Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΨΥΧΡΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ, : ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ή ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ;

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΨΥΧΡΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ, 1941-1950: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ή ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ;"

Transcript

1 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΗΦΑΙΣΤΟΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΥΑΝΘΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (ΕΠΙΜ.) Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΨΥΧΡΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ, : ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ή ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΑΙΤΙΑ; ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ, ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΑ 0

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή: Διεθνείς Σχέσεις, Ιστορία και τα αίτια του Ψυχρού Πολέμου 5 Παναγιώτης Ήφαιστος, Κωνσταντίνος Κολιόπουλος, Ευάνθης Χατζηβασιλείου ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΗΠΑ και της Βρετανίας Στρατηγική και ιδεολογία στην περίπτωση των. Σχεδιάζοντας την ειρήνη: η επιρροή των «Τριών Μεγάλων» στη διαμόρφωση του Ψυχρού Πολέμου, Κωνσταντίνα Ε. Μπότσιου. Ο Τζωρτζ Φ. Κένναν και η στρατηγική της Θείας Πρόνοιας: ιδεολογία, πολιτισμός και στρατηγική στη διαμόρφωση της αμερικανικής πολιτικής, Θανάσης Δ. Σφήκας 3. O Τζωρτζ Κένναν, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και η στρατικοποίηση του δυτικού κόσμου, Λυκούργος Κουρκουβέλας 4. O ρόλος της Βρετανίας στην έναρξη του Ψυχρού Πολέμου: ιδεολογία και γεωπολιτικοί υπολογισμοί 9 Γιάννης Δ. Σακκάς ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η σοβιετική πολιτική και ο αντικομμουνισμός 5. Η υψηλή στρατηγική της Σοβιετικής Ένωσης πριν και μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο: αντιθέσεις και συγκλίσεις στρατηγικών στόχων ασφαλείας και ηγεμονικής επιβολής με ιδεολογικά προτάγματα 7 Ευαγόρας Λ. Ευαγόρου

3 6. Όψεις των σοβιετικών στρατηγικών προτεραιοτήτων, Διονύσης Χουρχούλης 7. Ένα υπόδειγμα παραδοσιακής ρωσικής πολιτικής; Οι κρίσεις στο «βόρειο κρηπίδωμα», Μανόλης Κούμας 8. Η συμβολή του αντικομμουνισμού στον Ψυχρό Πόλεμο: η Ευρώπη και η Ελλάδα 96 Λουκιανός Χασιώτης ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Η διάσταση της διάδρασης μεταξύ των «κόσμων» 9. Ο Ψυχρός Πόλεμος και τα αίτια της γερμανικής διχοτόμησης, Δημήτρης Κ. Αποστολόπουλος 0. Δόγμα Τρούμαν και Σχέδιο Μάρσαλ: αξίες και πολιτισμική ταυτότητα της Ατλαντικής Συμμαχίας 39 Ιωάννης Κ. Φίλανδρος ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ: Η ελληνική και η βαλκανική περίπτωση. Μικρές δυνάμεις, σε μεγάλα παιχνίδια; Η έναρξη του Ψυχρού Πολέμου στην Ελλάδα, υπό το πρίσμα της ιστορίας των ιδεών 55 Κυριάκος Μικέλης. Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος στο διεθνές σύστημα: ένας ιδεολογικός πόλεμος με στρατηγικό περιεχόμενο; 74 Αντώνης Κλάψης 3

4 ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ: Απόπειρες γενίκευσης; 3. Για την πολυμορφία των κινήτρων: Ψυχρός Πόλεμος, στοχοθεσία κρατών και αίτια των συγκρούσεων 98 Ευάνθης Χατζηβασιλείου 4. Τα αίτια εκδήλωσης του Ψυχρού Πολέμου: μια απο-ιδεολογικοποιημένη θεωρητική προσέγγιση 3 Σπυρίδων Ν. Λίτσας 4

5 Παναγιώτης Ήφαιστος, Κωνσταντίνος Κολιόπουλος, Ευάνθης Χατζηβασιλείου * Εισαγωγή: Διεθνείς Σχέσεις, Ιστορία και τα αίτια του Ψυχρού Πολέμου Η ανάπτυξη της επιστήμης των Διεθνών Σχέσεων και η μετεξέλιξη της παλιάς «Διπλωματικής Ιστορίας» στη σύγχρονη Ιστορία των Διεθνών Σχέσεων έχουν δημιουργήσει ένα περίπλοκο, και γι αυτό γοητευτικό και επιστημονικά προκλητικό τοπίο. Εδώ και δεκαετίες, διενεργείται και εύκολα θα μπορούσε κανείς να πει ότι «μαίνεται» διεθνώς η επιστημονική συζήτηση σχετικά με ζητήματα στόχων και μεθοδολογίας. Πόσο συμβατές είναι οι δύο επιστήμες; Ποια η σχέση μεταξύ της αναζήτησης του ειδικού (στους ιστορικούς) και της γενίκευσης (στους διεθνολόγους); Είναι πράγματι αρνητικοί σε κάθε είδους γενίκευση οι ιστορικοί; Αρνούνται την ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου οι διεθνολόγοι; Γιατί υπάρχουν επιφανείς ειδικοί (π.χ. Θουκυδίδης, Carr) τους οποίους διεκδικούν και οι δύο κλάδοι; Στη χώρα μας, η συζήτηση αυτή δεν έχει αναπτυχθεί όσο θα έπρεπε. Ιστορικοί και διεθνολόγοι κινούμαστε, αναπτυσσόμαστε, δημιουργούμε, σαν να ανήκαμε σε διαφορετικούς κόσμους. Και μερικές φορές αποδεχόμαστε μια διχοτομία μεταξύ των δύο κλάδων, που ίσως να μην είναι τόσο απόλυτη όσο συχνά λέγεται. Ωστόσο, τούτο δεν είναι ικανοποιητικό. Ακόμη και με διαφορετικούς θεωρητικούς και μεθοδολογικούς προσανατολισμούς, είναι αυτονόητο ότι τα αντικείμενα συνομιλούν. * Ο Παναγιώτης Ήφαιστος είναι Καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά. Ο Κωνσταντίνος Κολιόπουλος είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου. Ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. 5

6 Και, ακόμη περισσότερο, ότι έννοιες, εργαλεία, πλαίσια ανάλυσης του ενός κλάδου είναι χρήσιμα, αν όχι και απαραίτητα, στον άλλο. Άλλωστε, και μεταξύ των διεθνολόγων και μεταξύ των ιστορικών υπάρχουν διαφοροποιήσεις, εκδοχές, σχολές σκέψης. Στο πλαίσιο μιας προσπάθειας να ξεκινήσει ένας συστηματικός διάλογος μεταξύ των δύο επιστημονικών αντικειμένων/μεθοδολογιών, ειδικοί από τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Παντείου, Πειραιώς, Πελοποννήσου και Μακεδονίας, με καθοριστική την ενθάρρυνση του καθηγητή Παναγιώτη Ήφαιστου, μετείχαν σε μια πρώτη επιστημονική συνάντηση, στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου, στις 8 Φεβρουαρίου 0. Η συνάντηση αυτή είχε ως σκοπό να λειτουργήσει ως το πρώτο πεδίο συστηματικής διάδρασης μεταξύ των δύο κλάδων. Για να διευκολυνθεί ο διάλογος, αλλά και για να αναδυθούν με μεγαλύτερη ευκρίνεια οι συγκλίσεις και οι αποκλίσεις, επιλέχθηκε η επικέντρωση σε ένα συγκεκριμένο μεν αλλά ευρύ θεματικά, και με μεγάλες θεωρητικές προεκτάσεις θέμα: το μέγα ερώτημα της επίδρασης των στρατηγικών και των ιδεολογικών παραμέτρων στην έκρηξη του Ψυχρού Πολέμου. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικά θετικό: Πρώτον, χωρίς να χρειαστεί ιδιαίτερη προσπάθεια εκ μέρους των συντονιστών της συνάντησης, κινητοποιήθηκε ένα εντυπωσιακό επιστημονικό δυναμικό που περιλάμβανε από υποψήφιους διδάκτορες έως και πρωτοβάθμιους καθηγητές. Δεύτερον, εκτός από την όρεξη για διάλογο αυτόν καθαυτόν, καταφάνηκε και η δυνατότητα για διάλογο πλούσιο και γόνιμο. Οι συγκλίσεις ήταν περισσότερες από τις αποκλίσεις, ενώ στοιχείο ενδιαφέρον, προκλητικό και δυνητικά ελπιδοφόρο αποδείχθηκε ότι πολύ συχνά οι «αποκλίσεις» των απόψεων σημειώνονταν μεταξύ των ιστορικών ή μεταξύ των διεθνολόγων, παρά «ανάμεσα» στις δύο αυτές «ομάδες». Από την άποψη των μεθοδολογικών διλημμάτων, η συνάντηση έδειξε τις μεγάλες 6

7 προοπτικές του διαλόγου μεταξύ των δύο κλάδων, αλλά και τις δυνατότητες της δημιουργικής τους αλληλεπίδρασης. Αλλά και στο επίπεδο της πραγμάτευσης του συγκεκριμένου θέματος που σχηματικά ορίζεται ως μία συζήτηση για τα αίτια του Ψυχρού Πολέμου το αποτέλεσμα υπήρξε ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Στη διεθνή βιβλιογραφία, το ζήτημα της έναρξης του Ψυχρού Πολέμου έχει προκαλέσει τεράστιας έκτασης επιστημονικές συζητήσεις. Δεν θα ήταν υπερβολή εάν λεχθεί ότι κρίσιμα θεωρητικά και μεθοδολογικά προβλήματα που αφορούν και τις δύο επιστήμες τη Σύγχρονη Ιστορία και τις Διεθνείς Σχέσεις κρίθηκαν πάνω στον διάλογο για το θέμα αυτό. Στην Ελλάδα, όμως, το επιστημονικό ενδιαφέρον επικεντρώθηκε πρώτιστα στο ζήτημα του εμφυλίου πολέμου. Τούτο ήταν φυσικό και θεμιτό ωστόσο, με τον τρόπο αυτόν, η ελληνική επιστήμη εν πολλοίς παγιδεύτηκε σε μια συζήτηση επί του συγκεκριμένου, και ίσως δεν ανέπτυξε όσο θα έπρεπε είτε τους θεωρητικούς προβληματισμούς, είτε την μελέτη των πέραν της Ελλάδας περιπτώσεων στο πλαίσιο τούτης της (δυνητικά οικουμενικής) εξέλιξης. Η ημερίδα του Φεβρουαρίου 0 κατέδειξε με σαφήνεια ότι είμαστε σε θέση να αντεπεξέλθουμε με τον καλύτερο τρόπο στις ανάγκες αυτής της ευρύτερης μελέτης, να συζητήσουμε κριτικά τα πολιτικά διλήμματα του σύγχρονου κόσμου, και να παρουσιάσουμε ερμηνείες που ενσωματώνουν και τις διεθνείς τάσεις. Τα επεξεργασμένα άρθρα που προέκυψαν από τις εισηγήσεις εκείνες, συγκροτούν ένα από τα λίγα έργα της ελληνικής βιβλιογραφίας που πηγαίνει πέραν της συζήτησης της ελληνικής περίπτωσης, και πραγματεύεται κριτικά και συνολικά το μείζον ιστορικό φαινόμενο των αιτιών του Ψυχρού Πολέμου. Από την άποψη αυτή, ο παρών τόμος, χωρίς βέβαια να προσφέρει μια «τελική» εικόνα, αποσκοπεί να καλύψει έστω μερικά και τούτο το κενό της ελληνικής βιβλιογραφίας. 7

8 Τα πορίσματα των άρθρων καταδεικνύουν μια συναίνεση ως προς την πρωτοκαθεδρία των στρατηγικών αιτίων του Ψυχρού Πολέμου. Παρότι, όπως θα φανεί στη συνέχεια, υπάρχουν διαφωνίες ως προς τη σχετική βαρύτητα των ιδεολογικών παραγόντων στην ψυχροπολεμική διαμάχη, εντούτοις σε γενικές γραμμές θεωρείται ότι οι ιδεολογικοί παράγοντες υπολείπονταν των στρατηγικών σε σημασία. Από την άλλη μεριά, αρκετά άρθρα τονίζουν ότι η ιδεολογία έδωσε στον Ψυχρό Πόλεμο έναν ιδιάζοντα χαρακτήρα και χρωμάτισε εντονότατα ορισμένες επιμέρους διαστάσεις της έναρξής του. Στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου, η ιστορικός Κωνσταντίνα Μπότσιου εξετάζει τον ρόλο που έπαιξαν στη διαμόρφωση του Ψυχρού Πολέμου οι ηγέτες των τριών νικητριών μεγάλων δυνάμεων κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Υποστηρίζει ότι οι «Τρεις Μεγάλοι» έθεταν τους πολιτικούς αντικειμενικούς σκοπούς τους βάσει στρατηγικών συλλογισμών. Ωστόσο, επισημαίνει ότι ακόμη και μεταξύ τους υπήρχαν διαβαθμίσεις ως προς τη βαρύτητα των στρατηγικών/ρεαλιστικών συλλογισμών έναντι των αντίστοιχων ιδεολογικών/ιδεαλιστικών. Ο Στάλιν υπήρξε αδιαμφισβήτητα ο κορυφαίος ρεαλιστής ακολουθούμενος από τον Τσώρτσιλ, ενώ η Μπότσιου θεωρεί ότι ο ιδεαλισμός του Ρούσβελτ ήταν αρκετά έντονος ώστε να τον καθιστά μερική εξαίρεση στον προαναφερθέντα κανόνα της πρωτοκαθεδρίας των στρατηγικών συλλογισμών κατά τη χάραξη των πολιτικών αντικειμενικών σκοπών. Προς επίρρωση της αμερικανικής ιδιαιτερότητας έρχεται το επόμενο κεφάλαιο του τόμου, όπου ο ιστορικός Θανάσης Σφήκας αναλύει τον ρόλο του Τζωρτζ Κένναν στη διαμόρφωση της αμερικανικής πολιτικής κατά την περίοδο Παρότι ο Κένναν θεωρείται εμβληματική μορφή της προσέγγισης του Πολιτικού Ρεαλισμού στις Διεθνείς Σχέσεις, ο Σφήκας τονίζει ότι η σκέψη του ήταν ένα κράμα ρεαλισμού και ηθικής. Αυτοί οι δύο παράγοντες, σύμφωνα με τον Σφήκα, 8

9 επέδρασαν και στη διαμόρφωση της πολιτικής των ΗΠΑ κατά την πενταετία , κάνοντάς τη να χαρακτηρίζεται από ρεαλισμό ως προς τα χρησιμοποιούμενα μέσα και συνάμα από ιδεαλισμό ως προς τους επιδιωκόμενους στόχους της. Η ανάλυση του ιστορικού Λυκούργου Κουρκουβέλα που ακολουθεί αμέσως μετά και που εξετάζει όχι μόνο τον ρόλο του Κένναν αλλά και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, βλέπει εν πολλοίς τον Κένναν υπό αντίστοιχο πρίσμα. Ωστόσο, ο Κουρκουβέλας τονίζει ότι ακόμη κι αυτός ο Κένναν, το σύμβολο του ρεαλισμού στην αμερικανική εξωτερική πολιτική, ξεπεράστηκε από τις εξελίξεις του Ψυχρού Πολέμου από τις δομικές πιέσεις του διεθνούς συστήματος, όπως θα έλεγε ενδεχομένως ένας διεθνολόγος. Από το 950 κι έπειτα, οι διαμορφωτές πολιτικής των ΗΠΑ απομακρύνθηκαν από τη ραφινάτη προσέγγιση του Κένναν και έδιναν έμφαση στη στρατιωτική ισχύ, δηλαδή στον κατεξοχήν «στρατηγικό» συντελεστή ισχύος. Στο άρθρο του για τον ρόλο που έπαιξε η Βρετανία στην έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, ο ιστορικός Γιάννης Σακκάς εξετάζει την πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση της εξωτερικής πολιτικής που ακολούθησε το Εργατικό Κόμμα μετά την άνοδό του στην εξουσία το 945. Το συμπέρασμά του ήταν ότι για τους ιθύνοντες του Εργατικού Κόμματος δεν υπήρχε «σοσιαλιστική εξωτερική πολιτική» η εξωτερική πολιτική της Βρετανίας, ανεξάρτητα με το ποιο κόμμα βρισκόταν στην εξουσία, όφειλε να υπηρετεί τα βρετανικά εθνικά συμφέροντα. Για τον Σακκά η ιδεολογία ήταν ένας παράγοντας που δεν δημιούργησε, αλλά εντατικοποίησε τον Ψυχρό Πόλεμο. Ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν ένα προϊόν γεωπολιτικών ανταγωνισμών, στο οποίο οι αντίθετες ιδεολογίες γρήγορα έδωσαν τον δικό τους τόνο. Η προαναφερθείσα συναίνεση αναφορικά με την πρωτοκαθεδρία των στρατηγικών συλλογισμών εκφράζεται με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο στα άρθρα που εξετάζουν τη σοβιετική πολιτική. Ο διεθνολόγος Ευαγόρας Ευαγόρου, μελετώντας 9

10 την υψηλή στρατηγική της Σοβιετικής Ένωσης πριν και μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, συμπεραίνει ότι επηρεαζόταν καθοριστικά από τα δομικά χαρακτηριστικά του διεθνούς συστήματος της εποχής. Η ΕΣΣΔ συμπεριφερόταν ως μια κλασική μεγάλη δύναμη που επεδίωκε στρατηγικούς στόχους, συχνά σε πείσμα και σε μετωπική αντιπαράθεση προς τα προτάγματα της μαρξιστικής-λενινιστικής ιδεολογίας. Ακριβώς στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει ο ιστορικός Διονύσης Χουρχούλης. Οι σοβιετικές στρατηγικές επιδιώξεις ήταν σταθερές και ορίζονταν ξεκάθαρα με όρους ισχύος και συμφερόντων. Παρότι η σοβιετική ηγεσία ερμήνευε τις διεθνείς εξελίξεις με ιδεολογικούς όρους, πρωταρχικό της μέλημα ήταν η προώθηση των συμφερόντων της ΕΣΣΔ, συμφερόντων που δεν ταυτίζονταν απαραιτήτως με την επέκταση της ιδεολογίας του κομμουνισμού. Στο ίδιο πλαίσιο, ο ιστορικός Μανόλης Κούμας επικεντρώνει την προσοχή του στην πολιτική της ΕΣΣΔ απέναντι στο Ιράν, την Τουρκία και την Ελλάδα. Για άλλη μια φορά προκύπτει η καθοριστική επίδραση των στρατηγικών συλλογισμών η επιβολή των τελευταίων επί του ιδεολογικού παράγοντα ήταν τόσο μεγάλη, ώστε ο Κούμας θεωρεί ότι η σοβιετική ηγεσία ακολουθούσε σαφώς τις παραδόσεις πολιτικής της τσαρικής Ρωσίας. Αναφορικά με το Ιράν και την Τουρκία, η σοβιετική πολιτική υπαγορεύεται από αμιγώς στρατηγικά κίνητρα και πιο συγκεκριμένα από την ενίσχυση της άμυνας της Σοβιετικής Ένωσης. Τουναντίον, η απουσία κοινών συνόρων της Ελλάδας με την ΕΣΣΔ μείωνε κατά πολύ τη στρατηγική σημασία της πρώτης και επηρέαζε ανάλογα τη σοβιετική πολιτική. Το άρθρο του ιστορικού Λουκιανού Χασιώτη, το οποίο ακολουθεί αμέσως μετά, κινείται σε διαφορετικό μήκος κύματος: χωρίς να συγκρίνει τη σχετική βαρύτητα στρατηγικών και ιδεολογικών παραμέτρων, εξετάζει αποκλειστικά τον 0

11 ρόλο του ιδεολογικού παράγοντα. Το συμπέρασμά του είναι ότι η αντικομμουνιστική ιδεολογία και κατ επέκταση ο Ψυχρός Πόλεμος χρησιμοποιήθηκαν συνειδητά από τις πολιτικές ελίτ στην Ελλάδα και στη Δυτική Ευρώπη προκειμένου να προωθήσουν τις πολιτικές τους επιδιώξεις στο εσωτερικό των χωρών τους. Τα δύο επόμενα άρθρα πραγματεύονται επιμέρους πτυχές του Ψυχρού Πολέμου και δείχνουν το πώς οι εν λόγω πτυχές επηρεάστηκαν από την ιδεολογική αντιπαράθεση των δύο στρατοπέδων. Εξετάζοντας τα αίτια της γερμανικής διχοτόμησης, ο ιστορικός Δημήτρης Αποστολόπουλος υποστηρίζει ότι η ιδεολογική αυτή αντιπαράθεση κατέστησε αναπόφευκτη τη διαίρεση της Γερμανίας. Χωρίς, δε, αυτή τη διαίρεση, ο ίδιος ο Ψυχρός Πόλεμος θα ήταν διαφορετικός. Αντίστοιχα, ο ιστορικός Ιωάννης Φίλανδρος επισημαίνει μεν ότι η ιδεολογία δεν προκάλεσε την ψυχροπολεμική σύγκρουση, αλλά ταυτόχρονα δηλώνει ότι ο ρόλος της ιδεολογίας κάθε άλλο παρά αμελητέος ήταν. Με αυτό ως δεδομένο, αναλύει την ιδεολογική προβολή του Δόγματος Τρούμαν και του Σχεδίου Μάρσαλ από την πλευρά της Δύσης, καθώς και το πώς η ελληνική πλευρά υποδέχθηκε το σχετικό ιδεολογικό μήνυμα. Ο ρόλος της Ελλάδας στην έναρξη του Ψυχρού Πολέμου ήταν ιδιαίτερα σημαντικός και άφησε βαθιά ίχνη στον ελληνικό πολιτικό και κοινωνικό βίο. Στο άρθρο του, ο διεθνολόγος Κυριάκος Μικέλης πραγματεύεται την πρόσληψη της διεθνούς πολιτικής από την πολιτική και πολιτιστική ελίτ της Ελλάδας κατά τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Σύμφωνα με τον Μικέλη, οι ελληνικές ελίτ έβλεπαν τη διεθνή πολιτική υπό ένα έντονα ιδεολογικό/συναισθηματικό πρίσμα, με αποτέλεσμα να καταδεικνύουν αδυναμία ή και απροθυμία κατανόησης του ρόλου που η ισχύς και τα συμφέροντα παίζουν στον διεθνή χώρο.

12 Ως προς τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο, ο ιστορικός Αντώνης Κλάψης θεωρεί ότι ο στρατηγικός και ο ιδεολογικός παράγοντας ήταν αλληλένδετοι. Έτσι, αναφέρει ότι επρόκειτο μεν για μια ιδεολογική αναμέτρηση τροφοδοτούμενη κυρίως από στρατηγικές παραμέτρους, αλλά ταυτόχρονα και για μια σύγκρουση προερχόμενη από στρατηγικούς υπολογισμούς που όμως διαμορφώνονταν εν μέρει από ιδεολογικούς παράγοντες. Τα δύο τελευταία άρθρα του τόμου, στα οποία γίνεται μια προσπάθεια συνολικότερης θέασης του προβλήματος, κλίνουν σαφέστατα υπέρ της υπεροχής των στρατηγικών αιτίων έναντι των ιδεολογικών. Ο ιστορικός Ευάνθης Χατζηβασιλείου, αναλύοντας τα κίνητρα των εμπλεκομένων δυνάμεων, καθιστά σαφές ότι κατά την άποψή του η σύγκρουση είχε στρατηγικά αίτια. Παρότι δηλώνει ρητά ότι τα εν λόγω αίτια διαπλέκονταν με ιδεολογικούς και ψυχολογικούς παράγοντες, η δήλωσή του αυτή δεν αμβλύνει τον πρωταρχικό ρόλο των στρατηγικών συλλογισμών. Ο διεθνολόγος Σπυρίδων Λίτσας προχωρά ακόμη πιο πέρα. Σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί απο-ιδεολογικοποιημένη θεωρητική προσέγγιση ως προς την εξέταση των αιτίων του Ψυχρού Πολέμου, υποστηρίζει όχι μόνο ότι η στρατηγική υπήρξε ο κυρίαρχος παράγοντας που προκάλεσε τον Ψυχρό Πόλεμο, αλλά και ότι η ίδια η ιδεολογία αποτελεί στρατηγικό όπλο των κρατών, λειτουργώντας ως συνεκτικός κρίκος στο εσωτερικό και ως Δούρειος Ίππος στο εξωτερικό. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο συλλογικός αυτός τόμος αποτυπώνει μια προσπάθεια για κινητοποίηση, διάλογο και συνεργασία του επιστημονικού δυναμικού των Διεθνών Σχέσεων και της Ιστορίας. Ένα πρώτο βήμα έγινε το ζητούμενο είναι η συνέχεια.

13 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Στρατηγική και ιδεολογία στην περίπτωση των ΗΠΑ και της Βρετανίας 3

14 Κωνσταντίνα Ε. Μπότσιου * Σχεδιάζοντας την ειρήνη: η επιρροή των «Τριών Μεγάλων» στη διαμόρφωση του Ψυχρού Πολέμου, Με τα μάτια των ηγετών Κατά κανόνα, η βιβλιογραφία για τον Ψυχρό Πόλεμο τοποθετεί την έναρξή του στο έτος 947, όταν οι δύο Υπερδυνάμεις υιοθέτησαν σαφείς και μακροπρόθεσμες πολιτικές πόλωσης. Ωστόσο, δεν ξέσπασε εν αιθρία. Ούτε ήταν μεμονωμένη απόφαση μίας μόνο Υπερδύναμης. Αποτελούσε προβλέψιμη εκδοχή του μεταπολεμικού κόσμου ήδη από τις μέρες του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Σαφώς, δεν ήταν ορατός ο Ψυχρός Πόλεμος το 94. Ορατές και εγνωσμένες ήταν οι ασυμβατότητες μεταξύ των συμμάχων που θα τον επέλεγαν ως πλαίσιο της διεθνούς πολιτικής μετά το 947. Ασυμβατότητες στρατηγικές, αλλά και ιδεολογικές, που είχαν προηγουμένως επικαλυφθεί από τον υψηλό στρατηγικό στόχο της νίκης επί του * Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. George F. Kennan, The Sources of Soviet Conduct, Foreign Affairs, Vol. XXV, No. 4 (947): Walter LaFeber, America, Russia and the Cold War, (New Yοrk: John Wiley & Sons, 967), σ Joseph M. Jones, The Fifteen Weeks (New York: Hartcourt, Brace & World, 964), σ. 4, John Lewis Gaddis, The United States and the Origins of the Cold War (New York: Columbia University Press, 97), σ John Gimbel, The Origins of the Marshall Plan (Stanford: Stanford University Press, 976) Melvyn P. Leffler, A Preponderance of Power: National Security, the Truman Administration and the Cold War (Stanford: Stanford University Press, 987), σ. -5 John Lewis Gaddis, We Now Know. Rethinking Cold War History (New York: Oxford University Press, 997), σ Michael J. Hogan, The Marshall Plan. America, Britain and the Reconstruction of Western Europe, (Cambridge: Cambridge University Press, 987), σ. -3, Από την αυξανόμενη ελληνική βιβλιογραφία για τον μεταπολεμικό κόσμο και τον Ψυχρό Πόλεμο βλ. Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Εισαγωγή στην ιστορία του μεταπολεμικού κόσμου (Αθήνα: Πατάκης, 00) Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, Αμερικανικό πολιτικό σύστημα και εξωτερική πολιτική, (Αθήνα: Ποιότητα, 00) Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, Παναγιώτης Ήφαιστος, Ευρωατλαντικές σχέσεις (Αθήνα: Ποιότητα, 999) Γιάννης Γ. Βαληνάκης, Κωνσταντίνα Ε. Μπότσιου, Διεθνείς Σχέσεις και στρατηγική στην Πυρηνική Εποχή (Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής, 000). 4

15 Άξονα και τις σύμφυτες αμοιβαίες υπαναχωρήσεις για τη διατήρηση της συμμαχικής ενότητας. Διερευνώντας τα ιδεολογικά και στρατηγικά αίτια του Ψυχρού Πολέμου από το 94, αναπόφευκτα αντλούμε κρίσιμη πληροφόρηση από τη δράση και τη σκέψη των ηγετών των συμμαχικών δυνάμεων. Όπως συνήθως συμβαίνει σε ώρες πολέμου, η πυραμίδα των αποφάσεων ήταν ενισχυμένη στην κορυφή. Οι εξαιρετικές ηγετικές ικανότητες του Φραγκλίνου Ντ. Ρούσβελτ, του Ιωσήφ Στάλιν και του Ουίνστον Σ. Τσώρτσιλ τούς εξασφάλισαν ευρεία ελευθερία κινήσεων απέναντι στα πολιτικά τους συστήματα. Σε κάθε χώρα, έθνος και ηγέτης δέθηκαν αξεδιάλυτα, συνταύτιση που αποδόθηκε με τη διατύπωση «Οι Τρεις Μεγάλοι». Ειδικά ο Ρούσβελτ και ο Τσώρτσιλ θωράκισαν και θεσμικά τον ρόλο τους οδηγώντας τις χώρες τους στον πόλεμο με διακομματικές κυβερνήσεις εθνικής ενότητας. Οι αλλαγές ηγεσίας που έλαβαν χώρα στις ΗΠΑ (Χάρρυ Σ. Τρούμαν) και τη Βρετανία (Κλήμεντ Άττλη) το 945, 3 πριν ακόμα τελειώσει ο πόλεμος, φωτίζουν ακόμα καθαρότερα τα σύνορα ανάμεσα στις προσωπικότητες και σε αποκρυσταλλωμένες εθνικές πολιτικές. Όπως έχει πειστικά δείξει μεταξύ άλλων ο Γκέρχαρντ Γουάινμπεργκ, ο μεταπολεμικός κόσμος αποτέλεσε αντανάκλαση των βασικών επιδιώξεων των Kevin Jefferys, The Churchill Coalition and Wartime Politics, (Manchester: Manchester University Press, 987) Mark Donelly, Britain in the Second World War (New York: Routledge, 999), σ. 3-7 M. J. Ηeale, Franklin Delano Roosevelt: The New Deal and War (London: Routledge, 999), σ Matthew J. Dickinson, Bitter Harvest: FDR, Presidential Power and the Growth of the Presidential Branch (Cambridge: Cambridge University Press, 996), σ Warren F. Kimball, Franklin D. Roosevelt and World War II, Presidential Studies Quarterly, Vol. 34, No. (004): Wilson D. Miscamble, From Roosevelt to Truman: Potsdam, Hiroshima, and the Cold War (Cambridge: Cambridge University Press, 007), σ Robert Pearce, Attlee s Labor Governments, (New York: Routledge, 994). 5

16 νικητών. Ένα κρίσιμο ερώτημα είναι, αν στις επιδιώξεις αυτές συνυπολογίστηκε η δυνητική σύγκρουση μεταξύ τους και ποια προβλεπόταν να είναι τα χαρακτηριστικά της. Σχεδιάζοντας την ειρήνη Ο Στάλιν προετοιμάστηκε πληρέστερα από όλους τους συμμάχους για πιθανή ρήξη, εν πολλοίς άλλωστε την προκάλεσε με τις ακόρεστες εδαφικές και πολιτικές διεκδικήσεις του. Ο Τσώρτσιλ ανέμενε, επίσης, ως φυσική εξέλιξη την αντιπαράθεση των δυτικών συμμάχων με τη Σοβιετική Ένωση. Η εκτίμηση αυτή ωρίμασε όταν δρομολογήθηκε η συμμαχική απόβαση στη Δυτική Ευρώπη κατά τη Διάσκεψη των «Τριών» στην Τεχεράνη (Νοέμβριος 943). Ο Τσώρτσιλ διαπίστωσε ότι ο Στάλιν θα επιχειρούσε να επιτύχει ό,τι είχε προαναγγείλει με το γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο Μη Επίθεσης Ρίμπεντροπ-Μολότοφ (939), 3 που εγκαταλείφθηκε μετά από την επίθεση του Χίτλερ εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης: την «αποκατάσταση» των σοβιετικών συνόρων στα εδάφη που είχε απολέσει το τσαρικό καθεστώς στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, και, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου αναθεωρητισμού ως προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, την εδαφική σμίκρυνση των μεγάλων κερδισμένων του Α Παγκοσμίου Πολέμου (Τσεχοσλοβακία, Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα). 4 Gerhard L. Weinberg, Visions of Victory. The Hopes of Eight World War II Leaders (Cambridge: Cambridge University Press, 005). Βλ. επίσης Robin Edmonds, The Big Three: Churchill, Roosevelt and Stalin in Peace and War (New York: W. W. Norton, 99) John Lamberton Harper, American Visions of Europe: Franklin D. Roosevelt, George F. Kennan and Dean G. Acheson (Cambridge: Cambridge University Press, 994). Weinberg, Visions of Victory, σ Silvio Pons, Stalin and the Inevitable War (London: Frank Cass, 00), σ Geoffrey Roberts, Stalin at the Tehran, Yalta, and Potsdam Conferences, Journal of Cold War Studies, Vol. 9, No. 4 (007): 6-40 Chris Bellamy, Absolute War: Soviet Russia in the Second World War (New York: Vintage Books, 007), σ Timothy Snyder, Bloodlands: Europe between Hitler and Stalin (New York: Basic Books, 00), σ Gerhard L. Weinberg, Eine Welt in Waffen. Die globale Geschichte des Zweiten Weltkrieges (Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 995), σ , 45-46, , ,

17 Ο Τσώρτσιλ συμμεριζόταν την πρόβλεψη του Ρούσβελτ, ότι θα ήταν αναπόδραστη η επιβολή σοβιετικού ελέγχου στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς ο Κόκκινος Στρατός θα προέλαυνε προς το Βερολίνο, προέλαση που κρινόταν απαραίτητη για να τελειώσει σε εύλογο χρόνο ο πόλεμος. Αλλά θεωρούσε ευσεβή πόθο την εκτίμηση του Αμερικανού Προέδρου, ότι ο σοβιετικός έλεγχος θα ελάμβανε τη μορφή «φινλανδοποίησης», 3 που θα συνδύαζε τον φιλοσοβιετικό εξωτερικό προσανατολισμό με την εσωτερική πολιτική αυτονομία. 4 Ο Τσώρτσιλ διέβλεπε ότι ο Στάλιν θα αναπαρήγαγε στην Ανατολική Ευρώπη το δικτατορικό σοβιετικό σύστημα και δεν θα σταματούσε παρά μόνον εάν συναντούσε σθεναρή αμερικανική αντίδραση. Αλλά η αποστροφή του Ρούσβελτ προς το κομμουνιστικό καθεστώς και τον επεκτατισμό της ΕΣΣΔ δεν ήταν ικανή να κλονίσει την πεποίθησή του ότι ο πόλεμος εναντίον του Άξονα μπορούσε να τερματιστεί σύντομα και νικηφόρα μόνο με την αδιάλειπτη συνδρομή της ΕΣΣΔ. 5 Με αυτά τα δεδομένα, ο Τσώρτσιλ προσπάθησε τουλάχιστον να δυσχεράνει την επερχόμενη σοβιετική πολιορκία της Ευρώπης με διπλωματικά μέσα. 6 Για να περιορίσει τη Σοβιετική Ένωση, που θα «απελευθέρωνε» ανενόχλητη την Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη όσο οι Vojtech Mastny, Soviet War Aims at the Moscow and Teheran Conferences of 943, Journal of Modern History, Vol. 47, No. 3 (975): Winston S. Churchill, The Second World War, 6 τόμοι, εδώ, τ. V: Closing the Ring (London: Houghton Mifflin, 985), σ , , Eduard Mark, American Policy toward Eastern Europe and the Origins of the Cold War, : An Alternative Interpretation, Journal of American History, Vol. 68, No. (98): , ιδιαίτερα Churchill, The Second World War, τ. VΙ: Triumph and Tragedy, σ Πρβλ. Markku Ruotsila, Churchill and Finnland: A Study in Anticommunism and Geopolitics (London: Routledge, 005). 5 Geoffrey Warner, From Malta to Yalta: Reflections on F.D.R. s Foreign Policy, International Affairs, Vol. 48 (967): John L. Harper, American Visions of Europe. Franklin D. Roosevelt, George F. Kennan and Dean G. Acheson (Cambridge: Cambridge University Press, 994), σ. 88- Averell W. Harriman, Elie Abel, Special Envoy to Churchill and Stalin, (New York: Random House, 975), σ David Carlton, Churchill and the Soviet Union (Manchester and New York: Manchester University Press, 000), σ. 04 Klaus Larres, Churchill s Cold War: The Politics of Personal Diplomacy (New Haven: Yale University Press, 00), σ. 5. 7

18 Άγγλοι και οι Αμερικανοί θα πολεμούσαν στο δυτικό μέτωπο, ο Τσώρτσιλ αποδύθηκε μετά τη Διάσκεψη της Τεχεράνης σε μια πολύμηνη προσπάθεια να συνεννοηθεί με τον Στάλιν στην κλασική ευρωπαϊκή γεωπολιτική γλώσσα για το μέλλον της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Απότοκος των διαβουλεύσεών του με τον Στάλιν ήταν η περίφημη «Συμφωνία των Ποσοστών» στη Μόσχα τον Οκτώβριο του 944, που «μοίραζε» σε σφαίρες επιρροής τη Νοτιανατολική Ευρώπη, με το ενδιαφέρον του Τσώρτσιλ να εστιάζεται κυρίως στην Ελλάδα και του Στάλιν στη Ρουμανία. Ο Ρούσβελτ αποδέχθηκε απρόθυμα τη συμφωνία με τον όρο ότι θα ίσχυε μόνον έως ότου τερματιζόταν ο πόλεμος, ενώ κατηγόρησε τον Τσώρτσιλ για οπισθοχώρηση σε αναχρονιστικές και επικίνδυνες αποικιακές πολιτικές που αποσκοπούσαν στην εκ νέου δημιουργία σφαιρών επιρροής και στη διαιώνιση του παρωχημένου δόγματος της ισορροπίας δυνάμεων. Μετά τον τερματισμό των εχθροπραξιών, ακόμα και μετά την εκλογική του ήττα, ο Τσώρτσιλ ενθάρρυνε τον διστακτικό ακόμα Τρούμαν να εγκαταλείψει την συναινετική πολιτική του προκατόχου του και να έλθει σε ρήξη με τη Σοβιετική Ένωση ως μοναδική διέξοδο για τη διατήρηση της ειρήνης και της ακεραιότητας του Churchill, Triumph and Tragedy, σ , 98, Hugh Seton-Watson, The East European Revolution (London: Methuen, 950) Zbigniew Brzezinski, The Soviet Bloc: Unity and Conflict (Cambridge: Harvard University Press, 960) K. G. M. Ross, The Moscow Conference of October 944. Krystyna Kersten et al., Establishment of Communist Rule, Berkeley, Los Angeles, Oxford: University of California Press, 99, σ. 93 Για μια συνολική συζήτηση των διαφορετικών απόψεων για το θέμα βλ. Marc Trachtenberg, The United States and Eastern Europe in 945. A Reassessment, Journal of Cold War Studies, Vol. 0, No. 4 (008): 94 3 William Deakin, Elisabeth Barker, Jonathan Chadwick (eds.), British Political and Military Strategy in Central, Eastern and Southern Europe in 944 (London: Macmillan, 988) Albert Resis, The Churchill-Stalin Secret Percentages Agreement on the Balkans, Moscow, October 944, American Historical Review, Vol. 83, No. (978): Panos Tsakaloyannis, The Moscow Puzzle, Journal of Contemporary History, Vol., No. (986): P. G. H. Holdich, A Policy of Percentages? British Policy and the Balkans after the Moscow Conference of October 944, International History Review, Vol. 9, No. (987): Robert Dallek, Franklin D. Roosevelt and American Foreign Policy, (New York: Oxford University Press, 979), σ , , L. S. Stavrianos, The Balkans Since 453 (New York: Holt, Rinehart and Wilson, 965), σ Randall Bennett Woods, A Changing of Guard: Anglo-American Relations, (Chapel Hill: University of North Carolina Press, 990), σ

19 δυτικού κόσμου. Η κυβέρνηση των Εργατικών του Κλήμεντ Άττλη, ο οποίος διαδέχθηκε τον Τσώρτσιλ διαρκούσης της Διάσκεψης του Πότσνταμ (Ιούλιος 945), ενώ απέρριψε την ακαμψία του τέως Βρετανού πρωθυπουργού στο θέμα της αποαποικιοποίησης, ωστόσο υιοθέτησε τη θέση του για μία «ειδική σχέση» ΗΠΑ- Βρετανίας ως αντίπαλου δέους προς τη Σοβιετική Ένωση. Σημαιοφόρος της κυρίως μετά το 947 έγινε ο ακαταπόνητος «αρχιτέκτονας» της ευρω-ατλαντικής άμυνας και ομόθυμος συνομιλητής του Τσώρτσιλ Υπουργός Εξωτερικών Έρνεστ Μπέβιν. 3 Πρόσφατες μελέτες αναδεικνύουν τον καταλυτικό ρόλο της Βρετανίας, πριν και μετά το 947, στη «διολίσθηση» προς τον Ψυχρό Πόλεμο, καταρρίπτοντας την κλασική θεώρησή του ως αποκλειστικά αμερικανο-σοβιετικής υπόθεσης. 4 Εξηγείται, έτσι, πειστικότερα η έντονη αντιπαράθεση Βρετανίας-ΕΕΣΔ τη διετία , αλλά και η επιφυλακτικότητα του Τρούμαν όπως νωρίτερα του Ρούσβελτ να αποδεχθεί την επίμονη τσωρτσιλιανή ανάλυση για το αναπόφευκτο της ιδεολογικής και στρατηγικής σύγκρουσης με τη Μόσχα, 5 καθώς τη θεωρούσε εν πολλοίς παράγωγο της βρετανικής προσπάθειας να διαρραγεί το μέτωπο που είχαν συμπήξει υπέρ της αποαποικιοποίησης οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση. 6 Warren F. Kimball (ed.), Churchill and Roosevelt: The Complete Correspondence, 3 volumes (Princeton: Princeton University Press, 984), Vol. I, σ L. J. Butler, Britain and Empire: Adjusting to a Post-Imperial World (London: Tauris, 00), σ John J. Sbrega, Determination versus Drift: The Anglo-American Debate over the Trusteeship Issue, , Pacific Historical Review, Vol. 55 (986): Robert B. Looper, Roosevelt and the British Empire, Occidente, Vol., No. 4 (956): , No. 5 (956): Samantha Heywood, Churchill: Questions and Analysis in History (London: Routledge, 003), σ David Reynolds, From World War to Cold War. Churchill, Roosevelt and the International History of the 940s (Oxford: Oxford University Press, 006), σ Alan Bullock, Ernest Bevin: Foreign Secretary, (New York: W. W. Norton, 983), σ David Reynolds, Britannia Overruled: British Policy and World Power in the Twentieth Century (London: Longman, 99), σ. 57 κ.ε. 4 Thanasis D. Sfikas, Toward a Regional Study of the Origins of the Cold War in Southeastern Europe: British and Soviet Policies in the Balkans, , Journal of Modern Greek Studies, Vol. 7, No. (999): 09-7 Michael Cox, Caroline Kennedy-Pipe, The Tragedy of American Diplomacy? Rethinking the Marshall Plan, Journal of Cold War Studies, Vol. 7, No. (005): Alan Bullock, Ernest Bevin: Foreign Secretary (London: Heinemann, 983), σ Victor Rothwell, Britain and the Cold War, (London: Macmillan, 947). 5 Churchill, Triumph and Tragedy, σ Miscamble, From Roosevelt to Truman, σ Raymond Smith, John Zametica, The Cold Warrior: Clement Attlee Reconsidered, , International Affairs, Vol. 6 (985):

20 Ρούσβελτ και Τρούμαν Η περίπτωση του Ρούσβελτ είναι η πιο περίπλοκη ανάμεσα στους «Τρεις Μεγάλους». Ο Ρούσβελτ ενσάρκωνε ένα εξαιρετικό μίγμα ρεαλιστικής και ιδεαλιστικής σκέψης. Από τη μία πλευρά κατανοούσε πλήρως ότι ο Στάλιν θα εκμεταλλευόταν στο έπακρο τη συμβολή της Σοβιετικής Ένωσης στη συμμαχική νίκη για να επεκτείνει εδαφικά και πολιτικά την κυριαρχία της. Από την άλλη πλευρά, θεωρούσε ότι η συμμετοχή των ΗΠΑ στη μεταπολεμική τάξη πραγμάτων ως δύναμης «πρώτης μεταξύ ίσων» θα περιθωριοποιούσε αυτή την επεκτατική λογική, καθώς αργά ή γρήγορα οι ΗΠΑ θα κυριαρχούσαν όχι μόνο στρατηγικά λόγω της τεράστιας υλικής ισχύος τους, αλλά και ιδεολογικά, λόγω της απαράμιλλης ηθικής και πολιτικής ανωτερότητάς τους απέναντι στους ανταγωνιστές τους. Άλλωστε, στην άρνηση της Ουάσιγκτον να εκπληρώσει αυτό το ηθικό χρέος, τερματίζοντας τον απομονωτισμό της ήδη από το 99, έβλεπε ο Ρούσβελτ ένα μείζον πολιτικό και ηθικό σφάλμα που καταδίκασε τον υπόλοιπο κόσμο να υποστεί τη βαρβαρότητα του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά την ήττα του Άξονα, η Αμερική-«φάρος της δημοκρατίας» όφειλε επιτέλους να δώσει τη θέση της στην «Αμερική-ιεραπόστολο» του προηγμένου αξιακού της συστήματος. Η πίστη στην αφομοιωτική δύναμη του αμερικανικού υποδείγματος συμπλεκόταν στην σκέψη του Ρούσβελτ με την ανάγκη να κρατήσει στη δυτική συμμαχία τη Σοβιετική Ένωση, ώστε να τερματιστεί ο πόλεμος γρήγορα και με τις μικρότερες δυνατές απώλειες. Η σιωπηρή ικανοποίηση των σοβιετικών βλέψεων στην Ανατολική Ευρώπη το αποσκοπούσε να αποτρέψει μία χωριστή πρώιμη διευθέτηση μεταξύ της ΕΣΣΔ και του Άξονα και να δεσμεύσει τον Στάλιν να εγγυηθεί τον νέο Weinberg, Visions of Victory, σ Robert A. Divine, Second Chance: The Triumph of Internationalism in America during World War II (New York: Atheneum, 97). Πρβλ. John M. Schuessler, The Deception Dividend: FDR's Undeclared War, International Security, Vol. 34, No. 4 (00): 33-65, ιδιαίτερα

O Μεταπολεμικός Κόσμος

O Μεταπολεμικός Κόσμος O Μεταπολεμικός Κόσμος Πολυμέρης Βόγλης Τμήμα: Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 4) H ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Γεγονότα που οδηγούν στη ρήξη ΗΠΑ ΕΣΣΔ, αρχές 1948 Φεβρουάριος

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνής Οργανισμός είναι ένα σύνολο κρατών, που δημιουργείται με διεθνή συνθήκη, διαθέτει μόνιμα όργανα νομική προσωπικότητα διαφορετική από τα κράτη

Διεθνής Οργανισμός είναι ένα σύνολο κρατών, που δημιουργείται με διεθνή συνθήκη, διαθέτει μόνιμα όργανα νομική προσωπικότητα διαφορετική από τα κράτη Διεθνείς Οργανισμοί Περιεχόμενα Σελ.3 Τι είναι διεθνής οργανισμός; Σελ.4 Κατηγορίες διεθνών οργανισμών Σελ.5-6 Σημαντικότεροι Διεθνείς Οργανισμοί Σελ.7 Τι είναι Μη Κυβερνητικός Οργανισμός Σελ.8-11 Μ.Κ.Ο

Διαβάστε περισσότερα

Ορισµένες διαστάσεις της εξωτερικής πολιτικής της Γαλλίας

Ορισµένες διαστάσεις της εξωτερικής πολιτικής της Γαλλίας Ορισµένες διαστάσεις της εξωτερικής πολιτικής της Γαλλίας Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της εξωτερικής πολιτικής της Γαλλίας είναι η συνέχεια στόχων και στρατηγικών επιλογών στη βάση των πολιτικών αντιλήψεων

Διαβάστε περισσότερα

Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1. Δυναμικές προσαρτήσεις της Γερμανίας από το 1936 μέχρι το 1939:.................. 2. Η Στάση των συμμάχων απέναντι στο γερμανικό επεκτατισμό: πολιτική του κατευνασμού

Διαβάστε περισσότερα

ΒΟΓΛΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ. Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΒΟΓΛΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ. Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βιογραφικό σημείωμα Ο Πολυμέρης Βόγλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1964. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκπόνησε τη διατριβή του στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΦΑΚΕΛΟΣ ΟΙ ΚΟΜΜΑΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΦΑΚΕΛΟΣ ΟΙ ΚΟΜΜΑΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΦΑΚΕΛΟΣ ΟΙ ΚΟΜΜΑΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ 110398 2015-2016 ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΜΟΣΧΟΝΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ι. ΘΕΜΑΤΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ - ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΣΤ Ο ΕΥΤΕΡΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΣΤ Ο ΕΥΤΕΡΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΣΤ Ο ΕΥΤΕΡΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 152 Α. ΚΛΕΙΣΤΕΣ Ή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (ενδεικτικά παραδείγµατα) Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Να βάλετε σε κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΑ.Λ. (ΟΜΑ Α Β ) 2012 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΑ.Λ. (ΟΜΑ Α Β ) 2012 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΑ.Λ. (ΟΜΑ Α Β ) 2012 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΗ Να δώσετε το περιεχόµενο των παρακάτω διεθνών συµφωνιών: α. Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (1878) β. Σύµφωνο Μολότοφ Ρίµπεντροπ (1939) γ. Συνθήκη

Διαβάστε περισσότερα

Η παρακάτω ομάδα κεφαλαίων εξετάζει τους μηχανισμούς της κυβέρνησης και τις διαδικασίες μέσω των οποίων διαμορφώνεται και εφαρμόζεται η δημόσια

Η παρακάτω ομάδα κεφαλαίων εξετάζει τους μηχανισμούς της κυβέρνησης και τις διαδικασίες μέσω των οποίων διαμορφώνεται και εφαρμόζεται η δημόσια Χρήση του Βιβλίου Η πολιτική, από τη φύση της, είναι ένας τομέας επικάλυψης και διασύνδεσης. Το υλικό λοιπόν που συναντάται στο βιβλίο αυτό ανθίσταται πεισματικά στην τμηματοποίηση, κάτι που αποτελεί και

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά θέματα προς συζήτηση:

Βασικά θέματα προς συζήτηση: ΕΝΟΤΗΤΑ 8. ΚΟΙΝΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, ΚΟΙΝΗ ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Βασικά θέματα προς συζήτηση: Η ανάπτυξη της Κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας Η λήψη των αποφάσεων

Διαβάστε περισσότερα

Διπλωματική Ιστορία Ενότητα 11η:

Διπλωματική Ιστορία Ενότητα 11η: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 11η: Η πολιτική του κατευνασμού και η κορύφωση: Μόναχο 1938 Ιωάννης Στεφανίδης, Καθηγητής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ "

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ 1911-1913" Κεφάλαιο 5 Ο χάρτης των Βαλκανίων

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΒΕΛΑΣ Βιογραφικό Σημείωμα

ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΒΕΛΑΣ Βιογραφικό Σημείωμα ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΒΕΛΑΣ Βιογραφικό Σημείωμα 1. ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ e-mail: lykourgos80@gmail.com 2. ΣΠΟΥΔΕΣ 2010 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας, Διδακτορική διατριβή

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ. Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ. Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΕΤΝΑΜ Εργασία της μαθήτριας Έλλης Βελέντζα για το πρόγραμμα ΣινΕφηβοι Ο πόλεμος του Βιετνάμ(1965-1975) ήταν η μεγαλύτερη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ανατολής κατά την διάρκεια του

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης.

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης Ευρωπαϊκή Οικονομία Νίκος Κουτσιαράς σε συνεργασία με την Ειρήνη Τσακνάκη Πηγές- Βιβλιογραφία

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0341/7. Τροπολογία. Σοφία Σακοράφα, Νικόλαος Χουντής εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0341/7. Τροπολογία. Σοφία Σακοράφα, Νικόλαος Χουντής εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL 21.11.2018 A8-0341/7 7 Σοφία Σακοράφα, Νικόλαος Χουντής του 2018 για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Οριζόντια τροπολογία - Να αντικατασταθούν οι λέξεις «Μακεδονία», «μακεδονικός/ή»

Διαβάστε περισσότερα

Διπλωματική Ιστορία Ενότητα 13η:

Διπλωματική Ιστορία Ενότητα 13η: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 13η: H Συνδιάσκεψη της Γιάλτας Η διπλωματία των Τριών Μεγάλων, 1941-1945 Ιωάννης Στεφανίδης, Καθηγητής Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Εξωτερική Πολιτική των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων. Χειμερινό εξάμηνο

Εξωτερική Πολιτική των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων. Χειμερινό εξάμηνο Εξωτερική Πολιτική των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων Χειμερινό εξάμηνο 2017-2018 Διδάσκοντες: Καθηγητής Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, Δρ. Αντώνης Κλάψης Περιεχόμενο μαθήματος Το μάθημα εξετάζει την εξωτερική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ "

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ 1911-1913" Κεφάλαιο 4 Ο πόλεμος των τριάντα

Διαβάστε περισσότερα

2. Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ: Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ

2. Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ: Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ 2. Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ: Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΕ ΔΙΕΘΝΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ 2.1 Προσδιοριστικοί παράγοντες των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΙΝΑ ΣΤΟΝ 21 Ο ΑΙΩΝΑ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ

Η ΚΙΝΑ ΣΤΟΝ 21 Ο ΑΙΩΝΑ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ Η ΚΙΝΑ ΣΤΟΝ 21 Ο ΑΙΩΝΑ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΧΟΥΧΛΙΑ ΜΑΡΘΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΙΝΑΣ Προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Η στρατηγική πολύ μικρής κρατικής δύναμης: η περίπτωση της Κύπρου Στο διεθνές σύστημα δεν υπάρχουν μόνο οι μεγάλες δυνάμεις αλλά επίσης υπάρχουν

Η στρατηγική πολύ μικρής κρατικής δύναμης: η περίπτωση της Κύπρου Στο διεθνές σύστημα δεν υπάρχουν μόνο οι μεγάλες δυνάμεις αλλά επίσης υπάρχουν Η στρατηγική πολύ μικρής κρατικής δύναμης: η περίπτωση της Κύπρου Στο διεθνές σύστημα δεν υπάρχουν μόνο οι μεγάλες δυνάμεις αλλά επίσης υπάρχουν μεσαίες, μικρές ή και πολύ μικρές δυνάμεις. Παρόλο που η

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης.

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης Ευρωπαϊκή Οικονομία Νίκος Κουτσιαράς σε συνεργασία με την Ειρήνη Τσακνάκη Πηγές- Βιβλιογραφία

Διαβάστε περισσότερα

Μαθημα 2 ο. Το ιστορικό πλαίσιο

Μαθημα 2 ο. Το ιστορικό πλαίσιο Μαθημα 2 ο Το ιστορικό πλαίσιο Πως, μέσα από ποιες δομές, διαδικασίες και συσχετισμούς, τα κράτη και οι άλλοι δρώντες στο παγκόσμιο σύστημα διαχειρίζονται μεγάλα προβλήματα, και επιχειρούν να διασφαλίσουν

Διαβάστε περισσότερα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΠΕΤΡΟΥ ΤΑΤΟΥΛΗ REGIONAL GOVERNOR OF THE PELOPONNESE

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΠΕΤΡΟΥ ΤΑΤΟΥΛΗ REGIONAL GOVERNOR OF THE PELOPONNESE THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΠΕΤΡΟΥ ΤΑΤΟΥΛΗ REGIONAL GOVERNOR OF THE PELOPONNESE GOVERNANCE AND REGIONAL ARTERIES FOR GROWTH: Europe s momentum Greece s impetus ΠΕΜΠΤΗ 10 ΜΑΪΟΥ 2018 1 THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΠΕΤΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΦΙΛΟΙ, ΗΠΑ ΤΟΥΡΚΙΑ, 1979-2000 15 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΦΙΛΟΙ, ΗΠΑ ΤΟΥΡΚΙΑ, 1979-2000 15 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΦΙΛΟΙ, ΗΠΑ ΤΟΥΡΚΙΑ, 1979-2000 15 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ιστορία της στρατηγικής συνεργασίας ΗΠΑ Τουρκίας έχει μια διάρκεια εβδομήντα πέντε χρόνων, κατά την οποία οι διμερείς σχέσεις γνώρισαν ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Ηγεσία και Διοικηση. Αποτελεσματική Ηγεσία στο Χώρο της Εργασίας

Ηγεσία και Διοικηση. Αποτελεσματική Ηγεσία στο Χώρο της Εργασίας Ηγεσία και Διοικηση Αποτελεσματική Ηγεσία στο Χώρο της Εργασίας 1. Η έννοια της αποτελεσματικής ηγεσίας Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε πως η έννοια της ηγεσίας δεν είναι ταυτόσημη με τις έννοιες της

Διαβάστε περισσότερα

Αφ ενός στην ανάγκη περιορισμού και ελέγχου των οξύτατων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι, οι εργαζόμενοι και η ιδία ως περιοχή.

Αφ ενός στην ανάγκη περιορισμού και ελέγχου των οξύτατων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι, οι εργαζόμενοι και η ιδία ως περιοχή. Ομιλία Αντιπεριφερειάρχη Δυτικής Αττικής κ. Γ. Βασιλείου στην ανοικτή σύσκεψη-παρουσίαση του στρατηγικού σχεδίου ΔΥΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ 2020+ Πνευματικό Κέντρο Ασπροπύργου 25-5-2015 Σας καλωσορίζουμε σε μια ιδιαίτερη

Διαβάστε περισσότερα

Μάριος Βρυωνίδης Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Εθνικός Συντονιστής Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας

Μάριος Βρυωνίδης Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Εθνικός Συντονιστής Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας Μάριος Βρυωνίδης Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Εθνικός Συντονιστής Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας Χριστίνα Παπασολομώντος Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Μέλος Ομάδας Συντονισμού για Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

A8-0375/22. Luke Ming Flanagan, Paloma López Bermejo, Marina Albiol Guzmán, Ángela Vallina εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL

A8-0375/22. Luke Ming Flanagan, Paloma López Bermejo, Marina Albiol Guzmán, Ángela Vallina εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL 5.12.2018 A8-0375/22 22 Luke Ming Flanagan, Paloma López Bermejo, Marina Albiol Guzmán, Ángela Vallina Αιτιολογική αναφορά 10 έχοντας υπόψη το έγγραφο προβληματισμού σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία στο συνέδριο "Νοτιοανατολική Ευρώπη :Κρίση και Προοπτικές" (13/11/2009) Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΔΥΤΙΚΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Ε.

Ομιλία στο συνέδριο Νοτιοανατολική Ευρώπη :Κρίση και Προοπτικές (13/11/2009) Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΔΥΤΙΚΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Ε. Ομιλία στο συνέδριο "Νοτιοανατολική Ευρώπη :Κρίση και Προοπτικές" (13/11/2009) Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΔΥΤΙΚΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Ε. ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΔΟΧΗ ΑΛΛΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΚΡΑΤΩΝ Κύριοι Υπουργοί, Κύριοι Πρέσβεις,

Διαβάστε περισσότερα

MINISTER OF TOURISM, GREECE

MINISTER OF TOURISM, GREECE THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ELENA KOUNTOURA MINISTER OF TOURISM, GREECE THE EU EURASIA-CHINA BUSINESS SUMMIT Building bridges from east to west ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017 1 THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ELENA KOUNTOURA

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτική Κοινωνιολογία

Αγροτική Κοινωνιολογία Αγροτική Κοινωνιολογία Θεματική ενότητα 1: Θεωρητική συγκρότηση της Αγροτικής Κοινωνιολογίας 1/3 Όνομα καθηγητή: Χαράλαμπος Κασίμης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικοί στόχοι Στόχος

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ )

Κεφάλαιο 6. Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης 4 η Ενότητα «Η Ελλάδα στον 19 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 6 Η κρίση στα Βαλκάνια (σελ. 170 173) Στη διάρκεια του 19ου αιώνα η Οθωµανική Αυτοκρατορία αντιµετώπισε πολλά προβλήµατα και άρχισε σταδιακά

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικότερα: Ο Εδαφικός Διακανονισμός της Συνθήκης της Λωζάννης και η Νομολογία Διεθνών Δικαιοδοτικών Οργάνων. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος

Ειδικότερα: Ο Εδαφικός Διακανονισμός της Συνθήκης της Λωζάννης και η Νομολογία Διεθνών Δικαιοδοτικών Οργάνων. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος 1 Ο Εδαφικός Διακανονισμός της Συνθήκης της Λωζάννης και η Νομολογία Διεθνών Δικαιοδοτικών Οργάνων Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ Η Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης της

Διαβάστε περισσότερα

Οι αρχειακές συλλογές του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας

Οι αρχειακές συλλογές του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας Οι αρχειακές συλλογές του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας B. Αρχειακές συλλογές που προέρχονται από ιδιωτικά αρχεία (DEP) και πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΜΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣY.ΡΙΖ.Α.

ΕΝΩΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΜΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣY.ΡΙΖ.Α. ΕΝΩΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑΝΝΗ MΠΑΝΙΑ ΜΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣY.ΡΙΖ.Α. ΣΤΟ 14 ο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «Ισχυρή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση με αρμοδιότητες και πόρους» ΑΘΗΝΑ,

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος: The nation, Europe and the world: Textbooks and Curricula in Transition

Τίτλος: The nation, Europe and the world: Textbooks and Curricula in Transition ACADEMIA ISSN, 2241-1402 http://hepnet.upatras.gr Volume 4, Number 1, 2014 BOOK REVIEW Τίτλος: The nation, Europe and the world: Textbooks and Curricula in Transition Συγγραφέας: Hanna Schlisser, Yasemin

Διαβάστε περισσότερα

. ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

. ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ . ΣΧΕ ΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ 1ο ΣΧΕ ΙΟ Ι ΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ιάρκεια: Ολιγόλεπτο Θέµατα: 4 Η πορεία προς τον πόλεµο ΘΕΜΑ 1ο Να βάλετε σε κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.

Διαβάστε περισσότερα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΠΙΤΣΙΟΡΛΑ DEPUTY MINISTER, MINISTRY OF ECONOMY AND DEVELOPMENT, GREECE

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΠΙΤΣΙΟΡΛΑ DEPUTY MINISTER, MINISTRY OF ECONOMY AND DEVELOPMENT, GREECE THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΠΙΤΣΙΟΡΛΑ DEPUTY MINISTER, MINISTRY OF ECONOMY AND DEVELOPMENT, GREECE THE EU-EURASIA-CHINA BUSINESS SUMMIT Building bridges from east to west ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017 1 2

Διαβάστε περισσότερα

Το ISIS καταρρέει. Λύση του δράματος ή εξάπλωση. της κρίση ;

Το ISIS καταρρέει. Λύση του δράματος ή εξάπλωση. της κρίση ; Το ISIS καταρρέει. Λύση του δράματος ή εξάπλωση Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 της κρίση ; Του Γεωργίου Κ. Φίλη Ph.D.* Τη στιγμή αυτή οι τύχες του πολέμου τόσο στο Ιράκ όσο και στη Συρία φαίνεται να έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Πόσο νεωτερικό είναι το ελληνικό κράτος; H αντιφατική πορεία από τον βαλκανικό περίγυρο στο ευρωπαϊκό περιβάλλον * Greece: a modern state? Trajectories from the Balkan milieu to the European

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονα Θέματα Διεθνούς Πολιτικής

Σύγχρονα Θέματα Διεθνούς Πολιτικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Σύγχρονα Θέματα Διεθνούς Πολιτικής Μάθημα 9 ο : Η λεκάνη το Ειρηνικού Ωκεανού Ιωάννης Παπαγεωργίου, Επίκουρος Καθηγητής, ΑΠΘ Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ανατολικο ζητημα κριμαϊκοσ πολεμοσ. Μάθημα 4ο

Ανατολικο ζητημα κριμαϊκοσ πολεμοσ. Μάθημα 4ο Ανατολικο ζητημα κριμαϊκοσ πολεμοσ Μάθημα 4ο Ανατολικο ζητημα = η πολύπλοκη πολιτική κατάσταση που δημιουργήθηκε στα Βαλκάνια και στην Εγγύς Ανατολή, κυρίως μετά τον 18ο αιώνα, ως αποτέλεσμα της παρακμής

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα Θέματα Ιστορία Γενικής Παιδείας

Προτεινόμενα Θέματα Ιστορία Γενικής Παιδείας ΘΕΜΑ Α1 Προτεινόμενα Θέματα Ιστορία Γενικής Παιδείας 2-5-2017 Να δώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων: ΘΕΜΑ Α2 Α) «Συλλογική ασφάλεια» Β) Δίκη της Νυρεμβέργης Γ) Ψυχρός πόλεμος Να χαρακτηρίσετε τις

Διαβάστε περισσότερα

Η Κίνα στο διάστημα οι ΗΠΑ σε πανικό

Η Κίνα στο διάστημα οι ΗΠΑ σε πανικό Η Κίνα στο διάστημα οι ΗΠΑ σε πανικό Μαρτίου 4, 2015 ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ Στην Ουάσιγκτον, έκανε την εμφάνιση της μια απόρρητη έκθεση, που μιλά για το «κινεζικό όνειρο το διάστημα». Συγκεκριμένα η έκθεση αυτή

Διαβάστε περισσότερα

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΪΜΑΡΑΚΗ PRESIDENT OF THE HELLENIC PARLIAMENT TO THE SECOND GREEK EU PRESIDENCY CONFERENCE «Europe and the Arab World: Strengthening political, business and investment

Διαβάστε περισσότερα

Αγροτική Κοινωνιολογία

Αγροτική Κοινωνιολογία Αγροτική Κοινωνιολογία Θεματική ενότητα 1: Θεωρητική συγκρότηση της Αγροτικής Κοινωνιολογίας 1/3 Όνομα καθηγητή: Χαράλαμπος Κασίμης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικοί στόχοι Στόχος

Διαβάστε περισσότερα

- 1 - ΕΥΑΡΜΟΜΕΝΗ ΓΕΩΠΟΛΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ Β ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΜ ΔΕ «ΔΙΕΘΝΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» Λάμπρος Καφίδας ΑΜ:1207Μ076

- 1 - ΕΥΑΡΜΟΜΕΝΗ ΓΕΩΠΟΛΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ Β ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΜ ΔΕ «ΔΙΕΘΝΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» Λάμπρος Καφίδας ΑΜ:1207Μ076 ΕΥΑΡΜΟΜΕΝΗ ΓΕΩΠΟΛΙΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ Β ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΜ ΔΕ «ΔΙΕΘΝΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» Λάμπρος Καφίδας lkafidas@hotmail.com ΑΜ:1207Μ076 Άρθρα George F. Kennan The Sources of Soviet Conduct (1947) Reconsiderations:

Διαβάστε περισσότερα

Εξωτερική Πολιτική της Ρωσίας ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. Γέννηση του Ρωσικού κράτους 4 Αυτοκρατορίες 4 κρίσεις

Εξωτερική Πολιτική της Ρωσίας ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. Γέννηση του Ρωσικού κράτους 4 Αυτοκρατορίες 4 κρίσεις ΗΜ: Παρασκευή ΩΡΕΣ:11.15-14. Αίθουσα 339 Πρώτο μάθημα 28.2.2014 Εξωτερική Πολιτική της Ρωσίας ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Παρουσίαση του Σχεδιαγράμματος του μαθήματος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2170(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2170(INI) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων 08.11.2013 2013/2170(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την ανάπτυξη αντιπυραυλικής ασπίδας για την Ευρώπη και τις πολιτικές και στρατηγικές της

Διαβάστε περισσότερα

*** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/0310(NLE)

*** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/0310(NLE) ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων 24.10.2012 2010/0310(NLE) *** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ σχετικά με το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ. Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ Γ. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Α. Ερωτήσεις σύντομης απάντησης 1. Το αγροτικό ζήτημα

Διαβάστε περισσότερα

«Τα Βήματα του Εστερναχ»

«Τα Βήματα του Εστερναχ» «Τα Βήματα του Εστερναχ» Τοποθέτηση του ΔΗΜ.ΓΚΟΥΝΤΟΠΟΥΛΟΥ στη παρουσίαση του βιβλίου ΑΛΕΚΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΕΙΟ-Λάρισα 16/1/2009 Κυρίες και κύριοι. Σε κάθε βιβλίο, μελέτη,διήγημα η ποίημα ο συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ ΚΑΙ Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ ΚΑΙ Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ ΚΑΙ Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αίθουσα της Γερουσίας, Βουλή των Ελλήνων Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2014, Παρασκευή 21 και Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2014 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Πέμπτη

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0392/1. Τροπολογία. Harald Vilimsky, Mario Borghezio εξ ονόματος της Ομάδας ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0392/1. Τροπολογία. Harald Vilimsky, Mario Borghezio εξ ονόματος της Ομάδας ENF 5.12.2018 A8-0392/1 1 Αιτιολογική σκέψη Ζ Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκοσμιοποίηση έχει αυξήσει την αλληλεξάρτηση, με συνέπεια οι αποφάσεις που λαμβάνονται στο Πεκίνο ή την Ουάσιγκτον να έχουν άμεσο

Διαβάστε περισσότερα

«Να συνειδητοποιήσουμε την πραγματικότητα και να διαμορφώσουμε σε νέα βάση. την πολιτική μας»

«Να συνειδητοποιήσουμε την πραγματικότητα και να διαμορφώσουμε σε νέα βάση. την πολιτική μας» ΝΑΝΤΙΑ Ι. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Βουλευτής ΠΑΣΟΚ ΝΟΜΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ Αθήνα, 04/05/11 «Να συνειδητοποιήσουμε την πραγματικότητα και να διαμορφώσουμε σε νέα βάση την πολιτική μας» Είναι, πλέον, δεδομένο ότι η Ενωμένη

Διαβάστε περισσότερα

Creating greater synergy between European and national budgets

Creating greater synergy between European and national budgets ac DIRECTORATE GENERAL FOR INTERNAL POLICIES POLICY DEPARTMENT D: BUDGETARY AFFAIRS Creating greater synergy between European and national budgets Executive summary of the study in: Greek DV\816413.doc

Διαβάστε περισσότερα

Βραβείο Πρωτοποριακής Δημιουργίας Γιάννος Κρανιδιώτης,

Βραβείο Πρωτοποριακής Δημιουργίας Γιάννος Κρανιδιώτης, Βραβείο Πρωτοποριακής Δημιουργίας Γιάννος Κρανιδιώτης, Εκδήλωση απονομής του Βραβείου για το 2014 στην Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο Ομιλία:

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία του Πολιτισμού

Κοινωνιολογία του Πολιτισμού Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Κοινωνιολογία του Πολιτισμού Ενότητα 6: Η κουλτούρα στην κοινωνιολογική θεωρία Επίκ. Καθηγητής: Νίκος Φωτόπουλος e-mail: nfotopoulos@uowm.gr Τηλ. Επικοινωνίας: 23850-55150

Διαβάστε περισσότερα

Η στρατηγική πολύ µικρής κρατικής δύναµης: Η περίπτωση της Κύπρου

Η στρατηγική πολύ µικρής κρατικής δύναµης: Η περίπτωση της Κύπρου 1 Η στρατηγική πολύ µικρής κρατικής δύναµης: Η περίπτωση της Κύπρου Στο διεθνές σύστηµα δεν υπάρχουν µόνο οι µεγάλες δυνάµεις αλλά επίσης υπάρχουν µεσαίες, µικρές ή και πολύ µικρές δυνάµεις. Βέβαια η διαµόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2030(INI)

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2030(INI) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων 2016/2030(INI) 2.5.2016 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τη στρατηγική επικοινωνίας της ΕΕ για την αντιμετώπιση της προπαγάνδας εναντίον της από τρίτους

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΑΜΠΑΤΖΟΓΛΟΥ ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ HANS J. MORGENTHAU: POLITICS AMONG NATIONS (1948)

ΑΡΑΜΠΑΤΖΟΓΛΟΥ ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ HANS J. MORGENTHAU: POLITICS AMONG NATIONS (1948) ΑΡΑΜΠΑΤΖΟΓΛΟΥ ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ HANS J. MORGENTHAU: POLITICS AMONG NATIONS (1948) Κατά τον Μοrgenthau η διεθνής πολιτική δεν προέρχεται από αφηρημένες απόψεις που αντλούνται από το φιλοσοφικό

Διαβάστε περισσότερα

Προλεγόμενα Η 5 η δεκαετία του 20 ού αιώνα, η δεκαετία του 1940, ασφαλώς και έχει μείνει στο συλλογικό ιστορικό ασυνείδητο των Ελλήνων ως η δεκαετία τ

Προλεγόμενα Η 5 η δεκαετία του 20 ού αιώνα, η δεκαετία του 1940, ασφαλώς και έχει μείνει στο συλλογικό ιστορικό ασυνείδητο των Ελλήνων ως η δεκαετία τ Η 5 η δεκαετία του 20 ού αιώνα, η δεκαετία του 1940, ασφαλώς και έχει μείνει στο συλλογικό ιστορικό ασυνείδητο των Ελλήνων ως η δεκαετία της μεγάλης αδελφοκτόνου ανθρωποσφαγής. Ωστόσο η λειτουργία και

Διαβάστε περισσότερα

Η δήλωση της Μπρατισλάβας

Η δήλωση της Μπρατισλάβας Μπρατισλάβα, 16 Σεπτεμβρίου 2016 Η δήλωση της Μπρατισλάβας Σήμερα, συναντιόμαστε στην Μπρατισλάβα σε μια κρίσιμη στιγμή για το ευρωπαϊκό μας σχέδιο. Στη σύνοδο κορυφής των 27 κρατών μελών στην Μπρατισλάβα

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος. Κυρίως μέρος

Πρόλογος. Κυρίως μέρος ΘΕΜΑ : Έχετε μελετήσει ως τώρα τα πρώτα τέσσερα κεφάλαια του Εγχειριδίου Μελέτης και του Συνοδευτικού Βιβλίου του Henig. Στη δεύτερη γραπτή Εργασία απαντήστε στα εξής ερωτήματα: Εκτιμώντας τις ιδιαιτερότητες

Διαβάστε περισσότερα

«Παγκόσμια Ευρώπη; Οι Διεθνείς Διαστάσεις της Ευρωπαϊκής. Ένωσης»

«Παγκόσμια Ευρώπη; Οι Διεθνείς Διαστάσεις της Ευρωπαϊκής. Ένωσης» Ομιλία Γιάννου Παπαντωνίου στην παρουσίαση του βιβλίου «Παγκόσμια Ευρώπη; Οι Διεθνείς Διαστάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης» Αμφιθέατρο Μεγάρου Καρατζά Τρίτη 30 Ιανουαρίου 2007 Στο ξεκίνημα του 21 ου αιώνα,

Διαβάστε περισσότερα

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ PANAGIOTIS MIHALOS SECRETARY GENERAL FOR INTERNATIONAL ECONOMIC RELATIONS, MINISTRY OF FOREING AFFAIRS, GREECE TO THE SECOND GREEK EU PRESIDENCY CONFERENCE «Europe and the

Διαβάστε περισσότερα

Η κρίση της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων Η ιταλική και γερμανική ενοποίηση. Φύλλο Εργασίας

Η κρίση της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων Η ιταλική και γερμανική ενοποίηση. Φύλλο Εργασίας Η κρίση της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων Η ιταλική και γερμανική ενοποίηση Φύλλο Εργασίας 1. Αφού συμβουλευτείτε τη σελίδα 44 του βιβλίου σας καθώς και το χάρτη που παρατίθεται, να συμπληρώσετε την πιο

Διαβάστε περισσότερα

και ηµόσιας ιοίκησης του Πανεπιστηµίου Αθηνών 1988-92: Αναπληρωτής Καθηγητής των ιεθνών Σχέσεων στο Τµήµα

και ηµόσιας ιοίκησης του Πανεπιστηµίου Αθηνών 1988-92: Αναπληρωτής Καθηγητής των ιεθνών Σχέσεων στο Τµήµα ΓΙΑΝΝΗΣ Γ. ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ ΣΠΟΥ ΕΣ Ιούνιος 1981: ιδάκτωρ των ιεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήµιο Pantheon Sorbonne (Παρίσι Ι) µε άριστα 1980-1981: Πανεπιστήµιο Παρίσι Ι, Diplome d Etudes Approfondies (DEA) Ιστορία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΑΕΑ 15/10/ ΔΣΕ

ΠΕΑΕΑ 15/10/ ΔΣΕ ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕΝΕΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΚΟΙΝΒΟΥΛΙΟΥ ΝΑ ΚΛΕΙΣΕΙ ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΣ ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, ΠΟΥ ΣΤΗΡΙΞΕ Η ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης.

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης Ευρωπαϊκή Οικονομία Νίκος Κουτσιαράς σε συνεργασία με την Ειρήνη Τσακνάκη Πηγές- Βιβλιογραφία

Διαβάστε περισσότερα

η ενημέρωση για τις δράσεις που τυχόν υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτές.

η ενημέρωση για τις δράσεις που τυχόν υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτές. Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στην έδρα της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Σας ευχαριστώ θερμά για τη συμμετοχή σας, η οποία πιστεύω ότι είναι ένα ακόμη βήμα στην προσπάθεια που κάνουμε όλοι, για την ανάδειξη

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΦΡΑΓΚΟΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΦΡΑΓΚΟΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός του βιβλίου είναι η κατανόηση του τρόπου παραγωγής πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο. Προς αυτή την κατεύθυνση, εξετάζει τις κεντρικές έννοιες καθώς και τις κύριες θεωρητικές προσεγγίσεις

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση. ρ Χριστίνα Θεοχάρη

Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση. ρ Χριστίνα Θεοχάρη Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση Συνάντηση Εργασίας ρ Χριστίνα Θεοχάρη Περιβαλλοντολόγος Μηχανικός Γραµµατέας Οικολογίας και Περιβάλλοντος ΓΣΕΕ 7 Ιουνίου 2006 1 1. Η Κοινωνική εταιρική ευθύνη

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνείς Διαπραγματεύσεις & Οικοδόμηση Διεθνούς Κοινού Συμφέροντος

Διεθνείς Διαπραγματεύσεις & Οικοδόμηση Διεθνούς Κοινού Συμφέροντος ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ, ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ & ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Διεθνείς Διαπραγματεύσεις & Οικοδόμηση Διεθνούς Κοινού Συμφέροντος Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Κ.Μ:

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική, Πόλεμος, Στρατηγική

Πολιτική, Πόλεμος, Στρατηγική ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9: Ναπολεόντειοι Πόλεμοι Γιώργος Μαργαρίτης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ

Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΓ Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ - I ΡΥΣΗ ΚΑΙ ΕΞEΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚHΣ EΝΩΣΗΣ ΩΣ ΤΟ 1941 100 Α. ΚΛΕΙΣΤΕΣ Ή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (ενδεικτικά παραδείγµατα) Ερωτήσεις διαζευκτικής απάντησης ή του τύπου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Να δώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων: α )πολιτική του κατευνασμού β) ζώνες κατοχής γ) το κίνημα των Αδεσμεύτων Μονάδες 15

ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Να δώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων: α )πολιτική του κατευνασμού β) ζώνες κατοχής γ) το κίνημα των Αδεσμεύτων Μονάδες 15 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Να δώσετε το περιεχόμενο των παρακάτω όρων: α )πολιτική του κατευνασμού β) ζώνες κατοχής γ) το κίνημα

Διαβάστε περισσότερα

Ηγεσία. 12 ο Κεφάλαιο

Ηγεσία. 12 ο Κεφάλαιο Ηγεσία 12 ο Κεφάλαιο Μαθησιακοί στόχοι (1) Μετά τη μελέτη του κεφαλαίου, θα είστε σε θέση να: 1. Κατανοήσετε τι σημαίνει να είσαι ηγέτης. 2. Συνοψίσετε τι θέλουν οι άνθρωποι και τι χρειάζονται οι επιχειρήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ. Εµµανουήλ Κούµας (ηµ. γεν. 29 Ιανουαρίου 1980) Νεαπόλεως 19, Μαρούσι, 15123 +30-6979-779664, +357-97679220 e.koumas@hotmail.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ. Εµµανουήλ Κούµας (ηµ. γεν. 29 Ιανουαρίου 1980) Νεαπόλεως 19, Μαρούσι, 15123 +30-6979-779664, +357-97679220 e.koumas@hotmail. ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Εµµανουήλ Κούµας (ηµ. γεν. 29 Ιανουαρίου 1980) Νεαπόλεως 19, Μαρούσι, 15123 +30-6979-779664, +357-97679220 e.koumas@hotmail.com ΠΤΥΧΙΑ ΤΙΤΛΟΙ ΣΠΟΥ ΩΝ 2008: ιδακτορικό δίπλωµα στη Νεότερη

Διαβάστε περισσότερα

Η Έμαονη και τα Αίτια τξρ Ψρςοξύ Πξλέμξρ: Αμαστξςάζξμταπ τιπ Εισηγήσειπ τωμ George Kennan και Paul Nitze

Η Έμαονη και τα Αίτια τξρ Ψρςοξύ Πξλέμξρ: Αμαστξςάζξμταπ τιπ Εισηγήσειπ τωμ George Kennan και Paul Nitze Ερστάθιξπ Τ. Φακιξλάπ & Νικόλαξπ Τζιυάκηπ* Η Έμαονη και τα Αίτια τξρ Ψρςοξύ Πξλέμξρ: Αμαστξςάζξμταπ τιπ Εισηγήσειπ τωμ George Kennan και Paul Nitze Προζτέδιο Ειζήγηζης Δεν επιηρέπεηαι η αναθορά ζηο κείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη «Η Ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ Εμπειρίες από την εισδοχή άλλων Βαλκανικών κρατών»

Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη «Η Ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ Εμπειρίες από την εισδοχή άλλων Βαλκανικών κρατών» ΟΜΙΛΙΑ Βουλευτή β Αθηνών, πρώην Υφυπουργού Εξωτερικών κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη Στο συνέδριο του ΚΕΠΠ με θέμα: «Η Ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ Εμπειρίες από την εισδοχή άλλων Βαλκανικών κρατών» Κυρίες

Διαβάστε περισσότερα

THE ROUTE OF THE WESTERN BALKANS TOWARDS EUROPEAN UNION

THE ROUTE OF THE WESTERN BALKANS TOWARDS EUROPEAN UNION THE ROUTE OF THE WESTERN BALKANS TOWARDS EUROPEAN UNION Professor Angelos Kotios Albania, November 2013 1 Αντικείμενο παρουσίασης Χαρακτηριστικά της περιοχής Λόγοι για την καθυστέρηση στην ενσωμάτωση τω

Διαβάστε περισσότερα

[20] Ευρωπαϊκή Οικονομική Ενοποίηση ~ Λένα Τσιπούρη

[20] Ευρωπαϊκή Οικονομική Ενοποίηση ~ Λένα Τσιπούρη 1. Εισαγωγή Η ενοποίηση των Ευρωπαϊκών κρατών είναι ένα πείραμα ιδιαίτερα καινοτόμο και μέχρι σήμερα διαφορετικό από όποια άλλη αντίστοιχη προσπάθεια έχει εκδηλωθεί. Η επιρροή και οι συνέπειες του είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Β ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο - ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 2.4 Το σοσιαλιστικό σύστημα ή η σχεδιασμένη οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΝΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ MINISTER OF FOREIGN AFFAIRS, CYPRUS

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΝΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ MINISTER OF FOREIGN AFFAIRS, CYPRUS THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΝΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ MINISTER OF FOREIGN AFFAIRS, CYPRUS 14 th CYPRUS SUMMIT Europe: Performing a balancing act Cyprus: Leaving no stone unturned ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 2 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018 1 THE ECONOMIST

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Κατάλογος διευκρινιστικού υλικού..................................... 18 Πρόλογος....................................................... 27 Ευχαριστίες......................................................

Διαβάστε περισσότερα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ PETER SANFEY REGIONAL ECONOMIST FOR SOUTHEASTE EUROPE AND GREECE, EBRD TO THE EVENT «RESURRECTING THE GREEK ECONOMY: GREAT EXPECTATIONS?» ΠΕΜΠΤΗ 9 ΙΟΥΛΙΟΥ 2015 THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 1η Σεπτεμβρίου 2008 (OR.fr) 12594/08 CONCL 3

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 1η Σεπτεμβρίου 2008 (OR.fr) 12594/08 CONCL 3 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 1η Σεπτεμβρίου 2008 (OR.fr) 12594/08 CONCL 3 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Προεδρίας προς: τις αντιπροσωπίες Θέμα: ΕΚΤΑΚΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 1η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 3ο (σελ. 67-79) 2 Talcott

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων 26.1.2016 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με μια ετήσια πανευρωπαϊκή συζήτηση στο πλαίσιο της νομοθετικής έκθεσης πρωτοβουλίας σχετικά με τη θέσπιση

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ Καλημέρα σας. Αξιότιμοι Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι Με μεγάλη χαρά το Ελληνικό Δίκτυο του Οικουμενικού Συμφώνου του ΟΗΕ υποδέχεται σήμερα, στην Πρώτη Περιφερειακή

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Χάρη Κυριαζή. «Προκλήσεις, προτάσεις, στρατηγικές ανάπτυξης της εξωστρέφειας» ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΕΒΕ EXPORT SUMMIT

Ομιλία Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Χάρη Κυριαζή. «Προκλήσεις, προτάσεις, στρατηγικές ανάπτυξης της εξωστρέφειας» ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΕΒΕ EXPORT SUMMIT Ομιλία Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Χάρη Κυριαζή «Προκλήσεις, προτάσεις, στρατηγικές ανάπτυξης της εξωστρέφειας» ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΕΒΕ EXPORT SUMMIT Roadmap to Growth Θεσσαλονίκη, 3 Μαΐου 2012 Κυρίες & Κύριοι,

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4. Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ )

Κεφάλαιο 4. Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ ) Ιστορία ΣΤ τάξης Ε Ενότητα «Η Ελλάδα στον 20 ο αιώνα» 1 Κεφάλαιο 4 Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσµιο Πόλεµο (σελ. 190 193) Το 1914 ξέσπασε στην Ευρώπη ο Α' Παγκόσµιος Πόλεµος. Η Ελλάδα, αφού οδηγήθηκε σε διχασµό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ "

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ 1911-1913" Κεφάλαιο 3 Η δεύτερη φάση και το

Διαβάστε περισσότερα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ VLADIMIR CHIZHOV

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ VLADIMIR CHIZHOV THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ VLADIMIR CHIZHOV Ambassador extraordinary and plenipotentiary, permanent representative of the Russian Federation to the European Union TO THE 20 th ROUNDTABLE WITH THE GOVERNMENT

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ Όλοι στα συλλαλητήρια του ΠΑΜΕ ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιδρομή κατά της Συρίας! ΤΡΙΤΗ 17/4/2018 ΑΘΗΝΑ στο ΣΥΝΤΑΓΜΑ στις 7 μ.μ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ στο ΑΓΑΛΜΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ στις 7 μ.μ. Οι Ιμπεριαλιστές Τη Γη Ξαναμοιράζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 19 Ο ΑΙΩΝΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 19 Ο ΑΙΩΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α: Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΝ 19 Ο ΑΙΩΝΑ 09/10/2016 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΟΜΑΔΑ Α Α1.1. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α. Εθνικά κινήματα β. Ιερή Συμμαχία

Διαβάστε περισσότερα