Διαχείριση αρδευτικού νερού στην πεδιάδα Θεσσαλονίκης. Δημήτρης Γούκος Γεωπόνος Εγγείων Βελτιώσεων (MSc)

Transcript

1 Διαχείριση αρδευτικού νερού στην πεδιάδα Θεσσαλονίκης Δημήτρης Γούκος Γεωπόνος Εγγείων Βελτιώσεων (MSc)

2

3

4 Αλιάκμονας

5 Αξιός

6 Λουδίας

7 425 Κm ΔΙΩΡΥΓΕΣ Α ΤΑΞΗΣ

8 47 αρδευτικά αντλιοστάσια 17 στραγγιστικά αντλιοστάσια 17 δεξαμενές αναρύθμισης 10 αντλιοστάσια ανακύκλωσης

9 Υπόγειο δίκτυο 1373 υδροληψίες 1 Υδραυλικός εκσκαφέας,, 2 Grader, 2 JCB, 2 επιβατικά,, 14 Ημιφορτηγά

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20 Αντιπροσωπευτικά μεγέθη Ο ΓΟΕΒ και οι 28 ΤΟΕΒ απασχολούν συνολικά 90 άτομα ως τακτικό προσωπικό και 500 περίπου ως εποχιακό. O ΓΟΕΒ διαθέτει 20 άτομα ως τακτικό προσωπικό και 100 περίπου ως εποχιακό. Εξυπηρετούν: μέλη-γεωργούς στρ. (συνολικής έκτασης) από οργανωμένα δίκτυα ( στρ. υπό πίεση δίκτυα) στρ. από πρόχειρα δίκτυα (χωμάτινες διώρυγες, πρόχειρες υδροληψίες) στρ. της επαρχίας Λαγκαδά στραγγίζονται από τάφρους αρμοδιότητας ΓΟΕΒ

21 Αντιπροσωπευτικά μεγέθη Καταναλώνονται συνολικά περίπου m 3. Από αυτά: m 3 ( στρ./μέση 1150 m 3 /στρ.) καταναλώνονται στον Τομέα Αξιού (από τα οποία m 3 σε έτη λειψυδρίας από το Λουδία) m 3 ( στρ./μέση 750 m 3 /στρ.) καταναλώνονται στον Τομέα Αλιάκμονα m 3 ( στρ./μέση 630 m 3 /στρ.) καταναλώνονται στον Τομέα Γιαννιτσών Η παροχή αιχμής από αρχές Ιουλίου έως μέσα Αυγούστου αγγίζει τα 100 m 3 /sec όταν αντίστοιχα το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης φτάνει τα 6 m 3 /sec.

22 Δράσεις αιχμής Ο ΓΟΕΒ λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της ανάκτησης του κόστους των υπηρεσιών ύδατος που υπαγορεύεται από την οδηγία 2000/60/ΕΚ και την απόφαση Νομάρχη Θεσσαλονίκης 30/2885/ (ΦΕΚ 1079/Β / ) συνέταξε κανονισμό διάθεσης λυμάτων σε στραγγιστικές τάφρους αρμοδιότητάς του που καθορίζει υποχρεώσεις και ανταποδοτικό τέλος για τους χρήστες. Ψηφιοποίησε τα επιφανειακά δίκτυα Α και Β τάξης Τομέα Αξιού (διώρυγες, τάφρους, δρόμους) και συνέταξε ψηφιακό αρχείο συντήρησης και επανεπενδύσεων διωρύγων, καθαρισμού τάφρων και συντήρησης δρόμων. Δημιούργησε ψηφιακό αρχείο σημειακών πηγών ρύπανσης. Σχεδιάζεται η προμήθεια μέσω ΕΣΠΑ (ψηφιακή σύγκλιση) μετρητών παροχής Doppler που σε πραγματικό χρόνο θα παρακολουθούν τις παροχέςστιςκύριεςδιώρυγες.

23 Στατιστική καλλιεργειών Τομέας Αξιού Συνολικά Κηπευτικά-Λοιπ. Καλλιέργειες 3% Επίσπορα 1% Βιομηχαν. Ντομάτα 1% 13% 1% 2% 2% 4% ΡΥΖΙ ΒΑΜΒΑΚΙ Τεύτλα 4% Χειμερινά 3% Βαμβάκι 20% ΚΑΛΑΜΠΟΚΙ ΜΗΔ ΙΚ Η Μηδική 4% 15% 63% ΒΙΟΜ. ΝΤΟΜΑΤΑ ΤΕ Υ ΤΛΑ Δένδρα 19% ΚΗΠΕ Υ ΤΙΚΑ Καλαμπόκι 22% Ρύζι 23%

24 Ιστορική αναδρομή Η διοίκηση των έργων ασκείται από τους ΟΕΒ κάτω από την εποπτεία του κράτους (Ν.Δ. 3881/58 Περί Έργων Εγγείων Βελτιώσεων, Ν.Δ. 159/76 Περί συγχωνεύσεως των Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (Γ.Ο.Ε.Β.): α) πεδιάδος Θεσσαλονίκης και β) Λαγκαδά. ). Ο ΓΟΕΒ πεδιάδος Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε παράλληλα με τους ΤΟΕΒ με το ΒΔ 629/1960 και άρχισε να λειτουργεί ως ΝΠΔΔ με έδρα τη Θεσσαλονίκη από τις 16/9/1960. Με το ΠΔ 159/ έγινε η συγχώνευση των ΓΟΕΒ Θεσσαλονίκης και Λαγκαδά σε ΓΟΕΒ πεδιάδων Θεσσαλονίκης-Λαγκαδά και περιοχή δικαιοδοσίας περίπου στέμματα. Ο ΓΟΕΒ έχει την αρμοδιότητα διοίκησης, συντήρησης και λειτουργίας των έργων Α τάξης, ενώ οι ΤΟΕΒ των Β τάξης.

25 Οργανόγραμμα Οργανισμού

26 Σημερινή κατάσταση Σήμερα ο ΓΟΕΒ πεδιάδων Θεσσαλονίκης-Λαγκαδά έχει τη μορφή ΝΠΙΔ και αποτελεί οργανισμό κοινής ωφελείας. Διοικείται από 7μελές ΔΣ. Τα 5 μέλη διορίζονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας εκ των οποίων τα 4 μέλη είναι Δημόσιοι Υπάλληλοι και το ένα υπάλληλος της ΑΤΕ. Τα άλλα δύο μέλη εκλέγονται από τους αντιπροσώπους των ΤΟΕΒ. Οι ΤΟΕΒ απολαμβάνουν οικονομικής αυτονομίας (εισπράτουν άμεσα την εισφορά τους μαζί με αυτή υπέρ ΓΟΕΒ από τους παραγωγούς), ενώ ο ΓΟΕΒ εξαρτάται οικονομικά από τους ΤΟΕΒ (για την απόδοση της υπέρ του εισφοράς). Το γεγονός αυτό, της μη άμεσης απόδοσης των εισφορών, είναι ο πυρήνας του ταμειακού προβλήματος ρευστοποίησης.

27 Σημερινή κατάσταση Οι σχέσεις των ΤΟΕΒ μεταξύ τους λόγω της πλήρους διοικητικής και οικονομικής ανεξαρτησίας τους μπορεί να αποδεικνύονται ανταγωνιστικές σε κάποιες περιπτώσεις. Το κλίμα αυτό διοίκησης οδηγεί σε δυσχέρειες λειτουργίας των οργανισμών, όπως: Υποστελέχωση σε επιστημονικό προσωπικό. Αυθαίρετεςεπεμβάσειςσταέργα. Ελλιπής εφαρμογή κανονισμών άρδευσης. Περαιτέρω δυσκολίες ρευστοποίησης (λόγω της οικονομικής εξάρτησης από τους ΤΟΕΒ. Για τη συμπεριφορά αυτή των ΟΕΒ δεν ευθύνονται οι συγκεκριμένοι οργανισμοί ή πρόσωπα αλλά είναι η φυσική συνέπεια της έλλειψης εποπτείας από το κράτος.

28 Σημερινή κατάσταση Σωτήρια για τους ΟΕΒ θα ήταν η υποχρέωση των αγροτών στα δικαιολογητικά που υποβάλλονται με τη δήλωση ΟΣΔΕ να υπάρχει και εξοφλητική απόδειξη των εισφορών προς τον ΤΟΕΒ και το ΓΟΕΒ. Ο νόμος 2538/97, άρθρο 61 που προβλέπει αυστηρό μηχανισμό είσπραξης εισφορών είναι σε αναστολή.

29 ΗΘέσητωνΟ.Ε.Β. στην κοινωνία Απουσία των Ο.Ε.Β απόσυνέδρια, συσκέψεις, συγκεντρώσεις που αφορούν το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον και γενικότερα εσωστρέφεια. Ερευνητικά ιδρύματα και επιστημονικοί φορείς απόντες πλην ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων. Έλλειψη ενημέρωσης των ωφελουμένων από τους Ο.Ε.Β. για σύγχρονες ορθές πρακτικές άρδευσης για εξοικονόμηση νερού.

30 Συμπεράσματα Ο ΓΟΕΒ πεδιάδων Θεσσαλονίκης-Λαγκαδά είναι ένας πολύτιμος μηχανισμός, που η πολιτεία εδώ και 45 χρόνια φρόντισε να λειτουργήσει ως οργανισμός κοινής ωφελείας με σκοπό την καλύτερη αξιοποίηση των τόσο σημαντικών εγγειοβελτιωτικών έργων της πεδιάδος Θεσσαλονίκης, όπως ονομάζεται το σύνολο της περιοχής ευθύνης του ΓΟΕΒ. Είναι στο χέρι όλων μας, πολιτείας, εργαζομένων, και ωφελουμένων (ΤΟΕΒ, αγρότες), αυτόν τον τόσο χρήσιμο και αποδοτικό μηχανισμό του ΓΟΕΒ, όχι μόνο να του δώσουμε προοπτική αλλά και να προσπαθήσουμε να τον εντάξουμε στο νέο περιβάλλον της αειφορικής διαχείρισης των υδάτων, δίνοντάς του το ρόλο που του αρμόζει.