Α.Σ.Δ.Ι. ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΜΗΜΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΠΔΣΡΔΛΑΙΟΤ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΔ ΤΜΠΑΡΑΓΩΓΗ

Transcript

1 Α.Σ.Δ.Ι. ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΜΗΜΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΠΔΣΡΔΛΑΙΟΤ ΚΑΙ ΦΤΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ "ΦΤΙΚΟ ΑΔΡΙΟ - ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΔ ΤΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΟΝ ΟΙΚΙΑΚΟ ΣΟΜΔΑ" Δηζεγεηήο : K.ΠΑΠΑΓΟΠΟΤΛΟΤ ΜΑΡΙΑ πνπδαζηέο : ΜΠΑΚΑΝΟ ΥΡΙΣΟ 3032 ΠΟΝΗΡΗ ΘΑΝΑΗ 3035 ΚΑΒΑΛΑ ΟΚΣΧΒΡΙΟ 2010

2 Α.Σ.Δ.Η. ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΜΖΜΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΠΔΣΡΔΛΑΗΟΤ ΚΑΗ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ "ΦΤΗΚΟ ΑΔΡΗΟ - ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΔ ΤΜΠΑΡΑΓΩΓΖ ΣΟΝ ΟΗΚΗΑΚΟ ΣΟΜΔΑ" Δηζεγεηήο : K.ΠΑΠΑΓΟΠΟΤΛΟΤ ΜΑΡΙΑ πνπδαζηέο : ΜΠΑΚΑΝΟ ΥΡΙΣΟ 3032 ΠΟΝΗΡΗ ΘΑΝΑΗ 3035 ΚΑΒΑΛΑ ΟΚΣΧΒΡΙΟ 2010

3 ΔΤΥΑΡΙΣΙΔ Πξηλ δηαβάζεη θάπνηνο ηελ πηπρηαθή απηή εξγαζία, είλαη ζεκαληηθφ λα γλσξίδεη ηνπο αλζξψπνπο, πνπ ζπλέβαιαλ, ψζηε λα επηηεπρζεί απηή γη απηφ θαη αηζζαλφκαζηε ηελ αλάγθε λα ηνπο εθθξάζνπκε ηηο επραξηζηίεο καο. Πξψηα απ φια ζέινπκε λα επραξηζηήζνπκε ηελ θαζεγήηξηα πνπ ήηαλ επηβιέπνλ απηήο ηεο πξνζπάζεηαο, ηελ θπξία Παπαδνπνύινπ Μαξία γηα ηελ απφιπηα επηηπρεκέλε ζπλεξγαζία καο φιν απηφ ην δηάζηεκα. Σελ επραξηζηνχκε γηα ην ελδηαθέξνλ πνπ έδεημε γηα ην ζέκα θαη ηελ ελζάξξπλζε πνπ καο έδηλε γηα λα ζπλερίζνπκε πξνζθέξνληάο καο ηελ πιηθή θαη ςπρνινγηθή ππνζηήξημε. Δπίζεο επραξηζηνχκε ζεξκά ηνπο θνληηλνχο καο αλζξψπνπο πνπ καο βνήζεζαλ κε ηηο πνιχηηκεο πιεξνθνξίεο πνπ καο έδηλαλ φζνλ αθνξά ηελ έξεπλα, αιιά θαη γηα ηελ ππνκνλή ηνπο θαη ηελ ζηήξημε πνπ καο πξνζέθεξαλ φινλ απηφλ ηνλ θαηξφ. Η παξνύζα πηπρηαθή εξγαζία είλαη αθηεξωκέλε ζηηο νηθνγελεηέο καο πνπ ήηαλ θαη ε αηηία πνπ θηάζακε εδώ ζην κεζαίν ζθαιί ηεο δωήο, μεθηλώληαο από ην κεδέλ θαη πξνρωξώληαο κε αξγά θαη ζηαζεξά βήκαηα πξνο ηελ θνξπθή, ( όπωο ν θαζέλαο ηελ νξίδεη απηή ), ηνπο αγαπάκε, ηνπο εθηηκάκε θαη ηνπο ζεβόκαζηε πνιύ.

4 Ε ι σ α γ ω γ ή : Σν βηβιίν απηό απνηειεί πηπρηαθή εξγαζία ησλ ζπνπδαζηώλ Μπάκανοσ Υρίζηοσ θαη Πονήρη Θανάζη ηνπ ηκήκαηνο «Σερλνινγίαο Πεηξειαίνπ θαη Φπζηθνύ Αεξίνπ» θαη αλαθέξεηαη ζην Φπζηθό Αέξην θαη ζηηο Σερλνινγίεο πκπαξαγσγήο ζηνλ Οηθηαθό ηνκέα. ηόρνο καο είλαη ε εηζαγσγή ζην Φπζηθό Αέξην θαη ζηηο Σερλνινγίεο πκπαξαγσγήο κε ζθνπό ηελ θαηαλόεζε ηνπο από εκάο αιιά θαη από θάζε αλαγλώζηε. Σα έμη θεθάιαηα πνπ αθνινπζνύλ είλαη ρσξηζκέλα έηζη ώζηε λα είλαη αλεμάξηεηα ην έλα από ην άιιν αιιά όρη αζύλδεηα. πλνπηηθά ζα δνύκε: ην πξώην θεθάιαην, ηα γεληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Φπζηθνύ Αεξίνπ θαη ηνλ ηξόπν εηζαγσγήο ηνπ ζηελ Διιάδα ( Ρσζία - Πξνκαρώλα, Αιγεξία LNG - Ρεβπζνύζα ). ην δεύηεξν θεθάιαην, ηηο εθηθηέο ρξήζεηο θαη ην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ Φπζηθνύ Αεξίνπ. ην ηξίην θεθάιαην, νη εγθαηαζηάζεηο, ν ηξόπνο θαη ην θόζηνο ζύλδεζεο κε ην δίθηπν. ην ηέηαξην γίλεηαη κία εθηελήο αλαθνξά ζηηο Σερλνινγίεο πκπαξαγσγήο Ηιεθηξηζκνύ θαη Θεξκόηεηαο, θαζώο επίζεο αλαθέξνληαη ηα πζηήκαηα πκπαξαγσγήο κε ηηο αλάινγεο ζεξκνδπλακηθέο απνδόζεηο ηνπο. ην πέκπην, νη ιόγνη πνπ ην Φπζηθό Αέξην ππεξηεξεί ησλ ππνινίπσλ κνξθώλ ελέξγεηαο θαη ε νξζή ρξήζε ηνπ. ην έθην θαη ηειεπηαίν θεθάιαην ζπλνςίδνληαη ηα ζπκπεξάζκαηα αθνινπζνύκελα από ηηο αλάινγεο πξνηάζεηο καο.

5 Τετνολογίες Σσμπαραγωγής στον οικιακό τομέα ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Δηζαγσγή ζην Φπζηθφ Αέξην. ΔΛΙΓΑ 1.1 Σν Φπζηθφ Αέξην, ην θαχζηκν ηνπ 21 νπ αηψλα Σα παγθφζκηα απνζέκαηα θαη ε θαηαλάισζε Ση είλαη ην Φπζηθφ Αέξην Ζ θαχζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ Σν θπζηθφ αέξην ζηελ Διιάδα. 06 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Υξήζεηο Φπζηθνύ Αεξίνπ. 2.1 Σν Διιεληθφ ζχζηεκα Φπζηθνχ Αεξίνπ Παγθφζκηα θαη Δπξσπατθή Καηαλάισζε Φπζηθνχ Αεξίνπ Καηαλάισζε θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα πζθεπέο - Διιεληθή βηνκεραλία θαη αζηηθή θαηαλάισζε Φπζηθνχ Αεξίνπ Υξήζεηο θαη πιενλεθηήκαηα θπζηθνχ αεξίνπ ηελ Διιάδα ζήκεξα Φπζηθφ Αέξην γηα νηθνλνκία Φπζηθφ Αέξην γηα ζέξκαλζε παληνχ Φπζηθφ Αέξην θαη γηα δξνζηά Φπζηθφ Αέξην θαη γηα εζληθή σθέιεηα Πφζν ζα πιεξψζεηε Άιιεο ρξήζεηο Φπζηθνχ Αεξίνπ, Σν θπζηθφ αέξην ζηνλ ηξηηνγελή ηνκέα. 21

6 Τετνολογίες Σσμπαραγωγής στον οικιακό τομέα ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Δγθαηαζηάζεηο Φπζηθνχ Αεξίνπ Οηθηαθνχ Σνκέα. 3.1 Σν θπζηθφ αέξην ζηα λνηθνθπξηά Δθαξκνγέο Φπζηθνχ Αεξίνπ θαη εμνπιηζκφο ζπηηηνχ Παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο Θέξκαλζε ρψξσλ Μαγείξεκα. 27 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 πκπαξαγσγή ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα. 4.1 Ση είλαη ε πκπαξαγσγή Ζιεθηξηζκνχ θαη Θεξκφηεηαο (ΖΘ) πκπαξαγσγή ζηελ Διιάδα Ο ξφινο ηνπ Διιεληθνχ πλδέζκνπ πκπαξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ θαη Θεξκφηεηαο ( ΔΖΘ ) Καζνξηζκφο θαη ηζηνξηθή αλάπηπμε απφ ηε ζπκπαξαγσγή Γείθηεο απφδνζεο ησλ ζπζηεκάησλ ζπκπαξαγσγήο χγρξνλεο ηερλνινγίεο ζπκπαξαγσγήο πζηήκαηα ζπκπαξαγσγήο ζηξνβίισλ αηκνχ Κχξηεο δηακνξθψζεηο ησλ ζπζηεκάησλ ζπκπαξαγσγήο ζηξνβίισλ αηκνχ Θεξκνδπλακηθή απφδνζε ησλ ζπζηεκάησλ ζπκπαξαγσγήο ζηξνβίισλ αηκνχ πζηήκαηα ζπκπαξαγσγήο ζηξνβίισλ αεξίνπ Κχθινη ζηξνβίισλ. 54

7 Τετνολογίες Σσμπαραγωγής στον οικιακό τομέα Θεξκνδπλακηθή απφδνζε ησλ ζπζηεκάησλ ζπκπαξαγσγήο ζηξνβίισλ αεξίνπ Μεραλή εζσηεξηθήο θαχζεο ( ΜΔΚ ) ζπζηεκάησλ ζπκπαξαγσγήο Σχπνη ζπζηεκάησλ ζπκπαξαγσγήο κεραλψλ εζσηεξηθήο θαχζεσο Θεξκνδπλακηθή απφδνζε ησλ ζπζηεκάησλ ζπκπαξαγσγήο κε ηελ κεραλή εζσηεξηθήο θαχζεσο πζηήκαηα ζπκπαξαγσγήο ζπλδπαζκέλνπ θχθινπ χζηεκα ζπλδπαζκέλνπ θχθινπ Joule - Rankine πλδπαζκέλα πζηήκαηα θχθισλ Diesel - Rankine Γεληθά 80 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 5 Πιενλεθηήκαηα, κεηνλεθηήκαηα Φπζηθνύ Αεξίνπ θαη ΗΘ. 5.1 Πνηα είλαη ηα πιενλεθηήκαηα ζε ζρέζε κε ην πεηξέιαην θαη ην ειεθηξηθφ ξεχκα; Γηαηί ην Φπζηθφ Αέξην είλαη πην νηθνλνκηθή κνξθή ελέξγεηαο; Φπζηθφ Αέξην γηα θαζαξφηεξν πεξηβάιινλ Οη επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ απφ ηε ρξήζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ Σν Φπζηθφ Αέξην θζάλεη αλειιηπψο θαη είλαη εχρξεζην : 87

8 Τετνολογίες Σσμπαραγωγής στον οικιακό τομέα Σν Φπζηθφ Αέξην δελ απαηηεί δεμακελή απνζήθεπζεο: Σν Φπζηθφ Αέξην είλαη πξαθηηθφ: Δίλαη αζθαιήο κνξθή ελέξγεηαο ; Αζφξπβε ιεηηνπξγία Γελ ππάξρεη αλάγθε γηα απφςπμε Οξζή Υξήζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζην ζπίηη Αεξηζκφο ησλ ρψξσλ Απνβνιή ησλ πξντφλησλ ηεο θαχζεο Κιεηζηή εζηία θαχζεο Έιεγρνο ηεο θιφγαο Σαθηηθή ζπληήξεζε Οξζνινγηθή δηαρείξηζε ηεο ζεξκφηεηαο Μφλσζε Ρχζκηζε ηεο ζεξκνθξαζίαο Πξαθηηθέο ζπκβνπιέο Αλ αληηιεθζείηε νζκή αεξίνπ Πιενλεθηήκαηα πκπαξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ θαη Θεξκφηεηαο. 95

9 Τετνολογίες Σσμπαραγωγής στον οικιακό τομέα ΚΔΦΑΛΑΙΟ 6 Σα ζπκπεξάζκαηα θαη νη πξνηάζεηο καο. 6.1 Δθαξκνγέο ηεο ζπκπαξαγσγήο πκπαξαγσγή ζηνλ ηνκέα ηεο ρξεζηκφηεηαο Οηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο επηδξάζεηο Βέιηηζην ζρέδην θαη ιεηηνπξγία ζπζηεκάησλ ζπκπαξαγσγήο Γηαδηθαζία γηα ηελ επηινγή θαη ην ζρέδην ζπζηεκάησλ Πξνζνκνίσζε θαη αμηνιφγεζε απφδνζεο ζπζηεκάησλ Δλέξγεηεο λα πξνσζεζεί ε ζπκπαξαγσγή. 109

10 Τετνολογίες Σσμπαραγωγής στον οικιακό τομέα Γιαγπάμματα : ζει. ΚΔΦΑΛΑΙΟ Παγθφζκηα απνζέκαηα Φπζηθνχ Αεξίνπ Καηαλάισζε πξσηνγελνχο ελέξγεηαο ζηνλ θφζκν Αλακελφκελε θαηαλνκή θαηαλάισζεο Φπζηθνχ Αεξίνπ αλά ηνκέα ρξήζεο ζηελ Διιάδα ην Πίνακερ : σελ. ΚΔΦΑΛΑΙΟ Καηαλνκή ( % ) ηεο θαηαλάισζεο Φπζηθνχ Αεξίνπ αλά ηνκέα ρξήζεο ην ΚΔΦΑΛΑΙΟ Αξηζκφο κεζαλίνπ αεξηνχρσλ θαπζίκσλ εηξά ηαρχηεηαο θαη δχλακεο ησλ κεραλψλ diesel Παξαδείγκαηα ηεο κεξηθήο απφδνζεο θνξηίσλ ησλ κνλάδσλ ζπκπαξαγσγήο αέξην - κεραλψλ. 73

11 Τετνολογίες Σσμπαραγωγής στον οικιακό τομέα σήματα : σελ. ΚΔΦΑΛΑΙΟ Α ) Σππηθφ ζπκβαηηθφ ζχζηεκα παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Β ) Σππηθφ ζχζηεκα πκπαξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ θαη Θεξκφηεηαο χγθξηζε απνδνηηθφηεηαο κεηαμχ ηεο ζπκπαξαγσγήο θαη ηεο ρσξηζηήο παξαγσγήο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ηεο ζεξκφηεηαο Δλδεηθηηθέο ζεηξέο ζεξκνθξαζίαο γηα topping θαη bottoming systems χζηεκα ζπκπαξαγσγήο κε ζηξφβηιν ππνπίεζεο αηκνχ χζηεκα ζπκπαξαγσγήο κε ζηξφβηιν ζπκπχθλσζεο αηκνχ χζηεκα ζπκπαξαγσγήο bottoming cycle κε ζηξφβηιν ζπκπχθλσζεο αηκνχ Υάξηεο παξνπζίαζεο ζηξνβίινπ αηκνχ πζηήκαηα ζπκπαξαγσγήο αεξίνπ αλνηθηνχ θχθινπ ζηξνβίισλ πζηήκαηα ζπκπαξαγσγήο αεξίνπ θιεηζηνχ θχθινπ ζηξνβίισλ. 58

12 Τετνολογίες Σσμπαραγωγής στον οικιακό τομέα Δπίδξαζε ησλ απσιεηψλ πίεζεο εηζαγσγήο θαη εμάηκηζεο αεξίνπ ζηελ ηθαλφηεηα ζηξνβίισλ Υάξηεο απφδνζεο ζηξνβίινπ αέξα Δπίδξαζε ηεο ζεξκνθξαζίαο αέξα εηζφδνπ ζηελ δχλακε εμφδνπ ζηξνβίινπ αέξα Δπίδξαζε ηνπ θνξηίνπ θαη ηεο ζεξκνθξαζίαο ηνπ αέξα εηζφδνπ ζηελ ειεθηξηθή απφδνζε ζηξνβίινπ αέξα Δπίδξαζε ηνπ θνξηίνπ θαη ηεο ζεξκνθξαζίαο εηζφδνπ ηνπ ζηξνβίινπ αηκνχ ζηελ ζεξκνθξαζία εμάηκηζεο ηνπ αεξίνπ Γηάγξακκα ξνήο ελφο ζπζηήκαηνο ζπκπαξαγσγήο κε κεραλή εζσηεξηθήο θαχζεο πκπαξαγσγή κε ςπθηηθή κεραλή Κακπχιε απφδνζεο ηεο κεραλήο εζσηεξηθήο θαχζεο Ηζνξξνπία ζεξκφηεηαο ηεο κεραλήο εζσηεξηθήο θαύζεωο χζηεκα ζπκπαξαγσγήο ειεθηξνπαξαγσγήο Joule - Rankine κε ην ζηξφβηιν ππνπίεζεο αηκνχ χζηεκα ειεθηξνπαξαγσγήο ΑSΔΑ SΣΑL ζηξνβίινπ κε εμαγσγή / ζπκπχθλσζε ηνπ αηκνχ. 79

13 Τετνολογίες Σσμπαραγωγής στον οικιακό τομέα ςντομογπαυίερ : L.N.G. : Liquid Natural Gas dζρ : ζρεηηθή ππθλφηεηα bar : κνλάδα κέηξεζεο πίεζεο

14 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Δηζαγσγή ζην Φπζηθό Αέξην -1-

15 1.1 Σν Φπζηθό Αέξην, ην θαύζηκν ηνπ 21 νπ αηώλα. Σν Φπζηθφ Αέξην είλαη πιένλ κηα πξαγκαηηθφηεηα θαη γηα ηελ Διιάδα. Σν νηθνινγηθφ θαχζηκν ηνπ 21 νπ αηψλα κε ηα αζχγθξηηα πιενλεθηήκαηα πνπ ήδε γλσξίδνπλ θαη απνιακβάλνπλ ηα πεξηζζφηεξα αλεπηπγκέλα θξάηε ηνπ θφζκνπ, είλαη έηνηκν λα πξνζθέξεη κηα λέα πνηφηεηα ζηελ θαζεκεξηλή καο δσή θαη λα αλνίμεη λένπο νξίδνληεο ζε πνιινχο επαγγεικαηηθνχο θαη βηνκεραληθνχο θιάδνπο ηεο ρψξαο. Γηα λα γίλεη απηφ ρξεηάζηεθε λα ζπληειεζηεί θαη ζπληειείηαη αθφκα ζηελ Διιάδα έλα θνινζζηαίν έξγν ππνδνκήο, έλα κεγάιν ελεξγεηαθφ έξγν πνπ κπνξεί λα ζπγθξηζεί κφλν κε ηνλ εμειεθηξηζκφ ηεο ρψξαο. Τπνγξάθηεθαλ νη θαηάιιειεο ζπκβάζεηο κε ηηο ρψξεο παξαγσγήο, θαηαζθεπάζηεθαλ νη ζηαζκνί παξαιαβήο, δεκηνπξγήζεθε ην δίθηπν πςειήο, κέζεο θαη ρακειήο πίεζεο κε ππφγεηνπο αγσγνχο πνπ δηαηξέρνπλ ην βαζηθφ θνξκφ ηεο Διιάδαο, κεηαθέξνληαο ην Φπζηθφ Αέξην κέρξη ηνπο ηειηθνχο θαηαλαισηέο, κειεηήζεθαλ θαη πινπνηήζεθαλ νη ηξφπνη δηάζεζεο θαη ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο. Έηζη ζήκεξα ην Φπζηθφ Αέξην, αμηφπηζην, αζθαιέο, εχθνιν θαη νηθνλνκηθφ ζηελ εγθαηάζηαζε θαη ζηελ ρξήζε, είλαη εδψ γηα λα αγθαιηάζεη κε ηηο εθαξκνγέο ηνπ ην ζχλνιν ζρεδφλ ηεο θαζεκεξηλήο καο δσήο θαη ηελ επαγγεικαηηθψλ καο δξαζηεξηνηήησλ. Έηζη ην Φπζηθφ Αέξην βξίζθεη εθαξκνγή ζην ζπίηη, ζε εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο, ζηηο βηνηερλίεο θαη ζηε βηνκεραλία, ζηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ζηελ θίλεζε νρεκάησλ καδηθήο κεηαθνξάο. 1.2 Σα παγθόζκηα απνζέκαηα θαη ε θαηαλάισζε. Σν Φπζηθφ Αέξην ζρεκαηίζηεθε απφ ηα ζακκέλα απνζέκαηα θπηηθψλ θαη ζαιάζζησλ δσηθψλ νξγαληζκψλ πνπ έδεζαλ πξηλ απφ 200 θαη πιένλ εθαηνκκχξηα ρξφληα. Καηά ηε δεκηνπξγία θαη ηελ ελαπφζεζε ηεο άκκνπ ζε ζηξψκαηα, θάπνηεο θνξέο κε πάρνο ρηιηάδσλ πνδψλ, δεκηνπξγνχληαλ πίεζε θαη δέζηε ψζηε απηά ηα πξντφληα κε ηελ πςειή ελεξγεηαθή δχλακε -2-

16 απνζπληέζεθαλ, αιιάμαλε κνξθή θαη κεηαζρεκαηίζηεθαλ ζε πδξνγνλάλζξαθεο. Έηζη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ ζπγθεληξψζεθαλ ζηα ζηξψκαηα ησλ ππνγείσλ ηδεκαηνγελψλ πεηξσκάησλ, κε πνξψδε θπξίσο κνξθή, πνπ επέηξεπε ηελ θπζηθή απνζήθεπζε ηνπο. ήκεξα, ην Φπζηθφ Αέξην ζεσξείηαη παγθνζκίσο ε πην θαζαξή κνξθή ελέξγεηαο ιφγσ ηεο ζχζηαζεο ηνπ. ε αληίζεζε κε ην πεηξέιαην, ην θάξβνπλν θαη άιια θπζηθά θαχζηκα, έρνπλ πνιχπινθε ρεκηθή ζχζηαζε θαη θαηά ηελ θαχζε ηνπο εθιχνληαη πςειά πνζνζηά δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, ελψζεσλ ζείνπ θαη αδψηνπ. Σειεπηαία ην Φπζηθφ Αέξην θαιχπηεη παγθνζκίσο ην έλα ηέηαξην ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο απφ ηνλ νηθηαθφ, ηξηηνγελή θαη βηνκεραληθφ ηνκέα. ηα επφκελα πελήληα ρξφληα ε θαηαλάισζε αλακέλεηαη λα απμεζεί θαηά 50 %. ε απηέο ηηο πξνβιέςεηο δελ ζα πξέπεη λα μερλάκε θαη ηνπο παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ θαηαλάισζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζε ζρέζε κε ηηο άιιεο κνξθέο ελέξγεηαο θαη ζπγθεθξηκέλα ηνπ πεηξειαίνπ. Έλαο απφ απηνχο, είλαη ε δηαξθήο αχμεζε ησλ ηηκψλ ηνπ πεηξειαίνπ ιφγσ ησλ γεληθφηεξσλ πνιηηηθννηθνλνκηθψλ ζπλζεθψλ ζηελ πεξηνρή εμφξπμεο ηνπ. Ζ Δπξψπε επλνείηαη πεξηζζφηεξν απφ θάζε άιιε ήπεηξν απφ ηελ χπαξμε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ : ε γεηηλίαζε κε ηηο πεξηνρέο παξαγσγήο (Ρσζία, Αιγεξία, Οιιαλδία, Μέζε Αλαηνιή θαη άιιεο), θαζψο θαη ην ππθλφ δίθηπν ησλ δηαζπλδεφκελσλ αγσγψλ κεηαθνξάο εμαζθαιίδνπλ παληνχ ηε δηαζεζηκφηεηα ηνπ. Σα απνζέκαηα ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ είλαη εμίζνπ θαηαλεκεκέλα παγθνζκίσο κε απηά ηνπ πεηξειαίνπ. χκθσλα κε έξεπλεο ηα απνζέκαηα Φπζηθνχ Αεξίνπ θαηά ην ηέινο ηνπ 2001 αλέξρνληαλ ζε ζπλνιηθά δηο m 3, εθ ησλ νπνίσλ ην 36,2 % βξίζθεηαη ζηελ πξψελ νβηεηηθή Έλσζε θαη ην ππφινηπν είλαη θαηαλεκεκέλν ζε άιιεο πεξηνρέο ηνπ θφζκνπ. Αληίζεηα ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ησλ παγθνζκίσλ απνζεκάησλ ηνπ πεηξειαίνπ ( 63,5 % ) βξίζθεηαη ζηελ Μέζε Αλαηνιή. Γεληθά απνδεηθλχεηαη φηη ηα δηαζέζηκα απνζέκαηα Φπζηθνχ Αεξίνπ θαηά ην 2001 επαξθνχλ γηα πεξηζζφηεξα απφ εμήληα ρξφληα κε ηνπο -3-

17 ξπζκνχο παξαγσγήο ηνπ ηδίνπ έηνπο. Δλψ θαίλεηαη φηη θαηά ηελ εμαγσγή θαη ηελ θαηαλάισζε ηα απνζέκαηα ιηγνζηεχνπλ, νη ηάζεηο θαη ε εκπεηξία ηνπ παξειζφληνο απνδεηθλχνπλ φηη απηά επαλαζπληίζνληαη εμίζνπ. ε απηφ βεβαίσο βνεζάεη ηδηαίηεξα ε πξφνδνο ησλ ηερλνινγηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ εχξεζε θαη ηελ εμαγσγή ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ. ΠΔΣΡΔΛΑΙΟ 39% ΦΤΙΚΟ ΑΔΡΙΟ 25% ΚΑΡΒΟΤΝΟ 25% ΠΤΡΖΝΗΚΖ 8% ΤΓΡΟΗΛΔΚΣΡΙΚΗ 3% 1.3 Ση είλαη ην Φπζηθό Αέξην. Σν Φπζηθφ Αέξην απνηειεί κίγκα αεξίσλ πδξνγνλαλζξάθσλ, ην νπνίν εμάγεηαη απφ ηηο ππφγεηεο θνηιφηεηεο ππφ πςειή πίεζε θαη κεηαθέξεηαη πξνο ηνπο ηφπνπο φπνπ πξφθεηηαη λα ρξεζηκνπνηεζεί φπσο είλαη, ρσξίο ηελ αλάγθε πεξαηηέξσ επεμεξγαζίαο. Σν Φπζηθφ Αέξην είλαη θαη' εμνρήλ νηθνινγηθή ελέξγεηα, αθνχ δελ πεξηέρεη ελψζεηο ζείνπ, πνπ ζπγθαηαιέγνληαη ζηηο θχξηεο αηηίεο πεξηβαιινληηθήο ξχπαλζεο. Πξάγκαηη, ε θαχζε ηνπ παξάγεη νπζηαζηηθά κφλν πδξαηκνχο θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, ζπληζηψληαο, επνκέλσο, ηελ πιένλ θαζαξή θαη ιηγφηεξν ξππνγφλν πξσηνγελή πεγή ελέξγεηαο πνπ ππάξρεη ζήκεξα. Σν Φπζηθφ Αέξην, ε «γαιάδηα» ελέξγεηα, είλαη ε ελέξγεηα ηνπ κέιινληνο. Αλήθεη ζηελ νηθνγέλεηα ησλ νξπθηψλ θαπζίκσλ θαη πξφθεηηαη γηα κηα πεγή ελέξγεηαο πνπ πξνζθέξεη ε ίδηα ε θχζε θαη γη απηφ είλαη πξνηηκφηεξε απφ άιιεο νη νπνίεο γηα λα αμηνπνηεζνχλ απαηηνχλ δαπαλεξέο θαη ζχλζεηεο δηαδηθαζίεο παξαγσγήο. -4-

18 Σν Φπζηθφ Αέξην είλαη άρξσκν θαη άνζκν. Ζ ραξαθηεξηζηηθή νζκή ηνπ πξνζδίδεηαη ζην ζηάδην ηεο δηαλνκήο, πξνθεηκέλνπ λα γίλεηαη αληηιεπηή ε παξνπζία ηνπ. Δίλαη θηιηθφ ζην πεξηβάιινλ ζε ζρέζε κε ηα ζπκβαηηθά θαχζηκα γηαηί ππνθαζηζηψληαο ηα ζπληειεί ζηε κείσζε ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη ηεο φμηλεο βξνρήο. Γηαθξίλεηαη γηα ηελ απμεκέλε ελεξγεηαθή ηνπ απφδνζε. Δίλαη κία ζχγρξνλε κνξθή ελέξγεηαο θη έξρεηαη λα αληηθαηαζηήζεη ην πεηξέιαην ζέξκαλζεο, ην πεηξέιαην θίλεζεο, ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα, ην πγξαέξην θαζψο θαη ην καδνχη ζηε βηνκεραλία. Δίλαη ην πην νηθνλνκηθφ ζε ζρέζε κε φια ηα ζπκβαηηθά θαχζηκα. Δίλαη ειαθξχηεξν ηνπ αέξα νπφηε θαη ζπγθεληξψλεηαη ζηα πςειφηεξα ζηξψκαηα ηνπ πεξηβάιινληνο. Γελ είλαη ηνμηθφ, ζε αληίζεζε κε ην παιηφ θσηαέξην πνπ πεξηείρε κεγάιεο πνζφηεηεο ελφο ηνμηθνχ αεξίνπ, ηνπ κνλνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα. Δίλαη εχρξεζην, εππξνζάξκνζην θαη άθζνλν. 1.4 Η θαύζε ηνπ θπζηθνύ αεξίνπ. Οη πδξνγνλάλζξαθεο ρξεζηκνπνηνχληαη θπξίσο ζαλ θαχζηκα. Ζ θαχζε απηψλ ησλ νπζηψλ ζηνλ αέξα νλνκάδεηαη νμείδσζε ε νπνία πεξηιακβάλεη ηελ αληίδξαζε ηνπ νμπγφλνπ αηκφζθαηξα κε ην θαχζηκν. πνπ βξίζθεηαη ζηελ Σα βαζηθά πξντφληα είλαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα ( CΟ 2 ), λεξφ θαη ζεξκφηεηα. Ζ αληίδξαζε απηή είλαη εμψζεξκε, δειαδή, παξάγεη ζην πεξηβάιινλ ζεξκηθή ελέξγεηα. Ζ θαχζε ηνπ κεζαλίνπ, πνπ είλαη γλσζηφ θαη σο θπζηθφ αέξην, είλαη ηέιεηα. -5-

19 Ο φξνο ηέιεηα θαχζε ζεκαίλεη φηη ε αληίδξαζε ιακβάλεη ρψξα θάησ απφ ζπλζήθεο πεξίζζεηαο αέξα φπνπ φιε ε πνζφηεηα ηνπ άλζξαθα κεηαηξέπεηαη ζε δηνμείδην ηνπ άλζξαθα. Σν αέξην θαίγεηαη κε κηα θαζαξή κπιε θιφγα. 1.5 Σν θπζηθό αέξην ζηελ Διιάδα. Ζ ζχλζεζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ Διιάδα είλαη 85 % Μεζάλην θαη ην ππφινηπν 15 % Αηζάλην, Βνπηάλην, Πξνπάλην, Άδσην θαη άιια αέξηα. Ζ αλσηέξα ζεξκνγφλνο δχλακε ηνπ αλέξρεηαη ζε πεξίπνπ Κcal / m 3. Ζ αγνξά ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζηελ Διιάδα παξνπζηάδεη έληνλε ηάζε αλάπηπμεο : ζήκεξα απνηειεί πιένλ πξαγκαηηθφηεηα, θαιχπηνληαο ην 6 % ηνπ εζληθνχ ελεξγεηαθνχ ηζνδπγίνπ κε ζεκαληηθέο πξννπηηθέο αχμεζεο. Ζ ζπλνιηθή θαηαλάισζε αλήιζε ζε 1,9 δηο m 3 ΣΟ έηνο 2000, ελψ ην έηνο 2002 έθζαζε ηα 2 δηο m 3. Σν 74 % πεξίπνπ ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ πνπ θαηαλαιψλεηαη ζηελ Διιάδα πξνέξρεηαη απφ ηελ Ρσζία. Σν ππφινηπν κεηαθέξεηαη κε πινία απφ ηελ Αιγεξία ζε πγξνπνηεκέλε κνξθή ( LNG ) θαη εμαεξψλεηαη εθ λένπ ζε εηδηθέο εγθαηαζηάζεηο ζηε Ρεβπζνχζα. Σν ζχζηεκα κεηαθνξάο απαξηίδεηαη απφ κηα ζεηξά θχξησλ αγσγψλ πςειήο πίεζεο ( 70 dar ), πνπ εθηείλνληαη απφ ηα ειιελν - βνπιγαξηθά ζχλνξα κέρξη ηελ Αηηηθή, ζπλνιηθνχ κήθνπο 512 ρικ. θαη απφ -6-

20 δηαθιαδψζεηο ζπλνιηθνχ κήθνπο 440 ρικ., κε επίζεο πςειή πίεζε,πνπ κεηαθέξνπλ ην Φπζηθφ Αέξην ζηελ Αλαηνιηθή Μαθεδνλία, ηε Θξάθε, ηε Θεζζαινλίθε, ην Βφιν θαη ηελ Αηηηθή. Πξν ησλ ππιψλ ηεο πφιεο ε πίεζε κεηαθνξάο κεηψλεηαη θαη αξρίδεη ην αζηηθφ δίθηπν δηαλνκήο δηακέζνπ ηνπ νπνίνπ ην Φπζηθφ Αέξην κεηαθέξεηαη ζηα λνηθνθπξηά, ζηνπο ρψξνπο δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκέα θαη ζηηο βηνκεραλίεο. Ζ νινθιήξσζε ησλ αζηηθψλ δηθηχσλ δηαλνκήο θαη ε δηάζεζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ γηα νηθηαθέο, εκπνξηθέο θαη βηνκεραληθέο ρξήζεηο, ζηηο πξψηεο ηξεηο εμππεξεηνχκελεο πεξηνρέο, αλαηέζεθε απνθιεηζηηθά ζηηο αληίζηνηρεο Δηαηξίεο Παξνρήο Αεξίνπ ( ΔΠΑ ), ηελ ΔΠΑ Θεζζαινλίθεο γηα ην Ννκφ Θεζζαινλίθεο, ηελ ΔΠΑ Θεζζαιίαο γηα ηε Θεζζαιία θαη ηελ ΔΠΑ Αηηηθήο γηα ην Ννκφ Αηηηθήο, νη νπνίεο αλέιαβαλ πξνζθάησο ην πθηζηάκελν δίθηπν ηεο Γεκφζηαο Δπηρείξεζεο Παξνρήο Αεξίνπ (ΓΔΠΑ). Ζ ΓΔΠΑ έρεη ηελ επζχλε ηεο πεξαηηέξσ αλάπηπμεο ηνπ κεγάινπ δηθηχνπ κεηαθνξάο, πξνθεηκέλνπ λα δψζεη ηε δπλαηφηεηα θαη ζε άιιεο πεξηνρέο λα αμηνπνηήζνπλ ηα νθέιε απηήο ηεο ζχγρξνλεο πεγήο ελεξγείαο. -7-

21 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Υξήζεηο Φπζηθνύ Αεξίνπ -8-

22 2.1 Σν Διιεληθό ζύζηεκα Φπζηθνύ Αεξίνπ. Ζ εηζαγσγή ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζηελ Διιάδα απνθαζίζηεθε απφ ηελ πνιηηεία ζηα πιαίζηα ηεο πξνζπάζεηαο εθζπγρξνληζκνχ θαη βειηίσζεο ηνπ ελεξγεηαθνχ ηζνδπγίνπ ηεο ρψξαο. Σν Φπζηθφ Αέξην είλαη κηα ζχγρξνλε θαη απνδνηηθή πεγή ελέξγεηαο, θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ, πνπ ρξεζηκνπνηείηαη εχθνια θαη αθίλδπλα. Ζ πινπνίεζε απηνχ ηνπ κεγάινπ ελεξγεηαθνχ έξγνπ έρεη αλαηεζεί ζηε Γεκφζηα Δπηρείξεζε Αεξίνπ ( ΓΔΠΑ ) Α.Δ., ελψ ε φιε επέλδπζε ρξεκαηνδνηείηαη θαηά 75 % πεξίπνπ απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Ζ εηζαγσγή θαη αμηνπνίεζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ πξνυπνζέηνπλ ηελ χπαξμε θαηάιιειεο ππνδνκήο, γηα ηελ κεηαθνξά, ηελ απνζήθεπζε θαη ηελ δηαλνκή ηνπ. Ζ βαζηθή ππνδνκή ηνπ Διιεληθνχ πζηήκαηνο πεξηιακβάλεη : Σνλ θχξην αγσγφ κήθνπο 512 ρικ. πνπ εθηείλεηαη απφ ηα βφξηα ζχλνξα κέρξη ηελ Αηηηθή, κε παξαπιεχξνπο θιάδνπο κήθνπο 440 ρικ. Σνλ ηεξκαηηθφ ηαζκφ ηνπ Τγξνπνηεκέλνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ (L.N.G.), ζηελ λεζίδα Ρεβπζνχζα ζηνλ θφιπν ησλ Μεγάξσλ. Σα Γίθηπα Καηαλνκήο θαη Γηαλνκήο Φπζηθνχ Αεξίνπ ζηηο πφιεηο, ζπλνιηθνχ κήθνπο ρικ. πεξίπνπ. Ζ νινθιήξσζε κεγάινπ κέξνπο ηεο ππνδνκήο απηήο επέηξεςε ηελ ηξνθνδφηεζε κε αέξην ηνπ πξψηνπ βηνκεραληθνχ θαηαλαισηή κέζα ζην Ζ Διιάδα πξνκεζεχεηαη Φπζηθφ Αέξην απφ 2 δηαθνξεηηθέο ρψξεο, ηελ Ρσζία θαη ηελ Αιγεξία. Σν Φπζηθφ Αέξην απφ ηελ Ρσζία θζάλεη κέζσ αγσγνχ, ελψ απηφ απφ ηελ Αιγεξία ζα κεηαθέξεηαη κε εηδηθά δεμακελφπινηα ζε πγξνπνηεκέλε κνξθή. Οη ζπλνιηθέο πνζφηεηεο ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζε - 9 -

23 πιήξε αλάπηπμε ηεο αγνξάο αλακέλεηαη λα θζάζνπλ ζηα 4 δηο m 3 ην ρξφλν πεξίπνπ. ΔΙΟΓΟ ΡΩΙΚΟΤ ΑΔΡΙΟΤ ΤΓΡΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΑΠΟ ΑΛΓΔΡΙΑ 2.2 Παγθόζκηα θαη Δπξσπατθή Καηαλάισζε Φπζηθνύ Αεξίνπ. ηε δεθαεηία ηνπ '60 ε παγθφζκηα δηαθίλεζε Φπζηθνχ Αεξίνπ δελ μεπεξλνχζε ηα 29 δηο m 3 εηεζίσο. Όκσο, ε ελεξγεηαθή θξίζε ηεο δεθαεηίαο ηνπ '70 κεηέβαιε άξδελ ην παγθφζκην ελεξγεηαθφ ηνπίν. Ο ηνκέαο ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ, πνπ κέρξη ηφηε είρε αλαπηπρζεί κφλν ζηηο ρψξεο νη νπνίεο δηέζεηαλ νη ίδηεο απνζέκαηα, άξρηζε ζηε ζπλέρεηα λα αλαπηχζζεηαη παληνχ : κε ηνπο αγσγνχο θαη ηα πινία κεηαθνξάο θπζηθνχ αεξίνπ δεκηνπξγήζεθε έλα δίθηπν ηθαλφ λα - 10-

24 κεηαθέξεη ην Φπζηθφ Αέξην αθφκε θαη πνιχ καθξηά απφ ηα ζεκεία εμαγσγήο. ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ '80 ζεκεηψζεθαλ ζπλαιιαγέο κεηαμχ εμαγσγηθψλ ρσξψλ θαη ρσξψλ αμηνπνίεζεο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ χςνπο 180 δηο m 3 εηεζίσο. Σν Φπζηθφ Αέξην απνηέιεζε θαηά ην δηάζηεκα απηφ ηελ ηαρχηεξε αλαπηπζζφκελε πξσηνγελή κνξθή ελέξγεηαο. Πξάγκαηη, ε παγθφζκηα θαηαλάισζε ην 1999 έθζαζε ηα δηο m 3, θαιχπηνληαο ην 23 % ηεο παγθφζκηαο ελεξγεηαθήο δήηεζεο. ε παγθφζκην επίπεδν ε θαηαλάισζε ρσξίδεηαη ζε ηέζζεξηο βαζηθνχο ηνκείο. Ο νηθηαθφο ηνκέαο θαηέρεη ην 23 %, ν ηξηηνγελήο ην 13 % θαη ν βηνκεραληθφο ην 45 % πνζνζηφ ηδηαίηεξα πςειφ. Σέινο ε παξαγσγή ειεθηξηζκνχ θαηέρεη ην 13 %. ΑΑΛΛ ΛΛ ΔΔ ΠΑΑΡΡΑΑΓΓΩΓΓΗ 66% ΒΙΙΟΜΗΥΑΝΙΙΚΗ 4455% ΔΔΜΠΠΟΟΡΡΙ ΙΚΚΗΗ 1111% ΟΙΙΚΙΙΑΚΗ 2233% ηελ θαηαλάισζε Φπζηθνχ Αεξίνπ ζηηο ρψξεο ηεο Δπξψπεο, ν νηθηαθφο ηνκέαο ζπκκεηέρεη κε πνζνζηφ 35 %, ελψ ν ηξηηνγελήο κε 5%, ε βηνκεραλία κε 40 % θαη ε παξαγσγή ειεθηξηζκνχ θαηαλαιψλεη 20%. Γηα ηα επφκελα ρξφληα, πξνβιέπεηαη ζεκαληηθή αχμεζε απηψλ ησλ πνζνζηψλ, ηδηαίηεξα ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν, φπνπ ε εμάπισζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ θαζψο θαη ε γλψζε γηα κηα ηέηνηα κνξθή ελέξγεηαο βξίζθεηαη αθφκα ζε εκβξπτθφ ζηάδην. -11-

25 Γιάγραμμα 1 : Παγκόζμια αποθέμαηα Φσζικού Αερίοσ. Γιάγραμμα 2 : Καηανάλωζη πρωηογενούς ενέργειας ζηον κόζμο. 2.3 Καηανάλωζη θσζικού αερίοσ ζηην Δλλάδα, ηελ Διιάδα κε έηνο σξίκαλζεο ηεο αγνξάο ην 2020 ν νηθηαθφο ηνκέαο πξνβιέπεηαη λα απνξξνθά ην 21 % ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο, κε ηνλ εκπνξηθφ ηνκέα λα θαηαλαιψλεη ην 12 %. Με βάζε ηηο ππάξρνπζεο εθηηκήζεηο ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο θαηαλάισζεο -12-

26 ηνπ νηθηαθνχ ηνκέα πξννξίδεηαη γηα ζέξκαλζε ρψξσλ ( ην 21 % ) ελψ γηα καγείξεκα θαη δεζηφ λεξφ ρξήζεο ην 9 %. Ζ βαξχηεηα ηεο θαηαλάισζεο πνηθίιεη ζε θάζε κηα απφ ηηο πφιεηο πνπ έρνπλ πξνεπηιεγεί θη εθεί αλαπηχζζνληαη δίθηπα δηαλνκήο. Έηζη ζηελ Αζήλα ν νηθηαθφο θαη ν εκπνξηθφο Σνκέαο έρνπλ κεγάιε βαξχηεηα ( 83 % ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο ), ζηε Θεζζαινλίθε κηθξφηεξε αιιά εμίζνπ ζεκαληηθή ( 62 % ), ελψ ζην Βφιν θαη ηε Λάξηζα ε επίδξαζε ηεο βηνκεραλίαο είλαη αμηφινγε θαη ην κεξίδην ηεο αζηηθήο θαηαλάισζεο πεξηνξίδεηαη ζην 51 % θαη 35 % αληίζηνηρα. ε φηη αθνξά ηνλ αξηζκφ θαηαλαισηψλ θπζηθνχ αεξίνπ ππνινγίδεηαη φηη κεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο θάζεο ηεο δηείζδπζεο, λνηθνθπξηά ζε Αζήλα, Θεζζαινλίθε, Λάξηζα, Βφιν ζα ζεξκαίλνληαη κε θπζηθφ αέξην θαη λνηθνθπξηά ζα ην ρξεζηκνπνηνχλ γηα καγείξεκα θαη δεζηφ λεξφ. ΣΟ λνκφ Θεζζαινλίθεο ε ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ κεηαηίζεηαη λα θζάζεη ζηνπο νηθηαθνχο θη εκπνξηθνχο θαηαλαισηέο κέζα ζην εκεηψλεηαη φηη ε Δηαηξεία Παξνρήο Αεξίνπ Θεζζαινλίθεο πνπ ζα αλαιάβεη θαη ηελ επέθηαζε ησλ δηθηχσλ ρακειήο πίεζεο πξνβιέπεηαη λα δηαρεηξίδεηαη πνζφηεηα 360 πεξίπνπ εθαηνκκχξηα m 3 εηεζίσο. 2.4 πζ θεπέ ο - Δι ιε ληθή βη ν κερ α λί α θα η α ζηη θή θαηαλάισζε Φπζηθνύ Αεξίνπ. Πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ απφ ηνλ νηθηαθφ ηνκέα απνηειεί κεγάιε πξφθιεζε γηα ηελ ειιεληθή βηνκεραλία θαη νηθνλνκία γεληθφηεξα, θαζψο αλακέλνληαη ζεκαληηθά νθέιε. Πνιιά ζπζηήκαηα θαη ζπζθεπέο, απαξαίηεηα γηα ηε ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζηνλ θαηαλαισηή, κπνξνχλ λα θαηαζθεπαζηνχλ απφ ηελ ειιεληθή βηνκεραλία. Ζ εγρψξηα βηνκεραληθή θαη θαηαζθεπαζηηθή δξαζηεξηφηεηα ζα αλαπηπρζεί κέζσ ηεο θαηαζθεπήο λέσλ βηνκεραληθψλ πξντφλησλ. -13-

27 Σα ζπνπδαηφηεξα απφ απηά είλαη : Μεηξεηέο θαηαλάισζεο θπζηθνχ αεξίνπ. Καπζηήξεο γηα ζπζηήκαηα ζέξκαλζεο ρψξσλ. Οηθηαθέο θνπδίλεο. Οηθηαθνί ζεξκνζίθσλεο. θεχε γηα καγείξεκα. Άιιεο νηθηαθέο ζπζθεπέο. σιήλεο θη εμαξηήκαηα γηα εζσηεξηθέο εγθαηαζηάζεηο. Δμάιινπ κεγάιεο πξννπηηθέο γη απηά ηα πξντφληα δηαγξάθνληαη γηα εμαγσγέο ζηε ρψξα πξνκεζεπηή ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ, κε βάζε ηε ζπκθσλία γη'αληηζηαζκηζηηθά νθέιε. Δίλαη σζηφζν ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ λα ελεξγνπνηεζεί ν ΔΛΟΣ ζηελ θαηεχζπλζε πξνεηνηκαζίαο ελφο πιήξνπο παθέηνπ εζληθψλ πξνδηαγξαθψλ γηα ηα δηάθνξα πξντφληα θαη πιηθά ρξήζεο αεξίνπ. Αληίζηνηρε πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί ζηελ εθαξκνγή ελφο ζπγθεθξηκέλνπ πιέγκαηνο θηλήηξσλ θαη εληζρχζεσλ γηα ηελ επρεξή ρξεκαηνδφηεζε ησλ απαηηνχκελσλ εζσηεξηθψλ κεηαηξνπψλ θαη ηελ αγνξά ηνπ αλάινγνπ εμνπιηζκνχ ρξήζεο. 2.5 Υξήζεηο θαη πιενλεθηήκαηα θπζηθνύ αεξίνπ. Σν θπζηθφ αέξην έρεη νλνκαζζεί «επγελέο θαχζηκν» φρη κφλν επεηδή πεξηέρεη ιηγφηεξα ξππνγφλα ζπζηαηηθά απ' φ,ηη ηα αληαγσληζηηθά ηνπ πγξά θαχζηκα, αιιά επίζεο δηφηη επηηξέπεη ηελ θαχζε ηνπ κε πνιχ πην απνδνηηθνχο ηξφπνπο. πγθεθξηκέλα δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηε βηνκεραλία λα ην ρξεζηκνπνηήζεη γηα ζπκπαξαγωγή ειεθηξηθήο θαη ζεξκηθήο ελέξγεηαο θαη λα ππεξδηπιαζηάζεη ην βαζκφ απφδνζεο. πγρξφλσο ε παξαγσγή ειεθηξηζκνχ κπνξεί λα γίλεη κε ζπλδπαζκέλν θύθιν θαη ρξήζε αεξηνζηξόβηιωλ, πξάγκα πνπ αλεβάδεη αθφκε πεξηζζφηεξν ηελ απφδνζε. -14-

28 ηε Θεζζαινλίθε ήδε βηνκεραλίεο ηεο πεξηνρήο φπσο ΔΚΟ, ΗΓΔΝΟΡ, ΒΗΣΡΟΤΒΗΣ, ΥΑΗΣΟΓΛΟΤ, ΒΑΦΔΗΑ-ΦΗΝΗΡΗΣΖΡΗΑ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ, ΣΔΞΑΠΡΔΣ, ΑΘΖΝΑΪΚΖ ΕΤΘΟΠΟΗΗΑ, ρξεζηκνπνηνχλ θπζηθφ αέξην. Σν Φπζηθφ Αέξην πξνζθέξεη πιενλεθηήκαηα θαη ζηνλ εκπνξηθφ ηνκέα, ν νπνίνο πεξηιακβάλεη ηηο παξαθάησ θαηεγνξίεο θαηαλαισηψλ ; α. Ξελνδνρεία θαη Ννζνθνκεία β. Δζηηαηφξηα - Δξγαζηήξηα δαραξνπιαζηηθήο γ. Αξηνπνηεία δ. Δθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα ε. Αζιεηηθά θαη πνιηηηζηηθά θέληξα ζη. Μεγάια θηίξηα - Υψξνη Αλαςπρήο δ. Πιπληήξηα - Καζαξηζηήξηα ε. Δκπνξηθά θαηαζηήκαηα ζ. Θεξκνθήπηα θ.α. η. Δξγαζηήξηα αξγπξνρξπζνρνΐαο ηα. Φνχξλνη βαθήο απηνθηλήησλ ήκεξα, ζ' φιεο ηηο ρψξεο πνπ δηαζέηνπλ βηνκεραλία Φπζηθνχ Αεξίνπ, ν νηθηαθφο ηνκέαο απνηειεί δσηηθφ θνκκάηη ησλ πσιήζεσλ θαη κάιηζηα ην πιένλ πξνζνδνθφξν. Ζ αλάπηπμε βέβαηα ηεο ζπγθεθξηκέλεο αγνξάο δηαξθεί αξθεηά ρξφληα θαη απαηηεί κεγάιεο επελδχζεηο ζε δίθηπα δηαλνκήο. ηελ Διιάδα, ε πξνβιεπφκελε θαηαλάισζε Φπζηθνχ Αεξίνπ απφ ηνλ νηθηαθφ ηνκέα ην έηνο 2020 ππνινγίδεηαη ζε 700 εθ. m 3 ή πνζνζηφ 18 % ησλ ζπλνιηθψλ πξνο δηάζεζε πνζνηήησλ πνπ αληηπξνζσπεχνπλ θχθιν πσιήζεσλ γχξσ ζηα 300εθαη.. Έλα ζεκαληηθφ κέξνο ηνπ νηθνγελεηαθνχ πξνυπνινγηζκνχ ζήκεξα πξννξίδεηαη γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ ζέξκαλζεο ζηελ δηάξθεηα ηνπ ρεηκψλα. Οη ελεξγεηαθέο αλάγθεο φκσο δελ πεξηνξίδνληαη κφλν εθεί, Σν καγείξεκα, ε ρξήζε δεζηνχ λεξνχ θαη ην ινπηξφ είλαη δξαζηεξηφηεηεο πνπ εθδειψλνληαη ζε θαζεκεξηλή βάζε θαη καδί κε ηελ ζέξκαλζε θαιχπηνπλ ην 80 % πεξίπνπ ησλ ελεξγεηαθψλ απαηηήζεσλ ελφο -15-

29 λνηθνθπξηνχ. Ζ θαηαλάισζε Φπζηθνχ Αεξίνπ αλά λνηθνθπξηφ είλαη κηθξή. πάληα μεπεξλά ηα Νm 3 Φ.Α. / έηνο θαη ππνθαζηζηά θπξίσο ηνλ ειεθηξηζκφ θαη ην πεηξέιαην πνπ είλαη αθξηβέο κνξθέο ελέξγεηαο. Ζ δήηεζε εκθαλίδεη κεγάιεο δηαθπκάλζεηο ηφζν θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ 24σξνπ φζν θαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Σν Φπζηθφ Αέξην ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο γηα ζέξκαλζε ρψξσλ, παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεσο, καγείξεκα θαη γηα άιιεο εμεηδηθεπκέλεο εθαξκνγέο. Σα βαζηθά πιενλεθηήκαηα ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ κπνξνχλ λα ζπλνςηζζνχλ ζηα εμήο : α. πλερήο παξνρή - Έιιεηςε ελαζρφιεζεο κε παξαγγειίεο θαη παξαιαβέο θαπζίκνπ - Γπλαηφηεηα εθκεηάιιεπζεο ζεκεξηλψλ απνζεθεπηηθψλ ρψξσλ (ρψξσλ δεμακελψλ). β. Απμεκέλε θαζαξηφηεηα ρψξσλ θαη ζπζθεπψλ ρξεζηκνπνίεζεο θπζηθνχ αεξίνπ -Μεησκέλε ζπληήξεζε. γ. Απνθέληξσζε ελεξγεηαθψλ ρξήζεσλ. Αθξηβέζηεξε ξχζκηζε ησλ ζπζθεπψλ ρξήζεο θπζηθνχ αεξίνπ. Απμεκέλε ιεηηνπξγηθφηεηα ζπζθεπψλ. δ. Πιεξψλεη θαλείο αθνχ πξψηα έρεη ρξεζηκνπνηήζεη ην θπζηθφ αέξην. εκαληηθφ επίζεο πιενλέθηεκα ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ είλαη ε νηθνλνκία πνπ πξνζθέξεη αθνχ αληαγσλίδεηαη ζηηο δηάθνξεο ρξήζεηο ζρεηηθά αθξηβέο κνξθέο ελέξγεηαο φπσο είλαη ην πεηξέιαην θαη ε ειεθηξηθή ελέξγεηα. Δίλαη αθφκε ειαθξφηεξν απφ ηνλ αέξα (dζρ=0,59). Έηζη ζε πεξίπησζε δηαξξνήο είλαη εχθνιε ε δηαθπγή ηνπ ζην πεξηβάιινλ πεξηνξίδνληαο ηνλ θίλδπλν αζθπμίαο αιιά θαη ηνλ θίλδπλν εθξεθηηθνχ κίγκαηνο. Δπηπιένλ δελ είλαη ηνμηθφ

30 Τετνολογίες σσμπαραγωγή ς στον οικιακό τομέα 2.6 ηελ Διιάδα ζήκεξα. Σν ζπλνιηθφ έξγν ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ αλαπηχζζεηαη σο εμήο : α) παξαιαβή, κε δχν ζηαζκνχο, έλαλ ζηα ειιελνβνπιγαξηθά ζχλνξα θαη έλαλ ζηε λήζν Ρεβπζνχζα ησλ Μεγάξσλ. β) κεηαθνξά, κε δίθηπα πςειήο πίεζεο, απφ ηνπο ζηαζκνχο παξαιαβήο κέρξη ηα αζηηθά θέληξα θαηαλάισζεο. γ) δηαλνκή, κε δίθηπα ρακειήο πίεζεο, ζηνπο ηειηθνχο θαηαλαισηέο ( θαηνηθίεο, θαηαζηήκαηα, βηνκεραλίεο ) ησλ αζηηθψλ πεξηνρψλ. ηελ Αζήλα ιεηηνπξγνχλ ήδε 500 ρικ. δηθηχσλ δηαλνκήο θαη ηξνθνδνηνχλ ζήκεξα θαηαλαισηέο κε Φπζηθφ Αέξην Φπζηθό Αέξην γηα νηθνλνκία. Eίλαη πεξίπνπ 50 % θζελφηεξε ελέξγεηα απφ ηνλ ειεθηξηζκφ ζηηο νηθηαθέο θαη επαγγεικαηηθέο ρξήζεηο. Καηαλαιψλεηαη θαη ρξεψλεηαη αθξηβψο φζν ρξεζηκνπνηείηαη. Πιεξψλεηαη ζχκθσλα κε ηηο ελδείμεηο πνπ αλαγξάθνληαη ζηνλ κεηξεηή, δειαδή ηελ πνζφηεηα πνπ φλησο θαηαλαιψζαηε. Έρεη πεξίπνπ 10 % απνδνηηθφηεξε θαχζε απφ ηα πγξά θαχζηκα. Γελ έρεη δηαξξνέο θαη απψιεηεο θαηά ηε κεηαθνξά ηνπ ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ θαηαλαισηή. Έρεη κεησκέλεο δαπάλεο ζηε ζπληήξεζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ. Γελ απαηηεί πξφζζεηεο δαπάλεο γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ (δεμακελέο, αληιίεο, πξνζεξκαληήξεο θιπ.) Φπζηθό Αέξην γηα ζέξκαλζε παληνύ. Με ηελ επθνιία ηεο πξαγκαηηθήο απηνλνκίαο ζηε ζέξκαλζε, κπνξείηε λα απνιαχζεηε ηε ζαιπσξή ηνπ ζπηηηνχ ζαο κε ηελ δεζηαζηά ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ φπνπ θαη φηαλ εζείο ηε ζέιεηε. Με ην Φπζηθφ Αέξην, ην ζπίηη ή ην δσκάηην ζαο απνθηά ηε δηθή ηνπ ηαπηφηεηα ζέξκαλζεο, - 17-

31 είηε κε έλα ζπκβαηηθφ ζχζηεκα ιέβεηα ή κε πξσηφηππεο θαη θνκςέο απηφλνκεο ζπζθεπέο. Με εηδηθέο ζεξκαληηθέο κνλάδεο γίλεηαη δπλαηή, ε ζέξκαλζε ζε κεγάινπο ρψξνπο φπσο ζε βηνκεραληθέο αίζνπζεο, εξγαζηήξηα, θνιπκβεηήξηα, γπκλαζηήξηα, εθθιεζίεο, εζηηαηφξηα, απνζήθεο, κε κνλαδηθή απνηειεζκαηηθφηεηα Φπζηθό Αέξην θαη γηα δξνζηά. Με πξσηνπφξν ηελ Ηαπσλία, νη θιηκαηηζηηθέο ζπζθεπέο Φπζηθνχ Αεξίνπ έρνπλ αξρίζεη λα δξνζίδνπλ θαη ηνπο επξσπαίνπο πνιίηεο ζηηο γεηηνληθέο καο ρψξεο, φπσο ζηελ Γαιιία θαη ηελ Ηηαιία Φπζηθό Αέξην θαη γηα εζληθή σθέιεηα. Ζ θαηαλάισζε ηνπ εμνηθνλνκεί ελεξγεηαθνχο πφξνπο. Ζ ρξήζε ηνπ κεηψλεη ηε πεξηβαιινληηθή επηβάξπλζε απφ ηνπο ξχπνπο ησλ ζηεξεψλ θαη πγξψλ θαπζίκσλ. Ζ αλάπηπμε ηνπ κεηψλεη ηελ ελεξγεηαθή εμάξηεζε ηεο ρψξαο Πόζν ζα πιεξώζεηε. Οη δαπάλεο γηα ηελ ζχλδεζε θαη ηε ηξνθνδνζία ησλ εγθαηαζηάζεσλ ζαο κε αέξην αθνξνχλ : Σν θφζηνο ζχλδεζεο κε ην δίθηπν δηαλνκήο, πεξίπνπ 900. Σν θφζηνο θαηαζθεπήο ηεο εζσηεξηθήο εγθαηάζηαζεο, πεξίπνπ 300, ζήκεξα, γηα ηζφγεηα θαηνηθία. Σν θφζηνο πξνκήζεηαο ησλ ζπζθεπψλ απφ 300 γηα ζεξκνζίθσλεο κπάληνπ κέρξη γηα φιεο ηηο ζπζθεπέο ελφο λνηθνθπξηνχ ή γηα ηελ θεληξηθή ζέξκαλζε. -18-

32 2.7 Άιιεο ρξήζεηο Φπζηθνύ Αεξίνπ. Σν Φπζηθφ Αέξην ιφγσ ησλ ζεκαληηθψλ πιενλεθηεκάησλ ηνπ ζε ζρέζε κεηά άιια θαχζηκα βξίζθεη έλα επξχ πεδίν εθαξκνγψλ. Αλαιπηηθά κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί : ηελ ειεθηξνπαξαγσγή. ηελ επηρείξεζε ζέξκαλζε καγείξεκα παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ παξαγσγή αηκνχ θιηκαηηζκφο ζπκπαξαγσγή ειεθηξηθήο θαη ζεξκηθήο ελέξγεηαο ηνλ βηνκεραληθφ ηνκέα γηα ζεξκηθέο ρξήζεο αιιά θαη ζαλ πξψηε χιε γηα παξαγσγή ρεκηθψλ πξντφλησλ ( θπξίσο ακκσλία - κεζαλφιε ). Αιιά θαη γηα ηελ θάιπςε ζεξκηθψλ αλαγθψλ γηα φιεο ηηο παξαγσγηθέο δηαδηθαζίεο, θαη ζηελ ζπκπαξαγσγή ειεθηξηθήο θαη ζεξκηθήο ελέξγεηαο. ηνλ εκπνξηθφ ηνκέα γηα ζέξκαλζε ρψξσλ, παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεσο θαη ζε άιιεο εμεηδηθεπκέλεο ρξήζεηο. ηνλ νηθηαθφ ηνκέα γηα ζέξκαλζε ρψξσλ, παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο αιιά θαη καγείξεκα. θεληξηθή ζέξκαλζε ηεο πνιπθαηνηθίαο αηνκηθή ζέξκαλζε ηνπ δηακεξίζκαηνο ή ηεο κνλνθαηνηθίαο καγείξεκα δέζηακα λεξνχ θιηκαηηζκφο ηελ πκπαξαγσγή Ζιεθηξηζκνχ θαη Θεξκφηεηαο. ηνλ πίλαθα 1 παξνπζηάδεηαη ε θαηαλνκή ηεο θαηαλάισζεο Φπζηθνχ Αεξίνπ ην 1994 αλά ηνκέα ρξήζεο ζηηο θπξηφηεξεο ρψξεο ηεο Γπηηθήο Δπξψπεο. -19-

33 Γεξκαλία Γαλία Ιζπαλία Γαιιία Αγγιία Ιηαιία Οιιαλδία Οηθηαθή Υξήζε 31,3 20,4 15,0 38,4 46,3 33,0 26,4 Δκπνξηθή Υξήζε 4,1 10,7 5,0 15,7 13,0 8,7 21,4 Βηνκεραληθή Υξήζε 44,0 30,2 79,0 45,0 24,0 42,9 33,5 Ηιεθηξνπαξαγσγή 7,8 8,3 0,2 16,1 13,5 18,5 Γηάθνξεο Υξήζεηο 12,8 30,4 1,0 0,7 0,6 1,9 0,2 ύλνιν 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Πίλαθαο 1 : Καηαλνκή ( % ) ηεο θαηαλάισζεο Φπζηθνύ Αεξίνπ αλά ηνκέα ρξήζεο ην ΣΟ δηάγξακκα 3 εκθαλίδεηαη ε πξνβιεπφκελε θαηαλνκή ηεο θαηαλάισζεο Φπζηθνχ Αεξίνπ αλά ηνκέα ρξήζεο ζηελ Διιάδα θαηά ην 2020 έηνο πιήξνπο αλάπηπμεο ηνπ έξγνπ. Γηάγξακκα 3 : Αλακελόκελε θαηαλνκή θαηαλάισζεο Φπζηθνύ Αεξίνπ αλά ηνκέα ρξήζεο ζηελ Διιάδα ην

34 2.7.1 Σν θπζηθό αέξην ζηνλ ηξηηνγελή ηνκέα. Ο Σξηηνγελήο ηνκέαο είλαη απηφο ζηνλ νπνίν εκθαλίδνληαη φιεο νη δπλαηφηεηεο ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ράξε ζηελ πνηθηιία ησλ ρξήζεσλ ηνπ. ηνλ δεκφζην ηξηηνγελή αιιά θαη εκπνξηθφ ηνκέα αληίζηνηρα ην Φπζηθφ Αέξην είλαη ζε ζέζε λα ηθαλνπνηεί φιεο ηηο ελεξγεηαθέο αλάγθεο πκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Απφ ηε ζέξκαλζε θαη ςχμε ησλ ρψξσλ κέρξη ηελ παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ θαη ην καγείξεκα θαγεηψλ, αιιά θαη πνιιέο άιιεο εθαξκνγέο, ην Φπζηθφ Αέξην αληηπξνζσπεχεη ζήκεξα ηε κνλαδηθή πεγή ελέξγεηαο, πνπ εθηφο απφ ηα γλσζηά ραξαθηεξηζηηθά, φπσο ε νηθνλνκία θαη ε εκπηζηνζχλε, πξνζθέξεη κία επηπιένλ αμία θαζφινπ ακειεηέα : ην γεγνλφο φηη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηείηαη ζαλ κνλαδηθή πεγή ελέξγεηαο. Ζ ςχμε ησλ ρψξσλ γηα παξάδεηγκα, κηα δηεπθφιπλζε πνπ παξαδνζηαθά πξνέξρεηαη απφ ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα, ζήκεξα επηηπγράλεηαη κε νπζηαζηηθά πιενλεθηήκαηα δηακέζνπ κνληέξλσλ ζπζθεπψλ πνπ ηξνθνδνηνχληαη κε Φπζηθφ Αέξην : νη ιεγφκελεο αληιίεο ζεξκφηεηαο. Ζ ειεθηξηθή ελέξγεηα κπνξεί λα παξάγεηαη κε Φπζηθφ Αέξην δηακέζνπ ζπζηεκάησλ ζπκπαξαγσγήο, πνπ φληαο θαινζρεδηαζκέλα, είλαη ζε ζέζε λα εμαζθαιίδνπλ κεγάιε νηθνλνκία θαη εηδηθφηεξα γηα θαηαζθεπέο κε ζεκαληηθή θαη ηαπηφρξνλε θαηαλάισζε ζεξκφηεηαο θαη ειεθηξηζκνχ. -21-

35 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Δγθαηαζηάζεηο Φπζηθνύ Αεξίνπ νηθηαθνύ ηνκέα - 22-

36 3.1 Σν θπζηθό αέξην ζηα λνηθνθπξηά. Ζ ζέξκαλζε, ην δεζηφ λεξφ, ην καγείξεκα ησλ ηξνθψλ, ν θσηηζκφο, νη νηθηαθέο ειεθηξηθέο ζπζθεπέο απνηεινχλ αλέζεηο ηεο θαζεκεξηλήο δσήο πνπ θαλείο δελ κπνξεί λα απαξλεζεί ζήκεξα. Αλ ε ειεθηξηθή ελέξγεηα ζηα λνηθνθπξηά είλαη αλαληηθαηάζηαηε γηα ηνλ θσηηζκφ θαη ηε ιεηηνπξγία ησλ ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ, ην Φπζηθφ Αέξην απνηειεί ηελ ηδαληθή κνξθή ελέξγεηαο γηα φιεο ηηο ππφινηπεο αλάγθεο. Σν νινέλα απμαλφκελν ελδηαθέξνλ ησλ νηθνγελεηψλ γηα ην Φπζηθφ Αέξην απνδεηθλχεη φηη ε γλψζε ησλ πιενλεθηεκάησλ πνπ πξνζθέξεη δελ απνηειεί θνηλφ κπζηηθφ κφλν ησλ ηερληθψλ ηνπ θιάδνπ. Ωζηφζν, ην Φπζηθφ Αέξην ζηα ζπίηηα καο δελ εμππεξεηεί κφλν ηελ αλάγθε ησλ κεκνλσκέλσλ ρξεζηψλ γηα άλεζε θαη νηθνλνκία, αιιά πξνεθηεηλφκελν θαη ζην θνηλσληθφ ζχλνιν, ζπλεηζθέξεη ζηελ επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ πεξηβαιινληηθήο ξχπαλζεο. Σν Φπζηθφ Αέξην κπαίλεη ζηα ζπίηηα καο κε ηξφπν πνιχ δηαθξηηηθφ : κέζσ ελφο ζσιήλα ζχλδεζεο κε ηηο νηθηαθέο ζπζθεπέο. ηελ Διιάδα, ε λνκνζεζία πξνβιέπεη φηη φια ηα λέα θηίξηα - ήδε απφ θαηαζθεπήο ηνπο - ζα είλαη πιένλ πξννξηζκέλα ψζηε λα ηξνθνδνηνχληαη κε Φπζηθφ Αέξην. Γηα ην ιφγν απηφ, φηαλ ηα αθίλεηα δηαζέηνπλ απηφλνκε ζέξκαλζε, απνθηνχλ κεγαιχηεξε αμία. Ζ επξεία γθάκα ησλ ζπζθεπψλ Φπζηθνχ Αεξίνπ παξέρεη νπσζδήπνηε ηε δπλαηφηεηα έγθπξσλ ιχζεσλ ζηα πιένλ πνηθίια πξνβιήκαηα εγθαηάζηαζεο

37 Αλάκεζα ζηηο ζχγρξνλεο ζπζθεπέο, ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ απφ πιεπξάο εμνηθνλφκεζεο παξνπζηάδνπλ νη «ιέβεηεο ζπκπχθλσζεο», ιφγσ ησλ πςειφηαησλ απνδφζεσλ ηνπο. Δπηπιένλ, νη ιέβεηεο, νη ζεξκνζίθσλεο θαη ηα ζεξκαληηθά ζψκαηα «θιεηζηήο εζηίαο θαχζεο» ράξε ζηελ επειημία ηεο ηνπνζέηεζεο ηνπο θαη ζηελ αζθάιεηα ιεηηνπξγίαο ηνπο, κπνξνχλ λα εγθαηαζηαζνχλ αθφκε θαη ζε θηίξηα πνπ δελ πιεξνχλ ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηε ζχλδεζε ησλ παξαδνζηαθνχ ηχπνπ ζπζθεπψλ. 3.2 Δθαξκνγέο Φπζηθνύ Αεξίνπ θαη εμνπιηζκόο ζπηηηνύ Παπαγωγή δεστού νεπού σπήσερ. Ζ παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο ζηα ζπίηηα κπνξεί λα γίλεη κε Θεξκνζίθωλεο ζπλερνύο ξνήο. Απηνί είλαη επηηνίρηεο κνλάδεο κηθξψλ δηαζηάζεσλ θαη ηνπνζεηνχληαη κέζα ζην ζπίηη ζε εμσηεξηθφ φκσο ηνίρν ψζηε λα είλαη εχθνιε ε απαγσγή ησλ θαπζαεξίσλ ζην πεξηβάιινλ, Γηαζέηνπλ αηκνζθαηξηθφ θαπζηήξα πνπ ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία πηεδνειεθηξηθά. πζθεπέο ηέηνηνπ ηχπνπ κπνξεί λα είλαη κνλνβάζκηεο δηαβαζκίδεο ή θαη αλαινγηθήο ξχζκηζεο θαη απνδίδνπλ 5-16 lit / min λεξφ ζεξκνθξαζίαο C αλάινγα ηελ παξνρή ηνπ λεξνχ θαη ηελ ηζρχ ηεο ζπζθεπήο. Ο βαζκφο απφδνζεο ησλ ζπζθεπψλ απηψλ είλαη πεξίπνπ %. Άιινο ηξφπνο παξαγσγήο δεζηνχ λεξνχ είλαη κε ζεξκνζίθωλεο απνζήθεπζεο. Πξφθεηηαη γηα επηδαπέδηεο ζπζθεπέο κε ελζσκαησκέλν αηκνζθαηξηθφ θαπζηήξα αεξίνπ. Έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα δίλνπλ κεγάιεο πνζφηεηεο δεζηνχ λεξνχ ζε κηθξφ ρξφλν. Κπθινθνξνχλ ζην εκπφξην ζπζθεπέο κε ρσξεηηθφηεηα 115 κέρξη θαη 200 ή 220 lt θαη έρνπλ βαζκφ απφδνζεο πεξίπνπ 90 %. Γεληθά ζηελ παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ζηα ζπίηηα ην Φπζηθφ Αέξην αληηθαζηζηά θπξίσο ηνλ ειεθηξηζκφ θαη ζπαληφηεξα ην πεηξέιαην ( ζηελ -24-

38 πεξίπησζε πνπ ππάξρεη boiler ζπλδεδεκέλν κε ιέβεηα θεληξηθήο ζέξκαλζεο ) Θέπμανσε σώπων. Ζ ζέξκαλζε ησλ ρψξσλ ελφο ζπηηηνχ κπνξεί λα γίλεη είηε απφ ην ζχζηεκα θεληξηθήο ζέξκαλζεο ηεο νηθνδνκήο είηε κε αηνκηθφ ζχζηεκα ζέξκαλζεο ή αθφκα κε ρξήζε απηφλνκσλ ζπζθεπψλ ζέξκαλζεο ζε θάζε δσκάηην. Σύζηεκα θεληξηθήο ζέξκαλζεο νηθνδνκήο. Δίλαη ην θιαζζηθφ ζχζηεκα θαπζηήξα - ιέβεηα θαη δηαλνκή δεζηνχ λεξνχ ζηα ζεξκαληηθά ζψκαηα ησλ δηακεξηζκάησλ. Ο θαπζηήξαο ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ κπνξεί λα είλαη αηκνζθαηξηθφο ή πηεζηηθφο πξνζαξκνζκέλνο ζηνλ θαηάιιειν ιέβεηα, Οη αηκνζθαηξηθνί ιέβεηεο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα κηθξφηεξεο ηζρχο δηφηη θαηαιακβάλνπλ κεγάιν φγθν. Έρνπλ σζηφζν ην πιενλέθηεκα φηη δελ ρξεηάδνληαη ξχζκηζε ηνπ αέξα θαχζεο θαη επηπιένλ ε ιεηηνπξγία ηνπο είλαη αζφξπβε. ηελ πεξίπησζε πηεζηηθψλ ζπζηεκάησλ ρξεζηκνπνηνχληαη νη γλσζηνί ιέβεηεο ησλ ηξηψλ δηαδξνκψλ θαπζαεξίσλ. Ζ πξνζαγσγή ηνπ αέξα θαχζεο γίλεηαη κε αλεκηζηήξα. Ο θαπζηήξαο ζπλδέεηαη κε ην δίθηπν κέζσ ζπζηήκαηνο ηξνθνδνζίαο αεξίνπ. Απηφ πεξηιακβάλεη : θεληξηθή βάλα δηαθνπήο παξνρήο ζθαηξηθνχ ηχπνπ, θίιηξν αεξίνπ, ξπζκηζηή πίεζεο κε ζχζηεκα αζθαιείαο ηνπ ξπζκηζηή απφ ππεξπηέζεηο, πηεδνζηάηε αεξίνπ θαη κία ή δχν ζσιελνεηδείο βαιβίδεο αλάινγα κε ηελ ηζρχ ηνπ θαπζηήξα. Τπάξρνπλ αθφκα θαη θαπζηήξεο δηπιήο θαχζεο πνπ ιεηηνπξγνχλ ελαιιαθηηθά κε πεηξέιαην ή αέξην αλάινγα κε ηελ επηζπκία ηνπ ρξήζηε. Αηνκηθό ζύζηεκα ζέξκαλζεο. Σν ζχζηεκα απηφ απνηειείηαη απφ επηηνίρηεο ή εληνηρηδφκελεο εηδηθέο ζπζθεπέο κηθξψλ δηαζηάζεσλ

39 Μέζα ζε κηα ηέηνηα ζπζθεπή ππάξρνπλ φια ηα ζηνηρεία ελφο πιήξνπο ιεβεηνζηαζίνπ. Γειαδή : θπθινθνξεηήο, δνρείν δηαζηνιήο, βαιβίδα αζθαιείαο, εμαεξσηηθφ θηι. Δλψ ππάξρεη δπλαηφηεηα ζχλδεζεο ηνπο κε ζπζηήκαηα πξνγξακκαηηζκνχ θαη αληηζηάζκηζεο. Ζ θαηαζθεπή θαη ε ιεηηνπξγία ησλ κνλάδσλ απηψλ είλαη αλάινγε ησλ ζεξκνζηθψλσλ ξνήο. ε πνιιέο ζπζθεπέο απηνχ ηνπ ηχπνπ έρεη πξνζηεζεί ελαιιάθηεο λεξνχ, πνπ θάλεη ηαπηφρξνλα δπλαηή καδί κε ηελ ζέξκαλζε θαη ηελ παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο. Δλψ κε εμσηεξηθή ζχλδεζε ησλ ζπζθεπψλ απηψλ κε boiler δίλεηαη ε δπλαηφηεηα παξαγσγήο δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο κε απνζήθεπζε. Γηα παξάδεηγκα κηα απηφλνκε ζεξκαληηθή κνλάδα ηζρχνο 27 ΚW πνπ ζπλδέεηαη κε έλα boiler 100 lt παξάγεη ζε 9 min 100 lt λεξνχ ζηνπο 45 C. Πιενλέθηεκα ησλ κνλάδσλ απηψλ ζε ζρέζε κε ηηο αληίζηνηρεο πεηξειαίνπ είλαη ε αζφξπβε ιεηηνπξγία ηνπο αθνχ δελ απαηηείηαη αλεκηζηήξαο γηα ηελ πξνζαγσγή ηνπ αέξα θαχζεο. Ο βαζκφο απφδνζεο ησλ αηνκηθψλ ζεξκαληηθψλ κνλάδσλ είλαη φπσο θαη ζηνπο ζεξκνζίθσλεο ξνήο πεξίπνπ %. Απηόλνκε ζέξκαλζε δωκαηίνπ. Δπηηπγράλεηαη κε ζεξκαληηθά ζψκαηα αεξίνπ θιεηζηήο εζηίαο θαχζεο. Σα ζψκαηα απηά ηνπνζεηνχληαη πάληα ζε εμσηεξηθφ ηνίρν γηα λα γίλεηαη εχθνια δπλαηή ηφζν ε εμαγσγή θαπλαεξίσλ ζην πεξηβάιινλ φζν θαη ε πξνζαγσγή ηνπ αέξα θαχζεο. Ο θαπλαγσγφο έρεη δχν κέξε απφ ην έλα βγαίλνπλ ηα θαπζαέξηα θαη απφ ην άιιν εηζέξρεηαη ν αέξαο θαχζεο ιφγσ ηεο δεκηνπξγνχκελεο ππνπίεζεο. Ο αέξαο ηνπ ρψξνπ ζεξκαίλεηαη κε ζπλαγσγή θαζψο εηζέξρεηαη απφ αλνίγκαηα πνπ ππάξρνπλ ζην θάησ κέξνο, Ζ ρξήζε αλεκηζηήξα πνπ πξνθαιεί βεβηαζκέλε θπθινθνξία ηνπ πξνο ζέξκαλζε αέξα απμάλεη ηελ απφδνζε ησλ ζεξκαληηθψλ ζσκάησλ

40 Μηα ζπζθεπή ηέηνηνπ ηχπνπ ηζρχνο 4-6 ΚW ζεξκαίλεη ρψξν πεξίπνπ 50 m 3 ζηελ Διιάδα. Ο βαζκφο απ φδνζεο ησλ ζπζθεπψλ απηψλ είλαη π εξίπ νπ 88-89% Μαγείπεμα. Γηα φια ηα είδε θαη ηηο κεζφδνπο καγεηξέκαηνο, (ςήζηκν ζε θνχξλν ή καγείξεκα ζε εζηία, βξάζηκν, ηεγάληζκα ή ζε ςεζηηέξα) ππ άξρνπλ ζπζθεπέο αεξίνπ αληίζηνηρεο ησλ ειεθηξηθψλ. Πξνθεηκέλνπ γηα καγείξεκα ζηα ζπίηηα ην Φπζηθφ Αέξην αληηθαζηζηά ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ηνλ ειεθηξηζκφ. Οη νηθηαθέο ζπζθεπέο Φπζηθνχ Αεξίνπ ζπλδπάδνπλ δχν πνιχ ζεκαληηθά πιενλεθηήκαηα. Δίλαη πνιχ πξαθηηθέο θαζψο ε απφδνζε ζεξκφηεηαο γίλεηαη ακέζσο ηε ζηηγκή πνπ ε ζπζθεπή ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία θαη ζηακαηά κε ην θιείζηκν ηνπ δηαθφπηε. Δίλαη απιέο ζηελ θαηαζθεπή θαη έρνπλ κηθξφηεξν θφζηνο ιεηηνπξγίαο αθνχ θαηαλαιψλνπλ πξσηνγελή ελέξγεηα. Τπάξρνπλ φκσο θάπνηεο πιεξνθνξίεο πνπ ζα έπξεπε λα γλσξίδνπλ νη θαηαλαισηέο γηα ηε ζχλδεζε κε ην δίθηπν ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ : Πνηα είλαη ε δηαδηθαζία γηα ηε ζχλδεζε κε ην δίθηπν παξνρήο Φπζηθνχ Αεξίνπ ; πκπιεξψλεηε κηα αίηεζε ζηελ ΔΠΑ ηεο πεξηνρήο ζαο θαη κέζα ζε είθνζη εκέξεο ζπλδέεζηε κε ην δίθηπν πφιεο, ππφ ηελ πξνυπφζεζε φηη ην δίθηπν έρεη θζάζεη ζηε γεηηνληά ζαο

41 Παξάιιεια, κπνξείηε λα αξρίζεηε ηελ θαηαζθεπή ηεο εζσηεξηθήο εγθαηάζηαζεο θαη λα βξείηε ηηο ζπζθεπέο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζεηε - θνπδίλα, ζεξκνζίθσλα, θαπζηήξα, ηδάθη. Λέγνληαο εζσηεξηθή εγθαηάζηαζε ελλννχκε ην ηκήκα ηνπ ζπζηήκαηνο πνπ αξρίδεη ακέζσο κεηά ηνλ κεηξεηή ηεο παξνρήο - ν κεηξεηήο αλήθεη ζηελ ΔΠΑ - θαη θαηαιήγεη ζην δηακέξηζκα καο. Πνηνο αλαιακβάλεη ηε ζχλδεζε κε ην δίθηπν πφιεο ; Απφ ηνλ κεηξεηή - ν νπνίνο βξίζθεηαη κέζα ζην θηίξην- θαη πξνο ηνλ θαηαλαισηή αλαιακβάλνπλ νη εμνπζηνδνηεκέλνη γηα ηελ εγθαηάζηαζε Φπζηθνχ Αεξίνπ. Κάζε ελδηαθεξφκελνο πξέπεη λα είλαη βέβαηνο φηη ν εηδηθφο πνπ ζα θάλεη ηε ζχλδεζε έρεη άδεηα εγθαηάζηαζεο Φπζηθνχ Αεξίνπ, δηαθνξεηηθά κπνξεί λα απεπζπλζεί ζηελ ΔΠΑ ηεο πεξηνρήο ηνπ. Πφζν θνζηίδεη ε εζσηεξηθή εγθαηάζηαζε ; Σν θφζηνο ηεο εζσηεξηθήο εγθαηάζηαζεο είλαη αλάινγν κε ηε δηαηνκή ηνπ ζσιήλα πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί, ελψ ε ρξέσζε γίλεηαη αλά ηξέρνλ κέηξν. εκαληηθφ ξφιν παίδεη θαη ην πιηθφ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί ραιθνζσιήλαο ή ραιπβδνζσιήλαο. Πφζν θνζηίδεη ε ζχλδεζε κε ην δίθηπν ; Δλδεηθηηθά, γηα θεληξηθή ζέξκαλζε κε Φπζηθφ Αέξην, ην θφζηνο γηα πνιπθαηνηθία είλαη θαη αθνξά ζηε ζχλδεζε κε ην δίθηπν θαη ηνλ κεηξεηή. Δπηπιένλ θαηαβάιιεηαη κηα εθάπαμ εγγχεζε, πνπ ππνινγίδεηαη κε βάζε ηελ απφδνζε ηνπ θαπζηήξα, Σν αληίζηνηρν θφζηνο γηα κνλνθαηνηθία είλαη ε πεξίπησζε πνπ ήδε ππάξρεη ζχλδεζε κε ην θηίξην, γηα θάζε επηπιένλ ρξήζε ζε έλα δηακέξηζκα -άξα θαη έλαο επηπιένλ κεηξεηήο- ην θφζηνο είλαη

42 Ση γίλεηαη ζε κηα πνιπθαηνηθία φηαλ δελ επηζπκνχλ φινη νη έλνηθνη λα ζπλδεζνχλ κε ην δίθηπν Φπζηθνχ Αεξίνπ ; Όζνλ αθνξά ζηελ θεληξηθή ζέξκαλζε, πξέπεη λα ππάξρεη πξαθηηθφ ζρεηηθήο απφθαζεο ηεο γεληθήο ζπλέιεπζεο πνπ λα επηηξέπεη ηελ εγθαηάζηαζε Φπζηθνχ Αεξίνπ, αληίγξαθν ηνπ θαηαηίζεηαη ζηελ ΔΠΑ Αηηηθήο γηα λα γίλεη δεθηή ε αίηεζε. Γηα ηελ εγθαηάζηαζε Φπζηθνχ Αεξίνπ ζε θάπνην δηακέξηζκα πξέπεη λα ζπκθσλεί ην 51 % ησλ ηδηνθηεηψλ, ην πνζνζηφ αθνξά ζε ρηιηνζηά θάιπςεο. Πφζνο ρξφλνο ρξεηάδεηαη γηα λα νινθιεξσζεί ε ζχλδεζε ηνπ θηηξίνπ κε ην δίθηπν πφιεο ; Σν έξγν ζχλδεζεο κπνξεί λα νινθιεξσζεί ζε δηάζηεκα απφ είθνζη εκέξεο έσο ηξεηο κήλεο. Δμαξηάηαη απφ ην αλ ην θηίξην βξίζθεηαη θνληά ζην δίθηπν πφιεο. Ση ζπληήξεζε απαηηεί ε εγθαηάζηαζε Φπζηθνχ Αεξίνπ ; Ζ ζπληήξεζε είλαη κεδακηλή. Μία θνξά ηνλ ρξφλν πξέπεη λα γίλεηαη έιεγρνο ηεο εγθαηάζηαζεο θαη έιεγρνο θαχζεο, ελψ θάζε ηξία ρξφληα αιιαγή θίιηξνπ. Ζ ξνή ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ ζην δίθηπν πφιεο θαη ζηελ εγθαηάζηαζε ησλ θαηαλαισηψλ παξαζχξεη ζσκαηίδηα, ηα νπνία ζπγθξαηνχληαη ζηα θίιηξα πνπ ππάξρνπλ πξηλ απφ θάζε ζπζθεπή. ε πφζν ρξφλν γίλεηαη λνηθνθπξηνχ γηα ην Φπζηθφ Αέξην ; ε απφζβεζε ηεο επέλδπζεο ελφο Αλάινγα κε ηελ θαηαλάισζε. Αλ ην ρξεζηκνπνηνχκε κφλν γηα θεληξηθή ζέξκαλζε, ν ρξφλνο απφζβεζεο είλαη κεγαιχηεξνο γηαηί ζηελ Διιάδα ε ζέξκαλζε δελ είλαη απαξαίηεηε γηα πνιινχο κήλεο. Τπνινγίδνληαο, φκσο, επηπιένλ ην καγείξεκα θαη ην δεζηφ λεξφ, κηιάκε -29-

43 γηα ζεκαληηθή νηθνλνκία θάζε κήλα, έηζη ε απφζβεζε γίλεηαη ζε πνιχ ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα. παξνρήο ; Δθηφο απφ ηελ Αζήλα ζα αλαπηπρζεί θαη ζε άιιεο πφιεηο δίθηπν Σν Φπζηθφ Αέξην είλαη ε κνξθή ελέξγεηαο πνπ πξέπεη λα έρεη θάζε ζπίηη θαη θάζε επηρείξεζε. Πξέπεη, φκσο, λα έρνπκε ππνκνλή γηαηί ε δήηεζε είλαη κεγάιε, ην έξγν ζεκαληηθφ θαη ηα νθέιε ηεξάζηηα

44 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 σμπαραγωγή ζηον οικιακό Σομέα (71) -31-

45 4.1 Ση είλαη ε πκπαξαγσγή Ηιεθηξηζκνύ θαη Θεξκόηεηαο (ΗΘ). Ζ πκπαξαγσγή Ζιεθηξηζκνχ θαη Θεξκφηεηαο ( ΖΘ ) βαζίδεηαη ζηελ ηαπηφρξνλε παξαγσγή εθκεηαιιεχζηκεο ή αμηνπνηήζηκεο ειεθηξηθήο θαη ζεξκηθήο ελέξγεηαο, απφ ηελ ίδηα ελεξγεηαθή πεγή. Ζ θεληξηθή θαη πιένλ βαζηθή αξρή ηεο πκπαξαγσγήο είλαη φηη, πξνθεηκέλνπ λα κεγηζηνπνηεζνχλ ηα πνιιά νθέιε πνπ πξνθχπηνπλ απφ απηή, ηα ζπζηήκαηα ΖΘ πξέπεη λα βαζίδνληαη ζηε δήηεζε ζεξκφηεηαο ηεο εθαξκνγήο. Σα ζπζηήκαηα πκπαξαγσγήο κπνξνχλ λα εγθαηαζηαζνχλ ζε ελεξγνβφξεο βηνκεραλίεο, ζηνλ ηξηηνγελή ηνκέα ( λνζνθνκεία, μελνδνρεία, κεγάια θηίξηα, αζιεηηθά θέληξα, θιπ ), ή λα θαιχςνπλ ηηο ζεξκηθέο θαη ειεθηξηθέο αλάγθεο κηαο αζηηθήο πεξηνρήο, κέζσ ζπζηεκάησλ ηειεζέξκαλζεο / ηειεςχμεο. Σα ζπζηήκαηα πκπαξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ θαη Θεξκφηεηαο πνπ ζπλήζσο ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη : 1. Μεραλέο Δζσηεξηθήο Καχζεο ( ΜΔΚ ), 2. Αεξηνζηξφβηινη, 3. Αηκνζηξφβηινη, 4. Μνλάδεο πλδπαζκέλνπ Κχθινπ, 5. Κπςέιεο Καπζίκνπ, Ωο πεγή ελέξγεηαο ζε κνλάδεο πκπαξαγσγήο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί νπνηνδήπνηε θαχζηκν ( νξπθηφ ή βηνκάδα ). Σν θαχζηκν φκσο πνπ ζήκεξα θπξηαξρεί, γηα νηθνλνκηθνχο αιιά θαη πεξηβαιινληηθνχο ιφγνπο, είλαη ην Φπζηθφ Αέξην. Με ηελ αμηνπνίεζε ηεο ζεξκηθήο ελέξγεηαο, ε απφδνζε κηαο εγθαηάζηαζεο πκπαξαγσγήο κπνξεί λα θζάζεη ή θαη λα μεπεξάζεη ην 90 %. Ωο εθ ηνχηνπ ε πκπαξαγσγή πξνζθέξεη εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο πνπ θπκαίλεηαη κεηαμχ 15 % έσο 40 %, ζε ζχγθξηζε κε ηε δηάζεζε ηεο - 32-

46 ειεθηξηθήο θαη ζεξκηθήο ελέξγεηαο απφ ζπκβαηηθνχο ειεθηξνπαξαγσγηθνχο ζηαζκνχο θαη ιέβεηεο, αληίζηνηρα. Σα παξαθάησ ζρήκαηα δείρλνπλ έλα ηππηθφ ζπκβαηηθφ ζχζηεκα παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζε ζχγθξηζε κε έλα ηππηθφ ζχζηεκα πκπαξαγσγήο, φπνπ θαίλνληαη ηα πιενλεθηήκαηα απφ ηε ρξήζε ηεο ΖΘ έλαληη ησλ ζπκβαηηθψλ ζπζηεκάησλ. ρήκα 1 : Α ) Σππηθό ζπκβαηηθό ζύζηεκα παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Β ) Σππηθό ζύζηεκα πκπαξαγσγήο Ηιεθηξηζκνύ θαη Θεξκόηεηαο. Ζ πκπαξαγσγή Ζιεθηξηζκνχ θαη Θεξκφηεηαο ( ΖΘ ), αλαγλσξίδεηαη επξχηαηα ζηνλ θφζκν ζαλ κηα απφ ηηο πην απνδνηηθέο ρξήζεηο ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ, παξέρνληαο νηθνλνκηθή ελαιιαθηηθή ιχζε γηα ηηο πεξηπηψζεηο εθείλεο πνπ απαηηνχληαη ηαπηφρξνλα ζεκαληηθέο -33-

47 πνζφηεηεο ζεξκηθνχ θνξηίνπ αιιά θαη ειεθηξηζκνχ ( Βηνκεραληθφο θαη κεγάινο Δκπνξηθφο ηνκέαο ). Κάησ απφ θαηάιιειεο πξνυπνζέζεηο ε νηθνλνκία πνπ πξνέξρεηαη απφ ηελ επηινγή ηεο ιχζεο ΖΘ ζην ζχλνιν ηνπ ελεξγεηαθνχ θφζηνπο, κπνξεί λα είλαη πνιχ ζεκαληηθή. Γελ είλαη κφλν ρακειφηεξε ε ηηκή κνλάδαο ηνπ ειεθηξηζκνχ ιφγσ ηδηνπαξαγσγήο αιιά απνθεχγνληαη θαη άιιεο επηβαξχλζεηο πνπ πξνθχπηνπλ ( βάζεη ζπκβνιαίνπ κε ηελ εηαηξία δηαλνκήο ειεθηξηζκνχ ) απφ ηελ ππέξβαζε ζε απνξξφθεζε ηζρχνο, ησλ ζπκβαηηθψλ κέγηζησλ νξίσλ. Δπίζεο κπνξνχλ λα πξνθχςνπλ επηπιένλ νηθνλνκηθά νθέιε απφ ηελ πψιεζε ηνπ πιενλάδνληνο ειεθηξηζκνχ ζηελ εηαηξία δηαλνκήο ηνπ. 4.2 πκπαξαγσγή ζηελ Διιάδα. Οη πξψηεο κνλάδεο ζπκπαξαγσγήο εγθαηαζηάζεθαλ ζε κεγάιεο ειιεληθέο βηνκεραλίεο, ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70. ήκεξα, ιεηηνπξγνχλ κνλάδεο πκπαξαγσγήο, ζε βηνκεραλίεο δάραξεο θαη ράξηνπ, δηπιηζηήξηα πεηξειαίνπ, θισζηνυθαληνπξγίεο, θ.ιπ. Δπίζεο, ειεθηξνπαξαγσγηθέο κνλάδεο ηεο ΓΔΖ έρνπλ ηξνπνπνηεζεί θαηάιιεια, ψζηε λα θαιχςνπλ ηηο ζεξκηθέο αλάγθεο αζηηθψλ πεξηνρψλ κε ηα δίθηπα ηειεζέξκαλζεο, φπσο ηα δίθηπα ηεο Κνδάλεο, Πηνιεκατδαο θαη πξφζθαηα ηεο Μεγαιφπνιεο. Σν ζχλνιν ηεο εγθαηαζηεκέλεο ειεθηξηθήο ηζρχνο ησλ κνλάδσλ βηνκεραληθήο πκπαξαγσγήο είλαη 245 ΜW πεξίπνπ θαη απνηειεί ην 2-4% ηεο ζπλνιηθήο εγθαηαζηεκέλεο ηζρχνο ζηε ρψξα, ελψ ε νιηθή εηήζηα παξαγφκελε ειεθηξηθή ελέξγεηα απφ ηηο κνλάδεο, εθηφο απφ ηα δίθηπα ηειεζέξκαλζεο ηεο ΓΔΖ, είλαη πεξίπνπ 900 GWh. Πνιιέο δηαθνξεηηθέο αλαιχζεηο ηεο αγνξάο δείρλνπλ φηη ππάξρεη έλα αμηφινγν δπλακηθφ πνπ αθνξά ηελ πκπαξαγσγή. Σν νηθνλνκηθά εθκεηαιιεχζηκν δπλακηθφ ζην βηνκεραληθφ ηνκέα εθηηκάηαη πάλσ απφ 400 ΜW.θαη ε δπλεηηθή αγνξά ζπκπαξαγσγήο ζηνλ ηξηηνγελή ηνκέα γηα ηηο πεξηνρέο Αζελψλ, Θεζζαινλίθεο θαη Βφινπ - Λάξηζαο εθηηκάηαη ζε πεξηζζφηεξα απφ 150 ΜW

48 Οη παξαθάησ πίλαθεο δείρλνπλ ηηο πην πξφζθαηεο εγθαηαζηάζεηο ΖΘ ζε φιε ηελ Διιάδα κε δηαθνξεηηθφ θαχζηκν θαη είδνο ζπζηήκαηνο. Οη πεξηζζφηεξεο απφ απηέο ηηο εγθαηαζηάζεηο, έρνπλ ρξεκαηνδνηεζεί απφ ηα Κνηλνηηθά Πιαίζηα ηήξημεο ( Ι, II θαη ΙΙΙ ). (Ι) α/α Δηαιρεία Σοποθεζία Δίδος Ηλεκηρική Καύζιμο σζηήμαηος Ιζτύς (ΚW) 1 ΔΤΓΑΠ Φπηάιιεηα Αεξηνκεραλή 7374 Βηναέξην 2 ΒΔΑΛ ΔΠΔ Ληόζηα Αεξηνκεραλή Βηναέξην 3 ΓΔΤΑΜΒ Βόινο Αεξηνκεραλή 350 Βηναέξην 4 ύλδεζκνο ΟΣΑ Σαγαξάδεο Θεζ/λίθεο Αεξηνκεραλή 240 Βηναέξην ύλνιν ηζρύνο: (II) α/α Δηαιρεία Σοποθεζία Δίδος Ηλεκηρική Καύζιμο σζηήμαηος Ιζτύς (ΚW) 1 ΑΜΤΛΟΤΜ Θεζ/λίθε Αεξηνζηξόβηινο 4790 Φ.Α. 2 ΒΙΟΚΑΡΠΔΣ Λάξηζα Αεξηνκεραλή 2478 Φ.Α Δηαηξεία Θεζ/λίθε πλδ. Κύθινο Φ.Α. Υάιπβνο Ματιιεο Βνησηία Αεξηνζηξόβηινο 1600 Φ.Α. 5 Ληλαξδνύηζνο Αηηηθή Αηκνζηξόβηινο 300 Βηνκάδα ύλνιν ηζρύνο:

49 (III) α/α Ίδξπκα Σνπνζεζία Δίδνο Ηιεθηξηθή Καύζηκν πζηήκαηνο Ιζρύο (ΚW) 1 ΔΜΠ Εσγξάθνπ Αεξηνκεραλή 1525 Φ.Α. 4.3 Ο ξόινο ηνπ Διιεληθνύ πλδέζκνπ πκπαξαγσγήο Ηιεθηξηζκνύ θαη Θεξκόηεηαο ( ΔΗΘ ). Ο Διιεληθφο χλδεζκνο πκπαξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ & Θεξκφηεηαο ( ΔΖΘ ) είλαη ν θνξέαο γηα ηελ ππνζηήξημε, δηάδνζε θαη πξνψζεζε ηεο πκπαξαγσγήο Ζιεθηξηζκνχ θαη Θεξκφηεηαο ( ΖΘ ) ζηελ Διιάδα. Ο ΔΖΘ ηδξχζεθε ην Μάξηην ηνπ 1995, σο επηζηεκνληθφο ζχλδεζκνο κε θεξδνζθνπηθνχ ραξαθηήξα θαη ν θπξηφηεξνο ζηφρνο ηνπ είλαη ε ππνζηήξημε θαη δηάδνζε ηεο ζσζηήο εθαξκνγήο ηεο ΖΘ ζηελ Διιάδα, κε ζηφρν έλα αεηθφξν ελεξγεηαθφ κέιινλ. Ο ΔΖΘ βξίζθεηαη ζε επηθνηλσλία θαη ζπλεξγαζία κε αληίζηνηρνπο θνξείο άιισλ ρσξψλ, ελψ είλαη κέινο ηνπ Δπξσπατθνχ πλδέζκνπ πκπαξαγσγήο, COGΔΝ ΔURΟΡΔ, πνπ εδξεχεη ζηηο Βξπμέιιεο, εθπξνζσπψληαο ηελ Διιάδα. Ζ εθπιήξσζε ησλ ζηφρσλ ηνπ πλδέζκνπ επηδηψθνληαη κε θάζε λφκηκν θαη επηζηεκνληθά απνδεθηφ κέζν, φπσο : 1. Παξαθνινχζεζε ησλ εμειίμεσλ, ζρεηηθά κε ηε πκπαξαγσγή θαη ηελ ηειεζέξκαλζε - ηειεςχμε ζηελ Διιάδα θαη δηεζλψο. 2. Πιεξνθφξεζε ησλ ελδηαθεξνκέλσλ γηα ηηο ζχγρξνλεο εμειίμεηο ζηνλ ηνκέα ηεο ΖΘ ( ηερληθέο, πεξηβαιινληηθέο, νηθνλνκηθέο, λνκνζεηηθέο, ρξεκαηνδνηηθέο, θιπ ). 3. Αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ θαη εκπεηξίαο κεηαμχ ησλ κειψλ ηνπ, 4. Δληνπηζκφ πηζαλψλ εκπνδίσλ ζηελ εθαξκνγή ( δηάδνζε ) ηεο πκπαξαγσγήο θαη αλάιεςε πξσηνβνπιηψλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπο

50 5. Παξνρή ππνζηήξημεο πξνο ηελ Πνιηηεία γηα ζέκαηα ζρεηηθά κε ηε πκπαξαγσγή. 6. χληαμε πξνδηαγξαθψλ γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία ησλ ζπζηεκάησλ πκπαξαγσγήο. 7. πκκεηνρή ζε ελεξγεηαθά πξνγξάκκαηα, Δζληθά θαη Δπξσπατθά, πνπ ζηφρν έρνπλ ηελ πξνψζεζε ηεο ΖΘ ( π. ρ. SAVE, Altener, 5 Πξφγξακκα Πιαίζην θιπ ) Καζνξηζκόο θαη ηζηνξηθή αλάπηπμε από ηε ζπκπαξαγσγή. Ο ζπλεζηζκέλνο ( ζπκβαηηθφο ) ηξφπνο λα θαιπθζνχλ νη αλάγθεο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ηεο ζεξκφηεηαο είλαη λα αγνξαζηεί ε ειεθηξηθή ελέξγεηα απφ ην ηνπηθφ δίθηπν θαη λα παξαρζεί ε ζεξκφηεηα κε ην θάςηκν ησλ θαπζίκσλ ζε έλαλ ιέβεηα, έλαλ θνχξλν, θ.ιπ. Δληνχηνηο, κία ηδηαίηεξε κείσζε ζηε ζπλνιηθή θαηαλάισζε θαπζίκσλ επηηπγράλεηαη, εάλ εθαξκνζηεί ε ζπκπαξαγσγή ( γλσζηή επίζεο σο ζπλδπαζκέλεο ζεξκφηεηα θαη δχλακε, CΖΡ ). Ζ ζπκπαξαγσγή είλαη ε ζεξκνδπλακηθή δηαδνρηθή παξαγσγή δχν ή πεξηζζνηέξσλ ρξήζηκσλ κνξθψλ ελέξγεηαο απφ κηα εληαία πεγή αξρηθήο ελέξγεηαο. Οη δχν πην ζπλεζηζκέλεο κνξθέο ελέξγεηαο είλαη ε κεραληθή θαη ε ζεξκηθή ελέξγεηα. Ζ κεραληθή ελέξγεηα ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο γηα λα θηλήζεη κηα ειεθηξηθή γελλήηξηα, Γη' απηφ ν αθφινπζνο θαζνξηζκφο, αθφκα θη αλ πεξηνξηζηηθφο, εκθαλίδεηαη ζπρλά ζηε ινγνηερλία : Ζ ζπκπαξαγσγή είλαη ε ζπλδπαζκέλε παξαγσγή ειεθηξηθήο ( ή κεραληθήο ) θαη ρξήζηκεο ζεξκηθήο ελέξγεηαο απφ ηελ ίδηα πεγή αξρηθήο ελέξγεηαο. Ζ παξαρζείζα κεραληθή ελέξγεηα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί επίζεο γηα λα θηλήζεη ην βνεζεηηθφ εμνπιηζκφ, φπσο νη ζπκπηεζηέο θαη νη αληιίεο. Όζνλ αθνξά ηε παξαρζείζα ζεξκηθή ελέξγεηα, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί είηε γηα ηε ζέξκαλζε είηε γηα ηελ ςχμε. Ζ ςχμε - 37-