Σμαρδά Μαγδαληνή 1, Ευσταθόπουλος Ευστάθιος 1, Μαζιώτη Αργυρώ 1, Κορδολαίμη Σοφία 1, Πλούση Αγάπη 1, Πρίφτης Κωνσταντίνος 2, Αλεξοπούλου Ευθυμία 1

Transcript

1 HRCT ΘΩΡΑΚΟΣ ΓΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΥΩΔΗ ΒΡΟΓΧΙΤΙΔΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ: ΚΑΘΙΣΤΑ Η ΧΡΗΣΗ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟΥ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΣΦΑΛΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; Σμαρδά Μαγδαληνή 1, Ευσταθόπουλος Ευστάθιος 1, Μαζιώτη Αργυρώ 1, Κορδολαίμη Σοφία 1, Πλούση Αγάπη 1, Πρίφτης Κωνσταντίνος 2, Αλεξοπούλου Ευθυμία 1 1 Β Εργαστήριο Ακτινολογίας, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» 2 Γ Παιδιατρική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ»

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο σχετιζόμενος με λήψη ιοντίζουσας ακτινοβολίας κίνδυνος καρκινογένεσης και η υψηλή ακτινοευαισθησία των παιδιών που υποβάλλονται σε συχνές απεικονιστικές εξετάσεις καθιστούν την ανάγκη για μείωση της δόσης ακτινοβολίας στην Αξονική Τομογραφία (CT) επιτακτική. Η χρήση των επαναληπτικών αλγορίθμων ανακατασκευής εικόνας στη CT οδηγεί σε μείωση της δόσης της προσλαμβανόμενης ακτινοβολίας, μέσω περιορισμού του θορύβου της εικόνας και των τεχνικών σφαλμάτων της εξέτασης. ΣΚΟΠΟΣ Η σύγκριση της χρήσης του υβριδικού επαναληπτικού αλγορίθμου ανακατασκευής εικόνας idose 4 με τον συμβατικό αλγόριθμο φιλτραρισμένης οπισθοπροβολής (FBP) σε σύνολο 34 παιδιών ηλικίας έως 7 ετών που υποβλήθηκαν στο Τμήμα μας σε CT θώρακος Υψηλής Ευκρίνειας (HRCT) για χρόνια πυώδη βρογχίτιδα (Χ.Π.Β.) τα τελευταία 4 χρόνια.

3 ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΙ Από την ανασκόπηση προέκυψαν 14 παιδιατρικοί ασθενείς που υποβλήθηκαν σε HRCT θώρακος με το FBP πρωτόκολλο και 20 με το πρωτόκολλο idose 4, αλλά με σημαντικά μειωμένα στοιχεία εξέτασης (mas), όλοι στον ίδιο πολυτομικό τομογράφο 64 σειρών ανιχνευτών (Πίνακας 1). Πίνακας 1. FBP idose Μέση Ηλικία Αριθμός ασθενών 6,23±2,31 5,59±1, / 9/5 10/10 Μέσο Σ.Β. (kg) 18,39±5,2 19,91±3,06 Στην idose ομάδα παιδιών για την ανακατασκευή επιλέχθηκαν τα επίπεδα idose 2, 4 και 6. Καταγράφηκαν οι δόσεις ιοντίζουσας ακτινοβολίας και για τις 2 ομάδες ασθενών από την κονσόλα του αξονικού τομογράφου (CTDIvol, DLP) και προσδιορίστηκε η ενεργός δόση (ED) και το SSDE (Size-Specific Dose Estimate). Αξιολογήθηκε υποκειμενικά η ποιότητα εικόνας ως προς τον θόρυβο, την ευκρίνεια, την αντίθεση και τη διαγνωστική εμπιστοσύνη από 2 έμπειρους ακτινολόγους με 5βάθμια κλίμακα αξιολόγησης (1=άριστη εικόνα, 5=μη αποδεκτή). Τέλος, υπολογίστηκε αντικειμενικά ο θόρυβος της εικόνας (ROI στην κατιούσα θωρακική αορτή και σε 3 μυϊκές ομάδες). Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν t-τεστ ανεξαρτήτων δειγμάτων.

4 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η εφαρμογή του idose επαναληπτικού αλγορίθμου επέτρεψε σημαντική μείωση της ενεργού δόσης (~80%) (Πίνακας 2). Η υποκειμενική αξιολόγηση της ποιότητας της εικόνας είχε συγκρίσιμα αποτελέσματα ως προς τον θόρυβο της εικόνας μεταξύ των 2 ομάδων με τη χρήση του επιπέδου ανακατασκευής εικόνας idose 4 (Πίνακας 3), ενώ ο αντικειμενικός θόρυβος ήταν συγκρίσιμος με το επίπεδο idose 6 (Πίνακας 4). Πίνακας 2. Πρωτόκολλο FBP Πρωτόκολλο idose % Μείωσης δόσης p- value CTDIvol (mgy) 1.2±0.4 (1-2.3) 0.2±0.02( ) DLP (mgy*cm) 22.4±9.2(7-29.2) 4.8±1.2( ) Ενεργός δόση (msv) 0.7±0.3( ) 0.2±0.04( ) SSDE (mgy) 2.3±0.8( ) 0.4±0.1( )

5 Πίνακας 3. FBP ομάδα ασθενών idose ομάδα ασθενών idose2 idose4 idose6 Θόρυβος (p=0.290) 1.4 (p=0.069) Ευκρίνεια (p=0.035) Αντίθεση (p=0.052) Διαγνωστική Εμπιστοσύνη Συνολική ποιότητα εικόνας (p=0.006) 2.1 (p=0.078) 1.6 (p=0.897) (p=0.367) Πίνακας 4. ROI FBP ομάδα ασθενών idose ομάδα ασθενών idose2 idose4 idose6 Αορτή 64± ± ± ±8.8 (p=0.423) Παρασπονδυλικοί μύες 76.2± ± ± ±15.4 (p=0.048) Πλατύς ραχιαίος μυς 52± ± ± ±8.7 (p=0.672) Υποπλάτιος μυς 60.9± ± ±8.6 (p=0.001) 60±7.4 (p=0.841)

6 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η μελέτη απέδειξε πως η εφαρμογή του idose επαναληπτικού αλγορίθμου στην HRCT θώρακος στα παιδιά μειώνει την ακτινική επιβάρυνση χωρίς ταυτόχρονα να επηρεάζει τη διαγνωστική εμπιστοσύνη της εξέτασης. Περαιτέρω αξιολόγηση με μεγαλύτερο δείγμα ασθενών χρειάζεται προκειμένου να καθιερωθεί η HRCT θώρακος με χρήση επαναληπτικού αλγορίθμου ανακατασκευής εικόνας ως η χαμηλής ακτινικής πρόσληψης εξέταση εκλογής για τη συγκεκριμένη κλινική ένδειξη. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [1] G.I. Ogbole. Radiation dose in paediatric computed tomography: risks and benefits. Annals of Ibadan Postgraduate Medicine 2010; 8 (2): [2] A.K. Hara, R.G. Paden, J.L. Kujak, H.J. Lawder, W. Pavlicek. Iterative Reconstruction Technique for Reducing Body Radiation Dose at CT: Feasibility Study. AJR 2009; 193: [3] Singh S., Shenoy-Bhangle A.S., Saini A., Gervais D.A., Westra S.J., Thrall J.H. Radiation Dose Reduction with Hybrid Iterative Reconstruction for Pediatric CT. Radiology 2012; 263: [4] Lee S.H., Kima M.J., Yoonb C.H., Lee M.J. Radiation dose reduction with the adaptive statistical iterative reconstruction (ASIR) technique for chest CT in children: An intra-individual comparison. European Journal of Radiology 2012; 81: e938 e943 [5] P.D. Deak, Y. Smal, W.A. Kalender. Multisection CT Protocols: Sex- and Age-specifi c Conversion Factors Used to Determine Effective Dose from Dose-Length Product. Radiology 2010; 257 (1): [6] J.M. Boone, K.J. Strauss, D.D. Cody, C.H. McCollough, M.F. McNitt-Gray, T.L. Toth, M.J. Goske, D.P. Frush. Size-Specific Dose Estimates (SSDE) in Pediatric and Adult Body CT Examinations. AAPM Report No. 204, 2011