Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) Αγγελίνα Κατριβάνου

Transcript

1 Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) Αγγελίνα Κατριβάνου Απαρτιωμένη Διδασκαλία

2 Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) Ψυχογενής Ανορεξία (ΨΑ) Ψυχογενής Βουλιμία (ΨΒ) Επεισοδιακή Υπερφαγία (ΕΥ) 15% ΨΑ ΨΒ 1 % ΨΒ ΨΑ Gull (1868) «υστερική απεψία» Μετά το 1950 συστηματική μελέτη

3 Ψυχογενής Ανορεξία 0,3 % κυρίως ετών Αιτιοπαθογένεια 50 % προδιάθεσης : γενετικοί παράγοντες Χρωμοσώματα 1, 10 Συσχέτιση με αλλήλιο 1438/Α του γονιδίου 5ΗΤ2Α υποδοχέα της σερετονίνης. Νευροβιολογικοί : Υπολειτουργία 5HT2A υποδοχέα Υπερλειτουργία 5HT1A υποδοχέα ομοβανιλλικού οξέος στο ΕΝΥ

4 Ψυχογενής Ανορεξία (συνέχεια) Οικογένεια: «Υπερεμπλεκόμενος» τύπος Άκαμπτος, υπερπροστατευτικός, αποφευκτικός Σύγκρουση μητέρας κόρης Απουσία πατέρα Προσωπικότητα: Τελειομανία, εσωστρέφεια, «ψευδοεαυτός», «Συναισθηματική περίσφιξη» Κοινωνικο - πολιτισμικοί παράγοντες: Ευοδώνουν ισχνό καλογυμνασμένο σώμα

5 Ψυχογενής Ανορεξία (συνέχεια) Εκλυτικοί παράγοντες: Στρες, φόβος ωρίμανσης Οιστρογόνων Παχυσαρκία Εκούσιος περιορισμός τροφής, Περιορισμός θερμίδων, Μικρά κομμάτια, Υπερενασχόληση με μαγειρική, Πολύωρη γυμναστική, Στέρηση ύπνου, Λήψη θυρεοειδικών ορμονών

6 Ψυχογενής Ανορεξία (συνέχεια) Στον καθαρτικό τύπο Προκλητός εμετός, καθαρτικά, διουρητικά Μείωση Σ.Β. < 85 % του φυσιολογικού (η BMI < 17,5) Έντονοι φόβοι Διαταραχή εικόνας σώματος Απώλεια τουλάχιστον 3 διαδοχικών κύκλων Ε.Ρ.

7 Ψυχογενής Ανορεξία (επιπλοκές) Υπόταση, βραδυκαρδία, χαμηλά δυναμικά στο ΗΚΓ Δυσκολίες μνήμης και συγκέντρωσης Μυοπάθεια Αμηνόρροια Θυρεοειδικών ορμονών Επιπέδων λεπτίνης, δυσπεψία, δυσκοιλιότητα Καθυστέρηση ανάπτυξης οστών/ οστεοπόρωση Ξηρότητα δέρματος, λευκοπενία, αναιμία

8 Ψυχογενής Ανορεξία (συνέχεια) δ. δ Όγκοι εγκεφάλου Καρκίνος, φυματίωση Υπερθυρεοειδισμός Ν. Crohn Κατάθλιψη Σωματοποιητικές διαταραχές Σχιζοφρένεια

9 Ψυχογενής Ανορεξία (συνέχεια) Συννοσηρότητα Κατάθλιψη 50 % Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή Διαταραχή προσωπικότητας Πορεία Πρόγνωση 47 % πλήρη ανάρρωση 33% μερική ύφεση 20 % χρονιότητα 5 % θνησιμότητα (ανά δεκαετία)

10 Ψυχογενής Ανορεξία (συνέχεια) Καλοί προγνωστικοί δείκτες Πρώιμη έναρξη Βραχύ διάστημα από έναρξη νόσου έως έναρξη θεραπείας Απουσία συγκρούσεων Ιστριονικά στοιχεία προσωπικότητας Κακοί προγνωστικοί δείκτες Καταναγκαστικά στοιχεία προσωπικότητας Βουλιμικά επεισόδια, εμετοί Χρόνια πορεία

11 Ψυχογενής Βουλιμία (ΨΒ) 11,5 13, 5 / 1000 νέα περιστατικά/ έτος (20-24 ετών) Προδιαθεσικοί παράγοντες Γενετικοί Νευροβιολογικοί επίπεδα κορτιζόλης βραδινή έκκριση PRL B ενδορφίνη CCK

12 Ψυχογενής Βουλιμία (συνέχεια) Νευρομεταβιβαστές : πρόσληψη τρυπτοφάνης σερετονίνη παρορμητικές συμπεριφορές ντοπαμινεργική λειτουργία Οικογένεια : Συγκρούσεις Γονεϊκή φροντίδα εχθρικοί γονείς - μητέρα απόμακρη Προσωπικότητα : Χαμηλή αυτοεκτίμηση Εκλυτικοί παράγοντες : Ψυχοπιεστικά γεγονότα

13 Ψυχογενής Βουλιμία (συνέχεια) Εξαντλητική άσκηση, δίαιτα Αιφνίδια ή προγραμματισμένα επεισόδια Προσωρινή ανακούφιση από εμετό Δυσφορία / ενοχές Φαύλος κύκλος

14 Ψυχογενής Βουλιμία (συνέχεια) δ.δ Όγκοι εγκεφάλου Επιληπτικά ισοδύναμα σ. Kleine - Levin Κοινωνική φοβία Συννοσηρότητα: Αγχώδεις Διαταραχές (33%) Κατάθλιψη (46 %) Κατάχρηση αλκοόλ (23%) Διαταραχή προσωπικότητας Ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης

15 Ψυχογενής Βουλιμία (συνέχεια) Πρόγνωση καλύτερη από ΨΑ 70% ανάρρωση 20% υποκλινικά συμπτώματα 10% χρονιότητα Επεισοδιακή Υπερφαγία Κατανάλωση τροφής χωρίς «δίαιτα» 2-3 % γενικού πληθυσμού ετών % κατάθλιψη

16 Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) (συνέχεια) Θεραπεία SSRI s, αντικαταθλιπτικά, τοπιραμάτη Ψυχοεκπαίδευση Οικογενειακή θεραπεία ( έφηβες) Γνωσιακή συμπεριφορική ( ενήλικες) Θ. εκλογής στην ΨΒ Ψυχοδυναμική (εκλογής ΨΒ+ΔΠ)

17 Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ) (συνέχεια) Κριτήρια για την ενδο -νοσοκομειακή θεραπεία BMI <13,5 ή μείωση ΣΒ > 20% σε 6 μ. Βραδυκαρδία Υπόταση- Αφυδάτωση Μυοπάθεια Υπογλυκαιμία- Πτωχή ρύθμιση ΣΔ Σοβαρή ηλεκτρολυτική διαταραχή Θρομβοπενία Δυσλειτουργία οργάνων Σημαντικός κίνδυνος για αυτοκτονία Σοβαρή συννοσηρότητα Χαμηλό κίνητρο για θεραπεία Κακή οικογενειακή ατμόσφαιρα/ Κοινωνική στήριξη Αποτυχία εξω-νοσοκομειακής παρακολούθησης

18 Βιβλιογραφία «Σύγγραμμα Ψυχιατρικής», Κ Σολδάτος, Λ Λύκουρας. Ιατρικές Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα, 2007 «Σύγχρονη Ψυχιατρική», ΓΝ Παπαδημητρίου, ΙΑ Λιάππας, Ε Λύκουρας, Ιατρικές Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα, 2013 Ψυχιατρική παιδιού & εφήβου, Β.Α Παπαγεωργίου