Ihre ersten griechischen Sätze! φιλοσοφία

Transcript

1 Ihre ersten griechischen Sätze! Das haben Sie wirklich sehr gut gemacht :-) Ich habe versucht, die Sätze ein bisschen zu sortieren. Besonderheiten, auf die man von Beginn an achten sollte, sind unterstrichen und nochmal erklärt. Bitte machen Sie sich nur ja keine Sorgen, wenn Sie einige Wendungen noch nicht kennen. Einige von Ihnen können schon ein wenig Griechisch und haben Dinge geschrieben, die wir im Unterricht noch nicht besprochen haben. Wir werden alles noch ganz in Ruhe anschauen. "Verstehen" habe ich überall durch κατα-μανθάνω (statt μανθάνω) ersetzt. Das trifft es besser. φιλοσοφία Ὁ νόος καὶ ἡ ψυχή Ὁ νόος ἄγει τὴν ψυχήν. Ὁ νόος τὸν φιλόσοφον ἄγει. Ὁ σοφὸς διδάσκαλος ἄγει εἰς τοὺς λόγους. Ὁ νόος τοῦ φιλοσόφου ἐστὶ σοφός. Das Genitivattribut braucht sich nicht an die attributive Stellung zu halten, sondern darf frei im Satz stehen. Τὸν λόγον τοῦ φιλοσόφου νομίζω σοφόν. Ὁ νόος ἐστὶν ἀγαθὸς φίλος τοῦ σοφοῦ φιλοσόφου. Ὁ νόος καὶ ἡ ψυχὴ ἄγουσιν ἄνθρωπον. Οἱ φιλόσοφοι οἱ σοφοὶ (= οἱ σοφοὶ φιλόσοφοι) περὶ τῆς ψυχῆς λέγουσιν. Das ist die sogenannte 2. attributive Stellung: (ARTIKEL ) BEZIEHUNGSWORT WIEDERHOLTER ARTIKEL ATTRIBUT Der erste Artikel kann, aber muss nicht stehen; hier steht er. Diese Stellung hatten wir noch gar nicht gelernt, aber jemand kannte sie schon. Keine Sorge, ich werde es im Unterricht nochmal genau erklären. Νόος ὁ σοφὸς (= ὁ σοφὸς νόος) ἄγει τὸν ἄνθρωπον εἰς τὸ ἀγαθὸν καὶ τὸν θεόν. 2. attributive Stellung: (ARTIKEL ) BEZIEHUNGSWORT WIEDERHOLTER ARTIKEL ATTRIBUT Hier steht der erste Artikel nicht. Οἱ θεοὶ καὶ ὁ κόσμος Πολλοὶ φιλόσοφοι περὶ τοῦ κόσμου λέγουσιν. Ὁ φιλόσοφος λέγει περὶ τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῶν θεῶν. Ὁ φιλόσοφος λέγει περὶ τοῦ οὐρανοῦ. Οἱ σοφοὶ φιλόσοφοι λέγουσι περὶ τοῦ κόσμου. Νομίζω τοὺς φιλοσόφους περὶ τοῦ κόσμου λέγειν. AcI Οἱ φιλόσοφοι καὶ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι Οἱ φιλόσοφοί εἰσι σοφοί. Εἰσὶν οἱ φιλόσοφοι σοφοί; (";" ist das griechische Fragezeichen) Οἱ φιλόσοφοι παιδεύουσι τοὺς ἀνθρώπους. Ὁ φιλόσοφος τοὺς ἀνθρώπους παιδεύει. Τὸν λόγον φιλοσόφου πολλοὶ κακὸν νομίζουσιν, ἀλλὰ χαίρουσιν κακοῖς βιβλίοις. Πολλοὶ φιλόσοφοι γράφουσι βιβλία. Πολλοὶ φιλόσοφοι γράφουσι περὶ τοῦ κόσμου. 1

2 Ὁ ἄνθρωπος γράφει ὀλίγα ἀγαθὰ βιβλία. Οὐ καταμανθάνετε τὸν λόγον τοῦ βιβλίου. Οἱ σοφοὶ φιλόσοφοι νομίζουσιν τοὺς ἀνθρώπους παιδία. Ὁ νόος τὸν φιλόσοφον ἄγει; (";" ist das griechische Fragezeichen) Οἱ φιλόσοφοι πολλὰ βιβλία γράφουσιν. Ὀλίγα βιβλία ἀγαθά ἐστιν. Καὶ ἀναγιγνώσκω (ich lese) βιβλίον. das Prädikat steht im Singular. Achtung: Verwechseln Sie λέγω nicht mit lat. lego! Gr. λέγω heißt "sagen", "sprechen". Ἀλλὰ βάλλω τὸ βιβλίον εἰς τὸν ποταμόν, ὅτι ὁ φιλόσοφος γράφει τὸν λίθον ψυχὴν ἔχειν. AcI Γράφω τῷ φιλοσόφῳ ἐπιστολήν. Νομίζω τὸν φιλόσοφον λίθον (εἶναι). mit εἶναι: AcI ohne εἷναι: Λέγω τὸν φιλόσοφον λίθον. Ὁ σκεπτικὸς λέγει (" " ist der griechische Doppelpunkt oder das Semikolon) Οἱ πολλοὶ φιλόσοφοι περὶ τοῦ κόσμου λέγουσιν. Ἀλλὰ ὀλίγοι περὶ τῆς τοῦ νόου ψυχῆς λέγουσιν. ein Attribut aus mehreren Wörtern! Ἀγαθὸς φιλόσοφος τοὺς θεοὺς κακοὺς νομίζει. Ὁ ἥλιος, ἡ σελήνη, τὰ ἄστρα οὐδὲν τοῖς θεοῖς ἐστιν. Dativus possessivus Οἱ πολλοὶ ἄνθρωποι οὐ καταμανθάνουσιν, ὅτι οὐ τὰ ζῷα ἄγουσιν. Ὁ νόος λείπει τὸν ἄνθρωπον. ὁ κόσμος Περὶ τῶν οὐρανίων (τὰ οὐράνια "die Himmelserscheinungen") Τῷ κόσμῳ ὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη καὶ τὰ ἄστρα ἐστίν. Dativus Possessivus. Ἐν τῷ κόσμῳ... würde etwas anderes heißen! Das Prädikatsverb kann hier im Singular stehen, weil das letzte Glied des Subjekts ein Neutrum ist. εἱσίν wäre aber auch möglich. Ὁ οὐρανὸς φέρει τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελήνην καὶ τὰ καλὰ ἄστρα. Ἡ γῆ δὲ φέρει πολλὰ παιδία καὶ τὸν σοφὸν φιλόσοφον. Ὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη εἰσὶ καλοί. Wenn mehrere grammatische Geschlechter zusammengefasst werden, verwendet man für kongruente Formen meist das Maskulinum als Sammelform, seltener das Geschlecht des zuletzt genannten Beziehungsworts. Ὁ ἥλιός ἐστιν ἐν τῷ οὐρανῷ. ἐστίν ist hier nicht einfache Kopula, die ein Prädikatsnomen anbindet, sondern bedeutet "befindet sich", denn ἐν τῷ οὐρανῷ ist eine adverbiale Bestimmung und kein Prädikatsnomen. Das ist bei den folgenden Sätzen genauso: Ἐν τῷ κόσμῳ πολλοὶ ἥλιοί εἰσιν. Ἐν τῷ κόσμῳ εἰσὶ ὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη. Ἡ καλὴ σελήνη ἐστὶ πρὸς τῇ γῇ. 2

3 Ἡ γῆ φέρει τὴν σελήνην. Ὁ καλὸς κόσμος ἔχει πολλὰ ἄστρα. Ὁ ἥλιος, ἡ σελήνη καὶ τὰ ἄστρα εἰσὶ ζῷα ἐν τῷ οὐρανῷ. Οἱ φιλόσοφοι λέγουσιν, ὅτι τὰ δένδρα καὶ τὰ ἄστρα ἔχει ψυχάς. Περὶ τῶν ζῴων καὶ φυτῶν Τὰ καλὰ ἄστρα πολλὰ ζῷα ἄγει. Τὰ ζῷα λέγει οὐδέν, ἔχει δὲ νόον. Τὸ φυτὸν καὶ τὸ δένδρον ἐστὶ ζῷα. Τὰ φυτά ἐστι καλά. Τὸ ζῷον ἥκει ἐπὶ τὴν γῆν. Τὸ δένδρον ἐστὶ φυτὸν καλόν. Wenn kein Artikel dabeisteht, kann das Attribut vor- oder nachgestellt sein; das ist dann egal. Ὁ ἵππος ἐστὶ ζῷον. Πολλοὶ ἄνθρωποι τοὺς ἵππους ζῷα νομίζουσιν. Das Prädikatsnomen muss nicht Genus-kongruent sein. Οἱ ἄνθρωποι νομίζουσιν, ὅτι ἵππος καλός ἐστι. Πολλὰ ζῷά ἐστιν ὑπὸ τοῖς δένδροις καὶ τοῖς λίθοις. ἐστίν "befinden sich" Τὸ φυτόν ἐστι ἄλλο ζῷον. Δένδρον ὁράει οὐδέν. Τὰ φυτὰ ἔχει οὐδέν. Περὶ τῶν ἀνθρώπων Οἱ ἄνθρωποι ἔχουσιν νόον. Ἡ ψυχὴ ἥκει ἐκ τοῦ κόσμου. Vor Konsonant heißt es ἐκ, vor Vokal ἐξ. Οἱ σοφοὶ θεοὶ ἄγουσι(ν) τὴν ψυχὴν τοῦ κόσμου καὶ οἱ ἄνθρωποι μανθάνουσι τὸν λόγον πρὸς τοῦ κόσμου καὶ διδάσκουσι(ν) τοῖς ζῴοις. Οἱ ἀγαθοὶ φίλοι τῶν δένδρων καταμανθάνουσι(ν) τὸ φυτόν. Alltag Zuhause Ὁ φιλόσοφος βαίνει εἰς τὴν οἰκίαν. Βαίνετε παρὰ τὴν οἰκίαν. Νομίζεις, ὅτι ἥκω, ἀλλὰ βαίνω εἰς τὴν οἰκίαν. Ἡ οἰκία καλή ἐστιν. Ὅτι ἡ οἰκία καλή ἐστιν, τὰ παιδία οὐ βαίνει ἐκ τῆς οἰκίας. Ὁ φίλος γράφει τὸ σοφὸν βιβλίον. Νομίζω τὸ καλὸν βιβλίον καταμανθάνειν. Es steht ein einfacher Infinitiv, kein AcI, wenn das Subjekt gleich bleibt. 3

4 Ἡ διδάσκαλος γράφει τὴν ἐπιστολήν. Τὸ βιβλίον ἐστι ὑπὸ ὀλίγαις ἐπιστολαῖς τοῦ φιλοσόφου. ἐστι "befindet sich" Γράφω τὸ βιβλίον καὶ τὸ βιβλίον ἐστὶ ἀγαθόν. Ὁ φιλόσοφος γράφει πολλοὺς λόγους ἐν τῷ ἀγαθῷ βιβλίῳ. Ἡ διδάσκαλος γράφει βιβλίον ἐν τῇ καλῇ οἰκίᾳ περὶ τῆς παιδείας (Erziehung) τοῦ παιδίου. Manche Wörter haben nur eine einzige Form fürs Maskulinum und Femininum. Man kann das Geschlecht dann am Artikel oder kongruenten Formen erkennen wie Attributen und Prädikativa. Ὁ διδάσκαλος γράφει πολλὰς ἐπιστολάς. Γράφομεν τὴν καλὴν ἐπιστολήν. Ὁ ἀγαθὸς φίλος χαίρει τῇ ἑπιστολῇ. Ὀλίγοι φίλοι ἐπιστολὰς γράφουσιν. Χαίρετε τῇ πρὸς τοῦ φιλοσόφου ἐπιστολῇ. πρὸς τοῦ φιλοσόφου ist ein Attribut, auch wenn es aus mehreren Wörtern besteht! (Über WAS FÜR EINEN Brief freut ihr euch?) Es muss also auch wie ein Attribut gestellt werden. Ὁ ἄνθρωπος χαίρει τῇ ἑπιστολῇ τοῦ φίλου, ἀλλὰ αἱ ἵπποι οὔ. τοῦ φίλου ist auch ein Attribut. Trotzdem ist der Satz richtig, denn das Genitivattribut darf frei im Satz stehen. Tierbezeichnungen haben oft nur eine einzige Form fürs Maskulinum und Femininum. Draußen Τὸ παιδίον λείπει τὴν καλὴν οἰκίαν. Πολλοὶ φίλοι τὴν οἰκίαν λείπουσι(ν). Ἐξ οἰκίας βαίνω. Βαίνω ἐξ οἰκίας. Βαίνω ἐκ τῆς οἰκίας. Ὁ φίλος ἐκ τῆς οἰκίας βαίνει. Vor Konsonant heißt es ἐκ, vor Vokal ἐξ. Ὁ φίλος λείπει τὴν οἰκίαν, ὅτι τὰ ἄστρα οὐχ ὁράει. Χαίρω, ὅτι τὸν φίλον ὁράω. Ὁ φίλος φέρει τὰς ἐπιστολὰς εὶς τὰς οἰκίας. Am Fluss Βαίνω εἰς τὴν οἰκίαν, ἀλλὰ ὁράω οὐδέν. Λείπω τὴν οἰκίαν καὶ ἥκω εἰς τὸν ποταμόν. Ὁράω τὸν ἵππον τοῦ φίλου. Ὁ ἵππος ἔχει ἀγαθὴν ψυχήν. Das Genitiv-Attribut darf frei im Satz stehen. Τὸ παιδίον ὁράει τὰς ἄλλας οἰκίας τὰς καλὰς περὶ τὸν ποταμὸν εἶναι. 2. attributive Stellung: (ARTIKEL ) BEZIEHUNGSWORT WIEDERHOLTER ARTIKEL ATTRIBUT AcI εἶναι "sich befinden" Τὸ παιδίον λείπει τὴν οἰκίαν, ὅτι ὁ φίλος ἥκει πρὸς τὸν ποταμόν. Βαίνω ἐκ τῆς οἰκίας καὶ βαίνω εἰς τὸν ποταμόν. Vor Konsonant heißt es ἐκ, vor Vokal ἔξ. Ὁ ἄνθρωπος ἵππον ζῷον κακὸν νομίζει. Ὁ ἵππος οὐχ ἥκει ἐκ τοῦ ποταμοῦ. Vor Konsonant heißt es οὐ, vor unbehauchtem Vokal οὐκ, vor behauchtem Vokal οὐχ. Vor Konsonant heißt es ἐκ, vor Vokal ἐξ. Οἱ ἵπποι χαίρουσι τῷ ποταμῷ. Τὸ ζῷον χαίρει τῷ ἡλίῳ. Ὁ ἵππος φέρει τὸν ἄνθρωπον ἐκ τοῦ ποταμοῦ. 4

5 Vor Konsonant heißt es ἐκ, vor Vokal ἐξ. Τὸ παιδίοιν ἄγει τὸν ἵππον περὶ τὸ δένδρον. Ὁράω τὰ κακὰ φυτά. Ἀγαθὸν φυτόν ἐστι ἄλλο δένδρον. Τὸ παιδίον ἵππον ὁράει. Τὸ παιδίον χαίρει τῷ ἵππῳ. Τὰ παιδία χαίρει τοῖς ζῴοις καὶ τοῖς φυτοῖς ἐπὶ τῆς γῆς. Οἱ φίλοι βαίνουσι εἰς ποταμόν. Ἐκ τοῦ ποταμοῦ ἥκει τὸ παιδίον καὶ βαίνει ἐπὶ τὸν λίθον. Vor Konsonant heißt es ἐκ, vor Vokal ἔξ. Πολλοὶ ἄνθρωποι οὐ καταμανθάνουσι τὰ παιδία. Βάλλω λίθους. Τὸ παιδίον βάλλει τὸν λίθον ἐπὶ τῆς οἰκίας. Πολλὰ παιδία βάλλει καλὸν λίθον εἰς τὸν ποταμόν. Ὁ φιλόσοφος βάλλει τὸν λίθον. Οἱ ἄνθρωποι βαίνουσιν περὶ τοῦ ποταμοῦ καὶ βάλλουσιν πολλοὺς λίθους ἐπὶ τῆς οἰκίας, ὅτι οὐκ ἐπαιδεύοντο. ἐ-παιδευ-οντο ist 3. P. Pl. Imperfekt Passiv. Sie müssen die Form natürlich noch nicht können. Aber was bedeutet es? Unterricht Ὁ διδάσκαλος παιδεύει τὰ παιδία. Ὁ διδάσκαλος πολλὰ παιδία παιδεύει. Οἱ διδάσκαλοι παιδεύουσι τὰ παιδία. Ἡ διδάσκαλος διδάσκει, ἀλλὰ τὰ παίδια μανθάνει οὐδέν. Ὁ διδάσκαλος φέρει τὸ παιδίον. Ὁ ἄνθρωπος σοφὸν φιλόσοφον ὁράει. Ὀ σοφὸς φιλόσοφος διδάσκει ὑπὸ τῷ δένδρῳ. Ὁ φιλόσοφος χαίρει τῷ ἡλίῳ καὶ τῇ σελήνῃ καὶ τῷ ἄστρῳ καὶ διδάσκει τὰ παιδία. Ἡμεῖς (wir) οἱ διδάσκαλοι βάλλομεν βιβλία ἐξ οἰκίας. In Ausdrücken wie "wir Lehrer", "ihr Kinder" muss man den Artikel hinter das Pronomen schreiben. Vor Konsonant heißt es ἐκ, vor Vokal ἔξ. Τὸ παιδίον τὸν διδάσκαλον κακὸν νομίζει, ἀλλὰ ὁ φίλος τὴν οἰκίαν λείπει. Καταμανθάνω οὐδέν. Am Abend Ὁ φίλος ὁράει ἄλλο ἄστρον ἐν τῷ καλῷ οὐρανῷ. Βλέπω (ich schaue) εἰς τὸν οὐρανόν καὶ χαίρω τοῖς πολλοῖς ἄστροις. μῦθοι Ein Tag im Leben einer Göttin Ἡ θεὰ βαίνει πρὸς τὸν ποταμόν. Ἡ ψυχὴ τῆς θεᾶς ἐστι ἐν τῷ ζῴῳ. 5

6 ἐστι "befindet sich" Ἡ θεὰ χαίρει ταῖς ἐπιστολαῖς καὶ γράφει καλὸν λόγον. Ἡ καλὴ θεὰ βάλλει τοὺς λίθους εἰς τὴν οἰκίαν. Ἐκ τοῦ λίθου τῆς θεᾶς ζῷον ἥκει καὶ ἡ θεὰ χαίρει, ὅτι τὸ ζῷον ἀγαθόν ἐστι. Was Menschen glauben Ὁ θεὸς τῶν ἵππων καὶ τῶν ποταμῶν ἐστι Ποσειδῶν. Οἱ ἄνθρωποι μανθάνουσιν, ὅτι οἱ θεοὶ σοφοί εἰσιν. Οἱ θεοί εἰσιν φίλοι τῶν ἀνθρώπων. Beim Prädikativum / Prädikatsnomen steht für gewöhnlich kein Artikel. Οἱ θεοί εἰσι καλοί. Ὁ ἄνθρωπος τοὺς θεοὺς νομίζει. νομίζω mit einfachem Akkusativ: "glauben an", "für wahr halten" Πέτρος νομίζει τοὺς πολλοὺς θεοὺς ἵππους. Αἱ ψυχαὶ ἥκουσι ὑπὸ τὴν γῆν, ὅτι εἰσὶ κακαί. Ἡ καλὴ ψυχὴ βαίνει πρὸς τὸν οὐρανόν. Was Götter glauben Οἱ θεοὶ λέγουσι τὸν κόσμον οὐρανόν. Περὶ τῆς σελήνης καὶ τῶν ἄστρων Ἡ σελήνη καὶ τὰ ἄστρα <reden>. Hier kann man nicht λέγω verwenden, es braucht immer eine Ergänzung. Zu dem passenden Wort können wir die Formen noch nicht: Es heißt διαλέγομαι "sich unterhalten". Richtig wäre: διαλέγονται. Πολλὰ καλὰ ἄστρα χαίρει τῇ σελήνῃ, ὅτι ἡ σελήνη τὸ βιβλίον γράφει. Ὁ ἵππος φέρει τὴν σελήνην πρὸς τοὺς θεούς. Πολλὰ ἄστρα χαίρει τῇ σελήνῃ. Ἀλλὰ τὸ κακὸν ἄστρον οὐ χαίρει, ὅτι οὐδὲν καταμανθάνει. Ἔστι δὲ οὐ καλὸν βαίνειν πρὸς τοὺς θεοὺς. Ὅτι οὑδὲν καταμανθάνει, λείπει τὸν οὐρανόν. Ὁ ἵππος φέρει τὴν σελήνην πρὸς τοὺς θεούς. Οἱ δὲ θεοὶ νομίζουσι τὴν σελήνην κακήν. Ἡ σελήνη δὲ λέγει "Eἰμὶ καλὴ καὶ σοφή. Ἐστὲ πολλοὶ διδάσκαλοι, ἀλλὰ ὀλίγοι φιλόσοφοι." Οἱ θεοὶ ὁράουσι, ὅτι ἡ σελήνη <ich vermute, Sie meinen: "sehr schlecht erzogen ist", aber das können wir leider noch nicht ausdrücken!> ποιητικά Τὸ δένδρον φέρει τὴν ψυχὴν τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τὸν οὐρανόν. Ὑπὸ τῷ οὐρανῷ ἡ ψυχὴ χαίρει. 6

7 Ὁ φιλόσοφος ὁράει τὴν καλὴν ψυχὴν τοῦ βιβλίου. παρὰ δόξαν Ὁ σοφὸς λίθος γράφει πολλὰς ἐπιστολάς. Τὸ καλὸν ἄστρον παιδεύει τὸ κακὸν φυτόν. Ἵππος βάλλει λίθον ἐπὶ σελήνας. Ἡ σελήνη λείπει τὸν οὐρανὸν καὶ γράφει βιβλία περὶ τῆς ψυχῆς. Ὁ σοφὸς ἵππος παιδεύει πολλοὺς φιλοσόφους. Ἡ σελήνη ἄγει τοὺς ὀλίγους ἵππους εἰς τὸν ποταμόν. Ὁ ἥλιος καὶ τὰ ἄστρα λείπουσι τὸν οὐρανόν. Ὁ νόος βάλλει κακὸν βιβλίον εἰς τὸν ποταμόν. Τὰ παιδία λείπει τὴν σελήνην. 7