ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2013) 553 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με την εφαρμογή των εφαρμογών τηλεπισκόπησης και τη χρήση των δημοσιονομικών πόρων που τέθηκαν στη διάθεσή της σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 78/2008 του Συμβουλίου EL EL

2 ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με την εφαρμογή των εφαρμογών τηλεπισκόπησης και τη χρήση των δημοσιονομικών πόρων που τέθηκαν στη διάθεσή της σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 78/2008 του Συμβουλίου 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τη χρήση της γεωργικής γης και την κατάσταση των αροτραίων καλλιεργειών είναι θεμελιώδους σημασίας για την ποιότητα των προβλέψεων απόδοσης και γεωργικής παραγωγής. Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για την παρακολούθηση της αγοράς και τη διαχείριση των σχετικών μέτρων παρέμβασης στην αγορά στο πλαίσιο της ενιαίας κοινής οργάνωσης αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την ανάπτυξη και τη βελτίωση καινοτόμων τεχνολογιών και προτύπων που σχετίζονται ειδικότερα με εφαρμογές τηλεπισκόπησης. Από τη μέχρι σήμερα εμπειρία προκύπτει ότι η τηλεπισκόπηση παρέχει ανεξάρτητες πληροφορίες υψηλής ποιότητας, οι οποίες δεν είναι εφικτό να εξασφαλισθούν από παραδοσιακές γεωργικές στατιστικές και συστήματα προβλέψεων. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 78/2008 του Συμβουλίου 1 παρέχει το νομικό πλαίσιο για τις εν λόγω δραστηριότητες τηλεπισκόπησης κατά την περίοδο Οι εφαρμογές τηλεπισκόπησης που υποστηρίζονται στο πλαίσιο αυτό παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες στην Επιτροπή, αλλά και σε ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, ερευνητικά ιδρύματα και άλλους χρήστες, μέσω της διάδοσης διαφόρων προϊόντων. Από τη δημιουργία του, το σύστημα βελτιώνεται συνεχώς. Εκτός από τον πρωταρχικό στόχο της ανάπτυξης προβλέψεων απόδοσης συγκομιδής και παραγωγής, το σύστημα παρέχει επίσης χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με άλλους σημαντικούς για τη γεωργία της ΕΕ τομείς, όπως η κλιματική αλλαγή. Το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 78/2008 προβλέπει ότι η Επιτροπή υποβάλλει τελική έκθεση, το αργότερο στις 31 Ιουλίου 2013, σχετικά με την εφαρμογή των ενεργειών τηλεπισκόπησης που έχουν πραγματοποιηθεί και τη χρήση των δημοσιονομικών πόρων που τέθηκαν στη διάθεσή της σύμφωνα με τον κανονισμό. Η παρούσα έκθεση συντάσσεται με προοπτική τη συνέχιση των ενεργειών αυτών στο πλαίσιο της ΚΓΠ μετά τις 31 Δεκεμβρίου Η έκθεση εξετάζει το ενδεχόμενο συνέχισης του υφιστάμενου συστήματος πρόβλεψης της απόδοσης των καλλιεργειών του MARS για την ΕΕ και επέκτασης σε ευρύτερη παγκόσμια 1 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 78/2008 του Συμβουλίου, της 21ης Ιανουαρίου 2008, για τις ενέργειες που θα αναλάβει η Επιτροπή κατά την περίοδο , μέσω εφαρμογών τηλεπισκόπησης που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής, Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, L 25 της 30ής Ιανουαρίου 2008, σ. 1. EL 2 EL

3 κάλυψη με σκοπό την περαιτέρω βελτίωση των προβλέψεων απόδοσης για την ΕΕ και τη συμβολή στις διεθνείς πρωτοβουλίες που δρομολόγησαν οι υπουργοί γεωργίας της G ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ MARS Το σύστημα πρόβλεψης απόδοσης των καλλιεργειών MARS (Mars Crop Yield Forecasting System - MCYFS) άρχισε το 1988 ως πιλοτικό σχέδιο δεκαετούς διάρκειας για την ανάπτυξη προβλέψεων απόδοσης των καλλιεργειών και συγκομιδής. Η δραστηριότητα, η οποία ονομαζόταν τότε παρακολούθηση της γεωργίας με τηλεπισκόπηση (συντομογραφία MARS), επικεντρωνόταν στην αξιολόγηση των αποδόσεων των καλλιεργειών και των όγκων παραγωγής διαφόρων καλλιεργειών στην ΕΕ, βάσει μετεωρολογικής ανάλυσης, γεωργομετεωρολογικών δεικτών προσομοίωσης ανάπτυξης καλλιεργειών, δορυφορικών δεδομένων χαμηλής ευκρίνειας, και στατιστικής ανάλυσης. Από το 1999 και έπειτα, η δραστηριότητα αυτή υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της νομικής βάσης της απόφασης 1445/2000/ΕΚ 2 για την περίοδο και της παράτασής της για την περίοδο με την απόφαση 2066/2003/ΕΚ 3. Από το 2008 και έως το 2013, η δραστηριότητα αυτή υλοποιείται στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 78/2008 του Συμβουλίου. Το MCYFS λειτουργεί στο πλαίσιο της δράσης AGRI4CAST στο Ινστιτούτο για το Περιβάλλον και την Αειφορία του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚΕρ). Το MCYFS είναι ένα πολύπλοκο εργαλείο ολοκληρωμένης ανάλυσης, το οποίο ανταποκρίνεται στους σκοπούς που καθορίζονται στον κανονισμό, και ειδικότερα στην παρακολούθηση της κατάστασης των καλλιεργειών, των αποδόσεων και της γεωργικής παραγωγής. Το σύστημα αποτελείται από αρκετά ανεξάρτητα δομοστοιχεία, τα οποία ενοποιούνται για την παρακολούθηση της συμπεριφοράς των καλλιεργειών και την παραγωγή προβλέψεων απόδοσης των καλλιεργειών. Από τεχνική άποψη, το MCYFS περιλαμβάνει: 1) τη διατήρηση βάσης μετεωρολογικών δεδομένων (βλέπε άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού) 2) την εφαρμογή γεωργομετεωρολογικών προτύπων (βλέπε άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο δ)) 3) την επεξεργασία δορυφορικών δεδομένων χαμηλής ευκρίνειας (βλέπε άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α)) 4) στατιστικές αναλύσεις και προβλέψεις απόδοσης των βασικών καλλιεργειών σε εθνικό επίπεδο σε ολόκληρη την ΕΕ (βλέπε άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο β)), καθώς και εργαλεία απεικόνισης. Η επιχειρησιακή λειτουργία του MCYFS καλύπτει ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο, τις χώρες του Μαγκρέμπ και την Τουρκία. Οι καλλιέργειες που καλύπτονται από τα πρότυπα προσομοίωσης είναι ο μαλακός σίτος, ο σκληρός σίτος, η χειμερινή και η εαρινή κριθή, οι σπόροι αραβοσίτου, η ελαιοκράμβη, ο ηλίανθος, η πατάτα, το ζαχαρότευτλο, οι βοσκότοποι, το ρύζι και άλλα σιτηρά. 2 3 Απόφαση αριθ. 1445/2000/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2000, σχετικά με την εφαρμογή τεχνικών επιτόπιων δειγματοληπτικών ερευνών και τηλεπισκόπησης στις γεωργικές στατιστικές για την περίοδο , Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων L 163 της 4ης Ιουλίου 2000, σ. 1. Απόφαση αριθ. 2066/2003/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Νοεμβρίου 2003, για τη συνέχιση της εφαρμογής τεχνικών επιτόπιων δειγματοληπτικών ερευνών και τηλεπισκόπισης στις γεωργικές στατιστικές για την περίοδο και την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 1445/2000/ΕΚ, Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 309 της 26ης Νοεμβρίου 2003, σ. 9. EL 3 EL

4 1) Βάση μετεωρολογικών δεδομένων Μετεωρολογικά δεδομένα συλλέγονται από μετεωρολογικούς σταθμούς σε ολόκληρη την Ευρώπη, στη συνέχεια ελέγχονται από άποψη ποιότητας και υποβάλλονται σε περαιτέρω επεξεργασία και, τέλος, σε ανάλυση. Έτσι, η βάση μετεωρολογικών δεδομένων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παροχή προειδοποιήσεων κινδύνου (π.χ. εντοπισμός μη φυσιολογικών καιρικών συνθηκών στη διάρκεια ενός δεδομένου μήνα). Επιπλέον, τα δεδομένα πρόγνωσης καιρού από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων αναλύονται για την εκπόνηση προβλέψεων σχετικά με τις καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν τα εδάφη τα οποία προορίζονται για γεωργικούς σκοπούς. 2) Γεωργομετεωρολογικά πρότυπα τα οποία χρησιμοποιούνται για την προσομοίωση ανάπτυξης καλλιεργειών Τα γεωργομετεωρολογικά πρότυπα εφαρμόζονται για τη μετατροπή των μετεωρολογικών δεδομένων σε εκτιμήσεις για την παραγωγή βιομάζας των καλλιεργειών. Τα χρησιμοποιούμενα εργαλεία είναι το σύστημα παρακολούθησης ανάπτυξης καλλιεργειών (το πρότυπο World Food Study WOFOST προσαρμοσμένο στην ευρωπαϊκή κλίμακα), το πρότυπο LINGRA για τους βοσκοτόπους και το πρότυπο WARM (Water Accounting Rice Model) για το ρύζι. Για την παραγωγή των προσομοιώσεων χρησιμοποιούνται πρόσθετες πληροφορίες, όπως παράμετροι εδάφους, ημερολόγια καλλιεργειών, πρακτικές καλλιέργειας και παράμετροι καλλιέργειας. Στο επίπεδο αυτό, παράγονται πολλοί δείκτες/δείκτες πρόβλεψης για συγκεκριμένες καλλιέργειες (π.χ. δυνητική βιομάζα), οι οποίοι μεταφέρονται στη στατιστική ανάλυση για την παραγωγή ποσοτικών προβλέψεων απόδοσης. Τα στοιχεία αυτά συμβάλλουν επίσης στην αξιολόγηση της κατάστασης των καλλιεργειών (άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού). Τα αποτελέσματα περιλαμβάνουν χάρτες που εμφαίνουν ακραίες θερμοκρασίες σε ένα δεδομένο στάδιο της καλλιέργειας, προσομοιώσεις παραγωγής βιομάζας και σπόρων, εκτιμήσεις του πραγματικού αποθέματος υγρασίας του εδάφους, το στάδιο ανάπτυξης της καλλιέργειας σε έναν δεδομένο μήνα, και την απόκλιση από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο σε μια δεδομένη δεκαετία ή περίοδο εντός της περιόδου βλάστησης για οποιονδήποτε γεωργομετεωρολογικό δείκτη. 3) Δορυφορικά δεδομένα χαμηλής ευκρίνειας Οι εφαρμογές τηλεπισκόπησης τροφοδοτούν το σύστημα σε όλα τα επίπεδα και συμβάλλουν στη βελτίωση των προτύπων γεωργικών προβλέψεων καθώς και στην καθιέρωση περιφερειακών προτύπων. Πληροφορίες από μετεωρολογικούς δορυφόρους χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά προς τα δεδομένα που παραλαμβάνονται από μετεωρολογικούς σταθμούς (π.χ. μέτρηση ακτινοβολίας από δορυφόρους σε επίπεδο ευκρίνειας 5 km). Οι πληροφορίες τηλεπισκόπησης υποβάλλονται σε επεξεργασία για την παραγωγή «μετρηθέντων» δεικτών χλωρίδας, οι οποίοι μπορούν να συγκριθούν με τους γεωργομετεωρολογικούς δείκτες και να χρησιμοποιηθούν για τη στατιστική ανάλυση. Χρησιμοποιούνται δορυφορικοί αισθητήρες χαμηλής έως μεσαίας ευκρίνειας: SPOT EL 4 EL

5 Vegetation/NOAA-AVHRR (ευκρίνεια περίπου 1 km) και MODIS (ευκρίνεια περίπου m) 4. 4) Στατιστική ανάλυση Οι δείκτες που αποκτώνται από τη βάση μετεωρολογικών δεδομένων, τη βάση γεωργομετεωρολογικών δεδομένων και τη βάση δεδομένων τηλεπισκόπησης συγκρίνονται με τις χρονοσειρές απόδοσης και αναλύονται με στατιστικές μεθόδους (π.χ. ανάλυση παλινδρόμησης ή σεναρίων). Τα τελικά αποτελέσματα είναι ποσοτικές προβλέψεις απόδοσης, οι οποίες, σε συνδυασμό με την ανάλυση των προαναφερθέντων αποτελεσμάτων, δημοσιεύονται στα δελτία MARS. Τα διαθέσιμα στο σύστημα δεδομένα καλύπτουν μεγάλο χρονικό διάστημα, το οποίο ξεκινά το ) Εργαλεία απεικόνισης και διάδοση αποτελεσμάτων Οι βάσεις δεδομένων (μετεωρολογικές πληροφορίες, γεωργομετεωρολογικές πληροφορίες, πληροφορίες τηλεπισκόπησης) μπορούν να διερευνηθούν από τους χρήστες μέσω εργαλείων πληροφόρησης. Η AGRI4CAST διατηρεί μια δικτυακή πύλη, στην οποία είναι δυνατή η διαλογή και η μεταφόρτωση δεδομένων τηλεπισκόπησης, και μια πύλη στην οποία είναι δυνατή η προβολή και η μεταφόρτωση των μετεωρολογικών και των γεωργομετεωρολογικών πληροφοριών με τη μορφή ηλεκτρονικών χαρτών. Είναι επίσης δυνατή η μεταφόρτωση της ανάλυσης για την κατάσταση των καλλιεργειών και τις εκτιμήσεις απόδοσης. Όλα τα στοιχεία που απαριθμούνται ανωτέρω χρησιμοποιούνται για την εκπόνηση δελτίων και ειδικών μελετών σχετικά με τις κλιματικές συνθήκες (βλέπε άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο γ)). Παρέχουν τις αναλύσεις της κατάστασης των καλλιεργειών σε διάφορες περιοχές της ΕΕ, χάρτες δεικτών καιρικών συνθηκών και καλλιεργειών, και προσδοκίες απόδοσης. Το δελτίο του MARS δημοσιεύεται τακτικά κατά την κύρια περίοδο βλάστησης σε έντυπη μορφή και στο Διαδίκτυο. 3. ΕΦΑΡΜΟΓΗ 3.1. Συνολική εφαρμογή Για τη συνέχιση των επιχειρησιακών υπηρεσιών από το 2008 έως το 2013, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 78/2008 του Συμβουλίου, δρομολογήθηκε ένα νέο σχέδιο με την ονομασία MARSOP3. Το σχέδιο αυτό επικεντρώνεται στην παροχή επιχειρησιακών προϊόντων σε σχεδόν πραγματικό χρόνο στο ΚΚΕρ για την παρακολούθηση της γεωργικής παραγωγής και απόδοσης στην Ευρώπη. Τον Αύγουστο του 2007 δημοσιεύθηκε πρόσκληση υποβολής προσφορών (Επιχειρησιακές δραστηριότητες για ενέργειες MARS MARSOP , αριθ. προκήρυξης 2007/S ) στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μετά την αξιολόγηση της προσφοράς για την Παρτίδα I (μετεωρολογικά δεδομένα) και την Παρτίδα II (απόκτηση και επεξεργασία δορυφορικών δεδομένων) και έπειτα από τη διατύπωση ευνοϊκής γνώμης από τη 4 Η συντομογραφία SPOT σημαίνει «Satellite pour l'observation de la Terre» (Δορυφόρος για την παρακολούθηση της Γης), η συντομογραφία NOAA σημαίνει National Oceanic and Atmospheric Administration (Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας), η συντομογραφία AVHRR σημαίνει Advanced very high Resolution Radiometer (προηγμένο ραδιόμετρο πολύ υψηλής ανάλυσης) και η συντομογραφία MODIS σημαίνει Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer (φασματοραδιόμετρο απεικόνισης μέτριας ανάλυσης). EL 5 EL

6 συμβουλευτική ομάδα για τις δημόσιες συμβάσεις, υπογράφηκε σύμβαση με κοινοπραξία με επικεφαλής την Alterra BV. Βάσει των επιχειρησιακών προϊόντων που παραδίδονται στο πλαίσιο της σύμβασης αυτής, το ΚΚΕρ πραγματοποιεί την ανάλυση της κατάστασης των καλλιεργειών και καταρτίζει τις εκτιμήσεις απόδοσης και παραγωγής. Οι πληροφορίες αυτές τίθενται στη διάθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, των κρατών μελών και των πολιτών της ΕΕ Εφαρμογή σε σχέση με το άρθρο 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 78/2008 του Συμβουλίου Το άρθρο 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 78/2008 του Συμβουλίου καθορίζει τους σκοπούς για την εφαρμογή ενεργειών τηλεπισκόπησης (άρθρο 1 παράγραφος 1) και παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με τις ενέργειες που θα αναληφθούν (άρθρο 1 παράγραφος 2). Για διευκόλυνση των παραπομπών, η περιγραφή της εφαρμογής των ενεργειών αναπαράγει τη δομή του άρθρου Σκοποί των εφαρμοζόμενων ενεργειών (άρθρο 1 παράγραφος 1) Άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο α): διαχείριση γεωργικών αγορών Η δραστηριότητα παρέχει ανεξάρτητες, έγκαιρες, επιστημονικές και ανιχνεύσιμες προβλέψεις απόδοσης καλλιεργειών για όλα τα κράτη μέλη και για τις γειτονικές χώρες της ΕΕ για επιλεγμένες αροτραίες καλλιέργειες. Οι πληροφορίες αυτές χρησιμοποιούνται από τις υπηρεσίες της Επιτροπής για τους ακόλουθους κύριους σκοπούς: 1) επικαιροποίηση των ισοζυγίων προσφοράς καλλιεργειών, 2) αξιολόγηση κλιματικών συνθηκών και δυνητικών επιπτώσεων συγκεκριμένων καιρικών συμβάντων σε κράτη μέλη ή περιοχές (π.χ. επιπτώσεις όψιμου παγετού), 3) παρακολούθηση της κατάστασης των καλλιεργειών σε τρίτες χώρες. Οι προβλέψεις απόδοσης της AGRI4CAST παρέχονται επίσης στο σύστημα έγκαιρης εκτίμησης της Eurostat. Η ανεξαρτησία και η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων που εκπονούνται από την AGRI4CAST θεωρούνται σημαντικά πλεονεκτήματα από τις υπηρεσίες της Επιτροπής. Η στατιστική ανάλυση που διεξάγεται με τους δείκτες ανάπτυξης καλλιεργειών είναι διάφανη, ανιχνεύσιμη και αποθηκεύεται για όλες τις προσομοιώσεις καλλιεργειών και όλα τα έτη. Για κάθε πρότυπο παρέχεται ένα σύνολο στατιστικών δεικτών (π.χ. ρίζα της μέσης τετραγωνικής απόκλισης για διαφορετικά διαστήματα εμπιστοσύνης, τυπική απόκλιση). Στο τέλος της περιόδου πρόβλεψης, μια ανάλυση σφάλματος συγκρίνει τις προβλέψεις απόδοσης καλλιεργειών με τις πραγματικές αποδόσεις με σκοπό την ποσοτικοποίηση του σφάλματος πρόβλεψης και την αξιολόγηση των επιδόσεων της πρόβλεψης. Ενημερωτικά, το συνολικό σφάλμα, μετρηθέν ως μέσο απόλυτο ποσοστιαίο σφάλμα πρόβλεψης στο τέλος της περιόδου για την ΕΕ-27 σε όλους τους μήνες και για όλα τα σιτηρά ήταν 1,6 % για το 2007, -3,3 % για το 2008, -1,2 % για το 2009 και 1,2 % για το 2010, αντίστοιχα, με αρνητικές τιμές που δηλώνουν υποεκτίμηση και θετικές τιμές που δηλώνουν υπερεκτίμηση των αναφερόμενων αποδόσεων (οι αναφερόμενες αποδόσεις για το 2009 και το 2010 βρίσκονται ακόμη σε προκαταρκτικό στάδιο). Άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο β): παρακολούθηση κατάστασης καλλιεργειών και εκτιμήσεις Εκτός από τις προβλέψεις απόδοσης, η κατάσταση των καλλιεργειών παρακολουθείται στενά καθ όλη την περίοδο βλάστησης. Οι μετεωρολογικές πληροφορίες και οι EL 6 EL

7 πληροφορίες τηλεπισκόπησης αναλύονται και συνδέονται με τις σχετικές πληροφορίες για τις καλλιέργειες οι οποίες βασίζονται στα αποτελέσματα βιοφυσικής μοντελοποίησης (π.χ. επιπτώσεις κύματος καύσωνα, ξηρασίας ή ψύχους σε ορισμένα στάδια ανάπτυξης καλλιεργειών). Επιπλέον, τα αποτελέσματα του προτύπου ανάπτυξης καλλιεργειών χρησιμοποιούνται άμεσα για την αξιολόγηση της κατάστασης των καλλιεργειών (π.χ. προσομοίωση δείκτη φυλλικής επιφάνειας ή προσομοίωση βιομάζας). Η παρακολούθηση αυτή καλύπτει ολόκληρη την ΕΕ και εφαρμόζεται σε όλες τις περιλαμβανόμενες καλλιέργειες. Άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο γ): διευκόλυνση της πρόσβασης στις εκτιμήσεις Ανοικτή πρόσβαση στα διάφορα αποτελέσματα διασφαλίζεται με τους δικτυακούς τόπους που διατηρούν το ΚΚΕρ και η κοινοπραξία του MARSOP3. Ο δικτυακός τόπος του MARSOP παρέχει ευρύ φάσμα πληροφοριών (αποτελέσματα των εφαρμοσμένων ενεργειών τηλεπισκόπησης, αποτελέσματα προτύπων ανάπτυξης καλλιεργειών, σύνδεσμοι προς τα δελτία). Δορυφορικά δεδομένα και εικόνες είναι οργανωμένα σε έναν εξυπηρετητή εικόνων, όπου είναι δυνατή η επισκόπηση και η μεταφόρτωση των δεδομένων. Είναι επίσης δυνατή η υποβολή αιτημάτων παροχής και η μεταφόρτωση μετεωρολογικών δεδομένων από τον δικτυακό τόπο του MARSOP. Άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο δ): εξασφάλιση της τεχνολογικής παρακολούθησης του γεωργομετεωρολογικού συστήματος Το ΚΚΕρ διενεργεί συνεχή τεχνική παρακολούθηση, η οποία διασφαλίζει τη συνέχεια του συστήματος και εγγυάται την επιστημονική ορθότητα των μεθόδων που εφαρμόζονται. Στις μεθόδους αυτές περιλαμβάνονται η παρέκταση μετεωρολογικών δεδομένων σε ψηφιδοπλέγμα, η παραγωγή ενεργειών τηλεπισκόπησης για την περιγραφή της συμπεριφοράς ανάπτυξης καλλιεργειών ή η στατιστική ανάλυση που διενεργείται για την απόκτηση των εκτιμήσεων απόδοσης καλλιεργειών Ενέργειες προς εφαρμογή (άρθρο 1 παράγραφος 2) Άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α): συλλογή και αγορά μετεωρολογικών και δορυφορικών δεδομένων Η συλλογή και η αγορά μετεωρολογικών δεδομένων περιλαμβάνει περισσότερους από 3500 σταθμούς, οι οποίοι παρέχουν πληροφορίες σχετικά με καιρικές παραμέτρους που τροφοδοτούνται στο MCYFS σε καθημερινή βάση. Η υπηρεσία αυτή διατηρείται σε μόνιμη βάση. Επίσης, αποκτώνται, αποθηκεύονται, υποβάλλονται σε περαιτέρω επεξεργασία και αναλύονται ελεύθερα διαθέσιμα δεδομένα τηλεπισκόπησης από δορυφόρους χαμηλής και μέτριας ευκρίνειας (ανάλυση εικονοστοιχείων 1 km έως 300 m) επικεντρωμένους στην παρακολούθηση της βλάστησης. Άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο β): υποδομή για χωρικά δεδομένα και δικτυακός τόπος Η υποδομή για χωρικά δεδομένα περιλαμβάνει την τεχνολογία, τα πρότυπα, τους ανθρώπινους πόρους και τις σχετικές δραστηριότητες που απαιτούνται για την απόκτηση, την επεξεργασία, τη διανομή, τη χρήση, τη διατήρηση και την αποθήκευση χωρικών δεδομένων. Η υποδομή αυτή εγκαθιδρύθηκε με το MCYFS, με τη συμμετοχή ομάδων στο ΚΚΕρ και στο πλαίσιο της σύμβασης MARSOP3. Καλύπτει σύνολα χωρικών δεδομένων για ολόκληρη την Ευρώπη σε διαφορετικές κλίμακες. Τα δεδομένα υποβάλλονται σε EL 7 EL

8 επεξεργασία ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες παρακολούθησης της κατάστασης των καλλιεργειών και πρόβλεψης της παραγωγής των καλλιεργειών. Τα αποτελέσματα και οι πληροφορίες που προκύπτουν από τις διάφορες πηγές (π.χ. τηλεπισκόπηση) διατίθενται μέσω διάφορων δικτυακών τόπων και δικτυακών πυλών. Η υποδομή είναι σύμφωνη προς το πλαίσιο που θεσπίζεται από την οδηγία για την υποδομή χωρικών πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (INSPIRE) 5 : τα χωρικά δεδομένα προσδιορίζονται γεωγραφικά σύμφωνα με την προβολή της INSPIRE, η περιγραφή των μεταδεδομένων ακολουθεί τις αρχές της INSPIRE και θα εναρμονισθεί περαιτέρω. Το MCYFS θα παρέχει πρόσβαση, μέσω γεωπύλης σύμφωνης με την υποδομή INSPIRE, τους χωρικούς πόρους που είναι διαθέσιμοι στη βάση δεδομένων σχετικά με τα επιλεγμένα δεδομένα του MCYFS για τον καιρό, τις καλλιέργειες και την τηλεπισκόπηση. Άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο γ): ειδικές μελέτες για τις κλιματικές συνθήκες Το σύστημα επιτρέπει την εκπόνηση ειδικών μελετών για τις κλιματικές συνθήκες χάρη στο ευρύ φάσμα διαθέσιμων πληροφοριών που καλύπτει όλες τις σχετικές πτυχές. Δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 78/2008 του Συμβουλίου συντάχθηκαν και παραδόθηκαν στην Επιτροπή εκθέσεις για τις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων στις καλλιέργειες σε επίπεδο ΕΕ αλλά και για συγκεκριμένες περιφέρειες. Άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο δ): επικαιροποίηση των γεωργομετεωρολογικών και οικονομετρικών προτύπων Πέραν της επιχειρησιακής λειτουργίας του συστήματος, τα πρότυπα και οι σχετικές βάσεις δεδομένων επικαιροποιούνται συνεχώς. Η βάση δεδομένων περιέχει επί του παρόντος 3 terrabyte πληροφοριών. Από την έναρξη ισχύος του κανονισμού του Συμβουλίου, πραγματοποιήθηκαν σημαντικές βελτιώσεις: η πυκνότητα του δικτύου μετεωρολογικών σταθμών αυξήθηκε ώστε να εξασφαλισθεί ένα καλύτερο σύστημα παρακολούθησης, η ευκρίνεια του προηγούμενου πλέγματος 50 km x 50 km για τη χωρική ανάλυση αυξήθηκε σε 25 km x 25 km, πραγματοποιήθηκαν νέες βαθμονομήσεις καλλιεργειών και κυκλοφόρησε νέα έκδοση της βάσης δεδομένων και του λογισμικού. 4. ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η Επιτροπή, τα κράτη μέλη και άλλοι ενδιαφερόμενοι λαμβάνουν διάφορα παραδοτέα, τα οποία μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε εκθέσεις και δελτία, αφενός, και σε υπηρεσίες πληροφόρησης και δεδομένα, αφετέρου. Όλα τα προϊόντα διατίθενται με ηλεκτρονικά μέσα (άρθρο 2 του κανονισμού) και εν μέρει σε έντυπη μορφή. Εκθέσεις και δελτία Το δελτίο παρακολούθησης καλλιεργειών για την Ευρώπη παρέχει, σε σχεδόν πραγματικό χρόνο και επιχειρησιακό πλαίσιο, πληροφορίες και αναλύσεις για την παρακολούθηση της ανάπτυξης των καλλιεργειών και την πρόβλεψη των αποδόσεων. Καλύπτονται οι χώρες 5 Οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2007, για τη δημιουργία υποδομής χωρικών πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (INSPIRE), Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 108 της 25ης Απριλίου 2007, σ. 1. EL 8 EL

9 της ΕΕ και οι γειτονικές περιοχές (Μαγκρέμπ, περιοχή του Ευξείνου Πόντου). Οι καλυπτόμενες καλλιέργειες είναι οι ακόλουθες: μαλακός σίτος, σκληρός σίτος, χειμερινή κριθή, εαρινή κριθή, σπόροι αραβοσίτου, σπόροι ελαιοκράμβης, ηλίανθος, ζαχαρότευτλο και πατάτα. Πλήρης ανάλυση δημοσιεύεται στο Διαδίκτυο, έξι φορές ετησίως, και συμπληρώνεται από επικαιροποιημένες εκτιμήσεις απόδοσης, δύο ή τρεις φορές ετησίως. Ειδικά δελτία εκπονούνται για τους βοσκοτόπους και το ρύζι στην ΕΕ. Επικαιροποιήσεις και επισκοπήσεις των γεωργομετεωρολογικών συνθηκών παρέχονται μεταξύ των δελτίων πλήρους ανάλυσης (10-12 φορές ετησίως). Όλες αυτές οι δημοσιεύσεις διατίθενται μέσω του Διαδικτύου ή σε έντυπη μορφή κατόπιν αιτήματος. Υπηρεσίες πληροφόρησης και δεδομένα Μεγάλη ποικιλία πληροφοριών σχετικά με την τρέχουσα περίοδο παραγωγής γεωργικών προϊόντων στην Ευρώπη και σε άλλες σημαντικές γεωργικές περιοχές στον κόσμο παρέχονται στο δικτυακό προβολέα και στις σελίδες του MARSOP. Στα διαθέσιμα προϊόντα συγκαταλέγονται γραφήματα και χάρτες καιρικών δεικτών που βασίζονται σε παρατηρήσεις και αριθμητικά καιρικά πρότυπα, γραφήματα και χάρτες δεικτών καλλιεργειών που βασίζονται σε γεωργομετεωρολογικά πρότυπα, και γραφήματα και χάρτες δεικτών χλωρίδας και συσσωρευμένης ξηράς ουσίας που βασίζονται σε εικόνες τηλεπισκόπησης. 5. ΧΡΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Δαπάνες εκτέλεση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 78/ , ,370, ,414, ,443, ,449, (πρόβλεψη) 1,570,734 ΣΥΝΟΛΟ 8,346, ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Το σύστημα MARS παρείχε αποτελεσματικές και έγκαιρες πληροφορίες και αντικειμενικά δεδομένα για την υποστήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων για την ανάπτυξη της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ). Πέρα από τον πρωταρχικό στόχο της ανάπτυξης προβλέψεων απόδοσης συγκομιδής και παραγωγής, το σύστημα παρέχει επίσης χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με άλλους σημαντικούς για τη γεωργία της ΕΕ τομείς, όπως ζητήματα σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, το γεωργομετεωρολογικό σύστημα MARS και οι εφαρμογές τηλεπισκόπησης παρείχαν χρήσιμες πληροφορίες όχι μόνο στην EL 9 EL

10 Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και σε ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, ερευνητικά ιδρύματα και άλλους χρήστες μέσω της διάδοσης προϊόντων. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή πρότεινε τη συνέχιση του MCYFS μέσω του άρθρου 22 του σχεδίου κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής (COM(2011) 628), επί του οποίου επιτεύχθηκε πολιτική συμφωνία μεταξύ των θεσμικών οργάνων στις 26 Ιουνίου. Η συνέχιση του συστήματος πρόβλεψης της απόδοσης των καλλιεργειών του MARS θα μπορούσε να συμπεριλάβει νέες δραστηριότητες με σκοπό την ικανοποίηση των αναγκών της ΚΓΠ, η οποία πρέπει να εξελιχθεί και να προσαρμοστεί σε ένα μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, η ύπαρξη ανεξάρτητων και αξιόπιστων πληροφοριών σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί βασική προϋπόθεση για να εξασφαλιστεί η ορθή και αποτελεσματική διαδικασία λήψης αποφάσεως εντός της ΕΕ. Οι νέες δραστηριότητες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν: (1) ένα MCYFS διευρυμένο σε άλλες σημαντικές παραγωγικές ζώνες του κόσμου και σε πρόσθετες κατάλληλες καλλιέργειες (2) ένα εργαλείο μοντελοποίησης που έχει επεκταθεί σε καλλιέργειες της ΕΕ διαφορετικές από εκείνες που καλύπτονται επί του παρόντος (π.χ. σίκαλη, βρώμη, τριτικάλ, ζαχαροκάλαμο, σπέρματα σόγιας) (3) ένα πληρέστερο σύστημα μοντελοποίησης των βοσκοτόπων που να επιτρέπει την εξαγωγή ποσοτικών εκτιμήσεων για την παραγωγή βιομάζας. Όσον αφορά το σημείο 1, ένα σχέδιο με την ονομασία GLOBCAST (GLOBal Crop Monitoring and ForeCASTing) θα ολοκληρωθεί το Σκοπός του σχεδίου GLOBCAST είναι η μελέτη της διεύρυνσης του MCYFS σε άλλες περιοχές του κόσμου (χώρες της ΚΑΚ, Αργεντινή, Βραζιλία, Κίνα, Ινδία, Αυστραλία, Καναδάς και ΗΠΑ) και σε άλλες καλλιέργειες από εκείνες που καλύπτονται ήδη από το MCYFS (σιτάρι, κριθάρι, σπέρματα αγριογογγύλης, ζαχαρότευτλα και πατάτες), όπως άλλες καλλιέργειες παγκοσμίου ενδιαφέροντος με αντίκτυπο στην εσωτερική αγορά, π.χ. σπέρματα σόγιας, ρύζι και ζαχαροκάλαμο. Το σχέδιο GLOBCAST περιλαμβάνει ανάλυση κόστους της επέκτασης του συστήματος και σε άλλες περιοχές του κόσμου και σε άλλες καλλιέργειες, βάσει της οποίας θα αποφασιστεί η επέκταση, ενδεχομένως, του MCYFS. Η νομική βάση για την επέκταση αυτή είναι η ίδια με εκείνη που χρησιμοποιήθηκε για το MCYFS, δηλαδή το άρθρο 22 του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής COM(2011) 628. Η επέκταση του συστήματος πρόβλεψης της απόδοσης των καλλιεργειών του MARS σε ζώνες παραγωγής εκτός της Ευρώπης και σε επιπλέον καλλιέργειες με σημασία για την επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ αλλά και για την ανάληψη δράσης σε διεθνή κλίμακα σε περίπτωση έλλειψης τροφίμων θα βελτιώσει την ποιότητα των πληροφοριών που απαιτούνται για τη διαχείριση της εσωτερικής αγοράς. Πέραν αυτού, θα συμβάλει σημαντικά στην πρωτοβουλία της G-20 για την επισιτιστική ασφάλεια και την αστάθεια των τιμών, και ιδίως στο σύστημα πληροφόρησης για τις γεωργικές αγορές (AMIS), το οποίο περιλαμβάνεται στο «Σχέδιο δράσης σχετικά με την αστάθεια των τιμών στις αγορές EL 10 EL

11 τροφίμων και γεωργικών προϊόντων» 6, το οποίο εγκρίθηκε από τους υπουργούς γεωργίας της ομάδας G-20. Τούτο θα συμβάλει ιδίως στην ενίσχυση της ικανότητας παραγωγής και έγκαιρης διάδοσης ακριβών προβλέψεων για τη φυτική παραγωγή σε εθνική, περιφερειακή και παγκόσμια κλίμακα. Συνέργιες αναπτύσσονται με το πρόγραμμα COPERNICUS (χερσαίο σκέλος) όσον αφορά τη δημιουργία και την προεπεξεργασία δορυφορικών δεδομένων τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από το σύστημα πρόβλεψης της απόδοσης των καλλιεργειών του MARS. 6 EL 11 EL