Ανακαλύψεις (15 ος 16 ος αι.) «Ήρθαμε αναζητώντας Χριστιανούς και μπαχαρικά»

Transcript

1 Ανακαλύψεις (15 ος 16 ος αι.) «Ήρθαμε αναζητώντας Χριστιανούς και μπαχαρικά»

2 Τα αίτια και κίνητρα των ανακαλύψεων Η αναζήτηση νέων εμπορικών δρόμων προς την Ανατολή Επιθυμία για τα αγαθά της Ανατολής (μεταξωτά από την Περσία και την Κίνα, βαμβάκι από την Ινδία, πολύτιμοι λίθοι (διαμάντια και σμαράγδια της Ινδίας, ρουμπίνια, τοπάζια και ζαφείρια της Κεϋλάνης) και, πάνω από όλα, μπαχαρικά.) Ο αποκλεισμός των χερσαίων εμπορικών δρόμων από τους Οθωμανούς και η δυσκολία στην πρόσβαση στις αγορές της Ανατολής Το μονοπώλιο των Γενουατών και των Βεννετών

3 Η ανάγκη ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων πολύτιμων μετάλλων (αργύρου και χρυσού) Αύξηση πληθυσμού Εξάντληση κοιτασμάτων στην Ευρώπη Κυκλοφορία νομίσματος Μάρκο Πόλο (θησαυροί της Ανατολής, έξαψη ενδιαφέροντος των Ευρωπαίων)

4

5 Επιθυμία εθνικής επιβολής Πορτογαλία Ισπανία Διεθνής Οικονομική επιβολή Εμπορικός ανταγωνισμός Χρηματοδότηση ταξιδιών Κρατική υποστίριξη Στόχοι (πλούτος, νέα εδάφη, ενίσχυση του γοήτρου των χωρών αυτών) Ερρίκος Θαλασσοπόρος

6

7 Η προσδοκία διάδοσης του Χριστιανισμού Σύνδεση πίστης 1. Απόκτηση πλούτου 2. Αναζήτηση ομοθρήσκων - διάδοση χριστιανισμού 3. Καταγραφή μουσουλμανικών κτήσεων ένωση χριστιανών εναντίων τους

8 «Μανδύας χριστιανικού καθήκοντος»

9 Οι παράγοντες που ευνόησαν τις ανακαλύψεις Η πρόοδος της ναυπηγικής τέχνης

10 Η Καραβέλα ήταν παλιό ιστιοφόρο πλοίο περισσότερο ακτοπλοϊκό και στη συνέχεια εξερευνητικό του 13 ου αιώνα με εκτόπισμα περίπου 70 τόνων που στους επόμενους δύο αιώνες εξελίχθηκε σε 200 τόνους. Η καράκα ήταν ένα μεγάλο ιστιοφόρο πλοίο, που χρησιμοποιήθηκε από τον μεσαίωνα έως το τέλος του 17ου αι. Οι καράκες ήταν σκάφη που είχαν πολύ μεγάλο ύψος πλευρών, χαρακτηρίζονταν από μεγάλη υπερύψωση του πρωραίου και του πρυμναίου καταστρώματος. Διέθεταν τρία κατάρτια, κάποτε και τέσσερα. Το λατίνι ήταν ένα τριγωνικό πανί, που χρησιμοποιούσαν οι Άραβες στα πλοία τους. Τέτοιου είδους πανιά άρχισαν να χρησιμοποιούν οι Ευρωπαίοι θαλασσοπόροι, πιθανότατα πρώτοι οι Πορτογάλοι, μετά τις πρώτες δεκαετίες του 15ου αι. Το τριγωνικό πανί επέτρεπε την καλύτερη εκμετάλλευση των πλευρικών ανέμων, έκανε τα σκάφη πιο ευέλικτα και καθιστούσε την πορεία περισσότερο ακριβή.

11 Η τελοιοποίηση των οργάνων ναυσιπλοϊας

12 Ο αστρολάβος ήταν όργανο που επινοήθηκε πριν από τον 2ο αι. π.χ. για τη μέτρηση του ύψους των αστέρων από τον ορίζοντα ή της μεταξύ τους γωνιώδους απόστασης. Ο αστρολάβος στην πιο απλή μορφή του είναι ένας δίσκος, με διάμετρο περίπου 15 εκατοστών και με κυκλικό πλαίσιο που υποδιαιρείται σε μοίρες. Επάνω στο δίσκο είναι χαραγμένη μια ακτίνα που το άκρο της καταλήγει στο μηδέν των υποδιαιρέσεων. Στο κέντρο είναι στερεωμένος ένας κανόνας που μπορεί να στρέφεται γύρω από τον άξονά του. Η πυξίδα είναι όργανο που παρέχει άμεσο προσανατολισμό προς σταθερές κατευθύνσεις, όπως είναι ο γήινος μαγνητικός άξονας ή ο άξονας περιστροφής της Γης. Η πυξίδα, που λέγεται και μαγνητική πυξίδα, βασίζεται στην ιδιότητα που έχουν οι μαγνητικές βελόνες να προσανατολίζονται σύμφωνα με τις δυναμικές γραμμές του γήινου μαγνητικού πεδίου και να διευθετούνται, επομένως, παράλληλα προς το επίπεδο του τοπικού μαγνητικού μεσημβρινού. Η πυξίδα χρησιμεύει για τον προσανατολισμό πλοίων και αεροσκαφών, ακόμη όμως και οχημάτων ή πεζών που κινούνται σε περιοχή άγνωστη στην οποία δεν υπάρχουν διακριτικά σημεία.

13 Η ανάπτυξη της χαρτογραφίας Πορτολάνος που απεικονίζει τη Μεσόγειο (14 ος αιώνας) Πορτολάνος που απεικονίζει την Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική (15 ος αιώνας)

14 Ο πορτολάνος ήταν τύπος ναυτικού χάρτη, που χρησιμοποιήθηκε από τον 13ο ως το 16ο αι. για την εμπορική ναυτιλία στη Μεσόγειο. Η ακτογραμμή σημειωνόταν με λεπτομέρειες, όπως και πολλά γεωγραφικά χαρακτηριστικά, ενώ οι ηπειρωτικές περιοχές ήταν, συνήθως, λευκές. Ο παλαιότερος χάρτης που διασώζεται, χρονολογείται λίγα χρόνια μετά από αυτό το γεγονός. Είναι γνωστός με την ονομασία Κάρτα Πιζάνα (Carta Ρisana), βρέθηκε στην Πίζα και σήμερα φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού. Πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε γύρω στα 1275, έχει σχεδιαστεί με το χέρι πάνω σε δέρμα προβάτου και απεικονίζει ολόκληρη τη Μεσόγειο Θάλασσα.

15 Η εφεύρεση της τυπογραφίας

16 Η περγαμηνή ήταν γραφική ύλη κατασκευασμένη μετά από επεξεργασία του δέρματος μικρών σε ηλικία ζώων (αρνιών και κατσικιών). Η τεχνική αυτή εφαρμόστηκε για πρώτη φορά κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους στην Πέργαμο της Μικράς Ασίας, απ όπου και πήρε το όνομά της.

17 Η εξέλιξη της πολεμικής τέχνης

18 Η τέχνη του πολέμου είχε παρουσιάσει, στις αρχές του 15ου αι., αξιοσημείωτες προόδους και οι Ευρωπαίοι στρατιώτες, που συμμετείχαν στα ταξίδια των Ανακαλύψεων ήταν, συνήθως, καλά οπλισμένοι. Πρώτα απ όλα χρησιμοποιούσαν σιδερένιες ατομικές θωρακίσεις διαφόρων ειδών: περικνημίδες για τα πόδια από τα γόνατα και κάτω, θώρακες για τον κορμό, πανοπλίες για ολόκληρο το σώμα και, φυσικά, κράνη για το κεφάλι. Όσο αφορά τα επιθετικά όπλα, χρησιμοποιούσαν ευρύτατα βαλλίστρες, ένα βλητικό πολεμικό όργανο, που αποτελούσε τελειοποιημένη μορφή του κλασικού τόξου. Η τελειοποίηση οφειλόταν στην εισαγωγή ενός μηχανικού συστήματος που επέτρεπε τη χρήση ενός πολύ ισχυρού τόξου, χωρίς να χρειάζεται ο χειριστής του να καταβάλλει ιδιαίτερη δύναμη και να τεντώσει ο ίδιος τη χορδή. Οι βαλλίστρες εκτόξευαν βέλη και ακόντια.