Δρ. Συρράκου Ελένη Φυσικός, MSc, PhD Περιβαλλοντικές Επιστήμες

Transcript

1 Δρ. Συρράκου Ελένη Φυσικός, MSc, PhD Περιβαλλοντικές Επιστήμες

2 «Ανάπτυξη ολοκληρωμένης πολιτικής για τη διαχείριση αγροτοβιομηχανικών αποβλήτων με στόχο τη μεγιστοποίηση της ανάκτησης υλικών και ενέργειας» (INTEGRASTE) «Έξυπνη, πράσινη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ 2020 [ΕΕ , COM(2010) 2020 τελικό] Γνώση και καινοτομία - αποτελεσματική χρήση των πόρων, πιο πράσινη και πιο ανταγωνιστική οικονομία. Αρμονική συμβίωση της βιομηχανίας με το περιβάλλον και την κοινωνία και αύξηση της ανταγωνιστικότητάς της. Εργαλεία: Περιβαλλοντική αδειοδότηση - έλεγχος Βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές

3 ΕΚΤΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Περιβαλλοντική ευθύνη Κλιματική αλλαγή Προστασία υδάτινων πόρων Διαχείριση αποβλήτων Ανάκτηση Προώθηση των ΑΠΕ C.H.P. Olive Mill Wastes Heat Biogas and/or hydrogen gas stream Cow or pig manure Electricity Aerobic SBR ANAEROBIC PILOT PLANT hydrolytic/acidogenic/ methanogenic reactor Liquid stream Membrane system Grape marcs Agricultural residues potatoes, melons, tomatoes etc Other agroindustrial wastes Reuse (irrigation) liquid fertilizer excess sludge Liquid stream centrifuge Aerobic composting dry cake Energy crops (sweet sorghum) Disposal to soil or water body vermicomposting mature compost sorghum cultivation agricole

4 ΕΚΤΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 6ο Κοινοτικό Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον «Περιβάλλον Το μέλλον μας, η επιλογή μας» Απόφαση 1600/2002/ΕΚ της 22ας Ιουλίου 2002 [Επίσημη Εφημερίδα L 242, ] Τέσσερις άξονες προτεραιότητας: κλιματικές αλλαγές, βιοποικιλότητα, περιβάλλον και υγεία, αειφόρος διαχείριση των πόρων και των αποβλήτων με συγκεκριμένους στόχους και δράσεις.

5 7 Θεματικές Στρατηγικές Ατμοσφαιρική ρύπανση, Θαλάσσιο περιβάλλον, Αειφόρος χρήση των πόρων, Πρόληψη παραγωγής αποβλήτων και ανακύκλωση, Αειφόρος χρήση των φυτοφαρμάκων, Προστασία του εδάφους, Αστικό περιβάλλον. Σφαιρική κατά θέμα προσέγγιση, με μακροπρόθεσμους στόχους. Αξιολόγηση των περιβαλλοντικών προβλημάτων Συνέργια ανάμεσα στις διάφορες στρατηγικές και τη στρατηγική της Λισσαβόνας για οικονομική μεγέθυνση και δημιουργία θέσεων απασχόλησης.

6 ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, COM(2009) 147 τελικό ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ Η προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος: προς ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο δράσης Η μέση πλανητική θερμοκρασία σήμερα έχει αυξηθεί κατά 0,8 C πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα. Η σημερινή υπερθέρμανση του Βορείου Ημισφαιρίου είναι πιθανότατα η υψηλότερη των τελευταίων ετών. Oι κλιματικές αλλαγές ευθύνονται για το θάνατο περίπου ανθρώπων ετησίως, ενώ πλήττουν σοβαρά τις ζωές περισσότερο από 300 εκατομμύρια ανθρώπων. Παγκόσμιο Ανθρωπιστικό Φόρουμ (Global Humanitarian Forum)

7 Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, η αλλαγή του κλίματος είχε ήδη έντονη επίδραση σε πολλά φυσικά και βιολογικά συστήματα ανά τον κόσμο: Νερό Οικοσυστήματα και βιοποικιλότητα Τρόφιμα Ακτές Υγεία

8 Η ΕΥΡΩΠΗ ΔΕΝ ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΕΞΑΙΡΕΣΗ Στην Ευρώπη, η θερμοκρασία ανήλθε σχεδόν κατά 1 C τον προηγούμενο αιώνα, δηλαδή ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Αναμένεται να αυξηθούν οι πλημμύρες στις ακτές των παραθαλάσσιων περιοχών, οι πλημμύρες από τα χιόνια που λιώνουν στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και οι στιγμιαίες πλημμύρες (flash floods) σε όλη την Ευρώπη. Θα εκδηλωθούν πυρκαγιές. κύματα καύσωνα και δασικές Αναμένεται να επηρεαστούν σημαντικά πολλοί τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας, όπως η γεωργία, η δασοκομία, ο τουρισμός και η παραγωγή ενέργειας. Έως το 2080, περισσότερα από τα μισά είδη φυτών της Ευρώπης ενδέχεται να καταστούν ευάλωτα ή απειλούμενα. Μεταβολή της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας έως τα τέλη του αιώνα Working Group Ι Intergovernmental Panel on Climate Change IPCC, 2007: Climate Change 2007: The Physical Science Basis.

9 Οι πλέον ευάλωτες περιοχές της Ευρώπης Η νότια Ευρώπη και όλη η Μεσόγειος, λόγω της υψηλής αύξησης των θερμοκρασιών και της μείωσης των βροχοπτώσεων σε περιοχές στις οποίες ήδη παρατηρείται λειψυδρία. Οι παράκτιες ζώνες, λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας που συνδυάζεται με αυξημένο κίνδυνο καταιγίδων. Οι πυκνοκατοικημένες κατακλυζόμενες εκτάσεις, λόγω του αυξημένου κινδύνου καταιγίδων, έντονων βροχοπτώσεων και στιγμιαίων πλημμυρών, ικανών να προκαλέσουν εκτεταμένες ζημίες στους οικισμούς και τις υποδομές. Στη Νότια Ελλάδα: αύξηση, από χρόνο σε χρόνο, των εναλλαγών στο κλίµα τους καλοκαιρινούς µήνες. Με συνέπεια: Συχνότερη εµφάνιση κυµάτων καύσωνα και περιόδων ξηρασίας. Οι περίοδοι ξηρασίας στη Μεσόγειο θα ξεκινούν νωρίτερα µέσα στο χρόνο και θα διαρκούν περισσότερο

10 Περιβαλλοντικοί πρόσφυγες ή μετανάστες «24 εκατομμύρια περιβαλλοντικοί μετανάστες υπάρχουν σήμερα που ενδεχομένως θα αυξηθούν στα 200 εκατομμύρια έως το 2050», προειδοποιεί ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ. «60 εκατομμύρια άνθρωποι στην υποσαχάρια Αφρική, έως το 2020, εκτιμάται ότι θα εγκαταλείψουν τις περιοχές που υφίστανται ραγδαία ερημοποίηση για να κατευθυνθούν προς τις χώρες της βορείου Αφρικής και την Ευρώπη».

11 Οι κλιματικές αλλαγές απειλούν άμεσα την ανθρώπινη υγεία. Απειλούν με εξαφάνιση φυτά, ζώα και ολόκληρα οικοσυστήματα. Καθώς πολύτιμοι φυσικοί πόροι, όπως το νερό, αλλά και οι κατάλληλες για καλλιέργεια περιοχές ανά τον πλανήτη θα μειώνονται, η διεκδίκησή τους μπορεί να γίνει μελλοντικά η κύρια αιτία πολέμου. Για να συγκρατήσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας γύρω στους 2 C (σε

12 Ανανεώσιµες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) Είναι (αιολική, οι µη ηλιακή ορυκτές και ανανεώσιµες γεωθερµική ενέργεια, πηγές ενέργειας ενέργεια κυµάτων, παλιρροϊκή ενέργεια, υδραυλική ενέργεια, βιοµάζα, αέρια εκλυόµενα από χώρους υγειονοµικής ταφής, από εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισµού και βιοαέρια) Οδηγία 2001/77/ΕΚ Για την προαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας Στόχοι της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ: περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ασφάλεια στην προμήθεια και ανταγωνιστικότητα.

13 Νέα Ευρωπαϊκή Πολιτική σε σχέση με την διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την Εξοικονόμηση Ενέργειας και τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Για το σύνολο των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέχρι το 2020, προβλέπεται: α) 20% μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 σύμφωνα με την Οδηγία 2009/29/ ΕΚ β) 20% διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας - Οδηγία 2009/28/ΕΚ γ) 20% εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας. Οδηγία 2009/28/ΕΚ«σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές».

14 Νέα Εθνική Πολιτική για τις ΑΠΕ, την Εξοικονόμηση Ενέργειας και τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ν 3851/2010 Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και άλλες διατάξεις Η προστασία του κλίματος, μέσω της προώθησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, αποτελεί περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα υψίστης σημασίας για τη χώρα. Οι εθνικοί στόχοι για τις Α.Π.Ε., (Οδηγία 2009/28/ΕΚ) καθορίζονται μέχρι το 2020 για τη συμμετοχή της ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. Α) στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας 20%. Β) στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας τουλάχιστον 40%. Γ) στην τελική κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και ψύξη τουλάχιστον 20%. Δ) στην τελική κατανάλωση ενέργειας στις μεταφορές τουλάχιστον 10%.

15 Προώθηση έργων ΑΠΕ από βιομάζα Ν 3851/2010 Επιτάχυνση αδειοδοτήσεων σταθμών παραγωγής 20ετής σύμβαση πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας ΔΕΣΜΗΕ-ΔΕΗ Βιοαέριο που προέρχεται από βιομάζα (κτηνοτροφικά αγροτοβιομηχανικά οργανικά υπολείμματα και απόβλητα) Με εγκατεστημένη ισχύ <3MW τιμή ενέργειας 220 /ΜWh >3MW τιμή ενέργειας 200 /ΜWh και

16 Θεσμικό Πλαίσιο για την Προστασία και Βιώσιμη Διαχείριση των Υδάτων Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων ΕΕ L 327/1 της , οδηγία όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση αριθ. 2455/2001/ΕΚ (ΕΕ L 331/1, της ). Νόμος 3199/2003 «Προστασία και διαχείριση των υδάτων - Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000». (ΦΕΚ Α 280/ ) Προεδρικό Διάταγμα 51/2007 «Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για την ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση των υδάτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ «για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000» (ΦΕΚ Α 54/ ) ΚΥΑ 39626/2208/Ε130 (ΦΕΚ Β, 2075/ ) Καθορισμός μέτρων για την προστασία των υπόγειων νερών από την ρύπανση και την υποβάθμιση, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2006/118/ ΕΚ «σχετικά με την προστασία των υπόγειων υδάτων από την ρύπανση και την υποβάθμιση», του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2006»

17 Καλή Οικολογική Κατάσταση Υδάτων Αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτινων σωμάτων (επιφανειακών, μεταβατικών, παράκτιων και υπόγειων) με τη λογική της οικολογικής κλιμακωτής διαβάθμισης (εξαίρετη, καλή, μέτρια, ελλιπής, κακή) με βάση χημικούς, βιολογικούς και υδρομορφολογικούς δείκτες, αντί της ισχύουσας διάκρισης σε επιτρεπτό/μη επιτρεπτό, βάσει οριακών τιμών αποκλειστικά χημικών παραμέτρων σε συνάρτηση με τη χρήση τους. Στόχος η επίτευξη τουλάχιστον της καλής χημικής και καλής οικολογικής κατάστασης σε όλα τα υδάτινα σώματα Για τη χημική παρακολούθηση απαιτείται ο καθορισμός καταλόγου επικίνδυνων ουσιών και ουσιών προτεραιότητας.

18 Η οδηγία 2008/105/ΕΚ περί ουσιών προτεραιότητας θέτει περιβαλλοντικά πρότυπα ποιότητας για συγκεκριμένες ουσίες προτεραιότητας και άλλους ρυπαντές, τα οποία θα πρέπει να επιτευχθούν μέχρι το 2015, με τη βοήθεια κατάλληλων προγραμμάτων μέτρων. ΟΔΗΓΙΑ 2008/105/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 16ης Δεκεμβρίου 2008 σχετικά με πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος στον τομέα της πολιτικής των υδάτων καθώς και σχετικά με την τροποποίηση και τη συνακόλουθη κατάργηση των οδηγιών του Συμβουλίου 82/176/ΕΟΚ, 83/513/ΕΟΚ, 84/156/ΕΟΚ, 84/491/ΕΟΚ και 86/280/ΕΟΚ και την τροποποίηση της οδηγίας 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Τα κράτη μέλη έπρεπε να συμμορφωθούν με την οδηγία έως τις 13 Ιουλίου ΟΔΗΓΙΑ 2006/11/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 15ης Φεβρουαρίου 2006 για τη ρύπανση που προκαλείται από ορισμένες επικίνδυνες ουσίες που εκχέονται στο υδάτινο περιβάλλον της Κοινότητας

19 Προστασία και διαχείριση των υδάτων Εθνική Επιτροπή Υδάτων (Διυπουργική) Εθνικό Συµβούλιο Υδάτων (φορείς) Ειδική Γραμματεία Υδάτων - ΚΥΑ 49139/2005 (ΥΠΕΚΑ) Διεύθυνση Υδάτων της Περιφέρειας (ανά Περιφέρεια) Περιφερειακό Συμβούλιο Υδάτων (φορείς ανά Περιφέρεια) ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΔΑΤΩΝ 16/07/2010 Καθορίζονται 45 Λεκάνες Απορροής Ποταμών, που υπάγονται σε 14 Περιοχές Λεκανών Απορροής Ποταμών (Υδατικά Διαμερίσματα)

20 Διεύθυνση Υδάτων της Περιφέρειας Εξειδικεύει και εφαρμόζει μακροχρόνια και μεσοχρόνια προγράμματα προστασίας και διαχείρισης των λεκανών απορροής ποταμού. Καταρτίζει Σχέδια Διαχείρισης που περιλαμβάνουν: α) Το Πρόγραμμα Μέτρων (ετήσιας εφαρμογής) που καθορίζει τα μέτρα που απαιτούνται για: την προστασία και διαχείριση των υδάτων των λεκανών απορροής ποταμών, τη διατήρηση, προστασία και βελτίωση της ποιότητας του υδάτινου περιβάλλοντος, την αντιμετώπιση της ρύπανσης των υδατικών οικοσυστημάτων, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσής της και τη διασφάλιση της αειφόρου χρήσης των υδάτων (έτοιμα για εφαρμογή μέχρι ). β) Καταρτίζει Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών γ) Το Πρόγραμμα Παρακολούθησης που περιέχει ειδικότερα μέτρα που εξασφαλίζουν τη διαρκή παρακολούθηση των ποιοτικών παραμέτρων και της ποσοτικής κατάστασης των υδάτων και της οικολογικής κατάστασης των επιφανειακών υδάτων.

21 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΡΑΞΗ: «Ένα βήμα μπροστά για την αειφόρο χρήση των πόρων θεματική στρατηγική για την πρόληψη της δημιουργίας και την ανακύκλωση των αποβλήτων» [COM(2005) 666 Ανακοίνωση της Επιτροπής της 21ης Δεκεμβρίου 2005]. Η στρατηγική έχει ως κύριο στόχο να µετατρέψει την Ευρώπη σε κοινωνία της ανακύκλωσης, η οποία να επιδιώκει να προλάβει τη δηµιουργία αποβλήτων και, στις περιπτώσεις που δεν το µπορεί, να τα χρησιµοποιεί ως πόρο.

22 ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ Στόχος της στρατηγικής είναι να μειωθούν οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αποβλήτων σε όλο τον κύκλο ζωής τους, από την παραγωγή μέχρι την τελική διάθεσή τους, μέσω της ανακύκλωσης. Κάθε είδος αποβλήτων αντιμετωπίζεται όχι μόνο ως πηγή ρύπανσης που επιβάλλεται να μειωθεί, αλλά και ως ενδεχόμενος πόρος που προσφέρεται για εκμετάλλευση. Αναμενόμενες επιπτώσεις: Λιγότερα απόβλητα στους χώρους υγειονοµικής ταφής Περισσότερη και καλύτερη ανακύκλωση Περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη και θετικές επιπτώσεις

23 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Μείωση των ποσοτήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, θα επιτρέψει την πραγματοποίηση μεγαλύτερης κλίμακας λιπασματοποίησης και την ανάκτηση μεγαλύτερων ποσοτήτων ενέργειας από τα απόβλητα ενώ παράλληλα θα βελτιώσει από ποσοτική και ποιοτική σκοπιά την ανακύκλωση. Κύρια αναμενόμενα οφέλη: μεγαλύτερη αποδοτικότητα και η καλύτερη αξιοποίηση των δαπανών χάρη στη σημασία που αποδίδεται στον περιβαλλοντικό αντίκτυπο, τη μείωση του κόστους, τον περιορισμό των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι δραστηριότητες ανακύκλωσης, τη μείωση της ρύπανσης από τα απόβλητα και την περιστολή των εκπομπών των αερίων που επιδεινώνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

24 Η νέα Οδηγία Πλαίσιο για τα Απόβλητα Οδηγία 2008/98/ΕΚ Ενσωμάτωση έως 12 Δεκεμβρίου 2010 Ορίζει νέους στόχους ανακύκλωσης προς επίτευξη εκ μέρους των κρατών μελών μέχρι το 2020: 50% ποσοστού ανακύκλωσης για τα οικιακά και παρόμοια απόβλητα και 70% για τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων. Ενισχύει τις διατάξεις σχετικά με την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων με επιβολή στα κράτη μέλη, υποχρέωσης να αναπτύξουν εθνικά προγράμματα πρόληψης αποβλήτων και δέσμευσης και η Επιτροπή να υποβάλει έκθεση σχετικά με πρόληψη και να ορίσει στόχους πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων. Καθιερώνει μια σαφή «ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ» επιλογών διαχείρισης αποβλήτων σε πέντε επίπεδα α) Πρόληψη, β) Προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, γ) Ανακύκλωση, δ) Άλλου είδους ανάκτηση: κομποστοποίηση, ανάκτηση ενέργειας, κλπ. ε) Διάθεση

25 Εθνικοί στόχοι Σταδιακή µείωση της ποσότητας των βιοαποδοµήσιµων αστικών αποβλήτων (ΒΑΑ) που οδηγούνται προς Χ.Υ.Τ.Α. Μείωση σε σχέση με την ποσότητα των ΒΑΑ που παράγονταν το 1995: 2010: µείωση στο 75% 2013: µείωση στο 50% 2020: µείωση στο 35% ΚΥΑ 29407/3508/2002 (ΦΕΚ 1572 B) «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων».

26 Περιβαλλοντική ευθύνη για την πρόληψη και την αποκατάσταση των ζημιών στο περιβάλλον Η οδηγία 2004/35/ΕΚ ενσωματώθηκε με το Προεδρικό Διάταγμα 148/2009 «Περιβαλλοντική ευθύνη για την πρόληψη και την αποκατάσταση των ζημιών στο περιβάλλον-εναρμόνιση με την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου όπως ισχύει» (ΦΕΚ 190/Α/29 Σεπτεμβρίου 2009). Η αποκατάσταση του περιβάλλοντος μέχρι σήμερα σε περιπτώσεις πρόκλησης ρύπανσης περιελάμβανε μόνο τις ζημίες που προκαλούνταν βασικά σε πρόσωπα και αγαθά. Η οδηγία εισάγει το καθεστώς που προβλέπει την αποκατάσταση του περιβάλλοντος όταν ένας φορέας εκμετάλλευσης προκαλέσει ρύπανση και ο οποίος είναι οικονομικά υπεύθυνος για την αποκατάσταση της ζημίας και της επαναφοράς του περιβάλλοντος και βασίζεται στην αρχή ο «ρυπαίνων πληρώνει».

27 Η περιβαλλοντική ζημία Η περιβαλλοντική ζημία είναι η πρόκληση μετρήσιμης δυσμενούς μεταβολής του φυσικού πόρου και συγκεκριμένα η ζημία που προκαλείται: στα προστατευόμενα είδη καθώς και στους φυσικούς οικοτόπους που αυτά διαβιούν όπως αναφέρονται στις οδηγίες 79/409/ΕΚ και 92/43/ΕΚ στα ύδατα με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της οικολογικής, χημικής ή/και ποσοτικής κατάστασής τους στο έδαφος, δηλαδή στην πρόκληση οποιαδήποτε μόλυνσης του εδάφους η οποία δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο δυσμενών συνεπειών για την ανθρώπινη υγεία Οι δραστηριότητες που μπορεί να προκαλέσουν ζημία είναι οι εγκαταστάσεις για τις οποίες προβλέπεται άδεια σύμφωνα με την Οδηγία 96/61, κάθε διαδικασία διαχείρισης αποβλήτων που περιλαμβάνει τη συλλογή, μεταφορά αποθήκευση, αξιοποίηση και διάθεση επικίνδυνων και μη επικίνδυνων αποβλήτων, οι απορρίψεις σε επιφανειακά νερά και υπόγεια νερά, οι μεταφορές επικινδύνων ή ρυπογόνων εμπορευμάτων, κ.α. Σημαντικό ρόλο για την αποτελεσματική εφαρμογή της οδηγίας έχουν και οι ενδιαφερόμενοι φορείς και οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) στις οποίες αναγνωρίζεται έννομο συμφέρον.

28 INTEGRASTE Ένα μείζον περιβαλλοντικό πρόβλημα γίνεται πράσινη αναπτυξιακή διέξοδος C.H.P. Olive Mill Wastes Heat Biogas and/or hydrogen gas stream Cow or pig manure Electricity Aerobic SBR ANAEROBIC PILOT PLANT hydrolytic/acidogenic/ methanogenic reactor Liquid stream Membrane system Grape marcs Agricultural residues potatoes, melons, tomatoes etc Other agroindustrial wastes Reuse (irrigation) liquid fertilizer excess sludge Liquid stream centrifuge Aerobic composting dry cake Energy crops (sweet sorghum) Disposal to soil or water body vermicomposting mature compost sorghum cultivation agricole

29 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας Ελένη Συρράκου