Κλινική Αξιολόγηση 50 επικαλύψεων πολφού με το Biodentine TM

Transcript

1 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 13 Κλινική Αξιολόγηση 50 επικαλύψεων πολφού με το Biodentine TM Robert Levin DDS Ιδιωτικό Οδοντιατρείο στο Huntington Beach, Καλιφόρνια, Αμερική Κλινικός εκπαιδευτής στη Δυναμική, Κοινοτική Οδοντιατρική και στο πανεπιστήμιο για την κινητή οδοντιατική μονάδα στην Οδοντιατρική σχολή το Άρχισε την ιδιωτική άσκηση του οδοντιατρικού επαγγέλματος το 1986, όπου εξασκεί ακόμη. Ο Dr Levin ήταν από τους πρώτους αξιολογητές του Biodentine TM σ την Αμερική. Κλινική αξιολόγηση 50 δοντιών με άμεση ή έμμεση επικάλυψη πολφού χρησιμοποιώντας ως εμφρακτικό υλικό το πυριτικό τριασβέστιο της Septodont: το Biodentine TM Μεθοδολογία Τα δόντια επιλέχτηκαν όπως προσήλθαν τα περιστατικά στο ιδιωτικό οδοντιατρείο. Τα συγκεκριμένα δόντια ελέχθησαν για ευαισθησία στην επίκρουση, χρησιμοποιώντας τη λαβή του κατόπτρου και για ευαισθησία στο ψυχρό, χρησιμοποιώντας Endo Ice (Hygenic). Επίσης ερωτήθηκαν οι ασθενείς για ιστορικό πόνου ή ευαισθησίας πριν προσέλθουν στο οδοντιατρείο. Τα δόντια που επιλέχτηκαν και δοκιμάστηκαν εμφάνιζαν ακτινογραφικά τερηδόνα πλησίον ή ακριβώς πάνω στον πολφό. Αρχικά η τερηδόνα αφαιρέθηκε με στρογγύλη φρέζα μικρομότορ, ενώ βαθύτερα απομακρύνθηκε με κοχλιάριο οδοντίνης μέχρι να συναντήσουμε το νεύρο ή υγιή σκληρή οδοντίνη. Έγινε μεγάλη προσπάθεια από μέρους μου, ως κλινικώς οδοντίατρος να μην αφαιρεθεί περισσότερος πολφικός ιστός από ότι απαιτείται. Συγχρόνως η τερηδόνα και η κατεστραμμένη οδοντίνη απομακρύνθηκε ανεξαρτήτως από το πόσο κοντά είναι στον πολφό. Τα δόντια εμφράχθηκαν αμέσως με το Biodentine TM. Η απομόνωση των δοντιών έγινε μόνο με τη χρήση τολιπίων βάμβακος. Επίσης χρησιμοποιήθηκαν τεχνητά τοιχώματα (τμηματικά ή toffelmire) με σφήνα για τις εγγύς και άπω αποκαταστάσεις. Ιστορική αναδρομή Ως γενικός κλινικός οδοντίατρος για 5 χρόνια στο Huntington Beach, προσπαθώ πάντα να αναζητώ προϊόντα και υπηρεσίες για να γίνει η εργασία μου ευκολότερη και καλύτερη με αναμενόμενο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Έλαβα ένα δοκιμαστικό πακέτα του Biodentine TM για το αξιολογήσω το Μάρτιο του Η κλινική μου επιτυχία στις πολφικές επικαλύψεις πριν τη χρήση του Biodentine TM ήταν το μέγιστο DT σελίδα 14 BiodentineTM Το πρώτο «όλα σε ένα» βιοσυµβατό και βιοενεργό υποκατάστατο της οδοντίνης που τοποθετείται όπου εκείνη έχει καταστραφεί. Aσφαλής και αποτελεσµατική αποκατάσταση του δοντιού σε µια συνεδρία! Αποκαταστάσεις µύλης Μόνιµες εµφράξεις οδοντίνης Εν τω βάθει κοιλότητες Κάλυψη πολφού Πολφοτοµή Προσωρινές εµφράξεις αδαµαντίνης Ενδοδοντικές θεραπείες Διατρήσεις τοιχωµάτων ριζών Διάτρηση πολφικού θαλάµου Εσωτερικές/εξωτερικές απορροφήσεις Διάτρηση ακρορριζίου Χειρουργική ακρορριζίου Συσκευασία Kουτί των 15 καψουλών και 15 αµπουλών µονών δόσεων Τιµή: 150 ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΑ-ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΑ Μιχαλακοπούλου 157, Γουδή , Τηλ.: , , Fax: , info@tsaprazis.gr, Ως το πρώτο όλα σε ένα βιοενεργό υποκατάστατο οδοντίνης, το Biodentine TM µπορεί να χρησιµοποιηθεί όταν καταστρέφεται η οδοντίνη, σε µυλικές ή ριζικές εφαρµογές. Βοηθά στην επανασβεστίωση της οδοντίνης, διατηρεί τη ζωτικότητα και προάγει την επούλωση του πολφού. Αντικαθιστά πλήρως την οδοντίνη αφού εµφανίζει παρόµοιες βιολογικές και µηχανικές ιδιότητες µε εκείνη. Βελτιώνοντας την κλινική επεξεργασία του Biodentine TM, η Septodont ανακοινώνει ότι συγκολλώντας τη σύνθετη ρητίνη πάνω από το Biodentine TM στην ίδια συνεδρία έχουµε µια αποδεδειγµένα ασφαλή και αποτελεσµατική αποκατάσταση του δοντιού σε µια συνεδρία. ΝΕΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ Kουτί των 5 καψουλών και 5 αµπουλών µονών δόσεων Τιµή: 65

2 14 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition DT σελίδα 13 50/50. Κλινικά έχω χρησιμοποιήσει το ΜΤΑ (μίγμα τριοξειδίων μετάλλων), σκευάσματα υδροξειδίου του ασβεστίου (όπως το Dycal), ουδέτερα στρώματα υαλοϊονομερούς κονίας και άλλες διαδικασίες συγκόλλησης και ποτέ δεν είχα αναμενόμενα αποτελέσματα. Προσωπικά θεωρώ το ΜΤΑ δύσκολο στη χρήση και την τοποθέτησή του. Επίσης τα σκευάσματα του υδροξειδίου του ασβεστίου μπορεί δύσκολα να τοποθετηθούν και να παραμείνουν στη θεραπευμένη περιοχή. Τελικά πιστεύω ότι αν χτυπήσω πολφό τη στιγμή απομάκρυνσης της τερηδόνας από ένα ασυμπτωματικό δόντι, η πιο προβλεπόμενη διαδικασία που θα ακολουθήσω στο ιατρείο μου είναι η έναρξη μιας ενδοδοντικής θεραπείας. Αν και η ενδοδοντική θεραπεία είναι μια προβλεπόμενη μέθοδος για τη σωτηρία του δοντιού, αν γίνεται θα πρέπει να αποφευχθεί λόγω κόστους και πιθανού κινδύνου απώλειας του δοντιού μακροπρόθεσμα λόγω κατάγματος ή επαναμόλυνσης. Το Biodentine TM είναι πυριτικό τριασβέστιο αρκετά κοντά στο ΜΤΑ αλλά όχι και το ίδιο. Όπως το ΜΤΑ, το Biodentine TM είναι βιοενεργό και βιοσυμβατικό, αφού και τα δύο φαίνεται ότι προάγουν την έκκριση αντιδρώσας οδοντίνης και επούλωσης του πολφού (1). Η χρήση του ΜΤΑ ξεκίνησε το 1990 στο Πανεπιστήμιο Loma Linda κυρίως για την επιδιόρθωση διατρήσεων ρίζας και ως εμφρακτικό υλικό ακρορριζίου. Πολλές μελέτες έδειξαν ότι τα ΜΤΑ είναι ένα προβλέψιμο εμφρακτικό υλικό κάλυψης πολφού (2)(3). Το ΜΤΑ και το Biodentine TM έχουν εξαιρετικά αποφρακτική ικανότητα σε αντίθεση με τα σκευάσματα υδροξειδίου ασβεστίου (4)(5). Η σύσταση των δύο υλικών είναι ελαφρά διαφορετική. Τα δύο κυριότερα συστατικά του ΜΤΑ και του Biodentine TM είναι τα πυριτικό τριασβέστιο και το πυριτικό διασβέστιο. Το ΜΤΑ έχει 21.6% οξείδιο βισμουθίου για να δώσει την απαιτούμενη ακτινοσκιερότητα. Το Biodentine TM δεν είναι τόσο ακτινοσκιερό όσο το ΜΤΑ αλλά διακρίνεται ακτινογραφικά. Το Biodentine TM πήζει σε Santorini, Greece the # 1 world island destination as voted at the USA "Leisure & Travel" magazine on June 2013 A 4-days course: Excellence in Aesthetic Dentistry Ed. McLaren DDS,MDT Director at UCLA for Aesthetic Dental design For more Information & Registration please contact: Tel.: education.fidentalmed@gmail.com From Greece: Tel.: , info@omnicongresses.gr Organized by: Each day: Lecture Demo Learn more about Santorini island at: Media Partner: Hands on Registration fee: Includes: ñ 4 days course ñ 27 CE hours ñ All materials for the hands-on courses ñ Coffee & lunch breaks ñ One day excursion (June 15 th ): Akrotiri excavations, winery museum and wine tasting, catamaran dinner cruise ñ Graduation gala dinner ñ Six nights accommodation at the venue hotel. 12 λεπτά. Το ΜΤΑ πήζει σε 2 ώρες. Για να επιτύχουμε τα 12 λεπτά χρόνο πήξης, τον έλεγχο του μεγέθους των σωματιδίων και την προσθήκη χλωριούχου ασβεστίου και νερού, αναγωγικά μέσα χρησιμοποιούνται με το ανθρακικό ασβέστιο ως ενισχυτικός παράγοντας. Τελικά το Biodentine TM μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εμφρακτικό υλικό και ως παράγοντας επικάλυψης πολφού δίχως κάποια προετοιμασία στο σημείο εφαρμογής κάνοντας ευκολότερες τις τεχνικές επικάλυψης του πολφού. Το Biodentine TM είναι ένα καθαρά βιομηχανοποιημένο υλικό χωρίς τα ιχνοστοιχεία που υπάρχουν στην κονία Portland. Το ΜΤΑ έχει αμμώδης υφή ενώ το Biodentine TM σκληρή κρεμμώδης. Επίσης το Biodentine TM έχει φυσικές ιδιότητες παρόμοιες με εκείνες της οδοντίνης και της υαλοϊονομερής κονίας (6). Το ΜΤΑ και το Biodentine TM σχηματίζουν γέλη πυριτικού ασβεστίου και υδροξείδιο του ασβεστίου κατά τη διάρκεια της πήξης. Το υδροξείδιο του ασβεστίου φαίνεται ότι ασκεί πιθανή επιβράδυνση στην ανάπτυξη ενδοτοξινών και Gram αρνητικών βακτηρίων (7). Το Biodentine TM και το ΜΤΑ σχηματίζει φυσικοχημικό δεσμό με την οδοντίνη (8) (9). Σύμφωνα με τη γνώμη μου υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οδοντίατρους να απομακρυνθούν από τις συνήθεις διαδικασίες κάλυψης πολφού: 1) Προηγούμενες αποτυχίες και η αντίληψη ότι όλες οι διαδικασίες επικάλυψης πολφού θα οδηγήσουν σταδιακά στην ενδοδοντική θεραπεία. 2) Το σχετικά υψηλό κόστος του ΜΤΑ και η δυσκολία χρήσης του κατά την τοποθέτησή του. 3) Η έλλειψη γνώσης για τα ποσοστά κλινικής επιτυχίας του ΜΤΑ και του Biodentine TM. Το ΜΤΑ σε μια μελέτη δείχνει 97.96% επιτυχία σε 9 χρόνια ζωής (10). Είναι μια προβλέψιμη έκβαση για την καθημερινή οδοντιατρική πράξη. 1. Patrick Laurent, Virgine Aubut, Imad About, VI Development of a Bioactive Ca3SiO5 based posterior restorative material(biodentine ). Laboratoire IMEB, Faculte d Odontologie, Universite de la Mediterrane e, Marseille, France. 2. George Bogen, DDS, Jay S. Kim, PHD and Leif K. Bakland, DDS. Direct Pulp Capping with Mineral Trioxide Aggregate An observational study. J Am Dent Assoc. vol 139,No American Dental Association 3. Mente J, Geletneky B, Ohle M, Koch MJ, Friedrich Ding PG, Wolff D, Dreyhaupt J, Martin N, Staehle HJ, Pfefferle T. Mineral trioxide aggregate or calcium hydroxide direct pulp caping: an analysis of the clinical treatment outcome. J Endod May;36 (5): N.K. Sarkar, R.Caicedo, P.Ritwik, R. Moiseyeva, and I. Kawashima. Physicochemical Basis of the Biologic Properties of Mineral Trioxide Aggregate. JOE Vol31 Εικ. 1: Δείτε την απουσία αιμορραγίας Εικ. 1α: Ακτινογραφία δήξεως προεγχειρητικά Εικ. 1 β: Μετά την τοποθέτηση του Biodentine TM ενώ πήζει Εικ. 1 γ: Απομάκρυνση τεχνητού τοιχώματος και διαμόρφωση μασητικής επιφάνειας Εικ. 1 δ: Τελική ακτινογραφία μετά από 3 μήνες Number 2, February 2005 pgs TranV, Pradelle N,ColonP. Micro Leakage of a new restorative calcium based cement (Biodentine ). Oral Presentation PEF IADR Sept 2008 London 6. Nelly Pradelle-Plasse (university Paris 7 Denis Diderot & LGPM, Ecole Centrale de Paris) France, Xuan- Vinh Tran (University of Medicine and Pharmacy, Ho Chi Minh city, Vietnam), & Pierre Colon (University Paris 7 Denis Diderot &LGPM, Ecole Centrale de Paris). France. 7. Zahed Mohammadi, DMD, MSD. Endotoxin in Endodontic Infections: A Review. J CDA March N.K. Sarkar,R.Caicedo,P. Ritwik,R. Moiseyeva, and I. Kawashima. Physicochemical Basis of the Biologic Properties of Mineral Trioxide Aggregate. JOE Vol31 Number 2, February 2005 DT σελίδα 15

3 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 15 DT σελίδα 14 Εικ.: 2 α: Δείτε εγγύς τερηδόνα στο 46 βανόμενες προσπάθειες για 11 μήνες, τελικά μπόρεσε ο ασθενής να προσέλθει στο ιατρείο μου για να τοποθετήσω την οριστική έμφραξη. Ο ασθενής ήρθε με τροφή εγκλωβισμένη στο δόντι του, με πόνο και το Biodentine TM είχε φύγει από τη θέση του. Παρόμοια ήταν και η τρίτη αποτυχία μου στο #31 σε άμεση κάλυψη πολφού. Ο ασθενής επέστρεψε 8 μήνες αργότερα με μια μεγάλη άπω-μασητική-παρειακή κοιλότητα, όπου η έμφραξη έσπασε 1 μήνα πριν προσέλθει στο ιατρείο μου. Έπρεπε να εξάγει το #32 δόντι πριν αποκαταστήσει το #31 και δεν το είχε κάνει ακόμα. Η τελευταία μου αποτυχία ήταν σε μια άπω-μασητική κοιλότητα στο #19 όπου ο ασθενής εμφάνιζε μικρή ευαισθησία κατά την επίκρουση, ήταν φυσιολογικό στη δοκιμασία ψυχρού, με ιστορικό πόνου. Ο ασθενής επανήλθε σε μια εβδομάδα για να ξεκινήσει ενδοδοντική θεραπεία. Η πιο πρόσφατη αποτυχία μου ήταν στο #19 εγγύς-μασητικά. Ο ασθενής είχε φυσιολογική αντίδραση στο ψυχρό, φυσιολογικά επικρουστικά, αλλά ιστορικό πόνου ολόκληρη την προηγούμενη εβδομάδα και επανήλθε 3 ημέρες αργότερα με οξύ πόνο. Από τα εναπομείναντα 46 δόντια, τα 37 είχαν άμεσες αποκαλύψεις με εμφανή πολφικά προβλήματα. Εννέα από αυτά τα δόντια ήταν έμμεσες αποκαλύψεις, όπου η οδοντίνη εμφανίζονταν ροζ μετά την απομάκρυνση της τερηδόνας. Όλα τα 46 δόντια ήταν ασυμπτωματικά και είχαν φυσιολογικά αποτελέσματα σε δοκιμασία ψυχρού και επίκρουσης. Συνολικά τοποθετήθηκαν 10 στεφάνες, 2 αποκαταστάσεις με υαλοϊονομερής κονία και 32 αποκαταστάσεις σύνθετων ρητινών. Δύο από τα 46 δόντια δεν έχουν αποκατασταθεί για διάφορους λόγους. Συζήτηση Τα τελευταία 2 χρόνια, μετά την εφαρμογή του Biodentine TM DT σελίδα 35 Εικ. 2β: Δείτε την εξώθηση του Biodentine TM στο εγγύς πολφικό κέρας. pgs Biodentine labeled with Florescein dye which has moved from the cement into dentine tubules. Notice the plugs of material in the tubule openings. Courtesy Dr. Amre Atmeh, Kings College London. 10. George Bogen,DDS, Jay S. Kim, PHD and Leif K. Bakland, DDS. Direct Pulp Capping with Mineral Trioxide Aggregate An observational study. J Am Dent Assoc. vol 139,No American Dental Association Αποτελέσματα Το Biodentine TM τοποθετήθηκε συνολικά σε 50 δόντια 45 ασθενών μεταξύ Μαρτίου 2010 και Απριλίου Σ αυτό το χρονικό διάστημα τοποθέτησα το Biodentine TM σε περισσότερα από 50 δόντια. Για το σκοπό της μελέτης αυτής μόνο δόντια που εγώ πρόβλεψα την αποκάλυψή τους και κατέγραψα την αντίδρασή τους στην επίκρουση, στη δοκιμασία ψυχρού και είχαν ιστορικό πόνου συμπεριλήφθησαν. Κατέγραψα συνολικά 4 αποτυχίες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το σύνολο των αποτυχιών μου για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Είναι πολύ ευκολότερο να σχολιάσουμε τις αποτυχίες από τις επιτυχίες μου. Επιτυχία ορίζεται η συνεχή έλλειψη ευαισθησίας ή πόνου, η απουσία συμπτωμάτων επίκρουσης και η φυσιολογική αντίδραση στο κρύο και η έλλειψη ακρορριζικής διαπερατότητας ακτινογραφικά. Η δεύτερη εφαρμογή του Biodentine TM ήταν η πρώτη μου αποτυχία. Ο ασθενής είχε άμεση έκθεση πολφού, ιστορικό πόνου και μέτρια ευαισθησία στην επίκρουση. Ο ασθενής επέστρεψε 2 ημέρες αργότερα με οξύ πόνο. Η δεύτερη αποτυχία μου ήταν εγγύς υποουλικά στο #15. Δεν υπήρχε ευαισθησία στην επίκρουση, είχε φυσιολογική αντίδραση στη δοκιμασία του ψυχρού, δίχως ιστορικό πόνου και άμεση κάλυψη πολφού. Μετά από επαναλαμ- Τα εμφυτεύματα και τα προσθετικά της PALTOP καλύπτονται από ΕΓΓΥΗΣΗ εμπιστοσύνης Εφ Όρου Ζωής

4 16 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Η επιτακτική ανάγκη για αλλαγή στις μέρες μας Οικονομική κρίση, ε και; Μήπως ήρθε η ώρα της αλλαγής; Το αγαπημένο θέμα των τελευταίων τριών ετών είναι αναμφίβολα η οικονομική κρίση. Είναι επιλογή μας πώς θα αντιδράσουμε αφού δεν παίζει ρόλο μόνο το τι γίνεται αλλά και η στάση που υιοθετούμε, η οποία είτε Δρ. Άννα - Μαρία Γιαννίκου, DDS, MSc, LSO, MBa Χειρούργος Οδοντίατρος θα μας βλάψει είτε θα μας ωφελήσει. Ας δούμε λίγο τις αντιδράσεις των ασθενών μας στην οικονομική ύφεση και τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε για να διατηρήσουμε και γιατί όχι να αυξήσουμε τα εισοδήματά μας και το μερίδιο μας στην αγορά. DR. MARIUS STEIGMANN Σε περίοδο οικονομικής κρίσης ο κόσμος είναι πανικοβλημένος και ζει συνέχεια μέσα στην ανασφάλεια για το αύριο. Οι ασθενείς μας έχουν την τάση να μην κυκλοφορούν όσο παλιά, σερφάροντας περισσότερο στο διαδίκτυο. Για αυτό το λόγο ας επενδύσουμε στην ιστοσελίδα μας δίνοντάς τους έναν αξιόπιστο φίλο που συμπάσχει από τη μία αλλά και θέλει να βοηθήσει από την άλλη προσφέροντας ανάλογη valuefor-money οδοντιατρική φροντίδα. Επιπρόσθετα, οι ασθενείς μας επιστρέφουν στα βασικά - ρωτώντας τους εαυτούς τους συνέχεια μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτές τις υπηρεσίες/ προϊόντα; Φυσικά και οι περισσότεροι δε θα ασχοληθούν με μία ολική προσθετική αποκατάσταση, για αυτό ας επικεντρωθούμε στην προσφορά συντηρητικών, επανορθωτικών εργασιών (κλινικό/ακτινογραφικό έλεγχο, καθαρισμό δοντιών, φθορίωση, σφραγίσματα, sealants). WEST MEETS EAST RESTORATIVE meets SURGEON CLINICIAN meets RESEARCHER DR. HOM-LAY WANG Managing and avoiding complications in implant dentistry Santorini island, Greece, May, 2013 Come join the revolutionary implant course that covers the Art of Esthetic Implant Restoration and the Science behind Implant Surgical Procedures giving you the desired excellent outcome. For more Information & Registration please contact: Tel.: education.fidentalmed@gmail.com From Greece: Tel.: , info@omnicongresses.gr Organized by: Sponsors: With passion for perfection Registration fee: Includes: ñ 4 days course ñ 23 CE hours ñ All materials for the hands-on courses ñ Coffee & lunch breaks ñ One day excursion (May 24 th ): Akrotiri excavations, winery museum and wine tasting, catamaran dinner cruise ñ Graduation gala dinner ñ Six nights accommodation at the venue hotel. Media Partner: dental bone & tissue regeneration botiss biomaterials Ας μην ξεχνάμε ότι οι άνθρωποι χρειάζονται τις οδοντιατρικές υπηρεσίες ανεξαρτήτου οικονομικού κλίματος. Πιστεύω ακράδαντα ότι διανύουμε την πιο κατάλληλη περίοδο για να ανακαινίσουμε το χώρο μας και να επενδύσουμε στην περεταίρω μόρφωσή μας ή να αγοράσουμε ένα νέο μηχάνημα π.χ. Laser. Με την περαιτέρω εκπαίδευσή μας (ένα course Αισθητικής Οδοντιατρικής ή Εμφυτευμάτων) ή επανδρώνοντας το ιατρείο μας με κάποιο μηχάνημα υψηλής τεχνολογίας, επιτυγχάνουμε αφενός μεν τη διαφοροποίησή μας από τους συναδέλφους μας και αφετέρου νιώθει ο ασθενής μας ότι νοιαζόμαστε πραγματικά για τις υπηρεσίες που του προσφέρουμε. Ας θυμηθούμε ότι μία σημαντική παράμετρος της ποιότητας των υπηρεσιών μας είναι και η εμφάνιση του ιατρείου μας. Ας αλλάξουμε τη διακόσμηση και την εμφάνιση του, δίνοντας μία φρέσκια εικόνα που αγκαλιάζει ζεστά χαλαρώνοντας το φιλοξενούμενο ασθενή μας, βοηθώντας τον υποσυνείδητα να ακούσει (τουλάχιστον) τα σχέδια θεραπείας που προτείνουμε. Μέσα σε αυτή την άβολη περίοδο επικρατεί πανικός όχι μόνο μεταξύ των ασθενών μας αλλά και μεταξύ των συναδέλφων που ρίχνουν δραματικά τις τιμές τους με τη ελπίδα ότι θα διατηρήσουν ή θα αυξήσουν τα κέρδη τους προσελκύοντας περισσότερο κόσμο. Προσωπικά δε συμμερίζομαι καθόλου αυτή την στρατηγική γιατί: 1. Φαντάζεστε τι θα σκεφτεί ένας ασθενής που ενώ μέχρι πρότινος πλήρωνε ένα x ποσό τώρα του ζητάμε x/2; 2. Τι θα γίνει όταν θα ξεπεράσουμε αυτή την περίοδο θα μπορέσουμε να αυξήσουμε τις τιμές μας στα προ κρίσης επίπεδα; Εκείνο που προτείνω σαν μέτρο αντιμετώπισης για το θέμα των τιμών μας είναι να αυξήσουμε την πιστωτική περίοδο των ασθενών μας ζητώντας κάτι αντίστοιχο να συμβεί σε εμάς από τους προμηθευτές. Μία άλλη συμπεριφορά που παρατηρείται από μέρους των ασθενών μας είναι ότι δεν αποφασίζουν εύκολα για ένα σχέδιο που τους προσφέρουμε αφού το motto τους είναι ας περιμένουμε και βλέπουμε παραπέρα. Βάση αυτού πρέπει: 1. Να βελτιώσουμε τις επικοινωνιακές μας ικανότητες μια και χρειαζόμαστε πιο πολύ χρόνο για τους εκπαιδεύσουμε και να τους επεξηγήσουμε την κατάσταση που βρίσκεται η στοματική τους υγεία. 2. Στην τηλεόραση στο χώρο αναμονής μπορεί να παίζουν σύντομα videos που να παρουσιάζουν με σαφήνεια πληροφοριακό υλικό που να αφορά ασθένειες και προτεινόμενες θεραπείες ή πληροφορίες για την πρόληψη και διατήρηση της στοματικής υγείας. 3. Να χρησιμοποιούμε σε κάθε ασθενή μας την ενδοστοματική κάμερα δίνοντάς του την ευκαιρία να συμμετέχει ενεργά στην κλινική του εξέταση, αναλαμβάνοντας έτσι και την ευθύνη σε περίπτωση μη αποδοχής της θεραπείας τους. 4. Στην ιστοσελίδα μας να χρησιμοποιούμε άρθρα που να αφορούν όχι μόνο τις υπηρεσίες που προσφέρουμε αλλά γενικού ενδιαφέροντος υλικό όπως διατροφικές διαταραχές και οι συνέπειες στα δόντια, σχέση στοματικής γενικής υγείας, τα ναι και τα όχι στη φροντίδα των δοντιών. Φυσικά θα πρέπει να ενημερώσουμε και την ομάδα μας για τη νέα στρατηγική μας εμποτίζοντας τη με τη θετική μας στάση. Μπορούμε επίσης να προσεγγίσουμε άτομα υψηλής κοινωνικό-οικονομικής τάξης που έχουν λιγότερο επηρεαστεί από την ύφεση και παρουσιάζουν μεγαλύτερη αποδοχή στα προτεινόμενα σχέδια θεραπείας τους. Και ας θυμόμαστε το γνωστό change or die, είτε αλλάζουμε είτε βουλιάζουμε πεθαίνοντας

5 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 17 Tetric EvoCeram Bulk Fill The bulk-fill composite Αποδοτικότητα οπισθίων, μηδενικός συμβιβασμός Πλήρωση μέχρι 4 χιλ. σε ένα στρώμα, χάρη στο lvocerin, τον κατοχυρωμένο φωτοενεργοποιητή. Διαμόρφωση με ευκολία, λόγω της λείας και ομαλής σύστασης. Φωτοπολυμερισμός και η αισθητική αποκατάσταση είναι έτοιμη! Δείτε την παρουσίαση του Tetric EvoCeram Bulk Fill: Ivoclar Vivadent AG Bendererstr. 2 FL-9494 Schaan Liechtenstein Tel.: +423 / Fax: +423 / Επίσημοι διανομείς: Ελλάδας: Dental Vision ΕΠΕ Μιχαλακοπούλου 125 / Αθήνα / τηλ: / Τσιμισκή 34 / Θεσσαλονίκη / τηλ: / SADENT AEΒΕ 1 χλμ Λεωφ. Μαρκοπούλου / Παιανία / τηλ: / Τετραπόλεως 4 / Γουδή / τηλ: / Ν. Τέλογλου 7 / Θεσσαλονίκη / τηλ: / Θεσσαλία / τηλ: / Κύπρου: dentalcon trading ltd. Λ. Λάρνακα 57, PO Box / 1643 Λευκωσία / τηλ: /

6 18 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Ανασύσταση κολοβώματος με τη χρήση μιας σύνθετης ρητίνης διπλού πολυμερισμού και θεραπεία με ολο-κεραμικές εργασίες Senior Consuiltant Prof. Dr. Juergen Manhart Dental School του Ludwig-Maximilians-University (LMU), Munich. Είναι εθνικώς και διεθνώς φημισμένος ομιλητής στο χώρο της αισθητικής και της οδοντιατρικής αποκαταστάσεων (σύνθετες ρητίνες, κεραμικά, συστήματα αξόνων αισθητικής, θεραπευτικές διαδικασίες). Μετά την αποφοίτησή του ως DDS από το LMU το 1994, ξεκίνησε να εργάζεται ως κλινικός οδοντίατρος και επιστήμον στο Department of Restorative Dentistry, LMU. Μετά την απονομή του τίτλου Dr. med. dent. (PhD) το 1997, ολοκλήρωσε ένα μεταδιδακτορικό πρόγραμμα από το 1997 μέχρι το 1998 στο University of Texas, Houston, για οδοντιατρικά βιο-υλικά, αισθητική οδοντιατρική και διεπιστημονικό σχεδιασμό της θεραπείας. Ο Dr. Manhart κρατά επί του παρόντος την θέση του Professor in the Department of Restorative Dentistry στο LMU Dental School. Η κυρίαρχη επικέντρωση της εκτεταμένης κλινικής του εργασίας σχετίζεται με την αισθητική οδοντιατρική (σύνθετες ρητίνες, κεραμικά, όψεις) και με την διαχείριση μεγάλων, πολύπλοκων προσθετικών αποκαταστάσεων σε ολόκληρη την οδοντοστοιχία. Από το 1994, ο Dr. Manhart μελετά και διδάσκει οδοντιατρική συγκόλλησης και αισθητικής. Έχει συγγράψει περισσότερα από 140 άρθρα, 1 βιβλίο και διάφορα κεφάλαια. Είναι βασικός ερευνητής σε πολλές κλινικές και in vitro μελέτες και ερευνά την κλινική μακροβιότητα στις οδοντιατρικές αποκαταστάσεις. Ο Dr. Manhart δίνει εκτενώς ομιλίες, έχει πραγματοποιήσει πάνω από 300 συνεχόμενες εκπαιδευτικές παρουσιάσεις και πρακτικά μαθήματα hands-on σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο συγγραφέας παρέχει σεμινάρια και πρακτικά μαθήματα στο χώρο της οδοντιατρικής αισθητικής και αποκαταστάσεων (σύνθετες ρητίνες, κεραμικά, ενδοδοντικοί άξονες αισθητικής, ομαδική προσέγγιση οδοντιάτρου και οδοντοτεχνιτών). Εισαγωγή Οι ολοκεραμικές εργασίες προάγουν αισθητικά ανώτερες αποκαταστάσεις προσθίων και οπισθίων. Η εξαιρετική αισθητική παρόλα αυτά, αποτελεί μόνο ένα σημαντικό στοιχείο από αυτά που οδήγησαν αυτές τις αποκαταστάσεις στο να έχουν μια συνεχώς αυξανόμενη δημοτικότητα. Καθώς τα κεραμικά υλικά είναι υψηλής βιοσυμβατότητας, οι ολοκεραμικές εργασίες είναι εξίσου ιδιαίτερα ανεκτές από τους ασθενείς. Κατά την κατασκευή στεφανών ή γεφυρών, είναι συχνά απαραίτητη η χρήση ενός υλικού ανασύστασης πριν την παρασκευή για την ανάκτηση εκτεταμένων τμημάτων χαμένης οδοντικής ουσίας που προκλήθηκε από μεγάλες βλάβες τερηδονισμού ή από προηγούμενες οδοντιατρικές θεραπείες. Ποικίλα υλικά χρησιμοποιούνται για την ανασύσταση ενός οδοντικού κολοβώματος. Ενώ στο παρελθόν ήταν συχνή η χρήση αμαλγάματος, τώρα συχνή είναι η χρήση κυρίως υαλοϊονομερών κονιών και συγγενικών υλικών ή σύνθετων ρητινών. Κολοβώματα σύνθετης ρητίνης συγκολλητικού τύπου γίνονται όλο και πιο δημοφιλή, καθώς μπορεί να επιτευχθεί ένας εξαιρετικός συγκολλητικός δεσμός με την δομή του δοντιού όταν χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με κατάλληλα συγκολλητικά συστήματα. Παραπολφικοί άξονες για την συγκράτηση του κολοβώματος σε ζωντανά δόντια δεν είναι πλέον απαραίτητοι. Αυτή η μέθοδος δεν εξοικονομεί μόνο χρόνο αλλά παρέχει και μια ασφαλέστερη φόρμα θεραπείας, καθώς η διαδικασία διάνοιξης για τους παραπολφικούς άξονες τείνει να προκαλεί ιατρογενή βλάβη στον πολφό ή διάτρηση της ριζικής επιφάνειας. Οι δυνατότητες που παρέχονται από την τεχνική συγκόλλησης σημαίνουν ότι, σε πολλές κλινικές περιπτώσεις, οι ριζικοί άξονες δεν χρειάζονται πια κατά την προετοιμασία ενδοδοντικά θεραπευμένων δοντιών. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό υπάρχουν σε έκθεση δημοσιευμένη το 2003 από το DGZMK (German Maxillofacial Surgery Association), από το DGZPW (German Society for Dental Prosthetics and Materiology) και από το DGZ (German Society for Conservative Dentistry) που ασχολείται με την ανασύσταση σε δόντια που έχουν υποστεί ενδοδοντική θεραπεία. Κολοβώματα σύνθετης ρητίνης μπορούν να κατασκευαστούν είτε από φωτοπολυμεριζόμενα εμφρακτικά υλικά σύνθετης ρητίνης, μολονότι το πάχος πολυμερισμού αυτών των υλικών είναι περιορισμένο και οι μεγαλύτερες βλάβες απαιτούν διαστρωματικό και χρονοβόρο χτίσιμο, είτε από υλικά ανασύστασης κολοβώματος από σύνθετη ρητίνη ειδικά κατασκευασμένα για μεγαλύτερες βλάβες. Τα κολοβώματα σύνθετης ρητίνης είναι είτε χημικού πολυμερισμού είτε διπλού πολυμερισμού (η χρήση των υλικών ανασύστασης με καθαρά πολυμερισμό φωτός περιορίζεται για μικρές βλάβες). Διαφορετικά είδη υλικών ανασύστασης σύνθετης ρητίνης έχουν επίσης πολύ διαφορετικές ρεολογικές ιδιότητες. Οι σύνθετες ρητίνες υψηλού ιξώδους πρέπει να γίνουν με την ανάμιξη δύο παστών από τον/την βοηθό και να τοποθετηθούν μόνο σε μερικώς ορατές κοιλότητες με συμπίεση από χειροκίνητα εργαλεία για την διασφάλιση της πλήρους κάλυψης όλων των επιφανειών. Ενώ τα υλικά λεπτόρρευστου τύπου μπορούν να τοποθετηθούν άμεσα στο στόμα για να καλύψουν την βλάβη χρησιμοποιώντας ένα σύστημα χειροκίνητης φύσιγγας με ενσωματωμένο αγωγό ανάμιξης. Τα υλικά ανασύστασης σύνθετης ρητίνης χαμηλού ιξώδους παρέχουν εξαιρετική κάλυψη για την δομή του δοντιού καθώς επίσης και για ριζικού σωλήνα άξονες και καρφίδες, αν χρειάζεται. Τα κολοβώματα σύνθετης ρητίνης συνήθως προωθούνται σε απόχρωση οδοντίνης, χρησιμοποιούνται κάτω από διάφανες ολοκεραμικές εργασίες, όπως επίσης και σε αποχρώσεις αντίθεσης με το δόντι (π.χ. μπλε ή λευκό), το οποίο διευκολύνει την αξιολόγηση του κενού μεταξύ των ορίων του υλικού ανασύστασης και των ορίων παρασκευής. Οι μπλε αποχρώσεις αντίθεσης συνιστώνται για χρήση μόνο με αποκαταστάσεις μεταλλικής βάσης.τα κολοβώματα σύνθετης ρητίνης λευκής-διαφάνειας Εικ. 1 Αρχική κατάσταση: εμφράξεις με υαλο-ιονομερείς κονίες στο 24 και στο 25 Εικ. 2 Τα δόντια μετά την αφαίρεση των παλιών εμφράξεων, δείχνουν την επηρεασμένη από την τερηδόνα οδοντική ουσία παρέχουν αντίθεση με την οδοντική ουσία χωρίς να αλλοιώνουν την αισθητική της ολοκεραμικής αποκατάστασης. Οι απαιτήσεις ενός υλικού ανασύστασης συνοψίζονται ως εξής: Επαρκής δεσμός με την οδοντική ουσία (αποφυγή οριακών κενών, δεν χρειάζονται παραπολφικοί άξονες) Εύκολο και γρήγορο στη χρήση (ακόμη και σε μεγάλες βλάβες) Καλή κάλυψη (κάλυψη υποσκαφών χωρίς φυσαλίδες) DT σελίδα 19

7 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 19 DT σελίδα 18 Χαμηλές θερμοκρασίες πήξης (αποφυγή ερεθισμού του πολφού) προφύλαξης πριν την αφαίρεση της τερηδόνας για την αποφυγή οποιασδήποτε επιμόλυνσης από το σάλιο, σε περίπτωση αποκάλυψης του πολφού (Εικ. 3). Σύντομος χρόνος πήξης (δυνατότητα επεξεργασίας αμέσως μετά την εφαρμογή) Υψηλό ποσοστό σκληρότητας με την ολοκλήρωση, παρόμοιο με της οδοντίνης (ευκολία στο τρόχισμα) Επαρκείς μηχανικές ιδιότητες (π.χ. αντοχή σύνθλιψης) Ακτινοσκιερότητα Αδιαφάνεια (κάλυψη των ριζικών αξόνων και καρφίδων) Απελευθέρωση φθορίου (προφύλαξη απέναντι σε δευτερογενή τερηδόνες) Ευρύ φάσμα εφαρμογών Ιστορικό κλινικής περίπτωσης Το ακόλουθο ιστορικό κλινικής περίπτωσης μιας 27χρονης ασθενούς δείχνει την ανασύσταση δύο προγομφίων βήμα-βήμα με τη χρήση κολοβώματος σύνθετης ρητίνης και την επακόλουθη μόνιμη θεραπεία με υαλοκεραμικά υλικά αποκατάστασης. Η αρχική κατάσταση δείχνει το είδωλο των δοντιών 24 και 25 με προσωρινές αποκαταστάσεις διαρκείας κατασκευασμένες από υαλοϊονομερή κονία (Εικ.1). Και τα δύο δόντια είχαν ευαισθησία σε ψυχρό ερέθισμα (διοξειδίου του άνθρακα) ενώ δεν είχαν ευαισθησία στο χτύπημα. Μεγάλες επιφάνειες με μαλακή τερηδονισμένη οδοντίνη ήταν εμφανείς και στους δύο προγόμφιους μετά την αφαίρεση των εμφράξεων (Εικ. 2). Χάρη στην εγγύτητα της βλάβης προς τον πολφό του δοντιού 25, τοποθετήθηκε ένας ελαστικός απομονωτήρας ως μέτρο Το υπερώιο φύμα του δεύτερου προγομφίου, το οποίο είχε μια βαθειά υποσκαφή, έσπασε κατά την αφαίρεση την τερηδόνας από το δόντι (Εικ. 4). Περαιτέρω αφαίρεση της τερηδόνας αποτέλεσε σε μια μικρή, λεπτή διάτρηση του πολφού στο παρειακό φύμα (Εικ. 5). Ο ασθενής ενημερώθηκε για την κατάσταση και καθώς δεν υπήρχε εμφανής πόνος, ο εκτεθειμένος πολφός καλύφθηκε αμέσως. Μετά τον καθαρισμό και την απολύμανση της επιφάνειας με 3% διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου, τοποθετήθηκε ένα μόνιμο μαλακό διάλυμα υδροξειδίου του ασβεστίου στην διάτρητη περιοχή (Εικ. 6) και προσαρμόστηκε προσεκτικά με ένα μικρό καθαρό τολύπιο βάμβακος (Εικ. 7). Η περιοχή καλύφθηκε ολοκληρωτικά με ένα σκληρό διάλυμα υδροξειδίου του ασβεστίου και λόγω της έκτασης της τερηδόνας, η εγγύς περιοχή του πρώτου προγομφίου συμπεριλήφθηκε στην προετοιμασία της κοιλότητας (Εικ. 8). Μετά την τοποθέτηση ενός μεταλλικού τεχνητού τοιχώματος γύρω από την εκτεταμένη βλάβη στο δόντι 25 για την επακόλουθη ανασύσταση (Εικ. 9), τοποθετήθηκε αρχικά ένα ζελέ 37% φωσφορικού οξέως επιλεκτικά στα όρια αδαμαντίνης της κοιλότητας (Εικ. 10). Αφού επιτράπηκε ένας χρόνος δράσης περίπου 15 δεύτερα, ολόκληρη η κοιλότητα καλύφθηκε με ένα αδροποιητικό ζελέ ενώ στην αδαμαντίνη και την οδοντίνη τοποθετήθηκε conditioner για 15 δεύτερα ακόμη σύμφωνα με την τεχνική ολικής αδροποίησης (Εικ. 11). Μετά από επιμελές ξέπλυμα του αδροποιητικού Εικ. 3 Μετά την τοποθέτηση του ελαστικού απομονωτήρα Εικ. 4 Το υπερώιο φύμα του 25 με κάταγμα μετά τον καθαρισμό και την απομάκρυνση της παλιάς έμφραξης Εικ. 5 Λεπτή διάτρηση του πολφού στο παρειακό φύμα Εικ. 6 Μετά την επεξήγηση της κατάστασης στον ασθενή, ο πολφός καλύφθηκε αμέσως. Στη αρχή ένα υδατικό αιώρημα υδροξείδιο του ασβεστίου τοποθετήθηκε στην διάτρητη περιοχή. Εικ. 7 Το υδροξείδιο του ασβεστίου προσαρμόστηκε προσεκτικά με τη χρήση ενός καθαρού τολύπιου βάμβακος. Εικ. 8 Ένα σκληρυντικό διάλυμα υδροξειδίου του ασβεστίου (Calcimol, VOCO) τοποθετήθηκε πάνω από το υδατικό αιώρημα. Λόγω της εκτεταμένης τερηδόνας, η εγγύς περιοχή του 24 συμπεριλήφθηκε στην προετοιμασία της κοιλότητας. Εικ. 9 Τοποθέτηση μεταλλικού τεχνητού τοιχώματος στο 25 Εικ. 10 Ένα ζελέ με 37% φωσφορικό οξύ τοποθετήθηκε καταρχήν επιλεκτικά πάνω στην αδαμαντίνη στα όρια της κοιλότητας. Εικ. 11 Μετά από περίπου 15 δεύτερα ολόκληρη η κοιλότητα καλύφθηκε με αδροποιητικό ζελέ ενώ στην αδαμαντίνη και την οδοντίνη τοποθετήθηκε conditioner για ακόμη 15 δεύτερα (ολική αδροποίηση). ζελέ και την απομάκρυνση των θραυσμάτων οδοντική ουσίας με τη χρήση ρεύματος αέρος και σπρέι νερού (Εικ. 12), η κοιλότητα στέγνωσε προσεκτικά με ρεύμα αέρος ελεύθερο ελαίου (Εικ. 13). Είναι σημαντικό να αποφευχθεί η υπερξήρανση της οδοντίνης στο στάδιο αυτό, καθώς αυτό θα οδηγήσει στην κατάρρευση των τρισδιάστατων ινών κολλαγόνου στην προετοιμασμένη με conditioner οδοντίνη, κάνοντας εξαιρετικά δύσκολη την είσοδο της επακόλουθης εφαρμογής συγκολλητικού παράγοντα, με κίνδυνο μιας φτωχής συγκόλλησης και με αυξημένο ρίσκο μετεγχειρητικών ευαισθησιών. DT σελίδα 20

8 20 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition DT σελίδα 19 Το primer του συγκολλητικού συστήματος Solobond Plus (VOCO) τοποθετήθηκε στην αδαμαντίνη και στην οδοντίνη με ένα αναλώσιμο βουρτσάκι και με κινήσεις μασάζ πάνω στην οδοντίνη για 30 δεύτερα (Εικ. 14). Μετά το προσεκτικό φύσημα για την απομάκρυνση της περίσσειας και του διαλύτη ακετόνης με ρεύμα αέρος ελεύθερο ελαίου (Εικ. 15), τοποθετήθηκε το συγκολλητικό ομοιόμορφα σε όλη την προετοιμασμένη επιφάνεια αδαμαντίνης και οδοντίνης με ένα νέο αναλώσιμο βουρτσάκι και με κινήσεις μασάζ για 15 δεύτερα (Εικ. 16). Στη συνέχεια το συγκολλητικό δι- Εικ. 12 Εικ. 13 Εικ. 14 Εικ. 12 Ξέπλυμα του αδροποιητικού ζελέ και απομάκρυνση της περίσσειας θραυσμάτων της οδοντικής ουσίας με την χρήση ρεύματος αέρος και σπρέι νερού. Εικ. 13 Προσεκτικό στέγνωμα της κοιλότητας με ρεύμα αέρος ελεύθερο ελαίου. Είναι ζωτικής σημασίας να μην υπερξηράνετε την οδοντίνη. Εικ. 14 Τοποθέτηση του Solobond Plus primer (VOCO) στην αδαμαντίνη και στην οδοντίνη για 30 δεύτερα με ένα αναλώσιμο βουρτσάκι. Εικ. 15 Η περίσσεια αφαιρείται προσεκτικά φυσώντας με ρεύμα αέρος ελεύθερο ελαίου. Εικ. 16 Τοποθέτηση του Solobond Plus adhesive (VOCO) στην αδαμαντίνη και στην οδοντίνη για 15 δεύτερα με ένα αναλώσιμο βουρτσάκι. Εικ. 17 Η περίσσεια αφαιρείται προσεκτικά φυσώντας με ρεύμα αέρος ελεύθερο ελαίου. DT σελίδα 22

9 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 21 Θεσσαλονίκη, 9 Iουνίου 2013

10 22 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition DT σελίδα 20 Εικ. 18 Το συγκολλητικό πολυμερίστηκε για 20 δεύτερα. Εικ. 22 Η επιφάνεια του υλικού ανασύστασης κολοβώματος σύνθετης ρητίνης διπλού-πολυμερισμού, πολυμερίστηκε για 40 δεύτερα με λάμπα φωτο-πολυμερισμού. Εικ. 19 Έμφραξη της βλάβης με ένα υλικό ανασύστασης κολοβώματος σύνθετης ρητίνης διπλά πολυμεριζόμενο (Rebilda DC, VOCO) από την μίνι-φύσιγγα με τη χρήση γωνιακού ρύγχους με 360 περιστροφή. Εικ. 23 Τοποθέτηση μεταλλικού τεχνητού τοιχώματος στο 24. Εικ. 26 Ξέπλυμα του αδροποιητικού ζελέ και απομάκρυνση της περίσσειας θραυσμάτων της οδοντικής ουσίας με την χρήση ρεύματος αέρος και σπρέι νερού. Εικ. 20 Έμφραξη της κοιλότητας αργά και προσεκτικά με το υλικό ανασύστασης κολοβώματος αποφεύγοντας την δημιουργία φυσαλίδων αέρος. Εικ. 24 Ένα ζελέ με 37% φωσφορικό οξύ τοποθετήθηκε καταρχήν επιλεκτικά πάνω στην αδαμαντίνη στα όρια της κοιλότητας. Εικ. 27 Προσεκτικό στέγνωμα της κοιλότητας με ρεύμα αέρος ελεύθερο ελαίου. Είναι ζωτικής σημασίας να μην υπερξηράνετε την οδοντίνη. Εικ. 25 Μετά από περίπου 15 δεύτερα ολόκληρη η κοιλότητα καλύφθηκε με αδροποιητικό ζελέ ενώ στην αδαμαντίνη και την οδοντίνη τοποθετήθηκε conditioner για ακόμη 15 δεύτερα (ολική αδροποίηση). Εικ. 28 Τοποθέτηση του Solobond Plus primer (VOCO) στην αδαμαντίνη και στην οδοντίνη για 30 δεύτερα με ένα αναλώσιμο βουρτσάκι. Εικ. 21 Ολοκληρωμένη έμφραξη της βλάβης με υλικό ανασύστασης κολοβώματος σύνθετης ρητίνης. ασκορπίστηκε ελαφρά και απλώθηκε για να σχηματίσει ένα ομοιόμορφο βερνίκι (Εικ. 17). Το συγκολλητικό πολυμερίστηκε για 20 δεύτερα με τη χρήση μιας λάμπας αλογόνου (Εικ. 18). Μια λευκή απόχρωση του υλικού ανασύστασης σύνθετης ρητίνης με διπλό-πολυμερισμό Rebilda DC (VOCO) τοποθετήθηκε κατευθείαν πάνω στη βλάβη από το ρύγχος ανάμιξης της φύσιγγας, στο άκρο του οποίου μπορεί να τοποθετηθεί ένα γωνιακό ενδοστοματικό εργαλείο με 360 περιστροφή (Εικ. 19). Ξεκινώντας από την βάση της κοιλότητας, η κοιλότητα καλύφθηκε αργά και προσεκτικά με το υλικό ανασύστασης αποφεύγοντας την έγκληση φυσαλίδων αέρος (Εικ. 20). Η εικόνα 21 δείχνει την βλάβη τελείως καλυμμένη με σύνθετη ρητίνη ανασύστασης. Το υλικό ανασύστασης σύνθετης ρητίνης διπλούπολυμερισμού φωτοπολυμερίστηκε για 40 δεύτερα με τη χρήση μιας λάμπας αλογόνου (Εικ. 22). Στη συνέχεια ο πρώτος προγόμφιος ανασυστάθηκε με την ίδια διαδικασία όπως περιγράφεται παραπάνω (Εικ ). Μετά την αφαίρεση των τεχνητών τοιχωμάτων και DT σελίδα 23

11 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 23 DT σελίδα 22 Εικ. 29 Η περίσσεια αφαιρείται προσεκτικά φυσώντας με ρεύμα αέρος ελεύθερο ελαίου. Εικ. 36 Η επιφάνεια του υλικού ανασύστασης κολοβώματος σύνθετης ρητίνης διπλού-πολυμερισμού, πολυμερίστηκε για 40 δεύτερα με λάμπα φωτο-πολυμερισμού. Εικ. 37 Μετά την αφαίρεση του τεχνητού τοιχώματος. Εικ. 38 Μετά την αφαίρεση του ελαστικού απομονωτήρα. Εικ. 39 Οι αποκαταστάσεις ολοκληρώθηκαν με στίλβωση από διαμάντια και λειάνθηκαν με ελαστικά στιλβωτικά σύνθετη ρητίνης. DT σελίδα 24 Εικ. 30 Τοποθέτηση του Solobond Plus adhesive (VOCO) στην αδαμαντίνη και στην οδοντίνη για 15 δεύτερα με ένα αναλώσιμο βουρτσάκι. Προσφορά παρουσίασης* 2+1 Εικ. 31 Η περίσσεια αφαιρείται προσεκτικά φυσώντας με ρεύμα αέρος ελεύθερο ελαίου. Εικ. 32 Το συγκολλητικό πολυμερίστηκε για 20 δεύτερα. Εικ. 33 Έμφραξη της βλάβης με ένα υλικό ανασύστασης κολοβώματος σύνθετης ρητίνης διπλά πολυμεριζόμενο (Rebilda DC, VOCO). Η ΝΕΑ ΛΕΠΤΟΡΡΕΥΣΤΗ ΣΥΝΘΕΤΗ ΡΗΤΙΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΜΑΖΙΚΩΝ ΕΜΦΡΑΞΕΩΝ! Εικ. 34 Έμφραξη της κοιλότητας αργά και προσεκτικά με το υλικό ανασύστασης κολοβώματος αποφεύγοντας την δημιουργία φυσαλίδων αέρος. Για αποτελεσματική και ασφαλή θεραπεία αποκατάστασης σε περιοχή οπισθίων! Αποκατάσταση βάσης 4 mm σε μόλις 10 δεύτερα (γενικής απόχρωσης) Χαμηλή συστολή πολυμερισμού για αξιόπιστο δεσμό συγκόλλησης Υψηλή ακτινοσκιερότητα (350 %Al) Άμεσης έμφραξης - χωρίς συμπύκνωση Δυνατότητα δημιουργίας του τελικού μασητικού στρώματος με οποιαδήποτε σύνθετη ρητίνη γενικής χρήσης NEO Εικ. 35 Ολοκληρωμένη έμφραξη της βλάβης με υλικό ανασύστασης κολοβώματος σύνθετης ρητίνης. * Βρείτε όλες τις τρέχουσες προσφορές στο Ματίνα Αντωνοπούλου τηλ: / κιν: e.mail: m.antonopoulou@voco.com Επισκεφτεíτε μας στην Κολωνία Stand R8/S9 + P10, Hall 10.2 VOCO GmbH Anton-Flettner-Straße Cuxhaven Γερμανíα Τηλ VOCO_DT-GR_0113_x-trabase_210x297.indd :46:38 Uhr

12 24 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition DT σελίδα 23 Εικ. 40 Έλεγχος της στατικής και δυναμικής σύγκλεισης για υπερυψωμένα σημεία και εμπόδια. Εικ. 41 Οι αποκαταστάσεις στιλβώθηκαν για ιδιαίτερη λάμψη με πάστα στίλβωσης σύνθετης ρητίνης για την ελαχιστοποίηση της δημιουργίας πλάκας μέχρι την μόνιμη θεραπεία των δοντιών με ολοκεραμικές αποκαταστάσεις. Τα δόντια είναι αφυδατωμένα και φωτεινά λόγω της αναστρέψιμης απώλειας ύδατος που προκλήθηκε από τη χρήση του ελαστικού απομονωτήρα. Εικ. 42 Μετά από μια εβδομάδα in situ τα δόντια έχουν επανακτήσει την φυσική τους απόχρωση. πριν από την αφαίρεση του ελαστικού απομονωτήρα, η ανασύσταση ελέγχθηκε ξανά για να βεβαιωθεί πως δεν ήταν χαμηλή σε καμία περιοχή και πως δεν υπήρχαν οριακά κενά (Εικ. Εικ. 43 Ολοκεραμική στεφάνη και ένθετο πορσελάνης σε ενοποιημένο γύψινο εκμαγείο. Εικ. 44 Κοντινή άποψη από τις εργασίες πορσελάνης. Εικ. 45 Προετοιμασία μιας ολοκεραμικής στεφάνης με περιμετρική πατούρα στο 25 και ενός ένθετου πορσελάνης στο 24. Εικ. 46 Οι εργασίες μετά την τοποθέτηση με την τεχνική συγκόλλησης. 37). Η εικόνα 38 δείχνει και τις δύο ανασυστάσεις κολοβώματος πριν από το τρόχισμα. Τα κολοβώματα τροχίστηκαν και όλες οι περίσσειες υλικού αφαιρέθηκαν προσεκτικά με διαμάντια φινιρίσματος πριν την αρχική στίλβωση με ελαστικά στιλβωτικά σύνθετης ρητίνης (Εικ. 39). Η στατική και δυναμική σύγκλειση ελέγχθηκε για υπερυψωμένα σημεία και για εμπόδια χρησιμοποιώντας χρωματισμένο φύλλα (Εικ. 40). Καθώς οι ανασυστάσεις κολοβωμάτων ήταν να χρησιμοποιηθούν σαν προσωρινές εργασίες μεγάλης διάρκειας μέχρι την μόνιμη θεραπεία των δοντιών με ολοκεραμικές εργασίες, οι επιφάνειες στιλβώθηκαν σε ιδιαίτερα λαμπερό επιθυμητό σημείο χρησιμοποιώντας πάστες στίλβωσης σύνθετης ρητίνης για την ελαχιστοποίηση συσσώρευσης πλάκας. Τα δόντια αφυδατώθηκαν λόγω αναστρέψιμης απώλειας ύδατος που προκλήθηκε από τη χρήση του ελαστικού απομονωτήρα, και σαν αποτέλεσμα η απόχρωση των δοντιών ήταν σαφώς πιο φωτεινή (Εικ. 41). Κατά το ραντεβού παρακολούθησης της επόμενης εβδομάδας για τον έλεγχο ευαισθησίας του δεύτερου προγομφίου, τα δόντια είχαν επανακτήσει την κανονική τους απόχρωση (Εικ. 42). Η εικόνα 43 δείχνει τις ολοκεραμικές εργασίες, οι οποίες κατασκευάστηκαν σχεδόν τρεις μήνες αργότερα. Μια στεφάνη υαλοκεραμικού κατασκευάστηκε για το δόντι 25 και ένα ένθετο εγγύς-μασητικής-άπω πορσελάνης κατασκευάστηκε για το δόντι 24 (Εικ. 44). Η εικόνα 45 δείχνει τα δύο προετοιμασμένα δόντια αμέσως πριν από την τοποθέτηση των εργασιών με την τεχνική συγκόλλησης. Μετά την διαδικασία συγκόλλησης, οι δύο εργασίες αποκαθιστούν την λειτουργικότητα και την φυσική αισθητική του οδοντικού τόξου (Εικ. 46). Αναδημοσίευση από το περιοδικό Endodontic practice, 11/2009 Βιβλιογταφία* Bonilla ED, Mardirossian G, Caputo AA (2000) Fracture toughness of various core build-up materials. J Prosthodont 9: Chutinan S, Platt JA, Cochran MA, Moore BK (2004) Volumetric dimensional change of six direct core materials. Dent Mater 20: Combe EC, Shaglouf AM, Watts DC, Wilson NH (1999) Mechanical properties of direct core build-up materials. Dent Mater 15: Duke ES (2000) Advances in restorative core materials. Compend Contin Educ Dent 21: Duke ES (2002) Reinforced core build-up materials. Compend Contin Educ Dent 23: 328-9, 332 Foley J, Saunders E, Saunders WP (1997) Strength of core build-up materials in endodontically treated teeth. Am J Dent 10: Giovannone T, Migliau G, Bedini R, Ferrari M, Gallottini L (2007) Bond strength to deep coronal dentin: effect of bonding strategies. Minerva Stomatol 56: Ishii T, Ohara N, Oshima A, Koizumi H, Nakazawa M, Masuno T, Matsumura H (2008) Bond strength to bovine dentin of a composite core build-up material combined with four different bonding agents. J Oral Sci 50: Moosavi H, Maleknejad F, Kimyai S (2008) Fracture resistance of endodonticallytreated teeth restored using three root-reinforcement methods. J Contemp Dent Pract 9: Schmage P, Nergiz I, Sito F, Platzer U, Rosentritt M (2009) Wear and hardness of different core build-up materials. J Biomed Mater Res B Appl Biomater 91: 71-79

13 ιήµερο Σεµινάριο Κρανιογναθικών De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 25 ιαταραχών και Σύγκλεισης 4 o Group Θεσσαλονίκη, 8-9 Ιουνίου 2013 Ίλεια Ρούσσου Προσθετόλογος µε Εξειδίκευση στον Γναθοπροσωπικό Πόνο Λέκτορας Προσθετικής ΕΚΠΑ Η ισορροπία του στοµατογναθικού συστήµατος και η ακριβής λειτουργία του έχει πολύ µεγάλη σηµασία και στην καθηµερινή κλινική πράξη, τόσο σε µικρές αποκαταστάσεις, όπως εµφράξεις, αλλά πολύ περισσότερο στις µεγάλες προσθετικές αποκαταστάσεις που αφορούν την µία ή και τις δύο γνάθους. Αν έχει συµβεί στην καθηµερινή σας κλινική πράξη: Να προβληµατιστείτε από το clicking ασθενή; Να κατασκευάσετε νάρθηκα και τα συµπτώµατα του ασθενή να µην θεραπεύονται; Να πραγµατοποιήσετε εµφράξεις και ο ασθενής να επιστρέφει µε πόνο στο πρόσωπο; Να πραγµατοποιήσετε εξαγωγή και ο ασθενής να επιστρέφει µε µειωµένη διάνοιξη; Να µην µπορείτε να προσδιορίσετε πού κλείνει ο ασθενής; Να παραδώσετε µεγάλες προσθετικές αποκαταστάσεις και ο ασθενής να επιστρέφει µε αλλοιωµένη σύγκλειση; Να παραπονείται ασθενής για έντονο πονόδοντο χωρίς κανένα κλινικό σηµείο που να δικαιολογεί τον πόνο; Στο σεµινάριο αυτό θα δωθούν απαντήσεις σε όλους τους παραπάνω προβληµατισµούς. Στα πρακτικά σεµινάρια οι συµµετέχοντες θα εξοικειωθούν την χρήση και ρύθµιση ηµιπροσαρµοζόµενου αρθρωτήρα, καθώς και την χρήση προσωπικού τόξου. Θα µάθουν την καταγραφή της κεντρικής σχέσης και την ανάρτηση στον αρθρωτήρα. Θα διδαχτούν την κατασκευή νάρθηκα σταθεροποιήσης. Τέλος θα γίνει ειδικό πρακτικό σεµινάριο για την εκµάθηση του εκλεκτικού τροχισµού. Xορηγός: Για πληροφορίες - εγγραφές: Τηλ.: , info@omnipress.gr, info@omnicongresses.gr web: Tόμος 98 - τεύχος 44 43

14 26 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Η εταιρεία κατασκευής χειρολαβών NSK έχει στόχο να τεθεί επικεφαλής στην παγκόσμια αγορά Τόκιο, Ιαπωνία: Δεν αποτελεί μυστικό πως τα χρόνια που ακολούθησαν την οικονομική κρίση ήταν αρκετά επώδυνα για τις ιαπωνικές εταιρείες. Αρχικά, η ύφεση καθυστέρησε τις επιχειρηματικές επενδύσεις σε σημαντικό βαθμό, στη συνέχεια οι αρνητικές συνέπειες του τσουνάμι τον περασμένο χρόνο και η μαζική καταστροφή που προξένησε οδήγησαν την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου σε στασιμότητα. Για την NSK, μία από τις σημαντικότερες ιαπωνικές οδοντιατρικές εταιρείες, τα προβλήματα στην εγχώρια αγορά αποτελούν το μικρότερο προβληματισμό επειδή η εταιρεία πραγματοποιεί τις περισσότερες δραστηριότητές της στο εξωτερικό. Σύμφωνα με τον πρόεδρο και CEO E.Nakanishi, με τον οποίο το DTI είχε πρόσφατα την ευκαιρία να συνομιλήσει στα αρχηγεία της εταιρείας στο Τόκιο, περισσότερο από το 80% των κερδών της εταιρείας προέρχεται από τη λειτουργία της εταιρείας εκτός Ιαπωνίας. Τα τελευταία 3 χρόνια η εταιρεία πηγαίνει πολύ καλά σε ώριμες αγορές όπως η Ευρώπη και η Β. Αμερική, όπου ενίσχυσε την παρουσία της ανοίγοντας τα νέα της γραφεία στο Σικάγο τον τελευταίο χρόνο, παρά τον κορεσμό της αγοράς και της σταθερής πτώσης του γιεν έναντι του δολαρίου. Από το 2009 ο Nakanishi βλέπει την εταιρεία του να ανακτά το μερίδιο αγορών της στην Ασία λόγω της κεντρικής κατανομής και της υποστήριξης που παρέχει η εταιρεία στους πελάτες της μέσω Σιγκαπούρης. Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας ήταν τα γραφεία της εταιρείας στη Γερμανία, που συνεισέφερε περίπου το ένα τρίτο(278 εκατομμύρια δολάρια) των κερδών της εταιρείας το Για το λόγο αυτό οι οικονομικές συνθήκες στην εγχώρια αγορά επηρεάζουν ελάχιστα έως καθόλου τις συνολικές μας επιχειρηματικές δραστηριότητες. Λειτουργούμε σε διεθνές επίπεδο, εξηγεί ο Nakanishi. Σύμφωνα με τον 48χρονο πρόεδρο της εταιρείας, που διευθύνει την εταιρεία από το 2000, ένας από τους κύριους λόγους για την ισχυρή θέση της εταιρείας στην αγορά, ακόμη και σε ώριμες αγορές, είναι η προσήλωσή της στην καινοτομία και την ποιότητα, σε συνδυασμό με τις άριστες υπηρεσίες υποστήριξης πελατών που μπορεί να παρέχει στους πελάτες σχεδόν σε κάθε χώρα εκτός από τη Β. Κορέα. Αυτό, όμως, δεν ίσχυε πάντα. Η εταιρεία ιδρύθηκε τη δεκαετία του 30 κι η αρχή ήταν δύσκολη, ενώ οι εργασίες της διακόπηκαν λόγω του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, η παραγωγή χειρολαβών συνεχίστηκε το 1951 και έκτοτε η Εικ. 1 Ο E.Nakanishi, στα δεξιά συζητά με τον εκδότη και CEO του DTI T. R. Oemus εταιρεία αναπτύχθηκε σημαντικά και σήμερα απασχολεί περισσότερα από 700 άτομα στην Ιαπωνία. Η εταιρεία παρασκευάζει ακόμη τα περισσότερα τμήματα ακριβείας στην Ιαπωνία και για το λόγο αυτό οι οδοντίατροι αναγνωρίζουν σήμερα την υψηλή της ποιότητα προϊόντων, σύμφωνα με τον πρόεδρό της. Διαθέτουμε άριστους μηχανικούς και άτομα στο τμήμα προώθησης που μας βοηθούν συνεχώς να βελτιώνουμε το όνομα της εταιρείας και να την καθιστούμε πιο ελκυστική για τους οδοντιάτρους, αναφέρει ο ίδιος. Μία από τις πρόσφατες καινοτομίες της εταιρείας, την οποία λανσάρισε στην τελευταία έκθεση κατασκευαστών στην Κολωνία, είναι η σειρά Ti-Max Z series, μία ανθεκτική χειρολαβή που υποστηρίζεται πως διαθέτει τη μικρότερη κεφαλή και στέλεχος στην οδοντιατρική βιομηχανία, καθώς και εξαιρετικά χαμηλό θόρυβο και σχεδόν απουσία κραδασμών. Το χειρουργικό μικρομότορ Surgic Pro έχει προσελκύσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, συγκεκριμένα από τους εμφυτευματολόγους και παρέχεται με συστήματα εμφυτευμάτων από τις αντίστοιχες εταιρείες. Η εταιρεία δίνει μεγάλο βάρος στις ανάγκες των πελατών της, μία φιλοσοφία που έχει οδηγήσει σε προϊόντα όπως το S-max pico, που αναπτύχθηκε για την θεραπεία ασθενών με μικρότερο στόμα, όπως τα παιδιά. Η επέκταση σε άλλες αγορές είναι πιθανή αλλά όχι σύντομα, σύμφωνα με τον Nakanishi. Παρόλο που η εταιρεία του έχει εισαχθεί σε νέους τομείς την τελευταία δεκαετία με την εισαγωγή εργαλείων όπως ξέστρα υπερήχων, ασχολείται κατά κύριο λόγο με τις οδοντιατρικές χειρολαβές. ''Όσον αφορά τις χειρολαβές, έχουμε πραγματοποιήσει περισσότερες καινοτομίες από τους ανταγωνιστές μας'', σημειώνει ο ίδιος. ''Ο στόχος μας είναι να αποτελέσουμε τη Νο. 1 εταιρεία παγκοσμίως σε αυτόν τον τομέα.''

15 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 27 Εξέταση για HIV και δοκιμή της σε οδοντιατρείο S.N.Abel, C.L.Parish, L.R.Metsch Σε ολόκληρο τον κόσμο περίπου 34 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με τον HIV/ AIDS. Εκατομμύρια άνθρωποι προσβάλλονται από τον ιό σε ετήσια βάση. Μόνο στις ΗΠΑ, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων υπολογίζει πως 1.14 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας άνω των 13 ετών ζουν με HIV/ AIDS, εκ των οποίων οι (18,1%) δε γνωρίζουν πως έχουν προσβληθεί. Περίπου Αμερικάνοι προσβάλλονται κάθε χρόνο, ένας αριθμός που έχει παραμείνει σχετικά σταθερός την τελευταία δεκαετία. Μελέτες δείχνουν πως οι ασθενείς μειώνουν σημαντικά τις σεξουαλικές δραστηριότητες που οδηγούν στη μετάδοση του ιού μόλις ενημερωθούν για την οροθετικότητά τους. Με στόχο της διευκόλυνση της εξέτασης για HIV για να θεραπεύονται περισσότεροι ασθενείς και να μειωθεί τελικά η μετάδοση του ιού, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων(ΚΕΠΝ) των ΗΠΑ δημοσίευσε μία μελέτη με τίτλο ''Ανασκοπημένες αρχές για εξέταση HIV σε ενήλικες, εφήβους κι έγκυες γυναίκες σε κέντρα υγείας''. Αυτές οι αρχές του 2006 εξάλειψαν δύο σημαντικά εμπόδια στην ταχεία διάγνωση του ιού: την ανάγκη για έγγραφη ιατρική εξέταση ξεχωριστά από τις γενικές ιατρικές εξετάσεις και την ανάγκη για προληπτική ενημέρωση για τη διαδικασία εξέτασης. Πιο πρόσφατα, ομάδα ειδικών στις ΗΠΑ το 2012 αναβάθμισαν την εξέταση HIV για εφήβους και ενήλικες ετών σε κατηγορία Α, που αφορά υπηρεσίες με την υψηλότερη επιστημονική τεκμηρίωση και καθαρό όφελος για τον ασθενή. Αυτή η ταξινόμηση είναι σημαντική στα πλαίσια της προστασίας του ασθενή και της προσιτής θεραπείας, που απαιτεί οι ασφαλιστικές εταιρείες να καλύπτουν προληπτικές υπηρεσίες κατηγορίας Α. Παρά τις βελτιωμένες οδηγίες για εξέταση HIV σε όλα τα ιδρύματα υγείας η πρακτική εφαρμογή της από τους επαγγελματίες υγείας προχωρά με αργούς ρυθμούς. Μεταξύ των κύκλων των ακαδημαϊκών και των ερευνητών, το οδοντιατρείο έχει συζητηθεί ως ένας χώρος όπου μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα η ταχεία εξέταση HIV ως μία νέα μέθοδος αντιμετώπισης αυτού το προβλήματος στο χώρο της Δημόσιας Υγείας. Παρόλο που δεν αναφέρεται συγκεκριμένα από το ΚΕΠΝ, πολλοί οδοντίατροι υποστηρίζουν πως το οδοντιατρικό επάγγελμα δεν έχει αξιολογηθεί επαρκώς όσον αφορά την εξέταση για HIV. Mε βάση τη φύση του σάλιου και της δειγματοληψίας στοματικών υγρών, η εισαγωγή μίας ταχείας διαγνωστικής εξέτασης στην τυπική οδοντιατρική εξέταση αποτελεί μία λογική προέκταση της παροχής υπηρεσιών υγείας στις ΗΠΑ. Το 2004, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ενέκρινε μία εξέταση HIV διάρκειας 20 λεπτών με τη χρήση στοματικών υγρών με ευαισθησία και ειδικότητα άνω του 95% και 99%, αντίστοιχα. Αναφέρθηκαν ανεξήγητες αθροίσεις εσφαλμένα θετικών αποτελεσμάτων(δηλαδή χαμηλότερη ειδικότητα) από το ΚΕΠΝ σε αρκετά αστικά κέντρα από την ταχεία εξέταση στοματικών υγρών. Για το λόγο αυτό, κάθε ταχεία εξέταση HIV θεωρείται ως προκαταρκτικός έλεγχος και θα πρέπει να επιβεβαιώνεται είτε με την εξέταση Western blot είτε με εξετάσεις ανοσοφθορισμού. Ωστόσο, αφού η διαδικασία συλλογής στοματικών υγρών απαιτεί μία απλή λήψη επιχρίσματος από το στοματικό βλεννογόνο-σε αντίθεση με την αιμοληψία-θεωρείται ως λιγότερο επεμβατική μέθοδος και είναι περισσότερο αποδεκτή. Ενώ η σχέση μεταξύ δειγματοληψίας στοματικών υγρών και του οδοντιατρικού επαγγέλματος είναι προφανής, δεν είμαστε βέβαιοι αν το οδοντιατρικό επάγγελμα επιθυμεί να αποδεχθεί την εξέταση HIV ως επιπρόσθετη ευθύνη. Οι περιορισμοί για την παροχή της συγκεκριμένης εξέτασης είναι η απουσία ενημερωτικών δεξιοτήτων, χρονικοί περιορισμοί, χαμηλή αποδοχή από τους ασθενείς, απουσία εκπαίδευσης, οικονομική επιβάρυνση, προβλήματα απορρήτου, μαζί με ζητήματα που σχετίζονται με τους σκοπούς και τη δεοντολογία του οδοντιάτρου. Η ασαφής ερμηνεία του ρόλου του οδοντιάτρου στην εξέταση HIV παρέχει μία ευκαιρία για διερεύνηση του γενικού ρόλου των επαγγελματιών υγείας για την προαγωγή εξετάσεων για άλλα συστηματικά νοσήματα. Η συνεργασία μεταξύ οδοντιάτρων κι άλλων μελών των επαγγελμάτων υγείας είναι ήδη εμφανής στην κλινική πράξη: μελέτες δείχνουν πως οι οδοντίατροι παρέχουν ιατρικές εξετάσεις και παραπέμπουν ασθενείς για οριστική διάγνωση και θεραπεία χρονίων νοσημάτων όπως η υπέρταση, ο διαβήτης και ο καρκίνος του στόματος. Στην πράξη, αυτή η αρχή τονίζεται από την πρωτοβουλία του Υπουργείου Υγείας των ΗΠΑ για το 2020, που περιλαμβάνει το στόχο ''αυξήστε την αναλογία του πληθυσμού που δοκιμάστηκαν ή παραπέμφθηκαν για γλυκαιμικό έλεγχο από έναν οδοντίατρο τον τελευταίο χρόνο.'' Ο ενθουσιασμός για την ενσωμάτωση ιατρικών καινοτομιών μέσω των δημόσιων πολιτικών του Υπουργείου Υγείας έχει καταγραφεί. Μια ποιοτική μελέτη του 2012 με οδοντιάτρους σε μία οδοντιατρική σχολή βρήκε πως οι περισσότεροι θεωρούσαν την ταχεία εξέταση HIV ως έναν πολλά υποσχόμενο τομέα και εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους για την εξέλιξη και το μέλλον της Οδοντιατρικής όσον αφορά την εξέταση για τον καρκίνο του στόματος, άρα γιατί όχι και για την εξέταση HIV; Για να εκτιμηθεί η συχνότητα με την οποία άτομα υψηλού κινδύνου για HIV που δεν έχουν εξεταστεί από άλλους γιατρούς επισκέπτονται οδοντιάτρους, πραγματοποιήθηκε μία διασταυρούμενη μελέτη το Σύμφωνα με ένα μεγάλο εύρος μετρήσεων περισσότερο από το 70% των ενηλίκων με κίνδυνο HIV λοίμωξης που δεν είχαν εξεταστεί για τον ιό είχαν τακτική επικοινωνία με έναν οδοντίατρο. Αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν πως το οδοντιατρείο μπορεί να αποτελεί ένα χώρο για ταχεία εξέταση HIV για έναν ασθενή με υψηλό κίνδυνο ή ασυμπτωματικό και μολυσμένο από τον ιό. Η επιτυχημένη, ευρεία ενσωμάτωση της ταχείας εξέτασης για τον ιό θα παρέχει μία κατανόηση των συμπεριφορών, των αντιλήψεων και της επιθυμίας των ασθενών να εξεταστούν. Αντίθετα με την πεποίθηση πως οι ασθενείς μπορεί να μην αποδεχθούν μία τέτοια εξέταση σε ένα οδοντιατρείο όπως υποδεικνύουν προηγούμενες μελέτες, περαιτέρω μελέτες έχουν αποκαλύψει πως οι ασθενείς όχι μόνο αποδέχονται την εξέταση, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις προτιμούν το οδοντιατρικό περιβάλλον για τη συγκεκριμένη εξέταση. Σε μία μελέτη αξιολόγησης της συμπεριφοράς των ασθενών, αξιολογήθηκε η επιθυμία τους να αποδεχθούν την ταχεία εξέταση HIV δωρεάν σε συνδυασμό με τις οδοντιατρικές τους συνεδρίες. Τα ευρήματα αποκάλυψαν πως μεταξύ αυτών των ασθενών που αποκρίθηκαν η συντριπτική πλειοψηφία(73%) ανέφερε επιθυμία να λάβει την εξέταση κατά τη διάρκεια της οδοντιατρικής συνεδρίας. Επίσης, όταν ερωτήθηκαν από ποιον επαγγελμα- DT σελίδα 28

16 28 De n t a l Tr i b u n e Greek Edition τία υγείας θα προτιμούσαν την πραγματοποίηση της εξέτασης, η πλειοψηφία δεν εξέφρασε προτίμηση(62%), ενώ η δεύτερη σε συχνότητα απάντηση ήταν ο οδοντίατρος(37%). Σε μία ποιοτική μελέτη του Πανεπιστημίου της Ν. Υόρκης το 2012 όσον αφορά τη στάση των ασθενών απέναντι στην εξέταση HIV στο οδοντιατρείο τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια: 74% των ασθενών ανέφεραν πως θα αποδέχονταν τη συγκεκριμένη εξέταση ως μέρος της οδοντιατρικής τους εξέτασης, με ορισμένους να αναφέρουν πως ήταν πιο εξυπηρετικός ο συγκεκριμένος χώρος. Αυτό είναι σημαντικό υπό το φως παλαιότερων μελετών όπου εξεταζόταν η ανάγκη για μία επιπρόσθετη κλινική συνεδρία, μαζί με το άγχος που σχετίζεται με την αναμονή των αποτελεσμάτων και την επιστροφή στην κλινική ως συνήθη εμπόδια για την εξέταση. Η επιθυμία των οδοντιάτρων και των ασθενών να αποδεχθούν την ταχεία εξέταση ΗΙV στο οδοντιατρείο έχει αποδειχθεί στις προηγούμενες μελέτες. Ωστόσο, επιπρόσθετοι παράγοντες που επηρεάζουν την πρακτική εφαρμογή της εξέτασης είναι η γνώση τους για τον ιό και η ενημέρωσή τους για τη δημόσια πολιτική ενημέρωσης του κοινού. Πραγματοποιήθηκε μία μελέτη το 2012 όπου συνέβαλαν 2300 οδοντίατροι στις ΗΠΑ για εκτίμηση των γνώσεων, της στάσης, των πεποιθήσεων και της επιθυμίας τους σχετικά με την εξέταση HIV στο οδοντιατρείο. Η περιορισμένη ενημέρωσή τους για τις καινοτομίες στην τεχνολογία εξέτασης του ιού στο οδοντιατρείο κι η εμφανής άγνοιά τους σχετικά με τη δημόσια πολιτική ενημέρωσης ήταν εμφανείς από την πρώτη ερώτηση, καθώς λιγότερο από το ένα τρίτο(32.3%) δε γνώριζαν την ύπαρξη της ταχείας εξέτασης. DT σελίδα 27 DT σελίδα 6 Τα Μόνο 13.8% των ερωτηθέντων ήταν ενήμεροι για τις οδηγίες του ΚΕΠΝ του 2006 για την εξέταση HIV. Οι κατάλληλες γνώσεις για την πραγματοποίηση εξέτασης ήταν ένα σύνηθες εμπόδιο(64.5%) ενώ το 40.3% θεωρούσαν πως οι κλινικές τους γνώσεις για τον ιό ήταν άριστες. Με την ανακάλυψη διαγνωστικών τεχνολογιών που είναι έγκυρες, αξιόπιστες και ελάχιστα σύνθετες, τα μέσα εξέτασης του HIV αναπτύσσονται συνεχώς. Ωστόσο, παρά τον αυξημένο αριθμό των ασθενών που προσβάλλονται από τον ιό και την ελάχιστη μείωση των κρουσμάτων ετησίως, οι οδοντίατροι παραμένουν διστακτικοί στην εφαρμογή της εξέτασης του ιού στο οδοντιατρείο. Για να προαχθεί και και να ενσωματωθεί η συγκεκριμένη εξέταση, θα πρέπει να εφαρμοστούν συγκεκριμένες ενημερωτικές καμπάνιες για τους οδοντιάτρους. Οι οδοντίατροι έχουν κοινούς στόχους με την ιατρική κοινότητα: προαγωγή της υγείας και πρόληψη των νοσημάτων. Είναι επίσης ένα σταυροδρόμι με δύο κατευθύνσεις όπου η μία αφορά τη συνέχιση της έμφασης και της προτεραιότητας στην τεχνική εξειδίκευση και η άλλη ξεπερνά τα παραδοσιακά εμπόδια με έμφαση στην επίδραση στη δημόσια υγεία με τρόπο που δεν έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Το μονοπάτι που θα ακολουθήσουμε θα προσδιορίσει τελικά το επάγγελμά μας στο άμεσο μέλλον. βακτηρίων και οι κλινικές μας τεχνικές θα πρέπει να εστιάζονται στην πρόκληση της εξάλειψής τους. Τα ιατρογενή προβλήματα που συναντώνται στην αρχική θεραπεία μπορεί να αποτελούν την αιτία ενδορριζικής βακτηριακής μόλυνσης. Αυτά τα προβλήματα περιλαμβάνουν τη διάτρηση, τον ατελή καθαρισμό και διαμόρφωση, την ανεπαρκή διεύρυνση, το μη εντοπισμό σωλήνων, τη δημιουργία υποσκαφών, την υπερβολική επεξεργασία των σωλήνων καθώς και την έμφραξή τους με υπολείμματα ή την θραύση εργαλείων. Η αποτυχία χρήσης ή η χρήση περιορισμένης ποσότητας υγρών διακλυσμών, όπως το υποχλωριώδες νάτριο, αποτελεί ιατρογενές σφάλμα. Το υποχλωριώδες νάτριο 6% έχει αποδειχθεί πως έχει ισχυρή αντιμικροβιακή δράση και διαλύει τους ιστούς και διαταράσσει το βακτηριακό υμένιο. Αυτές οι ιδιότητες είναι ιδανικές για τον καθαρισμό των βακτηρίων και των ιστικών υπολειμμάτων. Η χρήση ελαστικού απομονωτήρα για την απομόνωση του θεραπευτικού πεδίου αποτελούν κανόνα για την ενδοδοντική θεραπεία. Η αποτυχία χρήσης ενός ελαστικού απομονωτήρα μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην εμφάνιση δευτερογενούς μόλυνσης. Στο ακόλουθο περιστατικό παρουσιάζεται η δυνατότητα επιτυχημένης επούλωσης μετά από αποτυχία της αρχικής θεραπείας (Εικ. 3a-c). Κλινικό παράδειγμα Η επανορθωτική αποτυχία είναι συνήθης αιτία αποτυχίας της ενδοδοντικής θεραπείας. Η αποτυχία τοποθέτησης μίας κατάλληλης μόνιμης αποκατάστασης μπορεί να οδηγήσει στη διείσδυση βακτηρίων στο σύστημα των ριζικών σωλήνων. Η υποουλική διαρροή σε ένα δόντι με στεφάνη μπορεί επίσης να οδηγήσει στη διείσδυση βακτηρίων. Αναδημοσίευση από το περιοδικό DT Asia Pacific, No7&8, vol.10 αγόρια είναι γενετικά πιο ευπαθή σε νευρολογικές επιδράσεις Επηρεάζουν τη συμπεριφορά και προκαλούνται από τον υδράργυρο Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, οι νευρολογικές διαταραχές και διαταραχές της συμπεριφοράς μπορεί να παρατηρηθούν μετά από εισπνοή ή κατάποση διαφορετικών ενώσεων υδραργύρου. Οι ερευνητές από το τμήμα Περιβαλλοντικής κι Επαγγελματικής Υγείας του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον υποστηρίζουν πως τα παιδιά και τα αγόρια, πιο συγκεκριμένα, είναι ευπαθή στις επιδράσεις του υδραργύρου από εμφράξεις αμαλγάματος λόγω γενετικής προδιάθεσης. Υποθέτουν πως το CPOX4, μία γενετική παραλλαγή του ενζύμου CPOX, που αυξάνει την ευαισθησία στις νευρολογικές και αλλαγές συμπεριφοράς του υδραργύρου σε ενήλικες, επηρεάζει επίσης και τα παιδιά. Για να αξιολογηθεί η νευρολογική επίδραση του υδραργύρου από εμφράξεις αμαλγάματος, εκτίμησαν τη νευρολογική απόδοση και τη συμπεριφορά καθώς και τα επίπεδα υδραργύρου στα ούρα σε 330 παιδιά σχολικής ηλικίας (164 αγόρια, 166 κορίτσια) αρχικά και ανά έτος για 7 χρόνια μετά την αρχική τοποθέτηση.σύμφωνα με τους ερευνητές η απόδοση και στους 5 τομείς νευρολογικής απόδοσης και συμπεριφοράς μειώθηκε με την αυξημένη έκθεση σε υδράργυρο στους άνδρες με CPOX4. Σημαντικές επιδράσεις δοσοεξαρτώμενες παρατηρήθηκαν στα 11 από τα 23 θεραπευτικά αποτελέσματα, όλα προς το χειρότερο. Αντίθετα, δεν παρατηρήθηκε αντίστοιχη συσχέτιση στα κορίτσια, που απέδωσαν παρόμοια μόνο σε δύο δοκιμασίες. Μεταξύ των αγοριών, παρατηρήθηκε μειωμένη απόδοση στη δοκιμασία της προσοχής, υποδεικνύοντας πιθανή επιδείνωση της επιτεινόμενης προσοχής και ευελιξίας. Παρατηρήθηκαν επίσης σημαντικές επιδράσεις σε δοκιμασίες εκμάθησης και μνήμης και οπτικής οξύτητας, υποδεικνύοντας πιθανή υποβάθμιση της προφορικής εκμάθησης και μνήμης, καθώς και συνειδητής αντίληψης. Αυτά τα ευρήματα αποτελούν τα πρώτα που υποδεικνύουν γενετική ευπάθεια στις ανεπιθύμητες επιδράσεις της έκθεσης του υδραργύρου σε παιδιά, αναφέρουν οι ερευνητές. Αφού ούτε ο υδράργυρος ούτε το CPOX4 από μόνα τους επηρέασαν σημαντικά τη νευρολογική απόδοση και συμπεριφορά στα κορίτσια της ίδιας ηλικίας, οι ερευνητές θεωρούν πως η φυλετική γενετική προδιάθεση επηρεάζει την ευπάθεια. Προτείνουν αυτές οι παρατηρήσεις να ληφθούν υπόψη στην εκτίμηση κινδύνου και την πρόληψη, ειδικά σε παιδιά. Ο ΠΟΥ κατατάσσει τον υδράργυρο και τις ενώσεις μεταξύ των 10 πρώτων ομάδων χημικών που επηρεάζουν τη δημόσια υγεία. Το 2009, ο οργανισμός πρότεινε τη μείωση της χρήσης του αμαλγάματος προάγοντας την προληπτική θεραπεία και εναλλακτικές εμφράξεις. Ενώ ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Νορβηγία, η Σουηδία και η Δανία έχουν καταργήσει τη χρήση υδραργύρου τα τελευταία χρόνια, η χρήση του παραμένει ευρεία. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ αναγνωρίζει πως τα υψηλά επίπεδα υδραργύρου σχετίζονται με ανεπιθύμητες ενέργειες στον εγκέφαλο και τα νεφρά. Ωστόσο, λόγω των χαμηλών επιπέδων νέφους υδραργύρου στις εμφράξεις αμαλγάματος, ο οργανισμός τις θεωρεί ασφαλείς για ενήλικες και παιδιά άνω των 6 ετών, εκτός για ορισμένες ομάδες κινδύνου όπως έγκυες γυναίκες και άτομα με γνωστές αλλεργίες. Τα δεδομένα λήφθηκαν από τη μελέτη των επιδράσεων του αμαλγάματος στην υγεία που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 1996 και 2006 με 507 άτομα ηλικίας 8-12 ετών στο σχολείο Casa Pia στην Πορτογαλία Αναδημοσίευση από το περιοδικό DT Asia Pacific, No7&8, vol.10

17 Διεύρυνση και Έμφραξη ριζικού σωλήνα: Απλά, γρήγορα και προβλέψιμα De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 29 4 o Group Θεσσαλονίκη, 8 Ιουνίου 2013 Τα δύο μεγαλύτερα τμήματα της Οδοντιατρικής πράξης είναι το θεραπευτικό και το επανορθωτικό. Η Ενδοδοντική και η Περιοδοντολογία μέχρι την δεκαετία του 80 έκαναν μεγάλες προόδους προσπαθώντας, η πρώτη να θεραπεύσει το δόντι από το μολυσμένο πολφό, και η δεύτερη να απομακρύνει τη φλεγμονή αρχικά από το περιοδόντιο, και κατόπιν να αναγεννήσει τον χαμένο περιοδοντικό ιστό. Η αδυναμία όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις και των δύο, να θεραπεύσουν κάποια δόντια και η όλο αυξανόμενη ανάγκη να αποκατασταθούν νωδές περιοχές με έναν ικανοποιητικό τρόπο που θα έλυνε λειτουργικά και αισθητικά προβλήματα οδήγησε στην ανάπτυξη των εμφυτευμάτων και νέων αναγεννητικών τεχνικών των ιστών. Ήταν μια ανάπτυξη σημαντική γιατί σε πολλές περιπτώσεις έφερε μια ισορροπία, καθότι σε πολλές περιπτώσεις ήμασταν αναγκασμένοι να προσπαθούμε να διατηρήσουμε δόντια τα οποία δεν είχαν καλή πρόγνωση με μοναδικό κριτήριο ότι δεν υπήρχε εναλλακτική λύση. Όπως όμως ήταν φυσικό, έχοντας την δυνατότητα να τοποθετήσουμε εμφυτεύματα ακόμα και σε πολύ δύσκολες περιοχές, η εξαγωγή των δοντιών σε κάποιες περιπτώσεις, προτιμήθηκε παρά το γεγονός ότι θα μπορούσαν να θεραπευθούν. Η εκπαίδευση στο θεραπευτικό κομμάτι έδωσε την θέση της στις φανταχτερές τεχνικές της αναγέννησης των ιστών και των εμφυτευμάτων, με αποτέλεσμα να έχουμε Οδοντιάτρους ικανούς να χρησιμοποιούν τις παραπάνω τεχνικές αλλά να είναι φτωχά εκπαιδευμένοι στην θεραπεία δοντιών και περιοδοντίου. Η σημερινή όμως παγκόσμια οικονομική κρίση που η χώρα μας βιώνει πολύ έντονα, έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη να επανέλθουμε στη θεραπευτική κυρίως αντιμετώπιση των ασθενών. Η οικονομική αδυναμία των συνανθρώπων μας να ανταποκριθούν σε πολύπλοκα και ακριβά σχέδια θεραπείας πιστεύω ότι θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα εξορθολογισμό του σχεδίου θεραπείας. Αυτός ο εξορθολογισμός σημαίνει ότι θα πρέπει να δώσουμε την δυνατότητα στους συναδέλφους Οδοντιάτρους, να εκπαιδευτούν σωστά στην Ενδοδοντία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διατήρηση των δοντιών κοστίζει λιγότερο στον ασθενή. Είναι δε σημαντικό στην εποχή που ζούμε να σταθούμε δίπλα στους ασθενείς μας προσφέροντας τους εναλλακτικά σχέδια θεραπείας. Πρέπει να ξεφύγουμε από το δίλημμα εμφύτευμα ή ενδοδοντική θεραπεία. Αυτό το σεμινάριο έχει σαν κεντρικό θέμα την αντιμετώπιση των προβλημάτων της Ενδοδοντίας στην καθημερινή κλινική πράξη, γιατί είναι σημαντικό και για εμάς αλλά κυρίως για τους ασθενείς μας, να τους προσφέρουμε θεραπεία μέσα στις οικονομικές τους δυνατότητες και να είναι: Απλή, γρήγορη και προβλέψιμη Σε μια εποχή που οι περισσότερες εταιρείες ενδιαφέρονται να ανταγωνισθούν τη διαφήμιση των υπολοίπων, και όχι να προσφέρουν πραγματικά χρήσιμα εργαλεία και τεχνικές στους οδοντιάτρους, χρειαζόμαστε πάνω από όλα αρχές και στρατηγικές οι οποίες θα κάνουν την ενδοδοντία πιο εύκολη και πιο προβλέψιμη. Πολύ συχνά οι Οδοντίατροι ακολουθούσαν οδηγίες χρήσης εργαλείων ή υλικών, αντί να τους δίνεται η γνώση να κατανοήσουν το βιολογικό υπόστρωμα των ιστών με τους οποίους εργάζονται, είτε αυτοί είναι μαλακοί, είτε σκληροί. Είναι σημαντικό οι εταιρείες να παρέχουν τη δυνατότητα στους οδοντιάτρους χρησιμοποίησης εργαλείων σε μέγεθος και κωνικότητα που οι ίδιοι θα διαλέγουν ανάλογα με τις ανάγκες του δοντιού που επεξεργάζονται. Επειδή οι Οδοντίατροι είναι επιστήμονες και όχι τεχνίτες, αυτό που χρειάζονται πάνω από όλα, είναι γνώσεις για το πως οι ρίνες αφαιρούν την οδοντική ουσία, τι δυνάμεις δέχονται, και πως να χρησιμοποιούν ανάλογα με τον τύπο του ριζικού σωλήνα, διαφορετικά εργαλεία. Αυτά όλα θα παρουσιαστούν με ένα απλό και απόλυτα κατανοητό τρόπο. Θα δοθούν αρχές και στρατηγικές στηριγμένες πάνω στη βιολογία των ιστών και στις ιδιότητες των εργαλείων και υλικών που χρησιμοποιούμε. Ο στόχος είναι ένας: Να κάνουμε τη δουλειά μας εύκολη και προβλέψιμη. Διοργάνωση: Σ Ε Μ Ι Ν Α Ρ Ι Ο Ε Ν Δ Ο Δ Ο Ν Τ Ι Α Σ Το σεμινάριο αυτό αποτελείται από δύο μέρη: A) Θεωρητικό: θα αναπτυχθούν συγκεκριμένες τεχνικές διεύρυνσης και έμφραξης του ριζικού σωλήνα όπως και αντιμετώπιση και έμφραξη διατρήσεων. Β) Πρακτικό (hands on): Η θεωρία γίνεται πράξη. Οι συμμετέχοντες θα φέρουν μαζί τους δόντια από εξαγωγή, πρόσθια και γομφίους, με καθόλου ή και μεγάλες κάμψεις ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο οι ίδιοι θέλουν να εκπαιδευτούν. Σ αυτά τα δόντια θα πρέπει να έχει προηγηθεί αρκετά μεγάλη διάνοιξη έτσι ώστε τα στόμια των ριζικών σωληνών να μπορούν να εντοπίζονται εύκολα. Θα πάρουμε αρχικές ακτινογραφίες, ενδιάμεσες με ρίνες, και τελικές με την έμφραξη του ριζικού σωλήνα. Όλες οι ακτινογραφίες θα σχολιαστούν, σε όλα τα στάδια, με σκοπό να εντοπιστούν προβλήματα και περιορισμοί κατά την διεύρυνση και έμφραξη. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την δυνατότητα να εντοπίσουν με τη χρήση μικροσκοπίου ( ZEISS ) τους επιπλέον ριζικούς σωλήνες, και να εξοικειωθούν με την ανατομία του πολφικού θαλάμου βοηθώντας τους να κάνουν λιγότερα λάθη κατά τη διάνοιξη και εντόπιση των στομίων των ριζικών σωληνών. Θα χρησιμοποιηθούν μηχανοκίνητες περιστρεφόμενες ρίνες RACE, της εταιρείας FKG DENTAIRE οι οποίες σύμφωνα με την βιβλιογραφία, και όχι τον κατασκευαστή, είναι κορυφαίες, και στα χέρια ακόμη και ενός οδοντιάτρου που δεν είναι εξοικειωμένος, έχουν εκπληκτικά αποτελέσματα. Οι ρίνες αυτές, σε συνδυασμό και με τη τεχνική που θα ακολουθηθεί, θα είναι ικανές να διευρύνουν τους πιο κεκκαμένους ριζικούς σωλήνες. Ο στόχος είναι να κάνουμε πράξη το: Σκέφτομαι με τις αισθήσεις, αισθάνομαι με το μυαλό. Για την έμφραξη θα χρησιμοποιηθούν οι τεχνικές κάθετης συμπύκνωσης ζεστής γουταπέρκας ( ALPHA ) και το πιστόλι έγχυσης θερμής γουταπέρκας ( BETA ), της εταιρείας B&L BIOTECH. Θα γίνει επίσης επίδειξη έμφραξης διατρήσεων με πολλά διαφορετικά υλικά όπως ΜΤΑ και πολλές διαφορετικές ρητίνες ανάλογα με το είδος και το μέγεθος της διάτρησης. Μετά το τέλος του σεμιναρίου οι συμμετέχοντες θα είναι έτοιμοι να χρησιμοποιήσουν όλες τις νέες μεθόδους διεύρυνσης και έμφραξης του ριζικού σωλήνα χωρίς κανένα περιορισμό σε κάμψη ή πιθανή απορρόφηση του ακρορριζίου. Κωνσταντίνος Λάγιος DDS, Ms Χορηγοί: Για πληροφορίες - εγγραφές: Τηλ.: , info@omnicongresses.gr, info@omnipress.gr web: FKG DENTAIRE Swiss Dental Products Tόμος 98 - τεύχος 44 43

18 30 Κλινικό De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Ο τελευταίος σκεπτικός του χειρουργικού μικροσκοπίου P. Wahl, DMD, MBA Δε διέθετα χειρουργικό μικροσκόπιο και δε χρειαζόμουν. Και σίγουρα δεν μου άρεσε να ακούω συμβουλές από όσους το διέθεταν. Ξεκίνησα να δουλεύω και πάλι ως ιδιώτης το 2006 μετά από ορισμένα χρόνια όπου είχα ασχοληθεί αποκλειστικά με ομιλίες και εκπαίδευση συναδέλφων. Επέστρεψα σε μία ειδικότητα που φαινόταν πως με είχε προσπεράσει. Όταν ξεκίνησα να εργάζομαι τη δεκαετία του 90, τα μικροσκόπια αποτελούσαν την εξαίρεση. Σήμερα αποτελούν τον κανόνα. Είχα ήδη διαμορφώσει μία ατελείωτη λίστα με υλικά και εξοπλισμό εκτός από τα εργαλεία περιστροφικού τύπου. Ένα μικροσκόπιο δεν αποτελούσε την πρώτη μου προτεραιότητα. Η εργασία σε οδοντιατρείο μετά από αρκετά χρόνια αποτελούσε μία πρόκληση. Αναζήτησα όλες τις πληροφορίες και τη βοήθεια μπορούσα και άρχισα να συμμετέχω στο φόρουμ συζήτησης του περιοδικού ROOTS. Είχα εκπλαγεί από τις δημοσιεύσεις των συναδέλφων μου. Τι είναι ένας μέσος εγγύς σωλήνας; Δεν θυμόμουν καμία αναφορά σε αυτό κατά τη μεταπτυχιακή μου εκπαίδευση στις αρχές της δεκαετίας του 90. Πιθανόν θα μπορούσα να αγνοήσω τους σωλήνες που δε βρίσκονταν σε αυτό το σημείο. Υπήρχαν, όμως, αρκετές περιπτώσεις όπου δεν μπορούσα να βρω που γνώριζα πως υπήρχαν. Υπάρχει κάτω γομφίος με μόνο δύο σωλήνες, αλλά σε μία περίπτωση που το υποπτευόμουν γνώριζα πως δεν ίσχυε κάτι τέτοιο για το συγκεκριμένο δόντι. Παρέπεμψα τον ασθενή σε ενδοδοντιστή που διέθετε χειρουργικό μικροσκόπιο. Ένας φίλος μου και γνωστός ενδοδοντιστής, ο B.Watson, μου ανέφερε πως μία μέρα, θα σκεφτόμουν το μικροσκόπιο όπως τον ελαστικό απομονωτήρα-δεν θα επιθυμούσα να εργαστώ χωρίς αυτό, επειδή διευκολύνει σημαντικά τη δουλειά μου. Δεν ακολούθησα ποτέ την έκφραση ''Δεν μπορείς να θεραπεύσεις αυτό που δεν μπορείς να δεις''. Η συμβουλή όμως του φίλου μου ήταν πως το μικροσκόπιο θα μου ήταν απαραίτητο επειδή θα διευκόλυνε σε μεγάλο βαθμό τη δουλειά μου. Σύντομα, είχα συγκεντρώσει το μεγαλύτερο μέρος από τα υλικά και τον εξοπλισμό που χρειαζόμουν. Είχα, όμως, κουραστεί να εργάζομαι χωρίς να βλέπω, γιατί αυτό έκανα. Δεν μπορούσα να δω τίποτα με τις λούπες μου με μεγέθυνση Χ2.5, ενώ οι λούπες με μεγέθυνση Χ4.5 μου προκαλούσαν πονοκέφαλο. Φοβόμουν να τις χρησιμοποιήσω, επειδή ο βοηθός μου θα έπρεπε να με προσανατολίσει πού να κοιτάξω. Ήταν βαριές και το βάθος του πεδίου ήταν μικρό. Δεν ήταν φυσικό και τις απέφευγα. Θα έπρεπε να υπάρχει καλύτερη λύση. Έχω ερευνήσει τα μικροσκόπια για χρόνια. Οι τιμές τους ήταν πολύ υψηλές. Γνωρίζω συναδέλφους που διαθέτουν περισσότερα από ένα μικροσκόπια, καθένα από τα οποία κοστίζει δολάρια. Προβληματιζόμουν να αγοράσω ένα μεταχειρισμένο μικροσκόπιο κι ακόμη και αυτά στοιχίζουν αρκετά χρήματα. Έχω ακούσει, όμως, θετικά σχόλια για το Seiler 202-ένα μικροσκόπιο με απλές, βασικές λειτουργίες, από μία φημισμένη εταιρεία. Μπορούσα να αγοράσω ένα καινούριο για λιγότερα χρήματα από πολλά άλλα μεταχειρισμένα μοντέλα. Δυστυχώς, ενημερώθηκαν πως δεν κυκλοφορούσε στην αγορά, αλλά ήμουν ενθουσιασμένος όταν ανακάλυψα το γιατί: θα κυκλοφορούσε το Seiler IQ, με βελτιωμένο φωτισμό, οπτικά χαρακτηριστικά και κατασκευή. Επέλεξα, επομένως, το συγκεκριμένο μικροσκόπιο. Αγορά δύο Seiler IQ κι έχω ενθουσιαστεί από τη χρήση τους. Το πιο αξιοσημείωτο είναι η ευκολία χρήσης ενός μικροσκοπίου στην Ενδοδοντία. Πίστευα πως τα μικροσκόπια θα ήταν ογκώδη και δύσκολα στη χρήση, αλλά ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Θεωρώ πιο εύκολη τη χρήση του μικροσκοπίου από τις λούπες, τουλάχιστον σε σχέση με λούπες με υψηλή μεγέθυνση. Η χαμηλότερη ισχύς στο μικροσκόπιο είναι ανώτερη από την υψηλότερη μεγέθυνση σε λούπες. Το μικροσκόπιο παρέχει επίσης μεγαλύτερο οπτικό πεδίο και το φως είναι τόσο έντονο που μπορείτε να παρατηρήσετε το ριζικό σωλήνα σε όλο το μήκος του έως το ακρορρίζιο. Έχω εντυπωσιαστεί από την ποιότητα και την ευκολία χρήσης του συγκεκριμένου μικροσκοπίου. Υπάρχει μία μαθησιακή καμπύλη μέχρι να εξοικειωθείτε με όλες τις λειτουργίες του, αλλά προσωπικά κατάφερα να το χρησιμοποιήσω από την πρώτη ημέρα με τον πρώτο μου ασθενή. Η κατασκευή είναι συμπαγής και ποιοτική. Μεταφέρεται όπου χρειαστεί και διαθέτει κεφαλή με κλίση που είναι τόσο απαραίτητη στην Οδοντιατρική. Από τότε που χρησιμοποιώ το χειρουργικό μικροσκόπιο έχω ανακαλύψει αρκετούς τέταρτους ριζικούς σωλήνες σε άνω γομφίους που δεν θα είχα βρει χωρίς αυτό. Το αξιοσημείωτο είναι η ευκολία χρήσης του-πόσο εμφανείς είναι οι ριζικοί σωλήνες με τη μεγέθυνση και το φως και πόσο εύκολη είναι η χρήση του στην Ενδοδοντία. Ορισμένους από τους τέταρτους ριζικούς σωλήνες θα τους είχα βρει και χωρίς το μικροσκόπιο, αλλά θα το έκανα στα τυφλά και δεν θα γνώριζα πραγματικά τι είχα να αντιμετωπίσω. Είναι εκπληκτικό πόσο εμφανή είναι όλα κάτω από το μικροσκόπιο. Επίσης, μπορώ να χρησιμοποιήσω με το μικροσκόπιο μία φρέζα Munce-μία φρέζα χειρουργικού μήκους με ισχυρό αλλά λεπτό στέλεχος-και να παρατηρώ όλη την εργασία που κάνω. Την τελευταία εβδομάδα ανακάλυψα έναν εγγύς γλωσσικό σωλήνα σε κάτω γομφίο που δεν θα είχα βρει χωρίς το μικροσκόπιο. Και πάλι το αξιοσημείωτο είναι πόσο εύκολη ήταν η διαδικασία με τη χρήση του μικροσκοπίου. Είναι ιδιαίτερα επωφελές επειδή είχα στείλει δύο τέτοιες περιπτώσεις στον καλύτερο ενδοδοντιστή που γνωρίζω τον Dr.J.Kim, τον τελευταίο χρόνο. Πιθανότατα βρίσκονταν ακριβώς στην ίδια θέση. Βρήκα τον εγγύς παρειακό σωλήνα άμεσα κατά τη διάνοιξη. Ήταν εμφανώς ένας εγγύς παρειακός σωλήνας και ήταν επίσης προφανές πως υπήρχε εγγύς γλωσσικός, ο οποίος δεν θα μπορούσε να ανευρεθεί ούτε με φρέζα ούτε με υπέρηχους. Μόλις άνοιξα το μικροσκόπιο ήταν εμφανές πως υπήρχε μία υποσκαφή οδοντίνης επάνω από το γλωσσικό τμήμα του εγγύς παρειακού σωλήνα και σχεδόν σίγουρα ένας σωλήνας κάτω από αυτή. Πράγματι ο εγγύς γλωσσικός σωλήνας βρισκόταν ακριβώς δίπλα από τον εγγύς παρειακό. Πίστευα πως μόνο με τις φρέζες μπορούν να αποκαλυφθούν οι ριζικοί σωλήνες. Σήμερα μαθαίνω πως συχνά, οι φρέζες μας ανακαλύπτουν τους σωλήνες αλλά παραμένουν κρυμμένοι κάτω από υποσκαφές, αόρατοι στο γυμνό μάτι χωρίς τη μεγέθυνση και το φωτισμό ενός χειρουργικού μικροσκοπίου. Μόλις χθες, ανακάλυψα ένα μέσο εγγύς σωλήνα. Στο χαμηλότερο επίπεδο μεγέθυνσης, (5Χ) έβλεπα κάτι σαν τρεις μικρούς φωτεινούς βολβούς στην εγγύς επιφάνεια του υποπολφικού τοιχώματος. Και ποτέ δεν είχα χρησιμοποιήσει τη φρέζα μεταξύ του εγγύς παρειακού κι εγγύς γλωσσικού σωλήνα, δεν είχε χρειαστεί. Το φως που πέφτει επάνω στον τρίτο εγγύς σωλήνα είναι άμεσα ορατό. Πλέον δεν πραγματοποιώ ενδοδοντική θεραπεία χωρίς μικροσκόπιο, όπως δεν πραγματοποιώ θεραπεία χωρίς απομονωτήρα. Αν ασχολείστε με την Ενδοδοντία, μη δίνετε χρήματα Εικ. 1 Εικ.2 Εικ. 1, 2 Ο μέσος εγγύς σωλήνας είναι ορατός μόνο υπό έντονη γωνίωση οριζοντίως που ''κόβει'' το υπόλοιπο δόντι για λούπες. Αγοράστε ένα χειρουργικό μικροσκόπιο. Ορισμένα μοντέλα είναι προσιτά, εξαιρετικά απλά και φυσικά στη χρήση και η ποιότητα κατασκευής είναι εμφανής. Ευχαριστώ τον G.vanAs, ο οποίος είναι γενικός οδοντίατρος που χρησιμοποιεί χειρουργικό μικροσκόπιο για κάθε θεραπεία. Το DVD του μου έμαθε ό,τι χρειαζόμουν για τα μικροσκόπια, πριν ακόμη τα αγοράσω. Ευχαριστώ επίσης τον S.Luger, τον εμπορικό προμηθευτή των μικροσκοπίων. Τέλος, ευχαριστώ το φόρουμ συζήτησης του περιοδικού ROOTS, που με βοήθησε σε όλη τη διαδρομή μου. Αναδημοσίευση από το περιοδικό DT, 4/2010

19 Κλινικό Πρόγραμμα 8-ημερών στην Αισθητική Οδοντιατρική De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 31 Excellence in Dental Education Συνεδρία I: Μαίου 2013, Αθήνα Prof. Angelo Putignano MD, DDS Dr. Στρατής Παπάζογλου DDS, MS, PhD Dr. Αικατερίνη Παπαθανασίου DDS., FIADFE Dr Holger Gleixner Dr. MED. DENT ñ Ψηφιακός αισθητικός σχεδιασμός ñ Λεύκανση δοντιών ñ Πρόσθιες αποκαταστάσεις ρητίνης ñ Άμεσες οπίσθιες αποκαταστάσεις ñ Έμμεσες / Άμεσες συγκολούμενες αποκαταστάσεις Συνεδρία II: 30 Σεπτεμβρίου - 3 Οκτωβρίου 2013, Αθήνα ñ Πρόσθιες αποκαταστάσεις / Όψεις Prof. Francesco Mangani MD, DDS Συντονιστής Προγρ. Dr Jacobo Castelnuovo DDS, MSD ñ Οπίσθιες αποκαταστάσεις / Ένθετα - Επένθετα ñ Θεραπευτικός σχεδιασμός: Αισθητική και προβλεψιμότητα στην ñ Ακίνητη Προσθετική Τιμή: o Group, περίοδος 2013 Πρακτικά Σεμινάρια Ζωντανές Επιδείξεις σε ασθενή Πιστοποιητικό παρακολούθησης 64 CE Hours ADA CERP Διοργάνωση: Χορηγός Επικοινωνίας: Χορηγοί: Για περισσότερες πληροφορίες: Αφοι Ρούσση & Σια Ο.Ε. Ανδριτσαίνης 48, Τηλ.: Kιν.: info@omnicongresses.gr website: Tόμος 8 - τεύχος 43

20 32 Τάσεις & Εφαρμογές De n t a l Tr i b u n e Greek Edition Επεκτείνοντας το εύρος των δυνατοτήτων μας σε άμεσες επανορθωτικές διαδικασίες Ένα κλινικό περιστατικό όπου συνδυάζεται ένα υλικό υψηλής απόδοσης και ένα σαφές πρωτόκολλο G. Weisrock Οι σύγχρονες σύνθετες ρητίνες και τα τυποποιημένα θεραπευτικά πρωτόκολλα έχουν οδηγήσει στη δημιουργία πιο άμεσων αποκαταστάσεων ρητίνης στην πρόσθια περιοχή όσο ποτέ άλλοτε. Ακόμη κι εξαιρετικά δύσκολα περιστατικά μπορούν να αντιμετωπιστούν με προβλέψιμα αποτελέσματα και ελάχιστη απώλεια οδοντικών ιστών. Μία γυναίκα 24 ετών προσήλθε αναζητώντας αισθητική οδοντιατρική θεραπεία. Δεν ήταν ικανοποιημένη από την εμφάνιση του 11, που εμφάνιζε έντονη δυσχρωμία μετά από ενδοδοντική θεραπεία. Η κλινική εξέταση έδειξε πως η ρίζα είχε εκγομφωθεί μετά από ατύχημα και ένα τμήμα από το σπασμένο δόντι είχε επανατοποθετηθεί με σύνθετη ρητίνη (Εικ. 1 και 2). Κατά την ακτινογραφική εξέταση, βρέθηκε πως η ενδοδοντική θεραπεία είχε πραγματοποιηθεί σωστά. Ωστόσο, δεν είχε χρησιμοποιηθεί άξονας. Λόγω του γεγονότος ότι σχεδόν το μισό μυλικό τμήμα του δοντιού είχε απωλεσθεί, επιλέξαμε μία άμεση αποκατάσταση ρητίνης, δεδομένου ότι θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί λεύκανση με επιτυχία. Η συγκεκριμένη θεραπεία αποτελεί ένα ενδιάμεσο βήμα μεταξύ της συμβατικής αποκατάστασης με ρητίνη και την τοποθέτηση κεραμικής όψης και φαινόταν κλινικά αποδεκτή. Η ασθενής, της οποίας ο κύριος προβληματισμός ήταν φυσική απόχρωση δοντιών και ελάχιστη απώλεια οδοντικών ιστών, συμφώνησε στην προτεινόμενη θεραπεία. Αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί η νανο-υβριδική ρητίνη IPS Empress Direct για να κατασκευαστούν οι αποκαταστάσεις. Εκτός από αποχρώσεις οδοντίνης και αδαμαντίνης, αυτό το προϊόν διατίθεται και σε οπαλίζουσα απόχρωση. Προκαταρκτική θεραπεία Αρχικά, πραγματοποιήθηκε εσωτερική λεύκανση στο δόντι, από την οποία θα εξαρτιόταν η επιτυχία της θεραπείας. Η πρόσβαση στο μυλικό θάλαμο πραγματοποιήθηκε μέσω της παλιάς αποκατάστασης. Αφαιρέθηκε το στρώμα γουταπέρκας έως και 3χιλ. κάτω από την αδαμαντινοστεϊνική ένωση. Στο βάθος της κοιλότητας τοποθετήθηκε ένα στρώμα υαλοϊονομερούς κονίας πάχους 2χιλ. για να μην εισέλθει ο λευκαντικός παράγοντας σε ευαίσθητες περιοχές. Χρησιμοποιήσαμε ένα μίγμα και απιονισμένου νερού για τη διαδικασία της λεύκανσης. Η περιοχή διάνοιξης εμφράχθηκε στη συνέχεια με προσωρινό υλικό. Εφόσον δεν επετεύχθη το επιθυμητό χρώμα με την αρχική λεύκανση, ολόκληρη η διαδικασία επαναλήφθηκε μετά από μία εβδομάδα. Μετά από μία εβδομάδα, το αποτέλεσμα ήταν ιδανικό (Εικ. 3). Για να αδρανοποιηθεί ο λευκαντικός παράγοντας, τοποθετήθηκε υδροξείδιο του ασβεστίου στην κοιλότητα και παρέμεινε στην θέση του για τουλάχιστον μία εβδομάδα (ένα συγκολλητικό μπορεί να τοποθετηθεί 15 ημέρες μετά την ολοκλήρωση της λεύκανσης, για να εξασφαλιστεί βέλτιστη συγκόλληση και χρωματική σταθερότητα). Αισθητική διάγνωση και προσδιορισμός χρώματος Μετά την ανάλυση του σχήματος του δοντιού, καταλήξαμε πως οι αναλογίες ήταν αρμονικές σε σχέση με τον 21. Για να αποφευχθεί μία λανθασμένη ερμηνεία του χρώματος λόγω ξηρών παρακείμενων δοντιών, το χρώμα προσδιορίστηκε πριν οποιαδήποτε παρέμβαση και στο φως της ημέρας. Χρησιμοποιήθηκε χρωματικός οδηγός για τον προσδιορισμό του χρώματος της αδαμαντίνης και της οδοντίνης. Καθορίσαμε το χρώμα της οδοντίνης με βάση το αυχενικό τριτημόριο και της αδαμαντίνης με βάση το κοπτικό τριτημόριο του παρακείμενου δοντιού. Δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην ανατομική μορφολογία του παρακείμενου δοντιού και τις διάφορες οπαλίζουσες αντανακλάσεις που ήταν ορατές στην κοπτική επιφάνεια, αφού στόχος μας ήταν να μιμηθούν αυτά τα χαρακτηριστικά. Δημιουργήθηκε ένα διάγραμμα των υλικών που θα χρησιμοποιούσαμε κατά τη διαστρωματική τεχνική. Σε αυτήν την περίπτωση χρησιμοποιήθηκαν μόνο 4 χρώματα: Α3/Α2 οδοντίνης, Α2 αδαμαντίνης και Trans Opal. Στη συνέχεια, δημιουργήσαμε ένα υπερώιο κλειδί σιλικόνης στον 11 με το κατάλληλο σχήμα και σύγκλειση. Μόλις τοποθετήθηκε ενδοστοματικά, βοήθησε στη δημιουργία του υπερώιου τοιχώματος της αποκατάστασης σε ένα στάδιο. Το κλειδί περιελάμβανε δόντια παρακείμενα σε αυτό που θα γινόταν η αποκατάσταση και κάλυπτε την κοπτική περιοχή. Παρασκευή και τοποθέτηση συγκολλητικού παράγοντα Η υπάρχουσα αποκατάσταση αφαιρέθηκε με φρέζες και εργαλεία υπερήχων για να μην προκληθεί βλάβη σε παρακείμενα δόντια. Κατά την παρασκευή του δοντιού, οι μηχανικές ιδιότητες του υλικού που χρησιμοποιήθηκε και η αισθητική ενσωμάτωση λήφθηκαν υπόψη. Στην περίπτωση του IPS Empress, το ιδανικό σχήμα παρασκευής περιελάμβανε προστομιακή λοξοτόμηση και ένα ευθύ γωνιωμένο όριο όμορα και υπερώια (Εικ. 4). Πριν προχωρήσουμε με τη συγκολλητική διαδικασία, ήταν απαραίτητη η προστασία του επεμβατικού πεδίου από σάλιο ή αίμα στη στοματική κοιλότητα. Επομένως, απομονώθηκαν τα πρόσθια δόντια, συμπεριλαμβανομένων των κυνοδόντων, με ελαστικό απομονωτήρα. Το εκτεταμένο πεδίο επέτρεψε την εκτίμηση της κοπτικής γραμμής, και το μέγεθος και το σχήμα των παρακείμενων δοντιών. Ελέγξαμε αν το κλειδί σιλικόνης μπορούσε να τοποθετηθεί με ακρίβεια. Αν χρειαστεί, οι παρεμβαλλόμενες περιοχές μπορούν να ρυθμιστούν με ένα νυστέρι μέχρι να επιτευχθεί ακριβής εφαρμογή. Η αδαμαντίνη αδροποιήθηκε για 30'' και η οδοντίνη για 15''. Στη συνέχεια, εκπλύθηκαν και στεγνώθηκαν. Ακολούθησε η τοποθέτηση του συγκολλητικού παράγοντα, ενώ τα παρακείμενα δόντια προστατεύθηκαν με μεταλλικό τεχνητό τοίχωμα. Λόγω του μη συγκρατητικού σχήματος παρασκευής και του γεγονότος πως το μεγαλύτερο τμήμα της αποκατάστασης θα δημιουργούνταν στην αδαμαντίνη, αυτός ο τύπος συγκολλητικού αποδείχθηκε ανώτερος από αυτοαδροποιούμενα υλικά. Για να διευκολυνθεί η διείσδυση στα οδοντινοσωληνάρια, το συγκολλητικό επαλείφθηκε ήπια στα τοιχώματα της κοιλότητας. Μετά το στέγνωμα του συγκολλητικού, η κοιλότητα θα πρέπει να εμφανίζει μία γυαλιστερή εικόνα. Αν δεν ισχύει αυτό, η διαδικασία θα πρέπει να επαναληφθεί. Το συγκολλητικό φωτοπολυμερίστηκε για 10'' με λυχνία πολυμερισμού. Δημιουργία του υπερώιου και των όμορων τοιχωμάτων Ως πρώτο στάδιο, το υπερώιο τοίχωμα αδαμαντίνης κτίστηκε. Τοποθετήθηκε ένα λεπτό στρώμα υλικού αδαμαντίνης (χρώματος Α2) λιγότερο από 0.5 χιλ. στο υπερώιο κλειδί και λειάνθηκε με ένα βουρτσάκι. Στη συνέχεια το κλειδί γεμίστηκε με σύνθετη ρητίνη και τοποθετήθηκε στο στόμα κι επανελέγχθηκε η εφαρμογή. Αν χρειαστεί, το υλικό μπορεί να τροποποιηθεί πριν πολυμεριστεί για 10''. To υπερώιο τοίχωμα που δημιουργήθηκε έδειξε το επιθυμητό χρώμα και δεν ερχόταν σε επαφή με τα παρακείμενα δόντια (Εικ. 5). Με την τοποθέτηση ενός λεπτού στρώματος ρητίνης χρώματος αδαμαντίνης Α2 στα όμορα τοιχώματα η σύνθετη κοιλότητα μετατράπηκε σε απλή. DT σελίδα 33