Άθροισµα Anthophyta η Magnoliophyta (Angiospermae) (Αγγειόσπερµα)

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Άθροισµα Anthophyta η Magnoliophyta (Angiospermae) (Αγγειόσπερµα)"

Transcript

1 Άθροισµα Anthophyta η Magnoliophyta (Angiospermae) (Αγγειόσπερµα) Τα Anthophyta (ή Angiospermae) μοιάζουν µε τα Cycadophyta στα εξής: α) έχουν πρωτογενώς πτεροειδή ή µε. πτεροειδή νεύρωση φύλλα, β) μερικές οµάδες γυρεοσάκων (συνήθως 2) στους στήµονες και γ) συχνά μερικές σπερµοβλάστες επί των καρπόφυλλων τους. Διαφέρουν από τα γυµνόσπερµα κυρίως στο ότι οι σπερµοβλάστες τους εγκλείονται σε ιδιαίτερο σχηµατισµό των καρπόφυλλων, την ωοθήκη. Τα σπέρµατα ελευθερώνονται µόνο μετά την μετατροπή της ωοθήκης (µε την συµµετοχή ή όχι και άλλων ανθικών μερών) σε καρπό. Η έγκλειση των σπερµοβλαστών, ο σχηµατισµός περιανθίου και η επικράτηση ερµαφρόδιτων ανθέων, σχετίζονται µε την επικονίαση με τα ζώα σε όλα τα πρωτόγονα αγγειόσπερµα. Οι γυρεόκοκκοι δεν πέφτουν κατευθείαν επάνω στις σπερµοβλάστες, αλλά συγκρατούνται στο στίγµα, το οποίον είναι ιδιαίτερος σχηµατισµός των καρπόφυλλων για την υποδοχή των γυρεοκόκκων. Με την προβολή του γυρεόκοκκου προωθούνται τα σπερµιοκύτταρα από το στίγµα προς τις σπερµοβλάστες και μάλιστα προς τον εµβρυόσακο. Τα γαµετόφυτα των αγγειοσπέρµων είναι περισσότερο απλοποιηµένα. Οι γυρεόκοκκοί τους στερούνται προθαλλιακών και αγόνων κυττάρων και δεν σχηµατίζονται ποτέ σπερµατοζωίδια. Επίσης το θηλυκό γαµετόφυτο (εµβρυόσακος) δεν σχηµατίζει πολυκύτταρο προθάλλιο και αρχεγόνια, αλλά περιορίζεται σε λίγα κύτταρα µε ένα µόνο ωοκύτταρο. Αυτό δηµιουργεί, μετά την γονιµοποίηση του µε ένα από τα δύο σπερµιοκύτταρα, το έµβρυο. Το δεύτερο σπερµιοκύτταρο λαµβάνει επίσης μέρος στην γονιµοποίηση (διπλή γονιµοποίηση) προς σχηµατισµό του δευτερογενούς ενδοσπερµίου. Ο μεγάλος βαθµός διαφοροποιήσεως των ιστών των αγγειοσπέρµων καταφαίνεται ιδιαιτέρως από τον σχηµατισµό τραχειών και ηθµωδών σωλήνων µε συνοδά κύτταρα (ηθμαγγειώδεις δεσμίδες). Επί πλέον η ποικιλία των βλαστητικών τους μορφών είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή των γυµνοσπέρµων: δένδρα, θάµνοι, μονοετείς και πολυετείς πόες, κ.α. Η επιτυχής εξάπλωση και επικράτηση σήµερα των αγγειοσπέρµων φυτών, οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, από τους οποίους σπουδαιότεροι είναι οι εξής: 1) Η ικανότητα τους να επιβιώνουν και να αναπαράγονται στα διάφορα περιβάλλοντα, ζουν σε όλα τα εδάφη, υπό εξαιρετικώς υψηλές θερµοκρασίες,

2 ισχυρές βροχοπτώσεις, σε ερήµους, αρκτικές περιοχές, ελώδεις τοποθεσίες, και στο νερό, η ικανότητα συµβίωσης µε μύκητες, αλλά και ως παράσιτα. 2) Η επικονίαση των ανθέων επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους (αυτογαµία, άνεµος (ανεμογαμία), ζώα (ζωογαμία), κλπ.). 3) Η δοµή και οι θρεπτικές ουσίες των σπερµάτων τους τα καθιστούν πολύ ανθεκτικά και ικανά να βλαστάνουν υπό διάφορες συνθήκες πολύ ευκολότερα από ότι τα σπόρια των μυκήτων ή πτεριδόφυτων εξ άλλου, η ποικίλη μορφή των σπερµάτων και των καρπών τους επιτρέπει την ταχεία και επιτυχή διασπορά των αγγειοσπέρµων σε μεγάλες αποστάσεις.. Συνοπτικά μπορεί να αναφερθεί ότι, ο ερµαφροδιτισµός, η γονιµοποίηση με έντομα και ο σχηµατισµός ωοθήκης, αλλά επίσης και η διπλή γονιµοποίηση,. αποτελούν νέα στοιχεία πού εµφανίζονται στα αγγειόσπερµα. Μέχρι σήµερα είναι γνωστά περίπου είδη ζώντων αγγειοσπέρµων. Ασφαλώς όµως είναι πολύ περισσότερα αφού συνεχώς περιγράφονται από τους επιστήµονες νέα είδη. Τα αγγειόσπερµα µε τον μεγάλο αριθµό ειδών και το πλήθος των βλαστητικών μορφών τους κυριαρχούν σήµερα στις χερσαίες φυτοκοινωνίες. Εξ άλλου, καµία άλλη οµάδα δεν έχει την οικονοµική σηµασία την οποίαν έχουν τα αγγειόσπερµα για τον άνθρωπο, αφού σ' αυτά ανήκουν σχεδόν όλα τα καλλιεργούµενα φυτά. Άνθος Το άνθος είναι χαρακτηριστικός σχηµατισµός των αγγειοσπέρµων, στην δοµή του οποίου παίρνουν μέρος µεταµορφωµένα φύλλα καθώς και τµήµα βλαστού. Το άνθος εξυπηρετεί την λειτουργία της αναπαραγωγής. Τα πλέον πρωτόγονα αγγειόσπερµα σχηµατίζουν σχετικώς μεγάλα άνθη, επιµηκυσµένο ανθικό άξονα (υπάνθιο ή ανθοδόχη) µε πολυάριθµα περιάνθια μέρη, στήµονες και καρπόφυλλα τα οποία είναι σπειροειδώς (ακυκλικά) τοποθετηµένα. Η εξελικτική πορεία των διαφόρων οµάδων των Angiospermαe είναι συνυφασµένη µε την προοδευτική ελάττωση του μεγέθους του άνθους και τον περιορισµό του αριθµού των ανθικών μερών, καθώς και µε την βαθµιαία μετάπτωση από την ακυκλική στην κυκλική διάταξη τους. Η κυκλική διάταξη κυριαρχεί μεταξύ των αγγειοσπέρµων. Ο αριθµός των σπονδύλων των ανθέων των διαφόρων οµάδων ποικίλλει, ο συνηθέστερος όµως

3 αριθµός είναι 5: δύο εξωτερικοί σπόνδυλοι, δηλαδή ο κάλυκας και η στεφάνη, οι οποίοι συνιστούν το περιάνθιο, δυο σπόνδυλοι στηµόνων και ένας σπόνδυλος καρπόφυλλων. Περιάνθιο: Το περιάνθιο εµφανίζεται υπό διάφορες μορφές, δηλαδή ως: α) απλό περιάνθιο ή περιγόνιο, αποτελούµενο από, περισσότερο ή λιγότερο, όµοια μέρη (τέπαλα), τα οποία μπορούν να είναι, όπως π.χ, στην Tulipa, μεγάλα και έγχρωμα ή μικρά και συχνά λευκού χρώματος, όπως π.χ. στο Allium. Α: σχηματική παράσταση άνθους των Αγγειοσπέρμων. Β: εγκάρσια τομή ανθήρα. Γ: ώριμος γυρεόκοκκος. Δ, βλαστάνων γυρεόκοκκος (κατά Ε. WEIER et.al.).

4 β) διπλό περιάνθιο, το οποίο διαφοροποιείται σε κάλυκα (αποτελούμενο από σέπαλα) και στεφάνη (αποτελούμενη από πέταλα) και των οποίων η διάκριση βασίζεται στο χρώμα και το μέγεθος. Στήµονες. Κάθε στήµονας διακρίνεται στο νήµα και τον ανθήρα. Το σύνολο των στηµόνων ενός άνθους συνιστά το ανδρείο του. Μέσα στους γυρεόσακους του ανθήρα παράγονται τα μικροσπόρια (μονοκύτταροι γυρεόκοκκοι), µε μειωτική διαίρεση των μητρικών κυττάρων τους. Το µικροσπόριο περιέχει έναν απλοειδή πυρήνα, ο οποίος µε μειωτική διαίρεση δίνει ένα βλαστητικό και ένα γεννητικό κύτταρο. Κατά την διάρκεια της μίτωσης σχηµατίζεται, γύρω από το µικροσπόριο, ισχυρό ανάγλυφο τοίχωµα πού ολοκληρώνει µε αυτό τον τρόπο την ωριµότητα του γυρεόκοκκου. Ο γυρεόκοκκος των αγγειοσπέρµων μοιάζει βασικά με εκείνον των γυµνοσπέρµων, αλλά ευρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο διαφοροποίησης (έλλειψη προθαλλιακών κυττάρων, δηµιουργία ποικιλόµορφου τοιχώµατος). Οι γυρεόκοκκοι ελευθερώνονται, με το άνοιγμα των γυρεο- σάκκων και μεταφέρονται με διάφορους τρόπους (κυρίως µε έντοµα) στο στίγµα του υπέρου (επικονίαση). Γ Μορφές προοδευτικής σύµφυσης των καρπόφυλλων του γυναικείου διαφόρων φυτών: Α: απόκαρπο γυναικείο. Β και Γ: σύγκαρπο γυναικείο µε

5 ελεύθερους και συµφυείς στύλους αντιστοίχως. Δ: τοµή ωοθήκης που αποτελείται από ένα καρπόφυλλο µε εµφανή την ραχιαία και κοιλιακή ραφή (θέσεις σπερµοβλαστών) του καρπόφυλλου (κατά TROLL, BERG & SCHMIDT). Καρπόφυλλα. Τα καρπόφυλλα µε τις σπερµοβλάστες τις οποίες φέρουν, αποτελούν το γυναικείο τµήµα του άνθους. Τα καρπόφυλλα των αγγειοσπέρµων συµφύονται συνήθως κατά µήκος των ραφών τους (σύγκαρπο ή κοινόκαρπο γυναικείο) για τη δηµιουργία ενιαίου κλειστού σχηµατισµού, του υπέρου. Σπανιότερα κάθε καρπόφυλλο σχηµατίζει ιδιαίτερο ύπερο (απόκαρπο γυναικείο). Ο ύπερος διακρίνεται στην ωοθήκη, τον στύλο και το στίγµα. Οι σπερµοβλάστες σχηµατίζονται σε ορισµένες θέσεις των καρπόφυλλων (πλακούντες) και στις µεν αρχέγονες οµάδες φέρουν δύο χιτώνες, στις δε εξελιγµένες ένα χιτώνα. Η θέση της ωοθήκης, σε σχέση µε τα υπόλοιπα μέρη του άνθους, μπορεί να είναι διαφορετική στις διάφορες φυτικές οµάδες (επιφυής, μεσοφυής, υποφυής) Θέσεις της ωοθήκης ως προς το υπόλοιπα μέρη του άνθους: Α: επιφυής (υπόγυνο άνθος). Β: μεσοφυής (περίγυνο άνθος). Γ: υποφυής (επίγυνο άνθος). Ταξιανθίες Τα άνθη των αγγειοσπέρµων σπανίως εµφανίζονται µεµονωµένα, ενώ συνήθως αναπτύσσονται σε οµάδες, οι οποίες ονοµάζονται ταξιανθίες. Οι ταξιανθίες παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλοµορφία και η ταξινόµηση τους γίνεται επί τη βάσει ωρισµένων χαρακτηριστικών, τα οποία είναι, περισσότερο ή λιγότερο, σταθερά. Γενικώς τις διακρίνουµε σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις βοτρυώδεις ή μονοποδιακές και τις κυµατώδεις ή συµποδιακές Α. Βοτρυώδεις ή μονοποδιακές ταξιανθίες

6 Οι βοτρυώδεις ταξιανθίες έχουν ένα κύριο άξονα µε περισσότερους πλευρικούς, δευτερογενείς άξονες. Τα άνθη της ταξιανθίας αυτής ανθίζουν, χρονικώς, από την βάση προς την κορυφή, Οι βοτρυώδεις ταξιανθίες διακρίνονται περαιτέρω σε απλές, όταν οι πλάγιοι άξονες είναι απλοί και σύνθετες, όταν οι πλάγιοι άξονες είναι διακλαδισµένοι Απλές βοτρυώδεις ταξιανθίες 1. Βότρυς: Τα άνθη είναι τοποθετηµένα σε απλούς άξονες, πού φύονται κατ' εναλλαγή σ' ένα επιµήκη κύριο άξονα (π.χ. Σταυρανθή). 2. Κόρυµβος: Ο κόρυµβος είναι βότρυς, του οποίου οι πλευρικοί άξονες φθάνουν όλοι το ύψος περίπου του κύριου άξονα, έτσι ώστε όλα τα άνθη ευρίσκονται στο ίδιο περίπου επίπεδο (π.χ, µηλιά). 3. Στάχυς: Τα άνθη, χωρίς ποδίσκους, φύονται επάνω στον επιµήκη κύριο άξονα (π.χ, σιτάρι). 4. Σπάδικας: Ο σπάδικας είναι στάχυς µε τον κύριο άξονα διογκωµένο (π.χ. καλαµπόκι). 5. Ιουλος: Ο ίουλος είναι στάχυς µε χαλαρό και κρεµάµενο κύριο άξονα (π.χ, καρυδιά). 6. Σκιάδιο: Οι πλευρικοί άξονες εκφύονται από το ίδιο σηµείο και φθάνουν περίπου στο ίδιο ύψος (π.χ, Σκιαδανθή). 7. Κεφάλια: Τα άνθη µε πολύ μικρού; ή χωρίς ποδίσκους, είναι τοποθετηµένα επάνω σ' έναν κοντό, διογκωµένο άξονα (π.χ, μαργαρίτα, χαµοµήλι).

7 Βοτρυώδεις ταξιανθίες:. 1, βότρυς. 2, κόρυµβος, 3, στάχυς. 4, σπάδικας. 5, ίούλος. 6, σκιάδιο, 7, Κεφάλιο. 8, φόβη Σύνθετες βοτρυώδεις ταξιανθίες 1. Φόβη: Η φόβη είναι σύνθετος βότρυς, δηλαδή µε διακλαδισµένους πλευρικού; άξονες και συνήθως µε επάκρια άνθη. 2. Σύνθετο σκιάδιο: Είναι σκιάδιο, πού στην θέση των µεµονωµένων ανθέων φέρει πάλι μικρά σκιάδια (π.χ. καρότο, σέλινο). Β. Κυµατώδεις ή συµποδιακές ταξιανθίες Στις κυµατώδεις ταξιανθίες ο κύριος άξονας αναστέλλει νωρίς την ανάπτυξη του µε τον σχηµατισµό ενός άνθους, ενώ σχηµατίζονται πολλοί πλάγιοι άξονες, οι οποίοι αναπτύσσονται ισχυρότερα από τον κύριο άξονα. 1. Διχάσιο: Από τον ακραίο οφθαλµό του κυρίου άξονα, πού αναστέλλει την ανάπτυξη του, αναπτύσσεται ένα άνθος, ενώ εκφύονται δύο πλάγιοι άξονες, ίσου μήκους. Υπάρχει και το σύνθετο διχάσιο, όταν συνεχίζεται κάθε φορά στους πλάγιους άξονες αυτός ο τρόπος διακλαδώσεως (π.χ. πολλά Cαryophyllαceαe). 2. Μονοχάσιο: ΕΙναι παραλλαγή του διχάσιου αντί των δύο αναπτύσσεται µόνο

8 ένας πλάγιο ς άξονας (π.χ. Juncus) Κυµατώδεις ταξιανθίες: 1. διχάσιο. 2. µονοχάσιο. 3. βόστρυχος 4..δρεπάνιο. 5. θύσανος. 6. ριπίδιο. α) Βόστρυχος: Μονοχάσιο, του οποίου οι πλάγιοι άξονες αναπτύσσονται όλοι προς την (δια πλευρά του κυρίου άξονα κατά ελικοειδή τρόπο (π.χ. Gladiolus). β) Θύσανος: Μονοχάσιο, του οποίου οι πλάγιοι άξονες διατάσσονται εναλλάξ (zig-zag διάταξη) ως προς τον κύριο άξονα. γ) Ριπίδιο: Οι πλάγιοι άξονες αναπτύσσονται εναλλάξ και φθάνουν περίπου στο ίδιο ύψος. δ) Δρεπάνια: Μονοχάσιο, του οποίου οι πλάγιοι άξονες αναπτύσσονται και κάµπτονται προς την ίδια πλευρά του κυρίου άξονα, ευρισκόµενοι Όλοι στο ίδιο επίπεδο. 3. Πλειοχάσιο: ο κύριοις άξονας, στην κορυφή του οποίου αναπτύσσεται ένα άνθος, αναστέλλει την ανάπτυξη του, οπότε εκφύονται άπα αυτόν τρεις ή περισσότεροι, πλάγιοι άξονες, ίσου μήκους, πού αναστέλλουν την ανάπτυξη τους µε τον σχηµατισµό ένας άνθους, ενώ σχηµατίζονται εκ νέου πλάγιοι άξονες πού συνεχίζουν το σύστηµα διακλαδώσεως (π.χ. Euphorbia).

9 Συµµετρία και διαγράµµατα ανθέων Συµµετρία. Αναλόγως της συµµετρίας τους τα άνθη διακρίνονται ως εξής: 1. Ακτινόµορφα ή πολυσυµµετρικά, όταν τα µέλη κάθε κύκλου (σπονδύλου) του άνθους είναι όµοια και συµµετρικά τοποθετηµένα επί του ανθικού άξονα. Τα ακτινόµορφα άνθη διαιρούνται, µε περισσότερα από δύο επίπεδα, σε δύο συµµετρικά μέρη. 2. Δισυµµετρικά, όταν μπορούν να διαιρεθούν µε δύο επίπεδα σε δύο συµµετρικά μέρη. 3. Ζυγοµόρφα, όταν διαιρούνται µόνο µε ένα επίπεδο σε δύο συµµετρικά μισά. 4. Ασύµµετρα, όταν δεν υπάρχει επίπεδο συµµετρίας. Διαγράµµατα. Η θέση των κύκλων των ανθικών μερών, ως προς τον ανθικό άξονα, καθώς και ο αριθµός των κύκλων και των µελών τους σε ένα άνθος, είναι δυνατόν να προβληθούν επάνω σε επίπεδο, οπότε πέρνουµε το διάγραµµα του άνθους. Αυτό σχηµατίζεται µε συγκεντρικούς κύκλους, ισάριθµους µε τους κύκλους του άνθους. Στον εξωτερικό κύκλο απεικονίζεται ο αριθµός και η θέση των σέπαλων, στον δεύτερο κύκλο τα πέταλα, στους επόµενους δύο κύκλου; οι στήµονες και στον κεντρικό κύκλο απεικονίζονται τα καρπόφυλλα, ο τρόπος µε τον οποίον συµφύονται, καθώς και η θέση των πλακούντων. Στα εµπειρικά διαγράµµατα σηµειώνουµε ακριβώς τα υπάρχοντα μέρη, ενώ στα θεωρητικά σηµειώνουµε και όσα τυχόν εξαφανίστηκαν κατά την φυλογενετική εξέλιξη των ανθέων. Όσα μέρη εξαφανίσθηκαν σηµειώνονται µε αστερίσκους, τελείες ή µε άλλα σηµεία. Σε κάθε διάγραµµα σηµειώνουµε επίσης και τον ανθικό άξονα, καθώς και τα παράνθια φύλλα. Εξ άλλου, είναι δυνατό να παραστήσουµε την κατασκευή ενός άνθους µε ανθικό τύπο, όπου ο κάλυκας; σηµειώνεται µε το γράµµα Κ, η στεφάνη µε το Σ, οι στήµονες (ανδρείο) µε το Α και τα καρπόφυλλα (γυναικείο) µε το Γ. Σε κάθε γράµµα παρατίθεται κάτω δεξιά, ως δείκτης και ο αριθµός των µελών του αντίστοιχου κύκλου. Η σύµφυση των µελών ενός κύκλου σηµειώνεται µε παρένθεση ( ), τα ακτινόµορφα άνθη µε αστερίσκο και τα ζυγόµορφα µε βέλος. Η θέση * του γυναικείου παριστάνεται µε µία μικρή οριζόντια γραµµή, η οποία σηµειώνεται

10 κάτω. από τον αριθµό των καρπόφυλλων, όταν η ωοθήκη είναι επιφυής, επάνω από τον αριθµό, όταν είναι υποφυής και στην μέση του αριθµού, όταν είναι μεσοφυής. Π.χ. ο τύπος * Κ 5 Σ 5 Α 5+5 Γ (2) σηµαίνει, ότι το παριστάµενο άνθος είναι ακτινόμορφο, έχει κάλυκα, Κ, µε 5 σέπαλα, στεφάνη, Σ, µε 5 πέταλα, στήµονες, Α, σε δύο κύκλους (ανά 5 στον καθένα) και ωοθήκη (γυναικείο), Γ, επιφυή, από δύο συµφυόµενα καρπόφυλλα. Απεικόνιση συµµετρίας άνθους µε τα αντίστοιχα διαγράµµατα: 1 και Ια, ακτινόµορφο (Geranium), 2 και 2α, δισυµµετρικό (Vinca minor), 3 και 3α, ζυγόµορφο (Viola), (κατά TROLL). Σχηµατισµός των γαµετοφύτων - Γονιµοποίηση Στην τυπική περίπτωση αναπτύξεως του θηλυκού γαµετόφυτου των αγγειοσπέρµων η διαδικασία είναι η εξής: Το μητρικό κύτταρο του εµβρυόσακου, πού αναπτύσσεται μέσα στον σπερµατικό πυρήνα της σπερµοβλάστης και έχει (2η) χρωµοσώµατα, δίνει µε μειωτική διαίρεση 4 µεγασπόρια, τα οποία σχηµατίζουν µία γραµµική τετράδα και έχουν το καθένα (η) χρωµοσώµατα. Τα τρία από αυτά εκφυλίζονται, ενώ το τέταρτο (το πιο αποµακρυσµένο από την μικροπύλη), δηµιουργεί το θήλυ γαµετόφυτο, δηλαδή τον εµβρυόσακο, µε τον εξής τρόπο. Ο πυρήνας του μεγασπορίου που απομένει διαιρείται μιτωτικά και σχηµατίζει 2 πυρήνες, οι οποίοι μεταναστεύουν στους αντίθετους πόλους του εµβρυόσακκου. Οι πυρήνες αυτοί υφίστανται δυο διαδοχικές μιτωτικές διαιρέσεις, έτσι ώστε τελικώς ο

11 εµβρυόσακκος έχει 4 πυρήνες σε κάθε πόλο του. Κατόπιν, ένας πυρήνας από κάθε πόλο (πολικοί πυρήνες) κατευθύνεται προς το κέντρο του εµβρυόσακου, όπου αργότερα συγχωνεύονται µεταξύ τους και σχηµατίζουν τον πρωτόγονη ενδοσπερµικό πυρήνα, ο οποίος είναι διπλοειδής. Ώστε ο εµβρυόσακος περιλαµβάνει συνολικώς οκτώ πυρήνες, δηλαδή τρεις πυρήνες σε κάθε πόλο του και τους δύο πολικούς πυρήνες στο κέντρο, οι οποίοι αργότερα συγχωνεύονται. Εν τω µεταξύ οι πυρήνες πού ευρίσκονται στους πόλους περιβάλλονται από κυτόπλασµα και διαµορφώνονται σε κύτταρα χωρίς τοίχωµα. Το ένα από τα τρία κύτταρα του πόλου της µικροπύλης είναι το ωοκύτταρο, ενώ τα άλλα δύο ονοµάζονται σύνεργα κύτταρα (ή συνεργοί). Τα τρία κύτταρα του αντιθέτου πόλου ονοµάζονται αντιποδικά κύτταρα (ή αντίποδες). Όταν ο γυρεόκοκκος φθάσει στην επιφάνεια του στίγµατος (επικονίαση) βλαστάνει και σχηµατίζει την προβολή του γυρεοκόκκου. Οταν η προβολή δια µέσου του στύλου φθάσει στην σπερµοβλάστη, συνήθως από την µικροπύλη, ελευθερώνονται τα δύο σπερµιοκύτταρα µέσα στον εµβρυόσακο. Τα σπερµιοκύτταρα στα αγγειόσπερµα δηµιουργούνται κατ ευθείαν από την διαίρεση του πυρήνα του γεννητικού κυττάρου, χωρίς να σχηµατισθούν προηγουµένως άγονο και σπερµιογόνο κύτταρο, όπως συµβαίνει στα γυµνόσπερµα. Ένα από τα δύο σπερµιοκύτταρα γονιµοποιεί το ωοκύτταρο. Το γονιµοποιηµένο ωοκύτταρο έχει 2η χρωµοσώµατα και είναι το πρώτο στάδιο της νέας σποριοφυτικής γενεάς. Μετά από µία σειρά µιτωτικές διαιρέσεις, το γονιµοποιηµένο ωοκύτταρο σχηµατίζει το έµβρυο. Το δεύτερο σπερµιοκύτταρο ενώνεται µε τον πρωτογενή ενδοσπερµικό πυρήνα και σχηµατίζουν ένα τριπλοειδή πυρήνα, τον δευτερογενή ενδοσπερµικό πυρήνα, ο οποίος µε µιτωτικές διαιρέσεις σχηµατίζει το δευτερογενές ενδοσπέρµιο (εν αντιθέσει προς το πρωτογενές των γυµνοσπέρµων). Το ενδοσπέρµιο είναι, ως γνωστόν, αποταµιευτικός ιστός, ο οποίος χρησιµεύει στη θρέψη του εµβρύου κατά την βλάστηση. Η ένωση των δύο σπερµιοκυττάρων, του ενός µε το ωοκύτταρο και του άλλου µε τον πρωτογενή ενδοσπερµικό πυρήνα (ή τους πολικού ς πυρήνες), αναφέρεται µε τον όρο διπλή γονιµοποίηση. Η διπλή γονιµοποίηση συναντάται µόνο στα αγγειόσπερµα. Σχηµατισµός και είδη καρπών Με την μετατροπή της σπερµοβλάστης σε σπέρµα (ως σπέρμα ορίζεται ένα έμβρυο, το οποίο είναι ένα ανώριμο διπλοειδές σποριόφυτο, που σχηματίζεται από το

12 ζυγωτόκαι, περιβάλλεται από θρεπτικό ιστό και καλύπτεται από το περισπέρμιο) προχωρεί και ο σχηµατισµός του καρπού, στον οποίον λαµβάνουν µέρος συχνά, εκτός των καρπόφυλλων και άλλα ανθικά όργανα και µάλιστα σε πολύ διαφορετικό ποσοστό. Ως εκ τούτου µπορούµε να πούµε ότι, όπως το ώριµο σπέρµα είναι η µεταµορφωµένη σπερµοβλάστη, έτσι και ο καρπός είναι το µεταµορφωµένο άνθος. Το τοίχωµα της ωοθήκης, η οποία περικλείει τα σπέρµατα, µεταβάλλεται, κατά την διάρκεια αυτής της αναπτύξεως, σε περικάρπιο, το οποίον συχνά υφίσταται µία διαφοροποίηση σε εξωκάρπιο, ενδοκάρπιο και σε ένα ενδιάµεσο πολύστρωµο µεσοκάρπιο. Σχηµατική τοµή του υπέρου ενός άνθους αγγειοσπέρµων, µε την ώριµη σπερµοβλάστη και την προβολή του γυρεοκόκκου (κατά RUSHFORTH). Είδη καρπών Η ποικιλοµορφία των καρπών είναι πολύ µεγάλη, ώστε υπάρχουν διάφοροι τρόποι ταξινόµησής τους. Εδώ θα τους διακρίνουµε ως εξής:

13 Ι. Ξηροί καρποί Στην κατηγορία αυτή των καρπών, το περικάρπιο είναι σκληρεγχυµατικό. Αναλόγως του αν οι καρποί ανοίγουν κατά την ωρίµανση και ελευθερώνουν τα σπέρµατα ή παραµένουν κλειστοί, προστατεύοντας αυτά µέχρι την βλάστηση τους, διακρίνονται σε διαρρηκτούς και αδιάρρηκτους. Α. Διαρρηκτοί α) Λοβός ή χεδρωψ: Προέρχεται από ένα καρπόφυλλο και ανοίγει κατά την ωρίµανση µε δυο επιµήκεις σχισµές, δηλαδή κατά µήκος; της ραφής και του µέσου νεύρου του καρπόφυλλου (π.χ. φασόλια, µπιζέλια). β) θύλακος: Προέρχεται από ένα καρπόφυλλο και ανοίγει µόνο κατά µήκος της ραφής του (π.χ. δελφίνια). Ξηροί διαρρηκτοί καρποί: Α, θύλακος. Β, χεδρωψ. Γ, κέρας. Δ, φραγµορραγής κάψα. Ε, τοιχορραγής κάψα. Ζ, πυξίδιο. Η, πορροραγής κάψα. µ, µέσο νεύρο (Α, κατά BECK-MANNAGEΤΤA; Β, Δ, Ε, κατά FlRBAS' Γ, κατά WΕΠSΤΕΙΝ; Ζ, Η, κατά SCHIMPER) γ) Κάψα: Προέρχεται από δυο ή περισσότερα καρπόφυλλα και ανοίγει µε ποικίλους τρόπους, αναλόγως δε διακρίνεται ως εξής: 1. Φραγµορραγής, όταν ανοίγει κατά µήκος της ραφής των καρποφύλλων κατ' αυτόν τον τρόπο τα καρπόφυλλα αποχωρίζονται µεταξύ τους (π.χ. Digitαlis). 2. Τοιχορραγής, όταν ανοίγει µε µία ραχιαία σχισµή (κατά µήκος του µέσου

14 νεύρου) κάθε καρποφύλλου (π.χ. Iris). 3. Φραγµόλυτη ή πυξίδιο, όταν ανοίγει µε µία εγκάρσια σχισµή, ώστε να αποχωρίζεται ένα είδος καλύµµατος (π.χ. ευκάλυπτος, Anαgαllis). 4. Πορορραγής, όταν ανοίγει µε πόρους σε καθορισµένες θέσεις της κάψας (π.χ. παπαρούνα). δ) Κέρας: Προέρχεται από δύο καρπόφυλλα, πού µεταξύ τους έχουν ένα διάφραγµα πού φέρει τα σπέρµατα. Μετά την ωρίµανση τα καρπόφυλλα αποχωρίζονται και αφήνουν στο µέσον το διάφραφµα µε τα σπέρµατα (π.χ. Σταυρανθή). Όταν το µήκος του καρπού αυτού είναι περίπου ίσο ή έως το 3/πλάσιο του πλάτους, τότε ονοµάζεται κεράτιο ε) θραυστόκαρπος: Συνίσταται από δυο ή περισσότερα καρπόφυλλα, τα οποία κατά την ωρίµανση χωρίζονται σε µονόσπερµα τµήµατα, τα οποία παραµένουν κλειστά (π.χ. Rαphαnus και µερικά άλλα Σταυρανθή). Β. Αδιάρρηκτοι α) Κάρυο: Καρπός, του οποίου το περικάρπιο είναι δερµατώδες ή ξηρό και πολύσυχνά σκληρό και ξυλώδες (π.χ. βελανίδι, φουντούκι). β) Αχαίνιο: Είναι καρπός ανάλογος του καρύου, αλλά µικρότερος από αυτόν καιεπί πλέον το σπέρµα στηρίζεται στο περικάρπιο µε τον οµφαλικό ιµάντα (π.χ. ηλίανθος). Αδιάρρηκτοι και σαρκώδεις καρποί: Α, κάρυο. Β, εσωτερικό καρύου

15 µε σπέρµα. Γ, αχαίνιο. Δ, Ε, σχιζόκαρποι. Ζ,,συγκάρπιο (φράουλα). Η, τοµή φράουλας α, αχαίνιο. Θ, συγκάρπιο (βατόµουρο) γ) Καρύοψη: Καρπός όµοιος µε τον προηγούµενο, µε την διαφορά ότι εδώ τοπερισπέρµιο συµφύεται µε το περικάρπιο (π.χ. σιτηρά). δ) Σαµάρα: Είναι κάρυο, του οποίου το περικάρπιο σχηµατίζει πτέρυγες και έχεισυνήθως συµµετρική κατασκευή (π.χ. φτελιά). ε) Σχιζόκαρπος: Έχει περισσότερα από δυο µονόσπερµα καρπόφυλλα, που χωρίζουν κατά την ωρίµανση και παραµένουν αρχικώς κρεµάµενα σε έναν µεσαίο στύλο, που ονοµάζεται καρποφόριο (π.χ. γεράνι, πολλά Σκιαδανθή). Υπάρχουν και σχιζόκαρποι χωρίς καρποφόριο. ΙΙ. Σαρκώδεις καρποί Στην κατηγορία αυτή των καρπών το περικάρπιο είναι, εν µέρει ή εξ ολοκλήρου, σαρκώδες. Διακρίνονται τρεις κατηγορίες σαρκωδών καρπών. Α. Απλοί σαρκώδεις καρποί Οι καρποί αυτοί προέρχονται από µία ωοθήκη και διακρίνονται σε: α) Ράγα: Το περικάρπιο είναι σαρκώδες και µερικές φορές έχει δερµατώδες περίβληµα. Προέρχεται από ένα ή περισσότερα καρπόφυλλα και έχει ένα ή πολλά σπέρµατα (π.χ. σταφύλια, ντοµάτες). Οι ράγες πού έχουν δερµατώδες περίβληµα και εσωτερική διαµερισµατοποίηση ονοµάζονται εσπερίδια (π.χ. πορτοκάλια, λεµόνια). β) Δρύπη: Εδώ το περικάρπιο είναι σαφώς διαφοροποιηµένο σε ένα λεπτό εξωκάρπιο, ένα παχύ, σαρκώδες µεσοκάρπιο και ένα πολύ σκληρό ξυλώδες ενδοκάρπιο, πού περιβάλλει ένα µόνο σπέρµα (π.χ. ελιά, κεράσι). Β. Συγκάρπια ή κοινοκάρπια Οι καρποί αυτοί προκύπτουν από την σύµφυση των τοιχωµάτων των ωοθηκών ενός άνθους (π.χ. βατόµουρα). Οι φράουλες, στον σχηµατισµό των οποίων λαµβάνει µέρος και ο ανθικός άξονας (ψευδής καρπός), ανήκουν επίσης σ' αυτήν την κατηγορία. Γ. Σύνθετοι σαρκώδεις καρποί Οι σύνθετοι καρποί συνίστανται από ένα σύνολο ξεχωριστών απλών καρπών, πού προέρχονται από τις µη συµφυόµενες ωοθήκες των ανθέων µιας ταξιανθίας και

16 συγκρατούνται κατά την ωρίµανση από τον ανθικόν άξονα ή από άλλα µέρη του άνθους (π.χ. ανανάς, µούρο). Υπάρχουν σαρκώδεις καρποί, στον σχηµατισµό των οποίων λαµβάνουν µέρος και άλλα µέρη του άνθους, εκτός από τον ύπερο' οι καρποί αυτοί ονοµάζονται ψευδείς, µπορεί δε να ανήκουν στις δρύπες (π.χ. µήλα, αχλάδια), στα συγκάρπια (π.χ. φράουλες) κλπ. ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΑΝΘΟΦΥΤΩΝ η ΑΓΓΕΙΟΣΠΕΡΜΩΝ (ANTHOPHYTA η ANGIOSPERMAΕ) Όπως ήδη ανεφέρθη, τα μέχρι σήμερα γνωστά είδη των αγγειοσπέρμων είναι περισσότερα από , ενώ υπολογίζεται ότι πρέπει να υπάρχουν έως , αφού ένας μεγάλος αριθμός ειδών παραμένει ακόμη άγνωστος στην Επιστήμη. Τα είδη αυτά κατατάσσονται σε δύο κλάσεις, τα δικότυλα και τα μονοκότυλα και σε περισσότερες από 370 οικογένειες. Καμία άλλη ομάδα του φυτικού βασιλείου δεν έχει το πλήθος των μορφών, αλλά και την πρωταρχική σημασία για την ζωή του ανθρώπου, όπως τα αγγειόσπερμα. Εν τούτοις, σύμφωνα με όσα έχουν εκτεθεί στον πρόλογο αυτού του βιβλίου, είναι ευνόητο ότι δεν είναι δυνατό να συμπεριληφθούν εδώ όλες αυτές οι οικογένειες, θα αναφερθούν μόνον εκείνες, πού διδακτικώς θεωρούνται εντελώς απαραίτητες, προκειμένου να γίνει σαφής η φυλογενετική πορεία των Αγγειοσπέρμων και πού συγχρόνως περιλαμβάνουν τα, κατά το δυνατόν, σπουδαιότερα γένη και είδη. Τα Anthophyta η Angiospermαe διακρίνονται σε δύο μεγάλες κλάσεις: 1) Dicotyledoneαe (Δικοτυλήδονα) 2) Monocotyledoneαe (Μονοκοτυλήδονα). Οι βασικές διαφορές μεταξύ των κλάσεων των δικότυλων και μονοκότυλων φυτών είναι οι εξής: Δικοτυλήδονα Μονοκοτυλήδονα 1. Έμβρυο με δύο κοτύλες (εκτός σπανίων εξαιρέσεων). 2. Γενικώς η νεύρωση των φύλλων είναι σαφώς δικτυωτή. 3. Οι σπόνδυλοι των ανθέων είναι γενικώς πενταμελείς ή τετραμελείς. 4. Οι ηθμαγγειώδεις δεσμίδες των βλαστών, σε εγκάρσια τομή, είναι διατεταγμένες κυκλικά στον 1. 1.Εμβρυο με μία κοτύλη. 2. Γενικώς η νεύρωση των φύλλων είναι σαφώς παράλληλη. 3. Οι σπόνδυλοι των ανθέων είναι τριμελείς (ή με αριθμό μελών πολλαπλάσιο του τρία). 4. Οι ηθμαγγειώδεις δεσμίδες των βλαστών, σε εγκάρσια τομή, είναι διάσπαρτες στον θεμελιώδη ιστό.

17 θεμελιώδη ιστό. 5. Υπάρχει κάμβιο πού δημιουργεί την δευτερογενή κατά πάχος αύξηση. 6. Το ριζικό σύστημα αποτελείται από μία κύρια ρίζα η οποία δημιουργεί δευτερεύουσες πλάγιες ρίζες (πασσαλώδες ριζικό σύστημα). 5. Βλαστός και ρίζα χωρίς κάμβιο. 6. Το ριζικό σύστημα δεν έχει κύρια ρίζα, αναπτύσσονται δε πολλές ρίζες περίπου του ίδιου μεγέθους (θυσσανώδες ριζικό σύστημα). Η σειρά παρουσίασης και η συστηματική κατάταξη των τάξεων και των οικογενειών μέσα στις τάξεις είναι η πλέον πρόσφατη και στηρίζεται σε δημοσιευμένες κλαδιστικές αναλύσεις «APG II, 2003 και APG IIΙ, 2009», που χρησιμοποιούν κυρίως μοριακά δεδομένα ή συνδυασμό μορφολογικών και μοριακών δεδομένων και παρουσιάστηκε από ομάδα επιστημόνων, οι οποίοι ασχολούνται για χρόνια με την φυλογένεση και την συστηματική των Αγγειοσπέρμων και ονομάζεται Ομάδα Φυλογένεσης των Αγγειοσπέρμων (Angiosperm Phylogeny Group). Η συνοπτική παρουσίαση δίνεται στον παρακάτω πίνακα. Όπου έχουν γίνει διαφοροποιήσεις από νεότερες μελέτες (Simpson, 2006) αναφέρονται και παρουσιάζονται. Οι οικογένειες που έχουν επιλεγεί να περιγραφούν αναλυτικά έχουν αυτοφυείς αντιπροσώπους στην Ελλάδα και διαμορφώνουν τα οικοσυστήματα στον ελληνικό χώρο ή αντιπρόσωποί τους χρησιμοποιούνται συχνά ως καλλωπιστικά φυτά.

18

19 Παρουσίαση της συστηματικής κατάταξης των τάξεων και των οικογενειών μέσα στις τάξεις σύμφωνα με την Ομάδα Φυλογένεσης των Αγγειοσπέρμων, (APG III, 2009).

Άνθη Αγγειοσπέρμων, διπλή γονιμοποίηση, καρποί

Άνθη Αγγειοσπέρμων, διπλή γονιμοποίηση, καρποί Άνθη Αγγειοσπέρμων, διπλή γονιμοποίηση, καρποί Τζανουδάκης Δημήτριος Καθηγητής τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Πάτρας Τηλ. / Fax: 2610997279 Email: tzanoyd@upatras.gr Εξελικτική πορεία της σχέσης Γαμετοφύτου(n)

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΙΑ ΣΑΡΙΚΑ - ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ, Βιολόγος, Υποψήφια διδάκτωρ. Πανεπιστηµίου Αθηνών

ΜΑΡΙΑ ΣΑΡΙΚΑ - ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ, Βιολόγος, Υποψήφια διδάκτωρ. Πανεπιστηµίου Αθηνών Μορφολογικά γνωρίσµατα χρησιµοποιούµενα στην ταξινόµηση των φυτών. Ταξινοµική αξία των διαφόρων µορφολογικών χαρακτήρων: ρίζα, βλαστός, φύλλα, άνθος, ταξιανθίες, καρποί. ΜΑΡΙΑ ΣΑΡΙΚΑ - ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ, Βιολόγος,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΟΣΠΕΡΜΩΝ

Η ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΟΣΠΕΡΜΩΝ Η ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΟΣΠΕΡΜΩΝ Εγγενής αναπαραγωγή Εναλλαγή απλοειδούς και διπλοειδούς φάσης Απλο-διπλοφασικοί οργανισμοί Διπλοειδές σποριόφυτο Απλοειδές γαμετόφυτο Γαμετόφυτα Μικρογαμετόφυτο = γυρεόκοκκος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Μίτωση... 41 Μείωση... 44 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΟΠΛΑΣΜΑΤΟΣ (ΚΥΤΟΚΙΝΗΣΗ)... 48

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Μίτωση... 41 Μείωση... 44 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΟΠΛΑΣΜΑΤΟΣ (ΚΥΤΟΚΙΝΗΣΗ)... 48 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟ ΦΥΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ... 17 ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ... 19 ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΣΚΕΛΕΤΟΣ... 22 Μικροσωληνίσκοι... 23 Μικρονηµάτια ακτίνης... 28 ΠΥΡΗΝΑΣ... 31 Πυρηνικός φάκελλος... 33 Πυρηνόπλασµα... 35 Χρωµατίνη...

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Συστηματικής Βοτανικής / Ζιζανιολογίας 2 ο Εξάμηνο (Εαρινό) Άθροισμα Σπερματόφυτα. Φύλλα Άνθη - Καρποί. Δρ.

Εργαστήριο Συστηματικής Βοτανικής / Ζιζανιολογίας 2 ο Εξάμηνο (Εαρινό) Άθροισμα Σπερματόφυτα. Φύλλα Άνθη - Καρποί. Δρ. Εργαστήριο Συστηματικής Βοτανικής / Ζιζανιολογίας 2 ο Εξάμηνο (Εαρινό) 2018-2019 Άθροισμα Σπερματόφυτα Φύλλα Άνθη - Καρποί Δρ. Γεωργία Τοουλάκου Φύλλα Φυλλοβόλα φυτά Ρίχνουν τα φύλλα στο τέλος της βλαστικής

Διαβάστε περισσότερα

Το άνθος Λειτουργίες α. παράγονται οι αρσενικοί και θηλυκοί γαμέτες β. συμβαίνει η γονιμοποίηση γ. πραγματοποιείται η ανάπτυξη του εμβρύου

Το άνθος Λειτουργίες α. παράγονται οι αρσενικοί και θηλυκοί γαμέτες β. συμβαίνει η γονιμοποίηση γ. πραγματοποιείται η ανάπτυξη του εμβρύου Άνθος Αναπαραγωγή Το άνθος Λειτουργίες 1. Όργανο εγγενούς παραγωγής των ανώτερων φυτών α. παράγονται οι αρσενικοί και θηλυκοί γαμέτες β. συμβαίνει η γονιμοποίηση γ. πραγματοποιείται η ανάπτυξη του εμβρύου

Διαβάστε περισσότερα

6o Eργαστήριο Βιολογία Φυτών Ι. Φύλλο Άνθος - Αναπαραγωγή

6o Eργαστήριο Βιολογία Φυτών Ι. Φύλλο Άνθος - Αναπαραγωγή 6o Eργαστήριο Βιολογία Φυτών Ι Φύλλο Άνθος - Αναπαραγωγή Φωτοσύνθεση: Δέσμευση της ηλιακής ενέργειας και του CO 2 της ατμόσφαιρας και μετατροπή σε οργανικές θρεπτικές ενώσεις φως 6 CO 2 + 12 H 2 O --------->

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2. Άνθος Ανθικός Τύπος -Ανθοταξίες Καρπός Καρποταξίες

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2. Άνθος Ανθικός Τύπος -Ανθοταξίες Καρπός Καρποταξίες ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2 Άνθος Ανθικός Τύπος -Ανθοταξίες Καρπός Καρποταξίες ΑΝΘΟΣ Σύνθετο όργανο, συνδέεται άμεσα με την παραγωγή των σπερμάτων και την εγγενή αναπαραγωγή Προέρχεται από ανθοφόρους

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ 2η ΙΑΛΕΞΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Γενετική Βελτίωση Φυτών ρ. Πριµηκύριος Νικόλας

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ 2η ΙΑΛΕΞΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Γενετική Βελτίωση Φυτών ρ. Πριµηκύριος Νικόλας ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ 2η ΙΑΛΕΞΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΝΩΤΕΡΩΝ ΦΥΤΩΝ Ασσυριακό ανάγλυφο επικονίασης χουρµαδιάς ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ανάπτυξη και αναπαραγωγή των οργανισµών εξασφαλίζεται µε µιτωτικές και µειωτικές

Διαβάστε περισσότερα

Δευτερογενείς βλαστοί

Δευτερογενείς βλαστοί Δευτερογενείς βλαστοί Ως τέτοιοι ονομάζονται οι βλαστοί που έχουν περάσει το στάδιο της πρωτογενούς ανάπτυξης και έχει αρχίσει η διαδικασία της κατά πάχος αύξησης με την ενεργοποίηση των πλευρικών δευτερογενών

Διαβάστε περισσότερα

Δομή και Λειτουργία Φυτικών Οργανισμών (ΒΙΟΛ-152) 10 η Ενότητα

Δομή και Λειτουργία Φυτικών Οργανισμών (ΒΙΟΛ-152) 10 η Ενότητα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Δομή και Λειτουργία Φυτικών Οργανισμών (ΒΙΟΛ-152) 10 η Ενότητα ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΝΘΟΥΣ: Ανατομική διάπλαση άνθους- Γονιμοποίηση-Καρποί και Σπέρματα-

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Μίτωση... 39 Μείωση... 42 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΟΠΛΑΣΜΑΤΟΣ (ΚΥΤΟΚΙΝΗΣΗ)... 46

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Μίτωση... 39 Μείωση... 42 ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΟΠΛΑΣΜΑΤΟΣ (ΚΥΤΟΚΙΝΗΣΗ)... 46 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟ ΦΥΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ... 15 ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ... 17 ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΣΚΕΛΕΤΟΣ... 20 Μικροσωληνίσκοι... 21 Μικρονημάτια ακτίνης... 26 ΠΥΡΗΝΑΣ... 29 Πυρηνικός φάκελλος... 31 Πυρηνόπλασμα... 33 Χρωματίνη...

Διαβάστε περισσότερα

Γυμνοσπερμα - Gymnospermae Αγγειόσπερμα - Angiospermae

Γυμνοσπερμα - Gymnospermae Αγγειόσπερμα - Angiospermae Εργαστήριο Συστηματικής Βοτανικής / Ζιζανιολογίας 2 ο Εξάμηνο (Εαρινό) 2018-2019 Αθροισμα Σπερματόφυτα Γυμνοσπερμα - Gymnospermae Αγγειόσπερμα - Angiospermae Δρ. Γεωργία Τοουλάκου SPERMATOPHYTA Yποάθροισμα

Διαβάστε περισσότερα

Οικογένεια: SALICACEAE

Οικογένεια: SALICACEAE Οικογένεια: SALICACEAE Αριθμός γενών: 57 (4), (Στην Ελλάδα 2). Αριθμός ειδών: περίπου 650.( 350). Γεωγραφική εξάπλωση: Η οικογένεια είναι κοινή σε ολόκληρο τη Β Εύκρατη ζώνη, ενώ λίγα είδη εμφανίζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΦΥΤΑ. Πολυκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί, με λειτουργικά εξειδικευμένους ιστούς. Φωτοσυνθετικοί, αυτότροφοι οργανισμοί

ΤΑ ΦΥΤΑ. Πολυκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί, με λειτουργικά εξειδικευμένους ιστούς. Φωτοσυνθετικοί, αυτότροφοι οργανισμοί ΤΑ ΦΥΤΑ Πολυκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί, με λειτουργικά εξειδικευμένους ιστούς. Φωτοσυνθετικοί, αυτότροφοι οργανισμοί Περιέχουν χλωροφύλλες α και β και καροτενοειδή. Το άμυλο είναι η κύρια αποθήκη

Διαβάστε περισσότερα

Υπερ-Άθροισμα ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΑ (SPERMATOPHYTA)

Υπερ-Άθροισμα ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΑ (SPERMATOPHYTA) Υπερ-Άθροισμα ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΑ (SPERMATOPHYTA) Τα Σπερματόφυτα είναι η τελευταία και η μεγαλύτερη ομάδα του φυτικού βασιλείου και χαρακτηρίζονται από το σχηματισμό ανθέων και σπερμάτων, τα οποία χρησιμεύουν

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 8. Ηδοµή καιηλειτουργεί του σπέρµατος

Κεφάλαιο 8. Ηδοµή καιηλειτουργεί του σπέρµατος Κεφάλαιο 8 Ηδοµή καιηλειτουργεί του σπέρµατος Σπέρµατα - καρποί Αποτελούν την κύρια πηγή τροφής ανθρώπων και ζώων Έχουν µεγάλη οικονοµική - κοινωνική σηµασία Η εξέλιξη του πολιτισµού στηρίχθηκε σε µεγάλο

Διαβάστε περισσότερα

Άνθος Σπέρμα - Καρπός

Άνθος Σπέρμα - Καρπός Άνθος Σπέρμα - Καρπός Λειτουργίες των ανθέων, των σπερμάτων και των καρπών Άνθη: Παράγουν άρρενες και θήλεις γαμέτες Παρέχουν ευνοϊκό περιβάλλον για γονιμοποίηση Προσελκύουν επικονιαστές Σπέρματα εξασφαλίζουν

Διαβάστε περισσότερα

Καρύοψη είναι ο καρπός των μονοκοτυλήδονων ειδών. Χαρακτηρίζεται από τη σύμφυση του

Καρύοψη είναι ο καρπός των μονοκοτυλήδονων ειδών. Χαρακτηρίζεται από τη σύμφυση του ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΤΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΤΑΞΙΑΝΘΙΕΣ κ ΣΠΟΡΟΙ ΣΙΤΗΡΩΝ 1. Μορφολογία του καρπού των

Διαβάστε περισσότερα

Η αναπαραγωγή στον κόσμο των φυτών

Η αναπαραγωγή στον κόσμο των φυτών Η αναπαραγωγή στον κόσμο των φυτών Τζανουδάκης Δημήτριος Καθηγητής τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Πάτρας Τηλ. / Fax: 2610997279 Email: tzanoyd@upatras.gr H Αναπαραγωγή στο κόσμο των φυτών Μια από τις

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση του φυτικού σώματος (Φ.Σ.): Τα φυτικά όργανα

Οργάνωση του φυτικού σώματος (Φ.Σ.): Τα φυτικά όργανα Οργάνωση του φυτικού σώματος (Φ.Σ.): Τα φυτικά όργανα Το πέρασμα από το μονοκύτταρο στο πολυκύτταρο επίπεδο οργάνωσης, όπως εκδηλώνεται στα ανώτερα φυτά, είναι μια σταδιακή και πολύπλοκη διεργασία στην

Διαβάστε περισσότερα

Άθροισμα GINKGOPHYTA Τάξη Ginkgoales Οικογένεια GINKGOACEAE. Αριθμός γενών: 1.(Ginkgo) Αριθμός ειδών: 1.(Ginkgo biloba L.)

Άθροισμα GINKGOPHYTA Τάξη Ginkgoales Οικογένεια GINKGOACEAE. Αριθμός γενών: 1.(Ginkgo) Αριθμός ειδών: 1.(Ginkgo biloba L.) Άθροισμα GINKGOPHYTA Τάξη Ginkgoales Οικογένεια GINKGOACEAE Αριθμός γενών: 1.(Ginkgo) Αριθμός ειδών: 1.(Ginkgo biloba L.) Ιστορία - Γεωγραφική εξάπλωση: Ο μοναδικός αντιπρόσωπος της οικογένειας είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Οικογένεια LAMIACEAE (ή LABIATAE): Χειλανθή

Οικογένεια LAMIACEAE (ή LABIATAE): Χειλανθή Τάξη Lamiales Οικογένεια LAMIACEAE (ή LABIATAE): Χειλανθή Αριθμός γενών: περίπου 251 (στην Ευρώπη 41, στην Μεσογειακή περιοχή 45, στην Ελλάδα 34) Αριθμός ειδών: περίπου 6700 ( στην Ευρώπη 452, στην Ελλάδα.197).

Διαβάστε περισσότερα

14η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑ Α ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2016

14η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑ Α ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2016 14η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑ Α ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2016 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΥΡΟΥ ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 (Διάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ του ΧΩΡΟΥ και του ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ του ΧΩΡΟΥ και του ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ Παρ/μα Δράμας Τμήμα: Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Εργαστήριο Μορφολογίας και Φυσιολογίας Φυτών ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ του ΧΩΡΟΥ και του ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Μέρος της βιβλιοθήκης Άποψη του

Διαβάστε περισσότερα

6. Αναπαραγωγή. Η αναπαραγωγή είναι απαραίτητη για τη συνέχιση της ζωής. Με την αναπαραγωγή οι οργανισμοί δημιουργούν απογόνους.

6. Αναπαραγωγή. Η αναπαραγωγή είναι απαραίτητη για τη συνέχιση της ζωής. Με την αναπαραγωγή οι οργανισμοί δημιουργούν απογόνους. 6. Αναπαραγωγή Η αναπαραγωγή είναι απαραίτητη για τη συνέχιση της ζωής. Με την αναπαραγωγή οι οργανισμοί δημιουργούν απογόνους. Με ποιούς τρόπους αναπαράγονται οι οργανισμοί; Η αναπαραγωγή στους μονοκύτταρους

Διαβάστε περισσότερα

- εξωκάρπιο - ενδοκάρπιο. µεσοκάρπιο. Καρπόδεση. τα τοιχώµατα της ωοθήκης αναπτύσσονται σεπερικάρπιο. εξωκάρπιο η εξωτερική στρώση κυττάρων(φλούδα)

- εξωκάρπιο - ενδοκάρπιο. µεσοκάρπιο. Καρπόδεση. τα τοιχώµατα της ωοθήκης αναπτύσσονται σεπερικάρπιο. εξωκάρπιο η εξωτερική στρώση κυττάρων(φλούδα) Καρπόδεση τα τοιχώµατα της ωοθήκης αναπτύσσονται σεπερικάρπιο - εξωκάρπιο - µεσοκάρπιο - ενδοκάρπιο εξωκάρπιο η εξωτερική στρώση κυττάρων(φλούδα) µεσοκάρπιο πολλές ενδιάµεσες στρώσεις κυττάρων ενδοκάρπιο

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Δενδροκομία

Εισαγωγή στη Δενδροκομία 1 Εισαγωγή στη Δενδροκομία Αθανάσιος Μολασιώτης Επίκουρος καθηγητής Εργαστήριο Δενδροκομίας ΑΠΘ (Τηλ.:+30 2310 998882; E-mail:amolasio@agro.auth.gr) 2 Γεωργία Ασχολείται με την ανάπτυξη & εκμετάλλευση

Διαβάστε περισσότερα

Σπέρματα και Καρποί. Το σπέρμα είναι μία πολυκύτταρη δομή με την οποία διασπείρονται τα ανθόφυτα

Σπέρματα και Καρποί. Το σπέρμα είναι μία πολυκύτταρη δομή με την οποία διασπείρονται τα ανθόφυτα Ο καρπός φέρει και προστατεύει τα σπέρματα: μια βοηθητική δομή του κύκλου ζωής των ανθοφύτων Το σπέρμα είναι μία πολυκύτταρη δομή με την οποία διασπείρονται τα ανθόφυτα Σπέρματα και Καρποί Γονιμοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Σπέρματα και Καρποί. Το σπέρμα είναι μία πολυκύτταρη δομή με την οποία διασπείρονται τα ανθόφυτα

Σπέρματα και Καρποί. Το σπέρμα είναι μία πολυκύτταρη δομή με την οποία διασπείρονται τα ανθόφυτα Ο καρπός φέρει και προστατεύει τα σπέρματα: μια βοηθητική δομή του κύκλου ζωής των ανθοφύτων Το σπέρμα είναι μία πολυκύτταρη δομή με την οποία διασπείρονται τα ανθόφυτα Σπέρματα και Καρποί Γονιμοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΥΒΙΑΔΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ

ΕΥΡΥΒΙΑΔΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΕΥΡΥΒΙΑΔΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ 2010-11 Κεφάλαιο 1: Η Οργάνωση της ζωής 1. Από ποια μέρη αποτελείται το μικροσκόπιο; 2. Στην εικόνα φαίνεται ένα μικροσκόπιο. Να γράψετε τα μέρη του όπως υποδεικνύονται από

Διαβάστε περισσότερα

Οικογένεια: PLATANACEAE

Οικογένεια: PLATANACEAE Οικογένεια: PLATANACEAE Αριθμός γενών: περίπου 1, (Στην Ελλάδα 1). Αριθμός ειδών: περίπου 7, (Στην Ευρώπη 2). Γεωγραφική εξάπλωση: Ο μεγαλύτερος αριθμός των αντιπροσώπων της οικογένειας (8 από τους 10)

Διαβάστε περισσότερα

Μέρη Δένδρου. Υπόγειο. Επίγειο

Μέρη Δένδρου. Υπόγειο. Επίγειο Μέρη Δένδρου Υπόγειο Επίγειο Μέρη καρπού Περικάρπιο: Εξωκάρπιο Μεσοκάρπιο Ενδοκάρπιο Σπόρος: Κάλυμμα σπερμάτων Έμβρυο Ενδοσπέρμιο Αντιστοιχία μερών άνθους με καρπού Είδη καρπών καρποφόρων δέντρων Γνήσιοι:

Διαβάστε περισσότερα

Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κισσάβου - Ελασσόνας

Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κισσάβου - Ελασσόνας ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΙΣΣΑΒΟΥ - ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ Νοέμβριος 2014 Δρ Θεόδωρος Β. Κουτσός Αναγνώριση φυτών. Στοιχεία της Ελληνικής Χλωρίδας Η Ελλάδα διακρίνεται από μεγάλη ποικιλία κλιματικών τύπων,

Διαβάστε περισσότερα

11 η Εργαστηριακή άσκηση: ΆΝΘΟΣ Ι: ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΑΝΘΕΩΝ

11 η Εργαστηριακή άσκηση: ΆΝΘΟΣ Ι: ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΑΝΘΕΩΝ 11 η Εργαστηριακή άσκηση: ΆΝΘΟΣ Ι: ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΑΝΘΕΩΝ Τα όργανα εγγενούς αναπαραγωγής των φυτών είναι τα άνθη. Το άνθος βρίσκεται επί της ανθοδόχης, ενώ συνδέεται για στήριξη και τροφοδοσία από το φυτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 7 ΟΙ ΙΣΤΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΩΝ Η ΡΙΖΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΥΛΛΟ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 7 ΟΙ ΙΣΤΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΩΝ Η ΡΙΖΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΥΛΛΟ 66 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 7 ΟΙ ΙΣΤΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΩΝ Η ΡΙΖΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΥΛΛΟ 67 Η Ρίζα Αν και είναι συνηθισμένο να αναφερόμαστε στη ρίζα ενός φυτού, η έκφραση «ριζικό σύστημα» αποδίδει καλύτερα

Διαβάστε περισσότερα

ΡΙΖΑ Ριζόσφαιρα: Κονδυλώδεις ρίζες: Γογγυλώδεις ρίζες: Ολιγαρχική ρίζα: Πολυαρχική ρίζα: Πασσαλώδης ρίζα Θυσανώδης ρίζα Βλαστογενείς ρίζες Καλύπτρα:

ΡΙΖΑ Ριζόσφαιρα: Κονδυλώδεις ρίζες: Γογγυλώδεις ρίζες: Ολιγαρχική ρίζα: Πολυαρχική ρίζα: Πασσαλώδης ρίζα Θυσανώδης ρίζα Βλαστογενείς ρίζες Καλύπτρα: ΡΙΖΑ Ριζόσφαιρα: Το εδαφικό περιβάλλον το οποίο βρίσκεται σε επαφή ή γειτνίαση προς τη ρίζα που περιλαμβάνει εκτός από τα εδαφικά συστατικά, μικροοργανισμούς, ανόργανες και οργανικές ενώσεις, ορισμένες

Διαβάστε περισσότερα

Γιγαρτόκαρπα Μηλιά (Malus pumilla)

Γιγαρτόκαρπα Μηλιά (Malus pumilla) Σκοπός της άσκησης Τρόπος καρποφορίας οπωροφόρων δένδρων κύρια καρποφόρα όργανα των οπωροφόρων δέντρων σε ποια ηλικίας βλαστούς βρίσκονται τα καρποφόρα όργανα µακροσκοπική διάκριση βλαστοφόρων από ανθοφόρους

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3. Οι ιστοί συγκροτούν όργανα

Κεφάλαιο 3. Οι ιστοί συγκροτούν όργανα Κεφάλαιο 3 Οι ιστοί συγκροτούν όργανα Τα µέρη ενός αντιπροσωπευτικού σπερµατόφυτου Οβλαστός: (α) στηρίζει τα φύλλα και τα άνθη, (β) µεταφέρει νερό και ανόργανα άλατα από τις ρίζες προς όλα τα εναέρια µέρη

Διαβάστε περισσότερα

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΩΝ

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΩΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΩΝ 1 Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΩΝ ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΩΝ Μορφολογία άνθους (απαραίτητη η γνώση της προκειμένου να κάνουμε διασταυρώσεις) Μέρη του άνθους (πλήρες) κάλυκας- σέπαλα περιάνθιο στεφάνη

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. Ηπείρου Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα Φυτικής Παραγωγής ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ. Εργαστήριο 2 ο. Υλικό Καλλιέργειας. Δούμα Δήμητρα Άρτα, 2013

Τ.Ε.Ι. Ηπείρου Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα Φυτικής Παραγωγής ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ. Εργαστήριο 2 ο. Υλικό Καλλιέργειας. Δούμα Δήμητρα Άρτα, 2013 Τ.Ε.Ι. Ηπείρου Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα Φυτικής Παραγωγής ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ IN VITRO Εργαστήριο 2 ο Υλικό Καλλιέργειας Δούμα Δήμητρα Άρτα, 2013 ΥΛΙΚΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ o Ο ζυγώτης εμφανίζει ολοδυναμικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014-15 Α. Λιόπα-Τσακαλίδη Γ. Ζερβουδάκης ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Συστηματική βοτανική των Λαχανικών Ταξινόμηση με βάση την διάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο 8 ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑΣ

Εργαστήριο 8 ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑΣ ΣΤΑΥΡΑΝΘΗ ΛΑΧΑΝΙΚΑ Εργαστήριο 8 ΣΤΑΥΡΑΝΘΗ ΛΑΧΑΝΙΚΑ 1. ΛΑΧΑΝΟ 2. ΛΑΧΑΝΟ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ 3. ΚΟΥΝΟΥΠΙΔΙ 4. ΜΠΡΟΚΟΛΟ 5. ΡΑΠΑΝΙ 6. ΓΟΓΓΥΛΙ 7. ΡΕΒΑ 8. ΡΟΚΑ 9. ΑΓΡΙΑ ΡΟΚΑ ΛΑΧΑΝΟ Βοτανική ταξινόμηση: Brassica oleracea

Διαβάστε περισσότερα

Liliatae / Liliopsida Μονοκότυλα

Liliatae / Liliopsida Μονοκότυλα Εργαστήριο Συστηματικής Βοτανικής / Ζιζανιολογίας 2 ο Εξάμηνο (Εαρινό) 2018-2019 Liliatae / Liliopsida Μονοκότυλα Δρ. Γεωργία Τοουλάκου SPERMATOPHYTA Yποάθροισμα III Magnoliophytina Αγγειόσπερμα Κλάση

Διαβάστε περισσότερα

Οικογένεια ARAUCARIACEAE Αριθμός γενών: 2.( Araucaria, Agathis ) Αριθμός ειδών: περίπου 32. Γεωγραφική εξάπλωση:

Οικογένεια ARAUCARIACEAE Αριθμός γενών: 2.( Araucaria, Agathis ) Αριθμός ειδών: περίπου 32. Γεωγραφική εξάπλωση: Οικογένεια ARAUCARIACEAE Αριθμός γενών: 2.( Araucaria, Agathis ) Αριθμός ειδών: περίπου 32 Γεωγραφική εξάπλωση: Οι αντιπρόσωποι της οικογένειας εξαπλώνονται αποκλειστικά στο Ν. ημισφαίριο και απουσιάζουν

Διαβάστε περισσότερα

οργανισµοί (n-2n) Σποριόφυτο = διπλοειδές Στα περισσότερα χερσαία φυτά (Σπερµατόφυτα)) η

οργανισµοί (n-2n) Σποριόφυτο = διπλοειδές Στα περισσότερα χερσαία φυτά (Σπερµατόφυτα)) η X. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΑΥΞΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ Γαµετογένεση αγγειοσπέρµων Επικονίαση Γονιµοποίηση Ανάπτυξη του φυτικού εµβρύου Σπέρµατα και καρποί ΑΥΞΗΣΗ Φυτικοί ρυθµιστές αύξησης Επίδραση περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΠΟΦΟΡIΑ ΟΠΩΡΟΦΟΡΩΝ ΔΕΝΔΡΩΝ

ΚΑΡΠΟΦΟΡIΑ ΟΠΩΡΟΦΟΡΩΝ ΔΕΝΔΡΩΝ 1 ΚΑΡΠΟΦΟΡIΑ ΟΠΩΡΟΦΟΡΩΝ ΔΕΝΔΡΩΝ Στάδια καρποφορίας, σχηματισμός ανθικών καταβολών & καρποφόρα όργανα Αθανάσιος Μολασιώτης Επίκουρος καθηγητής Εργαστήριο Δενδροκομίας ΑΠΘ (Τηλ.: 2310 991693; E-mail:amolasio@agro.auth.gr)

Διαβάστε περισσότερα

Τύποι φυτικών κυττάρων & ιστών

Τύποι φυτικών κυττάρων & ιστών Τύποι φυτικών κυττάρων & ιστών Οργάνωση μία ομάδα παρόμοιων σε μορφή κυττάρων, τα οποία βρίσκονται σε επαφή μεταξύ τους, διαθέτουν ομοειδές περιεχόμενο και επιτελούν συγκεκριμένη λειτουργία ή λειτουργίες

Διαβάστε περισσότερα

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΕΧΝΗΤΗ ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΕΧΝΗΤΗ ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΗ 1 Ύπερος ( ): ωοθήκη (εμβρυόσακος), στύλος, στίγμα Ανδρείο ( ): στήμονες (νήμα, ανθήρας) στίγμα στύλος πέταλο ανθήρας νήμα σέπαλο ωοθήκη εμβρυόσακος Τυπικό τέλειο άνθος

Διαβάστε περισσότερα

Οικογένεια APIACEAE ή UMBELLIFERAE: Σκιαδανθή.

Οικογένεια APIACEAE ή UMBELLIFERAE: Σκιαδανθή. Τάξη Apiales Οικογένεια APIACEAE ή UMBELLIFERAE: Σκιαδανθή. Αριθμός γενών: περίπου 300 (στην Ευρώπη 111, στην Ελλάδα 70). Αριθμός ειδών: από 2500 έως 3000 (ανάλογα με την συστηματική άποψη, περίπου 210

Διαβάστε περισσότερα

Lisa V. Fine - Coastal Vineyards

Lisa V. Fine - Coastal Vineyards ΘΕΜΑΤΑ ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ_2 ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΕΚΑΤΩΡΟΥ Επίκουρος Καθηγήτρια Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων Πάτρα 2016 Lisa V. Fine - Coastal Vineyards 4. Φύλλο Ανατομία Συνδέεται με το βλαστό στο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ 2008-09 2 Επαναλ. Ασκήσεις Α Γυμν 2008-9 Κύτταρο 1. Από ποια μέρη αποτελείται το μικροσκόπιο; 2. Στην εικόνα φαίνεται ένα μικροσκόπιο. Να γράψετε τα μέρη του όπως υποδεικνύονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 6 ΟΙ ΙΣΤΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΩΝ Ο ΒΛΑΣΤΟΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 6 ΟΙ ΙΣΤΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΩΝ Ο ΒΛΑΣΤΟΣ 52 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 6 ΟΙ ΙΣΤΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΩΝ Ο ΒΛΑΣΤΟΣ 53 ΤΑ ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΑ Στα σπερματόφυτα ανήκουν τα πιο εξελιγμένα τραχεόφυτα που παράγουν πολυκύτταρα σπέρματα προστατεύμενα από

Διαβάστε περισσότερα

Λουλούδια- Επικονίαση-Καρποί-Σπόροι

Λουλούδια- Επικονίαση-Καρποί-Σπόροι Λουλούδια- Επικονίαση-Καρποί-Σπόροι 250579 Natural Europe CIP-ICT PSP-2009-3 Χατζηνικολάκη Ελένη Βοτανικό τμήμα Εκπαιδευτικό τμήμα ΜΦΙΚ Η ενότητα «Φύση είναι το σπίτι μας» του βιβλίου της ΜτΠ αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 5 ΤΑ ΚΑΤΩΤΕΡΑ ΦΥΤΑ ΒΡΥΟΦΥΤΑ - ΠΤΕΡΙΔΟΦΥΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 5 ΤΑ ΚΑΤΩΤΕΡΑ ΦΥΤΑ ΒΡΥΟΦΥΤΑ - ΠΤΕΡΙΔΟΦΥΤΑ 43 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 5 ΤΑ ΚΑΤΩΤΕΡΑ ΦΥΤΑ ΒΡΥΟΦΥΤΑ - ΠΤΕΡΙΔΟΦΥΤΑ 44 ΤΑ ΦΥΤΑ Τα πρώτα χερσαία φυτά προήλθαν από ένα οργανισμό, που αν υπήρχε σήμερα, θα ταξινομούνταν ως πολυκύτταρο χλωροφύκος. Οι τόσες

Διαβάστε περισσότερα

Taxus L. Τάξος, Ίταμος, η Ήμερο Έλατο

Taxus L. Τάξος, Ίταμος, η Ήμερο Έλατο Οικογένεια TAXACEAE Τα φυτά που περιλαμβάνει συνήθως είναι δίοικα αειθαλή δένδρα ή θάμνοι, με σπειροειδώς τοποθετημένα τα γραμμοειδή, επίπεδα φύλλα. Φυτά με ελάχιστους ή χωρίς ρητινοφόρους αγωγούς. Αρσενικά

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία αναγνώρισης φυτών της χλωρίδας του Ολύμπου

Στοιχεία αναγνώρισης φυτών της χλωρίδας του Ολύμπου ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΕΛΑΣΣΟΝΑ 24 & 25 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014 Δρ. Κουτσός Θεόδωρος Στοιχεία αναγνώρισης φυτών της χλωρίδας του Ολύμπου Ο Όλυμπος είναι το μεγαλύτερο βουνό της Ελλάδος και Βαλκανίων, σχεδόν κυκλικού

Διαβάστε περισσότερα

7 Φεβρουαρίου 2015 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑ Α ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑ ΕΣ:

7 Φεβρουαρίου 2015 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑ Α ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑ ΕΣ: ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ 7 Φεβρουαρίου 2015 ΛΥΚΕΙΟ:..... ΟΜΑ Α ΜΑΘΗΤΩΝ: 1.. 2..... 3..... ΜΟΝΑ ΕΣ: 2 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ & ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προτείνεται οι ομάδες να προχωρήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Τύποι Φυτών. Ετήσια Διετή Πολυετή. Ποώδη. Ξυλώδη

Τύποι Φυτών. Ετήσια Διετή Πολυετή. Ποώδη. Ξυλώδη Τύποι Φυτών Ετήσια Διετή Πολυετή Ποώδη Ξυλώδη Δένδρα Θάμνοι Ανατομική των αγγειωδών φυτών Κύτταρο Ιστός Όργανο Φυτό Υπόγειο μέρος Υπέργειο μέρος Ρίζα Βλαστοί ή στελέχη Ιστοί του βλαστού Εφυμενίδα Επιδερμίδα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΕ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ. Εργαστηριακές Ασκήσεις Βιολογίας

ΕΚΦΕ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ. Εργαστηριακές Ασκήσεις Βιολογίας Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Αγίων Αναργύρων Υπεύθυνος: Ευάγγελος Κουντούρης, Φυσικός Εργαστηριακές Ασκήσεις Βιολογίας Α Γυµνασίου: Η µεταφορά ουσιών στα φυτά Επιµέλεια-Παρουσίαση: Λαµπρινή Σιαφάκα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΑ ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Δ. ΜΑΤΘΟΠΟΥΛΟΣ 1 ΦΥΤΙΚΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ 450.ΟΟΟ ΕΙΔΗ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΑ 3.600 ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΑ 450.000 1.600 ΒΑΚΤΗΡΙΑ 33.000 ΦΥΚΗ 2.000 ΚΥΑΝΟΦΥΚΗ 100.000000

Διαβάστε περισσότερα

Οικογένεια: OLEACEAE. Γενικά μορφολογικά γνωρίσματα:

Οικογένεια: OLEACEAE. Γενικά μορφολογικά γνωρίσματα: Οικογένεια: OLEACEAE Αριθμός γενών: 25. [Σήμερα κατατάσσουν σε αυτήν 24 ζώντα γένη και ένα (1) επί πλέον γένος, που πιστεύεται ότι έχει εξαφανισθεί (Hesperelaea). (στην Ευρώπη 9, στην Ελλάδα 6)] Αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Θέμα: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΑΝΘΟΥΣ Μέσος χρόνος πειράματος: 45 λεπτά Α. ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ Εργαλεία Υλικά Διαλύματα - Χρωστικές Μεγεθυντικός

Διαβάστε περισσότερα

Τύποι Φυτών. Ετήσια Διετή Πολυετή. Ποώδη. Ξυλώδη

Τύποι Φυτών. Ετήσια Διετή Πολυετή. Ποώδη. Ξυλώδη Τύποι Φυτών Ετήσια Διετή Πολυετή Ποώδη Ξυλώδη Δένδρα Θάμνοι Ανατομική των αγγειωδών φυτών Κύτταρο Ιστός Όργανο Φυτό Υπόγειο μέρος Υπέργειο μέρος Ρίζα Βλαστοί ή στελέχη Ιστοί του βλαστού Εφυμενίδα Επιδερμίδα

Διαβάστε περισσότερα

www.cyprusbiology.com ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ

www.cyprusbiology.com ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ www.cyprusbiology.com ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Λουκάς Νικολάου 2007-08 Λουκάς Νικολάου 1 ΕΝΟΤΗΤΑ Α : ΕΡΕΥΝΩ ΤΗ ΦΥΣΗ Κεφάλαιο 1: Οι µέθοδοι της επιστήµης Σελίδες 8-11 Φυσιογνωστικά

Διαβάστε περισσότερα

VIII. Φυτά. Γενικά στοιχεία Προέλευση Ταξινόμηση σε βασικές κατηγορίες Φυτά χωρίς αγγειακό σύστημα Φυτά με αγγειακό σύστημα (Τραχεόφυτα)

VIII. Φυτά. Γενικά στοιχεία Προέλευση Ταξινόμηση σε βασικές κατηγορίες Φυτά χωρίς αγγειακό σύστημα Φυτά με αγγειακό σύστημα (Τραχεόφυτα) VIII. Φυτά Γενικά στοιχεία Προέλευση Ταξινόμηση σε βασικές κατηγορίες Φυτά χωρίς αγγειακό σύστημα Φυτά με αγγειακό σύστημα (Τραχεόφυτα) Το Βασίλειο των Φυτών Πολυκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί που φωτοσυνθέτουν

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1: ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΣ

Κεφάλαιο 1: ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΣ Κεφάλαιο 1: ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΣ Σύνοψη, προαπαιτούµενη γνώση για τον αραβόσιτο Ο αραβόσιτος (καλαµπόκι) ανήκει στα σιτηρά των θερµών κλιµάτων και είναι φυτό µεγάλης οικονοµικής σηµασίας παγκοσµίως. Τα βοτανικά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ:ΜΕΙΩΣΗ- ΓΑΜΕΤΟΓΕΝΕΣΗ. Μητρογιάννη Ευαγγελία Βαμβούνης Ιωάννης

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ:ΜΕΙΩΣΗ- ΓΑΜΕΤΟΓΕΝΕΣΗ. Μητρογιάννη Ευαγγελία Βαμβούνης Ιωάννης ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ:ΜΕΙΩΣΗ- ΓΑΜΕΤΟΓΕΝΕΣΗ Μητρογιάννη Ευαγγελία Βαμβούνης Ιωάννης 5/3/2013 Η κυτταρική διαίρεση είναι η διαδικασία κατά την οποία ένα αρχικό κύτταρο διαιρείται σε δύο θυγατρικά. Στους πολυκύτταρους

Διαβάστε περισσότερα

Κλάση Magnoliatae ( ικότυλα) Υπόκλαση II Hamamelididae

Κλάση Magnoliatae ( ικότυλα) Υπόκλαση II Hamamelididae Κλάση Magnoliatae ( ικότυλα) Υπόκλαση II Hamamelididae Σχεδόν πάντα ξυλώδη φυτά Συνήθως δεν υπάρχει περιάνθιο, όταν υπάρχει είναι οµοιοχλαµυδικό (= κάλυκας και στεφάνη όµοια περιγόνιο) Hamamelididae Fagales

Διαβάστε περισσότερα

Το φυτικό σώμα απαρτίζεται από μεριστωματικούς και μόνιμους ιστούς

Το φυτικό σώμα απαρτίζεται από μεριστωματικούς και μόνιμους ιστούς Το φυτικό σώμα απαρτίζεται από μεριστωματικούς και μόνιμους ιστούς Iστός: Μια ομάδα παρόμοιων σε μορφή κυττάρων, τα οποία βρίσκονται σε επαφή μεταξύ τους, διαθέτουν ομοειδές περιεχόμενο και επιτελούν συγκεκριμένη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α 1 ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2018 2019 ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 1.1 Τα χαρακτηριστικά των οργανισμών... 3,4 1.2 Κύτταρο: Η μονάδα

Διαβάστε περισσότερα

6.4 Η αναπαραγωγή στον άνθρωπο ΜΙΚΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

6.4 Η αναπαραγωγή στον άνθρωπο ΜΙΚΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΙΚΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Τα νεογνά των φυτοφάγων θηλαστικών, όπως της γίδας, γεννιούνται με τρίχωμα. Τα μάτια τους είναι ανοιχτά και μπορούν αμέσως να περπατήσουν. Αντίθετα, τα νεογνά των σαρκοφάγων

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΦΥΤΑ

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΦΥΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΦΥΤΑ Στόχοι - Να αναγνωρίζετε τα όργανα µε τα οποία τα φυτά µεταφέρουν το νερό από τις ρίζες στα υπόλοιπα µέρη του φυτού.. - Να διαπιστώσετε την άνοδο του νερού και των διαλυµένων ουσιών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΡΩΣΤΩΔΗ. Η πιο σημαντική κατηγορία φυτών για την ανθρωπότητα

ΑΓΡΩΣΤΩΔΗ. Η πιο σημαντική κατηγορία φυτών για την ανθρωπότητα ΑΓΡΩΣΤΩΔΗ Η πιο σημαντική κατηγορία φυτών για την ανθρωπότητα Ταξινόμηση Κατηγορία Ονομα Χαρακτηριστικά Βασίλειο Plantae Οργανισμοί με σταθερό κυτταρικό τοίχωμα, χλωροφύλλη κλπ Άθροισμα Spermatophyta Σπερματόφυτα

Διαβάστε περισσότερα

Μέρος Α ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ Κεφάλαιο 1 ο ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΠΑΡΤΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΦΥΤΑ.

Μέρος Α ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ Κεφάλαιο 1 ο ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΠΑΡΤΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΦΥΤΑ. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ Βασικά μαθήματα μορφολογίας και φυσιολογίας Σπερματοφύτων ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ενδιαφέρον και η χρήση των φυτών στον άνθρωπο. Η ιστορία και η εξέλιξη της βοτανικής επιστήμης.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (ΙΙ) ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα: Ανθοκομία - Κηποτεχνία ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΠΕΡΜΑΤΩΝ

ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΠΕΡΜΑΤΩΝ ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΠΕΡΜΑΤΩΝ Θερινό εξάμηνο 2011 ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΑ Τα πιο διαδεδομένα είδη της γήινης βλάστησης βάση διατροφής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΑ ΦΥΤΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ 204008

ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΑ ΦΥΤΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ 204008 ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΑ ΦΥΤΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ 204008 Υπόβαθρο Τα φυτά προσαρμόζονται πρώτιστα στη ζωή στο έδαφος, αν και πολλά ζουν στο νερό κατά τη διάρκεια μέρους του κύκλου ζωής τους. Αυτό το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ 2016 2 Το συνώνυμο της αναπαραγωγής είναι ο πολλαπλασιασμός, η δημιουργία νέων ατόμων που έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά με τους γονείς τους. Όλοι οι οργανισμοί κάποια

Διαβάστε περισσότερα

Κύτταρα πολυκύτταρων οργανισμών

Κύτταρα πολυκύτταρων οργανισμών Μίτωση - Μείωση Τα ευκαρυωτικά κύτταρα διαιρούνται με δύο τρόπους: τη μίτωση και τη μείωση. Η Μίτωση είναι ο τύπος της κυτταρικής διαίρεσης που από ένα πατρικό κύτταρο καταλήγει σε δύο γενετικά πανομοιότυπα

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Μικροβιολογία. (Μύκητες)

Γενική Μικροβιολογία. (Μύκητες) Γενική Μικροβιολογία (Μύκητες) Χαρακτηριστικά των μυκήτων Ευκαρυωτικοί μικροοργανισμοί Δεν φωτοσυνθέτουν, είναι χημειοοργανότροφοι. Σημαντικοί αποικοδομητές! Μύκητες και τρόφιμα (Αλλοιώσεις τροφίμων) Μύκητες

Διαβάστε περισσότερα

Μέρη Δένδρου. Υπόγειο. Επίγειο

Μέρη Δένδρου. Υπόγειο. Επίγειο Μέρη Δένδρου Υπόγειο Επίγειο Μέρη Δένδρου Ακραίο μερίστωμα βλαστού Οφθαλμός Καταβολή φύλλου Φύλλο Βλαστός Λαιμός Ριζικά τριχίδια Ακραίο μερίστωμα ρίζας Καλύπτρα Βλαστός Βλαστός: αδιαφοροποίητος βλαστικός

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ 2007-08

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ 2007-08 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ 2007-08 2 Επαναλ. Ασκήσεις Α Γυμν 2007-8 Σπέρματα-Φύτρωση 1.Να συμπληρώσετε τα κενά: Όταν ανακατέψουμε ασβέστη και νερό παράγεται... το οποίο με διήθηση μετατρέπεται σε... που χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ & ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο ΤΩΝ ΖΙΖΑΝΙΩΝ

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ & ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο ΤΩΝ ΖΙΖΑΝΙΩΝ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ & ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο ΤΩΝ ΖΙΖΑΝΙΩΝ Ζ Ι Ν 30 Ζιζάνια - αναγνώριση & αντιμετώπιση Βλήτο άσπρο Amaranthus albus L. Amaranthaceae AMAAL Tumble pigweed Το άσπρο βλήτο είναι ετήσιο, εαρινό, δικοτυλήδονο φυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει ανθρώπινο σπερματοζωάριο.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει ανθρώπινο σπερματοζωάριο. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΤΗΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΙΣΑΑΚ ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ. ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει

Διαβάστε περισσότερα

Ôï óðýñìá ðåñéêëåßåé ïëïêëçñùìýíï ôï öõôü óå ìéêñïãñáößá

Ôï óðýñìá ðåñéêëåßåé ïëïêëçñùìýíï ôï öõôü óå ìéêñïãñáößá Σ π έ ρ μα - τ ο φυτό σ ε μ ι κ ρο γ ρα φί α Ôï óðýñìá ðåñéêëåßåé ïëïêëçñùìýíï ôï öõôü óå ìéêñïãñáößá Τα φυτά εξασφαλίζουν τη διαιώνιση και τη διασπορά τους με τα σπέρματα. Μέσα σε κάθε σπέρμα βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι

Ονοματεπώνυμο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι Ονοματεπώνυμο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΤΡΑ 1. Να ταξινομήσετε τις παρακάτω έννοιες σε τέσσερις θεματικές ομάδες: Σπερματικός πόρος, σηραγγγώδη σώματα, λοβοί, σπερματικά

Διαβάστε περισσότερα

Ο αγενής πολλαπλασιασμός των φυτών γίνεται με τμήματα των φυτών.

Ο αγενής πολλαπλασιασμός των φυτών γίνεται με τμήματα των φυτών. Ο αγενής πολλαπλασιασμός των φυτών γίνεται με τμήματα των φυτών. Καταβολάδες Μοσχεύματα Κόνδυλοι Βολβοί Φύλλα Ανθη Με τον αγενή πολλαπλασιασμό των φυτών παράγονται κλώνοι φυτών, δηλαδή απόλυτα όμοια γονοτυπικά

Διαβάστε περισσότερα

X. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΑΥΞΗΣΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ αγγειοσπέρμων ΦΥΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

X. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΑΥΞΗΣΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ αγγειοσπέρμων ΦΥΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ X. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΑΥΞΗΣΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ αγγειοσπέρμων ΦΥΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Γαμετογένεση Επικονίαση Γονιμοποίηση Ανάπτυξη του φυτικού εμβρύου Σπέρματα και καρποί ΑΥΞΗΣΗ Φυτικοί ρυθμιστές αύξησης Επίδραση περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογικά, µε την είσοδο του σπερµατοζωαρίου, το ωάριο υφίσταται µεταβολές (εµπόδιο στην πολυσπερµία), οι οποίες παρεµποδίζουν την περαιτέρω είσοδο

Φυσιολογικά, µε την είσοδο του σπερµατοζωαρίου, το ωάριο υφίσταται µεταβολές (εµπόδιο στην πολυσπερµία), οι οποίες παρεµποδίζουν την περαιτέρω είσοδο Γονιµοποίηση Φυσιολογική γονιµοποίηση Η γονιµοποίηση συνήθως γίνεται στην λήκυθο της σάλπιγγας. Είναι το αποτέλεσµα της συνένωσης ενός ωαρίου µε ένα σπερµατοζωάριο, που είναι απλοειδή κύτταρα µε 23 χρωµοσώµατα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ 8. Χαµοµήλι (Chamomilla recutita, Asteraceae)

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ 8. Χαµοµήλι (Chamomilla recutita, Asteraceae) ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ 8 Χαµοµήλι (Chamomilla recutita, Asteraceae) Το χαµοµήλι είναι ετήσιο, χειµερινό, δικοτυλήδονο φυτό µε όρθια έκφυση και φθάνει µέχρι το ύψος των 60 cm. Αναπαράγεται µε σπόρους

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ 23. Κοινή πόα (Poa annua, Poaceae)

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ 23. Κοινή πόα (Poa annua, Poaceae) ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ 23 Κοινή πόα (Poa annua, Poaceae) Η κοινή πόα είναι ετήσιο, φθινοπωρινό ή εαρινό, µονοκοτυλήδονο φυτό µε όρθια έκφυση και µε µήκος καλαµιού µέχρι 30 cm. Αναπαράγεται µε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ - ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014-15 Α. Λιόπα-Τσακαλίδη Γ. Ζερβουδάκης ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Συστηματική βοτανική των αγγειοσπέρμων (Magnoliophyta) Τα αγγειόσπερμα,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΕΛΤΙΩΣΗ 2. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ

ΒΕΛΤΙΩΣΗ 2. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ 2. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ 1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ Διαίρεση Υποδιαίρεση Κλάση Οικογένεια Γένος Είδος Bread wheat Σπερµατόφυτα Αγγειόσπερµα Μονοκοτυλήδονα Graminae Triticum aestivum Cotton

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΖΩΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ. Το πρώτο σύστημα κατάταξης των ζώων κατά τον Αριστοτέλη

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΖΩΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ. Το πρώτο σύστημα κατάταξης των ζώων κατά τον Αριστοτέλη ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΖΩΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Το πρώτο σύστημα κατάταξης των ζώων κατά τον Αριστοτέλη Επόμενα συστήματα κατάταξης John Ray (1627-1705): Νέο σύστημα κατάταξης και εισαγωγή έννοιας του είδους Charles Linnaeus

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρική διαφοροποίηση, Φυτικοί Ιστοί

Κυτταρική διαφοροποίηση, Φυτικοί Ιστοί Κυτταρική διαφοροποίηση, Φυτικοί Ιστοί Τζανουδάκης Δημήτριος Καθηγητής τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Πάτρας Τηλ. / Fax: 2610997279 Email: tzanoyd@upatras.gr Κυτταρικός κύκλος, κυτταρική διαφοροποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Όλα αρχίζουν από το έμβρυο

Όλα αρχίζουν από το έμβρυο ΙΣΤΟΙ Όλα αρχίζουν από το έμβρυο Οι ιστοί διακρίνονται σε: - ΜΕΡΙΣΤΟΜΑΤΙΚΟΥΣ ή ΜΕΡΙΣΤΟΜΑΤΑ - ΜΟΝΙΜΟΥΣ Τα μεριστόματα διακρίνονται σε: Πρωτογενή: πρωτόδερμα, προκάμβιο, θεμελιώδες μερίστομα υπεύθυνα για

Διαβάστε περισσότερα

ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ. ωδεκάνθι (Lamium amplexicaule, Lamiaceae)

ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ. ωδεκάνθι (Lamium amplexicaule, Lamiaceae) 14 ωδεκάνθι (Lamium amplexicaule, Lamiaceae) Το δωδεκάνθι είναι ετήσιο, χειµερινό, δικοτυλήδονο φυτό µε όρθια έκφυση και φθάνει µέχρι το ύψος των 30 cm. Αναπαράγεται µε σπόρους και φυτρώνει από το φθινόπωρο

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισμός για την επιλογή στην 13η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2015 Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισμός για την επιλογή στην 13η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2015 Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισμός για την επιλογή στην 13η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2015 Σάββατο 7 Φεβρουαρίου 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Σχολείο:.. Ονόματα των μαθητών: 1). 2).... 3). ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ & ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

AYΞΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ

AYΞΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ AYΞΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑΣ ΦΥΤΩΝ Χ.Κ. ΚΙΤΣΑΚΗ 2008 1 Αντικείμενα της ενότητας Ορισμοί και έννοιες Σκοπός των διεργασιών της ανάπτυξης Πού και πώς πραγματοποιούνται

Διαβάστε περισσότερα