΗΩΣΙΝΟΦΙΛΙΑ Ρηγάτου Ευθυμία Παιδίατρος, Επιμελήτρια Α ΕΣΥ, Τμήμα Παιδιατρικής Αιματολογίας- Ογκολογίας, Γ. Ν. Παίδων Η Αγία Σοφία Ως Ηωσινοφιλία ορίζεται