ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Περιεχόμενα XXIII

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Περιεχόμενα XXIII"

Ευτρόπιος Μαλαξός
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Περιεχόμενα XXIII ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Kαθηγητού κ. Λ. Κοτσαλή...XIII ΠΡΟΛΟΓΟΣ Καθηγητού κ. Η.-J. Kerner...XVII ΠΡΟΛΟΓΟΣ Καθηγήτριας κ. Κ. Δ. Σπινέλλη...XVII ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... XXI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... XXIII ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ... XXXIII ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Γενικά στοιχεία για τα μέσα μαζικής επικοινωνίας Ο όρος «μέσα μαζικής επικοινωνίας» Η έκταση των μέσων μαζικής επικοινωνίας Η σημασία των μέσων μαζικής επικοινωνίας Η πλουραλιστική διαμόρφωση απόψεων και ο έλεγχός της στη δημοκρατία Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας ως οικονομικός παράγοντας Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας ως φορείς πολιτισμού Η εκπαιδευτική λειτουργία των μέσων μαζικής επικοινωνίας Η ενημερωτική λειτουργία των μέσων μαζικής επικοινωνίας Η ψυχαγωγική λειτουργία των μέσων μαζικής επικοινωνίας Η χειραγώγηση μέσω της ειδησεογραφίας των μέσων επικοινωνίας: κύματα εγκληματικότητας (crime waves)... 23

Ο όρος «μέσα μαζικής επικοινωνίας»... 12 1.3. Η έκταση των μέσων μαζικής επικοινωνίας... 16 1.4. Η σημασία των μέσων μαζικής επικοινωνίας... 18 1.4.1. Η πλουραλιστική διαμόρφωση απόψεων και ο έλεγχός της στη δημοκρατία.

2 XXIV Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΕΙΔΗΣΕΟΓΡΑΦΙΑ ΣΧΕ- ΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΘΥΜΑ Η ειδησεογραφία των μέσων μαζικής επικοινωνίας και το θυματολογικό πρόβλημα Η ειδησεογραφία των μέσων μαζικής επικοινωνίας και η θυματοποίηση Η εγκληματικότητα στα έντυπα μέσα μαζικής επικοινωνίας: Αποτελέσματα αναλύσεων περιεχομένου Η έκταση της αστυνομικής ειδησεογραφίας Οι ομάδες εγκλημάτων Η ειδησεογραφία για το θύμα Η αστυνομική ειδησεογραφία στην τηλεόραση Η σημαντική εμπειρική μελέτη των Kunczik και Bleh για τις επιπτώσεις της αστυνομικής ειδησεογραφίας στα θύματα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Η ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ BAUMANN ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΘΥΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΤΥΠΟ Γενικά στοιχεία Μεθοδολογία Αφορμές για την ειδησεογραφική κάλυψη του θύματος Το έγκλημα Ο αριθμός εγκλημάτων Το είδος των εγκλημάτων Τα επιμέρους χαρακτηριστικά των θυμάτων Ο αριθμός αναφερόμενων θυμάτων/δραστών Το φύλο Η ηλικία Η οικογενειακή κατάσταση και η εθνικότητα Η σχολική εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση Η επαγγελματική κατάσταση... 89

2.4. Η ειδησεογραφία για το θύμα... 49 2.5. Η αστυνομική ειδησεογραφία στην τηλεόραση... 53 2.6.

3 Περιεχόμενα XXV Η κατάσταση κατοικίας Ιδιαιτερότητες, προεπιβαρύνσεις Αναγνωρισιμότητα Διάδραση μεταξύ θύματος και θύτη, συνθήκες τέλεσης της αξιόποινης πράξης Συνυπαιτιότητα του θύματος Συμβολή του θύματος στη διαλεύκανση της αξιόποινης πράξης Η εικόνα του θύματος στα μέσα μαζικής επικοινωνίας με βάση τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά του Η εικόνα του θύματος με βάση τους επιθετικούς προσδιορισμούς των μέσων μαζικής επικοινωνίας Τυποποίηση των θυμάτων Χαρακτηρισμοί των θυμάτων Εκτίμηση της ειδησεογραφίας Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και συμπερασματική θεώρηση του Baumann ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ - Η ΣΗΜΑ- ΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ KANIA Εγκληματολογικό ερευνητικό υπόβαθρο Γνωσιοθεωρητικές παρατηρήσεις Το τρίτο επίπεδο της πραγματικότητας: «Η εγκληματικότητα στα κεφάλια μας» Περιγραφή της έρευνας Διαφοροποιήσεις της τηλεόρασης στην παρουσίαση της εγκληματικότητας Οι οπτικές γωνίες δράστη και θύματος στην τηλεόραση Κίνδυνοι και παρενέργειες της κατανάλωσης προϊόντων των μέσων επικοινωνίας Συνοπτική αναφορά στα αποτελέσματα της έρευνας του Kania Τελικές παρατηρήσεις

Η εικόνα του θύματος στα μέσα μαζικής επικοινωνίας με βάση τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά του... 100 3.2.5.

4 XXVI Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΘΥΜΑΤΟ- ΠΟΙΗΣΗΣ Ψυχικές επιπτώσεις της θυματοποίησης Η θυματοποίηση ως ψυχικό τραύμα Ψυχικές διαταραχές μετά από τη θυματοποίηση Συμπτώματα της μετατραυματικής διαταραχής άγχους Αλλαγές της αυτοαντίληψης και της κοσμοαντίληψης Αντιδράσεις του κοινωνικού περιγύρου και δευτερογενής θυματοποίηση Κοινωνική υποστήριξη Υποτίμηση σοβαρότητας Διατύπωση αστεϊσμών Μομφές συνυπαιτιότητας Κοινωνικός εξοστρακισμός Δευτερογενής θυματοποίηση Εκδίκηση και συγχώρεση εκ μέρους των θυμάτων Συναισθήματα εκδίκησης Αίτημα για έκφραση συγγνώμης και παροχή συγγνώμης Επιπτώσεις της ηθικής αξιολόγησης της εκδίκησης Συναισθήματα εκδίκησης και αντιμετώπιση της θυματοποίησης Σημεία εκκίνησης της ψυχολογικής έρευνας Θυματοποίηση μέσω στιγματισμού Η θυματοποίηση ως χτύπημα της μοίρας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΔΥΣΦΗΜΙΣΗ, ΘΥΜΑΤΑ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙ- ΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟ- ΜΟ ΘΥΜΑΤΟΣ Η αλλαγή του ύφους των μέσων επικοινωνίας Δυσφήμιση από τα μέσα επικοινωνίας Η περίπτωση της Annette Schavan Το θύμα των μέσων μαζικής επικοινωνίας Κατηγορίες θυμάτων μέσων μαζικής επικοινωνίας Το σύνδρομο θύματος των μέσων μαζικής επικοινωνίας

.. 149 5.2.1. Κοινωνική υποστήριξη... 149 5.2.2. Υποτίμηση σοβαρότητας... 150 5.2.3. Διατύπωση αστεϊσμών... 151 5.2.4. Μομφές συνυπαιτιότητας... 151 5.2.5. Κοινωνικός εξοστρακισμός... 151 5.2.6.

5 Περιεχόμενα XXVII 6.4. Μια προσέγγιση του φαινομένου της δυσφήμισης από τα μέσα επικοινωνίας στην Ελλάδα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: Η ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΕΡΙΟ- ΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ Προσβολές σε βάρος θυμάτων αξιόποινων πράξεων από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας Προστασία του θύματος από προσβολές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας Ο γερμανικός Νόμος περί διασφάλισης αξιώσεων θυμάτων (OASG) / Η νομοθεσία «Son of Sam» στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής Η θέση του προβλήματος Η νομοθεσία «Son of Sam» στις ΗΠΑ Βασικοί δικαιοπολιτικοί συλλογισμοί Ανακεφαλαιωτικές επισημάνσεις Η κατάσταση στη Γερμανία - Ο Νόμος περί διασφάλισης αξιώσεων θυμάτων (OASG) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ, ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ, ΚΑΙ ΤΑ ΗΘΙΚΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΑ ΘΕ- ΜΕΛΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ Εισαγωγικές παρατηρήσεις Η ελευθερία του Τύπου ως θεμελιώδες δικαίωμα στη Γερμανία Τα θεμελιώδη δικαιώματα σύμφωνα με το άρθρο 5, παρ. 1 του γερμανικού Συντάγματος Ελευθερία του λόγου και της πληροφόρησης, απαγόρευση της λογοκρισίας Ελευθερία του Τύπου Συνοπτικές επισημάνσεις Τα όρια της ελευθερίας του Τύπου Ηθικά και νομικά θεμέλια της δημοσιογραφίας

.. 195 7.2. Προστασία του θύματος από προσβολές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας... 197 7.3.

6 XXVIII Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΘΥΜΑΤΟΣ ΕΝΑ- ΝΤΙ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙ- ΝΩΝΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ Γενικά στοιχεία για τα δικαιώματα του θύματος Το δικαίωμα του θύματος επί της ιδίας εικόνας Δημοσιεύσεις απεικονίσεων χωρίς τη συναίνεση του απεικονιζομένου Διάδοση προς το δημόσιο συμφέρον Εικόνες προσώπων της σύγχρονης ιστορίας Εικόνες Τα όρια του επιτρεπτού Δυνατότητες του θύματος βάσει του γερμανικού ποινικού δικαίου Δυσφήμιση, άρθρο 186 StGB Συκοφαντική δυσφήμιση, άρθρο 187 StGB Εξύβριση, άρθρο 185 StGB Ειδικές περιπτώσεις Μη επιτρεπόμενη λήψη εικόνων και συστηματική παρακολούθηση (Stalking) Το άρθρο 201a StGB Το άρθρο 238 StGB Δυνατότητες του θύματος στη γερμανική ποινική διαδικασία Η προστασία του θύματος στη γερμανική ποινική διαδικασία Αποκλεισμός της δημοσιότητας Εξέταση μαρτύρων με οπτικοακουστικά μέσα Προστασία της ιδιωτικότητας Προσωρινοί περιορισμοί Δυνατότητες του θύματος βάσει του γερμανικού αστικού δικαίου Αξίωση απάντησης Αξιώσεις αποζημίωσης Αποζημίωση για σοβαρές προσβολές της προσωπικότητας

2.2. Τα όρια του επιτρεπτού... 235 9.3. Δυνατότητες του θύματος βάσει του γερμανικού ποινικού δικαίου... 235 9.3.1. Δυσφήμιση, άρθρο 186 StGB... 235 9.3.2. Συκοφαντική δυσφήμιση, άρθρο 187 StGB.

7 Περιεχόμενα XXIX Αξίωση απόδοσης κέρδους βάσει του δικαίου περί αδικαιολόγητου πλουτισμού Αξίωση επανόρθωσης Αξίωση παράλειψης Δημοσίευση της απόφασης Επικουρικές αξιώσεις του θύματος Παροχή πληροφοριών Αχρήστευση Προσφυγή στο Γερμανικό Συμβούλιο Τύπου Γενικά στοιχεία Πορεία της διαδικασίας προσφυγής Ο γερμανικός Ομοσπονδιακός Νόμος περί προστασίας δεδομένων Γενικές και κοινές διατάξεις Θεμελιώδεις αρχές Προστατευόμενα δεδομένα Δικαιώματα των θιγομένων (και του θύματος) Ποινικές κυρώσεις Ο Ομοσπονδιακός Επόπτης Προστασίας Δεδομένων και Πληροφοριακής Ελευθερίας Καθήκοντα Συμπερασματικές επισημάνσεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΘΥΜΑΤΟΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η έννοια και το περιεχόμενο της ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα Το δικαίωμα της προσωπικότητας ως περιορισμός της ελευθερίας του Τύπου Δογματική θεώρηση Περιεχόμενο του δικαιώματος της προσωπικότητας Αυτοπροσδιορισμός των ορίων της προσωπικότητας - Πρόσωπα της επικαιρότητας

.. 255 9.8. Ο γερμανικός Ομοσπονδιακός Νόμος περί προστασίας δεδομένων... 256 9.8.1. Γενικές και κοινές διατάξεις... 256 9.8.1.1. Θεμελιώδεις αρχές... 256 9.8.1.2. Προστατευόμενα δεδομένα... 257 9.8.2. Δικαιώματα των θιγομένων (και του θύματος).

8 XXX Περιεχόμενα 10.3.Ο παράνομος χαρακτήρας της προσβολής της προσωπικότητας Στοιχεία της προσωπικότητας του θύματος αντικείμενα προσβολών από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας Προσβολή της τιμής Προσβολή της ιδιωτικότητας Αστικά μέσα προστασίας της προσωπικότητας του θύματος Δικαίωμα απάντησης Αμυντικά μέσα προστασίας της προσωπικότητας Ασφαλιστικά μέτρα Αποκαταστατικά μέσα προστασίας Αγωγή αποζημίωσης Αγωγή ικανοποίησης της μη περιουσιακής ζημίας Περιπτώσεις πρόκλησης ηθικής βλάβης μέσω του Τύπου Αγωγή απόδοσης κέρδους βάσει της ΑΚ Η παρεχόμενη προστασία από το ελληνικό ουσιαστικό και δικονομικό ποινικό δίκαιο Τα εγκλήματα κατά της τιμής Ο Νόμος 2472/1997 «Περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» Η προστασία στη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας Η εποπτεία των μέσων μαζικής επικοινωνίας στην Ελλάδα Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης Η Ένωση Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα

.. 288 10.4.3. Ασφαλιστικά μέτρα... 289 10.4.4. Αποκαταστατικά μέσα προστασίας... 290 10.4.4.1. Αγωγή αποζημίωσης... 290 10.4.4.2. Αγωγή ικανοποίησης της μη περιουσιακής ζημίας... 291 10.4.4.3. Περιπτώσεις πρόκλησης ηθικής βλάβης μέσω του Τύπου.

9 Περιεχόμενα XXXI ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: ΕΜΠΕΙΡΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΘΥΜΑΤΩΝ ΕΓΚΛΗ- ΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΤΥΠΟ Έρευνα περιπτώσεων στους ιστότοπους επτά ελληνικών εφημερίδων σχετικά με τον τρόπο παρουσίασης θυμάτων της εγκληματικότητας την επομένη ημέρα του εγκλήματος Εισαγωγή Σχολιασμός δημοσιευμάτων Συγκριτικοί πίνακες Ανακεφαλαιωτικές επισημάνσεις Η ειδησεογραφία για το θύμα στον ελληνικό ημερήσιο Τύπο Εισαγωγή Γενική διαμόρφωση των άρθρων Η πράξη καθαυτή Στοιχεία για το θύμα Ανακεφαλαιωτικές επισημάνσεις Η ειδησεογραφία για το θύμα στο γερμανικό ημερήσιο Τύπο Εισαγωγή Γενική διαμόρφωση των άρθρων Παρουσίαση της πράξης Στοιχεία για το θύμα Συμπεράσματα Σύγκριση της ειδησεογραφίας για το θύμα στον ελληνικό και στο γερμανικό Τύπο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥ- ΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΜΕΛΕ- ΤΗΣ Συνοπτική παρουσίαση της μελέτης Συστάσεις για μία δημοσιογραφία δίκαιη ως προς τη μεταχείριση θυμάτων αξιόποινων πράξεων Συστάσεις για την αντιμετώπιση από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας των θυμάτων και του περιβάλλοντός τους Προσδοκίες της Δικαιοσύνης

.. 340 11.2.1. Εισαγωγή... 340 11.2.2. Γενική διαμόρφωση των άρθρων... 341 11.2.3. Η πράξη καθαυτή... 346 11.2.4. Στοιχεία για το θύμα... 349 11.2.5. Ανακεφαλαιωτικές επισημάνσεις... 359 11.3. Η ειδησεογραφία για το θύμα στο γερμανικό ημερήσιο Τύπο.

10 XXXII Περιεχόμενα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ελληνική Ξενόγλωσση ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α) Γενικά στοιχεία για το δημοσίευμα Β) Η πράξη Γ) Στοιχεία για το θύμα

.. 445 Α) Γενικά στοιχεία για το δημοσίευμα.

Σχετικά έγγραφα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ...17 Α. Ελληνικές...17 Β. Ξενόγλωσσες...19

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ...17 Α. Ελληνικές...17 Β. Ξενόγλωσσες...19 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ...17 Α. Ελληνικές...17 Β. Ξενόγλωσσες...19 Α. ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Ι. Εισαγωγή...25 ΙΙ. Ιστορική επισκόπηση του θεσμού της ασφάλισης και των νομοθετικών μέτρων που τιμωρούν την απάτη