Αρχές Οργάνωσης & Διοίκησης. Τάσεις και προβληματισμοί στην επιστήμη του Μάνατζμεντ

Transcript

1 Αρχές Οργάνωσης & Διοίκησης Τάσεις και προβληματισμοί στην επιστήμη του Μάνατζμεντ

2

3 Ιστορική Εξέλιξη Γραφειοκρατία Διοικητική Θεωρία Οργανωτική Επιστήμη Ανθρωπίνων Πόρων Επιστημονικό Μάνατζμεντ Πειράματα Ανθρώπινη Συμπεριφορά Ανθρωπίνων Σχέσεων

4 Επιστημονικό Μάνατζμεντ Ιστορική Εξέλιξη

5 Επιστημονικό Μάνατζμεντ (Scientific Management) Frederick Taylor το 1911 Ποιοί είναι οι κύριοι λόγοι για τη μη αποδοτικότητα στην παραγωγή; Λανθασμένη εντύπωση πως η αύξηση της παραγωγής θα οδηγήσει σε λιγότερες δουλειές (ανεργία) Λάθος τεχνικές μάνατζμεντ που ωθούν τους εργαζομένους στη φυγοπονία Εμπειρικές, διαισθητικές μέθοδοι παραγωγής

6 Επιστημονικό Μάνατζμεντ (Scientific Management) Τι πρέπει να γίνει για να αυξηθεί η αποδοτικότητα; Αντικατάσταση εμπειρικών μεθόδων με επιστημονικές Η ανάθεση εργασιών και η εκπαίδευση του προσωπικού γίνεται από το μάνατζμεντ Καθιέρωση προτύπων απόδοσης Διαίρεση του έργου

7 Επισημάνσεις στο Επιστημονικό Μάνατζμεντ Χρονομετρήσεις και μελέτη των κινήσεων (time and motion studies) Συμβολή του Henry Ford (Γραμμή Παραγωγής)

8 Ιστορική Εξέλιξη Διοικητική Θεωρία Επιστημονικό Μάνατζμεντ

9 Διοικητική Θεωρία (Administrative Theory) Henri Fayol το 1919 Επεκτείνονται οι αρχές του Taylor και περιλαμβάνουν τη δομή και τη διαδικασία οργάνωσης Διαχωρισμός του μάνατζμεντ σε πέντε βασικές λειτουργίες (Προγραμματισμός, Οργάνωση, Διεύθυνση, Συντονισμός, ΈΈλεγχος)

10 14 Θεμελιώδεις Αρχές Διοίκησης Καταμερισμός της εργασίας Εξουσία - ευθύνη Πειθαρχία Ενότητα διεύθυνσης Ενότητα κατεύθυνσης Υποταγή του μερικού συμφέροντος στο γενικό Δίκαιη αμοιβή προσωπικού Συγκέντρωση Ιεραρχία Τάξη Ισότητα - Δικαιοσύνη Μονιμότητα Προσωπικού Πρωτοβουλία Ενότητα Προσωπικού

11 14 Θεμελιώδεις Αρχές Διοίκησης 1. Καταμερισμός της εργασίας. Η εξειδίκευση επιτρέπει στα άτομα να αποκτούν εμπειρία και να βελτιώνονται συνεχώς, με συνέπεια να γίνονται πιο αποδοτικοί. 2. Εξουσία - ευθύνη. Το δικαίωμα να δίνονται εντολές, το οποίο συνοδεύεται από την ανάλογη ευθύνη. 3. Πειθαρχία. Οι εργάτες υπακούν, εφόσον το μάνατζμεντ ηγείται σωστά. 4. Ενότητα διεύθυνσης. Κάθε υπάλληλος ακούει σε ένα αφεντικό.

12 14 Θεμελιώδεις Αρχές Διοίκησης 5. Ενότητα κατεύθυνσης. ΌΌσοι εμπλέκονται στις ίδιες δραστηριότητες (εργασίες), πρέπει να έχουν τους ίδιους στόχους. 6. Υποταγή του μερικού συμφέροντος στο γενικό. Το μάνατζμεντ πρέπει να κατανοήσει πως οι στόχοι της επιχείρησης είναι πάνω από όλα. 7. Δίκαιη αμοιβή προσωπικού. Η αμοιβή είναι από τα πλέον ισχυρά κίνητρα. Δεν υπάρχει τέλειο σύστημα αμοιβών. 8. Συγκέντρωση. Ο βαθμός συγκέντρωσης εξαρτάται από τις συνθήκες της επιχείρησης και την ποιότητα προσωπικού 9. Ιεραρχία. Πόσες επίπεδα ιεραρχίας μεσολαβούν.

13 14 Θεμελιώδεις Αρχές Διοίκησης 10. Τάξη. Κοινωνική τάξη διασφαλίζει την εφαρμογή της ιεραρχίας, η τάξη των υλών την ασφάλεια και την αποδοτικότητα. 11. Ισότητα - Δικαιοσύνη. Το μάνατζμεντ χειρίζεται τις υποθέσεις δίκαια, αμερόληπτα και με ευγένεια ως προς τους υπαλλήλους 12. Μονιμότητα Προσωπικού. Οι υπάλληλοι πρέπει να νιώθουν ασφαλείς για τη θέση τους, και να μην αλλάζουν συνεχώς θέσεις. 13. Πρωτοβουλία. Επιτρέπεται η πρωτοβουλία στο προσωπικό. Είναι πηγή καινοτομίας και ενισχύει το ενδιαφέρον του. 14. Ενότητα Προσωπικού. Ενίσχυση συλλογικότητας και εταιρικής ταυτότητας.

14 Ιστορική Εξέλιξη Γραφειοκρατία Διοικητική Θεωρία Επιστημονικό Μάνατζμεντ

15 Γραφειοκρατία (Bureaucracy) Max Weber το 1922 Προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα: Ποιά μορφή θα έπρεπε να έχει το επιτελείο άσκησης εξουσίας ώστε να διασφαλιστεί ο μέγιστος βαθμός αποτελεσματικότητας της άσκησης της;

16 Κύρια Γνωρίσματα της Γραφειοκρατίας Διαίρεση με βάση τις λειτουργίες Κατανομή και οριοθέτηση αρμοδιοτήτων και ευθυνών Ιεραρχική δομή της οργάνωσης Τυποποίηση της διοίκησης - Πρόσδεση σε κανόνες Τυπικές διαπροσωπικές σχέσεις Εξασφαλισμένες δυνατότητες προαγωγής

17 Ιστορική Εξέλιξη Γραφειοκρατία Διοικητική Θεωρία Οργανωτική Επιστήμη Επιστημονικό Μάνατζμεντ

18 Οργανωτική Επιστήμη Nordsieck (1934), Kosiol (1962) Υπάρχουν πολλές οργανωτικές μορφές με πλεονεκτήματα - μειονεκτήματα Οργανωσιακή Ανάλυση - Οργανωσιακή Σύνθεση

19 Ιστορική Εξέλιξη Γραφειοκρατία Διοικητική Θεωρία Οργανωτική Επιστήμη Επιστημονικό Μάνατζμεντ Πειράματα Ανθρώπινη Συμπεριφορά

20 Το πείραμα Hawthorne Το πείραμα ήθελε αρχικά να διαπιστώσει αν οι εργάτες δουλεύανε πιο αποδοτικά με περισσότερο ή με λιγότερο φώς. Η απόδοση αυξανόταν κατά τη διάρκεια του πειράματος ανεξάρτητα από το επίπεδο φωτισμού Πρέπει να επιδρούν και άλλοι παράγοντες.

21 Ιστορική Εξέλιξη Γραφειοκρατία Διοικητική Θεωρία Οργανωτική Επιστήμη Επιστημονικό Μάνατζμεντ Πειράματα Ανθρώπινη Συμπεριφορά Ανθρωπίνων Σχέσεων

22 Η κίνηση των Ανθρώπινων Σχέσεων Η παραγωγικότητα επηρεάζεται σημαντικά από κοινωνικούς παράγοντες Η κοινωνική ισχύς και η προσωπική υπόληψη ως κίνητρα - παράγοντες επηρεασμού Οι εργαζόμενοι δρουν ως μέλη ομάδας ΆΆτυπος ηγέτης καθορίζει πρότυπα συμπεριφοράς και λειτουργεί ως ενωτικός κρίκος

23 Ιστορική Εξέλιξη Γραφειοκρατία Διοικητική Θεωρία Οργανωτική Επιστήμη Ανθρωπίνων Πόρων Επιστημονικό Μάνατζμεντ Πειράματα Ανθρώπινη Συμπεριφορά Ανθρωπίνων Σχέσεων

24 Η κίνηση των Ανθρώπινων Πόρων Ζητούμενο το κίνητρο παρακίνησης της απόδοσης Πώς μπορεί να ικανοποιηθεί ο εργαζόμενος Κύριοι εκπρόσωποι: Maslow, Herzberg, Argyris, Likert

25 Η κίνηση των Ανθρώπινων Πόρων Οι μάνατζερ δεν καθοδηγούν απλά, ούτε προσπαθούν μόνο για κλίμα συνεργασίας, αλλά ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΟΥΝ το ανθρώπινο δυναμικό Η συμμετοχή των εργαζομένων βελτιώνει την ποιότητα των λαμβανομένων αποφάσεων

26 Ιστορική Εξέλιξη Γραφειοκρατία Διοικητική Θεωρία Οργανωτική Επιστήμη Ανθρωπίνων Πόρων Επιστημονικό Μάνατζμεντ Πειράματα Ανθρώπινη Συμπεριφορά Ανθρωπίνων Σχέσεων

27 Ενδεχομενική Προσέγγιση Situational or Contingency approach Δεν υπάρχει ένας και μοναδικός ορθός τρόπος άσκησης Διοίκησης & Διαχείρισης, αλλά πολλοί, κατάλληλοι ο καθένας για τη συγκεκριμένη περίσταση

28 Σύγχρονες Τάσεις

29 Το μάνατζμεντ του κινδύνου (Risk Management) Κερδοσκοπικός κίνδυνος: Χάνω ή Κερδίζω (π.χ. εισαγωγή νέου προϊόντος) Καθαρός κίνδυνος: Χάνω πάντα (π.χ. φυσικές καταστροφές)

30 Διαδικασία του Μάνατζμεντ κινδύνου Προσδιορισμός του κινδύνου Εκτίμηση του κινδύνου Διαχείριση του κινδύνου Αποφυγή του κινδύνου Ασφάλιση του κινδύνου Μείωση του κινδύνου

31 Επιχειρησιακο ς Ανασχεδιασμο ς

32 Ο ανασχεδιασμός είναι η θεμελιώδης επανεξέταση και η ριζική αναδιάρθρωση των επιχειρηματικών διαδικασιών, για την επίτευξη δραστικών βελτιώσεων σε κρίσιμους, σύγχρονους δείκτες απόδοσης, όπως κόστος, ποιότητα, εξυπηρέτηση και ταχύτητα

33

34 Πλαίσιο Αναδιοργάνωσης Εργατικό Δυναμικό Τεχνολο γία Δομή ΈΈργο

35 Η Μεθοδολογιά του Davenport Επιλογή διαδικασιών για καινοτομία Προσδιορισμός Συντελεστών Αλλαγής Ανάπτυξη Οραμάτων Διαδικασίας Κατανόηση Υπαρχόντων Διαδικασιών Σχεδιασμός και Πρωτότυπο Νέας Διαδικασίας

36 Αντιστοίχιση διάλεξης στα συγγράμματα Κ. Τερζίδης: Κεφάλαιο 2 Κ. & Α. Τζωρτζάκη: Κεφάλαιο 2 (από σελίδα 86)