14. Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004-Ολυμπιακή Παιδεία. Θεματική Ενότητα 5: Η Δέσποινα και το περιστέρι.

Transcript

1 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004-Ολυμπιακή Παιδεία Θεματική Ενότητα 5: Η Δέσποινα και το περιστέρι 14.1 Εισαγωγή Στα πλαίσια του προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους , το Δημοτικό Σχολείο Αγ. Αντωνίου στην Λευκωσία και Αγ. Φύλας στη Λεμεσό σχεδίασαν και υλοποίησαν συνεργατικές δραστηριότητες διαθεματικού χαρακτήρα από απόσταση μέσω τηλεδιάσκεψης στη Θεματική Ενότητα 5: Η Δέσποινα και το περιστέρι Εφαρμογή μεθοδολογίας υλοποίησης Με βάση τη μεθοδολογία που εκπονήθηκε (Anastasiades, 2003) πραγματοποιήθηκαν τέσσερις τηλεδιασκέψεις. Τα στάδια υλοποίησης των μαθησιακών δραστηριοτήτων που σχεδιάστηκαν έχουν ως εξής: Καθορισμός στόχων Ο βασικός στόχος αυτής της προσπάθειας είναι οι εμπλεκόμενοι να εξοικειωθούν σταδιακά με το νέο υβριδικό περιβάλλον μάθησης. Μαθητές και δάσκαλοι των δύο σχολείων εφαρμόζοντας την προτεινόμενη μεθοδολογία και με αφορμή την επιστροφή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα, σχεδίασαν και ανέπτυξαν συνεργατικές δραστηριότητες μάθησης διαθεματικού χαρακτήρα από απόσταση, συνδυάζοντας με βέλτιστο τρόπο τη χρήση των συμβατικών εκπαιδευτικών μέσων και των τεχνολογικών δυνατοτήτων σύγχρονης μετάδοσης Καθορισμός χρονοδιαγράμματος Σε αυτό το στάδιο σχεδιάζονται οι δράσεις οι οποίες εντάσσονται στα πλαίσια ενός δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης (Πίνακας 1 ). Ενότητα 2004 δράσης* Α Β Γ Δ Ε Πίνακας 14.1: Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης *Ενότητα Α: Προπαρασκευαστική περίοδος Σχεδιασμός δράσεων. Ενότητα Β: Υλοποίηση δράσεων. Ενότητα Γ: Επεξεργασία δεδομένων αξιολόγησης. Ενότητα Δ: Δημιουργία οπτικοακουστικού υλικού παρουσιάσεων κτλ. Ενότητα Ε: Ενέργειες διάδοσης και ευαισθητοποίησης Μοντέλο οργανωτικής, διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης Με βάση τη μεθοδολογία του ΟΔΥΣΣΕΑ και το μνημόνιο συνεργασίας συγκροτούνται οι εξής ομάδες: -Ομάδα σχεδιασμού και υλοποίησης έργου: Έργο της ομάδας αποτελεί η εκπόνηση των σχεδίων διδασκαλίας, ο χρονοπρογραμματισμός των έργων και η υλοποίηση των ενεργειών. ( Αναστασιάδης Π., Επιστημονικός Υπεύθυνος έργου, Αντρέας Σάββα, Ρέα Κωνσταντίνου, Έλενα Παπαδοπούλου, Αντρέας Ξενοφώντος, Διαμάντω Ευριπίδου δάσκαλοι των δύο σχολείων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα). Ομάδα παρακολούθησης: Το έργο της ομάδας επικεντρώνεται στην παρακολούθηση των ενεργειών του τομέα υλοποίησης έχοντας την εποπτεία του συνολικού σχεδιασμού. Τα μέλη της ομάδας συμμετέχουν με τις θεσμικές τους ιδιότητες: Υπουργείο Παιδείας, Διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης, Επιθεωρητές Σχολείων, Διευθυντές Σχολείων, Πανεπιστήμιο Κύπρου Τμήμα Πληροφορικής, Πρόεδρος Τμήματος Πληροφορικής, Τράπεζα Κύπρου. Η τεχνική υποστήριξη προσφέρεται από την Τράπεζα Κύπρου. 377

2 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Οι διδακτικές ενότητες Καταρτίζεται ο κατάλογος με τα τελικά θέματα Υποενότητες Η εμφάνιση των τριών σκιών. Η Δέσποινα συναντά το περιστέρι. Από την αρχαία Ολυμπία μέχρι την Αθήνα του Από την Αθήνα του 1896 μέχρι την Αθήνα του Οι δυο στρατιές ξεκινούν. Το δικό τους τέλος Καθορισμός διδακτικού μοντέλου Οι μαθητές ήλθαν σε επαφή με το νέο σύστημα διδασκαλίας σταδιακά, προκειμένου να ενταχθούν με τον πλέον ομαλό τρόπο στο νέο μαθησιακό περιβάλλον. Αυτό επιτυγχάνεται με την υλοποίηση των φάσεων της εικονικής τάξης και της τηλεσυνεργασίας (Anastasiades, 2003). Τηλεσυνεργασία Τέταρτο μάθημα: Τηλεσυνεργασία Τρίτο Μάθημα: Τηλεσυνεργασία Δεύτερο μάθημα: Τηλεσυνεργασία η & 2η Διδακτική ώρα η & 2η Διδακτική ώρα η & 2η Διδακτική ώρα -Οι μαθητές των τριών τελευταίων ομάδων εργασίας παρουσίασαν με διάλογους και θεατρικά τα αποτελέσματα των εργασιών τους. -Από την Αθήνα του 1896 μέχρι την Αθήνα του Οι δυο στρατιές ξεκινούν. -Το δικό τους τέλος. Οι μαθητές των τριών πρώτων ομάδων εργασίας παρουσίασαν με διάλογους και θεατρικά τα αποτελέσματα των εργασιών τους -Η εμφάνιση των τριών σκιών. -Η Δέσποινα συναντά το περιστέρι. -Από την αρχαία Ολυμπία μέχρι την Αθήνα του Εικονική Τάξη -Σε κάθε ομάδα μαθητών δόθηκαν 20 προκειμένου να συνεργαστούν με τους μαθητές της απομακρυσμένης τάξης. -Δημιουργία κοινής ομάδας εργασίας από τις δύο τάξεις. - Τα παιδιά προβληματίστηκαν, συζήτησαν και συμφώνησαν για τον τρόπο παρουσίασης του θέματος που είχαν αναλάβει να μελετήσουν. - Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης και οι τέσσερις ομάδες ανακοίνωσαν στους συμμαθητές τους τον τρόπο με τον οποίο επέλεξαν να παρουσιάσουν την εργασία τους. Εικονική τάξη Πρώτο μάθημα: Δημιουργία εικονικής τάξης 27/2/04 1η & 2η Διδακτική ώρα -Γνωριμία μαθητών και δασκάλων των δύο τάξεων. -Εισαγωγή στους Ολυμπιακούς Αγώνες. - Αφόρμηση: πινακίδα σχετική με το παραμύθι στην οποία εικονίζονταν η Δέσποινα και το περιστέρι. - Παιχνίδι με κάρτες γνώσης με ερωτήματα σχετικά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. - Συζήτηση, ταξινόμηση και επιλογή υποενοτήων. -Καθορισμός ομάδων ανά υποενότητα. Τηλεδιδασκαλία Σχήμα 14.1: Η διδασκαλία της Θεματικής Ενότητας 5. Το διδακτικό μοντέλο 378

3 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ Το μοντέλο επικοινωνίας Σύμφωνα με τη μεθοδολογία μας εφαρμόζουμε το μοντέλο «Μοντέλου Α» του Πανεπιστημίου του Maryland των Η.Π.Α. (IDE, 1996). Αντρέας Σάββα, Ρέα Κωνσταντίνου, 39 Μαθητές 3 ISDN Έλενα Παπαδοπούλου, Αντρέας Ξενοφώντος, Διαμάντω Ευριπίδου 22 Μαθητές Αγ. Αντώνιος Αγ.Φύλα Λεμεσός Σχήμα 14.2: Το μοντέλο επικοινωνίας Μοντέλο χωροταξικού σχεδιασμού αιθουσών Προκειμένου όλα τα παιδιά των τάξεων που θα επιλεγούν να πάρουν μέρος στην προτεινόμενη διαδικασία, εφαρμόζεται η μεθοδολογία διαχωρισμού του ακροατηρίου σε ενεργητικό και παθητικό. Το ενεργητικό ακροατήριο αποτελείται από 8 μαθητές που κάθονται σε παράλληλο σχηματισμό, στην κορυφή του οποίου βρίσκεται ο δάσκαλος και ο πίνακας. Οι μαθητές του ενεργητικού ακροατηρίου εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια των διδακτικών κύκλων, προκειμένου να βιώσουν την εμπειρία του πιλοτικού προγράμματος όλα τα παιδιά κάθε τάξης. Σχήμα 14.3: Σχηματική απεικόνιση της κατάτμησης των μαθητών σε ενεργητικό και παθητικό ακροατήριο Η τάξη του Δημοτικού Σχολείου Αγ.Φύλας στη Λεμεσό 379

4 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Σχήμα 14.4: Από τη θεωρία στην πράξη 2 η Φάση: Η εικονική Ττξη των μαθητών του ΟΔΥΣΣΕΑ. Τα βέλη αποτυπώνουν τις ροές της επικοινωνίας Σχήμα 14.5: Από τη θεωρία στην πράξη Οι μαθητές του ενεργητικού ακροατηρίου συνεργάζονται από απόσταση στη φάση της τηλεσυνεργασίας. Την ίδια στιγμή οι μαθητές του παθητικού ακροατηρίου είτε συνεργάζονται μεταξύ τους ανά ομάδες (με τον παραδοσιακό τρόπο) είτε παρακολουθούν την συνεργασία του ενεργητικού ακροατηρίου και παρεμβαίνουν, με την σύμφωνη γνώμη του δασκάλου Χαρακτηριστικά τεχνολογικού εξοπλισμού Το τεχνολογικό μοντέλο ανά σχολική μονάδα υποστηρίζεται από 3 ISDN γραμμές, 1 γραμμή διαδικτύου, 1 τηλεόραση, 1 κάμερα τηλεδιάσκεψης, 1 βίντεο, 1 ηλεκτρονικό υπολογιστή και 1 τηλεφωνική συσκευή. Η τεχνική υποστήριξη παρέχεται από τεχνικούς με τους οποίους έχει κλείσει συμβόλαιο συνεργασίας η Τράπεζα Κύπρου και οι οποίοι θα πρέπει είναι σε θέση να εξυπηρετούν τις ανάγκες του προγράμματος ανά πάσα στιγμή. Σχήμα 14.6: Τα συστατικά στοιχεία του συστήματος τηλεδιάσκεψης των δύο σχολείων 380

5 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ Υλοποίηση διδασκαλίας 1η Τηλεδιάσκεψη / Ημερομηνία 27/2/04 Το πρώτο μάθημα ήταν γενικά μια πρώτη γνωριμία με το θέμα «Ολυμπιακοί Αγώνες» μέσα στα πλαίσια μιας τηλεδιάσκεψης πάντα, γιατί από προηγουμένως οι μαθητές είχαν καταπιαστεί με αυτό. Οι κυριότεροι στόχοι ήταν να εκφραστούν ελεύθερα για διάφορα θέματα που σχετίζονται με τους Ολυμπιακούς Αγώνες (σύμβολα, αγωνίσματα αρχαία και σύγχρονα, αξίες) αλλά και για το παραμύθι, με απώτερο σκοπό να καταλήξουν σε τρόπους αναπαραγωγής του. Οι τάξεις είχαν μονολιθική οργάνωση και σκοπός ήταν να συμμετέχουν όλα τα παιδιά στη συζήτηση. Αρχικά, οι μαθητές ενθαρρύνθηκαν να περιγράψουν μιαν πινακίδα που βρισκόταν στο ΙΘ Λ/σού από τη δασκάλα κ.διαμάντω Ευριπίδου. Σχολίασαν την ολυμπιακή σημαία, το σύνθημα των αγώνων (πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά), την αφή της φλόγας, τον κότινο, μασκότ, αφίσες κτλ. Στη συνέχεια, μαθητές κι από τα δύο σχολεία παρουσίασαν δείγματα εργασιών που είχαν κάνει μέχρι τότε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Κάποιες εργασίες ήταν ηλεκτρονικής μορφής και άλλες έντυπης. Ακολούθησαν δραστηριότητες όπως να σχολιάσουν πινακίδα σχετική με το παραμύθι στην οποία εικονίζονταν η Δέσποινα και το περιστέρι, σχέδια που φιλοτέχνησαν παιδιά του ΙΘ Λεμεσού. Τα παιδιά ενθαρρύνθηκαν από την κ.έλενα Παπαδοπούλου να αναφέρουν κι άλλα πρόσωπα που συνάντησαν στο ταξίδι τους. Προχωρώντας, οι δάσκαλοι από το ΙΘ Λεμεσού οργάνωσαν ένα παιχνίδι με κάρτες γνώσης με ερωτήματα σχετικά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Για κάθε σωστή απάντηση από οποιοδήποτε σχολείο τοποθετούνταν η κάρτα ενός κεφαλαίου του παραμυθιού, μέχρι που συμπληρώθηκαν και οι 15 τίτλοι. Με την πινακίδα συμπληρωμένη, τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να πουν τις εντυπώσεις τους από το παραμύθι, τι τους άρεσε, τι τους στενοχώρεσε, τι θα έκαναν στη θέση των ηρώων κ.ά. Ακούστηκαν πιθανά θέματα μελέτης, καταγράφηκαν και ομαδοποιήθηκαν. Ο τελικός κατάλογος είχε ως εξής: -Η εμφάνιση των τριών σκιών. -Η Δέσποινα συναντά το περιστέρι. -Από την αρχαία Ολυμπία μέχρι την Αθήνα του Από την Αθήνα του 1896 μέχρι την Αθήνα του Οι δυο στρατιές ξεκινούν. -Το τέλος του παραμυθιού. Σ αυτό το σημείο οι κάμερες έκλεισαν και οι δάσκαλοι ανέλαβαν, σε μια βδομάδα, να χωρίσουν τα παιδιά σε ομάδες, να συμφωνήσουν πάνω στο θέμα που θα μελετούσε η καθεμιά και να ερευνήσουν για σχετικό υλικό. Τονίζεται ότι όλα τα θέματα ανέλαβε μια ομάδα από το ένα σχολείο και μια από το άλλο. 2η Τηλεδιάσκεψη/ Ημερομηνία 5/3/04 Βασικός στόχος του δεύτερου μαθήματος ήταν να εργαστούν τα παιδιά συνεργατικά με τα μέλη της ομάδας τους είτε βρίσκονται στην τάξη τους είτε στο άλλο σχολείο. Στο στάδιο της προπαρασκευής, έγινε επαναφορά των θεμάτων που αποφασίστηκαν το πρώτο μάθημα και επεξήγηση του τρόπου εργασίας, ότι δηλαδή με τη σειρά όλες οι ομάδες θα βρεθούν απέναντι από τις αντίστοιχες του άλλου σχολείου. Έτσι, μια-μια οι ομάδες πέρασαν από τα κεντρικά θρανία, συστήνονταν και συμπλήρωναν στο φύλλο εργασίας τα ονόματά τους, το συντονιστή από κάθε σχολείο, το θέμα καθώς και τον τρόπο που θα εργάζονταν για την καλύτερη παρουσίαση του θέματός τους. Αν είχαν ήδη κάνει κάποιες σκέψεις τις ανακοίνωναν, όπως και αν είχαν βρει κάποιο υλικό. Είπαν ελεύθερα τις απόψεις τους, ενώ, όποτε κρινόταν απαραίτητο, οι δάσκαλοι επενέβαιναν για να διευκρινίσουν κάτι, να συντονίσουν ή απλώς να βοηθήσουν στην καταγραφή του κοινού σχεδίου δράσης. Με το τέλος αυτής της φάσης, έγινε μια ανακεφαλαίωση για το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Εξηγήθηκε στα παιδιά ότι μέχρι τις επόμενες τηλεδιασκέψεις (29 και 30/3) που θα γίνουν οι παρουσιάσεις, θα μπορούν να επικοινωνήσουν όπως θέλουν (με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τηλεομοιότυπο, τηλέφωνο κτλ.) και φυσικά να βρεθούν από κοντά στο σχολείο του Αγίου Αντωνίου απ όπου θα ξεκινήσουν για να παρακολουθήσουν θεατρική παράσταση με θέμα «Η Δέσποινα και το περιστέρι». 3η Τηλεδιάσκεψη/ Ημερομηνία 29/3/2004 Στο τρίτο μάθημα έγινε τηλεπαρουσίαση από τις τρεις πρώτες ομάδες, διάρκειας 10'-15' για κάθε ομάδα. Κάθε ομάδα που περιλάμβανε μαθητές και από τα δύο σχολεία, παρουσίασε από κοινού την ενότητα 381

6 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας από το παραμύθι που ανάλαβε να παρουσιάσει Οι αίθουσες διαμορφώνονταν ανάλογα σε κάθε παρουσίαση, τα παιδιά φορούσαν κατάλληλες στολές και γινόταν χρήση οπτικοακουστικών μέσων σε συγκεκριμένες σκηνές. Οι οποιοιδήποτε διάλογοι και κείμενα ετοιμάστηκαν από τις ίδιες τις ομάδες. Οι ομάδες παρουσίασαν τα εξής: Η εμφάνιση των τριών σκιών: Τα παιδιά συμφώνησαν και έγραψαν ένα θεατρικό σενάριο που βασιζόταν στην αρχή του παραμυθιού. Παρουσίασαν τη συνωμοσία των τριών σκιών να αποτρέψουν τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών αγώνων. Το σκηνικό ήταν και στις δύο τάξεις ένας σκουπιδότοπος. Τα παιδιά υποδύθηκαν και ένα χαρακτήρα του παραμυθιού. Συγκεκριμένα η Λεμεσός υποδύθηκε την τρικέφαλη οχιά ( το πνεύμα του φθόνου, του τρόμου και της καταφρόνιας) και η Λευκωσία το γεράκι (σκιά του πολέμου) και τη νυχτερίδα (δαίμονα της διχόνοιας). Οι χαρακτήρες εμπλουτίστηκαν με συμβούλους και φρουρούς και όλοι μαζί συνωμοτούσαν για να εμποδίσουν τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών αγώνων. Η Δέσποινα συναντά το περιστέρι: Τα παιδιά συμφώνησαν και χώρισαν την ενότητά τους σε δύο μέρη με τη συγγραφή ενός θεατρικού σεναρίου. Παρουσίασαν τις δύο πιο κάτω σκηνές: α) Η σκηνή που το περιστέρι βρίσκει καταφύγιο στο δωμάτιο της Δέσποινας παρουσιάστηκε από τα παιδιά της Αγίας Φύλαξης Λεμεσού. β) Η σκηνή που διαδραματίζεται στον κήπο με το ξεκίνημα του ταξιδιού στο παρελθόν παρουσιάστηκε από τα παιδιά του Αγίου Αντωνίου Λευκωσίας. Από την αρχαία Ολυμπία μέχρι την Αθήνα του 1896 : Τα παιδιά συμφώνησαν να παρουσιάσουν το ταξίδι της Δέσποινας και του περιστεριού στο παρελθόν με τη χρήση του λογισμικού Power Point. Μέσα από φωτογραφίες,εικόνες και συνοδευτικά κείμενα παρουσιάστηκε το ταξίδι στην αρχαία Ολυμπία ως στην Αθήνα του Η παρουσίαση περιλάμβανε τους ακόλουθους τρεις σταθμούς : α) Αρχαία Ολυμπία ( παρουσιάστηκε από παιδιά της Αγίας Φύλαξης) β) Το σταμάτημά των αγώνων και προσπάθειες αναβίωσής τους( παρουσιάστηκε από παιδιά του Αγίου Αντωνίου) γ) Η αναβίωσή τους με την Ολυμπιάδα της Αθήνας το 1896( παρουσιάστηκε από παιδιά του Αγίου Αντωνίου) 4η Τηλεδιάσκεψη/ Ημερομηνία 30/3/2004 Στο τέταρτο μάθημα έγινε παρουσίαση από τις υπόλοιπες τρεις ομάδες για να ολοκληρωθεί το παραμύθι, με τον ίδιο τρόπο όπως και στην τρίτη σύνδεση. Από την Αθήνα του 1896 μέχρι την Αθήνα του 2004: Τα παιδιά με τη χρήση του Power Point συνέχισαν το ταξίδι στο παρελθόν και παρουσίασαν σύγχρονες Ολυμπιάδες που έμειναν στην ιστορία. Μερικές από αυτές που παρουσιάστηκαν ήταν του Μονάχου το 1972, του Μόντρεαλ το 1976, της Μόσχας το 1980, του Σίδνεϊ το Το ταξίδι συνεχίστηκε και στα μελλούμενα και τα παιδιά παρουσίασαν και την Ολυμπιάδα που θα διεξαχθεί στην Αθήνα το Οι δυο στρατιές ξεκινούν : Τα παιδιά υποδύθηκαν τις δύο στρατιές, τα πνεύματα του καλού(παρουσιάστηκε από τα παιδιά της Αγίας Φύλαξης) και τα πνεύματα του κακού( παρουσιάστηκε από τα παιδιά του Αγίου Αντωνίου). Ο χώρος διαμορφώθηκε ανάλογα, τα παιδιά φόρεσαν κατάλληλες στολές και αντιπαρατάχθηκαν μεταξύ τους δίνοντας μάχη για τη διεξαγωγή ή ματαίωση των Ολυμπιακών Αγώνων αντίστοιχα. Τα κείμενα και οι διάλογοι ετοιμάστηκαν από τα ίδια τα παιδιά. Το δικό τους τέλος: Τα παιδιά συμφώνησαν σε ένα κοινό τέλος και παρουσίασαν τη δική τους δημιουργική συγγραφή του τέλους του παραμυθιού, με αφήγηση αλλά και με διάλογο. Παράλληλα έγινε και παρουσίαση της εικονογράφησης του τέλους του παραμυθιού. Με το τέλος όλων των παρουσιάσεων τα παιδιά σε σχηματισμό, κρατώντας την ολυμπιακή σημαία, φώναξαν το δικό τους σύνθημα υπέρ της ειρήνης, του Ολυμπισμού και της επικράτησης του καλού σε ολόκληρο τον κόσμο. Το μάθημα έκλεισε με τις απόψεις των παιδιών σχετικά με τις εμπειρίες που αποκόμισαν από τα μαθήματα και εξέφρασαν ελεύθερα τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. 382

7 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ Υποστηρικτικό υλικό διδασκαλίας Τα σχέδια μαθήματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 Ολυμπιακή Παιδεία Πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Διαθεματική προσέγγιση ΙΘ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΗΣ) ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ (ΛΕΥΚΩΣΙΑ) Θεματική Ενότητα : Η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 (συμπληρώνεται από τους Δασκάλους) Α) Γενικά Στοιχεία 1. Δάσκαλοι(ες): Αντρέας Σάββα, Ρέα Κωνσταντίνου, Έλενα Παπαδοπούλου, Ευριπίδου Διαμάντω, Αντρέας Ξενοφώντος. 2. Τόπος, χρόνος, αριθμός μαθητών πιλοτικού προγράμματος: Σχολείο Ημερομηνία Διδακτική ώρα Τάξη/ Τμήμα Αριθμός μαθητών ΙΘ Λεμεσού η 2 η Στ 2 22 Άγιος Αντώνιος η 2 η Στ 1 Στ 2 39 Β) Περιγραφή μαθήματος Τίτλος Μαθήματος: «Η Δέσποινα και το περιστέρι» (Ευγένιου Τριβιζά) Ολυμπιακοί Αγώνες Εκπαιδευτικό Λογισμικό Χρησιμοποιούμενες Διευθύνσεις Internet: _www2.cs.ucy.ac.cy/~panas/odysseas.htm _www.olympiceducation.gr/mmresource/pdf/dimotiko.pdf Ένταξη μαθήματος στο Αναλυτικό Πρόγραμμα: Ολυμπιακοί Αγώνες (στόχος υπό έμφαση) Διδακτικοί στόχοι: Οι μαθητές να: Μελετήσουν το παραμύθι «Η Δέσποινα και το περιστέρι» με σκοπό να αποκτήσουν γνώσεις γύρω από τους Ολυμπιακούς Αγώνες (αρχαίους και σύγχρονους, αναβίωση, Αθήνα 2004, Παραολυμπιακοί). Εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με λέξεις που έχουν σχέση με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Γνωρίσουν τα σύμβολα των Ολυμπιακών Αγώνων, διάφορα αθλήματα (αρχαία και σύγχρονα) και αθλητές που ξεχώρισαν με κάποιο τρόπο στις διάφορες Ολυμπιάδες. Ευαισθητοποιηθούν πάνω στις ιδέες του ολυμπισμού (αξία στη συμμετοχή, συνεργασία, τίμιο παιχνίδι, άμιλλα κτλ.). Ενθαρρυνθούν στην ελεύθερη παραγωγή λόγου μέσω των διάφορων δραστηριοτήτων. Εκφέρουν την άποψή τους όσον αφορά μια θέση ή τον τρόπο εργασίας της ομάδας. Ενισχυθούν στη συμμετοχική διαδικασία. 383

8 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης: Εικονική τάξη Το πρώτο μάθημα θα διαρκέσει 80 και θα έχει ως κύριο άξονα την ελεύθερη έκφραση των παιδιών για το παραμύθι που διάβασαν, με σκοπό να καταλήξουν σε τρόπους αξιοποίησής του και φυσικά ολοκλήρωσής του. Δε θα χρειαστεί να είναι χωρισμένοι σε ομάδες, καθώς σκοπό έχουμε να συμμετέχουν όλοι στη συζήτηση για εισηγήσεις θεμάτων μελέτης. Οι τάξεις θα έχουν μονολιθική οργάνωση. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Η επίτευξη των στόχων, όπως έχουν αρχικά τεθεί, όσο και η καλλιέργεια του προφορικού λόγου και η ενθάρρυνση για συμμετοχή στο νέο είδος αυτό της διδασκαλίας από απόσταση. Δομή μαθήματος: Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας: Αφόρμηση: Με αφορμή μια πινακίδα σχετική με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, την οποία οι μαθητές ενθαρρύνονται να περιγράψουν, ακούγονται σχόλια για το θέμα, παρατηρήσεις και επισημάνσεις. Βλέπουν την ολυμπιακή σημαία με τους πέντε κύκλους, το σύνθημα των αγώνων (πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά), την αφή της ολυμπιακής φλόγας, τον κότινο, μασκότ, αφίσες κ.ά. Επίσης, μαθητές κι από τα δύο σχολεία παρουσιάζουν ενδεικτικές εργασίες που έκαναν μέχρι τώρα για το θέμα και τον τρόπο που εργάστηκαν. Δραστηριότητες: Παρουσιάζεται μια δεύτερη πινακίδα για το παραμύθι με τους δύο πρωταγωνιστές, τη Δέσποινα και το περιστέρι. Τα παιδιά αναφέρουν όλα τα άλλα πρόσωπα που συνάντησαν στο ταξίδι τους. Μέσα από ένα παιγνίδι με κάρτες γνώσης τα παιδιά συμπληρώνουν σιγά- σιγά την πινακίδα με τα κεφάλαια του παραμυθιού. Οι δάσκαλοι ρωτούν εναλλάξ τα παιδιά των δύο σχολείων ερωτήσεις σχετικές με το θέμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Για κάθε σωστή απάντηση προστίθεται η κάρτα με τον τίτλο ενός κεφαλαίου, μέχρι που να συμπληρωθεί το παραμύθι. Τονίζεται ότι τα δύο σχολεία δεν ανταγωνίζονται, απλώς, αν από κάποιο σχολείο δεν υπάρχει απάντηση, βοηθά το άλλο. Όταν συμπληρωθούν και τα δεκαπέντε κεφάλαια (το τελευταίο είναι ατέλειωτο), εκφράζονται ελεύθερα πάνω στις εντυπώσεις τους από το παραμύθι, τι τους άρεσε και τι όχι, τι τους στενοχώρησε, τι τους έκανε να αγανακτήσουν, τι θα έκαναν αν ήταν κάποιοι από τους ήρωες κτλ. Ακούγονται εισηγήσεις από τα παιδιά πάνω σε πιθανά θέματα μελέτης μέσα από το παραμύθι. Καταγράφονται και στη συνέχεια ομαδοποιούνται. Καταρτίζεται ο κατάλογος με τα τελικά θέματα τα οποία θα κινούνται στα εξής πλαίσια: Η εμφάνιση των τριών σκιών. Η Δέσποινα συναντά το περιστέρι. Από την αρχαία Ολυμπία μέχρι την Αθήνα του Από την Αθήνα του 1896 μέχρι την Αθήνα του Οι δυο στρατιές ξεκινούν. Το δικό τους τέλος. Μέχρι την επόμενη τηλεδιάσκεψη, σε μια βδομάδα περίπου, τα παιδιά θα πρέπει να έχουν χωριστεί σε ομάδες και να έχουν αναλάβει ένα θέμα από τον κατάλογο. Την επόμενη φορά αναμένεται να παρουσιάσουν το υλικό που έχουν βρει στην αντίστοιχη ομάδα του άλλου σχολείου, με σκοπό να καταλήξουν στον τρόπο εργασίας και καλύτερης αξιοποίησής του. 384

9 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ Δραστηριότητες μαθητών: Οι μαθητές εκφράζονται ελεύθερα, συμμετέχουν στη διαδικασία και γενικά γίνεται προσπάθεια να εξοικειωθούν όσο γίνεται καλύτερα με το νέο τρόπο διδασκαλίας. Γ) Παράρτημα (επισυναπτόμενο υλικό: κάρτες γνώσης για το παιγνίδι) ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 Ολυμπιακή Παιδεία Πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Διαθεματική προσέγγιση ΙΘ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ (ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΗΣ) ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ (ΛΕΥΚΩΣΙΑ) Θεματική Ενότητα : Η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 (συμπληρώνεται από τους Δασκάλους) Α) Γενικά Στοιχεία 1. Δάσκαλοι(ες): Αντρέας Σάββα, Ρέα Κωνσταντίνου, Έλενα Παπαδοπούλου, Ευριπίδου Διαμάντω, Αντρέας Ξενοφώντος. 2. Τόπος, χρόνος, αριθμός μαθητών πιλοτικού προγράμματος Σχολείο Ημερομηνία Διδακτική ώρα Τάξη/ Τμήμα Αριθμός μαθητών ΙΘ Λεμεσού η 2 η Στ 2 22 Άγιος Αντώνιος η 2 η Στ 1 Στ 2 39 Β) Περιγραφή Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος: «Η Δέσποινα και το περιστέρι» (Ευγένιου Τριβιζά) Ολυμπιακοί Αγώνες Εκπαιδευτικό Λογισμικό Χρησιμοποιούμενες Διευθύνσεις Internet: Ένταξη μαθήματος στο αναλυτικό πρόγραμμα: Ολυμπιακοί Αγώνες (στόχος υπό έμφαση) Διδακτικοί στόχοι: Οι μαθητές να: Εκφέρουν την άποψή τους όσον αφορά μια θέση ή τον τρόπο εργασίας της ομάδας. Εργαστούν συνεργατικά με τα μέλη τόσο της δικής τους ομάδας όσο και της αντίστοιχης ομάδας από το άλλο σχολείο. Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης: Τηλεσυνεργασία Το πρώτο μάθημα θα διαρκέσει 80 και θα έχει ως κύριο άξονα τη συνεργασία των αντίστοιχων ομάδων από τα δύο σχολεία, με σκοπό την ανταλλαγή ιδεών και υλικού για το κάθε θέμα. Οι υπόλοιπες ομάδες δε θα ασχολούνται με κάτι διαφορετικό, αλλά θα παρακολουθούν τη συζήτηση και 385

10 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας θα εκφέρουν άποψη, όπου κρίνεται απαραίτητο. Η ομάδα που θα έχει σειρά θα παίρνει θέση στα θρανία κοντά στην κάμερα, ενώ τα άλλα παιδιά θα παραμένουν πιο πίσω. Κάθε ομάδα θα έχει περίπου δέκα λεπτά στη διάθεσή της. Έτσι, θα περάσουν όλες οι ομάδες από τη θέση από την οποία θα συνεννοούνται καλύτερα με τα άλλα παιδιά. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Η επίτευξη των στόχων, όπως έχουν αρχικά τεθεί, όσο και η επίτευξη των αναμενόμενων μορφών συνεργατικής συμπεριφοράς (αλληλοσεβασμός, αλληλοκατανόηση, αλληλοβοήθεια). Δομή μαθήματος: Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας: Προπαρασκευή: Γίνεται μια σύντομη αναφορά στα θέματα με τα οποία θα ασχοληθούν οι ομάδες. Γράφονται ξανά καθαρά πάνω στον πίνακα. Εξηγείται στα παιδιά ακριβώς ο τρόπος με τον οποίο θα εργαστούν κατά το δεύτερο μάθημα, ότι δηλαδή μια μια ομάδα θα συνεργάζεται με την αντίστοιχη του άλλου σχολείου για την καλύτερη παρουσίαση του θέματός τους. Δραστηριότητες: Με τη σειρά, οι ομάδες που έχουν τα πιο κάτω θέματα παίρνουν θέση στα κεντρικά θρανία για να γνωριστούν με τα άλλα παιδιά. Συστήνονται και συμπληρώνουν στο φύλλο εργασίας το όνομα της ομάδας τους, τα ονόματά τους, το συντονιστή από το κάθε σχολείο, το θέμα, όπως και τον τρόπο που θα εργαστούν. Λένε ελεύθερα τις σκέψεις τους, ακούνε τους άλλους και τέλος, καταλήγουν σ ένα κοινό σχέδιο δράσης το οποίο καταγράφουν. Αν έχουν ήδη ετοιμάσει κάτι, το παρουσιάζουν στην άλλη ομάδα, όπως και αν έχουν μαζέψει χρήσιμο υλικό από βιβλία, το διαδίκτυο κ.ά. Τα θέματα κατά σειρά είναι τα ακόλουθα: Η εμφάνιση των τριών σκιών. Η Δέσποινα συναντά το περιστέρι. Από την αρχαία Ολυμπία μέχρι την Αθήνα του Από την Αθήνα του 1896 μέχρι την Αθήνα του Οι δυο στρατιές ξεκινούν. Το δικό τους τέλος. Όταν τελειώσει και το τελευταίο ζευγάρι ομάδων, θα γίνει μια σύντομη ανακεφαλαίωση για το τι λέχθηκε. Θα εξηγηθεί επίσης στα παιδιά ότι μέχρι την επόμενη τηλεδιάσκεψη, όταν θα γίνει η παρουσίαση (29, 30/3), θα έχουν την ευκαιρία να ξαναμιλήσουν μέσω τηλεδιάσκεψης, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τηλεομοιότυπου και φυσικά να βρεθούν προσωπικά για την παρακολούθηση θεατρικής παράστασης με θέμα «Η Δέσποινα και το περιστέρι». Δραστηριότητες Μαθητών: Οι μαθητές: εκφράζονται ελεύθερα συμμετέχουν στη διαδικασία συνεργάζονται παρουσιάζουν και αξιολογούν υλικό αλληλοβοηθούνται συμπεραίνουν καταγράφουν τον τελικό τρόπο εργασίας τους. Γ) Παράρτημα (επισυναπτόμενο υλικό: φύλλο εργασίας ομάδων) 386

11 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004-Ολυμπιακή Παιδεία Πρόγραμμα Εξ αποστάσεως εκπαίδευσης-διαθεματική Προσέγγιση ΙΘ' ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ(ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΣ) ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ(ΛΕΥΚΩΣΙΑ) ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ( 3 & 4) (συμπληρώνεται από τους Δασκάλους) Α) Γενικά Στοιχεία 1. Δάσκαλοι(ες): Αντρέας Σάββας, Ρέα Κωνσταντίνου, Έλενα Παπαδοπούλου, Διαμάντω Ευριπίδου, Αντρέας Ξενοφώντος. 2. Τόπος, χρόνος, αριθμός μαθητών πιλοτικού προγράμματος Σχολείο Ημερομηνία Διδακτική ώρα Τάξη/ Τμήμα Αριθμός μαθητών Άγιος Αντώνιος 29/&30/3/04 1 η - 2 η ΣΤ1-ΣΤ2 39 ΙΘ' Λεμεσού 29/&30/3/04 1 η - 2 η ΣΤ2 22 Β) Περιγραφή μαθήματος Τίτλος μαθήματος: Παρουσίαση του παραμυθιού «Η Δέσποινα και το περιστέρι»(ευγένιου Τριβιζά) από τα παιδιά. Εκπαιδευτικό Λογισμικό Χρησιμοποιούμενες Διευθύνσεις Internet: Χρήση της Εγκυκλοπαίδειας των Ολυμπιακών Αγώνων (Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών). Οι ομάδες 3 και 4 χρησιμοποίησαν το λογισμικό power point για την παρουσίαση των εργασιών τους. Επίσης χρησιμοποίησαν τις εξής διευθύνσεις από το διαδίκτυο για την συλλογή των πληροφοριών τους Ένταξη μαθήματος στο Αναλυτικό Πρόγραμμα: Ολυμπιακοί Αγώνες(στόχος υπό έμφαση) Διδακτικοί στόχοι: Οι μαθητές να: 1. Αναπτύξουν δεξιότητες, όπως η ομαδική εργασία, η δημιουργικότητα και η ενεργητική συμμετοχή, μέσω της νέας μορφής εκπαιδευτικής διαδικασίας ( συνδυασμός παραδοσιακών μεθόδων διδασκαλίας με τη χρήση των νέων τεχνολογιών). 2. Εργαστούν συνεργατικά με τα μέλη τόσο της δικής τους ομάδας όσο και της αντίστοιχης ομάδας από το άλλο σχολείο για την καλύτερη παρουσίαση του θέματος που ανάλαβαν. 387

12 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας 3. Παρουσιάσουν ολοκληρωμένα το παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά με το δικό τους τρόπο (θεατρικά, εικονογράφηση, χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας) 4. Καλλιεργηθούν πνευματικά μέσα από τις ιδέες και τα μηνύματα του αθλητισμού, όπως αναπτύσσονται στο παραμύθι 5. Αναπτύξουν δεσμούς φιλίας μεταξύ τους, μέσω της τηλεσυνεργασίας Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης: 1. Στην τρίτη σύνδεση γίνεται τηλεπαρουσίαση από τις τρεις πρώτες ομάδες, διάρκειας 10' για κάθε ομάδα. Κάθε ομάδα που συναποτελείται από μαθητές και των δύο σχολείων παρουσιάζει από κοινού, με τον τρόπο που αποφάσισε, την ενότητα από το παραμύθι που ανάλαβε να παρουσιάσει. Ακολουθούν σχόλια και τυχόν ερωτήσεις από τους υπόλοιπους μαθητές. 2. Στην τέταρτη σύνδεση γίνεται τηλεπαρουσίαση από τις υπόλοιπες τρεις ομάδες για να ολοκληρωθεί η ιστορία, με ακριβώς τον ίδιο τρόπο όπως και στην τρίτη σύνδεση. Με το τέλος των παρουσιάσεων ακολουθεί συζήτηση για το παραμύθι και την τηλεσυνεργασία που είχαν μεταξύ τους τα παιδιά των δύο σχολείων. Τα παιδιά εκφράζουν ελεύθερα τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Η επίτευξη των στόχων, όπως έχουν αρχικά τεθεί, όσο και η επίτευξη των αναμενόμενων μορφών συνεργατικής συμπεριφοράς (αλληλοσεβασμός, αλληλοβοήθεια, αλληλοκατανόηση). Δομή μαθήματος: Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας: Ο χώρος της αίθουσας θα διαμορφώνεται κάθε φορά ανάλογα με τη σκηνή που θα παρουσιαστεί. Τα παιδιά θα ντυθούν κατάλληλα για να υποδυθούν τους ρόλους τους Γίνεται χρήση ακουστικών μέσων σε συγκεκριμένες σκηνές. Παρουσίαση του παραμυθιού από τα παιδιά. Το παραμύθι συγκεκριμένα έχει χωριστεί σε έξι υποενότητες. Κάθε ομάδα που αποτελείται από παιδιά και από τα δύο σχολεία θα αναλάβει να παρουσιάσει τη δική της ενότητα με το δικό της τρόπο. Πιο κάτω γίνεται ανάλυση της παρουσίασης της κάθε ομάδας, όπως συμφωνήθηκε κατά τη δεύτερη τηλεδιάσκεψη. Η εμφάνιση των τριών σκιών: Τα παιδιά συμφώνησαν και εργάστηκαν για τη δημιουργία ενός θεατρικού σεναρίου που να βασίζεται στην αρχή του παραμυθιού. Θα παρουσιάσουν τη συνωμοσία των τριών σκιών για να αποτραπεί η διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων. Κάθε παιδί ανέλαβε να υποδυθεί και ένα χαρακτήρα του παραμυθιού, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκαν και νέοι χαρακτήρες (Σύμβουλος, Φρουρός). Η Δέσποινα συναντά το περιστέρι: Τα παιδιά συμφώνησαν να χωρίσουν την ενότητά τους σε δύο μέρη με τη συγγραφή ενός θεατρικού σεναρίου. Θα παρουσιάσουν τις δύο πιο κάτω σκηνές α) Η σκηνή που το περιστέρι βρίσκει καταφύγιο στο δωμάτιο της Δέσποινας(τη σκηνή ανέλαβαν παιδιά της Αγίας Φύλας Λεμεσού) β) Η σκηνή που διαδραματίζεται στον κήπο με το ξεκίνημα του ταξιδιού στο παρελθόν (τη σκηνή ανέλαβαν παιδιά του Αγίου Αντωνίου Λευκωσίας) Από την αρχαία Ολυμπία μέχρι την Αθήνα του 1896 : Τα παιδιά συμφώνησαν να παρουσιάσουν το ταξίδι της Δέσποινας και του περιστεριού στο παρελθόν με τη χρήση του λογισμικού power point. Μέσα από φωτογραφίες,εικόνες και συνοδευτικά κείμενα θα ετοιμαστεί το ταξίδι στην αρχαία Ολυμπία ως στην Αθήνα του Η παρουσίαση θα εστιαστεί στους ακόλουθους τρεις σταθμούς : α) Αρχαία Ολυμπία ( από παιδιά της Αγίας Φύλας) β) Το σταμάτημά τους και προσπάθειες αναβίωσής τους( από παιδιά του Αγίου Αντωνίου) γ) Η αναβίωσή τους με την Ολυμπιάδα της Αθήνας το 1896( από παιδιά του Αγίου Αντωνίου) 388

13 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ Από την Αθήνα του 1896 μέχρι την Αθήνα του 2004: Τα παιδιά με τη χρήση του power point συνεχίζουν το ταξίδι στο παρελθόν και εστιάζονται σε σύγχρονες Ολυμπιάδες που έμειναν στην ιστορία. Συμφώνησαν ο καθένας τους να αναλάβει και μια σύγχρονη Ολυμπιάδα και να δώσουν έμφαση σε φωτογραφικό υλικό, μασκότ της διοργανώτριας χώρας, αθλητές που διέπρεψαν, σημαντικά γεγονότα που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής της Ολυμπιάδας που ανέλαβαν. Οι δυο στρατιές ξεκινούν : Τα παιδιά θα υποδυθούν τις δύο στρατιές, τα πνεύματα του καλού(από παιδιά της Αγίας Φύλας) και τα πνεύματα του κακού(από παιδιά του Αγίου Αντωνίου) και θα αντιπαραταχθούν μεταξύ τους δίνοντας μάχη για τη διεξαγωγή ή ματαίωση των Ολυμπιακών αγώνων αντίστοιχα. Το δικό τους τέλος: Τα παιδιά θα παρουσιάσουν τη δική τους δημιουργική συγγραφή του τέλους του παραμυθιού, με αφήγηση αλλά και με διάλογο. Παράλληλα γίνεται και παρουσίαση της εικονογράφηση του τέλους του παραμυθιού. Με το τέλος των παρουσιάσεων ακολουθεί 5' συζήτηση μεταξύ των παιδιών με βάση τις εμπειρίες που αποκόμισαν από την τηλεσυνεργασία- τηλεπαρουσίαση και εκφράζουν ελεύθερα τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, Πριν το κλείσιμο το κάθε παιδί παρουσιάζει, με όποιο τρόπο θέλει,το δικό του σύνθημα υπέρ της ειρήνης, του Ολυμπισμού και της επικράτησης του Καλού σε ολόκληρο τον κόσμο. Δραστηριότητες μαθητών: Οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά στην ομάδα για να παρουσιάσουν τη δική τους ενότητα του παραμυθιού. Εκφράζουν ελεύθερα τη γνώμη τους στη συζήτηση που ακολουθεί με το τέλος των παρουσιάσεων. Συνδυασμός με άλλα μέσα διδασκαλίας Χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και ακουστικών μέσων διδασκαλίας Γ) Παράρτημα (επισυναπτόμενο υλικό: σημειώσεις του δασκάλου εργασίες μαθητών, κτλ.) 389

14 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Τα φύλλα εργασίας ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΒΡΕΣ ΤΙΣ ΜΑΣΚΟΤ 1. Ο Μίσα είναι μασκότ του/της Η Σούκι, η Νόκι, η Λέκι και η Τσούκι είναι μασκότ του/της Ο Χίντι και η Χούντι είναι μασκότ του/της 4. Ο Κόμπι είναι μασκότ του/της 5. Ο Τυρολέζος χιονάνθρωπος είναι μασκότ του/της.. 6. Ο Σαμ, ο αετός, είναι μασκότ του/της Ο Χοντόρι είναι μασκότ του/της.. Γεννάδιος Χριστοφορίδης, Στ 2 Η ακροστιχίδα της Δέσποινας Η πρωταγωνίστρια του παραμυθιού Με αυτό το δέντρο ταξίδευε η Δέσποινα Εκεί έγιναν οι Ολυμπιακοί Αγώνες το 2000 Το Λευκό περιστέρι ήταν Αγώνες _ Το Λευκό... (αντίστροφα) Η Κύπρος είναι ένα... _ Οι Ολυμπιακοί αγώνες φέρνουν την... Τεύκρος Αριστοκλέους, Στ 2 ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΕ ΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΠΑΛλΕΥΚΟ ΟΜΟΡΦΟ ΕΣΩΣΕ ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΚΑΙ Η ΠΩΣ ΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΝ ΤΑ ΚΛΑΔΙΑ ΕΛΙΑΣ ΠΟΥ ΣΤΕΦΑΝΩΝΟΝΤΑΝ ΟΙ ΑΘΛΗΤΕΣ ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΑΣΚΟΤΕΣ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΣΤΗ ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ 2004 ΠΩΣ ΤΑΞΙΔΕΨΑΝ ΣΤΑ ΠΑΛΙΑ ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΜΑΣΚΟΤΑ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΜΑΣΚΟΤΑ ΤΗΣ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΟΣ Ο ΦΟΙΒΟΣ ΑΘΗΝΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ Ο ΜΙΣΑ Ο ΚΟΜΠΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΙΑ Στέφανος Μαυρουδής, Στέφανος Ιωάννου, Αναστάσης Κόζλοβ, Ηλίας Κιλίκ, Στ 1 390

15 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΒΡΕΣ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ Δέσποινα Σκιές Οχιά Ελευθερία Πόλεμος Περιστέρι Νυχτερίδα Φοίβος Αθηνά Μασκότ Μίσα Χωριό Κακία Μίσος Ελιά Ιερό Παρθενώνας Αγάλματα Δίας Ζαβολίνια Σπύρος Λούης Ταξίδι Βρωμιές Η Κ Α Κ Ι Α Ρ Υ Ι Σ Φ Φ Ξ Β Μ Η Γ Α Θ Η Ν Α Ο Π Ο Κ Υ Ρ Ι Ρ Α Μ Α Σ Κ Ο Τ Π Τ Δ Ν Ω Σ Π Λ Ξ Λ Κ Π Χ Ω Ε Β Ε Ε Μ Α Α Μ Ν Ο Γ Ο Ι Μ Ρ Ο Σ Λ Ι Μ Ρ Α Δ Υ Α Λ Α Ι Ι Σ Π Ε Ε Ι Θ Τ Ι Η Χ Ε Υ Σ Σ Τ Ο Υ Σ Σ Ε Α Α Σ Ω Μ Ρ Α Τ Υ Ι Θ Σ Ο Ν Ξ Σ Ι Ρ Ο Ε Ι Ε Δ Ν Ε Κ Σ Ω Ι Ε Θ Ι Σ Ι Ε Ρ Ο Α Ρ Ι Σ Ν Δ Λ Λ Ο Ρ Δ Ο Ι Π Θ Ι Ε Π Α Ι Ι Σ Π Υ Ρ Ο Σ Δ Υ Α Σ Λ Σ Τ Α Ζ Α Β Ο Λ Ι Ν Ι Α Ξ Φιλιώ Βασιλειάδου, Στ 2 1. Ποια είναι η πρωταγωνίστρια; 2. Ποιος είναι ο φίλος της Δέσποινας; 3. Η Δέσποινα και το περιστέρι ήθελαν να κάνουν το 4. Το περιστέρι το κυνηγούσαν οι τρεις σκιές για να το 391

16 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας 5. Τι ήθελαν να σταματήσουν οι τρεις σκιές; 1. _ 2. _ _ 5. _ Βάσος Γερολατσίτης, Στ 2 ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1. Το λευκό Με αυτό ταξίδευαν στο παρελθόν. 3. Το πρώτο μετάλλιο έχει χρώμα Οι... αγώνες. ΚΑΘΕΤΑ 1. Η... και το περιστέρι. 2. Μια από τις τρεις, σκιά του Ο γνωστός αθλητής του στίβου Κώστας Ο Φοίβος και η... Νίκη Ησαΐα, Στ 1 ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1. Τι αντιπροσώπευαν οι τρεις σκιές; 2. Πώς έλεγαν το κορίτσι που ταξίδεψε μαζί με το περιστέρι; ΚΑΘΕΤΑ 1. Πού συναντήθηκαν οι τρεις σκιές; 2. Πώς ταξίδεψαν η Δέσποινα και το περιστέρι στο ταξίδι του παρελθόντος; Γιώργος Κουκουνίδης, Συμώνη Ζίζιρου, Ιωάννα Δημητρίου, Στ 1 392

17 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ Αποτελέσματα αξιολόγησης Θεματική Ενότητα Δημοτικό Σχολείο ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 Δέσποινα & Περιστέρι Αγίου Αντωνίου Λευκωσία Αποτελέσματα αρχικής αξιολόγησης Ερώτηση 1 Άριστα 13 Πολύ καλά Καλά 6 Μέτρια 3 Καθόλου Άριστα 17 Πολύ καλά Καλά 3 Μέτρια 2 Καθόλου Άριστα 12 Πολύ καλά Καλά 6 Μέτρια 6 Καθόλου Άριστα 2 Πολύ καλά 2 Καλά 3 Μέτρια 8 Καθόλου 24 5 Ναι 34 Όχι 5 6 Κάθε μέρα 17 Περισ. από 13 1 φορά την εβδομ. 7 Ναι 38 Όχι 1 8 Ναι 36 Όχι 3 9 Ναι 19 Όχι Ναι 18 Όχι Συμφωνώ Συμφωνώ 9 Συμφωνώ Συμφωνώ Συμφωνώ 8 Συμφωνώ Συμφωνώ Συμφωνώ 7 17 Συμφωνώ 8 18 Συμφωνώ Συμφωνώ Συμφωνώ 3 Μια φορά 5 την εβδομάδα Συμφωνώ 4 Δεν έχω άποψη 11 Δεν έχω άποψη 6 Συμφωνώ 9 Δεν έχω άποψη 11 Δεν έχω άποψη 8 Συμφωνώ 3 Δεν έχω άποψη 4 Συμφωνώ 3 Δεν έχω άποψη 8 Συμφωνώ 1 Δεν έχω άποψη 5 Συμφωνώ 7 Δεν έχω άποψη 5 Συμφωνώ 5 Δεν έχω άποψη 4 Συμφωνώ 3 Δεν έχω άποψη 13 Καθόλου 4 Διαφωνώ 5 Διαφωνώ 5 Διαφωνώ 4 Διαφωνώ 6 Διαφωνώ 5 Διαφωνώ 4 Διαφωνώ 4 Διαφωνώ 7 Διαφωνώ 11 Διαφωνώ 10 Διαφωνώ 12 Διαφωνώ 9 Διαφωνώ 13 Διαφωνώ 12 Διαφωνώ 1 Διαφωνώ 1 Διαφωνώ 5 Διαφωνώ 0 Διαφωνώ 6 Διαφωνώ 14 Ερώτηση 1 Συμφωνώ 4 2 Συμφωνώ 9 3 Συμφωνώ 2 4 Συμφωνώ 11 5 Συμφωνώ 7 6 Συμφωνώ 5 7 Συμφωνώ 6 8 Συμφωνώ 21 Αποτελέσματα Expost αξιολόγησης Συμφωνώ 7 Δεν έχω άποψη 9 Συμφωνώ 9 Δεν έχω άποψη 3 Συμφωνώ 5 Δεν έχω άποψη 11 Συμφωνώ 6 Δεν έχω άποψη 6 Συμφωνώ 3 Δεν έχω άποψη 4 Συμφωνώ 3 Δεν έχω άποψη 7 Συμφωνώ 5 Δεν έχω άποψη 5 Συμφωνώ 7 Δεν έχω άποψη 5 Διαφωνώ Διαφωνώ 7 10 Διαφωνώ 8 Διαφωνώ 8 Διαφωνώ Διαφωνώ 7 12 Διαφωνώ Διαφωνώ 4 10 Διαφωνώ 9 Διαφωνώ 14 Διαφωνώ 8 Διαφωνώ 14 Διαφωνώ 7 Διαφωνώ 14 Διαφωνώ 2 Διαφωνώ 2 393

18 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Ερώτηση 9 Συμφωνώ Συμφωνώ 2 Συμφωνώ 6 Δεν έχω άποψη 2 Συμφωνώ 3 Δεν έχω άποψη 9 Διαφωνώ 5 Διαφωνώ 5 Διαφωνώ 6 Διαφωνώ 17 Θεματική Ενότητα Δημοτικό Σχολείο ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 Η Δέσποινα και το περιστέρι ΙΘ Λεμεσού (Αγίας Φύλαξης) Αποτελέσματα αρχικής αξιολόγησης Ερώτηση 1 Άριστα 3 Πολύ καλά Καλά 7 Μέτρια 2 Καθόλου Άριστα 4 Πολύ καλά Καλά 3 Μέτρια 3 Καθόλου Άριστα 3 Πολύ καλά 8 Καλά 4 Μέτρια 3 Καθόλου 4 4 Άριστα 0 Πολύ καλά 1 Καλά 7 Μέτρια 5 Καθόλου 9 5 Ναι 16 Όχι 6 6 Κάθε μέρα 8 Περισ. από 6 1 φορά την εβδομ. 7 Ναι 21 Όχι 1 8 Ναι 19 Όχι 3 9 Ναι 4 Όχι Ναι 0 Όχι Συμφωνώ 1 Μια φορά 4 την εβδομάδα Συμφωνώ 2 Δεν έχω άποψη 7 Καθόλου 4 Διαφωνώ 8 Διαφωνώ 4 12 Συμφωνώ 9 13 Συμφωνώ 2 Συμφωνώ 6 Δεν έχω άποψη 5 Συμφωνώ 2 Δεν έχω άποψη 7 Διαφωνώ 1 Διαφωνώ 1 Διαφωνώ 6 Διαφωνώ 5 14 Συμφωνώ 5 Συμφωνώ 10 Δεν έχω άποψη 3 Διαφωνώ 2 Διαφωνώ 2 15 Συμφωνώ 3 16 Συμφωνώ 3 17 Συμφωνώ 0 18 Συμφωνώ Συμφωνώ Συμφωνώ 1 Συμφωνώ 1 Δεν έχω άποψη 3 Συμφωνώ 3 Δεν έχω άποψη 2 Συμφωνώ 0 Δεν έχω άποψη 2 Συμφωνώ 5 Δεν έχω άποψη 1 Συμφωνώ 6 Δεν έχω άποψη 1 Συμφωνώ 2 Δεν έχω άποψη 0 Διαφωνώ 4 Διαφωνώ 11 Διαφωνώ 6 Διαφωνώ 8 Διαφωνώ 13 Διαφωνώ 7 Διαφωνώ 1 Διαφωνώ 0 Διαφωνώ 2 Διαφωνώ 1 Διαφωνώ 8 Διαφωνώ

19 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ Ερώτηση 1 Συμφωνώ 2 2 Συμφωνώ 5 3 Συμφωνώ 0 4 Συμφωνώ 2 5 Συμφωνώ 1 6 Συμφωνώ 0 7 Συμφωνώ 1 8 Συμφωνώ 13 9 Συμφωνώ Συμφωνώ 1 Αποτελέσματα Expost αξιολόγησης Συμφωνώ 4 Δεν έχω άποψη 10 Συμφωνώ 9 Δεν έχω άποψη 1 Συμφωνώ 4 Δεν έχω άποψη 3 Συμφωνώ 9 Δεν έχω άποψη 5 Συμφωνώ 1 Δεν έχω άποψη 2 Συμφωνώ 2 Δεν έχω άποψη 2 Συμφωνώ 0 Δεν έχω άποψη 5 Συμφωνώ 9 Δεν έχω άποψη 0 Συμφωνώ 4 Δεν έχω άποψη 0 Συμφωνώ 1 Δεν έχω άποψη 1 Διαφωνώ 2 Διαφωνώ 4 Διαφωνώ 2 Διαφωνώ 5 Διαφωνώ 9 Διαφωνώ 6 Διαφωνώ 2 Διαφωνώ 4 Διαφωνώ 5 Διαφωνώ 13 Διαφωνώ 6 Διαφωνώ 12 Διαφωνώ 8 Διαφωνώ 8 Διαφωνώ 0 Διαφωνώ 0 Διαφωνώ 1 Διαφωνώ 0 Διαφωνώ 8 Διαφωνώ Συντελεστές Επιστημονικός Υπεύθυνος Επιτροπή σχεδιασμού και υλοποίησης Επιτροπή παρακολούθησης Παναγιώτης Αναστασιάδης, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Κρήτης, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τμήμα Πληροφορικής. Αντρέας Σάββα: Δάσκαλος, Δημοτικό Σχολείο Αγίου Αντωνίου Λευκωσίας Ρέα Κωνσταντίνου: Δασκάλα, Δημοτικό Σχολείο Αγίου Αντωνίου Λευκωσίας Έλενα Παπαδοπούλου: Δασκάλα, ΙΘ Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού (Αγίας Φύλας) Διαμάντω Ευριπίδου - Κατσουνωτού: Δασκάλα, ΙΘ Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού (Αγίας Φύλας) Αντρέας Ξενοφώντος: Δάσκαλος, ΙΘ Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού (Αγίας Φύλας) Αικατερίνη Κυπριανού: Πρώτη Λειτουργός Εκπαίδευσης Λεμεσού Αντρέας Χαραλάμπους: Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης Μάρθα Ερωτοκρίτου: Διευθύντρια, Δημοτικό Σχολείο Αγίου Αντωνίου Λευκωσίας Ιουλία Γενεθλίου: Διευθύντρια, ΙΘ Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού (Αγίας Φύλας) 395

20 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας 14.7 Φωτογραφικά στιγμιότυπα 396

21 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ

22 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Παράρτημα Εργασίες μαθητών Δημοτικού Σχολείου Αγ. Αντωνίου ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ 398

23 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ Ο Ευγένιος Τριβιζάς είναι δικηγόρος, πτυχιούχος της Νομικής και των Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διδάσκει Εγκληματολογία και Συγκριτικό Ποινικό Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο του Reading και διευθύνει το Τμήμα Εγκληματολογικών Μελετών του ίδιου Πανεπιστημίου. Με τη λογοτεχνία ο Ευγένιος Τριβιζάς έχει ασχοληθεί από τα παιδικά του χρόνια. Έχει γράψει πάνω από 100 βιβλία για παιδιά, ένα βιβλίο για ενήλικες («Ο Ερωτευμένος Πυροσβέστης») και πάνω από 20 θεατρικά έργα, μα και λιμπρέτα για όπερες. Έργα του έχουν τιμηθεί με βραβεία από την «Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών», τον «Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου» και τη «Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά». Το θεατρικό του έργο «Το όνειρο του σκιάχτρου» παίχτηκε το 1992 στο θέατρο του Βρετα νικού Μουσείου της Αγγλίας,στα πλαίσια του European Arts Festival. Τον ίδιο χρόνο, το έργο του «Χίλιες και Μία Γάτες» σε μετάφραση του Z.Rudrinski βραβεύτηκε με το Α Βραβείο στον παγκόσμιο διαγωνισμό θεατρικού έργου που οργάνωσε το Πολωνικό Κέντρο Τέχνης για τη Νεότητα. Το 1993 το βιβλίο του «Τα Τρία Μικρά Λυκάκια» έφτασε στη δεύτερη θέση των αμερικάνικων παιδικών best sellers (PictureBooks). Βιβλία του Ευγένιου Τριβιζά έχουν μεταδοθεί από το BBC, έχουν περιληφθεί στα Αναγνωστικά ελληνικών και αμερικανικών σχολείων και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, ολλανδικά, σουηδικά, ιαπωνικά και πολλές άλλες γλώσσες. Στην Αμερική η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Μινεσότα της Μινεάπολης (Ε.Μ. Andersen Library) αποφάσισε να συγκεντρώσει το σύνολο των λογοτεχνικών βιβλίων του Ευγένιου Τριβιζά, μελέτες για το έργο του, χειρόγραφα και άλλο υλικό σε μια ειδική ερευνητική συλλογή. Η έκθεση των πρώτων αποκτημάτων της συλλογής έγινε στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα το Μάιο του 2000, όπου ο Ευγένιος Τριβιζάς μίλησε με θέμα «Τα στερεότυπα του καλού και του κακού στην Παιδική Λογοτεχνία» και στην εισήγησή του απάντησε ο γνωστός θεωρητικός της Παιδικής Λογοτεχνίας, καθηγητής Jack Zipes. Ο Ευγένιος Τριβιζάς, εδώ και τριάντα χρόνια, ασχολείται με όλα σχεδόν τα είδη του λόγου (παραμύθι, ποίηση, θέατρο για παιδιά, διήγημα, κόμικς, παραμυθική και χιουμοριστική ιστορία, λιμπρέτο όπερας) καθώς και με την παραγωγή εκπαιδευτικού λογισμικού (CD-ROM) για παιδιά («Ένας Ιππότης στο Κάστρο των Γραμμάτων», Ινστιτούτο Επεξεργασίας Λόγου, υπό έκδοση). Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του έργου του είναι το χιούμορ: χιούμορ καταστάσεων με έντονο φραστικό στοιχείο, παρωδία, σάτιρα, χιούμορ παραλόγου με αναφορές στο Lewis Carroll και στον Edward Lear και, ιδιαίτερα, λεκτικό χιούμορ που στηρίζεται σε ευφυή λογοπαίγνια, σε νεολογισμούς, ονοματοποιίες, Mots-valises κ.ά. Με όχημα το χιούμορ και μια αστείρευτη φαντασία οργανώνει μια ποιητική της ανατροπής, ανατρέπει τις συμβατικές χρήσεις των λέξεων και των αντικειμένων και περαιτέρω πλήττει την καταπιεστική λογική, τη σοβαροφάνεια ή ορισμένες στερεότυπες αντιλήψεις. Το έργο του τοποθετείται στον αντίποδα του διδακτισμού και της στείρας ηθικολογίας, κινείται σ' ένα κλίμα ελευθερίας, αντισυμβατικότητας, τολμηρών μυθοπλαστικών εφευρημάτων και απροσδόκητων εξελίξεων. Στο έργο του Τριβιζά το χιουμοριστικό και κωμικό στοιχείο υποκρύπτει μια τραγική σύλληψη της ζωής, καθώς και την κριτική στάση του συγγραφέα απέναντι στη σύγχρονη κοινωνία και τα προβλήματά της. Το έργο του Τριβιζά είναι ένα έργο με διεθνικό χαρακτήρα και εμβέλεια, το οποίο αποτελεί ήδη αντικείμενο μελέτης σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια. Ερμής Ιωαννίδης, Όμηρος Πύργου, Στ 1 399

24 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας ΔΙΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ ΤΟΥ ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΤΡΙΒΙΖΑ «Η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ» ΑΠΟ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΤΗΣ ΣΤ 1 ΚΑΙ ΣΤ 2. ΤΑ ΣΥΝΔΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΕΠΙΜΕΛΗΘΗΚΕ Η ΕΡΜΙΟΝΗ ΓΙΑΝΝΗ ΤΗΣ ΣΤ 1. ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΠΙΜΕΛΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΣΤ 1 ΚΑΙ ΣΤ 2 ΤΑΞΗΣ ΕΝΩ ΚΑΠΟΙΑ ΣΧΕΔΙΑ ΠΑΡΘΗΚΑΝ ΑΥΤΟΥΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ. Ένα βράδυ η σκιά του πολέμου, ο δαίμονας της διχόνοιας και το πνεύμα του τρόμου και της καταφρόνιας, συναντήθηκαν σε ένα έρημο σκουπιδότοπο. Συναντιόντουσαν συχνά σε μέρη ζοφερά για να καταστρώσουν τα καταχθόνια σχέδιά τους. Οι τρεις σκιές του σκότους συναντήθηκαν για να αναφέρουν τις απάνθρωπες «επιτυχίες» τους, αλλά και για να συζητήσουν και να καταστρώσουν ένα σχέδιο για να εξοντώσουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τη συζήτησή τους όμως άκουγε ένα περιστέρι που δεν έμοιαζε σαν όλα τα άλλα. Μόλις το αντιλήφθηκαν οι τρεις σκιές, το κυνήγησαν και το τραυμάτισαν σοβαρά. Το σχέδιο των τριών σκιών, της σκιάς του πολέμου, του δαίμονα της διχόνοιας και του πνεύματος του φθόνου, του τρόμου και της καταφρόνιας ήταν πολύ μοχθηρό. Εκείνο το βράδυ η σκιά του πολέμου είχε πάρει τη μορφή γερακιού αρπαχτικού με ράμφος γρυπό και μάτι αμείλικτο. Μετά, ο δαίμονας της διχόνοιας είχε πάρει τη μορφή μιας νυχτερίδας. Και στο τέλος, το πνεύμα του φθόνου, του τρόμου και της καταφρόνιας είχε πάρει τη μορφή μιας τρικέφαλης φαρμακερής οχιάς. Μαζί, τα τρία μοχθηρά πνεύματα ξεκίνησαν να βάλουν σε εφαρμογή το υποχθόνιο σχέδιó τους. Οι τρεις σκιές σχεδίαζαν να καταστρέψουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες και να πατάξουν, να εξοντώσουν, να αφανίσουν από το πρόσωπο της γης όσους αντισταθούν στα πλάνα τους μηνύματα και όσους μάχονται να καταστρέψουν τα σχέδιά τους. Ερμής Ιωαννίδης, Στ 1 Η σκιά του πολέμου είχε πάρει τη μορφή γερακιού, και ήταν άσχημο με ένα μεγάλο ράμφος και δυο μάτια να σε βλέπουν περίεργα, τρομαχτικά. Είχε άπειρες επιτυχίες: πολέμους, συρράξεις και αιματοχυσίες. Εισβολές, λεηλασίες, ναρκοπέδια, χαρακώματα, μάχες και πολιορκίες! Βομβαρδισμούς, ορφανά και φλεγόμενες πολιτείες! Επίσης είχε μέσα του το μίσος την κακία και εκείνο το τρομακτικό βλέμμα του που σε έκανε να φοβάσαι. Ελένη Κωνσταντινίδου, Στ 2 Το πνεύμα του φθόνου, του τρόμου και της καταφρόνιας, εκείνη τη νύχτα που πήγαν να συνωμοτήσουν, πήρε τη μορφή μιας κακιάς, φοβητσιάρικης και φαρμακερής τρικέφαλης οχιάς. Ανάφερε ότι έσπειρε φαρμάκι και έκανε πολλούς ανθρώπους να μισούνται και αυτό την ευχαριστούσε πολύ. Γιώργος Χαραλάμπους, Στ 2 400

25 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ Η τρικέφαλη οχιά ήταν ένα φίδι που έχει τρεις κεφαλές. Η κάθε κεφαλή έχει δύο μάτια και μια κατάμαυρη μεγάλη γλώσσα. Το πρόσωπό τους ήταν φοβητσιάρικο. Το χρώμα της ήταν πράσινο. Το ένα κεφάλι της συμβόλιζε το φθόνο, το άλλο τον τρόμο και το άλλο την καταφρόνια. Η οχιά εσωτερικά έμοιαζε με ένα μεγάλο σκοτεινό λαβύρινθο. Μέσα του κυλούσε πικρό και δολερό φαρμάκι. Μιχάλης Νησιώτης, Στ 2 ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΣΚΙΩΝ Ακούγεται μουσική με την είσοδο των αφηγητών. Α αφηγητής: Ήτανε νύχτα, μεσάνυχτα. Όλος ο κόσμος κοιμότανε βαθιά στα κρεβάτια του. Οι τρεις σκιές, του πολέμου, της διχόνοιας και της καταφρόνιας, συναντήθηκαν σε ένα σκουπιδότοπο κάπου μακριά από την πολιτεία. Β αφηγητής: Οι τρεις σκιές που έσπερναν την καταστροφή διάλεξαν το σκουπιδότοπο για τόπο συνάντησής τους για να μην τους δει κανένας. Τα σχέδιά τους θα έπρεπε να μείνουν μυστικά μέχρι την υλοποίησή τους. Α αφηγητής: Πριν την άφιξη των τριών σκιών τα πάντα έπρεπε να ετοιμαστούν στην εντέλεια. Ο φρουρός και ο σύμβουλος των τριών σκιών ετοιμάζουν με μυστικότητα το χώρο για την υποδοχή τους. Φρουρός: Σύμβουλε, όλα είναι έτοιμα για την άφιξη των τριών σκιών. Έχω ελέγξει το χώρο και κανείς δεν μπορεί να υποψιαστεί πως απόψε θα πραγματοποιηθεί αυτή η συνάντηση. Σύμβουλος: Μπράβο, βρωμερό μου Ζαβολίνι. Καλά τα κατάφερες. Πρόσεξε να μην πάει κάτι στραβά, γιατί οι τρεις σκιές θα μας κατασπαράξουν. Β αφηγητής: Εκείνη την ώρα οι τρεις σκιές καταφθάνουν στο σκουπιδότοπο και συναντούν το σύμβουλο με το φρουρό. Ακούγεται μουσική με την είσοδο των τριών σκιών. Νυχτερίδα: Είναι όλα έτοιμα σύμβουλε; Έχετε φροντίσει να μην περάσει κανείς το σκουπιδότοπο καθ' όλη τη διάρκεια της συνομιλίας μας; Σύμβουλος: Μάλιστα αφεντικό. Μην ανησυχείτε καθόλου. Κανείς δε θα διακόψει τη συνάντησή σας. Γεράκι: Χαιρόμαστε πολύ που υπακούτε στις εντολές μας. Ελάτε, σύντροφοι, ας προχωρήσουμε πιο μέσα για να συζητήσουμε. Οχιά: Να φροντίσετε να μην μας ενοχλήσει κανείς. Γεράκι: Σύντροφοί μου αγαπημένοι, έχω να αναφέρω πολλές επιτυχίες. Ως σκιά του πολέμου, πρέπει να σας πω ότι δημιούργησα λεηλασίες, πολέμους, αιματοχυσίες και φυσικά εισβολές,που τόσο πολύ αγαπώ. Νυχτερίδα: Εγώ από τη μεριά μου έχω να αναφέρω ότι αυτό το διάστημα κατάφερα αδέλφια να μισούν αδέλφια και να προκαλώ το χωρισμό και τον αφανισμό οικογενειών. Οχιά: Έξοχα. Εγώ δηλώνω πως καθημερινά ποτίζω με φαρμάκι της καρδιές των ανθρώπων και δεν τους αφήνω να σκέφτονται πώς να κάνουν το καλό, παρά μόνο το κακό. Γεράκι: Βλέπω με μεγάλη μου χαρά πως πολύ σύντομα θα είμαστε οι κυρίαρχοι του κόσμου. Δυστυχώς όμως έχω αντιληφθεί κάποιους που πολεμούν τα σχέδιά μας. Νυχτερίδα: Να τους εξοντώσουμε αμέσως. Οχιά: Θα τους αφανίσουμε από προσώπου γης με το φαρμάκι μας. Κανείς δε θα ματαιώσει τα σχέδιά μας. 401

26 Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Γεράκι: Ακριβώς για αυτό μαζευτήκαμε εδώ. Δυστυχώς θέλω να συζητήσουμε για ένα γεγονός που μου προκαλεί φρίκη και ανατριχίλα: Στην Ελλάδα θα διεξαχθούν φέτος οι Ολυμπιακοί Αγώνες. (Εδώ ακούγεται μουσική όπου ανατριχιάζουν οι τρεις σκιές). Νυχτερίδα: Πάλι αυτοί οι καταραμένοι αγώνες της ειρήνης και φιλίας μεταξύ των ανθρώπων... Οχιά: Μόνο που ακούω την ύπαρξή τους, περισσότερο φαρμάκι βγαίνει από το στόμα μου. Τι έχεις να προτείνεις για να εμποδίσουμε την πραγματοποίησή τους; Γεράκι: Ένας τρόπος υπάρχει για να το επιτύχουμε. Θα πρέπει να σκορπίσουμε το μίσος και την κακία εναντίον τους, κατακτώντας τις ψυχές των παιδιών. Νυχτερίδα: Συμφωνούμε μαζί σου. Κάθε μας ενέργεια θα έχει στόχο την καταστροφή τους, γεμίζοντας με αδιαφορία και σκληράδα τις καρδιές των παιδιών για αυτούς τους αγώνες. Μόνο έτσι θα γλιτώσουμε μια και καλή από αυτούς. Οχιά: Πρέπει να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά για να εμποδίσουμε τη διεξαγωγή τους. Αν χρειαστεί να καλέσουμε και ενισχύσεις. Έχουμε τόσο καλούς φίλους, που είναι πρόθυμοι να μας βοηθήσουν. Γεράκι: Ακριβώς. Ελάτε...ελάτε πιο κοντά να σας πω τι έχω στο μυαλό μου. (Οι τρεις σκιές μαζεύονται κοντά για να καταστρώσουν τα σχέδιά τους). Α αφηγητής: Ενώ οι τρεις σκιές συνωμοτούσαν, μια σκιά που είχε ξεφύγει από το άγρυπνο μάτι του φρουρού ένιωθε την αγριάδα και το μίσος των τριών σκιών στα σπλάχνα της. Β αφηγητής: Ήταν ένα πάλλευκο περιστέρι που δεν έμοιαζε σαν όλα τ' άλλα. Καθισμένο σε ένα μικρό κλαδί παρακολουθούσε τη συνομιλία τους και σπάραζε η καρδιά του. Περιστέρι: Αχ! Κάτι πρέπει να κάνω για να ματαιώσω τα δόλια σχέδιά τους να εμποδίσουν την διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων και να φαρμακώσουν τις καρδιές των αθώων παιδιών. Ας πάω λίγο πιο κοντά να ακούσω καλύτερα το σχέδιό τους. Α αφηγητής: Δυστυχώς όμως ο φρουρός άκουσε το φτερούγισμα του λευκού περιστεριού και ειδοποίησε γρήγορα τις τρεις σκιές. Φρουρός: Τρέξτε γρήγορα! Ένα περιστέρι παρακολουθεί τη συνομιλία σας! Β αφηγητής: Οι τρεις σκιές αρχίζουν την άγρια καταδίωξη του περιστεριού. (Ακούγεται μουσική καταδίωξης). Γεράκι: Από εκεί πήγε, από εκεί. Το είδα! Νυχτερίδα: Γρήγορα να το πιάσουμε! Οχιά: Να μην το χάσουμε από τα μάτια μας! Και οι τρεις μαζί: Ορμάτε. Περιστέρι: Βοήθεια!! Στέφανος Ιωάννου, Ερμής Ιωαννίδης, Στέφανος Μαυρουδής, Κωνσταντίνος Κουρέας, Αναστάσης Κόζλοβ, Ιωάννα Δημητρίου, Στ 1 Παναγιώτα Αντωνίου, Στ 2 402

27 Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ Ένα μικρό κοριτσάκι, η Δέσποινα, ετοιμαζόταν να ξαπλώσει στο κρεβάτι της. Δεν πρόλαβε καλά-καλά να αποκοιμηθεί κι ένα λαβωμένο περιστέρι κάθισε στην άκρη του κρεβατιού της. Αναστατωμένη η Δέσποινα το ρώτησε τι είχε πάθει και προς μεγάλη της έκπληξη το περιστέρι μίλησε. Το λαβωμένο περιστέρι της είπε ότι το πλήγωσαν οι τρεις σκιές. Η Δέσποινα δεν πολυκατάλαβε τι της είπε και πήγε να του φέρει νερό. Όταν όμως επέστρεψε πίσω είδε το περιστέρι ακίνητο και τότε νόμισε πως το περιστέρι ξεψύχησε. Έκλαψε με γοερά κλάματα και παρακάλεσε θερμά το Θεό να σώσει το περιστέρι. Ύστερα την πήρε ο ύπνος. Όταν ξύπνησε δεν θυμόταν τίποτα. Ντύθηκε και κατέβηκε κάτω στην κουζίνα για να πάρει το πρόγευμά της. Όταν επέστρεψε είδε πάνω στο περβάζι του παραθύρου της το περιστέρι. Αφού συζήτησαν για αρκετή ώρα, το περιστέρι ζήτησε από τη Δέσποινα να φυτέψει στην αυλή της ένα σπόρο. Η Δέσποινα τον φύτεψε και έφυγε για το σχολείο. Αγαπημένο μου ημερολόγιο, Χθες το βράδυ ένα όμορφο, πάλλευκο, πανέμορφο περιστέρι μπήκε στο δωμάτιό μου. Στο φως του φεγγαριού ήταν τόσο λαμπερό αλλά η φτερούγα του ήταν λαβωμένη. Κάτι παράξενο είχε όμως το περιστέρι. Μπορούσε και μιλούσε με ανθρώπινη φωνή. Το ρώτησα τι είχε πάθει κι εκείνο μου είπε πως οι τρεις σκιές του σκότους το είχαν κυνηγήσει γιατί είχε ακούσει τη συνομιλία που έκαναν. Εγώ ξαφνιάστηκα επειδή είδα πόσο εξαντλημένο ήταν το περιστέρι και πήγα κάτω στη κουζίνα για να του φέρω λίγο νερό να ξεδιψάσει. Όταν πήγα στο δωμάτιο νόμισα πως το περιστέρι είχε ξεψυχήσει. Ένιωσα την καρδιά μου να σκίζεται στα δύο. Δεν ήξερα τι να κάνω. Άρχισα να κλαίω με γοερά αναφιλητά. Ένιωθα πολύ άσχημα. Έκλαιγα για ώρες ατελείωτες. Αν και είχα γνωρίσει τόσο λίγο το περιστέρι, το ένιωθα σαν δικό μου άνθρωπο. Δεν με έπαιρνε ο ύπνος. Στο τέλος αποκοιμήθηκα. Όταν ξύπνησα το πρωί δε θυμόμουνα τίποτα. Όταν είδα το τραπέζι με τα βιβλία, τα ανοιχτά τετράδια, τις ζωγραφιές, το βαζάκι με τις ανεμώνες, τις φλούδες του μανταρινιού θυμήθηκα τι είχε γίνει. Το παραμυθένιο περιστέρι όμως δεν ήταν εκεί. Σιγάσιγά μου ήρθαν στο νου τα περιστατικά που έγιναν. Αμέσως εκείνη η λύπη που ένιωθα χθες το βράδυ είχε κυριέψει και πάλι την καρδιά μου. Φόρεσα ένα φουστάνι στο χρώμα του κυκλάμινου και κατέβηκα στην κουζίνα. Ήμουνα πολύ λυπημένη. Έβαλα ένα ποτήρι γάλα κι ανέβηκα στο δωμάτιό μου. Τότε στο περβάζι του παραθύρου είδα μια ευχάριστη μορφή. Το περιστέρι. Η καρδιά μου κτυπούσε δυνατά απ τη χαρά μου. Άφησα το ποτήρι με το γάλα πάνω στο τραπέζι και πήγα να το χαϊδέψω. Το ρώτησα πώς είχε ζωντανέψει, γιατί είχα νομίσει πως πέθανε. Μου είπε πως το θάνατό του, θα τον επιθυμούσαν οι τρεις κακές σκιές του σκότους αλλά όσο υπάρχουν άτομα με τόση αθωότητα που το αγαπούν και το νοιάζονται, αυτό θα συνεχίζει να επιζεί και να ξαναγεννιέται. Με ρώτησε εάν ήθελα να το βοηθήσω και να κάνουμε μαζί ένα ταξίδι στους αιώνες. Εγώ δέχτηκα και το ρώτησα πώς θα ταξιδεύαμε στους αιώνες. Τότε μου έδειξε ένα κουκούτσι. Μου είπε να το φυτέψω. Ξαφνικά μια λάμψη με τύφλωσε. Όταν η λάμψη σταμάτησε, το περιστέρι είχε εξαφανιστεί. Εγώ φύτεψα το κουκούτσι και ξεκίνησα για το σχολείο. Ερμιόνη Γιάννη, Στ 1 403