ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Transcript

1 ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ W.W.A.C. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΒΟΗΘΕΙΑ & ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ Ηρώων Πολυτεχνείου 211, Λάρισα Τηλ: , Fax: Website : info@wwac.gr 1

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το σχέδιο δράσης απευθύνεται σε μετανάστριες που διαβιούν στην περιοχή της Λάρισας και αποτελεί συμβουλευτικό εργαλείο προσφέροντας χρήσιμες πληροφορίες για την στήριξη, την ισότιμη ένταξη στην ελληνική κοινωνία και παράσχει έγκυρη και αξιόπιστη ενημέρωση όσων αφορά νομοθετικές ρυθμίσεις. Στόχος είναι η αντιμετώπιση των αναγκών τους, η καταπολέμηση ρατσιστικών και ξενοφοβικών συμπεριφορών και η αναβάθμιση του ρόλου της Κοινωνίας των Πολιτών με την πολιτεία αλλά και με τις ομάδες που έχουν διαγνωσθεί τα προβλήματα. ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΛΩΝ Η ισότητα των δύο φύλων αποτελεί σήμερα βασικό και αναπόσπαστό κομμάτι της πολιτικής μιας κοινωνίας για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Παρόλο που είναι κατοχυρωμένη νομικά, στην πράξη το γυναικείο φύλο βρίσκεται σε μειονεκτικότερη θέση σε βασικούς τομείς της καθημερινότητας. Η ισότητα ανδρών γυναικών σήμερα κατανοείται ως ισότητα, κυρίως στην εργασία, στην οικογένεια, στην πολιτική και στην εκπαίδευση, και επικεντρώνεται σε μέτρα και ενέργειες για την ενίσχυση της θέσης των γυναικών στην κοινωνία. Στον εργασιακό τομέα διαπιστώνονται σημαντικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών κυρίως στους μισθούς, στις υψηλόβαθμες θέσεις εργασίας και κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, όπου οι εργοδότες προτιμούν άγαμες ή άτεκνες γυναίκες για να αποφύγουν τις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις. Πέρα από τον εργασιακό τομέα, οι γυναίκες έχουν να αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο μέρος της οικιακής εργασίας και της ανατροφής των παιδιών με ελάχιστη ή ανύπαρκτη βοήθεια από τους συζύγους, έχοντας ως αποτέλεσμα τα άγχος της καθημερινότητας να δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις και στην ψυχολογία τους. Στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση των γυναικών, η ισότιμη πρόσβαση και συμμετοχή για την απόκτηση επαγγελματικών προσόντων αποτελεί αναγκαία και ικανή συνθήκη προκειμένου η γυναίκα να συμμετάσχει ενεργά στην κοινωνία και την οικονομία. Οι λόγοι που επηρεάζουν την πρόσβαση των γυναικών στο εκπαιδευτικό σύστημα συχνά είναι κοινωνικές προκαταλήψεις, πρώιμος γάμος, εγκυμοσύνη, ανάληψη ευθυνών νοικοκυριού κ.α. Στόχος είναι η κινητοποίηση όλων των φορέων για την επίτευξη της ισότητας, ο συνδυασμός εργασιακού και οικογενειακού βίου, η ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλλων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και κυρίως η δημιουργία συνθηκών για την άσκηση δικαιωμάτων ισότητας. 2

3 ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ρυθμιστικό πεδίο του ελληνικού δικαίου αποτελεί η νομιμοποίηση των αλλοδαπών καθώς και η άδεια διαμονής περιλαμβάνοντας ειδικές κατηγορίες και όπως η απόκτηση πολιτικού ασύλου, η οικογενειακή συνένωση καθώς και άλλων δικαιωμάτων. Για κατάθεση αιτήσεων και νομική υποστήριξη οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στα σημεία υποδοχής των αλλοδαπών όπως είναι οι αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων, η Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της αρμόδιας Περιφέρειας, η αρμόδια Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης του Υπουργείου Εσωτερικών και των αρμόδιων υπηρεσιών Τμημάτων Αλλοδαπών της Αστυνομίας. Επίσης οι Δήμοι παραλαμβάνουν τις αιτήσεις για την έκδοση άδειας παραμονής και στη συνέχεια την προωθούν στην κατά τόπον αρμόδια Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Την ειδική βεβαίωση την εκδίδει η υπηρεσία που απέρριψε το αίτημα για άδεια παραμονής ή ανακάλεσε τη σχετική άδεια. Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι ομογενείς-κάτοχοι Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς, έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας χωρίς περιορισμούς. Υπάρχουν τρεις κατηγορίες αλλοδαπών υπηκόων με δυνατότητα πρόσβασης στην αγορά εργασίας : Α) Οι νομίμως διαμένοντες οικονομικοί μετανάστες. Β) Οι αιτούντες άσυλο-πρόσφυγες Γ) Πολίτες Ε.Ε. και Ομογενείς 3

4 ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ Δεδομένου ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει τις συνέπειες μιας σοβαρής οικονομικής κρίσης, οι μετανάστες εργάτες στη χώρα αντιμετωπίζουν απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης και επιδείνωση των εργασιακών τους δικαιωμάτων. Μια από τις βασικές πτυχές των πολιτικών κοινωνικής ένταξης των αλλοδαπών μεταναστών αποτελεί η εργασία και η κοινωνική ασφάλιση. Η ασφάλιση είναι υποχρεωτική, Δεν εξαρτάται από τη θέληση του εργαζομένου ή του εργοδότη και αρχίζει από την πρώτη μέρα απασχόλησης. Ο ασφαλισμένος δικαιούται παροχές από το ΙΚΑ και άλλους οργανισμούς. Δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση και στις παροχές έχουν μόνο οι νόμιμοι μετανάστες, δηλαδή μόνο όσοι είναι κάτοχοι άδειας εργασίας και παραμονής, βιβλιαρίου υγείας και ασφαλιστικού βιβλιαρίου. Από το οικείο κατάστημα ΙΚΑ, ο αλλοδαπός μπορεί να εκδώσει αριθμό μητρώου ασφάλισης και ατομικό βιβλιάριο υγείας. Δικαιώματα παροχών: ΙΚΑ: Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη Νοσοκομειακή περίθαλψη Επίδομα ασθενείας ατυχήματος Επίδομα μητρότητας Σύνταξη Ο.Α.Ε.Δ: Επίδομα ανεργίας Οικογενειακά επιδόματα Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας: Στεγαστικά δάνεια ή έτοιμη κατοικία Οργανισμός Εργατικής Εστίας: Επίδομα γάμου Κοινωνικός τουρισμός Ψυχαγωγία 4

5 ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ Στη χώρα μας υπάρχουν ευπαθείς κοινωνικές ομάδες οι οποίες αντιμετωπίζουν εμπόδια και διακρίσεις όσον αφορά την πρόσβαση τους σε υπηρεσίες υγείας, με αποτέλεσμα να στερούνται το θεμελιώδες δικαίωμα στην υγεία. Η ασφάλιση του εργαζομένου είναι υποχρεωτική και αρχίζει από την πρώτη μέρα εργασίας. Ο ασφαλισμένος δικαιούται παροχές από το ΙΚΑ καθώς και από άλλους οργανισμούς. Δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση και στις παροχές έχουν μόνο όσοι είναι κάτοχοι άδειας εργασίας και παραμονής και έχουν ασφαλιστικό βιβλιάριο και βιβλιάριο υγείας. Για να ασφαλιστεί κάποιος πρέπει να έχει αριθμό μητρώου ασφάλισης και ατομικό βιβλιάριο υγείας τα οποία εκδίδονται από το οικείο κατάστημα ΙΚΑ. Στους αιτούντες άσυλο και τους πρόσφυγες παρέχεται δωρεάν η απαραίτητη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη με την προϋπόθεση ότι είναι ανασφάλιστοι και οικονομικά αδύναμοι. Στους μετανάστες χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα ή οι «παράτυποι» μετανάστες, δηλαδή αυτοί που δεν έχουν καταφέρει να ανανεώσουν την άδεια παραμονής τους, να εκδώσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, που βρίσκονται προσωρινά στην Ελλάδα ή έχει απορριφθεί η αίτησή τους για άσυλο και δεν έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, θα παρέχονται οι απαραίτητες υπηρεσίες αποκλειστικά και μόνο σε επείγοντα περιστατικά, μέχρι τη σταθεροποίησης της υγείας τους. Για τις γυναίκες μετανάστριες χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα καλύπτεται ο προγεννητικός έλεγχος ο οποίος είναι απαραίτητος για την υγεία τους και τη ζωή του εμβρύου μόνο αν πρόκειται για ανήλικη κυοφορούσα. Στην περιοχή της Λάρισας λειτουργεί Κοινωνικό Ιατρείο και Κοινωνικό Φαρμακείο που συστεγάζονται στο ίδιο κτήριο. 5

6 ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗ Τα τελευταία χρόνια όλο και αυξάνονται οι γυναίκες που αποφασίζουν να μεταναστεύσουν προκειμένου να αναζητήσουν καλύτερες προοπτικές για τις ίδιες και τις οικογένειές τους και κυρίως για να υποστηρίξουν τα παιδιά τους. Δυστυχώς το περιορισμένο νομοθετικό πλαίσιο για τη μετανάστευση και ο διευρυμένος άτυπος τομέας εργασίας έχουν φέρει ως αποτέλεσμα την καταπάτηση των βασικών κοινωνικών τους δικαιωμάτων. Η κατάσταση δυσχεραίνεται από την ελλιπή γνώση της Ελληνικής γλώσσας, από την ελλιπή μόρφωση και τη φύση της εργασίας (κυρίως οικιακός τομέας/εσωτερικές σε κοινωνική απομόνωση χωρίς πληροφόρηση). Έτσι γίνονται στόχος υπερεκμετάλλευσης, εύκολα θύματα της εμπορίας ανθρώπων και της εργασιακής δουλείας. Η μητρότητα είναι μια βιολογική και κοινωνική διαδικασία που αφορά ολόκληρη τη γενετήσια περίοδο της γυναίκας και όχι μόνο την περίοδο της κύησης. Η ωρίμανση και η διαμόρφωση της γυναίκας για να γίνει μάνα, αρχίζει από την ώρα της σύλληψης και εξαρτάται από διάφορους κοινωνικούς παράγοντες. Ο κίνδυνος την περίοδο της εγκυμοσύνης εκτός από την αποβολή ή την πρόωρη γέννηση είναι και η ανθυγιεινή και μη φυσιολογική ανάπτυξή του. Η κακή διατροφή, η έκθεση σε τοξικούς και περιβαλλοντικά ανθυγιεινούς καθώς και ψυχολογικούς παράγοντες επιδρούν αρνητικά στην ανάπτυξη του εμβρύου και κατ επέκταση σε μελλοντική τεκνοποίηση. Η κάθε μια ηλικία των κοριτσιών έχει ιδιαιτερότητες οι οποίες αποτελούν τον επόμενο από τον ενδομήτριο σημαντικό σταθμό στην ανάπτυξη μιας μελλοντικής μάνας. Οι γυναίκες έχουν πρόσθετες αυξημένες βιολογικές και κοινωνικές ανάγκες όπως η υγειονομική φροντίδα, προληπτικές γυναικολογικές εξετάσεις, ενημέρωση γύρω από την βιολογία της γυναίκας και τη μητρότητα, πρόληψη για αφροδίσιες και άλλες λοιμώξεις, κλπ. Κυρίως στο χώρο της εργασίας της χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στα επαγγελματικά ατυχήματα και ασθένειες καθώς μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στη γονιμότητα, στην εγκυμοσύνη και το θηλασμό. Τέλος, όταν μιλάμε για την προστασία της μητρότητας αναφερόμαστε στην κάλυψη όλων των αναγκών και όλης της χρονικής διάρκειας. 6

7 ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΦΥΛΕΤΙΚΟΣ: Χρώματος Εθνικότητα ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ: Επαγγελματικής θέσης Μορφωτικού επιπέδου Οικονομικής θέσης Ιδιαίτερης καταγωγής Τα αίτια του ρατσισμού χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Η υπεροψία είναι η μία κατηγορία, δηλαδή αισθανόμαστε ότι η δική μας φυλή είναι ανώτερη, πιο καλλιεργημένη, πιο πολιτισμένη και πιο έξυπνη. Η άλλη κατηγορία είναι ο φόβος, όπου αισθανόμαστε ότι η άλλη φυλή με κάποιο τρόπο μας απειλεί. Το αποτέλεσμα είναι να βλέπουμε μια ομάδα με εχθρότητα και προκατάληψη. ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ: Ρατσιστικά σχόλια σε σχέση με το πολιτιστικό υπόβαθρο Επίκριση θρησκευτικών πεποιθήσεων Συνεχής προσβολή Έλεγχος μέσω εκφοβισμού Συμπεριφορά αλλοπρόσαλλη και αντιφατική Καταστροφή προσωπικών αντικειμένων Απαγόρευση συναναστροφής με γνωστούς ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ: Σωματική κακοποίηση μπορεί να υπάρχει αν κάποιος άνθρωπος χάνει τον έλεγχο με αποτέλεσμα να σε χτυπά και να σε τραυματίζει. Πολλές φορές η κακοποίηση δηλώνεται ως πειθαρχική τιμωρία δηλαδή τιμωρία που αποσκοπεί στο δικό σου καλό, όμως δεν μια τέτοια πράξη δεν μπορεί να επιφέρει τον τραυματισμό. Ακόμα και αν κάποιος προσπαθήσει να σε πείσει ότι η κακοποίηση είναι για το καλό σου, το πιο πιθανό είναι ότι ο ίδιος έχει πρόβλημα να διαχειριστεί το θυμό του και έτυχε να είσαι εσύ το θύμα. 7

8 Η υποστήριξη της διοικητικής ικανότητας των γυναικείων οργανώσεων και ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της ισότητας των φύλων και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την εκπόνηση και εφαρμογή σχεδίων δράσης για την προώθηση της ισότητας των φύλων, με απώτερο στόχο την ουσιαστική εμπλοκή τους στο σχεδιασμό δημόσιων πολιτικών ισότητας. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Ή ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ: Κοινωνικός Ξενώνας του Οργανισμού Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Λαρισαίων Ψυχολογική στήριξη και καταφύγιο Τηλέφωνο: Διεύθυνση Κοινωνικών Δράσεων Διεύθυνση : ΡΟΥΣΒΕΛΤ & ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΕΞ ΟΙΚΟΝΟΜΩΝ 8 Α, ΛΑΡΙΣΑ Τηλέφωνο: Fax: Δικηγορικός Σύλλογος Λάρισας Διεύθυνση: ΔΕΥΚΑΛΙΩΝΟΣ 18 & ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ, ΛΑΡΙΣΑ Τηλέφωνο: dslar@dslar.gr Κοινωνικό Ιατρείο Λάρισας Διεύθυνση: ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 117, ΛΑΡΙΣΑ Τηλέφωνο: Εmail: koinwnikoiatreiolarisas@gmail.com Κοινωνικό Φαρμακείο Λάρισας Διεύθυνση: ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 117, ΛΑΡΙΣΑ Τηλέφωνο: Διεθνής Αμνηστία Τηλέφωνο: Fax: athens@amnesty.org.gr Η Γραμμή SOS Γραμμή κατά του σωματεμπορίου SOS: Γραμμή κατά της Οικογενειακής Βίας "ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ" SOS: Πανελλαδική Γραμμή Άμεσης Βοήθειας από σταθερό χωρίς χρέωση SOS: Από κινητό με χρέωση Κέντρο Κακοποιημένης Γυναίκας SOS: και SOS: Ψυχολογική υποστήριξη και νομικές συμβουλές. 8