Ενδοκυττάρια διαμερίσματα και επικοινωνία-μεταφορά πρωτεϊνών με κυστίδιαενδοκυττάρωση/εξωκυττάρωση

Transcript

1 Ενδοκυττάρια διαμερίσματα και επικοινωνία-μεταφορά πρωτεϊνών με κυστίδιαενδοκυττάρωση/εξωκυττάρωση Πεφάνη Δάφνη Επίκουρη καθηγήτρια, Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Μιχαλακοπούλου 176, 1 ος όροφος

2

3 Ενδομεμβρανικό σύστημα Πυρήνας (nucleus) Ενδοπλασματικό δίκτυο (Endoplasmic Reticulum) Σύστημα Golgi Λυσσοσώματα

4 Μηχανισμοί διαλογής πρωτεϊνών

5 Διαλογή πρωτεϊνών

6 Διαλογή πρωτεϊνών Μετα-μεταφραστική μεταφορά: η μεταφορά μίας νεοσυντιθέμενης πρωτεΐνης στο οργανίδιο-στόχο, η οποία λαμβάνει χώρα μόνο μετά την ολοκλήρωση της μετάφρασης της (πυρηνικές ή των μιτοχονδριακές πρωτεΐνες). Συν-μεταφραστική μεταφορά:η μεταφορά μίας πρωτεΐνης που λαμβάνει χώρα πριν ολοκληρωθεί η σύνθεση της- όλες οι πρωτεΐνες οι οποίες θα πρέπει να διέλθουν από το ενδοπλασματικό δίκτυο (πρωτεΐνες του ΕΔ, εκκρινόμενες πρωτεΐνες, μεμβρανικές πρωτεΐνες κλπ).

7 Σηματοδοτικές αλληλουχίες Σήμα διαλογής (15-60 αμινοξέα) Απαραίτητες και επαρκής για την κατεύθυνση της πρωτεΐνης προς ένα συγκεκριμένο οργανίδιο. Συχνά εντοπίζονται στο Ν-τελικό άκρο της πρωτεΐνης Οι φυσικές ιδιότητες των αμινοξέων (φορτίο, υδροφοβικότητα) καθορίζουν τη λειτουργεία των σηματοδοτικών αλληλουχιών

8 Οι Σηματοδοτικές αλληλουχίες στην διαλογή των πρωτεϊνών

9 Διαλογή πρωτεϊνών

10

11 Μετα-μεταφραστική μεταφορά

12

13 Πυρηνικοί πόροι:πύλες εισόδου και εξόδου μορίων από τον πυρήνα Πυρηνικός φάκελος Εξωτερική μεμβράνη: συνέχεια της μεμβράνης του ΕΔ Εσωτερική μεμβράνη:πρωτεΐνες για την πρόσδεση των χρωμοσωμάτων

14 Εισαγωγή πρωτεϊνών στον πυρήνα Οι πρωτεΐνες μεταφέρονται μέσω των πυρηνικών πόρων πλήρως διπλωμένες Το σήμα πυρηνικού εντοπισμού δεν αποκόπτεται

15 Εισαγωγή πρωτεϊνών στα μιτοχόνδρια Κατά την μετατόπιση τους στα μιτοχόνδρια οι πρωτεΐνες χάνουν τη αναδίπλωση τους και η αλληλουχία μιτοχονδριακού εντοπισμού αποκόπτεται μετά την είσοδο τους. Πρωτεΐνες συνοδοί μέσα στο μιτοχόνδριο βοηθούν στην επαναδιάταξη της πρωτεΐνης

16 Συν-μεταφραστική μεταφορά

17

18

19 Η σήμανση μιας πρωτεΐνης με GFP επιτρέπει την παρακολούθηση της διαλογής των πρωτεϊνών

20

21 Το ενδοπλασματικό δίκτυο Συνεχές δίκτυο σωληνοειδών και επίπεδων κυστικών σχηματισμών, που αποτελείται από διπλές λιπιδικές πρωτεϊνικές μεμβράνες και βρίσκονται μέσα στο κυτταρόπλασμα. Συνολική επιφάνεια 6 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με την κυτταρική μεμβράνη Αποτελεί το σημείο εισόδου στο ενδομεμβρανικό σύστημα- μετά την είσοδο τους στο ΕΔ, οι πρωτεΐνες δεν θα επανέλθουν στο κυτταροδιάλυμα

22 Το ενδοπλασματικό δίκτυο

23 (α) Αδρό ΕΔ: Ενδοπλασματικό δύκτιο -Φυσική συνέχεια του πυρηνικού φακέλου -Σύνθεση, τροποποίηση και διανομή πρωτεϊνών -Φέρει προσκολλημένα ριβοσώματα -Στον αυλό του ΕΔ εισάγονται οι πρωτεΐνες που παράγονται στα ριβοσώματα

24 (β) Λείο ΕΔ: μεταβολικές αντιδράσεις ανάλογα με τον κυτταρικό τύπο: μεταβολισμός υδατανθράκων, σύνθεση φωσφολιπιδίων, αδρανοποίηση φαρμάκων -Δεν φέρει ριβοσώματα -Δεν συνδέεται άμεσα με τον πυρηνικό φάκελο -Σωληνοειδής μορφή

25 Καθοδήγηση του ριβοσώματος στη μεμβράνη του ΕΔ

26 Διατήρηση διαμεμβρανικής πρωτεΐνης στη μεμβράνη του ΕΔ Εκτός από την αμινοτελική σηματοδοτική αλληλουχια που αρχίζει τη μεταφορά περιέχει και μια δεύτερη υδρόφοβη αλληλουχία λήξης της μεταφοράς Όταν η ΑΛΜ εισέλθει στο τρανσλοκάνιο, ξεφορτώνει την πρωτεΐνη στη διλιπιδική στιβάδα Η αμινοτελική σηματοδοτική αλληλουχία αποκόπτεται αφήνοντας τη διαμεμβρανική πρωτεΐνη στη μεμβράνη

27 Διαμεμβρανικές πρωτεΐνες που διαπερνούν την μεμβράνη 2 φορές φέρουν εσωτερικές σηματοδοτικές αλληλουχίες Μία εσωτερική αλληλουχία έναρξης της μεταφοράς χρησιμοποιείται για την έναρξη της μετατόπισης Η μετατόπιση συνεχίζεται μέχρι την αλληλουχία λήξης της μεταφοράς Καμία αλληλουχία δεν αποκόπτεται και η πρωτεΐνη παραμένει αγκυροβολημένη στη μεμβράνη

28 Τροποποίηση πρωτεϊνών στο ενδοπλασματικό δίκτυο Σχηματισμός δισουλφιδικών δεσμών- σταθεροποίηση της δομής των πρωτεϊνών Γλυκοζηλίωση πρωτεϊνών (προσθήκη πλευρικών ομάδων ζακχάρων)- προστασία από αποδόμηση, συγκράτηση της πρωτείνης στο ΕΔ μέχρι να ολοκληρωθεί η διαμόρφωση της, καθοδήγηση στο κατάλληλο οργανίδιο Μία αλληλουχία 3 αμινοξέων Αsp-X-Ser/Thr αναγνωρίζεται από μια τρανσφεράση ολιγοσακχαριτών η οποία προσθέτει τον προκατασκευασμένο ολιγοσακχαρίτη στην κατάλληλη Asp

29 Έλεγχος της ποιότητας πρωτεϊνών στο ενδοπλασματικό δίκτυο Πρωτεΐνες συνοδοί συγκρατούν τις πρωτεΐνες που δεν έχουν διπλωθεί ή συναρμολογηθεί σωστά μέχρι να γίνει η σωστή αναδίπλωση/συναρμόγηση Ο μηχανισμός αυτός μπορεί να αποβεί επιβλαβής- Κυστική Ίνωση: Απόρριψη λειτουργικής πρωτεΐνης λόγο κακής αναδίπλωσης.

30 <<Απάντηση σε μη διπλωμένες πρωτεΐνες>> H μεγάλη συσσώρευση μη αναδιπλωμένων πρωτεϊνών επάγει την επέκταση του ΕΔ Όταν η επέκταση του ΕΔ δεν είναι επαρκής για την διαχείριση του φορτίου που εισέρχεται στις οδούς έκκρισης τότε το πρόγραμμα οδηγεί σε προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο-απόπτωση Στον Διαβήτη τύπου ΙI όπου αναπτύσσεται αντίδραση στη δράση της ινσουλίνης με αποτέλεσμα την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων ινσουλίνης το ΕΔ να φτάνει στο μέγιστο της χωρητικότητας του και να ενεργοποιείται ο κυτταρικός θάνατος των ινσουλινοπαραγωγών κυττάρων με αποτέλεσμα την φόρτωση του ΕΔ τους κ.ο.κ

31 Σωμάτιο Golgi cis-golgi trans-golgi

32 Σωμάτιο Golgi Αποτελείται από στοίβες πεπλατυσμένων μεμβρανικών ασκών που συνδέονται με την κυτταροπλασματική μεμβράνη. Η μια πλευρά του που βρίσκεται κοντά στο ενδοπλασματικό δίκτυο ονομάζεται σχηματίζουσα ή cis πλευρά. η άλλη από την οποία εκκρίνονται τα νεοσχηματιζόμενα εκκριτικά κυστίδια είναι κοίλη και ονομάζεται ώριμη ή trans πλευρά. Αποδέχεται και συχνά τροποποιεί χημικά τα μόρια που συντίθενται στο ενδομεμβρανικό δίκτυο, για να τα κατευθύνει κατόπιν προς το εξωτερικό του κυττάρου ή σε άλλα σημεία του κυττάρου.

33 Κυστιδική μεταφορά πρωτεϊνών Στο δίκτυο trans Golgi γίνεται η διαλογή των πρωτεϊνών που πρόκειται να μεταφερθούν σε διαφορετικούς προορισμούς με κυστίδια. Οι πρωτεΐνες «πακετάρονται» εκλεκτικά στα σωστά κυστίδια μεταφοράς τα οποία και τις μεταφέρουν προς τους τελικούς τους προορισμούς. Οι πρωτεΐνες που πρόκειται να μεταφερθούν στην κυτταροπλασματική μεμβράνη, μεταφέρονται είτε άμεσα με κυστίδια που προσαράζουν στην μεμβράνη, είτε μέσω ενδοσωμάτων ανακύκλωσης. Επίσης, μπορεί να διανεμηθούν σε διακριτά εκκριτικά κυστίδια για ρυθμιζόμενη έκκριση ή να οδηγηθούν σε όψιμα ενδοσώματα, από την ωρίμανση των οποίων θα προκύψουν λυσοσώματα.

34 Κυστιδική μεταφορά πρωτεϊνών Η μεταφορά των πρωτεϊνών από το ΕΔ στο σωμάτιο Golgi γίνεται μέσω κυστiδίων που εκβλαστάνουν από το ΕΔ, συντήκονται σχηματίζοντας τα κυστίδια και τους σωληνίσκους του ενδιάμεσου διαμερίσματος ΕΔ-Golgi (ER- Golgi intermediate compartment) και στη συνέχεια μεταφέρονται στο σωμάτιο Golgi. Οι πρωτεΐνες του αυλού του ΕΔ προσλαμβάνονται από τα κυστίδια και απελευθερώνονται στον αυλό της συσκευής Golgi. Οι μεμβρανικές πρωτεΐνες διατηρούν τον ίδιο προσανατολισμό που έχουν στο ΕΔ.

35 Οι πρωτεΐνες που προορίζονται για παραμονή στον αυλό του ΕΔ είναι σημασμένες με αλληλουχίες ανάκτησης στο καρβοξυτελικό άκρο τους. Σε περίπτωση εξαγωγής τους από το ΕΔ στη συσκευή Golgi, αναγνωρίζονται από έναν υποδοχέα στο ERGIC ή στη συσκευή Golgi, ο οποίος τις επιλέγει και τις επαναφέρει πίσω στο ΕΔ. Με την παραπάνω διαδικασία αποφεύγεται η «διαρροή» των πρωτεϊνών του ΕΔ. Επανάκτηση των πρωτεϊνών του ΕΔ

36 Επιλογή φορτίου και σύντηξη κυστιδίων Μεμβρανικές πρωτεΐνες και εκκριτικές πρωτεΐνες του αυλού του ΕΔ μαζί με τους υποδοχείς τους συλλέγονται σε επιλεγμένες περιοχές της μεμβράνης δότη, όπου ο σχηματισμός ενός καλύμματος από πρωτεΐνες του κυτταροδιαλύματος οδηγεί στην εκβλάστηση ενός κυστιδίου μεταφοράς. Κατά τη μεταφορά, το πρωτεϊνικό κάλυμμα του κυστιδίου αποσυναρμολογείται και το κυστίδιο μεταφοράς προσδένεται στη μεμβράνηστόχο, με την οποία και συντήκεται.

37 Διαφορετικά είδη κυστιδίων χρησιμοποιούνται σε διαφορετικά μονοπάτια της κυστιδικής μεταφοράς Έχουν χαρακτηριστεί τρείς οικογένειές πρωτεϊνών καλύμματος Κλαθρίνης: Μεταφέρουν πρωτεΐνες από το trans Golgi στα λυσσοσώματα, ενδοσώματα και την πλασματική μεμβράνη COP I:Μεταφέρουν πρωτεΐνες από το ενδιάμεσο διαμέρισμα ΕΔ-Golgi στο ΕΔ, από το ενδιάμεσο διαμέρισμα ΕΔ-Golgi στο Golgi και μεταξύ των διαμερισμάτων του Golgi COP II: Μεταφέρουν πρωτεΐνες από το ΕΔ στο ενδιάμεσο διαμέρισμα ΕΔ-Golgi και από εκεί στο Golgi

38 Κυστίδια Κλαθρίνης Mακρομόρια (προσδέτες) δεσμεύονται σε επιφανειακούς υποδοχείς φορτίου. Οι υποδοχείς φορτίου με τα προσδεδεμένα μόρια αναγνωρίζονται από τις ανταπτίτες και συγκεντρώνονται σε εσοχές καλυμμένες με κλαθρίνη. Με τη βοήθεια της δυναμίνης, μιας πρωτεΐνης που προσδένει και υδρολύει GTP, αυτές οι εσοχές εκβλαστάνουν και αποκόπτονται από την κυτταροπλασματική μεμβράνη, σχηματίζοντας ενδοκυτταρικά κυστίδια καλυμμένα με κλαθρίνη. Η κλαθρίνη τελικά απομακρύνεται και το κυστίδιο (χωρίς κλαθρίνη πλέον) μετακινείται προς την μεμβράνη στόχο στην οποία και θα προσαράξει (το στάδιο αυτό δεν φαίνεται στην διπλανή εικόνα).

39 Κυστίδια Κλαθρίνης

40 Πρόσδεση κυστιδίων μεταφοράς Το κάθε κυστίδιο περιέχει στην επιφάνεια του εξειδικευμένες πρωτεΐνες (Rab) που εμπλέκονται στην εκλεκτική προσάραξη του κυστιδίου στη μεμβράνη - στόχο. Επιπλέον η εξειδίκευση της προσάραξης εξασφαλίζεται από την επιλεκτική πρόσδεση της κάθε vsnare σε μια πρωτεΐνη tsnare του οργανιδίου στόχου (target SNARE). Συνοψίζοντας, η εκλεκτική σύνδεση των SNARE εξασφαλίζει την εξειδικευμένη κυστιδική προσάραξη.

41 Σύντηξη κυστιδίων Όταν ένα κυστίδιο αναγνωρίσει την μεμβράνη στόχο και προσαράξει σε αυτήν πρέπει να συντηχθεί Το ζευγάρωμα των ν-share με τις t- SHARE εξαναγκάζει τις διλιπιδικές στιβάδες σε στενή επαφή και απομάκρυνση μορίων νερού Ακολουθεί ανταλλαγή λιπιδίων και σύντηξη των δύο μεμβρανών

42

43 Ενδοσώματα Μεμβρανικά οργανίδια τα οποία προέρχονται από την συνένωση πολλών κυστιδίων και μεμβρανικών σωληνίσκων Πρώιμα ενδοσώματα- βρίσκονται κοντά στη μεμβράνη του κυττάρου και ωριμάζουν σταδιακά προς τα ώριμα ενδοσώματα μετά από σύντηξη στοιχείων από το trans Golgi Στη μεμβράνη τους ενσωματώνεται αντλία πρωτονίων για τη δημιουργία και συντήρηση χαμηλού ph

44 Λυσσοσώματα Βασική λειτουργεία τους η ελεγχόμενη ενδοκυττάρια πέψη εξωκυτταρικών υλικών ή φθαρμένων οργανιδίων του ίδιου του κυττάρου αλλά και μικροοργανισμών Tο όξινο εσωτερικό περιβάλλον τους, με pη περίπου ίσο με 5, είναι απαραίτητο για τη δράση των υδρολυτικών ενζύμων Περιέχει μία αντλία Η + για την διατήρηση του όξινου ph.

45 Λυσσοσώματα Τα λυσοσώματα περιέχουν πολλές διαφορετικές όξινες υδρολάσες, οι οποίες είναι ενεργές στο όξινο ph που διατηρείται στο εσωτερικό του λυσοσώματος, αλλά όχι και στο ουδέτερο ph του κυτταροδιαλύματος. Το όξινο εσωτερικό ph των λυσοσωμάτων οφείλεται σε μια μεμβρανική πρωτεΐνη του λυσσοσώματος που λειτουργεί ως αντλία πρωτονίων, η οποία εισάγει πρωτόνια από το κυτταροδιάλυμα χρησιμοποιώντας ενέργεια που προέρχεται από την υδρόλυση του ATP

46 Λυσσοσωμική μεμβράνη

47 Μεταφορά στα λυσοσσώματα Οι πρωτεΐνες που προορίζονται για τα λυσοσώματα είναι σημασμένες με κατάλοιπα 6-φωσφορικής μαννόζης, τα οποία προσδένονται σε υποδοχείςφορτίου που απαντώνται στο δίκτυο trans Golgi. Οι υποδοχείς αυτοί διαπερνούν τη μεμβράνη της συσκευής Golgi και χρησιμεύουν ως θέσεις πρόσδεσης για πρωτεΐνες-προσαρμοστές του κυτταροδιαλύματος, οι οποίες με τη σειρά τους προσδένουν κλαθρίνη.

48

49 Οδοί εξωκυττάρωσης Έκκριση: Η μεταφορά διαλυτών πρωτεϊνών στην κυτταρική επιφάνεια για να απελευθερωθούν στο εξωτερικό περιβάλλον. -Ιδιοσύστατη οδός: Λειτουργεί συνεχώς σε όλα τα ευκαρυωτικά κύτταρα -Ρυθμιζόμενη οδός : Λειτουργεί σε κύτταρα που έχουν εξειδικευτεί για έκκριση. Τα εκκριτικά κυστίδια εκβλαστάνουν από το trans Golgi και απελευθερώνουν το περιεχόμενο τους στον εξωκυττάριο χώρο μετά από σύντηξη με την μεμβράνη. Οι πρωτεΐνες που εκκρίνονται μέσω της ρυθμιζόμενης οδού συσσωματώνονται ενώ οι πρωτεΐνες που εκκρίνονται μέσω της ιδιοσύστατης οδού όχι

50 Η ιδιοσύστατη και η ρυθμιζόμενη οδός εξωκυττάρωσης

51 Ρυθμιζόμενη εξωκυττάρωση

52 Απελευθέρωση ινσουλίνης στον εξωκυττάριο χώρο ως απάντηση σε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης

53

54 Οδοί ενδοκυττάρωσης Εκλεκτική διαδικασία εγκόλπωσης ουσιών ή μικροοργανισμών, που η πρόσληψή τους μέσω της πλασματικής μεμβράνης των κυττάρων καθίσταται αδύνατη. Το υλικό που πρόκειται να προσληφθεί περικλείεται προοδευτικά απo ένα μικρό τμήμα της κυτταρικής μεμβράνης σχηματίζοντας ένα ενδοκυττάριο στοιχείο.

55 Τύποι ενδοκυττάρωσης Πινοκυττάρωση Φαγοκυττάρωση Φαγοκυττάρωση μέσω υποδοχέων

56 Τύποι ενδοκυττάρωσης Πινοκυττάρωση: Πρόσληψη υγρών και μορίων σε μικρά κυστίδια (μικρότερα από 150 nm) Φαγοκυττάρωση: Πρόσληψη μεγάλων σωματίων σε κυστίδια που καλούνται φαγοσωμάτια (με διάμετρο πάνω από 250nm). Γίνεται από εξειδικευμένα φαγοκύτταρα

57 Πινοκυττάρωση Συνεχής διαδικασία ( ο ρυθμός ενδοκυττάρωσης διαφέρει ανάλογα με τον κυτταρικό τύπο) Διεκπεραιώνεται κυρίως από τις εσοχές και τα κυστίδια που καλύπτονται με κλαθρίνη Τα κυστίδια της κλαθρίνης συντήκονται με τα ενδοσωμάτια

58 Ενδοκυττάρωση μέσω υποδοχέων (ΕΜΥ) Πρόσδεση μακρομορίων σε συμπληρωματικούς υποδοχείς και είσοδος στο κύτταρο σε σύμπλοκο με τον υποδοχέα Επιλεκτικός μηχανισμός ο οποίος αυξάνει την αποτελεσματικότητα και την εξειδίκευση πρόσληψης συγκεκριμένων μορίων. Τα κύτταρα των θηλαστικών προσλαμβάνουν με αυτόν τον τρόπο αναπτυξιακούς παράγοντες, πρωτεΐνες του ορού, αντισώματα, γλυκοπρωτεΐνες. Οι υποδοχείς βρίσκονται σε χιλιάδες αντίγραφα στην κυτταρική μεμβράνη.

59 Στάδια της ΕΜΥ Σύνδεση του μορίου με υποδοχέα στην κυτταρική μεμβράνη. Ενσωμάτωση του συμπλόκου μόριο- υποδοχέας σε κυστίδια με κλαθρίνη Αποβολή του καλύμματος κλαθρίνης και ενσωμάτωση του κυστιδίου στα ενδοσώματα Διάσπαση του συμπλόκου υποδοχέας-μόριο Το μόριο μεταφέρεται στα λυσσοσώματα και ο υποδοχέας ανακυκλώνεται(συνήθως) στην κυτταρική επιφάνεια. Αποικοδόμηση του μορίου στα λυσσοσώματα και επιστροφή των προϊόντων αποικοδόμησης στο κυτταρόπλασμα

60 Ενδοκυττάρωση LDL μέσω υποδοχέων

61 Είσοδος ιού σε κύτταρα ξενιστή με την οδό της ενοδοκυττάρωσης μέσω υποδοχέων

62 Τύχη των υποδοχέων που συμμετέχουν στην ενδοκυττάρωση 1.Ανακύκλωση επιστροφή στην περιοχή της κυτταρικής μεμβράνης από την οποία προήλθε 2. Αποδόμηση στα λυσσοσώματα 3.Μετάθεση σε διαφορετική περιοχή της μεμβράνηςδιακυττάρωση

63 Φαγοκυττάρωση Κατώτεροι μονοκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί για την πρόσληψη τροφής Εξειδικευμένα φαγοκύτταρα στους ανώτερους ευκαρυωτικούς συμμετέχοντας στην άμυνα του οργανισμού

64

65 Oψωνινοποιήση Μία ειδική περίπτωση ενδοκυττάρωσης Οι οψωνικοί υποδοχείς προσδένονται και φαγοκυτταρώνουν βακτήρια που έχουν επισημανθεί με IgG ανοσοσφαιρίνες

66 Εγκόλπωση βακτηρίου από φαγοκύτταρα

67 Λυσσωσώματα και ενδοκυττάρια πέψη α) φαγοσώματα μεταφέρουν τα εξωκυττάρια σωματίδια και συντήκονται με το λυσσόσωμα, β) εξωκυττάριο υγρό και μακρομόρια προσλαμβάνονται σε μικρότερα κυστίδια και μεταφέρονται στο λυσσόσωμα γ) αυτοφαγοσωμάτια μεταφέρουν συστατικά του ίδιου του κυττάρου για αποικοδόμηση στο οργανίδιο.

68 Λυσσοσωμικές αποθηκευτικές ασθενείς Έλλειψη λυσσοσωμικών ενζύμων που σχετίζονται με τον μεταβολισμό λιπιδίων ή γλυκοπρωτεϊνών Κληρονομικές διαταραχές με αυτοσωμικό υπολειπόμενο τρόπο Οι ασθενείς πεθαίνουν σε νεαρή ηλικία

69 Λυσσoσώματα και ασθένειες Νόσος Chediak-Higashi Οφείλεται σε αυτοσωμικό υπολειπόμενο γονίδιο (CHS 1). Δυσλειτουργική είσοδος μορίων στα λυσσοσώματα και αδυναμία και σύντηξης των λυσσοσωμάτων με άλλα οργανίδια. Η ασθένεια χαρακτηρίζεται από μεγάλα λυσσοσωμικά κυστίδια στα φαγοκύτταρα με αποτέλεσμα την δυσλειτουργία τους και την έφεση σε μολύνσεις

70 Νόσος Gaucher Οι ασθενείς με τη συγκεκριμένη ασθένεια δεν διαθέτουν επαρκή ποσότητα ενός ενζύμου καλούμενου γλυκοσερεβροσιδάση, το οποίο καταλύει την υδρολυτική διάσπαση του γλυκοκρεβροσιδίου προς γλυκόζη και κεραμίδιο Χωρίς το ένζυμο, η λυκοκερεβροσίδη συσσωρεύεται στον οργανισμό, ιδίως στο συκώτι, τη σπλήνα και τα οστά, προκαλώντας τα συμπτώματα της ασθένειας: αναιμία (μειωμένος αριθμός αιμοσφαιρίων), κόπωση, εύκολη δημιουργία μωλώπων και τάση για αιμορραγία, σπληνομεγαλία και ηπατομεγαλία (διόγκωση της σπλήνας και του συκωτιού), πόνος στα οστά και κατάγματα

71