Νευροφυσιολογία και Αισθήσεις

Transcript

1 Biomedical Imaging & Applied Optics University of Cyprus Νευροφυσιολογία και Αισθήσεις Διάλεξη 8 Νευροανατομία (Neuroanatomy) (Κεφάλαιο 7 APPENDIX και Διάλεξη)

2 Οργάνωση του Νευρικού Συστήματος Εγκέφαλος Κεντρικό ΝΣ Νωτιαίος Μυελός Προσαγωγός Μοίρα Περιφερικό ΝΣ Απαγωγός Μοίρα Σωματικό ΝΣ Αυτόνομο ΝΣ Αισθητήριο Ερέθισμα Σπλαχνικό Ερέθισμα Κινητικοί Νευρώνες Συμπαθητικό ΝΣ Παρασυμπαθητικό ΝΣ Σκελετικοί Μύες Λείοι Μύες Καρδιακός Μυς Αδένες Όργανα Ενεργοποιητές 2

3 Οργάνωση του Νευρικού Συστήματος Προσαγωγοί Νευρώνες (Afferent neurons) Στέλνει σήματα, από το εξωτερικό και το εσωτερικό του σώματος, στο κεντρικό νευρικό σύστημα ή σε ανώτερα κέντρα επεξεργασίας ξργ Απαγωγοί Νευρώνες (Efferent neurons) Στέλνει σήματα από το κεντρικό νευρικό σύστημα προς την περιφέρεια (όργανα και αδένες) ή προς κατώτερα κέντρα επεξεργασίας Διάμεσοι Νευρώνες (Interneurons) Βρίσκονται μόνο στο ΚΝΣ Ευθύνονται για Ολοκλήρωση της προσαγόμενης πληροφορίας και σχηματισμό μιας απαγωγού απόκρισης Ανώτερες διανοητικές (mental) λειτουργίες 3

4 Μήνιγγα και ΕΝΥ Προστασία του ΚΝΣ Σκληρές οστέινες δομές του κρανίου και της σπονδυλικής στήλης (cranium and vertebral column) Τρεις μεμβράνες, τα μήνιγγα (meninges) προστατεύουν και τρέφουν το ΚΝΣ Ο εγκέφαλος επιπλέει μέσα στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (cerebrospinal fluid - CSF) Ο, πολύ ειδικευμένος, Αιματο- Εγκεφαλικός Φραγμός (blood-brain barrier ΒΒΒ) δεν επιτρέπει σε βλαβερές ουσίες να φτάσουν στον εγκέφαλο Μηνιγγικές Μεμβράνες (Meningial Membranes) Σκληρά Μήνιγγα (Dura matter) Δύο σκληρά στρώματα κυρίως ενωμένα Φλεβικοί (venal) και Σκληρικοί (Dural) κόλποι (sinuses) απιστρέφουν το αίμα και το ΕΝΥ Αραχνοειδές Σύστημα (Arachnoid matter) Πολλά αιμοφόρα αγγεία Αραχνοειδείς λάχνες (Arachnoid villi) το ΕΝΥ επιστρέφει στις φλέβες Μαλακά Μήνιγγα (Pia matter) Η μεμβράνη πιο κοντά στον εγκέφαλο και τα επενδυτικά κύτταρα (ependymal cells) Scalp Skull bone Dura mater Dural sinus Arachnoid villus Arachnoid mater Subarachnoid space of brain Pia mater Venous sinus Brain (cerebrum) 4

5 Μήνιγγα και ΕΝΥ Εγκεφαλονωτιαίο υγρό (cerebrospinal fluid - CSF) Χαρακτηριστικά Ίδια πυκνότητα (density) όπως και ο εγκέφαλος επιπλέει και προστατεύεται από κραδασμούς Το ΕΝΥ υγρό και τα κύτταρα μπορούν να ανταλλάζουν μόρια το ΕΝΥ πρέπει να ελέγχεται πολύ προσεκτικά Σχηματίζεται από χοριοειδή πλέγματα (choroid plexuses) στις κοιλίες (ventricles) Πολλά αιμοφόρα αγγεία (σαν κουνουπίδι ) Επιλεκτική και ελεγχόμενη μεταφορά Διαφέρει από το πλάσμα (plasma) Π.χ. χαμηλότερο K + και ψηλότερο Na ml κάθε μέρα Ροή (Flow) Κοιλίες Υποαραχνοειδής χώρος (subarachnoid space) Γύρω από όλο τον εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό πάνω μέρος αραχνοειδείς λάχνες (arachnoid villi) Επιστροφή στους κόλπους (sinuses) Πίεση (Pressure) 10 mm Hg. Ακόμα και μικρή μείωση (π.χ. κατά την διάρκεια οσφυονωτιαίας ας παρακέντησης (spinal tab) σφοδροί πονοκεφάλοι Subarachnoid space of brain Arachnoid villus Lateral ventricle Third ventricle Fourth ventricle Dural sinus Venous blood Cerebrum Vein Choroid plexus of lateral ventricle Choroid plexus of third ventricle Aperture of fourth ventricle Choroid plexus of fourth ventricle Central canal 5

6 Μήνιγγα και ΕΝΥ Αιματο-Εγκεφαλικός Φραγμός (blood-brain barrier ΒΒΒ) Στενές συνδέσεις (Tight junctions) μεταξύ των ενδοθηλιακών κυττάρων των τριχοειδών αγγείων (capillaries) του εγκεφάλου ανατομικός περιορισμός (restriction) Διαχέονται ελεύθερα μόνο ελάχιστα μόρια Λιποδιαλυτά μόρια (O 2, CO 2, αλκοόλ, στεροειδείς ορμόνες) Νερό Προσεκτική και ελεγχόμενη ανταλλαγή μεταξύ του αίματος και ΕΝΥ για οτιδήποτε άλλο Προτερήματα Ο εγκέφαλος προστατεύεται από αλλαγές στο ECF και επικίνδυνα μόρια στο αίμα Μειονεκτήματα Μόνο περιορισμένος αριθμός φαρμάκων μπορεί να διαπεράσει των ΑΕΦ Τροφή (Nourishment) του εγκεφάλου Most capillaries in body Cell forming capillary wall Transport mechanisms Pore passage Water-lined pore Brain capillaries Lipid-soluble substances Carrier-mediated transport Ο εγκέφαλος μπορεί να χρησιμοποιήσει μόνο Transport γλυκόζη (glucose) και μόνο αεροβικά (στην η mechanisms παρουσία O 2 ) Εξαρτάται απόλυτα από την κυκλοφορία του Astrocyte αίματος processes Πολύ ευαίσθητος στις αλλαγές της παροχής αίματος Βλάβη χωρίς O 2 > 4-5 mins Tight junction (no pores) Lipid-soluble substances 6

7 Γενική Δομή του ΚΝΣ 7

8 Γενική Δομή του ΚΝΣ Cerebral cortex Cingulate Gyrus Thalamus (medial) Basal nuclei (lateral to thalamus) Τελικός Εγκέφαλος (Cerebrum) Εγκεφαλικός Φλοιός(Cerebral cortex) Έλικα του Προασαγωγίου (Cingulate Gyrus) Βασικά Γάγγλια (Basal nuclei) Πρόσθιος Εγκέφαλος (Forebrain) Θάλαμος (Thalamus) Hypothalamus Υποθάλαμος (Hypothalamus) Cerebellum Παρεγκεφαλίδα (Cerebellum) Brain stem Midbrain Μέσος Εγκέφαλος Pons Γέφυρα Medulla Προμήκης Μυελός Spinal cord Στέλεχος (Brain stem) (midbrain, pons, and medulla) Νωτιαίος Μυελός (Spinal Cord) 8

9 Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) Τελικός Εγκέφαλος (Cerebrum) Δεξί και αριστερό ημισφαίριο (hemisphere) Έλικες (Gyri) και Αύλακες (sulci) Μεσολόβιο (Corpus callosum) ενώνει τις δύο πλευρές Λευκή ουσία (White matter) Μυελώδεις άξονες (myelinated axons) Το εσωτερικό μέρος Διασυνδέσεις (Interconnects) Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) ή Φαιά ουσία (Gray matter) Σώματα των νευρώνων (cell bodies) Εξωτερικό μέρος Οργανωμένο σε κάθετες στήλες με 6 στρώματα η κάθε μια Κάθε στήλη σήηέχει τη δική της λειτουργία ουργα Διαφορές προέρχονται από Διαφορετικές εισόδους/εξόδους Διαφορές στα στρώματα Μοιράζεται σε 4 ζεύγη λοβών (lobes) 9

10 Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) Λοβοί Μετωπιαίος (Frontal) Ρυθμίζει τη σκέψη, το σχεδιασμό, τη στρατηγική, τη δημιουργικότητα, τον προγραμματισμό ατομικών αναγκών και το συναίσθημα Εκούσια κίνηση (voluntary movement) Βρεγματικός (Parietal) Είναι υπεύθυνος για την αίσθηση του πόνου, το άγγιγμα, τη γεύση, τη θερμοκρασία, την πίεση, την ιδιοδεκτική αίσθηση (proprioception) Σχετίζεται ακόμα με τα μαθηματικά και τη λογική Κροταφικός (Temporal) Κυρίως σχετίζεται με την ακουστική αίσθηση Παίζει ρόλο ακόμα στη μνήμη και στην επεξεργασία των συναισθημάτων. Ινιακός (Occipital Occipital) Επεξεργάζεται τις οπτικές πληροφορίες Lateral fissure Central sulcus Preoccipital notch Parietooccipital notch 10

11 Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) Supplementary motor area (programming of complex movement) Premotor cortex (coordination of complex movements) Prefrontal association cortex (planning for voluntary activity; decision making; personality traits) Primary motor cortex (Voluntary movement) Central sulcus Somatosensory cortex (Somesthetic sensation and proprioception) Posterior parietal cortex (integration of somatosensory and visual input) Wernicke s area (speech understanding) Broca s sarea (speech formation) Parietal-temporal-occipitaloccipital association cortex (integraton of all sensory input- important in language) Primary auditory cortex Primary visual cortex Limbic association cortex (motivation, emotion, memory) 11

12 Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) Βρεγματικός Λοβός (Parietal Lobe) Πρωτοταγής Σωματοαισθητικός Φλοιός (Primary Somatosensory Cortex) Αισθήσεις από το σώμα (επιφάνεια) Αφή, Πίεση Πόνος Θερμοκρασία Ιδιοδεκτική αίσθηση (proprioception), δηλαδή αίσθηση θέσης στο χώρο Προβάλλονται (Projected) στον Σωματοαισθητικό Φλοιό Αρχική επεξεργασία και αντίληψη Δέχεται πληροφορίες από την αντίθετη πλευρά του σώματος Καταστροφή της δεξιάς πλευράς αισθητήριο έλλειμμα στην αριστερή πλευρά Οι περιοχές του σώματος χαρτογραφούνται τοπογραφικά (topographically mapped) Οι περιοχές κάθε οργάνου δεν αντιπροσωπεύουν μέγεθος Ανάλογες τις ακρίβειας (precision) και ευαισθησίας (sensitivity) Sensory Homonculus 12

13 Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) 13

14 Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) Μετωπιαίος Λοβός (Frontal lobe) Πρωτοταγής Κινητικός Φλοιός (Primary Motor Cortex) Έλεγχος της εκούσιας κίνησης των μυών Ελέγχει την κίνηση στην αντίθετη πλευρά του σώματος Διαδρομές (Tracts) από τον φλοιό διασταυρώνουν, στο επίπεδο των πυραμίδων (pyramids) πριν ακολουθήσουν στο νωτιαίο μυελό Καταστροφή της δεξιάς πλευράς κινητικό έλλειμμα στην αριστερή πλευράς Περιοχές του σώματος χαρτογραφούνται τοπογραφικά Οι περιοχές κάθε οργάνου δεν αντιπροσωπεύουν μέγεθος Ανάλογες τις ακρίβειας (precision) και πολυπλοκότητας (complexity) της κίνησης Motor Homonculus 14

15 Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) Κίνηση (Movement) Ο κινητικός φλοιός από μόνος του δεν προκαλεί κίνηση Προκινητικός Φλοιός (Premotor cortex) Κατευθύνει τον προσανατολισμό (orientation) του σώματος Πρέπει να ενημερωθεί για τη σχέση του σώματος με τον στόχο Ενεργεί με βάση εξωτερικά στοιχεία Συμπληρωματικός Κινητικός Φλοιός (Supplementary motor cortex) Προγραμματίζει πολύπλοκες σειρές από κινήσεις Οπίσθιος Βρεγματικός Φλοιός (Posterior parietal cortex) Πίσω από τον σωματοαισθητικό φλοιό Ενημερώνει τον προκινητικό φλοιό για τη θέση Παρεγκεφαλίδα (Cerebellum) Συντονισμός της κίνησης (Motor coordination) Primary motor cortex (Voluntary movement) Supplementary motor area (programming of complex movement) Premotor cortex (coordination of complex movements) Cerebellum (coordination, muscle tone, posture) Posterior parietal cortex (integration of somatosensory and visual input) 15

16 Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) Ινιακός Λοβός (Occipital Lobe) Πρωτοταγής οπτικός φλοιός Limbic association cortex (motivation, emotion, memory) (Primary visual cortex) Δέχεται πληροφορίες από τα μάτια μέσα από το οπτικό νεύρο Παίζει, επίσης, ρόλο στο συντονισμό της κίνησης των ματιών Κροταφιαίος Λοβός (Temporal Lobe) Περιέχει τα ακουστικά κέντρα τα οποία δέχονται πληροφορίες από το αυτιά Ερμηνεία και συσχέτιση ακουστικής και οπτικής πληροφορίας Primary auditory cortex Περιλαμβάνει και τον ιππόκαμπο (hippocampus) και το αμυγδάλοειδές σώμα (amygdala) Έχουν ρόλο στη μνήμη Primary visual cortex 16

17 Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) Γλώσσα (Language) Οι περιοχές της γλώσσας βρίσκονται μόνο σε ένα ημισφαίριο (συνήθως το αριστερό) Δυο ξεχωριστές ικανότητες Έκφραση (Expression): η ικανότητα της ομιλίας Κατανόηση (Comprehension): η δυνατότητα να καταλαβαίνεις Περιοχή Broca (Broca s area) Ικανότητα της έκφρασης Στον μετωπιαίο λοβό, σε συνεργασία με την περιοχή που ελέγχει τους κατάλληλους μύες Περιοχή Wernicke (Wernicke s area) Κατανόηση της γλώσσας Βρεγματο-Κροταφικό-Ινιακή Συνειρμική Περιοχή (association area) κατανόηση τόσο γραπτής όσο και προφορικής γλώσσας Broca s area (speech formation) Wernicke s area (speech understanding) 17

18 Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) Συνειρμικές Περιοχές (Association areas) Προμετωπιαία Ρυθμίζει τη σκέψη, το σχεδιασμό, τη στρατηγική, τη δημιουργικότητα, τον προγραμματισμό ατομικών αναγκών και το συναίσθημα Προγραμματισμός εκούσιας κίνησης (voluntary movement) Προβλήματα οδηγούν σε αλλαγές στην προσωπικότητα Βρεγματο-Κροταφικό-Ινιακή Ολοκλήρωση (Integration) σωματικών, ακουστικών και οπτικών αισθήσεων από τους τρεις λοβούς Ενώνουν τις περιοχές Broca και Wernicke Μεταιχμιακή Κίνητρα Συμπεριφοράς ή Υποκίνηση (Motivation), συναίσθημα (emotion), και μνήμη (memory) Prefrontal association Parietal-temporal- cortex occipital (planning for voluntary association cortex activity; decision making; (integraton of all sensory personality traits) input- important in language) Limbic association cortex (motivation, emotion, memory) 18

19 Εγκεφαλικός Φλοιός (Cerebral Cortex) Ασυμμετρία και κυριαρχία (dominance) των ημισφαιρίων Στους πιο πολλούς το αριστερό ημισφαίριο είναι το κυρίαρχο Λογικές, αναλυτικές και αλληλοδιαδοχικές λ δ λειτουργίες και ομιλία Καλύτερο στο να περιγράφει εμφάνιση του προσώπου Το δεξιό ημισφαίριο Αντίληψη (perception) του χώρου, καλλιτεχνικές και μουσικές ικανότητες Καλύτερο στο να αναγνωρίζε τα πρόσωπα Κάθε ημισφαίριο δέχεται πληροφορίες και από την αντίθετη πλευρά μέσω του μεσολοβίου (Corpus callosum) 19

20 Βασικά Γάγγλια (Basal Ganglia) Περιοχές φαιάς ουσίας μέσα στη λευκή ουσία Οι ενέργειες τους μεταβάλλουν τη δραστηριότητα των κινητικών διαδρομών Καταστέλλουν τον μυϊκό τόνο (muscle tone) Ισορροπία ανασταλτικών και διεγερτικών νευρώνων διατηρούν τον σωστό τόνο Επιλέγουν και συντηρούν σωστή κίνηση και ταυτόχρονα καταστέλλουν ανεπιθύμητες κινήσεις Ελέγχουν και συντονίζουν αργές και συνεχείς συσπάσεις Ιδιαίτερα αυτές που έχουν να κάνουν με στάση και στήριγμα του σώματος Globus Pallidus Caudate Nucleus Putamen 20

21 Διάμεσος εγκέφαλος (Diencephalon) Διάμεσος εγκέφαλος (Diencephalon) Θάλαμος (Thalamus) Υποθάλαμος (Hypothalamus) Θάλαμος (Thalamus) Σταθμός αναμετάδοσης (relay station) Δέχεται τις αισθητήριες πληροφορίες καθ οδόν προς τον φλοιό Κατευθύνει την προσοχή (π.χ. αφύπνιση όταν κλαίει το μωρό) Δέχεται αισθητήριες πληροφορίες από διάφορα μέρη του σώματος Ολοκληρώνει (integrates) σημαντικές πληροφορίες για τον έλεγχο της κίνησης Οι πληροφορίες επεξεργάζονται σε συγκεκριμένες περιοχές του (πυρήνες) Thalamus Hypothalamus 21

22 Διάμεσος εγκέφαλος (Diencephalon) Υποθάλαμος (Hypothalamus) Ομοιοστατικός Έλεγχος (Homeostatic control) Θερμοκρασία (temperature) Δίψα και ούρηση (thirst and urine production) Κατανάλωση φαγητού (food intake) Έκκριση ορμονών από την υπόφυση (pituitary) Συσπάσεις της μήτρας και παραγωγή γάλακτος Κέντρο συντονισμού του ΑΝΣ Επηρεάζει συναισθηματικές και συμπεριφορικές μορφές έκφρασης Συμμετέχει στον κύκλο του ύπνου-αφύπνισης (sleep-wake cycle) Thalamus Hypothalamus 22

23 Μεταιχμιακό Σύστημα (Limbic System) Διάφορες περιοχές που δρουν μαζί Φλοιός Μαιταιχμιακή Συνειρμική Περιοχή (limbic association cortex) Έλικα του Προασαγωγίου (Cingulate Gyrus) Ιππόκαμπος (Hippocampus) Αμυγαδαλοειδές σώμα (Amygdala) Βασικά Γάγγλια (Basal Ganglia) Θάλαμος (Thalamus) Υποθάλαμος (Hypothalamus) Συμμετέχει Συναισθηματική κατάσταση και βασικές μορφές συμπεριφοράς Μνήμη (memory) και μάθηση (learning) Cingulate gyrus Fornix Thalamus aa Hippocampus Amygdala Hypothalamus Olfactory bulb 23

24 Παρεγκεφαλίδα (Cerebellum) Οπίσθιο μέρος του εγκεφάλου Πολύ αναδιπλωμένο (highly folded) Σημαντικό για Ισορροπία (Balance) Προγραμματισμό και εκτέλεση συνειδητών (voluntary) κινήσεων Τρία μέρη Θαλαμοπαρεγκεφαλίδα (Vestibulocerebellum) Διατήρηση της ισορροπίας, έλεγχος της κίνησης των ματιών Νωτιαιοπαρεγκεφαλίδα (Spinocerebellum) Έλεγχος του τόνου των μυών (Regulation of muscle tone (ενίσχυση, το αντίθετο των βασικών γαγγλίων), συντονισμός των ειδικευμένων συνειδητών κινήσεων (skilled Spinocerebellum voluntary movement) Εγκεφαλοπαρεγκεφαλίδα (Cerebrocerebelum) Προγραμματισμός και αρχικοποίηση της κίνησης Ασθένειες της Παρεγκεφαλίδας Προθετικός τρομός (Intention tremor) παρουσιάζεται κατά την διάρκεια της συνειδητής κίνησης (voluntary activity) Cerebrocerebelum Vestibulocerebellum 24

25 Εγκεφαλικό Στέλεχος (Brain Stem) Συνδετικός κρίκος μεταξύ του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού Λειτουργίες Συστοιχίες από νευρώνες ελέγχουν τη λειτουργία της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων,, την αναπνοή και πολλές από τις πεπτικές λειτουργίες Τα κρανιακά νεύρα (cranial nerves) ξεκινούν από το εγκεφαλικό στέλεχος Συμμετέχει στον έλεγχο τον μυϊκών αντανακλαστικών της ισορροπίας και της στάσης του σώματος (posture) Ο Δικτυωτός Σχηματισμός (Reticular formation) δέχεται και ολοκληρώνει (integrates) όλες τις αισθητήριες πληροφορίες Διαμορφώνει την ευαισθησία των αντανακλαστικών του νωτιαίου μυελού (spinal reflexes) Ελέγχει τη μετάδοση αισθητήριων πληροφοριών (ειδικά του πόνου) προς τον υπόλοιπο εγκέφαλο Τα κέντρα ελέγχου του ύπνου βρίσκονται στο στέλεχος 25

26 Εγκεφαλικό Στέλεχος (Brain Stem) Αποτελείται από Μέσος Εγκέφαλος (Midbrain) Νευρική διαδρομή προς τα ημισφαίρια σφαίρα Κέντρα οπτικών και ακουστικών αντανακλαστικών (Auditory and Visual reflex centers) Κρανιακά Νεύρα III, IV Γέφυρα (Pons) Αναπνευστικό Κέντρο (Respiratory Center) Κρανιακά Νεύρα V-VIII Προμήκης μυελός (Medulla) Διασταύρωση των κινητικών διαδρομών (motor tracts) Καρδιακό κέντρο (Cardiac Center) Αναπνευστικό Κέντρο (Respiratory Center) Αιμοκινητικό Κέντρο (Vasomotor Center) Νευρώνες που ελέγχουν την κίνηση των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων Κέντρα του βήχα (cough), πνιγμού (gag), κατάποσης (swallow),και εμετού (vomit) Κρανιακά Νεύρα IX-XII 26

27 Εγκεφαλικό Στέλεχος (Brain Stem) Κρανιακά Νεύρα (Cranial Nerves) = Motor fibers Olfactory nerve Retina = Sensory fibers Mucosa of nasal cavity Termination of fibers of olfactory nerve Olfactory bulb Optic nerve Abducens nerve Lateral rectus Oculomotor nerve Trigeminal nerve Trochlear nerve Sensory face and dhead Motor muscles of mastication Motor muscles of face and scalp; salivary and tear glands Sensory taste buds on anterior tongue Facial nerve 27

28 Στέλεχος (Brain Stem) Motor muscles of pharynx; parotid gland = Motor fibers Sensory taste buds on posterior tongue; receptors in pharynx and carotid sinus Vestibulocochelar nerve Vestibular branch = Sensory fibers Glossopharyngeal nerve Cochlear branch Cochlea, vestibule, and semicircular canals of inner ear Hypoglossal nerve Accessory nerve Vagus nerve Tongue muscles Muscles of larynx, pharynx, soft palate, shoulder, and neck Motor muscles of pharynx and larynx; thoracic and abdominal organs Sensory taste t buds on tongue and pharynx; thoracic and abdominal organs 28

29 Νωτιαίος Μυελός (Spinal Cord) Από το στέλεχος μέσα από τη σπονδυλική στήλη Κάτω από τον σπόνδυλο L2 μια δέσμη από νεύρα Cauda equina Παρακέντηση κάτω από αυτό το σημείο Δύο καίριες λειτουργίες Σύνδεση μεταξύ του εγκεφάλου και του ΠΝΣ Κέντρο ολοκλήρωσης (Integrating center) των νωτιαίων αντανακλαστικών (spinal reflexes) Spinal cord Dorsal root ganglion Spinal nerve Vertebra Meninges (protective coverings) Intervertebral disk Sympathetic ganglion chain 29

30 Νωτιαίος Μυελός (Spinal Cord) 31 ζεύγη νωτιαίων νεύρων (spinal nerves) εξέρχονται μεταξύ των σπονδύλων Ονομάζονται από τον σπόνδυλο κάτω από τον οποίο εξέρχονται 8 ζεύγη αυχενικά (cervical (neck)) νεύρα 12 ζεύγη θωρακικά(thoracic (chest)) νεύρα 5 ζεύγη ισχιακά(lumbar (abdominal)) νεύρα 5 ζύ ζεύγη ιερά(sacral l (pelvic)) νεύρα 1 ζεύγη κοκκυγικά(coccygeal (tailbone)) νεύρα 30

31 Νωτιαίος Μυελός (Spinal Cord) Η τομή του είναι σχετικά ομοιόμορφη Φαιά ουσία στο κέντρο Σώματα των κυττάρων Από κάθε κέρατο (horn) περνούν διαφορετικοί τύποι νευρώνων A Λευκή ουσία στο εξωτερικό Άξονες οργανωμένοι σε δεσμίδες Δεσμίδες οργανωμένοι σε διαδρομές (tracts) Axon Myelin sheath Connective tissue around the axon Central canal Dorsal horn (cell bodies of interneurons on which afferent neurons terminate) Lateral horn (cell bodies of autonomic efferent nerve fibers) Ventral horn (cell bodies of somatic efferent neurons) Blood vessels Connective tissue around a fascicle Nerve fascicle (many axons bundled in connective tissue) Nerve 31

32 Νωτιαίος Μυελός (Spinal Cord) Αμφίδρομη (Bidirectional) πληροφορία Ανερχόμενες διαδρομές (Ascending tracts): ΠΝΣ Εγκέφαλος Κατερχόμενες Διαδρομές (Descending tracts): t Εγκέφαλος ΠΝΣ Somatosensory area of cerebral cortex Ascending tracts Thalamus Cerebral cortex Descending tracts Primary motor cortex Midbrain Cerebellum Ventral spinocerebellar tract Muscle stretch receptor Fasciculus cuneatus Pons Medulla Pressure receptor in skin Spinal cord Spinal cord Ventral corticospinal tract Lateral corticospinal tract Spinal cord 32

33 Κυκλοφορία Αίματος (Blood Supply) Ανεφοδιασμός του εγκέφαλου με αίμα τέσσερα κύρια αγγεία δύο σπονδυλικές αρτηρίες εισέρχονται στο κρανίο από τη σπονδυλική στήλη παρέχουν αίμα κυρίως στο στέλεχος και την παρεγκεφαλίδα δύο καρωτίδες εισέρχονται το κρανίο από το μπροστινό μέρος του λαιμού παρέχουν αίμα κυρίως στα δύο ημισφαίρια οι τέσσερις ρςαρτηρίες ρηρ ενώνονται σε ένα κύκλο (του Willys) διατηρείται επαρκής ανεφοδιασμός με αίμα εάν η ροή από μια αρτηρία αποκοπεί συχνά δεν προστατεύει τους ανθρώπους από τα συμπτώματα ενός εγκεφαλικού εφαλ επεισοδίου εσοδίο 33

34 Κυκλοφορία Αίματος (Blood Supply) Απόφραξη ή ρήξη των αρτηριών Εγκεφαλικό επισόδειο Πιο επικίνδυνη η μέση εγκεφαλική αρτηρία Βαρύτητα ενός ισχαιμικού ΑΕΕ μέγεθος και σημασία του αγγείου καρωτίδα ημιπληγία, ημιαναισθησία, ημιανοψία, ολική αφασία (σε αριστερή βλάβη). πρόσθια εγκεφαλική αρτηρία ρηρ θάνατος ή διαταραχές της συνείδησης, μονοπληγία κυρίως κάτω άκρου κ.α μέση εγκεφαλική αρτηρία ημιπληγία, αφασία, διαταραχές της επικριτικής αισθητικότητας, ημιανοψία κ.α. οπίσθια εγκεφαλική αρτηρία ημιανοψία, θαλαμικά άλγη, οπτική αγνωσία κ.α. 34

35 Επόμενη Διάλεξη Δάλ Διάλεξη 9 Χημικές Αισθήσεις (Chemical Senses) 35