ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Transcript

1 ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 1 Χρυσή νεκρική προσωπίδα, γνωστή ως «προσωπίδα του Αγαμέμνονα», 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 2 Επιτύμβια στήλη από πωρόλιθο με ανάγλυφη παράσταση άρματος, 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 3 Χάλκινο εγχειρίδιο διακοσμημένο με παράσταση Νειλωτικού τοπίου, 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 4 Τμήμα πυξίδας επενδυμένης με χρυσά ελάσματα που φέρουν ανάγλυφες παραστάσεις (εδώ: κυνήγι ελαφιού), 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 5 Χάλκινο εγχειρίδιο διακοσμημένο με σκηνή κυνηγιού λιονταριών από οπλισμένους άντρες, 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 6 Χρυσό κύπελλο με έκτυπη διακόσμηση σπειρών, 16ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εθνικό

2 7 Χρυσή κύλικα με διακόσμηση περιστεριών στο χείλος, γνωστή ως «κύπελλο του Νέστορος», 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 8 Χρυσό περίτμητο έλασμα σε σχήμα τριμερούς ιερού που στέφεται από κέρατα καθοσίωσης πάνω στα οποία βρίσκονται πτηνά, 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο 9 Χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι με παράσταση πομπής λεοντοκέφαλων δαιμόνων που κρατούν πρόχους και βαίνουν προς γυναικεία καθιστή θεότητα, 15 ος αι. π.χ., «Θησαυρός Τίρυνθας», Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 10 Χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι με θρησκευτική σκηνή, 15 ος αι. π.χ., «Θησαυρός της Ακρόπολης των Μυκηνών», Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 11 Χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι με παράσταση θρησκευτικής τελετής και εκστατικού χορού, 15 ος αι. π.χ., Μυκήνες, θαλαμωτός τάφος, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 12 Χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι με παράσταση αντωπών γρυπών, 15 ος αι. π.χ., Μυκήνες, θαλαμωτός τάφος, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 13 Χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι με παράσταση αντωπών σφιγγών, 15 ος αι. π.χ., Μυκήνες, θαλαμωτός τάφος, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό

3 14 Χρυσά περιδέραια με χάντρες σε σχήμα ρόδακα και φύλλων κισσού, 15 ος -14 ος αι. π.χ., θολωτός τάφος στα Δενδρά Αργολίδας, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 15 Οδοντόφρακτο κράνος από δόντια κάπρου, 14 ος αι. π.χ., Μυκήνες, θαλαμωτός τάφος 515, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εθνικό 16 Τοιχογραφία της «Μυκηναίας», 13 ος αι. π.χ., Θρησκευτικό Κέντρο Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εθνικό 17 Χρυσή κεφαλή περόνης που απεικονίζει γυναικεία θεότητα που στέφεται από κλαδιά και άνθη παπύρου, 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 18 Χρυσό διάδημα με φυλλόσχημα ελάσματα στην κορυφή, 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 19 Τοιχογραφία με παράσταση πομπής γυναικών από το «Καδμείο» ανάκτορο της Θήβας, 14 ος αι. π.χ., Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Θήβας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας 20 Πήλινη ταφική λάρνακα από το μυκηναϊκό νεκροταφείο της Τανάγρας με παράσταση θρηνωδών γυναικών, 13 ος αι. π.χ., Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Αρχαιολογικό Μουσείο Θήβας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας

4 21 Τοιχογραφία γυναικείας θεότητας ή ιέρειας που κρατάει στάχυα, 14 ος αι. π.χ., Θρησκευτικό κέντρο Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Μυκηνών, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας 22 Ψευδόστομος αμφορέας με επιγραφή σε Γραμμική Β γραφή, 13 ος αι. π.χ., Παλαιό Καδμείο, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Θήβας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας 23 Ψευδόστομος αμφορέας με διακόσμηση σχηματοποιημένου χταποδιού, 13 ος αι. π.χ., Καδμεία, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Θήβας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας 24 Γυναικείο ειδώλιο κουροτρόφου τύπου Φ, 13 ος αι. π.χ., Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Ναυπλίου, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας 25 Αποτροπαϊκό ειδώλιο θεότητας, 13 ος αι. π.χ. Θρησκευτικό Κέντρο Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Μυκηνών, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας 26 Τοιχογραφία άρματος με αναβάτες, 13 ος αι. π.χ., ανάκτορο Τίρυνθας, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 27 Τοιχογραφία με θέμα το κυνήγι του κάπρου, 13 ος αι. π.χ., ανάκτορο Πύλου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Χώρας Πυλίας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας

5 28 Τοιχογραφία αντρών σε άρμα, 13 ος αι. π.χ., Ανάκτορο Πύλου, Photo Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, Αρχείο Ανασκαφής Πύλου, Συλλογή Piet de Jong, Φωτογραφία: Jennifer F. Stephens & Arthur E. Stephens 29 Τοιχογραφία με πολεμικό θέμα, 13 ος αι. π.χ., Ανάκτορο Πύλου, Photo Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, Αρχείο Ανασκαφής Πύλου, Συλλογή Piet de Jong, Φωτογραφία: Jennifer F. Stephens & Arthur E. Stephens 30 Τοιχογραφία μορφών σε πομπή(;), 13 ος αι. π.χ., Ανάκτορο Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Μυκηνών, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας 31 Πήλινο ειδώλιο με χέρια υψωμένα σε στάση δέησης, 13 ος αι. π.χ., Θρησκευτικό Κέντρο Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Μυκηνών, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας 32 Πήλινο ειδώλιο με σωληνωτό σώμα, 13 ος αι. π.χ., Θρησκευτικό Κέντρο Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Μυκηνών, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας 33 Γυναικείο ειδώλιο τύπου Ψ, 12 ος αι. π.χ., Τίρυνθα, Κάτω Ακρόπολη, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας 34 Χάλκινη πανοπλία και οδοντόφρακτο κράνος, 12 ος αι. π.χ., Δενδρά Αργολίδας, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Ναυπλίου, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας

6 35 Ζωόμορφα ειδώλια που παριστάνουν τετράποδα ζώα με κέρατα, ίσως βοοειδή ή ταύρους, 14ος-13ος αι. π.χ., Πρόσυμνα Αργολίδας, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 36 Πήλινα γυναικεία ειδώλια σχήματος Φ, Ψ και Τ, 14ος- 13ος αι. π.χ., Μυκήνες, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 37 Κεντρική εστία μεγάρου, 14ος-13ος αι. π.χ., Ανάκτορο Πύλου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας 38 Αποθηκευτικά πιθάρια λαδιού, 14ος-13ος αι. π.χ., Ανάκτορο Πύλου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας 39 Λουτρό «της βασίλισσας», 14ος-13ος αι. π.χ., Ανάκτορο Πύλου, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας 40 Σχεδιαστική αναπαράσταση ανακτόρου Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ 41 Ο Ταφικός Κύκλος Α των Μυκηνών, 16ος αι. π.χ., Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας,

7 42 Το μέγαρο των Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, Φωτογράφος Αλέξανδρος Μποτονάκης 43 Τμήμα Κυκλώπειου τείχους των Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, 44 Η «πύλη των Λεόντων», Ανάκτορο Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, 45 Ανατολική Γαλαρία Ανακτόρου Τίρυνθας, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, 46 Πυλίδα Ανακτόρου Τίρυνθας, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, Φωτογράφος Αλέξανδρος Μποτονάκης 47 Άποψη Ανακτόρου Τίρυνθας από βόρεια, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, 48 Μέρος του τείχους της Τίρυνθας, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, Φωτογράφος Αλέξανδρος Μποτονάκης

8 49 Τμήματα μεγαροειδούς κτίσματος, Ανάκτορο Τίρυνθας, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, 50 ΦΛΑΣΚΙ (αριστερά): Μυκηναϊκό φλασκί, 12ος αι. π.χ., Ras Shamra, Χαλεπίου, Συρία ΨΕΥΔΟΣΤΟΜΟΣ ΑΜΦΟΡΕΑΣ (μέση): Ψευδόστομος αμφορέας, 15ος-13ος αι. π.χ., Μουσείο του Αμερικανικού Παν/μίου της Βηρυτού, Λίβανος ΨΕΥΔΟΣΤΟΜΟΣ ΑΜΦΟΡΕΑΣ (δεξιά): Ψευδόστομος αμφορέας, 14ος-13ος αι. π.χ., Ras Shamra, Χαλεπίου, Συρία (εικόνες γραφιστικά επεξεργασμένες) 51 Μυκηναϊκή γέφυρα Καζάρμας, 14ος-13ος αι. π.χ., Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, 52 Θραύσμα τοιχογραφίας με παράσταση ονοκέφαλων δαιμόνων σε πομπή, Θρησκευτικό Κέντρο Μυκηνών, 14ος αι. π.χ., Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 53 Ο θολωτός «Τάφος του Ατρέα», 14ος αι. π.χ., Μυκήνες, Photo Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, Φωτογράφος: Αλέξανδρος Μποτονάκης 54 Ρυτό σε σχήμα κεφαλής λιονταριού, Ταφικός Κύκλος Α των Μυκηνών, 16ος αι. π.χ., Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό

9 ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΦΩΤΟΘΗΚΗΣ 1 2 Χρυσή νεκρική προσωπίδα, γνωστή ως «προσωπίδα του Αγαμέμνονα». Στην προσωπίδα αποδίδεται η επιβλητική μορφή γενειοφόρου άντρα. Είναι κατασκευασμένη από έλασμα χρυσού. 16ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Χάλκινο εγχειρίδιο (μαχαίρι) διακοσμημένο με σκηνή κυνηγιού λιονταριών από οπλισμένους άνδρες με δόρατα, τόξα και ασπίδες. Ένας άντρας κείτεται πληγωμένος στο έδαφος. Το εγχειρίδιο έχει διακοσμηθεί με την εμπίεστη τεχνική (ζωγραφική σε μέταλλο), 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 3 Χρυσή κύλικα με διακόσμηση περιστεριών στο χείλος, γνωστή ως «Κύπελλο του Νέστορος», σύμφωνα με την περιγραφή του κυπέλλου του βασιλιά της Πύλου στην Ιλιάδα. 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 4 5 Χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι με παράσταση πομπής λεοντοκέφαλων δαιμόνων που κρατούν πρόχους (κανάτες) και προχωρούν προς τη γυναικεία καθιστή θεότητα. Η θεότητα υψώνει το δικό της μεγάλο κύπελλο για να δεχθεί τις προσφορές. 15 ος αι. π.χ., «Θησαυρός Τίρυνθας», Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό Χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι με θρησκευτική σκηνή. Απεικονίζεται καθιστή θεότητα κάτω από δέντρο που δέχεται τις προσφορές λουλουδιών από άλλες δυο γυναίκες. Δύο άλλες γυναίκες αποδίδονται σε μικρότερο μέγεθος, ενώ μια τρίτη μικρή μορφή κατεβαίνει από τον ουρανό με τη μορφή οκτώσχημης ασπίδας (πάνω αριστερά). 15 ος αι. π.χ., «Θησαυρός της Ακρόπολης των Μυκηνών», Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό

10 6 Χρυσό σφραγιστικό δαχτυλίδι με παράσταση θρησκευτικής τελετής και εκστατικού χορού. Ο άντρας στα αριστερά χορεύει και κουνάει το ιερό δένδρο (τελετουργία), ενώ η μεσαία γυναικεία μορφή χορεύει και η μορφή στα δεξιά θρηνεί(;) σε βωμό. 15 ος αι. π.χ., Μυκήνες, θαλαμωτός τάφος, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 7 Οδοντόφρακτο κράνος με παραγναθίδες από δόντια κάπρου, 14 ος αι. π.χ., Μυκήνες, θαλαμωτός τάφος 515, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 8 Τοιχογραφία της «Μυκηναίας». Κρατάει περιδέραιο που της προσφέρεται ίσως από τους πιστούς. Η μορφή της είναι σοβαρή και εμπνέει μεγαλοπρέπεια και αυστηρότητα. Τα μαλλιά της είναι διαμορφωμένα περίτεχνα. 13 ος αι. π.χ., Θρησκευτικό Κέντρο Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό 9 Χρυσό διάδημα με φυλλόσχημα ελάσματα στην κορυφή. Πιθανότατα κοσμούσε το κεφάλι νεκρού σε τάφο των Μυκηνών. 16 ος αι. π.χ., Μυκήνες, Ταφικός Κύκλος Α, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εθνικό Τμήμα τοιχογραφίας που δείχνει γυναικεία θεότητα ή ιέρεια να κρατάει στάχυα. Το στέμμα που φοράει στο κεφάλι της σχετίζεται με τον ιερό χαρακτήρα της. 14 ος αι. π.χ., Θρησκευτικό Κέντρο Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Μυκηνών, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας Αποτροπαϊκό ειδώλιο θεότητας. Το ειδώλιο αυτό μαζί με σύνολο άλλων βρέθηκε στο «άδυτο» του Θρησκευτικού Κέντρου των Μυκηνών. Τα ειδώλια αυτά πιθανότατα τα έβλεπαν οι πιστοί μόνο κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. 13 ος αι. π.χ. Θρησκευτικό Κέντρο Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Μυκηνών, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας 12 Τοιχογραφία αντρών σε άρμα, 13 ος αι. π.χ., Ανάκτορο Πύλου, Photo Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, Αρχείο Ανασκαφής Πύλου, Συλλογή Piet de Jong, Φωτογραφία: Jennifer F. Stephens & Arthur E. Stephens

11 13 Τοιχογραφία με πολεμικό θέμα, 13 ος αι. π.χ., Ανάκτορο Πύλου, Photo Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, Αρχείο Ανασκαφής Πύλου, Συλλογή Piet de Jong, Φωτογραφία: Jennifer F. Stephens & Arthur E. Stephens 14 Τοιχογραφία μορφών σε πομπή(;), 13 ος αι. π.χ., Ανάκτορο Μυκηνών, Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Μυκηνών, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας Τμήμα του «Κυκλώπειου» τείχους των Μυκηνών. Οι επιβλητικοί ογκόλιθοι απέτρεπαν τους εχθρούς και καθιστούσαν ιδιαίτερα δύσκολο το έργο της πολιορκίας της μυκηναϊκής ακρόπολης. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, Φωτογράφος Αλέξανδρος Μποτονάκης Η «πύλη των Λεόντων», το γνωστό έμβλημα του ανακτόρου των Μυκηνών. Δυο λιοντάρια βρίσκονται εκατέρωθεν κίονα και συμβολίζουν την εξουσία του ηγεμόνα του ανακτόρου. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, Φωτογράφος Αλέξανδρος Μποτονάκης «Ανατολική Γαλαρία» ανακτόρου Τίρυνθας. Πρόκειται για μια στοά που οδηγεί σε μια σειρά θαλάμων, μικρών, δηλαδή, δωματίων που λειτουργούσαν ως αποθήκες. Στεγάζεται με οξυκόρυφη (μυτερή) οροφή και αποτελεί εξαιρετικό δείγμα της μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, Μυκηναϊκή γέφυρα Καζάρμας. Γέφυρες σαν αυτήν ένωναν τα δύσβατα σημεία της μυκηναϊκής επικράτειας στην Αργολίδα. Η συγκεκριμένη διατηρείται εξαιρετικά και αποτελεί θαυμάσιο δείγμα μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής. 14ος-13ος αι. π.χ., Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, Φωτογράφος Αλέξανδρος Μποτονάκης