ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΠΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ & ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Transcript

1 ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΠΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ & ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων Φεβρουάριος 2016, έκδοση 1.4 1

2 Το παρόν κείμενο συνοψίζει τις προτάσεις της ΓΓΤΤ για την αντιμετώπιση των παθογενειών του οικοσυστήματος ΤΠΕ στη χώρα μας (αναγνωρίζοντας και επιδιώκοντας τη βελτίωση του τρόπου που ο Δημόσιος τομέας προκηρύσσει και αναθέτει έργα πληροφορικής). Είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας πολλών στελεχών με εμπειρία στον τρόπο υλοποίησης Δημοσίων Έργων Πληροφορικής, αλλά δεν αποτελεί το θεσμικά εγκεκριμένο Σχέδιο Δράσης για τα ως άνω έργα, για την περίοδο Θεωρώ ότι αντιμετωπίζει το σύνολο των ζητημάτων που τίθενται στην αιρεσιμότητα 2.1 (αυτά άλλωστε δεν αποτελούν παρά καταγραφή/αναγνώριση των παθογενειών, που είναι γνωστές σε όλους όσους εμπλέκονται στο οικοσύστημα ΤΠΕ) και ευελπιστώ ότι θα τύχει της προσοχής των υπό νομοθέτηση νέων θεσμικών οργάνων, με σκοπό την ανάδειξη της βιομηχανίας ΤΠΕ της χώρας ως ατμομηχανής για τη μεταστροφή του οικονομικού μοντέλου της χώρας, από καταναλωτικό και επικεντρωμένου στο δημόσιο, σε παραγωγικό και ανταγωνιστικό στη νέα διεθνή πραγματικότητα. Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΖΩΡΤΖΗΣ 2

3 Περιεχόμενα Εισαγωγή... 5 Τι θα κάνουμε... 7 Περιορισμός της σπατάλης των ΤΠΕ έργων του δημοσίου... 9 Διαμοιρασμός & επαναχρησιμοποίηση λύσεων... 9 Έλεγχος δαπανών και βελτίωση τρόπου προμηθειών Αποθετήριο εφαρμογών ΤΠΕ Διαλειτουργικότητα μέσω ανοικτών προτύπων Μητρώα Δεδομένα πολιτών & Επιχειρήσεων Περιορισμός της αποτυχίας των ΤΠΕ έργων του δημοσίου Μέγεθος έργων Μέτρηση αποτελέσματος Ενδυνάμωση ικανότητας και συμμετοχής Βιωσιμότητα των έργων με μακροπρόθεσμη δέσμευση λειτουργία Ευέλικτη υλοποίηση έργων Ενσωμάτωση νωρίς στην αλυσίδα λήψης πολιτικών αποφάσεων Ώθηση της οικονομικής ανάπτυξης Αποτελεσματικότερη παρέμβαση στην ανταγωνιστικότητα των εταιρειών ΤΠΕ, μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων Ενθάρρυνση της αλλαγής του τρόπου λειτουργίας του οικοσυστήματος ΤΠΕ Άνοιγμα δεδομένων Διεύρυνση της βάσης προμηθευτών και άνοιγμα στις ΜΜΕ Αλληλεπίδραση με την καινοτομία Ενδυνάμωση της διακυβέρνησης Παράρτημα Α: Πως θα λειτουργεί η ΓΔ Πληροφορικής δημοσίου Τομέα (ICT hub) Παράρτημα B: Συσχέτιση μεταξύ Στρατηγικών και χρηματοδοτικών πόρων Στρατηγική για την Ψηφιακή Ανάπτυξη Στρατηγική Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΣΗΔ) Εθνική και Περιφερειακές Στρατηγικές Έρευνας και Καινοτομίας για της Έξυπνη Εξειδίκευση (Εθνική και Περιφερειακές ) Χρηματοδότηση για την υλοποίηση των Στρατηγικών Ενιαίο πλαίσιο δεικτών αποτελέσματος για προτεραιοποίηση των δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν από ΘΣ Πλαίσιο εξειδίκευσης δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν από ΘΣ2 (ανεξαρτήτως Επιχειρησιακού Προγράμματος) Παράρτημα Γ: Συσχέτιση με την Εθνική και τις Περιφερειακές Στρατηγικές Περιφερειακή διάσταση

4 Παράρτημα Δ: Απλοποίηση πλαισίου υλοποίησης Παράρτημα Ε: Υποστηρικτικές ενέργειες του σχεδίου δράσης Παράρτημα ΣΤ: Πως καταλήξαμε σε αυτή την προσέγγιση Παράρτημα Ζ: Αναφορά κάλυψης εκκρεμοτήτων για την αιρεσιμότητα

5 Εισαγωγή 1. Οι ΤΠΕ μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε ένα βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο για τη χώρα μας. Κατέχουν καταλυτική θέση στο σύνολο των θεματικών στρατηγικών, ως ένα από τα κύρια μέσα υλοποίησης και υποστήριξης της εφαρμογής τους. Επιπλέον λαμβάνουν κεντρική θέση στο Εθνικό Σχέδιο Μεταρρυθμίσεων, τη Στρατηγική για την Ψηφιακή Ανάπτυξη, τη Στρατηγική Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και το Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο. 2. Παρ όλα αυτά, οι παρεμβάσεις της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης στον κλάδο των ΤΠΕ αποτελεί ένα από τα πιο αποτυχημένα πεδία δραστηριοποίησής της. Παρά το ότι έχουν δαπανηθεί αρκετά δις ευρώ (σε πληθώρα έργων ΤΠΕ, από ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών μέχρι ηλεκτρονική διακυβέρνηση), οι παρεμβάσεις που υλοποιούνται, όταν και αν τελικά υλοποιηθούν, χαρακτηρίζονται από υψηλό κόστος, μικρή αποτελεσματικότητα, χαμηλό βαθμό κάλυψης αναγκών των χρηστών τους και έλλειψη βιωσιμότητας. 3. Η κυβέρνηση κατανοεί ότι οι αιτίες για την κατάσταση των ΤΠΕ στη χώρα είναι πολλές και βαθιές. Δεν συνδέονται με τους στόχους και τις στρατηγικές της Ελληνικής πολιτείας, αλλά κυρίως με τον τρόπο που οι δράσεις ΤΠΕ υλοποιούνται. Οι δράσεις που έχουν αναληφθεί στο παρελθόν για την βελτίωση της κατάστασης μικρή επίδραση είχαν στο οικοσύστημα ΤΠΕ το οποίο γεννά και υλοποιεί τις σχετικές υπηρεσίες. 4. Επιπλέον η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η κατάσταση στο χώρο των ΤΠΕ στη δημόσια διοίκηση δεν αποτελεί ένα απομονωμένο Ελληνικό πρόβλημα, αλλά εμφανίζεται και σε πολλές χώρες, που έχουν ακολουθήσει συγκεκριμένες προσεγγίσεις για την αντιμετώπισή του. 5. Το παρόν κείμενο θεωρεί ότι για τη βελτίωση και αναδιάρθρωση του συνολικού οικοσυστήματος ΤΠΕ της χώρας είναι απαραίτητη η βελτίωση του τρόπου υλοποίησης των ΤΠΕ της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης (λόγω της υψηλής εξάρτησης του οικοσυστήματος ΤΠΕ από τα δημόσια έργα ΤΠΕ). Στόχος είναι να δημιουργηθούν οι συνθήκες, αφενός για την επιτάχυνση της συνεισφοράς του κλάδου των ΤΠΕ στην ανάπτυξη της χώρας και αφετέρου για την αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης και των πολιτών. 6. Για το λόγο αυτό, το παρόν κείμενο αποτελεί ένα Σχέδιο Δράσης για την υλοποίηση των θεματικών στρατηγικών και δεν αποτελεί το ίδιο μια ακόμη Στρατηγική. Αλλάζει το πώς και όχι το ποια έργα ΤΠΕ υλοποιούνται. Προτείνει ριζικές αλλά ρεαλιστικές αλλαγές στον τρόπο δημόσιας παρέμβασης και λήψης υπηρεσιών ΤΠΕ από την Ελληνική δημόσια διοίκηση. 7. Στους στόχους των προτεινόμενων αλλαγών είναι: βραχυπρόθεσμα να οδηγήσει στην αποτελεσματικότερη λήψη υπηρεσιών ΤΠΕ από την Ελληνική πολιτεία, μεσοπρόθεσμα ευελπιστεί να συμβάλει στη μετεξέλιξη του οικοσυστήματος ΤΠΕ, ενισχύοντας το ρόλο των καινοτόμων ΜΜΕ ως δημιουργούς και παρόχους λύσεων ΤΠΕ, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για την προσέλκυση σχετικών επενδύσεων και μακροπρόθεσμα να δημιουργήσει τις συνθήκες εξωστρέφειας του κλάδου, ώστε να επιταχυνθεί η συνεισφορά του στο ΑΕΠ και να δημιουργηθούν βιώσιμες θέσεις εργασίας. 8. Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων η Κυβέρνηση σκοπεύει να δραστηριοποιηθεί με συγκεκριμένες ενέργειες, στις ακόλουθες κατευθύνσεις: τη χρηστή χρήση των πόρων για την προμήθεια και υλοποίηση έργων ΤΠΕ για τη δημόσια διοίκηση, εστιάζοντας στον περιορισμό της σπατάλης, αλλά και τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, τόσο από τη δημόσια διοίκηση, όσο και από καινοτόμες ΜΜΕ, την ουσιαστική παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες, τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις, εστιάζοντας στην μείωση των αποτυχημένων έργων ΤΠΕ της δημόσιας 5

6 διοίκησης, αλλά και στηρίζοντας την υλοποίηση δημόσιων υποδομών ικανών να υποστηρίξουν ένα σύγχρονο περιβάλλον καινοτομίας και ανάπτυξης ΜΜΕ, την καταλυτική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης ως σημαντικού πελάτη στην αγορά ΤΠΕ, εστιάζοντας στην εξωστρέφεια και στην ώθηση της οικονομικής ανάπτυξης των εταιριών ΤΠΕ που δραστηριοποιούνται ενεργά στη χώρα. 9. Κεντρικό ρόλο για την επιτυχία κάθε σχετικής προσπάθειας αναμένεται να παίξει ο συντονισμός και η διακυβέρνηση των ΤΠΕ. Η Κυβέρνηση σκοπεύει να στηρίξει τις σχετικές ενέργειες σε μια αποδοτική και ευέλικτη δομή διακυβέρνησης η οποία θα υπηρετεί τους στόχους της στρατηγικής για την ελληνική ψηφιακή υποδομή στον 21 ο αιώνα, στηρίζοντας και ενισχύοντας στην πράξη τις καινοτόμες ΜΜΕ. 6

7 Τι θα κάνουμε 10. Για να διορθωθούν τα παραπάνω χρειάζονται βαθιές τομές, που προϋποθέτουν πολιτική βούληση και συνέπεια. Το παρόν σχέδιο δράσης περιγράφει τις παρεμβάσεις που θα γίνουν μέσα στους επόμενους 12 μήνες. Οι συγκεκριμένες δράσεις και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους παρουσιάζεται στο Παράρτημα Ε: Υποστηρικτικές ενέργειες του σχεδίου δράσης. Ανά 3 μήνες θα δημοσιεύεται η πρόοδος υλοποίησης του. 11. Οι βασικοί άξονες στους οποίους θα κινηθεί η Ελληνική πολιτεία σε σχέση με τις ΤΠΕ αφορούν στα ακόλουθα σημεία: Περιορισμός της σπατάλης των ΤΠΕ έργων του δημοσίου, η οποία θα επιτευχθεί μέσα από: Διαμοιρασμό & επαναχρησιμοποίηση λύσεων: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η επαναχρησιμοποίηση συστημάτων ΤΠΕ, λύσεων και δεδομένων καθώς και ο διαμοιρασμός τους μεταξύ των φορέων της αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βέλτιστη χρήση των δημόσιων πόρων. Έλεγχο δαπανών και βελτίωση τρόπου προμηθειών: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι το δημόσιο θα πρέπει να καταστεί ένας ενιαίος και αποτελεσματικός πελάτης ΤΠΕ με εκτενή χρήση συμβάσεων-πλαίσιο για αγαθά και υπηρεσίες ΤΠΕ και απαγόρευση προμήθειας εκτός αυτών. Δημιουργία αποθετηρίου εφαρμογών ΤΠΕ: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η συλλογή και διάθεση όλων των εφαρμογών ΤΠΕ, που αναπτύσσονται με δημόσιους πόρους, αποτελεί ένα πρώτο βήμα για την βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων αυτών και τη γρήγορη υιοθέτηση συστημάτων και εφαρμογών. Διαλειτουργικότητα μέσω ανοικτών προτύπων: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η πενιχρή διαλειτουργικότητα των δημοσίων έργων ΤΠΕ αυξάνει άσκοπα το διοικητικό φόρτο πολιτών και δημοσίων φορέων και ότι αυτή μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη χρησιμοποίηση ανοικτών προτύπων και APIs. Καλύτερη διαχείριση δεδομένων πολιτών & επιχειρήσεων: η Κυβέρνηση θέτει ως βασική προτεραιότητα την εξυπηρέτηση των πολιτών & των επιχειρήσεων, για την οποία εξυπηρέτηση θεωρεί απαραίτητη την διατήρηση κοινών μητρώων, προσβάσιμων από όλους τους φορείς της δημόσιας διοίκησης. Περιορισμός της αποτυχίας των ΤΠΕ έργων του δημοσίου, η οποία θα επιτευχθεί μέσα από: Μικρότερο μέγεθος έργων: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι το μεγάλο μέγεθος έργων ΤΠΕ αυξάνει τον κίνδυνο αποτυχίας τους και θα προκρίνει, όπου είναι εφικτό, την υλοποίηση μικρότερων έργων ΤΠΕ, τόσο σε χρονική διάρκεια, όσο και σε αντικείμενο, φυσικό και οικονομικό. Μέτρηση αποτελέσματος: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι τον κεντρικό ρόλο καταλαμβάνει η συνεχής ευθυγράμμιση με τους στόχους της και για το λόγο αυτό πρόκειται να παρακολουθεί σε συνεχή βάση με διαφανή και συστηματικό τρόπο τα αποτελέσματα των υπό υλοποίηση έργων ΤΠΕ, μετρώντας την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων και αναπροσαρμόζοντας τη στρατηγικής της, όπου κριθεί. Ενδυνάμωση ικανότητας και συμμετοχής: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει την αξία των ικανοτήτων και της συμμετοχής των στελεχών των φορέων της δημόσιας διοίκησης στην επιτυχή υλοποίηση των έργων ΤΠΕ και για το λόγο αυτό σκοπεύει να προωθήσει την ουσιαστική και αποτελεσματική συμμετοχή των στελεχών, αλλά και των πολιτών, σε όλες τις φάσεις υλοποίησης. 7

8 Βιωσιμότητα των έργων με μακροπρόθεσμη δέσμευση λειτουργίας: η βιωσιμότητα των έργων ΤΠΕ αποτελεί βασική παράμετρο για την υλοποίηση και χρηματοδότησή τους από την Ελληνική Κυβέρνηση. Ευέλικτη υλοποίηση έργων: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι το περιβάλλον των ΤΠΕ αλλάζει με πολύ γρήγορο ρυθμό και η υλοποίηση έργων ΤΠΕ θα πρέπει να διέπεται από ευελιξία και προσαρμοστικότητα. Ενσωμάτωση νωρίς στην αλυσίδα λήψης πολιτικών αποφάσεων: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ως ουσιαστική παράμετρο κατά τη διαμόρφωση πολιτικής τη διασύνδεσή της με τις επιπτώσεις, τόσο στις δομές ΤΠΕ της δημόσιας διοίκησης, όσο και στο ευρύτερο περιβάλλον ΤΠΕ, τοποθετώντας τα σχετικά ζητήματα ψηλά στην πολιτική συζήτηση. Ώθηση της οικονομικής ανάπτυξης Αποτελεσματικότερη παρέμβαση στην ανταγωνιστικότητα των εταιρειών ΤΠΕ, μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει τη σημασία υποστήριξής νεοφυών επιχειρήσεων, καθώς και ότι οι δράσεις ενίσχυσής τους, μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων, είναι αποτελεσματικότερες από τις αντίστοιχες δράσεις συγχρηματοδότησης για την απόκτηση εξοπλισμού. Ενθάρρυνση της αλλαγής του τρόπου λειτουργία του οικοσυστήματος ΤΠΕ: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει τη σημασία του οικοσυστήματος ΤΠΕ στην ανάπτυξη της χώρας και προωθεί, μέσω των δημόσιων έργων ΤΠΕ, την υιοθέτηση ενός ανταγωνιστικότερου και εξωστρεφούς τρόπου λειτουργίας του. Άνοιγμα δεδομένων: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η δημόσια διοίκηση λειτουργεί ως στενωπός στα δεδομένα που συλλέγει και χρησιμοποιεί και, αντιλαμβανόμενη την αναπτυξιακή δυναμική που θα μπορούσε να δώσει η διάθεση τους, δεσμεύεται να προωθήσει το άνοιγμά τους, όπου είναι εφικτό. Διεύρυνση της βάσης προμηθευτών και άνοιγμα στις ΜΜΕ: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει την αξία ύπαρξης πολλών εναλλακτικών στην αγορά ΤΠΕ για τη χρηστή χρήση πόρων, καθώς και τη σημασία του υγιούς ανταγωνισμού για την οικονομική ανάπτυξη του κλάδου. Αλληλεπίδραση με την καινοτομία: η Κυβέρνηση αναγνωρίζει την ώθηση της καινοτομίας ως κεντρική πολιτική επιλογή της, στοχεύοντας να υλοποιήσει ομάδες αριστείας στους κόλπους της δημόσιας διοίκησης και να τις διασυνδέσει με καινοτόμες δυναμικές ΜΜΕ. Ενδυνάμωση της διακυβέρνησης Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει μια δομή διακυβέρνησης των ΤΠΕ ως κεντρικό σημείο για την επιτυχία ή μη του σχεδίου δράσης. Τα χαρακτηριστικά της δομής αυτής θα εστιάζουν στα εξής: αποδοτικότητα, προσήλωση στους στόχους της Ελληνικής πολιτείας, ευελιξία κατά το σχεδιασμό και υλοποίηση, συντονισμό όλων των δράσεων ΤΠΕ (ICT hub) και δημιουργία πυρήνων αριστείας, σε όλο το φάσμα των φορέων της δημόσιας διοίκησης. 8

9 Περιορισμός της σπατάλης των ΤΠΕ έργων του δημοσίου 12. Η δημόσια διοίκηση έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για τη μείωση του κόστους των έργων ΤΠΕ, χωρίς όμως αντίστοιχη επιτυχία. Ενώ φαινομενικά το κόστος μονάδας πέφτει, και μέσα στην κρίση έχει μειωθεί δραματικά, το μόνο το οποίο ουσιαστικά συμπιέζεται είναι το κόστος εργασίας, το οποίο τις περισσότερες φορές οδηγεί σε κακής ποιότητας συστήματα ΤΠΕ. Στην πράξη η Ελληνική πολιτεία συνεχίζει να πληρώνει πολλαπλές φορές για να προμηθευτεί πανομοιότυπα συστήματα, τα οποία μάλιστα τις περισσότερες φορές δεν παρέχουν καμία παραγωγική υπηρεσία προς τους πολίτες του, εργαζόμενους και επιχειρήσεις. 13. Η Κυβέρνηση, με στόχο να ξεφύγει από το φαύλο κύκλο αυτό, δημιουργεί ένα περιβάλλον ανάπτυξης και υλοποίησης συστημάτων ΤΠΕ, αναγνωρίζοντας κάθε σύστημα ως υποδομή ΤΠΕ, πάνω στην οποία υλοποιούνται νέες υπηρεσίες, συστήματα και υποδομές. Με αυτό τον τρόπο στοχεύει στη βέλτιστη χρησιμοποίηση των πόρων και στον περιορισμό της σπατάλης στο χώρο των ΤΠΕ του δημοσίου, ενώ ταυτόχρονα παρέχει υπηρεσίες προς τους πολίτες, τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις. Διαμοιρασμός & επαναχρησιμοποίηση λύσεων 14. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η επαναχρησιμοποίηση συστημάτων ΤΠΕ, λύσεων και δεδομένων, καθώς και ο διαμοιρασμός τους μεταξύ των φορέων της αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βέλτιστη χρήση των δημόσιων πόρων. 15. Μέχρι σήμερα τα έργα ΤΠΕ της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης περιγράφονται, σχεδιάζονται και υλοποιούνται ως «ολοκληρωμένα». Τα έργα αυτά έχουν αποδειχτεί δαπανηρά και αναποτελεσματικά εκ σχεδιασμού, αφού νέοι πόροι χρησιμοποιούνται σε κάθε έργο, νέες βάσεις δεδομένων δημιουργούνται, νέα proprietary λογισμικά αναπτύσσονται από την αρχή ως το τέλος κ.ο.κ. Περιλαμβάνουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία και συστατικά για να λειτουργήσουν: το απαραίτητο υλικό - hardware, τα πιθανά εξωγενή ή ακόμα και εσωτερικά δεδομένα, εφαρμογές back-end, καθώς και διεπαφές και εφαρμογές για πρόσβαση των πολιτών. Ως αποτέλεσμα τα έργα που προκύπτουν είναι μεγάλα και πολύπλοκα, καλύπτουν στενές και πολύ συγκεκριμένες ανάγκες κάποιου φορέα, απαιτούν μεγάλους χρόνους από τη σχεδίαση στην παραγωγή και καταλήγουν τεχνολογικά παρωχημένα, όταν τελικά παραδίδονται. Οι υποδομές συνδέονται στενά με τα συστήματα, με αποτέλεσμα την αναποτελεσματική χρήση πόρων και τη δημιουργία «σιλό». Τα συστήματα σπάνια συνεργάζονται μεταξύ τους και υπάρχει σημαντική αναξιοποίητη δυναμικότητα, κυρίως σε κέντρα δεδομένων και υπολογιστικούς πόρους 16. Αναγνωρίζοντας την ανάγκη προτυποποίησης και το γεγονός ότι κάθε έργο ΤΠΕ είναι κατ εξοχήν από-δομήσιμο, μπορεί δηλαδή σε μεγάλο βαθμό να συντεθεί με χρήση επαναχρησιμοποιήσιμων δομικών στοιχείων, η Ελληνική πολιτεία αναλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις ώστε: να είναι εφικτό να εντοπίζονται δομικά στοιχεία (εφαρμογές, εξοπλισμός και πόροι) και να επαναχρησιμοποιούνται, να υλοποιηθεί ένα διακυβερνητικό μητρώο, αρχής γενομένης από τα δομικά στοιχεία που χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΠ Ψηφιακή Σύγκλιση, να μπει σε λειτουργία ένα ηλεκτρονικό αποθετήριο εφαρμογών ΤΠΕ, για να διευκολύνει την επαναχρησιμοποίηση τους από το σύνολο του δημοσίου τομέα, να θεσπίσει την υποχρεωτική επαναχρησιμοποίηση και διαμοιρασμό για δομικά στοιχεία, συμβάσεις ΤΠΕ και δεδομένα, που δεν θα μπορούν να τα προμηθεύονται εκ νέου, ξανά και ξανά: δεν θα επιτραπούν νέες λύσεις ΤΠΕ όταν κάτι παρόμοιο υπάρχει ήδη. 9

10 Έλεγχος δαπανών και βελτίωση τρόπου προμηθειών 17. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι το δημόσιο θα πρέπει να καταστεί ένας ενιαίος και αποτελεσματικός πελάτης ΤΠΕ, με εκτενή χρήση πλαισιακών συμβάσεων για αγαθά και υπηρεσίες ΤΠΕ και απαγόρευση προμήθειας εκτός αυτών. 18. Ο τωρινός τρόπος προμήθειας λύσεων ΤΠΕ από το δημόσιο είναι αποσπασματικός και δεν διασφαλίζει οικονομίες κλίμακας. Διάφοροι φορείς προμηθεύονται αγαθά και υπηρεσίες σε διαφορετικές τιμές, που διαμορφώνονται περισσότερο από τους προϋπολογισμούς των έργων, παρά από το κόστος παροχής τους. Οι προϋπολογισμοί συχνά συντάσσονται με τρόπο ώστε να είναι δυσχερής η σύγκριση των τιμών μονάδας. Ουδεμία γνώση διαχέεται μεταξύ των φορέων σε σχέση με τις πραγματικά προσφερθείσες τιμές από τους προμηθευτές. 19. Προκειμένου το δημόσιο να μοχλεύσει τη σημαντική αγοραστική του ισχύ, θα γίνει εκτενής χρήση πλαισιακών συμβάσεων και θα αποκλείεται η προμήθεια εκτός αυτών. Η διαφάνεια των τιμών και του τρόπου προμήθειας θα επιτρέψει αποτελεσματικότερο έλεγχο των δαπανών και θα εξαλείψει τα φαινόμενα εμπλοκής των δυνητικών αναδόχων στη σύνταξη των προϋπολογισμών. Επιπλέον, θα επιτρέψει σε ΜΜΕ, αφενός να έχουν πρόσβαση σε δομικά στοιχεία με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που ισχύουν για μεγάλους System Integrators, και αφετέρου να προσφέρουν δομικά στοιχεία που έχουν οι ίδιες αναπτύξει και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από άλλους υποψηφίους αναδόχους σε δημόσια έργα ΤΠΕ. Αποθετήριο εφαρμογών ΤΠΕ 20. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η συλλογή και διάθεση όλων των εφαρμογών ΤΠΕ που αναπτύσσονται με δημόσιους πόρους αποτελεί ένα πρώτο βήμα για την βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων αυτών και τη γρήγορη υιοθέτηση συστημάτων και εφαρμογών. 21. Μέχρι σήμερα πολύ λίγα από τα συστήματα και τις εφαρμογές τα οποία αναπτύχθηκαν ή/και χτίστηκαν με δημόσιους πόρους είναι δυνατό να επαναχρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της δημόσιας διοίκησης. Τα συστήματα ΤΠΕ ουσιαστικά βρίσκονται κλειστά σε φορείς του δημοσίου ή/και σε ιδιωτικούς φορείς που τα ανέπτυξαν. Ως αποτέλεσμα, συστήματα, δεδομένα και εφαρμογές χρηματοδοτούνται πολλαπλές φορές, οδηγώντας, πέρα από τη σπατάλη δημόσιων πόρων για την υλοποίηση, σε απαιτητικές συμβάσεις για την υποστήριξη των συστημάτων αυτών. 22. Όλο και περισσότερες χώρες χρησιμοποιούν αποθετήρια κυβερνητικών εφαρμογών (Gov-Github) για να διευκολύνουν την ανάπτυξη επαναχρησιμοποιήσιμων δομικών στοιχείων. Στο αποθετήριο θα συμβάλουν νέα έργα ΤΠΕ του δημοσίου που θα υλοποιούνται, δημόσιοι φορείς που θα αναρτούν εφαρμογές και εξωστρεφείς υπηρεσίες τους, αλλά και ιδιωτικοί φορείς και ιδιώτες, οι οποίοι θα προτείνουν και αναπτύσσουν εφαρμογές. Με χρήση αυτών, άλλα έργα ΤΠΕ του δημοσίου (αλλά και οι ίδιοι οι φορείς) θα μπορούν να συνθέτουν υπηρεσίες με χαμηλότερο κόστος ανάπτυξης αλλά και συντήρησης. Στο πλαίσιο αυτό θα ενθαρρύνονται πρωτοβουλίες διαγωνισμών με έπαθλα και προβολή - στήριξη από την Ελληνική κυβέρνηση. Διαλειτουργικότητα μέσω ανοικτών προτύπων 23. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η πενιχρή διαλειτουργικότητα των δημοσίων έργων ΤΠΕ αυξάνει άσκοπα το διοικητικό φόρτο πολιτών και δημοσίων φορέων και ότι αυτή μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη χρησιμοποίηση ανοικτών προτύπων. 24. Η διαλειτουργικότητα αποτελεί τομέα σύγχυσης για τους περισσότερους από αυτούς που σχεδιάζουν έργα ΤΠΕ του δημοσίου και επιδιώκεται κατ επίφαση μόνο. Αν και το «Ελληνικό Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Πρότυπα Διαλειτουργικότητας» 10

11 έχει ορίσει ως υποχρεωτική τη χρήση για αρκετά ανοικτά πρότυπα, παραμένει εν πολλοίς άσκηση επί χάρτου. 25. Ωστόσο η τυποποίηση του τρόπου αλληλεπίδρασης μεταξύ δεδομένων και εφαρμογών, με χρήση ανοικτών προτύπων, είναι ο μόνος τρόπος για να καταστούν τα έργα και τα δεδομένα επαναχρησιμοποιήσιμα και διαμοιράσιμα. Για το σκοπό αυτό θα απλοποιηθεί και θα επικαιροποιείται σε τακτική βάση το πλαίσιο διαλειτουργικότητας, ώστε να παρακολουθεί την εξέλιξη των ανοικτών προτύπων. Κυρίως όμως θα επιβληθεί, μέσω των συμφωνιών-πλαίσιο και του αποθετηρίου λύσεων ΤΠΕ, η χρήση ανοικτών προτύπων, οπουδήποτε είναι εφικτό. Αυτό θα επιτρέψει την επαναχρησιμοποίηση, διαλειτουργικότητα και κλιμάκωση των δομικών στοιχείων ΤΠΕ, πέρα από υπηρεσιακά «silo». Επιπλέον, θα αποφευχθεί ο εγκλωβισμός σε proprietary λύσεις και θα καθίσταται εφικτή η αλλαγή υπηρεσιών και προμηθευτών, χωρίς υπέρογκα κόστη μετάβασης, απώλεια δεδομένων ή λειτουργικότητας. Όπου είναι εφικτό, η κυβέρνηση θα προμηθεύεται λύσεις ανοικτού κώδικα. Σε συνδυασμό με την υποχρεωτική χρήση ανοικτών προτύπων, οι λύσεις ανοικτού κώδικα προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες για το σχεδιασμό και υλοποίηση διαλειτουργικών λύσεων. Μητρώα Δεδομένα πολιτών & Επιχειρήσεων 26. Η Κυβέρνηση θέτει ως βασική προτεραιότητα την εξυπηρέτηση των πολιτών & των επιχειρήσεων για την οποία θεωρεί απαραίτητη τη διατήρηση κοινών μητρώων, προσβάσιμων από όλους τους φορείς της δημόσιας διοίκησης. 27. Σημαντικό σημείο κόστους στη λειτουργία του δημοσίου τομέα, καθώς και γραφειοκρατίας στην σχέσεις των πολιτών και επιχειρήσεων με τη δημόσια διοίκηση, αποτελεί η ύπαρξη δεδομένων ταυτοποίησης, όπως Ονοματεπώνυμο, ΑΜΚΑ, ΑΦΜ, ΑΔΤ, σε πολλαπλούς δημόσιους φορείς. Τα δεδομένα αυτά χρησιμοποιούν διαφορετικά συστήματα ΤΠΕ για τη συντήρησή τους, τα οποία στην πλειοψηφία τους μάλιστα δεν διαλειτουργούν μεταξύ τους. Σημαντικός παράγοντας δημιουργίας της σημερινής κατάστασης είναι η ιδιοκτησία των δεδομένων από διαφορετικούς φορείς του δημοσίου. Η υπερβολική πρόνοια για ασφάλεια και διατήρηση της ιδιοκτησίας των δεδομένων από τους δημόσιους φορείς που τα κατέχουν, επιβαρύνει τον προϋπολογισμό των έργων και τα καθιστά μη επαναχρησιμοποιήσιμα. 28. Η κυβέρνηση σκοπεύει να αναζητήσει τη συντομότερη λύση, εξετάζοντας τρόπους ενοποίησης των δεδομένων αυτών, κοινής διαχείρισής τους και διαλειτουργικότητας με όλους τους φορείς και συστήματα δημόσιων φορέων, τα οποία απαιτούν πρόσβαση σε αυτά. Ο πολίτης είναι απαραίτητο να συνδιαλέγεται με όλους τους φορείς της δημόσιας διοίκησης με μοναδικό στοιχείο ταυτοποίησης. 11

12 Περιορισμός της αποτυχίας των ΤΠΕ έργων του δημοσίου 29. Οι δράσεις ΤΠΕ του δημοσίου είναι μέσα για την επίτευξη πολιτικών και πρωτοβουλιών και όχι έργα πληροφορικής, συνεπώς θα πρέπει να σταματήσει η αντιμετώπισή τους ως τέτοια. Θα πρέπει να καθορίζεται τι αποτελέσματα επιδιώκουν και όχι πως ακριβώς θα το κάνουν, καθορίζοντας λεπτομερείς προδιαγραφές μόνο για τη διαλειτουργικότητά τους. Εναπόκειται στην αγορά να προτείνει τις λύσεις που θα επιτύχουν το αποτέλεσμα. Μέγεθος έργων 30. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι το μεγάλο μέγεθος έργων ΤΠΕ αυξάνει τον κίνδυνο αποτυχίας τους και θα προκρίνει όπου είναι εφικτό την υλοποίηση μικρότερων έργων ΤΠΕ, τόσο σε χρονική διάρκεια όσο και σε αντικείμενο, φυσικό και οικονομικό. 31. Τα μεγάλα έργα ΤΠΕ είχαν ως στόχο να βοηθήσουν την επιτάχυνση και την οικονομία στην υλοποίηση των σχετικών υποδομών της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης μέσω: συνολικής αντιμετώπισης των αναγκών της δημόσιας διοίκησης με ενιαία σχεδίαση και ολοκλήρωση, επίτευξης οικονομιών κλίμακας και εκμετάλλευσης οικονομιών σκοπού καλύτερης ποιότητας του παραγόμενου αποτελέσματος, με την εκμετάλλευση του μεγάλου μεγέθους των φορέων υλοποίησης. Στην πράξη όμως, η υλοποίηση μεγάλων έργων ΤΠΕ δεν πέτυχε τους σκοπούς αυτούς, καθώς τα έργα αυτά, με βάση την εμπειρία της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης: απαιτούν ιδιαίτερα μεγάλο χρονικό διάστημα από τη σχεδίαση μέχρι την τελική υλοποίηση τους, δεν παρέχουν κάποια γρήγορη λειτουργική λύση για τις ανάγκες του φορέα μέχρι να ολοκληρωθούν, αδυνατούν να ανταποκριθούν σε αλλαγές στις απαιτήσεις, απευθύνονται σε μεγάλες εταιρείες, μειώνοντας το σχετικό ανταγωνισμό και αποστερώντας το Ελληνικό δημόσιο τομέα από το δυναμισμό και την καινοτομία που εισάγουν οι ΜΜΕ, οδηγούν σε πολύπλοκα & κλειστά συστήματα, δύσκολα στη συντήρησή τους, δένοντας ουσιαστικά το φορέα με τον πάροχο του συστήματος, αδυνατούν να ενσωματώσουν τις πλέον σύγχρονες τεχνολογίες και τεχνικές, απαιτούν σημαντικούς πόρους σε hardware οδηγώντας σε ακόμα πιο καθετοποιημένες λύσεις. Οι διαδικασίες σχεδιασμού, χρηματοδότησης, ελέγχου και προμήθειας των έργων μεγάλης κλίμακας είναι εξαιρετικά χρονοβόρες και δαπανηρές. Όταν τελικά παραδίδονται τα έργα, αρκετά χρόνια μετά από τη σύλληψή τους, οι συνθήκες έχουν αλλάξει τόσο πολύ, που τα έργα δεν μπαίνουν σχεδόν ποτέ σε παραγωγική λειτουργία και μετά τη λήξη της εγγύησής τους απαξιώνονται πλήρως. 32. Αν και αναγνωρίζεται ότι δεν μπορούν όλα τα έργα ΤΠΕ να αντιμετωπισθούν με τον ίδιο τρόπο, με τον περιορισμό του μεγέθους των έργων και με την εφαρμογή ευέλικτων μεθόδων υλοποίησης θα παραδίδονται έργα που επιτυγχάνουν οφέλη γρηγορότερα, ενώ τα αποτυχημένα θα αναγνωρίζονται και θα σταματούν νωρίς (fail early, fail fast). Για την εξυπηρέτηση αναγκών ευρύτερης κλίμακας ή σκοπού θα πραγματοποιείται αποδόμηση σε μικρότερα διαλειτουργικά και επαναχρησιμοποιήσιμα έργα ΤΠΕ και θα ακολουθεί η ανάπτυξη του overlay έργου, που θα είναι επίσης μικρής κλίμακας. 12

13 Μέτρηση αποτελέσματος 33. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει τον κεντρικό ρόλο που καταλαμβάνει η συνεχής ευθυγράμμιση με τους στόχους της και για το λόγο αυτό πρόκειται να παρακολουθεί σε συνεχή βάση με διαφανή και συστηματικό τρόπο τα αποτελέσματα των υπό υλοποίηση έργων ΤΠΕ, μετρώντας την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων και αναπροσαρμόζοντας τη στρατηγικής της όπου κριθεί. 34. Για τα έργα ΤΠΕ που υλοποιούνται έως σήμερα δεν πραγματοποιείται κάποια συστηματική παρακολούθηση των στόχων που πέτυχαν, ακόμα και στο πλαίσιο αποτελέσματος, όπως τα ίδια έθεσαν. Θεωρείται επιτυχία αν κάτι παραδοθεί, παραληφθεί και εξοφληθεί: Για το αν επιτυγχάνει το σκοπό του και αν αξιοποιείται, ουδείς ενδιαφέρεται, πόσο μάλλον λογοδοτεί για αυτό. Στις σπάνιες περιπτώσεις εκ των υστέρων αξιολόγησης, αυτή γίνεται αποσπασματικά, χωρίς συγκεκριμένη μεθοδολογία και χωρίς τη δυνατότητα πρόσβασης από τους πολίτες. Με τον τρόπο αυτό δεν τονίζονται τα οφέλη αλλά ούτε και παρουσιάζονται τα αποτυχημένα έργα. 35. Οι δημόσιες επενδύσεις σε ΤΠΕ θα επικεντρώνονται στη κάλυψη πραγματικών αναγκών και θα αξιολογούνται ως προς το αν επιτυγχάνουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Η κατανόηση των αποτελεσμάτων των σχετικών έργων αποτελεί κεντρικό σημείο για την παρακολούθηση και τον επανακαθορισμό της στρατηγικής ΤΠΕ. Προς αυτή την κατεύθυνση, θα παρακολουθούνται συστηματικά και με διαφάνεια τα αποτελέσματα των έργων, σε σχέση με τους δείκτες της στρατηγικής ΤΠΕ, σε συνδυασμό και με τη σχετική δαπάνη υλοποίησής τους. Η διαφάνεια στη διαδικασία έχει ως στόχο τη δημοκρατική συμμετοχή και ενημέρωση των πολιτών, καθώς και την ανάδειξη βέλτιστων πρακτικών, με βάση τα πραγματικά αποτελέσματα των παρεμβάσεων. Ενδυνάμωση ικανότητας και συμμετοχής 36. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει την αξία των ικανοτήτων και της συμμετοχής των στελεχών των φορέων της δημόσιας διοίκησης στην επιτυχή υλοποίηση των έργων ΤΠΕ και για το λόγο αυτό σκοπεύει να προωθήσει την ουσιαστική και αποτελεσματική συμμετοχή των στελεχών αλλά και των πολιτών, σε όλες τις φάσεις υλοποίησης. 37. Στο σχεδιασμό των έργων ΤΠΕ εμπλέκονται συχνά εξωτερικοί σύμβουλοι ή πιθανοί μελλοντικοί ανάδοχοι, αλλά πολύ λίγο οι τελικοί χρήστες (εργαζόμενοι της δημόσιας διοίκησης και πολίτες/επιχειρήσεις). Η Επιτροπής Παρακολούθησης και Παραλαβής (ΕΠΠΕ) του φορέα συχνά εξαντλείται σε γραφειοκρατική αλληλεπίδραση με τον ανάδοχο και σπάνια συνεισφέρει στην διαμόρφωση του έργου, ώστε να καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες των χρηστών του. 38. Η ενδυνάμωση της ικανότητας των εργαζόμενων στη δημόσια διοίκηση και της συμμετοχής τους (καθώς και των πολιτών και επιχειρήσεων) στη φάση της σχεδίασης και υλοποίησης των υπηρεσιών αποτελεί προτεραιότητα της Κυβέρνησης. Αυτό δεν θα επιτευχθεί μέσω κάποιας ασαφούς κατάρτισης σε πληροφορική, αλλά μέσω της ουσιαστικής επιχειρησιακής εμπλοκής τους σε όλες τις φάσεις των έργων. Για το σκοπό αυτό καταβάλει προσπάθειες για ενίσχυση του στελεχιακού δυναμικού και των ικανοτήτων του καθώς και για την υλοποίηση οριζόντιων δομών υποστήριξης και αριστείας σε θέματα ΤΠΕ. Επιπλέον, για κάθε δράση ΤΠΕ θα θεσπιστεί ο θεσμός του champion: ένα μόνιμο στέλεχος του φορέα θα χρήζεται champion για το συγκεκριμένο έργο και θα υποστηρίζεται σε όρους κατάρτισης σε διοίκηση έργου και επιχειρησιακή ανάλυση, καθώς και σε όρους κινητοποίησης και προβολής εντός και εκτός του φορέα. Ο champion θα είναι στη συνέχεια υποχρεωτικά και μέλος της ΕΠΠΕ. Βιωσιμότητα των έργων με μακροπρόθεσμη δέσμευση λειτουργία 39. Η βιωσιμότητα των έργων ΤΠΕ αποτελεί βασική παράμετρο για την υλοποίηση και χρηματοδότησή τους από την Ελληνική Κυβέρνηση. 13

14 40. Η πλειονότητα των έργων ΤΠΕ που υλοποιούνται απαιτούν τη συνεχή δαπάνη και δέσμευση πόρων για τη συνέχιση λειτουργίας τους. Έτσι, πολύ σπάνια πετυχαίνονται οικονομίες από την υλοποίηση των συγκεκριμένων έργων. Αντίθετα, αντί να υποστηρίζουν τις δράσεις της δημόσιας διοίκησης και να εξασφαλίζουν εξοικονόμηση πόρων, αποτελούν ένα επιπλέον βάρος για λειτουργία και χρηματοδότηση. Τις περισσότερες μάλιστα φορές, λόγω έλλειψης σχετικού προσωπικού, οδηγούν σε μακροχρόνιες δεσμεύσεις - συμβάσεις συντήρησης και λειτουργίας, δένοντας στην πράξη τους φορείς με συγκεκριμένους προμηθευτές. 41. Οι προτεινόμενες δράσεις ΤΠΕ θα βασίζονται σε λεπτομερές και σαφές πλάνο βιωσιμότητας, προβλέποντας τον πλήρη κύκλο ζωής του έργου, στον οποίο περιλαμβάνεται: συντήρηση, λειτουργία και απόσυρση αντικατάσταση του σχετικού συστήματος Η βιωσιμότητα των έργων θα εξασφαλίζεται αξιοποιώντας τους εργαζόμενους τους φορέα καθώς επίσης και πιθανούς πόρους που θα μπορούσε να εξασφαλίσει ο φορέας, είτε με την παροχή υπηρεσιών, ή με τη μείωση του κόστους λειτουργίας. Η συμμετοχή των φορέων με πόρους στη φάση υλοποίησης αναμένεται να ενδυναμώσει την απαίτηση βιωσιμότητας κατά τη λειτουργία και συντήρηση του συστήματος. Ευέλικτη υλοποίηση έργων 42. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι το περιβάλλον των ΤΠΕ αλλάζει με πολύ γρήγορο ρυθμό και η υλοποίηση έργων ΤΠΕ θα πρέπει να διέπεται από ευελιξία και προσαρμοστικότητα. 43. Ο σχεδιασμός των έργων ΤΠΕ της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης βασίζεται στη μεθοδολογία waterfall, τη σειριακή δηλαδή ακολουθία των επιμέρους σταδίων, από τη σύλληψη μέχρι την υλοποίηση. Κάθε επόμενο στάδιο απαιτεί την ολοκλήρωση του προηγούμενου και δεν μπορεί να το ανατρέψει. Βασίζεται σε μια εκτενή και αυστηρή καταγραφή των απαιτήσεων για μια ανάγκη, βάσει των οποίων συντάσσεται το τεύχος της διακήρυξης. Όταν όμως τελικά παραδίδονται τα έργα ΤΠΕ, διαπιστώνεται ότι οι πραγματικές ανάγκες των χρηστών τους δεν καλύπτονται πλήρως, ή έχουν μεταβληθεί, με αποτέλεσμα τα έργα να μην χρησιμοποιούνται όπως σχεδιάστηκαν και σύντομα να απαξιώνονται. Επιπλέον, η προσέγγιση αυτή αδυνατεί να ενσωματώσει τις αλλαγές στις απαιτήσεις που συμβαίνουν από το σχεδιασμό μέχρι την υλοποίηση. 44. Όλο και περισσότερες κυβερνήσεις εφαρμόζουν ευέλικτες μεθοδολογίες υλοποίησης έργων ΤΠΕ. Αντί για μια σειριακή προσέγγιση, η μεθοδολογία agile ακολουθεί προοδευτική προσέγγιση. Αρχίζοντας από μια απλουστευτική σχεδίαση, υλοποιούνται μικρά τμήματα του συνολικού έργου σε εβδομαδιαία ή μηνιαία sprints και στο τέλος τους αξιολογούνται εκ νέου οι προτεραιότητες. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει την ουσιαστική αλληλεπίδραση με τον πελάτη και ενσωματώνει τυχόν αλλαγές νωρίς στη διαδικασία υλοποίησης. Επιτρέπει στα έργα να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις, οδηγώντας σε λύσεις που καλύπτουν καλύτερα τις επιχειρησιακές και λειτουργικές απαιτήσεις της δημόσιας διοίκησης, ενισχύοντας ταυτόχρονα και το ρόλο (αλλά και την ευθύνη) του δημόσιου φορέα που υλοποιεί το έργο. Ενσωμάτωση νωρίς στην αλυσίδα λήψης πολιτικών αποφάσεων 45. Κατά τη διαμόρφωση της ευρύτερης πολιτικής, η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ως ουσιαστική παράμετρο τη σχέση της με τις ΤΠΕ, ως μέσο για την εφαρμογή της. Χωρίς τεχνική και λειτουργική εφαρμοσιμότητα, οι πολιτικές παραμένουν ανενεργές. 46. Η ΤΠΕ αντιμετωπίζονται εκτός του πλαισίου παραγωγής πολιτικής. Με τον τρόπο αυτό οι δράσεις ΤΠΕ που αναλαμβάνονται είναι συχνά αποκομμένες από τη γενική στρατηγική της χώρας και 14

15 αντιβαίνουν η μία την άλλη. Ως παραδείγματα αναφέρεται η πολιτική για έξυπνους μετρητές. Με την ευρεία αντικατάσταση των μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας από έξυπνους (που απαιτούν αμφίδρομη επικοινωνία δεδομένων), θα μπορούσε να υποστηριχθεί τμήμα του κόστους για την ευρυζωνική σύνδεση των κτηρίων σε πολύ υψηλές ταχύτητες, εκφρασμένη πολιτική της ελληνικής πολιτείας στο Εθνικό Σχέδιο NGA. Αντ αυτού, επιλέχθηκε η αποκλειστική χρήση συνδέσεων κινητής τηλεφωνίας για την εξυπηρέτηση των μετρητών. 47. Στόχος της κυβέρνησης είναι να διασφαλιστεί στην νέα περίοδο ότι οι τεχνολογικές απαιτήσεις και η ευρύτερη στρατηγική ΤΠΕ θα λαμβάνονται υπόψη νωρίτερα στον κύκλο άσκησης της πολιτικής. Η προσέγγιση αυτή θα υποστηριχθεί επιπλέον με την εφαρμογή λιτών και ευέλικτων μεθοδολογιών υλοποίησης, που περιορίζουν τη σπατάλη, ανταποκρίνονται καλύτερα στις αλλαγές απαιτήσεων και περιορίζουν τον κίνδυνο αποτυχίας των έργων. Στην πράξη, η Ελληνική δημόσια διοίκηση μετακινεί το βάρος της προσοχής της, από την υλοποίηση έργων ΤΠΕ, στη χάραξη πολιτικών και τη λήψη πολιτικών και επιχειρησιακών πρωτοβουλιών, για τις οποίες απαιτούνται συστήματα ΤΠΕ. Υπό το πρίσμα αυτό, έμφαση θα δίνεται στην περιγραφή του επιθυμητού αποτελέσματος, καθώς και στις τεχνικές απαιτήσεις διαλειτουργικότητας. Αποτελεί ευθύνη της αγοράς ΤΠΕ να παράσχει ένα ευρύ πλαίσιο τεχνικών λύσεων. 15

16 Ώθηση της οικονομικής ανάπτυξης 48. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει τη σημασία του οικοσυστήματος ΤΠΕ στην ανάπτυξη της χώρας και προωθεί, μέσω των δημοσίων παρεμβάσεων (τόσο δράσεων κρατικής ενίσχυσης όσο και δημόσια έργα ΤΠΕ), την υιοθέτηση ενός ανταγωνιστικότερου και εξωστρεφούς τρόπου λειτουργίας του. Αποτελεσματικότερη παρέμβαση στην ανταγωνιστικότητα των εταιρειών ΤΠΕ, μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων 49. Ο κλάδος των εταιρειών ΤΠΕ είναι από τους δυναμικότερα αναπτυσσόμενους παγκοσμίως. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει τη σημασία υποστήριξής νεοφυών επιχειρήσεων, καθώς και ότι οι σχετικές δράσεις ενίσχυσής τους μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων είχαν ικανοποιητική επιτυχία. 50. Ωστόσο η πλειονότητα των χρηματοδοτικών πόρων προς το οικοσύστημα των εταιρειών ΤΠΕ συνεχίζει να διατίθεται μέσω συγχρηματοδότησης για την απόκτηση εξοπλισμού και την απασχόληση προσωπικού, χωρίς ουδεμία σύνδεση με το επιδιωκόμενο ή το επιτευχθέν αποτέλεσμα. Η μορφή αυτή οδηγεί σε τιμολογιακές υλοποιήσεις έργων, που δεν αφήνουν τίποτε ουσιαστικό πίσω τους. 51. Λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία από τη λειτουργία των χρηματοδοτικών εργαλείων και εστιάζοντας στην καλύτερη αξιοποίηση των πόρων, οι παρεμβάσεις ενίσχυσης εταιρειών ΤΠΕ θα γίνουν κυρίως μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων. Με το σωστό μείγμα εμπιστοσύνης και έμπρακτης υποστήριξης, θα αλλάξουν την αντίληψη των επιχειρηματιών περί «επιδοτήσεων» και θα τους βοηθήσουν στην αναζήτησή τους για βιώσιμες στρατηγικές ανάπτυξης για τις επιχειρήσεις τους. Ενθάρρυνση της αλλαγής του τρόπου λειτουργίας του οικοσυστήματος ΤΠΕ 52. Το δημόσιο είναι ο μεγαλύτερος πελάτης ΤΠΕ στη χώρα μας. Αν και θα μπορούσε/έπρεπε να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης της αγοράς ΤΠΕ, έχει λειτουργήσει παρελκυστικά, προάγοντας αναχρονιστικές επιχειρηματικές και τεχνολογικές επιλογές. Με την αλλαγή του τρόπου δημόσιας παρέμβασης, μπορεί να ενθαρρυνθεί η αλλαγή του τρόπου λειτουργίας του οικοσυστήματος ΤΠΕ προς ένα ανταγωνιστικότερο και εξωστρεφές μοντέλο. 53. Λόγω πληθώρας παθογενειών, το δημόσιο είναι ένας κακός πελάτης, που με τις πρακτικές του έχει διαχωρίσει την αγορά στα δύο: Από τη μία, μεγάλοι System Integrators λυμαίνονται τα δημόσια «έργα πληροφορικής» (που αντιπροσωπεύουν τη μερίδα του λέοντος στο σχετικό κύκλο εργασιών τους) και από την άλλη, μικρότερα σχήματα, που όντας πρακτικά αποκλεισμένα από τα έργα, είτε κάνουν την δουλειά ως κακοπληρωμένοι υπεργολάβοι των System Integrators, είτε αποφεύγουν τελείως να εμπλακούν με το δημόσιο. Θα πρέπει να σταματήσει το ολιγοπώλιο των System Integrators και να αρθούν τα εμπόδια που θα επιτρέψουν την άμεση συμμετοχή των ΜΜΕ. Επιπλέον, τα δημόσια έργα ΤΠΕ αντιμετωπίζονται ως διαφορετική κατηγορία έργων από τα ιδιωτικά: Η πλειονότητα των αναδόχων σχετικών έργων, είτε υλοποιούν μόνο δημόσια έργα ΤΠΕ, είτε διαθέτουν ξεχωριστή επιχειρησιακή μονάδα για τα δημόσια και διαφορετική για τα ιδιωτικά. Ο διαχωρισμός αυτός προκύπτει τόσο από το διαφορετικό τρόπο προσέγγισης των πελατών, όσο και από τις διαφορετικές προτεραιότητές που θέτουν: Τα δημόσια έργα προδιαγράφουν αναλυτικά πως θέλουν να υλοποιηθεί το έργο και απαιτούν πλήρη συμμόρφωση στο γράμμα της διακήρυξης, ενώ τα ιδιωτικά προδιαγράφουν τι θέλουν να υλοποιηθεί και εστιάζουν στο αποτέλεσμα που θα λάβουν. Με τον τρόπο αυτό οι ανάδοχοι δυσκολεύονται να αξιοποιήσουν τη δουλειά που κάνουν στη μία κατηγορία για να εξυπηρετήσουν και την άλλη. Τα μονολιθικά δημόσια έργα ΤΠΕ απαιτούν εκτενές custom λογισμικό και είναι αρκετά απαιτητικά για να υλοποιηθούν εύκολα με εμπορικά 16

17 δομικά στοιχεία, ενώ ταυτόχρονα δεν παράγουν αποτελέσματα που εύκολα θα γίνουν εμπορικά προϊόντα. Προάγεται έτσι η καθετοποίηση και μοναδική χρήση λύσεων ΤΠΕ, που συμβάλει στην αύξηση του κόστους παραγωγής και στην εσωστρέφεια των αναδόχων δημοσίων έργων ΤΠΕ. 54. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει τη θέση της δημόσιας διοίκησης ως το μεγαλύτερο ίσως πελάτη της αγοράς ΤΠΕ και κατανοεί ότι η μεθοδολογία υλοποίησης των έργων της επηρεάζουν σημαντικά την μορφή και τις ισορροπίες της αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό δεσμεύεται να καταβάλει σημαντική προσπάθεια για την προαγωγή ενός μοντέλου υλοποίησης, το οποίο θα στηρίζει την καινοτομία, την εξωστρέφεια και την επιχειρηματικότητα του οικοσυστήματος ΤΠΕ, με απώτερο στόχο την ώθηση της οικονομικής ανάπτυξης. Προς την κατεύθυνση αυτή, θα αξιοποιηθούν εναλλακτικά μοντέλα υλοποίησης έργων ΤΠΕ και συγκεκριμένα το μοντέλο της χρηματοδότησης με ιδιωτικά κεφάλαια και της πληρωμής των αναδόχων με τη μονάδα συναλλαγής (transaction base fee) και το μοντέλο της ρύθμισης των παραμέτρων από το κράτος και κινητοποίησης σε ευρεία βάση της ελεύθερης αγοράς, ενεργοποιώντας τη δύναμη των ανοικτών προτύπων και των δημόσιων διαδικασιών. Η προσέγγιση αυτή αναμένεται να οδηγήσει σε επενδύσεις από ΜΜΕ για την παροχή έτοιμων λύσεων προς την δημόσια διοίκηση. Απώτερος στόχος είναι το οικοσύστημα ΤΠΕ να είναι σε θέση να παράγει υπηρεσίες και εφαρμογές για το δημόσιο τομέα, με τρόπο που βρίσκει εφαρμογή και εκτός του δημοσίου τομέα. Άνοιγμα δεδομένων 55. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι η δημόσια διοίκηση λειτουργεί ως στενωπός στα δεδομένα που συλλέγει και χρησιμοποιεί και αντιλαμβανόμενη την αναπτυξιακή δυναμική που θα μπορούσε να δώσει η διάθεση τους, δεσμεύεται να προωθήσει το άνοιγμά τους όπου είναι εφικτό. 56. Οι δημόσιοι φορείς συγκεντρώνουν, παράγουν και προμηθεύονται δεδομένα, που συχνά τυγχάνουν διαχείρισης σαν να ήταν δική τους αποκλειστική ιδιοκτησία. Πέρα από το προφανές οικονομικό όφελος για άλλους δημόσιους φορείς, που θα ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα αυτά, υπάρχει σημαντικό δυναμικό παραγωγής αξίας για ολόκληρο το οικοσύστημα ΤΠΕ, αν τα δεδομένα αυτά διατεθούν ανοικτά και χωρίς περιορισμούς. 57. Για το σκοπό αυτό η Κυβέρνηση θα συνεχίσει και θα επεκτείνει τις προσπάθειες παροχής ανοιχτών δεδομένων, που θα περιλαμβάνουν τόσο μητρώα της δημόσιας διοίκησης, όσο και κάθε μορφής δεδομένα που περιέρχονται στην ιδιοκτησία της δημόσιας διοίκησης μέσω σχετικών έργων. Οι λεπτομέρειες και οι προδιαγραφές για ανοικτή διάθεση των δεδομένων αποτελούν σημείο διαβούλευσης και συμφωνίας με τους φορείς της δημόσιας διοίκησης και τους πολίτες. Η εμπειρία που έχει συσσωρευτεί από προσπάθειες όπως του ΟΚΧΕ, το data.gov.gr και το geodata.gov.gr θα αποτελέσει τη βάση για την παροχή ανοιχτών δεδομένων. Διεύρυνση της βάσης προμηθευτών και άνοιγμα στις ΜΜΕ 58. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει την αξία ύπαρξης πολλών εναλλακτικών στην αγορά ΤΠΕ για τη χρηστή χρήση πόρων, καθώς και τη σημασία του υγιούς ανταγωνισμού για την οικονομική ανάπτυξη του κλάδου. 59. Ο σχεδιασμός, ο τρόπος προμήθειας και οι εξαντλητικοί χρόνοι αποπληρωμής των δημοσίων έργων ΤΠΕ έχουν αποκλείσει μεγάλο τμήμα της αγοράς και έχουν οδηγήσει σε ολιγοπώλιο μεγάλων προμηθευτών, που μονοπωλούν τα δημόσια έργα ΤΠΕ. Με τον τρόπο αυτό αυξάνεται το κόστος και η εξάρτηση από τους προμηθευτές, ενώ αποστερείται ο δυναμισμός και καινοτομία που συνοδεύουν τον υγιή ανταγωνισμό. 60. Με τον εξορθολογισμό της διαδικασίας σχεδιασμού και προμηθειών θα αρθούν τα εμπόδια που δυσκολεύουν τις ΜΜΕ να υποβάλουν προσφορές για έργα, διευρύνοντας τη βάση προμηθευτών της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης και εξασφαλίζοντας ένα δίκαιο πεδίο ανταγωνισμού για ΜΜΕ και 17

18 System Integrators. Η ευρεία χρήση συμβάσεων-πλαίσιο θα δημιουργήσει ένα marketplace, που θα προτρέψει τις ΜΜΕ να επενδύσουν σε νέες λύσεις για την παροχή υπηρεσιών ΤΠΕ προς το δημόσιο και θα επιτρέψει στο δημόσιο να αγοράζει κατευθείαν από αυτές. Για το σκοπό αυτό θα αναληφθούν συγκεκριμένες δράσεις που περιλαμβάνουν:: προώθηση μικρότερων έργων ΤΠΕ, μείωση των απαιτήσεων οικονομικής επάρκειας, υιοθέτηση ανοιχτών προτύπων και τεχνολογιών, υλοποίηση μέσω μεθόδων ευέλικτης ανάπτυξης, δημιουργία ανεξάρτητων υλικοτεχνικών υποδομών και αποθετηρίου λύσεων ΤΠΕ, ουσιαστική προώθηση λύσεων ανοιχτού λογισμικού. Αλληλεπίδραση με την καινοτομία 61. Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει την ώθηση της καινοτομίας ως κεντρική πολιτική επιλογή της, στοχεύοντας να υλοποιήσει ομάδες αριστείας στους κόλπους της δημόσιας διοίκησης και να τις διασυνδέσει με καινοτόμες δυναμικές ΜΜΕ. 62. Το σημερινό πλαίσιο ΤΠΕ στην δημόσια διοίκηση υιοθετεί ελάχιστα μέτρα για την εισαγωγή της καινοτομίας. Τα μέτρα αυτά βασίζονται κυρίως στην επιμόρφωση δημοσίων υπαλλήλων, στοχεύοντας στο να εξοικειωθούν τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης με τις πρόσφατες εξελίξεις. Η πρακτική αυτή στην πράξη δημιουργεί ένα τεράστιο κενό μεταξύ της δημόσιας διοίκησης και των καινοτόμων ΜΜΕ, επιτρέποντας μόνο την προώθηση παγιωμένων πρακτικών στο χώρο των ΤΠΕ. 63. Η σύνδεση των ομάδων αριστείας ΤΠΕ της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης με τις ΜΜΕ αναγνωρίζεται ότι είναι εφικτό να οδηγήσει σε πολλαπλά οφέλη. Από τη μία επιτρέπει τη λήψη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών από την Ελληνική δημόσια διοίκηση. Από την άλλη δημιουργεί τις συνθήκες κρίσιμη μάζα για την προσέλκυση ιδιωτικής χρηματοδότησης προς καινοτόμες ΜΜΕ. Προς αυτή την κατεύθυνση ενθαρρύνεται η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με στόχο την καινοτομία, μέσα από ειδικούς διαγωνισμούς με έπαθλα και ημερίδες. Οι δράσεις αυτές αναμένεται να λειτουργήσουν συμπληρωματικά ως προς την ευέλικτη υλοποίηση μικρής κλίμακας έργων, τη διάθεση ανοιχτών δημόσιων δεδομένων, καθώς και την υιοθέτηση ανοιχτών προτύπων και λογισμικού. Το πλέγμα όλων αυτών στόχο έχει τη δημιουργία της κρίσιμης μάζας αυτής, η οποία θα μπορούσε να δημιουργήσει καινοτόμα προϊόντα, τόσο για την δημόσια διοίκηση, όσο και για την αγορά στο σύνολό της, με την Ελληνική πολιτεία να παίζει ρόλο καταλύτη. Ενδυνάμωση της διακυβέρνησης 64. Το πλέον κρίσιμο σημείο του σχεδίου δράσης είναι η δομή διακυβέρνησης. Τίποτε από τα παραπάνω δεν μπορεί να γίνει πραγματικότητα αν δεν υπάρχει μια αποδοτική και στοχοστρεφής δομή, που θα είναι υπεύθυνη για το συντονισμό όλων των δράσεων ΤΠΕ. Προτείνεται ένας οδικός χάρτης για την προοδευτική μετάβαση από τη σημερινή κατάταση στη νέα δομή σε τρία διακριτά στάδια: 65. Αρχικά, συστήνεται η Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής υπό τον Πρωθυπουργό (CIO Office - ΜΑΡΤΙΟΣ 2016) με μια πολύ λιτή δομή (ενδεικτικά ΓΓ και 11 σύμβουλοι) που αναλαμβάνει το συντονισμό της πολιτικής ΤΠΕ (χωρίς υλοποιητκές αρμοδιότητες). Συνεργάζεται με τους καθ ύλην αρμόδιους Γενικούς Γραμματείς που χαράσσουν την πολιτική ΤΠΕ ανά τομέα (ΓΓΤΤ, ΓΓ Εσ & ΔΑ, ΓΓ Βιομηχανίας Σκέλος ΤΠΕ και ΓΓΕΤ Σκέλος ΤΠΕ), καθώς και τους αρμόδιους Γραμματείς για τη χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ (ΕΓ ΕΤΠΑ, ΕΓ ΕΚΤ και ΓΓ ΕΣΠΑ). 18

19 ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Πηγές Χρηματοδότησης ΔΑ ΕΠΑΝΕΚ ΔΑ ΜΔΤ ΓΓ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (ΕΣΠΑ) ΔΑ ΨΣ ΓΓ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΓΓ ΣΔΙΤ ΠΔΕ Τακτικός Προυπολογισμός ΔΑ ΠΕΠ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ Συντονισμός Πολιτικής ΤΠΕ Χάραξη πολιτικής ΤΠΕ ανά τομέα ΓΓ ΤΤ ΓΓ Βιομηχανίας (Σκέλος ΤΠΕ) ΓΓΕΤ (Σκέλος ΤΠΕ) Αν. ΓΓ Εσ. & Διοικ. Ανασ. ΨΗΦΕΝ & ΚΤΠ ΔΗΔ 1 Υλοποίηση πολιτικής ΤΠΕ ανά τομέα ΓΔ ΤΤ (Γ)ΔΗΛΕΔ 6 Υπουργείων Επιτ. Δομ. Υπουργείων ΗΔΙΚΑ ΜΤΚ 5 ΕΟΠΠΥ ΑΣΕΠ... ΓΓΠΣ Τομέας Τηλεπικοινωνιακές υποδομές ευρείας χρήσης Επιχειρηματικότητα στον κλάδο των ΤΠΕ (κρατικές ενισχύσεις) 1. Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του άρθρου 11 του π.δ. 99/2014 (Α'166) 2. Τομέας Κρατικών Ενισχύσεων της ΚΤΠ ΑΕ 3. ΨΣ (μονάδα Α - σχεδιασμού έργων) 4. ΨΣ (μονάδα Β - υλοποίησης έργων) 5. Μονάδα Τεκμηρίωσης και Καινοτομίας ΕΚΔΑΑ 6. (Γενικές) Διευθύνσεις Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης των Υπουργείων ΕΔΕΤ ΜΑΡΤΙΟΣ 2016 Εφαρμογές, υπηρεσίες και υποδομές πληροφορικής και επικοινωνιών της δημόσιας διοίκησης Πηγές Χρηματοδότησης ΔΑ ΕΠΑΝΕΚ ΔΑ ΜΔΤ ΔΑ ΠΕΠ ΓΓ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (ΕΣΠΑ) ΓΓ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΓΓ ΣΔΙΤ ΠΔΕ Τακτικός Προυπολογισμός ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ Συντονισμός Πολιτικής ΤΠΕ ΓΓ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΨΣ (Α) 3 Χάραξη πολιτικής ΤΠΕ ανά τομέα ΓΓ ΤΤ ΓΓ Βιομηχανίας (Σκέλος ΤΠΕ) ΓΓΕΤ (Σκέλος ΤΠΕ) Αν. ΓΓ Εσ. & Διοικ. Ανασ. ΨΗΦΕΝ & ΚΤΠ ΔΗΔ 1 Υλοποίηση πολιτικής ΤΠΕ ανά τομέα ΓΔ ΤΤ (Γ)ΔΗΛΕΔ 6 Υπουργείων Επιτ. Δομ. Υπουργείων ΗΔΙΚΑ ΜΤΚ 5 ΕΟΠΠΥ ΑΣΕΠ... ΓΓΠΣ ΕΔΕΤ Τομέας Τηλεπικοινωνιακές υποδομές ευρείας χρήσης Επιχειρηματικότητα στον κλάδο των ΤΠΕ (κρατικές ενισχύσεις) Εφαρμογές, υπηρεσίες και υποδομές πληροφορικής και επικοινωνιών της δημόσιας διοίκησης 66. Στη συνέχεια συστήνεται η Γενική Διεύθυνση Πληροφορική Δημοσίου Τομέα (ICT Hub - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016), (στο πρότυπο της βελγικής FedICT), που αναλαμβάνει τη χάραξη της πολιτικής και εποπτεύει την υλοποίηση ΤΠΕ του Δημοσίου Τομέα, απορροφώντας και ενσωματώνοντας λειτουργικά τις ΚτΠ ΑΕ, ΨΣ (μονάδες Β,Γ), ΔΗΔ, ΜΤΚ (ΕΚΔΑΑ) ενώ εποπτεύεται από τη ΓΓ Ψηφιακής Πολιτικής. Η ΓΔ Πληροφορικής Δημοσίου Τομέα συνεργάζεται με τις Επιτελικές Δομές ΕΣΠΑ των υπουργείων και περιφερειών για το σχεδιασμό και ωρίμανση όλων των έργων ΤΠΕ (με έμφαση στον τρόπο υλοποίησης τους), τα Επιχειρησιακά Προγράμματα και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία για τη 19

20 χρηματοδότησή τους και το ICT support panel 1 για τεχνολογικά κυρίως θέματα. 67. Ως τελευταίο στάδιο ιδρύεται Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής (ΜΑΡΤΙΟΣ 2017) που αναλαμβάνει όλες τις αρμοδιότητες Ψηφιακής Πολιτικής, με μεταφορά αρμοδιοτήτων από τα άλλα εμπλεκόμενα υπουργεία και συντονίζει, χαράσσει και υλοποιεί την πολιτική ΤΠΕ, ενσωματώνοντας και την ΓΔ Πληροφορικής Δημοσίου Τομέα.. Το βήμα αυτό είναι πιθανόν να μην χρειαστεί αν τα δύο προηγούμενα λειτουργήσουν αποτελεσματικά. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016 Πηγές Χρηματοδότησης ΔΑ ΕΠΑΝΕΚ ΔΑ ΜΔΤ ΔΑ ΠΕΠ ΓΓ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (ΕΣΠΑ) ΓΓ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΓΓ ΣΔΙΤ ΠΔΕ Τακτικός Προυπολογισμός ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ Συντονισμός Πολιτικής ΤΠΕ ΓΓ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΨΣ (Α) 3 Χάραξη πολιτικής ΤΠΕ ανά τομέα ΓΓ ΤΤ ΓΓ Βιομηχανίας (Σκέλος ΤΠΕ) ΓΓΕΤ (Σκέλος ΤΠΕ) ΓΔ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ ΚΤΠ ΨΣ (Β) 4 ΔΗΔ 1 ΜΤΚ(ΕΚΔΑΑ) 5ΔΗΔ1 5 Υλοποίηση πολιτικής ΤΠΕ ανά τομέα ΓΔ ΤΤ ΨΗΦΕΝ 2 (Γ)ΔΗΛΕΔ 6 Υπουργείων Επιτ. Δομ. Υπουργείων ΗΔΙΚΑ ΕΟΠΠΥ ΑΣΕΠ... ΓΓΠΣ ΕΔΕΤ Τομέας Τηλεπικοινωνιακές υποδομές ευρείας χρήσης Επιχειρηματικότητα στον κλάδο των ΤΠΕ (κρατικές ενισχύσεις) Εφαρμογές, υπηρεσίες και υποδομές πληροφορικής και επικοινωνιών της δημόσιας διοίκησης ΜΑΡΤΙΟΣ 2017 Πηγές Χρηματοδότησης Συντονισμός Πολιτικής ΤΠΕ ΔΑ ΕΠΑΝΕΚ ΔΑ ΜΔΤ ΔΑ ΠΕΠ ΓΓ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ (ΕΣΠΑ) ΓΓ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΓΓ ΣΔΙΤ ΠΔΕ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΨΣ (Α) 3 Τακτικός Προυπολογισμός ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ Χάραξη πολιτικής ΤΠΕ ανά τομέα ΓΓ ΤΤ ΓΓ Βιομηχανίας (Σκέλος ΤΠΕ) ΓΓΕΤ (Σκέλος ΤΠΕ) ΓΔ ΓΓ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ ΚΤΠ ΨΣ (Β) 4 ΔΗΔ 1 ΜΤΚ(ΕΚΔΑΑ) 5ΔΗΔ1 5 Υλοποίηση πολιτικής ΤΠΕ ανά τομέα ΓΔ ΤΤ ΨΗΦΕΝ 2 (Γ)ΔΗΛΕΔ 6 Υπουργείων Επιτ. Δομ. Υπουργείων ΗΔΙΚΑ ΕΟΠΠΥ ΑΣΕΠ... ΓΓΠΣ ΕΔΕΤ Τομέας Τηλεπικοινωνιακές υποδομές ευρείας χρήσης Επιχειρηματικότητα στον κλάδο των ΤΠΕ (κρατικές ενισχύσεις) Εφαρμογές, υπηρεσίες και υποδομές πληροφορικής και επικοινωνιών της δημόσιας διοίκησης 1 add-hoc ομάδα με θεματικούς experts από δημόσιους φορείς (πχ ΕΔΕΤ, ΠΣΔ, ΗΔΙΚΑ) και φορείς της αγοράς (πχ ΣΕΠΕ, ΣΕΚΕΕ, ΕΛΛΑΚ), Φορείς E&T, Academia κλπ 20

21 Παράρτημα Α: Πως θα λειτουργεί η ΓΔ Πληροφορικής δημοσίου Τομέα (ICT hub) 68. Το ICT hub επικουρεί τη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Πολιτικής (CIO office) και υποστηρίζει τις Διαχειριστικές Αρχές των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, τις επιτελικές δομές ΕΣΠΑ και τους φορείς στην προετοιμασία, σχεδιασμό, ωρίμανση, τα πρώτα στάδια υλοποίησης και χρηματοδότησης των έργων (για όλα τα έργα ΤΠΕ που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από το ΘΣ 2). Οι αρμοδιότητές του περιγράφονται στην ΚΥΑ της Επιτελικής Δομής του Υπουργείου Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων για τις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας. 69. Οι διαδικασίες που ακολουθεί αποτυπώνονται στο Συνοδευτικό «Συμπλήρωμα_ΣΔΕ_Ειδικές διαδικασίες για Πράξεις Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών» 70. Το ακόλουθο σχήμα δεν είναι οργανόγραμμα του ICT Hub, αλλά περιγράφει τις αρμοδιότητες που σε γενικές γραμμές συγκεντρώνει κάθε μονάδα, ως σύνθεση των αρμοδιοτήτων των σχετικών οργανικών μονάδων της ΕΥΔ Ψηφιακή Σύγκλιση / Επιτελικής δομής ΤΠΕ και της ΚτΠ Α.Ε. Πολιτικός Προιστάμενος Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου Προϊστάμενος Υπηρεσίας Νομική Υπηρεσία Μονάδα Σχεδιασμού Μονάδα Γρήγορης Υλοποίησης Μονάδα Χρηματοδότησης & Συμβάσεων- πλαίσιο Μονάδα Διοικητικής Υποστήριξης Μονάδα Α1 Μονάδα Β1 Μονάδα Β2 Μονάδα Δ Μονάδα Α2 Τομέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης Τομέας Υλοποίησης Έργων & Λειτουργίας Υποδομών- Υπηρεσιών ΤΠΕ Τομέας Αξιολόγησης Διαγωνισμών & Κατάρτισης Συμβάσεων Τομέας Ιδιωτικών Έργων Γραφείο ΟΠΣ Γραφείο Πληροφόρησης - Δημοσιότητας Τομέας Ωρίμανσης Έργων Υπηρεσία Portal Υπηρεσία Σχεδιασμού & Προγραμματισμού Οργανική μονάδα ΕΥΔ Ψηφιακή Σύγκλιση / Επιτελικής δομής ΤΠΕ Τομέας Διοίκησης & Οικονομικού Υπηρεσία Επικοινωνιακής Πολιτικής Οργανική μονάδα ΚτΠ ΑΕ Παρατηρητήριο Δημόσιας Διοίκησης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης 71. Αφαιρετικά, η Μονάδα Σχεδιασμού του ICT hub: Συνεργάζεται με τα Επιχειρησιακά Προγράμματα (Πολιτική Ηγεσία και Διαχειριστικές Αρχές, κυρίως ΕΠΑνΕΚ και ΜΔΤ), τις Επιτελικές Δομές ΕΣΠΑ και το CIO, προκειμένου να: 21