Η «πρωταρχική ενότητα» απόλαυσης και κατανόησης: Δημιουργικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού γραμματισμού στο Δημοτικό Σχολείο.
|
|
- Πολυδεύκης Γερμανού
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Η «πρωταρχική ενότητα» απόλαυσης και κατανόησης: Δημιουργικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού γραμματισμού στο Δημοτικό Σχολείο. Εισαγωγή Αμέσως μόλις μεσολαβήσει η αισθητική δραστηριότητα, ο άνθρωπος κερδίζει εκείνη την απόσταση από τον εξαναγκασμό της θρησκευτικής ή πολιτικής τελετουργίας, που μας είναι οικεία από τη συμπεριφορά στο παιχνίδι το λατρευτικό αντικείμενο, το οποίο έχει προσβληθεί και μορφοποιηθεί από την αισθητική λειτουργία, δεν μπορεί πια να κρατήσει έγκλειστο το μυστικό του. (Jauss, 1995/1979: 106) Από την ποίηση, την αίσθηση, την κάθαρση, τις τροπικότητες των αναγνωστικών ταυτίσεων (H. R. Jauss) έως τις ερμηνευτικές κοινότητες (S. Fish) και τα πρωτόκολλα αναγνωσιμότητας (J. Culler) και από την ακαθοριστία, τα λευκά ή κενά στο κείμενο, την αναγνωστική περιπλανώμενη οπτική γωνία (W. Iser) έως την ανάγνωση ως συναλλαγή και την έκκληση του ποιήματος (L. Rosenblatt) οι θεωρίες της πρόσληψης προσφέρουν αφενός πολύπλευρες προσεγγίσεις του λογοτεχνικού φαινομένου και αφετέρου βασικές αναλυτικές έννοιες για το φαινόμενο της λογοτεχνικής ανάγνωσης. Εύλογα βρίσκονται στην υποδομή της διδακτικής μεθοδολογίας σε αναλυτικά προγράμματα, όπως το Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας της Κύπρου, που θέτουν τον αναγνώστη και την ανάγνωση στο επίκεντρο της λογοτεχνικής εκπαίδευσης. Το Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας της Κύπρου (στο εξής Π.Σ.Λ.) οργανώνεται με βάση τρεις άξονες: τον γνωστικό άξονα (ένα «συνεκτικό και επαρκές σώμα γνώσεων» για τη λογοτεχνία), τις εν γένει δεξιότητες του «κριτικά εγγράμματου ανθρώπου» και ειδικότερα τον κριτικό λογοτεχνικό γραμματισμό 1, και τις δημοκρατικές αξίες. Ζητούμενο είναι με την ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, οι μαθήτριες και οι μαθητές να μπορούν να προσανατολίζονται στην αισθητική ανάγνωση ενόψει λογοτεχνικών κειμένων, να τα προσλαμβάνουν κριτικά, να τα κατανοούν και να τα ερμηνεύουν σε έγκυρα ειδολογικά και γραμματολογικά συμφραζόμενα και να εκφράζουν την ανταπόκρισή τους με ποικίλους τρόπους και είδη κειμένων. Η γνώση για τη λογοτεχνία και ο λογοτεχνικός γραμματισμός ασφαλώς συνδέονται στενά. Ο κλάδος εξάλλου των λογοτεχνικών σπουδών που υπόκειται στο πρόγραμμα του λογοτεχνικού γραμματισμού (σε ό,τι αφορά στη διαμόρφωσή του ως προγράμματος και στην κατάρτιση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών) είναι η λογοτεχνική θεωρία. Όμως ο λογοτεχνικός γραμματισμός των μαθητών δεν ολοκληρώνεται με την κατάκτηση, έστω σε αντιδιαστολή με την απομνημόνευση, γνώσεων λογοτεχνικού ενδιαφέροντος, αλλά με την αβίαστη ενεργοποίησή τους υπέρ της λογοτεχνικής ανάγνωσης. Η επεξεργασία των λογοτεχνικών έργων στο πνεύμα του κριτικού γραμματισμού, στοιχείο που προβάλλεται μέσα από την κατεύθυνση περί κριτικού λογοτεχνικού γραμματισμού, αποβλέπει στο να φέρει στο φως της συνείδησης την καθοριστική σημασία που έχουν τα γνωστικά σχήματα, οι κώδικες, οι πολιτισμικοί λόγοι για τη λογοτεχνία για τα ιδεολογικά νοήματα που παράγονται κατά τη λογοτεχνική συγγραφή και τη λογοτεχνική ανάγνωση. Σχηματοποιώντας θα λέγαμε ότι ο λογοτεχνικός γραμματισμός δεν αναφέρεται στο τι ξέρει κανείς για τη λογοτεχνία, αλλά στο τι μπορεί να κάνει με αυτά που ξέρει όπου το «μπορεί να κάνει» ιδεωδώς παραπέμπει στην κριτική λογοτεχνική ανάγνωση
2 Σε ό,τι αφορά στη Δημοτική Εκπαίδευση, όλα τα προηγούμενα θα πρέπει να μετατίθενται και να προσαρμόζονται στη μαθησιακή φυσιογνωμία των μαθητών και των μαθητριών (βλ., Α.Π.Σ.Λ. 2012). Αναλύοντας αυτή τη βασική αρχή θα μπορούσαμε να αναφερθούμε στις εξής διαδικασίες μάθησης: Τα παιδιά εξερευνούν το λογοτεχνικό φαινόμενο ενθαρρύνονται να εκφράζουν με διάφορους τρόπους και μέσα αυτά που παρατηρούν, αισθάνονται και σκέφτονται για τα / με έναυσμα τα λογοτεχνικά έργα ανακαλύπτουν πολλαπλά γνωστικά σχήματα μέσα από τα οποία διαβάζουμε τη λογοτεχνία, μιλάμε για αυτή και εκφράζουμε τις αναγνώσεις μας τα κατακτημένα γνωστικά σχήματα γίνονται η βάση για ακόμη πιο πλούσιες αναγνωστικές εμπειρίες ο δημιουργικός πειραματισμός με τα κείμενα υποβοηθά την αναδιαμόρφωση των κατακτημένων γνωστικών σχημάτων, αλλά και την ανάπτυξη νέας γνώσης η παιγνιώδης ενασχόληση με σύγχρονα κείμενα, με λογοτεχνικά έργα του παρόντος και με προοπτική τη διαμόρφωση σχημάτων κατανόησης των πολλαπλών κοινωνικών οπτικών γωνιών γίνεται η προπαίδεια για τη σταδιακή ανάπτυξη ιστορικών σχημάτων και την μελλοντική επαφή με τα λογοτεχνικά έργα του παρελθόντος σε ιστορική βάση. Το πνεύμα επεξεργασίας των λογοτεχνικών κειμένων, κατά συνέπεια, χαρακτηρίζεται από την ενθάρρυνση της αισθητικής εμπειρίας, την έμπρακτη μάθηση μέσα από τη διερεύνηση και εξερεύνηση του λογοτεχνικού φαινομένου, την ελεύθερη έκφραση, την ενίσχυση της γνωστικής αυτοπεποίθησης των παιδιών, και τα δημιουργικά και παιγνιώδη μαθησιακά έργα. Γι αυτό και η επεξεργασία των κειμένων στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού, θα πρέπει να εναρμονίζεται με το δημιουργικό και παιγνιώδες πλαίσιο που διέπει το μάθημα στη δημοτική εκπαίδευση. Είναι γνωστές οι επιφυλάξεις ότι ο κριτικός γραμματισμός είναι στεγνός, εχθρικός προς τα συναισθήματα, αντιαισθητικός μ ένα λόγο ότι καταστρέφει την απόλαυση (Warner, 2004). Ασφαλώς ο κριτικός γραμματισμός δίνει έμφαση στη συνείδηση, τη σκέψη και τη συλλογική έκφραση. Όμως η συνείδηση, η σκέψη και η συλλογική έκφραση δεν ανταγωνίζονται την απόλαυση, την προσωπική έκφραση και το συναίσθημα. Ο μπαρτεσιανός σχολιασμός του μυθεύματος ότι η θεωρία καταστρέφει την απόλαυση (: η λογοτεχνική θεωρία εν προκειμένω) και του ιδεολογήματος που αντιπαραθέτει απόλαυση και γνώση, «του παλιού αντιδραστικού μύθου της καρδιάς ενάντια στο μυαλό, της αίσθησης ενάντια στην έλλογη σκέψη, της (ζεστής) ζωής ενάντια στην (ψυχρή) αφαίρεση», παραμένει επίκαιρος και διαφωτιστικός (Barthes, 1973: 38-39). Τέτοιου είδους αντιπαραθέσεις (που ζημιώνουν την ολόπλευρη ανάπτυξη των προσώπων) έχουν αναλυθεί εις βάθος ως προς την ιστορική καταγωγή τους (και άρα τη μη φυσική ισχύ τους) και έχουν δεχτεί σοβαρή κριτική ως προς το τι εξυπηρετούν κοινωνικά. Θα μπορούσαμε ωστόσο, πρακτικά μιλώντας, να πούμε ότι αυτό που ευνοεί την ενότητά τους για τις ηλικίες που μας ενδιαφέρουν (αν όχι γενικότερα) είναι η δημιουργική και παιγνιώδης συνθήκη: Οι μαθήτριες και οι μαθητές παίζοντας ανακαλύπτουν τους κώδικες και τους μηχανισμούς του λογοτεχνικού φαινομένου και ανακαλύπτοντάς τους παίζουν. Από αυτή την άποψη, αξίζει κανείς να προβληματιστεί μήπως οι τυποποιημένες ερωτήσεις που εύκολα βρίσκει κανείς διαδικτυακά και υποτίθεται ότι αποσκοπούν στην κριτική διερώτηση για την ιδεολογία του λογοτεχνικού κειμένου (ακόμη κι αν φαίνεται να βοηθούν τον / την εκπαιδευτικό στο έργο της / του) πάσχουν μαθησιακά, ιδεολογικά και θεωρητικά λόγω της τυποποίησης, των ερμηνευτικών αυτοματισμών που καλλιεργούν και της πραγμοποίησης του λογοτεχνικού κειμένου και της ανάγνωσής του, τοποθετώντας τα νοήματα στην επικράτεια του αντικειμένου (: το κείμενο ως αντικείμενο)
3 Αντιθέτως, οι μεθοδολογικές εισηγήσεις του Π.Σ.Λ. είναι εξαιρετικά βοηθητικές για την προσέγγιση των λογοτεχνικών έργων υπέρ του κριτικού γραμματισμού: Η «συνανάγνωση κειμένων» διευκολύνει τον / την εκπαιδευτικό να εργάζεται με «σετ ή ενότητες κειμένων» (text sets) μέσα από τα οποία τα παιδιά μπορούν να ανακαλύψουν πώς διαφορετικοί κώδικες παράγουν διαφορετικά νοήματα γύρω από ένα θέμα. Η «διακαλλιτεχνική» προσέγγιση επιτρέπει την αμοιβαία τροφοδότηση αλλά και διαφοροποίηση των γνωστικών σχημάτων που αναπτύσσονται με αφετηρία διαφορετικές τέχνες, υποστηρίζοντας τον λογοτεχνικό γραμματισμό των παιδιών, ενόσω ο λογοτεχνικός γραμματισμός υποστηρίζει πχ. τον εικαστικό ή τον κινηματογραφικό γραμματισμό τους. Παράλληλα όμως μπορεί να ενισχύσει την επίγνωση του ευρύτερου ιδεολογικού σθένους των αναπαραστατικών μέσων και τρόπων, των μορφών οι οποίες στην αισθητική πρόσληψη είναι ήδη πάντα περιεχόμενα. Το άνοιγμα στη «διαθεματικότητα», παρά τα ζητήματα που εγείρει για τον / την εκπαιδευτικό που ευαισθητοποιείται στην προτεραιότητα του λογοτεχνικού γραμματισμού (και που πάντως μπορούν να επιλυθούν όταν ο / η εκπαιδευτικός, με τη βοήθεια της σχετικής έρευνας, αποσαφηνίσει πώς η παιδεία σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα μπορεί να συνεργεί στην κατάκτηση γνώσεων για τη λογοτεχνία, τη διεύρυνση του λογοτεχνικού γραμματισμού, τη διαμόρφωση φιλαναγνωσίας και δημοκρατικών κοινωνικών αξιών), έχει επίσης πολλά να προσφέρει σε ό,τι αφορά στην αποδόμηση του φαινομενικά παντοδύναμου σχήματος το οποίο αντιπαραθέτει τη λογική στην αφηγηματική σκέψη και γενικότερα την τέχνη με την επιστήμη. Τέλος, η «δημιουργική ανάγνωση» και η «δημιουργική γραφή» είναι μεθοδολογικά ατού σε ό,τι αφορά στον κριτικό λογοτεχνικό γραμματισμό. Από τις μεταγραφές κειμένων, τον πειραματισμό με τις οπτικές γωνίες, τη δοκιμή εν γένει άλλων αφηγηματικών κωδίκων έως τα παιχνίδια ανοικειωτικής ανάγνωσης, ας τα πούμε, τα οποία διερευνούν όσα δεν λέγονται στις ιστορίες και αν λεγόντουσαν θα άλλαζαν τη σημασία των γεγονότων για τους ήρωες τρόπους αλληλεπίδρασης που δεν πραγματώνονται πρόσωπα και πράγματα και καταστάσεις που δεν παίζουν κάποιο ρόλο (ή δεν παίζουν κανέναν ρόλο) ενώ θα μπορούσαν αυτά και πλήθος άλλων παιχνιδιών δημιουργικής γραφής και ανάγνωσης επιτρέπουν στους μαθητές / στις μαθήτριες να εμπεδώσουν έμπρακτα την «πρωταρχική ενότητα» της απόλαυσης με την κατανόηση (Jauss, 1982/1977), την αισθητική ματιά που ανοικειώνει το αντικείμενο (δίνοντάς του καλλιτεχνική σημασία) την ίδια στιγμή που βυθίζεται σε αυτό. Το παρόν αφιέρωμα επικεντρώνεται στην επεξεργασία διαφορετικών μεθοδολογικών δυνατοτήτων και περιεχομένων λογοτεχνικού γραμματισμού στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Βασίζεται στα πρακτικά της ημερίδας με θέμα «Δημιουργικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού γραμματισμού στο δημοτικό σχολείο» που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία (8-9 Μαΐου 2015), σε συνεργασία του Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Frederick, της Διεύθυνσης Δημοτικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου της Κύπρου. Επρόκειτο για μια ημερίδα που είχε οργανωθεί με θεματικούς άξονες προσεγγίσεις (διακαλλιτεχνική προσέγγιση, δημιουργική ανάγνωση και δημιουργική γραφή, συνανάγνωση των λογοτεχνικών κειμένων) και περιεχόμενα λογοτεχνικού γραμματισμού (ποιητικός, αφηγηματικός και ειδολογικός γραμματισμό)
4 Στη μελέτη «Η ποίηση ως όραμα και άκουσμα : Διακαλλιτεχνικές προσεγγίσεις και δραστηριότητες στη διδασκαλία της ποίησης», η Τζίνα Καλογήρου διατυπώνει μια πυκνή αλλά εύληπτη μεθοδολογική πρόταση στο πλαίσιο της οποίας, η διακαλλιτεχνική και διακειμενική προσέγγιση υπονομεύουν την τυποποίηση της διδασκαλίας, την επικέντρωση στα νοήματα του συγγραφέα και την χωρίς έμπνευση επαφή με τον ποιητικό λόγο. Η μεθοδολογική πρόταση υποστηρίζεται με ένα εξαιρετικά πλούσιο ρεπερτόριο ιδεών και πρακτικών επεξεργασίας των ποιητικών κειμένων, σε συνδυασμό με πολύμορφο οπτικοακουστικό υλικό (εικαστικά έργα, φωτογραφίες, μουσική, βίντεο, εφαρμογές πολυμέσων κ.ά.). Η Άννα Κουππάνου, στη μελέτη της «Αναδημιουργώντας το κείμενο: Κατανοώντας τη γραφή, μετα-γράφοντας την κατανόηση και ο ρόλος της εννοιολογικής μεταφοράς», αναπτύσσει τη θέση ότι τις πολυσύνθετες, προσωπικές και διαμορφωτικές εμπειρίες που αποκομίζουν οι ενεργητικοί στη σύνθεση του λογοτεχνικού νοήματος αναγνώστες, μπορούν δυνάμει να τις έχουν όλοι οι μαθητές εφόσον η διδακτική διαδικασία δημιουργήσει μαθησιακές συνθήκες που ενθαρρύνουν την αισθητική απόλαυση. Κομβικό στοιχείο της αισθητικής απόλαυσης είναι οι αμφίδρομες προβολές εμπειριών, συναισθημάτων, σκέψεων ανάμεσα στο κείμενο και τον αναγνώστη, που οδηγούν στη διαμόρφωση καινούριας σκέψης αλλά και νέων εμπειριών, μέσω της σύνδεσης εννοιολογικών σχημάτων που απέχουν ή είναι ξένα μεταξύ τους. Η θεωρητική τοποθέτησή της, κατά συνέπεια, με καταβολές στην φαινομενολογική παράδοση, αναφέρεται τόσο σε θεωρίες αναγνωστικής πρόσληψης (ιδίως της Rosenblatt και του Iser) όσο και στην προβληματική της εννοιολογικής μεταφοράς. Η διδακτική της πρόταση περιγράφει με εποπτικό τρόπο μια ολοκληρωμένη πορεία επεξεργασίας των λογοτεχνικών κειμένων που καλύπτει τα στάδια της προετοιμασίας των μαθητών για την επαφή με τα κείμενα, της δημιουργικής ανάγνωσής τους και της έκφρασης της ανταπόκρισης μέσα από τη δημιουργική γραφή: Στο επίκεντρο αυτής είναι η πρόβλεψη εννοιολογικών συνδέσεων, η ανίχνευσή τους στο κείμενο και η ύφανση νέων στο πλαίσιο της δημιουργικής γραφής. Η Αφροδίτη Αθανασοπούλου, στη μελέτη με τίτλο «Οικοδομώντας τον λογοτεχνικό γραμματισμό στη βαθμίδα του Δημοτικού. Στοιχεία διδακτικής του ποιητικού λόγου στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Λογοτεχνίας για τη Δημοτική Εκπαίδευση της Κύπρου» κινείται σε δύο συμπληρωματικές κατευθύνσεις: Αφενός παρουσιάζει τη φιλοσοφία του Προγράμματος Σπουδών Λογοτεχνίας σε ό,τι αφορά στην οικοδόμηση του λογοτεχνικού γραμματισμού στο δημοτικό σχολείο, με έμφαση στη θεωρία και τη γραμματική του ποιητικού λόγου. Αφετέρου, επεξεργάζεται μια ενδεικτική προσέγγιση ποιητικών κειμένων από το ανθολόγιο λογοτεχνικών κειμένων Με λογισμό και μ όνειρο, στη βάση της μεθοδολογίας της συνανάγνωσης (σύγκριση / συνεξέταση κειμένων). Η συνανάγνωση αναδεικνύει την άρρηκτη σχέση ποιητικής μορφής και περιεχομένου και συνδυάζει τον άξονα του λογοτεχνικού γραμματισμού με τον άξονα του γνωστικού και του αξιακού περιεχομένου. Ο Σπύρος Κιοσσές στην εργασία «Αξιοποιώντας διδακτικά την αφηγηματολογία ως μέσο λογοτεχνικού γραμματισμού: η περίπτωση της δημοτικής εκπαίδευσης στην Κύπρο» αναπτύσσει ένα πλαίσιο αξιοποίησης εννοιών αφηγηματολογικής ανάλυσης. Έχοντας προσδιορίσει τους άξονες βάσει των οποίων δομείται ένα αφηγηματικό έργο, δηλαδή το κείμενο, το ιστορικό του πλαίσιο, την αφηγηματική παράδοση στην οποία εντάσσεται και την αναγνωστική του πραγμάτωση (και τους οποίους είναι σκόπιμο να αναδεικνύει μια ολοκληρωμένη διδασκαλία αφηγηματικών κειμένων) προχωρά σε μια παραδειγματική ανάλυση του αποσπάσματος από Το παιχνίδι της μεταμφίεσης του - 4 -
5 Michel Tournier, που περιλαμβάνεται στο ανθολόγιο λογοτεχνικών κειμένων Με λογισμό και μ όνειρο. Η ανάλυση οργανώνεται γύρω από την επισήμανση βασικών συστατικών του αφηγηματικού σύμπαντος και λόγου αφενός μέσα από τη διαυγή εξέταση του σκηνικού, της χαρακτηρολογίας, της εστίασης, της αφηγηματικής φωνής και της πλοκής υπό τη μορφή διερωτήσεων και αφετέρου μέσα από πρακτικές ιδέες διδασκαλίας που επιδέξια αναδεικνύουν τη στενή σύνδεση του κειμενικού, του ιστορικού, του διακειμενικού και του αναγνωστικού άξονα. Ενδιαφέρον στοιχείο της πρότασης είναι η σύνδεση αυτών των αξόνων κατά την επεξεργασία του κειμένου υποδεικνύει το ιδεολογικό βάρος των αφηγηματικών μορφών δείχνοντας πώς η διδασκαλία στη βάση του αφηγηματικού λογοτεχνικού γραμματισμού διανοίγεται στον κριτικό λογοτεχνικό γραμματισμό. Τέλος, η εργασία με τίτλο «Το πρίσμα και τα φίλτρα των ειδών. Η ειδολογία στην υπηρεσία του λογοτεχνικού γραμματισμού» επικεντρώνεται σε δύο αλληλένδετα ζητήματα που επεξηγούν την ιδιαιτερότητα του ειδολογικού γραμματισμού στο πλαίσιο του λογοτεχνικού γραμματισμού. Πρώτον, στο πώς τα είδη διαμορφώνουν τις προσδοκίες μας για τα λογοτεχνικά κείμενα, κατευθύνουν την κατανόηση, υποστηρίζουν την κριτική ανταπόκριση, δίνουν πλαίσια επεξεργασίας του οικείου και του ανοίκειου, προσφέρουν σχήματα εργασίας για τη σύνθεση νοήματος. Δεύτερον, στη σημασία που έχει η ικανότητα των μαθητών και των μαθητριών να παράγουν και να αξιοποιούν ερμηνευτικά, στο πεδίο της λογοτεχνικής ανάγνωσης, τις ποικίλες ειδολογικές συναρτήσεις του ανά χείρας κειμένου, αναβαθμίζοντας την ποιότητα της αναγνωστικής εμπειρίας. Ολοκληρώνεται προτείνοντας μια πρακτική τυπολογία ειδολογικών συναρτήσεων, βάσει τον οποίων ο αναγνώστης συνθέτει την ειδολογικότητα του λογοτεχνικού κειμένου. Στο σημείο αυτό, θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς τη Τζίνα Καλογήρου, την Αφροδίτη Αθανασοπούλου, τον Σπύρο Κιοσσέ και την Άννα Κουππάνου για τις εξαιρετικές συμβολές τους στο αφιέρωμα αλλά και για την όμορφη και ζεστή συνεργασία που είχαμε όλο το διάστημα μέχρι την ολοκλήρωσή του. Κι ευχαριστώ, βέβαια, τη συντακτική ομάδα του περιοδικού Κείμενα που δέχτηκε να ενταχθούν τα πρακτικά της ημερίδας «Δημιουργικές προσεγγίσεις του λογοτεχνικού γραμματισμού στο Δημοτικό Σχολείο», υπό τη μορφή αφιερώματος, στις πάντα φιλόξενες διαδικτυακές σελίδες του περιοδικού Κείμενα. Κατερίνα Καρατάσου Επίκουρη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Frederick Βιβλιογραφία Αθανασοπούλου, Α. & Μπαζούκης Α. (2015). Το Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας στη δημόσια εκπαίδευση της Κύπρου: στόχοι, καινοτομίες και εμπειρίες από την εφαρμογή του. Στο Η Νεοελληνική Λογοτεχνία Σήμερα: Κοινωνία και Εκπαίδευση. Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου (Τμήμα Φιλολογίας, ΕΚΠΑ, Νοεμβρίου 2013). Αθήνα: Τομέας Νεοελληνικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ, σσ f/pdf_istoselida_tnf_/proceedings_litsoc pdf Α.Π.Σ.Λ (Αναθεωρημένο Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας για τη Δημοτική Εκπαίδευση) - 5 -
6 11_2012_anatheorimeno_psl_dimotiko.pdf Barthes, R. (1973). Η απόλαυση του κειμένου. (Μτφρ. Φ. Χατζηδάκη & Γ. Κρητικός). Αθήνα: Ράππας. Jauss, H. R. (1995/1979). Η αισθητική της πρόσληψης και η λογοτεχνική επικοινωνία. Στο Η θεωρία της πρόσληψης: Τρία μελετήματα. (Μτφρ. Μ. Πεχλιβάνος). Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας. σσ Jauss, H. R. (1982/1977). Aesthetic Experience and Literary Hermeneutics. (Μτφρ. M. Shaw). Minneapolis: University of Minnesota Press. Καρατάσου, Κ. (2015). Κριτική ανάγνωση και στρατηγική παλινδρόμηση εντός και εκτός του λογοτεχνικού σύμπαντος. Επεισόδια διδασκαλίας της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ως επιλεγόμενου μαθήματος. Στο Η Νεοελληνική Λογοτεχνία Σήμερα: Κοινωνία και Εκπαίδευση. Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου (Τμήμα Φιλολογίας, ΕΚΠΑ, Νοεμβρίου 2013). Αθήνα: Τομέας Νεοελληνικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ, σσ f/pdf_istoselida_tnf_/proceedings_litsoc pdf Lewis, C., Enciso, P., & Moje, E.B. (2007). Reframing sociocultural research on literacy: Identity, agency, and power. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Warner, M. (2004). Uncritical Reading. Στο J. Gallop (επιμ.). Polemic: Critical or Uncritical. Νέα Υόρκη: Routledge, σσ Για το ιστορικό του πράγματος, είναι σκόπιμο να γίνει η εξής διευκρίνιση. Το Π.Σ.Λ. δομήθηκε στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αναθεώρησης του Αναλυτικού Προγράμματος της Κύπρου. Στην αναθεώρηση υπόκειντο οι αρχές της κριτικής παιδαγωγικής. Αν μη τι άλλο, ο λογοτεχνικός γραμματισμός του Π.Σ.Λ. αφήνει ανοικτό τον δίαυλο επικοινωνίας με τον κριτικό γραμματισμό και πηγαίνει ένα βήμα πιο μπροστά από την δομικής κοπής, παλαιότερη μεν προδρομική δε, προβληματική περί λογοτεχνικής επάρκειας (Culler, 1975), σύμφωνα με την οποία η λογοτεχνική ανάγνωση (με τη σημασία της ανάγνωσης της λογοτεχνίας ως λογοτεχνίας) ενισχύεται μέσω της γνώσης των ειδοποιών δομών του λογοτεχνικού κειμένου. Πάντως, ήδη το 1975, ο Culler ολοκληρώνει τη σχετική ανάλυση με τον ισχυρισμό ότι η λογοτεχνική επάρκεια μπορεί να αποτελέσει τη βάση μιας στοχαζόμενης τους μηχανισμούς του κειμένου, αλλά και αναστοχαστικής, ερμηνείας («reflexive interpretation») (Culler, 1975: 151). Ο κριτικός γραμματισμός δεν αφορά στενά τη σχολική επίδοση αλλά διαμορφώνει τη σφαίρα της κοινωνικής πράξης και διακρίνεται από την έμφαση στην κοινωνική δράση και στο ζήτημα της εξουσίας, των μηχανισμών και των μορφών που τη φυσικοποιούν (Lewis, Enciso, & Moje, 2007). Περισσότερα για τη σχέση λογοτεχνικού γραμματισμού και κριτικού γραμματισμού, βλ. Καρατάσου, Για μια αναλυτική παρουσίαση του Π.Σ.Λ., βλ. Αθανασοπούλου & Μπαζούκης,
Το μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ: Ζητήματα διδασκαλίας και αξιολόγησης. Βενετία Μπαλτά & Μαρία Νέζη Σχολικές Σύμβουλοι Φιλολόγων 5/10/2016
Το μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ: Ζητήματα διδασκαλίας και αξιολόγησης Βενετία Μπαλτά & Μαρία Νέζη Σχολικές Σύμβουλοι Φιλολόγων 5/10/2016 Στόχοι της εισήγησης: Επισήμανση βασικών σημείων από τις οδηγίες
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014-2015
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014-2015 Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ Κατηγορία ECTS Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Επιστήμη Υποχρεωτικό 6 Ελληνική Γλώσσα Υποχρεωτικό 6 Η Ιστορία και η Διδακτικής της Υποχρεωτικό 6
Π ρ ο α ι ρ ε τ ι κό σ ε μ ι ν ά ρ ι ο ε π ι μ ό ρ φ ω σ η ς. Νοέμβριος 2015 {επιμ. παρουσίασης: Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος }
Π ρ ο α ι ρ ε τ ι κό σ ε μ ι ν ά ρ ι ο ε π ι μ ό ρ φ ω σ η ς Νοέμβριος 2015 {επιμ. παρουσίασης: Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος } Είδη αξιολόγησης: αρχική-διαγνωστική, συντρέχουσαδιαμορφωτική, τελική Μορφές
III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ;
III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ; Eρωτήματα ποιες επιλογές γίνονται τελικά; ποιες προκρίνονται από το Π.Σ.; ποιες προβάλλονται από το εγχειρίδιο; ποιες υποδεικνύονται από το ίδιο το αντικείμενο; με
Η υποχρεωτική εκπαίδευση νοείται ως ενιαίος κορμός, οπότε η διδασκαλία του μαθήματος στη Μ.Ε. αποτελεί συνέχεια και εμβάθυνση εκείνης στο Δημοτικό
Η υποχρεωτική εκπαίδευση νοείται ως ενιαίος κορμός, οπότε η διδασκαλία του μαθήματος στη Μ.Ε. αποτελεί συνέχεια και εμβάθυνση εκείνης στο Δημοτικό (συνάφεια θεματικών ενοτήτων και λογοτεχνικού παιχνιδιού/γραμματισμού)
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ
ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ Οι Δ/τές ως προωθητές αλλαγών με κέντρο τη μάθηση Χαράσσουν τις κατευθύνσεις Σχεδιάσουν την εφαρμογή στη σχολική πραγματικότητα Αναπτύσσουν
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος Πειραιά
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος Πειραιά 15-9-2016 Βασικές αρχές Oδηγιών Τι διδάσκουμε; Πώς διδάσκουμε; Τι θέλουμε να πετύχουμε;
«Οι σελίδες αφηγούνται»
Πειραματικό Δ.Σ. Φλώρινας Υπεύθυνη εκπαιδευτικός : Πουγαρίδου Παρασκευή Τάξη : Δ «Οι σελίδες αφηγούνται» 1. Θέμα project κριτήρια επιλογής θέματος Η επιλογή του συγκεκριμένου project σχετίζεται άμεσα με
NEA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
NEA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016-17 1. Παρουσίαση του μαθήματος ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ Νεοελληνικής Γλώσσας (ΦΕΚ/303, τ. β /13-03-2003) http://ebooks.edu.gr/info/cps/3deppsaps
Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις
Α/ Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Απλή Αν κάνετε αναζήτηση µιας λέξης σε ένα αρχαιοελληνικό σώµα κειµένων, αυτό που θα λάβετε ως αποτέλεσµα θα είναι: Μια καταγραφή όλων των εµφανίσεων της λέξης στο συγκεκριµένο
Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α.
Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Τι θα Δούμε. Γιατί αλλάζει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών. Παιδαγωγικό πλαίσιο του νέου Α.Π.Σ. Αρχές του νέου Α.Π.Σ. Μαθησιακές περιοχές του νέου
Διδακτική της Λογοτεχνίας
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Λογοτεχνίας Ενότητα 2: Σκοποί της διδασκαλίας της λογοτεχνίας ll Βενετία Αποστολίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2015-201 Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ Κατηγορία ECTS ΥΑ0007 Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Υποχρεωτικό Επιστήμη ΥΔ0001 Ελληνική Γλώσσα Υποχρεωτικό ΥΒ0003 Η Ιστορία και η Διδακτικής της
Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Γενική Ενημέρωση
Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Γενική Ενημέρωση Επαρχιακά Συνέδρια Δ/ντών-ντριών & Δ/νόντων-νουσών Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης Νοέμβριος 2013 Ειρήνη Χατζηλουκά-Μαυρή, ΕΔΕ Διδασκαλία της Νέας
Διδακτική της λογοτεχνίας Ασκήσεις
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Διδακτική της λογοτεχνίας Ασκήσεις Βενετία Αποστολίδου Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκη, Χειμερινό εξάμηνο 2014-2015 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α τάξη Γενικού Λυκείου και Α τάξη Εσπερινού Γενικού Λυκείου Το Π.Σ. για το μάθημα της Λογοτεχνίας στην Α Λυκείου επιδιώκει να δώσει νέες κατευθύνσεις στη διδασκαλία της Λογοτεχνίας
Γνωστικό αντικείμενο: Ελληνικά. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Ομάδα Εργασίας Ελληνικών (Δημοτική Εκπαίδευση)
Διήμερο Εκπαιδευτικού Δημοτικής Εκπαίδευσης 2018-2019: Η Θέση και η Διδασκαλία της Δομής στο Μάθημα των Ελληνικών στο Δημοτικό Σχολείο (Γ μέχρι Στ τάξεις) Γνωστικό αντικείμενο: Ελληνικά ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Ομάδα
Οδηγίες διδασκαλίας για τη Νέα Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία στο Λύκειο, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης και του εξορθολογισμού της διδακτέας ύλης
Οδηγίες διδασκαλίας για τη Νέα Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία στο Λύκειο, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης και του εξορθολογισμού της διδακτέας ύλης Βενετία Μπαλτά Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Στόχοι της εισήγησης:
Αναλυτικό Πρόγραμμα Λογοτεχνίας. εμινάρια ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων, επτέμβριος 2014
Αναλυτικό Πρόγραμμα Λογοτεχνίας εμινάρια ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων, επτέμβριος 2014 1 Διευκρινίσεις για τα εγχειρίδια «Ο Λόγος Ανάγκη της Ψυχής» Και τα τρία εγχειρίδια και των τριών τάξεων κυκλοφορούν
Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]
Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μίου Κρήτης «Επιστήμες Αγωγής»
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μίου Κρήτης «Επιστήμες Αγωγής» Ειδίκευση B «Γραμματισμός, αφήγηση και διδασκαλία της Ελληνικής ως πρώτης και ως δεύτερης/ξένης» Στην ειδίκευση αυτή προσφέρονται
Μουσεία και Εκπαίδευση (υποχρεωτικό 3,4 εξ.) Προσδοκώμενα αποτελέσματα: Στη διάρκεια του μαθήματος οι φοιτητές/τριες
Μουσεία και Εκπαίδευση (υποχρεωτικό 3,4 εξ.) Περιγραφή του μαθήματος - στόχοι: Το μάθημα εξετάζει τις κοινωνικές, πολιτισμικές και ιστορικές διαστάσεις της ανάπτυξης του θεσμού του μουσείου και η ανάπτυξη
Διδακτική της Λογοτεχνίας
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Λογοτεχνίας Ενότητα 1: Σκοποί της διδασκαλίας της λογοτεχνίας l Βενετία Αποστολίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Διδακτική παρέμβαση 2-3 ωρών στο μάθημα της Λογοτεχνίας της Β Λυκείου και συγκεκριμένα στο κείμενο «Ζάβαλη Μάϊκω» του Στρατή Μυριβήλη με αξιοποίηση ΤΠΕ (χρήση αρχείων power point, διαδικτύου και
Τα φύλα στη λογοτεχνία Τάξη: Α Λυκείου
Τα φύλα στη λογοτεχνία Τάξη: Α Λυκείου Είδος διδακτικής πρακτικής: project, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία Προτεινόμενη διάρκεια: 20 ώρες Εισαγωγικές παρατηρήσεις Η διδακτική ενότητα «Τα φύλα στη λογοτεχνία»
Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή
Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014-2015*
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014-2015* ΔΕΥΤΕΡΑ 19/1 ΤΡΙΤΗ 20/1 ΤΕΤΑΡΤΗ 21/1 ΠΕΜΠΤΗ 22/1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23/1 ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΕΥΓΕΝΙΟΣ
Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες. Ζωή Διονυσίου
Σχολική Μουσική Εκπαίδευση: αρχές, στόχοι, δραστηριότητες Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά
Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου
Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου 1. Ταυτότητα δραστηριότητας Τίτλος: Και πάλι στο σχολείο Δημιουργός: Μαρία Νέζη Πεδίο, διδακτικό αντικείμενο και διδακτική ενότητα: Μάθημα: Νεοελληνική Λογοτεχνία Τάξη:
08/07/2015. Ονοματεπώνυμο: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΟΥΤΡΑΣ. Ιδιότητα: ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Β ΙΕΠ. (Υπογραφή)
Πράξη: «Ανάπτυξη μεθοδολογίας και ψηφιακών διδακτικών σεναρίων για τα γνωστικά αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» Άξονες Προτεραιότητας 1-2-3 Οριζόντια
Π ρ ο α ι ρ ε τ ι κό σ ε μ ι ν ά ρ ι ο ε π ι μ ό ρ φ ω σ η ς. Νοέμβριος 2015 {επιμ. παρουσίασης: Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος }
Π ρ ο α ι ρ ε τ ι κό σ ε μ ι ν ά ρ ι ο ε π ι μ ό ρ φ ω σ η ς Νοέμβριος 2015 {επιμ. παρουσίασης: Μαρία Παπαλεοντίου, Φιλόλογος } Σχεδιασμός - διδακτική οργάνωση θεματικής ενότητας, με βάση τις εμφάσεις
Περίληψη. Διδακτικοί Στόχοι. Α) Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:
Περίληψη Προτείνεται ένα διδακτικό σενάριο για το μάθημα των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στη Γ Γυμνασίου με τη χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας, συγκεκριμένα με το λογισμικό
Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Γ ( )
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης Μάιος 2014 Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για τη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Φάση Γ (2013-2014) Κεντρική Επιμόρφωση για Διευθυντές/ντριες & Εκπαιδευτικούς
Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις
Έργο: «Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο - για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο)» Επιμορφωτικό Σεμινάριο Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές
Διαδραστικός πίνακας και φιλολογικά μαθήματα. Επιμέλεια: Νότα Σεφερλή
Διαδραστικός πίνακας και φιλολογικά μαθήματα Επιμέλεια: Νότα Σεφερλή Περί τίνος πρόκειται Υβριδική συσκευή που συνδυάζει κλασικά χαρακτηριστικά πίνακα τάξης με χαρακτηριστικά των ΤΠΕ Μπορεί να δείξει ό,τι
Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017
Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές - η σχέση τους με τις θεωρίες μάθησης Παρατηρώντας τη μαθησιακή διαδικασία Τι είδους δραστηριότητες παρατηρήσατε
Α ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ)
Ειδίκευση Α ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ) Η ειδίκευση προσφέρει στις φοιτήτριες και στους φοιτητές σε βάθος θεωρητική κατάρτιση σε ζητήματα διδακτικής της ελληνικής γλώσσας, εξετάζοντας
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ: EΣΤΙΑΣΗ ΣΕ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
1 ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ: EΣΤΙΑΣΗ ΣΕ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: H MAΘΗΣΙΑΚΗ ΑΞΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΟΥΣ Τι έγινε;
Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων
Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της
ΠΡΟΣ : ΚΟΙΝ.: Ι. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Α Να διατηρηθεί μέχρι... Βαθμός Ασφαλείας...
Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών
Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Δρ Μαριάννα Φωκαΐδου Δρ Παυλίνα Χατζηθεοδούλου Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών Μέσης Εκπαίδευσης
www.themegallery.com LOGO
www.themegallery.com LOGO 1 Δομή της παρουσίασης 1 Σκοπός και στόχοι των νέων ΠΣ 2 Επιλογή των περιεχομένων & Κατανομή της ύλης 3 Ο ρόλος μαθητή - εκπαιδευτικού 4 Η ΚΠΑ στο Δημοτικό & το Γυμνάσιο 5 Η Οικιακή
Παιδαγωγικό Υπόβαθρο ΤΠΕ. Κυρίαρχες παιδαγωγικές θεωρίες
Παιδαγωγικό Υπόβαθρο ΤΠΕ Κυρίαρχες παιδαγωγικές θεωρίες Θεωρίες μάθησης για τις ΤΠΕ Συμπεριφορισμός (behaviorism) Γνωστικές Γνωστικής Ψυχολογίας (cognitive psychology) Εποικοδομητισμός (constructivism)
Το μάθημα της λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Το μάθημα της λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση Ενότητα 6: Μέθοδος project - Πολιτισμός και σχολείο - Διδασκαλία σε ομάδες Ελένη
Εννοιολογική χαρτογράφηση: Διδακτική αξιοποίηση- Αποτελέσματα για το μαθητή
Το λογισμικό της εννοιολογικής χαρτογράυησης Inspiration Η τεχνική της εννοιολογικής χαρτογράφησης αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Joseph D. Novak, στο πανεπιστήμιο του Cornell. Βασίστηκε στις θεωρίες του
ΈΝΤΥΠΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 1
ΈΝΤΥΠΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 1 Ονοματεπώνυμο & Ιδιότητα παρατηρήτριας/τη: Σχολείο - Ημερομηνία διδ. ώρα: Μάθημα τάξη γυμνασίου/λυκείου Διδακτική ενότητα ΤΟΜΕΙΣ / ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ - ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ - ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ
Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές
Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Σκοποί ενότητας Να συζητηθούν βασικές παιδαγωγικές αρχές της προσχολικής εκπαίδευσης Να προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί
Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών
Πηγή: Δημάκη, Α. Χαϊτοπούλου, Ι. Παπαπάνου, Ι. Ραβάνης, Κ. Φύλο και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών: μια ποιοτική προσέγγιση αντιλήψεων μελλοντικών νηπιαγωγών. Στο Π. Κουμαράς & Φ. Σέρογλου (επιμ.). (2008).
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος 6 ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I 6 ΓΑΛ 170 e-french 6 ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής 6
πρώτο δεύτερο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I ΓΑΛ 170 e-french ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής ΓΑΛ 104 Γραπτός λόγος II ΓΑΛ 111 Φωνητική ΓΑΛ 1 Από
Πέντε Προτάσεις Αντιμετώπισης των υσκολιών στην Ανάγνωση
Πέντε Προτάσεις Αντιμετώπισης των υσκολιών στην Ανάγνωση Tο φαινόμενο της ανάγνωσης προσεγγίζεται ως ολική διαδικασία, δηλαδή ως λεξιλόγιο, ως προφορική έκφραση και ως κατανόηση. ημήτρης Γουλής Πρώτη Πρόταση
Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για το Νέο Σχολείο: Η γνώση είναι ο δρόμος για το μέλλον!
Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για το Νέο Σχολείο: Η γνώση είναι ο δρόμος για το μέλλον! 1 ΣΥΝΟΨΗ 150.000 εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα συμμετάσχουν μέχρι
Η Περιγραφική Αξιολόγηση. στο Γ/σιο Βουργαρελίου. κατά το σχ. έτος Πάτρα, Μαρία Γλάβα
Η Περιγραφική Αξιολόγηση στο Γ/σιο Βουργαρελίου κατά το σχ. έτος 2017-2018 Πάτρα, 15-2-2019 Μαρία Γλάβα Περιεχόμενο παρουσίασης Στιγμές ορόσημα στην υλοποίηση της Π.Α. στο Γ/σιο Βουργαρελίου Ενδεικτικά
ΔΕΥΤΕΡΑ 25/1 ΤΡΙΤΗ 26/1 ΤΕΤΑΡΤΗ 27/1 ΠΕΜΠΤΗ 28/1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29/1 ΣΟΦΟΣ ΑΛΙΒΙΖΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2015-2016* ΔΕΥΤΕΡΑ 25/1 ΤΡΙΤΗ 26/1 ΤΕΤΑΡΤΗ 27/1 ΠΕΜΠΤΗ 28/1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29/1 ΣΟΦΟΣ ΑΛΙΒΙΖΟΣ
3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών
3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Παρουσίαση βασισμένη στο κείμενο: «Προδιαγραφές ψηφιακής διαμόρφωσης των
Εισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία
The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της
ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΙΤΙΟΥ
ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΙΤΙΟΥ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ Αναγνώριση Ανάγκης Αναγνώριση ανάγκης για βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων ως αποτέλεσμα μιας αρχικής αξιολόγησης
«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)»
«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» Εισαγωγικά Στη σημερινή πρώτη μας συνάντηση θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε με απλό και ευσύνοπτο τρόπο
ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ
ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Θέμα διδακτικού υλικού: Όνομα αξιολογητή: Ημερομηνία αξιολόγησης: Γενικές Οδηγίες Να αξιολογήσετε
Πιλοτική Εφαρμογή της Πολιτικής για Επαγγελματική Ανάπτυξη και Μάθηση
Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Πιλοτική Εφαρμογή της Πολιτικής για Επαγγελματική Ανάπτυξη και Μάθηση 390 παιδιά Το πλαίσιο εφαρμογής 18 τμήματα Μονάδα Ειδικής Εκπαίδευσης
Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου ATS2020 ΤΟΜΕΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ
ATS2020 ΤΟΜΕΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 1. Σχεδιασμός στρατηγικών για διερεύνηση 1.1. Εντοπίζουν σημαντικές ανάγκες/ προβλήματα/ ερωτήματα για διερεύνηση
Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης;
ΕΘΝΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ Παραδοχές Εκπαίδευση ως μηχανισμός εθνικής διαπαιδαγώγησης. Καλλιέργεια εθνικής συνείδησης. Αίσθηση ομοιότητας στο εσωτερικό και διαφοράς στο εξωτερικό Αξιολόγηση ιεράρχηση εθνικών ομάδων.
Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων
Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Να συζητήσουν και να
Μάθημα 12 ο. Διδακτικά σενάρια
Μάθημα 12 ο Διδακτικά σενάρια 1 Τι είναι το διδακτικό σενάριο; 2 Διδακτικό σενάριο είναι η δομημένη, πλήρης και λεπτομερειακή περιγραφή της διαδικασίας που ακολουθείται σε μια διδασκαλία η οποία: εστιάζει
ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ»
ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΙΣΗΓΗΣΗ: «Πρακτικές αξιολόγησης κατά τη διδασκαλία των Μαθηματικών» Γιάννης Χριστάκης Σχολικός Σύμβουλος 3ης Περιφέρειας
Ι. Κοινωνιολογία. Βαθμός Ασφαλείας: Να διατηρηθεί μέχρι: Βαθ. Προτεραιότητας: Αθήνα, Αρ. Πρωτ /Δ2
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ, ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
Τρόπος αξιολόγησης των μαθητών/-τριών στις ενδοσχολικές εξετάσεις: προαγωγικές, απολυτήριες και ανακεφαλαιωτικές
Τρόπος αξιολόγησης των μαθητών/-τριών στις ενδοσχολικές εξετάσεις: προαγωγικές, απολυτήριες και ανακεφαλαιωτικές των δύο κλάδων της «Ελληνικής Γλώσσας»: Νέα Ελληνική Γλώσσα/Νεοελληνική Γλώσσα και Νέα Ελληνική
ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Ι. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Το μάθημα της Θεατρικής Αγωγής θα διδάσκεται από φέτος στην Ε και Στ Δημοτικού. Πρόκειται για μάθημα βιωματικού χαρακτήρα, με κύριο
αξιοποίηση της αξιολόγησης για τη βελτίωση της μάθησης αξιολόγηση με στόχο την προώθηση των ευρύτερων σκοπών του σχολείου
αξιοποίηση της αξιολόγησης για τη βελτίωση της μάθησης αξιολόγηση με στόχο την προώθηση των ευρύτερων σκοπών του σχολείου ΔΗΜΗΤΡΗΣ Κ. ΜΠΟΤΣΑΚΗΣ, PhD Σχολικός Σύμβουλος Φ.Ε. / ΠΔΕ Βορείου Αιγαίου Αξιολόγηση,
Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη
Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Δομή επιμόρφωσης 1 η Μέρα Γνωριμία ομάδας Παρουσίαση θεωρητικού υποβάθρου Προσομοίωση : α) Επιλογή
Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο (2003).
Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο (2003). Δ.Ε.Π.Π.Σ. : Οργανωμένο σύστημα εργασίας, το οποίο σκιαγραφεί τι πρέπει να μάθουν τα παιδιά, τις διαδικασίες με τις οποίες επιτυγχάνονται
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΙ ΙΚΟ ΜΕΡΟΣ: ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ02 (78 ώρες)
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΙ ΙΚΟ ΜΕΡΟΣ: ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ02 (78 ώρες) 1.α 3 ώρες Η εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και τη διδασκαλία των φιλολογικών µαθηµάτων Επισκόπηση
Το μυστήριο της ανάγνωσης
Βενετία Αποστολίδου Το μυστήριο της ανάγνωσης Γιατί κάποιοι διαβάζουν και κάποιοι όχι; Είναι σημαντική η ανάγνωση; Γιατί μας αρέσει η ανάγνωση; Τι είναι η φιλαναγνωσία; Τα σημερινά παιδιά διαβάζουν; Η
Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα Ενότητα 11: Koινωνιογνωστικές, Κοινωνικές και Τεχνολογικές Θεωρίες Μάθησης Βασιλική Μητροπούλου-Μούρκα
Το παιδί ως αναγνώστης: Τα στάδια ανάπτυξης της ανάγνωσης και η σημασία της στην ευρύτερη καλλιέργεια του παιδιού
Το παιδί ως αναγνώστης: Τα στάδια ανάπτυξης της ανάγνωσης και η σημασία της στην ευρύτερη καλλιέργεια του παιδιού Διεπιστημονικό Συνέδριο: InfoKid 2017 Κέρκυρα Σπυροπούλου Χριστίνα Μαργαρίτα, Εκπαιδευτικός
Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας
Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Τμήμα Ιατρικών εργαστηρίων & Προσχολικής Αγωγής Συντονίστρια: Επίκουρη Καθηγήτρια, Ελένη Μουσένα [Σύγχρονες Τάσεις στην Παιδαγωγική Επιστήμη] «Παιδαγωγικά μέσω Καινοτόμων
Πειραματικό εργαστήρι στη βιωματική μάθηση και στη σχολική θρησκευτική αγωγή
Πειραματικό εργαστήρι στη βιωματική μάθηση και στη σχολική θρησκευτική αγωγή Εργαστήριο Ιστορίας και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Αιγαίου Διδάσκουν: Πολύκαρπος Καραμούζης, (Πανεπιστήμιο Αιγαίου)
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ (ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ) ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος Πειραιά
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ (ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ) ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος Πειραιά 15-9-2016 Πώς δουλέψαμε στο γλωσσικό μάθημα; Προγράμματα Σπουδών. Στοχοκεντρικός
Αντιγόνη Σοφοκλέους. Στ
«5η Διημερίδα (αλληλο-)διδακτικής. Διδάσκοντας με λογισμό και με όνειρο. Έμπνευση και Δημιουργία στη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Σχολικό έτος 2016-17.» Διοργάνωση:
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΣΑΠΗΣ Επιμέλεια 7 o Διήμερο Διαλόγου για τη Διδασκαλία των Μαθηματικών 15 & 16 Μαρτίου 2008 Ομάδα Έρευνας της Μαθηματικής Εκπαίδευσης ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ i ΤΟ
Τα Νέα Προγράμματα Σπουδών για τις ΤΠΕ στην υποχρεωτική εκπαίδευση
«ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή, στους Άξονες Προτεραιότητας 1,2,3 -Οριζόντια Πράξη» Τα Νέα Προγράμματα Σπουδών για τις ΤΠΕ στην υποχρεωτική εκπαίδευση Αθανάσιος Τζιμογιάννης Αναπληρωτής
Επαγγελματική μάθηση εκπαιδευτικών στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο: εισαγωγικές παρατηρήσεις
Επαγγελματική μάθηση εκπαιδευτικών στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο: εισαγωγικές παρατηρήσεις Παυλίνα Χατζηθεοδούλου Λοϊζίδου Προϊσταμένη Τομέα Επιμόρφωσης Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου 23 Μαΐου 2015 Ξενοδοχείο
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017 ΥΠ.Π.Ε.Θ.
1 Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 20 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017 ΥΠ.Π.Ε.Θ. 1 2 H ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗ ΜΗ ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΩΝ Ή /ΚΑΙ ΜΗ ΠΡΟΒΛΕΨΙΜΩΝ
Διδακτική Πληροφορικής
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Διδακτική Πληροφορικής Ενότητα 9: Ενιαίο Πλαίσιο Σπουδών και νέα Αναλυτικά Προγράμματα Πληροφορικής Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative
Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Ζωή Διονυσίου
Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ Σ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 ΔΕΥΤΕΡΑ 4/9 ΤΡΙΤΗ 5/9 ΤΕΤΑΡΤΗ 6/9 ΠΕΜΠΤΗ 7/9 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8/9 ΚΛΑΔΑΚΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ 11:00-15:30 Προφορικές
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ Σκοπός του Μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στη
ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΣΧΥΕΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΙΣΧΥΟΥΝ ΤΟ ΔΕΠΠΣ
ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες
ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικες πληροφοριες Πέτρος Γαλάνης Δρ. ΕΚΠΑ, Δάσκαλος Ε.Α. (ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Δ Αθήνας) Τι είναι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ); Ο όρος «Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος» (ΔΑΦ)
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών. Πρακτική Άσκηση. Ενότητα 1: Εισαγωγικά
Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Πρακτική Άσκηση Ενότητα 1: Εισαγωγικά Αν. Καθηγήτρια: Σοφία Αυγητίδου E-mail: saugitidoy@uowm.gr Μέντορες: Βάσω Αλεξίου, Λίζα Θεοδωρίδου, Αγάπη Κοσκοσίδου Παιδαγωγικό Τμήμα
file://d:\odysseas_thledisk_all_new\master 2004-2006\2004\7. Solomos Ethnikos Ymn... Page 1 of 5 Θ Ε Ω Ρ Η Τ Ι Κ Ο ΥΠΟΒΑΘΡΟ
Page 1 of 5 Θ Ε Ω Ρ Η Τ Ι Κ Ο ΥΠΟΒΑΘΡΟ Ο σχεδιασµός του συγκεκριµένου ϖρογράµµατος, ϖροκειµένου να έχει θετικά και µακροϖρόθεσµα αϖοτελέσµατα, στηρίζεται στη γνώση για τον τρόϖο µάθησης των ϖαιδιών και
Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας. Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού. Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας
Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας Διαδικασία η γνώση ως ανάπτυξη υψηλών νοητικών λειτουργιών (
Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο
Οδηγίες για την Πιλοτική Εφαρμογή των μαθημάτων και των Βιωματικών Δράσεων στο Γυμνάσιο για τις ανάγκες της Πράξης «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Πιλοτική Εφαρμογή». Α. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΙΛΟΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ
ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: B ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Ημερομηνία: Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Ο συγγραφέας αναφέρεται στη φυσιογνωμία και στον ρόλο
ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Δημοτικού Oδηγίες αξιοποίησης των σχολικών εγχειριδίων Σχολική χρονιά: 2011-2012 ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΣΤΟΧΟΣ 1ος:
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΣΤΟΧΟΣ 1 ος : Η βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων με έμφαση στην εφαρμογή, κατά τη διάρκεια της διδακτικής διαδικασίας (προγραμματισμός, διδασκαλία, αξιολόγηση), των Αναδομημένων Αναλυτικών
Περιεχόμενα. εισαγωγή 13. κεφάλαιο 1 ο. Η σημασία των ερωτήσεων για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση 19. κεφάλαιο 2 ο
Περιεχόμενα Περιεχόμενα εισαγωγή 13 κεφάλαιο 1 ο Η σημασία των ερωτήσεων για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση 19 Εισαγωγή 21 1.1 Η δύναμη των ερωτήσεων 25 1.2 Προς μια παιδαγωγική του διαλόγου 32
Α. Δράσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Πάφος 2017»
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ ΣΤΟΧΟΣ 3 ος : Η αξιοποίηση του πολιτιστικού πλούτου του συνόλου των κατοίκων της Ευρώπης και η ανάδειξη των κοινών στοιχείων και της πολυμορφίας των ευρωπαϊκών πολιτισμών, μέσα από πολιτιστικές
Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Οριζόντια αντιστοίχιση Στόχων Μεθόδων Δραστηριοτήτων - Εποπτικού Υλικού - Αξιολόγησης Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΟ
Η πρόσληψη της Καινής Διαθήκης στη λογοτεχνία και την τέχνη
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Η πρόσληψη της Καινής Διαθήκης στη λογοτεχνία και την τέχνη Έκτη Ενότητα: Η θεωρία της πρόσληψης κι η ερμηνεία της Καινής Διαθήκης: όρια