Διπλωματική Εργασία ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ. του ΚΟΥΡΜΠΕΤΗ ΙΩΑΚΕΙΜ

Transcript

1 ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ Διπλωματική Εργασία ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ του ΚΟΥΡΜΠΕΤΗ ΙΩΑΚΕΙΜ Επιβλέπων Καθηγητής: ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΛΙΒΑΝΗΣ Υποβλήθηκε ως απαιτούμενο για την απόκτηση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος στη Εφαρμοσμένη Λογιστική και Ελεγκτική Νοέμβριος 2016

2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα μελέτη εξετάζει ξενοδοχειακούς ομίλους που είναι συνυφασμένες με την ιστορία του ξενοδοχειακού κλάδου στην Ελλάδα και δη, στη Χαλκιδική. Μέσω της χρηματοοικονομικής ανάλυσης των ομίλων αυτών και μέσω της μελέτης τους διαπιστώνεται ο τρόπος λειτουργίας τους, καθώς και η πρόβλεψη για το μέλλον των μεγάλων και πολυτελών ξενοδοχειακών μονάδων στην περιφέρεια της Χαλκιδικής. Επιπρόσθετα, ο ξενοδοχειακός κλάδος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της τουριστικής βιομηχανίας αφού υποστηρίζει και επηρεάζει άμεσα ένα ολόκληρο σύστημα επιχειρήσεων που συνθέτουν όλα μαζί τον τουριστικό κλάδο της Ελλάδας. Έτσι προκύπτει κατά ένα μέρος η τάση του κλάδου. Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στους 2 μεγαλύτερους ξενοδοχειακούς ομίλους της Χαλκιδικής και που είναι εισηγμένοι στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών για την περίοδο Η μελέτη αυτή έχει αρχικά ένα θεωρητικό υπόβαθρο ενώ έπεται η χρηματοοικονομική ανάλυση των ξενοδοχειακών μονάδων αυτών. Πιο συγκεκριμένα, θα γίνει παρουσίαση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και έπειτα η σύγκριση τους με αυτών του κλάδου, για τις 2 μεγαλύτερες ξενοδοχειακές μονάδες της Χαλκιδικής που δεν είναι άλλες από το Porto Carras και το ξενοδοχείο Sani Resort. [2]

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κεφάλαιο 1) Ιστορική εξέλιξη της ξενοδοχειακής βιομηχανίας....4 Κεφάλαιο 2) Κύρια χαρακτηριστικά του κλάδου ) Διάρθρωση και χαρακτηριστικά του ξενοδοχειακού δυναμικού της Ελλάδας το Κεφάλαιο 3) Συμβολή του τουρισμού στον κλάδο ) Αφίξεις και έσοδα εισερχομένων τουριστών ) Τα έμμεσα οφέλη του τουρισμού ) Τουρισμός και απασχόληση...15 Κεφάλαιο 4) Swot analysisαξιολόγηση του ξενοδοχειακού κλάδου ) Δυνάμεις )Αδυναμίες Κεφάλαιο 5) Χρηματοοικονομική ανάλυση ) Παρουσίαση χρηματοοικονομικών καταστάσεων ) Συγκριτική ανάλυση ) Χρηματοοικονομική ανάλυση τάσης και κοινού μεγέθους για τα έτη ) Προβλέψεις πωλήσεων με βάση τα στοιχεία της πενταετίας ) Στοιχεία και μεθοδολογία ) Αποτελέσματα: Προβλέψεις για τα έτη 2015 και Κεφάλαιο 6) Συμπεράσματα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ [3]

4 1) ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑNΙΑΣ Η διαχρονική εξέλιξη του ξενοδοχείου, ως οικονομικής μονάδας, η οποία παρέχει υπηρεσίες φιλοξενίας επί πληρωμή, υπολογίζεται σε αιώνες. Στην Αρχαία Ελλάδα, η έννοια της φιλοξενίας υπήρξε αναπόσπαστο τμήμα της τουριστικής μετακίνησης και ο Ξένιος Δίας αντιπροσώπευε τον προστάτη των φιλοξενουμένων και οικοδεσποτών. Την εποχή αυτή οι αρχαίοι Έλληνες φιλοξενούσαν τους ξένους στα σπίτια τους. Με την πάροδο όμως του χρόνου αυτό δεν ήταν πια εφικτό, λόγω του αυξημένου κύματος επισκεπτών. Έτσι λοιπόν κάνει την εμφάνιση της η πρώτη μορφή ξενοδοχείου, το «καταγώγιο» το οποίο κτίστηκε από τη διοίκηση του ιερού ναού της Επιδαύρου, τον τέταρτο π.χ. αιώνα. Ήταν διώροφο κτίριο με 100 δωμάτια, δυναμικότητας διακοσίων κλινών, στο οποίο έμεναν οι προσκυνητές του ιερού ναού του Ασκληπιού. Όταν όμως η ιδιωτική φιλοξενία μειώθηκε και τα «καταγώγια» που λειτουργούσαν δεν κάλυπταν τις ανάγκες, τότε για πρώτη φορά, έγινε η σκέψη για κερδοσκοπική εκμετάλλευση της φιλοξενίας. Έτσι εμφανίστηκαν τα πρώτα πανδοχεία, τα οποία ήταν πρόχειροι σταθμοί χωρίς έπιπλα. Ο Πλούταρχος αναφέρθηκε στην αισχροκέρδεια των ιδιοκτητών και την άσχημη εμφάνιση των πανδοχείων. Μια εναλλακτική μορφή επαγγελματικής εκμετάλλευσης της φιλοξενίας ήταν τα «καπηλεία». Είχαν την ίδια εμφάνιση με τα πανδοχεία. Όταν όμως η δημόσια φιλοξενία παρακμάζει, η ιδιωτική πρωτοβουλία άρχισε να κτίζει ειδικά οικήματα που πληρούσαν τους στοιχειώδεις όρους του ξενοδοχείου. Στην Αθήνα, τον Πειραιά και την Κόρινθο υπήρξαν ξενοδοχεία τα οποία λειτουργούσαν ικανοποιητικά κατά τις γιορτές των Διονυσίων. Η τελειοποίηση στα ξενοδοχεία παρατηρήθηκε κατά τη Βυζαντινή εποχή. Με τη πτώση όμως του Βυζαντίου καταρρέει και η τουριστική κίνηση. Λειτουργούσαν μόνο «χάνια», όπως το χάνι της Γραβιάς, για την εξυπηρέτηση των ταξιδιωτών, που αποτελούσαν σταθμό και παρείχαν τροφή και στέγη για λίγες ώρες. Μετά την επανάσταση του 1821, επί βασιλείας Όθωνα, κτίστηκε στο Ναύπλιο, το 1828, το πρώτο ξενοδοχείο για τη φιλοξενία των ξένων επισήμων με την επωνυμία «Ξενοδοχείο του Λονδίνου». Το 1842 ιδρύθηκε, το παλαιότερο από τα μέχρι σήμερα εν λειτουργία ξενοδοχεία, το ξενοδοχείο της «Μεγάλης Βρετανίας», το οποίο αρχικά χρησιμοποιήθηκε σαν κατοικία του ιδρυτή του και μετά λειτούργησε σαν ξενοδοχείο. Σιγάσιγά άρχισαν να δημιουργούνται ξενοδοχεία διαφόρων τάξεων, από τα οποία όμως λίγα πληρούσαν τους όρους της ξενοδοχειακής επιχείρησης. Μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο ο αριθμός και η οργάνωση των ξενοδοχείων αλλά και η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών, βελτιώθηκαν, για να φτάσουμε στο σημερινό επίπεδο της ελληνικής ξενοδοχειακής βιομηχανίας. [4]

5 2) ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Ο ξενοδοχειακός κλάδος εξετάζεται ως αναπόσπαστο τμήμα της «τουριστικής βιομηχανίας» καθότι υποστηρίζει ένα ολόκληρο κύκλωμα, το οποίο εκτός από τα πάσης φύσης καταλύματα, περιλαμβάνει ταξιδιωτικά γραφεία, γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων, επιχειρήσεις μεταφοράς ατόμων, επισιτιστικές μονάδες, μονάδες αναψυχής κλπ. Οι ξενοδοχειακές μονάδες διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με το επίπεδο του συνδυασμού αγαθών/υπηρεσιών που προσφέρουν, τον τύπο ιδιοκτησίας (ελληνικών ή ξένων συμφερόντων, αλυσίδα, όμιλος κλπ.) και τη γεωγραφική περιοχή στην οποία λειτουργούν. Ανάλογα με την περιοχή και τη δραστηριότητά τους, τα ξενοδοχεία διακρίνονται σε 1) αστικά, τα οποία είναι εγκατεστημένα στα αστικά κέντρα και λειτουργούν σε δωδεκάμηνη βάση και 2) στα εποχιακής λειτουργίας ξενοδοχεία διακοπών (resorts), τα οποία είναι γεωγραφικά διάσπαρτα στην ευρύτερη περιφέρεια και στην πλειοψηφία τους βρίσκονται σε παραθαλάσσιες και κυρίως νησιωτικές περιοχές. Τα τελευταία κυρίως χρόνια, αύξηση παρουσιάζει ο πληθυσμός των ξενοδοχειακών μονάδων που λειτουργούν με το σύστημα «all inclusive», δηλαδή του «πακέτου διακοπών» στην τιμή του οποίου περιλαμβάνονται όλες οι υπηρεσίες (διαμονή, εστίαση, αναψυχή) εντός του ξενοδοχειακού συγκροτήματος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι συχνά δημιουργείται δυσαρέσκεια στις τοπικές κοινωνίες των περιοχών όπου λειτουργούν all inclusive ξενοδοχεία, καθώς ο τουρίστας «κλείνεται» μέσα σε αυτά και δεν πραγματοποιεί δαπάνες εκτός ξενοδοχείου. Διαφορετικά χαρακτηριστικά, τόσο όσον αφορά τη δομή λειτουργίας τους όσο και την οικονομική τους απόδοση, παρατηρούνται στις ξενοδοχειακές μονάδες που είναι εγκατεστημένες σε περιοχές όπου ο τουρισμός αποτελεί το μείζον τμήμα της τοπικής οικονομικής βάσης και οι οποίες χαρακτηρίζονται ως «κορεσμένες» και ως περιοχές «Ελέγχου Τουριστικής Ανάπτυξης». Είναι χαρακτηριστικό ότι το ήμισυ του ξενοδοχειακού δυναμικού της χώρας βρίσκεται συγκεντρωμένο στις παραθαλάσσιες και κυρίως νησιωτικές περιοχές. Η διαθέσιμη ξενοδοχειακή υποδομή υποδηλώνει, ως ένα βαθμό, το μέγεθος της τουριστικής ανάπτυξης μιας περιοχής, γεγονός που μαρτυρεί ότι ο ξενοδοχειακός κλάδος αποτελεί το σημαντικότερο τμήμα της τουριστικής βιομηχανίας. Είναι βέβαιο, ότι ένα μεγάλο μέρος της συμβολή του τουρισμού στην περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας οφείλεται στην ύπαρξη πολλών ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Μάλιστα, η ποιότητα, αλλά και το μέγεθος της τουριστικής δραστηριότητας σε μία περιοχή, επηρεάζονται σημαντικά από την ποιότητα των χώρων και των υπηρεσιών που προσφέρουν τα τοπικά ξενοδοχεία, σε συνδυασμό με την ευρύτερη υπάρχουσα υποδομή, όπως το δίκτυο μεταφορών/συγκοινωνιών, οι υπηρεσίες υγείας, τα κέντρα ψυχαγωγίας, αλλά και το φυσικό περιβάλλον. [5]

6 Η εξέταση των χαρακτηριστικών των ελληνικών ξενοδοχείων καταδεικνύει μία σειρά σημαντικών διαφοροποιήσεων μεταξύ των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες στις νησιωτικές και παραθαλάσσιες περιοχές της χώρας και εκείνων που βρίσκονται σε ορεινές περιοχές. Οι διαφορές αυτές οφείλονται στο πρότυπο του μαζικού/παραθεριστικού τουρισμού που έχει επικρατήσει στις περισσότερες περιφέρειες και έχει ως αποτέλεσμα να επωφελούνται, κυρίως, οι περιοχές που διαθέτουν θάλασσα. Από την άλλη πλευρά, οι ορεινές περιοχές παρουσιάζουν σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Είναι βέβαιο πως αν αυτές οι δυνατότητες αξιοποιηθούν κατάλληλα, θα υπερνικηθούν πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και γενικότερα οι περιφέρειες στις οποίες αυτές δραστηριοποιούνται. Σε ό,τι αφορά την ισχύουσα τουριστική πολιτική, ο βασικός άξονας τα τελευταία χρόνια ήταν η ανάσχεση δημιουργίας νέων κλινών, με εξαίρεση τις Περιοχές Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης και τις μη ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές, καθώς και η μετατροπή παραδοσιακών κτισμάτων σε ξενοδοχεία, με στόχο να περιοριστούν οι αρνητικές επιπτώσεις της υπερσυγκέντρωσης κλινών στις κύρια ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές. Αυτό άλλωστε αποτελεί και χαρακτηριστικό σημείο του μοντέλου ανάπτυξης που ακολούθησε ο ελληνικός τουρισμός, καθώς ένα μεγάλο μέρος των προβλημάτων του εντοπίζεται στη συγκέντρωση τουριστικών δραστηριοτήτων σε συγκεκριμένες περιοχές. Στην Ελλάδα, μέχρι πρότινος, τα ξενοδοχεία κατατάσσονταν μεταξύ έξι διαφορετικών κατηγοριών, με κριτήρια που είχαν σχέση περισσότερο με την κατασκευή τους και λιγότερο με την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Επρόκειτο για τις κατηγορίες Πολυτελείας (Lux), Α' τάξης, Β' τάξης, Γ' τάξης, Δ' τάξης και Ε' τάξης. Ωστόσο, έχει προωθηθεί η διαδικασία αλλαγής της κατάταξης των ξενοδοχείων από «Κατηγορίες» σε «Αστέρια», με σκοπό την καθιέρωση κλίμακας αστεριών από 1 έως 5, σε συνάρτηση όχι μόνο με παράγοντες που έχουν σχέση με την κατασκευή, αλλά και με το επίπεδο και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Καθοριστικές επιπτώσεις αναμένεται να επιφέρουν οι αλλαγές αυτές στην τιμολογιακή πολιτική των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Η τιμολογιακή πολιτική που ακολουθεί ο κάθε επιχειρηματίας καθορίζεται κυρίως, με δεδομένο το μη ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι πίνακες των ελαχίστων τιμών που εκδίδονται από τον Ε.Ο.Τ. (Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού) σε συνεργασία με το Ξ.Ε.Ε. (Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδος), από τη διαπραγματευτική ικανότητα της εκάστοτε ξενοδοχειακής επιχείρησης, την οικονομική της κατάσταση, τη χώρα προέλευσης της πελατείας της κλπ. [6]

7 Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας με βάση τον οποίο διαμορφώνεται η τιμολογιακή πολιτική που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια, είναι η δυναμική την οποία έχει ο ελληνικός προορισμός στις διεθνείς αγορές. Αυτό σημαίνει ότι λαμβάνεται σοβαρά υπόψη το επίπεδο των υποδομών, το είδος των καταλυμάτων, η απόσταση από τις χώρες προέλευσης, η διαφημιστική προβολή, οι δημόσιες σχέσεις, καθώς και το είδος του τουρισμού που προωθείται. 2.1) Διάρθρωση και χαρακτηριστικά του ξενοδοχειακού δυναμικού της Ελλάδας το 2015: Χαρακτηριστικά του ξενοδοχειακού δυναμικού στο σύνολο της χώρας Γενικά Χαρακτηριστικά Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ) μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2015, η χώρα μας διαθέτει ξενοδοχειακές μονάδες συνολικής δυναμικότητας κλινών. Οι αριθμοί αυτοί αποτελούν αποτύπωση της στιγμής λήψης των δεδομένων, αφού το μητρώο των μελών του ΞΕΕ είναι δυναμικό και ανανεώνεται σε καθημερινή και συνεχή βάση. Το συνολικό ξενοδοχειακό δυναμικό αποτυπώνεται στους πίνακες που ακολουθούν (Πίνακας 1 & Πίνακας 2). Πίνακας 1 Κατανομή ξενοδοχειακού δυναμικού Ελλάδας 2015 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 5* 4* 3* 2* 1* Γενικό άθροισμα Μονάδες Δωμάτια Κλίνες Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, Δεκέμβριος 2015 [7]

8 Πίνακας 2 Κατανομή ξενοδοχειακού δυναμικού Ελλάδας 2010 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 5* 4* 3* 2* 1* Γενικό άθροισμα Μονάδες Δωμάτια Κλίνες Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, Δεκέμβριος 2010 Σε σχέση με την αντίστοιχη έρευνα του 2010, προκύπτει ότι το 2015 τα ξενοδοχεία μειώθηκαν κατά 0,2%, ενώ σε όρους δωματίων υπάρχει αύξηση κατά 1,5%. Επίσης, από τη σύγκριση της κατανομής των ξενοδοχείων με βάση την κατηγορία τους, προκύπτει ότι το ξενοδοχειακό δυναμικό της χώρας αναβαθμίζεται, καθώς τα ξενοδοχεία 5 αστέρων αυξήθηκαν κατά 25% το 2015 σε σχέση με το 2010 και παράλληλα μειώθηκε το ποσοστό των δύο χαμηλότερων κατηγοριών. Μικρότερης έκτασης αύξηση παρατηρήθηκε και στα ξενοδοχεία 4 και 3 αστέρων (σε όρους δωματίων πάντα). Πίνακας 3 Κατανομή ξενοδοχείων με βάση την κατηγορία Κατηγορία Δ% δωματίων 2015/2010 5* 4% 3,2% 25% 4* 13,5% 12,7% 6,3% 3* 24,8% 23,3% 6,4% 2* 42,7% 44,7% 4,5% 1* 15% 16,1% 6,8% Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, Δεκέμβριος [8]

9 Στο διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται η κατανομή του ξενοδοχειακού δυναμικού το Το 2015 το 42,3% των ξενοδοχείων ήταν ενταγμένο στις 3 ανώτερες κατηγορίες, ενώ το 2010 το ποσοστό αυτό ήταν περίπου 39,2%. Διάγραμμα 1 Κατανομή ξενοδοχείων με βάση την κατηγορία, 2015 Κατανομή ξενοδοχείων με βάση την κατηγορία 5* 4* 3* 2* 1* Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, Δεκέμβριος 2015 Διάγραμμα 2 Κατανομή ξενοδοχείων με βάση την κατηγορία, 2010 Κατανομή ξενοδοχείων με βάση την κατηγορία 5* 4* 3* 2* 1* Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, Δεκέμβριος 2015 [9]

10 Το μέσο μέγεθος των ξενοδοχείων παρουσιάζει μια σταθερά αυξητική πορεία. Το 1990 το μέσο μέγεθος των ξενοδοχείων της χώρας ήταν 35 δωμάτια, το 2010 ήταν 40,1 δωμάτια και το ,6 δωμάτια. Διάγραμμα 3 Δυναμικότητα και μέσο μέγεθος ανά κατηγορία, * 4* 3* 2* 1* Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, Δεκέμβριος Όσον αφορά στο μέγεθος των ξενοδοχείων γίνεται η τυπική παραδοχή ότι τα ξενοδοχεία από 120 δωμάτια χαρακτηρίζονται ως οικογενειακά, από 2150 δωμάτια ως μικρά, από δωμάτια ως μεσαία και από 101 δωμάτια και πάνω ως μεγάλα. Έτσι η κατανομή του ξενοδοχειακού δυναμικού της χώρας το 2015 με βάση το μέγεθος απεικονίζεται στον Πίνακα 4 και το αντίστοιχο Διάγραμμα 4. Πίνακας 4 Ποσοστιαία κατανομή των ξενοδοχείων με βάση το μέγεθος, 2015 Μέγεθος Ξενοδοχείου 5* 4* 3* 2* 1* Σύνολο Οικογενειακό 120 δωμάτια 12,2% 34,8% 37,6% 42,8% 65,4% 42,8% Μικρό 2150 δωμάτια 13,0% 24,1% 35,5% 45,9% 32,7% 37,3% Μεσαίο δωμάτια 15,5% 15,3% 19,9% 10,3% 1,7% 12,2% Μεγάλο >101 δωμάτια 59,3% 25,8% 7,0% 1,0% 0,1% 7,8% Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, Δεκέμβριος [10]

11 Σχεδόν το 43% των καταλυμάτων της χώρας αφορά σε οικογενειακά ξενοδοχεία με μέγεθος μέχρι 20 δωμάτια και μόνο το 8% περίπου των μονάδων είναι ξενοδοχεία μεγάλου μεγέθους με πάνω από 100 δωμάτια. Η πλειονότητα των ξενοδοχείων 5 αστέρων είναι ξενοδοχεία μεγάλου μεγέθους (59,3%) και αντίστροφα, η πλειονότητα των ξενοδοχείων ενός αστεριού (65,4%) είναι οικογενειακά ξενοδοχεία δυναμικότητας μέχρι 20 δωμάτια. Διάγραμμα 4 Ποσοστιαία κατανομή των ξενοδοχείων με βάση το μέγεθος, 2015 Ποσοστιαία κατανομή των ξενοδοχείων με βάση το μέγεθος Οικογενειακό Μικρό Μεσαίο Μεγάλο [11]

12 3) ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ Ο τουρισμός για την ελληνική οικονομία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της και από αυτόν παράγεται ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, ενώ προσφέρει θέσεις εργασίας στις μέρες που η ανεργία έχει φτάσει σε πολύ υψηλά νούμερα. Ο τουρισμός είναι ένας από τους λίγους, αν όχι ο δυναμικότερος, αναπτυσσόμενος τομέας της οικονομίας μας. Μετά από συγκέντρωση και παρουσίαση ποσοτικών δεδομένων διαπιστώνουμε ότι η εξέλιξη του τουρισμού από τα αρχαία χρόνια είναι τεράστια, και έχει φτάσει στη σημερινή του μορφή που είναι ο μαζικός τουρισμός, ενώ η ανάγκη του ανθρώπου για προστασία του περιβάλλοντος και φυγή από το συνηθισμένο τύπο τουρισμού έχει αναπτύξει πλήθος εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Ακόμη διαπιστώνουμε τα οφέλη του τουρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο και εξετάζοντας τον τουρισμό και τις επιδράσεις του στην ελληνική οικονομία καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως ο τουρισμός σαφώς και επηρεάστηκε εν μέσω οικονομικής κρίσης, ωστόσο οι θετικές επιδράσεις του είναι αναμφισβήτητα πιο πολλές από τις αρνητικές. 3.1) Αφίξεις και Έσοδα Εισερχομένων Τουριστών Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή) και της ΤτΕ (Τράπεζα της Ελλάδος), το 2013 η Ελλάδα υποδέχθηκε τουρίστες, μονίμους κατοίκους άλλων χωρών, και εισέπραξε 11,7 δις, ενώ για το 2014 το ποσό αυτό ανέρχεται σε 13 δις. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για το 2014, ο εισερχόμενος τουρισμός παρουσιάζει αύξηση αφίξεων κατά 23% και αύξηση εσόδων κατά 13%. Η συγκριτικά χαμηλότερη αύξηση των εσόδων σε μεγάλο βαθμό αντικατοπτρίζει τη διαφοροποίηση του μίγματος εισερχόμενου τουρισμού το 2014 με την ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση του τουριστικού ρεύματος προς την Αθήνα, αφού ως γνωστόν οι διακοπές city break είναι μικρότερης διάρκειας από τις διακοπές «Ήλιος & Θάλασσα» και, συνεπώς, είναι αναμενόμενο η μέση δαπάνη ανά τουρίστα να είναι μικρότερη. [12]

13 3.2) Τα Έμμεσα Οφέλη του Τουρισμού Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ (2012), κάθε 1 που δημιουργεί η τουριστική δραστηριότητα, προξενεί έμμεση και προκαλούμενη πρόσθετη οικονομική δραστηριότητα 1,2 και άρα, συνολικά, δημιουργεί 2,2 ΑΕΠ. Δηλαδή, ο πολλαπλασιαστής της τουριστικής δραστηριότητας ανέρχεται σε 2,2. Στον κατωτέρω πίνακα απεικονίζονται οι πολλαπλασιαστές των επιμέρους κλάδων της ελληνικής οικονομίας σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΚΕΠΕ (2014), καθώς και η ποσοστιαία συμβολή του κάθε υποκλάδου στην ελληνική τουριστική δραστηριότητα σύμφωνα με την μελέτη του ΙΟΒΕ (2012). Πίνακας 5 Εισερχόμενος τουρισμός Εισερχόμενος Τουρισμός, Αφίξεις Έσοδα Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαι Ιουν Ιούλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Σύνολο Μεταβολή Ιαν Νοε 23% 13% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΤτΕ Επεξεργασία: SETE Intelligence [13]

14 Πίνακας 6 Κατανομή τουριστικών εσόδων % Κατανομή Τουριστικών Εσόδων Πολλαπλασιαστής Καταλύματα 45,3 2,50 Εστίαση 18,0 2,50 Θαλάσσιες Μεταφορές 9,0 2,41 Οδικές Μεταφορές 7,1 3,25 Εναέριες Μεταφορές 5,4 2,98 Εμπόριο 4,9 3,69 Ψυχαγωγία 3,8 1,90 Ταξιδιωτικά Γραφεία 3,7 3,68 Ενοικίαση Αυτ/των 1,8 1,39 Συνέδρια 1,0 4,13 Σταθμισμένος Όρος Μέσος 2,65 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΤτΕ Επεξεργασία: SETE Intelligence Σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα, ο προκύπτων πολλαπλασιαστής του τουρισμού για την ελληνική τουριστική οικονομία ανέρχεται σε 2,65 που σημαίνει πως για κάθε 1 από την τουριστική δραστηριότητα, προξενείται έμμεση και προκαλούμενη πρόσθετη οικονομική δραστηριότητα 1,65 και άρα, συνολικά, το ΑΕΠ αυξάνει κατά 2,65. Συνεπώς ο πολλαπλασιαστής της τουριστικής δραστηριότητας κυμαίνεται μεταξύ 2,2 και 2,65. [14]

15 3.3) Τουρισμός και Απασχόληση Ο τουρισμός αποτελεί μια δραστηριότητα εντάσεως εργασίας. Ταυτόχρονα, αποτελεί και μια έντονα εποχιακή δραστηριότητα και για το λόγο αυτό απεικονίζουμε την απασχόληση του κλάδου τον Ιούλιο, μήνα αιχμής, και τον Ιανουάριο, εκτός αιχμής. Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΚΑ, τον Ιανουάριο/Ιούλιο 2014, η συνολική μισθωτή απασχόληση στον κλάδο τουρισμού και εστίασης ανήλθε σε 183/450 χιλιάδες αντίστοιχα, επί συνόλου 1,5 εκ. περίπου μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα σε όλη τη χώρα, δηλαδή 12% / 30% του συνόλου. Εξ αυτών οι 56 / 262 χιλιάδες απασχολούντο σε αμιγώς τουριστικές επιχειρήσεις. Την περίοδο Ιανουαρίου Ιουλίου 2014 οι συνολικές εισφορές για τα άτομα αυτά εκτιμώνται σε 640,5 εκ., αυξημένες κατά 104 εκ. από το αντίστοιχο διάστημα της προηγούμενης χρονιάς, και υπερκαλύπτοντας την πτώση εσόδων από τους λοιπούς κλάδους κατά 78 εκ. Πίνακας 7 Εποχιακή απασχόληση Ασφαλισμένοι IKA Ιανουάριος Ξενοδοχεία Τουριστικά Γραφεία Camping υποσύνολο Εστίαση/Μπαρ Σύνολο Ιανουαρίου Ιούλιος Ξενοδοχεία Τουριστικά Γραφεία Camping υποσύνολο Εστ. / Μπαρ Σύνολο Ιουλίου Πηγή: ΤτΕ Επεξεργασία: SETE Intelligence [15]

16 Επιπλέον, όπως φαίνεται από τον παρακείμενο πίνακα, μεγάλο μέρος των καταλυμάτων της χώρας είναι μικρές οικογενειακές μονάδες, όπου παρατηρείται υψηλός αριθμός αυτοαπασχολουμένων και απασχόλησης μελών της οικογένειάς τους. Το ίδιο ισχύει και για τις δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις εστίασης που απευθύνονται στους τουρίστες. Πίνακας 8 Κατανομή μονάδων ανά δωμάτια Ξενοδοχεία και Ενοικιαζόμενα Δωμάτια < 50 Δωμάτια > 50 Δωμάτια Μονάδες Δωμάτια Μονάδες Δωμάτια Πηγή: ΤτΕ Επεξεργασία: SETE Intelligence Είναι προφανής από τα παραπάνω αφενός η σπουδαιότητα του τουρισμού για την ελληνική οικονομία και αφετέρου ο δυναμισμός του κλάδου. Ο δυναμισμός αυτός αποτελεί την αφετηρία στην οποία πρέπει να βασιστούν οι πολιτικές που θα αντιμετωπίσουν τη σημαντικότερη αδυναμία του τουρισμού της χώρας που δεν είναι άλλη από την εποχικότητα (περίπου το 60% των αφίξεων και των εσόδων πραγματοποιούνται στο 3 ο τρίμηνο και μόλις 6% των αφίξεων και 3% των εσόδων στο 1 ο τρίμηνο). Δηλαδή, η αντιμετώπιση της εποχικότητας δεν μπορεί παρά να γίνει με την συμπλήρωση και τον εμπλουτισμό του βασικού προϊόντος «Ήλιος και Θάλασσα», που άλλωστε αποτελεί και την μεγαλύτερη αγορά τουρισμού (tourism product) σε όλη την Ευρώπη, και όχι με την καταπολέμησή του. [16]

17 4) SWOT ANALYSIS ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Swot analysis Η Ελλάδα γενικά θεωρείται ως φθηνός τουριστικός προορισμός. Ωστόσο μελέτες έδειξαν ότι η Ελλάδα σταδιακά μετατρέπεται σε σχετικά ακριβό προορισμό σε σύγκριση με άλλους ανταγωνιστικούς προορισμούς όπως Τουρκία, Κύπρος και Ισπανία, συγκρίνοντας την προσφερόμενη τιμή πακέτου με την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Αναλυτικότερα οι δυνάμεις, οι αδυναμίες, οι ευκαιρίες και οι απειλές (SWOT ANALYSIS) που αντιμετωπίζει ο ξενοδοχειακός κλάδος έχουν ως ακολούθως: 4.1) Δυνάμεις: 1) Η Ελλάδα είναι ευρωπαϊκή χώρα με δυνατό πολιτισμό, φυσικές ομορφιές και με καλό κλίμα, συνδυάζοντας ήλιο και θάλασσα. Όλα αυτά ενθαρρύνουν τους τουρίστες να επισκεφθούν την χώρα μας. Συνεπώς κερδισμένος από όλα αυτά είναι και ο ξενοδοχειακός κλάδος. 2) Υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης της ελληνικής τουριστικής αγοράς, γεγονός το οποίο σημαίνει περισσότεροι τουρίστες και πληρότητες ξενοδοχείων. 3) Η ύπαρξη αναπτυξιακού νόμου που παρέχει σημαντικά επενδυτικά κίνητρα στην τουριστική βιομηχανία. 4) Υπάρχει εύκολη πρόσβαση προς και από ευρωπαϊκές χώρες, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι εύκολα μπορούν οι ξένοι τουρίστες να επισκεφθούν την χώρα μας. 5) Η χώρα μας είναι σχετικά «φθηνός» προορισμός, γεγονός που την κάνει προσιτή σχεδόν σε όλα τα «πορτοφόλια». 6) Ακόμη η Ελλάδα είναι σχετικά ασφαλής χώρα. Επομένως όποιος θελήσει να την επισκεφθεί δεν θα σκέφτεται αν κινδυνεύει ή όχι από κάποιο τρομοκρατικό ίσως κτύπημα (π.χ. το τρομοκρατικό κτύπημα στην Αμερική). 7) Είναι χώρα με ποικιλία ενδιαφερόντων αρχαιολογικών και όχι μόνο. 8) Η καθιέρωση του ευρώ και η συμμετοχή της χώρας στην ευρωζώνη παρέχει διευκόλυνση των συναλλαγών ιδιαίτερα για τους ευρωπαίους τουρίστες. 9) Ο αναπτυξιακός νόμος του 1998, ο οποίος καθιέρωσε ένα πλαίσιο ενίσχυσης των νέων και εκσυγχρονισμού των παλαιών ξενοδοχειακών μονάδων, όπως [17]

18 επίσης και άλλων έργων τα οποία μπορούν να εκμεταλλευτούν οι επιχειρηματίες. 4.2) Αδυναμίες: 1) Η έντονη εποχικότητα στην τουριστική κίνηση της χώρας. Αυτή συνεπάγεται τη συγκέντρωση του μεγαλύτερου όγκου του τουριστικού ρεύματος προς την Ελλάδα τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβρη. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την ελλιπή υποδομή και την άνιση κατανομή της τουριστικής δραστηριότητας, επιδρά ανασταλτικά στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, αλλά και στην υγιή ανάπτυξη των επιχειρήσεων. 2) Η εξάρτηση των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων από τους τουριστικούς οργανισμούς των χωρών του εξωτερικού, οι οποίοι επηρεάζουν σημαντικά τη διαμόρφωση της τουριστικής κίνησης και της τελικής τιμής των τουριστικών πακέτων προς τους πελάτες τους. 3) Ο δημόσιος τουριστικός μηχανισμός αλλά και το μεγαλύτερο μέρος της τουριστικής αγοράς εμφανίζουν σημεία αδυναμίας προσαρμογής στα νέα δεδομένα. 4) Οι μικρές οικογενειακές τουριστικές επιχειρήσεις δεν έχουν πάντα τη δυνατότητα να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και προσδοκίες των πελατών τους. 5) Το ελληνικό προσωπικό που ασχολείται άμεσα ή έμμεσα με τον τουρισμό, χαρακτηρίζεται από έλλειψη επαγγελματισμού και εξειδικευμένης εκπαίδευσης. 6) Οι ντόπιοι κάτοικοι χαρακτηρίζονται από έλλειψη φιλοξενίας προς τους τουρίστες, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της υψηλής τουριστικής περιόδου σε κύριους τουριστικούς προορισμούς. 7) Υπάρχει έλλειψη γενικότερης ξενοδοχειακής υποδομής. 8) Υπάρχει έλλειψη καθαριότητας σε ξενοδοχειακούς χώρους και του περιβάλλοντα χώρου. 9) Έλλειψη ποικιλίας δραστηριοτήτων αναψυχής. 10) Έλλειψη επαρκούς συνεδριακής υποδομής κυρίως σε μεγάλες πόλεις. [18]

19 11) Εισδοχή ξένων διεθνών εταιρειών, οι οποίοι απολαμβάνουν σημαντικές οικονομίες κλίμακας. 12) Ανεξέλεγκτη αύξηση των κλινών με αρνητικά αποτελέσματα στην πληρότητα, ιδιαίτερα σε ορισμένα νησιά. 5) ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 5.1) Παρουσίαση χρηματοοικονομικών καταστάσεων εταιριών και κλάδου Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις των δύο αυτών ξενοδοχειακών μονάδων, όπως αυτές λαμβάνονται από τα στοιχεία της hellastat, από τη βάση δεδομένων της imentor, για την 5ετία πάνω στις οποίες θα γίνει συγκριτική ανάλυση με τα στοιχεία του κλάδου παρουσιάζονται αναλυτικά και συγκεντρωτικά στο Παράρτημα, μαζί με τα συγκεντρωτικά στοιχεία για τον κλάδο, που περιλαμβάνουν και συγκεκριμένους αριθμοδείκτες. Από αυτά τα στοιχεία αντλήθηκαν αυτά που χρησιμοποιούνται στο παρών κεφάλαιο για να γίνει η χρηματοοικονομική ανάλυση των δυο εταιριών και του κλάδου, αλλά και οι αναλύσεις τάσης και κοινού μεγέθους για επιλεγμένους λογαριασμούς των ισολογισμών των δυο εταιριών, που θα μας δώσουν μια πλήρη εικόνα της κατάστασης που επικρατεί σε αυτές και θα μας επιτρέψουν να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα για την πορεία και τις προβλέψεις που μπορούμε να κάνουμε για τα μελλοντικά κέρδη και πωλήσεις των εταιριών. 5.2) Συγκριτική Ανάλυση Θα ακολουθήσει συγκριτική ανάλυση των οικονομικών μεγεθών των επιχειρήσεων με αυτά του κλάδου. Η ανάλυση θα γίνει με σύγκριση βασικών αριθμοδεικτών για τις δυο εταιρίες σε σχέση με τον μέσο όρο του κλάδου, ο οποίος καταρτίστηκε με βάση τα στοιχεία από 79 επιχειρήσεις των οποίων τα στοιχεία ήταν δυνατό να εντοπιστούν. Οι τύποι αυτών δίνονται παρακάτω: Δείκτης Γενικής Ρευστότητας = Δείκτης Άμεσης Ρευστότητας = Κυκλοφορούν Ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Κυκλοφορούν Ενεργητικό Αποθέματα Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις [19]

20 Διάρκεια Εμπορικού Κύκλου = Ημέρες Απαιτήσεων + Ημέρες Αποθεμάτων Ημέρες Υποχρεώσεων Ημέρες Είσπραξης Απαιτήσεων = Απαιτήσεις Πωλήσεις Χ 365 Ημέρες Αποθεμάτων = Αποθέματα Κόστος Πωληθέντων Χ 365 Ημέρες Πίστωσης από Προμηθευτές Περιθώριο ΚΠΦΤΑ = Κόστος Πωλ. Αποσβέσεις + Αποθ. Λήξης Αποθ. Έναρξης = Προμηθευτές Κέρδη Προ Τόκων, Φόρων και Αποσβέσεων Πωλήσεις Χ 365 Απόδοση ιδίων κεφαλαίων προ φόρων = Κέρδη Προ Φόρων Ίδια Κεφάλαια Με κόκκινο επισημαίνονται τα μεγέθη των επιχειρήσεων που βρίσκονται κάτω από το μέσο όρο του κλάδου, ενώ αντίθετα με πράσινο αυτά που βρίσκονται πάνω από το μέσο όρο του κλάδου. Σε ό,τι αφορά τις μεταβολές από έτος σε έτος επισημαίνονται με πορτοκαλί οι αρνητικές μεταβολές και με μπλε οι θετικές μεταβολές. Παρακάτω παρατίθεται ο πίνακας με τα βασικά οικονομικά μεγέθη: Πίνακας 9 Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 2014 Ετήσια Μεταβολή (%) Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 2013 Ετήσια Μεταβολή (%) Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 2012 Ετήσια Μεταβολή (%) Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 2011 Ετήσια Μεταβολή (%) Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 2010 ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε ΣΑΝΝΗ Α.Ε ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΚΛΑΔΟΥ , , , , ,69 17, , ,11 18, ,11 10, , ,89 31, ,25 22, ,49 3, ,14 2, ,19 Αυτό που μπορεί αρχικά να παρατηρηθεί είναι μια αύξουσα τάση του κύκλου εργασιών της ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ, η όποια σταδιακά φτάνει και ξεπερνά την ΣΑΝΗ το τελευταίο έτος που έχουμε διαθέσιμο (2014). Η πορεία της πρώτης χαρακτηρίζεται ως ιδιαιτέρως άστατη, με την μείωση της τάξης του 10% τις πώλησης του να ακολουθείται από μια εντυπωσιακή αύξηση κατά 82% και 60% τα δυο επομενα ετη. Αντιθετως η πορεια των πωλησεων της ΣΑΝΗ χαρακτηριζεται [20]

21 διεταιρως σταθερη, με τις ετησιες κινησεις των πωλησεων να περιοριζονται σε λογικα επιπεδα και να ακολουθουν μια σταδιακη αυξηση. Η δευτερη εταιρια φαινεται εξ αρχης να εχει αρκετα πιο σταθερη πορεία από την πρώτη. Πίνακας 10 Γενική ρευστότητα 2014 Ετήσια Μεταβολή (%) Γενική ρευστότητα 2013 Ετήσια Μεταβολή (%) Γενική ρευστότητα 2012 Ετήσια Μεταβολή (%) Γενική ρευστότητα 2011 Ετήσια Μεταβολή (%) Γενική ρευστότητα 2010 ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε 1,16 10,48 1,05 8,25 0,97 19,83 1,21 2,42 1,24 ΣΑΝΝΗ Α.Ε 1,12 11,11 1,26 40,85 2,13 10,94 1, ,4 ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΚΛΑΔΟΥ 15,43 3,32 15,96 81,56 86,53 15,17 5,35 73,16 19,93 Παρατηρώντας τους πινάκες 10 και 11, οπού αναφέρονται τα στοιχειά των αριθμοδεικτών γενικής και άμεσης ρευστότητας αντίστοιχα για τις δυο εταιρίες και τον μέσο ορό του κλάδου, βλέπουμε αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα που φωτίζουν αρκετά την φύση των δυο εταιριών. Αρχικά, οι δείκτες ρευστότητας είναι πολύ μικρότεροι από τον κλάδο, σε αναλογίες που ξεκινούν από το 1:2,5 και φτάνουν μέχρι και το 1:85 σε κάποια έτη, και για τις δυο εταιρίες. Ενώ η γενική ρευστότητα κατά μέσο ορό στον κλάδο την πενταετία είναι 28.64, η αντίστοιχη τιμή για την ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ είναι 1.13 και για την ΣΑΝΗ Πίνακας 11 Άμεση ρευστότητα 2014 Ετήσια Μεταβολή (%) Άμεση ρευστότητα 2013 Ετήσια Μεταβολή (%) Άμεση ρευστότητα 2012 Ετήσια Μεταβολή (%) Άμεση ρευστότητα 2011 Ετήσια Μεταβολή (%) Άμεση ρευστότητα 2010 ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε 1,14 12,87 1,01 7,45 0,94 18,97 1,16 2,52 1,19 ΣΑΝΝΗ Α.Ε 1,07 0,94 1,06 42,08 1,83 22,82 1,49 19,46 1,85 ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΚΛΑΔΟΥ 15,36 3,15 15,86 81,65 86, ,31 5,31 73,49 20,03 [21]

22 Να σημειωθεί ότι η ακραία τιμή για την ρευστότητα του κλάδου (86,53 το 2012) λαμβάνει χωρά λογω του γεγονότος ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών το ίδιο έτος, κάτι που επέτρεψε σε πολλές επιχειρήσεις της Χασικλίδικης να αντλήσουν κεφάλαια, αυξάνοντας έτσι την ρευστότητα τους εκείνο το έτος. Και χωρίς όμως την ακραία αυτή τιμή, ο κλάδος έχει μια μέση τιμή κοντά στο 14, πολύ υψηλότερη από τις δυο εταιρίες. Ενώ λοιπόν τα αντικείμενα της μελέτης μας ξεπερνούν κατά πολύ τις μέσες πολώσεις του κλάδου, έχουν πολύ λιγότερη ρευστότητα από τον υπόλοιπο κλάδο. Πίνακας 12 Διάρκεια εμπορικού κύκλου 2014 Ετήσια Μεταβολή (%) Διάρκεια εμπορικού κύκλου 2013 Ετήσια Μεταβολή (%) Διάρκεια εμπορικού κύκλου 2012 Ετήσια Μεταβολή (%) Διάρκεια εμπορικού κύκλου 2011 Ετήσια Μεταβολή (%) Διάρκεια εμπορικού κύκλου 2010 ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε ΣΑΝΝΗ Α.Ε ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΚΛΑΔΟΥ 96,19 60,85 245,7 43,27 433,13 97,57 219,23 23,02 178,2 135,65 52,41 285,02 19,05 239,42 11,3 215,11 1,16 212, ,96 156, ,36 212,9 717,27 216,84 226, ,76 5,45 Ο αριθμοδείκτης της διαρκείας εμπορικού κύκλου δείχνει το άθροισμα των ήμερων που έχει χορηγήσει πίστωση η εταιρία, συν τις ήμερες για τις όποιες διακριτή τα αποθέματα της, μείον τις ήμερες για τις όποιες έχει πάρει πίστωση από τους προμηθευτές της. Είναι εύλογο ότι αν αυτός ο αριθμοδείκτης έχει αρνητική τιμή, οι ήμερες πίστωσης υπερβαίνουν αυτές των απαιτήσεων και των αποθεμάτων οπότε πρόκειται για μια καλώς διάγουσα εταιρία. Πίνακας 13 Ημέρες είσπραξης απαιτήσεων 2014 Ετήσια Μεταβολή (%) Ημέρες είσπραξης απαιτήσεων 2013 Ετήσια Μεταβολή (%) Ημέρες είσπραξης απαιτήσεων 2012 Ετήσια Μεταβολή (%) Ημέρες είσπραξης απαιτήσεων 2011 Ετήσια Μεταβολή (%) Ημέρες είσπραξης απαιτήσεων 2010 ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε 204,5 33,46 307,35 33,83 464,5 85,63 250,23 18,07 211,94 ΣΑΝΝΗ Α.Ε 77,13 65,73 46,54 13,72 53,94 13,13 47,68 15,79 56,62 ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΚΛΑΔΟΥ 4.312,96 35, ,56 110, ,75 111,99 711,25 98,5 358,32 [22]

23 Αυτό συμβαίνει καθόλα την διάρκεια της πενταετίας μονό στην ΣΑΝΗ, επιβεβαιώνοντας τα προηγουμένως λεχθέντα περί σταθερής και εύρωστης επιχείρησης. Μάλιστα στην συγκεκριμένη εταιρία ο αριθμοδείκτης αυτός παραμένει σχετικά σταθερός, με την έννοια ότι δεν ακολουθεί κάποια καθαρά αύξουσα η φθίνουσα τάση. Αντίθετα, η ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ παρουσιάζει έναν δείκτη ο οποίος είναι πολύ άστατος, και χειροτερεύει, πριν καλυτερέψει (μείωση το 2013, αλλά πάλι θετική τιμή) και ξαναχειροτερέψει το Ακόμη, ο δείκτης έχει θετική τιμή καθόλα την πενταετία. Όσον άφορα τις ήμερες είσπραξης απαιτήσεων (πινάκας 13), ένας δείκτης ο οποίος πρέπει να έχει την μικρότερη δυνατή τιμή ώστε η εταιρία να μην δεσμεύεται με μακροπρόθεσμα εισπράξιμες απαιτήσεις, η κατάσταση αντιστρέφεται. Οι δυο εταιρίες είναι σε πολύ καλύτερη θέση από τον κλάδο έχοντας πολύ μικρότερες τιμές αριθμοδεικτών. Μάλιστα αξίζει να σημειωθεί η όλο και χειρότερη θέση του μέσου ορού του κλάδου, που ξεκινά από 358,2 ήμερες το 2010 και καταλήγει το 2014 με 4312,96 μέρες. Πίνακας 14 Ημέρες πίστωσης από προμηθευτές 2014 Ετήσια Μεταβολή (%) Ημέρες πίστωσης από προμηθευτές 2013 Ετήσια Μεταβολή (%) Ημέρες πίστωσης από προμηθευτές 2012 Ετήσια Μεταβολή (%) Ημέρες πίστωσης από προμηθευτές 2011 Ετήσια Μεταβολή (%) Ημέρες πίστωσης από προμηθευτές 2010 ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε ΣΑΝΝΗ Α.Ε ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΚΛΑΔΟΥ 312,41 32, ,08 152,18 25,12 203,23 16, ,23 45, ,75 70, ,90 25, ,10 19, , ,18 646,78 732,1 6,06 779,21 84,7 421,88 17,35 359,52 Ο πινάκας 14 δείχνει τον καθρέπτη τον πινάκα 13, δηλαδή τον αριθμοδείκτη συνολικών ήμερων πίστωσης από προμηθευτές, Ένας μεγάλος δείκτης υπονοεί μια εύρωστη εταιρία η όποια εμπνέει εμπιστοσύνη στους προμηθευτές της και καταφέρνει να παίρνει μεγάλες περιόδους πίστωσης. Η εικόνα του πινάκα 10 επαναλαμβάνεται εδώ, καθώς η ΣΑΝΗ εμπνέει τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη τόσο σε σχέση με την ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ όσο και με ολόκληρο τον κλάδο, ενώ η ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΑΣ αντιμετωπίζει πολύ στενές προθεσμίες πίστωσης, αποτέλεσμα προφανώς της πολύ άστατης πορείας των πωλήσεων της την πενταετία αλλά και της πολύ χαμηλής ρευστότητας της. Ο πινάκας 15 δείχνει τον αριθμοδείκτη περιθωρίου ΚΠΤΦΑ, ο οποίος όταν είναι θετικός υποδεικνύει θετικό περιθώριο κέρδους, και φυσικά όσο μεγαλύτερη θετική τιμή για μια εταιρία τόσο περισσότερο κερδοφόρα είναι. Τα περιθώρια κέρδους της ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ κινούνται οριακά πάνω από το μηδέν, ενώ για τα έτη δεν υπάρχει ουσιαστικά καθόλου κέρδος. Το σημαντικό εδώ είναι ότι ο αριθμοδείκτης έχει λίγο υψηλότερες τιμές και για τη ΣΑΝΗ κοντά στο 0,15, και μονό το 2014 εκτινάσσεται στο 0,59.Αντιθετα, ο υπόλοιπος κλάδος εμφανίζει μεγαλύτερα θετικά ποσοστά που ξεπερνούν και τις δυο εταιρίες για τα περισσότερα [23]

24 έτη της ανάλυσης μας, εκτός από το έτος 2014, οπότε η ΣΑΝΗ ξεπερνά τον μέσο ορό του κλάδου. Πίνακας 15 Περιθώριο ΚΠΤΦΑ 2014 Ετήσια Μεταβολή (%) Περιθώριο ΚΠΤΦΑ 2013 Ετήσια Μεταβολή (%) Περιθώριο ΚΠΤΦΑ 2012 Ετήσια Μεταβολή (%) Περιθώριο ΚΠΤΦΑ 2011 Ετήσια Μεταβολή (%) Περιθώριο ΚΠΤΦΑ 2010 ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε 0,23 53,33 0, ,02 116,67 0, ,03 ΣΑΝΝΗ Α.Ε 0,59 247,06 0,17 13,33 0, ,12 0 0,12 ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΚΛΑΔΟΥ 0,48 61,29 1,24 69,86 0,73 29,81 1,04 205,88 0,34 Πίνακας 16 Απόδοση ιδίων κεφαλαίων προ φόρων 2014 Ετήσια Μεταβολή (%) Απόδοση ιδίων κεφαλαίων προ φόρων 2013 Ετήσια Μεταβολή (%) Απόδοση ιδίων κεφαλαίων προ φόρων 2012 Ετήσια Μεταβολή (%) Απόδοση ιδίων κεφαλαίων προ φόρων 2011 Ετήσια Μεταβολή (%) Απόδοση ιδίων κεφαλαίων προ φόρων 2010 ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε ΣΑΝΝΗ Α.Ε ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΚΛΑΔΟΥ 0, , , ,01 0,47 291,67 0,12 9,09 0,11 22,22 0,09 12,5 0,08 0,07 16,67 0, ,05 0 0,05 16,67 0,06 [24]

25 Και διαγραμματικά τώρα: Το διάγραμμα 5 παρουσιάζει τον πινάκα 10 διαγραμματικά, δηλαδή την πορεία του κύκλου εργασιών. Είναι εμφανή όλα τα σημεία τα όποια παρατηρηθήκαν παραπάνω στην ανάλυση του πινάκα 10, με τις δυο εταιρίες να ξεπερνούν κατά πολύ τον μέσο ορό του κλάδου σε πώλησης. Οι πωλήσεις των 2 εταιριών είναι περισσότερες από 20 φορές αυτών του κλάδου. Αυτό εξηγείται πολύ εύκολα εάν ρίξουμε μια ματιά στα μεγέθη των εταιριών σε σχέση με αυτά των υπολοίπων του κλάδου, κάτι που μόλις προηγήθηκε στη ανάλυση παραπάνω. Διάγραμμα 5 Κύκλος Εργασιών , , , , , , , , , Πόρτο Καρράς Σάννη Μέσος Όρος Κλάδου Τα διαγράμματα 6 και 7 παρουσιάζουν τους αριθμοδείκτες άμεσης και γενικής ρευστότητας. Αυτό που εύκολα μπορεί να παρατηρηθεί εδώ είναι η μεγάλη αύξηση της ρευστότητας κατά το έτος 2012, η όποια εξηγήθηκε παραπάνω με το γεγονός ότι κατά το έτος αυτό οι τράπεζες κεφαλαιοποιήθηκαν, αντλώντας δάνεια από την ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα και με τη σειρά τους χρηματοδότησαν ολόκληρη την ελληνική οικονομία, και δη τον ιδιωτικό τομέα ώστε να μην καταρρεύσει ολόκληρο το οικονομικό οικοδόμημα. Παρατηρούμε ότι από αυτήν την αύξηση βγήκε κερδισμένος πιο πολύ ο υπόλοιπος κλάδος παρά οι δυο εταιρίες. Μια λογική εξήγηση για αυτό είναι ότι οι δυο εταιρίες είτε δεν ζήτησαν δανειακούς πόρους από τις ελληνικές τράπεζες, είτε ζήτησαν αλλά δεν κατάφεραν να έχουν πρόσβαση σε αυτούς. [25]

26 Διάγραμμα 6 Γενική Ρευστότητα 86,53 19,93 15,96 15,43 1,24 2,4 5,35 1,21 1,92 0,97 2,13 1,05 1,26 1,16 1, Πόρτο Καρράς Σάννη Μέσος Όρος Κλάδου Διάγραμμα 7 Άμεση Ρευστότητα 86,41 20,03 15,86 15,36 1,19 1,85 5,31 1,16 1,49 0,94 1,83 1,01 1,06 1,14 1, Πόρτο Καρράς Σάννη Μέσος Όρος Κλάδου [26]

27 Διάγραμμα 8 Διάρκεια Εμπορικού Κύκλου 2.244, ,96 717,27 433,13 178,2 219,23 226,38 245,7 96,19 5,45 135,65 212, , , ,02 Πόρτο Καρράς Σάννη Μέσος Όρος Κλάδου Το διάγραμμα 8 παρουσιάζει τον αριθμοδείκτη διαρκείας εμπορικού κύκλου ενώ το διάγραμμα 9 αυτόν των ήμερων είσπραξης απαιτήσεων. Αφενός στον πρώτο πινάκα φαίνεται η αυξητική πορεία στο μέσο ορό του κλάδου, σε σχέση με τις δυο εταιρίες, ενώ μονό η ΣΑΝΗ επιτυγχάνει αρνητική τιμή του εν λογω δείκτη, που δείχνει ότι οι ήμερες της πίστωσης από τους προμηθευτές της υπερβαίνουν αυτές που η ιδία έχει χορήγει τους δικούς της πελάτες. Επιβεβαιώνεται έτσι η καλή και σταθερή πορεία της στον τουριστικό κλάδο της Χαλκιδικής, η όποια περιγράφηκε παραπάνω. Διάγραμμα 9 Ημέρες Είσπραξης Απαιτήσεων 4.312, , ,75 711,25 358,32 464,5 211,94 250,23 307,35 204,5 56,62 47,68 53,94 46,54 77, Πόρτο Καρράς Σάννη Μέσος Όρος Κλάδου [27]

28 Από το διάγραμμα 9 από την άλλη, είναι εμφανής η δυσκολία είσπραξης των απαιτήσεων από τις 2 επιχειρήσεις, σε αντίθεση με των υπολοίπων του κλάδου. Βέβαια, αυτό που θα πρέπει να τονιστεί είναι πως το ύψος των απαιτήσεων της μέσης επιχείρησης του κλάδου είναι διαφορετικό (μικρές και πιο εύκολα εισπράξιμες απαιτήσεις) σε σχέση με αυτό της ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ και της ΣΑΝΗ (μεγάλες και πιο δύσκολα εισπράξιμες απαιτήσεις). Διάγραμμα 10 Ημέρες Πίστωσης Από Προμηθευτές , , , , , ,18 359, ,23 421,88 779,21 152,18 732, , Πόρτο Καρράς Σάννη Μέσος Όρος Κλάδου Διάγραμμα 11 Περιθώριο ΚΠΤΦΑ 1,04 1,24 0,73 0,59 0,48 0,34 0,23 0,12 0,12 0,15 0,15 0,17 0,03 0, Πόρτο Καρράς Σάννη Μέσος Όρος Κλάδου [28]

29 Τα διαγράμματα 10 και 11 αποτελούν απεικονίσεις των πινάκων 14 και 15 και παρουσιάζουν αντίστοιχα την πορεία των αριθμοδεικτών πίστωσης από προμηθευτές, οπού η ΣΑΝΗ υπερτερεί εμφανώς τόσο της ανταγωνίστριας της ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ όσο και του υπόλοιπου κλάδου, και την πορεία του αριθμοδείκτη περιθωρίου ΚΠΤΦΑ. Στο διάγραμμα 11 φαίνεται και πάλι το οξύμωρο σχήμα κατά το οποίο ο υπόλοιπος κλάδος έχει μεγαλύτερα ποσοστά κερδών προ φορών από τις δυο εταιρίες, οι όποιες τον ξεπερνούν κατά 20 φόρες σε πώλησης. Διάγραμμα 12 Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων Προ Φόρων 0,47 0,08 0,09 0,11 0,12 0,1 0,05 0,06 0,07 0,01 0, ,06 0, , Πόρτο Καρράς Σάννη Μέσος Όρος Κλάδου Ακόμη, όπως βλέπουμε από το διάγραμμα 12, που αποτελεί απεικόνιση του πινάκα 16, οι αποδόσεις ιδίων κεφαλαίων των 2 ξενοδοχείων είναι θετικές σε αντίθεση με αυτές του μέσου όρου του κλάδου, πράγμα που σημαίνει ότι οι 2 ξενοδοχειακές μονάδες πραγματοποιούν κέρδη από τα δικά τους κεφάλαια, παράγοντας που είναι καθοριστικός για τη βιωσιμότητα και την κερδοφορία των επιχειρήσεων. [29]

30 5.3) Χρηματοοικονομική ανάλυση τάσης και κοινού μεγέθους για τα έτη Παρακάτω παρατίθενται οι σχετικοί πίνακες και τα διαγράμματα που περιγράφουν την ανάλυση τάσης και κοινού μεγέθους για επιλεγμένους σημαντικούς λογαριασμούς από τον ισολογισμό των εταιριών ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ και ΣΑΝΗ Αρχικά οι δυο εταιρίες εξετάζονται χωριστά, αλλά κατόπιν γίνεται και σύγκριση των στοιχείων τους. Αρχικά, η ανάλυση τάσης θέτοντας ως έτος βάσης το 2010 εξηγεί την πορεία των εν λόγω επιλεγμένων λογαριασμών (επιλέχτηκαν 9 σημαντικοί λογαριασμοί που εκπροσωπούν όλα τα βασικά μέρη ενός ισολογισμού οι όποιοι φαίνονται στους πίνακες 17 και 18 ) Ξεκινώντας με την ΠΚ, παρατηρείται μια πτωτική τάση του πάγιου ενεργητικού το οποίο σταθεροποιείται μεν τα έτη αλλά αρκετά χαμηλότερα από ότι το 2010, γύρω στο 85% του έτους βάσης. Αυτό αποδεικνύει την έλλειψη επενδύσεων από μέρους της επιχείρησης σε νέα ακίνητα η λοιπά πάγια στοιχειά. Αυτή η πτωτική τάση επηρεάζει όπως φαίνεται και το σύνολο του ενεργητικού το οποίο μειώνεται σε σχέση με το 2010 και σταθεροποιείται περίπου στο 90% αυτού, κατά τα έτη Όπως φαίνεται η πτωτική αυτή τάση δεν μπόρεσε να συγκρατηθεί ούτε από την πολύ ανοδική τάση των λογαριασμών απαιτήσεων και διαθέσιμων οι όποιοι από το έτος βάσης 2010 μέσα σε 2 χρονιά αυξάνουν ως και 200% και το 2014 φτάνουν να είναι 3 η και 3,5 φορές πάνω από το Ο λόγος που συμβαίνει αυτό εξηγείται στο τρίτο μέρος του πίνακα 18, αν κοιτάξει κανείς το ποσοστό των λογαριασμών σαν κομμάτι του συνόλου του ενεργητικού. Το πάγιο ενεργητικό αντιστοιχεί περίπου στο 8590% του συνόλου οπότε όποια και να είναι η αύξηση των διαθέσιμων και των αποθεμάτων, είναι πολύ δύσκολο να επηρεάσει την πορεία του συνόλου. [30]

31 Πίνακας 17 Ανάλυση Τάσης και κοινού μεγέθους (ενεργητικού) για την ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Σ., έτη Επιλεγμένα μεγέθη των οικονομικών καταστάσεων της ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε Σύνολο Πάγιου Ενεργητικού Σύνολο Αποθεμάτων Σύνολο Απαιτήσεων Σύνολο Διαθεσίμων Γενικό Σύνολο Ενεργητικού Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Κέρδη/ (Ζημίες) προ φόρων Ανάλυση Τάσης Σύνολο Πάγιου Ενεργητικού 100,00% 90,00% 85,97% 84,90% 85,70% Σύνολο Αποθεμάτων 100,00% 105,36% 90,40% 92,58% 51,45% Σύνολο Απαιτήσεων 100,00% 122,72% 205,11% 246,23% 263,14% Σύνολο Διαθεσίμων 100,00% 167,14% 209,08% 72,86% 382,72% Γενικό Σύνολο Ενεργητικού 100,00% 91,17% 88,01% 88,34% 91,54% Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 100,00% 100,00% 104,75% 104,75% 113,40% Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 100,00% 90,00% 87,64% 100,58% 91,97% Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 100,00% 108,94% 146,29% 157,78% 178,86% Κέρδη/ (Ζημίες) προ φόρων 100,00% ,10% ,13% 6309,03% 48814,88% Ανάλυση Κοινού Μεγέθους Ενεργητικού Σύνολο Πάγιου Ενεργητικού 92,79% 91,60% 90,63% 89,17% 86,86% Σύνολο Αποθεμάτων 0,31% 0,36% 0,32% 0,32% 0,17% Σύνολο Απαιτήσεων 2,61% 3,52% 6,09% 7,28% 7,51% Σύνολο Διαθεσίμων 0,29% 0,53% 0,69% 0,24% 1,21% Γενικό Σύνολο Ενεργητικού 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Από την άλλη πλευρά παρατηρείται μια σχετική σταθερότητα (η ανεπαίσθητη μείωση) των μακροπροθέσμων υποχρεώσεων της ΠΚ και μια πολύ αυξητική τάση των βραχυπρόθεσμων. Η εταιρία την πενταετία όχι μονό δεν αποπλήρωσε παλαιές υποχρεώσεις της (π.χ. μεγάλα μακροπρόθεσμα δάνεια) αλλά [31]

32 δημιούργησε και νέες πιο βραχυπρόθεσμης φύσεως, οι όποιες το 2014 φτάνουν ως και το 170% περίπου του έτους βάσης Πίνακας 18 Ανάλυση Τάσης και κοινού μεγέθους (ενεργητικού) για την ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Σ., έτη Επιλεγμένα μεγέθη των οικονομικών καταστάσεων της ΣΑΝΗ Α.Ε Σύνολο Πάγιου Ενεργητικού Σύνολο Αποθεμάτων Σύνολο Απαιτήσεων Σύνολο Διαθεσίμων Γενικό Σύνολο Ενεργητικού Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Κέρδη/ (Ζημίες) προ φόρων Ανάλυση Τάσης Σύνολο Πάγιου Ενεργητικού 100,00% 100,87% 112,18% 118,45% 115,91% Σύνολο Αποθεμάτων 100,00% 94,50% 78,36% 69,15% 56,50% Σύνολο Απαιτήσεων 100,00% 93,12% 124,88% 111,68% 217,06% Σύνολο Διαθεσίμων 100,00% 100,43% 158,21% 97,53% 445,37% Γενικό Σύνολο Ενεργητικού 100,00% 100,00% 114,66% 114,21% 144,97% Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 100,00% 101,95% 118,74% 121,30% 131,81% Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 100,00% 87,23% 98,57% 73,76% 46,94% Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 100,00% 113,63% 124,96% 153,30% 394,62% Κέρδη/ (Ζημίες) προ φόρων 100,00% 114,69% 171,77% 194,29% 803,22% Ανάλυση Κοινού Μεγέθους Ενεργητικού Σύνολο Πάγιου Ενεργητικού 82,05% 82,76% 80,28% 85,10% 65,60% Σύνολο Αποθεμάτων 4,03% 3,81% 2,76% 2,44% 1,57% Σύνολο Απαιτήσεων 6,48% 6,04% 7,06% 6,34% 9,71% Σύνολο Διαθεσίμων 7,12% 7,15% 9,83% 6,08% 21,88% Γενικό Σύνολο Ενεργητικού 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% Η πορεία του Ιδίου Κεφαλαίου είναι σχετικά σταθερή (έλλειψη αύξησης μετοχικού κεφαλαίου) ενώ ο λογαριασμός των κερδών/ζημιών προ φορών παρουσιάζει μια πολύ ανώμαλη πορεία από απότομη κερδοφορία σε απότομες ζημίες και ξανά σε κερδοφορία, κάτι που μπορεί να εξηγηθεί από εξωτερικούς παράγοντες που αφορούν [32]

33 τις πώλησης της εταιρίας (π.χ. τα διαφορά συμβόλαια που σύναψε η εταιρία με μεγάλα ταξιδιωτικά πρακτορεία). Διάγραμμα 13 Πορεία του πάγιου ενεργητικού σαν ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού, ΣΑΝΗ και ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ, έτη ,00% 80,00% 60,00% 40,00% ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ ΣΑΝΗ 20,00% 0,00% Αντίθετη σχετικά πορεία φαίνεται να ακολούθου τα στοιχειά της επιτήρησης ΣΑΝΗ, καθώς το πάγιο νέγρικο αυξάνεται σταδιακά στα έτη , και που σε συνδυασμό με την αυξητική τάση των λογαριασμών απαιτήσεων και διαθέσιμων (η όποια είναι που μεγαλύτερη από αυτήν της ΠΚ ) οδηγεί το σύνολο του ενεργητικού σε αύξηση η όποια κορυφώνεται το έτος 2014 (φτάνοντας το 144% του έτους βάσης 2010). Η σύνθεση του ενεργητικού είναι αρκετά κοινή και στις δυο επιχειρήσεις, με το πάγιο ενεργητικό να παίζει παρά πολύ μεγάλο ρολό, αν και παρατηρούμε ότι στην ΣΑΝΗ το ποσοστό του στο σύνολο είναι εξαρχής μικρότερο από ότι της ΠΚ και μειώνεται ακόμη περισσότερο (ως και 65% του έτους βάσης) 1, ενώ αντίθετα τα διαθέσιμα παίζουν πολύ μεγάλο ρολό στην ΣΑΝΗ ειδικά το έτος 2014κατι που φανερώνει πολύ μεγάλη ρευστότητα στην εταιρία σε σχέση με ην ανταγωνίστρια της, της οποίας τα διαθέσιμα ξεπερνούν το 1% του συνόλου του ενεργητικού μονό κατά το έτος Αντίθετη πορεία στην ΣΑΝΗ σε σχέση με την ΠΚ ακολούθου και οι μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις, οι όποιες σταδιακά αποπληρώνονται, φτάνοντας το 2014 μόλις το 47% του έτους βάσης Οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 1 Η ανάλυση αυτή μπορεί να φανεί και στο διάγραμμα _ που παρουσιάζει την πορεία του πάγιου ενεργητικού σαν ποσοστό του συνόλου στα έτη για τις δυο εταιρίες. [33]

34 αυξάνονται αρκετά, φτάνοντας το 2014 ως και σχεδόν 400% σε σχέση με το έτος βάσης 2010 (κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με την ΠΚ και σε μικρότερη κλίμακα). Τα κέρδη προ φορών της ΣΑΝΗ ακολουθούν σταθερή ανοδική πορεία και εκτινάσσονται το 2014 στο 800% των αρχικών κερδών, αποδεικνύοντας ότι πρόκειται για μια εύρωστη, υγιή και ταχέως αναπτυσσομένη εταιρία του κλάδου, με ηγετικό ρολό και δυνατότητα να επηρεάσει ολόκληρο τον κλάδο σε τομείς κλειδιά. Διάγραμμα 14 Πορεία των λογαριασμών Αποθεμάτων, Απαιτήσεων, Διαθεσίμων και Μακροπροθέσμων Υποχρεώσεων σε σχέση με το έτος βάσης 2010, α) ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ Α.Ε, β) ΣΑΝΗ, έτη ,00% 400,00% 350,00% 300,00% 250,00% 200,00% 150,00% 100,00% 50,00% 0,00% Σύνολο Αποθεμάτων Σύνολο Απαιτήσεων Σύνολο Διαθεσίμων Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 500,00% 450,00% 400,00% 350,00% 300,00% 250,00% 200,00% 150,00% 100,00% 50,00% 0,00% Σύνολο Αποθεμάτων Σύνολο Απαιτήσεων Σύνολο Διαθεσίμων Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις [34]