Δομή πλασματικής μεμβράνης & διαπερατότητα ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚO ΚYΤΤΑΡΟ

Transcript

1 Δομή πλασματικής μεμβράνης & διαπερατότητα ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚO ΚYΤΤΑΡΟ

2 ΚΥΤΤΑΡΟ Κύτταρο: Βασική μονάδα της ζωής με δυνατότητα αναπαραγωγής Μονοκύτταροι Πολλαπλασιασμός με απλή διχοτόμηση Πολυκύτταροι Πολλαπλασιασμός με μείωση ΚΟΙΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ: Όμοιες χημικές ενώσεις υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη, πυρηνικά οξέα, μεταλλικά στοιχεία, βιταμίνες γενετικό υλικό DNA, διαφορετικά μόρια RNA, ένζυμα Μηχανισμοί παραγωγής ενέργειας Μηχανισμοί χημικών αισθητήρων

3 Τύποι κυτταρικής οργάνωσης Μονοκυτταρική οργάνωση Βακτήρια, Πρωτόζωα, Ορισμένα φύκη, Ελάχιστοι μύκητες Πολυκυτταρική οργάνωση Zώα, φυτά Κοινοκυτταρική οργάνωση Μεγάλη μάζα κυτταροπλάσματος με πολλούς πυρήνες Πλασμωδιακή μορφή Πυρηνικές διαιρέσεις (μυξομύκητες) Συνκυτιακή μορφή Κυτταρικές διαιρέσεις εξαφάνιση μεμβρανών (ομάδα ασπονδύλων rotifess)

4 Το κύτταρο ως θεμελιώδης μονάδα της ζωής

5 Θεμελιώδη χαρακτηριστικά κυτταρικής ζωής

6 Θεμελιώδη χαρακτηριστικά κυτταρικής ζωής

7 Διαφορές Προκαρυωτικών-Ευκαρυωτικών Οργανισμών Μέγεθος Τα ευκαρυωτικά κύτταρα είναι κατά κανόνα μεγαλύτερα από τα προκαρυωτικά

8 Διαφορές Προκαρυωτικών-Ευκαρυωτικών Οργανισμών Σύγκριση μεγεθών

9 ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΟ- ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Διαφορές Στο προκαρυωτικό κύτταρο παρατηρούμε κύρια την απουσία μεμβρανοπερίκλειστων οργανιδίων Μεμβρανοπερίκλειστες δομές είναι: 1. Πυρήνας 2. Μιτοχόνδρια 3. Χλωροπλάστες 4. Ενδοπλασματική δίκτυο 5. Σύστημα Golgi

10 Διαφορές Προκαρυωτικών-Ευκαρυωτικών Κυττάρων Προκαρυωτικοί Ευκαρυωτικοί Το DNA δεν περιβάλλεται από μεμβράνη Το DNA δεν σχετίζεται με ιστόνες Το κύτταρο δεν περιλαμβάνει οργανίδια που περιβάλλονται από μεμβράνη Πολύπλοκο κυτταρικό τοίχωμα με πεπτιδογλυκάνη Πολλαπλασιασμός με διαίρεση Το DNA περιβάλλεται από μεμβράνη Το DNA σχετίζεται με ιστόνες Το κύτταρο περιλαμβάνει οργανίδια που περιβάλλονται από μεμβράνη Απλό κυτταρικό τοίχωμα χωρίς πεπτιδογλυκάνη Πολλαπλασιασμός με μίτωση

11 ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Τα ευκαρυωτικά κύτταρα διαθέτουν: Οργανίδια με χαρακτηριστικά προκαρυωτικού κυττάρου όπως τα μιτοχόνδρια, πλασμίδια Μιτοχονδριακή μεμβράνη παρόμοια με μεμβράνη προκαρυωτικού κυττάρου. Τα ριβοσώματα του μιτοχόνδριου είναι παρόμοια με τα ριβοσώματα του προκαρυωτικού κυττάρου. Το DNA των μιτοχονδρίων είναι διατεταγμένο σε δακτύλιο χωρίς σύνδεση με πρωτεΐνες

12 Θεωρία εγκλεισμού προκαρυωτικού κυττάρου σε ευκαρυωτικό κύτταρο

13 Πλασματική μεμβράνη Αποτελείται κυρίως από λιπίδια και πρωτεΐνες Βοηθάει το κύτταρο να επικοινωνεί με το περιβάλλον, αλλά και το χωρίζει από αυτό. Ελέγχει την είσοδο και των ουσιών που είναι απαραίτητες για την επιβίωση του κυττάρου και την έξοδο άχρηστων προϊόντων

14 Κυτταρική μεμβράνη Λειτουργίες Οι κυτταρικές μεμβράνες λειτουργούν σαν επιλεκτικοί φραγμοί. Παρέχουν τη δυνατότητα σ ένα κύτταρο να δημιουργεί φραγμούς που περιορίζουν συγκεκριμένα μόρια σε ειδικά διαμερίσματα.

15 Κυτταρική μεμβράνη Λειτουργίες Οι μεμβράνες οριοθετούν πολλά και διαφορετικά διαμερίσματα σένα ευκαρυωτικό κύτταρο

16 Κυτταρική μεμβράνη Λειτουργίες 1. Οι πρωτεΐνες-υποδοχείς επιτρέπουν στο κύτταρο να δέχεται σήματα από το περιβάλλον του. 2. Οι πρωτεΐνες-υποδοχείς επιτρέπουν την εισαγωγή κι εξαγωγή μικρών μορίων 3. Η ευκαμψία της μεμβράνης και η δυνατότητα να επεκτείνονται επιτρέπουν την κυτταρική αύξηση και την κινητικότητα του κυττάρου

17 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Οι κυτταρικές μεμβράνες αποτελούνται από μια συνεχή διπλή στιβάδα (διπλοστιβάδα) λιπιδικών μορίων στην οποία ενσωματώνονται πρωτεΐνες. Η λιπιδική διπλοστιβάδα παρέχει τη βασική δομή και λειτουργεί σαν φραγμός σε όλες τις κυτταρικές μεμβράνες.

18 Κυτταρική μεμβράνη Δομή

19 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Ι. Λιπίδια πλασματικής μεμβράνης: 1. Φωσφολιπίδια 2. Χοληστερίνη (χοληστερόλη) 3. Γλυκολιπίδια ΙΙ. Πρωτεΐνες πλασματικής μεμβράνης 1. Μεταφορείς 2. Δομικές 3. Υποδοχείς 4. Ένζυμα ΙΙΙ. Υδατάνθρακες πλασματικής μεμβράνης 1. Γλυκοπρωτεΐνες 2. Γλυκολιπίδια Χαρακτηριστικά 1. Διασπορά σε υδατικό περιβάλλον 2. Ρευστότητα 3. Ασσυμετρία 4. Περατότητα

20 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια Τρείς κατηγορίες μεμβρανικών λιπιδικών μορίων: φωσφολιπίδια, στερόλες, και γλυκολιπίδια

21 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια Τυπικό μεμβρανικό λιπίδιο

22 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια Φωσφατιδυλοχολίνη Είναι το πιο κοινό φωσφολιπίδιο της κυτταρικής μεμβράνης

23 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια Διασπορά σε υδατικό περιβάλλον μιας υδρόφιλης ουσίας

24 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια Διασπορά σε υδατικό περιβάλλον μιας υδρόφοβης ουσίας

25 Η δομή του κυττάρου είναι κλειστή σφαιρική ή ωοειδής γιατί είναι η μόνη ενεργειακά επιτρεπτή δομή Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια

26 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια Συγκρότηση διπλοστιβάδας

27 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια Ρευστότητα διπλοστιβάδας Η λιπιδική διπλοστιβάδα είναι ρευστή και τα λιπιδικά μόρια διαχέονται εύκολα μέσα στη μονοστιβάδα στην οποία ανήκουν, αλλά δεν μπορούν να μεταπηδούν αυθόρμητα από τη μια μονοστιβάδα στην άλλη. Flip-flop

28 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια Ρευστότητα διπλοστιβάδας Τα κύτταρα προσαρμόζουν τη μεμβρανική ρευστότητα, μεταβάλλοντας τη λιπιδική σύσταση των μεμβρανών τους Ρόλος της χοληστερίνης

29 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια Ρευστότητα διπλοστιβάδας Ρόλος της χοληστερίνης

30 Ρόλος της χοληστερίνης Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια 1. Παρεμποδίζει την μετάπτωση των βιολογικών μεμβρανών από την ρευστή φάση στην κρυσταλλική 2. Μειώνει την περατότητα των μεμβρανών σε μικρά υδατοδιαλυτά μόρια 3. Αυξάνει την ευκαμψία της μεμβράνης 4. Αυξάνει την μηχανική σταθερότητα

31 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Λιπίδια Ασσυμμετρία διπλοστιβάδας Οι δύο στιβάδες της λιπιδικής διπλοστιβάδας έχουν διαφορετική σύσταση σε λιπίδια, κάτι που αντικατοπτρίζει τις διαφορετικές λειτουργίες των δύο επιφανειών μιας κυτταρικής μεμβράνης

32 Πρωτεΐνες μεμβρανών Κατηγορίες: Κυτταρική μεμβράνη Δομή Πρωτεΐνες

33 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Πρωτεΐνες Τρόποι πρόσδεσης πρωτεϊνών στην μεμβράνη Άλλες μεμβρανικές πρωτεΐνες δεν διαπερνούν την λιπιδική διπλοστιβάδα αλλά συνάπτονται στη μια ή την άλλη πλευρά της μεμβράνης είτε μέσω ομοιοπολικών δεσμών με άλλες μεμβρανικές πρωτεΐνες είτε μέσω μεμβρανικών δεσμών με λιπίδια

34 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Πρωτεΐνες Οι μεμβρανικές πρωτεΐνες είναι υπεύθυνες για τις περισσότερες λειτουργίες μιας μεμβράνης πχ μεταφορά μικρών υδατοδιαλυτών μορίων διαμέσου της λιπιδικής διπλοστιβάδας Οι διαμεβρανικές πρωτεΐνες εκτείνονται διαμέσου της λιπιδικής διπλοστιβάδας συνήθως ως μια ή πολλαπλές α- έλικες που έχει το σχήμα βαρελιού

35 αλλά και μερικές φορές ως Πτυχωτό φύλλο Κυτταρική μεμβράνη Δομή Πρωτεΐνες

36 Κυτταρική μεμβράνη Δομή Υδατάνθρακες Η κυτταρική επιφάνεια καλύπτεται από υδατάνθρακες (γλυκολιπίδια γλυκοπρωτεΐνες) Ο ρόλος τους σχετίζεται με την αλληλεπίδραση κυττάρου-περιβάλλοντος

37 Διαπερατότητα μεμβράνης ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΟΥΣΙΩΝ

38 Διαπερατότητα μεμβράνης Στις πρωτεΐνες της μεμβράνης βασίζεται η μεταφορά των θρεπτικών συστατικών στο κύτταρο Εκτός του νερού και μικρών μη πολικών μορίων τα περισσότερα πολικά μόρια δεν μπορούν να διαπεράσουν τη μεμβράνη χωρίς τη βοήθεια πρωτεϊνών

39 Διαπερατότητα μεμβράνης Μεταφορά νερού

40 Μεμβρανική μεταφορά Μηχανισμοί μεταφοράς διαμέσου της μεμβράνης

41 Μεμβρανική μεταφορά Μηχανισμοί μεταφοράς διαμέσου της μεμβράνης Βαθμίδωση συγκέντρωσης Διαφορές συγκέντρωσης μεταξύ δύο διαλυμάτων. Ηλεκτροχημική βαθμίδωση Οι διαφορές μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων, μέσα και έξω από το κύτταρο. Δυναμικό μεμβράνης Οι μεμβράνες των κυττάρων εμφανίζουν διαφορά δυναμικού, δηλαδή ηλεκτρική δυναμική ενέργεια, που οφείλεται σε αντίθετα ηλεκτρικά φορτία. Η διαφορά δυναμικού κυμαίνεται από -50 έως -200 mv.

42 Μεταφορά ουσιών από και προς το κύτταρο Οι μηχανισμοί μεταφοράς των θρεπτικών συστατικών και οι απεκκρίσεις διαμέσου της μεμβράνης διακρίνονται σε: Παθητική μεταφορά (χωρίς κατανάλωση ενέργειας) Παθητική ή Απλή Διάχυση Διευκολυνόμενη ή Λειτουργική Διάχυση Ώσμωση Ενεργητική μεταφορά (με κατανάλωση ενέργειας)

43 Μεμβρανική μεταφορά Μηχανισμοί μεταφοράς διαμέσου της μεμβράνης Απλή Διάχυση (παθητική μεταφορά): φαινόμενο κατά το οποίο μόρια μεταφέρονται από περιβάλλον υψηλής συγκέντρωσης προς αυτό με χαμηλότερη συγκέντρωση τείνοντας σε κατάσταση ισορροπίας Απαιτεί μεγάλη διαφορά συγκέντρωσης Είναι βραδεία Δεν απαιτεί κατανάλωση ενέργειας Περιορίζεται μόνο σε συγκεκριμένα μόρια που μπορούν να διαπεράσουν τη μεμβράνη (γλυκερόλη, H 2 O, O 2, και CO 2 )

44 Μεμβρανική μεταφορά Μηχανισμοί μεταφοράς διαμέσου της μεμβράνης Απλή Διάχυση ΕΠΙΤΡΕΠΤΗ ΜΗ ΕΠΙΤΡΕΠΤΗ

45 Μεμβρανική μεταφορά Μηχανισμοί μεταφοράς διαμέσου της μεμβράνης Λειτουργική ή Διευκολυόμενη Διάχυση : φαινόμενο κατά το οποίο μόρια μεταφέρονται από περιβάλλον υψηλής συγκέντρωσης προς αυτό με χαμηλότερη συγκέντρωση με τη βοήθεια μιας πρωτεΐνης-μεταφορέα που επιταχύνει το ρυθμό διάχυσης Δεν απαιτεί πολύ μεγάλη διαφορά συγκέντρωσης Όπως και στην απλή διάχυση όταν οι συγκεντρώσεις εξισωθούν η μεταφορά σταματά

46 Μεμβρανική μεταφορά Μηχανισμοί μεταφοράς διαμέσου της μεμβράνης

47 Μεμβρανική μεταφορά Μηχανισμοί μεταφοράς διαμέσου της μεμβράνης Λειτουργική ή Διευκολυόμενη Διάχυση Πρωτεΐνες - Δίαυλοι (ή κανάλια) σχηματίζουν υδάτινους πόρους κατά μήκος της διπλοστιβάδας και έτσι επιτρέπουν σε ανόργανα ιόντα κατάλληλου μεγέθους και φορτίου να περάσουν την μεμβράνη προς περιοχή μικρότερης συγκέντρωσης με ταχύτητα 100 φορές μεγαλύτερη από την ταχύτητα οποιουδήποτε γνωστού φορέα

48 Μεμβρανική μεταφορά Μηχανισμοί μεταφοράς διαμέσου της μεμβράνης Λειτουργική ή Διευκολυόμενη Διάχυση Πρωτεΐνες Μεταφορείς (ή φορείς) προσδένουν ειδικά μόρια και τα μεταφέρουν μέσω της διπλοστιβάδας Η πρόσδεση προκαλεί αλλαγή στην τρισδιάστατη δομή του φορέα Η θέση πρόσδεσης εκτίθεται πρώτα στην μία πλευρά της μεμβράνης και μετά στην άλλη

49 Μεμβρανική μεταφορά Μηχανισμοί μεταφοράς διαμέσου της μεμβράνης Λειτουργική ή Διευκολυόμενη Διάχυση

50 Μεμβρανική μεταφορά Μηχανισμοί μεταφοράς διαμέσου της μεμβράνης Κάθε κυτταρική μεμβράνη περιέχει ένα δικό της χαρακτηριστικό σύνολο πρωτεϊνών μεταφοράς

51 Κυστινουρία Είναι μια ασθένεια που οφείλεται στην έλλειψη ενός ειδικού φορέα για την μεταφορά της κυστεΐνης. Αποτέλεσμα της έλλειψης αυτής είναι η μη μεταφορά αυτού του αμινοξέος από τα ούρα στο αίμα με αποτέλεσμα συσσώρευση λίθων κυστίνης στα νεφρά Κυστική ίνωση Είναι θανατηφόρος ασθένεια για τον άνθρωπο επειδή στους ασθενείς η βλέννα που περιβάλλει τα κύτταρα στα επιθήλια είναι πολύ πιο πυκνή απ όσο θα έπρεπε. Βρέθηκε ότι οφείλεται σε μη σωστή λειτουργικότητα των διαύλων για τα ιόντα χλωρίου. Έτσι, τα ασθενή άτομα δεν μπορούν να βγάλουν το χλώριο, με αποτέλεσμα τα κύτταρα αυτά να παίρνουν νερό από τη βλέννα που τα περιβάλλει, με ώσμωση. Οι ασθενείς πεθαίνουν από πνευμονία ή κίρρωση του ήπατος. Συνήθως πεθαίνουν σε ηλικία 4-5 ετών. Με θεραπεία αντιβίωσης και διατροφή με χαμηλά λιπαρά, φτάνουν κατά μέσο όρο ζωής στα 27 χρόνια.

52 ΩΣΜΩΣΗ Ειδική περίπτωση παθητικής μεταφοράς ΥΠΕΡΤΟΝΙΚΟ ΥΠΟΤΟΝΙΚΟ ΙΣΟΤΟΝΟ ΔΙΑΛΥΜΑ Συγκρίνοντας δύο διαλύματα που διαφέρουν ως προς την συγκέντρωση μιας ουσίας που είναι διαλυμένη σ αυτά, υπερτονικό είναι το διάλυμα με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση και υποτονικό εκείνο με τη μικρότερη. Διαλύματα με την ίδια συγκέντρωση διαλυμένων ουσιών, ονομάζονται ισοτονικά. ΙΣΟΤΟΝΟ ΥΠΟΤΟΝΙΚΟ ΥΠΕΡΤΟΝΙΚΟ

53 ΩΣΜΩΣΗ Αν δύο διαλύματα, ένα υπερτονικό κι ένα υποτονικό, χωριστούν με μια μεμβράνη που είναι διαπερατή μόνο από το νερό αλλά αδιαπέραστη απ το σάκχαρο, το νερό θα διαχυθεί μέσω της μεμβράνης, από την αραιότερη προς την πυκνότερη, ως προς το σάκχαρο. Η διάχυση του νερού μέσω ημιπερατής μεμβράνης ονομάζεται ώσμωση

54 ΩΣΜΩΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ Είναι το μέτρο της τάσης ενός διαλύματος να πάρει νερό, από το καθαρό νερό από το οποίο χωρίζεται με ημιπερατή μεμβράνη. Η ωσμωτική πίεση του καθαρού νερού είναι μηδέν. Η ωσμωτική πίεση ενός διαλύματος είναι ανάλογα με τη συγκέντρωση των διαλυμένων ουσιών. Το πλάσμα του αίματος και όλα τα υγρά του σώματος είναι ισότονα με τα κύτταρά μας. Ο φυσιολογικός ορός (διάλυμα 0,9% NaCl) είναι ισότονος με το περιεχόμενο των ανθρώπινων κυττάρων και των κυττάρων των άλλων θηλαστικών

55 Συμπεριφορά των κυττάρων εξαιτίας της ωσμωτικής πίεσης ΛΥΣΗ ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΣΠΑΡΓΗ ΠΛΑΣΜΟΛΥΣΗ

56 Συμπεριφορά των φυτικών κυττάρων εξαιτίας της ωσμωτικής πίεσης Σπαργή

57 Συμπεριφορά των φυτικών κυττάρων εξαιτίας της ωσμωτικής πίεσης Πλασμόλυση

58 Συμπεριφορά των κυττάρων εξαιτίας της ωσμωτικής πίεσης.. ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ DONNAN Η ολική συγκέντρωση των ανόργανων ιόντων και επομένως και η ωσμωτική πίεση είναι μεγαλύτερη εσωτερικά απ ότι εξωτερικά σε κατάσταση ισορροπίας. Ένα κύτταρο χωρίς ρύθμιση της ωσμωτικής του πίεσης θα έχει μεγαλύτερη ολική συγκέντρωση ουσιών εσωτερικά απ ότι εξωτερικά. Αποτέλεσμα, το νερό θα κινείται συνεχώς προς το κύτταρο με αποτέλεσμα τη διόγκωση του και τελικά τη ρήξη του.

59 Τρόποι αντιμετώπισης ενδοκυτταρικής ωσμωτικής πίεσης Ζωϊκά κύτταρα - βακτήρια: με την αντλία Νατρίου Καλίου. Φυτικά κύτταρα: Σκληρό κυτταρικό τοίχωμα περιβάλλει την πλασματική μεμβράνη. Πρωτόζωα: Περιοδική απομάκρυνση νερού από ειδικά κενοτόπια.

60 Τρόποι αντιμετώπισης ενδοκυτταρικής ωσμωτικής πίεσης Αντλία νατρίου καλίου 1. Πρόσδεση Νa + 3. Ελευθέρωση Νa + ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΥΓΡΟ ΚΥΤΤΑΡΟΠΛΑΣΜΑ 2. Φωσφορυλίωση δομική αλλαγή 4. Πρόσδεση Κ + 5. Απελευθέρωση Κ + & φωσφορικής ομάδας

61 Μεμβρανική μεταφορά Μηχανισμοί μεταφοράς διαμέσου της μεμβράνης Αντλία πρωτονίων (H + ) στα Ζωϊκά, φυτικά κύτταρα, βακτήρια, μύκητες Περιλαμβάνει δύο διαμεμβρανικές πρωτεΐνες, η πρώτη συνδέεται με κατανάλωση ενέργειας που προέρχεται από την φωτοσύνθεση και η δεύτερη με παραγωγή ATP. Χημειώσμωση Η σύζευξη της αντλίας πρωτονίων με τη σύνθεση του ATP και είναι υπεύθυνη για όλο σχεδόν το ATP που παράγεται κατά την αναπνοή και τη φωτοσύνθεση.

62 Μεταφορά μεγάλων μορίων Ενδοκύττωση Εξωκύττωση Ενδοκύττωση: Η πρόσληψη υλικών από ένα κύτταρο με μια εγκόλπωση της κυτταρικής μεμβράνης που οδηγεί στη δημιουργία ενός ενδοκυττάριου μεμβρανικού κυστιδίου. Εξωκύττωση: Η διεργασία με την οποία εξάγονται από ένα ευκαρυωτικό κύτταρο τα περισσότερα εκκρινόμενα μόρια. Τα μόρια συσκευάζονται σε μεμβρανικά κυστίδια, τα οποία συντήκονται με την κυτταρική μεμβράνη και απελευθερώνουν το περιεχόμενό τους στον εξωκυττάριο χώρο. Ενδοκύττωση Εξωκύττωση

63 Μεταφορά μεγάλων μορίων Ενδοκύττωση

64 Μεταφορά μεγάλων μορίων Ενδοκύττωση

65 Μεταφορά μεγάλων μορίων Φαγοκύττωση Η διαδικασία με την οποία το κύτταρο καταβροχθίζει σωματίδια. Ιδιαίτερα εμφανής σε αρπακτικά πρωτόζωα πχ. Amoeba proteus.

66 Μεταφορά μεγάλων μορίων Φαγοκύττωση Παρατηρείται και σε ορισμένα εξειδικευμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος των σπονδυλωτών όπως τα μακροφάγα Η φαγοκυττάρωση αποτελεί τον κυριότερο κυτταρικό μεσολαβητή της φυσικής ανοσίας με διάσπαση των φαγοκυτταροθέντων ουσιών σε αμινοξέα, σάκχαρα ή και άλλα συστατικά. Αποτέλεσμα αυτής της λειτουργίας των φαγοκυττάρων είναι η απομάκρυνση των βακτηρίων και των παρασίτων από την κυκλοφορία

67 Μεταφορά μεγάλων μορίων Πινοκύττωση Η πρόσληψη διαλυτών στοιχείων από ένα κύτταρο με ενδοκύττωση και η πέψη τους στα κυστίδια.

68 Μεταφορά μεγάλων μορίων Ενδοκύττωση με υποδοχέα Μηχανισμός επιλεκτικής πρόσληψης από τα ζωϊκά κύτταρα στον οποίο ένα μακρομόριο προσδένεται σε έναν υποδοχέα της κυτταρικής μεμβράνης και εισέρχεται στο κύτταρο ως κυστίδιο επικαλυμμένο με μια πρωτεΐνη την κλαθρίνη.

69 Μεταφορά μεγάλων μορίων Ενδοκύττωση με υποδοχέα Χοληστερίνη Η ενδοκύττωση με υποδοχέα είναι η διαδικασία με την οποία μπορεί το κύτταρο να προσλάβει μεγάλες ποσότητες μιας ουσίας ακόμα κι όταν η συγκέντρωση της στο εξωκυτταρικό υγρό είναι μικρή. Για παράδειγμα μ αυτό τον μηχανισμό προσλαμβάνουν τα ζωϊκά κύτταρα την χοληστερίνη από το αίμα για να την χρησιμοποιήσουν στην σύνθεση των μεμβρανών και σαν πρόδρομο για την σύνθεση άλλων στεροειδών Υπερχολιστεριναιμία Είναι μια κληρονομούμενη ασθένεια στον άνθρωπο που χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλά επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα. Η ασθένεια αυτή οφείλεται στην έλλειψη του ειδικού υποδοχέα οπότε η χοληστερίνη συσσωρεύεται στο αίμα και προκαλεί την αρτηριοσκλήρυνση. Η κληρονομικότητα της υπερχολιστεριναιμίας έχει την μορφή της ατελούς κυριαρχίας

70 Μεταφορά μεγάλων μορίων Ενδοκύττωση με υποδοχέα LDL σωματίδιο Το σωματίδιο αυτό αποτελείται από 1500 μόρια χοληστερίνης και άλλα λιπίδια που περιβάλλονται από ένα απλό στρώμα φωσφολιπιδίων μέσα στο οποίο υπάρχει πρωτεΐνη ειδική για την πρόσδεση του υποδοχέα της κυτταρικής μεμβράνης.

71 Μεταφορά μεγάλων μορίων

72 Επικοινωνία κυττάρων Διακυττάριοι σύνδεσμοι Δεσμοσώματα Εξειδικευμένος διακυττάριος σύνδεσμος. Σχηματίζεται από δύο επιθηλιακά κύτταρα όπου μεσολαβούν μόρια καντερίνης και χαρακτηρίζεται από πυκνές πρωτεϊνικές πλάκες, στις οποίες εισχωρούν ενδιάμεσα ινίδια των δύο γειτονικών κυττάρων.

73 Επικοινωνία κυττάρων Χασμοδεσμοί Διακυττάριος σύνδεσμος που επιτρέπει τη δίοδο ιόντων και μικρών μορίων από το κυτταρόπλασμα ενός κυττάρου στο κυτταρόπλασμα ενός άλλου κυττάρου.

74 Επικοινωνία κυττάρων Διακυττάριοι σύνδεσμοι Στεγανοί σύνδεσμοι (ή στενές συνδέσεις) είναι περιοχές όπου η διπλοστιβάδα λιπιδίων συγχωνεύεται μερικώς με στενές συνδέσεις που σχηματίζουν συνεχή αδιαπέραστο φραγμό

75 Επικοινωνία κυττάρων ΣΤΕΓΑΝΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΔΕΣΜΟΣΩΜΑΤΑ ΧΑΣΜΟΔΕΣΜΟΙ

76 Επικοινωνία κυττάρων Σύνοψη

77 Συμπεράσματα