Μαρίνα Πατσίδου, Σχολική Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής 7 ης Περιφέρειας Μαρία Παπαδοπούλου, Σχολική Σύμβουλος 38 ης Περιφέρειας Προσχολικής Εκπαίδευσης

Transcript

1 Η επιμόρφωση για την ένταξη και τη συνεκπαίδευση των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μέσα από την τέχνη. Η περίπτωση της βιωματικής προσέγγισης μέσα από το εργαστήριο του «αντικειμένου κούκλα» Μαρίνα Πατσίδου, Σχολική Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής 7 ης Περιφέρειας Μαρία Παπαδοπούλου, Σχολική Σύμβουλος 38 ης Περιφέρειας Προσχολικής Εκπαίδευσης

2 Η Τέχνη αποτελεί βιωματικό τρόπο εκπαίδευσης που βοηθάει την πλειονότητα των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Άρρηκτη σχέση του νοητικού και αισθητικού τομέα Αισθητική γνώση αισθητηριακή εμπειρία Ενεργοποίηση πέντε συστατικών παραγόντων: Αίσθηση, αντίληψη, αναπαράσταση, σύνθεση, δόμηση (Best, Bruner, Reid, Robinson στο Rubin,1997, Άλκηστις, 2000)

3 Η εφαρμογή των τεχνών μπορεί, να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να προσδιορίσουν ιδιαίτερες ικανότητες και ταλέντα των μαθητών τους, που σε άλλη περίπτωση δεν θα τις γνώριζαν, ιδιαίτερα στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (Φύκαρης, & Μποβολή, 2013).

4 Ανασκόπηση ερευνών Μέσα από ένα πρόγραμμα δραματοποίησης και εικαστικών εργασιών βελτιώθηκε η επικοινωνία μαθητών με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (Henley, 1997) Ανάπτυξη κοινωνικών αλληλεπιδράσεων και σχέσεων διαπίστωσε ο (Clark et al., 1999: 32-55) μετά την εφαρμογή ενός προγράμματος δημιουργικών εικαστικών δραστηριοτήτων Αποκατάσταση, συντήρηση και βελτίωση της διανοητικής και σωματικής υγείας μέσα από τη μουσική και τις μουσικές δραστηριότητες (Μακρής & Μακρή, 2004))

5 Ανασκόπηση ερευνών Θετική στάση για τα ΑΜΕΑ και τη συνεκπαίδευσή τους διαπιστώνεται στην εφαρμογή εικαστικών και δημιουργικών δραστηριοτήτων σε μαθητές γυμνασίου (Πατσίδου, 2006) Η εφαρμογή εικαστικών δραστηριοτήτων σε μαθητή με νοητική στέρηση βελτίωσε τα προβλήματα συμπεριφοράς του (Πατσίδου, 2009) Υποστήριξη κοινωνικού πλέγματος Παιδιών με Αυτισμό κατά τη μετάβασή τους από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο μέσα από ένα πρόγραμμα καλλιτεχνικών δεξιοτήτων (Κωνσταντινίδου, 2010) Αύξηση των κινήτρων για μάθηση μέσα από την ενίσχυση του ενδιαφέροντός τους διαπιστώνει και η Γλένη (2011) μέσα από ένα συστημικό παραμύθι «μαγειρεμένο με απλά υλικά» με ταυτόχρονη αφήγηση και καθοδηγούμενη δραματοποίηση μέσα από έντονα εμψυχωτικό ρόλο του εκπαιδευτικού.

6 Σκοπός της εργασίας: Να αναδείξει τη σημαντικότητα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών σε πρακτικές συνεργασίας μέσα από την Τέχνη και συγκεκριμένα μέσα από το αντικείμενο της κούκλας κουκλοθέατρου στην πιλοτική εφαρμογή βιωματικού εργαστηρίου (θεωρητικό- πρακτικό πλαίσιο)

7 Επιμέρους στόχοι: α) Να καταρτιστούν θεωρητικά οι εκπαιδευτικοί των τμημάτων ένταξης, παράλληλης στήριξης και αντίστοιχων τμημάτων γενικής αγωγής για το ρόλο της τέχνης στην εκπαίδευση των ατόμων με ε.ε.α. και την αξιοποίηση των κοινωνικών ιστοριών στη βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές υψηλής λειτουργικότητας. β) Να γνωριστούν και να προβληματιστούν για εναλλακτικές μορφές συνεργασίας μέσα από έναν κοινό συνεργατικό σχεδιασμό με τη βοήθεια του αντικειμένου «κούκλα κουκλοθέατρου» και των κοινωνικών ιστοριών.

8 Η κούκλα, ένα άψυχο αντικείμενο με ζωή βλέπει, ακούει, συμβουλεύει, συμπάσχει διδάσκει χωρίς διδακτισμό

9 Η κούκλα μπορεί να κάνει πράγματα που δεν μπορεί να κάνει κανείς άλλος

10 Το παιδί μαγεύεται από την κούκλα, το προκαλεί να μιλήσει μαζί της, να επικοινωνήσει Η κούκλα ακούει, όσα τα παιδιά δεν θα τολμούσαν να πουν σε κάποιον άλλο

11 Η κούκλα κουκλοθέατρου παίζεται από όλους το κουκλοθέατρο προορίζεται για όλους

12 Η κούκλα κουκλοθέατρου εκπληρώνει μια από τις υψηλότερες λειτουργίες του πολιτισμού: δίνει χαρά στο παιδί και όχι μόνο

13 Η κούκλα κουκλοθέατρου ζωντανεύει με τρόπο θεατρικό με την επέμβαση του κουκλοπαίχτη (παιδί ή ενήλικα)

14 Το κουκλοθέατρο είναι μια τέχνη δραματικής έκφρασης

15 Το παιδί ως κουκλοπαίχτης, αλλά και ως θεατής μέσω της ενασχόλισής του με το κουκλοθέατρο ευαισθητοποιείται ως προς τις τέχνες, εκλεπτύνει την αισθητική του.

16 Το κουκλοθέατρο είναι ένας προγονικός, προνομιούχος τρόπος για να δώσει μορφή και κίνηση σε όλα τα σχήματα του εσωτερικού μας κόσμου. Με την κούκλα οι εικόνες, οι φαντασιώσεις έρχονται να πάρουν σάρκα και οστά στην εξωτερική πραγματικότητα. Το καθετί γίνεται πιθανό. (Άλκηστις, 1992, σ: 340).

17 Το παιδί ως κουκλοπαίχτης, αλλά και ως θεατής μέσω της ενασχόλισής του με το κουκλοθέατρο ευαισθητοποιείται ως προς τις τέχνες, εκλεπτύνει την αισθητική του.

18 Η κούκλα ασκεί στο παιδί γοητεία και επιρροή, απελευθερώνει και τροφοδοτεί τη δημιουργική φαντασία του σε όλες τις φάσεις του κουκλοθέατρου: συλλογή υλικών, κατασκευή κούκλας, δημιουργία σεναρίου, κατασκευή σκηνικών, μουσική επένδυση, παίξιμο, παρακολούθηση κουκλοθέατρου, κ.ά.

19 Το κουκλοθέατρο ενεργοποιεί αβίαστα τύπους νοημοσύνης Γλωσσική Λογική-Μαθηματική Μουσική Χωρική-Οπτική Σωματική Διαπροσωπική Ενδοπροσωπική Φυσιοκρατική

20 Η κούκλα βοηθά το παιδί -παίζοντας -να αποκτήσει διάφορες δεξιότητες. Για παράδειγμα, η κίνηση της κούκλας ασκεί το παιδί σε δεξιότητες που σχετίζονται με την λεπτή κινητικότητα και με οπτικοκινητικό συντονισμό. Κούκλα, Unima (μαριονέττα, μετεξέλιξη του νευρόσπαστου)

21 Το κουκλοθέατρο, αποτελεί σπουδαίο μέσο αφ εαυτού στην εξυπηρέτηση στόχων της διαφοροποιημένης διδασκαλίας -μάθησης.

22 Το κουκλοθέατρο διαμεσολαβεί στην επίτευξη στόχων τόσο των αναλυτικών προγραμμάτων ειδικής αγωγής όσο και της γενικής.