των αναγκών της τοπικής αγοράς εργασίας

Transcript

1 MELE ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 SWOT ANALYSIS 2. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ... 3 Αποτελέσματα 3. Η ΕΡΕΥΝΑ... 4 Α. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ... 5 Μελέτης διάγνωσης Β. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Ανάλυση της Τοπικής Αγοράς Εργασίας των αναγκών της τοπικής αγοράς εργασίας ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗ ΝΟΤΙΟΥ ΕΒΡΟΥ Α.Σ. ΝΟΤΙΟΥ ΕΒΡΟΥ Εταίρος: ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Α.Ε.

2 Περιεχόμενα ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ... 3 Η ΕΡΕΥΝΑ... 4 Α. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ... 5 Β. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ... 5 Ανάλυση της Τοπικής Αγοράς Εργασίας

3 ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Η Μελέτη που παρουσιάζεται στην συνέχεια, αποτελεί την βάση καινοτομικής παρέμβασης της Αναπτυξιακής Σύμπραξης «ΝΟΤΙΟΥ ΕΒΡΟΥ» η οποία συστάθηκε, με στόχο την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης της πράξης «ΕΥΘΡΑΥΣΤΕΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΝΟΤΙΟΥ ΕΒΡΟΥ» στο πλαίσιο της Πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υλοποίηση της Πράξης «Τοπικές δράσεις κοινωνικής ένταξης για ευάλωτες ομάδες» της κατηγορίας παρέμβασης: «Πρόληψη και αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού ευπαθών ομάδων του πληθυσμού» του Θεματικού Άξονα Προτεραιότητας 4 «Πλήρης ενσωμάτωση του συνόλου του ανθρώπινου δυναμικού σε μια κοινωνία ίσων ευκαιριών» του Τομεακού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» ». 3 Η παρούσα μελέτη εστιάζει την ανάλυση των βασικών χαρακτηριστικών της αγοράς εργασίας, την ανάλυση των ευκαιριών και δυνατοτήτων και τις δυνατότητες απασχόλησης Ευπαθών Κοινωνικών Ομάδων στην γεωγραφική περιοχή του Δήμου Αλεξανδρούπολης. Στόχος της πρότασης είναι η ενεργοποίηση και κινητοποίηση των τοπικών φορέων με στόχο την δημιουργία θέσεων απασχόλησης για ανέργους ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, με στόχευση τόσο στις εξειδικευμένες τοπικές ανάγκες, όσο και στις αναπτυξιακές δυνατότητες της περιοχής παρέμβασης. Η εν λόγω Πράξη στοχεύει στην ένταξη στην αγορά εργασίας ανέργων (απασχόληση, δημιουργία ατομικών και κοινωνικών επιχειρήσεων και προτάσεις υπαγωγής σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα) από τις ομάδες στόχου: Άνεργοι σε κατάσταση φτώχειας / απειλούμενοι από φτώχεια, Αρχηγοί μονογονεικών οικογενειών, δίνοντας έμφαση στους μακροχρόνια άνεργους/ες, τις γυναίκες και του νέους με μικρή επαγγελματική εμπόρια. 3

4 Αντικείμενο λοιπόν της παρούσας μελέτης είναι η ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης και ο προσδιορισμός του προβλήματος της ανεργίας στην περιοχή του Δήμου Αλεξανδρούπολης με έμφαση στις ομάδες ωφελουμένων της πράξης. Από τη συνολική και συγκριτική ερμηνεία των αποτελεσμάτων αναμένεται να προσδιοριστούν τα πεδία ανάπτυξης στοχευμένων δράσεων οι οποίες θα συμβάλλουν στην αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της προτεινόμενης πράξης (ωφελούμενος πληθυσμός ΕΚΟ) και θα διασφαλίσουν με τον πλέον ενδεδειγμένο και στοχευμένο τρόπο τη βιωσιμότητα (sustainability) του προτεινόμενου έργου Η ΕΡΕΥΝΑ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Τύπος έρευνας: Περιοχή έρευνας: Μέθοδος δειγματοληψίας: Μέγεθος δείγματος: Ποσοτική τηλεφωνική έρευνα με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου Δήμος Αλεξανδρούπολης Σταδιακή στρωματοποιημένη δειγματοληψία 1194 άτομα Χρόνος διεξαγωγής: 2-6 Φεβρουαρίου

5 Α. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Περιοχή έρευνας Ως περιοχή έρευνας ορίστηκε ο Δήμος Αλεξανδρούπολης. Όλα τα νοικοκυριά ανήκαν εντός των ορίων αυτού του Δήμου. Μέθοδος δειγματοληψίας και επιλογής ερωτώμενων 5 Για την επιλογή του δείγματος έγινε χρήση σταδιακής στρωματοποιημένης δειγματοληψίας, κατά την οποία ο πληθυσμός της έρευνας διαιρέθηκε σε πρώτη φάση σε τρία τμήματα με βάση τους πρώην Δήμους και στη συνέχεια σε μικρότερα τμήματα ανάλογα με τα Δημοτικά διαμερίσματα των Δήμων, μέσα από τα οποία και επιλέχθηκαν οι συμμετέχοντες της έρευνας με βάση τη γεωγραφική θέση του νοικοκυριού. Κατά τον έλεγχο των ερωτηματολογίων, απορρίφθηκαν όσα περιλάμβαναν α) μεγάλο αριθμό αναπάντητων ερωτημάτων, β) επαναλαμβανόμενες αρνήσεις απαντήσεων σε καίρια ερωτήματα. Για την αντικατάσταση των συγκεκριμένων ερωτηματολογίων πραγματοποιήθηκε άμεσα νέος γύρος τηλεφωνικών συνεντεύξεων. Β. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Β1. ΣΥΝΟΛΟ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ I. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ Αρχικά, οι συμμετέχοντες καλούνταν να απαντήσουν μια σειρά ερωτήσεων δημογραφικού χαρακτήρα προκειμένου να εντοπιστούν βασικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού της Αλεξανδρούπολης. Έτσι, ηλικιακά, η σύσταση του δείγματος στο σύνολό του (1194 άτομα), διαμορφώθηκε ως εξής: ,8%, ,7%, ,1%, ,9%, ,4%, άνω των 65 ετών 28%. Επίσης όσον 5

6 αφορά το φύλο, το 39% είναι άνδρες ενώ το 61% γυναίκες. Σε σχέση με την οικογενειακή κατάσταση των συμμετεχόντων, το 73,9% % δηλώνουν έγγαμοι με παιδιά, το 3% έγγαμοι χωρίς παιδιά, το 13,2% άγαμοι, το 9,4% διαζευγμένοι με παιδιά, το 0,5% διαζευγμένοι χωρίς παιδιά. Αναφορικά με τα μέλη που κατοικούν στη συγκεκριμένη κατοικία τη δεδομένη χρονική περίοδο συμπεριλαμβανομένου πάντα και του ερωτώμενου, το 11,6% απάντησε ότι κατοικεί μόνο του, το 33,5% έχει οικογένεια με 2 μέλη, το 23,3% με 3 μέλη, το 21,3% με 4 μέλη, το 7,2% με 5 μέλη, ενώ μόλις το 1,2% έχει οικογένεια με 6 και το 2% με περισσότερα από 6 μέλη. 6 Όσον αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης των συμμετεχόντων, ένα 0,5% κατέχει Μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, το 21,8% είναι πτυχιούχοι ΑΕΙ, το 10,6% πτυχιούχοι ΤΕΙ, το 27,1% απόφοιτοι Γενικού Λυκείου, το 5,2% απόφοιτοι Τεχνικού Λυκείου, το 6% απόφοιτοι τριτάξιου Γυμνασίου, το 1,2% απόφοιτοι Μέσης Τεχνικής Σχολής, το 24,5% απόφοιτοι Δημοτικού ενώ το 3,2% των συμμετεχόντων απαντά πως δεν είναι ούτε απόφοιτος Δημοτικού. Επιπλέον, το 97,2% των συμμετεχόντων δηλώνει Χριστιανός ορθόδοξος, ενώ μόλις το 1,2% ανήκει σε άλλο θρήσκευμα. Το 1,7% αρνήθηκε να δώσει κάποια απάντηση. Σε σχέση με το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα των συμμετεχόντων, το 1,7% απαντά πως δεν έχει κανένα εισόδημα, το 11,2% έχει εισόδημα ευρώ, το 28,6% ευρώ, το 32,2% ευρώ, το 16,6% πάνω από ευρώ, ενώ το 9,7% δεν απαντά στη συγκεκριμένη ερώτηση. II. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Συνεχίζοντας με στοιχεία που αφορούν την απασχόληση, το 31,2% δηλώνει ότι εργάζεται, το 15,6% ζητά εργασία, το 1,2% δε ζητά εργασία, το 37,4% είναι 6

7 συνταξιούχοι, το 2,2% έχει ως αντικείμενο απασχόλησης τις σπουδές, το 11,2% τα οικιακά και τέλος, ένα μικρό ποσοστό (1%) δεν απάντησε (Γράφημα 1). Επιπλέον, και σε σχέση με τη θέση που κατέχουν στο επάγγελμα όσοι εργάζονται, το 11,8% δηλώνουν εργοδότες, το 26,9% αυτοαπασχολούμενοι, το 25,3% μισθωτοί στο Δημόσιο τομέα, το 23,7% μισθωτοί στον Ιδιωτικό τομέα, ενώ μόλις το 1,6% ημερομίσθιοι. Επίσης ένα 10,8% είναι γεωργοί/κτηνοτρόφοι. 7 Γράφημα 1 : Οι τομείς δραστηριότητας των συμμετεχόντων Το 75% του δείγματος που εργάζεται κατέχει μόνιμη θέση, το 14,6% εργάζεται με σύμβαση ορισμένου χρόνου, το 0,6% με σύμβαση έργου, το 1,2% απασχολείται σε εποχιακή/ευκαιριακή/προσωρινή θέση, το 2,4% εργάζεται με καθεστώς μερικής απασχόλησης. Επιπλέον, το 3% εργάζεται με το κομμάτι, το 1,8% με την ημέρα και ένα 1,2% με την ώρα. Η πλειοψηφία των εργαζομένων(πλην των εργοδοτών) δηλώνει ικανοποίηση από την παρούσα εργασία του(56,1%), ενώ το 31,1% δηλώνει δυσαρεστημένο από αυτή. Το 7

8 12,8% απαντά αυθόρμητα πως δεν είναι ούτε ικανοποιημένο, ούτε δυσαρεστημένο από τη δουλειά του. Επιπλέον, η πλειοψηφία του συγκεκριμένου τμήματος συμμετεχόντων και σε ερώτηση σχετική με το μέλλον της δουλειάς του, δηλώνει ότι αισθάνεται απαισιόδοξο (60,4%), ενώ το 24,4% δηλώνει αισιόδοξο. Το 15,2% απαντά πως δεν είναι ούτε αισιόδοξο, ούτε απαισιόδοξο. Όσοι αισθάνονται απαισιοδοξία την αποδίδουν στην πεποίθηση ότι θα μειωθούν οι αποδοχές τους σε ποσοστό 51%, ότι θα απολυθούν σε ποσοστό 16,3%, ότι θα κλείσει η εταιρεία/επιχείρηση/μαγαζί που εργάζονται σε ποσοστό 17,3% και στο ότι θα αλλάξει η παρούσα εργασιακή σχέση τους σε ποσοστό 11,2%. Το 4,1% επιλέγει να μην απαντήσει στη συγκεκριμένη ερώτηση. 8 III. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ Η πλειοψηφία του δείγματος δηλώνει πως δεν ανήκει σε καμία από τις κοινωνικές ομάδες που αναφέρονται στο ερωτηματολόγιο (84,5%). Από το υπόλοιπο τμήμα τους, το 6,7% δηλώνει μακροχρόνια άνεργος, το 5,5% μετανάστης, παλλινοστούντας, πρόσφυγας και το 3,4% αρχηγός μονογονεϊκής οικογένειας. Όσοι δήλωσαν ότι είναι αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών απάντησαν σε μια επιπλέον ερώτηση σχετικά με το είδος της βοήθειας που θα περίμεναν από την Πολιτεία. Έτσι, το 45% της συγκεκριμένης ομάδας συμμετεχόντων θα περίμενε οικονομική ενίσχυση μέσω επιδομάτων, το 50% περισσότερες ευκαιρίες για απασχόληση μέσω ΟΑΕΔ και το 5% περισσότερες δομές φύλαξης παιδιών ή/και βρεφονηπιακούς σταθμούς. IV. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ (ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ) Σε σχέση με τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην περιοχή τους, το 82,7% των συμμετεχόντων δηλώνει ως βασικό πρόβλημα την ανεργία, ακολουθεί η 8

9 ακρίβεια με 19,8%, το οικονομικό των πολιτών με 15,2%, η υποανάπτυξη με 9,5%, οι αλλοδαποί με 7,9% και η μεγάλη απόσταση από τα κέντρα αποφάσεων (αυθόρμητη απάντηση) με 6,7%. Σημειώνεται ότι στη συγκεκριμένη ερώτηση, οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να αναφέρουν αυθόρμητα έως δύο προβλήματα τα οποία καταχωρούνταν από τους ερευνητές ανάλογα με την αναφερόμενη σειρά σημαντικότητάς τους (Γράφημα 2). 9 Γράφημα 2 : Τα σημαντικότερα προβλήματα της Αλεξανδρούπολης Αναφορικά με τον τομέα της οικονομίας που θεωρούν οι συμμετέχοντες πως θα παρουσιάσει ανάπτυξη την επόμενη περίοδο στην περιοχή τους, το 43,9% απαντά πως ο πρωτογενής τομέας θα έχει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη, το 8,4% ο δευτερογενής και το 14,2% ο τριτογενής τομέας. Το σημαντικό ποσοστό του 22,1% θεωρεί πως κανένας τομέας δεν θα παρουσιάσει ανάπτυξη το προσεχές διάστημα στην περιοχή τους (αυθόρμητη απάντηση) ενώ το 11,4% δεν απαντά στη συγκεκριμένη ερώτηση (Γράφημα 3). 9

10 10 Γράφημα 3 : Τομείς οικονομίας που οι συμμετέχοντες θεωρούν πως θα παρουσιάσουν ανάπτυξη το προσεχές διάστημα στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης Β2. ΑΝΕΡΓΟΙ Στην ενότητα που απευθυνόταν στους ανέργους, καταγράφηκαν βασικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης ομάδας πληθυσμού και αντλήθηκαν στοιχεία που αφορούν θέματα όπως η εξειδίκευση και οι εργασιακές δεξιότητες/δυνατότητες των ανέργων και οι ανάγκες επιμόρφωσης/κατάρτισής τους. Σε σχέση με το φύλο των ερωτηθέντων ανέργων (185 άτομα), το 30% είναι άνδρες ενώ το 70% γυναίκες, γεγονός που δείχνει ότι η ανεργία είναι εντονότερη στις γυναίκες. Ηλικιακά, το 3,2% είναι ετών, το 28% 25-34, το 32,3% 35-44, το 28% και το 8,6% Επιπλέον και σε σχέση με το επίπεδο εκπαίδευσης των συμμετεχόντων ανέργων στην Αλεξανδρούπολη, το 1,1% κατέχει Μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, το 17,2% είναι πτυχιούχοι ΑΕΙ, το 15,1% πτυχιούχοι ΤΕΙ, το 34,4% απόφοιτοι Γενικού Λυκείου, το 11,8% απόφοιτοι Τεχνικού Λυκείου, το 7,5% απόφοιτοι τριτάξιου 10

11 Γυμνασίου, το 1,1% απόφοιτοι Μέσης Τεχνικής Σχολής και το 11,8% απόφοιτοι Δημοτικού (Γράφημα 4). 11 Γράφημα 4: Επίπεδο εκπαίδευσης ανέργων Σχετικά με το χρονικό διάστημα ανεργίας, το 32,3% των ανέργων που συμμετείχαν στην έρευνα απαντά πως ψάχνει για δουλειά λιγότερο από ένα έτος, το 25,8% 1-2 έτη ενώ το 40,9% που είναι και το μεγαλύτερο ποσοστό, αναζητά εργασία περισσότερο από 2 έτη, το 1,1% δεν έδωσε απάντηση. Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους έφυγαν από την προηγούμενη δουλειά τους, το 31,2% απαντά πως λόγω οικονομικής κρίσης έγιναν περικοπές. Το 1,1% έφυγε για να βρει καλύτερο, το 16,1% αναφέρει πως έκλεισε η εταιρεία/μαγαζί που εργαζόταν, το 28% πως δεν ανανεώθηκε η σύμβασή του και το 17,2% επικαλείται οικογενειακούς λόγους. Μικρό ποσοστό απαντά αυθόρμητα πως δεν έχει δουλέψει ποτέ μέχρι τώρα(6,5%) (Γράφημα 5). Φαίνεται λοιπόν, ότι οι 8 στους 10 ανέργους αποχώρησαν από την εργασία τους λόγω των συνεπειών της οικονομικής κρίσης (έγιναν περικοπές, δεν ανανεώθηκε η σύμβαση, έκλεισε η εταιρεία). 11

12 12 Γράφημα 5 : Λόγοι αποχώρησης από την προηγούμενη εργασία Σε ερώτηση για τον τύπο της εργασιακής σχέσης που αναζητούν, το 38,7% δηλώνει πως ψάχνει για μόνιμη σχέση εργασίας και το 5,4% για εποχιακή. Η πλειοψηφία του δείγματος των ανέργων (55,9%) δηλώνει αυθόρμητα πως αναζητά οποιαδήποτε εργασιακή σχέση. Αναφορικά με τους τομείς της οικονομίας στους οποίους θεωρούν οι συγκεκριμένοι συμμετέχοντες πως έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν, το 67,7% δηλώνει τον τριτογενή τομέα, το 41,9% απαντά τον δευτερογενή τομέα ενώ το 21,5% τον πρωτογενή τομέα. Πιο συγκεκριμένα, το 40,9% απαντά τις υπηρεσίες ως κλάδο δραστηριότητας που έχει τη δυνατότητα να ενταχθεί, το 20,8% το εμπόριο, το 20,4% τον τουρισμό, το 10,8% την οικοδομή, το 12,9% τη βιολογική καλλιέργεια και το 7,5% την πρόνοια, το 8% την πράσινη οικονομία, το 11,8% τις δυναμικές καλλιέργειες ενώ το 22,6% δηλώνει αυθόρμητα οποιονδήποτε κλάδο δραστηριότητας. 12

13 Στη συνέχεια και αναφορικά με την επαγγελματική εξειδίκευση, το 20,4% των ανέργων που συμμετείχαν στην έρευνα απαντά τα επιστημονικά επαγγέλματα, το 8,6% είναι τεχνολόγοι, το 14% υπάλληλοι γραφείου, το 9% έμποροι και πωλητές, το 22,6% ειδικεύεται στην παροχή υπηρεσιών, το 12,9% είναι τεχνίτες/οικοδόμοι, το 4,3% εξειδικεύεται στον τουρισμό/αγροτουρισμό, ενώ μικρό ποσοστό δήλωσαν γεωργοί και κτηνοτρόφοι (3,2%). Καμία επαγγελματική εξειδίκευση δηλώνει το 20,4% των ανέργων. 13 Στην ερώτηση για την ανάγκη περαιτέρω επιμόρφωσης το 51,6% θεωρεί τι χρειάζεται επιμόρφωση, ενώ το 48,4% διατυπώνει πως δεν χρειάζεται κάτι τέτοιο. Το τμήμα των ερωτηθέντων ανέργων που εκφράζει την ανάγκη για επιμόρφωση ρωτήθηκε και για συγκεκριμένους τομείς με τη δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων. Έτσι, το 41,7% αναφέρει τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, το 14,6% τη βελτίωση δεξιοτήτων εργασίας, το 15% την εξυπηρέτηση πελατών, το 6,3% τις νέες τεχνολογίες βιομηχανικής παραγωγής, το 12,5% τη στρατηγική πωλήσεων και ανάπτυξη δυνατοτήτων πώλησης, το 10,4% την εργασιακή συμπεριφορά, το 4,2% τις αρχές διοίκησης επιχειρήσεων, το 11% τη στρατηγική και μάρκετινγκ για νέες επιχειρήσεις και το 12,5% τις εναλλακτικές μορφές πρωτογενούς παραγωγής. Το 12% απαντά αυθόρμητα πως χρειάζεται επιμόρφωση σε όλους τους τομείς. Τέλος, το 28% των ανέργων ενημερώνεται για εργασιακά θέματα μέσω τηλεόρασης, το 26,9% μέσω εφημερίδων, το 51,6% μέσω ίντερνετ, το 33,3% από φίλους και γνωστούς, το 30,1% από τον ΟΑΕΔ, το 6,5% από το Δήμο/Περιφέρειά του. Επιπλέον, το 3,2% απαντά πως ενημερώνεται σχετικά μέσω ραδιοφώνου και το 4,3% μέσω περιοδικών. Β3. ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ Στο τμήμα του ερωτηματολογίου που αφορούσε τους εργοδότες, εξετάστηκαν ζητήματα που αφορούν την επιχείρηση των εργοδοτών και την οικονομική τους δραστηριότητα αλλά και την άποψή τους σε διάφορα εργασιακά ζητήματα. 13

14 Έτσι, η πλειοψηφία των εργοδοτών που συμμετείχαν στην έρευνα (44 άτομα) δηλώνει πως η επιχείρησή του δραστηριοποιείται στον τριτογενή τομέα (46%). Το 45% δραστηριοποιείται στο δευτερογενή και μόλις το 9,1% στον πρωτογενή τομέα οικονομίας (Γράφημα 6). Πιο συγκεκριμένα, το 50% δραστηριοποιείται στον κλάδο του εμπορίου, το 9,1% στον κλάδο των υπηρεσιών, το 4,5% στον τουρισμό και το ίδιο ποσοστό στις οικοδομικές επιχειρήσεις. Το 9,5% δραστηριοποιείται στην κτηνοτροφία και το 13,6% στον τομέα των τροφίμων. Κανένας από τους εργοδότες που συμμετείχαν στην έρευνα δεν απαντά πως δραστηριοποιείται στον τομέα της πράσινης οικονομίας, στοιχείο που ίσως υποδεικνύει την ανάγκη ενημέρωσης και επένδυσης σε νέους τομείς, όπως αυτός της πράσινης οικονομίας. 14 Γράφημα 6: Τομείς οικονομικής δραστηριοποίησης επιχειρήσεων Σε σχέση με το εργατικό δυναμικό των επιχειρήσεων, η ισχυρή πλειοψηφία των εργοδοτών απαντά πως απασχολεί 1-2 υπαλλήλους (54,5%), το 9,1% 3-4 υπαλλήλους, το 18,2% 5-10 και το 4,5% πάνω από 20 υπαλλήλους. Το 13,6% δεν απαντά. 14

15 Έως ευρώ κινείται ο ετήσιος τζίρος του 50% των επιχειρήσεων, το 4,5% έχει ετήσιο τζίρο ευρώ και το 9,1% τζίρο πάνω από ευρώ. Το 36,4% των εργοδοτών που συμμετείχαν στην έρευνα επιλέγει να μην απαντήσει τη συγκεκριμένη ερώτηση γεγονός που ίσως υποδεικνύει πως οι περισσότεροι από αυτούς που επέλεξαν να μην απαντήσουν βρίσκονται στους υψηλούς τζίρους(γράφημα 7). 15 Γράφημα 7: Ετήσιος τζίρος επιχειρήσεων των ερωτηθέντων εργοδοτών Σχετικά με τη βοήθεια/στήριξη που οι συγκεκριμένοι εργοδότες περιμένουν από την Πολιτεία, το 77,3% θα περίμενε μείωση του ΦΠΑ, το 31,8% μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, το 9,1% επιδοτούμενα προγράμματα για επενδύσεις, το 27,3% φορολογικές ελαφρύνσεις, το 9,5% μείωση βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων (ΔΕΗ, νερό κλπ, ). Στην ερώτηση αυτή υπήρχε η δυνατότητα επιλογής δύο απαντήσεων. Οι μισοί εργοδότες αναφέρουν ότι γνωρίζουν τα επιδοτούμενα προγράμματα του ΟΑΕΔ για την προσωρινή απασχόληση ανέργων, ενώ οι άλλοι μισοί δε γνωρίζουν τα συγκεκριμένα προγράμματα. 15

16 Η ισχυρή πλειοψηφία των συμμετεχόντων εργοδοτών δε σκοπεύει να προσλάβει ούτε να αντικαταστήσει κάποιον υπάλληλο (90,9%), ενώ μόλις το 9,1% απαντά πως θα προχωρήσει σε νέες προσλήψεις (Γράφημα 8). 16 Γράφημα 8 : Πρόθεση εργοδοτών για πρόσληψη/αντικατάσταση υπαλλήλων μέσα στον επόμενο χρόνο Επιπλέον, το 59,1% των εργοδοτών που συμμετείχαν στην έρευνα χαρακτηρίζει καθοδικό τον τζίρο της επιχείρησής του την τελευταία 3ετία, το 22,7% θεωρεί ότι ο τζίρος παρέμεινε σταθερός, ενώ το 9,1% δηλώνει ότι σημείωσε άνοδο και το ίδιο ποσοστό δεν έδωσε καμία απάντηση. Αναφορικά με τα σχέδια των εργοδοτών για την ανάπτυξη της επιχείρησής τους στο άμεσο μέλλον, το 63,6%, που αποτελεί και την πλειοψηφία, απαντά αυθόρμητα πως δεν σχεδιάζει να κάνει τίποτα. Το 13,6% απολύσεις προσωπικού για μείωση κόστους, το 9,1% πρόσληψη εξειδικευμένων στελεχών και το 14% ανάπτυξη της επιχείρησης σε νέους τομείς (αυθόρμητη απάντηση). Ένα άλλο ζήτημα που διερευνήθηκε, σχετιζόταν με τη διάθεση των ερωτηθέντων εργοδοτών να προσλάβουν άτομα ειδικών κατηγοριών πληθυσμού που θα εκπαιδευτούν, θα επιδοτηθούν για την εργασία τους και θα ανταποκρίνονται μ αυτό τον τρόπο στις απαιτήσεις της συγκεκριμένης επιχείρησης. Σε αυτή την ερώτηση η 16

17 πλειοψηφία του δείγματος απαντά αρνητικά (72,7%), ενώ το 27,3% θετικά. Όσοι δηλώνουν διατεθειμένοι να προσλάβουν άτομα ειδικών κατηγοριών, αυτά θα είναι μόνο μακροχρόνια άνεργοι άνω των 45 ετών με χαμηλές δεξιότητες σε ποσοστό 100%. Όσοι αντίθετα δεν παρουσιάζονται διατεθειμένοι να προσλάβουν άτομα ειδικών κατηγοριών πληθυσμού, δηλώνουν ότι δεν θα το έκαναν κυρίως γιατί δεν χρειάζονται κάποιον υπάλληλο (75%-αυθόρμητη απάντηση). Το 12% δεν θα το έκανε επειδή πιστεύει ότι δεν θα είναι παραγωγικοί υπάλληλοι, ενώ το 13% δεν απαντά. 17 Για την ανάπτυξη της επιχείρησής του το 59,1% του δείγματος των εργοδοτών απαντά αυθόρμητα πως χρειάζεται έσοδα/ρευστότητα. Το 9,1% θεωρεί πως για να αναπτυχθεί η επιχείρησή του έχει την ανάγκη κτιριακής υποδομής, το 18,2% χρειάζεται εξοπλισμόμηχανήματα, το 9% εξειδικευμένο προσωπικό και το 13,6% συμβουλευτική υποστήριξη. Τέλος, σχετικά με τα θεματικά πεδία κατάρτισης στα οποία θεωρούν οι συγκεκριμένοι εργοδότες ότι πρέπει να εκπαιδευτεί το εργατικό δυναμικό τους, το 15% δηλώνει αυθόρμητα «πουθενά». Το 22,7% απαντά τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, το 18,2% τη Βελτίωση Δεξιοτήτων Εργασίας, το 13,6% την Εργασιακή Συμπεριφορά, το 14% την Εξυπηρέτηση Πελατών, το 22% τη Στρατηγική Πωλήσεων και την ανάπτυξη δυνατοτήτων πώλησης, το 4,5% τη Στρατηγική και Μάρκετινγκ για νέες επιχειρήσεις και το ίδιο ποσοστό (4,5%) τις Νέες Τεχνολογίες Βιομηχανικής παραγωγής. 2. Ανάλυση της Τοπικής Αγοράς Εργασίας 1. Περιγραφή των βασικών χαρακτηριστικών της περιοχής παρέμβασης στην οποία θα εφαρμοστεί το προτεινόμενο Σχέδιο: 17

18 o ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Με βάση στοιχεία της έρευνας που σχετίζονται με βασικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού της περιοχής ενδιαφέροντος, φαίνεται ότι στη συγκεκριμένη περιοχή κατοικούν κυρίως οικογένειες με παιδιά, σχετικά ικανοποιητικού εισοδηματικού επιπέδου, ενώ ηλικιακά εντοπίζονται κυρίως στις ομάδες άνω των 45 ετών (68,3% του πληθυσμού είναι 45 ετών και άνω). Επιπλέον, περίπου 4 στους 10 είναι συνταξιούχοι, 3 στους 10 εργαζόμενοι, ενώ 1 στους 8 δηλώνουν άνεργοι. 18 Πιο συγκεκριμένα: Η ηλικιακή σύσταση του δείγματος στο σύνολό του (1194 άτομα), διαμορφώθηκε ως εξής: ,8%, ,7%, ,1%, ,9%, ,4%, άνω των 65 ετών 28%. Όσον αφορά το φύλο, το 39% του δείγματος της έρευνας είναι άνδρες ενώ το 61% γυναίκες. Αναφορικά με την οικογενειακή κατάσταση των συμμετεχόντων, το το 73,9% % δηλώνουν έγγαμοι με παιδιά, το 3% έγγαμοι χωρίς παιδιά, το 13,2% άγαμοι, το 9,4% διαζευγμένοι με παιδιά, το 0,5% διαζευγμένοι χωρίς παιδιά. Σχετικά με τα μέλη που κατοικούν στη συγκεκριμένη κατοικία τη δεδομένη χρονική περίοδο συμπεριλαμβανομένου πάντα και του ερωτώμενου, το 11,6% απάντησε ότι κατοικεί μόνο του, το 33,5% έχει οικογένεια με 2 μέλη, το 23,3% με 3 μέλη, το 21,3% με 4 μέλη, το 7,2% με 5 μέλη, ενώ μόλις το 1,2% έχει οικογένεια με 6 και το 2% με περισσότερα από 6 μέλη Επιπλέον, το 97,2% των συμμετεχόντων δηλώνει Χριστιανός ορθόδοξος, ενώ μόλις το 1,2% ανήκει σε άλλο θρήσκευμα. Το 1,7% αρνήθηκε να δώσει κάποια απάντηση. Σε σχέση με το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα των συμμετεχόντων, το 1,7% απαντά πως δεν έχει κανένα εισόδημα, το 11,2% έχει εισόδημα ευρώ, το 28,6%

19 ευρώ, το 32,2% ευρώ, το 16,6% πάνω από ευρώ, ενώ το 9,7% δεν απαντά στη συγκεκριμένη ερώτηση. Παρατηρώντας τα στοιχεία σχετικά με τη δραστηριότητα των συμμετεχόντων προκύπτει ότι το 31,2% εργάζεται, το 15,6% ζητά εργασία, το 1,2% δε ζητά εργασία, το 37,4% είναι συνταξιούχοι, το 2,2% έχει ως αντικείμενο απασχόλησης τις σπουδές, το 11,2% τα οικιακά και τέλος, ένα μικρό ποσοστό (1%) δεν απαντά. 19 o ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ Οι εργαζόμενοι του δείγματος φαίνεται να είναι κυρίως μισθωτοί στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα αλλά και αυτοαπασχολούμενοι. Επιπλέον, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων της περιοχής απασχολεί έναν με δύο υπαλλήλους, ενώ συγχρόνως περίπου 2 στις 10 επιχειρήσεις διατηρεί στο δυναμικό της 5-10 υπαλλήλους, γεγονός που υποδεικνύει την ύπαρξη και μεγαλύτερων επιχειρηματικών μονάδων στην περιοχή. Πιο συγκεκριμένα, σχετικά με τη θέση που κατέχουν στο επάγγελμα όσοι εργάζονται, το 11,8% δηλώνουν εργοδότες, το 26,9% αυτοαπασχολούμενοι, το 25,3% μισθωτοί στο Δημόσιο τομέα, το 23,7% μισθωτοί στον Ιδιωτικό τομέα, ενώ μόλις το 1,6% ημερομίσθιοι. Επίσης ένα 10,8% είναι γεωργοί/κτηνοτρόφοι. Επιπλέον σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από τις απαντήσεις των εργοδοτών που συμμετείχαν στην έρευνα και αναφορικά με το εργατικό δυναμικό των επιχειρήσεων, η ιπλειοψηφία των εργοδοτών απαντά πως απασχολεί 1-2 υπαλλήλους (54,5%), το 9,1% 3-4 υπαλλήλους, το 18,2% 5-10 και το 4,5% πάνω από 20 υπαλλήλους. Το 13,6% δεν απαντά. o ΑΝΕΡΓΙΑ Σε σχέση με την ανεργία στη συγκεκριμένη περιοχή, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της έρευνας, περίπου το 41% είναι μακροχρόνια άνεργοι (αναζητούν εργασία πάνω από 2 χρόνια). Επιπλέον, 2 στους 3 ανέργους δηλώνουν για την απώλεια της θέσης τους λόγους που εντάσσονται στο κλίμα της γενικότερης οικονομικής κρίσης (έγιναν περικοπές, δεν 19

20 ανανεώθηκε η σύμβαση, έκλεισε η εταιρεία). Περίπου το 37% των ανέργων είναι άνω των 45 ετών ενώ σε σχέση με το επίπεδο εκπαίδευσης παρατηρούνται κυρίως άνεργοι απόφοιτοι Λυκείου και πτυχιούχοι ΑΕΙ, ΤΕΙ. Ειδικότερα: Ηλικιακά, το 3,2% είναι ετών, το 28% 25-34, το 32,3% 35-44, το 28% και το 8,6% Αναφορικά με το επίπεδο εκπαίδευσης των συμμετεχόντων ανέργων, το 1,1% κατέχει Μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, το 17,2% είναι πτυχιούχοι ΑΕΙ, το 15,1% πτυχιούχοι ΤΕΙ, το 34,4% απόφοιτοι Γενικού Λυκείου, το 11,8% απόφοιτοι Τεχνικού Λυκείου, το 7,5% απόφοιτοι τριτάξιου Γυμνασίου, το 1,1% απόφοιτοι Μέσης Τεχνικής Σχολής και το 11,8% απόφοιτοι Δημοτικού. 20 Σε σχέση με το φύλο, το 30% είναι άνδρες ενώ το 70% γυναίκες, γεγονός που ίσως υποδεικνύει την τάση η ανεργία να παρουσιάζεται εντονότερα στις γυναίκες. Σχετικά με το χρονικό διάστημα ανεργίας, το 32,3% των ανέργων που συμμετείχαν στην έρευνα απαντά πως ψάχνει για δουλειά λιγότερο από ένα έτος, το 25,8% 1-2 έτη ενώ το 40,9% που είναι και το μεγαλύτερο ποσοστό, αναζητά εργασία περισσότερο από 2 έτη, το 1,1% δεν έδωσε απάντηση Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους έφυγαν από την προηγούμενη δουλειά τους, το 1,1% έφυγε για να βρει καλύτερο, το 16,1% αναφέρει πως έκλεισε η εταιρεία/μαγαζί που εργαζόταν, το 28% πως δεν ανανεώθηκε η σύμβασή του και το 17,2% επικαλείται οικογενειακούς λόγους. Μικρό ποσοστό απαντά αυθόρμητα πως δεν έχει δουλέψει ποτέ μέχρι τώρα(6,5%) Σε σχέση με την εξειδίκευση των ανέργων, το 20,4% εξειδικεύεται σε επιστημονικά επαγγέλματα, το 8,6% είναι τεχνολόγοι, το 14% υπάλληλοι γραφείου, το 9% έμποροι και πωλητές, το 22,6% ειδικεύεται στην παροχή υπηρεσιών, το 12,9% είναι τεχνίτες/οικοδόμοι, το 4,3% δηλώνει ειδίκευση στον τουρισμό/αγροτουρισμό, ενώ μικρό 20

21 ποσοστό είναι γεωργοί και κτηνοτρόφοι (3,2%). Καμία επαγγελματική εξειδίκευση δηλώνει το 20,4% των ανέργων. o ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Περίπου 7 στους 10 εργαζόμενους κατέχουν μόνιμη θέση και όπως αναφέρθηκε και σε προγενέστερο σημείο είναι κυρίως αυτοαπασχολούμενοι τόσο στον Ιδιωτικό και στο Δημόσιο τομέα. Η πλειοψηφία των εργαζομένων (56%) δηλώνει ικανοποίηση από τη δουλειά του αλλά παράλληλα σχεδόν το ίδιο ποσοστό δηλώνει απαισιοδοξία σε σχέση με το μέλλον της δουλειάς κυρίως λόγω των συνεπειών της οικονομικής κρίσης(θα μειωθούν οι αποδοχές μου/θα κλείσει η εταιρεία/επιχείρηση που δουλεύω/θα απολυθώ). 21 Πιο συγκεκριμένα: Αναφορικά με τη σχέση εργασίας που διατηρεί το δείγμα εργαζομένων, το 75% κατέχει μόνιμη θέση, το 14,6% εργάζεται με σύμβαση ορισμένου χρόνου, το 0,6% με σύμβαση έργου, το 1,2% απασχολείται σε εποχιακή/ευκαιριακή/προσωρινή θέση, το 2,4% εργάζεται με καθεστώς μερικής απασχόλησης. Επιπλέον, το 3% εργάζεται με το κομμάτι, το 1,8% με την ημέρα και ένα 1,2% με την ώρα. Η πλειοψηφία των εργαζομένων(πλην των εργοδοτών) δηλώνει ικανοποίηση από την παρούσα εργασία του (56,1%), ενώ το 31,1% δηλώνει δυσαρεστημένο από αυτή. Το 12,8% απαντά αυθόρμητα πως δεν είναι ούτε ικανοποιημένο, ούτε δυσαρεστημένο από τη δουλειά του. Επιπλέον, η πλειοψηφία του συγκεκριμένου τμήματος συμμετεχόντων σε ερώτηση σχετική με το μέλλον της δουλειάς του, δηλώνει ότι αισθάνεται απαισιόδοξο (60,4%), ενώ το 24,4% δηλώνει αισιόδοξο. Το 15,2% απαντά πως δεν είναι ούτε αισιόδοξο, ούτε απαισιόδοξο. Όσοι αισθάνονται απαισιοδοξία την αποδίδουν στην πεποίθηση ότι θα μειωθούν οι αποδοχές τους σε ποσοστό 51%, ότι θα απολυθούν σε ποσοστό 16,3%, ότι θα κλείσει η εταιρεία/επιχείρηση/μαγαζί που εργάζονται σε ποσοστό 17,3% και στο ότι θα αλλάξει η παρούσα εργασιακή σχέση τους σε ποσοστό 11,2%. Το 4,1% επιλέγει να μην 21

22 απαντήσει στη συγκεκριμένη ερώτηση. o ΤΟΜΕΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ, ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ, ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ Οι επιχειρήσεις της περιοχής, όπως προκύπτει από το συγκεκριμένο δείγμα εργοδοτών, 22 δραστηριοποιούνται ως επί το πλείστον στο δευτερογενή και στον τριτογενή τομέα οικονομίας, κυρίως στο χώρο του εμπορίου αν και σε σχέση με την ανάπτυξη στην περιοχή - θέμα που διερευνήθηκε στο σύνολο του δείγματος- το 44% του πληθυσμού υποδεικνύει τον πρωτογενή ως τομέα που θα παρουσιάσει ανάπτυξη το προσεχές διάστημα. Ειδικότερα: Το 46% των εργοδοτών που συμμετείχαν στην έρευνα δηλώνει πως η επιχείρησή του δραστηριοποιείται στον τριτογενή τομέα, το 45% στο δευτερογενή και μόλις το 9,1% στον πρωτογενή τομέα οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα, το 50% δραστηριοποιείται στον κλάδο του εμπορίου, το 9,1% στον κλάδο των υπηρεσιών, το 4,5% στον τουρισμό και το ίδιο ποσοστό στις οικοδομικές επιχειρήσεις. Το 9,5% δραστηριοποιείται στην κτηνοτροφία και το 13,6% στον τομέα των τροφίμων. Κανένας από τους εργοδότες που συμμετείχαν στην έρευνα δεν απαντά πως δραστηριοποιείται στον τομέα της πράσινης οικονομίας, στοιχείο που ίσως υποδεικνύει την ανάγκη ενημέρωσης και επένδυσης σε νέους τομείς. Στη σχετική ερώτηση για τον τομέα της οικονομίας που θεωρεί το σύνολο των συμμετεχόντων πως θα παρουσιάσει ανάπτυξη την επόμενη περίοδο στην περιοχή τους, το 43,9% απαντά πως ο πρωτογενής τομέας θα έχει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη, το 8,4% ο δευτερογενής και το 14,2% ο τριτογενής τομέας. Το σημαντικό ποσοστό του 22,1% θεωρεί πως κανένας τομέας δεν θα παρουσιάσει ανάπτυξη το προσεχές διάστημα στην περιοχή τους (αυθόρμητη απάντηση) ενώ το 11,4% δεν απαντά στη συγκεκριμένη ερώτηση. 22

23 o ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ Στη συγκεκριμένη περιοχή και με βάση πάντα τα δεδομένα της έρευνας, φαίνεται πως οι ειδικές πληθυσμιακές ομάδες καταλαμβάνουν μικρό τμήμα του συνολικού πληθυσμού. Επιπλέον, από το δείγμα των εργοδοτών που συμμετείχαν στην έρευνα, προκύπτει πως 7 στους 10 δεν θα προσλάμβαναν κάποιο άτομο που ανήκει σε ειδική κοινωνική ομάδα κυρίως επειδή δεν υπάρχει κάποια ανάγκη πρόσληψης. Όσοι εργοδότες θα προσλάμβαναν άτομα ειδικών πληθυσμιακών ομάδων, θα προτιμούσαν στο σύνολό τους μακροχρόνια άνεργους άνω των 45 ετών. 23 Η πλειοψηφία του δείγματος δηλώνει πως δεν ανήκει σε καμία από τις κοινωνικές ομάδες που αναφέρονται στο ερωτηματολόγιο (84,5%). Από το υπόλοιπο τμήμα τους, το 6,7% δηλώνει μακροχρόνια άνεργος, το 5,5% μετανάστης, παλλινοστούντας, πρόσφυγας και το 3,4% αρχηγός μονογονεϊκής οικογένειας. Περαιτέρω αναλύσεις στο τμήμα των μακροχρόνια ανέργων, υποδεικνύουν πως 4 στους 10 είναι άνω των 45 ετών και μάλιστα έγγαμοι με παιδιά, ενώ 2 στους 3 είναι και απόφοιτοι Λυκείου, ΑΕΙ και ΤΕΙ. Όσοι δήλωσαν ότι είναι αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών απάντησαν σε μια επιπλέον ερώτηση σχετικά με το είδος της βοήθειας που θα περίμεναν από την Πολιτεία. Έτσι, το 45% της συγκεκριμένης ομάδας συμμετεχόντων θα περίμενε οικονομική ενίσχυση μέσω επιδομάτων, το 50% περισσότερες ευκαιρίες για απασχόληση μέσω ΟΑΕΔ και το 5% περισσότερες δομές φύλαξης παιδιών ή/και βρεφονηπιακούς σταθμούς. Σχετικά με τη διάθεση των ερωτηθέντων εργοδοτών να προσλάβουν άτομα ειδικών κατηγοριών πληθυσμού που θα εκπαιδευτούν, θα επιδοτηθούν για την εργασία τους και θα ανταποκρίνονται μ αυτό τον τρόπο στις απαιτήσεις της συγκεκριμένης επιχείρησης, η πλειοψηφία του δείγματος απαντά αρνητικά (72,7%), ενώ το 27,3% θετικά. Όσοι δηλώνουν διατεθειμένοι να προσλάβουν άτομα ειδικών κατηγοριών, αυτά θα είναι μόνο μακροχρόνια άνεργοι άνω των 45 ετών με χαμηλές δεξιότητες σε ποσοστό 100%. 23

24 Όσοι αντίθετα δεν παρουσιάζονται διατεθειμένοι να προσλάβουν άτομα ειδικών κατηγοριών πληθυσμού, δεν θα το έκαναν κυρίως γιατί δεν χρειάζονται κάποιον υπάλληλο (75%-αυθόρμητη απάντηση). Το 12% δεν θα το έκανε επειδή πιστεύει ότι δεν θα είναι παραγωγικοί υπάλληλοι, ενώ το 13% δεν απαντά. o ΔΙΑΚΟΠΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ 24 Από τις απαντήσεις των ανέργων που συμμετείχαν στην έρευνα σχετικά με τους λόγους αποχώρησης από τη δουλειά τους, προκύπτει πως το 16,1% έχασε τη δουλειά του λόγω διακοπής της δραστηριότητας της επιχείρησης/εταιρείας που εργαζόταν. Παράλληλα, μπορεί να ανιχνευθεί μια γενικότερη τάση στασιμότητας της οικονομικής δραστηριότητας στην περιοχή καθώς α. 9 στους 10 εργοδότες δε σκοπεύει να προσλάβει κάποιον υπάλληλο (92,9%) β. 6 στους 10 εργοδότες δεν σχεδιάζουν τίποτα για το μέλλον της επιχείρησής του ενώ περίπου το 14% εξ αυτών σχεδιάζει απολύσεις γ. Το 60% των εργοδοτών που συμμετείχαν στην έρευνα χαρακτηρίζει καθοδικό τον τζίρο της επιχείρησής του την τελευταία 3ετία. 2. Στοιχεία για την απασχολησιμότητα των ωφελουμένων: o ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Όσον αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης των συμμετεχόντων ανέργων, το 1,1% κατέχει Μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, το 17,2% είναι πτυχιούχοι ΑΕΙ, το 15,1% πτυχιούχοι ΤΕΙ, το 34,4% απόφοιτοι Γενικού Λυκείου, το 11,8% απόφοιτοι Τεχνικού Λυκείου, το 7,5% απόφοιτοι τριτάξιου Γυμνασίου, το 1,1% απόφοιτοι Μέσης Τεχνικής Σχολής και το 11,8% απόφοιτοι Δημοτικού. 24

25 o ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Αναφορικά με την επαγγελματική εξειδίκευση, το 20,4% των ανέργων που συμμετείχαν στην έρευνα απαντά τα επιστημονικά επαγγέλματα, το 8,6% είναι τεχνολόγοι, το 14% υπάλληλοι γραφείου, το 9% έμποροι και πωλητές, το 22,6% ειδικεύεται στην παροχή υπηρεσιών, το 12,9% είναι τεχνίτες/οικοδόμοι, το 4,3% εξειδικεύεται στον τουρισμό/αγροτουρισμό, ενώ μικρό ποσοστό δήλωσαν γεωργοί και κτηνοτρόφοι (3,2%). Καμία επαγγελματική εξειδίκευση δηλώνει το 20,4% των ανέργων. 25 o ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Παρατηρώντας τις ανάγκες κατάρτισης των ανέργων, οι μισοί από αυτούς θεωρούν ότι χρειάζονται επιμόρφωση, κυρίως σε θέματα σχετικά με τους Η/Υ. Πιο συγκεκριμένα, από το τμήμα των ερωτηθέντων ανέργων που εκφράζει την ανάγκη για επιμόρφωση και σε σχέση με συγκεκριμένους τομείς επιμόρφωσης, το 41,7% αναφέρει τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, το 14,6% τη βελτίωση δεξιοτήτων εργασίας, το 15% την εξυπηρέτηση πελατών, το 6,3% τις νέες τεχνολογίες βιομηχανικής παραγωγής, το 12,5% τη στρατηγική πωλήσεων και ανάπτυξη δυνατοτήτων πώλησης, το 10,4% την εργασιακή συμπεριφορά, το 4,2% τις αρχές διοίκησης επιχειρήσεων, το 11% τη στρατηγική και μάρκετινγκ για νέες επιχειρήσεις και το 12,5% τις εναλλακτικές μορφές πρωτογενούς παραγωγής. Το 12% απαντά αυθόρμητα πως χρειάζεται επιμόρφωση σε όλους τους τομείς. o ΑΝΑΓΚΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Η πλειοψηφία των ανέργων της περιοχής φαίνεται πως αναζητά οποιαδήποτε εργασιακή σχέση (55,9%) ή μόνιμη σχέση εργασίας (38,7%). Επίσης, περίπου 7 στους 10 ανέργους θεωρούν πως έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στον τριτογενή τομέα και ειδικότερα στον κλάδο των υπηρεσιών, του τουρισμού και του εμπορίου. Σημαντικό είναι το γεγονός πως αν και οι άνεργοι δηλώνουν τον πρωτογενή και 25

26 δευτερογενή τομέα ως εν δυνάμει τομείς προς ένταξη, 4 στους 10 δηλώνουν τον πρωτογενή τομέα ως αυτόν που θα παρουσιάσει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη- στοιχείο που ίσως υποδεικνύει την ανάγκη για επένδυση στην ενημέρωση και προώθηση δραστηριοτήτων αλλά και δράσεων σχετικά με αυτόν Αναφορά στα βασικά προβλήματα και τις ανάγκες της περιοχής παρέμβασης: Σε σχέση με τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συμμετέχοντες στην περιοχή τους, το 83% δηλώνει ως σημαντικότερο πρόβλημα την ανεργία αν και πραγματικά άνεργοι είναι το 15,6% των συμμετεχόντων, στοιχείο που υποδεικνύει πως το πρόβλημα της ανεργίας, αν και όντως υπαρκτό, βιώνεται κυρίως στα πλαίσια του γενικότερου αρνητικού κλίματος στη χώρα. Επίσης, ένα μικρό αλλά όχι αμελητέο τμήμα συμμετεχόντων που προσεγγίζει το 7%, δηλώνει αυθόρμητα πως νιώθει αποκομμένο από τα κέντρα αποφάσεων. Παράλληλα, 4 στους 10 ανέργους αναζητά εργασία για διάστημα μεγαλύτερο των 2 ετών, στοιχείο που υποδεικνύει την ύπαρξη σημαντικού ποσοστού μακροχρόνια ανέργων στην περιοχή, και μάλιστα όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενο σημείο, οι μακροχρόνια άνεργοι εντοπίζονται σε μεγάλο βαθμό ηλικιακά στις ηλικιακές ομάδες άνω των 45 ετών. Έτσι, προκύπτουν ανάγκες για ανάπτυξη εξειδικευμένων προγραμμάτων στήριξης των ανέργων γενικότερα, και των μακροχρόνια ανέργων άνω των 45 ετών ειδικότερα, για την ενίσχυση τόσο των συγκεκριμένων ομάδων αλλά και του κλίματος απαισιοδοξίας που βιώνεται στο σύνολο του πληθυσμού αλλά και τη δημιουργία αισθήματος στήριξης από τα κέντρα αποφάσεων της χώρας. Επιπλέον, αποτυπώνεται έντονα και η απαισιοδοξία των εργαζομένων για το επαγγελματικό τους μέλλον στηριζόμενη κυρίως στο αίσθημα απώλειας της θέσης τους 26

27 που εντάσσεται στη γενικότερη ανασφάλεια λόγω των συνεπειών της οικονομικής κρίσης. Το στοιχείο αυτό σε συνδυασμό με ότι: - μόλις 1 στους 10 εργοδότες σκοπεύει να προσλάβει κάποιον υπάλληλο, - 6 στους 10 εργοδότες δε σχεδιάζουν να κάνουν τίποτα για να αναπτύξουν την επιχείρησή τους, 27-1 στους 7 σχεδιάζει απολύσεις, και - 6 στους 10 χαρακτηρίζουν καθοδικό τον τζίρο της επιχείρησής τους την τελευταία 3ετία, ίσως δημιουργεί την ανάγκη σχεδιασμού και υλοποίησης δράσεων για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας που ήδη υπάρχουν και τη στήριξη εργαζομένων και εργοδοτών στα πλαίσια της οικονομικής κρίσης και του κλίματος που επιβάλλει γενικότερα. Παρατηρώντας πιο συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με τις ανάγκες των εργοδοτών για την ανάπτυξη και ενίσχυση της επιχείρησής τους όπως τα αποτύπωσαν οι ίδιοι, προκύπτει ότι χρειάζονται κυρίως έσοδα/ρευστότητα (59,1%). Το 9,1% θεωρεί πως για να αναπτυχθεί η επιχείρησή του έχει την ανάγκη κτιριακής υποδομής, το 18,2% χρειάζεται εξοπλισμόμηχανήματα, το 9% εξειδικευμένο προσωπικό και το 13,6% συμβουλευτική υποστήριξη. Παράλληλα, σχετικά με τη βοήθεια/στήριξη που οι εργοδότες περιμένουν από την Πολιτεία, το 77,3% θα περίμενε μείωση του ΦΠΑ, το 31,8% μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, το 9,1% επιδοτούμενα προγράμματα για επενδύσεις, το 27,3% φορολογικές ελαφρύνσεις, το 9,5% μείωση βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων (ΔΕΗ, νερό κλπ). Επίσης, καταγράφηκαν και οι ανάγκες επιμόρφωσης των εργαζομένων από την οπτική των εργοδοτών. Έτσι, από το τμήμα των εργοδοτών, που θεωρούν ότι το προσωπικό χρειάζεται περαιτέρω κατάρτιση (85%) το 22,7% απαντά τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, το 18,2% τη Βελτίωση Δεξιοτήτων Εργασίας, το 13,6% την Εργασιακή Συμπεριφορά, το 14% την Εξυπηρέτηση Πελατών, το 22% τη Στρατηγική Πωλήσεων και την ανάπτυξη 27

28 δυνατοτήτων πώλησης, το 4,5% τη Στρατηγική και Μάρκετινγκ για νέες επιχειρήσεις και το ίδιο ποσοστό (4,5%) τις Νέες Τεχνολογίες Βιομηχανικής παραγωγής. 4. Αναφορά στα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες της περιοχής παρέμβασης: Σημαντικό πλεονέκτημα της περιοχής αποτελεί το υψηλό μορφωτικό επίπεδο των 28 κατοίκων γενικά αλλά και των ανέργων ειδικότερα, καθώς είναι απόφοιτοι Γενικού Λυκείου και πτυχιούχοι ΑΕΙ και ΤΕΙ, στοιχείο που υποδεικνύει πως υπάρχει η δυνατότητα υποστήριξης δραστηριοτήτων υψηλών απαιτήσεων. Παράλληλα, αν και το πρόβλημα της ακρίβειας και του οικονομικού απασχολεί σε κάποιο βαθμό τους κατοίκους της περιοχής, φαίνεται να υπάρχει σχετικά υψηλό εισοδηματικό επίπεδο. Σημαντική είναι επίσης και η ύπαρξη πρόθεσης που καταγράφεται από την πλευρά των εργοδοτών της περιοχής - να προσλάβουν μακροχρόνια άνεργους άνω των 45 ετών, πληθυσμιακή ομάδα που καταγράφεται σε σημαντικό βαθμό στην περιοχή - να ζητήσουν από την Πολιτεία στήριξη σε τομείς πέραν της μείωσης του μισθολογικού των εργαζομένων Επιπλέον, αν και μόνο 1 στις 10 επιχειρήσεις φαίνεται από την έρευνα να δραστηριοποιείται στον πρωτογενή τομέα οικονομίας, το 44% των συμμετεχόντων αναγνωρίζει το συγκεκριμένο τομέα ως αυτόν που θα σημειώσει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην περιοχή τους. Έτσι, δημιουργούνται δυνατότητες για ανάπτυξη δράσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, προγραμμάτων προώθησης της απασχόλησης αλλά και ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας που σχετίζονται με το συγκεκριμένο τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία κλπ). Παράλληλα, δυνατό σημείο της περιοχής αποτελεί και η έκφραση αισθήματος ικανοποίησης των εργαζομένων από τη δουλειά τους, που σε συνδυασμό με την 28

29 απαισιοδοξία τους για το επαγγελματικό τους μέλλον προβάλλει δυνατότητες για ανάπτυξη προγραμμάτων συμβουλευτικής και ψυχολογικής υποστήριξης των εργαζομένων της περιοχής. ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT 29 Λαμβάνοντας υπ όψιν την περιγραφή της τοπικής αγοράς εργασίας στην περιοχή ενδιαφέροντος, όπως αυτή προέκυψε από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε, προκύπτουν ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά που συνθέτουν την ανάλυση SWOT, τη μελέτη δηλαδή των δυνατών (strengths) και των αδύνατων σημείων (weaknesses) της συγκεκριμένης περιοχής αλλά και τις ευκαιρίες (opportunities) και τις απειλές (threads) που υπάρχουν σε αυτή. ΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Το σημαντικό ποσοστότων κατοίκων γενικότερα και ανέργων ειδικότερα (καθώς και μακροχρόνια ανέργων άνω των 45 ετών) με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, στοιχείο που υποδεικνύει πως μπορούν να υποστηριχθούν δραστηριότητες υψηλών απαιτήσεων Το σχετικά ικανοποιητικό εισοδηματικό επίπεδο των κατοίκων της περιοχής (περίπου οι μισοί συμμετέχοντες δηλώνουν εισόδημα αν των ευρώ) Η «αντίσταση» της αγοράς εργασίας στην περαιτέρω συρρίκνωση των εισοδημάτων, αφού οι εργοδότες επιλέγουν να ζητήσουν στήριξη από την πολιτεία και όχι μειώσεις μισθών (κανένας εργοδότης δεν επιλέγει ως απάντηση τη «μείωση μισθών», στη σχετική ερώτηση για τη βοήθεια από την πολιτεία) Η σχετική ικανοποίηση των εργαζομένων από τη δουλειά τους Οι θέσεις εργασίας μόνιμου χαρακτήρα (75% των εργαζομένων) 29

30 ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Η ανάδειξη της ανεργίας ως το σημαντικότερο πρόβλημα της περιοχής από τους συμμετέχοντες στο σύνολό τους Η ύπαρξη μακροχρόνια ανέργων (σημαντικό ποσοστό των οποίων είναι άνω των 45 ετών με οικογένεια) 30 Ο αυξημένος μέσος όρος των ηλικιών (άνω των 55 ετών) καθώς και των συνταξιούχων ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Η ύπαρξη πρόθεσης από πλευράς εργοδοτών για πρόσληψη ανέργων άνω των 45 ετών, πληθυσμιακή ομάδα που αντιμετωπίζει το πρόβλημα της ανεργίας σε σχετικά σημαντικό βαθμό στην περιοχή Δυνατότητες για ανάπτυξη δράσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, προγραμμάτων προώθησης της απασχόλησης αλλά και ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας που σχετίζονται με τον πρωτογενή τομέα, καθώς καταδεικνύεται από τους συμμετέχοντες ως τομέας που θα παρουσιάσει ανάπτυξη στην περιοχή ενώ παράλληλα δεν υπάρχει έντονη επιχειρηματική δραστηριοποίησης σε αυτόν στην περιοχή Η χρήση του internet ως εργαλείο και μέσο ανάπτυξης δικτύου επικοινωνίας μεταξύ ανέργων-εργοδοτών-ενδιαφερόμενων φορέων ειδικά σε απομακρυσμένα τμήματα της ευρύτερης περιοχής (το internet επιλέχθηκε από τους ανέργους ως μέσο ενημέρωσης για εργασιακά ζητήματα σε ποσοστό περίπου 52%) 1 στους 5 ανέργους δεν έχει καμία επαγγελματική εξειδίκευση γεγονός που δημιουργεί ευκαιρίες για επιμορφωτικά προγράμματα με περισσότερη έμφαση σε θεματικά πεδία σχετικά με τους Η/Υ 30

31 Η δυνατότητα δημιουργία γενικότερου κλίματος αισιοδοξίας στην περιοχή μέσω ψυχολογικής και συμβουλευτικής υποστήριξη των εργαζομένων που δηλώνουν έντονα απαισιόδοξοι για τα επαγγελματικά τους και των εργοδοτών, που σε μεγάλο ποσοστό δεν σχεδιάζουν τίποτα για το άμεσο μέλλον της επιχείρησής τους ΑΠΕΙΛΕΣ 31 Η τάση συρρίκνωσης που παρατηρείται στις επιχειρήσεις (μόλις 1 στους 10 εργοδότες σχεδιάζει να προσλάβει υπαλλήλους, 6 στους 10 δε σχεδιάζει να κάνει τίποτα, 1 στους 7 σχεδιάζει απολύσεις προσωπικού) Οι γενικότερες συνθήκες που επιβάλλει η οικονομική κρίση Το αίσθημα απομόνωσης από τα κέντρα λήψης αποφάσεων Το γενικό αίσθημα απαισιοδοξίας των εργαζομένων σε σχέση με το μέλλον της δουλειάς τους (το 56% των εργαζομένων δηλώνουν απαισιόδοξοι για το επαγγελματικό τους μέλλον) Η κατά δήλωση των εργοδοτών καθοδική τάση του τζίρου τους (6 στους 10) (Σχηματική συγκεντρωτική παράθεση της ανάλυσης στην επόμενη σελίδα) 31

32 SWOT ANALYSIS -Το σημαντικό ποσοστότων κατοίκων γενικότερα και ανέργων ειδικότερα (καθώς και μακροχρόνια ανέργων άνω των 45 ετών) με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, στοιχείο που υποδεικνύει πως μπορούν να υποστηριχθούν δραστηριότητες υψηλών απαιτήσεων -Το σχετικά ικανοποιητικό εισοδηματικό επίπεδο των κατοίκων της περιοχής (περίπου οι μισοί συμμετέχοντες δηλώνουν εισόδημα αν των ευρώ) -Η «αντίσταση» της αγοράς εργασίας στην περαιτέρω συρρίκνωση των εισοδημάτων αφού οι εργοδότες επιλέγουν να ζητήσουν στήριξη από την πολιτεία και όχι μειώσεις μισθών -Η σχετική ικανοποίηση των εργαζομένων από τη δουλειά τους - Οι θέσεις εργασίας μόνιμου χαρακτήρα (75% των εργαζομένων) -Η ανάδειξη της ανεργίας ως το σημαντικότερο πρόβλημα της περιοχής από τους συμμετέχοντες στο σύνολό τους -Η ύπαρξη μακροχρόνια ανέργων (σημαντικό ποσοστό των οποίων είναι άνω των 45 ετών με οικογένεια) -Ο αυξημένος μέσος όρος των ηλικιών (άνω των 55 ετών) καθώς και των συνταξιούχων - Η ύπαρξη πρόθεσης από πλευράς εργοδοτών για πρόσληψη ανέργων άνω των 45 ετών -Οι δυνατότητες για ανάπτυξη δράσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, προγραμμάτων προώθησης της απασχόλησης αλλά και ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας στον πρωτογενή τομέα, -Η χρήση του internet ως εργαλείο και μέσο ανάπτυξης δικτύου επικοινωνίας μεταξύ ανέργων-εργοδοτών-ενδιαφερόμενων φορέων ειδικά σε απομακρυσμένα τμήματα της ευρύτερης περιοχής - Οι ευκαιρίες για επιμορφωτικά προγράμματα ανέργων, με έμφαση στους Η/Υ, καθώς 1 στους 5 δε δηλώνει κάποια εξειδίκευση -Η δυνατότητα δημιουργίας γενικότερου κλίματος αισιοδοξίας στην περιοχή μέσω ψυχολογικής και συμβουλευτικής υποστήριξη των εργαζομένων που δηλώνουν έντονα απαισιόδοξοι για τα επαγγελματικά τους και των εργοδοτών, που σε μεγάλο ποσοστό δεν σχεδιάζουν τίποτα για το άμεσο μέλλον της επιχείρησής τους -Η τάση συρρίκνωσης που παρατηρείται στις επιχειρήσεις -Οι γενικότερες συνθήκες που επιβάλλει η οικονομική κρίση -Το αίσθημα απομόνωσης από τα κέντρα λήψης αποφάσεων -Το γενικό αίσθημα απαισιοδοξίας των εργαζομένων για το μέλλον της δουλειάς τους -Η κατά δήλωση των εργοδοτών καθοδική τάση του τζίρου τους (6 στους 10)