Αποτελεί μέρος της αγωγής υγείας και μπορεί να περιλαμβάνει παρερχόμενες γνώσεις που αφορούν.

Transcript

1 ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ένας ευρύτερος ορισμός της επιστήμης της διατροφής και της διαιτολογίας περιλαμβάνει και την μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε σχέση με την τροφική επιλογή. Ο όρος διατροφικές συνήθειες αναφέρεται στα έθιμα διατροφής και αφορά είδη τροφίμων, συχνότητες κατανάλωσης, τρόπους κατανάλωσης και μαγειρέματος, μαγειρικά σκεύη, αριθμό γευμάτων ανά ημέρα, χρονική διάρκεια και συνθήκες γεύματος. Η μελέτη των διατροφικών συνηθειών στις μέρες μας είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς είναι ένα από τα κύρια εργαλεία για τις στρατηγικές που χαράζονται σε εθνικό επίπεδο και αποσκοπούν στην καλή υγεία του πληθυσμού, σε συνδυασμό με την διατροφή. Η εξέταση και μελέτη των διατροφικών συνηθειών μπορεί να αφορούν μεμονωμένα άτομα, ομάδες ή πληθυσμούς. Είναι δε δυνατό να περιλαμβάνει σύγκριση ομάδων. Οι λόγοι για τους οποίους εξετάζονται οι διατροφικές συνήθειες ατόμων, ομάδων, πληθυσμών, είναι κοινωνικοί οικονομικοί (έλεγχος ποιότητας ζωής ), λόγοι υγείας (επιδημιολογικές έρευνες ). Οι διατροφικές συνήθειες μπορούν να οριοθετήσουν διατροφικά πρότυπα (διατροφικά μοντέλα ) τα οποία προσδιορίζονται εθνικά, κλιματολογικά-περιβαλλοντικά- γεωγραφικά, καθώς και ηλικιακά. Η διατροφική αγωγή στηριζόμενη στις αρχές της επιστήμης της διατροφής και της διαιτολογίας χρησιμοποιεί σαν εργαλείο τα αποτελέσματα της μελέτης των διατροφικών συνηθειών. Αποτελεί μέρος της αγωγής υγείας και μπορεί να περιλαμβάνει παρερχόμενες γνώσεις που αφορούν. Την ανθρώπινη φυσιολογία και μεταβολισμό Τα τρόφιμα και τα θρεπτικά τους συστατικά καθώς και πληροφορίες για τα ωφέλιμα φυτοχημικά, προσθετικές ουσίες και αντιθρεπτικούς παράγοντες στα τρόφιμα. Στρατηγικές για την διαφοροποίηση- αλλαγή διατροφικών συνηθειών. Τρόπους παρασκευής τροφίμων κ.α. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ Το μάθημα των διατροφικών συνηθειών διατροφικής αγωγής στο τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας έχει οργανωθεί κατά τα τελευταία χρόνια σε τρία θεματικά μέρη Α) ορισμοί και έννοιες που αφορουν στους όρους διατροφικές συνήθειες, διατροφικά πρότυπα, αγωγή υγείας,διατροφική αγωγή, προαγωγή υγείας, διατροφική πολιτική κα.

2 Μελέτη των παραγόντων που επιδρούν στην διαμόρφωση διατροφικών συνηθειών και στην καθιέρωση διατροφικων προτύπων. Β) μελέτη διαφόρων διατροφικών προτύπων που ακολουθούνται στην σύγχρονη εποχή με έμφαση στο μεσογειακό διατροφικό πρότυπο. Γ) μελέτη και εξοικείωση στα διάφορα επιστημονικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται σήμερα για την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών με γνώμονα την υγεία και ευημερία του σύγχρονου ανθρώπου(μοντέλα αλλαγής διατροφικών συνηθειών). ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1 ΑΣΚΗΣΗ 1 ΥΓΕΙΑ - ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΥΓΕΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΣΧΕΔΙΟ ΑΣΚΗΣΗΣ Οι έννοιες της υγείας και της αγωγής και προαγωγής υγείας καθώς και της διατροφικής αγωγής δεν προσεγγίζονται από τους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο σε συνδυασμό με την ιστορική περίοδο και τις πολιτιστικές διαφοροποιήσεις. Στην παρούσα άσκηση χρησιμοποιείται η μέθοδος του καταιγισμού ιδεών(brainstorming) ώστε να προκύψουν οι παραπάνω έννοιες. Aκολουθεί συζήτηση ώστε να κατανοηθούν οι έννοιες και η σημασία τους στον πολιτισμό μας. Οι φοιτητές επισημαίνουν σημεία στην διατροφική τους συμπεριφορά που θα μπορούσαν να αποτελέσουν θέματα διατροφικής αγωγής ΆΣΚΗΣΗ 2 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ. ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΣΧΕΔΙΟ ΑΣΚΗΣΗΣ Καθώς οι φοιτητές έχουν αρχίσει να μελετούν τους παράγοντες που επιδρούν στην διαμόρφωση διατροφικων συνηθειων καλούνται να συνειδητοποιήσουν σε προσωπικό επίπεδο την σημαντικότητα των παραγόντων ΑΣΚΗΣΗΣ Καταγράψτε πέντε τρόφιμα κατά φθίνουσα σειρά τα οποία δεν περιλαμβάνονται στο διαιτολόγιό σας. Σκεφτείτε και καταγράψτε τους λόγους που οδήγησαν και οδηγούν στην συγκεκριμένη διατροφική συμπεριφορά. Παρουσιάστε την εργασία σας στους συμφοιτητές σας. ΆΣΚΗΣΗ 3 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΑΙΔΙΩΝ & ΕΦΗΒΩΝ.

3 Σκεφτείτε ένα τρόφιμο που συνηθίζατε να καταναλώνετε ως κολατσιό στο δημοτικό σχολείο. Αναζητήστε και καταγράψτε τους λόγους για τους οποίους επιλέγατε το συγκεκριμένο τρόφιμο. Παρουσιάστε την εργασία σας στους συμφοιτητές σας. ΆΣΚΗΣΗ 4 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΥΠΕΡΗΛΙΚΩΝ. Αναφερθείτε στο ημερήσιο διαιτολόγιο (ή την φυσική δραστηριότητα) μιας τυπικής ημέρας της μητέρας / του πατέρα σας ή κάποιου άλλου ενήλικα ή υπερήλικα που γνωρίζετε προσωπικά. Αναζητήστε, καταγράψτε και σχολιάστε τους παράγοντες που οδηγούν στην συγκεκριμένη συμπεριφορά ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΆΣΚΗΣΗ 5 ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Σκοπός : Να κατανοήσουν οι φοιτητές την χρησιμότητα της πυραμίδας μεσογειακής διατροφής και την ποσότητα & συχνότητα κατανάλωσης των τροφίμων της μεσογειακής διατροφής. Επίσης, να εξοικειωθούν με την χρησιμοποίηση των μικρομερίδων και να κατανοήσουν την διαφοροποίησή τους από τα ισοδύναμα τροφίμων, οπου υπάρχουν σύμφωνα με τις αγορανομικές διατάξεις Συμπληρώστε την κενή πυραμίδα που ακολουθεί με τα τρόφιμα και τον αριθμό μικρομερίδων, όπως έχουν προταθεί από το Ειδικό Επιστημονικό Συμβούλιο Υγείας. Και στην συνέχεα μετατρέψτε σε ισοδύναμα και σε γραμμάρια σύμφωνα με τον κατάλογο της υγειονομικής υπηρεσίας και του ορισμού των μικρομερίδων που δίνεται από το Ειδικό Επιστημονικό Συμβούλιο Υγείας. ΆΣΚΗΣΗ 6 ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ- ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣΗΣ- ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Σκοπός : Να κατανοήσουν οι φοιτητές την έννοια του διατροφικού προτύπου και τον ρόλο του διαιτολόγου στις μονάδες μαζικής εστίασης. Επίσης να έρθουν σε επαφή με τις διαδικασίες πιστοποίησης στον τομέα της διατροφής (μικρές ομάδες) Με δεδομένο ότι για υγιείς κανονικού βάρους ανθρώπους συστήνονται μικρομερίδων τροφίμων(βλ. άσκηση μεσογειακής πυραμίδας), σχεδιάστε μενού

4 κυρίων γευμάτων μεσογειακής δίαιτας με τα ήδη των τροφίμων και στην ποσότητα που προτείνονται στην πυραμίδα μεσογειακής διατροφής ώστε να χρησιμοποιηθούν σε μονάδες μαζικής εστίασης (Αφαιρέστε τα ισοδύναμα πρωινού, μη συμπεριλάβετε ενδιάμεσα γεύματα.) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 3 ΆΣΚΗΣΗ 7 ΑΛΛΑΓΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ- ΔΙΑΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Οι σπουδαστές χωρίζονται σε δυάδες και αναπτύσσουν συνεντεύξεις κινητοποίησης ως εξής. Επιλέγεται μια διατροφική συμπεριφορά η οποία δεν συνάδει με τους όρους της Υγιεινής διατροφής.επιλέγεται κάποιο υποθετικό στάδιο αλλαγής συμπεριφοράς. Αναπτύσσεται συνέντευξη κινητοποίησης όπου ο ένας από τους σπουδαστές έχει τον ρόλο του διατροφολόγου εκπαιδευτή και ο άλλος του ασθενή. Η συνέντευξη με τις ερωτήσεις και αποκρίσεις παρουσιάζεται στο τμήμα ακολουθεί συζήτηση Σκοπός της άσκησης Με την βοήθεια της προσομοίωσης οι φοιτητές αντιλαμβάνονται την σπουδαιότητα της συνέντευξης κινητοποίησης στην εκπαίδευση των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα και στην δυνατότητα να προωθηθεί η αλλαγή συμπεριφοράς σε σύντομο χρόνο. ΑΣΚΗΣΗ 8 ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Η άσκηση περιλαμβάνει εμβάθυνση στην αντίληψη για την ασφάλεια των τροφίμων που έχει ο μέσος άνθρωπος. Πραγματοποιείται με την μέθοδο των ερωτήσεων ώστε να προκύψει συνειδητοποίηση της γνώσης που έχουν οι φοιτητές για την ασφάλεια και ποιότητα των τροφίμων. Παρενθέτονται νομικά πλαίσια και διεθνείς τάσεις στην παράγωγη και διάθεση των τροφίμων ΑΣΚΗΣΗ 9 Ερωτηματολόγιο έρευνας Σκοπός : Να κατανοήσουν οι φοιτητές την αναγκαιότητα της ύπαρξης συγκεκριμένου τύπου ερωτηματολογίου για κάθε έρευνα που πραγματοποιούν και να εξοικειωθούν με την χρήση διαφορετικών τύπων ερώτησης.

5 Σχεδιάστε ένα ερωτηματολόγιο που να περιέχει μία ερώτηση από κάθε κατηγορία ερωτήσεων κλειστού τύπου και 1 ερώτηση ανοιχτού τύπου, από το οποίο να επιδιώκετε να λάβετε στοιχεία σχετικά με την κατανάλωση πρωινού από παιδιά ηλικίας ετών. ΑΣΚΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΜΜΕ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΧΩΡΙΣΜΟΣ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ - ΕΚΠΟΝΗΣΤΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ brief ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΩΦΕΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ Ω-3 ΛΙΠΑΡΩΝ - (σύνολο ελληνικού πληθυσμού, δημόσια τηλεόραση και ραδιόφωνο ΑΣΚΗΣΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Οι φοιτητές ανά ομάδες αναλύουν τα χαρακτηριστικά της κοινότητας(πληθυσμός στόχος) στην οποία θα απευθυνθεί η διατροφική παρέμβαση Οι πληθυσμοί στόχοι είναι Δήμος Σητείας 1ο δημοτικό σχολείο Σητείας Φοιτητές του τμήματος διατροφής και διαιτολογίας ΑΛΛΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Διατροφικές πληροφορίες και διεύρυνση της τροφογνωσίας των φοιτητών σχετικά με τρόφιμα και ομάδες τροφίμων της μεσογειακής και κρητικής διατροφής Σταυρανθή λαχανικά και γλυκοσυνολίτες Ακρόδρυα και ο λόγος Αργινίνης-Λυσίνης στους καρπούς τους. Τα μυρωδικά στην κρητική δίαιτα και η ωφέλεια στην υγεία