Επίδραση των υδατοκαλλιεργειών στο περιβάλλον

Transcript

1 Επίδραση των υδατοκαλλιεργειών στο περιβάλλον Παύλος Μακρίδης, επίκουρος καθηγητής Τμήμα Βιολογίας, Τομέας Βιολογίας Ζώων Πανεπιστήμιο Πατρών

2 Κατηγορίες συστημάτων εκτροφής με βάση την ανανέωση του νερού (και την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον)

3 Στατικά συστήματα Ελάχιστη επεξεργασία και ανανέωση του νερού Η επίδραση στο περιβάλλον είναι πολύ μικρή

4 Κλειστά συστήματα Ελάχιστη ανανέωση, αλλά συνεχής επεξεργασία Η επίδραση στο περιβάλλον είναι μικρή

5 Ημίκλειστα συστήματα Συνεχής ανανέωση, αλλά και επεξεργασία του νερού Η επίδραση στο περιβάλλον είναι μεγάλη

6 Η επίδραση στο περιβάλλον είναι πολύ μεγάλη Ανοικτά συστήματα Καμία επεξεργασία. Η ανανέωση του νερού εξαρτάται από το περιβάλλον.

7 Συστήματα υδατοκαλλιεργειών στατικά κλειστά ημίκλειστα Επίδραση καλλιέργειας στο περιβάλλον ανοικτά

8 Τα συστήματα εκτροφής με κριτήριο το βαθμό της ανθρώπινης παρέμβασης: Εκτατικά Κατασκευές εγκλωβισμού αλιευμάτων Ημιεκτατικά Λίπανση, οξυγόνωση, τάφροι διαχείμασης, Μηχανισμοί αποφυγής θηρευτών Ημιεντατικά Εισαγωγή γόνου Παροχή τροφής Εντατικά Χρήση τεχνητών δεξαμενών ή κλωβών Υπερεντατικά Μόνιμη ρύθμιση περιβαλλοντικών παραμέτρων

9 Καλλιέργεια ευρύαλων ψαριών (τσιπούρα, λαβράκι) στην Ελλάδα Ελεγχόμενος βιολογικός κύκλος 1. Αναπαραγωγή Νυμφικές καλλιέργειες Προπάχυνση (Ιχθυογεννητικοί σταθμοί) 2. Πάχυνση (Μονάδες πάχυνσης)

10 Πιθανά αίτια καταστροφής ποσειδωνίας Η ανάπτυξη φυτοπλαγκτόν στο νερό δημιουργεί σκίαση Άμεσο αποτέλεσμα παρουσίας θρεπτικών σε μεγάλη συγκέντρωση Επιφυτικοί οργανισμοί (μικροφύκη, μακροφύκη, βακτήρια)

11 Ιχθυογεννητικοί σταθμοί Ημίκλειστα εντατικά ή υπερεντατικά συστήματα Μεγάλη επίδραση στο περιβάλλον Μονάδες πάχυνσης Ανοικτά εντατικά συστήματα Πολύ μεγάλη επίδραση στο περιβάλλον

12 Χαρακτηριστικά Μεσογείου Xαμηλή συγκέντρωση θρεπτικών (Ολιγοτροφικό περιβάλλον) Χαμηλή πρωτογενής παραγωγικότητα Υψηλές θερμοκρασίες Υψηλή κίνηση ναυσιπλοΐας

13

14

15

16

17 Επίδραση υδατοκαλλιεργειών στο περιβάλλον 1. Απελευθέρωση θρεπτικών Υπολείμματα τροφής, περιττώματα, μεταβολικά προϊόντα, θνησιμότητες αποτελούν πηγές οργανικού φορτίου. Δημιουργία ανοξικής λάσπης στον πυθμένα κάτω από την μονάδες πάχυνσης. Άζωτό (N) και φώσφορος (P) είναι τα δυο στοιχεία που ελευθερώνονται σε μεγάλες ποσότητες και προκαλούν ευτροφισμό στο θαλάσσιο περιβάλλον. Ανάπτυξη πρωτογενούς παραγωγής (μικροφύκη, μακροφύκη) και υψηλό βακτηριακό φορτίο. Πληθυσμιακές εκρήξεις μικροφυκών (ερυθρές παλίρροιες)

18

19 Οι ερυθρές παλίρροιες είναι απότομες και έντονες πληθυσμιακές εκρήξεις πλαγκτονικών πληθυσμών, όπου η επιφάνεια του νερού καλύπτεται με κηλίδες ή με ένα συνεχές στρώμα μικροοργανισμών. Εάν και η αρχική ονομασία τους είναι ερυθρές παλίρροιες, τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει ο όρος Harmful Algal Blooms (HABs)

20 Οι βασικοί παράγοντες που συντελούν στα HABs είναι το φως, η θερμοκρασία, η αλατότητα, η βροχόπτωση, ο άνεμος και η παρουσία θρεπτικών συστατικών

21 Η συχνότητα εμφάνισης HABs μπορεί να οφείλεται στην αύξηση της περιβαλλοντικής ρύπανσης. Αστικά και βιομηχανικά απόβλητα, υδατοκαλλιέργειες, αλλά κυρίως γεωργικά λιπάσματα είναι οι κυριότερες αιτίες εμφάνισης τους.

22 Στις περισσότερες των περιπτώσεων οι εμπλεκόμενοι οργανισμοί δεν είναι τοξικοί. Η δυσμενής επιπτώσεις προέρχονται από τη υπερβολική αύξηση τους που οδηγεί σε ανοξικές συνθήκες σε τοπικό επίπεδο και στα προϊόντα της σήψης του πληθυσμού τους.

23 (

24 Οι βασικές ομάδες μικροφυκών που εμπλέκονται στις ερυθρές παλίρροιες είναι: Δινομαστιγωτά Κυανοφύκη Διάτομα

25 Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις μικροφυκών που είναι πολύ τοξικά και προκαλούν μεγάλα προβλήματα όπως: Alexandrium tamarense

26 Prymnesium polylepis

27 Microsyctis aeruginosa. Παράγει εντεροτοξίνες και νευροτοξίνες και δημιουργεί προβλήματα σε λιμναία συστήματα και σε δεξαμενές πόσιμου νερού.

28 Ο ευτροφισμός καταστρέφει σε τοπικό επίπεδο μέχρι και 25 μέτρα από τα κλουβιά) τα λιβάδια της ποσειδωνίας (Posidonia oceanica) H ποσειδωνία είναι σημαντική για το οικοσύστημα της Μεσογείου καθώς εκεί τρέφονται κάποια είδη, αναπτύσσονται στα πρώιμα αναπτυξιακά στάδια περισσότερα και είναι καταφύγιο για πολλά είδη.

29 Για τον επαναποικισμό ενός λιβαδιού Ποσειδωνίας απαιτούνται περίπου χρόνια

30 Η ποικιλομορφία και τα είδη του μακροβένθος χρησιμοποιουνται σαν δείκτης για την πιθανή επιβάρυνση στο περιβάλλον Monticellina heterochaeta Cirrophorus lyra Capitella capitata Βαθμός ρύπανσης

31 Επίδραση υδατοκαλλιεργειών στο περιβάλλον 1. Απελευθέρωση θρεπτικών 2. Γενετική ρύπανση Γενετική ρύπανση είναι η τροποποίηση της γενετικής σύστασης των ντόπιων άγριων πληθυσμών

32 Στα καλλιεργούμενα είδη του λαβρακιού (Dicentrarchus labrax) και της τσιπούρας (Sparus aurata) υπάρχουν υποπληθυσμοί της Ανατολικής και Δυτικής Μεσογείου και του Ατλαντικού με ελαφρώς διαφορετικά μορφομετρικά χαρακτηριστικά και δυναμική ανάπτυξης σε συνθήκες εκτροφής. Άτομα προερχόμενα από την Δυτική Μεσόγειο έχουν χρησιμοποιηθεί περισσότερο σε προγράμματα γενετικής βελτίωσης. Εάν οι γεννήτορες στους οποίους έχει βασιστεί ο καλλιεργούμενος πληθυσμός προέρχονται π.χ. από την Δυτική Μεσόγειο και η καλλιέργεια γίνεται στην Ανατολική Μεσόγειο, τότε υπάρχει κίνδυνος γενετικής ρύπανσης με τρεις κυρίως τρόπους. Α) Αναπαραγωγή μέσα στο κλουβιά και εκροή γενετικού υλικού από τους ιχθυοκλωβούς Β) Αυγά από ιχθυογεννητικό σταθμό που ρίπτονται στο περιβάλλον Γ) Διαφυγόντα άτομα από ιχθυοκλωβούς

33 Επίδραση υδατοκαλλιεργειών στο περιβάλλον 1. Απελευθέρωση θρεπτικών 2. Γενετική ρύπανση 3. Εισαγωγή ειδών που δεν ανήκουν στην τοπική πανίδα και χλωρίδα (εισβάλοντα είδη)

34

35 Αλλοίωση της φυσικής πανίδας και χλωρίδας στη Μεσόγειο θάλασσα Διώρυγα του Σουέζ (1869) Λεσεψιανά ειδή Διεθνής ναυσιπλοΐα ballast water Ενυδρεία (Caulaerpa taxifolia) Υδατοκαλλιέργειες (10%) Καλλιέργειες ψαριών Καλλιέργειες δίθυρων Η καλλιέργεια δίθυρων έχει προκαλέσει τις περισσότερες εισαγωγές ξένων ειδών, κυρίως μακρόφυτων και δίθυρων. (ειδικότερα στη Δυτική Μεσόγειο)

36

37 Η διώρυγα του Σουέζ και η Μεσόγειος Θάλασσα Η κυκλοφορία του νερού ανάμεσα στη Μεσόγειο και τον Ατλαντικό, μέσω των στενών του Γιβραλτάρ, είναι περιορισμένη ανανεώνεται περίπου κάθε 70 χρόνια Πολύ περιορισμένη παλίρροια Ευαισθησία στη ρύπανσηδεν αποβάλλονται γρήγορα οι ρύποι Είσοδοι διασποράς ξενικών ειδών στενό του Γιβραλτάρ, στενό του Βοσπόρου-Μαρμαρά ο Γάλλος Μηχανικός Φερδινάνδος Λεσσέψ Διώρυγα του Σουέζ: το έργο αυτό ξεκίνησε το 1854, άρχισε να χρησιμοποιείται το Σκέψη διάνοιξης και έργα: επί Φαραώ Σέτη Α ή Ραμσή Β (σύμφωνα με κάποιο αρχαίο κείμενο) περί τον 13ο αιώνα π.χ Επικοινωνία Μεσογείου με Ινδό-Ειρηνικό Ωκεανό και Ερυθρά Θάλασσα βαθμιαία εποίκιση με είδη χλωρίδας και πανίδας που είχαν εξάπλωση στους ωκεανούς αυτούς

38 Η διώρυγα του Σουέζ και η Μεσόγειος Θάλασσα Σήμερα αποτελεί τη μεγαλύτερη διώρυγα του κόσμου, συνολικού μήκους 168 χλμ. που, προσθέτοντας τα σημεία αγκυροβολίων και το μήκος της ενδιάμεσης λίμνης, φθάνει τα 190 χλμ. Έχει μέγιστο πλάτος, σε ορισμένα σημεία, μ. και βάθος 11,60 μ. Επιφέρει σημαντικές μειώσεις αποστάσεων στις μετακινήσεις των πλοίων Η διώρυγα του Σουέζ (Wikipedia)

39 Εισαγωγή στη λεσσεψιανή μετανάστευση Καμιά βιογεωγραφική περιοχή δεν έχει επηρεαστεί τόσο καθοριστικά από ανθρωπογενείς επεμβάσεις όσο η ανατολική Μεσόγειος Περισσότερα από 600 είδη, αυτόχθονα του Ειρηνικού- Ινδοειρηνικού Ωκεανού και της Ερυθράς Θάλασσας (συμπεριλαμβανομένων πρωτοζώων, μακροφύτων, βρυοζώων, χαιτόγναθων, ασκιδίων, υδροζώων, κτενοφόρων, πλατυέλμινθων, πολύχαιτων, εχινόδερμων, καρκινοειδών, μαλακίων και ιχθύων) έχουν παρατηρηθεί στη Μεσόγειο, εκ των οποίων τα 320 είναι εγκατεστημένα στον ανατολικό κόλπο της Μεσογείου Με πορτοκαλί χρώμα η Θάλασσα της Λεβαντίνης Φράγμα του ποταμού Ασουάν (wikipedia)

40 Πλούτος Λεσσεψιανών ειδών στη Μεσόγειο (αριθμός ειδών σε ένα 10Χ10km τετράγωνο) Ο χάρτης στηρίζεται στα δεδομένα της EASIN (Katsanevakis et al., 2014). Nunes et al., 2014

41 Τρόποι εισβολής μη αυτοχθόνων ειδών στη Μεσόγειο Ανθρώπινες δραστηριότητες/επεμβάσεις βιολογικές εισβολές στη Μεσόγειο Θάλασσα: (1) η διάνοιξη του καναλιού του Σουέζ που ενώνει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα, (2) ναυτιλία (το χρώμα της θαλάσσιας περιοχής υποδηλώνει την ένταση των θαλάσσιων δραστηριοτήτων: το μπλε είναι οι μειωμένες και το κόκκινο οι αυξημένες, (3) υδατοκαλλιέργειες (έρευνα του 2006: κόκκινες τελείεςοστρακοειδή, κίτρινες τελείες: ιχθυοκλωβοί) (Katsanevakis et al., 2014).

42 Παράγοντες που επηρεάζουν τη λεσσεψιανή μετανάστευση Αλατότητα Πρώτα χρόνια: λίμνες υψηλής αλατότητας (Bitter lakes) = φυσικό φράγμα (ανυπέρβλητο για προνύμφες, αφιλόξενο για ενήλικα) σήμερα εξάντληση αλατιού στον πυθμένα Αρχικά: εκβολές του ποταμού Ασουάν χαμηλή αλατότητα φράγμα: αύξηση αλατότητας σε φυσιολογικά επίπεδα Θερμοκρασία Οι χαμηλές χειμερινές θερμοκρασίες της Μεσογείου φαίνεται να είναι ο σημαντικότερος αποτρεπτικός παράγοντας για την διασπορά ειδών της Ερυθράς Θάλασσας και τροπικών οργανισμών Κλιματική αλλαγή Το γεγονός ότι επιβιώνουν θερμόφιλα είδη (τροπικάυποτροπικά) σε μια εύκρατη θάλασσα και εξαπλώνονται σε αυτήν μπορεί να υποδηλώνει ότι τα νερά της θερμαίνονται, ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής Υδροστατική πίεση και άνεμοι Η υδροστατική πίεση προωθεί τη λεσσεψιανή μετανάστευση. Το επίπεδο της Ερυθράς Θάλασσας είναι περίπου 1, 2 μέτρα υψηλότερο από της Μεσογείου. Δεδομένου ότι το κανάλι δεν έχει ειδικές πύλες, η κλίση της βαρύτητας ωθεί το νερό βορειότερα Νοτιανατολικοί άνεμοι ενισχύουν το φαινόμενο Παλίρροια στις Bitter Lakes ενισχύει μετανάστευση προς βόρεια Η μετανάστευση από μεσόγειο χρειάζεται περισσότερο χρόνο

43

44 Συνέπειες της λεσσεψιανής μετανάστευσης Οικολογική και οικονομική επίδραση (αλιεία) Καταλαμβάνουν τους οικολογικούς θώκους ενδημικών ειδών Έχει επίσης παρατηρηθεί ότι οι λεσσεψιανοί εισβολείς μπορεί να ανταγωνίζονται και μεταξύ τους και να εκτοπίζει ο ένας τον άλλο (το 1927 η γαρίδα Trachysalambria curvirostris παρατηρήθηκε στη Μεσόγειο και ήταν εξαιρετικά άφθονη, το 1987 η γαρίδα Metapenaeopsis aegyptia την έχει εκτοπίσει) Οξύνονται οι επιπτώσεις στον τουρισμό, την υγεία, ή τη ναυτιλία. Για παράδειγμα, η μέδουσα Rhopilema nomadica είναι εξαιρετικά τοξική Rhopilema nomadica

45 Συνέπειες της λεσσεψιανής μετανάστευσης Αρνητικές κοινωνικό-οικονομικές συνέπειες Μεγάλοι πληθυσμοί εγκατεστημένοι και τροφοδοτούμενοι από κατανάλωση γηγενών ειδών οικονομικής σημασίας Μεγάλη προσπάθεια απαιτείται για τον καθαρισμό των αλιευτικών εργαλείων από άφθονα και ανεπιθύμητα Λεσσεψιανά είδη Συνολικά όμως, αναφέρεται στη βιβλιογραφία, ότι ηλεσσεψιανή μετανάστευση φαίνεται να έχει μηδαμινές επιπτώσεις στην ελληνική αλιεία Οι επιπτώσεις των ξενικών ειδών στα θαλάσσια Μεσογειακά οικοσυστήματα Παράλληλα κάποιοι λεσσεψιανοί μετανάστες θρέφονται με μεγάλες ποσότητες ειδώνθεμελιωδών μελών των θαλάσσιων τροφικών δικτύων, χωρίς εμπορική αξία 30% των ξενικών ειδών επηρεάζουν συνήθως αρνητικά, συνολικά το οικοσύστημα και τις λειτουργίες του Δύνανται να μεταβάλλουν θεμελιωδώς τη λειτουργία του οικοσυστήματος αλλά και να καθορίσουν ή να μεταλλάξουν τους οικοτόπους, τροποποιώντας τις φυσικές και χημικές τους ιδιότητες Έμμεσες θετικές συνέπειες Κινητοποίηση ερευνητικής δραστηριότητας (γνωστικά οφέλη), ευαισθητοποίησηδραστηριοποίηση γύρω από την αλλαγή του κλίματος και τον καθαρισμό του νερού

46 Τα λεσσεψιανά είδη Δεν έχουν όλα τα είδη την ίδια ικανότητα διασποράς και αποίκισης σε νέους οικολογικούς θώκους, ακόμα και όταν πρόκειται για συγγενικά taxa με παρόμοιες οικολογικές απαιτήσεις Στην Ερυθρά Θάλασσα υπάρχουν 14 είδη της οικογένειας Mullidae, αλλά μόνο 2 έχουν καταφέρει να εγκατασταθούν στη Μεσόγειο, τα Upeneus moluccensis και U.pori. Το ίδιο ισχύει και για τα Holocentridae, από τα οποία μόνο το Sargocentron rubrum, από τα 15 είδη της οικογένειας που ζουν στην Ερυθρά, έχει αποικήσει στη Μεσόγειο θέση που κατέχουν στο οικοσύστημα από το οποίο έρχονται) Σήμερα ένας άλλος λεσσεψιανός μετανάστης το Lagocephalus γενετική ποικιλότητα στρατηγική επιβίωσης εύρος της περιοχής τροφοληψίας sceleratus δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στην αλιεία καταστρέφοντας τα εργαλεία ψαρέματος (π.χ. σχίζοντας δίχτυα) αλλά και είναι εξαιρετικά δηλητηριώδες και επικίνδυνο για την υγεία. προσαρμοστικότητα

47 Τα Λεσσεψιανά είδη στην Ελλάδα Μέχρι το 2009, στις Ελληνικές θάλασσες (Αιγαίο και Ιόνιο πέλαγος), είχαν καταγραφεί 202 ξενικά είδη Ο αριθμός τους αυξάνεται μέρα τη μέρα, το μοτίβο αυτό λαμβάνει χώρα από τη δεκαετία του και συνεχίζει έως σήμερα (τις δεκαετίες αυτές αυξανόταν και η θερμοκρασία των θαλάσσιων υδάτων) Τα Δωδεκάνησα αποτελούν περιοχή υψηλής σημασίας για την εξάπλωση των Λεσσεψανών ειδών στη Μεσόγειο Γιατί αυξάνονται, ( ) Στα Δωδεκάνησα εντοπίζεται το 45% (95) των ξενικών ειδών που απαντώνται στις ελληνικές όμως, τα ξενικά είδη; θάλασσες. Το 82% εξ αυτών (76 είδη) έχει εισαχθεί μέσω του καναλιού του Σουέζ εντατική έρευνα αύξηση ανθρωπογενών δραστηριοτήτων (υδατοκαλλιέργειες, διεθνές εμπόριο, ο τουρισμός ) παγκόσμια υπερθέρμανση επιταχύνει την προς τα βόρεια εξάπλωση και την αύξηση στη βιομάζα των θερμόφιλων ειδών, συμπεριλαμβανομένων των μηαυτοχθόνων τροπικών και υποτροπικών ειδών

48 Τα Λεσσεψιανά είδη στο Αιγαίο Η εξάπλωση των λεσσεψιανών ειδών μεγεθύνεται προς τα βόρεια και τα δυτικά του Αιγαίου (τα ψάρια είναι η καταλληλότερη ομάδα ειδών για να δειχθεί αυτό) μεγαλύτερο κύκλο ζωής από τα ασπόνδυλα αυξημένη κινητικότητα ικανότητα να δημιουργούν αποικίες και να εγκαθίστανται σε νέες περιοχές 30 είδη λεσσεψιανών ιχθύων (14 πριν το 1990 και τα υπόλοιπα ως το 2010) το 80% εξ αυτών είναι καλά εγκατεστημένο αποτελούν περίπου το 41% όλων των ινδοειρηνικών ειδών που έχουν εισαχθεί στη Μεσόγειο, το 7% της ιχθυοπανίδας του Αιγαίου και περίπου το 10% της τοπικής ιχθυοπανίδας. 14 από τα παραπάνω 30 λεσσεψιανά ψάρια βρίσκονται στη λίστα των 100 πιο επικίνδυνων ειδών εισβολέων της Μεσογείου

49 Η οικολογία των Λεσσεψιανών ειδών στο Αιγαίο τα μισά καταλαμβάνουν υποτροπικά νερά στις περιοχές από όπου κατάγονται ενώ τα υπόλοιπα τροπικά τα περισσότερα θρέφονται με ψάρια ή/και ασπόνδυλα, λίγα με ζωοπλαγκτόν και μόνο δύο (Siganus luridus και Siganus rivulatus) είναι χορτοφάγα τα περισσότερα αναπαράγονται το καλοκαίρι και κάποια από την Άνοιξη έως το Φθινόπωρο κατοικούν σε βάθη έως 50 μέτρα (με κάποιες εξαιρέσεις), καταλαμβάνουν διάφορους τύπους βυθών (αμμώδεις, αμμώδειςλασπώδεις, καλυπτόμενους με βλάστηση, αμμώδεις- πετρώδεις, πετρώδεις)

50 Τα ξενικά είδη αποτελούν κομμάτι των θαλάσσιων κοινοτήτων (ανατολική Μεσόγειος) Στην νοτιοανατολική περιοχή του Αιγαίου, διαμορφώνουν τη συνολική ποικιλότητα και εκπροσωπούνται σε όλα τα επίπεδα, από τον πλαγκτόν μέχρι το βένθος. ΠΙΘΑΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: συνεχιζόμενη προσθήκη ξενικών ειδών αύξηση αριθμού ειδών της Ανατολικής Μεσογείου ξαφνική παραγωγή νέων μεγάλων πληθυσμών απειλή για τους γηγενείς πληθυσμούς

51 Τα λεσσεψιανά είδη Caulerpa racemosa Ενδημικό της νοτιοδυτικής Αυστραλίας, ανακαλύφθηκε στη Μεσόγειο το 1990 Στην Κύπρο εκτόπισε τα λιβάδια ποσειδώνιας εντός 6 χρόνων (εισήχθηκε το 1991).

52 Τα λεσσεψιανά είδη 8 ξενικά είδη γαρίδας της Ερυθράς Θάλασσας έχουν καταγραφεί στη Μεσόγειο, 2 εκ των οποίων εξαπλώνονται δυτικά έως την Τυνησία. Λεσσεψιανοί μετανάστες εκτοπίζουν τους γηγενείς πληθυσμούς γαρίδων Marsupenaeus japonicus, Metapenaeus monoceros, Penaeus semisulcatus. Μεγάλη εμπορική αξία στη θάλασσα της Λεβαντίνης. = το μεγαλύτερο αλίευμα γαρίδας στην Μεσογειακή ακτή της Αιγύπτου και στις λιμνοθάλασσες στο δέλτα του Νείλου. Οι βιότοποί της αυτόχθονης γαρίδας Melicertus kerathurus έχουν καταληφθεί από τα λεσσεψιανά είδη και τείνει να εξαφανιστεί από τις ακτές του Ισραήλ. Αντίστοιχα φαινόμενα σε Τυνησία Upeneus moluccensis Saurida undosquamis Πρώτη καταγραφή στη Μεσόγειο: Έχει εδραιώσει πληθυσμούς στη Ρόδο και τη Λιβύη. Μέχρι το τέλος του 1940 :10-15% των συλλήψεων μπαρμπουνιών από αλιείς στις Ισραηλινές ακτές. Μετά τον εξαιρετικά ζεστό χειμώνα το το ποσοστό αυτό εκτοξεύτηκε στο 83% εκτοπίζοντας την αυτόχθονη κουτσομούρα (Mullus barbatus) (εξήγηση μέσω της Βιολογίας του είδους) Πρώτη καταγραφή στη Μεσόγειο:1952. Εξάπλωση: σ όλη τη Μεσόγειο (Αλβανία έως Λιβύη). Αύξηση συλλήψεων αύξηση θερμοκρασίας κατά 1 με 1.5 ο C τους χειμερινούς μήνες το Από τότε: αυξανόμενη εμπορική σημασία. Από το 1980 και έπειτα έχει εκτοπίσει τον αυτόχθονο μπακαλιάρο (Merluccius merluccius) σε βαθύτερα νερά στις ακτές της Τουρκίας. Από το 1980 οι συλλήψεις του λεποσκαρμού έχουν μειωθεί χάρη στην ανάκαμψη του πληθυσμού του αυτόχθονου μπακαλιάρου

53 Επίδραση υδατοκαλλιεργειών στο περιβάλλον 1. Απελευθέρωση θρεπτικών 2. Γενετική ρύπανση 3. Εισαγωγή ειδών που δεν ανήκουν στην τοπική πανίδα και χλωρίδα 4. Διασπορά ασθενειών Οι συνθήκες καλλιέργειας (στρες, αδυνατισμένο ανοσοποιητικό σύστημα, υψηλή ιχθυοφόρτιση, υψηλό βακτηριακό και οργανικό φορτίο) συνεισφέρουν στην ανάπτυξη ασθενειών σε συστήματα εκτροφής. Η δυνατότητα μετάδοσης των ασθενειών αυτών σε άγριους πληθυσμούς δεν έχει εξακριβωθεί.

54 Επίδραση υδατοκαλλιεργειών στο περιβάλλον 1. Απελευθέρωση θρεπτικών 2. Γενετική ρύπανση 3. Εισαγωγή ειδών που δεν ανήκουν στην τοπική πανίδα και χλωρίδα 4. Διασπορά ασθενειών 5. Απελευθέρωση χημικών

55 Fouling Τα δίχτυα των ιχθυοκλωβών αποτελούν ιδανικό υπόστρωμα για την ανάπτυξη διάφορων θαλάσσιων οργανισμών (μικροφύκη, μακροφύκη, κ.α.) μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα. Η συσσώρευση των οργανισμών αυτών (fouling) εμποδίζει τη εισροή καθαρού νερού στους ιχθυοκλωβούς και την οξυγόνωση του νερού.

56

57 Για να εμποδίσουν την ανάπτυξη αυτών των οργανισμών οι καλλιεργητές χρησιμοποιούν διάφορα χημικά (anti-fouling agents) που επιβαρύνουν το περιβάλλον. Συχνά είναι ενώσεις χαλκού.

58

59 Αντιπαρασιτικά φάρμακα Αντιβιοτικά Η χρήση αντιβιοτικών προκαλεί την ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών. Έχει αποδειχθεί ότι η εμφάνιση σε ιζήματα βακτηριακών στελεχών ανθεκτικών σε αντιβιοτικά αυξάνεται σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων γύρω από τις μονάδες πάχυνσης.

60 Έμμεση επίδραση στο περιβάλλον 1. Η διάθεση των προϊόντων υδατοκαλλιέργειας ικανοποιεί τις ανάγκες του καταναλωτικού κοινού ως ένα βαθμό και μειώνει την αλίευση άγριων πληθυσμών 2. Χρήση άγριου γόνου (τόνος, χέλι) 3. Παρασκευή τροφής από ιχθυάλευρα (πάνω από 30% των ιχθυάλευρων χρησιμοποιείται στις υδατοκαλλιέργειες)

61

62

63 Η παραγωγή των υδατοκαλλιεργειών έχει αυξηθεί από 25% του συνόλου της τροφής (ψαριών και θαλασσινών) που αλιεύεται από το υδάτινο περιβάλλον το 1997, στο 40% το Η αύξηση της επιβάρυνσης στο περιβάλλον είναι αναπόφευκτη.